เซลล์ พืช ม.1

13
เเเเเ เเเ

Upload: mammoth-kongkaew

Post on 28-May-2015

323 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: เซลล์ พืช ม.1

เซลล� พื�ช

Page 2: เซลล์ พืช ม.1

ความหมายของเซลล�พื�ช เซลล� ค�อโครงสร�างพื��นฐานของส��งม�

ช�ว�ต เช�นเดี�ยวกั�บโมเลกั!ลเป็#นหน�วยพื��นฐานของ สารเคม� สามารถแบ�งเซลล�พื�ช

เป็#น 2 ส�วนใหญ่� ๆ ค�อผน�งเซลล� (Cell wall) และโป็รโตพืลาสต�

(Protoplast) ซ+�งป็ระกัอบดี�วย น�วเคล�ยส (Nucleus) และไซโตพืลาสต�

(Cytoplasm) ภายใน ไซโตพืลาสต�ม� อว�ยวะภายในเซลล�หลายชน�ดี (Cell

organelles) และเซลล�พื�ชที่��เจร�ญ่เต0มที่�� แล�วม�กัม�แวคค�วโอ (Vacuole) ใหญ่�

ขนาดีและร1ป็ร�างของผน�งเซลล�จะแตกัต�างกั�นไป็ตามชน�ดีและหน�าที่��ของเซลล� นั้��นั้

Page 3: เซลล์ พืช ม.1

ส�วนป็ระกัอบของเซลล�พื�ช

Page 4: เซลล์ พืช ม.1

ส่�วนั้ประกอบของเซลล�พื�ชที่��ส่��คั�ญ เซลล�ของส��งม�ช�ว�ตม�ขนาดีเล0กัมากั ภายในม�โครงสร�างมากัมายดี�งน��

1. ผน�งเซลล� (Cell Wall ) เซลล�ที่��วไป็ป็ระกัอบดี�วย สารพืวกัเซลล1โลสเป็#นหล�กั ที่2าหน�าที่��ห�อห!�มป็3องกั�น

อ�นตรายให�แกั�เซลล�พื�ช ให�เซลล�คงร1ป็เพื��มความแข0ง แรง เซลล�ของส�ตว�ไม�ม�ผน�งเซลล� แต�เซลล�ส�ตว�บาง

ชน�ดีอาจม�สาร เคล�อบเย��อห!�มเซลล�ไดี� ม�ล�กัษณะแตกัต�างกั�นไป็แล�ว

แต�ชน�ดีของเซลล�น��น ๆ เช�น เป็ล�อกักั!�ง กัระดีองป็1 ม�สารเคล�อบพืวกั

ไกัลโคโป็รต�น (Glycoprotein) เซลล�พืวกัไดี อะตอม ม�สารเคล�อบเป็#นพืวกั ซ�ล�กัา สารเคล�อบเหล�า

น��ม�ป็ระโยชน�ที่2าให�เซลล�คงร1ป็ร�างไดี�

Page 5: เซลล์ พืช ม.1

  2.   เย��อห!�มเซลล� (Cell Membrane)

   เป�นั้เยื่��อบ�ง ๆ ประกอบด้!วยื่โปรตี�นั้ และไขมั�นั้ ที่��หนั้!�ที่��คัวบคั(มั

ปร)มั�ณ และชนั้)ด้ของส่�รที่��ผ่��นั้เข!�ออกจ�ก เซลล� และมั�ร-เล.ก ๆ เพื��อให!ส่�รบ�งอยื่��งผ่��นั้เข!�

ออกได้! และไมั�ให!ส่�รบ�ง อยื่��งผ่��นั้เข!�ออกจ�กเซลล� จ0งมั�ส่มับ�ตี)เป�นั้เยื่��อ

 บ�งๆ (Semipermeable Membrane)

Page 6: เซลล์ พืช ม.1

3.   ไซโที่พืลาซ+ม (Cytoplasm) เป็#นส�วนป็ระกัอบที่��เป็#นของเหลวอย1�ภายในเซลล� ม�สารที่��ละลายน2�าไดี�

เช�น โป็รต�น ไขม�น เกัล�อแร� ฯลฯ ป็ระกัอบดี�วยหน�วยเล0กั ๆ ที่��ส2าค�ญ่หลายชน�ดี ดี�งน�� 3.1   ไมโที่คอนเดีร�ย (Mitochondria) เป็#นโครงสร�างที่��ม�ล�กัษณะยาวร�เป็#นแหล�ง

ผล�ตสารที่��ม�พืล�งงานส1งให�แกั�เซลล�          3.2   คลอโรพืลาส (Chloroplast)  เป็#นโครงสร�างพืบเฉพืาะในเซลล�พื�ชมองเห0นเป็#นส�เข�ยวเพืราะม�สารพืวกัคลอโรฟิ9ลล�ซ+�งไม�ดี1ดีกัล�นแสงส�เข�ยวคลอโรฟิ9ลล�เป็#นสาระส2าค�ญ่ที่��ใช�ในกัระบวนส�งเคราะห�ดี�วยแสง

3.3   ไรโบโซม (Ribosome)  เป็#นโครงสร�างที่��ม�ขนาดีเล0กั เป็#นแหล�งที่��ม�กัารส�งเคราะห�โป็รต�นเพื��อส�งออกัไป็ใช�นอกัเซลล�          3.4   กัอลจ�คอมเพืลกัซ� (Golgi Complex)  เป็#นโครงสร�างที่��เป็#นถ!งแบน ๆคล�ายจานซ�อน

กั�นเป็#นช��น ๆ หลายช��น ที่2าหน�าที่��สร�างสารคาร�โบไฮเดีรตที่��รวมกั�บโป็รต�น แล�วส�งออกัไป็ใช�ภายในเซลล�

3.5   เซนตร�โอล (Centriole)  พืบเฉพืาะในเซลล�ส�ตว� และโพืรต�สต�บางชน�ดี ม�หน�าที่��เกั��ยวกั�บกัารแบ�งเซลล�

3.6   แวค�วโอล (Vacuole)   เป็#นโครงส�างที่��ม�ช�องว�างขนาดีใหญ่�มากัในเซลล�พื�ช ภายในม�สารพืวกัน2�าม�น ยาง และแกั;สต�าง ๆ

Page 7: เซลล์ พืช ม.1

4.   น�วเคล�ยส (Nucleus)  อย1�ตรงกัารเซลล� เซลล�ส�วนใหญ่�ม�น�วเคล�ยส ยกัเว�นเซลล�บางชน�ดี เช�น เซลล�

 เม0ดี เล�อดีแดีงของส�ตว�เล��ยงล1กัดี�วยน2�านม และเซลล�ล2าเล�ยงอาหารของพื�ช เม��อ

 เจร�ญ่เต�บโตเต0มที่��จะไม�ม�น�วเคล�ยส           น�วเคล�ยสที่2าหน�าที่�� ถ�ายที่อดีล�กัษณะที่างพื�นธุ!กัรรม ควบค!มกัาร

ส�งเคราะห�สารป็ระกัอบของเซลล� ส�วนป็ระกัอบของน�วเคล�ยสม�ดี�งน��                4.1   น�วคล�โอพืลาซ+ม (Nucleoplasm) เป็#นของเหลวภายใน

น�วเคล�ยส เป็#นส�วนที่��ใส ไม�ม�ส� ป็ระกัอบดี�วยเม0ดีสารเล0กั ๆ ที่��ม�ร1ป็ร�างไม�แน�นอน

          4.2  ร�างแหน�วเคล�ยส ม�โครงสร�างเป็#นเส�นที่��สานกั�นเป็#นร�างแห เม��อ เซลล�ม�กัารแบ�งต�ว ร�างแหน�วเคล�ยส

 จะเป็ล��ยนเป็#นร�างแหโครโมโซม ซ+�งป็ระกัอบดี�วย DNA   หร�อย�น (gene) ซ+�งม� สารพื�นธุ!กัรรมป็ระกัอบอย1� และเป็#นต�วควบค!ม

กัารแสดีงออกัถ+งล�กัษณะต�าง ๆ ของส��งม�ช�ว�ต          4.3   น�วคล�โอล�ส (Nucleolus)  เป็#นต2าแหน�งที่��ต�ดีส�เคม�บนไครโมโซม

 ป็ระกัอบดี�วยสารป็ระเภที่ DNATNA ซ+�งที่2าหน�าที่��เกั��ยวข�องกั�บกัลไกักัารสร�างโป็รต�น

Page 8: เซลล์ พืช ม.1

กัล�องจ!ลที่รรศ์� หมายถ+ง กัล�องจ!ลที่รรศ์น�เป็#นเคร��องม�อที่��ส2าค�ญ่ในกัารศ์+กัษาช�วว�ที่ยาและช�วยให�เรา

มองเห0นในส��งที่��เล0กัมากัๆ อ�กัดี�วย กัล�องจ!ลที่รรศ์น� ( Microscope ) ค�อ

เคร��องม�อขยายขอบเขตของป็ระสาที่ส�มผ�ส ที่างตา ให�เห0นส��งที่��ไม�สามารถเห0นดี�วยตา

เป็ล�า เช�น จ!ล�นที่ร�ย� เซลล�เม0ดีเล�อดี เป็#นต�น

Page 9: เซลล์ พืช ม.1

ส�วนป็ระกัอบของ กัล�องจ!ลที่รรศ์น� 1. ฐาน (Base)  เป็#นส�วนที่��ใช�วางบนโต;ะ ที่2าหน�าที่��ร�บน2�าหน�กั

ที่��งหมดีของกัล�องจ!ลที่รรศ์น� ม�ร1ป็ร�างส��เหล��ยม หร�อวงกัลม ที่��ฐานจะม�ป็!>มส2าหร�บป็9ดีเป็9ดีไฟิฟิ3า

2. แขน (Arm)  เป็#นส�วนเช��อมต�วล2ากัล�องกั�บฐาน ใช�เป็#นที่��จ�บเวลาเคล��อนย�ายกัล�องจ!ลที่รรศ์น�

3. ล2ากัล�อง (Body tube)  เป็#นส�วนที่��ป็ลายดี�านบนม�เลนส�ตา ส�วนป็ลายดี�านล�างต�ดีกั�บเลนส�ว�ตถ! ซ+�งต�ดีกั�บแผ�นหม!นไดี� เพื��อ

เป็ล��ยนเลนส�ขนาดีต�าง ๆ ต�ดีอย1�กั�บจานหม!นที่��เร�ยกัว�าRevolving Nosepiece

4. ป็!>มป็ร�บภาพืหยาบ (Coarse adjustment) ที่2าหน�าที่��ป็ร�บ ภาพืโดียเป็ล��ยนระยะโฟิกั�สของเลนส�ใกัล�ว�ตถ! (เล��อนล2ากัล�องหร�อ

แที่�นวางว�ตถ!ข+�นลง) เพื��อที่2าให�เห0นภาพืช�ดีเจน 5. ป็!>มป็ร�บภาพืละเอ�ยดี (Fine adjustment)  ที่2าหน�าที่��ป็ร�บภาพื

ที่2าให�ไดี�ภาพืที่��ช�ดีเจนมากัข+�น 6. เลนส�ใกัล�ว�ตถ! (Objective lens) เป็#นเลนส�ที่��อย1�ใกัล�กั�บแผ�น

สไลดี� หร�อว�ตถ! ป็กัต�ต�ดีกั�บแป็3นวงกัลมซ+�งม�ป็ระมาณ 3-4 อ�น แต�ละอ�นม�กั2าล�งบอกัเอาไว� เช�น x3.2, x4, x10, x40 และ

x100 เป็#นต�น ภาพืที่��เกั�ดีจากัเลนส�ใกัล�ว�ตถ!เป็#นภาพืจร�งห�วกัล�บ

Page 10: เซลล์ พืช ม.1

ส�วนป็ระกัอบของกัล�องจ!ลที่รรศ์น� 7. เลนส�ใกัล�ตา (Eye piece)  เป็#นเลนส�ที่��อย1�บนส!ดีของล2ากัล�อง โดียที่��วไป็ม�กั2าล�ง

ขยาย 10x หร�อ 15x ที่2าหน�าที่��ขยายภาพืที่��ไดี�จากัเลนส�ใกัล�ว�ตถ!ให�ม�ขนาดีใหญ่�ข+�น ที่2าให�เกั�ดีภาพืที่��ตาผ1�ศ์+กัษาสามารถมองเห0นไดี� โดียภาพืที่��ไดี�เป็#นภาพืเสม�อนห�วกัล�บ

8. เลนส�รวมแสง (Condenser) ที่2าหน�าที่��รวมแสงให�เข�มข+�นเพื��อส�งไป็ย�งว�ตถ!ที่��ต�องกัารศ์+กัษา

9. กัระจกัเงา (Mirror) ที่2าหน�าที่��สะที่�อนแสงจากัธุรรมชาต�หร�อแสงจากัหลอดีไฟิ ภายในห�องให�ส�องผ�านว�ตถ!โดียที่��วไป็กัระจกัเงาม� 2 ดี�าน ดี�านหน+�งเป็#นกัระจกัเงาเว�า

อ�กัดี�านเป็#นกัระจกัเงาระนาบ ส2าหร�บกัล�องร!�นใหม�จะใช�หลอดีไฟิเป็#นแหล�งกั2าเน�ดีแสงซ+�งสะดีวกัและช�ดีเจนกัว�า

10. ไดีอะแฟิรม (Diaphragm) อย1�ใต�เลนส�รวมแสงที่2าหน�าที่��ป็ร�บป็ร�มาณแสงให�เข�าส1�เลนส�ในป็ร�มาณที่��ต�องกัาร

11. แที่�นวางว�ตถ! (Speciment Stage) เป็#นแที่�นใช�วางแผ�นสไลดี�ที่��ต�องกัารศ์+กัษา

12. ที่��หน�บสไลดี� (Stage Clip)  ใช�หน�บสไลดี�ให�ต�ดีอย1�กั�บแที่�นวางว�ตถ! ในกัล�องร!�น ใหม�จะม� Mechanical stage แที่นเพื��อควบค!มกัารเล��อนสไลดี�ให�สะดีวกัย��งข+�น

13. จานหม!น (Revolving nosepiece)  ใช�หม!นเม��อต�องกัารเป็ล��ยนกั2าล�งขยายของเลนส�ใกัล�ว�ตถ!

Page 11: เซลล์ พืช ม.1

กัารใช�กัล�องจ!ลที่รรศ์น� 1. กัารจ�บกัล�อง ใช�ม�อหน+�งจ�บที่��แขนของกัล�อง และใช�อ�กัม�อหน+�งรองร�บที่��ฐาน2. ต��งล2ากัล�องให�ตรงเสมอเพื��อป็3องกั�นไม�ให�ส�วนป็ระกัอบต�างๆเล��อนหล!ดีจากัต2าแหน�ง3. หม!นเลนส�ใกัล�ว�ตถ!ให�เป็#นเลนส�ที่��ม�กั2าล�งขยายต2�าส!ดีให�อย1�ในต2าแนห�งแนวของล2ากัล�อง4. ป็ร�บกัระจกัเงา หร�อเป็9ดีไฟิเพื��อให�แสงเข�าล2ากัล�องไดี�เต0มที่��5. น2าแผ�นสไลดี�ที่��จะศ์+กัษาวางบนแที่�นวางว�ตถ! ให�ว�ตถ!อย1�บร�เวณกั+�งกัลางบร�เวณที่��แสงผ�าน6. มองดี�านข�างตามแนวระดี�บแที่�นวางว�ตถ! ค�อยๆหม!นป็!>มป็ระบภาพืหยาบให�เลนส�ใกัล�ว�ตถ!เล��อนลงมาอย1�ใกัล�ๆ กัระจกัป็9ดี

สไลดี� ( แต�ต�องระว�งไม�ให�เลนส�กั�บสไลดี�ส�มผ�สกั�น เพืราะจะที่2าให�ที่��งค1�แตกัห�กัหร�อเส�ยหายไดี�)

Page 12: เซลล์ พืช ม.1

กัารใช�กัล�องจ!ลที่รรศ์น� 7. มองที่��เลนส�ใกัล�ตาค�อยๆป็ร�บป็!>มป็ร�บภาพืหยาบให�กัล�องเล��อนข+�นช�าๆ

เพื��อหาระยะภาพื เม��อไดี�ภาพืแล�วให�หย!ดีหม!น ตรวจดี1แสงว�ามากัหร�อน�อย เกั�นไป็หร�อไม� ให�ป็ร�บไดีอะแฟิรมเพื��อให�ไดี�แสงที่��พือเหมาะ

8. มองที่��เลนส�ใกัล�ตาหม!นป็!>มป็ร�บภาพืละเอ�ยดีเพื��อให�ไดี�ภาพืที่��ช�ดีเจนย��ง ข+�น ถ�าว�ตถ!ที่��ศ์+กัษาไม�อย1�ตรงกัลางให�เล��อนแผ�นสไลดี�เล0กัน�อยจนเห0น

ว�ตถ!อย1�ตรงกัลางพือดี�9. ถ�าต�องกัารให�ภาพืขยายใหญ่�ข+�นกั0หม!นเลนส�อ�นที่��กั2าล�งขยายส1งข+�น

เข�าส1�แนวล2ากัล�อง แล�วป็ร�บความคมช�ดีดี�วยป็!>มป็ร�บภาพืละเอ�ยดีเที่�าน��น10. บ�นที่+กักั2าล�งขยายโดียหาไดี�จากัผลค1ณดี�งที่��กัล�าวไว�แล�ว11. หล�งจากัใช�กัล�องจ!ลที่รรศ์น�แล�ว ให�ป็ร�บกัระจกัเงาให�อย1�ในแนวดี��ง

ต��งฉากักั�บต�วกัล�อง เล��อนที่��หน�บสไลดี�ให�ต��งฉากักั�บที่��วางว�ตถ! หม!นเลนส� ใกัล�ว�ตถ!ให�เป็#นอ�นที่��ม�กั2าล�งขยายต2�าส!ดีอย1�ในต2าแหน�งของล2ากัล�อง และ

เล��อนล2ากัล�องให�อย1�ในต2าแหน�งต2�าส!ดี เช0ดีที่2าความสะอาดีส�วนที่��เป็#นโลหะ ดี�วยผ�าน!�มๆและสะอาดี แล�วจ+งน2ากัล�องเข�าเกั0บในต2าแหน�งที่��เกั0บกัล�อง

Page 13: เซลล์ พืช ม.1

ว�ธุ�กัารดี1แลร�กัษากัล�องจ!ลที่รรศ์น�

หล�งจากัใช�กัล�องจ!ลที่รรศ์น�เสร0จ ใช�ผ�าที่��สะอาดีและ แห�งเช0ดีที่2าความสะอาดีส�วนที่��เป็#นโลหะ ส2าหร�บส�วนที่��

เป็#นเลนส�และกัระจกัที่2าความสะอาดีโดียใช�กัระจกัเช0ดี เลนส�เที่�าน��น เล��อนที่��หน�บสไลดี�ให�ต��งฉากักั�บต�วกัล�อง

หม!นเลนส�ใกัล�ว�ตถ!ที่��ม�กั2าล�งขยายต2�าส!ดีให�อย1�ในแนว ล2ากัล�องแล�วเล��อนให�อย1�ในระดี�บต2�าส!ดี ป็ร�บกัระจกัเงา

ให�อย1�ในแนวต��งฉากักั�บพื��น ใช�ผ�าคล!มไว�เม��อเล�กัใช� งาน อย�าเกั0บกัล�องไว�ในที่��ช��นเพืราะจะที่2าให�เลนส�ข+�นรา