uvod u savremene socijalne probleme (2)
DESCRIPTION
mmTRANSCRIPT
Definicija socijalnih problemaSocijalni problemi je pojam koji je prvobitno imao
značenje koje ukazuje na posledice nezadovoljenja potreba ljudi zbog nepovoljnih socijalnoekonomskih uslova života, čime se produkuju „socijalni slučajevi”. Među najčešće socijalne probleme se ubrajaju: nezaposlenost, siromaštvo, agresivno ponašanje, kriminalitet, alkoholizam, poremećeni porodični odnosi, kao i zaštitamanjinskih grupa. Savremena shvatanja ističu da su socijalni problemi objektivni događaji ili situacije koje nepovoljno deluju na životne i radne uslove ljudi.
Definicija socijalnih problemaNastajanje „socijalnih slučajeva”, pa time i
socijalnih problema, je normalna činjenica imanentna prirodi čoveka i društva. Zato je moguće ovakve okolnosti preventivno smanjivati, neke od njih suzbiti, dok se kod nekih od njih organizovanim društvenim intervencijama mogu sprečavati samo nepovoljne posledice. Socijalni problemi, kao skup nepoželjnih manifestacija po pojedinca i grupe, su kompleksni i često dugoročno destabilizujući za društvenu zajednicu, što zahteva kompleksne mere socijalne politike za njihovo prepoznavanje, prevenciju i rešavanje.
Definicije soc. politike E.Vajs daje nešto širu definiciju socijalne politike
„Socijalna politika je svesna delatnost društva kojom se razrešavaju socijalne protivurečnosti, usmeravaju socijalne pojave i procesi ka socijalnom razvoju i rešavaju socijalni problemi“. Ovakvo određenje socijalne politike može biti primenljivo u bilo kom društvu. E. Vajs dalje ističe da je socijalna politika „deo ukupne razvojne politike čiji su krajnji ciljevi sve bolje i potpunije zadovoljavanje ljudskih potreba, raspodela po principu radnog doprinosa i solidarnosti, humanizacija životnih i radnih uslova itd.“ [1].
[1] Vajs, E. (1984): Dezintegracija ekonomske i socijalne politike, mogućnosti i zablude socijalne politike na raskršću naših protivrečja, CMU, Beograd
Definicije soc. politike Prema shvatanju S.Pejanović [1] pod sintagmom socijalna
politika podrazumeva s jedne strane organizovana delatnost države i drugih političkih subjekata radi uspostavljanja određenog sistema sigurnosti građana, upravljanja socijalnim službama, neutralisanja društvenih konflikata, delovanja u pravcu, poboljšavanja društvenog i ličnog standarda, pomoći i zaštiti onih slojeva društva koji nisu u mogućnosti da sami organizuju elementarne uslove vlastite egzistencije i slično. S druge strane, teorijska delatnost čiji je osnovni zadatak da analizira aktuelnu socijalnu situaciju, postojeće socijalne protivurečnosti i način i sredstva njihovog razrešavanja, da predlaže odgovarajuće socijalne reforme, analizira problematiku ljudskih potreba, kritički preispituje političke i ekonomske odluke i mere sa stanovišta njihovog mogućeg uticaja na socijalni položaj pojedinih kategorija stanovništva.
[1] Pejanović, S. (2008): Socijalna politika, III dopunjeno i prerađeno izdanje, Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
Definicije socijalne politike Tako na primer, E. Puljiz [1] navodi da je „Socijalna
politika organizovana delatnost države i drugih društvenih činioca kojoj je cilj prevladavanje socijalnih rizika, romoć siromaš nim i isključenim pojedincima i socijalnim grupama, ujednačavanje životnih šansi te, uopšteno, unapređivanje socijalne dobrobiti gradana. Socijalna politika u svom delovanju polazi od društvenih vrijednosti kao što su solidarnost, socijalna pravda, jednakost, socijalna sigurnost, socijalna kohezija”. Instrumenti socijalne politike su zakoni i drugi propi si, kao i razni programi i mere za njenu praktičnu primenu.
[1] Puljiz, V., Bežovan, G., Šućur, Z. i Zrinščak, S. (2005): Socijalna politika, Pravni fakultet, Zagreb
Definicije socijalne politike U Nemačkoj termin “socijalna politika” ima šire značenje
od srodnog termina u Velikoj Britaniji (gde je uobičajen pojam “socijalna administracija”). U Nemačkom poimanju socijalna politika naglašava interese društva kao celine, pa nastoji da održi društveni sklad i koheziju.
U „Rečniku socijalnog rada”[1] socijalna politika se definiše kao široka i raznolika oblast javne politike čiji je osnovni cilj da obezbedi ekonomski održiv, a istovremeno socijalno prihvatljiv nivo zaštite od raznih vidova društvenih i individualnih štetnih efekata na sve članove društva i da na taj način promoviše jednakost, socijalnu koheziju i uključivanje.
[1] Vidanović, I. (2006): „Rečnik socijalnog rada”, autorsko izdanje, Beograd
Definicije socijalne politike Milosav Milosavljević navodi da socijalna politika obuhvata mnoštvo pojava
savremenih društava, da je kao organizovana i svesna drištvena delatnost pod uticajem mnogih društvenih (ekonomskih, ideoloških, političkih i dr.) faktora. Za socijalnu politiku kaže da je skup organizovanih, dogovorenih i planiranih aktivnosti i mera preko kojih se, na principima solidarnosti i uzajamnosti, socijalističkog humanizma, jednakosti u dužnostima i pravima, nagrađivanju prema radu i uzajamne odgovornosti, obezbeđuje zadovoljavanje i podstiče razvoj raznovrsnih i svestranih ljudskih potreba, obezbeđuje socijalna sigurnost pojedinaca, društvenih grupa i društvene zajednice u celini; omogućava i podstiče razvoj ljudskih i drugih sposobnosti i afirmacija ljudskog stvaralačkog rada; stvaraju humani odnosi među ljudima i podstiče novi kvalitet ljudskog zajedništva; stvaraju uslovi za prevazilaženje različitih vidova društvenih nejednakosti i posebno otklanjaju uzroci i teškoće u zadovoljavanju ljudskih potreba, razvoju čovekovih moći i mogućnosti i obezbeđivanju osnove socijalne sigurnosti za sve građane. Posebno je značajno što autor ističe da se preko socijalne politike stvaraju humani odnosi među ljudima i podstiče novi kvalitet ljudskog zajedništva. Socijalnu politiku vezuje za društveni razvoj i razvoj stvaralačkih i drugih potencijala svakog građanina. Pravilno navodi da se ciljevi i zadaci socijalne politike realizuju kroz razne oblasti društvene delatnosti[1].
[1] Milosavljević, M. (1984): Socijalna sigurnost u samoupravnom društvu, Beograd
Istaknuti savremeni soc. Problemi globalniSocijalne nejednakostiNezaposlenostEksploatacija radaSiromaštvoGlad (neishranjenost)Nizak obrazovni stepen
stanovništva
Socijalni problemi (eng. Social issues)AbortusStarenjeAsimilacijaSmrtna kaznaCenzuraGrađanska pravaFeminizamLGBT pravaDegradacija prirodne sredine ...
Socijalne nejednakosti
Teorijski i praktičan problem savremene nauke i društva
Neoliberali – nejednakost uslov razvojaMarksisti – nejednakosti uzrok krize,
istorijska kategorija koju treba prevazićiSocijaldemokrate – svođenje konflikta
na minimumUzrok: raspodela dobara unutar a ne
između klasa
Problemi kao faktor razvojaSocijalne protivurečnosti i socijalni
problemi nisu samo posledica ekonomskih, tehnoloških i socijalnih uslova i okolnosti. Oni se javljaju istovremeno kao predmet socijalnog i celovitog društvenog razvoja, ali su i bitan ograničavajući faktor ekonomskih, socijalnih i političkih promena. Zato socijalni problemi nisu jednostavni proizvodi ili posledice ekonomskog, tehnološkog i socijalnog razvoja, već se javljaju i kao bitan ograničavajući faktor promena i progresa.
Socijalni problemi u vreme krize
U situacijama društvenih kriza umnožavaju se neki složeni socijalni problemi kao što su: osiromašenje stanovništva, uključujući i pojavu bede, realna i prikrivrena nezaposlenost, negativne demografske pojave, socijalne bolesti i slične pojave, kojima su, pored dugotrajnosti, zajedničke mnoge negativne posledice po pojedince, socijalnu zajednicu i globalno društvo. Istovremeno, vreme krize je i doba bujanja različitih društvenih devijacija.
Socijalni problemi u vreme krize
Ove društvene pojave, uz negativne efekte razlučitog sadržaja i tipa, prate masovnost obuhvata stanovništva, povećana tolerancija društvene javnosti i skučene mogućnosti i nemoć društvenih institucija i čitavih institucionalnih sistema (socijalne službe, pravosuđe, policija i sl.) da se ozbiljnije i na odgovarajući način odnose prema uzrocima i posledicama ovih pojava.
Korisna literatura
Prof. Kočović, D. „Socijalna Prof. Kočović, D. „Socijalna politika”, (drugo dopunjeno politika”, (drugo dopunjeno izdanje), FPN, Beograd, 2007izdanje), FPN, Beograd, 2007
Prof. dr Kočović Dragoslav –Prof. dr Kočović Dragoslav –„Socijalna politika SRJ”, Udruženje „Socijalna politika SRJ”, Udruženje stručnih radnika R. Srbije, Beograd, stručnih radnika R. Srbije, Beograd, 2002. g.2002. g.
Korisna literatura Milosav Milosavljević, 2003: Devijacije i društvo,Beograd, Draganić; 9-
88, 251-271 Milosav Milosavljević, 2000: Socijalni rad na međi vekova,Beograd, Draganić; 24-59; 154-217 Jelena Špadijer Džinić, 1988: Socijalna patologija, Beograd, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva;
Miroslav Živković, Borislav Đukanović, Miroslav Radovanović, redaktori, 1985: Socijalni problemi jugoslovenskogdruštva, Beograd, Sloboda; 11-98,
Čekerevac Ana, 2002: Nezaposlenost u svetu, Socijalni rad i Socijalna politika, Zbornik radova, Beograd, Fakultet političkih nauka
Milosavljević Milosav, 1997: Socijalni problemi, društvene devijacije i socijalni rad, Zbornik radova: Socijalni rad na pragu 21.veka, Beograd, Socijalna misao.; Ignjatović Đorđe, 1998: Organizovani kriminalitet (drugi deo), Beograd, Policijska akademija.; Mitrović Aleksandra, 1990: Na dnu – Romi na granicama siromaštva, Beograd, Naučna knjiga.; Milosavljević Milosav
1999: Socijalnoekonomski aspekti funkcionisanja porodice u uslovima ekonomske krize, Beograd “Socijalna misao” 1-2/1999.;Bogićević Biljana, Krstić Gorana, Mijatović Boško, 2001: Siromaštvo u Srbiji i reforma državne pomoći siromašnima.
Hall A. I Midgledy J. (2004) „Social policy for development”, SAGE, Hall A. I Midgledy J. (2004) „Social policy for development”, SAGE, LondonLondon