พายุหมุนเขตร้อนกับการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ

ส ำนักเลขำธิกำรคณะกรรมกำรไต้ฝุ่ น ภำยใต้ควำมร่วมมือของคณะกรรมำธิกำรเศรษฐกิจและสังคมแห่งภูมิภำคเอเชียและแปซิฟิก และองค์กำรอุตุนิยมวิทยำโลก (ESCAP/WMO Typhoon Committee Secretariat) ได้เผยแพร่รำยงำนกำรประเมินครัง้ท่ี 2 เกี่ยวกับอิทธิพลของกำรเปลี่ยนแปลงภูมิอำกำศต่อพำยุหมุนเขตร้อนในเขตพืน้ท่ีภำยใต้คณะกรรมกำรไต้ฝุ่ น (The Second Assessment Report on The Influence of Climate Change on Tropical Cyclones in The Typhoon Committee Region) เพื่ อประเมินสถำนกำรณ์ปัจจบุนัทำงวิทยำศำสตร์ของควำมสมัพนัธ์ระหว่ำงกำรเปลี่ยนแปลง

ภูมิอำกำศและพฤติกรรมของพำยุหมุนเขตร้อนในย่ำนมหำสมุทรแปซิฟิกเหนือด้ำนตะวันตก (The Western North Pacific : WNP) โดยเน้นไปท่ีกำรวินิจฉยัอิทธิพลใดๆท่ีน่ำจะเป็นไปได้อนัเนื่องจำกกำรเปลี่ยนแปลงภมูิอำกำศท่ีเกิดจำกกิจกรรมของมนษุย์ต่อเส้นทำงเดินของพำยหุมนุเขตร้อนและพืน้ท่ีท่ีได้รับผลกระทบในย่ำนดงักล่ำว พฤติกรรมของพายุหมุนเขตร้อนในย่าน WNP และการเปล่ียนแปลงในอดีต

ข้อมูลท่ีปรำกฏ เช่นควำมถี่ ควำมรุนแรงและดัชนีกำรสูญเสียพลังงำนของพำยุ แสดงให้เห็นถึงควำมผนัแปรในช่วงระหว่ำงทศวรรษของพำยหุมนุเขตร้อนในย่ำน WNP โดย 2 ใน 4 ของชดุข้อมลูท่ีใช้วิเครำะห์แสดงควำมถี่ ท่ีมีแนวโน้มลดลงอย่ำงมีนัยส ำคัญของพำยุฯ (พำยุโซนร้อนและพำยุท่ีรุนแรงกว่ำ)ในช่วง 5 ทศวรรษล่ำสุด ส่วนข้อมลูท่ีเหลือก็มีแนวโน้มลดลงอย่ำงไม่มีนัยส ำคัญ อย่ำงไรก็ดี แนวโน้มควำมถี่ของพำยุในช่วงระยะเวลำท่ีมำกกว่ำทศวรรษในย่ำน WNP นีโ้ดยทั่วไปจะขึน้อยู่กับชุดข้อมลูท่ีเลือกใช้ กล่ำวคือ ช่วงเวลำท่ีใช้วิเครำะห์และรำยละเอียดอื่นๆของกำรวิเครำะห์ ในช่วงหลำยทศวรรษล่ำสุด พำยุท่ีรุนแรง เช่นระดบั 4 หรือ 5 มีแนวโน้มควำมถ่ีแตกต่ำงกนั

และมีควำมไม่แน่นอน(uncertainty) ส่วนแนวโน้มควำมรุนแรงท่ีวิเครำะห์โดยภำพถ่ำยจำกดำวเทียมตัง้แต่ ค.ศ.1981 ซึ่งเป็นหลักฐำนท่ีแสดงแนวโน้มอย่ำงมีนัยส ำคัญนัน้ ถูกจ ำกัดเน่ืองจำกเป็นช่วงระเวลำท่ีค่อนข้ำงสัน้และมีระดับควำมผันแปรท่ีเกิดจำกธรรมชำติไม่แน่นอน ส่วนข้อมูลดชันีกำรสญูเสียพลังงำนชีใ้ห้เห็นถึงควำมสัมพนัธ์ท่ีค่อนข้ำงต ่ำกับอุณหภูมิผิวน ำ้ทะเล โดยมีแนวโน้มเพิ่มขึน้ตัง้แต่ปี ค.ศ.1950 แต่ควำมไม่แน่นอนก็ยังคงมีอยู่ทัง้ในควำมเป็นเนือ้เดียวกันของข้อมูลและควำมผันแปรท่ีเกิดจำกธรรมชำติ โดยทั่วไปควำมไม่แน่นอนท่ีพบในข้อมูล สะท้อนให้เห็นได้จำกควำมแตกต่ำงของข้อมลูท่ีได้จำกศนูย์ฯต่ำงๆ รวมถึงควำมไม่แน่นอนของควำมผันแปรจำกธรรมชำตท่ีิมตี่อแนวโน้มของพำยฯุ และกำรเปลี่ยนแปลงอื่นๆในย่ำนนี ้ ตลอดจนควำมสำมำรถท่ีมีจ ำกดัในกำรสร้ำงควำมเชื่อมัน่ลกัษณะกำรเปลี่ยนแปลงของพำยเุหล่ำนีจ้ำกอิทธิพลของมนษุย์

3-Month Climate News กรกฏาคม 2557 ปีท่ี 4 ฉบบัท่ี 3

(July 2014, vol.4 No.3)

เร่ืองในเล่ม พายุหมุนเขตร้อนกับการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ....1 สถิติอุณหภูมิ / ฝนและแนวโน้ม....................8 สภาวะอากาศในรอบ 3 เดือนที่ผ่านมา Worldwide Weather Events……..........…10 (เดือนเมษายน – มิถุนายน 2557).........................4 FAQ ..….....................……......................…..11 ปรากฏการณ์เอลนีโญ /ลานีญา..............................7

ส านกัพฒันา

อตุนิุยมวิทยา

กรมอตุนิุยมวิทยา

กระทรวง

เทคโนโลยี

สารสนเทศและ

การส่ือสาร

โดยสภำพตำมภูมิอำกำศแล้ว พำยุส่วนใหญ่ใน

ย่ำน WNP จะก่อตวับริเวณทะเลฟิลิปปินส์หรือทะเลจีนใต้ในละติจูดประมำณ 10-25 องศำเหนือ โดยทัว่ไปมีกำรเคลื่อนตวั 3 เส้นทำง กลำ่วคือ เคลื่อนตวัไปทำงตะวนัตก เคลื่อนตัววกกลับไปทำงญ่ีปุ่ นหรือคำบสมุทรเกำหลี และ เคลื่อนตัววกกลับออกไปทำงตะวันออกเฉียงเหนือจนถึงประมำณลองจิจูด 140 องศำตะวนัออก ปัจจยัหลกัทีจ่ะมีผลท ำให้กำรเคลือ่นตวัเปลีย่นไปคือกำรกำรไหลเวียนของอำกำศในพำยทุี่เปลี่ยนแปลงไปในระดบัใหญ่ ขณะที่กำรเปลี่ยนแปลงของบริเวณก่อตัวของพำยุเป็นปัจจัยส ำคัญรองลงไป และจำกข้อมูลในช่วง 40 ปีที่ผ่ำนมำชีใ้ห้เห็นแนวโน้มที่ลดลงของพำยุที่ก่อตวัในส่วนของทะเลจีนใต้ และแนวโน้มที่เพิ่มขึน้ตำมแนวชำยฝ่ังตะวนัออกของประเทศจีน กำรเปลี่ยนแปลงนีส้ ัมพันธ์กับกำรเปลีย่นแปลงของระบบกำรหมนุเวียนระดบัท้องถ่ินในเอเชียตะวันออกและในย่ำน WNP ผลกำรศึกษำจำกแบบจ ำลองหนึ่งพบว่ำกำรเปลี่ยนแปลงนีส้ว่นใหญ่มำจำกปัจจัยที่เป็นผลอนัเนื่องจำกพลงังำนที่เกิดจำกกำรแผ่รังส ี อย่ำงไรก็ดียงัต้องมีกำรศึกษำเพิ่มเติมในกำรท ำควำมเข้ำใจควำมผนัแปรจำกธรรมชำติและปัจจัยที่เกิดจำกมนุษย์ตอ่กำรเปลีย่นแปลงของพำยหุมนุเขตร้อนท่ีเกิดขึน้ดงักลำ่ว

กลำ่วโดยสรุป ยงัคงมีควำมไมแ่นน่อนที่วำ่ มนษุย์มีอิทธิพลตอ่ควำมถ่ี ควำมรุนแรง ปริมำณฝนและเส้นทำงเดินพำย ุ หรือ พฤติกรรมตำ่งๆที่เก่ียวข้องกบัพำยุในยำ่น WNP

การเคล่ือนขึน้ฝ่ังของพายุหมุนเขตร้อนและการเปล่ียนแปลงในอดีต ความถี่ของพายุฯ

จำกกำรวิเครำะห์จ ำนวนพำยุหมุนเขตร้อนที่เคลื่อนตัวขึน้ฝ่ังในพืน้ที่ต่ำงๆ พบว่ำมีแนวโน้มอย่ำงไม่มีนัยส ำคัญบริเวณประเทศจีน ญ่ีปุ่ น (พำยุโซนร้อนและที่รุนแรงกวำ่) ฟิลิปปินส์ คำบสมทุรเกำหลี ฮ่องกงและมำเก๊ำ แม้ว่ำจะมีแนวโน้มแบบไม่มีนยัส ำคญัทำงสถิติ แต่พบว่ำมีแนวโน้มเป็นลบในประเทศจีนและฮ่องกง และเป็นบวก

บริเวณคำบสมทุรเกำหลี สว่นจ ำนวนพำยทุี่เคลือ่นเข้ำสู่ /ผ่ำนประเทศฟิลิปปินส์มีแนวโน้มลดลงอย่ำงมีนยัส ำคญัรวมถึงประเทศไทยที่พำยหุมนุเขตร้อน(สว่นใหญ่เป็นพำยดุีเปรสชนั)เคลื่อนเข้ำประเทศมีแนวโน้มลดลง แต่พำยุรุนแรงขนำดพำยุโซนร้อนกลับมีแนวโน้มเพิ่มขึน้เลก็น้อย นอกจำกนีจ้ ำนวนพำยทุี่สง่ผลกระทบกบัไต้หวนัก็เพิ่มขึน้อยำ่งมีนยัส ำคญัในช่วงทษวรรษที่ผำ่นมำ

ควำมผันแปรของพำยุที่ขึน้ ฝ่ังในย่ำนนีน้่ำจะสมัพนัธ์กับกำรเลื่อนหรือย้ำย(shift) ของเส้นทำงเดินพำยุตำมที่พบในช่วง 2-3 ทศวรรษล่ำสุด ซึ่งเป็นผลจำกกำรเปลี่ยนแปลงของกำรไหลเวียนของอำกำศในระดับใหญ่ อยำ่งไรก็ตำม ช่วงของข้อมลูที่มีอำจสัน้เกินไปท่ีจะก ำหนดอย่ำงเช่ือมั่นว่ำกำรผันแปรระหว่ำงทศวรรษอย่ำงมีนยัส ำคญัของพฤติกรรมพำยใุนย่ำนนี ้อยู่นอกเหนือควำมผนัแปรจำกธรรมชำติ จึงต้องมีกำรศึกษำเพิ่มเติมต่อไปในกำรท ำควำมเข้ำใจควำมผนัแปรจำกธรรมชำติและกำรมีสว่นร่วมของกำรผนัแปรจำกธรรมชำติและที่เกิดจำกมนษุย์ตอ่กำรเปลีย่นแปลงที่พบ ลมและฝนทีเ่กดิจากพายุ

ลมสูงสุดที่เกิดจำกพำยุที่ส่งผลกระทบบริเวณใกล้ชำยฝ่ังประเทศจีนและหำ่งฝ่ังใกล้เคียงมีแนวโน้มลดลง รวมถึงบริเวณด้ำนตะวันออกเฉียงใต้ของจีนและฮ่องกง ส่วนมำเก๊ำนัน้มีแนวโน้มแบบไม่มีนัยส ำคัญ ส ำหรับฝน พบว่ำฝนที่เกิดจำกพำยุประจ ำปีมีแนวโน้มลดลงในบำงพืน้ท่ีบริเวณชำยฝ่ังของประเทศจีน กำรเปลีย่นแปลงของฝนที่เกิดจำกพำย ุ และปริมำณฝนใน 1 ชัว่โมงมีควำมผนัแปรเชิงพืน้ที่ในประเทศจีน โดยจ ำนวนสถำนีมีแนวโน้มสงูขึน้โดยเฉพำะบริเวณชำยฝ่ังด้ำนตะวนัออกเฉียงใต้ของประเทศจีน นอกจำกนีฝ้นที่เกิดจำกพำยุที่ขึน้ฝ่ังในคำบสมุทรเกำหลีและญ่ี ปุ่ นมีแนวโน้มสูงขึ น้อย่ำงมีนัยส ำคัญ ส่วนในไต้หวันพบว่ำฝนในช่วงฤดูร้อนมีควำมสมัพนัธ์กบัพำยหุมนุเขตร้อน(พำยโุซนร้อนและที่แรงกวำ่) โดยในฮ่องกงและมำเก๊ำพบวำ่แนวโน้มของฝนท่ีเกิดจำกพำยไุมม่ีนยัส ำคญั

2

การคาดการณ์พฤตกิรรมของพายุหมุนเขตร้อนในศตวรรษที ่21

กำรคำดกำรณ์ควำมถ่ีของพำยหุมนุเขตร้อนในศตวรรษที่ 21 ในยำ่น WNP จำก 12 ผลกำรศกึษำบนพืน้ฐำนของแบบจ ำลองทำงไดนำมิกส์ซึง่มี grid spacing ละเอียดกวำ่ 120 กิโลเมตร พบวำ่ในช่วงปลำยศตวรรษที ่21 มีแนวโน้มลดลงมำกกวำ่เพิ่มขึน้ โดยมีกำรเปลีย่นแปลงอยูใ่นชว่ง -70% ถึง +60% สว่นกำรศกึษำอื่นๆโดยใช้สถิติ/ไดนำมิกส์ (1 ผลกำรศกึษำ) หรือ empirical genesis parameters ( 3 ผลกำรศกึษำ) มีแนวโน้มกำรคำดกำรณ์ที่หลำกหลำยมำกขึน้ กลำ่วคือ 3 ใน 4 พบวำ่มีแนวโน้มสงูขึน้ โดยจำก 9 ผลกำรศกึษำ ซึง่มีทัง้กำรใช้แบบจ ำลองไดนำมิกส์ที่รำยละเอียด 50 กิโลเมตรหรือ finer grid spacing หรือมีกำรตรวจสอบโดยทฤษฎีควำมรุนแรงเชิงศกัยภำพ พบวำ่สว่นใหญ่คำดกำรณ์วำ่พำยใุนยำ่น WNP มีควำมรุนแรงเพิ่มมำกขึน้ แม้วำ่มีบำงผลกำรศกึษำจะคำดกำรณ์วำ่มกีำรเปลีย่นแปลงควำมรุนแรงทัง้เพิ่มขึน้และลดลง โดยขึน้อยูก่บัแบบจ ำลองทีใ่ช้ท ำกำรลดขนำดลง (Downscaling)

ผลกำรศึกษำในเชิงปริมำณพบว่ำควำมเร็วลมสงูสดุมีกำรเปลีย่นแปลงตัง้แต ่-3% ถึง +18% และจำก 6

ผลกำรศกึษำ ซึง่คำดกำรณ์อตัรำฝนท่ีเกิดจำกพำยฯุในยำ่นนีท้ัง้หมด กลำ่วคือทัง้ในซีกโลกเหนือหรือ WNP วำ่มีเพิ่ม มำกขึน้ด้วยปริมำณฝนในช่วงประมำณ +5% ถึง +30%

นอกจำกนี ้ ลกัษณะทัว่ไปที่ได้จำกหลำยๆผลกำรศกึษำ คำดกำรณ์วำ่ทิศทำงกำรเคลือ่นตวัของพำยฯุในยำ่น WNP อำจมีกำรเลือ่นหรือย้ำยไปทำงตะวนัออกหรือไปทำงเหนือ อยำ่งไรก็ตำม ยงัต้องมกีำรศกึษำเพิม่เติมอีกตอ่ไปเพื่อยืนยนักำรค้นพบดงักลำ่ว

ส ำหรับควำมลอ่แหลมของพืน้ท่ีบริเวณชำยฝ่ังท่ีจะเกิดน ำ้ท่วมจำกคลื่นพำย ุ คำดวำ่จะเพิ่มมำกขึน้พร้อมๆกนักบัระดบัน ำ้ทะเลและกำรพฒันำท่ีเพิ่มขึน้ในบริเวณชำยฝ่ัง แม้วำ่ควำมลอ่แหลมของพืน้ท่ีเหลำ่นีจ้ะขึน้อยูก่บัลกัษณะของพำยใุนอนำคตก็ตำม

จำกกำรศึกษำเม่ือเร็วๆนี ้ โดยเฉลี่ยทัว่โลกสรุปวำ่ กำรเพิ่มขึน้ของรำยได้ในอนำคตและแรงกดดนัด้ำนประชำกรในอีก 20 ปีข้ำงหน้ำ อำจจะเพิ่มจ ำนวนคนตอ่ปีท่ีต้องเผชิญกบัภยัคกุคำมท่ีเกิดจำกพำยหุมนุเขตร้อน และเผชิญกบัควำมเสี่ยงจำกภยัพิบติัรุนแรงท่ีอำจเกิดขึน้แม้จะมีควำมก้ำวหน้ำในกำรพฒันำและกำรก ำกบัดแูลจำกหน่วยงำนภำครัฐก็ตำม

หมายเหตุ พายุรุนแรงระดับ 4 หมายถึง พายุทีมี่ความเร็วลมใกล้ศูนย์กลาง 113-136 นอต (209-251 กม./ชม.) พายุ รุนแรงระดับ 5 หมายถึ ง พายุ ที่ มีความเร็วลมใกล้ศูนย์กลางตั้งแต่ 137 นอต (252 กม./ชม.) (ทีม่า : http://www.nhc.noaa.gov)

(AFP/AFP/Getty Images)

3

ปริมาณฝน ในช่วงเมษายน – มิถุนายนที่ผ่านมาเป็นช่วงปลายฤดูร้อนต่อเนื่องต้นฤดูฝน ประเทศไทยมีฝนน้อยและส่วนใหญ่

ต่่ากว่าค่าปกติ โดยเฉพาะในเดือนพฤษภาคม แม้ประเทศไทยมีฝนเพิ่มขึ้นจากเดือนเมษายนและเริ่มต้นเข้าสู่ฤดูฝนในช่วงปลายเดือนเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม แต่ฝนที่ตกส่วนใหญ่เป็นฝนเล็กน้อยถึงปานกลาง ประกอบกับในช่วงต้นและกลางเดือนมีการกระจายของฝนไม่สม่่าเสมอ ส่งผลให้ปริมาณฝนรวมตามภาคต่างๆต่่ากว่าค่าปกติและปริมาณฝนเฉลี่ยทั้งประเทศต่่ากว่าค่าปกติ 31% ส่วนในเดือนมิถุนายนประเทศไทยมีปริมาณและการกระจายของฝนดีขึ้น จากอิทธิพลของมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ก่าลังแรงที่พัดปกคลุมบริเวณทะเลอันดามัน ประเทศไทยและอ่าวไทยเป็ นระยะๆประกอบกับในช่ วงกลางเดือนร่องมรสุมได้พาดผ่านบริ เวณภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนระยะหนึ่งก่อนเลื่อนขึ้นไปพาดผ่านบริ เวณประเทศพม่ า ลาวและเวียดนาม อย่างไรก็ดีหลายพื้นที่มีปริมาณฝนเฉลี่ยต่่ากว่าค่าปกติโดยเฉพาะในภาคเหนือและภาคกลาง ส่งผลให้ปริมาณฝนเฉลี่ยทั้งประเทศในเดือนมิถุนายนสูงกว่าค่าปกติเพียง 2%

นอกจากนี้จากการที่ประเทศไทยมีปริมาณฝนเฉลี่ยรายเดือนต่่ากว่าค่าปกติต่อเนื่องกันมาตั้งแต่ต้นปี ท่าให้ปริมาณฝนสะสมตามภาคต่างๆตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2557 จนถึงวันที่ 30 มิถุนายน 2557 ยังคงต่่ากว่าค่าปกติและปริมาณฝนสะสมเฉลี่ยทั้งประเทศต่่ากว่าค่าปกติ 20% อุณหภูมิ ในช่วงเดือนเมษายน ประเทศไทยได้รับอิทธิพลจากหย่อมความกดอากาศต่่ าเนื่ องจากความร้อนที่ ปกคลุมประเทศไทยตอนบนเป็นระยะๆ กับมีลมตะวันออกและตะวันออกเฉียงใต้พัดปกคลุมประเทศไทยเกือบตลอดเดือน ท่าให้ประเทศไทยตอนบนมีอากาศร้อนทั่วไปกับมีอากาศร้อนจัดบางพื้นที่ โดยอากาศร้อนดังกล่าวยังคงปรากฏต่อเนื่องถึงเดือนพฤษภาคม ส่งผลให้ทุกภาคของประเทศมีอุณหภูมิเฉลี่ยสูงกว่าค่าปกติ และอุณหภูมิเฉลี่ยทั่วประเทศในเดือนพฤษภาคมสูงกว่าค่าปกติ 1.0 องศาเซลเซียส ส่วนเดือนมิถุนายนอุณหภูมิเฉลี่ยยังคงสูงกว่าค่าปกติเล็กน้อยในทุกภาคเช่นกัน ส่าหรับอุณหภูมิสูงที่สุดในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมาวัดได้ 41.8 องศาเซลเซียส ที่อ่าเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เม่ือวันที่ 24 เมษายน ซึ่งเป็นอุณหภูมิสูงที่สุดของประเทศไทยในปี 2557 (เท่ากับที่อ่าเภอเถิน จังหวัดล่าปางเมื่อวันที่ 31 มีนาคม)

4

ปริมาณฝนเดือนเมษายน – มิถุนายน 2557

ปริมาณฝนท่ีต่างจากค่าปกติเดือนเมษายน (ซา้ย) พฤษภาคม (กลาง) มิถุนายน (ขวา) 2557

5

ปริมาณฝนเดือนเมษายน (ซา้ย) พฤษภาคม (กลาง) มิถุนายน (ขวา) 2557

อณุหภมิูเฉลี่ยเดือนเมษายน – มิถุนายน 2557

อณุหภมิูเฉล่ียเดือนเมษายน (ซา้ย) พฤษภาคม (กลาง) มิถุนายน (ขวา) 2557

อณุหภมิูเฉล่ียท่ีต่างจากค่าปกติเดือนเมษายน (ซา้ย) พฤษภาคม (กลาง)มิถุนายน (ขวา) 2557

6

การติดตามสถานการณ ์ ENSO (El Nino/Southern Oscillation) จากความผิดปกติของอุณหภูมิน ้าทะเลในมหาสมทุรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรที่เกิดขึ นในช่วงเดือนเมษายนถึงมิถนุายน 2557 พบว่า ยังอยู่ในภาวะปกต ิแต่มีแนวโน้มที่จะพฒันาไปเป็นปรากฏการณ์เอลนีโญ โดยอุณหภูมิผิวน ้าทะเลมหาสมุทรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรบริเวณตอนกลางและด้านตะวันออกสูงกว่าปกติ 1.0-1.5 องศาเซลเซียส ในช่วงเดือนพฤษภาคมและมิถุนายน และอุณหภูมิน ้าทะเลที่อยู่ลึกลงไปประมาณ 300 เมตรสูงกว่าปกติเช่นเดียวกัน

ส้าหรับระบบบรรยากาศที่ระดบั 850 hPa ในช่วงเดือนเมษายนและพฤษภาคม ลมตะวนัตกพัดปกคลุมเหนือน่านน า้มหาสมทุรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรและมีก้าลงัแรงกว่าปกติด้านตะวนัตกของมหาสมุทร ส่วนที่ระดบัสูงขึ นไป 200 hPa ลมตะวันออกก้าลังแรงกว่าปกติพัดปกคลุมเหนือน่านน า้มหาสมุทรแปซฟิิกเขตศูนย์สูตรในบริเวณเดียวกัน ส่วนในเดือนมิถุนายนลมในระดบั 850 hPa ส่วนใหญ่อยู่ในภาวะปกติ และอุณหภูมิน ้าทะเลที่อยู่ลึกลงไปประมาณ 100-300 เมตรที่สูงกว่าปกตนิั นมีพื นทีล่ดลง โดยสถานการณ์ต่างๆที่เกิดขึ นมแีนวโน้มที่จะพ ัฒนาไปเป็นปรากฏการณ์เอลน ีโญ (ที่มา www.tmd.go.th)

ภาพแสดงอุณหภมูิผิวน ้าทะเลต่างจากค่าปกต ิ (ในช่วง 15 มิถุนายน – 12 กรกฏาคม 2557)

ภาพแสดงอุณหภูมิผิวน า้ทะเลมหาสมุทร แปซิฟิกเขตศูนย์สูตร (ในชว่ง 15 มิถุนายน – 12 กรกฏาคม) ซึ่งสูงกว่าค่าปกติ 1.0 – 1.5 องศาเซลเซียส โดยเฉพาะดา้นตะวันออกของมหาสมุทร

ภาพแสดงความน ่าจะเปน็ของการเกิดเอลน ีโญ/ลาน ีญา พบว่าในระยะนี สถานการณ์ก้าลังจะพ ัฒนาไปเปน็ปรากฏการณ์เอลน ีโญ

7

สถิติอุณหภูมิและปริมาณฝนตามภาคต่างๆของประเทศไทยในช่วง 3 เดือนท่ีผ่านมา (เมษายน – มิถนุายน 2557)

เดอืน เหนอื ตะวันออกเฉยีงเหนอื กลาง ตะวันออก ใตฝ่ั้งตะวันออก ใตฝ่ั้งตะวันตก

อุณหภูมต่ํิาทีสุ่ด เม.ย. 15.0 20.0 21.2 21.7 20.9 19.9

( °ซ) พ.ค. 16.2 21.2 22.0 23.2 21.4 20.4

ม.ิย. 17.6 22.5 21.5 22.3 19.7 21.0

อุณหภูมสูิงทีสุ่ด เม.ย. 41.8 41.0 41.0 39.7 39.3 37.7

( °ซ) พ.ค. 41.0 40.2 40.6 39.2 38.3 36.5

ม.ิย. 38.6 39.1 39.1 38.5 39.4 35.5

อุณหภูมติํ่าสุดเฉลีย่ เม.ย. 23.8 25.0 26.0 26.4 24.7 24.7

( °ซ) พ.ค. 24.8 25.6 26.4 26.8 25.2 24.8

ม.ิย. 24.9 25.5 26.2 26.5 25.2 25.1

อุณหภูมสิูงสุดเฉลีย่ เม.ย. 37.6 36.1 37.3 34.9 34.6 33.7

( °ซ) พ.ค. 36.2 36.1 37.2 35.2 34.8 33.5

ม.ิย. 33.8 34.3 34.9 33.2 33.9 32.5

ปรมิาณฝนรวมเฉลีย่ เม.ย. 61.7 93.8 93.2 51.9 35.8 237.1

(มม.) พ.ค. 146.0 122.5 97.7 108.3 122.0 216.4

ม.ิย. 128.2 225.6 126.1 279.2 123.1 358.3

ปรมิาณฝนสูงทีสุ่ด เม.ย. 59.8 70.8 87.3 67.6 69.7 93.0

ใน 24 ช่ัวโมง พ.ค. 92.1 109.0 87.3 94.7 88.8 115.3

(มม.) ม.ิย. 102.5 156.8 86.6 151.0 65.3 107.7

จํานวนวันฝนตกเฉลีย่ เม.ย. 8 9 5 6 6 16

(วัน) พ.ค. 12 12 10 11 12 18

ม.ิย. 18 19 15 19 13 19

หมายเหต ุ: เป็นข้อมลูจากสถานีอตุนิุยมวิทยา กรมอตุนิุยมวิทยา ทัง้นีไ้มร่วมอณุหภมิูยอดดอย* หรือ อณุหภมิูยอดหญ้า**

* อณุหภมิูยอดดอย คือ อณุหภมิูต่ําสดุท่ีตรวจวดั ณ บริเวณยอดดอย ** อณุหภมิูยอดหญ้า คือ อณุหภมิูต่ําสดุท่ีอา่นได้จากเทอร์โมมิเตอร์ ณ ระดบัใบหญ้าท่ีตดัสัน้

 

8

แนวโน้มปรมิาณฝนของประเทศไทยจากสถิติในรอบ 64 ปี (พ.ศ.2494 – 2557) (เมษายน – มิถุนายน 2557)

ปริมาณฝนของประเทศไทยเดือนเมษายนในระยะ 10 ปหีลังนี้ส่วนใหญสู่งกว่าค่าปกติ เว้นแต่ 2 ปีล่าสุดนี้ที่ต่ํากว่าค่าปกตเิล็กน้อย โดยในระยะยาวพบว่ามีแนวโน้มสูงขึ้น ส่วนเดือนพฤษภาคมปริมาณฝนในช่วง 10 ปหีลังนี้พบว่าส่วนใหญสู่งกว่าค่าปกต ิ ยกเว้น 2 ปีล่าสุดนี้ต่ํากว่าค่าปกตเิช่นเดียวกับเดือนเมษายนโดยในระยะยาวมีแนวโน้มลดลงและใกล้เคียงค่าปกติ สําหรับเดือนมิถุนายนปริมาณฝนช่วง 10 ปีนี้ส่วนใหญสู่งกว่าค่าปกติเล็กน้อย แต่ในระยะยาวมีแนวโน้มลดลงเล็กน้อย

เปอร์เซนต์ปริมาณฝนทีมี่ค่าสูง (+) หรือตํา่ ( ‐ ) กว่าค่าปกตขิองประเทศไทย, ค่าเฉล่ียเคล่ือนที ่3 ปี (moving average) (…….…) และแนวโน้มการเปล่ียนแปลงเชิงเส้น (‐‐‐‐)

9

แผนท่ีแสดงลกัษณะภมิูอากาศผิดปกติตามภมิูภาคต่างๆของโลก

เดือนมิถุนายน 2557   

 

(ซา้ย) อณุหภมิูเฉลี่ยเดือนมกราคม-มิถุนายน 2557 ของโลกเปรียบเทียบกบัค่าปกติ (ขวา) ปริมาณฝนเฉลี่ย(%ของค่าปกติ)เดือนมิถุนายน 2557

(ทีม่า : http://www.ncdc.noaa.gov) 

 

10

การเปลี่ยนแปลงภมูอิากาศและผลกระทบ

@ เราก าลังเผชิญกับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภมูอิากาศล่าสุดหรือไม่

มีหลักฐานที่แข็งแกร่ง (strong) ของผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศที่ผ่านมาล่าสุดต่อระบบทาง

กายภาพ ชีวภาพและมนุษย์ หลายภูมิภาคมีแนวโน้มร้อนขึ้นและมีเหตุการณ์ของอุณหภูมิสุดขั้วมากข้ึน อุณหภูมิที่เพ่ิมขึ้น

สัมพันธ์กับการลดลงของการซ้อนทับกันของหิมะ และหลายๆระบบนิเวศก าลังประสบกับความเปลี่ยนแปลงอันเนื่องจาก

การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ อันได้แก่ พฤติกรรม ความหลากหลายหรือความอุดมสมบูรณ์ของสปีชีส์ที่ อยู่ในระบบ

นอกจากนี้ มหาสมุทรยังมีการเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติทางเคมีและทางกายภาพ ซึ่งส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศทางทะเลและ

ชายฝั่ง เช่น แนวปะการังและสิ่งมีชีวิตอื่นๆในมหาสมุทร เช่น หอย กุ้ง ปลาและแพลงก์ตอน ผลผลิตจากพืชและจากการ

ประมงที่กักเก็บไว้มีความอ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศจะน าไปสู่

การเปลี่ยนแปลงของผลผลิตจากพืชโดยรวม โดยในบางครั้งอาจเพิ่มสูงขึ้นในเขตละติจูดกลางและที่ละติจูดสูงกว่า

ศักยภาพของการจับสัตว์ในการประมงเพิ่มขึ้นในบางภูมิภาค แต่มีลดลงในพื้นที่อื่นๆ บางชุมชนบางท้องถิ่นมีการ

เปลี่ยนแปลงย้ายถิ่นตามฤดูกาล รวมถึงการเปลี่ยนรูปแบบการล่าสัตว์เพื่อปรับตัวให้เข้ากับอุณหภูมิที่เปลี่ยนไป @ ผลกระทบในอนาคตของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมีเฉพาะในเชิงลบ หรือจะมีผลกระทบเชิงบวกด้วยหรือไม่

โดยรวมแล้ว มีรายงานทีค่าดการณผ์ลกระทบในอนาคตทางด้านลบมากกว่าผลกระทบเชิงบวกโดยเฉพาะอย่างยิ่ง

การเปลีย่นแปลงสภาพภมูิอากาศที่มีขนาดและอตัราการเปลี่ยนแปลงสงู การเปลี่ยนแปลงภมูิอากาศจะส่งผลกระทบที่

แตกต่างกันต่อประชากรทั่วโลก และผลกระทบเหล่านั้นจะไมผ่ันแปรไปตามภมูิภาคเท่านั้น ยังผันแปรตามเวลาที่เมื่อเวลาผ่าน

แล้วไปยังข้ึนกับอัตราและขนาดของการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศด้วย ตัวอย่างเช่น หลายประเทศจะเผชิญกับความท้าทายที่

เพิ่มขึ้นในการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ความเสี่ยงจากโรคบางอย่างทีเ่พิ่มขึ้น หรือระบบนิเวศที่เสื่อมโทรม แต่บางประเทศอาจมี

การเพิ่มโอกาสในการพัฒนาเศรษฐกิจ มีการลดลงของโรคบางชนิด หรือมกีารขยายพื้นทีใ่นการผลติลดลง การเปลี่ยนแปลง

ผลผลติของพืชจะผันแปรตามภมูศิาสตร์และตามละติจูด รูปแบบของการจับสัตว์ในการประมงมีการเปลีย่นแปลงท่ัวโลกซึ่งมี

ผลกระทบท้ังบวกและลบ ความพร้อมของทรัพยากร เช่น น้ าที่ใช้งานได้จะขึ้นอยู่กับอัตราการเปลี่ยนแปลงของฝนซึ่งอาจ

ลดลงในหลายพื้นท่ี แต่ก็มีความเป็นไปได้ทีก่ารไหลบา่ของน้ าและน้ าบาดาลจะมเีพิ่มสูงขึ้นในบางภูมิภาค เช่น ในเขต

ละติจดูสูงและเขตร้อนช้ืน

-------------------------------------

ที่มา IPCC WGII AR5 Volume FAQs

โดยศูนย์ภูมอิากาศ ส านกัพัฒนาอุตุนยิมวิทยา กรมอุตุนยิมวิทยา โทร. 023991423 023989929 โทรสาร 023838827 กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร www.climate.tmd.go.th www.tmd.go.th

11