vedic mathematics การคูณacademic.obec.go.th/images/news/1599793303_d_3.pdfการค...
TRANSCRIPT
การคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณคดเลขเรวแบบเวทคณต การคณ
VEDIC MATHEMATICSคดเลขเรวแบบเวทคณต
สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา
สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
กระทรวงศกษาธการ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
สำ�นกวช�ก�รและม�ตรฐ�นก�รศกษ�
สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รศกษ�ขนพนฐ�น
กระทรวงศกษ�ธก�ร
คดเลขเรวแบบเวทคณต
การคณ
ปทพมพ พ.ศ.2562
จำ�นวนพมพ 45,000เลม
พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด
79ถนนงามวงศวานแขวงลาดยาวเขตจตจกร
กรงเทพมหานคร10900
โทร.0-2561-4567โทรสาร0-2579-5101
นายโชคด ออสวรรณ ผพมพผโฆษณา
คำานำา
ก า ร จ ด ก า ร เร ย นก า ร สอนคณ ต ศ า สต ร ด ว ย เ ทคน ค
การคดเลขเรวแบบอนเดย (เวทคณต) เลมน จดทำาขนโดยมวตถประสงค
เพอพฒนาทกษะการคดคำานวณทางคณตศาสตรของผเรยน ใหผเรยน
คดเลขไดรวดเรว ถกตอง และแมนยำา รจกคด มเหตผลอยางเปนระบบ
สามารถแกปญหาใหมประสทธภาพมากขน ในการจดทำาเอกสารเลมน
ไดศกษาเทคนคการคดเลขเรวแบบอนเดย(เวทคณต:VedicMathematics)
มทมาจากคมภรโบราณในการคดเลขเรวซงเปนสวนหนงของคมภรพระเวท
ของอนเดย ประกอบดวยสตรหลก 16 สตร และสตรยอย 13 สตร
ทเกยวกบการบวกลบคณหารซงแตละสตรเปนสตรเฉพาะสามารถนำามา
ผสมผสานและผนวกกบพนความรในดานคดคำานวณได
จากนโยบายของนายกรฐมนตร (พลเอกประยทธ จนทรโอชา)
ในงานนายกรฐมนตรพบเพอนคร เมอป 2559 สำานกงานคณะกรรมการ
การศกษาขนพนฐาน ไดดำาเนนการจดทำาคมอเทคนคการคดเลขเรว
แบบอนเดย(เวทคณต)พรอมทงขยายผลครอบคลมทกเขตพนทการศกษา
และไดสงผบรหาร ศกษานเทศก ครผสอนคณตศาสตรเขารวมโครงการ
ฝกอบรมและสมมนาการจดการเรยนการสอนเวทคณตณสาธารณรฐอนเดย
จากผเชยวชาญทมประสบการณซงเปนตนกำาเนดเวทคณต และพฒนา
เปนตนแบบในการจดการเรยนการสอน การพฒนาเอกสารการจด
การเรยนการสอนคณตศาสตร ดวยเทคนคการคดเลขเรวแบบอนเดย
ก
(เวทคณต)เลมน ไดรอยเรยงภาษาทงายกะทดรดเขาใจไดอยางรวดเรว
พรอมตวอยางประกอบ ทำาใหครผสอนและผ เรยนสามารถศกษา
และทำาความเขาใจไดดวยตนเองเอกสารการจดการเรยนการสอนคณตศาสตร
ดวยเทคนคการคดเลขเรวแบบอนเดย(เวทคณต)ใน1ชดจดทำาเปน4เรอง
ประกอบดวยเรองการบวกการลบการคณและการหาร
สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานหวงเปนอยางยงวา
เอกสารการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรดวยเทคนคการคดเลขเรว
แบบอนเดย(เวทคณต)เลมนจะเปนประโยชนตอครผสอนนำาไปใชเพอพฒนา
ผเรยนทมพนฐานการใชเทคนคเวทคณตไดอยางคลองแคลวรวดเรว
ถกตอง แมนยำามากขน ซงเปนการบมเพาะและพฒนาผเรยนทม
ความโดดเดนทางคณตศาสตรเพอตอยอดผ เรยนไปสการแขงขน
ในระดบชาตและนานาชาตตอไป
สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
สารบญ
หน�คำานำา กสารบญ ขเกรนนำา คแผนผงกรอบเนอหาเรองการคณแบบเวทคณต งการคณแนวตงและแนวไขว 1(UrdhvaTiryagbhyamหรอVerticallyandCross-wise)การคณโดยการเลอนตวคณ(MovingMultiplier) 19ขอตกลงเบองตนสำาหรบการคณโดยวธเบยงฐาน 34(YavadunamหรอByTheDeficiency)การคณโดยวธเบยงฐาน 47(YavadunamหรอByTheDeficiency) การคณโดยวธเบยงฐานจากฐานปฐมภม(PrimaryBase) 47 การคณโดยวธเบยงฐานจากฐานทตยภม 76 (SecondaryBaseหรอSub-Base) การคณของจำานวนทตวตงและตวคณตางฐานกน 109 (NumbersnearDifferentBase) การคณสามจำานวนทมคาเบยงฐานใกลเคยงฐานเดยวกน 132การยกกำาลงสองโดยใชDvandvaYogaหรอDuplex 146การคณพหนามกบพหนาม 161(AlgebraicMultiplicationusingUrdhvaTiryagbhyam)การตรวจคำาตอบของการดำาเนนการคณ 169บรรณานกรม 182คณะทำางาน 183
ข
การคณแบบเวทคณตในเอกสารฉบบน มวธการคณ 2 วธ
ไดแก การคณแนวตงและแนวไขว (Urdhva Tiryagbhyam หรอ
Vertically and Cross-wise) ซงมความสมพนธกนกบการคณโดย
การเลอนตวคณ (Moving Multiplier) จะแตกตางในรปแบบของ
การเขยนแสดงวธทำา และการคณโดยวธเบยงฐาน (Yavadunamหรอ
By The Deficiency) นอกจากวธการคณทกลาวมาขางตน ในการคณ
แบบเวทคณตยงสามารถใชพนฐานความรเรองการคณโดยการเลอนตวคณ
มาปรบเปนเทคนคการหากำาลงสองของจำานวนนนและยงสามารถประยกต
ใชกบการคณพหนามไดโดยนำาเสนอตามลำาดบดงน
1. การคณแนวตงและแนวไขว(UrdhvaTiryagbhyamหรอ
VerticallyandCross-wise)
2. การคณโดยการเลอนตวคณ(MovingMultiplier)
3. ข อตกลง เ บองตนสำ าหรบการคณโดยว ธ เบ ย งฐาน
(YavadunamหรอByTheDeficiency)
4. การคณโดยวธเบยงฐาน (Yavadunam หรอ By The
Deficiency)
4.1 การคณโดยวธเบยงฐานจากฐานปฐมภม(PrimaryBase)
เกรนนำา
ค
4.2 การคณโดยวธเบยงฐานจากฐานทตยภม(Secondary
BaseหรอSub-Base)
4.3 การคณของจำานวนทตวตงและตวคณตางฐานกน
(NumbersnearDifferentBase)
4.4 การคณสามจำานวนทมคาเบยงฐานใกลเคยงฐานเดยวกน
5. การยกกำาลงสองโดยใชDvandvaYogaหรอDuplex
6. การคณพหนามกบพหนาม (Algebraic Multiplication
usingUrdhvaTiryagbhyam)
ก�รคณแนวตงและแนวไขว
(Urdhva Tiryagbhyam หรอ
Vertically and Cross-wise)
ก�รคณโดยก�รเลอนตวคณ
(Moving Multiplier)
ก�รคณโดยวธเบยงฐ�น
(Yavadunam หรอ By The Deficiency)
ขอตกลงเบองตนสำ�หรบก�รคณโดยวธเบยงฐ�น
(Yavadunam หรอ By The Dificiency)
ก�รคณโดยวธเบยงฐ�น จ�กฐ�นปฐมภม
(Primary Base)
ก�รคณโดยวธเบยงฐ�น จ�กฐ�นทตยภม
(Secondary Base หรอ Sub-Base)
ก�รคณของจำ�นวนทตวตงและตวคณต�งฐ�นกน
(Numbers near Different Base)
ก�รคณส�มจำ�นวนทมค�เบยงฐ�นใกลเคยงฐ�นเดยวกน
ก�รยกกำ�ลงสองโดยใช Dvandva Yoga หรอ Duplex
ก�รคณพหน�มกบพหน�ม (Algebraic Multiplication using Urdhva Tiryagbhyam)
ง
แผนผงกรอบเนอห�เรอง ก�รคณแบบเวทคณต
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
1
การคณแนวตงและแนวไขว มแบบรปทวไป (General
Multiplication) ของจำานวนสองจำานวน โดยการดำาเนนการคณแนวตง
และแนวไขวเปนวธทสนสามารถคณกนไดรวดเรว
ขอตกลงเบองตนของก�รคณแนวตงและแนวไขว
ผลลพธทเกดจากการคณของเลขโดด กรณผลคณเปนจำานวน
2หลกเขยนไดดงตอไปน
6×4=24เขยนแทนดวย24อานวาเขยนสหอยสอง
5×3=15เขยนแทนดวย15อานวาเขยนหาหอยหนง
7×8=56เขยนแทนดวย56อานวาเขยนหกหอยหา
1.การคณแนวตงและแนวไขว (UrdhvaTiryagbhyamหรอ Vertically and Cross-wise)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
2
1. การคณจำานวนสองหลกกบจำานวนสองหลก
ผงก�รคณแนวตงและแนวไขว ของจำ�นวนสองหลกกบจำ�นวนสองหลก
• • • • • •
• • • • • •
ขนท 3 ขนท 2 ขนท 1
ซงสรปเปนขนตอนก�รคณแนวตงและแนวไขว ของจำ�นวนสองหลก
กบจำ�นวนสองหลกไดดงน
ขนท 1 หาผลคณตามแนวตงของหลกหนวยกบหลกหนวย
ขนท 2 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกสบกบหลกหนวย
ขนท 3 หาผลคณตามแนวตงของหลกสบกบหลกสบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
3
ตวอยางท1จงห�ผลคณ 21 x 23
วธคด
ขนท 1 หาผลคณตามแนวตงของหลกหนวยกบหลกหนวย
จะได(1×3)=3 เขยน3ในหลกหนวย
ขนท 2หาผลบวกของผลคณไขวของหลกสบกบหลกหนวย
จะได(2×3)+(1×2)=8เขยน8ในหลกสบ
ขนท 3หาผลคณตามแนวตงของหลกสบกบหลกสบจะได(2×2)=4
เขยน4ในหลกรอยไดคำาตอบคอ483
2 1
2 3
3
2 1
2 3
8 3
2 1
2 3
4 8 3
x
x
x
ดงนน 21 x 23 = 483
ตอบ 483
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
4
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ 43 × 32
วธคด
ขนท 1 หาผลคณตามแนวตงของหลกหนวยกบหลกหนวย
จะได(3×2)=6 เขยน6ในหลกหนวย
ขนท 2หาผลบวกของผลคณไขวของหลกสบกบหลกหนวย
จะได(4×2)+(3×3)=17เขยน17ในหลกสบ
4 3
3 2
6
4 3
3 2
17 6
x
x
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
5
ขนท 3หาผลคณตามแนวตงของหลกสบกบหลกสบ
จะได(4×3)=12เขยน12ในหลกรอย
ผลคณทได12
176
ไดคำาตอบคอ 1,376
4 3
3 2
12
17 6
x
ดงนน 43 x 32 = 12
176
= 1,376
ตอบ 1,376
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
6
2. การคณจำานวนสามหลกกบจำานวนสามหลก
ผงก�รคณแนวตงและแนวไขว ของจำ�นวนส�มหลกกบจำ�นวนส�มหลก
• • • • • • • • • • • • • • •
• • • • • • • • • • • • • • •
ขนท 5 ขนท 4 ขนท 3 ขนท 2 ขนท 1
ซงสรปเปนขนตอนก�รคณแนวตงและแนวไขว ของจำ�นวนส�มหลก
กบจำ�นวนส�มหลกไดดงน
ขนท 1หาผลคณตามแนวตงของหลกหนวยกบหลกหนวย
ขนท 2 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกสบกบหลกหนวย
ขนท 3 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกรอยกบหลกหนวย
และผลคณแนวตงของหลกสบกบหลกสบ
ขนท 4 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกรอยกบหลกสบ
ขนท 5 หาผลคณตามแนวตงของหลกรอยกบหลกรอย
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
7
ตวอยางท3จงห�ผลคณ 613 x 158
วธคด
ขนท 1 หาผลคณตามแนวตงของหลกหนวยกบหลกหนวย
จะได(3×8)=24เขยน24ในหลกหนวย
ขนท 2หาผลบวกของผลคณไขวของหลกสบกบหลกหนวย
จะได(1×8)+(3×5)=23เขยน23ในหลกสบ
ขนท 3หาผลบวกของผลคณไขวของหลกรอยกบหลกหนวยและผลคณ
แนวตงของหลกสบกบหลกสบ
จะได(6×8)+(3×1)+(1×5)=56เขยน56ในหลกรอย
6 1 3
1 5 8
24
6 1 3
1 5 8
23
24
6 1 3
1 5 8
56
23
24
x
x
x
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
8
ขนท 4หาผลบวกของผลคณไขวของหลกรอยกบหลกสบ
จะได(6×5)+(1×1)=31เขยน31ในหลกพน
ขนท 5หาผลคณตามแนวตงของหลกรอยกบหลกรอย
จะได(6×1)=6เขยน6ในหลกหมน
ผลคณทได 631
56
23
24
ไดคำาตอบคอ 96,854
6 1 3
1 5 8
31
56
23
24
6 1 3
1 5 8
6 3
156
23
24
x
x
ดงนน 613 x 158 = 631
56
23
24
= 96,854
ตอบ 96,854
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
9
ตวอยางท4จงห�ผลคณ 865 x 432
วธคด
ขนท 1 หาผลคณตามแนวตงของหลกหนวยกบหลกหนวย
จะได(5×2)=10เขยน10ในหลกหนวย
ขนท 2หาผลบวกของผลคณไขวของหลกสบกบหลกหนวย
จะได(6×2)+(5×3)=27เขยน27ในหลกสบ
ขนท 3หาผลบวกของผลคณไขวของหลกรอยกบหลกหนวยและผลคณ
แนวตงของหลกสบกบหลกสบ
จะได(8×2)+(5×4)+(6×3)=54เขยน54ในหลกรอย
8 6 5
4 3 2
10
8 6 5
4 3 2
27
10
8 6 5
4 3 2
54
27
10
x
x
x
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
10
ขนท 4หาผลบวกของผลคณไขวของหลกรอยกบหลกสบ
จะได(8×3)+(6×4)=48เขยน48ในหลกพน
ขนท 5หาผลคณตามแนวตงของหลกรอยกบหลกรอย
จะได(8×4)=32เขยน32ในหลกหมน
ผลคณทได32
48
54
27
10
ไดคำาตอบคอ 373,680
8 6 5
4 3 2
48
54
27
10
8 6 5
4 3 2
32
48
54
27
10
x
x
ดงนน 865 x 432 = 32
48
54
27
10
= 373,680
ตอบ 373,680
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
11
ตวอยางท5จงห�ผลคณ 437 x 21
หม�ยเหต ถาหลกไมเทากนใหเตม0ขางหนาเพอใหจำานวนหลกเทากน
วธคด
หลกหนวย(7×1)=7
หลกสบ (3×1)+(7×2)=17เขยน17
หลกรอย (4×1)+(7×0)+(3×2)=10เขยน10
หลกพน (4×2)+(3×0)=8
หลกหมน (4×0)=0
ผลคณทได 0810
177
ไดคำาตอบคอ 9,177
4 3 7
0 2 1
0 810
17 7
x
ดงนน 437 x 21 = 0810
177
= 9,177
ตอบ 9,177
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
12
3. การคณจำานวนสหลกกบจำานวนสหลก
ผงก�รคณแนวตงและแนวไขว ของจำ�นวนสหลกกบจำ�นวนสหลก
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
ขนท 7 ขนท 6 ขนท 5 ขนท 4 ขนท 3 ขนท 2 ขนท 1
ซงสรปเปนขนตอนก�รคณแนวตงและแนวไขว ของจำ�นวนสหลก
กบจำ�นวนสหลกไดดงน
ขนท 1 หาผลคณตามแนวตงของหลกหนวยกบหลกหนวย
ขนท 2 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกสบกบหลกหนวย
ขนท 3 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกรอยกบหลกหนวยและ
ผลคณแนวตงของหลกสบกบหลกสบ
ขนท 4 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกพนกบหลกหนวยและ
ผลคณไขวของหลกรอยกบหลกสบ
ขนท 5 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกพนกบหลกสบและ
ผลคณแนวตงของหลกรอยกบหลกรอย
ขนท 6 หาผลบวกของผลคณไขวของหลกพนกบหลกรอย
ขนท 7 หาผลคณตามแนวตงของหลกพนกบหลกพน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
13
ตวอยางท6จงห�ผลคณ 1,207 x 1,312
วธคด
หลกหนวย(7×2)=14เขยน14
หลกสบ (0×2)+(7×1)=7
หลกรอย (2×2)+(7×3)+(0×1)=25เขยน25
หลกพน (1×2)+(7×1)+(2×1)+(0×3)=11เขยน11
หลกหมน (1×1)+(0×1)+(2×3)=7
หลกแสน (1×3)+(2×1)=5
หลกลาน (1×1)=1
1 2 0 7
1 3 1 2
1 5 711
25 7
14
x
ดงนน 1,207 x 1,312 = 15711
257
14
= 1,583,584
ตอบ 1,583,584
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
14
แบบฝกหด
เรองการคณแนวตงและแนวไขว
จงห�ผลคณตอไปน
1)25×15=
วธคด
ตอบ
2)53×39=
วธคด
ตอบ
3)144×62=
วธคด
ตอบ
4)185×151=
วธคด
ตอบ
5)368×244=
วธคด
ตอบ
6)542×438=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
15
7)254×548=
วธคด
ตอบ
8)503×339=
วธคด
ตอบ
9)1,844×612=
วธคด
ตอบ
10)2,184×1,151=
วธคด
ตอบ
11)7,542×4,347=
วธคด
ตอบ
12)4,983×9,372=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
16
เฉลยแบบฝกหด
เรองการคณแนวตงและแนวไขว
จงห�ผลคณตอไปน
1)25×15=
วธคด
ตอบ 375
2)53×39=
วธคด
ตอบ 2,067
3)144×62=
วธคด
ตอบ 8,928
4)185×151=
วธคด
ตอบ 27,935
2 5
1 5
215
25
3 7 5
1 4 4
0 6 2
0 626
32 8
8 9 2 8
1 8 5
1 5 1
113
46
33 5
2 7 9 3 5
5 3
3 9
15
54
27
2 0 6 7
x
x x
x
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
17
5)368×244=
วธคด
ตอบ 89,792
6)542×438=
วธคด
ตอบ 237,396
7)254×548=
วธคด
ตอบ 139,192
8)503×339=
วธคด
ตอบ 170,517
3 6 8
2 4 4
624
52
56
32
8 9 7 9 2
5 4 2
4 3 8
20
31
60
38
16
2 3 7 3 9 6
5 0 3
3 3 9
15
15
54 9
27
1 7 0 5 1 7
x
x
x
x 2 5 4
5 4 8
10
33
56
56
32
1 3 9 1 9 2
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
18
9)1,844×612=
วธคด
ตอบ 1,128,528
10)2,184×1,151=
วธคด
ตอบ 2,513,784
11)7,542×4,347=
วธคด
ตอบ 32,785,074
12)4,983×9,372=
วธคด
ตอบ 46,700,676
x
x x
x 1 8 4 4
0 6 1 2
0 649
34
44
12 8
1 1 2 8 5 2 8
7 5 4 2
4 3 4 7
28
41
59
89
57
36
14
3 2 7 8 5 0 7 4
4 9 8 3
9 3 7 2
36
93
127
122
83
37 6
4 6 7 0 0 6 7 6
2 1 8 4
1 1 5 1
2 319
19
45
28 4
2 5 1 3 7 8 4
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
19
การคณโดยการเลอนตวคณใชหลกการเดยวกนกบการคณแนวตง
และแนวไขว แตจะเขยนในรปแนวนอน หาผลคณโดยเลอนตวคณ
ทละตำาแหนงดงน
จำ�นวนสองหลกคณจำ�นวนสองหลก
AB x CD = (A x C) / ((A x D) + (B x C)) / (B x D)
2.การคณโดยการเลอนตวคณ (Moving Multiplier)
A B x C D ขนท 1 หลกหนวย
หลกหนวย
คณกบ
หลกหนวย
(BxD)
A B x C D ขนท 2 หลกสบ
หลกหนวย
คณกบ
หลกสบ
(AxD)+(BxC)
A B x C D ขนท 3 หลกรอย
หลกสบ
คณกบ
หลกสบ
(AxC)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
20
ตวอยางท1จงห�ผลคณ 34 x 21
วธคด
ขนท 1 หลกหนวย 34x21(4x1)=4
ขนท 2 หลกสบ 34x21(3x1)+(4x2)
=11เขยน11
ขนท 3 หลกรอย 34x21(3x2)=6
ดงนน 34 x 21 = 6114
= 714
ตอบ 714
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
21
ตวอยางท2จงห�ผลคณ 72 x 46
วธคด
ขนท 1 หลกหนวย 72x46(2x6)=12เขยน
12
ขนท 2 หลกสบ 72x46(7x6)+(2x4)
=50เขยน50
ขนท 3 หลกรอย 72x46(7x4)=
28
ดงนน 72 x 46 = 28
50
12
= 3,312
ตอบ 3,312
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
22
ABCxDEF ขนท 1 หลกหนวย
หลกหนวย
คณกบ
หลกหนวย
(CxF)
ABCxDEF ขนท 2 หลกสบ
หลกหนวย
คณกบ
หลกสบ
(BxF)+(CxE)
ABCxDEF ขนท 3 หลกรอย
หลกรอยคณกบ
หลกหนวย
กบหลกสบ
คณกบหลกสบ
(AxF)+(BxE)
+(CxD)
ABCxDEF ขนท 4 หลกพนหลกสบคณกบ
หลกรอย
(AxE)+(BxD)
ABCxDEF ขนท 5 หลกหมนหลกรอยคณกบ
หลกรอย
(AxD)
จำ�นวนส�มหลกคณจำ�นวนส�มหลก
ABC x DEF = (A x D) / ((A x E) + (B x D)) / ((A x F) +
(B x E) + (C x D)) / ((B x F) + (C x E)) / (C x F)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
23
ตวอยางท3จงห�ผลคณ 536 x 423
วธคด
ขนท 1 หลกหนวย 536x423(6x3)=18เขยน
18
ขนท 2 หลกสบ 536x423(3x3)+(6x2)
=21เขยน21
ขนท 3 หลกรอย 536x423(5x3)+(3x2)+(6x4)
=45เขยน45
ขนท 4 หลกพน 536x423(5x2)+(3x4)
=22เขยน22
ขนท 5 หลกหมน 536x423(5x4)=20เขยน
20
ดงนน 536 x 423 = 20
22
45
21
18
= 226,728
ตอบ 226,728
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
24
ตวอยางท4จงห�ผลคณ 731 x 254
วธคด
ขนท 1 หลกหนวย 731x254(1x4)=4
ขนท 2 หลกสบ 731x254(3x4)+(1x5)=17เขยน
17
ขนท 3 หลกรอย 731x254(7x4)+(3x5)+(1x2)
=45เขยน45
ขนท 4 หลกพน 731x254(7x5)+(3x2)=41เขยน
41
ขนท 5 หลกหมน 731x254(7x2)=14เขยน
14
ดงนน 731 x 254 = 14
41
45
174
= 185,674
ตอบ 185,674
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
25
ตวอยางท5จงห�ผลคณ 2,531 x 7,489
วธคด
ขนท 1 หลกหนวย 2531x7489(1x9)=9
ขนท 2 หลกสบ 2531x7489(3x9)+(1x8)=
35
ขนท 3 หลกรอย 2531x7489(5x9)+(3x8)+(1x4)
=73เขยน73
ขนท 4 หลกพน 2531x7489(2x9)+(5x8)+(3x4)
+(1x7)=77เขยน77
ขนท 5 หลกหมน 2531x7489(2x8)+(5x4)+(3x7)
=57เขยน57
ขนท 6 หลกแสน 2531x7489(2x4)+(5x7)
=43เขยน43
ขนท 7 หลกล�น 2531x7489(2x7)=14เขยน
14
ดงนน 2,531 x 7,489 = 14
43
57
77
73
359
= 18,954,659
ตอบ 18,954,659
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
26
ตวอยางท6จงห�ผลคณ 326 x 59
วธคด
ขนท 1 หลกหนวย 326x59(6x9)=54เขยน
54
ขนท 2 หลกสบ 326x59(2x9)+(6x5)
=48เขยน48
ขนท 3 หลกรอย 326x59(3x9)+(2x5)
=37เขยน37
ขนท 4 หลกพน 326x59(3x5)=15เขยน
15
ดงนน 326 x 59 = 15
37
48
54
= 19,234
ตอบ 19,234
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
27
ขนท ก�รคณแนวตง
และแนวไขว
ก�รคณโดยก�รเลอนตวคณ
ขนท 1 A B C D
O P Q RA B C D x O P Q R
ขนท 2 A B C D
O P Q RA B C D x O P Q R
ขนท 3 A B C D
O P Q RA B C D x O P Q R
ขนท 4 A B C D
O P Q RA B C D x O P Q R
ขนท 5 A B C D
O P Q RA B C D x O P Q R
ขนท 6 A B C D
O P Q RA B C D x O P Q R
ขนท 7 A B C D
O P Q RA B C D x O P Q R
ต�ร�งเปรยบเทยบก�รคณแนวตงและแนวไขว กบ
ก�รคณโดยก�รเลอนตวคณมวธก�รเหมอนกนดงน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
28
แบบฝกหด
เรองการคณโดยการเลอนตวคณ
1)74x25=
วธคด
ตอบ
2)68x39=
วธคด
ตอบ
3)59x42=
วธคด
ตอบ
4)84x57=
วธคด
ตอบ
5)93x46=
วธคด
ตอบ
6)85x35=
วธคด
ตอบ
จงห�ผลคณตอไปน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
29
7)367x29=
วธคด
ตอบ
8)731x52=
วธคด
ตอบ
9)574x123=
วธคด
ตอบ
10)259x487=
วธคด
ตอบ
11)189x436=
วธคด
ตอบ
12)627x349=
วธคด
ตอบ
13)598x412=
วธคด
ตอบ
14)284x507=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
30
15)2,531x472=
วธคด
ตอบ
16)3,059x829=
วธคด
ตอบ
17)2,562x3,429=
วธคด
ตอบ
18)1,494x2,953=
วธคด
ตอบ
19)6,473x5,961=
วธคด
ตอบ
20)1,574x8,296=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
31
เฉลยแบบฝกหด
เรองการคณโดยการเลอนตวคณ
1)74x25=
วธคด
74x25 =14
43
20
= 1,850
ตอบ 1,850
2)68x39=
วธคด
68x39 =18
78
72
= 2,652
ตอบ 2,652
3)59x42=
วธคด
59x42 =20
46
18
= 2,478
ตอบ 2,478
4)84x57=
วธคด
84x57 =40
76
28
= 4,788
ตอบ 4,788
5)93x46=
วธคด
93x46 =36
66
18
= 4,278
ตอบ 4,278
6)85x35=
วธคด
85x35 =24
55
25
= 2,975
ตอบ 2,975
จงห�ผลคณตอไปน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
32
7)367x29=
วธคด
367x29 = 639
68
63
= 10,643
ตอบ 10,643
8)731x52=
วธคด
731x52 =35
29
112
= 38,012
ตอบ 38,012
9)574x123=
วธคด
574x123 = 517
33
29
12
= 70,602
ตอบ 70,602
10)259x487=
วธคด
259x487= 836
90
107
63
=126,133
ตอบ 126,133
11)189x436=
วธคด
189x436 = 435
66
75
54
= 82,404
ตอบ 82,404
12)627x349=
วธคด
627x349 =18
30
83
46
63
= 218,823
ตอบ 218,823
13)598x412=
วธคด
598x412 =20
41
51
26
16
= 246,376
ตอบ 246,376
14)284x507=
วธคด
284x507 =10
40
34
56
28
= 143,988
ตอบ 143,988
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
33
15)2,531x472=
วธคด
2,531x472 = 834
51
35
132
= 1,194,632
ตอบ 1,194,632
16)3,059x829=
วธคด
3,059x829 =246
67
82
63
81
= 2,535,911
ตอบ 2,535,911
17)2,562x3,429=
วธคด
2,562x3,429 = 623
42
58
65
58
18
=8,785,098
ตอบ 8,785,098
18)1,494x2,953=
วธคด
1,494x2,953 = 217
59
112
93
47
12
= 4,411,782
ตอบ 4,411,782
19)6,473x5,961=
วธคด
6,473x5,961=30
74107108
73253
=38,585,553
ตอบ 38,585,553
20)1,574x8,296=
วธคด
1,574x8,296=842
75
97101
7824
=13,057,904
ตอบ 13,057,904
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
34
1. ฐานในระบบเวทคณต ฐานในระบบเวทคณตแบงเปน2ชนดคอ ฐ�นปฐมภม (Primary Base) ไดแก ฐาน 10, ฐาน 100, ฐาน1000,… ฐ�นทตยภม (Secondary Base หรอ Sub-Base) ไดแก ฐาน20,ฐาน30,...,ฐาน200,ฐาน300,...ฐาน2,000,ฐาน3,000,...เปนตน จำานวนใด ๆ สามารถหาคาเบยงฐานได ซงตองพจารณาวา จำานวนนนใกลเคยงฐานใดทสดจงจะหาคาเบยงฐานไดเชน 8 พจารณาวา8ใกลเคยงฐาน10จาก8มคานอยกวา10อย2 ดงนนคาเบยงฐานสบของ8คอ-2 13พจารณาวา13ใกลเคยงฐาน10จาก13มคามากกวา10อย3 ดงนนคาเบยงฐานสบของ13คอ+3 17พจารณาวา17ใกลเคยงฐาน20จาก17มคานอยกวา20อย3 ดงนนคาเบยงฐานยสบของ17คอ-3 แตถาพจารณาวา17ใกลเคยงฐาน10จาก17มคามากกวา 10อย7 ดงนนคาเบยงฐานสบของ17คอ+7 ซงตอไปนจะยกตวอยางการหาคาเบยงฐานจากฐานตางๆ
3. ขอตกลงเบองตนสำาหรบการคณ
โดยวธเบยงฐาน(Yavadunam
หรอByTheDeficiency)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
35
ตวอยางท1 ค�เบยงฐ�นจ�กฐ�น 10 (ถ�เบยงฐ�นจ�กฐ�น 10
ค�เบยงฐ�นจะเปนเลขหนงหลก)
7มคานอยกวา10อย 3คาเบยงฐานสบของ 7 คอ -3
6มคานอยกวา10อย 4คาเบยงฐานสบของ 6 คอ -4
13มคามากกวา10 อย 3คาเบยงฐานสบของ 13 คอ +3
ตวอยางท2 ค�เบยงฐ�นจ�กฐ�น 100 (ถ�เบยงฐ�นจ�กฐ�น 100
ค�เบยงฐ�นจะเปนเลขสองหลก)
82มคานอยกวา100อย18คาเบยงฐานหนงรอยของ 82คอ-18
96มคานอยกวา100อย 4 คาเบยงฐานหนงรอยของ 96คอ-04
105มคามากกวา 100อย 5คาเบยงฐานหนงรอยของ105คอ+05
118มคามากกวา100อย18คาเบยงฐานหนงรอยของ118คอ+18
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
36
ตวอยางท3 ค�เบยงฐ�นจ�กฐ�น 1,000 (ถ�เบยงฐ�นจ�ก
ฐ�น 1,000 ค�เบยงฐ�นจะเปนเลขส�มหลก)
2. ผลคณของคาเบยงฐาน
ผลคณของคาเบยงฐานจะตองมจำานวนหลกเทากบจำานวนหลก
ของคาเบยงฐาน แตถาผลคณของคาเบยงฐานมจำานวนหลกมากกวา
จำานวนหลกของคาเบยงฐานใหเขยนเลขหลกทเกนเปนตวหอยดงตวอยาง
ตอไปน
992 มคานอยกวา1,000 อย 8 คาเบยงฐานหนงพนของ 992คอ-008
986 มคานอยกวา1,000 อย 14 คาเบยงฐานหนงพนของ 986คอ-014
1,011 มคามากกวา1,000 อย 11 คาเบยงฐานหนงพนของ1,011คอ+011
1,126มคามากกวา 1,000 อย126 คาเบยงฐานหนงพนของ 1,126คอ+126
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
37
ตวอยางท1ก�รคณเบยงฐ�นจ�กฐ�น 10
ผลคณของคาเบยงฐานตองมหนงหลก แตถาผลคณเกนหนงหลก
ใหเขยนเลขหลกทเกนเปนตวหอย
เชน (+2)×(+6)=(+12) เขยนแทนดวย12
(อานวาสองหอยหนง)
(-3)×(+9)=(-27) เขยนแทนดวย27
(อานวาบารเจดหอยบารสอง)
(-7)×(-5)=(+35) เขยนแทนดวย35
(อานวาหาหอยสาม)
ตวอยางท2ก�รคณเบยงฐ�นจ�กฐ�น 100
ผลคณของคาเบยงฐานตองมสองหลก แตถาผลคณเกนสองหลก
ใหเขยนเลขหลกทเกนเปนตวหอย
เชน (+12)×(+11)=(+132) เขยนแทนดวย132
(อานวาสองสามหอยหนง)
(-15)×(+30)=(-450) เขยนแทนดวย450
(อานวาศนยบารหาหอยบารส)
(-14)×(-20)=(+280) เขยนแทนดวย280
(อานวาศนยแปดหอยสอง)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
38
ตวอยางท3ก�รคณเบยงฐ�นจ�กฐ�น 1,000
ผลคณของคาเบยงฐานตองมสามหลก แตถาผลคณเกนสามหลก
ใหเขยนเลขหลกทเกนเปนตวหอย
เชน (+113)×(+009)=(+1017) เขยนแทนดวย1017
(อานวาเจดหนงศนยหอยหนง)
(+050)×(-040)=(-2000) เขยนแทนดวย2000
(อานวาศนยศนยศนยหอยบารสอง)
(-202)×(-030)=(+6060) เขยนแทนดวย6060
(อานวาศนยหกศนยหอยหก)
ก�รอ�นตวหอยกรณ มตวหอยม�กกว�หนงตว เชน
62163 อานวา สามหกหนงหอยสองหอยหก
20564 อานวา สหกหาหอยศนยหอยสอง
5246 อานวา หกสหอยสองหอยบารหา
3 128 อานวา แปดสองหอยบารหนงหอยบารสาม
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
39
3. การเขยนคำาตอบจากตวเลขทมตวหอย
เมอคำาตอบของการคณมตวหอย ใหนำาตวหอยบวกเพม
ในหลกถดไปทางซายดงน
ตวอยางท1
243
51=681 หลกหนวยคอ1
หลกสบนำา5ไปบวกกบ3ได8
หลกรอยนำา4ไปบวกกบ2ได6
ตวอยางท2
7 54
58=1298 หลกหนวยคอ8
หลกสบนำา5ไปบวกกบ4ได9
หลกรอยนำา5ไปบวกกบ7ได12เขยน2
ในหลกรอยทด1ไปบวกกบหลกพน
หลกพนนำา1ททดมาจากหลกรอยได1
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
40
3642
67=4087 หลกหนวยคอ7
หลกสบนำา6ไปบวกกบ2ได8
หลกรอยนำา4ไปบวกกบ6ได10ใส0
ในหลกรอยทด1ไปบวกกบหลกพน
หลกพนนำา1ททดมาจากหลกรอย
บวกกบ3ได4
ตวอยางท3
ตวอยางท4
175483
67=224897 หลกหนวยคอ7
หลกสบนำา6ไปบวกกบ3ได9
หลกรอยคอ8
หลกพนคอ4
หลกหมนนำา5ไปบวกกบ7ได12
ใส2ในหลกหมนทด1ไปบวกกบหลกแสน
หลกแสนนำา1ททดมาจากหลกหมน
บวกกบ1ได2
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
41
1) 7 คาเบยงฐานสบของ7 คอ..........
2) 12 คาเบยงฐานสบของ12 คอ..........
3) 36 คาเบยงฐานสามสบของ36 คอ..........
4) 36 คาเบยงฐานสสบของ36 คอ..........
5) 79 คาเบยงฐานแปดสบของ79 คอ..........
6) 79 คาเบยงฐานเจดสบของ79 คอ..........
7) 97 คาเบยงฐานหนงรอยของ97 คอ..........
8) 97 คาเบยงฐานเกาสบของ97 คอ..........
9) 103 คาเบยงฐานหนงรอยของ103 คอ..........
10) 121 คาเบยงฐานหนงรอยของ121 คอ..........
แบบฝกหด
เรองการหาคาเบยงฐาน
จงห�ค�เบยงฐ�นของจำ�นวนตอไปน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
42
11) 125 คาเบยงฐานหนงรอยของ125 คอ..........
12) 318 คาเบยงฐานสามรอยของ318 คอ..........
13) 478 คาเบยงฐานหารอยของ478 คอ..........
14) 509 คาเบยงฐานหารอยของ509 คอ..........
15) 776 คาเบยงฐานแปดรอยของ776 คอ..........
16) 996 คาเบยงฐานหนงพนของ996 คอ..........
17) 1,012 คาเบยงฐานหนงพนของ1,012 คอ..........
18) 8,865 คาเบยงฐานเกาพนของ8,865 คอ..........
19) 1,079 คาเบยงฐานหนงพนของ1,079 คอ..........
20) 2,013 คาเบยงฐานสองพนของ2,013 คอ..........
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
43
1) 7 คาเบยงฐานสบของ7 คอ...............
2) 12 คาเบยงฐานสบของ12 คอ...............
3) 36 คาเบยงฐานสามสบของ36 คอ...............
4) 36 คาเบยงฐานสสบของ36 คอ...............
5) 79 คาเบยงฐานแปดสบของ79 คอ...............
6) 79 คาเบยงฐานเจดสบของ79 คอ...............
7) 97 คาเบยงฐานหนงรอยของ97 คอ...............
8) 97 คาเบยงฐานเกาสบของ97 คอ...............
9) 103 คาเบยงฐานหนงรอยของ103 คอ...............
10) 121 คาเบยงฐานหนงรอยของ121 คอ...............
-3
+2
+6
-4
-1
+9
-03
+7
+03
+21
เฉลยแบบฝกหด
เรองการหาคาเบยงฐาน
จงห�ค�เบยงฐ�นของจำ�นวนตอไปน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
44
11) 125 คาเบยงฐานหนงรอยของ125 คอ...............
12) 318 คาเบยงฐานสามรอยของ318 คอ...............
13) 478 คาเบยงฐานหารอยของ478 คอ...............
14) 509 คาเบยงฐานหารอยของ509 คอ...............
15) 776 คาเบยงฐานแปดรอยของ776 คอ...............
16) 996 คาเบยงฐานหนงพนของ996 คอ...............
17) 1,012 คาเบยงฐานหนงพนของ1,012 คอ...............
18) 8,865 คาเบยงฐานเกาพนของ8,865 คอ...............
19) 1,079 คาเบยงฐานหนงพนของ1,079 คอ...............
20) 2,013 คาเบยงฐานสองพนของ2,013 คอ...............
+25
+18
-22
-24
+012
+079
+09
-004
-135
+013
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
45
แบบฝกหด
เรองการเขยนคำาตอบจากตวเลขทมตวหอย
1) 241
54 =
2) 10561
34 =
3) 7 61
34
72 =
4) 3360
30
72 =
5) 1603
6030
72 =
6)6512
63
38 =
7)6004
60
36 =
8) 5107
66
30 =
9) 67010
91
90 =
10) 4 19
19
99
99 =
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
46
เฉลยแบบฝกหด
เรองการเขยนคำาตอบจากตวเลขทมตวหอย
1) 241
54 = 664
2) 10561
34 = 11,144
3) 7 61
34
72 = 13,512
4) 3360
30
72 = 39,372
5) 1603
6030
72 = 7,090,372
6)6512
63
38 = 651,868
7)6004
60
36 = 601,036
8) 5107
66
30 = 61,390
9) 67010
91
90 = 672,000
10) 4 19
19
99
99 = 61,989
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
47
4.1การคณโดยวธเบยงฐานจากฐานปฐมภม
(PrimaryBase)
เมอพจารณาตวตงและตวคณแลวหากพบวาจำานวนนนมคาใกล
ฐานปฐมภมใดจะสามารถดำาเนนการคณตามขนตอนไดดงน
ขนท 1 พจารณาตวต งและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใด
หาคาเบยงฐานและเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวา
ของทงตวตงและตวคณ
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐาน
ของตวคณ หรอผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐาน
ของตวตง
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำา
สวนหนาและสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
4. การคณโดยวธเบยงฐาน
(YavadunamหรอByTheDeficiency)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
48
1 2 + 2×
1 4 + 4
/ 8
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน(+2)×(+4)=(+8)
เขยน8เปนสวนหลงของคำาตอบ
1 2 + 2×
1 4 + 4
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ12คาเบยงฐานสบของ12คอ+2
ตวคณคอ14คาเบยงฐานสบของ14คอ+4
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท1 จงห�ผลคณ 12 x 14
วธคด
1. การหาผลคณของจำานวนทมคาใกลเคยงฐาน10
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
49
1 2 + 2×
1 4 + 4
1 6 / 8
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ12+(+4)=16หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ14+ (+2)=16
เขยน16เปนสวนหนาของคำาตอบ
1 2 + 2×
1 4 + 4
1 6 8
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 12 x 14 = 168
ตอบ 168
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
50
1 7 + 7×
9 − 1
/ 7
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน(+7)×(-1)=(-7)
เขยน7เปนสวนหลงของคำาตอบ
1 7 + 7×
9 − 1
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ17คาเบยงฐานสบของ17คอ+7
ตวคณคอ9คาเบยงฐานสบของ9คอ-1
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ 17 x 9
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
51
1 7 + 7×
9 − 1
1 6 / 7
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ17+(-1)=16หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ 9+ (+7)=16
เขยน16เปนสวนหนาของคำาตอบ
1 7 + 7×
9 − 1
1 6 7
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 17 x 9 = 167
= 153
ตอบ 153
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
52
1 1 2 + 1 2×
1 0 8 + 0 8
/ 9 6
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน(+12)×(+08)=(+96)
เขยน96เปนสวนหลงของคำาตอบ
1 1 2 + 1 2×
1 0 8 + 0 8
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ112คาเบยงฐานหนงรอยของ112คอ+12
ตวคณคอ108คาเบยงฐานหนงรอยของ108คอ+08
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท1 จงห�ผลคณ 112 x 108
วธคด
2. การหาผลคณของจำานวนทมคาใกลเคยงฐาน100
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
53
1 1 2 + 1 2×
1 0 8 + 0 8
1 2 0 / 9 6
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ112+(+08)=120หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ108+(+12)=120
เขยน120เปนสวนหนาของคำาตอบ
1 1 2 + 1 2×
1 0 8 + 0 8
1 2 0 9 6
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 112 x 108 = 12,096
ตอบ 12,096
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
54
9 3 − 0 7×
8 4 − 1 6
/ 11 2
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(-07)×(-16)=(+112) เขยน112เปนสวนหลงของคำาตอบ
9 3 − 0 7×
8 4 − 1 6
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ93คาเบยงฐานหนงรอยของ93คอ-07
ตวคณคอ84คาเบยงฐานหนงรอยของ84คอ-16
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ 93 x 84
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
55
9 3 − 0 7×
8 4 − 1 6
7 7 / 11 2
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ93+(-16)=77หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ84+(-07)=77
เขยน77เปนสวนหนาของคำาตอบ
9 3 − 0 7×
8 4 − 1 6
7 7 11 2
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 93 x 84 = 77112
= 7,812
ตอบ 7,812
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
56
1 1 2 + 1 2×
9 7 − 0 3
/ 3 6
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน(+12)×(-03)=(-36)
เขยน3 6เปนสวนหลงของคำาตอบ
1 1 2 + 1 2×
9 7 − 0 3
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ112คาเบยงฐานหนงรอยของ112คอ+12
ตวคณคอ97คาเบยงฐานหนงรอยของ97คอ-03
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท3 จงห�ผลคณ 112 x 97
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
57
1 1 2 + 1 2×
9 7 − 0 3
1 0 9 / 3 6
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ112+(-03)=109หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ97+(+12)=109
เขยน109เปนสวนหนาของคำาตอบ
1 1 2 + 1 2×
9 7 − 0 3
1 0 9 3 6
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 112 x 97 = 1093 6
= 10,864
ตอบ 10,864
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
58
1 0 0 2 + 0 0 2×
1 0 0 8 + 0 0 8
/ 0 1 6
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(+002)×(+008)=(+016)เขยน016เปนสวนหลงของคำาตอบ
1 0 0 2 + 0 0 2×
1 0 0 8 + 0 0 8
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ1002คาเบยงฐานหนงพนของ1002คอ+002
ตวคณคอ1008คาเบยงฐานหนงพนของ1008คอ+008
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท1 จงห�ผลคณ 1,002 x 1,008
วธคด
3. การหาผลคณของจำานวนทมคาใกลเคยงฐาน1,000
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
59
1 0 0 2 + 0 0 2×
1 0 0 8 + 0 0 8
1 0 1 0 / 0 1 6
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ1002+(+008)=1010หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ1008+(+002)=1010
เขยน1010เปนสวนหนาของคำาตอบ
1 0 0 2 + 0 0 2×
1 0 0 8 + 0 0 8
1 0 1 0 0 1 6
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 1,002 x 1,008 = 1,010,016
ตอบ 1,010,016
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
60
1 0 2 0 + 0 2 0×
9 9 5 − 0 0 5
/ 1 0 0
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(+020)×(-005)=(-100)เขยน100เปนสวนหลงของคำาตอบ
1 0 2 0 + 0 2 0×
9 9 5 − 0 0 5
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ1020คาเบยงฐานหนงพนของ1020คอ+020
ตวคณคอ995คาเบยงฐานหนงพนของ995คอ-005
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ 1,020 x 995
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
61
1 0 2 0 + 0 2 0
9 9 5 − 0 0 5
1 0 1 5 / 1 0 0
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ1020+(-005)=1015หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ995+(+020)=1015
เขยน1015เปนสวนหนาของคำาตอบ
1 0 2 0 + 0 2 0×
9 9 5 − 0 0 5
1 0 1 5 1 0 0
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 1,020 x 995 = 1015100
= 1,014,900
ตอบ 1,014,900
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
62
ในทำานองเดยวกน เราสามารถแสดงวธคดไดในอกรปแบบหนง
โดยมขนตอนดงตอไปน
ขนท 1 พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ขนท 3หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐาน
ของตวคณหรอผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตง
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
63
+ 0 0 2 + 0 0 8
1002x1008 = / 016
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(+002)×(+008)=(+016)เขยน016เปนสวนหลงของคำาตอบ
+ 0 0 2 + 0 0 8
1002x1008 = /
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ1002คาเบยงฐานหนงพนของ1002คอ+002
ตวคณคอ1008คาเบยงฐานหนงพนของ1008คอ+008
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท1 จงห�ผลคณ 1,002 x 1,008
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
64
+ 0 0 2 + 0 0 8
1002x1008 = 1010/016
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณ
คอ1002+(+008)=1010หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตง
คอ1008+(+002)=1010
เขยน1010เปนสวนหนาของคำาตอบ
+ 0 0 2 + 0 0 8
1002x1008 = 1010016
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 1,002 x 1,008 = 1,010,016
ตอบ 1,010,016
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
65
+ 0 2 0 −0 0 5
1 0 2 0 x 9 9 5 = /1 0 0
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(+020)×(-005)=(-100)
เขยน100เปนสวนหลงของคำาตอบ
+ 0 2 0 −0 0 5
1 0 2 0 x 9 9 5 = /
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ1020คาเบยงฐานหนงพนของ1020คอ+020
ตวคณคอ995คาเบยงฐานหนงพนของ995คอ-005
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ 1,020 x 995
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
66
+ 0 2 0 −0 0 5
1 0 2 0 x 9 9 5 = 1 0 1 5/1 0 0
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณ
คอ1020+(-005)=1015หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตง
คอ995+(+020)=1015
เขยน1015เปนสวนหนาของคำาตอบ
+ 0 2 0 −0 0 5
1 0 2 0 x 9 9 5 = 1 0 1 5 1 0 0
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 1,020 x 995 = 1015100
= 1,014,900
ตอบ 1,014,900
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
67
−1 5 6 −0 08
8 4 4 x 9 9 2 = 8 3 6 /12 4 8
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ844คาเบยงฐานหนงพนของ844คอ-156
ตวคณคอ992คาเบยงฐานหนงพนของ992คอ-008
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ขนท 3หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(-156)×(-008)=1248เขยน1248เปนสวนหลงของคำาตอบ
ขนท 4หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณ
คอ844+(-008)=836หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตง992+(-156)=836
เขยน836เปนสวนหนาของคำาตอบ
ขนท 5สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ตวอยางท3 จงห�ผลคณ 844 x 992
วธคด
ดงนน 844 x 992 = 8361248
= 837,248
ตอบ 837,248
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
68
+ 1 5 9 + 0 1 0
1 1 5 9 x 1 0 1 0 = 1 1 6 9 /15 9 0
= 1 1 6 915 9 0
= 1 1 7 0 5 9 0
ตวอยางท4 จงห�ผลคณ 1,159 x 1,010
วธคด
ตอบ 1,170,590
* หม�ยเหต ถาฐานปฐมภมอน ๆ เชน 10,000 หรอ 100,000 ใหใช
หลกการทำานองเดยวกนในการหาผลคณ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
69
แบบฝกหด
เรองการคณโดยวธเบยงฐานจากฐานปฐมภม
จงห�ผลคณตอไปน
1)11x15=
วธคด
ตอบ
2)92x95=
วธคด
ตอบ
3)18x13=
วธคด
ตอบ
4)1,008x1,019=
วธคด
ตอบ
5)19x7=
วธคด
ตอบ
6)990x989=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
70
7)102x117=
วธคด
ตอบ
8)1,020x992=
วธคด
ตอบ
9)121x97=
วธคด
ตอบ
10)10,010x10,004=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
71
เฉลยแบบฝกหด
เรองการคณโดยวธเบยงฐานจากฐานปฐมภม
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
1)11x15=
วธคด
ดงนน 11 x 15 = 165
ตอบ 165
1)11x15=
วธคด
ดงนน 11 x 15 = 165
ตอบ 165
2)92x95=
วธคด
ดงนน 92 x 95 = 8,740
ตอบ 8,740
2)92x95=
วธคด
ดงนน 92 x 95 = 8,740
ตอบ 8,740
1 1 + 1×
1 5 + 5
1 6 / 5
9 2 −0 8×
9 5 −0 5
8 7 / 4 0
+1 + 5
1 1 x 1 5 =16/5
−0 8 −0 5
9 2 x 9 5 = 87/40
จงห�ผลคณตอไปน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
72
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
3)18x13=
วธคด
ดงนน 18 x 13 = 2124
= 234
ตอบ 234
3)18x13=
วธคด
ดงนน 18 x 13 = 2124
= 234
ตอบ 234
4)1,008x1,019=
วธคด
ดงนน 1,008 x 1,019 = 1,027,152
ตอบ 1,027,152
4)1,008x1,019=
วธคด
ดงนน 1,008 x 1,019 = 1,027,152
ตอบ 1,027,152
1 8 +8×
1 3 +3
2 1 /24
10 0 8 +0 0 8
10 1 9 +0 1 9
10 2 7 / 1 5 2
+ 8 + 3
1 8 x 1 3 = 21/24
+ 0 0 8 + 0 1 9
10 0 8 x 1 0 1 9
=1 0 2 7 / 1 5 2
×
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
73
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
5)19x7=
วธคด
ดงนน 19 x 7 = 1627
= 147
= 133
ตอบ 133
5)19x7=
วธคด
ดงนน 19 x 7 = 1627
= 147
= 133
ตอบ 133
6)990x989=
วธคด
ดงนน 990 x 989 = 979,110
ตอบ 979,110
6)990x989=
วธคด
ดงนน 990 x 989 = 979,110
ตอบ 979,110
1 9 +9×
7 −3
1 6 /27
9 9 0 −0 1 0×
9 8 9 −0 1 1
9 7 9 / 1 1 0
+9 −3
1 9 x 7 = 16/27
−0 1 0 −0 1 1
9 9 0 x 9 8 9
= 979 /110
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
74
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
7)102x117=
วธคด
ดงนน 102 x 117 = 11,934
ตอบ 11,934
7)102x117=
วธคด
ดงนน 102 x 117 = 11,934
ตอบ 11,934
8)1,020x992=
วธคด
ดงนน 1,020 x 992 = 10121 60
= 1,011,840
ตอบ 1,011,840
8)1,020x992=
วธคด
ดงนน 1,020 x 992 = 10121 60
= 1,011,840
ตอบ 1,011,840
1 0 2 + 0 2×
1 1 7 + 1 7
1 1 9 / 3 4
1 0 2 0 +0 2 0×
9 9 2 −0 0 8
1 0 1 2 / 1 6 0
+ 0 2 + 1 7
1 0 2 x 1 1 7
= 119/34
+ 0 2 0 −0 0 8
1 0 2 0 x 9 9 2
=1012/1 60
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
75
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
9)121x97=
วธคด
ดงนน 121 x 97 = 1186 3
= 11,737
ตอบ 11,737
9)121x97=
วธคด
ดงนน 121 x 97 = 1186 3
= 11,737
ตอบ 11,737
10)10,010x10,004=
วธคด
ดงนน 10,010 x 10,004
= 100,140,040
ตอบ 100,140,040
10)10,010x10,004=
วธคด
ดงนน 10,010 x 10,004
= 100,140,040
ตอบ 100,140,040
1 2 1 + 2 1
9 7 − 0 3
1 1 8 / 6 3
10010 +0010×
10004 +0004
10014/ 0040
+ 2 1 -0 3
1 2 1 x 9 7
= 118/6 3
+0010 +0004
10010x10004
= 10014/0040
x
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
76
4.2การคณโดยวธเบยงฐานจากฐานทตยภม (SecondaryBaseหรอSub-Base) เมอพจารณาตวตงและตวคณแลว หากพบวาจำานวนนนมคา
ใกลฐานทตยภม จะใชหลกการคลายกนกบการคณโดยวธเบยงฐานจาก
ฐานปฐมภมแตสวนหนาของคำาตอบจะตองดำาเนนการตอไปอกหนงขนตอน
ซงสรปเปนขนตอนไดดงน
ขนท 1 พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐาน
ของตวคณหรอผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตง
แลวนำาผลบวกไปคณกบอตราสวนของฐานท เลอกกบ
ฐานปฐมภมทอางอง
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
77
2 4 + 4×
2 3 + 3
/ 12
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(+4)×(+3)=(+12)เขยน12เปนสวนหลงของคำาตอบ
2 4 + 4×
2 3 + 3
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ในตวอยางนตวตงและตวคณใกลเคยงฐาน20
ตวตงคอ24คาเบยงฐานยสบของ24คอ+4
ตวคณคอ23คาเบยงฐานยสบของ23คอ+3
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท1 จงห�ผลคณ 24 x 23
วธคด
อางองฐาน10
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
78
2 4 + 4×
2 3 + 3
2 7x2=54/12
5 4/ 12
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ24+(+3)=27หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ23+ (+4)=27
เนองจากฐาน 20 เปนสองเทาของฐาน 10 ดงนนคำาตอบสวนหนา
ตองคณดวย2นนคอ27×2=54
เขยน54เปนสวนหนาของคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
79
2 4 + 4×
2 3 + 3
2 7x2=54/12
5 4 12
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 24 x 23 = 5412
= 552
ตอบ 552
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
80
5 3 + 3×
4 7 − 3
/ 9
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน(+3)×(-3)=(-9)
เขยน9เปนสวนหลงของคำาตอบ
5 3 + 3×
4 7 − 3
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ในตวอยางนตวตงและตวคณใกลเคยงฐาน50
ตวตงคอ53คาเบยงฐานหาสบของ53คอ+3
ตวคณคอ47คาเบยงฐานหาสบของ47คอ-3
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ 53 x 47
วธคด
อางองฐาน10
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
81
5 3 + 3×
4 7 − 3
5 0x5=250/ 9
2 5 0/ 9
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ53+(-3)=50หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ47+ (+3)=50
เนองจากฐาน 50 เปนหาเทาของฐาน 10 ดงนนคำาตอบสวนหนา
ตองคณดวย5นนคอ50×5=250
เขยน250เปนสวนหนาของคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
82
5 3 + 3×
4 7 − 3
5 0x5=250/ 9
2 5 0 9
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 53 x 47 = 2509
= 2,491
ตอบ 2,491
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
83
6 7 − 3×
6 6 − 4
/ 12
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน(-3)×(-4)=(+12)
เขยน12เปนสวนหลงของคำาตอบ
6 7 − 3×
6 6 − 4
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ในตวอยางนตวตงและตวคณใกลเคยงฐาน70
ตวตงคอ67คาเบยงฐานเจดสบของ67คอ-3
ตวคณคอ66คาเบยงฐานเจดสบของ66คอ-4
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท3 จงห�ผลคณ 67 x 66
วธคด
อางองฐาน10
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
84
6 7 − 3×
6 6 − 4
6 3x7=441/12
4 4 1/12
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ67+(-4)=63หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตง คอ 66 + (-3) = 63
เนองจากฐาน 70 เปนเจดเทาของฐาน 10 ดงนนคำาตอบสวนหนา
ตองคณดวย7นนคอ63×7=441
เขยน441เปนสวนหนาของคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
85
6 7 − 3×
6 6 − 4
6 3x7=441/12
4 4 1 12
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 67 x 66 = 44112
= 4,422
ตอบ 4,422
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
86
3 1 2 + 1 2×
2 9 5 − 0 5
/ 6 0
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน(+12)×(-05)=(-60)
เขยน60เปนสวนหลงของคำาตอบ
3 1 2 + 1 2×
2 9 5 − 0 5
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ในตวอยางนตวตงและตวคณใกลเคยงฐาน300
ตวตงคอ312คาเบยงฐานสามรอยของ312คอ+12
ตวคณคอ295คาเบยงฐานสามรอยของ295คอ-05
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท4 จงห�ผลคณ 312 x 295
วธคด
อางองฐาน100
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
87
3 1 2 + 1 2×
2 9 5 − 0 5
3 0 7x3=921/ 6 0
9 2 1 / 6 0
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ312+(-05)=307หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ295+(+12)=307
เนองจากฐาน 300 เปนสามเทาของฐาน 100 ดงนนคำาตอบสวนหนา
ตองคณดวย3นนคอ307×3=921
เขยน921เปนสวนหนาของคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
88
3 1 2 + 1 2×
2 9 5 − 0 5
3 0 7x3=921/ 6 0
9 2 1 6 0
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 312 x 295 = 92160
= 92,040
ตอบ 92,040
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
89
6 2 4 + 2 4×
6 1 1 + 1 1
/ 26 4
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(+24)×(+11)=(+264)เขยน264เปนสวนหลงของคำาตอบ
6 2 4 + 2 4×
6 1 1 + 1 1
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ในตวอยางนตวตงและตวคณใกลเคยงฐาน600
ตวตงคอ624คาเบยงฐานหกรอยของ624คอ+24
ตวคณคอ611คาเบยงฐานหกรอยของ611คอ+11
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท5 จงห�ผลคณ 624 x 611
วธคด
อางองฐาน100
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
90
6 2 4 + 2 4×
6 1 1 + 1 1
6 3 5x6=3810/ 26 4
3 8 1 0 / 26 4
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ624+(+11)=635หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ611+(+24)=635
เนองจากฐาน 600 เปนหกเทาของฐาน 100 ดงนนคำาตอบสวนหนา
ตองคณดวย6นนคอ635×6=3810
เขยน3810เปนสวนหนาของคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
91
6 2 4 + 2 4×
6 1 1 + 1 1
6 3 5x6=3810/ 26 4
3 8 1 0 26 4
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 624 x 611 = 3810264
= 381,264
ตอบ 381,264
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
92
8 8 7 − 1 3×
8 8 5 − 1 5
/ 19 5
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(-13)×(-15)=(+195)เขยน195เปนสวนหลงของคำาตอบ
8 8 7 − 1 3×
8 8 5 − 1 5
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ในตวอยางนตวตงและตวคณใกลเคยงฐาน900
ตวตงคอ887คาเบยงฐานเการอยของ887คอ-13
ตวคณคอ885คาเบยงฐานเการอยของ885คอ-15
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท6 จงห�ผลคณ 887 x 885
วธคด
อางองฐาน100
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
93
8 8 7 − 1 3×
8 8 5 − 1 5
8 7 2x9=7848/19 5
7 8 4 8 /19 5
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ887+(-15)=872หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ885+(-13)=872
เนองจากฐาน 900 เปนเกาเทาของฐาน 100 ดงนนคำาตอบสวนหนา
ตองคณดวย9นนคอ872×9=7848
เขยน7848เปนสวนหนาของคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
94
8 8 7 − 1 3×
8 8 5 − 1 5
8 7 2x9=7848/ 19 5
7 8 4 8 19 5
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 887 x 885 = 7848195
= 784,995
ตอบ 784,995
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
95
5 1 1 1 + 1 1 1×
4 9 8 7 − 0 1 3
/ 14 4 3
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(+111)×(-013)=(-1143)เขยน14 4 3เปนสวนหลงของคำาตอบ
5 1 1 1 + 1 1 1×
4 9 8 7 − 0 1 3
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ในตวอยางนตวตงและตวคณใกลเคยงฐาน5000
ตวตงคอ5111คาเบยงฐานหาพนของ5111คอ+111
ตวคณคอ4987คาเบยงฐานหาพนของ4987คอ-013
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท7 จงห�ผลคณ 5,111 x 4,987
วธคด
อางองฐาน1000
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
96
5 1 1 1 + 1 1 1×
4 9 8 7 − 0 1 3
5 0 9 8x5=25490/14 4 3
2 5 4 9 0 /14 4 3
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณ
คอ5111+(-013)=5098หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตง
คอ4987+(+111)=5098
เนองจากฐาน5000เปนหาเทาของฐาน1000ดงนนคำาตอบสวนหนา
ตองคณดวย5นนคอ5098×5=25490
เขยน25490เปนสวนหนาของคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
97
5 1 1 1 + 1 1 1×
4 9 8 7 − 0 1 3
5 0 9 8x5=25490/ 14 4 3
2 5 4 9 0 14 4 3
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 5,111 x 4,987 = 2549014 4 3
= 25,488,557
ตอบ 25,488,557
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
98
ในทำานองเดยวกนเราสามารถแสดงวธคดไดในอกรปแบบหนง
เปนการนำามาคณในแนวนอนโดยมขนตอนดงตอไปน
ขนท 1 พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของ
ตวคณ หรอ ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตง
แลวนำาผลบวกไปคณกบอตราสวนของฐานท เลอกกบ
ฐานปฐมภมทอางอง
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
99
+ 1 5 + 3 0
4 1 5 x 4 3 0 = /450
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐาน
(+15)×(+30)=(+450)เขยน450เปนสวนหลงของคำาตอบ
+ 1 5 + 3 0
4 1 5 x 4 3 0 = /
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ในตวอยางนตวตงและตวคณใกลเคยงฐาน400
ตวตงคอ415คาเบยงฐานสรอยของ415คอ+15
ตวคณคอ430คาเบยงฐานสรอยของ430คอ+30
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท8 จงห�ผลคณ 415 x 430
วธคด
อางองฐาน100
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
100
+ 1 5 + 3 0
4 1 5 x 4 3 0 = 4(445)/450
= 1780 /450
ขนท 4 หาสวนหนาไดจาก
ผลบวกไขวของตวตงกบคาเบยงฐานของตวคณคอ415+(+30)=445หรอ
ผลบวกไขวของตวคณกบคาเบยงฐานของตวตงคอ430+(+15)=445
เนองจากฐาน 400 เปนสเทาของฐาน 100 ดงนนคำาตอบสวนหนา
ตองคณดวย4นนคอ445×4=1780
เขยน1780เปนสวนหนาของคำาตอบ
+ 1 5 + 3 0
4 1 5 x 4 3 0 = 4(445)/450
= 1780 /450
= 1780450
ขนท 5 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ดงนน 415 x 430 = 1780450
= 178,450
ตอบ 178,450
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
101
− 2 2 2 − 1 1 1
6 7 7 8 x 6 8 8 9 = 7(6667) /24642
= 46669 /24642
= 4666924642
= 46,693,642
ตอบ 46,693,642
ตวอยางท9 จงห�ผลคณ 6,778 x 6,889
พจารณาแลวทงตวตงและตวคณมคาใกลเคยงฐาน7,000
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
102
แบบฝกหด
เรองการคณโดยวธเบยงฐานจากฐานทตยภม
จงห�ผลคณตอไปน
1)35x34=
วธคด
ตอบ
2)64x56=
วธคด
ตอบ
3)77x76=
วธคด
ตอบ
4)215x240=
วธคด
ตอบ
5)530x487=
วธคด
ตอบ
6)687x695=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
103
7)373x320=
วธคด
ตอบ
8)3,050x3,280=
วธคด
ตอบ
9)4,150x3,800=
วธคด
ตอบ
10)7,877x7,700=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
104
เฉลยแบบฝกหด
เรองการคณโดยวธเบยงฐานจากฐานทตยภม
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
1)35x34=วธคด
ดงนน 35 x 34 = 11720
= 1,190ตอบ 1,190
1)35x34=วธคด
ตอบ 1,190
2)64x56=วธคด
ดงนน 64 x 56 = 36016
= 361 6
= 3,584ตอบ 3,584
2)64x56=วธคด
ตอบ 3,584
3 5 + 5×
3 4 + 4 3 9x3=117/
20
1 1 7 / 20
6 4 + 4×
5 6 − 4 6 0x6=360/
16
3 6 0 / 16
+ 5 + 4
3 5 x 3 4 =3(39)/20
=117 /20
=11720
=1,190
+ 4 − 4
6 4 x 5 6 =6(60)/16
=360 /16
=36016
=361 6
=3,584
จงห�ผลคณตอไปน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
105
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
3)77x76=
วธคด
ดงนน 77 x 76 = 58412
= 5,852
ตอบ 5,852
3)77x76=
วธคด
ตอบ 5,852
4)215x240=
วธคด
ดงนน 215 x 240 = 510600
= 51,600
ตอบ 51,600
4)215x240=
วธคด
ตอบ 51,600
7 7 − 3×
7 6 − 4
7 3x8=584/12
5 8 4 / 12
215 +1 5×
240 +4 0
255x2=510/ 60 0
510 / 60 0
− 3 − 4
7 7 x 7 6 =8(73)/12
=584 /12
=58412
=5,852
+1 5 +4 0
215x240=2(255) /600
=510 /600
=510600
=51,600
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
106
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
5)530x487=
วธคด
ดงนน 530 x 487 = 2585390
= 258290
= 258,110
ตอบ 258,110
5)530x487=
วธคด
ตอบ 258,110
6)687x695=
วธคด
ดงนน 687 x 695 = 477,465
ตอบ 477,465
6)687x695=
วธคด
ตอบ 477,465
530 +30×
487 −13
517x5=2585/ 390
2 585 / 390
6 87 −13×
6 95 −05
6 82x7=4774/ 65
47 74 / 65
+3 0 −1 3
530x487=5(517)/390
=2585 /390
=2585390
=258290
=258,110
−13 −0 5
687x695=7(682)/65
=4774/65
=477,465
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
107
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
7)373x320=
วธคด
ดงนน 373 x 320 = 11791460
= 119,360
ตอบ 119,360
7)373x320=
วธคด
ตอบ 119,360
8)3,050x3,280=
วธคด
ดงนน 3,050 x 3,280 = 999014000
= 10,004,000
ตอบ 10,004,000
8)3,050x3,280=
วธคด
ตอบ 10,004,000
3 7 3 +7 3×
3 2 0 +2 0
3 9 3x3=1179/146 0
1 1 7 9 /146 0
3050 +050×
3280 +280
3330x3=9990/ 14000
9990 / 14000
+73+20
373x320 =3(393)/1460
=1179 /1460
=11791460
=119,360
+050 +280
3050x3280=3(3330)/14000
=9990/14000
=999014000
=10,004,000
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
108
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
9)4,150x3,800=
วธคด
ดงนน 4,150 x 3,800 = 15800/30000
= 15830000
= 15,770,000
ตอบ 15,770,000
9)4,150x3,800=
วธคด
ตอบ 15,770,000
10)7,877x7,700=
วธคด
ดงนน 7,877 x 7,700 = 6061636900
= 60,652,900
ตอบ 60,652,900
10)7,877x7,700=
วธคด
ตอบ 60,652,900
4150 +150×
3800 −200
3950x4=15800/30000
15800 /30000
7877 −123×
7700 −300
7577x8=60616/36900
60616 /36900
+150 −200
4150x3800 =4(3950)/30000
=15800/30000
=1580030000
=15830000
=15,770,000
−123 −300
7877x7700 =8(7577)/36900
=60616 /36900
=6061636900
=60,652,900
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
109
4.3การคณของจำานวนทตวตงและตวคณตางฐานกน (NumbersnearDifferentBase)
ในการหาผลคณของจำานวนสองจำานวนใด ๆ ทคาเบยงฐานของ
ตวตงและคาเบยงฐานของตวคณมคาตางกนมากเกนไป ทำาใหยาก
ในการคดคำานวณวธการนจะเปนการแกปญหาดงกลาวโดยการหาสดสวน
ระหวางฐานของตวตงและฐานของตวคณโดยนำาฐานของตวตงหารดวยฐาน
ของตวคณและนำาสดสวนดงกลาวไปชวยในการหาสวนหนาของคำาตอบ
ขนตอนก�รห�ผลคณของจำ�นวนทตวตงและตวคณต�งฐ�นกน
ขนท 1 พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ขนท 2 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ขนท 3 หาสดสวนฐานของตวตงกบฐานของตวคณ โดยนำาฐานของ
ตวตงหารดวยฐานของตวคณ
ขนท 4 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบคาเบยงฐาน
ของตวคณ โดยผลคณทไดจะตองมจำานวนหลกเทากบ
หลกของคาเบยงฐานของฐานทนอยกวา
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
110
ขนท 5 หาสวนหนาไดจากผลคณของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
บวกดวยผลคณของคาเบยงฐานของตวคณกบสดสวนฐานของ
ตวตงหรอผลคณของตวคณกบสดสวนฐานของตวตงบวกดวย
ผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
ขนท 6 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
111
1 0 7 + 0 7×
1 3 + 3
/
ขนท 3 หาสดสวนฐานของตวตงกบฐานของตวคณ ซงในทน
มคาสดสวนฐานคอ10010
= 101
1 0 7 + 0 7×
1 3 + 3
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ107คาเบยงฐานหนงรอยของ107คอ+07
ตวคณคอ13คาเบยงฐานสบของ13คอ+3
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท1 จงห�ผลคณ 107 x 13
วธคด
สดสวนฐาน
1 0
1
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
112
1 0 7 + 0 7×
1 3 + 3
1 3 7 / 21
ขนท 5 หาสวนหนาไดจากผลคณของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
บวกดวยผลคณของคาเบยงฐานของตวคณกบสดสวนฐานของตวตง
จะได(107x1)+[(+3)x10]=137หรอ
ผลคณของตวคณกบสดสวนฐานของตวตงบวกดวยผลคณของ
คาเบยงฐานของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
จะได(13x10)+[(+07)x1]=137
1 0 7 + 0 7×
1 3 + 3
/ 21
ขนท 4หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบคาเบยงฐาน
ของตวคณโดยผลคณทไดจะตองมจำานวนหลกเทากบหลกของคาเบยงฐาน
ของฐานทนอยกวาซงในทนคอฐานสบ
จะได(+07)x(+3)=21เขยนแทนดวย21
สดสวนฐาน
1 0
1
สดสวนฐาน
1 0
1
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
113
ดงนน 107 x 13 = 13721
= 1,391
ตอบ 1,391
ขนท 6สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
9 9 7 − 0 0 3×
1 2 + 2
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ997คาเบยงฐานหนงพนของ997คอ-003
ตวคณคอ12คาเบยงฐานสบของ12คอ+2
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ 997 x 12
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
114
9 9 7 − 0 0 3×
1 2 + 2
/
ขนท 3 หาสดสวนฐานของตวตงกบฐานของตวคณซงในทนมคาสดสวนฐาน
คอ100010
=1001
9 9 7 − 0 0 3×
1 2 + 2
/ 6
ขนท 4 หาสวนหลงไดจาก ผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบ
คาเบยงฐานของตวคณ โดยผลคณทไดจะตองมจำานวนหลกเทากบ
หลกของคาเบยงฐานของฐานทนอยกวาซงในทนคอฐานสบ
จะได(-003)x(+2)=6
สดสวนฐาน
1 0 0
1
สดสวนฐาน
1 0 0
1
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
115
สดสวนฐาน
1 0 0
1
ดงนน 997 x 12 = 11976
= 11,964
ตอบ 11,964
9 9 7 − 0 0 3×
1 2 + 2
1 1 9 7 / 6
ขนท 5 หาสวนหนาไดจาก ผลคณของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
บวกดวย ผลคณของคาเบยงฐานของตวคณกบสดสวนฐานของตวตง
จะได(997x1)+[(+2)x100]=1197หรอ
ผลคณของตวคณกบสดสวนฐานของตวตงบวกดวยผลคณของคาเบยงฐาน
ของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
จะได(12x100)+[(-003)x1]=1197
ขนท 6สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
116
ตวอยางท3 จงห�ผลคณ 1,996 x 98
วธคด
1 9 9 6 −0 0 4×
9 8 − 0 2
/
ขนท 3 หาสดสวนฐานของตวตงกบฐานของตวคณซงในทนมคาสดสวนฐาน
คอ200010
= 201
สดสวนฐาน
2 0
1
1 9 9 6 − 0 0 4×
9 8 − 0 2
/
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานขวาของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ1996คาเบยงฐานสองพนของ1996คอ-004
ตวคณคอ98คาเบยงฐานหนงรอยของ98คอ-02
ขนท 2เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
117
สดสวนฐาน
2 0
1
สดสวนฐาน
2 0
1
1 9 9 6 −0 0 4×
9 8 − 0 2
1 9 5 6 / 0 8
ขนท 4หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบคาเบยงฐาน
ของตวคณโดยผลคณทไดจะตองมจำานวนหลกเทากบหลกของคาเบยงฐาน
ของฐานทนอยกวาซงในทนคอฐานหนงรอยจะได(-004)x(-02)=08
1 9 9 6 – 0 0 4×
9 8 – 0 2
1 9 5 6 / 0 8
ขนท 5 หาสวนหนาไดจาก ผลคณของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
บวกดวย ผลคณของคาเบยงฐานของตวคณกบสดสวนฐานของตวตง
จะได (1996 x 1) + [(-02) x 20] = 1956หรอ ผลคณของตวคณ
กบสดสวนฐานของตวตงบวกดวย ผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบ
สดสวนฐานของตวคณจะได(98x20)+[(-004)x1]=1956
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
118
ดงนน 1,996 x 98 = 195,608
ตอบ 195,608
ขนท 6สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ในทำานองเดยวกนเราสามารถแสดงวธคดไดในอกรปแบบหนง
โดยมขนตอนดงตอไปน
ขนท 1 พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ขนท 2 หาสดสวนฐานของตวตงกบฐานของตวคณ โดยนำาฐานของ
ตวตงหารดวยฐานของตวคณและเขยนกำากบไวทดานบนของ
ทงตวตงและตวคณ
ขนท 3 เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
ขนท 4 หาสวนหลงไดจาก ผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบ
คาเบยงฐานของตวคณ โดยผลคณทไดจะตองมจำานวน
หลกเทากบหลกของคาเบยงฐานของฐานทนอยกวา
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
119
ขนท 5 หาสวนหนาไดจากผลคณของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
บวกดวย ผลคณของคาเบยงฐานของตวคณกบสดสวนฐาน
ของตวตง หรอ ผลคณของตวคณกบสดสวนฐานของตวตง
บวกดวยผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบสดสวนฐานของ
ตวคณ
ขนท 6 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
120
ตวอยางท4 จงห�ผลคณ 72 x 34
วธคด
7 3 สดสวนฐาน
+ 2 + 4 คาเบยงฐาน
7 2 x 3 4 = /
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ72คาเบยงฐานเจดสบของ72คอ+2
ตวคณคอ34คาเบยงฐานสามสบของ34คอ+4
ขนท 2หาสดสวนฐานของตวตงกบฐานของตวคณและเขยนกำากบไว
ทดานบนของทงตวตงและตวคณซงในทนมคาสดสวนฐาน
คอ 7030
= 73
ขนท 3เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
121
7 3 สดสวนฐาน
+ 2 + 4 คาเบยงฐาน
7 2 x 3 4 = /8
ขนท 4 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบคาเบยงฐาน
ของตวคณ โดยผลคณทไดจะตองมจำานวนหลกเทากบหลกของ
คาเบยงฐานของฐานทนอยกวาซงในทนคอฐานสามสบ
จะได(+2)x(+4)=8
7 3 สดสวนฐาน
+ 2 + 4 คาเบยงฐาน
7 2 x 3 4 = 2 4 4 /8
ขนท 5 หาสวนหนาไดจาก ผลคณของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
บวกดวย ผลคณของคาเบยงฐานของตวคณกบสดสวนฐานของตวตง
จะได(72x3)+[(+4)x7]=244หรอ
ผลคณของตวคณกบสดสวนฐานของตวตงบวกดวยผลคณของคาเบยงฐาน
ของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณจะได(34x7)+[(+2)x3]=244
ขนท 6 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ตอบ 2,448
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
122
ตวอยางท5 จงห�ผลคณ 994 x 97
วธคด
1 0 1 สดสวนฐาน
−0 0 6 −0 3 คาเบยงฐาน
9 9 4 x 9 7 = /
ขนท 1พจารณาตวตงและตวคณวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของทงตวตงและตวคณ
ตวตงคอ994คาเบยงฐานหนงพนของ994คอ-006
ตวคณคอ97คาเบยงฐานหนงรอยของ97คอ-03
ขนท 2หาสดสวนฐานของตวตงกบฐานของตวคณและเขยนกำากบไวท
ดานบนของทงตวตงและตวคณซงในทนมคาสดสวนฐาน
คอ100010
= 101
ขนท 3เขยน“/”เพอแบงผลคณเปนสวนหนาและสวนหลง
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
123
1 0 1 สดสวนฐาน
−0 0 6 −0 3 คาเบยงฐาน
9 9 4 x 9 7 = / 1 8
ขนท 4 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของตวตงกบคาเบยงฐาน
ของตวคณโดยผลคณทไดจะตองมจำานวนหลกเทากบหลกของคาเบยงฐาน
ของฐานทนอยกวาซงในทนคอฐานหนงรอยจะได(-006)x(-03)=18
1 0 1 สดสวนฐาน
−0 0 6 −0 3 คาเบยงฐาน
9 9 4 x 9 7 = 9 6 4 / 1 8
ขนท 5 หาสวนหนาไดจาก ผลคณของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณ
บวกดวย ผลคณของคาเบยงฐานของตวคณกบสดสวนฐานของตวตง
จะได(994x1)+[(-03)x10]=964หรอ
ผลคณของตวคณกบสดสวนฐานของตวตงบวกดวยผลคณของคาเบยงฐาน
ของตวตงกบสดสวนฐานของตวคณจะได(97x10)+[(-006)x1]=964
ขนท 6สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
และสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ตอบ 96,418
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
124
ตวอยางท6 จงห�ผลคณ 114 x 59
วธคด
ตอบ 6,726
1 0 6 สดสวนฐาน
+ 1 4 − 1 คาเบยงฐาน
1 1 4 x 5 9 = 6 7 4 /14
= 67414
= 6734
= 6,726
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
125
แบบฝกหด
เรองการคณของจำานวนทตวตงและตวคณตางฐานกน
จงห�ผลคณตอไปน
1)82x34=
วธคด
ตอบ
2)58x37=
วธคด
ตอบ
3)96x61=
วธคด
ตอบ
4)115x82=
วธคด
ตอบ
5)413x68=
วธคด
ตอบ
6)996x95=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
126
7)991x14=
วธคด
ตอบ
8)489x312=
วธคด
ตอบ
9)2,995x495=
วธคด
ตอบ
10)3,016x998=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
127
เฉลยแบบฝกหด
เรองการคณของจำานวนทตวตงและตวคณตางฐานกน
จงห�ผลคณตอไปน
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
1)82x34=
วธคด
ดงนน 82 x 34 = 2,788
ตอบ 2,788
1)82x34=
วธคด
ตอบ 2,788
2)58x37=
วธคด
ดงนน 58 x 37 = 2,146
ตอบ 2,146
2)58x37=
วธคด
ตอบ 2,146
8 2 + 2×
3 4 + 4
2 7 8 /
8
5 8 − 2×
3 7 − 3
2 1 4 /
6
8 3 สดสวนฐาน
+ 2 + 4 คาเบยงฐาน
8 2 x 3 4 =278/8
=2788
6 4 สดสวนฐาน
− 2 − 3 คาเบยงฐาน
5 8 x 3 7 =214/6
=2146
สดสวนฐาน
8
3
สดสวนฐาน
6
4
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
128
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
3)96x61=
วธคด
ดงนน 96 x 61 = 5864
ตอบ 5,856
3)96x61=
วธคด
ตอบ 5,856
4)115x82=
วธคด
ดงนน 115 x 82 = 94030
= 9,430
ตอบ 9,430
4)115x82=
วธคด
ตอบ 9,430
9 6 −04×
6 1 + 1
5 8 6 /
4
1 1 5 +1 5×
8 2 +2
9 4 0 / 3
0
1 0 6 สดสวนฐาน
−0 4 + 1 คาเบยงฐาน
9 6 x 6 1 =586/4
=5856
1 0 8 สดสวนฐาน
+ 1 5 + 2 คาเบยงฐาน
115 x 8 2 =940/30
=94030
=9430
สดสวนฐาน
1 0
6
สดสวนฐาน
1 0
8
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
129
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
5)413x68=
วธคด
ดงนน 413 x 68 = 281126
= 2811 6
= 28,084
ตอบ 28,084
5)413x68=
วธคด
ตอบ 28,084
6)996x95=
วธคด
ดงนน 996 x 95 = 94,620
ตอบ 94,620
6)996x95=
วธคด
ตอบ 94,620
4 1 3 +1 3×
6 8 −2
2 8 1 1 / 26
9 9 6 −0 0 4×
9 5 −0 5
9 4 6 /
2 0
4 0 7 สดสวนฐาน
+ 1 3 − 2 คาเบยงฐาน
4 1 3 x 6 8 =2811/26
=2811 6
=28084
1 0 1 สดสวนฐาน
− 0 0 4 − 0 5 คาเบยงฐาน
9 9 6 x 9 5 =946/20
=94620
สดสวนฐาน
4 0
7
สดสวนฐาน
1 0
1
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
130
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
7)991x14=
วธคด
ดงนน 991 x 14 = 139136
= 1392 6
= 13874
ตอบ 13,874
7)991x14=
วธคด
ตอบ 13,874
8)489x312=
วธคด
ดงนน 489 x 312 = 152713 2
= 15263 2
= 152568
ตอบ 152,568
8)489x312=
วธคด
ตอบ 152,568
9 9 1 −0 0 9×
1 4 +4
1 3 9 1 / 36
4 8 9 −1 1×
3 1 2 +1 2
1 5 2 7 / 1
3 2
1 0 0 1 สดสวนฐาน
− 0 0 9 + 4 คาเบยงฐาน
9 9 1 x 1 4 =1391/36
=1392 6
=13874
5 3 สดสวนฐาน
− 1 1 + 1 2 คาเบยงฐาน
4 8 9 x 312=1527/13 2
=15263 2
=152568
สดสวนฐาน
100
1
สดสวนฐาน
5
3
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
131
วธคดแบบท 1 วธคดแบบท 2
9)2,995x495=
วธคด
ดงนน 2,995 x 495 = 1,482,525
ตอบ 1,482,525
9)2,995x495=
วธคด
ตอบ 1,482,525
10)3,016x998=
วธคด
ดงนน 3,016 x 998 = 301003 2
= 3,009,968
ตอบ 3,009,968
10)3,016x998=
วธคด
ตอบ 3,009,968
2 9 9 5 −0 0 5×
4 9 5 −0 5
1 4 8 2 5 / 2 5
3 0 1 6 +0 1 6×
9 9 8 −0 0 2
3 0 1 0 / 0 3 2
30 5 สดสวนฐาน
−005 − 0 5 คาเบยงฐาน
2995x495= 14825/25
= 1482525
3 1 สดสวนฐาน
+ 0 1 6 −0 0 2 คาเบยงฐาน
3 0 1 6 x 9 98=3010/03 2
=301003 2
=3009968
สดสวนฐาน
3 0
5
สดสวนฐาน
3
1
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
132
4.4 การคณสามจำานวนทมคาเบยงฐานใกลเคยง ฐานเดยวกน
ในการหาผลคณของจำานวนสามจำานวน โดยจำานวนทงสาม
จำานวนมคาเบยงฐานเดยวกนมขนตอนการดำาเนนการดงน
ขนท 1 พจารณาจำานวนทงสามจำานวนวามคาใกลเคยงฐานใด
หาคาเบยงฐานและเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของจำานวน
ทงสาม
ขนท 2 เขยน“ /” เพอแบงผลคณออกเปนสามสวนคอสวนหนา
สวนกลางและสวนหลง
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของทงสามจำานวน
(เขยนตอบใหจำานวนหลกตรงกบจำานวนหลกของคาเบยงฐาน)
ขนท 4 หาสวนกลางไดจากผลบวกของผลคณแตละคของคาเบยงฐาน
ในเชงการจดหม(เขยนตอบใหจำานวนหลกตรงกบจำานวนหลก
ของคาเบยงฐาน)
ขนท 5 หาสวนหนาไดจาก นำาจำานวนหนงในสามจำานวนไปบวกกบ
คาเบยงฐานของอกสองตวทเหลอ
ขนท 6 สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
สวนกลางและสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
133
+ 0 5 + 0 4 + 0 3
1 0 5 x 1 0 4 x 1 0 3 = / /60
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของทงสามจำานวน
จะได05x04x03=60
+ 0 5 + 0 4 + 0 3
1 0 5 x 1 0 4 x 1 0 3 = / /
ขนท 1พจารณาจำานวนทงสามจำานวนวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของจำานวนทงสาม
คาเบยงฐานหนงรอยของ105คอ+05
คาเบยงฐานหนงรอยของ104คอ+04
คาเบยงฐานหนงรอยของ103คอ+03
ขนท 2 เขยน “ / ” เพอแบงผลคณออกเปนสามสวน คอสวนหนา
สวนกลางและสวนหลง
ตวอยางท1 จงห�ผลคณ 105 x 104 x 103
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
134
ดงนน 105 x 104 x 103 = 1,124,760
ตอบ 1,124,760
+ 0 5 + 0 4 + 0 3
1 0 5 x 1 0 4 x 1 0 3 = 112/47/60
ขนท 5 หาสวนหนาไดจาก นำาจำานวนหนงในสามจำานวนไปบวกกบ
คาเบยงฐานของอกสองตวทเหลอ
จะไดวา 105+04+03=112หรอ
104+05+03=112หรอ
103+05+04=112
ขนท 6สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
สวนกลางและสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
+ 0 5 + 0 4 + 0 3
1 0 5 x 1 0 4 x 1 0 3 = /47/60
ขนท 4หาสวนกลางไดจากผลบวกของผลคณแตละคของคาเบยงฐาน
ในเชงการจดหม
จะได(05x04)+(05x03)+(04x03)
=20+15+12
=47
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
135
−0 4 −0 9 −0 5
9 6 x 9 1 x 9 5 = / /180
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของทงสามจำานวน
จะได(-04)x(-09)x(-05)=-180(เขยนแทนดวย180)
−0 4 −0 9 −0 5
9 6 x 9 1 x 9 5 = / /
ขนท 1พจารณาจำานวนทงสามจำานวนวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของจำานวนทงสาม
คาเบยงฐานหนงรอยของ96คอ-04
คาเบยงฐานหนงรอยของ91คอ-09
คาเบยงฐานหนงรอยของ95คอ-05
ขนท 2 เขยน“ / ” เพอแบงผลคณออกเปนสามสวนคอ สวนหนา
สวนกลางและสวนหลง
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ 96 x 91 x 95
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
136
ตอบ 829,920
−0 4 −0 9 −0 5
9 6 x 9 1 x 9 5 =82/101/
180
=82101
180
=830080
=829,920
ขนท 5 หาสวนหนาไดจาก นำาจำานวนหนงในสามจำานวนไปบวกกบ
คาเบยงฐานของอกสองตวทเหลอ
96+(-09)+(-05)=82 หรอ
91+(-04)+(-05)=82 หรอ
95+(-04)+(-09)=82
ขนท 6สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
สวนกลางและสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
−0 4 −0 9 −0 5
9 6 x 9 1 x 9 5 = /101/
180
ขนท 4หาสวนกลางไดจากผลบวกของผลคณแตละคของคาเบยงฐาน
ในเชงการจดหม
จะไดวา [(-04)x(-09)]+[(-04)x(-05)]+[(-09)x(-05)]
=36+20+45=101(เขยนแทนดวย101)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
137
+0 1 1 −0 0 3 −0 0 2
1 0 1 1 x 9 9 7 x 9 9 8 = / /066
ขนท 3 หาสวนหลงไดจากผลคณของคาเบยงฐานของทงสามจำานวน
จะได(011)x(-003)x(-002)=066
+0 1 1 −0 0 3 −0 0 2
1 0 1 1 x 9 9 7 x 9 9 8 = / /
ขนท 1พจารณาจำานวนทงสามจำานวนวามคาใกลเคยงฐานใดหาคาเบยงฐาน
และเขยนคาเบยงฐานกำากบไวทดานบนของจำานวนทงสาม
คาเบยงฐานหนงพนของ1011คอ+011
คาเบยงฐานหนงพนของ997คอ-003
คาเบยงฐานหนงพนของ998คอ-002
ขนท 2 เขยน“ / ” เพอแบงผลคณออกเปนสามสวนคอ สวนหนา
สวนกลางและสวนหลง
ตวอยางท3 จงห�ผลคณ 1,011 x 997 x 998
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
138
ตอบ 1,005,951,066
+0 1 1 −0 0 3 −0 0 2
1 0 1 1 x 9 9 7 x 9 9 8 =1006/04 9/066
=100604 9066
=1,005,951,066
ขนท 5 หาสวนหนาไดจาก นำาจำานวนหนงในสามจำานวนไปบวกกบ
คาเบยงฐานของอกสองตวทเหลอ
จะไดวา1011+(-003)+(-002) = 1006 หรอ
997+(011)+(-002) = 1006 หรอ
998+(011)+(-003) = 1006
ขนท 6สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาสวนหนา
สวนกลางและสวนหลงของผลคณมาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
+0 1 1 −0 0 3 −0 0 2
1 0 1 1 x 9 9 7 x 9 9 8 = /04 9/066
ขนท 4หาสวนกลางไดจากผลบวกของผลคณแตละคของคาเบยงฐาน
ในเชงการจดหม
จะไดวา [(011)x(-003)]+[(011)x(-002)]+[(-003)x(-002)]
=(-033)+(-022)+(006)
=-049(เขยนแทนดวย04 9)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
139
แบบฝกหด
เรองการคณสามจำานวนทมคาเบยงฐานใกลเคยง
ฐานเดยวกน
1)101x102x103=
วธคด
ตอบ
2)107x109x111=
วธคด
ตอบ
3)104x103x108=
วธคด
ตอบ
4)93x91x94=
วธคด
ตอบ
5)95x99x93=
วธคด
ตอบ
6)97x92x98=
วธคด
ตอบ
จงห�ผลคณตอไปน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
140
7)103x98x95=
วธคด
ตอบ
8)105x92x103=
วธคด
ตอบ
9)1,014x1,009x1,011=
วธคด
ตอบ
10)994x992x995=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
141
เฉลยแบบฝกหด
เรองการคณสามจำานวนทมคาเบยงฐานใกลเคยง
ฐานเดยวกน
จงห�ผลคณตอไปน
1)101x102x103=
วธคด
ตอบ 1,061,106
2)107x109x111=
วธคด
ตอบ 1,294,593
+ 0 1 + 0 2 + 0 3
1 0 1 x 1 0 2 x 1 0 3 =1 0 6 / 1 1 / 0 6
=1 0 6 1 1 0 6
+ 0 7 + 0 9 + 1 1
1 0 7 x 1 0 9 x 1 1 1 =1 2 7 /23 9 /
69 3
=1 2 7239
693
=1 2 9 4 5 9 3
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
142
3)104x103x108=
วธคด
ตอบ 1,156,896
4)93x91x94=
วธคด
ตอบ 795,522
+ 0 4 + 0 3 + 0 8
1 0 4 x 1 0 3 x 1 0 8 =1 1 5 / 6 8 / 9 6
=1 1 5 6 8 9 6
−0 7 −0 9 −0 6
9 3 x 9 1 x 9 4 =7 8 /15 9 /
37 8
=7 8159
37 8
=7 9 5 6 7 8
=7 9 5 5 2 2
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
143
5)95x99x93=
วธคด
ตอบ 874,665
6)97x92x98=
วธคด
ตอบ 874,552
−0 5 −0 1 −0 7
9 5 x 9 9 x 9 3 =8 7 / 4 7 / 3 5
=8 7 4 7 3 5
=8 7 4 6 6 5
−0 3 −0 8 −0 2
9 7 x 9 2 x 9 8 =8 7 /4 6 /4 8
=8 7 4 6 4 8
=8 7 4 5 5 2
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
144
7)103x98x95=
วธคด
ตอบ 958,930
8)105x92x103=
วธคด
ตอบ 994,980
+0 3 −0 2 −0 5
1 0 3 x 9 8 x 9 5 =9 6 / 1 1 / 3 0
=9 6 1 1 3 0
=9 5 8 9 3 0
+0 5 −0 8 + 0 3
1 0 5 x9 2 x 1 0 3 =1 0 0 /4 9 /12 0
=1 0 0 4 9 120
=1 0 0 4 102 0
=1 0 0 5 0 2 0
=9 9 4 9 8 0
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
145
9)1,014x1,009x1,011=
วธคด
ตอบ 1,034,380,386
10)994x992x995=
วธคด
ตอบ 981,117,760
+ 0 1 4 + 0 0 9 + 0 1 1
1 0 1 4 x 1 0 0 9 x 1 0 1 1 =1034/379/1386
=10343791386
=1034380386
−0 0 6 −0 0 8 −0 0 5
9 9 4 x 9 9 2 x 9 9 5 =981/118/2 40
=9811182 40
=981117760
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
146
ยกกำาลงสอง(Squares)
ยกกำาลงสอง(squares)คอการคณจำานวนเดยวกนสองจำานวน
เชน42คอ4คณกนสองตวหรอ4x4ดงนนยกกำาลงสองของ4เทากบ16
ขนตอนก�รยกกำ�ลงสอง (Squares)
ขนท 1พจารณาจำานวนแลวเขยน“/”เพอแบงคำาตอบเปนสวน
โดยการแบงสวนมหลกดงน
ถาจำานวนม3หลกจะแบงคำาตอบเปน5สวน
ถาจำานวนม4หลกจะแบงคำาตอบเปน7สวน
ถาจำานวนมnหลกจะแบงคำาตอบเปน2n−1สวน
โดยnคอจำานวนนบ
5. การยกกำาลงสองโดยใช
DvandvaYogaหรอDuplex
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
147
ขนท 2 พจารณาการยกกำาลงของจำานวนจากการเลอนตำาแหนงตวคณ
A B C2 เลอนตำ�แหนง ตวคณ
เขยนแทนดวย
อ�นว�
ABCxABC=CxC
=C2D(C) DuplexของC
ABCxABC=(BxC)+(CxB)
=2(BxC)D(BC) DuplexของBC
ABCxABC
=(AxC)+(BxB)
+(CxA)
=2(AxC)+B2
D(ABC) DuplexของABC
ABCxABC=(AxB)+(BxA)
=2(AxB)D(AB) DuplexของAB
ABCxABC=AxA
=A2D(A) DuplexของA
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
148
(A B C)2 = D(A) D(AB) D(ABC) D(BC) D(C)
ขนท 3 หาคาDuplex
D(C) = C2
D(BC) = 2(BxC)
D(ABC) = 2(AxC)+B2
D(AB) = 2(AxB)
D(A) = A2
=A2/2(AxB)/2(AxC)+B2/2(BxC)/C2
ขนท 4สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาแตละสวน
มาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
149
ขอสงเกต
ถาDuplexจำานวนหลกเดยวคอกำาลงสองของจำานวนนนเชน
D(5)=52
D(9)=92
ถา Duplex เลขโดดทจบคกนได คอ การหาสองเทาของผลคณเลขท
จบคแลวนำาบวกกนเชน
D(53)=2(5x3)
D(27)=2(2x7)
D(2147)=2[(2x7)+(1x4)]
D(321475)=2[(3×5)+(2x7)+(1x4)]
ถาDuplexเลขโดดทจบคแลวเหลอเลขโดดหนงตวคอการหาสองเทา
ของผลคณเลขทจบคทกค และหากำาลงสองของเลขทเหลอหนงตว
แลวนำาทงหมดมาบวกกนเชน
D(234)=2(2x4)+32
D(21346)=2[(2x6)+(1x4)]+32
เราเขยนผลการหาDuplexเปนเลขหลกเดยวถาเกนหนงหลกจะเขยน
ในรปจำานวนทมตวหอย
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
150
ตวอยางท1 จงห�ค�ของ 1562
วธคด
1562= / / / /
1 5 6 x 1 5 6
1 5 6 x 1 5 6
1 5 6 x 1 5 6
1 5 6 x 1 5 6
1 5 6 x 1 5 6
ขนท 1พจารณา156ม3หลกดงนนจงแบงคำาตอบออกเปน5สวน
คนแตละสวนดวยเครองหมาย“/”
ขนท 2พจารณายกกำาลงสองของจำานวนจากการเลอนตำาแหนงตวคณ
เขยนแทนดวยD(6)
เขยนแทนดวยD(56)
เขยนแทนดวยD(156)
เขยนแทนดวยD(15)
เขยนแทนดวยD(1)
1562 = D(1)/D(15)/D(156)/D(56)/D(6)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
151
ขนท 4สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาแตละสวน
มาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ขนท 3หาคาDuplex
D(6) = 62 = 36เขยน36
D(56) = 2(5x6) = 60เขยน60
D(156) = 2(1x6)+52= 37เขยน37
D(15) = 2(1x5) = 10เขยน10
D(1) = 12 = 1
1562 = D(1)/D(15)/D(156)/D(56)/D(6)
= 1/10/
37/
60/
36
1562 = 110
37
60
36
= 24336
ดงนน 1562 = 24,336
ตอบ 24,336
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
152
ตวอยางท2 จงห� 3,6722
วธคด
36722= / / / / / /
3 6 7 2 x 3 6 7 2
3 6 7 2 x 3 6 7 2
3 6 7 2 x 3 6 7 2
3 6 7 2 x 3 6 7 2
3 6 7 2 x 3 6 7 2
3 6 7 2 x 3 6 7 2
3 6 7 2 x 3 6 7 2
ขนท 1พจารณา3672ม4หลกดงนนจงแบงคำาตอบออกเปน7สวน
คนแตละสวนดวยเครองหมาย“/”
ขนท 2พจารณายกกำาลงสองของจำานวนจากการเลอนตำาแหนงตวคณเขยนแทนดวยD(2)เขยนแทนดวยD(72)เขยนแทนดวยD(672)เขยนแทนดวยD(3672)เขยนแทนดวยD(367)เขยนแทนดวยD(36)เขยนแทนดวยD(3) 36722 = D(3)/D(36)/D(367)/D(3672)/D(672)/D(72)/D(2)
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
153
ขนท 4สรปคำาตอบโดยการนำาเครองหมาย“/”ออกแลวนำาแตละสวน
มาเขยนตอกนเปนคำาตอบ
ขนท 3หาคาDuplex
D(2) = 22 = 4เขยน4
D(72) = 2(7x2) = 28เขยน28
D(672) = 2(6x2)+72 = 73เขยน73
D(3672)= 2[(3x2)+(6x7)] = 96เขยน96
D(367) = 2(3x7)+62 = 78เขยน78
D(36) = 2(3x6) = 36เขยน36
D(3) = 32 = 9เขยน9
36722= D(3)/D(36)/D(367)/D(3672)/D(672)/D(72)/D(2)
= 9/36/
78/
96/
73/
28/4
36722= 936
78
96
73
284
= 13483584
ดงนน 3,6722 = 13,483,584
ตอบ 13,483,584
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
154
28392 = D(2)/D(28)/D(283)/D(2839)/D(839)/D(39)/D(9)
= 4/32/
76/
84/
153/
54/
81
= 432
76
84
153
54
81
= 8059921
ดงนน 2,8392 = 8,059,921
ตอบ 8,059,921
ตวอยางท3 จงห�ค�ของ 2,8392
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
155
แบบฝกหด
เรองการยกกำาลงสองโดยใชDvandvaYogaหรอDuplex
1)1662=
วธคด
ตอบ
2)1782=
วธคด
ตอบ
3)2152=
วธคด
ตอบ
4)3562=
วธคด
ตอบ
5)7942=
วธคด
ตอบ
6)1,0202=
วธคด
ตอบ
7)1,8972=
วธคด
ตอบ
8)4,3662=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
156
9)6,2482=
วธคด
ตอบ
10)9,6122=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
157
เฉลยแบบฝกหด
เรองการยกกำาลงสองโดยใชDvandvaYogaหรอDuplex
1)1662=
วธคด
ตอบ 27,556
2)1782=
วธคด
ตอบ 31,684
1662 = D(1)/D(16)/D(166)/D(66)/D(6)
= 1/12/
48/
72/
36
= 112
48
72
36
= 27556
1782 = D(1)/D(17)/D(178)/D(78)/D(8)
= 1/14/
65/
112/
64
= 114
65
112
64
= 31684
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
158
3)2152=
วธคด
ตอบ 46,225
4)3562=
วธคด
ตอบ 126,736
5)7942=
วธคด
ตอบ 630,436
2152 = D(2)/D(21)/D(215)/D(15)/D(5)
= 4/4/21/
10/
25
= 4421
10
25
= 46225
3562 = D(3)/D(35)/D(356)/D(56)/D(6)
= 9/30/
61/
60/
36
= 930
61
60
36
= 126736
7942 = D(7)/D(79)/D(794)/D(94)/D(4)
=49/
126/
137/
72/
16
=49
126
137
72
16
= 630436
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
159
6)1,0202=
วธคด
ตอบ 1,040,400
7)1,8972=
วธคด
ตอบ 3,598,609
8)4,3662=
วธคด
ตอบ 19,061,956
10202 = D(1)/D(10)/D(102)/D(1020)/D(020)/D(20)/D(0)
= 1/0/4/0/4/0/0
= 1040400
18972 = D(1)/D(18)/D(189)/D(1897)/D(897)/D(97)/D(7)
= 1/16/
82/
158/
193/
126/
49
= 116
82
158
193
126
49
= 3598609
43662 = D(4)/D(43)/D(436)/D(4366)/D(366)/D(66)/D(6)
=16/
24/
57/
84/
72/
72/
36
=16
24
57
84
72
72
36
= 19061956
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
160
9)6,2482=
วธคด
ตอบ 39,037,504
10)9,6122=
วธคด
ตอบ 92,390,544
62482 = D(6)/D(62)/D(624)/D(6248)/D(248)/D(48)/D(8)
=36/
24/
52/
112/
48/
64/
64
=36
24
52
112
48
64
64
= 39037504
96122 = D(9)/D(96)/D(961)/D(9612)/D(612)/D(12)/D(2)
=81/
108/
54/
48/
25/4/4
=81
108
54
48
2544
= 92390544
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
161
(5x+3)x(2x+7)
=10x2+___+___ผลคณดกร2(5x+3)x(2x+7)คอ10x2
(5x+3)x(2x+7)
=10x2+41x+___ผลคณดกร1(5x+3)x(2x+7)
คอ35x+6x=41x
(5x+3)x(2x+7)
=10x2+41x+21ผลคณดกร0(5x+3)x(2x+7)คอ21
ดงนน (5x + 3) x (2x + 7) = 10x2 + 41x + 21
ตอบ 10x2 + 41x + 21
การคณของพหนามสองพหนาม สามารถทำาการคณตามดกร
ของผลคณเอกนามไดดงน
6. การคณพหนามกบพหนาม (Algebraic Multiplication using Urdhva Tiryagbhyam)
ตวอยางท1 จงห�ผลคณ (5x + 3) x (2x + 7)
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
162
ตวอยางท2 จงห�ผลคณ (2x – 3) x (x + 9)
วธคด
(2x–3)x(x+9)
=2x2+___+___ผลคณดกร2(2x–3)x(x+9)คอ2x2
(2x–3)x(x+9)
=2x2+15x+___ผลคณดกร1(2x–3)x(x+9)
คอ18x–3x=15x
(2x–3)x(x+9)
=2x2+15x+(–27)ผลคณดกร0(2x–3)x(x+9)คอ–27
ดงนน (2x – 3) x (x + 9) = 2x2 + 15x – 27
ตอบ 2x2 + 15x – 27
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
163
ตวอยางท3 จงห�ผลคณ (5x2 + 2x + 3) x (x − 1)
วธคด
(5x2+2x+3)×(x–1)
=5x3+__+__+__ผลคณดกร3(5x2+2x+3)×(x–1)
คอ5x3
(5x2+2x+3)×(x–1)
=5x3+(–3x2)+__+__ผลคณดกร2(5x2+2x+3)×(x–1)
คอ–5x2+2x2=–3x2
(5x2+2x+3)×(x–1)
=5x3–3x2+x+__ผลคณดกร1(5x2+2x+3)×(x–1)
คอ–2x+3x=x
(5x2+2x+3)×(x–1)
=5x3–3x2+x+(–3)ผลคณดกร0(5x2+2x+3)×(x–1)
คอ–3
ดงนน (5x2 + 2x + 3) × (x – 1) = 5x3 – 3x2 + x – 3
ตอบ 5x3 – 3x2 + x – 3
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
164
ตวอยางท4 จงห�ผลคณ (2x2 – x + 3) × (x2 + 5x – 1)
วธคด
(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
=2x4 +__+__+__+__ผลคณดกร4(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
คอ2x4
(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
=2x4+9x3+__+__
+__
ผลคณดกร3(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
คอ10x3–x3=9x3
(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
=2x4 +9x3+(-4x2)
+__+__
ผลคณดกร2(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
คอ–2x2–5x2+3x2=-4x2
(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
=2x4 +9x3–4x2+16x
+__
ผลคณดกร1(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
คอx+15x=16x
(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
=2x4+9x3–4x2+16x
+(-3)
ผลคณดกร0(2x2–x+3)×(x2+5x–1)
คอ-3
ดงนน (2x2 – x + 3) × (x2 + 5x – 1) = 2x4 + 9x3 – 4x2 + 16x – 3
ตอบ 2x4 + 9x3 – 4x2 + 16x – 3
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
165
1)(x+3)x(7x+6)=
วธคด
ตอบ
2)(3x–6)x(4x–1)=
วธคด
ตอบ
3)(4x2–2x–1)x(6x–8)=
วธคด
ตอบ
4)(5x2+x–3)x(7x+8)=
วธคด
ตอบ
5)(2x2–3x+11)x(3x–7)=
วธคด
ตอบ
6)(2x2+5x–9)x(x2–8x–10)=
วธคด
ตอบ
แบบฝกหด
เรองการคณพหนามกบพหนาม
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
166
7)(x2–2x+9)x(x2+3x+7)=
วธคด
ตอบ
8)(11x2+x+3)x(2x2–3x–1)=
วธคด
ตอบ
9)(3x2–x+13)x(5x2+2x–1)=
วธคด
ตอบ
10)(3x2+2x+1)x(4x2–x–7)=
วธคด
ตอบ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
167
1)(x+3)x(7x+6)
วธคด
(x+3)x(7x+6)
=7x2+27x+18
ตอบ x2 + 27x + 18
2)(3x–6)x(4x–1)
วธคด
(3x–6)x(4x–1)
=12x2–27x+6
ตอบ 12x2 – 27x + 6
3)(4x2–2x–1)x(6x–8)
วธคด
(4x2–2x–1)x(6x–8)
=24x3–44x2+10x+8
ตอบ 24x3 – 44x2 + 10x + 8
4)(5x2+x–3)x(7x+8)
วธคด
(5x2+x–3)x(7x+8)
=35x3+47x2–13x–24
ตอบ 35x3 + 47x2 – 13x – 24
5)(2x2–3x+11)x(3x–7)
วธคด
(2x2–3x+11)x(3x–7)
=6x3–23x2+54x–77
ตอบ 6x3 – 23x2 + 54x – 77
6)(2x2+5x–9)x(x2–8x–10)
วธคด
(2x2+5x–9)x(x2–8x–10)
=2x4 –11x3–69x2+22x+90
ตอบ 2x4 – 11x3 – 69x2 + 22x + 90
เฉลยแบบฝกหด
เรองการคณพหนามกบพหนาม
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
168
7)(x2–2x+9)x(x2+3x+7)
วธคด
(x2–2x+9)x(x2+3x+7)
=x4+x3+10x2+13x+63
ตอบ x4 + x3 + 10x2 + 13x + 63
8)(11x2+x+3)x(2x2–3x–1)
วธคด
(11x2+x+3)x(2x2–3x–1)
=22x4 –31x3–8x2–10x–3
ตอบ 22x4 – 31x3 – 8x2 – 10x – 3
9)(3x2–x+13)x(5x2+2x–1)
วธคด
(3x2–x+13)x(5x2+2x–1)
=15x4 +x3+60x2+27x–13
ตอบ 15x4 + x3 + 60x2 + 27x – 13
10)(3x2+2x+1)x(4x2–x–7)
วธคด
(3x2+2x+1)x(4x2–x–7)
=12x4 +5x3–19x2–15x–7
ตอบ 12x4 + 5x3 – 19x2 – 15x – 7
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
169
7.การตรวจคำาตอบของการดำาเนนการคณ
มวธการตรวจคำาตอบได3วธดงน
1. การหาผลบวกเลขโดดของจำานวนเตม
2. เทคนคการหาผลบวกเลขโดดของจำ านวนนบ ดวย
การตดเลข9ออก
2.1 วงกลมเกาจด(Thenine-pointcircle)
2.2 การหาผลบวกเลขโดดของจำานวนนบดวยการตดเลข9ออก
3. การนำาผลบวกเลขโดดของจำานวนเตมไปใชตรวจคำาตอบ
ของการดำาเนนการคณ
1. การหาผลบวกเลขโดดของจำานวนเตม
เลขโดดคอ1,2,3,4,5,6,7,8,9และ0และจำานวน10,
11,12,13,…,99เปนจำานวนทมเลขโดด2ตวเปนตน
ผลบวกเลขโดด (digit sum) ของจำานวนใดๆคอการนำาตวเลขโดด
ในจำานวนนนๆมาบวกกน
เชน
-ผลบวกเลขโดดของ25คอ7เพราะวา2+5=7
-ผลบวกเลขโดดของ53คอ8เพราะวา5+3=8
-ผลบวกเลขโดดของ231คอ6เพราะวา2+3+1=6
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
170
ผลบวกเลขโดดของจำานวนใดๆตองลดรปใหเปนตวเลขตวเดยวเสมอ
โดยการบวกเลขโดดทกตวถาไดผลบวกเปนจำานวนทมตวเลขโดด2ตว
ตองหาผลบวกเลขโดดอกครงจนไดตวเลขตวเดยว
เชน
ผลบวกเลขโดดของ19คอ1เพราะวา1+9=10แลวหา
ผลบวกเลขโดดของ10คอ1+0=1
ผลบวกเลขโดดของ58คอ4เพราะวา5+8=13แลวหา
ผลบวกเลขโดดของ13ได1+3=4
ผลบวกเลขโดดของ875คอ2เพราะวา8+7+5=20แลวหา
ผลบวกเลขโดดของ20ได2+0=2
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
171
2. เทคนคการหาผลบวกเลขโดดของจำานวนนบ
ดวยการตดเลข9ออก
2.1 วงกลมเก�จด (The nine - point circle)
จำานวนทมากกวาอยหนงของตวทมากอน หรอจำานวน
ทมากกวาอยหนงของตวทอยถดไป (By Onemore than the One
Before :EkadhikenaPurvena)คอจำานวนนบ เรมตนท1และเพม
ขนทละ1ไปเรอยๆ
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,
17, 18, 19,20, 21, … ดงนน เมอพจารณาการนบไปเรอย ๆ พบวา
เกดระบบการครบรอบของสบคอ10,20,30,40,…เปนตนนำาไปสราง
บนวงกลมไดเกาจดโดยใชผลบวกเลขโดดของจำานวนนบทเรยงอนดบกนอย
ดงน
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21,…
1,2,3,4,5,6,7,8,9, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 1, 2, 3,…
จากสมบตขางตนน นำาไปสรางวงกลมเกาจด โดยใชผลบวก
เลขโดดของจำานวนนบทเรยงอนดบกนดงตอไปน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
172
จำานวนนบ:เรมตนท1และเพมขนทละ1
ไปเรอยๆ1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,
12,13,14,15,16,17,18,19,20,21,…
ดงนนเมอพจารณาการนบไปเรอยๆ
จะพบวาเกดระบบการครบรอบของสบคอ
10,20,30,40เปนตน
จากสมบตขางตนนนำาไปสรางวงกลมเกาจด
โดยใชผลบวกเลขโดดของจำานวนนบทเรยง
อนดบกนกจะได1,2,3,4,5,6,7,8,9
วงกลมเกาจดเปนวงกลมทแบงเสนรอบวง
ออกเปนเกาสวนเทาๆกนและทำาใหเกดจด
บนเสนรอบวงไดเกาจดเมอใสจำานวนนบ
ทตอเนองลงไปใส0ตรง9จะเรยกวา0
เปนแขนงของ9
101
2
3
46
7
8
9
5
1
2
3
4
6
7
8
9
5
12
3
4
56
7
8
90
10pointcircle
9pointcircle
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
173
วงกลมเกาจดเปนวงกลมทแบงเสนรอบวง
ออกเปนเกาสวนเทาๆกนและทำาใหเกด
จดบนเสนรอบวงไดเกาจดเมอใสจำานวนนบ
ทตอเนองลงไปใส0ตรง9จะเรยกวา0
เปนแขนงของ9,ใส10เปนแขนงของ1,
ใส11เปนแขนงของ2,ใส12เปนแขนง
ของ3,ใส13เปนแขนงของ4,ใส14
เปนแขนงของ5,ใส15เปนแขนงของ6,
ใส16เปนแขนงของ7,ใส17เปนแขนงของ8,
ใส18เปนแขนงของ9หรอ0,ใส19
เปนแขนงของ1ไปเรอยๆ
จากวงกลมเกาจดเมอใสจำานวนนบทตอเนอง
ลงไปตามเขมนาฬกาจะพบวาแตละแขนง
มผลบวกเลขโดดเทาๆกนเชน
แขนงผลบวกเลขโดดเทากบ3ไดแก
3,12,21,…เปนตน
แขนงผลบวกเลขโดดเทากบ1ไดแก
1,10,19,28,…เปนตน
แขนงผลบวกเลขโดดเทากบ7ไดแก
7,16,25,…เปนตน
9018
1
2
3
45
6
7
8
1019
11
12
1314
15
16
17
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
174
2.2 ก � ร ห � ผ ล บ ว ก เ ล ข โ ด ด ข อ ง จำ � น ว น น บ ด ว ย
ก�รตดเลข 9 ออก
ถานำาเลขโดด9ไปบวกกบเลขโดดใดๆ ไมมผลกบผลบวก
เลขโดดของจำานวนนนๆ
ดงนนในการหาผลบวกเลขโดดของจำานวนใดๆมเทคนค
ในการตดเลขโดด9หรอผลบวกเลขโดดสองจำานวนเทากบ9ออกเชน
6,60,69,96,969ทกจำานวนมผลบวกเลขโดดเทากบ6
19,28,91,109,982ทกจำานวนมผลบวกเลขโดดเทากบ1
21,129,309,903ทกจำานวนมผลบวกเลขโดดเทากบ3
ขอสงเกต พจารณาเลข0บนวงกลมเกาจดควรจะอยตำาแหนงใด
บนวงกลมเกาจด
1. หากจะตองนบทวนเขมนาฬกาถอยหลงจากเลข 1
กจะไดเลข0ดงนนเลข0ควรอยตรงตำาแหนงเดยว
กบเลข9
2. เลขโดด 9 และ 0 เมอนำาไปบวกกบเลขโดดใด ๆ
ไดผลบวกเปนเลขโดดนน จงสามารถตด 9 และ 0
ออกจากการหาผลบวกเลขโดดของจำานวนนบใดๆได
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
175
ตวอยางท1จงห�ผลบวกเลขโดดของจำ�นวน 1,996
วธคด
วธบวกปกต
ผลบวกเลขโดด1996คอ
1+9+9+6=25
2+5=7
ตอบ 7
ขนท 1 นำา1บวก9บวก9บวก6เทากบ25
1+9+9+6=25
ขนท 2 นำา2บวก5เทากบ7
2+5=7วธตดเลข 9 ออก ผลบวกเลขโดด1996คอ 1+9+9+6 1+6=7 ตอบ 7
ขนท 1 ตดเลข9ออกเหลอ1กบ6 1+9+9+6 ขนท 2 นำา1บวก6เทากบ7
1+6=7
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
176
วธบวกปกต
ผลบวกเลขโดด396คอ
3+9+6=18
1+8=9หรอ0
ตอบ9หรอ0
ขนท 1 นำา3บวก9บวก6เทากบ18
3+9+6=18
ขนท 2 นำา1บวก8เทากบ9
1+8=9หรอ0
วธตดเลข 9 ออก
ผลบวกเลขโดด396คอ
3+9+6
3+6=9
ตอบ9หรอ0
ขนท1 ตดเลข9ออกเหลอ3กบ6
3+9+6
ขนท2 นำา3บวก6เทากบ9
3+6=9หรอ0
ตวอยางท2จงห�ผลบวกเลขโดดของจำ�นวน 396
วธคด
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
177
ตวอยางท3จงห�ผลบวกเลขโดดของจำ�นวน 9,999
วธคด
วธบวกปกต
ผลบวกเลขโดด9999คอ
9+9+9+9=36
3+6=9หรอ0
ตอบ 9หรอ0
ขนท 1 นำา9บวก9บวก9บวก9เทากบ36
9+9+9+9=36
ขนท 2 นำา3บวก6เทากบ9
3+6=9หรอ0
วธตดเลข 9 ออก
ผลบวกเลขโดด9999คอ
9+9+9+9
0=9
ตอบ 9หรอ0
ขนท 1 ตดเลข9ออก
9+9+9+9
ขนท 2 ตดเลข9ออกหมดทกตวเหลอ0
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
178
3. การนำาผลบวกเลขโดดของจำานวนเตมไปใชตรวจคำาตอบ
ของการดำาเนนการคณ
วธการตรวจคำาตอบของการดำาเนนการคณโดยใชเลขโดด
ของจำานวนเตมมขนตอนดงน
ขนท 1 หาผลบวกเลขโดดของตวตงและตวคณ
ขนท 2 นำาผลบวกเลขโดดของตวตงและตวคณมาคณกน
แลวนำาผลคณไปหาผลบวกของเลขโดด
ขนท 3 หาผลบวกเลขโดดของคำาตอบ(ผลคณทได)
ขนท 4ตรวจสอบวาผลบวกเลขโดดจากขนท 2 และขนท 3
เทากนหรอไมถาเทากนแสดงวาคำาตอบทคดไวถกตอง
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
179
ตวอยางท 1 จงห�ผลคณ 43 x 32 และตรวจสอบคำ�ตอบทได
โดยใชผลบวกเลขโดด
วธคด
ขนตอนก�รห�ผลคณ ขนตอนก�รตรวจสอบคำ�ตอบ
4 3
3 2
12
17 6
ขนท 1
ผลบวกของเลขโดดของตวตง=4+3=7
ผลบวกของเลขโดดของตวคณ=3+2=5
ขนท 2
7x5=35
หาผลบวกเลขโดด=3+5=8
ขนท 3
ผลบวกเลขโดดของคำาตอบ=1+3+7+6=8
ขนท 4
พบวาผลบวกเลขโดดจากขนท2และขนท3
เทากน(ตางเทากบ8)
ดงนนคำาตอบทไดถกตอง
x
ดงนน 43x32 =12
176
= 1,376
ตอบ 1,376
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
180
ตวอยางท 2 จงห�ผลคณ 72 x 46 และตรวจสอบคำ�ตอบทได
โดยใชผลบวกเลขโดด
วธคด
ขนตอนก�รห�ผลคณ ขนตอนก�รตรวจสอบคำ�ตอบ
ขนท 1 หลกหนวย
72x46 =12
ขนท 2 หลกสบ
72x46 =50
12
ขนท 3 หลกรอย
72x46 =28
50
12
ขนท 1
หาผลบวกของเลขโดดของตวตง=7+2=9หรอ0
หาผลบวกของเลขโดดของตวคณ
=4+6=10=1+0=1
ขนท 2
9x1=9หรอ0x1=0
หาผลบวกเลขโดด=9หรอ0
ขนท 3
หาผลบวกเลขโดดของคำาตอบ
=3+3+1+2= 9 หรอ 0
ขนท 4
พบวาผลบวกเลขโดดจากขนท2และขนท3เทากน
(ตางเทากบ9หรอ0)
ดงนนคำาตอบทไดถกตอง
ดงนน 72x46 =28
50
12
= 3,312
ตอบ 3,312
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
181
ตวอยางท 3 จงห�ผลคณ 112 x 97 และตรวจสอบคำ�ตอบทได
โดยใชผลบวกเลขโดด
วธคด
ขนตอนก�รห�ผลคณ ขนตอนก�รตรวจสอบคำ�ตอบ
1 1 2 +1 2
9 7 −0 3
1 0 9 / 3 6
ขนท 1
หาผลบวกเลขโดดของตวตง=1+1+2=4
หาผลบวกเลขโดดของตวคณ=9+7=7
ขนท 2
4x7=28
หาผลบวกเลขโดด=2+8=10=1+0=1
ขนท 3
หาผลบวกเลขโดดของคำาตอบ
=1+0+8+6+4=10
=1+0=1
ขนท 4
พบวาผลบวกเลขโดดจากขนท2และขนท3
เทากน(ตางเทากบ1)
ดงนนคำาตอบทไดถกตอง
x
ดงนน 112x97 = 1093 6
= 10,864
ตอบ 10,864
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
182
บรรณานกรม
ศกดาบญโต. (2543). เวทคณต (VedicMathematics) :คณตคดลด
จ�กสตรพนฐ�น 16 สตร.กรงเทพฯ:ศลปการพมพ.
สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา.(2554).แบบฝกเสรมสร�งทกษะ
กระบวนก�รคดสำ�หรบนกเรยนทมคว�มส�ม�รถพเศษ
ท�งคณตศ�สตร ระดบประถมศกษ� เลมท 6 : เวทคณตมหศจรรย.
กรงเทพฯ:องคการคาของสกสค.ลาดพราว.
Puri,N. (1992).AncientVedicMathematics (2nded.).Maths
of Smiles.India:JugnuPrinters,NaveenShahadara,
Delhi.
. (1988). Ancient VedicMathematics.Mathematics
with Smile. India:JugnuPrinters,NaveenShahadara,
Delhi.
Williams,R.K.(2009).Vedic Mathematics Teacher’s Manual.
Advanced Level (2nd ed.). United of Kingdom :
InspirationBooks.
.(2009). Vedic Mathematics Teacher’s Manual.
Elementary Level (2nd ed.). United of Kingdom :
InspirationBooks.
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
183
ทปรกษา 1.นายบญรกษยอดเพชร เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2.นายสนทแยมเกษร รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 3.นายพระรตนวจตร รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 4.นายอมพรพนะสา รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 5.นางสาวนจสดาอภนนทาภรณผอำานวยการสำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา
ผทรงคณวฒ 1.นางสาวลดดาวลยดานศรวโรจน ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต1 2.นายประเสรฐสภรกษ ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรคเขต1 3.นายกระจายคงสง ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพระนครศรอยธยาเขต1 4.นายปรชาอรณสวสด ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร 5.นางสาวพนวนาพฒนาอดมสนคา ศกษานเทศก สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต2
ผรบผดชอบโครงการกลมพฒน�กระบวนก�รเรยนร สำ�นกวช�ก�รและม�ตรฐ�นก�รศกษ� 1.นางผาณตทวศกด รองผอำานวยการสำานกวชาการ และมาตรฐานการศกษา 2.นางเกศกญญาอนกล นกวชาการศกษา 3.นางสาวภทราดานววฒน นกวชาการศกษา
คณะทำางาน
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
184
4.นางสาวอธฐานคงชวยสถตย นกวชาการศกษา 5.นายอภศกดสทธเวช นกวชาการศกษา 6.นางสาววศนเขยวเขน นกวชาการศกษา 7.นางสาวปรมาพรเรองเจรญ พนกงานธรการ
คณะทำางานพฒนาและปรบปรงเอกสาร 1.นางสาวลดดาวลยดานศรวโรจน ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต1 2.นายปรชาอรณสวสด ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร 3.นายกระจายคงสง ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพระนครศรอยธยาเขต1 4.นายประเสรฐสภรกษ ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรคเขต1 5.นางสาวณภทรใจกลา ศกษานเทศก สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร 6.นางสาวพนวนาพฒนาอดมสนคา ศกษานเทศก สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต2 7.นางสาวเยาวภาศานตธรรม ศกษานเทศก สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต4 8.นางสาวดรณวรรณพศฟทธภมเลศ ศกษานเทศก สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต4 9.นายภทรวตฐซอตรง ศกษานเทศก สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบรเขต110.นางสาวประทมวนดอมไธสง ศกษานเทศก สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมาเขต611.นางสาวสาลนจงใจสรธรรม ศกษานเทศก สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลงเขต1
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
185
12.นางสาวกจตมาสงหนา ครโรงเรยนวดพลบพลาชย สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร13.นางสาวปวรศาออนขำา ครโรงเรยนวดพลบพลาชย สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร14.นางสาวพรรณกาอนแปลง ครโรงเรยนวดพลบพลาชย สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร15.นางสาวอรทยไพสาร ครโรงเรยนวดพลบพลาชย สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร16.นางสาวธนยนนทอครชณหะวงศ ครโรงเรยนวดพลบพลาชย สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร17.นายกตคณศลยานนท ครโรงเรยนอนบาลกาญจนบร สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต118.นางประนอมทมพทกษ ครโรงเรยนอนบาลวดลกแกประชาชนทศ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต219.นายชาตรอนตะ ครโรงเรยนวดเขาสะพายแรง สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต220.นางสาวอรทยธมา ครโรงเรยนวดทงสมอ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต221.นางสาววรญญาเมตตาพล ครโรงเรยนวดดอนแสลบ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต222.นางสาวสจตรานาคนาร ครโรงเรยนวดเบญพาด สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต223.นายนฐกาญจนเฑยมเทวญญ ครโรงเรยนวดสระลงเรอ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต224.นางสรลกษณสารกา ครโรงเรยนวดดอนชะเอม สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต225.นายกรวฒนภฆง ครโรงเรยนบานหนองปลง สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต4
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
186
26.นายวรวฒสมบรณด ครโรงเรยนบานหนองแกประชาสรรค สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต427.นายภทรเจรญกล ครโรงเรยนอนบาลนครปฐม สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐมเขต128.นางสาวเพญพรทพยอโนทย ครโรงเรยนวดบานไร สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมาเขต629.นายธรวทยจตตสวรรณ ครโรงเรยนอนบาลสมทรสาคร สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร30.นายมานะมาเสมอ ครโรงเรยนอนบาลดานชาง สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบรเขต331.นายวชยพรสรโชคชย ครโรงเรยนเทพศรนทร สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต132.นางศรวรรณเนตรสวาง ครโรงเรยนเทพศรนทร สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต133.นางสาวฐารวณกตตโชตธนารตน ครโรงเรยนเทพศรนทร สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต134.นายศรสษฐเชอทอง ครโรงเรยนวสทธรงษ สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต835.นางสาวศรญญาจนดา ครโรงเรยนทามวงราษฎรบำารง สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต836.นายปยวทยเหลองระลก ครโรงเรยนเฉลมพระเกยรต สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต8 สมเดจพระศรนครนทรกาญจนบร37.นางสาวกมลวรรณสงหาศร ครโรงเรยนบางสะพานวทยา สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต1038.นางปรงอนทมาตร ครโรงเรยนสมทรสาครบรณะ สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต10
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
187
39.นางสาวศรารตนอนทรประเสรฐ ครโรงเรยนศรทธาสมทร สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต1040.นายเชาวฤทธภบวเพชร ครโรงเรยนสดาวทยา สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต31
คณะบรรณาธการกจและจดทำาตนฉบบสมบรณ 1.นางสาวลดดาวลยดานศรวโรจน ขาราชการบำานาญ สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต1 2.นางผาณตทวศกด รองผอำานวยการสำานกวชาการ และมาตรฐานการศกษา 3.นางเกศกญญาอนกล นกวชาการศกษา 4.นางสาวภทราดานววฒน นกวชาการศกษา 5.นางสาวอธฐานคงชวยสถตย นกวชาการศกษา 6.นายอภศกดสทธเวช นกวชาการศกษา 7.นางสาววศนเขยวเขน นกวชาการศกษา 8.นางสาวปรมาพรเรองเจรญ พนกงานธรการ
การคณคดเลขเรวแบบเวทคณต
188
การคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณการคณคดเลขเรวแบบเวทคณต การคณ
VEDIC MATHEMATICSคดเลขเรวแบบเวทคณต
สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา
สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
กระทรวงศกษาธการ