zirlai 1na zirlai kaihtawi january 2, 2016 châng thlan ... · pdf filezirlai 1na zirlai...

87
1 Zirlai 1-na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan: Thupuan 12:7. Zirlaite tân Hriat t<r: Indona ropui tia kan sawi \hin hi lei leh v^n pum pui huapa sual leh \ha indona a ni tih an hria ang. Hriatthiam t<r: An chh>l v>la thil awmte-ah leh anmahni nun ngeiah pawh sual leh \ha inbeihna a awm reng a ni tih an hrethiam ang. Tih t<r: Thil \ha lote laka hnehna an chan theih n^n Krista chu LALPA a ni tih an pawm ang. Thupui |hen: I. Hriat t<r: Indona ropuiin kan khawv>l a nghawng d^n A. Setana thl>mnaa Evi leh Adama-te tl<kna kh^n engtiang takin nge lei leh a chh<nga thil awmte enkawltu an nihna kawngah nghawng a neih? B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a awmzia? (Joh. 12:31). II. Hriatthiam t<r: Sual sipaite chu a taka awm ngei an ni A. Kristiante chu chinghne z$nga ber^mno awm ang emaw, drakon \ihbaiawm tak hmachhawn m>k hmeichhia ang emaw-a sawina hian Setana thiltihtheihna chu nangma chakna mai chuan i hmachhawn zo d^wn lo va ni tih engtin nge a hriatt$r che? B. Pathian laka Setana helna leh, a hnu-a mihringte suala an lo tl<k ve leh t^kna te kh^n eng thilte nge a thlen? III. Tih t<r: Pathian hmangaihna d^n chu z^wmin A. Krista’n hnehna a chan tawh kha thl$r la, engtiangin nge chu hnehna chu i nî tin nunah kh^n a taka i lo chan ve theih ve theih ang? B. Sualna nei lo mihring thinlungah leh khawv>l sawis>l bo-ah meuh pawh sualna chu a lo l<t thei a nih tih kan hriatna hian chhia leh \ha hriatna hmang thei mihringte

Upload: nguyenquynh

Post on 05-Mar-2018

246 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

1

Zirlai 1-na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016Châng thlan: Thupuan 12:7.

Zirlaite tânHriat t<r: Indona ropui tia kan sawi \hin hi lei leh v^n pum

pui huapa sual leh \ha indona a ni tih an hria ang.Hriatthiam t<r: An chh>l v>la thil awmte-ah leh anmahni

nun ngeiah pawh sual leh \ha inbeihna a awm reng a nitih an hrethiam ang.

Tih t<r: Thil \ha lote laka hnehna an chan theih n^n Kristachu LALPA a ni tih an pawm ang.

Thupui |hen:I. Hriat t<r: Indona ropuiin kan khawv>l a nghawng d^n

A. Setana thl>mnaa Evi leh Adama-te tl<kna kh^nengtiang takin nge lei leh a chh<nga thil awmteenkawltu an nihna kawngah nghawng a neih?

B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge aawmzia? (Joh. 12:31).

II. Hriatthiam t<r: Sual sipaite chu a taka awm ngei anniA. Kristiante chu chinghne z$nga ber^mno awm ang

emaw, drakon \ihbaiawm tak hmachhawn m>khmeichhia ang emaw-a sawina hian Setanathiltihtheihna chu nangma chakna mai chuan ihmachhawn zo d^wn lo va ni tih engtin nge a hriatt$rche?

B. Pathian laka Setana helna leh, a hnu-a mihringte sualaan lo tl<k ve leh t^kna te kh^n eng thilte nge a thlen?

III. Tih t<r: Pathian hmangaihna d^n chu z^wminA. Krista’n hnehna a chan tawh kha thl$r la, engtiangin

nge chu hnehna chu i nî tin nunah kh^n a taka i lochan ve theih ve theih ang?

B. Sualna nei lo mihring thinlungah leh khawv>l sawis>lbo-ah meuh pawh sualna chu a lo l<t thei a nih tih kanhriatna hian chhia leh \ha hriatna hmang thei mihringte

Page 2: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

2

hn>na Pathianin duhthlan theihna a p>kna chhan engnge min hrilh le?

KHAIKHÂWMNA: Thil siam \ha famkima sualna a lo luh theihd^n kha kan hrethiam thei tak tak kher lo a ni mai thei a;mahse Isua Krista thihna leh thawhlehna av^ng kh^n Pathianchuan kan t^n hnehna a lo chang tawh a. Krista’n amah inhl^natlanna a siam chu pawm mai t<ra s^wm kan ni a, chu chauhchuan sual thiltihtheihna-in min beihna lak a\ang hian minchhanhim thei a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkphűr rawhBible châng thl<r bing t<r: Thupuan 12:7.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: V^nah chuanindona a lo chhuak a; mahse Kraws-a a thihna hmang kh^nKrista chuan sual thiltihtheihna chu a lo tukzal tawh a, hnehtuniin a lo tholeh ta bawk (Thupuan 5:9). Chu thisen z^rah v>kchuan Pathian mite pawhin Setana leh a tirhkohte chu anhneh ve leh ta bawk a ni (Thupuan 12:11).

Zirtîrt<te Pual: Mi tin hi thlarau lama indonaah chuan kantel \heuh a; tu mah r^lb^ng b$k an awm lo. Indona han tihhian kan rilru-ah indo d^n chi hrang hrang a lo lang mai theia. Hm^nlai mite rilru-ah chuan r^lthuam famkima inthuamsipai te, sakawr te, thlal te, leh fei te pawh a lang ang. T<nlaihunah erawh chuan tank (th$rhl<m r^l tu thei) te, laipui te,rifle (ent$r n^n, AK 47, M 16, leh a dangte) te, leh neuclearbomb te kan mitthlaah a awm ve thung ang. Indona a chhuaka nih chuan nunna ch^n an awm a, mahni in leh lo tl^nchhiatsan eng emaw z^t an awm a, thil tam tak tihchhiat a nibawk \h$n. Indona chuan leilung hm>lhmang tidanglamin,nunna tam tak a l^ksak mai b^kah, mihringte nun chh<ngrilahnghawng \ha lo tak tak, h>ng - kh^kna te, huatna te, lehphuba l^k duhna te hi a hnutchhiah \h$n bawk a ni.

Page 3: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

3

Indona zawng zawng tih theih deuh thaw-ah hian thuinchuh eng emaw tak a awm z>l a. Chutianga an thu inchuhleh an buaina bul ni bawk chu ramri chungch^ng te, ei-b^rzawnna leh sum leh pai deh chhuah kawnga chan \ha z^wknih duhna te, mahni hnam zia dah chungnun tumna te, lehmahni ram leh hnam p^wngpaw \an hlurna te a ni \h$n tl^ngpui.V^na indona hi chu Thupuan ziaktu-in a sawi ang hian leir^lthuam hmanga beih ni ve lo mah se, indona nasa lo lehhlauhawm lo chu a ni chuang b$k hauh lo. Thlarau lama indonaa ni a, thil \ha leh \ha lo, thil dik leh dik lo chungch^ngainbeih tawnna a ni a. An thu inchuh ber chu Pathian d^nchungch^ng a ni. Setana chu kan unaute d^wta h>ktu a ni mailo va, Pathian meuh h>ktu pawh a ni bawk. Pathian d^n chuthlei b$k nei leh Pathian inlulinna hmanrua mai ni ^wmin asawi a. Chuv^ngin chu thil chu lei leh v^n pum pui huapinbeihna a ni a, mihringte thinlungah hian chinfel ngei a \<lta a ni. Setana chuan bumna te, thil a nihna ang tak ni lovasawifiahna te, fak derna thu te, innawr luihna te, chhiatna te,leh hmanraw chhe dang eng eng emaw a hman laiin, Krista’nr^lthuam a thlan ve thung erawh chu hmangaihna – mahniinhlanna a ni.

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^rah hian indona ropui lo chhuah \and^n kan zir a. Hetia kan zir hian Krista chuan sual sipaitelakah kan t^n hnehna pawimawh tak a lo chang tawh a ni tihchu kan sawi uar tum ber a ni a. Setana’n he khawv>l hi latir^l\i chhunzawm z>l tho mah se, Krista chuan Kraws-ainhl^na tlanna a siam hmang kh^n a lo hneh daih tawh a ni.

ZIR ZÂUNAI. V^na indona (Thupuan 12:7–13)

|ha famkima siam lei leh v^na sualna lo luh mai theihd^n hi kan hre fiah k$lh k>lh thei lo a ni mai thei a, chu mai

Page 4: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

4

chu ni lovin, sual ti \antu pawh tu dang ni lovin mi \ha famkimbawk an lo ni leh z>l mai te hi hriatthiam a har hle mai: aawmzia chu v^nah Setana’n bul a \an a, a hnu-ah mihringten>n a ti chhunzawm leh bawk tihna a ni. Chutiang chu nimah se, Pathian chuan chhia leh \ha hriatna nei mihringtechu zal>n taka an duhthlanna hmang thei t<rin a siam tho tiherawh kan hria a. Setana chu ama duh thu ngeiin Pathianlakah a hel a, Adama pawhin ama duh thu ngeiin Pathianhmangaihna d^n chu a z^wm lo lui ta sak bawk a ni.

Thupuan 12:7–9 hian buaina lo chhuahna bul chu a sawia, chu buaina chu v^na in\an niin kan khawv>l pawh hi arawng k^ng kai ve a. Chumi achin chu kan khawv>l hi sualleh \ha inbeihna hmunah a lo chang ta a a ni (Thupuan 12:10-

13). Pathian mite chu “chinghne z$nga ber^mno” (Luka 10:3)

ang deuh an ni a, sual sipaite hmachhawn t<r chuan an chakt^wk lo hle a ni. Amaherawhchu, hnehna an chang ngei d^wna (Thupuan 12:11) a chhan pawh v^n a\anga ramhuai lohnawtchhuak tawhtu Krista (Luka 10:18) chu dik lo taka aram rawn chuhpuitu Setana hneh t<rin a lo kal a ni.

Sawi ho t<r:uMi tu emaw chuan, “Kei chu neutral ka nia, Setana lamah

emaw, Isua lamah emaw ka \ang lo ve ve,” tiin a sawi a.Hetiang ngaih d^n hi a dik lohna a awm em?

vChinghne z$nga ber^mno ang (Luka 10:3) tih \awngkamhian Setana thl>mna do hneh t<ra mihringte din theih lohziaengtin nge min hrilh?

II. Suala Setana tl<k d^n sawifiah a ni (Isaia 14:4, 12-15;

Ezekiela 28:2, 12-19)

Isaia 14 leh Ezekiela 28 te’n an sawi hi Babulon lal lehTura lal te aia ropui z^wk tu emaw chungch^ng thu a ni tih achiang hle. H>ng Bible ch^ngte’n an sawi hi mihringte aiaropui leh thiltithei z^wk tu emaw tl<k chhiat thu a ni a. Chu

Page 5: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

5

an mi sawia chu, “V^rparh Arsi, z$ng lam fapa” tih a ni a,King James Version-ah chuan “Lucifera, z$ng lam fapa” tih ani a (Luka 10:3). A Hebrai \awng chuan helel ben-shahar tiha ni (Isaia 14:12).

Lucifera chu thil siam z$ngah pawh a danglam l^wtlak a,a thianghlimin mahni hmasialna r>ng nei lo mi a ni \h$n nghenghe. |ha famkima siam a nih av^ngin a fing a, a m^wi a, athil tih kawng hrang hrangah sawis>l bo a ni \h$n bawk (thilsiam z$nga mi a ni ve tih hi hria ila). Ezekiela 28:13-a kanhmuh d^nin a ch>nna hmun pawh Pathian huan, Eden-ah a nia. Grik \awnga Thuthlung Hlui an lehlin, Septuagint (LXX)

an tihah chuan he \awngkam, “Pathian huan, Eden-ah i ch>ng”tih hi “Pathianin a dahna che Paradis m^wi leh ropui takah ich>ng” tia dah a ni (a ziaktu’n a duh d^na a lehlin chawp ani). Mizo \awnga (Sap \awngah pawh a ni tho) “Paradis” tihhi Grik thumal paradeisos, tih a\anga l^k chh^wn a ni a, aawmzia chu “mals^wnna dawnna hmun” tihna a ni (Luka

23:43; 2 Kor. 12:4; Thupuan 2:7 te n>n khaikhin la).Pathian tl^ng thianghlimah chuan Lucifer-a hian thil siam

dang zawng zawngte pawhin an chan ph^k loh dinhmun s^ngber a luah \h$n a, thil hl< leh hausakna tinr>ngin amah chu anhual v>l bawk. Ezekiela 28:14 thu-in a sawi d^n hi chuanLucifera chu mei v^m ang hiala >ng lung z$ngah a l>ng v>l\h$n niin a lang. “L>ng v>l” tih \awngkam hi (Heb.,hithhallakta) Joba chanchinah kh^n kan hmu bawk a, Setanachuan leia a vah v>lna a\anga [v^na] lo kal niin a insawi a nihkha (Joba 1:7). Joba lehkhabu a\anga kan hmuh d^nin Setanachuan he leia hotu ber ni angin a lo insawi ve ngawt mai a.Amaherawhchu, a chapo >m av^ngin a dinhmun ropui takchu a hmang sual ta a (a hn>na thiltihtheihna Pathianin a p>kchu a thluakah a l<t a, chu chuan a thinlung a tibawlhhlawhta a); a nihna dik tak aia s^ng z^wk niin a inhre \an ta tlat maia ni. Finna tikhawlo (Heb., shihhat hokmah; Ezek. 28:17)

tih \awngkam hian Lucifera chuan a finna leh hriatna te chu

Page 6: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

6

thil \ha lo tih n^n a hmang a, thil sual a lo tih phah ta tih ak^wk.

Thupuan 12:7 leh Ezekiela 28:15, 16, 17-te hian v^na\anga Setana paihthl^k a nih d^n an sawi a. Kan khawv>lahhian a rawn chhuk a, Evi leh Adama te kut a\angin lei chungathuneitu nihna chu a chhuhsak a. Tichuan, Setana chu hekhawv>l lal a lo ni ta a (Joh. 12:31; 14:30; leh 16:11; Joba

1:6, 7; 2:1, 2). Mahse Pathian chuan mihringte chu anmahniawm awma awm zui mai t<rin a thlahthlam mai chuang lo.An hn>nah chuan chhandamna chanchin \ha a puang ngh^l a.Mihringte chu ramhuai lamah ni lovin, Pathian lamah z^wk\ang t<r an ni. Pathian chuan Setana leh hmeichhe thlah kalz>l a\anga lo piang t<r (Isua Krista) ink^rah inhm>lm^kna athlent$r ta a (Gen. 3:15). Hei tak hi lei leh v^n pum huap sualleh \ha ink^ra inbeihna awma kan beisei ber t<r chu a ni ta ani.

Ngaihtuah Teh: Eng v^ngin nge Isaia leh Ezekiela te’n ansawi hi mihringte aia chungnung z^wk tu emaw a nih a,Babulon lal leh Tura lal tia a sawi pawh hi chu pa ent$rnaat^na sawi mai chu a nih z^wk le?

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Setana tl<kna leh, a hnu-a Evi leh Adama tenupa tl<k ve lehna te pawh kha duhthlanna hman dik lohv^nga thleng a ni a. T<n k^r zirlaiin min zirt$r hi mahni nun\heuha hmang thei t<ra i class member-te i fuih rual kh^n,kan chhia leh \ha hriatna te hi duhthlanna dik tak hmannaat^n a pawimawh a ni tih uar takin i sawi ngh^l d^wn nia.

Ngaihtuah zui tűr/a taka hman zui nghâl tűr thilte:uuuuuSuala tlu tawh mihringte hian zal>n taka mahni duh ang

thlan theihna chu kan la nei chhunzawm reng tho a ni tih

Page 7: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

7

hria ila. Chuti a nih chuan, engtin nge chu thilp>k hlu takmai chu a \ha thei ang berin i hman theih ang?

vvvvvSetana helna chhan bulpui ber leh chu a helna lo lan chhuahd^n te kha en ila, ch^kna te, dinhmun s^ng taka awm duhnate, $ts$kna te, leh ngaihtuahna thianghlim lo te pawh hiengtin nge mihringte (ringtute pawh huam vekin) nunah alo lan chhuah \hin?

wwwwwEngtiangin nge z^wi z^wia Setana lo hel chhoh z>l d^n khaKristaa kan rinna kan b^nsan tial tial \hin d^n n>n hian ainan viau le?

xxxxxEngtin nge keini Kristiante hian Setana’n min bum a tumd^n leh min tihchhiat vek a tum d^n te chu kan lo hriat fiahtheih ang a? Chutih rualin, chumi hriatna chuan min tihz^mchuan miah loh theih bawk ang?

yyyyyEngtin nge t<n k^rah hian nangmah mai ni lovin, i bul v>laawmte pawh Setana thl>mnate do hneh thei t<rin i puihtheih ang?

Tih t<r: I class member-te kha Evi leh Adama te tl<knanghawng chuan mihring zawng zawng zawng hi a fan chhuakvek a ni tih a lanna sawi t<rin s^wm ang che.

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: I class member-te kha zal>n taka duhthlannaan siamin (chu duhthlanna chu dik takin emaw, dik lo takinemaw an hmang a ni mai thei a) nghawng a neihte ngaituahl>t leh t<rin hrilh la. Chu zal>nna chuan mawhphurhna akeng tel ngh^l bawk a. Talent ropui tak eng emaw an neihav^nga chapona rilru put mai a hlauhawmzia pawh ngaihtuaht<rin hrilh bawk la. Chutiang k^rah chuan engtin nge Pathianintalent min p>kte hi keimahni min vaw chhetu a nih hlauhtheih le?

Page 8: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

8

Zirlai 2-na Zirlai Kaihtawi January 9, 2016Châng thlan: Genesis 3:15, 21.

Zirlaite tânHriat t<r: Bible-in mihringte suala an tl<k t^k thu a sawina

kha hriat nawn leh t<r a ni.Hriatthiam t<r: Kristaa Pathian hausakna ren rual loh

\^wmpuitu an ni chu l^wm nach^ng an hria ang.Tih t<r: Khawv>la tawrhna chi hrang hrang thleng m>k hi a

lo ziaawm theih n^n th^ an thawh ve ang.Thupui |hen: I. Hriat t<r: Kristaa siam\harlehna famkim chu

A. Evi leh Adama te’n thingrah ei phal loh an eiin aent$rte kha eng nge ni?

B. Setana thl>mnaa an lo tl<k t^k av^ngin Evi leh Adamate kh^n Pathian n>na an inlaich$nna chu an lo tichat taa. Chu an thiltihin nghawng \ha lo dang a neihte chueng nge ni?

C. T<na kan hmuh theih khawv>l hian engtiang takin ngea t$ra Pathianin thil a siamte kha a lant$r?

D. Genesis 3:15 thu hi eng v^ngin nge chanchin \ha a nihle?

II. Hriatthiam t<r: Bumna leh siamtharlehna thiltihtheihnA. Eng v^ngin nge bumna thiltitheihna te, thl>mnaa tl<k

luh chungch^ng, leh chumiin nghawng a neihte (ent$rn^n, damlohna leh thihna) hi hriat a pawimawh viau?

B. Engtiangin nge Krista inhlanna kh^n mihringte n>naan inlaich$nna chhe tawh chu a siam\hat leh t^k?

C. Thil siamte enkawl chungch^ngah hian, Krista chuanan sualte a ngaidam tawh a, Pathian hausakna\^wmpuitute-ah a siam ta a ni tih inhriatna a\angathlamuanna lo chang tawhtute hn>nah engmawhphurhna a p>k?

III. Tih t<r: Inlaichînna siam\hat leh tawh chu chang ve-in

Page 9: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

9

A. Eng kawngahte nge Pathian chuan i nun d^na a thu^wih ve t<rin a duh che?

B. Tute chh<ng emaw chuan thihna an t^wk a, chu mitehn>nah chuan thlamuanna thu engtin nge i sawi ang?

KHAIKHÂWMNA: Kristaah chuan Pathian hausakna rochuntutekan ni a. Chu rochan thil chu a famkima kan chan hm^ chuanPathian thil siamte ch>n thei t<ra ham\hatna p>k kan ni a,kan chhehv>la thil awmte enkawltu nihna dinhmun pawimawhtak p>k kan ni bawk a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Genesis 3:15.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Pathian chuanr<l leh hmeichhe ink^ra indona a awm d^wn t^k thu chupuangin, chhandamna ruahman pawh chua puangz^r ngh^lbawk a, chu chuan kan zavaia t^n beiseina a rawn thlen ta ani.

Zirtîrt<te Pual: I class member-te kha chhandamna tihawmzia an lo hriatthiam d^n \heuhte sawi t<rin s^wm la.Hun in nei te a nih phei chuan piantharna an lo chan tawhd^n te sawit$r hlawm bawk ang che.

Ngaihtuah Teh: Pathian chuan Setana chu hm>lma a ni tih apuang tawh tho chungin, mi tam tak chuan Pathian z^wk hihm>lma enin an en tlat mai \h$n a. Hei hi eng v^ng nge ni?

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^rah “tl<kna” tia an sawi mai \hin(Evi leh Adama te suala an tl<kna kha) chungch^ng kan zird^wn a. Chu tl<kna-in a nghawng lungchhiatthl^k tak maileh hm^ taka Pathian rawn inrawlh ngh^l vat d^n pawh kan enbawk ang. Kan khawv>l hi buaiin ch$r$ hle mah se, Pathiantlanna ruahman chu kan dinhmun ngaia dah l>t leh kan nihtheih n^n a fel t^wk >m >m tho a ni tih kan hmu d^wn a ni.

Page 10: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

10

ZIR ZÂUNA I. Khawv>lah sualna a lo l<t (Genesis 3:1-7)

Pathianin ei lo t<ra a hrilh thingrah chu Evi’n a ei a, apasal Adama pawhin a ei ve leh z>l t^kah kh^n sual chu kankhawv>lah hian a lo l<t ta a (Gen. 2:16, 17). Chumiina anghawng chu thihna te, buaina te, tawrhna te, natna te,damlohna te, leh beidawnna te a ni.

Genesis 3:1-7 in a sawi ber hi chu theirah ei thu hla maia ni lo va. Evi n>na an inchh^n tawn d^nah hian Setana kh^nPathian nungchang chu dik lo taka chhuahin, mahni thu duhleh inlulung tak angin a sawi bawk a ni tih a lang. Theirahchu an ei a nih chuan an thih ngei t<r thu Pathianin a hrilhpawh chu, “in thi lo tawp ang” tiin chaltl^i takin a chh^ng a(Gen. 3:4). Evi leh Adama te chu amah (Pathian) ang an nihve Pathianin a hlau ni ^wmin a sawi bawk; mahse a nihnatakah chuan Genesis 1:26-a kan hmuh angin mihringte chuPathian anpui leh amah ang taka siam an ni sa reng tawhz^wk a ni. Chuv^ngin, kan nu leh pa hmasa berte kh^n Pathianchuan amah ang an lo nih ve a hlau ni ^wma Setana’n a sawikh^n thu dik lo a sawi a ni tih an hre ngh^l mai t<r a nia leh.

Hemi \uma thil thlengah hian hian bumna nihphung diktak chu kan hmu a. Bumna tih chuan mi tu emaw, \awngkamkawih her tawh, her danglam, belhchhah, leh chhawk \hentawh chu a ^wih z^wk av^nga amah pawhin a hriat ve rengngaihthah t<ra bumthl<k tihna a k^wk a. Chutianga bum anih tawh av^ng chuan awmze nei lovin thil a ti ta mai \h$n ani. Ent$r n^n, Evi kh^n chhia leh a \ha hriatna thing rah chumitla tak leh ei at^n pawh $tawm tak niin a hmu ta tlat mai a(Gen. 3:6). A nihna takah chuan kha thingrah chauh kha nilovin, huana thing zawng zawng kha a zavaiin mit la tak lehei mi vek a ni z^wk si a (Gen. 2:9). Setana thl>mnaah chuanan tlu ta nge nge a, chu chuan Pathianin an mamawh ang eit<r a pe thei a ni tih leh Pathian a nihna ngei pawh chu an rinngam tak tak lo a ni tih a tilang.

Page 11: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

11

Ngaihtuah Teh: Thl>mna do hautakzia hi ngaihtuah la. Engtinnge bumna a ni tih pawh kan hriat rengte hian min hneh l^kmai loh n^n kan inv>n tlat theih ang le?

II. Tl<kna-in a nghawngte (Genesis 3:16–19)

Genesis 3:16–19-ah hian suala an tl<k t^k av^nga Evi lehAdama te chunga thil thleng t<r Pathianin a sawite chu kanhmu a. A hmasa berin, Evi chuan harsa leh hrehawm nasatak tuarin nau a hring ang a. Tin, a duhz^wng chu a pasallam a ni tawh ang a, ani chuan a chungah thu a nei d^wnbawk a ni (Gen 3:16).

Adama pawh a thu^wihlohna av^ngin lei hi ^nchhedawngin a awm ta a, a dam chh<ng zawng zawngin hahthik<linei t<r thawh chhuah n^n hna a thawh a ngai tawh d^wn a.Adama (a hming hi Hebrai \awnga “lei” tihna, adamah tihn>n a inzawm a) chu lei a\anga l^k chhuah a nih av^nginleiah bawk a k$r leh d^wn a ni (Gen. 3:19). Hetiang hi thilthleng thei a ni tih chu Pathian chuan a lo hrilh l^wk vektawh a, “[Thingrah chu] i ei chuan, i ei n$ la la-in i thi ngeit<r a ni,” tiin a sawi a nih kha (Gen. 2:17).

Suala mihringte an tl<k hnu-a hremna thu a puanahte kh^nSetana chauh hi amah Pathian ngeiin ̂ nchhia a lawh awmchhunchu a ni (Gen. 3:14) tih hriat a pawimawh khawp mai. Evileh Adama te hn>nah kha chuan ^nchhe ngialngan tak lawh ani ve lo. Ent$r n^n, Adama chungch^ng b$kah chuan “^nchhia”tih thumal hi lei k^wk chauha hman a ni a (Gen. 3:17; Heb.,’arurah), a thu^wihlohna av^ngin lei hi ^nchhe dawng a nid^wn tihna a ni. Chuv^ngin he laiah hi chuan Evi leh Adamate chunga hremna thu Pathianin a puante kha ^nchhia ang nilovin, anmahni siam \hat n^na Pathian inrawlhna ang z^wkangaih a fuh z^wk ang, suala an tl<k tawh hnu-a a rawn biakleh theih n^na a thil tih a nih hm>l.

Sawi ho t<r: Rim taka hna thawh ngai tawh t<r kha Adamat^n mals^wmna nge ni ^nchhia z^wk? In chh^nna chu a

Page 12: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

12

hnuaia Ellen G. White-i thusawi >ng a\ang hian sawi ho tehu. “Rim tak leh hah taka nun hmang tawh t<r an nihna pawhchu hmangaihna av^nga tih a ni a. Thil sual a tih av^ngathununna chelek chu ni tho mah se, ch^kna leh $tna lakaanmahni v>nna t<r a ni pah ngh^l a, mahni inthununna anneih theih n^na tih a ni bawk. Sualin a tihchhiat tawh lehtihniam tawh a\anga mihringte khai chhuah leh theihna t<rat^na Pathian thil ruahman ropui tak a ni.”—Thlahtubulte

leh Z^wlneite, p. 43.

III. Chhandamna ruahman chu puan a ni ta (Genesis 3:15,

21)

Genesis 3:15 hi chanchin \ha hmasa ber (Grik,protoevangelium) tia sawi \hin a ni a. R<l thil tih chu sawis>linPathian chuan Setana chu mihringte \hian ni lovin, an hm>lmaz^wk a nih thu a puang a (Gen. 3:15). He lai thu hian Setanahneha titl^wmtu t<r Krista chu a lo la kal t<r thu a puang a.Chu mai chu ni lovin, ch^ng 21-ah hian Pathian chuan Evileh Adama te chu savun kawrfual a siamsak a, a h^kt$r thukan hmu bawk a ni.

Hmeichhe thlah lo piang t<ra tiam (3:15) leh sual th^winaat^na ran an talh, a vun pawh an saruak khuh n^na an hmant^k te (3:21) kh^n Krista a k^wk ve ve a. Ani chu “PathianBer^m No, khawv>l sual kalpuitu t<r” a ni a (Joh. 1:29), afelna chu ringtu tinte felnaah ruat a ni d^wn a ni.

Ngaihtuah Teh: Mihringte suala an tl<k d^n te, sual thl>mnado hautakzia te, leh a nghawng r^pthl^k tak te hian engtianginnge tlanna ruahmanna Pathianin a puan kha chanchin \ha anginmin hmuht$r le?

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Indona ropuiin kan khawv>l a rawn luhchilhve t^k thu inziahna Bible ch^ngte kan chhiar chho d^wn a.

Page 13: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

13

Chutia kan chhiar lai chuan sualna chuan mi a bum theihziakan rilru-a kan hriat reng a pawimawh a; tin, keimahni ngeipawh hi kan lo inbum reng theihzia inen l>t fo kan ngai bawka ni (1 Joh. 1:8, 9).

Ngaihtuah zui t<r/a taka hman zui nghâl t<r thilte:uuuuuEngtin nge Pathian thil siam \ha tak takte hi a \hatna kan

chen chhunzawm theih ang? Engtiang kawngte-in nge kankhawv>l hian a t$ra Pathian thil siam kha a \hatzia a la lant$rzui z>l?

vvvvvEngv^ngin nge mihringte hian thihna hi kan la hlauh >m>m reng le? Chu chuan mihringte siam an nih chhan engnge a hrilh che?

wwwwwEngtiangin nge Evi leh Adama-te ang bawk kh^n kan thiltih dik lovah insawithiam kan tum \hin?

xxxxxEngtin nge mihringte hian enkawltu rintl^k tak angin thilsiamte hi an enkawl theih ang? T<n k^r chh<ng hian thilsiamte i duat a ni tih a lanna t<rin eng thil nge tih theih ineih?

yyyyyThihna hi sualin a ngh^wng r^pthl^k takte z$nga pakhat ani a. An hmangaih t^kin a thihsan av^nga lungngai >m >mchh<ngkuate thlamuanna t<rin eng thil nge tih theih i neih?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: T<nlai khawv>lah hian kan chhehv>la awmthing leh mau leh ramsa te hi humhalha enkawl a \<l zual takmeuh meuh tawh a. I class member-te kha kan chheh v>lathil awmte duat taka enkawl theih d^n t<r kawngte sawipuiang che, ent$r n^n, bawlhlawh a b^wmah chauh paih tih angte hi. In kohhran kh^n lus<n chh<ngte in thlamuan theih d^nt<r leh, a mamawhte hn>na sual ngaihdamna leh tisa damnain thlent$r theih d^n t<r pawh sawi ho bawk ang che u.

Page 14: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

14

Zirlai 3-na Zirlai Kaihtawi January 16, 2016Châng thlan: Genesis 28:15.

Zirlaite tânHriat t<r: Pathian chuan a ruahmannate pawmtu apiang chu

awmpui a tiam vek a ni tih an hria ang.Hriatthiam tűr: Kan nihna lairil taka inph<m r< thil \ha lo

hi rin loh nach^ng an hria ang.Tih t<r: An mihringpuite leh Pathian ngei n>n pawha an

inlaich$nna chhe tawh chu an siam \ha leh ang a, aninrem leh bawk ang.

Thupui |hen: I. Hriat t<r: Indona ropui chuan mahni pianpui unaute

ngei pawh a zuah bîk chuang loA. Kaina leh Abela te chanchina kan hmuh ang hian

Pathian chibai b<kna hi kan hun tawng \heuhainremlohna thlentu a nihna eng nge ni?

B. Adama hn>na, “Khawiah nge i awm?” (Gen. 3:9) tihzawhna leh Kaina hn>na, “Khawiah nge i unaupa Abelaa awm?” (Gen. 4:9) tih zawhna te hian Pathianchungch^ng eng nge min hrilh?

C. Pathianin tui a l>t-tîr chhan Genesis 6:5, 6, leh 11-akan hmuh hi ngun takin ngaihtuah la, hei hianmihringte thinlunga sualin hmun a khuar ngheh tawhziaengtin nge a lant$r?

D. Engtiangin nge Jakoba leh Esauva te nun kh^n indonaropui thupui hi an lan chhuaht$r?

II. Hriatthiam t<r: Thil \ha lo chuan mihringte-ah thűktakin zung a kaih tawhA. Evi leh Adama te’n an fapa Abela an ph<m laia an

rilru nat d^n t<r kha han suangtuah teh.B. Engtin nge tuil>t chanchin hian thil \ha lo chu mihringte

thinlung a\anga lo chhuak a ni tih hrethiam thei t<rinmi a \anpui?

III. Tih t<r: Damna leh inremlehna thlentu ni ang che

Page 15: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

15

A. Sualin keima nuna nghawng a neihte tiziaawm deuht<r hian eng nge tih theih ka neih?

B. Mi dangte pawh Pathian n>na an inrem leh theih n^nengtin nge ka \anpui theih ang?

KHAIKHÂWMNA: Ringtute chuan mihringte sualna lehinlaich$nna chhe tawha khat khawv>lah hian Pathiankaihhruaina leh mals^wmna an chang ngei a ni tih an inhriaa. H>ngte hmang hian Pathian chuan amah ringtu zawngzawngte chu chhandam vek a tum d^wn a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Genesis 28:15.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Indona ropuichu mihringte inlaich$nnaah te a rawn inlan \h$n a,v^nduaithl^k takin a ch^ng chuan pianpui unaute ngei pawh acho tuah hial \h$n. A lehlamah Pathian chuan a chhandamnaruahman chu a khawngaihna av^ngin ringtu tinte nunah a lanchhuaht$r ve tho thung a, damna leh inremlehna a thlent$r\h$n a ni.

Zirtîrt<te Pual: Kaina chuan ama nau ngei a that a, Bible-atualthattu kan hmuh hmasak ber a ni nghe nghe. Nova hunlaiamite kha suahsualna khurah a t^l l<t th<k tial tial a, Pathianmeuh pawhin a dawh theih t^k ngang loh av^ngin anmahnitihboral vek n^n tuil>t a t$r ta a nih kha. Jakoba chuan amahringhlel miah lotu a < Esauva chu an chh<ngkaw ro kh^wmtuz^wk nih a duh av^ngin a bum a, chuv^ng chuan chh<lkhatchhuak ngei ni si kha an inmihran chiang ta hle a ni. Chutihlaiin an p< Abrahama thu^wihna erawh chu thlal>r ram rotakah kh^n tui thianghlim vawt tak ang a ni ve thung a, sualatlu tawh mihringte chu a lalram khua leh tui an nih leh theihn^na Pathian hna a thawh d^n pholangtu \ha tak a lo ni ta ani. A enga pawh chu lo ni se, a khawngaihna av^ngin he sualleh \ha inbeihnaah hian hnehna kan chang vek thei a nih tih iring ngam ang u.

Page 16: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

16

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: T<n kara chhiar at^na Bible ch^ng kan thlanchhuahte hi ngun takin ngaihtuah la, tichuan h>ng thawnthutehi an vawi khat chhiarna anga an chhiar theih n^n i classmember-te kha hrilh ang che. Adama’n thl^na a fapa a ph<md^wn lai v>la a rilru nat t<rzia leh Josepha’n amah tiduhdah>m >mtu a unaute a ngaihdam d^wn lai v>l te kha suangtuahthiam t<rin pui la. Anmahni ngeiin an tawn ang emaw, anhm>lhriat tute’n emaw an tawn anga an chan theih n^n puibawk ang che.

ZIR ZÂUNAI. Indona ropui chuan unau k^rah inhuatna a piantîr

av^ngin chh<ngkaw hmasa berah chuan thihna athleng ta (Genesis 4:1-15; 45:4-11)

Evi chuan a fa hrin hmasak ber Kaina kha Pathianin a lotiam tawh Tlantu t<r chu a ni emaw a ti a (Gen. 4:1). Kainatih hming hi Hebrai \awnga “tlan t<rin” tihna thumal a\angalo kal a ni a (Hebrai thumal, qanah tih hian chutianga tl^ntut<r chu Pathian a ni tih a k^wk ngh^l; Exod. 15:16 leh Sam

74:2 te hi en la). Evi kh^n Pathian \anpuinaa fapa hring ta anihzia pawh a hre chiang hle a. Chutiang a nih av^ng chuanKaina kha Pathianin p>k a lo tiam tawh tlantu chu a nih theihmai a ring pawh kha a ^wm lo hran lo (Gen. 3:15). Beiseinaa va nei s^ng tehr>ng >m! Mahse tlantu t<r emaw an tih ngeimai chu tualthattu hmasa ber a lo ni ta si a, an rilru pawh ahnual rawih ang chu. Nu leh pate chuan an beisei anga anfate an nun loh hian Evi leh Adama te nupa rilru nat t<rzialeh beidawn t<rzia kha an hriatthiampui \h$n ngei ang.

H>ng indona ropui thupui lo lan chhuahna thawnthu hranghranga (t<na mi pawh tel hian) an thu inchuh ber chu Pathianchibai b<k chungch^ng a ni z>l a ni: Pathian chu ama’n minhrilh d^n angin chibai kan b<k d^wn nge, keimahni duh d^n

Page 17: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

17

leh remch^n d^n angin kan b<k z^wk d^wn? Abela thil tawna\anga lang chiang >m >m mai chu, Pathian duh d^n anganun tum tlattute chuan tihduhdahna leh tawrhna an hmachhawnngei d^wn tih hi a ni (2 Tim. 3:12).

Khatia a unaupa a thah hnu kh^n Kaina chuan pawi a tiin,a thiltih av^ng kh^n a inchh$r viau pawh kan ring a ni maithei e. Nimahsela, hemi \um pawh hian a nu leh pate thilbeisei chu a tihthlawnsak leh ta tho va, anni chauh ni lovin, av^n Pa ngei pawh a tibeidawng hle bawk. “Khawngaih nge inau Abela a awm?” tia Pathianin a zawh pawh kh^n, a unaupav>ngtu a nih loh thu-in a chh^ng ngat a nih kha. Mahse, aunaupa v>ngtu chu a ni chiang mai a. Keini pawh hi kanunaute v>ngtu kan ni ve tho a ni tih pawh i hre thar leh ang u.

Abela an ch^n a, Kaina pawh tualthattu a lo nih t^k hnu-ah pawh kh^n Evi leh Adama te chuan beiseina an la nei zuireng tho va. Hmeichhia leh r<l ink^ra inhm>lm^kna a awmt<r thu leh, hmeichhe thlahin chuan r<l l< a la tih-thitlin t<rthu Pathianin a hrilh chu an fa dang Setha rawn piang lehkh^n a rin ngheht$r leh ta a (Gen. 5:3). Anmahni tlantu t<rchu a lo piang ngei d^wn a ni tih an hria.

Ngaihtuah Teh: Kan t<nlai hunah hi chuan TV leh chanchinthar puanah te tualthahna a thlen thu hmuh leh chhiar t<r aawm deuh reng tawh a. Chutiang chu ni tho mah se, thihna alo thlen meuh hi chuan kan thin a \h^wng \h$n tho chu a nihhi. Abela a thiha Evi leh Adama te rilru hrehawm d^n t<r khahan sawi ho teh u.

II. Mihringte chu sualna khurah an l<t th<k tial tial(Genesis 6:1-13)

Tui a l>t chhan chu, “[Mihringte] rilru suangtuahzia r>ngr>ng chu sual hl$r” a nih v^ng niin Pathian chuan a sawi a(Gen. 6:5). Hebrai \awnga thumal pakhat, Genesis 6:5-a

Page 18: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

18

“suahsualna” tiha an lehlin, ra’ah tih hian awmze hrang hranga nei thei a: “mi dangte tihnat tumna sual” tih te, “rilruk^wi” tih te, leh “d^n bawhchhiatna” tih te a k^wk thei vek.Tin, “rilru” (Heb., yatser) tia an lehlin hian “ngaihtuahna”tih te, “thil eng emaw tih thut duhna” tih te, “rilru-a ^wn”tih te a k^wk bawk. Chutiangin, “suangtuahzia” (Hebrai,machshabahh) tih pawh hian “ngaih d^n” tih te, “thiltum”tih te a huam tel a. (The Brown-Driver-Briggs Hebrew and

English Lexicon (Peabody, Massachusetts: Hendrickson, 1999[from 1906 edition], pp. 364, 428, 523, 524 en la). Sualsawina thumal chi hrang hrangte chu he Bible ch^ng pakhatahhian a inf<n kim vek emaw tih mai t<r a ni a. Chumi av^ngchuan lei hi Pathian mithmuhah a chhe zo vek tawh a,inp^wngn>knain a khat zo ta bawk a ni (Gen. 6:11).

Kan nihna chh<ngril berah hian tunge kan nih a, eng ngekan nih chiah tih chu duhthlan t<r pahnih awma kan thlanz^wk hian a tichiang mai \h$n: Thlarau Thianghlimin minch>nchilh nge ni a, thil \ha lo leh sual te’n min zar buai rengz^wk? Kan thiltih hrang hrangte hi chu kan nihna lairil takaheng nge/tu nge kan nih tih lo lan chhuahna mai a ni z^wk a.Pathian rawn inrawlhna chuan Nova hn>na a lo puan tawhang kh^n “tisa zawng zawng t^wpna” a thlent$r mai d^wn a(Gen. 6:13). Amaherawhchu, khatianga suahsualna-inkhawv>l a fan chhuah hneh >m >m k^rah pawh kh^n Novachuan LALPA mit a tl<ng tho a (Gen. 6:8), a khawngaihna(Heb., chen) pawh a chang ta r>ng a ni.

Sawi ho tűr:uuuuuHelna leh suahsualna-in khawv>l a fan hneh >m >m lai

pawhin Nova chu Pathian lakah a rinawm tlat tho a ni tih hihria ila. Hei hian sualna leh thil \ha lo chu khawv>lah hiana awm tho tho d^wn a ni tih engtin nge min hrilh le?

vvvvvGenesis 6:8 hi ch^ng 9 innghahna a ni tih hria la, Nova felb$k >m >mna chhan kha eng nge ni?

Page 19: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

19

III. Abrahama kh^n Krista lo lan hun t<r a lo hmu l^wk(Genesis 22)

Abrahama’n amah leh a fapa Isaaka te tl^ng chh$p lamaan thang hl^na sabengtung n>na lo awm rih t<ra a chhiahhlawhtlangv^lte a hrilha a \awngkam hman kh^n (Gen. 22:5), amahpawhin a chian b$k chiah loh leh hriat l^wk loh thil eng emawa thleng thei awm tih a hria a ni tih a tilang a. A thusawi khahetiang deuh hian a lehlin theih ^wm e: “Nangni chu hetahhian sabengtung n>n lo awm rih ula, kei erawh chu he naupang(Isaaka) n>n hian tl^ng chh$pah khian kan han chho ang a.Chutah chuan Pathian chibai b<k kan han tum d^wn a, kan lok$r leh ngei pawh kan beisei bawk,” tiin. Abrahama hian afapa Isaaka n>n kh^n an k$r leh d^wn ngei a ni tih a sawi theib$k lo niin kan hria nge ni a, a k$r leh ngei d^wn a ni tih a hrechiang hle z^wkah kan ngai? Chu kan ngaih d^n chuanAbrahama rinna leh Pathianin ti t<ra a hrilhte tih t<rinhuaisenna a nei a ni tih eng nge min hrilh le?

Ngaihtuah Teh: Rinna tih leh chiang taka hriatna tih te hieng nge a danglamna?

IV. Jakoba leh Esauva, Josefa leh a unaute (Genesis 28:12-

15; 45:4-11.)

Genesis 28:13-16-ah chuan Pathianin Jakoba thu a thlunpuithu kan hmu a. Pathian chuan Jakoba chu awmpui z>l a tiama (Gen. 28:15). Damlai kawng chhuk chho leh buai tak kanzawhnaah te hian ringtute chu Pathianin min hruai z>l a, achhandamna ruahman chu tihhlawhtlinpui min tum tlat a ni.

Chutiangin Josefa thawnthu pawh hi Pathianin a mite aawmpuizia tilangtu \ha tak a ni bawk. Mi rinawm Josefa chuAigupa ram prime minister-ah a dah ta luah mai a, \^m tuarm>k Israel hnam chu a chhanchhuah theih phah nghe nghe ani. Josefa kaltlanga Pathianin Israel hnam humhim a tumnachu thil eng eng emaw-in a tibahlah ve \h$n tho va. Pathianin

Page 20: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

20

awmpui lo ni se chuan an hnam chanchin kha kawng dangdaihin a t^wp lo vang tih tu nge sawi thei?

Ngaihtuah Teh: Engtin nge keimahni chanchin \heuh hihlimawm takin a t^wp d^wn a ni tih chiang takin kan hriattheih ang?

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Jeremia 17:9 chuan mihring thinlung chubumhmang chhelailet d>r a nih thu a sawi a. Hei hi thudik anihzia Nova hunlaia mite-ah kh^n kan hmu a. I class member-te kha Kaina leh Abela thawnthu te, Nova leh a hunlaia mitechanchin te, Jakoba leh Esauva thawnthu te, leh Josefa leh anaute chanchin a\anga anmahni inenfiah \heuh t<rin hrilh angche.

Ngaihtuah zui t<r/a taka hman zui nghâl t<r thilte:uuuuuJosefa chanchina thil thleng inthl^k danglam tate kh^n kan

chunga thil \ha lo a lo thlen ch^ng leh, ch<ngte chuan aawh rei viau mai bawk si ch^ngte hian engtianga awm t<rnge kan nih tih min hrilh? Engtiang kawngte-in nge keimahninun ngei pawh hi Jakoba te, Esauva te, Josefa te, leh aunaute nun n>n kh^n a inan viau \hin le?

vvvvvEngtiangin nge Josefa leh a unaute chanchin hian indonaropui chu an t^rlan a, Pathian chuan a mite a awmpui tlatziaa t^rlan bawk le?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hian an nihna lairil takamihringte an suahsualzia leh Pathianin anmahni tlantu t<rp>k a tiamin beiseina a siamsak chungch^ng thu a chhui a. Iclass member-te kha Israel hnam puipate’n thil an lo tawntawhte hrethiam thei t<rin pui la, thil engkimah Pathian duhd^n zui tumna nei t<rin fuih bawk ang che.

Page 21: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

21

Zirlai 4-na Zirlai Kaihtawi January 23, 2016Châng thlan: 1 Samuela 2:1.

Zirlaite tânHriat t<r: Pathian chuan awpbettute lak a\anga a mite

chhanchhuak t<rin mi hrang hrang a hmang \h$n a ni tihan hria ang.

Hriatthiam t<r: Kan ni tin nuna harsatna hrang hrang lothlengte a\anga Pathian chhanchhuahna kan chang leh\h$n hi l^wm nach^ng an hria ang.

Tih t<r: Pathian chhandamna chu mi dangte hn>na an rinnahrilh chh^wn ve-na hmangin an l^wm ang.

Thupui |hen: I. Hriat t<r: Pathian chuan a mite a chhanchhuak \hîn

A. Eng ang dinhmuna kan dinin nge 1 Samuela 2:1-10-aHani \awng\aina thu hi a awmzia kan hriatthiam theihber ang?

B. Samsona kha diklohna eng eng emaw a nei a, mahsechuti chung chuan Pathian tlanna ruahmannaah hianpasal\ha pakhat anga chhiar a ni ve tho mai a. Achanchin (Roręltűte 14) a\ang hian eng nge zir chhuahtheih kan neih?

C. Sameula fate kh^n an pa hnung an zui zo lo hle mai a.Hei hian mi mal duhthlanna chungch^ng eng nge minhrilh le?

II. Hriatthiam t<r: A chak t<r lama kan \ang hi a ropuihle a niA. Ruihtheihthil lak a\ang te, awpbehna lak a\ang te, leh

kan mi mal dinhmun tiderth^wng thei thil dang engeng emaw lak a\anga chhanchhuahna hmuh kan tumd^n kawng hrang hrangte chu eng nge ni hlawm?

B. Chutiang lak a\anga hnehna kan chan hnu-a kan awmzui d^n chu Hani \awng\aina n>n hian a inang em?

III. Tih t<r: Mite hian a chak t<r lamah kan \ang a ni tihan hre t<r a ni

Page 22: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

22

A. Engtiang kawngte-in nge Pathian chhandamnaa kanl^wmzia chu kan v>la awmte hn>nah a lan chhuahtheih ang?

B. Engtiangin nge Pathian lama kan \an av^nga chak t<rkan nihzia kan inhriatna chuan mi dangte hn>na kanrinnna kan hrilh chh^wnna kawngah nghawng a neih?

KHAIKHÂWMNA: Ror>ltűte bu hian mihringte mangan lai takaPathianin a rawn \anpui \hin d^n min hrilh a. Chuchhanchhuahna hna hlenchhuak t<r chuan mi chak lo t> t>,chhandamna mamawh ve thote an hmang \hîn tl^ngpuilehngh^l a. Chutiang chuan, indona chu LALPA indona a nihziaa lo lang \h$n a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: 1 Samuela 2:1.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Ror>ltute hunlaiaIsrael mite chanchin hian keimahni \heuha Pathian thu kanzawm loh d^n leh, chumiina a nghawngte (hmuh theih lehhmuh theih lohte pawh) chu an tilang a. Nimahsela Pathianchuan keimahni kan intihhliamte chu tidamin minchhanchhuak leh \h$n a ni.

Zirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai-ah hian tharum thawhna lamhawi thlenna thawnthute pawh a tel d^wn a: mi tu emaw chua tualthi d>r mai a ni. I class member-te kh^n chutiang tharumthawhna r^pthl^k tak mai chu Pathian pawh hian enga ti ngemaw a thlen a phal r>ng r>ng le an ti a ni mai thei a. Hetiangatharum thawhna leh thisen chhuahna lo thlengte hi sual leh\ha indona thleng m>kin a ken tel ve r>ng a ni tih kan hrethiamt<r a ni a. Chu mai chu ni lovin, i class member-te kha an nitin nun hman d^nah Pathian lama \ang nge an nih a, Setanalamah z^wk tih inenfiah \heuh t<rin hrilh ang che.

Page 23: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

23

Ngaihtuah Teh: Pathian hian: “He tawrhna hi chu Israel-te’n an inthlen chawp al^wm, chuv^ng chuan tuar mai mairawh se,” tiin sawi ta se la, a ̂ wm ve viau tho lo maw? Keinipawhin hetiang deuh hian mi tute emaw chu anmahni thil tihdik loh av^nga tuar ni ^wmin kan sawi ve \h$n tho a ni lo’mni?

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: Ror>ltűte hunlaia Israel mite chanchinah kh^nthil pal$ - 1) kalsualna, (2) awpbeha awmna, 3) anmahni \anpuit<ra Pathian an auhna, leh 4) Pathian rawn ch>tna te hi inthl^kkual reng \h$n a ni tih kan hria em aw? Ror>ltűte kha ramdang mite awmbeha awm m>k Israel fate chhanchhuaktu t<raPathianin a thlante an ni a. Chhanchhuah hna an thawh n^nchuan sipai chakna hmanga ch>t a ngai \h$n bawk. Chutiangchuan indona ropui chu sipai lama \awngkam an hman \hineng eng emaw hmangin lan chhuaht$r a ni a. He indona ropuithupui ngei mai hian t<nlai mite ngaihtuahna a\anga tharumthawhna r^pthl^k tak tak nite kha hmangaihnaa khat Pathianina thlen a phal chhan hrethiam thei r<rin min pui a ni.

ZIR ZÂUNAI. Kanaan mite’n Israel mite an hnehchhiah: Ror>ltu

Debori (Ror>ltűte 4)

Ehuda thih hnu chuan Israel mite chuan thil sual an ti leh\an ta a. Chutianga a hnam pum anga an kalsualna chu ramdangte kuta hnehchhiah an tawrhna chuan a rawn zui ve lehngh^l zat bawk a. Chutia hrehawm taka an awm lai chuananmahni chhanchhuak t<rin Pathian an au va. A t^wpa at^wpah chuan Pathianin anmahni chhanchhuaktu at^n ror>ltutu emaw a rawn t$r leh nge nge \h$n a ni.

He thawnthu-ah hian Hazor khaw awptu Kanaan lal Jabinachuan kum 20 chh<ng zet mai mangan takin Israel mite asiam a ni tih kan hmu a. A r^lthuam lah a \ha-in, th$r tawlail$r

Page 24: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

24

pawh zakua zet a nei a nei bawk. Hetih lai hi d^r hman hunlai(Bronze Age) a\anga th$r hman an thiam \an tirh (Iron Age)lai v>l a ni a, chuv^ngin h>ng an r^lthuam neihte pawh hi ahunlai chuan a \ha leh changkang ber ber a ni ve a ni. Ehudachu Lapidotha nupui Debori’n a rawn thl^k a, amah hi z^wlneia ni nghe nghe a. Debori chuan Baraka chu Jabina sipai hotuber Sisera bei t<ra thawk chhuak t<rin a hrilh a. Mahse Barakachuan thil eng emaw ngiat a nei tlat mai thung a: ama rualaDebori a kal ve d^wn a nih loh chuan Tabor tl^ngah chuankal a tum lo.

Tichuan, Tabor tl^ngah chuan an inkhuainuai ta a, Siserasipaite chu hnehin an awm ta a ni. Amah Sisera tak erawhchu a sahimna zawngin k>-in a tl^n bo daih a, Ken mi Heberanupui Jaeli puan inah a biru a, hei hian Ken mite leh Kanaanmite kh^n inlaich$nna \ha tak an nei a ni tih a tilang bawk^wm e. A tl^n luhna puan in neitu Jaeli hian amah phatsaninPathian lamah a \ansan daih tawh a ni tih Sisera hian a hre silo va. Israel-te Pathian chu Pathian dik tak a ni tih a hmuchiang ve tawh hle a ni tih a lang.

Jaeli chuan Sisera chu puanin a khuh a, b^wnghnute aint$r bawk a. Chutah Jaeli chuan a r<k t>-in puan in khenkilhnaleh tuboh chu a la a, a bekb^wrah tak mai chuan a kh>ng l<tta tawh mai a. Chutia a tih hnu rei vak lovah chuan Barakachu a lo thleng ve a; mahse thisen luang z<ih z$nga Siseraruang lo thal reng mai chu a rawn hmu a, puan in khenkilhnapawh chu a bekah chuan a la b<r ngur bawk a. Tichuan,Jabina chu hnehin a awm ta a ni. Pathianin thu a thlunpui amite chu mang vek mai thei dinhmunah an ding hman tawha; tin, amah Pathian ngei pawhin Israel mite chu an sualav^nga hrem n^n Kanaan mite hnehchhiah an tawrh pawh aphal bawk a ni.

Ngaihtuah Teh: Eng v^ngin nge Thuthlung Hlui lehkhabu-ainthahna kan hmuhte hi t<nlai huna genocide an tih mai, eng

Page 25: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

25

hnam emaw suat mang vek tumna ang chi hi a nih ve l>m lohle?

II. Median-hote’n Israel mite an timangang:Chhanchhuaktu Gideona (Ror>ltűte 6)

Ror>ltűte 5:31-a kan hmuh angin, Israel ram chu kum 40chh<ng zet r^lmuanga a awm thu kan hmu a, hetianga a awmtheihna chhan pakhat chu Jaeli v^ng kha a ni. Mahse, Ror>ltűte

6-ah hi chuan Israel fate’n thil sual an lo tih leh t^k thu kanhmuh leh a. T<m \uma Israel mite awpbetute chu Median-hoan ni ve thung a, an kutah hian kum sarih chh<ng zet a awmt$ra ni (6:1). Hetih chh<ng hian Israel mite chu p<kah te,khuarkhur<mah te, leh tl^ng k^rah te an biru zak zak \h$n a(6:2), chutia an tl^nchhiat hl^n chuan Median-ho chu ankhuaah an lo l<t a, an ran vulhte leh an thlai ch$nte chu anrawn tihchhiatsak vek mai \h$n a ni.

Ni khat chu a mite chhanchhuak t<rin Pathian a rawn cheta a. LALPÂ v^ntirhkoh chu Gideona hn>nah a rawn inl^r a(6:11). Gideona chuan gr>p s^wrna khurah buh a lo vaw m>ka, hetianga gr>p s^wrna khur khera a vuakna chhan chuMedian-hote’n an hmuh loh n^n a ni. Chu v^ntirhkoh chuanGideona chu Median-hote lak a\anga Israel fate chhanchhuakt<rin thu a pe a (6:14). Mahse Gideona chuan Manaseathlahte z$nga hnam rethei ber an nih av^ng leh, amah pawh apa chh<ngte z$nga naupang ber a nih leh z>l bawk si av^ngina lo hnial a. Chutah Pathian chuan Gideona chu, “I hn>nahka awm z>l d^wn al^wm,” tiin a hrilh a (6:16). Hetah hiankeini pawhin kan harsatna tawhte kan t^wn tlang theihna t<rchhan chu kan hmu ve a: Pathian chuan min awmpui z>ld^wn a ni.

Ngaihtuah Teh: Eng v^ngin nge Pathian chuan Gideona khaama lo inhmuh d^n ang ni lo va, mi chak leh huaisen takanga a sawi mai le (6:15)?

Page 26: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

26

III. Pasal\ha Samsona? (Ror>ltűte 14)

A lo pian chhuah d^n leh Pathianin thawk t<ra a tuksakkha chiang hle lo phei se chuan (Ror>ltűte 13:4, 13, 14;

Leviticus 11), he indona ropui kal m>kah hian Samsona khakhawi lam z^wka \ang nge a nih tih hriat chian a har fo \h$na ni. Pasal\ha tia han sawi ve pawh a t$mawmna chin a awma; mahse Hebrai lehkhathawn ziaktu hi chuan Rinna Pasal\haa tihte z$ngah a telh ve ta tho a ni (Heb. 11:32). A ch^ngchuan naupangte hian an nu leh pate zirt$rna thute chu an lopuitlin hnu-in an z^wm vek lo \h$n a, Samsona pawh hian anu leh pate’n thu \ha tam tak an hrilhte chu a z^wm lo fo\h$n. Amaherawhchu, chutianga thu \ha hrilhtu chu Pathian anih chuan, a z^wm lotute chu dinhmun hlauhawm takah and$ng \h$n a, chu chu Samsona nunah pawh chiang takin kanhmu a ni.

Sawi ho t<r: Engtin nge Ror>ltűte 14:1-4 hian kan chak lolai ber hunah pawh Pathian chuan min la hmang duh tho a nitih min hrilh le?

IV. Lal an nei \an ta (1 Samuela 2:1, 12-25; 8:1-7)

A fate’n a hniak hnung an zui loh av^ng kh^n Samuelakha a rilru hah \h$n hle-in a rinawm. Ror>ltu-ahte a han ruatve bawk tak na-in, an l^ktl^k hlawl hlawm si lo va. Joela lehAbija chuan rinawm kawngah an pa an chh<n lo hle mai a.An hlemhlę >m >m a, an hl^wkna t<r a nih phawt chuan tihhreh engmah an nei lo, thamnate an la a, dik lo takin ro anr>l \h$n bawk (1 Sam. 8:3). An khawsa zia hian Israel hnamhnam puipate thin a ti-ur hle a, an chhehv>la hnam dangawm vete ang bawka lal neih ve mai an duh phah ta a ni (1Sam. 8:5). Nimahsela khatih lai kh^n Lal an nei lo a ni r>ngr>ng lo: Pathian chu hmas^ng ata tawh an Lal a lo ni rengtawh z^wk a (1 Sam. 8:7). V^nduaithl^k takin, Israel-te’n lal

Page 27: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

27

neih ve an d$l mai kha an hnam chunga thuneitu ber Pathianan hn^wlna tilangtu a ni ta a ni.

Ngaihtuah Teh: Pathian chu hmas^ng Israel-te lal, an hnamchunga hotu ber a ni tih hi eng nge a awmzia? Engtin nget<nlai mite hunah pawh hian Lal anga ro a la r>l reng tho?Kan nuna ror>ltu ber ni t<rin eng thuneihna nge a neih?Engtiang kawngin nge a lalna chuan keini hi min phuar a,chutih rual chuan eng ang ham\hatna leh mawhphurhna ngemin p>k bawk le?

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Ringtu nun hi ror>ltute hunlaia Israel hnamawm d^n n>n kh^n a inang hle mai a, thlarau lamah kanhniam a, chutih lai chuan keimahni hian hrehawm eng engeemaw kan inthlen \h$n bawk. Chutah min chhanchhuak t<rinPathian kan au va, tichuan Pathian hmangaina leh ngaihdamnachu a rawn lang leh nge nge \h$n a ni. Thil l^wmawm deuherawh chu, hetiang hi mi tinin an tawng vek chuang lo hi ani. Petera’n, “Pathian thiltihtheihna-in nunna leh Pathianngaihsakna lam kawngah chuan thil zawng zawng min pe sia,” tia a lo sawi ang kh^n (2 Pet. 1:3)

Ngaihtuah zui tűr/a taka hman zui nghâl tűr thilte:uuuuu”Kalsualna” a\angin “hnehchhiaha awmnaah” kan l<t a, a

t^wpah “Pathianin min rawn chhanchhuak leh nghe nghe\h$n” tih hi Kristian nuna thleng ngei ngei t<r a ni kher em?

vvvvvHetianga thil kal kual \h$n hi tual chh<ng kohhranah emaw,kohhran pumah emaw pawh a thleng ve \h$n tho em?

wwwwwEngtin nge Pathian chuan kohhran emaw, khawtl^ng emawchhanchhuaktu t<r at^n min hman a tum reng a ni tih kanhriatthiam theih ang?

xxxxxIndona ropui hian mihringte hi p^wl hnihah min \hen phawka–p^wl khata awm tl^ng \heuh \heuh z$ngah pawh lehlam

Page 28: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

28

p^wl \hatna t<ra thil ti tlat \h$n awm tho va a, chutiang chutihpalh thil thu-in emaw, an tih t<ra Pathianin a lo ruat sav^ngin emaw an ti leh mai \h$n a ni. Engtin nge he indonaropuiah hian i \anna lam i hriat theih ang? I \anna lam chui thiltihte a\ang kh^n a lang mai thei em? Eng v^nga lang/lang lo nge a nih le?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: Indona ropui hi thlarau lam nuna lang chhuaka ni deuh ber hlawm a; mahse Ror>ltűte lehkhabu-ah hi chuana hring a hr^na inbeihna kan hmu. Chutiang a nih av^ngchuan “R^l k^p anga kalin” (Adventist Hla Bu, no. 349) tihhlate pawh hian keimahni-ah awmze thar a lo nei ta \h$n a ni.I class member-te kha Krista t^na sipai nih awmzia chu engnge ni tih hrethiam t<rin pui la; tin, a lalram a zauh z>l theihn^n leh hnehchhiahna leh thimna sipaite bei t<ra thawhchhuahchuan eng nge a ph<t tih pawh hrilhfiah bawk ang che.

* * *

Zirlai 5-na Zirlai Kaihtawi January 30, 2016Châng thlan: Nehemia 2:18.

Zirlaite tânHriat t<r: Pathian chuan a laka rinawmte t^n tih tak zetin

hna a thawk \h$n a ni tih an hria ang.Hriatthiam t<r: Pathian chuan thil \ha lo-in harsatna a thlen

hrang hrangte lak a\angin a chhanchhuak d^wn a ni tihan ring ngam ang.

Tih t<r: Pathian hn>na \awng\aiin a ni tin nuna tih t<r awmte\ha takin a ti ang a, Pathian chuan a khawngaihna-in akaihruai z>l d^wn a ni tih pawh an ring bawk ang.

Thupui |hen: I. Hriat t<r: A mite’n harsatna nam>n lo tak tak an

hmachhawn lai hian Pathian chu a rawn che vat \hîna ni.

Page 29: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

29

A. Engtin nge Davida leh Goliatha inbeihnaah te, Elijaleh Baala puithiamte inbeihnaah te, Hezekia lehSenakeriba inbeihnaah te, leh Estheri leh Hamanainbeihnaah te kh^n indona ropui thupui chu t^rlan anih?

B. Nehemia’n dona nam>n lo tak a hmachhawn chungaJerusalem kulh chhia dinthar leh a tum tlat d^n a\angkh^n eng zirlaite nge zir chhuah theih kan neih? (Neh.

2:8, 18)

II. Hriatthiam t<r: Setana sipaite chungah lam pawhPathian chuan thu a neiA. Baala puithiamte n>na Karmel tl^nga inhmachhawn

Elija te, anmahni r<n tuma lo thawk Assuria sipaite lohmachhawntu Hezekia te, anmahni tihhlum d^n t<rzawnga ph$ buai reng Hamana hmachhawntu Estherileh Mordekaia te dinhmunah kh^n ding ve ta la, engthil nge i ngaihtuahnaah awm ang?

B. Davida inchh$rzia, Sam 51-a a \awng\aina thuchhamakan hmuh hian engtiangin nge beiseina thar nei lehthei t<rin min puih le?

III. Tih t<r: Pathian mite chuan harsatna an tawh ch^ngpawhin an tih t<r an \hulh chuang loA. Elija te, Hezekia te, leh Nehemia te nun a\ang hian

\awng\ai chungch^ngah eng zirlaite nge zir chhuaht<r kan neih le?

B. Engtin nge Nehemia kh^n “Jerusalem kulh chhe laitechu i din thar teh tak u,” tia au rual \hup \hup t<rkhawpin mipuite kha a chawh ph<r theih? (Neh. 2:18).

Harsatna kan tawh av^nga kan tih t<rte lehmawhphurhnate kan hlen chhuah t^k loh eng engtenge awm?

KHAIKHÂWMNA: Pathian hna kan thawhna kawngah hian engtikah emaw chuan dona kan t^wk ngei d^wn tih hria il.

Page 30: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

30

Nimahsela ch<ng harsatnate chu ama chakna rinchhanin kanhneh z>l thei a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Nehemia 2:18.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Dona lehharsatnate an tawh lai hian Pathian mite chuan Pathianthutiamte kha an ring ngam t<r a ni a. Eng ang pawhin lohlawhchham tawh \h$n mah se, an sualte an sim phawt chuanngaihdamna an chang leh vek thei a ni.

Zirtîrt<te Pual: I class member-te kha thlarau nun kawng anzawhnaa harsatna leh buaina an lo tawn tawh d^nte sawi t<rins^wm la. Ch<ng an thil tawnte chu t<n k^r zirlaia thawnthukan hmuhte n>n hian a inan d^n sawit$r bawk ang che.

Ngaihtuah Teh: A chunga an chanchin kan sawi pasal\hatez$nga tam takte hi chu a hnu z>lah chuan an rinawm zui l>mlo a ni tih an nungchang a\angin a lang thei a. Ent$r n^n,Davida chuan Bathsebi a uire a, chu a thil tihsual tenawm takchu thup n^n Bathsebi pasal Uria chu tihhlum theih d^n kawnga la zawng zui leh ta ngh^l bawk a. Khatia Karmel tl^ngahnehna a chan a, Israel ramah Pathian a awm ngei a ni tih alant$r hnu kh^n Elija chu Jezebeli hlauvin a tl^nchhe leh thosi (1 Lalte 19). Hezekia pawh kh^n Babulon ram a\anga amahrawn tlawhtute chu Pathian \hatzia lo hrilh lovin, thil \<l nimiah lo z^wk a hausaknate chu a lo hmuht$r bawk a (2 Lalte

20:12-18). Thil chiang tak awm ta chu, rinna kawng kanzawh laia hnehna kan chan zawng zawngte hi kan Pathianv^ng vek a lo ni tih hi a ni a. Ani chuan kan indona chu amaindona angah a lo la z>l \h$n a ni.

Engtiangin nge h>ng mite chanchin hian thl>mna kan hnehch^ng te, rawngbawlna kan neiha hlawhtlinna kan neih ch^ng,

Page 31: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

31

leh kan duhthusam anga thil a kal ch^ng te hian tu hn>nahnge ropuina kan hlan ang tih hre thei t<rin min puih le?

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlaia thawnthu kan hmuhte hihlawhtlinna leh hlawhchhamna chungch^ng a ni hlawm a.Chu b^kah, h>ng thawnthute hi Pathian rinawmzia tilangtuan ni bawk. H>ng thawnthute hi i class member-te z$nga atam z^wk chuan an lo hre tawh \h$n a nih pawhin, ring deuhl>ng l^wngin han chhiar chhuak leh la (hetianga chhiar hianthiltihtheihna eng emaw t^k a nei ve hrim hrim a nia). H>ngthawnthu-ahte hian engtiangin nge indona ropui thupui chu alan chhuah tih sawifiah t<rin i class member-te kha i s^wmd^wn nia.

ZIR ZÂUNA I. Indona chu LALPÂ indona a ni: Buaina nam>n lo tak

tawh laia chhanchhuahna (1 Samuela 17:43-51; 1 Lalte

18:21-39; 2 Lalte 19:21-34; Estheri 3:8-11)

Davida chuan huaisen takin Philistia mi lian Goliatha chua hmachhawn a, Pathian chakna av^ngin a hneh ta nghe nghea. Hemi \uma an inbeihna ber chu Pathian hming, a thuneihna,leh a thuthlung vawngtute ni t<ra Israel hnam a thlanchungch^ngah a ni.

Chutiang bawkin Karmel tl^ngah kh^n Elija chu Baalaputhiamte n>n an inbei a. Heta an thu inchuh ber pawh hiLALPA chu Pathian a ni nge ni lo tih a ni leh a. LALPA chu tunge ni? Assuria sipaite’n Jeruslaem an hual lai pawh kh^nindo an tum chhan ber chu tu Pathianin nge thil ti thei tih a nia: Assuria-ho pathian nge ni a (anmahni chuan thil ti thei vehle-ah an ngai a), Isaia’n Israel-ho Mi Thianghlim tia a losawi z^wk chu? H>ng thawnthu hrang hrangahte hian indonaropui chu hai rual lohvin a lang z>l a ni.

Page 32: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

32

Estheri’n Hamana lak a\anga vauna thu a dawn lai pawhkh^n an thu inchuh ber chu Israel fate n>na Pathian thuthlungchungch^ng a ni leh a. Israel mite kha tihboral vek an nid^wn nge, khawv>l puma Pathian thuhretute ni z>l thei t<rinmak tak maia humhim an ni z^wk d^wn tih kha an inbeihnachu a ni. H>ng thawnthu hrang hranga thupui pakhat lo langz>l chu Pathian chuan a mite t^n a do \h$n a, indona r>ngr>ng chu ama indona angah a ngai tlat a ni tih hi a ni. Keini’nthlarau lama indona kan hmachhawn m>kte pawh hi Pathiant^n chuan a n>p b$k chuang lo va, Goliatha hneh thei t<raDavida a \anpui ang leh, Baala puithiamte laka hnehna changthei t<ra Elija a puih ang bawk kh^n min puih ve a duh a ni.

Ngaihtuah Teh: H>ng thawnthu hrang hrangte hi hetia ant^wp d^n anga an t^wp theihna chhan hi eng nge ni? Ent$rn^n, mihring hmanrua thehthangna, \awng\aina, Pathiana rinnanghahna, leh a dangte.

II. A ch^ng chuan Pathian mite hian hm>lmapa kut antichak ve \hîn (2 Samuela 11:1-17)

Football kh>l \h$nte t^na hrehawm ber mai chu, tihpalhthil thu tak taka anmahni lama an til<t leh hlauh \h$n hi a ni^wm e. Chutiang deuh bawk chuan Davida pawh kha Pathianlama \ang a ni tih chu a chiang khawp mai a; mahse Bathsebin>na an khawsak d^n kha thl$r chuan hm>lmapa lamah z^wka \ang tlat niin a lang. Keini Kristiante pawh hian Davida angmai kh^n a ch^ng chuan Pathian lawmz^wng ni lovin,hm>lmapa duh d^n z^wkin thil kan ti fo \h$n a. Thil l^wmawmtak erawh chu, Krista t^ nge kan nih a, Setana t^ z^wk tih hikan eng emaw kan tihte hian a hril chuang hran lo hi a ni.Kristaa rinna kan nghah av^ngin Krista t^ kan ni a, chu rinnachu hmangaihnaa thawh a ni bawk (Gal. 5:6). An sualte simapiang chuan ngaihdamna an chang a, Pathian chh<ngkuaahl^k luh an ni ve bawk ang.

Page 33: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

33

Ngaihtuah Teh: Ellen G. White-i chuan lehkhabu zuara v^kkual \h$nte (LE) hn>nah sumdawnna thila rinawm apawimawhzia hetiang hian a hrilh a: “Kan thil tih pakhat maiav^ng ringawt hi chuan kan nungchang a hriat tak tak lo va;mahse chu kan thil tih chuan daidaina bang a tichim a, thl>mnadang lo kal lehah chuan a hm^ aia awlsam z^wkin ka tlu tawhmai \h$n a ni.”—Counsels for the Church, p. 84. Engtin ngehe thu hian Davida leh keini pawh hi, chaklohna eng engemaw nei tho mah ila, Pathian lama \an theihna hun \ha kanla nei reng a ni tih hrethiam t<rin min puih le?

III. Dona k^rah rinawm taka mahni tih t<r hlenchhuakin(Nehemia 1 leh 4:1-8)

Engtiang taka dona nasa nge Nehemia kh^n a hmachhawntih chu kan hre thei tawh kher lo ang a. Mahse, a kawng d^ltumtute kha mi thiltithei tak tak an ni hlawm tih erawh chukan hre thei thung. Tin, Nehemia an puh chhiatna thu, Persiaram lal beng hial lo thleng pawh kha a n>p lo khawp mai tihkan hre bawk a. Ram phatsan anga inpuhna a ni. Nehemiathiltih kha hel tumna thil ruahmana leh Persia thuhnuai a\angaJuda ram inl^k hran tumna anga sawi theih a ni r>ng a ni.

Nehema rilru-ah kh^n mahni hnam \an leh chhuanna engemaw a awm ve pawh a ni mai thei e. Ram danga awmtawhte chuan mahni pianna ram ngeiah thil \ha lo tak a thlengm>k a ni tih hriata a rilru natthl^kzia an hre \heuh ^wm e.Nehemia pawh hi an khawpui Jerusalem-ah chuan templesak \hat hna pawh a khaihlak nasa hle tih a hriat chuan a rilrua ti-na hle mai a. Dona hrang hrang k^rah pawh Pathian hn>na\anga thup>k a hmuh chu rinawm takin hlenchhuah a tumtlat a. Persia lal n>na an in\hian \hatna chu remch^ngah la-in,Jerusalem kulh chimte chu siam \hat leh a nih theih n^na sumthawh t<rin a ng>n ta ngawt mai a ni.

Page 34: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

34

Ngaihtuah Teh: Kulh siam \hat hna chu a hautakin ahlauhawm hle bawk d^wn a ni tih a chiang a–mi d^wihzepdeuh t^n chuan ngam awm loh tak t<r a ni ang. Nehemiachuan a thiltumah a chian >m av^ngin rilru hmin thlapin athawk \an ta a. Chutianga a inp>kna chuan mi dangte pawh atiph<r a, an rawn thawhpui ta hlawm a. A hnathawh lai chueng thil mahin a tikhaihlak thei lo. Hetiang deuh bawk hiankeimahnia Pathian ram din hna thawh m>k pawh hi a ni vet<r a ni a. Pathian ram din hna kan thawhna kawngah hianeng thil mah ngaih pawimawh z^wk kan nei t<r a ni lo.Nehemia 4:5 chhiar la, Jerusalem chhiatna thu-a Nehemia’nPathian rawn inrawlh t<ra a ngenna chhan chu eng nge ni hansawi teh.

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Rinna kawngah hian eng ang pawhin lohlawhchham tawh \h$n mah ila, Pathian chuan Isua Kristakan ring a nih phawt chuan a mite z$ngah min la chhiar telreng tho a ni tih hriat hi a va nuam >m! He indona ropui takkal m>kah hian ringtute chuan a chak t<r lamah \angin r^l ando va. A chak t<r lama kan tel theihna chhan chu kan thiltihv^ng lam ni lovin, Isua Krista kan rin av^ng z^wk a ni. Churinna, hmangaihnaa thawk av^ng chuan Pathian fate-a vuahkan lo ni a. Indona ropui kal m>ka tel ve kan nih miau av^nginharsatna eng eng emaw chu kan hmachhawn d^wn tih erawhhria ila. Mahse dona eng ang pawh hmachhawn mah ila, kanthlarau nun siam \hat hna thawk z>l thei t<rin Pathian chuanchakna min pe d^wn a ni.

Ngaihtuah zui t<r/a taka hman zui nghâl t<r thilte:uuuuuKan vah bo a pianga kan thinlungte Pathian hn>n lama

hawik$rt$r leh \h$ntu chu Thlarau Thianghlim a ni a. Chutia nih chuan a thawh t<r angte a thawh theih n^n phalna engnge kan p>k ang?

Page 35: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

35

vvvvvEngtiangin nge Pathian chibai b<k chungch^ng hi Elija lehBaala puithiamte ink^rah kh^n inbeihna awm chhan ber anih le? Engtin nge h>ng thawnthute hian Pathian biak tihawmzia hrethiam thei t<rin min puih le?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlaia thawnthu kan hmuhte hi angaihnawmin han hmuh ve pawh a ch^kawm khawp mai. Iclass member-te z$ngah kh^n h>ng thawnthute hi a lem (drama)han chang thei t<r an awm em? An awm a nih chuan hanchang se a \ha ang e.

* * *

Zirlai 6-na Zirlai Kaihtawi February 6, 2016Châng thlan: Luka 19:10.

Zirlaite tânHriat t<r: He leia Isua lo kal chhan chu: dik lo taka Setana’n

thuneihna a lo chan tawh chu l^k l>tsak leh te, mi sualtechhandam te, leh lei leh v^n pum puia Pathian nihnadik tak puan chhuah te a ni tih an hria ang.

Hriatthiam t<r: Mi zawng zawngte t^na chhandamna Isua’na siam chu l^wm takin an lo pawm ve ang.

Tih t<r: Krista chu LALPA leh Chhandamtu-ah an pawm ang.Thupui |hen: I. Hriat t<r: Thlal>rah kh^n Pathian thu \antu leh dod^ltu

an inhmachhawnA. He leia Isua lo kal chhante kha sawi ho teh u.B. Baptistu Johana rawngbawlna kh^n engtiangin ror>lna

thupui a t^rlan?C. Rinna dik tak leh ngaihruatna mai te hi engtin nge

kan thliar hran theih ang?D. Isua’n thl>mna a tawh lai kh^n engtiangin nge Pathian

Lehkha Thu hian a \anpui? Engtin nge keini pawhthl>mna kan tawh laiin min puih ve theih ang?

Page 36: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

36

II. Hriatthiam t<r: Isua–Immanuela’n chhandamna arawn thlen chu lo l^wminA. Engtiangin nge chhandamna chanchin hian i rilru a

khawih ve? Engtin nge Isua lo pian laia hlimna lothleng ang kha (a b$kin Luka ziah d^n ang hi) kanchan ve theih ang?

B. Chhandamna tih hi eng nge a awmzia nia i lo hriat ved^n han sawi teh.

III. Tih t<r: Kristian-te t^na tih t<r awm ta chu eng ngeni?A. Pathian chakna rinchhana thl>mna i hneh ngai awmte

chu eng nge ni?B. I unau tu emaw thl>mna t^wk m>k kha engtin nge i

puih theih ang?KHAIKHÂWMNA: Isua chu he leiah hian Adama’n Eden huanaa lo hloh tawh rawn din thar leh t<rin a lo kal a. Setana lehhote chungah ror>lna a rawn thlen ang a, mi sualte chu ansualna a\angin a chhandam ang . Tin, mihringte leh lei lehv^n pum pui hmaah hian Pathian nungchang dik tak chu apuang chhuak bawk d^wn a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Luka 19:10.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: A tu-ate pawhhi, kan thil lo tawn tawhte chu eng pawh ni se, keimahnimai chuan mi bo kan ni vek tawh a. Ni tina thl>mna hautaktak tak kan tawnte hi kan t^n chuan hneh theih rual a nihlawm lo. Krista chu kan tawrhna min hriatthiampuitu t<rni mai lovin, thl>mna min hnehsaktu t<r pawhin kanmamawh >m >m a ni.

Zirtîrt<te Pual: Indona ropui chu ringtu tinte nunah hianbeihin a awm a. Keimahni chakna mai chuan tu mah hi

Page 37: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

37

ding zo kan awm lo a ni tih kan hre \heuh t<r a ni. I classmember-te kha thl>mnate hneh thei t<r chuan Krista chaknaan rinchhan a ngai a ni tih hre thei t<rin pui ang che.

Ngaihtuah Teh: Ringtute chuan thl>mna chu a ch^ngch^ngin an hneh ve \h$n a, hneh lova han tl<k zauh zauh\um pawh an nei a ni mai thei e; chutiang chu ni mah se,chhandamna ruahman chuan a huam zau >m tho a ni tih hihria ila. Chhandamna chu thil sual pakhat kan tih emaw,tih loh emaw-a changa chang lo t<r kan ni lo va, Kristafelnaa kan innghah av^nga chang t<r kan ni z^wk a ni.

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hian Isua chu Immanuela(kan hn>na Pathian awm) a nihna lam a chhui ber d^wn a;tin, keimahni t^na thl>mnate a lo hneh tawh d^n pawh minhrilh bawk ang. Thl>mna vawi hnih khat kan pumpelh av^ngngawt hian hnehna chang ta ni-ah kan inngai t<r a ni lo va(chutiang chu kan thil tawn t<r ni tho mah se), Krista felnaleh kan t^na hnehna a lo chan tawh kan rinna z^wk chukan t^n hnehna a ni. He hnehna hi mi \henkhat chuan an lachang ve lo niin an inhria pawh a ni mai thei a; mahserinna, hmangaihnaa hna thawk (Gal. 5:6) av^ng z^wk chuanhnehna kan chang \h$n a ni. A thu hrimah, Krista chukeimahni min zawnga min chhandam t<rin a lo kal tawh a.Chutiang chu mamawh hle lo ni ila a lo kal hauh lo vang.

ZIR ZÂUNA I. Davida Fapa hn>nah Hosanna (Matthaia 1:21-23)

“Hosanna” tih hi Hebral \awnga, “khawngaih takinchhandam rawh!” tih an sawina thumal a\anga lo piang ani a. He thumal hi “Isua” tih emaw, “Yeshua” tih emawn>n a \obul chu thumun chiah a ni. “Davida fapa hn>nahHosanna” tia mipui an au kh^n (Mat. 21:9), anmahni rilru

Page 38: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

38

puakchhuak pawh ni l>m hran lovin Isua chu Messia a nitih an pawm ve mai pawh a ni mai thei. Ani chu Edenhuana a lo hloh tawh thuneihna nei l>t leh t<rin a lo kal a,chuv^ngin khatianga mipui an han au rual dual dual pawhkha a nihna dik tak puan chhuahna \ha tak chu a ni vehrim hrim bawk. He khawv>l hotu nia lo inchh^l ve ngawttuSetana hn>n a\anga thuneihna la l>t leh t<rin a lo kal a.T<nah chuan khawv>l Lal dik tak - Isua, Chhandamtu chua lo thleng ta. Ani chuan a mite chu an sualna ata achhanchhuak ang. Chumi awmzia chu sual zawng zawngtefuihpawrhtu n>n an inhmachhawn d^wn tihna a ni. Kristachuan sualna leh thihna thlentu ber Setana lakah lei lehv^n pum huap indona a puang tawh a ni.

Ngaihtuah Teh: Pathian Lehkhabu-ah hian Krista hnathawht<r chu chiang takin t^r chhuah a ni a. Krista chu mi sualtechhandam t<rin a lo kal a. Pathian chuan Krista-ah chuansuala tlu tawh mihringte chu chhandam a duh av^ngin arawn zawng chhuak a. He thu hian chanchin \ha i hril d^nt<rah emaw, thuhretu nih hna i thawhna kawngah emawengtin nge a puih che?

II. He khawv>lah hian ror>l t<rin a lo kal (Matthaia 3:7-

12)

Baptistu Johana hian ror>lna lo thleng t<r chungch^ngsawi n^n buh seng tih \awngkam a hmang a. Ror>lnaah chuanchatuana nuna chang t<r leh chantuana thihna chang t<rtetihfel a ni d^wn a. P^wl pahnihte intihbuaina leh inelna zawngzawngte chu chin fel a ni tawh ang.

Baptisma Johana kh^n indona ropui t^wp hlenna rawnthlentu t<r Krista t^n kawng a lo sial l^wk a. Ani chuan Setanachu midawheh leh bumtu a ni reng \h$n a, chutih laiin Pathianerawh chu mihringte tluka rawn inphah hniamin, a t^na ch^nnanasa tak n>n chhandamna a rawn thlensak thung tih a finfiah

Page 39: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

39

d^wn a ni. Chu a thil ch^n chu eng dang ni lovin a Fapa malneih chhun ngei mai chu a ni a. Chutiang taka inhlanna ropuichauh chuan amah ringtu apiangte chhandamna chu a thlenthei tlat a ni. A lehlamah, amah ring duh tlat lotute erawhchuan nunna ni lovin, thihna z^wk an thlang tihna a ni maibawk a. Tichuan, ror>lna pawh chu Pathian nunchang, mahniinhlanna hmangaihna a nihzia t^rlanna a ni ngh^l bawk d^wna ni. Hei tak hi indona ropui t^wp d^n t<r chu a ni bawk.

Ngaihtuah Teh: Pharisai leh Sadukai tam takte chu Johanabaptisma chang t<rin Jordan luiah an lo kal tih kan hria a.Kh^ng mite kha eng v^nga lo kal ve nge an nih hlawm? Engv^ngin nge he thil hi Thuhlung Thar chhiartute hian an hriattel ngei a pawimawh >m >m? Ent$r n^n, Pharaisaite kha anzavaiin Isua dod^ltute an ni vek emaw kan ti fo \h$n a ni.

III. |antu leh dotu te hmaichhanah an inhmu (Matthaia

4:1-10)

Thl>rah kh^n Isua chu Setana n>n an inhmachhawn a,Setana’n a tum ber chu eng emaw ti tala Isua hnathawh t<rhlawhchhamt$r a ni. An thu inchuh pawh a namai lo hle mai.

Bible-a kan hmuh d^n ang ngau ngau hi chuan ThlarauThianghlimin thlal>ra Isua a hruai chhan chu diabola thl>maawm t<r ni ̂ wmin a lang a (Mat. 4:1; Luka 4:1 n>n khaikhin

la). Amaherawhchu, he thu hi hetiang lo pawh hian lehlintheih a ni. Grik \awnga thumal (verb) pakhat, peirazo tihchu peirasthenai tih anga hmangin “thl>ma awm t<rin” tialehlin a ni a. He \awngkam hi chuan a thiltum lam kha asawi lang a; mahse a rah chhuah sawina ang pawhin ahman theih ve tho bawk. |awngkam dangin sawi ta ila, he\awngkam hi “a rah chhuah” tihna angah lo ngai ta ila,Isua chu thlal>rah kh^n diabola thl>ma awm t<rin a kal lova, kha lai hmuna a awmna kh^n diabola thl>mna a rawnthlen ta, tihna a ni (a thl>m chhan chu eng pawh lo ni se).

Page 40: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

40

Marka (1:13) sawi d^n chuan: “Setana thl>m chunginthlal>rah chuan ni sawmli a awm a,” tih a ni a. He thu hi,“Thlal>rah chuan ni sawmli a awm a, hetia a awm chh<nghian Setana chuan a rawn thl>m a” ti pawhin a lehlin theihbawk a, a khawi mah mah hian a chhan a sawi lo ve ve.Hetianga lehlin hi Ellen G. White-i sawi d^n n>n pawh ainrem chiah a ni: Ti hian a lo ziak a: “Thlal>ra thl>maawm t<ra Isua hruai a nih kh^n Pathian Thlarau hruaia kala ni a. Amah kh^n thl>mna chu a s^wm a ni lo. Thlal>rahkh^n fianrial hun hmang t<rin a kal a, a hnathawh t<r leha thil la hlenchhuah t<r te ngaihtuah a tum a ni. Chawngheileh \awng\aia \an la-in, a kawng zawh t<r r^pthl^k tak maiat^n chuan a inbuatsaih a. Chhandamtu chu thlal>rah a kala ni tih Setana’n a lo hriat chuan, amah va hmuhna hun\ha ber ni-ah a ngai ta a ni.”–Indona Ropui, p. 97.

Sawi ho t<rte:uuuuuChhandamtu’n thl>mna a tawh hrang hrangte hian eng

thilte nge an kawh hlawm? Engtiangin nge h>ng thl>mapathumahte hian keimahni buaina \heuhte kan lo hmuhle?

vvvvvMi tu emaw-in, “Isua kha chu Pathian a ni miau va,chuv^ng chuan al^wm thl>mna a hneh theih r>ng ni” tiinsawi ta se, engtin nge i chh^n ang? He thu hi Hebrai

2:14, 17, 18 leh 4:15 behchhanin sawi ho rawh u.

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Pathian chuan ringtute hi min hual v>ltuthl>mna k^rah keimahni chakna rinchhana awm ve mait<rin min hnutchhiah lo va. Kan hn>na a awm theih n^na atih theih zawng zawng ti vektu Pathian n>n kan inzawmtlat chuan thl>mna ka hneh thei a ni.

Page 41: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

41

A taka hman zui t<rte:uuuuuLal \awng\ainaa, “Thl>mnaah min hruai l<t suh la” (Mat.

6:13) tih thu hi engtiangin nge t<n k^r zirlai n>n hian ainzawm riau le?

vvvvvThlal>ra Isua a awm lai, r$lt^m leh mal taka a awm lai ngeimai kha remch^ngah la-in Setana chnuan a rawn thl>m a.Hei hian Setana chuan min thl>m thl<k theih n^n eng thilmah tih hreh a neih lohzia engtin nge min hrilh le?

wwwwwLuka 19:10 chhiar la, engtiangin nge he thu hian thl>mnat^wkte leh mi sual tak nia inhriate t^n beiseina a siamsakle?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: Kristiante z$nga tam tak hi chuan chhandamnih inhriatna an neih hma hauhvin thl>mna an hneh ngei d^wna nih tih hriat hmasak phawt an duh \h$n a. Mi tu emawchuan eng v^nga thl>mnaa tlu reng b$k nge a nih tiin a z^wtche a, eng chh^nna nge i p>k ang?

Page 42: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

42

Zirlai 7-na Zirlai Kaihtawi February 13, 2016Châng thlan: Matthaia 11:28.

Zirlaite tânHriat t<r: Isua zirt$rna-in mi mal nun, ni tina kan thil

tawn hrang hranga indona ropui thupui a puan chhuahd^n hi an chh<t chiang ang.

Hriatthiam t<r: Isua’n amah ringtu apiangte hn>nachhandam nih inhriatna p>k a tiam chu a taka changtuan lo ni ve ang.

Tih t<r: Isua zirt$rna thute hi rinna nun hmangin a takinan lant$r ang.

Thupui |hen: I. Hriat t<r: Lungpui chunga in sa-in

A. Krista’n “chawlhna” a tih awmzia hriatthiam theihnat<r at^na thil pawimawh tak pakhat chu Paula’n rinnaav^nga Abrahama’n thiam a chan t^k thu a sawid^n (Rom. 4:1-8) hi zir chian hmasak phawt a ni a.Eng v^ngin nge chutiang chu a nih le?

B. Lungpui chunga in sa tih chu eng nge a awmzia?C. “Mi dangte sawis>l suh” tih hi eng nge a awmzia?

II. Hriatthiam t<r: Isuaa chawlhna (chhandam nihinhriatna) hmu-inA. Kristaa chawlhna hmutute thil tawn chu engtin nge

kan lo hriatthiam theih ang?B. Krista chawlhna hmuhna chuan engtin nge mi dangte

sualna kawh chhuah hna hi dimd^wih taka thawhtheih d^n t<r min kawhhmuh le?

III. Tih t<r: Thil tih tel lo rinna chu thî a niA. Matthaia 7:21-23-ah chuan Isua’n mi \henkhatte a

hn^wl thu kan hmu a. Thil mak deuh mai chu, h>ngmite hian Isua hmingin thu an hril a, ramhuaitepawh an hnawtchhuak ve tho tlat mai hi a ni.“Nangni thil sual tite u, ka hre ngai lo va che u, kahn>n ata kal bo rawh u” (Mat. 7:23) tih thu

Page 43: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

43

lungchhiatthl^k tak mai hi kan dawn ve loh n^nnang leh kei hian eng thil nge kan tih ang?

B. Buh chi theh tehkhin thu-a buh chi tl^kna lei chihang hrangte hian mi mal t in duhthlannapawimawhzia eng nge min hrilh le?

KHAIKHÂWMNA: Indona ropui chu ni tina duhthlanna chihrang hrang kan siamahte hian a rawn lang chhuak aAmaherawhchu, kan beihna leh beidawnna te chu keimahnimaia kan hmachhawn a \<l lo thung; Isua-ah chuanchawlhna kan hmu thei a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Matthaia 11:28.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Kristaachawlhna nei thei t<r chuan keimahni’n thlarau nunahlawhtlinna kan lo chan ve tawhte thl$r lo va, ama \hatnachauha rinna nghah a ngai a ni.

Zirtîrt<te Pual: Krista chuan amaha chawlhna zawng t<rinmin s^wm a. Chumi awmzia chu thiamchant$r kan nihnachhan ber ama \hatna leh felnaa innghat t<rin min duhtihna a ni. Chu chu lungpui chunga kan thlarau lam intekan sakna a ni ngh^l bawk.

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlaiin a tum ber chu indonaropui chu ni tina do ngai a ni tih zirlaite hriatthiamt$r a nia. Engtiang kawngte-in nge Isua zirt$rna thute hian buhchi tl^kna lei \ha kan ni tih tilangtu t<ra duhthlanna kansiam \hin a pawimawhzia a sawi a, lungpui chunga thlarauin satu kan ni em tih pawh inen t<ra min \anpui le?

Page 44: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

44

ZIR ZÂUNA

I. Kristaa chawlhna zawngin (Matthaia 11:28)

Krista s^wmna thu, Matthaia 11:28-30-a kan hmuh anghi chu Matthaia ziakah chauh kan hmu a. He lai thu-a“ch^wl” tih lai hi kan sawi uar ber \hin a nih laiin, “kahn>nah” tih lai hi sawi uar z^wk t<r tak chu a ni si: “Nangnithawkrim leh phurrit phur zawng zawngte u, ka hn>nah lokal ula,” tih a ni kha (Mat. 11:28). Chutianga ti t<r kannihna chhan chu a hm^ chiah ch^ngah hian kan hmu a(Mat. 11:27), Isua chuan, “Ka Pa-in thil engkim mi kawlt$rtawh” tiin a sawi a, tin, Fapa kaltlang lo chuan mi tu mahinPa an hriat tak tak theih loh thu pawh a sawi bawk.Chanchin |ha Johana ziaka thu langs^r tak n>n pawh kh^na inz<l hle a ni (Joh. 14:9, 10 en la). Chutichuan, kanmamawh t<r engkim a neih miau av^ngin a hn>nah kan kala. Amahah chuan mihringte’n an zawn thilte chu a awmvek a ni. Amah zawn chu kan nun hahchawlhna t<r zawnnaa ni a; chumi awmzia chu mi famkim kan lo nih theihnat<r a ni tihna a ni (Mat. 11:29).

Grik \awnga thumal pakhat, anapausis tih hi (Matthaia

11:28-ah chuan thiltih sawina anga hman a ni a, “Keima’nka chawlht$r ang che u” tiin) Thuthlung Hlui lamah chuanChawlhn$ (Sabbath) n>n sawi zawm a ni \h$n a, Sabbath n$chu “chawlhni thianghlim” a ni (Exod. 16:23, 23:12,

31:15). Isua thusawi ngaithlatute z$nga a tam z^wk hi chuJuda an ni ang tih a rin theih a, chuv^ngin Isua’n chawlhnathu a sawi pawh hian Sabbath n>na inzawm a nihzia anhai hauh lo ang tih a chiang hle a ni. Matthaia 11:28-30thu hian bung 12-naa Mihring Fapa chu Chawlhni Lal anih thu (Mat. 12:1-8) a sawina t<r at^n \anhmun a losiamsak l^wk a. Isua’n chawlhna a p>k \hin leh Sabbathchawlhna kan sawi zawm hi keimahni duh thu r>nga losawi zawm ve ngawt pawh kan ni lo tih hria ila. Chuv^ngin,

Page 45: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

45

Matthaia hian Isuaa rinna nghah chbu Sabbath chawlhnahman d^n dik tak a nih thu min hrilh a ni.

Ngaihtuah Teh: Ch^wl tih leh rinna av^nga thiamchant$rnatih te hi engtin nge a inzawm? He thu hi Rome 4:4-8 chhiarula, chumi >ng a\ang chuan sawi ho teh u.

II. Lei \ha emaw, lei chhia emaw niin (Matthaia 13:18-

23)

Buh chi thehtu tehkhin thu-ah kh^n kawng dunga buhchi tlate chuan chanchin \ha awmzia hrethiam lotute a ent$ra. Hetiang mite hi chu mi sualhovin awlsam takin an tibuaithei a, anmahni’n an inhriat hma-in rinna chu an lo hlauhhman d>r tawh mai \h$n a ni. Hei hian Bible chhiartute lehPathian Thu hrethiam t<ra mite zirt$rtute chungahmawhphurhna pawimawh tak a pe ngh^l bawk.

Ringtute z$nga p^wl dang chu pialtl>p lei pan laia buhchi tlate kh^n an ent$r a, chumi hmunah chuan buhin zunga kaih nghet thei lo r>ng r>ng. H>ng mite hian Pathianthutakah zung an lo kaih hlawm lo pek a, a chhan pakhatchu anmahni t^na \angkai t<r z^wngin Pathian Thu an zirngai loh v^ng a ni. Anni hi chuan Pathian Thu an hrethiamlo a ni lo va, Pathian Thu-ah zung an lo kaih lo a ni z^wk.Fiahna emaw, tihduhdahna emaw ho t> t> a lo thleng a,chutiang hunah chuan Pathian thu zawm remch^ng loriauvin an hria a, an rinna an thlah ta mai \h$n a ni.

A dang lehte chu hl$ng z$nga buh chi tlate kh^n anent$r ve thung a. He mite hi chuan Pathian Thu pawh anhrethiam hle a ni mai thei. Tin, Bible pawh hi thuneihnanei Pathian Thu niin an pawm thlap bawk. Amaherawhchu,Pathian an rinna chu p^wn lam a\anga rawn nawrtu a awmav^ngin a ngh$ng ta \h$n a ni. Chutiang rawn nawrtu chusum leh paia hausakna <mna te a ni a (an pension huna

Page 46: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

46

nuamsa taka khawsak an duh a ni), science leh khawv>lthilte hria nih duhna leh politic lama huh^ng neih ve anduhna te pawh a ni thei bawk. Tin, chutianga nawrna chuan chh<ngte (an fate emaw, an kawppuite emaw) a\angpawhin a lo kal thei a, an hnathawhna hmuna an thawhpuiteleh an hotute a\ang pawhin a ni mai thei bawk. H>ngtehian an th^ leh zung zawng zawng a ei ral zo va, Isua n>nainlaich$nna nung zawng t<rin th^ a nei tawh \h$n lo a niber mai.

A pali-na chu lei \ha hmuna buh chi tla kh^n a ent$r a.He mîte hi chuan zirt$r ni t<ra koh an ni tih an inhrethiama ni mai lo va, Kristaa an nihna dik tak chu a lo lan chhuahtheih n^n an hun an hmang a, Pathian Thu-ah zung an kaihnghet tlat bawk. Hausak an tum d^n pawh a dikin a fel >m>m a. LALPAA innghat tlat chungin (Kristaa chawlhna hmu-in) mihring nuna harsatna chi hrang hrang lo thleng \h$ntehi thiam takin an lo dawngsang \h$n a. An dam chhan berchu eng nge tih an hre chiang hle a ni. Rah tam tak anchhuah a, Thlarau rah chi hrang hrang: “hmangaihna te,hlimna te, remna te, dawhtheihna te, ngilneihna te, \hatnate, rinawmna te, thuhnuairawlhna te, leh ins<mtheihna te”(Gal. 5:22, 23) hi an nunah hmuh a nih \h$n.

Ngaihtuah Teh: Eng thilin nge/tu-in nge mi chu eng leinge a nih tih tilang \h$n le?

III. Pathian duh d^n ang chu tiin (Matthaia 7:21-27)

D^n zawm \hatna av^ng ni lova, rinna av^ng chauha mifel kan nih thu uar taka kan sawi hian Kristiante thil tihteleh nun d^nte hi chatuan at^na chhandam an nihna n>nhian inzawmna engmah a nei lo kan tihna a ni lo. Hetiangathu ngaih sual palh theih a nih av^ng hian Paula pawhintihian a lo sawi r>ng a: “A nih leh, rin av^ngin D^n chuengmah lovah kan siam em ni? Hnai lo ve, D^n chu kan

Page 47: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

47

tinghet z^wk a ni” tiin (Rom. 3:31). Jakoba pawhin “thiltihtel lo rinna chu th$” a nih thu a lo sawi ve chiah bawk(2:20). Rinna dik tak chuan hmangaihna-in hna a thawk\h$n a, chutianga miin a rinna chu hmangaihna n>n a lanchhuaht$r hunah chuan chu mi chu in satu fing, lung sakhatKrista chunga a thlarau in satu a lo ni \h$n a ni.

Ngaihtuah Teh: Eng v^ngin nge thil \ha tih a pawimawhziaIsua’n a sawi hi rinna av^nga mi fel kan nih thu Paula sawid^n n>n hian hmeh rem thiam a pawimawh viau le?

IV. Mi dangte sawis>l mai lovin (Matthaia 7:1-5)

Matthaia 7:1-5-ah hian Isua’n mi dangte sawis>l mailo t<ra min duhna thu kan hmu a. He thu hi kan thiltih lehthiltih tumah te mahni inenfiah hmasa fo \h$n t<ra s^wmnaa ni. Mahni hi ch$k taka inenfiah nach^ng kan inhre lo fo\h$n a. Keimahni awm d^n chu mi dangte’n pawhin rawnz^wm ve vek se kan ti \h$n bawk. Mahse thil \ha lo takawm chu mi dangte chungch^ngah hian kan hriat loh lehhriatthiam loh tam tak a awm ve tlat si hi a ni. Mi dangtethil tih dik loh hmuh mai chu a awl khawp mai. Chutiangami dangte sawis>l mai kan ch$n av^ng chuan mi tam takchu an nihna dik tak ang ni lo puiin kan chhuah ta \h$n.Dik lo takin an chanchin kan sawi a, chutianga kan sawiav^nga kohhran chhuahsan ta daih pawh eng emaw z^t anawm tawh nghe nghe. Mi dangte sawis>lna-in thlarau lamchhiatna a thlen \hin d^n hi ngun taka kan ngaihtuah chuanKrista thil sawi hi zawm thuai ch$ a ni tih kan hre ngeiang. Kawng lehlamah chuan kan z$nga mi \henkhat hi chukeimahni hi kan inngaidam thei lo >m >m leh ang lawithung si.

Ngaihtuah Teh: “Mi dangte sawis>l loh” tih chu eng nge nia awmzia?

Page 48: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

48

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hian i class member tinte khaKristaa ch^wl vek thei t<rin a \anpui t<r a ni a. Chumi awmziachu a felna chu rinna-in amahni felnaah an lo pawm ve angtihna a ni. Hei tak hi lungpui chunga in sa, amaha chawlhnahmu, Pathian duh d^n anga thil ti tihna a ni a. Pathian duhd^n chu a mi tirh [Isua Krista] lo rin hi a ni (Joh. 6:29).

Ngaihtuah zui t<r/a taka hman zui nghâl tűr thilte:uuuuuMi tute’n emaw, lainatna tel lo leh dik lo taka mite sawis>lna

tuartu hriat i nei em? Chutianga dik lo taka an sawis>l av^ngchuan eng nge lo thleng ta?

vvvvvEngtin nge mite hian Krista felna chu an lo pawm ve ta tihan hriat theih \hin le?

wwwwwKristian nunah hian thil \ha tih duhna-in hmun a changem? A chang a nih chuan khawi hmunahte nge a chan le?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: I class member-te kha Eden huan lem ziakt<rin ti la, hmun reh dak leh hahdamthl^k tak anga ziak t<rinhrilh bawk ang che. Chu Eden huan reh leh dai dak maiachawlh hahdamna chuan Pathiana rinna nghah hahdamthl^kzialant$r se. “Chawlhna” tih hrim hrim pawh hi Pathian hn>namahni inp>kna leh keimahni mai chuan eng thil mah kan thithei lo a ni tih inhriatna a ni tih hi ngaihtuah bawk ang che.

Page 49: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

49

Zirlai 8-na Zirlai Kaihtawi February 20, 2016Châng thlan: Luka 24:32.

Zirlaite tânHriat t<r: Isua’n a nihna dik tak a puana mi hrang hrangte’n

(zirt$rte pawh telin) an lo chh^n l>t d^n kha an khaikhinang.

Hriatthiam t<r: Mi chak lo t> t> an ni chunga Isua’n achhandamna thuchah puang t<ra a ko tho mai chu al^wmawmzia an hrethiam ang.

Tih t<r: He khawv>l thilte aiin Isua chu an thlang z^wk ang.Thupui |hen: I. Hriat t<r: Isua nihna tik tak chu puan chhuah a ni

A. Zirt$rte’n Isua nihna an hriat t^k d^n kha eng nge ni(Mat. 8:23-27, Marka 4:35-41)?

B. Chhiahhlawh hna thawk chunga hruaitu nih tih thu hit<nlai khawv>lah hian an ch^wil^r ta hle mai a. Engtinnge he thupui hi Isua’n a lo sawi fiah ve le? (Marka

9:33-37; Mat. 20:20-28)?II. Hriatthiam t<r: Thinlung inhawng: mi mal duhthlanna

A. Mahni sualna inhriatna b^kah hian Bible chuan Isuazuitute’n an tih ngei ngei t<r thil dang a awm niin asawi a, chu chu eng nge ni? (Luka 24:32).

B. Zirt$rte’n an tih anga Isua zui t<ra thil engkim kalsantih hi eng nge ni a awmzia? (Luka 5:11).

III. Tih t<r: Indonoa ropui leh Pathian hmangaihna d^nA. Engtiang kawngte-in nge i thinlung kha Pathian

Lehkhabu kal tlanga Isua inpuannaah hian a kan theihang?

B. Isua i zui ve theihna t<ra thil i kalsan ngai awmte chuengte nge ni? Ch<ngte chu in class-ah sawi chhuakteh.

KHAIKHÂWMNA: Isua chuan chiang taka kan hn>na inpuanghmasa zet lovin amah zui t<rin min s^wm ngawt lo va. A thu-puan chu lo pawm emaw, lo hn^wl emaw t<rin duhthlanna

Page 50: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

50

zal>n tak kan nei \heuh a ni. Mi-in duhthlanna an siam hianindona ropuia an tih ve t<r chu an ti a ni ngh^l bawk.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Luka 24:32.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Bible hian Isuachu tu nge a nih tih kan hriat theih n^n a chanchin a sawi tamt^wk hle a. Chu thupuan chu lo pawm thei t<rin kan thinlunghi kan lo inhawng em tih lai hi thil pawimawh ber chu a ni.

Zirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hian i class member-te khaIsua zuitu mipui pung kh^wm z$nga tel ve angah inchan t<rina duh a, Krista’n a ropuina a puan chu mi hrang hrangte’n anlo dawnsawn d^n lo thl$r t<rin a beisei bawk a ni. Membertinte kh^n he Isua thupuan hi vawiin hian puan nawn leh ni tase, engtin nge an lo chh^n ve ang tih inz^wt \heuh rawh se.

Ngaihtuah Teh: Isua nihna an hriatthiam d^n inang lo nuaimai hi a hma daih a\anga duan l^wk sa vek niin a lang lo. Mitinte hi keimahni’na thil kan lo beisei d^nin mi a kaihruaithui thei viau mai a; tin, thil dang eng eng emaw pawhin kanthil thl$r d^n a hliah fo \h$n bawk. Chutiang chu ni mah se,kan kawng chhun >ngtu thilte chu kan hmu thiam tho t<r anihzia a lanna tam tak a la awm a ni.

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: Chanchin |ha bu pal$-a Isua chanchin kanhmuhahte hian a thiltihtheihzia tarlanna tam tak a awm a –ramhuai te, thlipui leh tuif^wn te, damlohna te, leh thihnachungah thu a nei vek a. H>ngte hi Rom-ho chunga sipaichakna chelek ai chuan Messia a nihna t^rlangtu ropui berber a ni z^wk a ni.

Page 51: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

51

ZIR ZÂUNAI. Lei leh v^n pum huapa hna pawimawh tak thawk t<rin

mi tling lo t> t> a ko Marka 3:14 )

Marka 3:14-ah hian Isua’n zirt$r s^wm leh pahnihte aruat thu leh an hmingah tirhkohte tih a phuah thu kan hmua. Grik \awnga “ruat” tih emaw, “nemnghet” emaw tihnachu poieo a ni a, a ngialngana lehlin d^wn chuan “ti t<rin”emaw, “siam t<rin” emaw tih t<r a ni ang. |awngkamdangin sawi ta ila, Isua kh^n an nihna a siam tihna a nimai ^wm e. Helai thu-ah hi chuan Isua hian tirhkohte khaa b$k taka a thlan mi b$k s^wm leh pahnihte ni t<rin a siampawh kan ti thei ang chu. He thu hian ruat an nih chhanleh a rah chhuah pawh a sawi lang ngh^l a; chu chu: (1)Isua hn>nah an awm ang a, (2) chutichuan chanchin \hahril t<rin a t$r chhuak d^wn a ni.

Isua chuan amah zuitu tam takte z$ng a\angin h>ngtirhkoh s^wm leh pahnihte hi a thlang chhuak a. H>ng ami thlan chhuahte hi a ngaih d^na mi \ha ber berte an niemaw kan lo ti mai thei. Amaherawhchu, mihringte thl$rnaa\ang chuan s^wm leh pahnihte kh^n bei an tidawng \h$nhle mai a. Hetiang mi s^wm leh pahnih ngawt mai Isua’na thlang hian kohhrana mawhphurhna chelhtu t<r kan thlanemaw, ruat emaw laia kan duh f$r leh lutuk \h$n hi mintit$m deuh se a \ha ngawt ang. Thlan nahawm taka misiamtu ber z^wk chu LALPA hman theih t<r kan ni em tihz^wk hi a ni. Hetih lai huna Isua a mamawh leh t<n hunaa mamawh la ni reng bawk chu thil zirt$r theih mi lehthinlung leh rilru inhawng a ni a. Hei chiah hi Petera-ahpawh kan hmuh chu a ni.

Zankhuaa sangha pakhat pawh a man loh hnu kh^nIsua chuan Petera chu li th<k lama a l>nte d>ng leh t<rin ahrilh a (Luka 5:4-8). Chutichuan, sangha tam tak a man taa nih kha. Hetianga Krista thiltihtheihna a hmuht$r hnu hi

Page 52: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

52

chuan, “LALPA, mi kalsan rawh, mi sual ka nih hi” a tich<l mai a ni (ch^ng 8). A sualna a hria a, tin, Isua hn>na\angin thinlung thianghlim dawn a inpeih at bawk a.Hetianga inngaihtl^wmna hi Krista chhiahhlawh ni thei t<ramin siamtu ber chu a lo ni z^wk.

Ngaihtuah Teh: Isua hn>na tirhkohte awm t<ra ruat a nileh, chumi hnu-a thu hril t<ra tirh chhuah an ni ta kha apawimawh d^n han sawi ho teh u.

II. He mi hi eng nge a nih a? Isua nihna dik tak puanchhuah a ni ta (Matthaia 8:23-27)

Matthaia 8:23-27-ah hian (Marka 4:35-41 leh Luka

24:19-35 pawh chhiar bawk la) Isua’n thlipui leh tuif^wna hauh reh vek thu kan hmu a. Chutia a hau reh ta mai chuzirt$rte’n mak an ti >m >m mai a, “He mi hi eng nge a niha, thl$ leh d$l lam pawhin a thu an ^wih hi,” (ch^ng 27)

tiin a sawi hial a ni. Hetiang bawk hian Chanchin |ha bupal$-te hian zawhna pawimawh tak min z^wt a: Isua chu tunge ni?

Chanchin |ha ziaktute hian Isua chanchin an ziahte hiIsua chu Messia a nihzia t^rlanna at^n a \ha t^wk hle niinan ngai tih a chiang a. Dik tak phei chuan h>ng a chanchinan ziahte hian thil a ti thei >m >m a, chuv^ngin zirt$rte’nrinna an tlachham leh fo mai kha kan hrethiam lo lek lekz^wk hial a ni.

Nimahsela, zirt$rte’n rinna an nei tl>m lutuk mai lehPhairisaite pawh Messia lo lan d^n t<r chungch^nga ngaihd^n an lo neih sa an sahuai thing vawt tlut mai kha p^wngdem ngawt thei kan nih b$k lohna lai a awm ve tho maithei. Thiam taka anmahni demna thu kan chh^kchhuah hma-in keimahni pawh hian ̂ wn sa lam leh ngaih d^n eng emaw

Page 53: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

53

kan lo neih l^wk tawh \hin av^ng hian thil nihna dik takkan hmu thei lo ve fo \h$n a ni tih i hria ang u.

Ngaihtuah Teh: Juda-te z$nga tam tak kh^n Isua chu PathianFapa a nih an ring lo va, a chhan pawh Messia lo lan d^n t<rleh a tih t<r ni-a an beisei d^n dik loh v^ng a ni. Hei hianngaih d^n nghet sa leh ^wn lam sa neih tlat mai hlauhawmtheih d^n eng nge min hrilh le?

III. Chhiahhlawh hna thawk chunga hruatu nite (Marka

9:33-37)

Isua chuan, “Tu pawhin hmasa ber nih a duh chuan mizawng zawng aia hnuhn<ng berah a awm t<r a ni a, mi zawngzawng rawngb^wltu-ah a awm bawk t<r a ni,” tiin a sawi a(Marka 9:35; Mat. 20:20-28). He thu, chhiahhlawh hnathawk chunga hruaitu nih hi t<nlai hian sumd^wnna lam lehhruaitu ni t<ra inchher chhuahna hmunah te chuan leklamberah an hmang tawh a. Chanchin |ha bute chhiar \h$n t^nchuan hei hi thil thar a ni hran lo. He thu hi Isua chuan azirt$r rilru ch$-ai tak, he leia Messia lalram din a nih hunadinhmun \ha luah tuma lo intibuai l^wk sa ringawtte hn>nahkh^n fiah takin a lo hrilh daih tawh a. Isua hn>na awm rengtawh, f$mkhur taka Isua’n a thlan leh thil eng eng emaw zirt$r\hinte meuh pawh kh^n Isua hnathawh t<r dik tak chu anhrethiam tak tak b$k lo va, a lalram zia leh ropuina awmzia tephei chu an lo man lo hle a ni. Hetiang khawpa thil an lo hresual mai hi indona ropui thleng m>k av^nga awm thei a nihngawt lo chuan hrilhfiah d^n t<r dang a awm thei d^wn em nile?

Ngaihtuah Teh: Zirt$rte’n Isua bula kum thum v>l zet hunan hnam hnu pawha a hnathawh t<r an hriatthiampui their>ng r>ng lo mai hi a mak viau mai a. Mahse hei hian Isuakan hriat d^n leh thutak hrim hrim kan lo hriat d^nah hriat

Page 54: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

54

fuh t^wk loh kan lo nei reng thei a ni tih a tilang. Thutak kanhriat chu eng pawh lo ni se, kan thil hriatthiam d^n hi a labeitham >m >m a ni tih inhre thei t<rin tl^wmna nun kanmamawh \heuh hlawm chu a ni.

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai at^na thil pawimawh tak maichu Isua hi tu nge ni tih kan hre tak meuh em tih leh, a nihnakan kan lo hriat d^n chuan amah leh min chhandamna at^nahna a thawh te hi engtiangin nge a nghawng tih te hi a ni.

Ngaihtuah zui t<r/a taka hman zui nghâl tűr thilte:uuuuuIsua’n li th<k lama a l>n d>ng t<ra Petera a hrilh a, sangha

tam tak a man t^k hnu-a Petera awm d^n leh mi sual niaIsua sawitute (Joh. 9:24) awm d^n kha khainkhin la. Engnge an danglamna?

vvvvvPetera leh a \hiante kh^n an neih zawng zawng kalsaninIsua an zui tih kan hria a, heta “neih zawng zawng” tihhian engte nge a huam? Hemi \um hian Isua nihna dik takchu an hre tawh a ni tih a lanna eng nge awm?

wwwwwEngtin nge chanchin \ha hrila kan kal chhuah hma-in Isuabula awm rih phawt tih thu hi kan nunah a takin kan thlent$rve theih ang?

xxxxxIsua nihna dik tak i hriat tawh av^nga i thil tih t^kte chueng nge ni?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: Isua nihna dik taka hriatna chuan ainngaihtl^wmzia kha mak min tiht$r ngei d^wn a ni. Mi sualtet^n rawng a b^wl a, amah a inhl^n a, a t^wpah chatuan nunnaan chan theih n^n a thi leh bawk a. I class member-te kha anni tin nun \heuha chhiahhlawh hna thawk chunga hruaitu annih theih d^n t<r sawipui ang che.

Page 55: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

55

Zirlai 9-na Zirlai Kaihtawi February 27, 2016Châng thlan: Tirhkohte 4:13.

Zirlaite tânHriat t<r: Ngaih d^n eng emaw an lo neih sate’n Pathian

kohna an chh^n d^na nghawng a neih theih d^n nguntakin an chh<t chiang ang.

Hriatthiam t<r: Pathian mizia an hriat hriat d^n leh thilnihna hrim hrim an hriat d^n chu Thlarau Thianghlimkaihhruaina ang z>l a nih a pawimawhzia an hrethiamang.

Tih t<r: Ngaih d^n eng emaw an lo neih sate chuan ThlarauThianghlim ^w an zawmna t<r a d^l nge d^l lo tih anhriat theih n^n an thinlung leh rilru te ngun takin an en\h$n ang.

Thupui |hen:I. Hriat t<r: Ngaih d^n neih sa neih a hlauhawmnate

A. Zirt$rte rilru puthmang chu Pentikost n$ a\ang kh^n adanglam ta a ni tih hai rual a ni lo. Juda ni ve lote(Jentail-te) chunga a rilru puthmang lo danglam t^kd^n Tirhkohte 10-a kan hmuh hi han sawi ho teh u.

B. Mi tute emaw chunga ngaih d^n nghet tak kan lo neihsa ngawtna ang ch$ hi kan b^nsan theihna t<rin engthilte nge pawimawh?

II. Hriatthiam t<r: Ngaih d^n eng emaw nei sa \heuh kannih vekzia inhria-inA. Kristian kohhran hmasate’n chanchin \ha hril hna an

thawhna kawngah kh^n Thlarau Thianghlimin eng hnange a thawh ve?

B. Engtin nge tute hnam emaw, ch$ emaw kan ngeih lohsa ngawtna ang rilru hi kan dah bo theih ang?

C. Eng v^ngin nge tirhkoh hmasate t^n kh^n huaisen hlea pawimawh viau? Vawia kan mamawh lian ber chueng nge ni?

Page 56: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

56

III. Tih t<r: Mihringte’n zal>n taka kan chhia leh \hahriatna leh duhthlanna kan hman d^n te hian kawngroa su thei hleA. Chanchin \ha duh lohna a nasat >m >mna hmunah

chanchin \ha hril ngai tlat ta si se, engtin nge i tihang?

B. Vawiinah hian ngaih d^n nghet tak i lo neih sa engengte kha nge i b^nsan ve ang?

KHAIKHÂWMNA: Ngaih d^n nghet tak kan lo neih sa tawhte hiThlarau Thianghlim thiltihtheihna tel lo chuan kan paih ngawtthei lo va; tin, sual sipaite pawh kan hneh theih hek lo.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Tirhkohte 4:13.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Isua n>na hunkan hman hian Thlarau Thianghlim chuan chanchin \hathutakte chu kan thinlung leh rilru-ah a rawn tuh \h$n a. Chumihnu-ah chauh chuan Krista t^na thuhretu kan nih theihna t<rkawng d^l theitu sual thiltihtheihnate chu kan lo hneh thei ta\h$n a ni.

Zirtîrt<te Pual: Ngaih d^n eng emaw kan lo neihte hianPathian kan hmuh d^n te, kan t^na a thiltum nia kan hriat te,leh mi dang kan thl$r d^n te a nghawng thui thei viau mai a,keimahni \heuh hi kan inenfiah pawh a \<l khawp mai. H>ngngaih d^n nghet kan lo neih sate zawng zawng hi ThlarauThianghlim \anpuina az^ra hneh vek thei kan nihzia hi sawiuar lutuk a awm thei lo hial ang.

Ngaihtuah Teh: Zirt$rte kh^n Isua thawh leh hnu-ah pawhKrista lalram zia hi an la hrethiam tak tak thei chuang lo va.Engtiang kawngte-in nge anmahni ang tho hi kan nih ve le?Krista lalram chungch^nga ngaih d^n eng emaw lo neih sa-na

Page 57: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

57

ang ch$-ah hian eng ang hlauhawmte nge awm thei? Chutiangchu engtin nge kan hneh theih ang?

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: Kohhran hmasate chanchin kha kan zir chianchuan tirhkohte’n Isua chu Messia a ni tih an hriat a, huaisentaka chanchin \ha an hrilh a, Pathian chuan mi zawng zawng– Juda mi an ni emaw, Jentail mi an ni emaw, a pawm vek ani tih an hriatna chhan kha Thlarau Thianghlima chh<n khahan nih t^k v^ng a ni tih chiang takin a lang. Isua zirt$rna thutengei pawh hi (keimahni-ah chuan Bible zirna a\anga kan hriata ni a) Thlarau Thianghlimin min hriatt$r a nih loh chuan aawmzia kan hrethiam tak tak thei chuang lo a ni.

ZIR ZÂUNA I. He leiah hian a lalram rawn din t<r niin an la ngai

cheu (Tirhkohte 1:6-8).

Tirhkohte’n Isua hn>na zawhna an zawh chu: “LALPA,t<nah em ni Israel-te hn>nah ram i p>k leh d^wn ni?” (Tirh.1:6) tih hi a ni a. He an zawhna hian Isua kha a tibeidawng veviau-in a rinawm. V^nah a l^wnsan hun a thleng \>p tawh a.A t^na thuhretu an nih theih n^na an mamawh awm chhunchu lo ngh^k rih t<rin a hrilh a. Mahse, zirt$rte’n an hriatduh ber chu hei leiah hian a lalram a din d^wn hnai tak taktawh em tih chu a ni tlat si! A t^wpna at^na Isua hova hun anhman lai leh, amah Isua pawhin Thlarau Thianghlim p>k atiam chu a lo thlen hm^ chuan Jerusalem-a la awm rih tlatt<ra a hrilh lai ngei pawh kh^n tirhkohte rilru-a lang lian berchu leia lalram a rawn din t<r thu a ni tlat mai si a ni. Hetiangathil an hrethiam thei r>ng r>ng lo mai hi keini t<nlai hunamite t^n pawh hian vaukh^nna ni ngh^l rawh se.

Ngaihtuah Teh: Ngaih d^n sa eng eng emaw kan nei hikeimahni t^n bawk a hlauhawm a ni tih hi kan ngaihtuah

Page 58: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

58

ph^k lo fo \h$n a. Tirhkohte kh^n ngaih d^n sa an neihte anhneh theih n^n kh^n eng thilte’n nge \anpui le?

II. Thlamuantu a lo thleng (Tirhkohte 2:5–12)Tirhkohte 2-ah hian Isua’n a lo tiam tawh anga Thlarau

Thianghlim a lo thlen t^k thu kan hmu a (Tirh. 1:4, 8; Joh.16:7, 13). Ellen G. White-i chuan ti hian a lo ziak a: “ThlarauThianghlim chu mei anga inlanin, lei angin a insem darh a,an chungah chuan a lo chuang ta \heuh va. Hei hi zirt$rte’nthilp>k an dawng ta tih lant$rtu a ni a, chu thilp>k an dawnav^ng chuan t<n hm^ an la hriat ngai r>ng r>ng loh \awngtepawh n^l takin an lo hmang ve thei ta a ni. Mei anga a lolanna hian tirhkohte chuan \hahnemngai taka hna an thawht<rzia leh thiltihtheihna-in a zui z>l t<rzia a ent$r bawk.”–Tirhkohte Thiltih, p. 39.

Ngaihtuah Teh: Thlarau Thianghlim thiltihtheihnaa innghatlova chanchin \ha hril hna thawh ve ngawt mai hi eng nge ahlauhawmna awm? A hnuaia Ellen G. White-i thuziak hit<nlai hun at^na a \angkai theih d^n t<r han sawi ho teh u.“Tirhkohte thusawi ringawt kha chu a chiangin mi rilru pawha khawih viau a ni mai thei e; mahse mite’n ngaih d^n nghettak an lo neih sa tawhte kha chu an \hiahsak thei chuang d>rlo. Amaherawhchu, Thlarau Thianghlim chuan an thusawitechu an thinlungah a ch^m zuit$r ta \h$n a ni.”—Tirhkohte

Thiltih, p. 45.

III. Isua thawh leh thu chu thiltihtheihna n>n hnam zawngzawng hn>nah an puang (Tirhkohte 4:1-30)

Puithiamte leh Israel hnam hotute chuan chanchin \hahril hna chu a d^l d^n kawng an zawng reng a (Tirh. 4:1-3,

26, 27). Tirhkohte chuan Isua hminga thuhril an t^wpsanmai theih ringin vauna thu d>ngk^wng tak tak an chh^k chhuak\h$n nghe nghe a ni.

Page 59: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

59

Chanchin \ha dotute z$ngah kh^n thawhlehna thu ring lotuSadukaite pawh an tel ve a. Tirhkohte chuan kha ti taka anhotute lak a\anga dona an t^wk ta mai kha Setana leh a hote’nKrista an do >m av^nga lo thleng a ni tih an hria (Tirh. 4:26,

27). H>ng mite hian Setana tirh an ni tih pawh inhre hranchuang lovin chanchin \ha darh z>l t<r chu dan an tum \^ng\^ng a (Tirh. 4:17). Isua chuan chanchin \ha chu Jerusalem-ah te, Judai ramah te, Samaria ram khaw tinah te, leh khawv>lt^wp thleng pawha puan chhuah vek a nih t<r thu a lo sawitawh a (Tirh. 1:8). Chuv^ngin tirhkohte kh^n Juda ni ve lotechu thianghlim lo ang hialin ngai eng ang mah se, chanchin\ha hril hna chu a kal ngaiin a kal reng d^wn tho a ni.

Thlarau Thianghlim chuan indaidanna bangte chu a rawnchhu \hiat ta a (Tirh. 8-a Ethiopa mi tilreh chanchin leh,

Tirh. 10-a Kornelia chanchin kha chhiar la). H>ngahte hianindona ropui chu nasa taka beih a ni a. Nimahsela, huaisentaka zirt$rte’n chanchin \ha an hrilh theihna chhan ber z^wkchu Thlarau Thianghlima an lo khah t^k v^ng a ni (Tirh.

4:29, 31). An huaisenzia chu Stephena awm d^nah pawh kh^na chiang mai a, a thih d^wn thleng pawh kh^n a rinna chunghet takin a vuan tlat a nih kha (Tirh. 7:60).

Ngaihtuah Teh: Thlarau Thianghlim chuan tirhkohte kha anhna hlenchhuak thei t<rin huaisenna a pe a. Hei thu hianKrista zuitute chu eng hunah leh khawi hmunah pawh Thlarauchuan an mamawh ang a pe z>l d^wn a ni tih engtin nge minhrilh?

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Pathian mite chu Thlarau Thianghlima ankhah lai chuan dona leh tibuaitu dang dang t^wk mah se,chanchin \ha hrilh t<rin an huaisen >m >m tho \h$n a. Hnamdangte ngeih lo sa ngawtna rilru an lo put te chu an thlah a;

Page 60: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

60

tin, chanchin \ha thuchah pawh chu a lo ngaithlatute hriatthiamtheih t<r z^wng takin an puang thiam ta \h$n a ni.

Ngaihtuah zui t<r/a taka hman zui nghâl t<r thilte:uuuuuT<nlai hunah hian awmze nei taka chanchin \ha kan puan

darh theih n^n eng nge kan mamawh ber ni ang? T<nahngei pawh kh^n Thlarau Thianghlimin i thinlung a rawnchh<n khah a, chanchin \ha hril darh n^na i mamawhte arawn p>k theih n^n che i \awng\ai d^wn nia.

vvvvvMi dangte ngeih loh sa ngawtna emaw, ngaih d^n nghet saeng emaw kan neihte hian keini Seventh-day Adventist-tepawh hi khawv>l puma v^ntirhkoh pathumna thuchah puandarh hna kan thawhna kawngah harsatna eng eng emawmin siam ve d^n a awm em?

wwwwwPentikost n$ kh^n hnam hrang hrang leh \awng hrang hranghmangtute an kal kh^wm tih kan hria a, kan Kohhran pawhhi hnam hrang hrang leh \awng hrang hrang hmangtute awmkh^wmna a ni hi a \ha z^wngin kan hmang thiam em? Intual chh<ng kohhran kha a thil thl$r d^nah mi hrang hrangtean leng ve em le?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: Mi dangte ngeih loh sa ngawtna ang ch$hi chanchin \ha hril hna thawhna kawnga d^ltu lian berpakhat a la ni reng a. Chanchin \ha kan va hrilhte hiananmahni hnam zia leh tih d^n te kan zahsak hle a ni tih anhriatthiam a pawimawh khawp mai. Mi dangte ngeih lohsa ngawtna ang ch$ r>ng r>ng hi kan hn^wl vek tawh a nitih lant$r t<rin eng nge kan tih ang?

* * *

Page 61: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

61

Zirlai 10-na Zirlai Kaihtawi March 5, 2016Châng thlan: 1 Korin 15:54.

Zirlaite tânHriat t<r: Paula’n kohhran, chhandamna, leh Krista leh amah

zuitute’n hnehna an channa (thihna chunga hnehna anchan t^k d^n pawh kha telin) kawnga indona ropui a land^n a sawite hi an thl$r nawn leh ang.

Hriatthiam t<r: Beiseina, thihna leh hm>lma dangte chuKrista lo kal hunah chuan an t^wp vek tawh d^wn a nitih hriatna chu an chang ang.

Tih t<r: Mi tinin kan hmachhawn \heuh thlarau lam indonaawm m>k k^rah hian Kristaah an awm reng ang.

Thupui |hen: I. Hriat t<r: Kristiante hian Setana hi a mi mal ang

ringawt ni lovin, a kohhran ang z^wng pawhin an doa niA. Engtiangin nge Paula’n Krista leh Adama a khaikhinna

thute hian indona ropui thupui chu a lan chhuaht$r?B. Eng v^ngin nge thihna hi kan hm>lma hnuhn<ng ber

t<r a nih? Han sawi ho teh u.II. Hriatthiam t<r: Kohhranin sual a beihna kawngah

hian hnehna v^wrt^wp a chan hun t<r chu thihna ahneh hunah a ni angA. Kohhran nihna sawifiah n^na tehkhin thu a hmante

hian engtiangin nge kohhran member-te hi inhmangaihtl^ng dial diala awm thei t<rin min \anpui?

B. Mitthite thawhlehna a thleng d^wn a ni tih beiseinahian engtiangin nge kohhran member-te hi ni tina sualan dona kawngah hian a \anpui?

III. Tih t<r: Pathian r^lthuam famkima inthuaminA. T<n k^rah hian Pathian r^lthuam famkimin i inthuam

a ni tih lant$r t<rin eng thil nge i tih ang?B. Mitthi thawhlehna a thleng d^wn a ni tih beiseina hian

engtiang kawngte-in nge an hmangaih ch^n ta

Page 62: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

62

chh<ngkuate i thlamuan theih d^n t<r kawng a hrilhche?

KHAIKHÂWMNA: Hrehawmna, natna, leh thihna a thlench^mch$-na hmun khawv>lah hian mitthite thawhlehna a thlengd^wn a ni tih beiseina kan neih hi kan puan a \<l tak zet a.Krista chuan a thawhlehna hmang kh^n ramhuai leh thihnachu kan zavai at^n a lo hneh tawh av^ngin keini pawhin thihnahi kan la hneh ve d^wn a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: 1 Korin 15:54.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Thihna himihringte kan dawr^wmzia min hriat nawnt$rtu a nih laiinKrista chuan kan t^n thl^nte a lo hneh vek tawh a. Mitthitethawhlehna hun a thleng d^wn a ni tih beiseina hi he khawv>lsualna chi hrang hrang k^ra kan l>n lai hian a mi mal ang leha kohhran ang z^wng pawhin thlamuanna min petu ropui taka ni.

Zirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hian i class member-te khathawhlehna beiseina a awm av^nga l^wm t<r leh kohhranaawm ho a pawimawhzia hrethiam t<rin a s^wm a. Mi tin hiPathian ngaiha hlu tak kan nih \heuh tho rualin, kohhran hiPathian chh<ngkua, ringtute awm kh^wmna a nih miau av^nginkan ringtu-puite’n ramhuai beihnate an lo do l>t theih n^nkan in\awnpui tawn vek a pawimawh hle a ni.

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: Paula chuan Krista leh Setana ink^rah indonaropui a thleng m>k tih chiang takin a sawi a. Krista’n hnehnaa chan thu pawh uar takin a sawi bawk. Setana chu hm>lmahneh tawh hnu a ni a, a bumna-in a nghawngte z$nga a

Page 63: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

63

hnuhn<ng ber thihna pawh chu Krista thawhlehna hmang kh^nhneh a ni tawh bawk a ni.

ZIR ZÂUNA I. Adama hlawhchhamnaah kh^n Krista chuan hnehna

a chang (Rom 5:12-21)

Adama kh^n amah leh a nupui Evi bawhchhiatna av^nginkhawv>lah sualna an pu l<t a. Chumi chuan thu^wih lohna,thihna, ror>lna, leh thiam loh chant$rna te a thlen ta a. Kawnglehlamah Krista chuan khawngaih thilthl^wnp>k a rawn thlenve thung a, chumi chuan thiamchant$rna, felna, leh thu^wihnaa rawn thlen a, rinnaa amah lo pawmtute zawng zawng chuanchatuana nunna an lo chang thei ta a ni.

Adama sualna-in a nghawngte leh Krista felna-in arahchhuahte hi a inang lo >m >m a. Paula chuan ti hian a losawi a: “Tichuan, mi pakhat sual av^ngin mi zawng zawngthiam loh chant$r an ni a, chutiang bawkin mi pakhat dikav^ngin mi zawng zawng thiam changin an nung thei ta a ni,”tiin (Rom. 5:18, CL). Isua kan rin chiah hian Pathian chuanIsua felna chu keimahni felna angah a lo chhiar ve ngh^l a.Hei hi rinna av^nga felna tia an sawi chu a ni a; tin, hei hiSeventh-day Adventist-te t^n chuan v^ntirhkoh pathumnathuchah laimu ber a ni bawk. Kum 1905 daih tawh kh^nEllen G. White-i chuan ti hian a lo ziak a: “Krista leh a felnahi kan innghahna, kan rinna nghah chhan ber lo ni rawh se,”tiin.—Evangelism, p. 190. Kum 1890 pawh kh^n ti hian a loziak bawk a: “Mi tam tak chuan rinna av^nga felna hiv^ntirhkoh pathumna thuchah a nih leh nih loh min rawnz^wt a, ka lo chh^nna chu, ‘V^ntirhkoh pathumna thuchah ani ngei e,’ tih hi a ni,”—Evangelism, p. 190.

Ngaihtuah Teh: T<nlai kan khawv>lah hi chuan mi tam takinSetana hi a tak taka a awm pawh an ring tawh meuh hlawm lova. Engtiangin nge Paula zirt$rna hian Setana chu a taka

Page 64: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

64

awm ngei a ni tih leh ani chu Krista’n a hneh tawh thu tehi uar tak a sawi le?

Engtiang kawngte-in nge Adama kha Krista entîrtu a lo

nih le? (Rome 5:12–14)?

II. Thawhlehna thiltihtheihzia (1 Korin 15:12–19)

Krista kha tholeh lo se chuan, chanchin \ha hril pawhhian awmzia a nei d^wn lo va. Thawhlehna hi awm ta lo sechuan kohhran hi a din a \<l chhan a awm lo vang a, Kristianthurin hrim hrim pawh hi engmah lo mai a ni tihna a nibawk ang (1 Kor. 15:14). Chutiang chu a nih av^nginSetana chuan mite’n thawhlehna a awm lo nia an rin theihn^n a theih ang angin hna a th^wk d^wn tih hi a chiang hlea ni.

Isua hunlai pawh kh^n Juda sakhaw vuantute z$nga p^wlpakhat, Sadukai-ho an tihte chuan thawhlehna hi a awman ring lo va; chutih laiin Thuthlung Hlui lehkhabu lamahchuan a awm ngei t<r thu tarlan a ni reng tho si (Dan.

12:2, 13; 1 Sam. 2:6, leh a dangte). Paula chuan changdeuh khel khawl takin, “T<n dam chh<ng chauhva Kristachunga beiseina kan neih chuan, mi zawng zawngakhawngaihthl^k ber kan ni ang,” tiin a lo sawi a (1 Kor.

15:19). Amaherawhchu, Paula kha chuan Krista chu thl^na\angin a tholeh a ni tih a hre chiang a (1 Kor. 15:20).Mihringte thu^wihlohna av^nga chhiatna lo thleng zawngzawng z$ngah hian thihna hi sualin a nghawng chhuahr^pthl^k ber a ni a, chuv^ngin hm>lma hneh t<r hnuhn<ngber pawh a ni bawk (1 Kor. 15:26).

Ngaihtuah Teh: Setana chuan thawhlehna leh tholeh KristaChhandamtu chu miin an ring a nih chuan a chan a chhehle d^wn tih chiang takin a hria a. Engtiangin nge

Page 65: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

65

thawhlehna chungch^ngah hian indona ropui chu beih m>ka nih le?

III. Kohhran chu hm>lma hmachhawn m>ktu taksa anga ni (1 Korin 12:14–26)

1 Korin 12:12–31 hian kohhran nihphung sawifiahnaat^n mihring taksa a hmang a. Taksa chu pakhat, mahsep>ng hrang hrang nei a ni ang bawkin kohhran pawh hitaksa pakhat a ni a, a member-te chu a p>ng hrang hrangtea ni ve. Kohhran chu taksa anga tehkhin a ni hian ainpumkhatzia t^rlan a tum a; chutih rual chuan a chh<ngami inang lo tak tak awm kh^wmte hian tum thuhmun neiinhna an thawk tl^ng thei a ni tih a tilang ngh^l bawk.

Paula hian inpumkhatna a hriatthiam d^n chu Trinitybehchhanin a sawi a (1 Korin 12:4-6-a Thlarau, LALPA,leh Pathian tih a sawina hi en la). Paula sawi tum ber chukohhrana awmte hi hnam hrang hrang ni mah ila (1 Kor.

12:13), kan tih theih z^wng leh thlarau thilp>k kan dawntepawh inang lo hlawm hle mah se (1 Kor. 12:28), Pathianram din t<rin kan thawk tl^ng vek thei tih hi a ni.

Kan hre sa vek tho ang a, Paula’n a lo mitthla angaKristiante hi kan inpumkhat a nih ngat chuan Setana chu alungni lo hle d^wn a. Chuv^ngin kan z$ngah hianinremlohna, in\hendarhna, inbeihtawnna,inhmuhmawhtawnna, leh inhuattawnna chi theh darh a tumruh hle a ni. Chutiang ch$ a theh darh av^ng chuan Kristataksa kohhranhote z$ngah hian inpuhmawhtawnna a l>ng\h$n r>ng a ni lo’m ni?

Sawi ho t<r: Kohhranin \ha taka a hna a thawh theih n^nhian inpumkhatna chu a \<l hle lai hian, inpumkhatna kanhriatthiam d^n erawh a inang vek kher lo thei a.Inpumkhatna chu engin nge siam? Seventh-day Adventist

Page 66: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

66

Kohhran hian engtin nge inpumkhatna chu kan lant$r theihang?

IV. Diabola n>na inbitumna (Efesi 6:11-17)

Efesi 6:10–17-ah hian Pathian Lehkhabu-in indona ropuichu thlarau lam indona a nihzia chiang taka a sawina kanhmu a. Hetah hian diabola (Grik, diabolos; Thupuan 12:9

n>n khaikhin la) chu Pathian hm>lma lian ber anga sawi ani a, ngamthl>mna chi hrang hrang a hmang a (Grik \awngchuan methodeia tih a ni a, he thumal hian Genesis 3:1-aEvi a thl>m d^wna a fin verv>kzia kha min hriat chhuaht$ra ni). Diabola n>na kan inbeih d^n sawifiah n^n chuan“buan” tih emaw, “sual” tih emaw a hmang bawk (Grik,pale; Efesi 6:12).

Sual sipaite chu ringtute tih\haih \h$n anga sawi a nibawk a, Thupuan 12-a drakon-in hmeichhia a ch^ng renglai te pawh kha rilru-ah a lo lang a. He lai thu-a ringtute’nkan buan nia a sawi chu “lalnate leh, thuneihna te leh, hethim chunga khawv>l ror>ltute leh, v^n hmunahte thlarausualho awmte an ni a,” (Efesi 6:12). Thil lang chiang ta>m >m chu, Pathian mite hian keimahni chakna ringawtchuan h>ng sual sipai rothap tak takte hi kan ngam d^wnlo va. Chuv^ng tak chuan Pathian r^lthuam famkim pawhp>k kan ni ta r>ng a ni: kan k^wng chu thutak k^wnghr>ninkan hr>ng ang a, felna ^wmph^w kan hâ ang a, remnachanchin \ha inbuatsaihna chu kan ke-ah kan bun ang a,rinna ph^w kan la ang a, chhandamna lukhum kan khumang a, Thlarau ng<nhn^m Pathian Thu chu kan la bawk t<ra ni (Efesi 6:14-17).

Ngaihtuah Teh: Engtiangin nge Efesi 6:14–17-a thlaraulam r^lthuam p>k min tiamte hian sual thiltihtheihna lehthlarau lam thimna lak ata min v>nhim le?

Page 67: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

67

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hian inpumkhatna thu lehringtu int>l kh^wmte z$ngah mahni tih theih z^wng \heuhte\ha taka tih mai a pawimawhzia min hrilh a. Engtianginnge kohhran chu taksa anga a tehkhinna hian mawhphurhna\henkhat chu \henkhat dang aia pawimawh b$k leh ropuiz^wk anga ngai lo t<ra min zirt$r le?

Ngaihtuah zui t<r:uuuuuEngtiangin nge Krista’n Setana a lo hneh tawhna chu

keimahni hnehna pawh a lo ni ve?

vvvvvEng v^ngin nge kohhrana awm hi a pawimawh viau?Eng v^ngin nge kan awmna kohhran chu kohhran dik ani em tih pawh hriat a \<l viau bawk le?

wwwwwPaula kh^n Kristian nunah kohhran hian pawimawhnath<k tak a nei a ni tih a rinzia a lanna a awm em? Hansawi ho teh u.

xxxxxKan l^wina kohhran chuan a tih t<r ti t^wk lo niin niinhre ta ila, eng thil nge kan tih ang?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: Thawhlehna thu leh chumi beiseinakhawv>l hn>na hrilh d^rh kan duhna te hian hm>lmapa’nmin beihnate leh min bumna d^n te kan hriatthiam theihn^n min \anpui a ni.

* * *

Page 68: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

68

Zirlai 11-na Zirlai Kaihtawi March 12, 2016Châng thlan: 1 Petera 4:1, 2.

Zirlaite tânHriat t<r: An rinna nun chhuahpui tumtute chuan dona an

hmachhawn ngei d^wn ni ^wma Petera’n a lo sawi chuan chh<t chiang ang.

Hriatthiam t<r: Rinhlelhna te, tihduhdahna te, leh thil sualti t<ra thl>mna te an hneh theih n^n Pathian thutiamtechu ring ngam z>l d^n an thiam ang.

Tih t<r: Pathian duh d^n anga nung tawh t<rin thutl<knaan siam ang.

Thupui |hen: I. Hriat t<r: He khawv>l hlauhawm takah hian Pathian

duh d^n anga nunginA. Ringtute hian Pathian duh d^n anga nun an hman

theih n^n eng thil nge mamawh an neih?B. Pathian duh d^n anga nun hmangtute t^n engtiang

kawngte-in nge khawv>l hi a hlauhawm viau maile?

C. Pathian duh d^n anga kan nun theihna t<r chuanthlarau lam p<r ch^wk t<r eng engte nge awm le?

II. Hriatthiam t<r: Tawrhna k^rah pawh Krista rilruang kha p< ve-inA. Engtin nge ringtute chu an chheh v>la mite khawsak

d^n sual tak tak lak ata chu an inthiar fihl$m theihang?

B. Engtiang kawngte-in nge ror>lna lo thleng t<rbeiseina chuan ringtute chu Pathianin (thim atachhuak a, a >ng mak taka l<t t<ra) a kohna hlutziahrethiam t<rin a fuih?

III. Tih t<r: Indona ropui leh Pathian hmangaihna d^nA. Engtiangin nge Krista lo kal leh i beiseina kh^n i ni

tin nun d^nah hnuhm^ a neih? Engtiangin nge t<nk^r zirlai hian i nun d^nah hnuhm^ a neih ang?

Page 69: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

69

Pathian duh d^n anga nung niin i insawi thei angem? Engtiangin nge Pathian duh d^n anga nungtawh t<ra thutl<kna i siam chuan “tawrhna” a rawnthlen d^wn le?

B. Khawv>l thila nawrna i hmachhawn m>k chu engtenge ni a, ch<ngte chu engtin nge i chin fel theihang?

KHAIKHÂWMNA: Krsita chuan kan t^n a lo tawrh tawhav^ngin amahah chuan khawv>l t^n ni lovin Pathian t^nz^wk kan lo nung thei ta a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: 1 Petera 4:1, 2.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Pathian Thuang taka nung t<r chuan khawv>l leh khawv>l nawmna tehn^wl a \<l a. Chutiang chu mahni nawmsakna <m \h$nteawmna khawv>lah hian thil tih awlsam tak a ni hauh lo;keimahni nungchang \heuhte leh kan v>la thil thlengte hanthl$r phei hi chuan a harsa leh zual hle a ni. Amaherawhchu,Kristaa kan nihna chu kan hrethiam a nih chuan, a duhd^n anga nung z>l thei t<rin a thutiamte chu kan rin chhanthei d^wn thung a ni.

Zirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hian Kristian kan nihnaang leh Seventh-day Adventist kan nihna anga kan thilhmachhawnte chu a tak ngei a nihzia lam a chhui ber a.Ch<ng thilte chu kan thurinte av^nga min nawihsawhtutehmachhawn d^n t<r leh an thiltih dik lo tak tak angte ti vet<ra min s^wmtu ringlo mite lo chh^n d^n t<r te a ni. Iclass member-te kha tihduhdahna k^rah pawh Krista lakarinawm tlat z>l t<r leh khawv>l nawmsak <mna lama ankal ve mai loh n^n chhelna nei thei t<rin fuih ang che.

Page 70: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

70

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: Kristian tih chu eng nge ni a awmzia tihhriatthiamna dik tak neih hi Pathian duh d^n anga nung theit<r chuan thil pawimawh hmasa ber a ni a. T<r k^rah hian 1leh 2 Petera-te hi indona ropui thupui n>na a inkungkaih d^nkan zir d^wn a. Petera chuan Krista chu hrehawm tuartu ropuitak, kan en tawn at^na thil hnutchhiahtu a ni mai lo va, hekhawv>l hlauhawm takah hian Pathian \ih taka nun kan hmantheih n^na mahni inhl^n niin a sawi a. Rinna kawnga kan\h^n chhoh z>l theih loh n^na Setana hnathawhte chu Pathianchuan koh leh thlan kan nihna chianzia tihlanna hmanruaah alo hmang ve hlauh thung a: chh<mpui anga min thl$r rengtulei leh v^na mite hmaah hian mi b$k, lal puithiam kan ni tiha pho lang a ni.

ZIR ZÂUNA I. Tih t<r nei, Pathianin a bîk taka a thlante (1 Petera

2:9)

Hmanlai Israel mite kha Pathian chuan a mi b$k ni t<rin athlang a (Exod. 19:5, 6). Petera lehkhathawn pakhatna chuanhe kohna s^ng tak mai hi Asia Minor ram hrang hranga ringtuawmte-ah (1 Pet. 1:1, 2:9) leh, Kristian kohhran pum puiaha rawn hmeh bel ve leh a ni.

Israel mite kha Pathian hnam thlan b$k an nih thu chuDeuteronomi-ah pawh kh^n sawi nawn leh a ni a, amah Pathianleh Israel-te ink^rah chuan thuthlung siam a nih thu a sawibawk (Deut. 7:6; 14:2, 21; 26:18, 19). Deuteronomi lehkhabuhi hmanlai Bible ram v>la ch>ngte’n inremna thuthlung ansiam \hin d^n behchhana siam a ni tih hria ila. Ch<ng inremnathuthlung an siamahte chuan hnam lian leh chak deuhte kh^nhnam chak lo z^wkte n>n inremna an siam \h$n a. Hnamchak deuhte chuan a chak lo z^wkte chu an v>ng him ang a.Chutianga v>n himna an dawn manah chuan hnam chak loz^wkte chuan anmahni v>ng himtute chu an zah >m >m a.

Page 71: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

71

Chhiahte an ch^wi a, zahna ent$r n^n thilp>k eng eng emawan pe a, tin, kawng hrang hrangin rawng an b^wlsak \h$nbawk. Chutianga thuthlung an siam \henkhatte chu a nghetina fuh >m >m mai a, hnam chak z^wkte lak chuan an v>n himhnam chak lo z^wk lalte chu an fapa ang hial an ngai \h$n a,chutiangin anni pawhin p^ angin an en ve bawk a. Hetiang“t^” anga inngaih tawnna hi Pathian leh ringtute ink^rainlaich$nna awma pawh hian a lungph<m a ni ve a ni.Aigupta ram a\anga an lo chhuah lai kh^n Israel mite chuPathian mite tia koh an lo ni ta a. Pathian mite tih chu Israel-te nihna a ni a; chu an nihna chuan an thil tih t<r (Pathianthup>kte zawm) a hrilh ngh^l bawk a ni. Keini Kristiantepawh hi Pathian thup>kte z^wm t<r koh kan ni ve tho va.Chumi awmzia chu a duh d^n anga nung t<r kan ni tihna a ni;a duh d^n anga kan nunna t<r chhan erawh chu Pathian mitekan lo nih theih n^n ni lovin, Pathian mite kan nih tawh v^ngz^wkin a ni a. Hei hi kan nihna a ni a, hei hi kan thiltihte kantih chhan ber t<r chu a ni bawk.

Ngaihtuah Teh: Sakhua/rinna kan tih hi thurin eng engemaw neih r$k ngawt lam a ni lo va, mahni nihna inhriatchianna a ni bawk tih hi hria ila. Pathian mi thianghlim lehdanglam b$k nia kan insawi a nih chuan, chu kan nihna chuankan tih t<rte leh tih loh t<rte min hrilh d^wn a ni. Kristiantehian an chh<ngkhatte leh an \hiante emaw, an v>la awm hnamdangte nawrna av^nga thil an tih hm^ hian tute nge an nih tihhan inngaihtuah hmasa phawt \h$n se chuan thil kal d^n adanglam ngei ang le! Chutiang chuan tleir^wlte pawh hianthil \ha lo ti t<ra an \hiante’n an thl>mnate an ^wih hm^ hiantute nge an nih tih han ngaihtuah hmasa phawt \h$n bawk sechuan, t<na an awm d^n \ha lo tak ang hi chuan an awm kher^wm lo ve. Thil eng pawh kan tih hm^ hian, tu nge ka nih?

tiin in z^wt hmasa ta \h$n ila, engtiang takin nge kan Kristiannun hi a lo danglam ang le?

Page 72: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

72

II. Pathian duh d^n anga nung t<ra kohna (1 Petera

4:1-9)

Ringlo mite chuan zal>n takin an ch^k z^wng z^wngan ti mai \h$n a – z< an rui a, nuam an ch>n a, milemte anbe bawk \h$n (1 Pet. 4:3). Kristiante erawh chuan thiangtaka an chhia leh \ha hriatna an hman av^ngin h>ng thiltehi an ti ve thei lo. Thianghlim taka nung t<ra koh an ni a(“In thianghlim t<r a ni, kei ka thianghlim si a” (1 Petera

1:16), an rinnaah chuan \hatna an telh t<r a ni a, an \hatnaahchuan ins<mna an telh t<r a ni a, an ins<mnaah chuanchhelna an telh t<r a ni a, an chhelnaah chuan Pathianngaihsakna an telh t<r a ni a, Pathian an ngaihsaknaahchuan unaute hmangaihna an telh t<r a ni a, tin, an unautean hmangaihnaah chuan hmangaihna an telh t<r a ni bawk(2 Pet. 1:5-8; 1 Pet. 4:8, 9 n>n khaikhin la). Kristian kannih av^ngin kan mihring ch^k z^wng ang ni loivn, Pathianduhz^wng anga nung z^wk t<r kan ni a (1 Pet. 4:2). Kristakh^n kan t^n a lo tuar tawh a (4:1), tisa nunr^wnna lehsualna lak a\anga zal>nna kan chan theih n^n ama taksangei chu a lo phah hniam a ni.

Ngaihtuah Teh: Eng v^ngin nge \hiante nawrna hi \halaitez$ngah chauh thleng \h$n nia ngaihna hi a dik lo mai nilovin, a hlauhawm >m >m bawk le? Puitling ni-a ngaih nitawhte’n an \hiante lak a\anga nawrna chi hrang hrang antawn \hin chu engte nge ni? Kristian nun kawng kan zawhchh<ng hian chutiang nawrna chi hrang hrangte chu kant^wk ngei d^wn a, a lo hmachhawn d^n t<r Bible-in minhrilhte chu engte nge ni?

III. Pathian duhz^wng anga nungin: Thutiam chu (2Petera 1:4-10)

Pathian duhz^wng anga nung tih hi thiltih av^ngachhandamna hlawh chhuah tum tih n>n a thuhmun lo va.

Page 73: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

73

Kan t^na Krista’n a lo tih tawh az^ra Pathian thutiamte-ainnghat a ni z^wk. Hei hi chu z^wlneite’n an lo hrilhl^wk\hin chhandamna kha a ni a (1 Pet. 1:10, 11). Pathianduhz^wnga nung tih hi chu Krista z^ra kan neihchhandamna chanchin \ha-a innghat a ni thung (1 Pet.

1:12). Ama ropuina leh \hatna av^nga min kotu Pathianchuan nunna leh Pathian ngaihsakna kan lo neih theih n^nakan mamawh zawng zawngte chu min pe a (2 Pet. 1:3),

chutichuan, ch^kna av^nga khawv>la chhiatna lo awm hikan tl^n chhuahsan thei ta a ni (2 Pet. 1:4).

IV. Nuihsantu tam tak an la awm d^wn (2 Petera 3:3-

14)

Petera chuan Krista lo kal lehna leh ror>lna hnuhn<ngber chu a lo thlen ngei t<r thu a sawi a (2 Pet. 3:7, 10),

t^wpna hun a lo hnaih tak takah chuan nuihsawhtute pawhan lo chhuah t<r thu a sawi bawk. A sawi d^nin, hun kaltawha thil thlengte kan thl$r chuan Krista chu a lo kal lehngei d^wn tih a chiang hle a, Nova hunlai pawh kh^n tuil>thmangin khawv>l hi a lo tichhe vek tawh a ni tih a sawi (2Pet. 3:6). Ch^ng 11 leh 14-ah te hian Krista chu a lo kalleh ngei d^wn a ni tih hriatna chuan thianghlim taka nungt<rin min fuih d^wn niin a sawi bawk.

Ngaihtuah Teh: Krista chu a lo kal leh ngei d^wn a ni tihrinna leh thianghlim taka nun hman duhna hi eng nge ainzawmna awm?

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: I class member-te kha t<n k^r zirlaite hianmahni nun \heuha seng l<t thei t<rin pui la. Ringtutenun d^nah leh ringlo mite nun d^nah hian thil inang lochiang tak a awm a, 2 Petera 1:5–8; 1 Petera 4:8, 9 leh 1Petera 4:3-te hi kan chhiar chuan an nun d^n a dang hle a

Page 74: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

74

ni tih kan hmu thei. T<n k^r zirlai hian Kristiante nund^n leh ringlo mite nun d^na danglamna awm t<r sawi botumna ang chi r>ng r>ng chu a rawn hnial a. Mahse chutiangchu kherkhiap taka d^n zawmna av^nga chhandamnahlawhchhuah tumna thanga ^wk si lovin a ti thung a ni.

Ngaithuah zui t<rte:uuuuuKa nun d^n hi Pathian duhz^wnga kan hman theih n^n

Pathian khawngaihna leh Krista felnaa innghat chungin,englaite hi nge ka thl^k danglam ngai awm?

vvvvvEngtiang kawngte-in nge \hiante nawrna hi Pathianduhz^wng anga ka nun theihna t<r d^ltu a nih \hin?

wwwwwKristiante hian Krista lo kal lehna an rinna kawngahhian chona eng engte nge an hmachhawn \hin?

xxxxxKrista lo kal lehna kan rinna leh kan ni tin nun kanhman d^n te hi eng nge a inzawmna awm?

yyyyyHrilhl^wkna hian Krista chu a lo kal leh d^wn nia kanrinnaah engtin nge min \anpui?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: Kan rin d^n hian kan nungchang a hrilngh^l \h$n a; chutiangin kan nunchang pawh hi kanch>npuite leh kan \hian kawmte az$rin a danglam thui vehle bawk. I class member-te kha kan thurin leh kan nuninkungkaih d^n ngun taka ngaihtuah t<rin s^wm ang che.

* * *

Page 75: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

75

Zirlai 12-na Zirlai Kaihtawi March 19, 2016Châng thlan: Thupuan 3:20.

Zirlaite tânHriat t<r: Kohhran pasarihte hn>na thuchah hi a dawngtu

t<r kohhran \heuhte t^na duan a ni a, tin, h>ng kohhranpasarihte hian kohhran hun tawn hrang hrangte a ent$rbawk. Chutih rualin, t<nlai huna Kristiante nunahpawh hmehbel theih tho a ni tih an hria ang.

Hriatthiam t<r: Krista chuan lainatna n>n kan thlaraulam dinhmun a enfiah a, a mi mal ang leh a kohhranang z^wng pawhin kan dinhmun min hriatthiampui>m >m a ni tih an hrethiam ang.

Tih t<r: Krista’n ama hnehna \^wmpui t<ra min s^wmnachu an pawm ang.

Thupui |hen: I. Hriat t<r: Sual n>na in inbeihnaah hian i mal \an

lo a ni tih Krista’n a hrilh cheA. H>ng thuchah hrang hrangahte hian engtiangin nge

Isua nihna chu sawi a nih? H>ng thuchah hranghrangte hian Krista’n kan mamawhte a phuhr<k d^nengtin nge min hrilh?

B. H>ng kohhran hrang hrangte hian an nihna dik takan hre hlawm lo a ni tih a lannate chu eng nge ni?

II. Hriatthiam t<r: Krista chuan Setana n>na kaninbeihnaah hian min \anpui a tiamA. Krista’n thlarau lama kan dinhmun dik tak min hrilh

hi pawm thei t<rin engtin nge min fuih?B. Setana “inkh^wmna inhote” leh a ruahmanna

tenawm tak takte kan hneh theih d^n kawng awmchhun chu eng nge ni?

III. Tih t<r: Hmangaihna n>na min sawis>lna chupawminA. Vawiinah hian Isua chuan kohhran pasarihte hn>na

thu a sawi ang kh^n i hn>nah thu rawi ve leh d^wn

Page 76: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

76

ta se (a sawi r>ng bawk a), i thlarau dinhmun khaengtiangin nge a sawi ve ang?

B. Kan \hian \ha tak tu emaw-in dinhmun \ha lo takakan din m>k thu min hrilh ta sela, engtin nge kanlo chh^n l>t ang?

KHAIKHÂWMNA: Kohhran pasarihte hn>na thuchahte hianKrista chu a kohhrante n>n hnai takin an inzawm reng \h$na, tin, kan z$nga ch>n ve a duhzia pawh min hrilh fo \h$n ani tih an tilang a. Chutianga min awmpui av^ng chauhchuan hnehna chan pawh kan inbeisei thei r>ng bawk a ni.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Thupuan 3:20.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Krista chuana kohhranhote leh kohhran member tinte chu thlarau lama\hang lian z>l t<rin a duh a. Krista chuan kohhran tintethlarau dinhmun dik tak chu uluk takin a endiksak a, andamna t<r at^na an mamawh \heuhte chu a hrilh bawk.Keini pawh hian thlarau lama insiam \hat kan ngaihna laichu eng pawh lo ni se, Krista chu kan thinlunga lo ch>ngt<rin rinna-in kan s^wm t<r a ni a. Chutianga kan tih phawtchuan keimahni-ah hian a felna chu a rawn lang chhuakmai d^wn a ni.

Zirtîrt<te Pual: Kohhran pasarihte hn>na thuchahte hi izirlaite hn>na i zirt$r lai kh^n h>ng thuchah mal tinte hi mimal leh kohhran t^n pawha thuchah a ni ngh^l a ni tih hriala. I lawina kohhran leh Seventh-day Adventist Kohhranpum pui pawh hian harsatna mak tak tak kan t^wk a ni maithei a, tin, kawng hrang hrangin kan \hang chho ve z>lpawh a ni mai thei bawk. A enga pawh chu lo ni se, Kristachu kan z$ngah a awm z>l a, min kaihruai a, mi siam\ha a,min chhandam t<rin a hnai reng a ni tih i hria ang u.

Page 77: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

77

Ngaihtuah Teh: Davida kh^n Bathsheba n>n thil dik lotak an ti a ni tih a pawm hnu kh^n hetiang thu hi a sawi a:“Ka khawlohnate hi mi silfaisak var la, ka sual hi mitlenfaisak ang che. . . . Aw Pathian, keimahah hian thinlungthianghlim tak siam la; ka kawchh<ngah hian thlarau diktak siam thar leh ang che,” tiin (Sâm 51:2, 10). He ngennathu hi kohhran pasarihte hn>na thuchah >ngah kh^n sawiho ula, nangmahni \heuh kha insiam\hat tum ang che u.

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: Kohhran pasarihte hn>na Krista thuchahsawite hi keimahni t^na thuchah pawh a ni ve tho va. H>ngthuchahte engtin nge a mi mal ang leh a kohhran ang z^wngpawhin kan lo hman \angkai ve ang tih hriat chu kan tiht<r a ni ta a ni.

ZIR ZÂUNA I. I thiltihte ka hria: Krista’n Ephesi khua mite a hmuh

d^n (Thupuan 2:1-7)

Efesi khuaa kohhran hi harsatna k^rah pawh chhel takaa awm tlat thu leh, thil \ha lo tutue chu a en liam ve maimai ngai loh thu a sawi a. Tirhkoh ni si lo, mahse tirhkohnia lo inchh^l ve ngawtte chu a hmachhawn a ngai a, PathianLehkhabu a\angin a teh a, mi dawthei tak an ni tih pawh ahmuchhuak nghe nghe bawk. He kohhran hian Nikola hotez$rt$rna chu a dik lo a ni tih hria-in a hn^wl bawk a(Thupuan 2:6). H>ng a nihnate leh a thiltih zawng zawngtehi faktl^k tak vek a ni.

Amaherawhchu, he kohhran hi dimd^wih tak chunginIsua chuan a zilhhau ve tho va: “I hmangaihna hmasa berkha i b^n ta” tiin a hrilh a ni (Thupuan 2:4).

Ngaihtuah Teh: Hmangaihna hmasa ber b^n tih chu engnge ni a awmzia?

Page 78: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

78

II. Hrehawm lo tuar hrep tawh Krista chuan a fatetawrhna a hriathiampui (Thupuan 2:8-17)

Smurna khuaa kohhranho hn>nah chuan Krista chu th$-a lo nung leh ta angin a insawi a (2:8). Tihduhdahna tuarmai t<r kohhran an nih av^ngin hetiang thu hi an mamawhhle a ni. An z$nga \henkhat chu t^n inah khung an ni anga, hrehawm pawh an tuar ang. Mahse thih hnihna chupumpelh an duh a nih chuan thih thlenga rinawm tlat t<rina hrilh a (2:11). Pergamos kohhran hn>nah ve thung chuanKrista chu khandaih hriam tawn neia niin a insawi a. Heihian Pathian Thu a ent$r a. Pathian Thu chu zirt$rna diklo, Setana \hutphah a\anga in\an lak a\anga inv>nna t<r ani (2:13).

Amaherawhchu, tihduhdahna tawrh hrim hrim hi chuanzirt$rna dik lo lakah kohhran a v>nghim hran chuang lo.Anmahni z$ngah ngei hian mi dangte kawng d^l tlattu anawm z^wk a. Tihduhdahna nam>n lo tak tuar ve vek tho sikha Krista chuan a lo hawisan d^wn a nih chu. Alungchhiathl^k hle mai! Hei hian Matthaia 7:21-23-a Isuathusawi, mi tam tak chuan a hmingin thilmak an ti a; mahseamah Isua ngei chuan anmahni chu a hriat ngai loh thu asawi kha min hriat chhuaht$r leh a ni.

Ngaihtuah Teh: Engtin nge Pathian rawngb^wltute ngeipawh hi boral t<rte z$ngah an tel ve theih tho le?

III. Kohhran \iak tîr t^na hlauhawm zirtîrna dik lodangte (Thupuan 2:18-3:6)

Thuatira kohhran hn>nah chuan Krista chu Pathian Fapaniin a insawi a, a mit chu meialh ang a ni a (Thupuan

2:18), rilru leh thinlung en \h$ntu a nih thu a sawi bawk(Thupuan 2:23). Chuv^ngin Krista chuan Thuatira khuaaringtute thiltih d^n te, amah an hmangaihzia te, a rawng

Page 79: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

79

an b^wl d^n te, leh an chhelzia te a hre vek a ni (Thupuan

2:19)

Thuatira kohhrana thil buaithl^k deuh mai awm chuz^wlnei der leh inngaihch$ng tak Jezebeli a ngaithei tlatmai kha a ni a (Thupuan 2:20). Heti laia Jezebili a tih hizirt$rtu derte a sawina a nih a rinawm. Chumi av^ng chuanan z$nga \henkhat chuan “Setana thuril” an tihte chu an lopawm phah nghe nghe a ni (Thupuan 2:24).Sardis kohhran hi chu th$ ni reng chung siin nung emaw ainti tlat mai pek a (Thupuan 3:1). A thu lo dawn tawh lehngaihthl^k tawhte chu zawm chu sawi loh, a theihnghilhzo vek tawh z^wk a ni (Thupuan 3:3). Mahse v^nneihthl^ktakin an z$ngah hian an “puante tibawlhhlawh lo” mi tl>mt> an lo awm ve mial a (Thupuan 3:4). H>ng kohhran hranghrangte’n harsatna an tawhte (zirt$rna dik lo leh \uanf<mnaa\anga thlarau lam \^mna leh, “Setana thurilte’n” anchawhbuai d^n zawng zawng hi ngaihtuah la) hi indonaropuiin a nghawng chhuah a nih loh chuan eng dang v^ngnge ni chuang ang le?

Ngaihtuah Teh: Krista chuan an thiltihte a hriat vek thu asawi a (2:19, 3:1). Heti laia thiltih a sawi hi eng nge ni?Ringtute hian an thiltihte chu “Pathian mit tl<ng zo” ngeiaa nih theih n^n eng nge an tih ngai awm?

IV. Kawngkh^r hawng leh kawngkh^r bula ding(Thupuan 3:7-22)

Filadelphia kohhran hi chakna tl>m t> chauh a nei chungpawha Pathian Thu a pawm tlat av^ngin fak a hlawh hle a(3:8). Pathianin a hmangaih a ni tih hriatt$r an ni a (3:9),

an r^l do m>k chu an hneh a nih phawt chuan Krista hmingan put t<r thu hrilh an ni bawk (3:12). Mi tu emaw hmingkan p< a nih chuan chu mi n>n chuan kan inzawm hnai hle

Page 80: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

80

tihna a ni tl^ngpui a, kan nu leh pa (hnam) hming kan pu\h$n ang deuh hi a ni ̂ wm e. Philadelphia chiah hi Krista’na chhe z^wnga a sawi ve loh kohhran awm chhun a ni.

Laodikei kohhran ve thung erawh hi chu ama awm d^naha lung^wi t^wk >m >m mai a, chuv^ng chuan thuhreturinawm Krista pawhin zilhauna thu hriam tak a fah ta r>nga ni. He kohhran hi chuan a dinhmun chhiatzia a hre lova, ama ngaih pawimawh z^wng ringawt a <mna lamah amit a del zo bawk. Amaherawhchu, inchh$ra an sualte ansiam a beisei tlat av^ngin hmangaihna n>n zilhhauna thu ahrilh ta tho a ni (3:19). Kohhran dang parukte hn>nathutiam a p>kte pawh kha Laodikei kohhran hn>n pawhhian a pe ve leh tho va: a hnehtu a piang chu Krista n>nlal\hutthl>ngah an \hu tl^ng ang, ani pawhin a hneh a, a Palal\huthl>ng lal\hutthl>ng a \^wmpui ta ang chiah kh^n(3:20, 21). H>ng thuchah hrang hranga hnehna sawina\awngkam a hman hian Krista leh Setana ink^ra indona akal m>k thu a tilang a ni.

Ngaihtuah Teh: Laodikei kohhran hn>na thuchah hikohhran pasarihte hn>na thuchah z$ngah Seventh-dayAdventist-te t^na inhmeh bel theih awm chhu a ni em?Eng v^nga ni/ni lo nge a nih le?

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Kohhran pasarihte hn>na thuchahah hiankeimahni thlarau lam dinhmun \heuhte inenfiah t<ras^wmna thu a awm vek a. Ringtute chu Pathian Thu n>nainenfiah t<rin min s^wm a. A b<l \h<m takah chuan h>ngthuchahte hian thlarau lama harhtharna leh siam\hatnachang t<rin min s^wm a ni.

Page 81: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

81

Ngaihtuah zui t<rte:uuuuuEfesi kohhrana zirt$rna dik lo l<t thei mai hian indona

ropui chungch^ng eng nge a sawi? Hei hian keini pawhbumna thanga ^wk mai thei kan nih d^n engtin nge minhrilh le?

vvvvvThupuan 2:14, 15 chhiar la, eng v^ngin nge thurin(zirt$rna) dik vawn hi a pawimawh viau?

wwwwwKawngkh^r hawng a, Krista luht$r t<ra s^wmna thu hieng nge a awmzia nia i hriat?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: Kohhran pasarihte hn>na thuchahte’n an tumbulpui ber chu Krista hn>na int<kluh a pawimawhzia a ni a.I class member-te kha rinnaa Krista chu anmahnia awm t<ras^wm t<rin fuih ang che.

* * *

Page 82: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

82

Zirlai 13-na Zirlai Kaihtawi March 26, 2016Châng thlan: Thupuan 21:4.

Zirlaite tânHriat t<r: Krista leh Setana indona ropui tak chu kumkhua

at^n a lo t^wp d^wn ta tih an hria ang.Hriatthiam t<r: Pathian chuan natna, tawrhna, leh thihna

te hi a zavaiin a la tit^wp vek d^wn a ni hrethiaminan l^wm bawk ang.

Tih t<r: Anmahni mi mal zal>nna \heuh chu hmangin kums^ngkhat leh chatuana Krista n>na ror>l t<rin Kristachu an thlang ang.

Thupui |hen: I. Hriat t<r: Indona Ropoui t^wp hlenna chu

A. K<m tam tak chh<ng Krista leh Setana ink^ra indonalo awm tawh chu a lo t^wp d^wn hnai ta a. Thupuan

20:1-3-a Setana phuar a nih thu kan hmuh hian t<nahna a thawh m>k d^n eng nge min hrilh?

B. |ha famkima siam khawv>la sualna lo luh theihnachhan hriatthiam theihna t<r ber chu eng nge ni?Eng v^ngin nge Pathian hian Setana kha a hel velehkh^n a tihboral ngh^l mai loh?

II. Hriatthiam t<r: Pathian chuan mittui zawng zawnga hru fai angA. He khawv>l, sualna-in a bawh buai hneh >m >mah

hian engtiang kawngte-in nge hm^s^ng ata tawhmihringte hian mittui kan lo fart$r \hin le? Taksaan^ tawrh av^ng te, rilru leh thinlung n^ av^ngtea“mittui” kan lo s>n tawh d^nte sawi chhuak hlawmula.

B. Setana bumna thiltihtheihzia leh, Pathian lama kan\an chuan chakna kan chang d^wn a ni tih kan hriatloh n^na min tihngawn d^n te sawi ho ula.

III. Tih t<r: Fing taka duhthlan theihna hun a la lawmreng a ni tih hre rawh

Page 83: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

83

A. Indona ropui t^wpna chu a lo hnai ta hle a ni tihkan hriat rual hian engtiangin rilru kan put hlawmd^wn le?

KHAIKHÂWMNA: Mi tin hian duh kan thlan ngei a \<l d^wna: Krista’n a lo chan tawh hnehna chu kan pawm ve maid^wn nge, kan hn^wl ang a, Setana n>n chuan kan boraltl^ng z^wk d^wn? Indona ropui t^wpna chu a lo hnai tialtial a, kh<p tinr>ng hi an la \hing\h$ ang a, lei tinr>nginPathian chu hmangaihna a ni tih an la puang bawk ang.

INZIRTÎR DÂN TŰR

Rahbi 1-na: Chawkph<r rawhBible châng thl<r bing t<r: Thupuan 21:4.

Thlarau nun \hanna atâna thil pawimawh: Kum s^ngror>l chh<ng hian mi thianghlimte chuan Krista hovin roan r>l ang a, khawv>l chungthu hi an ngaihtuah ang. Hemichh<ng hian Setana chu phuar ngar ngar a ni a, kum s^ngkhat a vei hnu-ah tihboral a ni d^wn a ni.

Zirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hian indona ropui t^wphunah chuan mihringte hi p^wl hniha kan la in\hen phawkt<r thu a sawi a. P^wl khatah chuan Krista zuitu, NunnaBu-a an hming chuangte chu an awm ang a. P^wl dangahchuan Nunna Bu-a an hming chuang ve lote an awm thungang. Nunna Bu-a hming chuang tih hi thuril leh makdanglam vak pawh a ni hran lo va. Krista’n chhandamnamin siamsak chu rinnain kan lo pawm mai d^wn nge, Setanabumthl<kte z$ngah kan tel ve z^wk d^wn tihna mai a ni.

Ngaihtuah Teh: Indona ropui a t^wp hunah chuanPathianin mittui zawng zawng a hru hul d^wn a. He thu hieng nge a awmzia nia i lo hriat ve?

Page 84: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

84

Rahbi 2-na: Zawng chhuak rawhZirtîrt<te Pual: T<n k^r zirlai hi chuan Krista lo kal hnu,kum s^ngkhat chh<nga thil thleng t<r chu a chhui ber d^wna. Hemi hun a in\an chiah tihin ringtute chu kaihthawh anni ang a (thawhlehna hmasa), thih hnihna chu an tuar ve lovang. Tin, hemi chh<ng hian mi thianghlimte chuan Kristahovin ro an r>l ang a; Setana erawh chu leil^wtah dah niinkhaidiata phuar a ni ve thung ang. Kum s^ngkhat a ralhunah chuan thawhlehna hnuhn<ng a awm ang a, mi sualtechunga ror>lna hnuhn<ng ber pawh a thleng bawk ang;tichuan indona ropui pawh a t^wp zui ve ngh^l bawk ang.Chutiang chuan Pathian ror>l d^n chu mi zawng zawngin adikzia leh a felzia an hre vek d^wn a ni.

ZIR ZÂUNA I. Krista hova kum s^ngkhat chh<ng ror>lin (Thupuan

21:1-4)

Johana chuan v^n a\anga v^ntirhkoh pakhat lo chhuk ahmu a; chu v^ntirhkoh chuan leil^wt chabi leh khaidiatlianpui a keng a. A rawn tih t<r ber chu Setana rawn mana, bumna hna a thawh theih tawh loh n^na phuar a ni.Setana chuan hm^s^ng ata tawh a theih d^n kawng kawnginmihringte hi a lo bum kual tawh \h$n a ni tih a chiang a, abumate hian min bum a ni tih kan inhre lo mai mai z^wk ani.

Chutih chh<ng chuan an rinna av^nga nun ch^nte lehsakawlh leh a lem chibai b<k ve duh lotute chuan Isuahovin kum s^ngkhat ch<ng ro an r>l d^wn a. H>ng mithianghlimte hn>nah hian ror>lna chu p>k a ni d^wn a ni.Thupuan 20:4 hi a Grik \awng lam kan en chuan, sakawlhleh a lem chibai an b<k duh loh av^nga nun ch^n tate(martar-te) z$ng a\ang hian ror>lna \hutphaha \hu t<r anawm hran leh nge ni ang tih a chiang chiah lo va. Johanahi chuan lal\hutphahte a hmu a, a chungah chuan mi an

Page 85: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

85

\h< a, ch<ng mite hn>nah chuan ror>lna an pe a; tin, Isuahriatt$rna thu av^ng leh Pathian thu av^nga an l< an tansaktethlarau leh, sakawlh leh a lem chibai b<k lo va, an chalahemaw, an kutah emaw a chhinchiahna nei lote thlarau pawha hmuh a. Ch<ngho chu an lo nung a, Krista n>n kums^ngkhat chh<ng ro an r>l t^k thu a sawi mai a ni (Thupuan

20:4).

Ngaihtuah Teh: Setana chu “hnamte” a bum theih tawhloh n^n phuar beh tlat a ni d^wn tih thu hian t<na a thil tihm>kte chu eng nge ni tih min hrilh? Ringtute leh ringlotepawh hian t<na Setana thawh ber hi engtiang takin nge kanhriatsak a, engtiang takin nge kan lo inv>n f$mkhur bawkle?

1 Korin 4:5-ah chuan LALPA chuan thima thil thuhr<kte

chu >ngah a rawn la chhuak ang a, thinlunga tumte pawh

a tilang bawk ang” tih kan hmu a. Engtiangin nge he thu

hian kan \awng\aina chh^nna kan beisei ang kan hmuh

loh pawhin thlamuanna min neihtîr le?

II. Ror>lna hnuhn<ng ber leh thih hnihna (Thupuan

20:7-15)

Setana chu a t^nna leil^wt a\anga chhuah a nih rualrualin bumna hna a lo ruahman sa chu thawh leh ngh^l atum a (Thupuan 20:7). Leia hnam chi tin awmte chu bumthl<k vek a la tum ruh hle a ni. Tichuan thawhlehnahnuhn<nga lo thote chu Krista do t<rin a hruai kh^wm taa. Setana sipaite chuan mi thianghlimte awmna Jerusalemthar chu hneh l^k mai theih inringin an hual a (Thupuan

20:9). Mahse an rin ph^k loh thil a thleng tlat mai: v^na\anga mei lo tla chuan Setana leh a tirhkohte b^kah, leiaa bumthl<k tawh zawng zawngte chu a k^ng a. Tichuan,

Page 86: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

86

mei leh k^t d$lah chuan chatuanin a chh<n a z^na hrehawmtuart$r an ni ta a ni (Thupuan 20:10).

He ch^ngin a sawi awmzia hi ngun taka kan ngaihtuahchuan, Setana leh a hote chuan chatuanin hrehawm an tuartlawk tlawk mai d^wn tihna ni lovin, an boral hma chu ank^ng reng d^wn tihna a ni z^wk.

Chutianga ramhuai leh Nunna Bu-a hming chuang lozawngte chu mei leh k^t d$la kan ralt$r (thih hnihna) annih hnu chuan thihna ngei pawh chu a awm tawh lo bawkang a (Thupuan 20:14). Johana 21-a kan hmuh angin leithar leh v^n thar chu a lo thleng tawh d^wn a ni.

Ngaihtuah Teh: Thupuan 20:12-a ror>lna kan hmuhah hianeng chungch^ng nge ngaihtuah a nih le?

III. Lei thar leh v^n thar te chu (Thupuan 21:1–9)

Thupuan 21:1-4-ah hian Johana chuan lei thar leh v^nthar a hmuh thu leh, Jerusalem thar pawh v^n a\anga a lochhuk lai a hmuh thu a sawi a. Pathian chuan a tlansatez$ngah b^wkt> a rawn khawh ve ta a ni. Ani chu an hn>nahan ch>ng reng tawh ang a, anni chu a mite an ni ve bawkang. A mita mittui zawng zawngte chu a hr<k faisak vekang a, thihna, lungngaihna, \ahna, leh natna r>ng r>ngpawh a awm leh tawh ngai d^wn lo va ni.

Ngaihtuah Teh: Johana hian lei thar leh v^n tharah chuantuifinriat pawh a awm tawh loh thu a sawi a (Thupuan

21:1). Hetianga a sawi kher hi eng nge a chhan ni le?

Rahbi 3-na: Nunpui rawhZirtîrt<te Pual: Kan zavai hian he zawhna hot> - Indonaropui a t^wp hunah chuan ka hming hi nunna bu-ah chuana chuang ve ang em? tih hi i inz^wt \heuh ang u. I class

Page 87: Zirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 Châng thlan ... · PDF fileZirlai 1na Zirlai Kaihtawi January 2, 2016 ... B. Setana chu he khawv>l lal a lo ni ta tih hi eng nge a ... hnawtchhuak

87

member-te kha he zawhna hi chh^ng \heuh t<rin fuih angche.

Ngaihtuah zui/a taka hman zui nghâl tűr thilte:uuuuuThupuan 20:1-4 hian Setana chu a taka awm ngei a nihzia

leh bumna hna pawh a thawk ngei a ni tih engtin nge minhrilh? Eng v^ngin nge Setana chu awm tak tak pawh nilova ngaihna hi ^thuaina chi khat a nih le?

vvvvvIn v>nga ch>ng ve tu emaw hn>nah Bible Study i p> m>ka. Chu nu/pa chuan eng v^ngin nge Pathian hian khawv>lasual a lo luh hi a phal tiin z^wt ta che sela. Engtin nge ichh^n ang?

wwwwwMihringte hian thiltitheihna leh duhthlantheihna kan neia nih si chuan eng v^ngin nge kan lo beisei anga tamhian Isua chu an pawm mai loh le?

xxxxxNunna Bu-a i hming a chuang ve r^n mai t<r chu hanmitthl^ chhin la. Engtin chiah nge i awm le? Nunna Bu-ah chuan i hming a chuang ve ngei a nih chiang takahriatna i nei em? Eng v^nga nei/nei lo nge i nih le?

Rahbi 4-na: Siam rawhZirtîrt<te Pual: Indona ropui a t^wp rual hian lehkhabutepawh chu en a ni ve ngh^l d^wn a. Nunna Bu-a an hmingchuangte chuan Krista hovin kum s^ngkhat chh<ng ro anr>l ang. Chu lehkhabu-a hming a chuan theihna t<r at^nathil tih ngai awm chu awlsam t> a ni a: Krista felna churinnaa mahni felna anga lo pawm ve mai chu a ni.