vlada na republika makedonijanpaa.sep.gov.mk/npaa-public/app_upload/2006.1100.1566...2 4. planirawe...
TRANSCRIPT
0
VLADA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA
PREDLOG NA
ZAKON ZA RAMNOMEREN REGIONALEN RAZVOJ
Skopje, april 2007 godina
1
PREDLOG NA
ZAKON ZA RAMNOMEREN REGIONALEN RAZVOJ
I. OP[TI ODREDBI
Sodr`ina na zakonot
^len 1
(1) So ovoj zakon se ureduvaat celite, na~elata i nositelite na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj; planiraweto na regionalniot razvoj; finansiraweto i raspredelbata na sredstva za pottiknuvawe na ramnomerniot regionalen razvoj; sledeweto i ocenuvaweto na sproveduvaweto na planskite dokumenti i proekti i drugi pra{awa povrzani so regionalniot razvoj.
Poimnik
^len 2
(1) Oddelni izrazi upotrebeni vo ovoj zakon go imaat slednoto zna~ewe:
1. Regionalen razvoj e proces na identifikuvawe, pottiknuvawe, upravuvawe i iskoristuvawe na razvojnite potencijali na planskite regioni i podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi;
2. Politika za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj e sistem na celi, instrumenti i merki naso~eni kon namaluvawe na regionalnite dispariteti i ostvaruvawe na ramnomeren i odr`liv razvoj vo Republika Makedonija.
3. Planski region e funkcionalno-teritorijalna edinica vospostavena za potrebite na planirawe na razvojot i za realizacija na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalеn razvoj.
2
4. Planirawe na regionalniot razvoj e proces na utvrduvawe na realni i koherentni celi, prioriteti i merki za pottiknuvawe na razvojot.
5. Strategija za regionalen razvoj na Republika Makedonija e
dolgoro~en planski dokument so koj se utvrduvaat principite, celite i prioritetite na regionalniot razvoj vo Republika Makedonija i se definiraat merkite, instrumentite i finansiskite i drugi sredstva za nivna realizacija.
6. Programa za razvoj na planskiot region e srednoro~en planski
dokument vo koj se utvrduvaat razvojnite celi na planskiot region i merkite, instrumentite i finansiskite i drugi sredstva za nivna realizacija.
7. Akcionen plan e kratkoro~en operativen dokument vo koj se
utvrduvaat nositeli, finansiski sredstva i vremenska dinamika za realizacija na proekti.
8. Sovet za ramnomeren regionalen razvoj na Republika Makedonija e
telo za usoglasuvawe i koordinirawe na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj.
9. Sovet za razvoj na planskiot region e telo za usoglasuvawe i
sproveduvawe na politikata za razvoj na planskiot region.
II. CELI I NA^ELA NA POLITIKATA ZA POTTIKNUVAWE RAMNOMEREN REGIONALEN RAZVOJ
Celi
^len 3
(1) Celi na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen
razvoj se:
- ramnomeren i odr`liv razvoj na celata teritorija na Republika Makedonija, zasnovan vrz modelot na policentri~en razvoj;
- namaluvawe na disparitetite pome|u i vo ramkite na planskite regioni i podignuvawe na kvalitetot na `ivotot na site gra|ani;
- zgolemuvawe na konkurentnosta na planskite regioni preku jaknewe na nivniot inovaciski kapacitet, optimalno koristewe i valorizirawe na prirodnoto bogatstvo, ~ove~kiot kapital i ekonomskite osobenosti na razli~nite regioni;
3
- za~uvuvawe i razvivawe na posebniot identitet na planskite regioni, kako i nivna afirmacija i razvoj;
- revitalizacija na selata i razvoj na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi; i
- poddr{ka na me|uop{tinskata i prekugrani~nata sorabotka na edinicite na lokalnata samouprava vo funkcija na pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj.
Na~ela
^len 4.
(1) Na~ela na politikata za pottiknuvawe na ramnomeren regionalen razvoj se:
- Na~elo na programirawe - izgradba na pove}egodi{en sistem na
programirawe i sproveduvawe na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj {to vklu~uva identifikacija na prioritetite i merkite na politikata, nivnoto finansirawe, upravuvawe i kontrola;
- Na~elo na partnerstvo - sorabotka pri podgotovkata,
implementacijata, monitoringot i evaluacijata na planskite dokumenti za regionalen razvoj pome|u organite na centralnata vlast i edinicite na lokalnata samouprava, ekonomskite i socijalnite partneri i drugite relevantni pretstavnici na gra|anskoto op{testvo;
- Na~elo na usoglasuvawe - celite, prioritetite i merkite vo
planskite dokumenti za regionalen razvoj se usoglasuvaat so celite, prioritetite i merkite vo strate{kite razvojni dokumenti na nacionalno nivo i vo programskite dokumenti za integracija na Republika Makedonija vo Evropskata unija;
- Na~elo na kofinansirawe - kofinansirawe na merkite na
politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj od Buxetot na Republika Makedonija, buxetite na edinicite na lokalnata samouprava, fondovite na Evropskata unija i drugi me|unarodni izvori, kako i sredstva od doma{ni i stranski pravni i fizi~ki lica;
- Na~elo na transparentnost - redovno, navremeno i objektivno
informirawe na javnosta za merkite na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj, kako i ovozmo`uvawe sloboden pristap do informacii na zainteresiranite strani;
4
- Na~elo na subsidijarnost - podgotovkata, realizacijata,
kontrolata i ocenuvaweto na programite i merkite za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj gi vr{at planskite regioni i edinicite na lokalnata samouprava, osven ako ne se isklu~eni od nivna nadle`nost ili ne se vo nadle`nost na dr`avnite organi.
- Na~elo na odr`livost - po~ituvawe na ekonomskite,
socijalnite i ekolo{kite komponenti na razvojot pri kreirawe na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj.
III. PLANIRAWE NA REGIONALNIOT RAZVOJ
Planski regioni
^len 5
(1) Za potrebite na planiraweto na regionalniot razvoj i realizacijata
na merkite i instrumentite za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj se vospostavuvaat planski regioni.
(2) Planskite regioni od stav 1 na ovoj ~len se edinicite na NTES 3 nivo
utvrdeni so akt na Vladata na Republika Makedonija za utvrduvawe na nomenklatura na teritorijalni edinici za statistika-NTES.
Podra~ja so specifi~ni razvojni potrebi
^len 6
(1) Za potrebite na planiraweto na regionalniot razvoj i realizacija na specifi~ni merki i instrumenti za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj se opredeluvaat podra~ja so specifi~ni razvojni potrebi.
(2) Podra~ja so specifi~ni razvojni potrebi vo smisla na stav 1 od ovoj
~len se:
- pograni~ni, ruralni, ridsko-planinski i drugi podra~ja {to zaostanuvaat vo razvojot;
- podra~ja so prirodni bogatstva i kulturno nasledstvo koi se za{titeni so zakon; i
5
- drugi podra~ja so specifi~ni razvojni potrebi utvrdeni so zakon.
(3) Podra~je so specifi~ni razvojni potrebi mo`e da se prostira na
podra~jeto na edna ili pove}e edinici na lokalnata samouprava vo ramkite na eden ili pove}e planski regioni.
(4) Vladata na Republika Makedonija donesuva lista na podra~ja so
specifi~ni razvojni potrebi.
(5) Listata na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi se revidira sekoja petta godina.
^len 7
(1) Osnovni kriteriumi za opredeluvawe na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi se utvrduvaat vrz osnova na stepenot na ekonomskata razvienost, demografskiot indeks, geografskata polo`ba, stepenot na izgradenost na tehni~kata i socijalnata infrastruktura i vrednosta na prirodnoto bogatstvo i kulturnoto nasledstvo.
(2) Pobliskite kriteriumi i indikatori za opredeluvawe na podra~jata
so specifi~ni razvojni potrebi gi propi{uva Vladata na Republika Makedonija.
Planski dokumenti
^len 8
(1) Planiraweto na regionalniot razvoj se vr{i so planski dokumenti. (2) Planskite dokumenti se usoglasuvaat so Prostorniot plan na
Republika Makedonija, strate{kite razvojni dokumenti na nacionalno nivo i programskite dokumenti za integracija na Republika Makedonija vo Evropskata unija.
^len 9
(1) Planski dokumenti za regionalen razvoj se: - Strategija za regionalen razvoj na Republika Makedonija; - Programa za razvoj na planskiot region.
(2) Za sproveduvawe na planskite dokumenti od stav 1 na ovoj ~len se
donesuvaat akcioni planovi.
6
(3) Planskite dokumenti od stav 1 na ovoj ~len se izgotvuvaat vrz osnova
na Metodologija za izrabotka na planskite dokumenti.
(4) Metodologijata od stav 3 od ovoj ~len ja propi{uva Ministerot za lokalna samouprava.
(5) Vo podgotovkata na planskite dokumenti za regionalen razvoj se
konsultiraat zasegnatite strani na nacionalno i lokalno nivo.
Strategija za regionalen razvoj na Republika Makedonija
^len 10
(1) Strategijata za regionalen razvoj na Republika Makedonija (vo
ponatamo{niot tekst: Strategija) se donesuva za period od deset godini.
(2) Strategijata ja donesuva Vladata na Republika Makedonija. (3) Strategijata za naredniot planski period se donesuva najdocna 12
meseci pred istekot na tekovniot planski period. (4) Za sproveduvawe na Strategijata se donesuva trigodi{en akcionen
plan. (5) Akcioniot plan od stav 4 na ovoj ~len go donesuva Vladata na
Republika Makedonija. (6) Akcioniot plan od stav 4 na ovoj ~len za naredniot planski period
se donesuva najdocna {est meseci pred istekot na tekovniot planski region.
^len 11
(1) Vo Strategijata se opredeluvaat:
- Konceptot, prioritetite i strate{kite celi na politikata za
pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj; - Мerkite i instrumentite za pottiknuvawe na razvojot na planskite
regioni i podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi; i - Finansiraweto, instituciite i mehanizmite za implementacija na
merkite na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj.
7
(2) Strategijata pretstavuva osnova za izgotvuvawe na programite za razvoj na planskite regioni.
Programa za razvoj na planski region
^len 12
(1) Programata za razvoj na planskiot region se donesuva za period od pet
godini.
(2) Programata za razvoj na planskiot region se izrabotuva oddelno za sekoj planski region, vo soglasnost so Strategijata i programskite dokumenti za integracija na Republika Makedonija vo Evropskata unija.
(3) Programata za razvoj na planskiot region ja izrabotuva Centarot za
razvoj na planskiot region, soglasno Metodologijata za izrabotka na planskite dokumenti.
(4) Programata za razvoj na planskiot region ja donesuva Sovetot za
razvoj na planskiot region, po prethodna soglasnost od Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj na Republika Makedonija.
(5) Programata za razvoj na planskiot region za naredniot planski
period se donesuva najdocna {est meseci pred istekot na tekovniot planski period.
^len 13
(1) Za sproveduvawe na Programata za razvoj na planskiot region se donesuvaat godi{ni akcioni planovi.
(2) Godi{nite akcioni planovi za narednata godina se donesuvaat do
krajot na tretoto trimese~je vo tekovnata godina.
^len 14
(1) Vo Programata za razvoj na planskiot region se opredeluvaat:
- celi za razvoj na planskiot region; - merki i instrumenti za pottiknuvawe razvoj na planskiot region; - merki i instrumenti za pottiknuvawe razvoj na podra~ja so
specifi~ni razvojni potrebi, dokolku se opredeleni vo regionot; i
8
- finansiski izvori, vremenska dinamika i indikatori za sproveduvawe na merkite za pottiknuvawe na razvojot.
(2) Vo Programata se definiraat prioritetite za razvoj na regionot i
prioritetite za razvoj na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi, dokolku takvi se opredeleni vo regionot.
(3) Programata za razvoj na planskiot region e osnova za podgotovka na
planovite na edinicite na lokalnata samouprava vo sferata na nivniot ekonomski, socijalen, urbanisti~ki, ekolo{ki, kulturen i drug razvoj.
IV. NOSITELI NA POLITIKATA ZA POTTIKNUVAWE RAMNOMEREN REGIONALEN RAZVOJ
^len 15
(1) Nositeli na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen
razvoj se: - Vladata na Republika Makedonija; - Sovet za ramnomeren regionalen razvoj na Republika Makedonija; - Ministerstvoto za lokalna samouprava; - Sovet za razvoj na planskiot region.
(2) Vo planiraweto na regionalniot razvoj i sproveduvaweto na
planskite dokumenti za regionalen razvoj u~estvuvaat i Biroto za regionalen razvoj i Centrite za razvoj na planskite regioni.
Sovet za ramnomeren regionalen razvoj na Republika Makedonija
^len 16
(1) Vladata na Republika Makedonija formira Sovet za ramnomeren
regionalen razvoj na Republika Makedonija. (vo ponatamo{niot tekst: Sovet za ramnomeren regionalen razvoj).
(2) ̂ lenovi na Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj se: - zamenikot na Pretsedatelot na Vladata na Republika Makedonija, zadol`en za ekonomski pra{awa, - ministrite koi rakovodat so ministerstvata za: lokalna samouprava; finansii; ekonomija; transport i vrski; trud i socijalna politika; kultura; `ivotna sredina i prostorno planirawe; zemjodelie, {umarstvo i vodostopanstvo, i -pretsedatelite na sovetite na planskite regioni.
9
(3) Vo rabotata na Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj mo`at da u~estvuvaat i nau~ni i stru~ni lica od oblasta na regionalniot razvoj.
(4) So Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj rakovodi zamenikot na
Pretsedatelot na Vladata na Republika Makedonija, zadol`en za ekonomski pra{awa.
(5) Na~inot na rabota na Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj se
ureduva so delovnik.
(6) Stru~na i administrativno-tehni~ka poddr{ka za rabotata na Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj obezbeduva Ministerstvoto za lokalna samouprava.
^len 17
(1) Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj:
- ja usoglasuva politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen
razvoj so sektorskite politiki i makroekonomskata politika na Republika Makedonija;
- ja utvrduva Predlog-strategijata za regionalen razvoj; - dava prethodna soglasnost za programite za razvoj na planskite
regioni; - ja utvrduva Predlog-listata za podra~ja so specifi~ni razvojni
potrebi; - utvrduva Predlog-odluka za klasifikacija na edinicite na
lokalnata samouprava i planskite regioni spored stepenot na razvienost;
- utvrduva predlog za finansirawe na konkretni proekti od sredstvata od Buxetot na Republika Makedonija, nameneti za razvoj na planskite regioni, podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi i na selata;
- dava mislewe po izve{taite za sproveduvawe na planskite dokumenti za regionalen razvoj;
- inicira razgleduvawe na pra{awa od oblasta na regionalniot razvoj za koi e neophodna koordinacija me|u Vladata na Republika Makedonija, edinicite na lokalnata samouprava i drugite zasegnati strani; i
- razgleduva drugi pra{awa od oblasta na ramnomerniot regionalen razvoj.
10
Ministerstvo za lokalna samouprava
^len 18
(1) Ministerstvoto za lokalna samouprava e nadle`no za vodewe na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj.
(2) Ministerstvoto za lokalna samouprava, vo sorabotka so drugite
ministerstva {to prezemaat merki za pottiknuvawe na razvojot, ja definira i sproveduva politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj, soglasno so celite na ekonomskata politika na Vladata na Republika Makedonija i so programskite dokumenti za integracija na Republika Makedonija vo EU.
(3) Ministerstvoto za lokalna samouprava gi vr{i slednite raboti:
- ja organizira i koordinira podgotovkata na nacionalnite
strate{ko-planski dokumenti za regionalen razvoj; - obezbeduva usoglasenost na Strategijata so programskite
dokumenti za integracija na Republika Makedonija vo Evropskata unija;
- podgotvuva i ñ dostavuva na Vladata na Republika Makedonija izve{tai za sproveduvawe na planskite dokumenti za regionalen razvoj;
- gi organizira i koordinira aktivnostite za sledewe i ocenuvawe na sproveduvaweto na planskite dokumenti za regionalen razvoj;
- vr{i i drugi raboti povrzani so ramnomerniot regionalen razvoj, utvrdeni so zakon.
Sovet za razvoj na planskiot region
^len 19
(1) Sovet za razvoj na planskiot region se formira za sekoj planski region.
(2) Konstitutivnata sednica na Sovetot na planskiot region ja svikuva
gradona~alnikot na edinicata na lokalnata samouprava so najgolem broj `iteli vo planskiot region.
(3) ^lenovi na Sovetot za razvoj na planskiot region se
gradona~alnicite na edinicite na lokalnata samouprava {to vleguvaat vo sostav na planskiot region;
(4) ^lenovi na Sovetot za razvoj na planskiot region vo ~ij sostav e
Gradot Skopje se gradona~alnicite na edinicite na lokalnata
11
samouprava {to vleguvaat vo sostav na planskiot region i gradona~alnikot na grad Skopje.
(5) Pretsedatelot na Sovetot za razvoj na planskiot region se izbira od
redot na ~lenovite na Sovetot, so mandat od dve godini so pravo na povtoren izbor.
(6) Vo rabotata na Sovetot za razvoj na planskiot region mo`at da
u~estvuvaat eksperti za regionalen razvoj, pretstavnici od stopanskite komori, sindikatite, zdru`enijata na gra|ani i drugi relevantni partneri od privatniot i gra|anskiot sektor.
^len 20
(1) Sovetot za razvoj na planskiot region gi vr{i slednite raboti:
- gi organizira i koordinira aktivnostite za sledewe i ocenuvawe na sproveduvaweto na planskite dokumenti za regionalen razvoj;
- donesuva Programa za razvoj na planskiot region, po prethodna soglasnost od Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj;
- donesuva godi{en akcionen plan za sproveduvawe na Programata za razvoj na planskiot region;
- utvrduva godi{na lista na predlog-proekti za razvoj na regionot, soglasno so prioritetite vo Programata za razvoj na planskiot region, koi se dostavuvaat do Biroto za regionalen razvoj za finansirawe od sredstvata nameneti za proekti za razvoj na planskite regioni;
- dostavuva predlozi do Biroto za regionalen razvoj za identifikuvawe na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi vo ramkite na planskiot region, soglasno so kriteriumite od ~len 7 od ovoj zakon;
- obezbeduva koordinacija na aktivnostite na edinicite na lokalnata samouprava, zdru`enijata na gra|ani, dr`avnite agencii i institucii vo ramkite na regionot, koi dejstvuvaat vo oblasta na regionalniot razvoj;
- inicira razgleduvawe na pra{awa povrzani so regionalniot razvoj za koi e neophodna koordinacija pome|u edinicite na lokalnata samouprava i partneri od privatniot i gra|anskiot sektor;
- ja promovira prekugrani~nata sorabotka so regioni od drugi zemji vrz osnova na zaedni~kite interesi; i
- vr{i drugi raboti od oblasta na regionalniot razvoj utvrdeni, so zakon.
(2) Sovetot za razvoj na planskiot region usvojuva godi{en izve{taj za
sproveduvawe na Programata za razvoj na planskiot region.
12
^len 21
(1) Na~inot na rabota na Sovetot za razvoj na planskiot region se ureduva so delovnik.
(2) Sovetot za razvoj na planskiot region odlu~uva so 2/3 mnozinstvo od vkupniot broj ~lenovi na Sovetot.
(3) Sovetot za razvoj na planskiot region po pravilo odr`uva sednici vo sedi{teto na najgolemata, po broj na `iteli, edinica na lokalnata samouprava vo planskiot region.
(4) Stru~nite i administrativno-tehni~kite raboti za Sovetot za razvoj na planskiot region gi vr{i Centarot za razvoj na planskiot region.
Biro za regionalen razvoj
^len 22
(1) Biroto za regionalen razvoj (vo ponatamo{niot tekst: Biro) e organ vo sostav na Ministerstvoto za lokalna samouprava, so svojstvo na pravno lice.
(2) Direktorot na Biroto go imenuva i razre{uva Vladata na Republika
Makedonija.
^len 23
(1) Biroto gi vr{i slednite raboti:
- podgotvuva analiti~ko-dokumentaciska osnova za izgotvuvawe na strate{kite i operativnite planski dokumenti za regionalen razvoj;
- ja izrabotuva Predlog-metodologijata za izrabotka na planskite dokumenti;
- podgotvuva godi{ni izve{tai za implementacijata na Akcioniot plan na Strategijata;
- ja izrabotuva Predlog-odlukata za kriteriumite i indikatorite za identifikuvawe na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi;
- ja izrabotuva predlog-listata na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi;
- gi izrabotuva predlog-kriteriumite za stepenot na razvienost na edinicite na lokalnata samouprava i regionite;
13
- go izrabotuva predlog-aktot za klasifikacija na edinicite na lokalnata samouprava i planskite regioni spored stepenot na razvienost;
- dava stru~na pomo{ na Centrite za razvoj na planskite regioni, pri podgotovka na programite za razvoj na planskite regioni i vr{ewe na drugi aktivnosti povrzani so regionalniot razvoj;
- gi informira zasegnatite strani za vidovite i obemot na sredstvata i za instrumentite za pottiknuvawe na regionalniot razvoj;
- vospostavuva i se gri`i za odr`uvawe na informaciskiot sistem za regionalniot razvoj vo sorabotka so Dr`avniot zavod za statistika; i
- vr{i i drugi raboti od oblasta na regionalniot razvoj, utvrdeni so zakon.
Centar za razvoj na planskiot region
^len 24
(1) Za vr{ewe na stru~ni raboti od zna~ewe za razvojot na planskiot region se osnova Centar za razvoj na planskiot region.
(2) Centar za razvoj na planskiot region se osnova za sekoj planski region.
(3) Centarot za razvoj na planskiot region go osnovaat edinicite na lokalnata samouprava {to vleguvaat vo sostav na planskiot region.
(4) So aktot za osnovawe na Centarot za razvoj na planskiot region se ureduva negovata organizacija, rabotata i finansiraweto.
(5) Centarot za razvoj na planskiot region ima svojstvo na pravno lice.
(6) Sedi{teto na Centarot za razvoj na planskiot region e vo edinicata na lokalnata samouprava so najgolem broj `iteli vo planskiot region.
^len 25
(1) Centarot za razvoj na planskiot region ima rakovoditel, koj se izbira po pat na javen konkurs.
(2) Rakovoditelot na Centarot go izbira Sovetot za razvoj na planskiot region za period od ~etiri godini.
(3) Tekovnoto rabotewe na Centarot za razvoj na planskiot region se finansira od buxetite na edinicite na lokalnata samouprava {to vleguvaat vo sostav na planskiot region.
14
^len 26
(1) Centarot za razvoj na planskiot region gi vr{i slednite raboti:
- ja izgotvuva Predlog-programata za razvoj na planskiot region; - izgotvuva predlog-akcionen plan za implementacija na Programata
za razvoj na planskiot region; - podgotvuva predlog-proekti za razvoj na planskiot region i za
podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi; - gi koordinira aktivnostite povrzani so implementacijata na
Programata za razvoj na planskiot region i gi realizira proektite za razvoj na planskiot region;
- obezbeduva informacii do zainteresiranite strani za tekot na realizacijata na Programata za razvoj na planskiot region i drugi pra{awa povrzani so regionalniot razvoj;
- obezbeduva stru~na i tehni~ka pomo{ za edinicite na lokalnata samouprava pri podgotovkata na nivnite programi za razvoj;
- obezbeduva stru~ni uslugi na zdru`enija na gra|ani i drugi zainteresirani strani za podgotovka na proekti od oblasta na regionalniot razvoj;
- ja pottiknuva me|uop{tinskata sorabotka vo ramkite na planskiot razvoj;
- sproveduva proekti za pottiknuvawe na razvojot na planskiot region, finansirani od fondovite na Evropskata unija i drugi me|unarodni izvori;
- vr{i promocija na razvojnite mo`nosti na planskiot region; i - vr{i stru~ni i administrativno-tehni~ki raboti za potrebite na
Sovetot za razvoj na planskiot region.
(2) Centarot za razvoj na planskiot region podnesuva godi{en izve{taj za svoeto rabotewe do Sovetot za razvoj na planskiot region i sovetite na edinicite na lokalnata samouprava.
V. FINANSIRAWE NA REGIONALNIOT RAZVOJ
Izvori za finansirawe na regionalniot razvoj
^len 27
(1) Izvori za finansirawe na regionalniot razvoj se:
- Buxetot na Republika Makedonija;
15
- buxetite na edinicite na lokalnata samouprava; - fondovite na Evropskata unija; - drugi me|unarodni izvori; - donacii i sponzorstva od fizi~ki i pravni lica; - drugi sredstva utvrdeni so zakon.
(2) Za pottiknuvawe na ramnomerniot regionalen razvoj od Buxetot na
Republika Makedonija godi{no se izdvojuvaat sredstva vo visina od najmalku 1% od BDP.
(3) Za pottiknuvawe na razvojot na planskiot region, edinicite na
lokalnata samouprava mo`at da koristat i sredstva od fondovite na Evropskata unija.
(4) Koristeweto na sredstva od fondovite na Evropskata unija se ureduva
so akt na Vladata na Republika Makedonija.
Instrumenti za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj
^len 28
(1) Instrumenti za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj vo Republika Makedonija se:
- kapitalni vlogovi; - nepovratni grantovi; - finansirawe i kofinansirawe na podgotovka na analizi, studii,
planski dokumenti i akcioni planovi; i - finansirawe na gradeweto na institucionalnite kapaciteti za
regionalen razvoj vo Republika Makedonija. (2) Za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj mo`e da se dodeluva i
dr`avna pomo{ vo vid na zaemi pod povolni uslovi; garancii za zaemi; osiguruvawe na krediti; dano~ni olesnuvawa; subvencii i drugi instrumenti, soglasno so zakon.
16
V. RASPREDELBA I DODELUVAWE NA SREDSTVATA ZA POTTIKNUVAWE NA RAMNOMERNIOT REGIONALEN RAZVOJ
Raspredelba na sredstvata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj
^len 29
(1) Sredstvata od ~len 27 stav 2 od ovoj zakon za pottiknuvawe ramnomeren
regionalen razvoj gi raspredeluva Vladata na Republika Makedonija.
(2) Sredstvata od stav 1 na ovoj ~len se raspredeluvaat:
- 70% za finansirawe na proekti za razvoj na planskite regioni, - 20% za finansirawe na proekti za razvoj na podra~jata so
specifi~ni razvojni potrebi, - 10% za finansirawe na proekti za razvoj na selata.
^len 30
(1) Sredstvata od ~len 29 stav 2, alineja 1 od ovoj zakon, za finansirawe na
proekti za razvoj na planskite regioni, se raspredeluvaat po planski regioni, soglasno so klasifikacijata na planskite regioni spored stepenot na razvienost.
(2) Osnova za opredeluvawe na stepenot na razvienost na planskite regioni
se indeksot na ekonomska razvienost i demografskiot indeks.
(3) Pobliski kriteriumi i indikatori za opredeluvawe na stepenot na razvienost na planskite regioni se utvrduvaat so akt na Vladata na Republika Makedonija.
(4) Klasifikacijata na planskite regioni spored stepenot na razvienost se
utvrduva so akt na Vladata na Republika Makedonija za period od pet godini.
^len 31
(1) Sredstvata od ~len 29, stav 2, alineja 2 od ovoj zakon za finansirawe na proekti za razvoj na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi se dodeluvaat na edinici na lokalnata samouprava vo koi se opredeleni podra~ja so specifi~ni razvojni potrebi.
17
^len 32
(1) Sredstvata od ~len 29, stav 2, alineja 3 odo ovoj zakon, za finansirawe na proekti za razvoj na selata se raspredeluvaat po regioni, pri {to sekoj planski region dobiva podednakov del.
^len 33
(1) Sredstvata od ~len 29, stav 2 se prenesuvaat na smetka na Biroto za
regionalen razvoj, koe ja sproveduva odlukata za nivna raspredelba.
Postapka za pribirawe i ocenuvawe na predlog proekti
^len 34 (1) Za koristewe na sredstvata za finansirawe na proekti za razvoj na
planskite regioni, Centrite za razvoj na planskite regioni se dol`ni najdocna do 15. dekemvri vo tekovnata godina da dostavat predlog-proekti za realizacija na prioritetite od Programata za razvoj na planskiot region, za koi se bara finansirawe vo narednata godina.
(2) Predlog-proektite se dostavuvaat do Biroto za regionalen razvoj.
(3) Planskite regioni {to nema da dostavat predlog-proekti vo rokot
utvrden vo stav 1 od ovoj ~len go gubat pravoto za koristewe na sredstvata raspredeleni za finansirawe na proekti za razvoj na planskiot region vo narednata godina.
(4) Planskite regioni koi }e dostavat predlog-proekti ~ija vkupna
finansiska vrednost e pomala od vkupniot iznos na sredstvata raspredeleni za planskiot region za narednata godina, go gubat pravoto na koristewe na sredstvata za koi ne dostavile predlog-proekti.
(5) Planskite regioni za dostavenite predlog-proekti za koi }e bide
donesena odluka da ne se finansiraat zaradi neispolnuvawe na propi{anite uslovi, go gubat pravoto na koristewe na tie sredstva.
(6) Sredstvata {to da nema da bidat dodeleni po osnov na stav 3, 4 i 5 od
ovoj ~len, }e bidat preraspredeleni za finansirawe na proekti od drugite planski regioni, soglasno so ~len 30, stav 1.
18
^len 35
(1) Za dodeluvawe na sredstvata od ~len 29, stav 2, alineja 2, od ovoj zakon za finansirawe na proekti za razvoj na podra~jata za specifi~ni razvojni potrebi, Biroto za regionalen razvoj objavuva javen povik za pribirawe na predlog-proekti.
(2) Vo povikot se naveduva vkupniot iznos na sredstva za finansirawe na
proekti za razvoj na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi.
(3) Pravo da podnesuvaat predlog proekti imaat edinicite na lokalnata samouprava na ~ija teritorija se opredeleni podra~ja so specifi~ni razvojni potrebi.
^len 36
(1) Za dodeluvawe na sredstvata od ~len 29, stav 2 alineja 3 od ovoj zakon, za finansirawe na proekti za razvoj na selata, Biroto za regionalen razvoj objavuva javen povik za pribirawe predlog-proekti.
(2) Vo povikot se naveduva vkupniot iznos na sredstvata za finansirawe na
proekti za razvoj na selata, oddelno za sekoj region. (3) Pravo da podnesuvaat predlog-proekti imaat edinicite na lokalnata
samouprava {to pripa|aat na planskiot region.
(4) Edinicite na lokalnata samouprava so sedi{te vo grad koi prijavuvaat proekti za razvoj na selata vo niven sostav, dol`ni se da obezbedat kofinansirawe na proektot vo iznos od 50% od vrednosta na proektot.
(5) Kofinansiraweto na proektite mo`e da se obezbedi od sopstveni izvori
na prihodi i od drugi doma{ni i me|unarodni izvori na sredstva.
(6) Edinicite na lokalnata samouprava so sedi{te vo selo nemaat obrvska za kofinansirawe na proektite.
^len 37
(1) Predlog-proektite za razvoj na planskite regioni, na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi i selata, koi za finansirawe se dostavuvaat do Biroto za regionalen razvoj, zadol`itelno treba da gi sodr`at slednite elementi:
- ime na proektot;
19
- povrzanost na proektot so prioritetite vo Programata za razvoj na planskiot region;
- nositel na proektot; - celi na proektot; - o~ekuvani rezultati od proektot; - finansiska konstrukcija na proektot; - vremetraewe i dinamika na realizacija na proektot; - drugi elementi vo zavisnost od specifi~nosta na proektot.
^len 38
(1) Dostavenite predlog-proekti za razvoj na planskite regioni, na
podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi i selata gi razgleduva i ocenuva Komisija za ocenka na predlog-proekti.
(2) Komisijata ja formira Ministerot za lokalna samouprava i e sostavena
od pretsedatel i 6 ~lenovi.
(3) Pretsedatelot na Komisijata se imenuva od redot na rakovodnite dr`avni slu`benici vo Ministerstvoto za lokalna samouprava.
(4) Eden ~len na Komisijata se imenuva od redot na rakovodnite dr`avni
slu`benici vo Ministerstvoto za finansii.
(5) Dvajca ~lenovi na Komisijata se imenuvaat od redot na dr`avnite slu`benici vo Biroto za regionalen razvoj.
(6) Trojca ~lenovi se imenuvaat od redot na stru~ni lica od oblasta na
regionalniot razvoj.
^len 39
(1) Predlog-proektite za razvoj na planskite regioni i predlog-proektite za razvoj na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi treba da proizleguvaat od definiranite prioriteti vo Programata za razvoj na planskiot region.
(2) Predlog proektite od stav 1 na ovoj ~len koi ne go ispolnuvaat ovoj uslov
nema da bidat razgleduvani.
(3) Postapkata i metodologijata za ocenuvaweto na predlog-proekti se utvrduvaat so pravilnik {to go donesuva Ministerot za lokalna samouprava.
20
Dodeluvawe na sredstvata za pottiknuvawe na ramnomerniot regonalen razvoj
^len 40
(1) Po izvr{enoto ocenuvawe na proektite, Komisijata podgotvuva predlog-listi za finansirawe na:
- proekti za razvoj na planskite regioni; - proekti za razvoj na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi; i - proekti za razvoj na selata.
(2) Predlog-listite od alineja 1 i 3 od stav 1 na ovoj ~len se podgotvuvaat
oddelno za sekoj region.
(3) Predlog-listite se dostavuvaat do Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj.
^len 41
(1) Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj, vrz osnova na predlog-
listite utvrduva predlog za finansirawe na konkretni proekti za razvoj na planskite regioni, podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi i na selata.
(2) Pri utvrduvaweto na predlogot za finansirawe na proektite za razvoj
na planskite regioni i razvoj na selata, Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj vodi smetka za ramnomerna zastapenost pri dodeluvawe na sredstva od strana na site op{tini {to pripa|aat vo planskiot region.
^len 42
(1) Vladata na Republika Makedonija vrz osnova na predlogot od ~len 41,
stav 1 od ovoj zakon donesuva odluka za dodeluvawe sredstva za finansirawe na proekti za razvoj na planskite regioni, podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi i na selata.
^len 43
(1) Vrz osnova na Odlukata za dodeluvawe na sredstva, Biroto za regionalen razvoj sklu~uva dogovori za realizacija na proektite.
21
(2) Dogovorite za realizacija na proektite za razvoj na planskiot region se sklu~uvaat so Centrite za razvoj na planskite regioni, a implementacijata ja vr{at Centrite vo sorabotka so op{tinite na koi se odnesuva proektot.
(3) Dogovorite za implementacija na proektite za razvoj na podra~jata na
specifi~ni razvojni potrebi i razvoj na selata se sklu~uvaat so op{tinite {to se nositeli na proekti.
(4) Na~inot i koristeweto na finansiskite sredstva se opredeluvaat so
dogovor. VII. SLEDEWE I OCENUVAWE NA PLANSKITE DOKUMENTI I PROEKTITE ZA RAGIONALEN RAZVOJ
Sledewe na sproveduvaweto na planskite dokumenti za regionalen razvoj
^len 44
(1) Sledewe na realizacijata na Strategijata za regionalen razvoj vr{i
Vladata na Republika Makedonija preku godi{en izve{taj za sproveduvawe na akcioniot plan na Strategijata.
(2) Izve{tajot od stav 1 od ovoj ~len go podgotvuva Ministerstvoto za
lokalna samouprava i go dostavuva do Vladata, po prethodno mislewe od Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj.
^len 45
(1) Sledewe na sproveduvaweto na Programata za razvoj na planskiot region vr{at Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj, Sovetot na planskiot region i sovetite na op{tinite koi pripa|aat na planskiot region, preku godi{en izve{taj za realizacija na Programata.
(2) Izve{tajot od stav 1 od ovoj ~len go podgotvuva Centarot za razvoj na
planskiot region i go dostavuva do Sovetot na planskiot region.
(3) Izve{tajot od stav 1, Sovetot na planskiot region go dostavuva do Sovetot za ramnomeren regionalen razvoj i sovetite na op{tinite koi pripa|aat na planskiot region.
22
Sledewe na koristeweto na sredstvata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj
^len 46
(1) Sledewe na koristeweto na sredstvata za pottiknuvawe ramnomeren
regionalen razvoj vr{i Biroto za regionalen razvoj, preku izve{tai za realizacija na proektite za koi se dodeleni finansiski sredstva.
(2) Za proektite za razvoj na planskite regioni, izve{tai za realizacija
podgotvuva Centarot za razvoj na planskiot region i go dostavuva do Biroto za regionalen razvoj, soglasno so vremenskata dinamika, utvrdena vo dogovorot za realizacija na proektot.
(3) Za proektite za razvoj na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi i
razvoj na selata, izve{tai za realizacija podgotvuvaat nositelite na proektite i gi dostavuvaat do Biroto za regionalen razvoj, soglasno so vremenskata dinamika, utvrdena vo dogovorot za realizacija na proektot.
Ocenuvawe na planskite dokumenti za regionalen razvoj
^len 47
(1) Strategijata za regionalen razvoj i Programata za razvoj na planskiot region se ocenuvaat preku preliminarno, tekovno i zavr{no ocenuvawe.
^len 48
(1) Preliminarnoto ocenuvawe na Strategijata za regionalen razvoj i
Programite za razvoj na planskiot region se vr{i pred po~etokot na sproveduvawe na planskite dokumenti.
(2) So preliminarnoto ocenuvawe se pravi ocenka na koherentnosta i
usoglasenosta na celite, prioritetite i merkite pome|u Strategijata za regionalen razvoj i Programite za razvoj na planskite regioni, kako i nivnata usoglasenost so celite, merkite i prioritetite vo strate{kite razvojni dokumenti na nacionalno nivo i programskite dokumenti za integracija na Republika Makedonija vo Evropskata unija.
23
^len 49
(4) Tekovnoto ocenuvawe na Strategijata za regionalen razvoj i Programite za razvoj na planskite regioni se vr{i na sredina od periodot na sproveduvawe na planskite dokumenti.
(5) So tekovnoto ocenuvawe se pravi ocenka na realizacijata i efektite
od sprovedenite merki za pottiknuvawe regionalen razvoj, identifikuvani vo Strategijata i Programite za razvoj na planskite regioni.
^len 50
(1) Zavr{noto ocenuvawe se vr{i po zavr{uvaweto na periodot na sproveduvawe na planskite dokumenti.
(2)So zavr{noto ocenuvawe se pravi ocenka na stepenot na realizacija na planskiot dokument, ispolnuvaweto na prioritetite i celite od planskite dokumenti i za postignatite efekti za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj.
^len 51
(1) Za sprovedenoto preliminarno, tekovno i zavr{no ocenuvawe se
podgotvuvaat izve{tai koi se osnova za izmena i dopolnuvawe na planskite dokumenti.
(2) Postapkata za izbor na ocenuva~i i metodologijata za ocenuvawe se
reguliraат so Pravilnik, koj go donesuva Ministerot za lokalna samouprava.
Ocenuvawe na realizacijata na proektite
^len 52
(1) Ocenuvaweto na realizacijata na proektite za razvoj na planskite regioni, podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi i na selata {to se finansiraat od sredstva od Buxetot na Republika Makedonija za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj, se vr{i preku preliminarno, tekovno i zavr{no ocenuvawe.
24
^len 53
(1) Preliminarnoto ocenuvawe se vr{i na predlog-proektite podneseni za finansirawe od sredstvata od Buxetot na Republika Makedonija za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj.
(2)So preliminarnoto ocenuvawe na predlog-proektite se pravi ocenka za ispolnetosta na propi{anite uslovi za finansirawe od sredstvata od Buxetot na Republika Makedonija za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj.
(2)Preliminarnoto ocenuvawe na predlog-proektite go vr{i Komisijata za ocenuvawe proekti, soglasno so ~len 39 od ovoj zakon.
^len 54
(1) Tekovnoto ocenuvawe na proektite se vr{i vo tekot na realizacija na proektite.
(2) So tekovnoto ocenuvawe na proektite se pravi ocenka na
celishodnosta na koristeweto na sredstvata, po~ituvaweto na vremenskata dinamika za realizacija na predvidenite aktivnosti i efektite od nivnata realizacija.
^len 55
(1) Zavr{noto ocenuvawe na proektite se vr{i po zavr{uvaweto na proektite.
(2) So zavr{noto ocenuvawe se pravi ocenka na op{tata uspe{nost za realizirawe na proektot, celishodnosta na koristewe na sredstvata, ispolnuvaweto na postavenite celi i realizacijata na o~ekuvanite rezultati.
^len 56
(1) Za sprovedenoto preliminarno, tekovno i zavr{no ocenuvawe se podgotvuvaat izve{tai, koi se osnova za izmena i dopolnuvawe na planskite dokumenti.
(2) Izborot na ocenuva~i, postapkata i metodologijata za tekovnoto i zavr{noto ocenuvawe na proekti se reguliraат so pravilnik, koj go donesuva Ministerot za lokalna samouprava.
25
VIII. NADZOR
^len 57
(1) Nadzor nad primenata na odredbite na ovoj zakon vr{i Ministerstvoto za lokalna samouprava.
^len 58
(2) Finansiska kontrola nad materijalno-finansiskoto rabotewe na Biroto i Centrite za razvoj na planskite regioni vr{i Ministerstvoto za finansii i Dr`avniot zavod za revizija.
IX. PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI
^len 59 (1) Sovetite za razvoj na planskite regioni }e se konstituiraat vo rok od
45 dena od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 60
(1) Sovetot za regionalen razvoj }e se konstituira vo rok od 60 dena od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 61
(1) Centrite za razvoj na planskite regioni }e se osnovaat vo rok od devet
meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 62
(1) Tekovnoto rabotewe na Centarot za razvoj na planskiot region vo prvite pet godini se finansira od Buxetot na Republika Makedonija i od buxetite na edinicite na lokalnata samouprava koi vleguvaat vo sostav na planskiot region, vo odnos 50:50.
(2) Gradona~alnicite-~lenovi na Sovetot za razvoj na planskiot region i
Ministerot za lokalna samouprava sklu~uvaat dogovor za kofinansirawe na Centarot za razvoj na planskiot region.
26
(3) Za realizacija na dogovorot od stav 2 na ovoj ~len i transfer na sredstva od Buxetot na Republika Makedonija, gradona~alnicite-~lenovi na Sovetot na planskiot region se dol`ni prethodno da obezbedat 50% od sredstvata potrebni za funkcionirawe na Centarot od Buxetite na edinicite na lokalnata samouprava vo sostav na planskiot region;
^len 63
(1) Planskite dokumenti za regionalen razvoj, utvrdeni so ovoj zakon, }e se donesat vo rok od devet meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 64
(1) Metodologijata od ~len 9 stav 3 od ovoj zakon }e ja donese
Ministerot za lokalna samouprava vo rok od 6 meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 65
(1) Aktite od ~len 6, stav 4, ~len 7, stav 2, i od ~len 30, stavovi 3 i 4 od
ovoj zakon, Vladata na Republika Makedonija }e gi donese vo rok od 6 meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 66
(1) Pravilnicite od ~len 39, stav 3, ~len 51, stav 2, i ~len 56, stav 2 od
ovoj zakon, Ministerot za lokalna samouprava }e gi donese vo rok od 9 meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 67
(1) Informaciskiot sistem za regionalen razvoj od ~len 23, stav 1,
alineja 10 na ovoj zakon }e se vospostavi vo rok od dvanaeset meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
^len 68
(1) Od denot na po~nuvawe na primenata na ovoj zakon, Biroto za
stopanski nedovolno razvienite podra~ja prodol`uva da raboti kako Biro za regionalen razvoj.
27
^len 69
(1) So denot na otpo~nuvawe so primena na ovoj zakon prestanuva da va`i Zakonot za pottiknuvawe na razvojot na stopanski nedovolno razvienite podra~ja (,,Slu`ben vesnik na RM,, br. 2/94 i 39/99) .
^len 70
(1) Licata koi imaat steknato pravo na pla}awe pridonesi za penzisko-invalidsko i zdravstveno osiguruvawe soglasno Zakonot za pottiknuvawe na razvojot na stopanski nedovolno razvienite podra~ja (,,Slu`ben vesnik na RM,, br. 2/94 i 39/99), do vleguvaweto vo sila na ovoj zakon , prodol`uvaat da go koristat do ostvaruvaweto na pravoto na penzija soglasno zakon.
(2) Sredstvata za ostvaruvawe na pravoto od stav 1 na ovoj ~len se obezbeduvaat od sredstvata od ~len 29 stav 2 alineja 1 od ovoj zakon.
^len 71
(1) Isplatata na sredstvata za odobreni regresi na del od kamati po
koristeni krediti soglasno Zakonot za pottiknuvawe na razvojot na stopanski nedovolno razvienite podra~ja (,,Slu`ben vesnik na RM,, br. 2/94 i 39/99) , do vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, prodol`uva do zavr{uvaweto na otplatata na kreditite.
^len 72
(1) Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvawe vo ,,Slu`ben vesnik na Republika Makedonija", a }e se primenuva od 1.1.2008 godina, osven odredbite na Glava III i Glava IV na ovoj zakon.
28
O B R A Z L O @ E N I E
PRI^INI ZA DONESUVAWE NA ZAKONOT
Razvojot, usovr{uvaweto i unapreduvaweto na regionalnata politika i sozdavaweto preduslovi za ramnomeren regionalen razvoj se del od prioritetite na Vladata, pri {to prvi~nite ~ekori se kreirawe na soodvetna pravna i institucionalna ramka zaradi obezbeduvawe vramnote`en regionalen razvoj na zemjata i sozdavawe uslovi za lokalen razvoj, vklu~uvaj}i i razvivawe soodvetni kapaciteti za sproveduvawe na evropskata regionalna politika. Za taa cel, Ministerstvoto za lokalna samouprava izgotvi analiza na postojnata pravna i institucionalna ramka za naso~uvawe na sredstvata za ramnomeren regionalen razvoj, koja uka`uva na slednoto:
• Odnosite vo oblasta na regionalniot razvoj vo Republika Makedonija ne se integralno uredeni so zakon. Odredeni aspekti na regionalniot razvoj do izvesen stepen se uredeni edinstveno vo Zakonot za pottiknuvawe na razvojot na stopanski nedovolno razvienite podra~ja ( "Slu`ben vesnik na RM" br. 2/94 i 39/99), koj ja regulira materijata na stopanski nedovolno razvienite podra~ja.
• Postoi preklopuvawe na nadle`nostite pome|u razli~ni organi na dr`avnata uprava vo pogled na naso~uvawe na sredstvata za ramnomeren regionalen razvoj. Ova prvenstveno se odnesuva na preklopuvawe na nadle`nostite na Biroto za stopanski nedovolno razvieni podra~ja so sektorite/oddelenijata vo oddelni Ministerstvata, koi se gri`at za oddelni razvojni aspekti preku direktno raspolagawe so sredstva za finansirawe.
• Ne postojat edinstveni kriteriumi za raspredelba na sredstvata {to se
predvideni i se izdvojuvaat vo Buxetot na Republika Makedonija za regionalen razvoj. Edinstveno Vladata na RM, vrz osnova na zakon, opredeluva kriteriumi za raspredelba na sredstvata za nedovolno razvienite podra~ja {to se realiziraat preku Biroto za stopanski nedovolno razvienite podra~ja.
• Nepostoewe na nacionalna strategija ili programa za edinstveno
naso~uvawe na sredstvata za pottiknuvawe ili poddr`uvawe na regionalniot razvoj preku raznite organi/fondovi i ministerstva.
• Nepostoewe na bilo kakva me|usebna programska, kriteriumska ili
informati~ka povrzanost vo naso~uvaweto na sredstvata od strana na organite/fondovite i ministerstvata.
29
• Ne e obezbedena soodvetna institucionalna ramka za sinhronizacija, usoglasuvawe i zaedni~ko naso~uvawe na aktivnostite i sredstvata na dr`avnite organi vo pravec na ostvaruvawe sinergiski efekti od vlo`uvawata vo razvojot na podra~jata so poseben status.
Sevo ova rezultira so poklopuvawe na oddelni aktivnosti i izdvojuvawe na
sredstva za isti nameni, no spored razli~ni kriteriumi, odnosno so nedovolna efikasnost vo koristeweto na buxetskite sredstva za ovaa namena.
Vrz osnova na navedenite konstatacii se nametnuva neophodnosta od definirawe na pravna i institucionalna ramka za vospostavuvawe sistem za vodewe na politika na ramnomeren regionalen razvoj i koordinirano i naso~eno koristewe na sredstvata za ramnomeren regionalen razvoj.
Vakvata pravna i institucionalna ramka e neophodna i zaradi povrzuvawe, unificirawe, sinhronizirawe i transparentno namensko koristewe (vo odnos na kriteriumite i prioritetite) na sredstvata za regionalen razvoj .
II. ODNOSI KOI SE UREDUVAAT SO ZAKONOT
Razvojot, usovr{uvaweto i unapreduvaweto na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj se del od prioritetite na Vladata, pri {to prvi~nite ~ekori se kreirawe na soodvetna pravna i institucionalna ramka zaradi obezbeduvawe vramnote`en regionalen razvoj na zemjata i sozdavawe na uslovi za lokalen razvoj,.
Za potrebite na planiraweto na regionalniot razvoj i realizacijata na merkite i instrumentite za ramnomeren regionalen razvoj, so Zakonot se vospostavuvaat planski regioni.
Planskite regioni se edinicite na NUTS 3 nivo utvrdeni so akt na Vladata na Republika Makedonija za utvrduvawe na nomenklatura na teritorijalni edinici za statistika-NUTS.
Planskite regioni ne se administrativno-politi~ki, tuku funkcionalno-teritorijalni edinici za potrebite na planiraweto i realizacijata na regionalniot razvoj. Pri utvrduvaweto na regionite se po~ituva definiran sistem na kriteriumi. Soglasno so postojnata nomenklatura vo Republika Makedonija postojat 8 statisti~ki regioni koi so Zakonot se utvrduvaat kako planski regioni.
Vo ramkite na planskite regioni }e bidat identifikuvani podra~ja so specifi~ni razvojni potrebi, soglasno so utvrdeni kriteriumi i indikatori.
Planiraweto na regionalniot razvoj se predlaga da se vr{i so dva planski dokumenta, i toa: Strategija za regionalen razvoj i Programa za razvoj na planskiot region.
Vo Zakonot kako nositeli na politikata za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj se utvrdeni: Vladata na Republika Makedonija, Sovet za
30
ramnomeren regionalen razvoj, Ministerstvoto za lokalna samouprava i Soveti za razvoj na planskite regioni .
Za pottiknuvawe ramnomeren regionalen razvoj utvrdeno e godi{no izdvojuvawe vo visina od najmalku 1% od BDP od Buxetot na Republika Makedonija.
Sredstvata se raspredeluvaat po regioni za finansirawe na konkretni proekti za razvoj na planskiot region, za razvoj na podra~jata so specifi~ni razvojni potrebi i za razvoj na seloto.
So odredbite za upravuvawe so sredstvata za regionalen razvoj se utvrdeni na~inot i postapkata na raspredelba na sredstvata izdvoeni od Buxetot na Republika Makedonija. Raspredelbata }e se temeli vrz stepenot na razvienosta na op{tinite i planskite regioni, koi se utvrduvaat preku indeksot za ekonomska razvienost i demografskiot indeks. Pobliskite vrednosti na kriteriumite i indikatorite za presmetuvawe na stepenot na razvienosta na planskite regioni }e se uredat so podzakonski akti.
III. FINANSISKI SREDSTVA ZA SPROVEDUVAWE NA ZAKONOT Za sproveduvawe na Zakonot pottrebno e izdvojuvawe na finansiski sredstva
od Buxetot na RM i buxetite na edinicite na lokalna samouprava, kako i obezbeduvawe sredstva od drugi izvori (donacii i sl).
Sredstvata se potrebni za zajaknuvawe/kadrovsko ekipirawe i tehni~ko opremuvawe/ na ministerstvoto za lokalna samouprava , za transformacijata na Biroto za stopanski nedovolno razvieni podra~ja i negovo kadrovsko ekipirawe kako i za funkcionirawe na Сovetite i Цentrite za razvoj na planskite regioni soglasno utvrdenite prava i dol`nosti so ovoj zakon.
Isto taka sredstva se potrebni i za sproveduvawe intenzivni obuki nositelite na ramnomerniot razvoj na centralno i lokalno nivo.
Sredstva koi bi se izdvojuvale od Buxetot na RM:
a) Od Buxetot na RM godi{no bi se izdvojuvale sredstva za ramnomeren razvoj vo visina od najmalku 1% od bruto op{testveniot proizvod i 7.200.000,00 denari za plati i pridonesi na 20 novovraboteni dr`avni slu`benici vo Ministerstvoto za lokalna samouprava i Biroto za ramnomeren regionalen razvoj.
b )Dopolnitelno od Buxetot na RM za 2008 godina bi se izdvoile 8.200.000,00 od koi 7.200.000,00 denari ( 50% od vkupno potrebnite sredstva) za plati i pridonesi na vrabotenite vo 8-te centri za razvoj na planskite regioni i 1.000.000,00 denari ( 50% od vkupno potrebnite sredstva ) za opremuvawe na centrite.
v) Dopolnitelno od Buxetot na RM za 2009, 2010, 2011 i 2012 godina bi se izdvojuvale po 7.200.000,00 denari ( 50% od vkupno potrebnite sredstva) za plati i pridonesi na vrabotenite vo centrite za razvoj na planskite regioni.
31
Sredstva koi bi se izdvojuvale od buxetite na edinicite na lokalnata samouprava:
a) Od buxetite na edinicite na lokalnata samouprava godi{no bi se izdvojuvale sredstva za ramnomeren razvoj vo visina utvrdena od samata edinica na lokalnata samouprava i najmalku 14.400.000,00 denari za plati i pridonesi za najmalku 40 vraboteni vo 8-te centri za razvoj na planskite regioni po~nuvaj}i od 2013 godina.
b) Vo 2008 godina godina edinicite na lokalna samouprava bi trebalo da izdvojat 8.200.000,00 denari od koi 7.200.000,00 denari ( 50% od vkupno potrebnite sredstva) za plati i pridonesi na vrabotenite vo 8-te centri za razvoj na planskite regioni i 1.000.000,00 denari ( 50% od vkupno potrebnite sredstva ) za opremuvawe na centrite.
d) Vo 2009, 2010, 2011 i 2012 godina edinicite na lokalna samouprava bi trebalo da izdvojuvaat po 7.200.000,00 denari ( 50% od vkupno potrebnite sredstva) za plati i pridonesi na vrabotenite vo centrite za razvoj na planskite regioni.