improving mental health by sharing knowledge depressiepreventie via nieuwe media: aansluiten bij de...

Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Depressiepreventie via nieuwe media:

Aansluiten bij de belevingswereld van

jongeren

Debbie van der Linden MScDr. Simone Onrust

Met dank aanDrs. Rianne van der Zanden,

Dr. Jeannet Kramer, Dr. Brigitte Boon, Merel Haverman MSc, Geke Romijn MSc

1. Depressiepreventie bij jongeren

2. Online Depressiepreventiea) Gripopjedip.nl b) Boostyourmood.nlc) Happyles.nl

3. Conclusie & afsluiting

2

Overzicht

• 50.000 jongeren met depressieve stoornis (1 op de 22 jongeren) (Verhulst et al., 1997)

• 300.000 jongeren met een subklinische depressie (1 op de 5 jongeren) (Meijer et al., 2006)

3

Depressie bij jongeren

• Samenhangende problemen:– schoolverzuim en schooluitval– problemen in het sociale contact– overmatig alcoholgebruik– suïcide(pogingen)

• Negatieve prognose:– 70% kans op nieuwe episode in komende 5

jaar

• Eerste depressieve episode veelal in adolescentie of jongvolwassenheid

4

Depressie bij jongeren

• Jongeren bij uitstek doelgroep voor preventie

• Meta-analyse (Horowitz, 2006) laat zien dat preventie van depressie effectief is

5

Preventie van depressie

• Bereik volwassenen ongeveer 1%

• Bereik jongeren vermoedelijk nog lager

Meijer et al. (2006). Gezond verstand. Evidence-based preventie van psychische stoornissen. Bilthoven: RIVM.

6

Bereik depressiepreventie

Barrières naar zorg onder jongeren– problemen zelf willen oplossen– ontkenning of onderschatting problemen– moeite om over persoonlijke problemen te praten– schaamte – gebrek aan vertrouwen in hulpverlening– angst voor stigmatisering

– psychische problemen bij adolescenten door huisarts vaak niet herkend

Vanheusden, K. (2008). Mental health problems and barriers to service use in Dutch young adults. Rotterdam: Optima Grafische Communicatie

Zwaanswijk, M. (2005). Pathways to care. Help-seeking for child and adolescent mental health problems. Utrecht: NIVEL.

7

Bereik depressiepreventie

• Percentage jongeren dat thuis toegang heeft tot internet gestegen tot bijna 100%

• Meta-analyse (Riper et al., 2007) laat zien dat online interventies effectief zijn:– effect behandelinterventies d =0,66– effect preventieve interventies d =0,55

• Hoog bereik online depressiepreventie (de Jonge & Ruiter, 2009)

8

Depressiepreventie via internet

Gripopjedip Online

Gripopjedip Online

OrganisatieRianne van der Zanden (Trimbos-instituut)

Rob Gerrits (Dimence)Saskia de Gijsel & Simone Sas (De Jutters)

Aukjen Niewijk & Renske Visscher (Altrecht)

WebbouwerIpportunities

OnderzoekJeannet Kramer (Trimbos-instituut)

Rianne van der Zanden (Trimbos-instituut)

• Gebaseerd op face-to face groepscursus Grip op je Dip (afgeleid van de 'Coping with Depression Course' van Lewinsohn).

• In 2003 ontwikkeld door het Trimbos-instituut, de Jutters, Riagg IJsselland (Dimence), Altrecht (Indigo) en Korrelatie. Gebruiksvriendelijkheid getest i.s.m. jongeren.

• Medio 2004 - 2005 website www.gripopjedip.nl gelanceerd en procesevaluatie (van der Zanden e.a., 2005).

• Maart 2008: Gripopjedip Online als 'theoretisch goed onderbouwd' opgenomen in databank Effectieve Interventies van het Nji. Een mijlpaal.

• 2008-2009: Mentaal Vitaal: deelproject = genereren extra cursusaanbod op www.gripopjedip.nl

• Eind 2007 - lopend: RCT naar Gripopjedip Online• Eind 2009: Univé Paludanus Prijs

11

Gripopjedip online: overzicht

Grip op je dip online: winnaar Paludanus Prijs

12

Paludanus Prijs

• Website

• E-mail service

• Online groepscursus in chatbox

13

Gripopjedip: online interventie

Aanmelding

• Aanmelding en contacten volledig gedigitaliseerd.

• Aanmeldvragenlijst: – CES-d (Bouma et al., 1997)– open vragen voor goede inschatting aard & ernst v.d. klachten

• MINI-Plus bij suïciderisico of vermoeden ernstige depressie

• Bij hoog suïciderisico of ernstige depressie: – jongere doorverwezen naar huisarts

• Jongeren die toegelaten zijn, krijgen inloggegevens

14

Gripopjedip groepscursus

• Zes chatsessies van 1,5 uur op een vast tijdstip

• Er kan buiten dit vaste tijdstip niet ingelogd

worden op de chatbox

• Huiswerk wordt gemaild na elke sessie

• Huiswerk moet ingeleverd worden voor de

volgende sessie

• Max. 6 deelnemers per online groepscursus

• Twee begeleiders per groepscursus is aan te

raden.

15

Gripopjedip online: groepscursus

Ingelogd:

Rob Crazy(T)Dippie (T)Brad (T)Vlinder (T)LoveU (T)

Gripopjedip

BIJEENKOMST 1: JOUW STEMMING

LEZEN TER VOORBEREIDING

Grofweg bestaat je persoonlijkheid uit 3 delen:

Rob: Hoi welkomCrazy: HoiDippie: HoiVlinder: Ben een beetje laatLoveU: Ff w88!Rob: Vandaag gaan we het hebben over je gevoelens, je gedachten en de dingen die je doet . Fijn dat jullie je huiswerk hebben gedaan. Laten we beginnen met de eerste oefeningBrad: hoi ik ben er ook! 1e oefening is ok!Dippie: Ik begreep het verschil tussen gevoelens en gedachten niet zo goedVlinder: ik ook niet! Rob: Kan iemand dat uitleggen aan Vlinder en Dippie?LoveU: Nou, ik kwam erachter dat wat ik denk eerst komt en daarna een gevoel.

Heel goed LoveU, Brad wat had jij? Verzend

Beieindig chatsessie Snelteksten

Voelen

Doen Denken

Inhoud 6 chatsessies (1,5 uur per keer)1. Jouw stemming2. Je stemming en je gedachten3. Denkpatronen achterhalen4. Leuke activiteiten5. Anders leren denken6. De toekomst

Huiswerkopdrachten• Dappere Dadenlijst• Stemmingsmeter• Leuke activiteitenlijst• GGG-schema's (Gebeurtenis Gedachte Gevoel)

16

Gripopjedip groepscursus

17

Gripopjedip effectonderzoek

Effecten op…• Depressieve klachten (CES-D)?• Ervaren controle (Mastery)?• Angstklachten (HADS-A)?

Twee gerandomiseerde groepen1. Direct online groepscursus2. Wachtlijst

N=240 jongeren nodig (120 jongeren per groep).

Drie meetmomenten:1. Bij aanmelding2. Drie maanden later3. Zes maanden later

18


Voorlopige resultaten: juni 2008 – sept 2009 (15 maanden)

Randomisatie (N=191)• N=95 experimentele conditie (online groepscursus)• N=96 controle conditie (wachtlijst)

Respons• t0: 100% • t1: 77.7%

Definitieve resultaten in januari 2011

19

Gripopjedip effectonderzoekVoorlopige resultaten sept 2009

Kenmerken geïncludeerde jongeren

• Leeftijd: – M = 20 jaar (sd=2.8)

• Sekse: – 85% vrouw– 15% man

• Opleidingsniveau: – 52% hoogopgeleid– 48% lager opgeleid

• Age of onset depressieve klachten: M = 14.8 jaar

Copyright: Rianne van der Zanden 20


Between group differences at post-test:

t(164)=3.6, p<.001,

dif d = 0.63

21

Tussentijdse conclusie (1)

• Hoger bereik door online depressiepreventie: – anonimiteit en locatie

• Toch veel jongeren niet bereikt: – jongeren die hun problemen ontkennen,

onderschatten, zelf op willen lossen

• Positive framing

22

Positive framing

DoelDe psychische gezondheid van jongeren in het algemeen te ondersteunen en wil zelfmanagement versterken als er sprake is van lichte psychische problemen.

Doelgroepen• Jongeren van 16-22 jaar in het algemeen• Jongeren met beginnende psychische problemen• Jongeren die in een transitie- of anderzins moeilijke

situatie zitten

23

Doel en doelgroep

• Literatuuronderzoek (evidence, best practices)• Doelgroep interviewen• Analyse van andere websites (nationaal & internationaal)• Persona’s creëren• Design, logo en naam checken bij de doelgroep• Gebruiksvriendelijkheid testen bij de doelgroep

• Gerandomiseerd effectonderzoek• Implementatie

Ontwikkeling & onderzoek

24

Literatuuronderzoek

25

Zes Thema’s

• ‘Problemen hebben' is negatief: ‘Je hebt een psychiater nodig‘

• Benadruk positieve uitkomsten: ‘Lekker in je vel zitten‘

• Je praat niet over problemen, al helemaal niet met je ouders

• Internet wordt veel gebruikt om informatie en hulp te zoeken over psychische problemen

Interviews met de doelgroep

27

28

Homepage (1)

29

Homepage (2)

30

Ingang: ik voel me…

31

Homepage (2)

32

Ingang: ik wil…

33

Homepage (2)

Schrijf hieronder op wat er gisteren allemaal goed is gegaan. En wat jouw bijdrage daaraan is geweest. Trek hiervoor ongeveer 10 minuten uit. Dit geeft je een goed gevoel!

Voorbeeld

Gisteren

1 Positieve gebeurtenis

Wat is mijn eigen bijdrage geweest?


Wat is mijn eigen bijdrage geweest?


Wat is mijn eigen bijdrage geweest? Ga verder

Quickbooster: drie positieve dingen3 positieve dingen

34

Ga verder

2. Kiezen 3. Aanvullen1. Beginnen 2. Aanvullen 3. Echt doen 4. Klaar

Waarom? Soms plan je je dag vol moet dingen die je moet doen.Hoe? Inplannen en doen van leuke activiteiten.Effect? Genieten van je leuke activiteiten.

Iets meer weten?

PrintMail een vriend(in)Theorie & onderzoekBooster toevoegen aan My Mood

De komende week ga je leuke activiteiten doen. Wat leuk is, verschilt van persoon tot persoon De een gaat graag de stad in met een vriend(in), de ander heeft plezier in gitaar spelen. Hieronder geven we je een aantal suggesties. Kies een of meer manieren die jou het meest aanspreken.

Flash animatie: slepen/selecteren van activiteiten naar mijn activiteiten. (geen trechter)

Booster: maak iemand blij

Waarom? Je wil meer voor een ander

betekenen

Hoe? Je gaat iemand -om wie je geeft-

blij maken

Effect? Iets aardigs doen voor een

ander, geeft een goed gevoel!

Skip intro

Flash animatie. Waarom, hoe en effect komen in beeld.

Ga verder

2. Kiezen 3. Aanvullen1. Beginnen 2. Doen 3. Echt doen 4. Klaar

Waarom? Iets meer voor een ander willen betekenen.Hoe? Investeren in je relaties.Effect? Iets aardigs doen voor een ander, geeft een goed gevoel!

Iets meer weten?


Flash animatie: slepen/selecteren van activiteiten.

De komende week ga je tijd maken voor iemand om wie je geeft. Investeren in een relatie kan op veel manieren. Hieronder geven vind je een aantal suggesties. Kies een of meer manieren die jou aanspreken.

Activiteiten voor of met iemand anders:

Nu alvast ff iemand blij

maken met een e-card ?

Ga verder



Iets meer weten?


Weet je zelf nog één of meer dingen die je voor iemand kan doen? Voeg deze activiteit(en) dan toe..

Mijn activiteitenIemand bellenIemand laten weten dat je aan hem/haar denktIemand verrassen

Iemand een kaartje sturen

Na invullen nieuwe activiteit wordtde activiteit toegevoegd aan Mijn activiteiten.

Ga verder



Iets meer weten?


Ga deze week aan de slag met jouw activiteiten! Maak een planning. Dan is de kans groter dat je je activiteiten ook echt uitvoert.

Het belangrijkste is dat je de tijd voor iemand neemt. En dat je ervan geniet om iets voor een ander te doen.

Mijn actieplan voor komende week:

Mijn activiteiten Vrij5/5

Za 6/5

Zo 7/5

Ma 8/5

Di 9/5

Wo 10/5

Do 11/5

Wie , Waar, Wanneer?

Iemand bellen

Iemand laten weten dat je aan hem/haar denkt

Iemand verrassen

Iemand een kaartje sturen

i

Ga verder



Iets meer weten?


De door jou geplande activiteiten vind je terug in je weekplanner in 'my mood'. Hier kun je afvinken welke activiteit(en) je gedaan hebt. Ook kun je hier invullen hoe je je iedere dag voelt. Ga elke dag even naar 'my mood' om je activiteitenoverzicht te updaten! Of maak aan het eind van de week een update.

Opslaan in My Mood

Wat is dit?

Mijn boosters

2. Kiezen 3. Aanvullen1. Beginnen 2. Aanvullen 3. Echt doen 4. Klaar

Waarom? Soms plan je je dag vol moet dingen die je moet doen.Hoe? Inplannen en doen van leuke activiteiten.Effect? Genieten van je leuke activiteiten.

Iets meer weten?


Je kunt aan het einde van de week invullen welke leuke activiteiten je op welke dag hebt gedaan. Ook kun je invullen hoe je je iedere dag voelde. Je kunt een cijfer geven van 1 tot 10 (1=helemaal niet goed, 10=heel goed). Je ziet dan of je je beter voelt als je meer leuke activiteiten doet.

Opslaan in My Mood

Wat is dit?

Mijn boosters

feedback

Let op: de gegevens van de booster waar je mee bezig bent, zijn nog niet opgeslagen in my mood. Als je nu start met een andere booster gaan je ingevulde gegevens verloren.

Weet je zeker dat je nu met een andere booster verder wilt gaan?

terug

Nee Ja

41

BYM trailer

42

Tussentijdse conclusie (2)

• Depressiepreventie via internet neemt voor veel jongeren barrieres weg door anonimiteit en locatie.

• Positive framing en positieve doelen motiveert (een andere groep) jongeren om actief aan de slag te gaan om hun psychische conditie te verbeteren

• Dan heb je nog... – jongeren met depressieve klachten die niet actief op

zoek gaan of aan de slag gaan om hun psychische conditie te verbeteren.

44

Happyles

Projectteam Trimbos-instituutRianne van der Zanden, Clary van der Veen, Ferry Goossens,

Geke Romijn, Debbie van der Linden

WebbouwerIpportunities

45

Happyles

School-based e-learning programma ter bevordering van geluk en psychische gezondheid.

Doelgroep- Jongeren van 16-25 jaar die een MBO opleiding volgen- Jongeren van 13-17 jaar die op het voortgezet onderwijs

zitten

Bereiken van doelgroep door stepped care aanboduniversele & geïndiceerde preventie

46

Happyles

Happyles bestaat uit 3 onderdelen:

1. Screening & Advies (Happylestest)

2. Twee e-learning lessen over geluk

3. Begeleide chatcursus

Jongeren vullen de Happylestest in.• welbevinden vragenlijst & CES-d• geluksscore ipv depressiescore

N.a.v. hun Happylestest score krijgen zij…• geautomatiseerde feedback & advies • verwijzing naar de chatcursus (of andere hulp

indien dit nodig lijkt)

47

Happyles: Screening & Advies

Happyles 1 Part 1

Filmpje

CHILL-OUT DOSSIER

Filmpje

Leuke dingen doen

Wat maakt jou happy?

Quizzz

Happyles 1 Part 2

CHILL-OUT DOSSIER

Quizzz

Spiraal

Wat helpt?

De 3 G's

Merel & Samira

Filmpje

• Positieve psychologie & cognitieve gedragstherapie

• Online groepscursus (6 jongeren) in een chatbox

• Zes wekelijkse bijeenkomsten van 1,5 uur

• Begeleid door ggz professional

• Tussen de bijeenkomsten door doen jongeren zelfstandig oefeningen

50

Happyles: Chatcursus

Iets je persoonlijk aantrekken

Foute conclusies trekken

Denken in termen van 'moeten' en 'niet mogen'

Zwart-wit denken3. Denkfouten

Happyles 16-25 • Voor jongeren van 16-25 jaar op het MBO• Lessen geëvalueerd in januari-augustus 2010• Wordt momenteel aangepast naar aanleiding van

evaluatiebevindingen

Happyles 13-17 • Voor jongeren van 13-17 jaar in het voortgezet onderwijs

(vmbo, havo, vwo)• In ontwikkeling• Lessen starten in februari 2011

www.happyles.nl beschikbaar vanaf januari 2011

52

Happyles: Stand van zaken

• Bijna alle jongeren maken veelvuldig gebruik van internet.• Internet biedt een goede mogelijkheid om informatie en hulp te

bieden bij psychische problemen.• Om jongeren met psychische problemen te bereiken, is het

belangrijk aan te sluiten bij hun belevingswereld.• Jongeren zijn niet allemaal hetzelfde, willen niet op dezelfde

manier aangesproken worden (ook als ze één ding gemeen hebben, bijv. dat ze depressieve klachten hebben).

• Voor jongeren met depressieve klachten zijn meerdere interventies gewenst:

– Tone of voice– Inhoud– Vormgeving– Duur – Aanbiedingsvorm

• Online & face-to-face interventies

53

Conclusie

54

- Bedankt voor uw aandacht -

Meer informatie?Debbie van der Linden

[email protected]

Gripopjedip Online & Happyles.nlRianne van der Zanden

[email protected]

Boostyourmood.nlMerel Haverman

[email protected]

improving mental health by sharing knowledge depressiepreventie via nieuwe media: aansluiten bij de...

Documents

gripopjedip online dia

depressie bij jongeren

gripopjedip groepscursus

preventie van depressie

online interventie dia

bereik depressiepreventie

internet dia

overzicht dia