บทคัดย่อพ ฒนาการของการข บร...

พฒนาการของการขบรองเพลงไทยสากลระหวางป พ.ศ. 2468 - 2510 The Development of Thai Popular Singing from 1925 to 1967

ณฐธญ อนทรคง1* Nutthan Inkhong1*

บทคดยอ

การขบรองเพลงไทยสากล คอวฒนธรรมใหมทไดรบอทธพลจากวฒนธรรมดนตรตะวนตกเปนส าคญ นกดนตรชาวไทยน าความรจากการปฏบตเครองดนตรและการขบรองแบบตะวนตกมาเปนแนวทางในการสรางสรรคงานเพลงไทยสากลซงเปนองคประกอบส าคญในธรกจความบนเทง ไดแก ละครรอง ภาพยนตรไทย และวงดนตร ท าใหการขบรองของคนไทยมการเปลยนแปลงและพฒนาไปสการขบรองแบบใหม จากการศกษาพบวาพฒนาการของการขบรองเพลงไทยสากลระหวางป พ.ศ. 2468 - 2510 แบงออกเปน 7 ทกษะ ไดแก (1) ความแมนย าในการเปลงเสยง (2) การขบรองเสยงสนสะเทอนหรอเสยงลกคอ (3) การขบรองเสยงดง-เบา (4) การขบรองหางเสยง (5) การขบรองเพยนเสยงในค ารอง (6) การขบรองเออนเสยงในค ารอง และ (7) การสออารมณในบทเพลง ทกษะเหลานมการพฒนาอยางตอเนองโดยนกรอง นกดนตร และนกแตงเพลงจนกลายเปนองคประกอบส าคญทน าไปสมาตรฐานการขบรองเพลงไทยสากลทด และกลายเปนตนแบบในการขบรองเพลงไทยสากลจนถงปจจบน

ABSTRACT

Thai popular singing was a new culture which was mainly influenced by the Western music culture. Thai musicians used their knowledge about the musical instrument practice and singing in the Western style as guidelines for creating Thai popular songs, which were the important element of the entertainment business including musical theaters, Thai films, and bands. Therefore, the singing of Thai was changed and developed to the new style. It was found from the study that the development of Thai popular singing from 1925 to 1967 was divided into 7 skills: (1) accuracy of singing, (2) vibrato, (3) dynamics, (4) last word of a phrase, (5) the wrong pronunciation in lyrics, (6) sliding between tones, and (7) interpretation and emotional expressions. These skills were continually developed by singers, musicians, and composers and have become the important element for the standard of Thai popular singing and the model of Thai popular singing till the present. Key words: popular singing, singing, Thai popular singing, Thai popular song * Corresponding author; e-mail address: [email protected] 1วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล นครปฐม 73170 1College of Music, Mahidol University, Nakhonpathom, 73170

793

การประชมวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร คร งท 56 สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ค าน า เพลงสมยนยม (popular music) คอวฒนธรรมดนตรตะวนตกทไดรบความนยมอยางแพรหลายในชวง

ครสตศตวรรษท 18 จากแหลงก าเนดในทวปอเมรกาสพนทของสงคมตาง ๆ ทวโลกรวมทงประเทศไทย วฒนธรรมดนตรตะวนตกเขาสประเทศไทยตงแตสมยอยธยา (ณฐธญ อนทรคง, 2559: 120) เรมตนจากการขบรองเพลงสวดและการใชเครองดนตรในการเผยแผศาสนาครสต และมพฒนาการตอมาเปนวงดนตรหลากหลายประเภท อาท วงโยธวาทตเพอบรรเลงเพลงค านบพระมหากษตรย วงดรยางคขนาดใหญบรรเลงและประกอบการแสดงอปรากร วงดนตรแจสบรรเลงเพอการเตนร า รวมถงการขบรองในโรงเรยน เชน การรองประสานเสยง การรองเพลงสรรเสรญพระบารม เปนตน เหตการณทางดนตรเหลานเปนสวนส าคญทน าไปสการสรางสรรคงานเพลงไทยสากลในเวลาตอมา

จากการศกษาการขบรองของคนไทยระหวางป พ.ศ. 2468 - 2510 (ณฐธญ อนทรคง, 2559: 159-231) พบวา การขบรองเพลงไทยสากลปรากฏขนชดเจนในละครรอง ภาพยนตรไทย และวงดนตร ซงมจดเรมตนในเวลาทไลเลยกนและมพฒนาการไปพรอมกน เรมตนในป พ.ศ. 2468 การขบรองเพลงไทยสากลปรากฏขนครงแรกในละครรองซงมพฒนาการมาจากละครปรดาลยในสมยรชกาลท 5 จดเรมตนมาจากการเปลยนแปลงดนตรประกอบการแสดงจากวงเครองสายผสม (วงเครองสายไทยบรรเลงรวมกบเครองดนตรตะวนตก เชน ออรแกน ไวโอลน เปนตน) เปนการใชเครองดนตรตะวนตกทงวง ท าใหการขบรองมการเปลยนแปลงอยางชา ๆ จากรปแบบเพลงไทยเดมเปนแบบตะวนตก ในชวงเวลาเดยวกนภาพยนตรเรมมความนยมเพมมากขน ซงมพฒนาการมาจากภาพยนตรเงยบทเขาสสงคมไทยตงแตสมยรชกาลท 5 ขณะนนมการน าวงดนตร เชน แตรวง วงเครองสายผสม เปนตน (สมชาต บางแจง, 2533: 6-11) มาบรรเลงโดยไมมการขบรองกอนและระหวางการฉายภาพยนตร ตอมาในป พ.ศ. 2475 มการสรางและฉายภาพยนตรเสยงในฟลมของไทยเรองแรก และมการกอตงวงดนตรประจ าบรษทภาพยนตร เชน วงเครองสายฝรงศรกรง วงไทยฟลม เปนตน (พนพศ อมาตยกล, 2549: 5-6) เพอแตงและบรรเลงเพลงไทยสากลซงกลายเปนองคประกอบส าคญของภาพยนตรไทย โดยเฉพาะภาพยนตรเพลงทสรางขนระหวางป พ.ศ. 2476 – 2482 ท าใหวธการขบรองเพลงไทยสากลมพฒนาการไปในทศทางเดยวกนกบการขบรองในละครรอง นอกจากน เพลงไทยสากลไดปรากฏในอกหนงธรกจบนเทง คอ วงดนตร ซงมพฒนาการมาจากวงดนตรแจสขนาดเลกทเกดขนในป พ.ศ. 2468 จากค าสงของรฐบาลใหมการกอตงวงดนตรขนาดใหญในป พ.ศ. 2482 ไดแก วงดรยโยธนและวงดนตรกรมโฆษณาการ เพอท าหนาทเปนวงดนตรเพอการเตนร าและการเผยแพรนโยบายตาง ๆ สประชาชนผานการแสดงบนเวทและคลนวทย ท าใหคนไทยรจกและคนเคยกบเพลงไทยสากลเพมมากขนในวงกวางทงสวนกลางและสวนภมภาคของประเทศ จากความนยมในวงดนตรขนาดใหญของรฐบาล ท าใหเออ สนทรสนาน (หวหนาวงดนตรกรมโฆษณาการ) ตงวงดนตรเอกชนขนเพอรบงานนอกเวลาราชการโดยใชชอวา “วงสนทราภรณ” (พนพศ อมาตยกล, 2549: 10) ซงเปนแหลงสรางสรรคผลงานเพลงไทยสากลทมชอเสยงและไดรบความนยม และมอทธพลส าคญในการกอตงวงดนตรเอกชนอนอกเปนจ านวนมาก ในชวงเวลานการขบรองถกพฒนาอยางทสดจนน าไปสมาตรฐานการขบรองทดเปนทยอมรบในกลมนกรองนกดนตร และกลายเปนตนแบบในการขบรองเพลงไทยสากลจนถงปจจบน

การขบรองเพลงไทยสากลถกพฒนาอยางตอเนองเปนระยะเวลานานกวา 40 ป จากจดเรมตนในป พ.ศ. 2468 พบวาการขบรองเพลงไทยสากลเกดขนครงแรกในการแสดงละครรอง ถงป พ.ศ. 2510 ซงเปนจดเปลยนของเพลงไทยสากลจากรปแบบเดมเปนวงสตรงคอมโบ (วรญาณ, 2545: 27 ) เนองจากเปนชวงทดนตรอเมรกนไดรบความนยมอยางมาก ท าใหวงดนตรสไตลรอกเกดขนและบรรเลงในไนตคลบ เพอตอบสนองความตองการของนกเทยว การขบรองเพลง

794

สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร การประชมวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร คร งท 56

ไทยสากลในรปแบบใหมมการเปลยนแปลง โดยไมไดมาจากการพฒนาทสบเนองมาจากเพลงไทยสากลในรปแบบเดมทบรรเลงดวยวงดนตรขนาดใหญ บทเพลงเหลานนประกอบดวยโครงสรางเพลงและแนวท านองทพฒนามาจากดนตรสไตลแจส ค ารองถกแตงดวยภาษาสภาพ อารมณของบทเพลงมความหลากหลาย และการขบรองทมน าเสยงไพเราะสอดคลองกบการตความและดนตรประกอบโดยนกรองทมบคลกสภาพและสงางาม ดวยเหตนการศกษาพฒนาการของการขบรองเพลงไทยสากลจงก าหนดขอบเขตเวลาระหวางป พ.ศ. 2468 - 2510 และน าเสนอขอมลในประเดนตาง ๆ ซงเปนองคประกอบส าคญของการขบรองเพลงไทยสากล เพอเปนประโยชนตอผสนใจดานการขบรองในการศกษาเพมเตมหรอเปนแนวทางในการปฏบตการขบรองเพลงไทยสากลตอไป

อปกรณและวธการ

การวจยนเปนการวเคราะหเสยงขบรองในบทเพลงทท าการบนทกเสยงระหวางป พ.ศ. 2468 – 2510 ไดแก แผนเสยงและเทปคาสเซท ประกอบกบการสมภาษณบคคลขอมล จ านวน 10 คน คอ มณฑนา โมรากล สเทพ วงศก าแหง โฉมฉาย อรณฉาน ผองศร วรนช จนทนา โอบายวาทย พลสข สรยพงษรงษ พรศล วชเวช สคนธ โกสมภ สมเศยร พานทอง และพนพศ อมาตยกล โดยบคคลขอมลเหลานเปนผทมประสบการณดานการขบรอง ดนตร หรอการแตงเพลงไมนอยกวา 20 ป เปนนกรองทมผลงานบนทกเสยง เปนผ มคณคาตอวงการเพลงไทยสากล และเปนผ เกดกอนป พ.ศ. 2510 ผวจยก าหนดกลมประชากรบทเพลงจ านวน 317 เพลง และคดเลอกเปนกลมตวอยางจ านวน 88 เพลง โดยน าขอมลบทเพลงคดลอกเปนไฟลเกบไวในคอมพวเตอร และกลมประชากรนกรองจ านวน 40 คน และคดเลอกเปนกลมตวอยางจ านวน 20 คน กลมตวอยางทงหมดมาจากการพจารณาและคดเลอกจากผวจย อาจารยทปรกษา และผ เชยวชาญทเกยวของ จากนนผวจยฟงและวเคราะหการขบรองจากกลมตวอยางบทเพลงอยางละเอยด โดยถอดเสยงท านองรองเปนโนตสากลและบนทกสญลกษณตาง ๆ ในแตละประเดนทตองการศกษา จากนนสงเคราะหขอมลตามล าดบเวลาเพอเรยบเรยงขอมลเกยวกบพฒนาการของการขบรองเพลงไทยสากล และตรวจสอบโดยอาจารยทปรกษาและผ เชยวชาญทเกยวของ

ผลวจยและวจารณผล จากการศกษาพฒนาการของการขบรองเพลงไทยสากลระหวางป พ.ศ. 2468 – 2510 (ณฐธญ อนทรคง,

2559: 233-293) พบวา การขบรองเพลงไทยสากลถกพฒนาอยางตอเนองจนกระทงมคณภาพเสยงไดรบการยอมรบในกลมนกแตงเพลง นกดนตร และนกรอง และปรากฏเปนลกษณะเฉพาะทน าไปสมาตรฐานการขบรองทด นอกจากนยงเปนแนวทางในการปฏบตการขบรองส าหรบนกรองในรนถดไป ซงเปนผ ใชแนวทางเหลานเปนพนฐานในการเปลยนแปลงหรอพฒนาการขบรองใหมลกษณะเฉพาะตามแนวเพลงของตนเอง หรอใหทนสมยตามความนยมของเพลงสไตลปอบทเปลยนแปลงตลอดเวลา องคประกอบส าคญของการขบรองเพลงไทยสากลแบงประเดนออกเปน 7 ทกษะ ดงน

1. ความแมนย าในการเปลงเสยง พบวา ในชวงกอนป พ.ศ. 2470 การขบรองอยระหวางการปรบเปลยนวธแบบไทยเดมเปนแบบใหม ท าใหนกรองบางคนมเสยงรองไมกลมกลนกบระดบเสยงดนตร ไมตรงจงหวะ และไมตรงกบคาตวโนต ตอมาเมอนกรองมความคนเคยและประสบการณกบดนตรตะวนตก สงผลใหการขบรองมความแมนย าในระดบเสยง จงหวะดนตร และคาของตวโนตมากขน ภายหลงป พ.ศ. 2482 นกรองในวงดนตรสามารถขบรองไดแมนย ามากขน สามารถขบรองเสยงหลบ (falsetto) ใหมความกงวานและนมนวล และสามารถขบ

795


รองตางระดบเสยงไดอยางตอเนองและกลมกลน ซงมความสอดคลองกบเทคนคการขบรองแบบเบลตง (Belting) (Peckham, A., 2000: 54-57) คอ “การเปลงเสยงทมความโดดเดนดวยเสยงในระดบหนาอก มลกษณะเสยงเตมดงและเตมไปดวยอารมณ สามารถรองสลบระดบเสยงต ากบเสยงสงไดด เสยงสงเกดจากการกองสะทอนในโพรงกะโหลกท าใหไดเสยงกองกงวาน...การขบรองแบบเบลตงเปนการเปลงเสยงจากอารมณของบทเพลงดวยกลไกการเปลงเสยงทเปนธรรมชาต” สาเหตของการเปลงเสยงไมกลมกลนกบระดบเสยงดนตรในระยะแรกของการขบรองเพลงไทยสากล สนนษฐานวาเกดจากนกรองสวนใหญมทกษะการขบรองเพลงไทยเดมมากอนซงมโครงสรางเสยงแตกตางกบเพลงตะวนตก ซงสอดคลองกบขอมลของสงด ภเขาทอง (2539: 55-56) และสงบศก ธรรมวหาร (2545: 54-55) กลาวโดยสรปวา “ดนตรไทยเดมมมาตราเสยงแตกตางกบดนตรตะวนตก คอมาตราเสยงของดนตรไทยเปนระบบแบง 7 เสยงเทา ๆ กน และมาตราเสยงของดนตรตะวนตกเปนระบบ 12 เสยงแบงเทาในบนไดเสยงโครมาตก หรอระบบ 7 เสยงในบนไดเสยงไดอาโทนก” ท าใหการฟงดนตรตะวนตกเปนเรองใหมส าหรบคนไทยในขณะนน จงตองใชเวลาระยะหนงในการศกษา รจก และคนเคยจนสามารถขบรองไดกลมกลนกบดนตรตะวนตก

2. การขบรองเสยงสนสะเทอนหรอเสยงลกคอ พบวา กอนป พ.ศ. 2480 สวนใหญไมพบนกรองใชเสยงสนสะเทอนในการขบรองเพลงไทยสากล ยกเวนนกรองในละครรอง ไดแก บนนาค โรจนประดษฐ และเสนาะ ศรพยคฆ ตอมาในชวงป พ.ศ. 2491 - 2510 กลมนกรองในวงสนทราภรณมการขบรองเสยงสนสะเทอนเพยงเลกนอย สวนใหญพบเฉพาะในกลมนกรองหญงทมเสยงทม และกลมนกรองนอกวงสนทราภรณมการขบรองเสยงสนสะเทอนอยางชดเจนในหางเสยง หรอค ารองสดทายของประโยคเพลง อกทงเสยงสนสะเทอนมความสอดคลองกบความหมายและอารมณของบทเพลง จากการศกษาพบวา การขบรองเสยงสนสะเทอนไมปรากฏในการขบรองเพลงไทย แตพบมากในการขบรองเพลงไทยสากลจนถงปจจบน ดงนนการขบรองเสยงสนสะเทอนจงเปนเทคนคทไดรบอทธพลมาจากเพลงสมยนยมตะวนตกโดยตรง เสยงสนสะเทอนกลายเปนองคประกอบส าคญของการขบรองเพลงไทยสากล ซงมความสอดคลองกบขอความของดอนนา โซโต-โมเรทตน (Morettini, D. S., 2006: 62-63) กลาววา “เสยงสนสะเทอนเปนสงส าคญ เพราะมนสรางสรรคเสยงของการขบรองทหลากหลาย” นอกจากนการขบรองทดคอการเลอกใชเสยงสนสะเทอนไดอยางเหมาะสมในบทเพลง ซงมความสอดคลองกบขอความของเมอรเบท บนช (Bunch, M., 1997: 75-76) กลาววา “นกรองทมคณภาพถกพจารณาจากการใชเสยงสนสะเทอนอยางเหมาะสม”

3. การขบรองเสยงดง-เบา พบวา กอนป พ.ศ. 2470 การขบรองในละครรองมเสยงดงเทากนในทกค ารองและหางเสยง ตอมาความดง-เบาของการขบรองมความสมพนธกบระดบเสยงของท านองเพลงมากขน ตอมาในชวงป พ.ศ. 2471 – 2490 พบวา ค ารองในหนงประโยคเพลงมความดง-เบาแตกตางกน ลกษณะของการเปลงเสยงแบงเปน 3 แบบ คอ เบาไปดง ดงไปเบา เบาไปดงและไปเบา หางเสยงของค ารองมเสยงเบาลง และความดง-เบาสมพนธกบการสออารมณในบทเพลง ซงมความสอดคลองกบขอความของไมเคล เคนเนด (Kennedy, M., 1997: 259) กลาววา “ความดง-เบาของเสยงหมายถง ระดบความดงเสยงในดนตร เชน เสยงดง เสยงเบา เสยงเบาไปดง เปนตน” ตอมาในชวงป พ.ศ. 2491 – 2510 พบวา หางเสยงของค ารองมเสยงเบาลงหรอดงขน สามารถควบคมการรองเสยงต าใหดงขนและเสยงสงใหเบาลง และการขบรองมความกลมกลนไปกบความดง-เบาของดนตรประกอบ พฒนาการดานการควบคมความดง-เบาของเสยงเปนทกษะเหมอนกบการขบรองเพลงสมยนยม ซงเปนองคประกอบส าคญในการเสรมอารมณและความหมายของบทเพลงใหสามารถสอสารถง

796


คนฟงไดงายและสมบรณมากขน ซงมความสอดคลองขอความของรชารด มลเลอร (Miller, R., 2004: 231) กลาววา “ระดบความดง-เบาของเสยงเปนสงส าคญส าหรบศลปะการขบรอง”

4. การขบรองหางเสยง คอ การเปลงเสยงสระของค ารองหรอการฮมเสยงใหเตมคาของตวโนต แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ (1) หางเสยงดวยสระเดมของค ารอง (2) หางเสยงดวยสระตางจากค ารอง และ (3) หางเสยงดวยสระเดมและสระตางจากค ารอง การขบรองหางเสยงของค าสระเสยงสนหรอค าทมตวสะกด ในระยะแรกนกรองลากเสยงสระจนครบจงหวะ ตอมานกรองปดค ารองดวยเสยงสระหรอตวสะกดแลวใชหางเสยง “ออ” หรอ “อ” การขบรองหางเสยงของค าสระเสยงยาวใชเสยงสระของค านน ๆ การขบรองหางเสยงของค าสระผสม 2 เสยงขนไปใชหางเสยง 2 ลกษณะคอ เสยงสระตวหนาและเสยงสระตวหลง การรองหางเสยงม 2 ลกษณะส าคญ คอ หางเสยงและค ารองมระดบเสยงเปนโนตตวเดยวกน และหางเสยงทมระดบเสยงของตวโนตตางกบค ารองหรอการรองเลอนระดบเสยง 2 ตวโนตขนไป (หรอการเออนเสยง) จากการศกษาพบวากอนป พ.ศ. 2470 มการเปลงเสยงเตมทงจงหวะในทกค ารองท าใหเสยงไมชดเจน ตอมามการปนค าท าใหค ารองมความชดเจนมากขน พฒนาการทเดนชดในชวงป พ.ศ. 2481 – 2490 คอ การขบรองหางเสยงในค าสระผสมใชเสยงสระตวหลง และในชวงป พ.ศ. 2491 – 2510 คอ ค ารองสระเสยงสนมความกระชบและชดเจนมากขน โดยเฉพาะเพลงทมจงหวะกระชบสนกสนาน จากผลการศกษาพบวา การรองหางเสยงในเพลงไทยสากลมความแตกตางไปจากเพลงสมยนยมตะวนตก ซงเกดจากวฒนธรรมทางดานภาษาทมการออกเสยงแตกตางกน โดยเฉพาะการออกเสยงค าสระเสยงสนในคาตวโนตจงหวะยาว โดยนกรองเพลงไทยสากลใชวธการปดค าแลวใชเสยงฮมใหครบจงหวะทตองการ แตเพลงสมยนยมตะวนตกจะปดเสยงค ารองดวยตวสะกดหลงจากรองลากเสยงสระครบจงหวะแลว นอกจากนนกรองตองเลอกรองหางเสยงในแตละค ารองไดอยางเหมาะสม และการรองหางเสยงอาจมการปรบเปลยนไปตามความเหมาะสมในการออกเสยงค ารองใหมความสอดคลองไปกบดนตรประกอบ ความหมาย หรออารมณของบทเพลง

5. การขบรองเพยนเสยงในค ารอง วเคราะหแบงเปน 2 สวน คอ เพยนเสยงวรรณยกตและเพยนเสยงสระ จากการศกษาพบวา สวนใหญเปนการขบรองเพยนเสยงวรรณยกต พบมากในชวงเวลากอนป พ.ศ. 2480 และลดนอยลงตามล าดบในเวลาตอมา จากผลการศกษาพบวา สงส าคญในการขบรองเพลงไทยสากล คอ การออกเสยงค ารองใหถกตองตามหลกภาษาไทยซงประกอบดวยเสยงพยญชนะ สระ และวรรณยกต ค าทมเสยงวรรณยกตหรอเสยงสระทแตกตางกน ท าใหความหมายของแตละค ามความแตกตางกนออกไป (Thai Language: 5 Phonemic Tones Chart, 2013: online) ดงนนนกรองจ าเปนตองพยายามออกเสยงค ารองใหถกตอง เพอใหผ ฟงไดยนชดเจนและสามารถเขาใจความหมายของค ารองได ขอมลประเดนนไมเปนปญหาส าหรบเพลงสมยนยมตะวนตก เพราะค ารองภาษาองกฤษไมมเสยงวรรณยกต จงสามารถออกเสยงค ารองใหมความกลมกลนกบดนตรไดโดยงาย

6. การขบรองเออนเสยงในค ารอง คอการขบรองทมการเลอนเสยง 2 เสยงหรอมากกวาในหนงค ารอง แบงเปน 2 แบบ คอ การเออนสน หรอนมาตก (neumatic) คอการรองเลอนเสยง 2 เสยงในหนงค ารอง และการเออนยาว หรอเมลสมาตก (melismatic) คอการรองเลอนเสยง 2 เสยงขนไปในหนงค ารอง ปจจยทท าใหเกดการเออนเสยงในการขบรองเพลงไทยสากลมาจาก (1) ความพยายามเปลงเสยงค ารองใหถกตองตรงตามเสยงวรรณยกตตามหลกภาษาไทย ดวยวธการเปลงเสยงใหตรงเสยงท านองรองแลวเลอนเสยงไปสเสยงวรรณยกตของค า การเลอนเสยงม 2 ทศทาง ไดแก เลอนเสยงสงขนและเลอนเสยงต าลง วธการนตรงกบค าวา “การปนเสยง”

797


คอความพยายามออกเสยงค ารองใหตรงเสยงวรรณยกต และเปนวธการแกปญหาการขบรองเพยนเสยงวรรณยกตในค ารองได (2) ความตงใจในการรองหางเสยงของค าโดยการเลอนระดบเสยงใหแตกตางไปจากท านองของค ารอง การเลอนเสยงม 2 ทศทาง ไดแก เลอนเสยงสงขนและเลอนเสยงต าลง การออกเสยงลกษณะน เปนการแสดงความสามารถในการขบรอง ทท าใหเสยงมความสละสลวยงดงามมากขน (3) ความตงใจในการรองหางเสยงไปยงค ารองถดไปทมระดบเสยงตางกน การเลอนเสยงม 2 ทศทาง คอ เลอนเสยงสงขนและเลอนเสยงต าลง และ (4) ความตงใจในการรองหางเสยงใหมระดบเสยงแตกตางไปจากเสยงของค ารองดวยการเลอนระดบเสยง 2 เสยงขนไป (ณฐธญ อนทรคง, 2559: 268-291) การขบรองเออนเสยงในค ารองมความสอดคลองกบขอมลของวลเลยม มาหท (Mahrt, W., 2015: online) เกยวกบการวเคราะหลกษณะโนตในเพลงสวดเกรกอเรยน กลาววา “การเปลงเสยงในแตละพยางคค ารองแบงออกเปน 4 ประเภท ไดแก (1) เรซทาตฟ คอการขบรองหลายพยางคในระดบเสยงโนตเดยวกน (2) ซลละบก คอการขบรองหนงพยางคในหนงระดบเสยง (3) นมาตก คอการขบรองหนงพยางคบนกลมระดบเสยง 2-4 ตวโนต และ (4) เมลสมาตก คอการขบรองหนงพยางคบนกลมตวโนตทมความตอเนองหลายเสยง”

7. การสออารมณในบทเพลง มกระบวนการคอ (1) การตความหมายค ารอง (2) การใชจนตนาการหรอประสบการณจรงเพอการสออารมณ และ (3) การขบรองดวยการสออารมณในบทเพลง การสออารมณในบทเพลงท าใหไดน าเสยง การแสดงออกทางสายตา สหนา และทาทางขณะขบรอง ซงมแนวคดสอดคลองกบความหมายของค าวา “การขบรอง” ในเพลงสมยนยมตะวนตกวา “การขบรอง หมายถงศลปะการเปลงเสยงดวยคณภาพเสยงทไพเราะ สดใส เสยงสะทอนกองกงวานบนทวงท านองของดนตรประกอบค ารองทสละสลวย พรอมกบการถายทอดอารมณผานเนอหาของบทเพลงดวยการแสดงถงความรสกทงภายในและภายนอก โดยอารมณทไดเกดจากการตความและเขาใจความหมายของบทเพลง และสอสารอารมณเหลานนผานเสยงรอง แววตา สหนา ทาทางและการเคลอนไหว” (ณฐธญ อนทรคง, 2559: 93) และสอดคลองกบขอความของรชารด มลเลอร (Miller, R., 2004: 226-227) กลาววา “นกรองตองรเกยวกบภาษากายและการแสดงออกทางสหนาซงเปนสงส าคญส าหรบการสอสาร” ดงนนนกรองจงตองเขาใจความหมายของค ารองทสะกดค าไดอยางถกตองและเขาใจหลกการประพนธเพลง ซงมความสอดคลองกบขอความของเมอรเบท บนช (Bunch, M., 1997: 153-154) กลาววา “การสออารมณควรไดรบความสนใจจากนกรองทกคน” การศกษาพบวา กอนป พ.ศ. 2480 การสออารมณในบทเพลงเปนไปตามบทบาทของตวละคร เลยนแบบธรรมชาตของมนษย และมความสมพนธกบความดง-เบาของการขบรอง ตอมาพบวาการสออารมณอยในภาพรวมมความชดเจนขน มการแปลความค ารองในลกษณะของบทกว บทกลอน หรอบทวรรณกรรม ท าใหเสยงของการขบรองมลกษณะแตกตางกน เชน การผอนเสยง ความดง-เบาของเสยง เสยงรองสนกระชบ เปนตน ตอมาในชวงป พ.ศ. 2481 – 2490 การสออารมณในบทเพลงท าใหความรสกตอเสยงการขบรองแตกตางกน เชน นมนวล สดใส เศราหมอง เปนตน และการเนนความหมายในแตละค ารองท าใหการขบรองมลกษณะเสยงทแตกตางกนเพมขน เชน ความดง-เบา ยาว-สน แผว-เนน เปนตน ในชวงป พ.ศ. 2491 – 2500 การสออารมณในบทเพลงท าใหการขบรองมลกษณะเสยงแตกตางชดเจนมากขน มความสมพนธกบเสยงสนสะเทอน และสอดคลองกบดนตรประกอบ และในชวงป พ.ศ. 2501 - 2510 การตความและการสออารมณในบทเพลงมความละเอยดในทกค ารอง

การขบรองเพลงไทยสากล เปนวฒนธรรมใหมทไดรบอทธพลมาจากวฒนธรรมดนตรตะวนตก เชน การปฏบตเครองดนตร การประพนธเพลง วธการขบรอง รปแบบความบนเทง เปนตน ซงเปนวฒนธรรมทแพรกระจาย

798


มาจากแหลงก าเนดรวมเขากบวถชวตดงเดมของพนทตาง ๆ เมอวฒนธรรมดนตรตะวนตกเขาสสงคมไทยและรวมเขากบวถความเปนไทย เชน ภาษา การด าเนนชวต ความรสก ความคด ทกษะการขบรอง เปนตน ท าใหเกดเปนวฒนธรรมใหมท เกดขนในสงคมไทยและมความแตกตางไปจากตนแบบ แนวคดนมความสอดคลองกบทฤษฎการแพรกระจายวฒนธรรมของกลมทฤษฎการแพรกระจายส านกองกฤษ (ณฐธญ อนทรคง, 2559: 33) โดยนกมานษยวทยา ไดแก สมท (Elliot G. Smith) เพอรร (William J. Parry) และ รเวอรส (W.H.R. Rivers) ใหความเหนวา “เมอเกดการแพรกระจายทางวฒนธรรม ท าใหรปแบบของการกระท าเปลยนและวฒนธรรมเปลยนแปลงอยางแนนอน เนองจากในแตละพนทมลกษณะเฉพาะทแตกตางกนไปขนอยกบสงแวดลอม”

สรป

การขบรองเพลงไทยสากลคอวฒนธรรมดนตรใหมของประเทศไทย ทไดรบอทธพลจากวฒนธรรมดนตรตะวนตกเปนส าคญ โดยเฉพาะเพลงสมยนยมทแพรกระจายไปทวโลกรวมทงประเทศไทยในชวงครสตศตวรรษท 18 นกดนตรน าความรความสามารถในการปฏบตเครองดนตรและการขบรองแบบตะวนตกมาเปนแนวทางในการสรางสรรคงานเพลงไทยสากลทเปนองคประกอบส าคญในธรกจความบนเทง ไดแก ละครรอง ภาพยนตรไทย และวงดนตร ท าใหการขบรองของคนไทยมการเปลยนแปลงจากเดมไปสลกษณะเฉพาะทสอดคลองกลมกลนกบดนตรตะวนตกได จากการศกษาพบวาพฒนาการของการขบรองเพลงไทยสากลระหวางป พ.ศ. 2468 – 2510 มองคประกอบส าคญทน าไปสมาตรฐานการขบรองเพลงไทยสากลทด จนเปนตนแบบการขบรองเพลงไทยสากลจนถงปจจบน โดยแบงประเดนออกเปน 7 ทกษะ ไดแก (1) ความแมนย าในการเปลงเสยง จากระยะเรมตนนกรองบางคนมเสยงขบรองไมกลมกลนกบดนตรตะวนตก ตอมาเมอนกรองมความคนเคยและประสบการณกบดนตรตะวนตก สงผลใหนกรองมความแมนย าในการเปลงเสยงมากขน และสามารถขบรองตางระดบเสยงไดอยางตอเนองกลมกลน (2) การขบรองเสยงสนสะเทอนหรอเสยงลกคอ ในระยะเรมตนสวนใหญไมพบการขบรองเสยงสนสะเทอน ตอมามการใชทกษะนเพยงเลกนอยในกลมนกรองของวงสนทราภรณ และใชทกษะนอยางชดเจนในกลมนกรองนอกวงสนทราภรณ โดยขบรองเสยงสนสะเทอนในหางเสยงหรอค ารองสดทายของประโยคเพลง และมความสอดคลองกบความหมายและอารมณของบทเพลง (3) การขบรองเสยงดง-เบา ในระยะเรมตนการขบรองมเสยงดงเทากนในทกค ารองและหางเสยง ตอมาสามารถควบคมความดง-เบาของเสยงไดตามตองการ และมความสมพนธกบท านองเพลงและการสออารมณในบทเพลงได (4) การขบรองหางเสยง คอการเปลงเสยงสระของค ารองหรอการฮมเสยงใหเตมคาของตวโนต แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ หางเสยงดวยสระเดมของค ารอง หางเสยงดวยสระตางจากค ารอง และหางเสยงดวยสระเดมและสระตางจากค ารอง การขบรองหางเสยงตองเลอกหรอปรบเปลยนการใชในแตละค ารองอยางเหมาะสม และสอดคลองไปกบดนตรประกอบ ความหมาย หรออารมณของบทเพลง (5) การขบรองเพยนเสยงในค ารอง แบงเปน 2 สวน คอ เพยนเสยงวรรณยกตและเพยนเสยงสระ การศกษาพบวา สวนใหญเปนการขบรองเพยนเสยงวรรณยกต พบมากในชวงเวลากอนป พ.ศ. 2480 และลดนอยลงตามล าดบในเวลาตอมา ดงนนการเปลงเสยงค ารองไดอยางถกตองชดเจนเปนสงส าคญ เพอสอใหผ ฟงไดยนชดเจนและสามารถเขาใจความหมายได (6) การขบรองเออนเสยงในค ารองแบงเปน 2 แบบ คอ การเออนสนหรอนมาตก คอการรองเลอนเสยง 2 เสยงในหนงค ารอง และการเออนยาวหรอเมลสมาตก คอการรองเลอนเสยง 2 เสยงขนไปในหนงค ารอง ปจจยทท าใหเกดการเออนเสยงไดแก ความพยายามเปลงเสยงค ารองใหถกตองตรง

799


ตามเสยงวรรณยกตตามหลกภาษาไทย ความตงใจในการรองหางเสยงของค าโดยการเลอนระดบเสยงใหแตกตางไปจากท านองของค ารอง ความตงใจในการรองหางเสยงไปยงค ารองถดไปทมระดบเสยงตางกน และความตงใจในการรองหางเสยงใหมระดบเสยงแตกตางไปจากเสยงของค ารองดวยการเลอนระดบเสยง 2 เสยงขนไป และ (7) การสออารมณในบทเพลง เกดจากการตความหมายค ารองและใชจนตนาการหรอประสบการณจรงเพอสออารมณในบทเพลงขณะขบรอง ซงท าใหไดน าเสยง การแสดงออกทางสายตา สหนา และทาทาง นอกจากนยงมความสมพนธกบเสยงสนสะเทอนและสอดคลองกบดนตรประกอบ การสออารมณในบทเพลงท าใหไดเสยงขบรองแตกตางกน เชน ผอนเสยง ความดง-เบาของเสยง เสยงสนกระชบ เปนตน และความรสกตอเสยงแตกตางกน เชน นมนวล สดใส เศราหมอง เปนตน

เอกสารอางอง

ณฐธญ อนทรคง. 2559. พฒนาการ ลกษณะเฉพาะ และองคความรของการขบรองเพลงไทยสากล. วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต (ดนตร), บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

พนพศ อมาตยกล. 2549. เพลงทประชาชนและหนวยงานทมใชของรฐสรางขน. ในการสมมนาทางวชาการเรองพลงการเมองตอการกอก าเนดบทเพลงส าคญของชาตครงท 2 (น.1-16). กรงเทพฯ: ศนยมานษยวทยาสรนธร มหาวทยาลยศลปากร.

วรญาณ. 2545. คดถงแกรนดเอกซ. กรงเทพฯ: ดอกหญา. สงบศก ธรรมวหาร. 2545. ดรยางคไทย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สงด ภเขาทอง. 2539. การดนตรไทยและทางเขาสดนตรไทย. กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ. สมชาต บางแจง. 2533. 67 ป ภาพยนตรไทย 2466 - 2533. ใน อดมศลป ปจชยโย (บ.ก.). (น. 6-19).

กรงเทพฯ: ม.ป.พ. Bunch, M.. 1997. Dynamics of the singing voice (4th ed.). New York: Springer. Kennedy, M.. 1997. The Oxford Dictionary of Music. New York: Oxford University Press. Mahrt, W.. (2015, September 19). Re: Gregorian chant as a paradigm of sacred music [Web log post]. Retrieved

from https://media.musicasacra.com/publications/sacredmusic/133/1/1_1.html Miller, R.. 2004. Solutions for Singers: Tools for Performers and Teachers. New York: Oxford University

Press. Morettini, D. S.. 2006. Popular singing: A practical guide to: pop, jazz, blues, rock, country and gospel.

London: A&C Black Publishers. Peckham, A.. 2000. The Contemporary Singer: Elements of Vocal Technique. USA: Berklee press. Thai Language: 5 Phonemic Tones Chart. (n.d.). Retrieved September 16, 2013, From http://www. thai-

language.com/ref/tones/

800


บทคัดย่อพ ฒนาการของการข บร...

Documents