283 ADINNOCENTIlHI REGLSTA

yARIOMJM AD INNOCENTIUM III

. EPISTOL^E.

I.

G. Lingonensis,R. Gauiloneims,episcoporum;G.de Cistercio, N. de Firmilale, G. de Pontiniaco,el 0: de Claravalle, abbatum.— Pro mililibusde Calatrava.

(Anno1198.)

[HENRIQUEZ,MenologiumCislerc, U, 484,]Reverendissimodominoet PatrifNsocENTio,Dei

gratia summoponlifiei, G. eaderogralia, Lingo-nensis episcopus,R. eadem Cabilonensis episco-

pus, G. deCislercio, N. de Firmitate, G. de Pon-

tigniaco,et G. de Claravalledicli abbates salutem

et tam devolum,quam debilumsubjeclioniset re-

verenlisefamulatum.SanctsePalernilativestrserei gestseseriemdecla-

ramus defratribus Calalravensismilitiae,qui nunc

de Salvaterra dicuntur, postquam idem castrum

Calatrava occupalum est a paganis, quo ordine

Jlorimuudensisdomus iilii facti sunl, earalioneet

obnoxietatefiliationis,qua filiadomusmatri domui

subjicitur, respicitet tenetur, quatenus si quis

aliquideontra hoc moliri nititur, viso teslimonio

nostro, totummolimenejus auctoritatis aposlolicaejudicio destruatur. Cum fratres Calalravensesab

ipsa inchoatione sua, Cisterciensemprofessisintordinem, hoc se eenseri nominegratulantes, sub

quo in omnibusfereChristianitatispartibusnomenDeiaiidelibus benedicituretlaudalur. Placuit ma-

gistro et fratribus de Calatrava, ut idemmagister,anno Domini1187,se Cisterciensicapitulopraesen-larel, ibique cum litteris regisCaslellaeel precibusmagnatumdeHlspaniapostulationemsuam et suo-rttmfaceret, quatenuseidemordiniCisterciiincor-

porarentur arctius et junclius uniientur.Bonumvisum est in oculis omnium pelitio eo-

rum, et quia de religione manabat admissa est.

Piseceptumest communiassensu, el deliberalione

capituli, ut essent filiiMorimundi,utque abbas etdomus eademin eos jus illud filiationis haberet,quale In Morimundonoscitur habere Cistercium,id est, auctoritatemvisitationemannuamfaciendi,magistrumqui locoabbatis est creandi, vel amo-

vendi; culpas quseaccidunt emendandi, ultionemde excessibusexigendi, et similia. Traditumestinstitutum et vitaenorma prsescripta, et de victttel veslilu deincepsab eis observandatraditio, acde caeteiis spiritualibus studiis, quse in ordine

eonservantur,quaeipsi gratanti votoetanimo su-

sceperunt, sicut in rescripto chaita^, quse inlerillos et Morimundensesfacta fuit, quam hic ideo,

A ut vobispalamfiat, compegimuset scripsimus in

promptuest intueri, etc.

Constitutionesmiliiumde CalalravaqumInnocen-tio III confirmandmproponunlur.

s Fraler Wido,Cisterciensis humilis minister,cumepiscopiset abbatibus totius capiluli,venera-bili fratri Nunnomagisltcet universitati fratrumde Calatrava,salutem et fialernsa chaiitalis affe-ctum.

i Laudabilepropositum vestrum,quo a mililiamundiad Christi militiamconversi,inimicosfidei

expugnarestatuistis,plurimumapprohamus,omni-

potentiDeo, qui quos vult, quomodovultad setrahit, et aliumsic, alitimquidemsic ad suumob-sequiumconvertit,gratias agenteSjproTiiofecluve-slro ei augmento, merito el numero, apud eumhumiliter sttpplicamus. Quodautem postulastis,suseipivos videlicet in communionembcneficio-rum ordinis nostri, non ut familiares, sed ut verefratres, gratanter annuimus. Quod consequentervivendiformampraescribivobis auctoritate noslraexigitis, nos eommunicato eonsilia, de viclu acveslitu vestro pauca vobis capita exprimere non

negligendumputavimus. Lineis itaque in femo-ralibus tanlum uli vobis lieebil; vesles modera-tas, houestas,commodasad consiliumdominiMo-rimnndensiset magistrivestrihabeatis,elscapularepro habitu religionis.Vestitiet cinctidormielis, etin oratorio, et in refectorioet in dormilorio, et in

C coquinajuge silentiumtenebitis. Snmmopereca-vebitis, ne in qualicunqueveste ac superfluiialisargui, ac curiositalis possitisnotari. Tribus ve.roin hebdomada dicbus, id est, feria tertia, quintaet Dominicacum prsecipuisdiebusfestis, carnibusvesci licebit. Unotamenferculo, et unius generis,quantumad carnes pcrtinet, contenti eritis, etadmensasubiquesilentiumtenebitis.Prsetereape-titioni vestrsecondescendimus,nt videlicet nulliordinisnostri liceatquemcunquefratrumvestrorum

recipere absque assensu vestro, sed et vos erganostros eadem lege tenebimini. Cum aulem ad

aliquamabbatiamordinisnostri veneritis,quoniamconsuetudinesnostras minus novistis, non in con-

p ventu, sed iii hospiliis honeste et charitative,

quantoque familiarius fieri poterit, recipiemini.

Capellanosin domovestraprofessos,sicut \os, in

bono ordinis recipimus.Quifratrem suumpercus-serit, sexmensibusad armaet equumnon accedat,tribus diebusin terra comedet.Qui magistro sua

283 SIJPPLEMENTUM.— VARIORUMEPISTOL.E ADIPSUM.""

286

inobediensfuerit, similiter paliatur. Qui in qua-

cunque alia obedientiapositusfuerit, non contra-

dicat. Quiin fornicationepublicedeprehensusfue-

rit, auno uno in terra comedat, tribus diebus in

septimauain paneet aqua; feria sexla disciplinam

aecipiat. Ab Exallatior.eSanctseCrucis usque in

Paschas tribus diebus omnesin bebdomadajeju-nabunt quidomi sunt; qui aulem inter^Saraeenos,sicutmaglslerordinaverit, et sicut solent. De his

omnibuspraeeipimus,utobedialis magislrovestro

et professionemfacialis sicut abbali. Qui plus aut

minusbis quaehic continenturquaesierit,de domo

expellatur: Vos autem faeimus liberos ab omni

exaclioneabbalum. Confessionesvestras capellani,

qui missasvobis cantabunt,recipient, et ipsosvos

eligetis.Magisteretiam capitulum quotidieleneat

vobis,et duas quadragesimasjejunabilis. Si abba-

tias aedificarepoteritis, dominus Morimundensis

ordineteas. ldem abbas Morimundiprovideatquo-modoper se velper aliumsemelin annovisilentur.Duomonachide eodemmonasterio,poslquamcoi>

structum fuerit, quotiesnecesse fuerit cum ipsisfraliibusmorabuntur.

i Aclumab anno IucarnationisDomini 1198.»His ergo, Pater sanctissime, ila geslisel hujus-

modi a capilulo taliter impetralis, idem magisterad sanctamSedemapostolicamcumquodammona-

cho nunliodominiMorimundensisaccessit, el haecslbi oblinuit apostolico privilegioconfirmari.QuielMorimundensisnuntius privilegiumsibi innovari

impetrans a praedecessorevestro piae memoriae

papa GregorioVIHsuper abbatiis,grangiiset pos-sessionibuset periinemiis,quaedomuseadempos-sidebat,domumel ordinemet fratres de Calatrava,et omnia ad eos pertinentia, inter caeleraprivi-

legiata domui suaeprsedicliadjutorio reporlavit.Posleavero suceedentibussibisummispontifieibus,el Morimundensibusnovaa novis apostolicisprivi-legia requiienlibus, factum est ut habeant Mori-

mundensesin privilegiisquaiuor,videlicetGregorii,Clemenlis,Ccelestini,Innocentii,eamdemdomum,id est Calatravamin eorum qui ad ipsospertinemannumerationeconseilam.Itaquepieiatemveslram

quanlum precum instaniia possumus, exoramus,quatenus boc j'us filialionis in Ipsos, quod lantcconsilioet discretione eoncessum cst Morimun-densi domui, scriptis apostolicisconfirmetis, neeam contingattali membrofactione quorumlibelmalignanliummutilari. Erunt forle de illis qui advos veniant, lilteras emancipalionisel avulsionisab ordineveltranslationis ad aliam domum falsis

suggestionibuspetiluri, ambulantesin magnis, nordini subjicidedignanles, oblili quanla in majo-ribus eorumhumilitasfuerit; qui non in genere,non in diviliis,non in armis, non in crebris paga-norum vicloriis,non in reportalis locupletibusfre-

queuterexuviis'gloriantes,seipsosordini specialiteiac fideliterMorimundovoluntariesubdiderunt. II-iorum ergo temerarioab apostolicaauctoritate ob

A viandum estnisui, ne domuspraedictalam dam-

nose et lam graviterdemembreiur.

II.

*uramentumfide'italisquodfecilJoannesdeCeccanoRonianmEcclesim, pro luendis el conservandisregalibussancliPetri.

(Anno1201.)

[MURATORI,Anliq.ItaL, I, 021.]

Annoquarto pontificaltisdominiInnocentiipapseIII, nobilisvir Joannesde Ceccanojuravit fidelila-

tem ipsidomino papse Innocentio,de Ceccano et

.tola terra, quamtenet in palalioAnagnino,coram

episcopis, presbyteris, diaconibtts, cardinalibus,aslanlibus multisclericiset nobilibusAnagninis,et

extraneiseliam, et mililibusipsiusJoannisdeCec-

cano.Et recognovitCeccanum,et totam aliamter-

ram suam se ab EcclesiaRomana tenere. Forma

vero fidelitatishsecfuit: «Ego Joannesde Ceccano,ab hachora in anleafidelis ero bealoPelro et Ec-

clesimRomanm,et dominomeopapmInnocentio,et

successoribusejuscanoniceinlrantibus. Nonero in

faclo nequediclo,nequein consilio,aul in consensu,ul vilamperdantaut membrum,velcapianlur mala

captione.Consilium,quodpersevelpernuntium,aut

litteras mihi crediderinl, ad eorum damnuin me

sciente nulli pandam. Si eorum cerlum damntim

scivero,si possum,remanerefaciam: si nonpossum,

significaboeis per mevelpermeaslillerasaut nvn-

lium, veldicamtali personm,quameis credam pro

Q certo dicturam. Ceccanumet totam aliam ierram

mcam,quamhabeo,el alia regalia beali Pelri, qumhabel, adjulor eisero ud defendendum:qum non

habel,ad recuperandum,et recvperala ad relinen-

dumet defendendumconlra omnes homines.Hmc

omniaobservabobonafide, sine fraude,el maloin-

genio.Sic meDeusadjuvet,et hmcsamta DeiEuan-

gelia.»Post haecmittens manus suas inter manus

ipsiusdomini papse,fecit ei ligiumhoininium.Do-

mnus autempapa invesliviteumde gratia sua cum

cuppaargenlea deaurata. Postmodumvero eodem

anno, idcm doninuspapa fidelilatemet servitium

jpsius Joannis de Ccccano et progenitorumej'us

attendens, ei castrum Sitcnse iu beneficiuraassi-

gnavit.D

II bis.

De fidelilateet hominioRomanmEcclesimprmslitisabAndreadeCalviniaco,elcuslodiaburgiDolensiscommissaeidem.

(Anno1202.)

[MURATORI,Antiq.Ilal., I, 623.]

Annoquinlodomini InnocentiiIHpapse, nobilis

vir Andreasde Calviniacofecit fidelitatemdomino

papaeInnocentio,de custodiaburgi Dolensis,hoc

modo;inLateranensipalatiocoramepiscopis,prse-

sbyteris,et diaconibuscardinalibus,astantibusmi-

litibus et clericisipsiusnobilis,abbate Dolensi, et

duobusmonachis,suis,et multis aliis lam clericis

quamlaicis: In nomineDomini.Amen.EgoAndreas

dc Calviniaco,dominuscastii Radulfi, ab hachora

287 AD INNOCENTIIHI REGESTA , 288

in anteafidelisero bealoPetro et EcclesiwRomanm,et dominomeo papmInnocentio, et successoribusclc. (ut supra), burgumDolense,cujuscustodiamab EcclesiaRomanaleneo,elalia regaliabeatiPeiri,qumhabet,adjutoreis eroad defendendum; qumnonhabetad recuperandum:recuperataadrelinendumet

defendendumcontraomneshomines.Lcgatoset nun-

lios EcclesimRomanmhonorificesuscipiam,et be-

nignetiuctabo; et per lolamlerram meamsecurmn

eis propossemeoprmstaboconductum.Hmcomnia

observabosine frau.deel maloingenio,bonafide.Sic

me Deusadjuvet,ethwcsancta Dei Evangelia.Post

haecmittensmanussuas inter manus dominipapae,fecit ei ligittmhominium.Dominusaulem papa in-

vestiviteumdemgralia sua de custodiabttrgi Do-

lensis.III.

OtlonisimperalorispactumcumAdolfoarckiepiscopoColoniensi.

(Anuo 1202,Sept.)IProditjam primaviceex codicebibl. olim Paulina

Monasteriensis,jam regiseBerolinensis,epislolasInnocenlii111ad ecclesiamColoniensempertinen-tes complexo,cuj'usuberioremnotitiamdebemu;V.Cl. Roestell,diligentioperisnoslri faulori, quiflagitantibusnobis,pactutnutiumqtieColonienscindedeseriptumtransmisit. Quselittera obliqusexpiimunlur, in codicedelela supplere conatussum. Causambujuspacti ex Godelridiaunalibusad a. 1202discimus.PERTZ,,Monum.Germ.hist.

Leg. II, 206.]QuomodoAdolfussecundojuravil regi Oltoni el di

compositioneeorum.

Jurabunt priores Colonienses,praeposili,abbales

decani,etscolaslici,quodbonafide arcbiepiscopunColonienseminducent ad constans ct fideleobse-

qttiumregisOttonis, nec in vita Oltonis regis ali

regi adhereat; quod si non servaverit,obedientian

quamipsidebentsublrahent, et domino papaeean

scrvabunt; obsequiumautem archiepiscopoab eii

debitum regi Olloniimpendent,donecarchiepisco

pus ad obsequiumregi Olloni ab ipso secundun

formamjuramenti sui debilumreveriatur. Nobile

terre qui juramentis archiepiscopoColoniensisun

aslricti, qui nuhcsunt presenles,et alii cumeorun

haberipolestcopia,coramrege et archiepiscopoju

rabunl,quod inducenlarcbiepiscopumColoniensenad conslans et fidele obsequiumregis Ottonis,e

quod alii regi nou adberebit. Quodsi non fecerit

cumcastris suis, et terris, ac hominibussuis, regOttoni servient,et non archiepiscopo,donecarehi

episcopusresipiscat,et adregemOttonemprediclimodorevertatur.MinisterialessanctiPetri 20 jurabunl pro se et pro aliis minislerialibus, ita quosalios bona fidead idemservanduminducent, quoi

archiepiscopuminducent, et celeraut supra. Quoisi non fecerit, obsequiumquod arcbiepiscopode

bent, ipsi subtrahent, et regi Oltoni prsestabuntdonec et cetera ut supra. 24 burgensesjurabun

pro se et pro aliisburgensibus,secundumformati

(99) GuidonisepiscopiPrcneslini.(100)DcLimburg.

&juramenli ministerialhim.Si autem inter regemetarchiepiscopumvariatumfueril, ut rex dicat: i Ar-chiepiscopusdebitoac fidelimodomihi non adhe-ret, i archiepiscopusecontra asserat, tres priores,tres nobiles, tres ministeriales,tres burgenses,de

juralis convenient,et diclis eorumcredeturvel prorege vei pro archiepiscopo; et secundum eorum.12dicta omnesjurali autarchiepiscopoadherebuntaut regi, secundum prescripiam formam. Anleomniarex dabit fidemin manttdomnilegati(99),quod ea quaepraescriplasunt habebitrata, archi-

episcopussimiliter.Rex OttomonetamAquensemadomnoWalramo(100)expediet,et tam rex quamGalramusilli monetaerenunciabitin perpetuum,etdoranuslegatus subanathemateprohibebitmonelam

" in Coloniensisccmate cudi Aquis nunquam, vel

alibi, extra civitatemColouiensem,el scribet Ro-mano pontificiut senlentiamsuam confirmet.RextheloneumDusburgensedimittet nec umquamresu-met, et domnusJegalussimilemsentenliamprofe-ret, cum confirmalioneRomani pontificis.Re'; et

archiepiscopus cum suis familiaribus iraclabunlcumeffectu,qualiter lurrim regiam (1) apudWer-the eum suo llteloneodestruanl. Privilegiumquodintercesserint inler regemet archieplscopumlege-tur in publico,et prolitebiturrex in publico,se ju-rasse ut diligenterohservelquaeinprivilegiisseriptd

sunt, et quod«a uumquamviolabit.Archiepiscopusdabit induciasregiusque ad festumsancliJohannis

r Baptislaepro... marcispro quibusobligaveratduci

BrabantiaecurlemSinzeche,et sil in optioneregisiu

presenli fidejussoresidoneosdare, vel si rex pecu-

niam nou solverit, iufesto sancli Johannis ci\itas

Tremonia sit ypotheca archiepiscopi, donecper-solvatur ei pecuniapredicta. Juramenta priorum,

nobilium,et ministerialiuinpreslabuutsuccessores

et heredes decedenlium.Et si rex indebite Colo-

niensemarchiepiscopumvelColonieusemecclesiam

tractaverit, predicti. quatuor ordines obsequiumsuum regisubtraheut, donecsatisfaciat;et haecju-rabunJ.BurgensescivitatisColoniensisjtirabunl fi-

delitatem regi Oltonisttb hac forma : quod ab hac

die in anlea fidelitatemei servabunt, Coloniensem

civitatemipsicustodient,contra omnemhominem,

Dquamdiw ecclesia sancti Petri, archiepiscopum

Coloniensem,priores, nobiles,infeodalos, el mi-

nisteriales sanctiPetri, ac civitatemColoniensem,

in suo jure conseivaverit.

IV.

RegisAnglim.— Orat ne ante peraclumquinquen-niumGalfiidusfiliusPetri peregrineiur.

(Anno 1204.)

[RYMER,Fmdera, I, 91. Clatis. 6 Job. m. 6, iuTurre London.]

ReverendissimoPatri in Chrislo,etc. LNNOCBKTIO,

Deigratia stimmo pontifici,etc. JOANNESDeigia-

(1) Voxdubiain codice.ROESTELI..

2S9 SUPPLEMENTUM.— VARIORUMEPISTOLjEADIPSUM. 29d

lia rex Angliae,etc. debitnmac devotamin omni-

bus reverenliam.

Quoniamin lali sumus statu, quod grave esset

nobis fidclesnostros, qui nobisfamiliarius adhae-

rent, et de quorumfidelitalenon dubilamus,et per

quorumconsilittmterra noslraregi debet et defen-

.dimaritime; quia dies mali sunt, et dedie in diemvisumsit homines nostros fraudulenteret doloseafidelilateet servitio noslro recedere, et in nos in-

surgere,per quodstatus terrse noslrae,sicut novitSanctitasvestra, lurbalur, cxcellenliaevcstrse ea

quapossumusdevotionesupplicamus,qualenusha-bita considerationead slalum noslrum,differrevc-lilis usque ad qualuor vel quinqueannosperegri-nalionemdilecliet fidelisnoslri Galfridifilii Pelri

justieiariinostri, crucesignati; cujus praesentiano-bis et lerrae nostrae,ita est necessaria, quod eonullaienuscarerepossimus.

Et nos Dominodante, tam ipsum quam alios

crucesignalosin terram Jerusalem mitlemus,sicutterrseredierint.

Mo\eatigitur el ad hoe indueal palernilalemve-stramstalusnoslri conditio, ita quodvobisproindemeritogrates scire debeamus.

Testemeipso,apudWiiiton; xxivdieNovemb.

V.llenrici Hungarimrcgis. — Contra quosdamqui

conslilulionesub aposlolicmsedis legalopromul-gatas non admiserant.

(Anno1204.):[FARLATUS,Illyr. sacr., V, 46.]

Venerabiliin Chrislo Patri INNOCENTIO,Deigra-lia sacrosanctaeRomanseEcclesiaesummoponlifici,HENRICUSeadem gralia Hungariae,Dalmaliaj,Bos-

niae,Servisequerex, salutemet fidelemin omnibusreverentiam.

Cumhumiiisac fidelis Sanclilatis veslraecapel-lanus Joannes ad praesenliamnoslram accedens,duosprincipaiioresex eis, qui in lena CuliniBani,prout ferebatur,damnalamha:relicorumseclamfo-

vebant,secum adduxisset; nos inspeclis orlhodo-xaefideiarliculis, quos ad ipsiusJoannis exhorta-tionemilli, ad quosmissusfuerat, nonsusceperunt,eademcapiltilasub sigillonostro conlenta,doininoillius lerraefilio,scilicetmemoraliCulini,qui lunc

apuduos erat, dedimus,districle prsecipienles,ulea el alia, si qna Romanasedes eis de cseterose-cundumDeumtrausmilteredecreveiit,ab omnibusin lerra sua faciat inviolabililerservari.Idemeliamcum hoc juxla voluntatemnostramadmisisset,se

raanunostraet J. archiepiscopiColocensissubse-

quenter obligavit,quodsi de cseterosupradictos,vel alios homines iu hscresi scienter manulenere

vel defendere in terra sua praesumpserit, mille

marchasargenti persolveret; quarum medietasvo-

bis, altera vero fisconoslro medietasobveniet.1111

prseterea duo priores, qui cum prsefalocapellanovestroJoannevenerint,lam pro se quam pro fra-

tiibus suis, a quibus missi fuerant, in praesenlia

A nostra jurarunt, quod constitutionesjam a dicto fi-delilegato vestro promulgatas,et sibi traditas,lir-miterobservabunt,et in perpetuum,elc.

VIInslrumenlumde caslroNympharumtradilodomino

papmInnocentioIII.

(Anno1204.)[MURATORI,Anliq. Jia/., I, 677.]

In nomineDomini,annoDominicseIncarnationis

1204,et anno xn pontificatusdomini InnocentiiIII

papae,indictionevn, menseAprilidiexx. Nosqui-demPbilippuset Bartholomaeusfralres, filiiquon-dam Lombardi, prassenteet cousentienle in hoenobis domina Aldrudasorore nostra, uxorcquon-dam Scotti cognatinoslri, ct omne stiumjus et

B actionemvel exceptionem,quod quasve in oinni-bus subscriplis rebus habere quoquo nwdo v}de-tur, tainrespccluususfruclussubscriptarumrerum,quem a JoannePaparone filio olim ejus reliquit,quametiamalilercujuslibelrei velcausaeoccasione,omnia refutante, concedenle, atque donanle anle

prseseiiliamdominiJoannis, Obicionis,ct Henrici,Transtiberimj'udicumDativorum,ct NicolaiTulli

causidici,et tesliumsubscriplorum,ad hoespecia-liter rogatorum,proprianostra voluntate renuntia-

mus, etin omnibusetper omnia generaliterrefu-

tamus, et possessionem,quamde subscriptisrebusdbminuspapa, vel alter proeo habet, modisonini-bus confirmamus; vobis vero doniino Octaviano,Dcigratia, dominipapaeliinocenlii III consobrinoet camerario,mandaloquoqueetprocuratore ipsiusdominipapaead hoc spccialilerconslituto,ad opuset utilitalemej'us,ejusquesuccessoribus,et lotiusRomanseEcclesiaeperpetuo.'ld est illam eamdem

integramterliampaitem pro indiviso,.vel plus, sihobis modo quolibel perlinet, videlicettolius ca-

slri Nympharumcumlenimentiset perliuentiissuisintus et de foris. QuamdominusOddoliliusquon-damdominiPetri Frajapani prsedictoScolloPapa-roni, cognalonoslropro quingenlistriginta librisParvensiumsenalus vendidil, ct in solutum cou-cessitac tradidit; sicut per instrumenlum maiuiJoannisBoniscriniariiconscriptumapparet, quodvobisad majoremcuram damus. Qusevero tertia

Dpars diclicastri cumomni jure, quoddictus oliinSeotlusin dictoinluset deforishahuit, nobis per-tinet ex testamcnloJoannis Paparoninepolis no-slri filiiqueolimdicti Seotti, sicut pariter per in-strumentummanu dictiJoannisBoniscriniariicon-

scriptum apparet, quod etiam vobis ad majoremcaulelamdamus.Quodcunqueitaquej'us, et quam-cunqueactionempersonalemet in rem, sivehypo-thecam, tam etiam adJagendttniquamad excipien-_dum,quod, quamvein tolo dicto caslrocum teni-menliset perlinentiissuis intus et deforis,et spe-cialiierin dicla tenia parte ipsiuscaslri, nobis, ut

"dictumest, competit,vel ejus respectu adversus

quamcunquepersonamhabemus,vel habere quo-quo modo possemus, videlicettam j'urevelocca-

291 • ADINNOCENTIIIII REGESTA 292

sione supradicta; coneessionis,venditionis, et insolutum dationis,ipsiolim praedictoScotto a prae-diclo domino Oddone-factae,quam etiam respectuvel jure donati legati, quod nobis prsedictusolim

neposnosterin suo testamentoreliquit, vobis, utdictumest, pro dicto dominopapa et successori-bus ejus procuralorio nomine refutamus,cedimuset mandamus; itaut quidquidhactenusin dictoca-slro vel respectu ejus adversus quamcunqueper-sonam,nostrojure el nomineagerevelexcipereseuexercere possemus, ipse dominuspapa et succes-sores ej'us suo j'ure et nomineexerceanl, agant ct

excipiant,el eumlanquamdominum,procuratoreniin sua re constiiuimus,ut in loco, j'ureet privile-gio noslro in omnibussuccedant.

Hancautem refutalionem,concessionemet man-dalum vobis,ut dictum est, facimuspro quingentistriginta libris bonorum Paivensiumsenalus, quasnobis de mandalo dicli domini papae,et pro eo,alquede sua pecunia, ut dictum est, procuralorionomine dalis atque persolvitis pro omni nostro

jure, qnod nobis in tlielo castro et suis per-tinentiis inlus et deforis compelil vel compelere

possitquoquo modo. De quibus omnibus, el de

omni nostrojure nos benequietoset pacatosvoca-

mus,' et non solulae peeuiiiaeexcepiioni omninorefulamus. Quarumautem quingentaerninus octolibraesunt ex illis quingentis libris parvorum se-

nalus, quas BoboBonfiliusprsedictocastro recolli-

gendo in depositohabuit : ideoqueamodo dictusdominuspapa, vel alterpro eo potestalemellicen-

tiam babeal, diclam portionem noslram denotali

castri cum tenimentis,et pertinentiissuis inlus et

deforis tenere, et facere ex eo quidquid voluerit

semper. Insupersub poena dictaepecuniaedupLe,vobis pro dicto dominopapa bouseet legalispleja-riae promittimus,hoc nostrumjusac ipsam praeli-balam portionemnostram nulli alii persoiue obli-

gasse, concessisse,nec aliler alienasse. Pr.etereavobis pro dictoilominopapael successoribusej'us

procuratorionomine,ut dictumest, pignori poni-mus et obligamus,et pro nobisct nostris hscredi-bus et successoribus, quantum ad subscriptum,damnum, si acciderit, pertinet, amodoprecano et

ejus noinine possederimus,videlicet omnesres et

possessionesnostrasmobileset immobilesvel sese

moventes, quas-infra urbem et deforishabemusvelhabebimus;ita taniensiper obligalionem,con-

cessionem,vel quamlibetalienaiionemtam a nobis

quama dicto olimScottocognalonostro, et Joanr.efilio suo nepotequenostro, vel etiam a dicla do-mina Aldrudasorore nostra, quantum ad usum-frucluin pertinel,modo quolibet factam, aliqtto,quod absit I in tempore dictus dominuspapa velsuceessoresejus ex bac causa damnum aliqtiodde

jure, tam impensarumnomine, quamaliterpatien-lur; quanti erit damnum,tantum auctorilate pro-pria, nostroquemandato, quodeis facimus,in re-bus et possessionibusnostris eis placentibusjure

A pignoriset plejariaenomine vindicent,capicndoetalienandoet eisin omnibussalisfaciendo.Eui con-tradiceretentaverimus,ajure, quodin eisdemrebus

habemus,omninocadamus,et ipsum damiium du-

plumuoniinebonaeetlegalisplejariseposnsenominesolvereet dare ipsidominopapsevel successoribus

ej'us, per vos procuralorionominepromitlimus.Etin iis omnibus refutamusomnem juris vel legumseu boni usus auxilium, quod pro nobis in haccausa introductum est, ita ut nullumjus, nullam-

que aclionemvel cxceptionemadversusdiclumdo-minumpapamet successores«jus, ad inlringpndaquasdicla sunl, valeamus opponere.Novissimeau-tem pro nobis et nosliis bseredibusel successori-bus, vobispro dicto domino"papact ejus successo-

" ribusprocuralorionomine,tit dictumest, quoedicta

sunt, omnia observare,adimplere,et contra nullaralionevenirepromittimusnomineplejaiiae,et piin-cipalis obligalioiils,sub poenalegitimaex slipulatupromissatotiussuprascriptaepecuniseduplse.Et so-luta pcenahaec charlula firma permaneal. QtiamscribereTogavlmusJoannemLeonisScriniariuminMenseet indiclionesuprascriptavu, testesCirardus

Scrofani,JoannesOddonisTtomani,RaineriusJoan-nis Pauli, JoannesBobonisBonifiiius,Siginulfusde

Bunella, AdinulfusOddouis.

Ego Joannes Leonis, Sanctm.RomanmEcdesiiBscriniariushabenspotestatemdandi tutoreriiet cu-

ratorem, emancipandi,et decrelumiiiterponendi,et

Q alimentadecernendi,complevi et absolvi.

VII.Henrici fratris imperatorisConstantiiwpctilani.—

Qualilerdebellaiusel captus fuil imperatoiBal-duinus.

(Anno1205.) >

[DUCHESNE,Rer.Franc. Script., V,806.]Sanclissimo Patii ac domino INNOCENTIO,Dei

gralia sunimoponlifici,II. fiater imperalorisCon-

stantinopolilani,et moderator imperii cum debitareveienlia humifi et devota,pedum oseula.

CumuniversumexercitusChristianiprogressmn,et laboiumperegrinalionisnoslrseseriem,Paternitativestra;per multiplices litteras, et nuntios, fralermeus cl dominus imperator, usque ad Maitium

D elapsumnovissimesalis lucidesignifieaverit,even-lus noslios exlunc prioribus mullum dissimiles,imopeccatisnostris exigentibusnimismiserabiles,vobis lanquam Patri et dominodignumduxl pro-palare. ContigiiGraecns,qui ex magna malaia et

perfidiaconsueta, post omne genus securilalis etcaulionisproditionemsempersuper nos exhibeiu,slalhn posl dimissionemnuniiorumad vos ultimodirectorumprodilionemquampridemconcepeianl,rebellione onlra nos facta, delegere manifeste.Quocompeito,fiater meus et dominus impcrator-opportunepaucioribuscomitatus, quippenobispermunilioneset marchiaspro magnaparle dispersis,contra caput rebeHiouis,Andrinopolimvidelicet,quaeest civitasGraeciaemunitissima el montibus

293 SUPPLEMENTUM.— VARIORUMEPISTOLJEAD IPSUM. 294

tantum inteipositis, Blancorumaffinihuspopulis,ulciscendianimumintendens urbem regiamegres-sus esf. Eramus enim tunc temporis sic divisi:

marchio Monlis-Ferrati ultra Thessalonicameral

eutn multis."Ego ex altera parte bracbii Sancti

Georgiierani apud Andromilicumcumnon paucis,

Paganus de Aurelia, et P. de Braccel. versus Ni-

caeamex eademparte, E. de Tiic apudPhilippolirr,*cumpluribus, et alii alibi"~perloca et munitiones

dispersi. Porro auditoa Jannicio BlancorumDo*

mino, quod Lalini in lanta viroTum~paucilatecivi-

latempraedictamobsedissenr,quemeliamGraeciir

auxilium suumoccullum,ut magis"laederentevo-

caiant, irruit subitoBlachusille Joanniciusin no-

stros cummultitudinebarbarorum, Blachis,Com-

manis, et aliis, quibus etianrnimis improviseob-

viam exeuntibusnostris, et remotius quamoportei

instantibus, et per inimicorum insidias tandem

valiatis undique, proh dolor! dominus imperator,ComesLodoieus,Stepbanus de Pertico, et quidaroalii barones et milites, quod nbn sine sanguinea-rum laerymarum effusione referre valeo,lantabbrutimultiludinenon sine darimotamen illorumab inimicis intercepti sunt; Nescimus revera qui

capti fuerunt,qui occisi; accepimus tamen ab ex-

ploratoribus noslris certissimis, el fama veridica,

quod Dominusmeus imperator sanus teneatur, el

vivus, qui ab eodem Joannicio salis ut asserilnr

pro tempore honorabiliter procuratur, cum qui-busdamaliis, quos tamen adhuc expresse nesci-

mus. Sciatisaulemquod ab neodie, quo Grsecorum

fines ingressifuimus,usque ad dieminfelicisillius

cougressus,tpiantacunquenobis et nostris concur-

reret mullitudo,licet alii paucissitui fuerint cum

triumpbo tamen semper in vietoria recesserunt.

Inaestimabilemvero jacturam, quam tunc riobis

dolemus et plangimusaccidisseex inconsulta no-

strorum audacia,et peccatorumnostrorum meritis

credimuscontigisse.Hliitaque qui elapsi a praeliomanus inimicorumevaserunt, consilio abbreviato,cum iis qui ad acceptoriaservanda Temanserant,

absquealio damnoab obsidioncrecesserunt. Qui-bus recedentibusin urbem regiam, et inopinaliter

desolatis, tanlanrDominus subito dedit consola-

lionem ut quasi in momento omnes simul quot

dispersifuerant lanquam convocatiaDominoapudchilalem quamdamquaedicitur Rodestechconve-

nirent. Marchiotamen fideliteret victoriosein suis

branchiis, E. de Tric, iifsuis partibus per Dei

gratiamincolumis morabatur, et indemnis. Inspe-ctis igitur ibidemnoslrorum viribus, urbes et ca-

stellaextuncmunirecoepimus.qusecontra Grseco-

rum rebeliionempossetenerevidebantur, et inter

agendumConslantinopolimusque profecti sumus.

Lieet itaque in personis amissis infortunium lu-

gubrenobisacciderit,speramus tamenin Domino,et audenterconfidimns,quod inimicorum noslro-

luminsidias et assultus quicunque fuerint, diutius

in Domiuosuslinere poterimus, et etiamde lon-

A ginquosubventionemet auxiliumexspectare. Ecce

tamen quod verebamurlioc accidit, et quod fama

ferebatpublica,hocquoque>perlitteras Blachiconfe-deralionemipsius cum Turchis, et caeleriscrucisChristiinimiciscontinentesedoctisumus,quasetiama nobis cum nuuliis Ipsius interceptasapostolaluivestro in utraque lingua transraisimus, licet gra-vius exspeclatovulnus incurrilurd ruina. Ctijus

snscepiionemvobis incumberetanquamPatri om-

nium et nostro patrono, et Domino,nemo est quiambigat; praeserlimcum ob Ecclesiaetanturnuni-

tatem reformandam, et TerraeSanctse subventio-

nem laboremus, quorum munere hactenus pendet

exaliatio, sicut communisomnium Christianorum

iu Oriente degentium, et praecipuevenerabiliumfratrum militiaeTempliet Ilospilalis utriusque qui

" nobiscumsunt, clamatassertio,ulnon solumipslusliberationemhaec operetur redintegralio, verum

etiam omnium paganorumet crucis Christi ihimi-corum confusionemomnimodamaperlissimepro-curare videatur ; sicut econtra ejus disturbatio,

quodDominusaverlat, non solumTecuperandipar-tem amissam TeriaeSanctaespem'auferret, imo et

illamquaea praesenti Christiano^cultuidedita est,

procul dubio spem praecideret detinendi. Atten-

dentes igitur sicut a principio imperfectumno-

strum ad lam arduijoropositicelsitudinemminus

sufficere,ad vos tanquamsummumet praecipuum,imo unicumspei noslraerefugiumet fundamelilum,

,C qui solus prae filiis hominum, et principibus,et

regibus in quantalibetpolestate conslitutis, nobis

poteslissuccurrere, suppiiciel devolamlentioneetmente confugimus, ad pedes Patemitatis vestrse

prona bumilitate prostrati, et quanta possumus

precura inslantia cum lacrymis implqrantes, qua-tenus filiis vestris in tanlo periculoconstitulis, cl

prae cunctis viventibus consilio, et auxilio vestro

indigentibus, consuetum pietatis impendere IIOJI

differatisaffectum: quod iterato securius a Pater-

nilatis veslra?dulcedinepostulainus,quanto prseler

peregrinalionisnostrsevotum solemnepro EcclesiaRomana corpora nostra et vitas impendimus; in

quo'prsetercommunemomniumChristianorum

sollicitudinem,et nos Paternitati vestrse,et^ vos nobis tanquam militibus vestris et Ecclesise

Romanae slipendiariis districte novimus obli-

gatos.: VUI.

Ejusdem.— Similisargumenli.

(DUCHESNE,ibid. p. 807.)~ Stalum nostrum, et rumores qualescunquepronunliorum opporlunilateSanclitati vestrsedignumducimusrevelare. Satis ut credimusvobisinnotuit

"qualilerpeccatisnostris exigenlibus,dominus_noster

imperator,occisa et capta magna parte suorum,

quod sine cordis amaritudine, et dolore maxiino"dicere non possum,a Comannisin bello Adriano-

poli caplns fuerit. Postmodumcum principes et

barones et milites exercitusme imperii baillhum

205 AD INNOCENTIIIII REGESTA 296

«Iegerunt, egrcssugcx urbe regia cum exercitu

Chiistiano, civilateset caslcllaplurima, quaenobis

rebelliafuerant subjugavimus,et munilis marchiis

nostris, circa feslum Sancti RemigiiConstantino-

polimreversi fuimus. In munitioneverocujusdam

civitatis, quaeRossa dicitur, H. de Teneramunda,virum utique strenuumet discretum,cum mullis

militibuset serjantisreliquimus: et dum moraren-

tur ibidem,circa Purificalionem beataeMarisesi-

gnificatumeis Blancos Rossam prope, castrum

quoddamoccupasse; qui de Rossa de nocle ex-

cuntes armati Blancosquos illic invenernnt occi-

derunt, et caslro dejecto cum praedaBlaneorumet

equitaturiseorum, versuscivitalemsuam rediere :

quibus redeunlibus ex insidiis prope Rossamoc-

currit multitudo Blancorumel Comannorum, et

congressu faclo ex utraque parle, proh dolor!

ullione divina nostri fere omnes occisi sunt vel

capti; illi vero quibus cuslodiacivilalis deputala

fuerat, circiter quadraginlamililes, de nocterece-

dentes cum serjanlis ad nos sani rediere; et sic

Dominusflagellumflagelloadjiciens,merltis nostris

perversisidipsumexigenlibus,vultumindignationissuse nobis oslendit. Veruinlamenquia bellorum

eventus fuit, est, et erit semper anceps, nec fieri

potest quod semperbene cedatbellantibus,et saepetristia laelismiscentur,non est desperandumvir-

tuosis \iiis; namparvo tempore mutatur fortuna,et Dominusrespiciet suos, et statim.reddet optata

gaudia desolatis; in rebus arduis virtus compro-

batur, et robustosviros ipsa reddent pericula cau-

liores.Nam ad\ersitas qusabonis votis objiciturnon judicium reprobationis,sed probatio virtutis

est. Nos ergo in bis angustiis constituli, ad vos

patrem omiiium,imo, ut verius loquamur,noslrum

in hnc faclo turbationis recurrimus, vestrum im-

ploranles auxilium et consilium : quatenus opusnostrum a nobismisericordilerincoeptum,miseri-

cordiusterminelis, quolibelbono modo profectuni

operisnostri necessarioadjuvantes(2).

IX.

Philippi,Romanorumregis,promissapapm.

(Circaannum1205.)

[Vulgavit ea Harzheim in Conciliis GermaniaeT. III, pag. 467, ex codice bibliothecseOttobo-uianaea Schannalo descripta. Adscribendaessevidenlur anno 1205, quo DiethelmusepiscopusConstanliensis die 12 Aprilis obiisse dicitur;certe Philippiliiteras infra sequenleset legaiio-nem praecesserunt,cum haec per Ottonem deSalem,proximesequentesperMartinumprioremCaroaldulensem,terlisademumlilteraeper Ilenri-cum de SmalekkeRomam delatsesint. PERTZ,Monum.]Germ.hist., Leg., I. II, p. 208.]EgoPUILIPPUS,Romanorumrex, semperAugu-

stus, etc. AnlequamMartinus, prior Camaldulen-

sis, et fraler Olto,monachusde Salem,venirentad

mc, tractaluri.1. Depace Ecclesiaeet imperii, voveramDeoet

(2)Eorum infortuniis dominus papa compatiempraefaturaJoanniciumdestinavil.

A sanctis ej'us,me iturum ultra mare, adiiberandumTerram promissionisa gentium feritate, etiterum

post eorumadventum,audito verboeornm de tra-etalu pacis, de concessionedomini aposlolici, inmanupraedictiprioris, vicedomini aposlolici,vovict promisiDeo et sanctis ejus, et eidempriori loeodiclidomini apostolici,meopportunotempore, Ec-clesiaeet imperioet liberatloniterraeprsedietae,bo-na fideabsqueomni fraude, illuc iturum, et opitu-lante Beo, lerram Illam pro posse meo liberatu-rum. Huj'usvoti tesles sunt: DillhalmusConslan-liensis episcopus,Eberhardusabbas de Salem,Pc-

trus abbasde burgo Sancli Sepulchri, frater Oltode Salem,Henricusdapiferde Witlingen,Henricnsde Smalekke,UenricusmarescallusdePapenheim,Henricusnolarius.

Insuper promisi, mc facturum omnia hic sub-

scripla :

2. Oninia bona, lam RomanaeEcclesiaequamaliarum ecclesiarum,quseantecessoresnostri, re-

ges vel imperalores, injusle abstulerunt vel deti-

nucrunt, vel ego absluli vel iniuste detineo,?resti-luam et ab eis quiete ac pacificepossideripermit-tam.

3. Omnesabusus,quosantecessoresmei incccle-

siis habuerunt, ut pula mortuispraelalisbona ipso-rum vel ecclesiarum eorum accipiebant,perpetuorelinqtiam.

4. Electiones episcoporumet aliorum praelalo-G rusn canonicefieri permitlemus, omnia spiritualia

pontificirelinquenles.5. Monasleriairregulariter invenla, in quantum

majeslali imperiali congruit, cum adjutoriodomi-

ni apcstolici, regularibus convenlibus, seilicel

Cisterciensi,Camaldulensi,Praemonslratensi,sub-

jiciemus, et operain dabo, ut lam monasteriahs

quam clericalisordo, ea, qua <le6et,religionevi\atet honestale.

6. Advocatos,sivepatronosecclesiarum,ab exa-

ctionibus, angariis, et perangariis,in quantumpo-tero, cessarecompellam.

7. Si omnipntensDeusregnumCraecorummihi

vel libero meo subdideril,ecclesiamConstantino-

palilanam RomanaeEcclesiae, bona flde et sine^ fraude, faciamfore subjeclam.

8. RomanaeEcclesiaein omnibus, et per omnia,fideliset devolus atque fllius et defensor sempcrero.

9. Generalemlegem slatuam el observari fa-ciani semper ct ubique per lolum imperium,m,quicunqueexcommunicatusfuerita domiuoaposto-lico, in banno statim sit imperiali.

10. Insuperpro pacect amiciliainter me ct n"o-minumapostohcumsemperservanda,et omnimoda

suspicioneanferenda,ut ipsesempermihi sitbeni•

gnissimuspater,et egoei fidelissimuset optimusfi-

iius, filiammeam nepoti ej'usiin conj'ugiumdabo,

: pro liberatione imperaloris nuntium specialemad

cyi SBPPLEMENTUM.— VARIORUMEPISTOL^EADIPSUM. &98

et alias vel aliosde cognalionemea,secundumvo- 1

luntatem suam,generisuo copulari faeiam.

11. Deomnibusexcessibusmeis ad mandatumet

voluntatemdominlapostoliciDeoet Ecclesi*plenesatisfaeiam.

Hoecetomniain praesentiadominiepiscopiCon-

slantiensis,et domini MarlinipiiorisCainaldulen-sis, et dominiEberhardi abbatis de Salem,et do-mini abbatis Petri de burgo Sancti Septtlcri, et

fiatris Odonisde Salem, pnr-seiilhimlatoiis, Hen-

rici dapiferi de Walpttr, Henrici mareschalli de

Bappenheim,Helfericinotarii, me faeturum et ob-

servaturum,bonafide et sine omni fraude, juravi.X.

Philippipactum cumColoniensibus. .

(Annol206.)[Exeodemcodieemembr. saeculixm, cuj'ussupra

mentionemfecimus. Quaelittera obliqtia expri-muntur, in codice legi non potueiunt, atque anobisex conjeclura supplentur. PERTZ,ibid.]

Hecesl forma composicionisinler Philippumregemel civesColonienses.

Hecest forma composicionisstattite inter Pbi-

lippumregemet cives Colonienses.Cniversitasci-viumColoniensiumbona fideper litteras et nuncioslaborabilapuddominumpapampro dominoAdolfo,ut ipse sedemColoniensemoptineat; et si id quo-quomodoapud dominum papam poteril oblineri,vel per gratiamvel per justiciam, civilasColonien-sis gratumbabebiteuin,et serviel ei, in quibusde-

bet, (anquam domino. Si vero id apud dominum(

papamnullomodoobtineripoteiit, cives ab amictssuiset cognatisquihuic composicioniinlerfuerunt,videlicet,duce Lolharingie, comite Gelrense,co-miteluliacense,comitede Monie,comitedeHosta-

den, comitedeKuke,Hermannoadvocato,deincepsnullatenus inquietabunlur.Et quemcumquedomi-iius rea; principaliter, et dux Lolharingie, cum

preseriptis magnalibus lerre, pro cpiseopohabere

voltterinl,civilasipsum pro episcopohabebit, ex-

ceptodominoAdollo.Itemdomimisrex omniaj'ui'2cl consuetudinesa palre vela fratre suo imperatoribus SiUgusiisvel ab altero eorum per privilegiaipsis concessas,autenlico privilegifsui ei confir-

mabit, et inviolabiliterobservabil. Item quicquidcivesColoniensesvel in sale vel in vino seu qua-cumquealia re, per indebitampxactionemcuiquamdamni intulere, de eo ipsi de cetero absqueomni

juris vindicla liberi et absoluti remanebunt; et

quicquidctiamoccasionegwerreipsiscivibusdam-

pni illatumest, sine omni querela inullum rema-nebil. Item de volunlateet graiia dominiregis erit,quascumquemunicionesdepropriis rebus et murissuis construxerint. Item cleiici quicumque si\elaici qui iii hac formacomposicionisremanerevo-lueriut, salvi sint tam in rebus quam in personis.Qui vero eam recusaverint, pro inimicis imperiihabeantur,nec aliqua eis in civitatehabitaeiocon-

cedalur, nec etiamaliquamvelin rebus vel in per-sonispacemhaberedebenl.Itemquicumquehabcn-

PATROL.CCX.VII

A tes possessiones infra muros civitatis, tempore

gwerre a defensionecivitaiis se subtraxerunt, de

singulismarcis rediluumpersolvcnlmarcam num-

niorum.Item cuicumqucciviumAdolfusarchiepis-

copttsquondam,velBrunoarcbicpiscopus,monete

vel telonii reditus impignoraverint, ipsi debitum

suum recipient, et nichil praetersorlem; exceptisfeodis et leloneode Erempozzen,qui optinebitpi-

gnoia et beneficiain moneta, secundum privile-

gium ab Adolfo archiepiscoposibi collatum.Ita

quod predicti creditorescertam debiti sui reddant

Tationemcoram eis, quos magnales lerre ad hoc

constituerint; persolutisvero debitissi quid super-

fueril, ad consilium regis et prescriptorummagnatum erit. Ilem cives Coloniensesinducias habent

B de fidelitalefaciendadomino regi usque ad domi-

nicamInvocavitme, et statim illo lerminoelapsofacicnt ei fidelitalemtamquamdominoet regi suo;ct quod istud tunc liat, iuratum estColonie a duo-

bus milibus hominumet amplius; et ne violelur

hec composicio,data fidepromisitduxLotharingie,et prescripti comites.Itemsi occasionehujus eom-

posioionisquisquamcivesColoniensesgravareprse-sumeret, dominusrex principaliter ipsos nianuie-

nebit, el magnateseliamterre ipsos omnibus mo-

dis juvabunt. Ipsi eiiam burgenses ad bec obser-vanda magnatibuslerre assistent. Ilcni exactionesindebitasquas facereconsueverunttemporegwerre,de celeronon reeipient; et per hanc formamcom-

f, posicionis in continenti in gralia domini regis

erunt, et salvis rebus Pt personisper toluni impe-rium, quocumquevolucrint, ibunt.

XI.

Philippiscriptumet legatioad papam.(Anno1206.)

[VideRegeslaInnocentii111,lnijiiscc editionistom. 111,col. I132.|

XII.Inslrumentumde homagiofactor. comiteIldcbran--

dinoflominopupceInnocemioIII.

(Anno1207.)

[MURATORI,Antiq.Ital. I, GIoJ,In nomine Domini,anno Incarnalionis ejusdem

1207,pontilicalusverodominilmiocenliiIII, papoe,D anno x, indiciionex, mcnseJulii dieuliimo.

Actapublica si Jiltcrarum memoriaetradila fuerint, nube oblivionisreniota, prosperainspeclioneclarescent.QuaproplcrcgoJoaunesde SancloLau-rentio sanctacRomanaeEcclesiajscriniarius, man-

daloetprseceplodominiInnocenliiIII papse, Iigiunihomagium nunc facltim eidcm domino papae in

palalioMontisFlasconisa comilcIldebrandino,sicut

vidi, audivi et interfui, et lidelilatcmolimevhibi-tam eidenidominopapaea prsedictoeomite, sicutinferius continetur,publicislitteris scriberecuravi.ComesIldebrandinusconfessusfuit in palatioMon-tis Flasconiscoramprsescriplodominopapa, prse-sentibusepiscopis,cardinalinus,praefectoUrbis, etmullis clericiset laicis, se jurasse fidelitatemeidemdominopapse,successoribus'suis et EcclesiseRo-

10

139 ADISNOCENTIIHI REGESTA S.8

i ianaecoramdiclopraefecloPetro Sarraceno, dicli

dominipapaesenescalco,et Donnicoejtisdem do-

mini subdiacono, et eo tempore caslellano Monlis

Flasconis. Et ipse eomes mense et die snpradictofecit ligium homagium dicto dniiiinopapaeInno-

centiocoram cpiscopis,cardlnalibus,praefectoCr-

bis, et multisaliistam clerieisquamlaicis in eodem

palatiopro caslro MontisAlti,comitalude Rosellis,et aliis terris, quas tenet ab eo, sicut apparet per

privilegiaRomanaeEcclesise.Et idemdominuspapainveslivit diclumcomitem de diclis castris. comi-

talu, et terris, coraniomnibuspercuppamargen-teum.Et inter omnesbi interftieriintdominusTheo-

baldus de Pra?fecto, dominusPetrus de Columna,dominus Stephanusde RomanoCarzoli, dominus

OddoInfans de Columna,dominusThomasde Su-

pino, dominusGuidodeColledeMendi,Transmun-

dus Rubeusdomini papaeosliarius, Borgognonusde Vilerbo,CapitionefiliusJoaunisdeTineos,Oddo

de Graeeode Urbeveto-,Guidode Prudezo, Berar-

dus deWalmarzo,BulgarellusdeConversano,Joan-

nes de Conversano,Pelrus de Oliivero,Winezellus

de Monteflascone,B-onaccursus,Bonafidanza,Bar-

tholomaeusdeDonadeis.

Ego Joannesde Sancto Laurentio sanclae Ro-

manaeEcclesisescriniarius, siciitvidi, audivi et in-

terfui, scripsi, compleviet absolvi.

XIIL I

PMlippiAugusti regis Francorum ad Innocenttum

papamIII.— Declarat se nullam injuriam intu-lisseepiscopoCameracensi,necadhmrerePhilippoimperutoriadversnssedemapostolicam.sed posse/<ed«sinire cum adversarihOltonis.

(Anno1208.)

[D. MARTEN.,Ampl. Collect.,1,1079, ex ms. Col-berlino.]

Reverendoin ChristoPalri ac dominoINNOCENTIO

Dei gratia summoet universali pontifiei,PHILIPPUS

eademgratia rex Francorum,salulemet tam debi-

tam quam devolarnreverentiam.

Super eo quod nobis mandastis de episcopoCa-

meracensi, ut ei reslilueremus ablata, et inj'uriasemendarifaceremus,quse Cameracensieidemgen-tes nostraeinlulerunt, pro certo noverit vestrapa-ternilas, quodnos de rebus ejusdemepiscopinihilaut gentesnoslraehabuimusvelbabemus,nec civi-tas Gameraeensisde regno est, sed de imperio;neque nos debemus emendare facta illorum quisunt de imperio,sicul nec nos vellemus quod ipsiemendarentfactailla qusefiuntin regnonostro. Adilludautem quodsignificastis,quiaamoremvestrum

relinquimus,et adhsesimusPhilipporegi Aleman-

niae,noverilisindubilanter,-quoddilectioniejusdemPliilippi contra vos non adhaeremus,quamvisplu-ries super hoc fuerimus requisiti, nee adhuc inmente habemus, et Dominusponat in corde vestroet in mente, quod nos ad hoc non inducatis,quodalicui contra vos adhsereredebeamus. Cseterumnoveritisquod omnibus illis de jure confcederari

possumus, qui regem Othoneminquietant et ei

A adversantur. Idem enim Otho dinn esset ,comesPiclaviae,terram nostram et ecclesiasterrae nostraeeombussitel deprseJatusest, nec postea nobis ex-inde satisfecit, nequenos treugamaut paeempostilla malefacta habuimus, et quando cum Joanne

rege Anglisepacem habuimus, ipsura a pace illaexclusimus.Unde mirari non debelis,si nos ipsumodio habebamus. Solus enim Deus nobis potestinspiiare ut malefactoresnoslros diligamus.Adilludaulem quod nobismandastis,quod episcopumCameraeensemodio habemus,vobis respondemus,quod nos ntillum saeerdotem odio habemus,uecalicui sacerdotimalumfaceremus, maxirae illi quicsl episcopuset sacerdos.

XIV.

Philippi regis Francorum. — Pro ecclesiaBiluri-censi.

(Anno1210.

[PalriarcldumBiluvicense.ap. LAEBE,Bibliotn.mss.II, 59.]

Sanctissimoin ChristoPalri ac dominoINNOCER-TIODei gratia summo pontificiPHILIEPUSeadem

gratia rex Francorttm salulem,et debitamin Chri-sto reverenliam.

EeclesiaBituricensis,licet sit tenuis in facultali-

bus, inler alias tamen regni nostri ecclesiasexistit

nobilior, cum (sicut vestra pleniusnovitjiaternitas)primaliaeoblineat dignitalem,cujushonorem, no-strum et regui proprium reputamus. Cum igitur

„ Burdegalensis arehiepiseopuspraedecessorumsuo-rum non sequensvestigia, se adeo obedienlemetdevotum ecclesiaeBituricensi exhibere non velit,sicut eidem prsedecessoresejus iecisse noscuntur,paternilalemvestram cum quanta possumusdevo-lione rogamus, quatenus jtts Bituricensis ecclesiaeintuitu Dei, et precum nostrarum obtentu conser-

varevelitis, nec sustineatis quod tanlus honor re-

gni noslri cirea hsecin aliquominuatur cum solaBituricensisecclesiain toto regnopatriarchatus ob-tincat dignitalem;in cujus diminulione(quodDeus

avertatl)nobis est regnonostro non mediocrilerre-

pulaiemusesse detraclum.Actum Parisiis anno Doinini1210,meuseMaio.

DXY"

P. comilisAnlissiodorensisad Innoeentiumpapamterlium.— Declaratse lenerea comilissaCamva-nim Malliacumet Vitriacum.

(Anno 1210.)[D. MARTEN.Thesaur.Anecdoct., I, 820, ex char-

tario Campaniae.]

SanctissimoPatri el dominoINNOCENTIO,Deiprc-i videnlia summopontiiiei,P. comesAnlissiodoren-

sis et Tornodoriensis,pedum oscula tam debitaquam devota.

> Sanctitativestraenolum facio quod egoteneoct

recognoscome tenere de charissima domina meaBlancha illustri comitissaCampanise, et tenui de

i antecessoribussuis dominisCampaniaeMalliacumcastrum et Vitriacum,quod cst de caslellariaMal-

sej SUPPLEMENTUM.— VARIORUMEPISTOLJI AD IPSUM. 302

liaci: quamvisepiscopusAntissiodorensisquasdamlitteras Ohtendatconlinentes,quodego teneoprse-dictumcastrum Malliacide illo. Sed dico et planerecognoscoquodIitlerse illse non sunt verse, necmeo sigillosigillaUe.Lilteras autemquasprsedictadomina mea inde habet super hoe quod Mallia-cum castrum et omnia feodaqusesunt decaslalla-ria Malliaciab ipsa comilissa teneo, veras esseconftteor,et meosigillosigillatas, prsesentibuslit-teris teslificantibus,sigillimeimunimineroboratis.

Actumannograliae1210,mense Julio.XVI.

Friderici II iinp. cessio comitalus Fundani JnnocentioIII.

lAnno 1212. April.)iEx Cenciilibro Cpnsuumcod. S. Angelifol. 175,

proponimtisconfirmationemcomitatusFundaniEcclesiaeRomanse,editama Raynaldoan. 1212,pag. 205. PERTZ, Mvnum.Germ. hisl.,Leg. II,225.]

SanctissimoPatri et domino INNOCENTIOsummo

ponlifici, FREDERICUSDei et sui gratia rex Sicilieducatus Apulieet principatusCapue, in Romano-rum imperatoremeleclus et semperAugustus

Degraliavestra quam frequenlissimesumusex-

perti indubitaiam fiduciam obtinentes, presentipaginaduximusconcedendum,quot cum dilecturafidelemnostrum Riccardum Fundanum comitemcederein fata contigerit, tam de comilatuFun-dano quamuniversa terra citra Garelianumposilalibere disponatis, ipsam donando vel obligando,retinendovel concedendo, seu commitendo cui-

cumquepersonejuxta vestre beneplacilumvolun-tatis. Adhujus autem concessionisnoslre memo-riam preseusprivilegiumper manus Pelri notariiet fldelisnostri scribi precepimuset sigillonostro

jussimus roborart, anno, mense et indictione

subscriplis.DatumRomeanno dominiceincarnalionis1212,

menseAprilis,15 indictione.

xvn.FredericiII imp. promissioiiinocentto*III papm.

(Anno1213,Jul. 12.)

[Editamprius a Raynaldo,Goldastoet aliis, Romaeconslitulus~ex originali tabularii Valicaniex-seripsi;bulla ejus aurea deest, fllo sericorubricolorisrelieto; membrananoiinullisin locis in-juria temporis corrosa. PERTZ,Monum.Germ.hist.,Leg. II, 224.]In nominesauclaeet individuseTrinitatis. Frede-

ricus secundusdivina favente clemenliaRomano-rum-rexsemperaugustus, et rex Syciliae.Regnumnoslrumtunc stabiliricredimuset confldimus,cum

Altissimum,de cujus manu ea quaepossidemusbonarecepimus,honoramus. Tanlo enim Domino

qui bonatribuit nobis,ad offerendashostiasoperiset devotionis aslringimur, quanto ipsuni miseri-cordemin nobiset mirabilem experlmur. Cogno-seentesigitur gratiam uuaedata est nobis ab ipso,

A habentes quoque pre oculis inmensa et innumerabeneficiavestra, karissimedomineetTeverentissime

(5)pater, prolector et~benefactor noster domine

Innocenti, Dei gralia summe pontifexvenerande

per eujus benefiliurnopera et tutelam aliti sumus

proteclipaiiter ac promoti, postquamin sollicitu-dinemvestram mater nostra felicismeraoriaeCon-stantia impeiatrix ex ipsoquasi uteronos j'actavit,vobis beatissimepater, et omnibus catbolicissuc-cessoribus veslris, sancleque Romanse ecelesias

spelialimalri noslrae;omnem obedienliam,hono-rificentiamalque reverenliam,semper humili cor-

de, ac devoto spiritu impendemus, quam prede-cessoresnoslri reges et imperatores catholici, ve-stris antecessoribus impendissenoscuntur, nichil

B ex his volentesdiminui, set magisaugeri, ut no-sfra devolio magisenitescat. Illum igitur abusunivolenlesabolere, queminlerdum quidampredeces-soruinnostrorumexercuissedinoscunlur,et dicuntur, in electionibusprelatorum,concedimuset sanc-cimus, ut eleclionesprelatoruralibere fianl, et ca-

nonice, qualenus illeprefltiatureccle?iseviduatse,quem tolum capitulum vel maj'or et sanior parsipsius duxerit eligendum,dummodo nicbil obstetei de canonicisinstilulis. Appellationesautem in

negodiset causisecclesiasticis, ad sedem aposto-licam libere liant, earum prosecutionemsive pro-cessum nullus impedire presumal. Hluraquoquedimittimuset refutamus abusum, quem in occu-

„ pandisbonis decedentiumprelatorumaut etiamec-clesiarumvacantiumnoslri consueverunlanteces-sores committere, pro motu proprisevoluntatis.Omnia vero spiritualia vobis et aliis ecclesiarumprclalis relinquimtislibere disponenda,utquaesuntCesarisCesari; el qusesunt DeiDeorecla distri-butionereddantur. Super eradicando aulem here-ticaepravitatiserrore, auxiliumdabimuset operanieflicacem. Possessionesetiam quas secclesiaRo-mana recuperavit, ab antecessoribusnostris seuquibuslibet aliis ante detentas, liberas et quietassibi dimiltimus,ipsamquead eas obtinendasbonaflde promittimus adjuvare. Quas autem nondum

recuperaveiit,ad recuperandumproviribuserimus- ceadjutores. Et quaecumquead manus nostras de-I) venient, sine difficultateei restiluere satagemus.

Ad has pertinet tota lerra quaeest a Radicophanousque Zeperanum,marchia Anconitana, ducatus

Spoletanus, terra comitissseMalhildis, comitatusBrittenorii,exarcatus Ravennae,Pentapolis, cum

- aliis adjacentibusterris expressisin multis privi-legiis imperatorumet icgum, a temporeLudowici,ut eashabealRomana secclesiain perpetuumcumomnijurisditione,districtu, et honoresuo. Verum-tamen cum ad recipiendam coronam imperiivel

pro necessitatibusaecclesiseab apostolicasedevo-cati vencrimus, de mandatosummipontificis, re-

clpiemusprocurationessive fodrumab illis. Adj'u-' tores etiam erimus ad rettinendum et deffeuden

(51asventissimeautnenlicnin,

503 ADINNOCENTIIiIII REGESTA SC4

dum Romanaesecclesiseregnmn Syciliseac.cetera {

jura qiiae ad ipsam pertinerc dinoscuntur, tam-

quam devotus filius, el catholicus princeps. Ut

aulem bsec onmia vobis memorato sanclissimo

patri nostro dominoInnocentio, sacrosanctaeRo-manseseeclesisesummopontifiei,vestiisquesucces-soribusper nos et nostros successoresRomanorum

reges et imperatores observentur, firmaqueetin-convulsa scmper permaneanl,presens privilegiumconscriplum majeslalis noslraeaurea bulla jussi-mus communiri. Testes autem hii sunt. SigefridusMoguntinaesedisarciepiscopusapostolicaesedisle-

gatus. Eberbardus Salzburgensis areiepiscopus,Berardus Barensisarcicpiscopus,GhuonradusRa-

tisponensisepiscopus,OttoWirzinbnrgensisepiseo-pus, ManegoldusPattaviensis episcopns,Engelhai*''

dus Zizensis episcopus, OdacriusBoemorumrex,Lodwicusdux Bawarise,Liupoldus duxAustriaeet

Styrise,Hermannuslantgravius Thuringiae,comesAlbertusde Eberstein,comes Adolfus de Sowen-burc (4), comesBurchardusde Maunesveld,comesGerhardusde Diets, comes Ludwicusde Wirtem-

berch, Gebehardus burcra\ius Meigdeburgensis,Hainricusde Stahhelburch, Waltherus de Langen-berch, Hainiicus de Chalandrino,marescalcusim-

perii, Waltberusde Sypf,pincerna imperii, Gwal-llierus Gentilis,comestabulusregni Sycilie; et alii

quam plures.Signum domini Frederici secundi Romanorum

regis inviclissimi(L.M.)et regisSycilise. (Ego ChuonradusDei et apostolicsesedis gralia

Metensisepiscopus,vicedomini Sigefridi,Mogun-tini arciepiscopiet apostolicaesedis legali, ac to^tius Germanisearcicancellarii,recognovi.

Acta sunt hsecanno Doraini nostri Jesu Chrisli

1213, indiclione prima, regnante domino Frede-rico secundo Romanorum rege gloriosoet regeSicilie,. anna regni ej'us Romani primo, Siciliaevero 16.

DatumapudEgramper manusRerlholdide Nif-

fen, regalis aulae nrothonotarii, nuarlo Idus Julii.

XVIIL

Joannis Anglorum regis.— De conveiUwnemterregemipsum et reginam Berengariam quondamuxoremRicardi regis,

(Anno 1215.)

[ RVMER,Fmderal, 137.]Reverendo dominosuo et Patri in Chrislo san-

ctissimoINNOCENTIODei gratia summo pontifici,JOANNESeadem gratia Angliaerex, etc, salutem etdebitamtanto dominoet palri cumdevotione,revc-renliam.

Miltimus vobis, Pater sanetissime transcriptumconventionisfaetaeinter nos et reginam Berenga-gariam de verboad verbum, cuj'us tenortalis est:

<Joanues, Dei gratia rex Anglorum,elc, om-

\. jnibus ad quos prsesens scriptum pervenerit, sa-latem.

c Sciatis ifa eonvcnisse inter nos et dominaia

reginam Berengariam quondam uxorem dominiRicardi regis fralris nostri, de dole sua quampe-lebat, et de quadamcomposilionequasquondamintei nos el ipsam facla fnltsuper eademdole, de

qua mille marcas de nobis reciperedebeatanntia-

tim, videlicetquod nos modo ad prscsensdaurasei duo millia marcarum, pro omnibus arreragiis-et pro solulionepraesentisanni, et de caeterodahi-mus ei annuatim mitlelibras bonorum et Iegaliumsterlingoruin, scilicet quingentas libras in festc*OmniumSanctorumel quingenlas libras in festoAscensionis; hanc autem peeuniam selvemus ei

^ in domoNoviTempliapud London.iiLicebit autem dominaereginserepetere dotali-

tium suum ab omni detenlore, extra regnumAn-

glise, praelerquama nobis el successoribusno-

slris, et nos de boe non erimus contra eam,nisi teneamurde jure illudei warrantizare, et ne-

que successoresnoslri poterimuscaperein manuninostramres illas, superquibusipsa in causam tra-xerit detentores, poterit autem ipsa regina fineinfacere ad suam voluntatem cum eisdemdetenlo-

ribus, salvonobis et haeredibusnoslris post ejusobitumjure noslro.

«Concediuiu&etiamquodlpsa reginaet hominesde familia ej'us, liberum habeant omni tempore

Q introitum in terram nostram, et exitum ab ea-

dem, possintque ibi morari quandiu voluerint,et tam eos quam omnesres eorum in salvum cou-ductum nostrum el fidelemsecuritatem noslram

reeipiemusinveniendo, in redeundo et morando*prseslitosacramento quod, ner eos nobis maluninon evenietaut regno.

«Concedimuseliamquod in omnibusporlubus-maris liberum habeant transilum , quandocunquevoluerint, prohibeutesquod nullus ballivorumvelhominumnostrorumipsos impediat, vel consue-tudinemrecipiat ab eisdem. j

«Composilionemautem istam facimus tam pro-nobis quamprohseredibusnostris, staluentesquodsi fbrte, quod absilI uos vel aliquissuccessorum

D nostrorum ipsam conventionem infringeremus,quodfacere non possumus salva fide, et infra LXdies commoniti nos vel j'ustitiarius noster, siextra regnum fuerimus, id non emendaverimus,.-dotalitiumsuum integre restituere teneamur ei-dem, omni dilalioneet occasioneremota.

zPrseterea fecimus jurare in animamaostramGaufridumLuterell militem nostrum, quod omniaqusein charta ista conliuenlur observabimusilli-

bata, et ad majorem seeuritalem, ea omniaa Do-mino papa confirmariimpetrabimus.

«Rogamuseliamdominumpapam et humiliter

petimus ut irsesenti composilioniaddat securila-

(4) Ila charta, iegeScowenburc»

. S03 SUPPLEMENTCM.— VARIORUMEPISTOL^EADIPSUM. S06

tcs quas videritexpediie,et nosralum habcblmus

quidquidinde statuerit, volurausenim quod om-

nia fideliterobserventur, et nolumus quod prse-dicta reginapossit super hoc ab aliquo in poste-rum molestari.

«Et sciendumest qaod in hoc festo OmniumSanctorumanno regninostri xvu, selvemusdictae

reginseprimas quingentas libras de supradictisniillelibris sibiannualimsolvendis.

e His testibus deminis: P. Winton., S. Exon.

cpiseopis, magistro Pand. Narwicensielecto, H.abbatede Belloloco,fratre Alano Maileli. magi-slro P. archidiacon.Sarr.

c Datumper manumniagislri Ricardi de Marr.caueell. noslri apudDour. n die Septembrisanno

regninostri decimoseptimo.*

Cumigilur, Pater reverende,volumushanccon-ventionem sedis apostolicsemunimen oblinere,preces sanctilaliveslraeeffunderedecievimus,sup-plicanlesquatenusin majoremhujus con\entionisj>ecuritatemeidemconventioni, quas viderilis ex-

pedire securilates apponi jubealis , facientes, si

placet, eamdemperpetuo sedis aposlolicsemuni-mine gaudere.

ApudDour. iv dieSeplembris, anno regni no-slii xvn.

XIX.Friderici II promissiode coronaSicilimab imperio

separanda.(Anno1216,Jul. 1.)

(Posl editionem Raynaldi ad an. 1215 et Origg.Gnelf.T. III, p. 850, noslramex RegestisHono-f.i III in tabulario Vaticano, t. I, fol. 35, ep.116, anni primi instituimus. PERTZ,Monum.Germ.tiisl., Leg.II, 228.]Sanctissimoin Christo Patri et domino suo IN-

KOCENTIOsacrosancte Romane Ecclesie summoponlifici,FIUDERICUSDeiet sui gratia Romanorumrex et semperAugustuset rex Sicilie, cum filialisubjectione debilamin omnibus apustolice sediobedientiamet reverentiam.

CupienteslamecclesiseRomanequamregnoSici-

Iiepro\idere,promittiinuset eoncedimusstatuenles,utposlqiiamfueriiiiusimperiicoronamadepti,proli-nus filiumnestrumDeiiricumquemad mandatumiu vestrum regem fecimus coronari, emanci-

pemus a patria polestate, ipsumqueregnum Si-

cilie, tam ultra Farum quamcilra, penitus relin-

quamus ab ecclesia Romana tenendum,sicut nosillud ab ipsa sola tenemus; ita quod ex tunc nechabebimusnec nominabimusnos regem Sicilie,sed juxta beneplacilumvestrumprocurabimusilludnomineipsiusfiliinostri regis usque ad legilimamej'uselatemper personamidoneamgubernari,quede omnijure atque servitio ecclesieRomane re-

spondeat, ad quam solummodoipsius regni do-minium noscitur perlinere; ne forteproeo quodnos dignationedivina sumus ad imperii fastigiuin

<5)Ita corrigendum;1215 RegcslumHonoriijseindicf.oniquarlaecongruus.

: Aevocali, aliquidunionisregnumad imperiumquo-vis temporepularelur habere, si nos simttl inipe-rium teneremus etregnum, perquod tam aposto-lice sedi quam heredibus noslris aliquod possetdispendiumgenerari. Ut aulem hec nostra pro-missio, concessioet constitutiodebitum sortiatur

: effectum,praesenlempaginam aurea bulla nostra: fecimuscommuniri.

Dat. apud Argentinamanno Domini 1216(5),llal. Julii, indict.i.

XX.Joannis regis Angiorum.— Qumsit Varonumcon-

tumacianurratnecnon quodpropterhanccuusam.iler in lerram sanctamsusciperenequit.

( RVMER,Fmdera,I, 129.)

Dominopapaesalutem et debitamtanto patri acdomino cumdevolionereverentiam.

Sanctitati vcstrsegrates referimtismultiplicesdelitterisvestrispro nobisa paternitate veslra domi-no Cantuariensiarchiepiscopoet ejus suffragancisporrectis, nec non magnatibuset baronibus terrae

nostrae,pro certo sciluri quodbarones nostri litte-ras veslras in nullo exaudierunl; dominus veroCantuariensis arcbiepiscopuset ejus suffraganeimandalumvestrumexsecutioni demandaresuper-sederunt.

Nosvero alttndentespraemissa,asserebamusno-stris quod lerra nostra patrimoniuineral beali Pc-

tri, et eam de beatoPetro et EcclesiaRomaua,et

C de vobistenebamus.

Adjecimuseliam quod crucesignati eramus et

petebamusbeneficiumprivilegii crucesignaloriim,ne turbaretur terra noslra,ne consumereturin ma-los usus quodin subsidium terrae sanctaeexpen-dereproposueramus,etappellaverimusper W. ma-

reschallumcomitemPembr. ct W. comileniWa-

renn. contra perturbatorespacis terrsenostra;.

Verumquia ciucesignatifuimus.volenlesinom-

nibus cum humilitate et mansueludineprocedere,salva appellationenoslra, obtulimus baronibusil-

lis, quodomnes malascousuetudinessttscitataset

per quemcumqueiiilroduclas lemporibus noslris,

penitusabolcremus,necnou et malas consuetudi-nes lemporeregis Richardifralris nostri subortas,

exstirparemus; de consuetudinibusautcm temporepatris nostri suscitatis, si quseessentquseeos gra-varent, per consiliumfideliumnoslrorum opera-remus: sed neehis, nec.aliissupradictis conlenti,omniapraemissarecusariinl.

Videntesigitur quod ipsi manifeste nitebanturad turbationemregni nostri, rogavimusdominumCanluariensem arcbiepiscopumet ejus suffraga-

neos,quodexsequerenlurmandalumvestrum, sci-iicetquod secundumtenoremlitterarumveslrarumconsuela nobis exhibeient servitia, et postea, si

quaea nobispetere vpllent, cum humilitaleet sine

armis ea a nohis peterent, denuntiantes eos ex-

:d in (ranssuiuptoInnoceutiiIV annus 1216hahetur.

U7 INNOCENTIIIII PAPJl SERMONES. 5QS

comniunieatos,qui post pr«dicta eis oblata,pacemregni nostri perlurbarent, et videbatur cpiscopoExoniensi et magislro Pandulfo, qui prsesenteserant, quod dejure per sententiam excommunica-tionis eos compesceredebebant.

Sed archiepiscopusrespondens,ail quod senlen-tiam excommunicationisin eos nullo modo pio-ferrel, quia bene sciebatmentemvestram (et vide-batur nobissimiliter quod ita facere debebat, quiamandavimusgentem copiosamde terris extraneo-rum ad succursum terrie nostrse) et promisit no-

bis quod, si eos revocare vellemus, non solumsenteiitiamexcommunicallonisin eos inferret, ve-rum etiam in quantumposset, eis resisteret, unde

gentemnostramrevocavimus.Poslmodumautem obtulimuseis, per litteras no-

slras patentes, per dominum Cantuariensemar-

chiepiscopum, et duos vel tres suffraganeos ejuseis delatas, quod nos eligeremusex parte noslra

qaaluor, elripstex parte sua quatuor, ita quod vossupericres constiluereminide onmibusquerelis li-berlatum quas ipsi proponerent, et ad suas iiosresponderemusquodquidquidvosunacumillis octo,statueritis, super omnibusquseipsi peterent a no-bis nos gratumhaberemuset leneremus.

Etquamvis se humiliare noluerunt versus nossicul debuerunt,nos tamenpro servitioDeiet suc-cursu terrse sanctae,In tantum nos Iramiliavimus

quod haeepraedicta eis obtulimus,et praelereaeisobtulimus quodde omnibuspetilionibussuis , perconsidemionem parium suorum, justitiseplenitu-dinem eis exiiiberemus,quod ipsi recusarunt.

Ad liaec,domine, die Veneris in erastinoAscen-sionis, venit ad nos frater Willelmus de camera

vestra, vester familiaris, deferensnobis litieras ve-stras, contiiientes quod, deposita peregrinationisnostrseilinere, sanctitalis veslrsepedibus aliquemde noslris in conciliorepraeseniaremus,palernita-temveslramde processunostro et iliueris nostri

expedilionecerlificantes.

Super quo paternitati vestrse taiiter responde-nius quod, cum perversis baronum praediclorum

Ainquictationibns,ex proemissisvobisinnotuit,quod

afftigamur,nec possumus in eis bonum paeis in-

venire, quo saltem concordes efficiamurul sic fa-

cilius propositoinsisteremus,vos de itinere nostrocertos efficerenon possumus; unum pro certo

scienies,quod multi crucesignalorum,qui ad ter-

rse sanclsesuecursumse accinxeruntde partibus

longinquisviri magniet nobilesul in consorliono-

stro eos reciperemus, benigneper lilteras suas et

nuntios postulaverunl,quos pro prsediclisinconi-

'modia supermandatis suis adhue cerliiicare non

possumus-Pra:terea,Paler reverende,,in prtesenliapraedicti

fr«HrisWillielmi,vesiri familiaris,ncc nonel vene-rabilium fratrum "'igornicnsis et Coventrensis

"episcoporum,oblulimusprsediclisbaronibus,quodds omnibuspetitionibussuis, quasa nobis exlgunt,in vosbenignissimecompromilteremus,ut vos qui

plenitudinegaudelispoteslatis, quod juhlumforet

staluerelis, el baecomnia efficererenuunt.

Igilur, pie Pater, dominalionivesliae praesenliaduximus declarandaf ut de eonsueta benignitaieveslra, quod nobisvideritis expedire, inde statua-lis

Testemeipso,apud OJiham, xsix die Maii.

XXI.G. prioris Camaldulensis.— Monasteriostio in fa-

villas redaclo, commendatitiasa ponlificepetittitlcras pro oblinendisa fidelibussubsidiis.

Q (MAMEN.,Anecdol.,I, 737, ex ms. S. UlidiiClaro-monlaui.)

Vestrseinlimat sanctitatiG. Camaldulensisprior,et omnesqui cum co sunt fralres, quodpridieHa-lendas Junii, circa medielaiem noctis, inopinatusignis domoseorum ita repeote consumpsit, quodsequenli die de omnibusqujs remanserant pran-diumfacerencquiverunt;sicqueplusquamtreceniiinter monachoset coaversosmendicarecoguntur.Eaproplerpetunl a clemenliavestra jut per totaniItaliameis Jitteras concedalisin remissionempec-catorum, injungenlesCb'isti fldelibusut illischari-tativasubsidiaminislrarevelini^