journal of psychological achievements (journal of

20
Journal of Psychological Achievements (Journal of Education & Psychology) Rcceived: 23 Jun 2020 Accepted: 22 May 2021 Spring & Sammer, 2021, 28(1) Serial Number 25, 49-68 DOI: 10.22055/psy.2021.34120.2566 (JPAs) Effectiveness of Iranian Islamic positive treatment on psychological wellbeing and psychological distress of secondary high school female students Zahra Ghasemi Ilnaz Sajadian Mohammadali Nadi Shahab addin Zofaghari Introduction Enjoying mental health can improve the students’ educational performance as one of the basic factors in their success. Therefore, the present study was conducted to investigate the effectiveness of Iranian Islamic positive treatment on the psychological wellbeing and psychological distress of secondary high school female students. Method This is a quasi-experimental study with pretest, posttest and control group and two-month follow-up. The statistical population of the present study included secondary high school female students in academic year 2018-19. 30 secondary high school female students were selected through non-random purposive sampling method and assigned to experimental and control groups (15 students in the experimental group and 15 students in the control group). The experimental group received Iranian Islamic positive treatment in eleven seventy-five-minute sessions during three months. However, the control group was waiting to receive the intervention and did not receive this treatment during the research process. The applied questionnaires in this study included the Scale of Self-Examination of Practical Obligation to Islamic Beliefs (Navidi, 1997), Psychological Wellbeing Questionnaire (Ryff, 1989), and Psychological Ph.D. Student in General Psychology, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran. Associate Professor, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran. Corresponding Author: [email protected] Associate Professor, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran. Assistant Professor, Islamic University of Quran and Islamic Studies, Isfahan, Iran. Orginal Article

Upload: others

Post on 18-Oct-2021

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Journal of Psychological Achievements (Journal of

Journal of Psychological Achievements (Journal of Education & Psychology) Rcceived: 23 Jun 2020

Accepted: 22 May 2021 Spring & Sammer, 2021, 28(1)

Serial Number 25, 49-68

DOI: 10.22055/psy.2021.34120.2566

(JPAs)

Effectiveness of Iranian Islamic positive treatment on

psychological wellbeing and psychological distress of secondary

high school female students

Zahra Ghasemi

Ilnaz Sajadian

Mohammadali Nadi

Shahab addin Zofaghari

Introduction Enjoying mental health can improve the students’ educational

performance as one of the basic factors in their success. Therefore, the

present study was conducted to investigate the effectiveness of Iranian

Islamic positive treatment on the psychological wellbeing and psychological

distress of secondary high school female students.

Method This is a quasi-experimental study with pretest, posttest and control group

and two-month follow-up. The statistical population of the present study

included secondary high school female students in academic year 2018-19. 30

secondary high school female students were selected through non-random

purposive sampling method and assigned to experimental and control groups

(15 students in the experimental group and 15 students in the control group).

The experimental group received Iranian Islamic positive treatment in eleven

seventy-five-minute sessions during three months. However, the control group

was waiting to receive the intervention and did not receive this treatment during

the research process. The applied questionnaires in this study included the Scale

of Self-Examination of Practical Obligation to Islamic Beliefs (Navidi, 1997),

Psychological Wellbeing Questionnaire (Ryff, 1989), and Psychological

Ph.D. Student in General Psychology, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan),

Isfahan, Iran.

Associate Professor, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran.

Corresponding Author: [email protected]

Associate Professor, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran.

Assistant Professor, Islamic University of Quran and Islamic Studies, Isfahan, Iran.

Orginal Article

Page 2: Journal of Psychological Achievements (Journal of

Extended Abstract

50

Distress Questionnaire (Kesler, 2003). In this research, two levels of descriptive

and inferential statistics have been used to analyze the data. At the level of

descriptive statistics, mean and standard deviation and at the level of inferential

statistics, analyses of variance with repeated measures were used to test the

research hypothesis. The data from the study were analyzed through repeated

measurement ANOVA via SPSS23 software.

Results The results showed that Iranian Islamic positive treatment has

significantly influenced the psychological wellbeing and psychological

distress of secondary high school female students (p < 0.001) in a way that

this psychological package was able to lead to the improvement of

psychological wellbeing and decrease of psychological distress in secondary

high school female students. The effects of this treatment on psychological

wellbeing and psychological distress of female students were 0.38 and 0.54,

respectively. As the result, the mean of the experimental group in these two

stages is significantly different from the mean of the control group.

Conclusion It is clear that psychological interventions can show their effectiveness if

they can respond to the basic needs of the psychological problems of the

people of our country in the cultural and indigenous context. The interventions

based on positive psychology are among the interventions that can be

localized. They refer to the cultural needs of our country. They have the

indigenous potentials to increase the effectiveness of treatment whih can lead

to greater effectiveness and sustainability of therapeutic achievements.

Keywords: Iranian Islamic positive treatment, psychological wellbeing,

psychological distress, female student

Author Contributions: Zahra Ghasemi, general framework planning, content

editing and analyzing, submission and correction, and corresponding author. Dr. Ealnaz Sajadian, collaboration in general framework planning, selection of approaches;final review. Dr. Mohammad Ali Nadi, Shahabdin Zofaghari designation and implementation of time overcoming approaches and conclusions. All authors discussed the results, reviewed and approved the final version of the manuscript.

Acknowledgments: The authors thank all dear students and professors who have helped us in this research.

Conflicts of Interest: The authors declare there is no conflict of interest in this article. This article extracted from the Ph.D. dissertation, with the guidance of Dr. Saadian and with the consultation of Dr. Nadi & Zofaghari.

Funding: This article did not receive financial support.

Page 3: Journal of Psychological Achievements (Journal of

30/30/9011يخ دريافت مقاله: تار

39/30/9033تاريخ پذيرش مقاله:

شناختی مجله دست آوردهای روان شناسی( )علوم تربيتی و روان 9033 بهار و تابستاندانشگاه شهيد چمران اهواز،

9ی ، شماره28ی چهارم، سال دوره 01-88ص: ص

یستی بر بهزاسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی آموزان دختر متوسطه دوم شناختی دانش شناختی و پریشانی روان روان

زهرا قاسمی ایلناز سجادیان محمدعلی نادی

شهاب الدین ذوفقاری چکیده

بر بهزيستی اسلامی -نگر ايرانی بسته درمانی مثبتپژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی -پژوهش حاضر نيمه انجام گرفت. آموزان دختر متوسطه دوم انششناختی د شناختی و پريشانی روان روان

جامعه آماری پژوهش آزمون با گروه گواه و مرحله پيگيری دو ماهه بود. پس -آزمون آزمايشی با طرح پيشبود. در اين 9011-18شهر اصفهان در سال تحصيلی آموزان دختر متوسطه دوم حاضر، شامل دانش

گيری غيرتصادفی هدفمند انتخاب و با ز دختر متوسطه دوم با روش نمونهآمو دانش 03پژوهش تعداد بسته . گروه آزمايش (نفر 91هر گروه گمارده شدند )های آزمايش و گواه گمارش تصادفی در گروه

های پرسشنامهای دريافت نمودند. دقيقه 11جلسه 99را طی سه ماه در اسلامی -نگر ايرانی درمانی مثبتپرسشنامه نويدی، مقياس خودسنجی التزام عملی به اعتقادات اسلامی ده در اين پژوهش شامل مورد استفا

های حاصل از همکاران بود. داده کسلر و شناختی روان پريشانی پرسشنامه ، وفير شناختی بهزيستی روانو تحليل قرار مورد تجزيه SPSS-23افزار گيری مکرر توسط نرمپژوهش به شيوه تحليل واريانس با اندازه

شناختی و پريشانی بر بهزيستی روان اسلامی -نگر ايرانی بسته درمانی مثبتنتايج نشان داد که گرفت.(. بدين صورت که >339/3pداری داشته است )آموزان دختر متوسطه دوم تأثير معنی شناختی دانش روان

ايراناصفهان، ،)خوراسگان( اصفهانواحد دانشگاه آزاد اسلامی، شناسی عمومی، دانشجوی دکتری روان

ول(ئ)نويسنده مس ان، ايران)خوراسگان(، اصفه ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهاناستاديار [email protected]

خوراسگان(، اصفهان، ايران دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان، دانشيار(

.ن و معارف اسلامی، اصفهان، ايراندانشگاه قرآ ،استاديار

مقاله پژوهشی

Page 4: Journal of Psychological Achievements (Journal of

28 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

شناختی ختی و کاهش پريشانی روانشنا شناختی توانسته منجر به بهبود بهزيستی روان اين بسته روان شود. آموزان دختر متوسطه دوم دانش

شناختی، شناختی، پريشانی روان ، بهزيستی رواناسلامی -نگر ايرانی بسته درمانی مثبتکلید واژگان: آموزان دختر دانش

مقدمهترين نيازهای هر دهد که مهم بررسی اهداف آموزش و پرورش در سطح جهان نشان می

معه، تعليم و تربيت افرادی است که با اتکاء به نيروی اراده و تعقل خويش، منطقی بينديشند و جا

به جای وابستگی و استفاده از دستاوردهای اقتصادی و فرهنگی ديگران، خود مولد دانش،

های ها و پيشرفت فناوری و فرهنگ مناسب برای استقلال در عصر دانايی باشند. تمام موفقيت

(. لازمه برخورداری از Engin-Demir, 2009های بارور، پويا و مؤثر است ) ر گرو انديشهانسان د

ها و نيل به موفقيت در زمينه تحصيلی و همچنين روابط اجتماعی سازنده آن چنين توانمندی

های سلامت ريزی مناسب در حوزه تحصيلی، از شاخصه آموزان علاوه بر برنامه که دانش است

های پژوهشی نشان داده است بين که يافته (. چنانChang et al., 2019روان نيز برخوردار باشند )

Bruffaerts etای وجود دارد ) برخورداری از سلامت روان با موفقيت تحصيلی همبستگی قوی

al., 2018 .)

آموزان توانند با سلامت روان دانش عوامل فردی، تحصيلی و اجتماعی مختلفی هستند که می

داشته باشند. يکی از متغيرهايی که همواره دارای رابطه معنادار با تأثيرهمبسته بوده و بر آن

سلامت روان بوده و دارای نقشی برجسته در سلامت تحصيلی، اجتماعی و خانوادگی است،

,Bücker, Nuraydin, Simonsmeier, Schneider & Luhmannباشد ) می 9شناختی تی روانبهزيس

کننده کند و منعکسزندگی اشاره می (. بهزيستی روان شناختی به کيفيت تجربه شده2018

شناختی مطلوب است. بهزيستی يك حالت رضايت از شاد بودن، سلامتی عملکرد و تجربه روان

شناختی مطلوب اشاره دارد. بهزيستی توانايی تجربه و عملکرد روانو موفقيت است که به

دار با ديگران، گسترش حس خودمختاری و در کار و تفريح، خلق روابط معنی شرکت فعالانه

داشتن هدف در زندگی و تجربه کردن هيجانات مثبت است. بهزيستی شامل ابعادی مانند پذيرش

ل، تسلط بر محيط، هدفمندی در زندگی و رشد شخصی خود، روابط مثبت با ديگران، استقلا

1- psychological well-being

Page 5: Journal of Psychological Achievements (Journal of

25 شناختی و ... تی روانبر بهزیساسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی

. (Cho, Martin, Margrett, MacDonald & Poon, 2011; Pailler, Tsaneva, 2018شود ) می

Cloninger (2008) های شخصيتی بالغ معتقد است که بهزيستی شامل هيجانات مثبت، ويژگی

مانند خودرهبری، مشارکت کردن، خودشکوفايی، رضايت از زندگی و نيروهای شخصيتی مانند

هدف ترينمهم و آرزو بزرگترين تیشناخروان بهزيستی شود. اميد، دلسوزی و شجاعت می

.دهدمی قرار تأثير تحت را افراد روانی بهداشت ديگری عامل هر از بيش و است بشر زندگی

و مشکلات برابر در بود خواهند قادر باشند برخوردار شناختیروان بهزيستی از افراد کهزمانی

کنند انتخاب را هايی حل راه و کرده انديشی چاره آيد می وجود به ها آ برای که هايیناملايمات

(Ryff & Singer, 2006; cited by Morady & Hejazy, 2018.)

9شناختی پريشانی روانداشته باشد، تأثيرآموزان تواند بر عملکرد دانشای که میلفهديگر مؤ

;Simons, Sistad, Simons & Hansen, 2018; Rasa, Rezaei & Bigdeli, 2016) است

Jamaati Ardakani, Kaghazgaran & Haji Beigi, 2015.) Tang, Byrne and Qin (2018)

آموزان شناختی با اختلال در نظام پردازش شناختی دانش اند که پريشانی روان نشان داده

ها در تواند افکار خودکشی را برای آن ها را تخريب و حتی مینفس و خودکارآمدی آن عزت

به افراد توسط که است هيجانی حالت و خاص ناراحتی شناختی روان پی داشته باشد. پريشانی

شود می تجربه زا های آسيب درخواست و های خاص استرس به در پاسخ دائم يا موقت طور

(Ridner, 2004.) و افسردگی ناخوشايند ذهنی حالات شناختی روان پريشانی اين، بر افزون

(.Teasdale & Antal, 2016) دارد را فيزيولوژيکی و هيجانی علائم دو هر که است اضطراب

ممکن هيجانی اختلال به عنوان يك شناختی روان پريشانی که است اين بيانگر مطالعات نتايج

(. Wheaton, 2007) دهد قرار تأثير تحت را افراد روزمره زندگی و اجتماعی عملکرد است

شود که به مرور زمان تحمل پريشانی افراد نيز کاهش يافته و شناختی سبب میپريشانی روان

(. افراد با MacKillop & De Wit, 2013شان دهند )رفتارهای ناسازگارانه بيشتری را از خود ن

-هيجانی را غيرقابلتحمل و آشفتگی ابلشناختی تجربه آشفتگی هيجانی را غيرقپريشانی روان

کنند و قادر به تمرکز می کنند، برای تسکين حالت هيجانی منفی تلاش می پذيرش ارزيابی

,O’Cleirigh, Ironson & Smits)يستند شان ن توجه خود به موضوعی غير از احساس پريشانی

2007; Chowdhury, Kevorkian, Hawn, Amstadter & Dick, 2018.)

های درمانی و آموزشی مختلفی برای افزايش عملکرد تحصيلی، ارتباطی، تاکنون روش

1- psychological distress

Page 6: Journal of Psychological Achievements (Journal of

20 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

آموزان بکار گرفته شده است. با شناختی و شناختی دانش اجتماعی، هيجانی، عاطفی، روان

-نگر ايرانی درمان مثبتتواند ها میبه نقش مذهب در جامعه ايرانی، يکی از اين روشتوجه

که پيشينه پژوهشی (Jamshidian Qaleh Shahi, Aghaei & Golparvar, 2016)اسلامی باشد

گر ناند که درمان مثبت های متعددی نشان دادهکمی از آن در دست بوده اما نتايج پژوهش

شناختی، اجتماعی و هيجانی افراد گوناگون دارد های روانلفهجهت بهبود مؤ کارآيی بالايی در(Mahmoudi & Khoshakhlagh, 2018; Madadi Zavareh, Golparvar & Aghaie, 2018;

Uliaszek, Rashid, Williams & Gulamani, 2016; Shoshani, Steinmetz & Kanat-

Maymon, 2016; Farnam & Madadizadeh, 2016; Asadaleh Tuyserkani, Peyvastegar,

Bani Jamali & Dehshiri, 2016; Proyer, Gander, Wellenzohn & Ruch, 2016;

Hosseinabadi, Pourshahriari & Zandipour, 2016; Qorashi & Dokanei Fard, 2015;

Flink, Smeets, Bergbom & Peters, 2015; Honarmandzadeh & Sajjadian, 2015; .)

نشان داده است که اين رويکرد دارای کارآيی بالينی مناسبی برای نگر درمان مثبتمرور ادبيات

& Mitchell, Vella-Brodrickرود )می های مختلف به شمار طيف وسيعی از افراد و موقعيت

Klein, 2010.) مطالعه علمی نگر درمان مثبت شود کهبيان مینگر درمان مثبتدر بررسی ،

های بهينه انسان است و هدف آن درک بهتر و به کارگيری اين عوامل در کاميابی و کارکرد

، از لحاظ تجربی نگر درمان مثبت (.Bolier et al., 2013باشد ) می شکوفايی افراد و جوامع

هيجاناتها و ای به بنا نهادن توانمندی درمانی است که توجه ويژه رويکردی معتبر به روان

شناسی روانی ارد و حس معنا در زندگی درمانجويان را به منظور کاهش آسيبمثبت درمانجو د

نگر، شناسان مثبت (. روانRashid & Seligman, 2014دهد ) می و تقويت شادی، افزايش

ها توجه اندازی کرده و به آن های خود با درمانجويان راه و خاطرات مثبت را در بحث هيجانات

رويکرد مقابل در نگرکل رويکرد يك با گرامثبت شناسانوانر اساس همين بر کنند. می

شناسیآسيب بر صرف تأکيد جای به که معتقدند آمريکا پزشکیروان انجمن آماری تشخيصی

و بهزيستی ،شکوفايی تا بيماریو رنج ،کمبود از انسان تجارب گستره کامل فهم دنبال به بايد

نگر رمان مثبت(. دAsadzadeh, Makvandi, Askari, Pasha & Naderi, 2019) بود شادمانی

مبتنی بر چندين فرض است، نخست اينکه همه افراد مستعد بيماری روانی هستند، همچنين

شناسی در نتيجه تعامل بين دارای ظرفيت ذاتی شادی هستند. در اين ديدگاه، شادی و آسيب

نگر، درمانجويان را به ن مثبتدرمانگرا روان ،آيد. از اين رو می محيط و شخص به وجود

نگر اين درمانی مثبت گيرند. دومين فرض روانصورت خودمختار و رشد محض در نظر می

Page 7: Journal of Psychological Achievements (Journal of

22 شناختی و ... تی روانبر بهزیساسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی

منفی اصيل و هيجاناتها و مثبت مانند ضعف هيجاناتهای درمانجويان و است که توانمندی

و درک تاسهای مثبت در ايجاد اتحاد درمانی قوی ضروری واقعی هستند. توجه به ويژگی

تواند مورد استفاده قرار شناختی درمانجو به عنوان مبنايی برای طرح درمان میکامل خزانه روان

از که درمانی استروان به اسلامی رويکردی –نگر ايرانیدرمان مثبت (.Rashid, 2008گيرد )

و اجعينمر مثبت هيجانات و ها توانمندی ايجاد به خاص طوربه و يافته اعتبار تجربی نظر

شادمانی و کرده تسهيل را درمانیروان ترتيب بدين تا دارد توجه هاآن زندگی در معنا افزايش

از را شناسیروان تمرکز و شده تأکيد مثبت تجارب مطالعه بر رويکرد اين در. دهد پرورش را

و نانسا های توانمندی مطالعه به ناسازگار عملکرد و شناختی روان کمبودهای و ها کاستی

(.Jamshidian Qaleh Shahi et al., 2016) کندمی معطوف سازگار عملکرد

رسد درمان می شده در مورد نقش مذهب در جامعه ايرانی، به نظربا توجه به موارد ذکر

اسلامی که مبتنی بر فرهنگ ايران و دين اسلام بوده و ريشه عميق در -نگر ايرانی مثبت

آموزان شناختی و شناختی دانشهای روانلفهمثبتی بر مؤتواند اثرات باورهای مردم ايران دارد، ب

ءشناختی داشته باشد. بنابراين با توجه به خلا شناختی و بهزيستی روان همچون پريشانی روان

اسلامی -نگر ايرانی بسته درمانی مثبتپژوهشی به دليل عدم انجام پژوهشی با عنوان اثربخشی فرضيه آموزان دختر متوسطه دوم، شناختی دانش و پريشانی روان شناختی بر بهزيستی روان

بر بهزيستی اسلامی -نگر ايرانی بسته درمانی مثبتاصلی پژوهش حاضر اين است که

اثر دارد. آموزان دختر متوسطه دوم شناختی دانش شناختی و پريشانی روان روان

روش گیرینمونهجامعه آماری، نمونه و روش

آزمون با گروه گواه و مرحله پيگيری پس -آزمون آزمايشی با طرح پيش نيمه روش پژوهش

وم متوسطه در آموزان دختر دوره د دانشتمامی شامل پژوهش حاضر جامعه آماری. بود ماهه 2

8از بين جهت انتخاب حجم نمونه، در ابتدا در شهر اصفهان بودند. 9011-18سال تحصيلی

ناحيه آموزشی به صورت تصادفی انتخاب شد 2فهان ناحيه آموزش و پرورش شهر اص

دبيرستان دخترانه 0(. سپس با مراجعه به نواحی انتخابی، 0و 9)آموزش و پرورش نواحی

آموزان اين متوسطه دوم )از هر ناحيه دو دبيرستان( به تصادف انتخاب شد. سپس در بين دانش

810شناختی اجرا شد )برای پريشانی روانشناختی و های بهزيستی روان ها پرسشنامه آموزشگاه

Page 8: Journal of Psychological Achievements (Journal of

25 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

پرسشنامه به دليل عدم 81ها، تعداد گذاری پرسشنامهو نمرهآوری آموز(. پس از جمع دانش

پرسشنامه مورد تحليل قرار گرفت. 828پاسخگويی مناسب حذف گرديد و تعداد

اعتقادات به لیعم التزام خودسنجی مقياس شامل پژوهش اين در استفاده مورد های پرسشنامه

پريشانی پرسشنامه و( 9181 ريف،) شناختی روان بهزيستی پرسشنامه ؛(9018 نويدی،) اسلامی

جنسيت (9 های ورود به پژوهش شامل: ملاک .بود( 2330 همکاران، و کسلر) شناختی روان

در پرسشنامه پريشانی 23کسب نمره بالاتر از ( 0، حضور در دوره دوم متوسطه( 2 ،دختر

اعلام رضايت و (1، شناختی در پرسشنامه بهزيستی روان 80تر از نمره پايين( 0 ،شناختی انرو

هايی با رويکرد معنوی يا عدم سابقه شرکت در کلاس (8، و آمادگی جهت شرکت در پژوهش

وج از پژوهش نيز شاملهای خربود. همچنين ملاکاعتقاد به اعتقادات اسلامی معنويت و

شده در دوره همکاری، انجام ندادن تکاليف مشخصآموزشی و عدم غيبت در دو جلسه

بينی نشده بود.آموزشی و بروز حوادث پيش

ابزارهای پژوهش

وضعيت که کسلر شناختی روان پريشانی پرسشنامه: شناختی روان پریشانی پرسشنامه

,Kessler, Barker, Colpe, Epstein توسط کند، می بررسی اخير ماه يك طی را بيمار روانی

and Gfroerer (2003) ایگزينه 1 صورت به سؤالات، پاسخ. شد تنظيم سؤالی 93 صورت به

و است 3= وقت هيچ و 9= ندرت به ،2= اوقات بعضی ،0= اوقات ، بيشتر0= اوقات تمام

پرسشنامه پريشانی روی بر گرفته انجام های پژوهش. است 03 برابر آن در نمره حداکثر

شناختی روان پريشانی پرسشنامه در بالا نمرات ميان قوی ارتباط دهندهاختی کسلر نشانشن روان

المللی بين تشخيصی مصاحبه فرم توسط اضطرابی و خلقی های بيماری تشخيص و کسلر

و پرسشنامه نمرات ميان دارمعنی ولی کمتر ارتباط همچنين. باشد( میCIDIمرکب )

پرسشنامه آن، بر افزون(. Andrews & Slade, 2001) اردد وجود ديگر روانی های بيماری

به مبتلا افراد گری غربال برای مناسبی ويژگی و حساسيت دارای کسلر شناختی روان پريشانی

است مناسب درمان از بعد های نظارت و کنترل برای ابزار اين و باشد می افسردگی و اضطراب

(Kessler et al., 2003.) مطالعات برای پرسشنامه اين بودن معتبر از حاکی زني ديگر مطالعات

(.Cummings, Greene & Karraker, 1991) است روانی اختلالات شناسايی و غربالگری

Page 9: Journal of Psychological Achievements (Journal of

25 شناختی و ... تی روانبر بهزیساسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی

در و 2390 سال در که ای مطالعه در نيز سالمندان جمعيت روی بر پرسشنامه اين کاربرد

(.Vasiliadis et al., 2015) است شده تأييد شده، انجام 2391 سال در که ای مطالعه

Vasiliadis et al. (2015) اند. پايايی و روايی محتوايی اين پرسشنامه را قابل قبول گزارش کرده

Yaqoubi (2013) 80/3 کرونباخ آلفای ضريب روش با را پرسشنامه پايايی نيز در ايران

ريب آلفای کرونباخ پايايی اين پرسشنامه در پژوهش حاضر با استفاده از ض .کرده است گزارش

محاسبه گرديد. 88/3

شش و سؤال 10شناختی با پرسشنامه بهزيستی روان: شناختی پرسشنامه بهزیستی روان

98تر های بعدی فرم کوتاه د و در بررسیتنظيم ش Ryffتوسط 9183مقياس در سال خرده

(. در Bayani, Goodarzi & Mohammad Kouchaki, 2007سؤالی نيز پيشنهاد گرديد )

های اين مقياس مقياس به کار برده شد. خرده شش خردهسؤالی آن با 98پژوهش حاضر نسخه

تسلط بر محيط، هدفمندی در روابط مثبت با ديگران، استقلال، آزمون عبارتند از: پذيرش خود،

دهی و های خودگزارششناختی از آزمون مه بهزيستی روانپرسشناو رشد شخصی. زندگی،

، 9ای )کاملاً مخالفم درجه ششسخ است که هر يك از سؤالات آن از يك طيف بسته پا

( تشکيل شده است. 8و کاملاً موافقم 1، تاحدی موافقم 0 ، موافقم0، مخالفم 2تاحدی مخالفم

شناختی نمره بالاتر بيانگر بهزيستی روان است. کسب 938تا 98دامنه نمرات پرسشنامه بين

را در دامنه اين پرسشنامههای مقياسآلفای کرونباخ خرده Dierendonck (2005)بهتر است.

تأييدای آزمون فوق را نيز مورد گزارش نموده است و روايی محتوايی و سازه 81/3تا 11/3

با مقياس رضايت از زندگی، Ryffسؤالی 98. نتايج همبستگی پرسشنامه ه استقرار داد

نفس روزنبرگ، حاکی از قابل قبول بودن تنامه عزپرسش پرسشنامه شادکامی آکسفورد، و

Bayani, Goodarzi & Mohammad) روايی سازه اين پرسشنامه در جمعيت ايرانی است

Kouchaki, 2007 .)Bayani et al. (2007) ضريب پايايی پرسشنامهRyff را با استفاده از

ورد کردند. پايايی اين پرسشنامه برآ 81/3و 82/3روش بازآزمايی و آلفای کرونباخ به ترتيب

به دست آمد. 81/3در پژوهش حاضر با استفاده از ضريب آلفای کرونباخ

مقياس خودسنجی التزام عملی به می: ی التزام عملی به اعتقادات اسلامقیاس خودسنج

Navidiتوسط جوانان مسلمان گيری رفتارهای دينی نوجوانان و اعتقادات اسلامی برای اندازه

دينیهای رفتار ل واانتخاب جملات اين مقياس، آن دسته از اعم تدوين شده است. در (1997)

Page 10: Journal of Psychological Achievements (Journal of

22 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

رود، درنوجوان يا جوان مسلمان انتظار میروزه واجب( که انجام آنها از يك )نظير نماز و

اين پرسشنامه شامل همه تکاليف دينی کانون توجه قرار گرفته است. بنابراين، جملات کليدی در

هر به است که پاسخ سؤال 01دارای پرسشنامهشود. اين ( نمیکاتز لان )نظير جهاد وبزرگسا

، 221، برای رفتارهای دينی بندی است. حداکثر نمرهای قابل رتبهدرجهپنجدر مقياس آنهايك از

برای بررسی روايی ابزار Navidi (1997)در پژوهش است. 901متوسط آن و 01حداقل نمره

التزام عملی به اعتقادات اسلامی، از نظر متخصصان استفاده شد. تعدادی از روحانيون یگير اندازه

مناسب برای مقياس را ابزاری نسبتاًاين تعدادی از اساتيد دانشگاه انديشمندان مسلمان و و

. از آن را روا ديدند استفاده آموزان به اعتقادات اسلامی دانستند وگيری التزام عملی دانشاندازه

نيز مطلوب گزارش آموزان نفر از دانش 01 علاوه بر اين روايی اين پرسشنامه با اجرا بر روی

(. Navidi, 1997گزارش شده است ) 80/3شده است. ميزان پايايی اين مقياس نيز

روش اجرا بالاتر نمره) شناختی روان پريشانی پرسشنامه در ميانگين از بالاتر نمرات که آموزانیدانش

دست به( 80 از تر پايين نمره) شناختی روان بهزيستی پرسشنامه در ميانگين از تر پايين و( 23 از

از استفاده با آموزان دانش اين سپس .(آموز دانش 88) گرفتند قرار شناسايی مورد بودند، آورده

قرار بررسی مورد پژوهش به ورود جهت اسلامی اعتقادات به عملی التزام خودسنجی مقياس

پريشانی پرسشنامه در را نمرات بالاترين که آموزان دانش اين از نفر 03 تعداد. رفتندگ

و بودند، آورده دست به شناختی روان پريشانی پرسشنامه در را نمره ترين پايين و شناختی روان

اعتقادات به عملی التزام خودسنجی مقياس از استفاده با) اسلامی اعتقادات به معتقد همچنين

. شدند گمارده گواه و آزمايش هایگروه در تصادفی صورت به و انتخاب بودند،( میاسلا

گيری )مطابق با آنچه ذکر پس از اخد مجوزهای لازم و انجام فرايند نمونه (.نفر 91 هرگروه)

های آزمايش در گروهساده آموز( به شيوه تصادفی دانش 03شده )آموزان انتخاب گرديد(، دانش

گروه افراد نفر در گروه گواه(. سپس 91و نفر در گروه آزمايش 91)ه شدند و گواه گمارد

درمانی بسته آموزش تحت ای دقيقه 11 جلسه يك ای هفته صورت به ماه سه طی در آزمايش

آموزش اسلامی -ايرانی نگر مثبت درمان .گرفتند قرار( جلسه 99) اسلامی -ايرانی نگر مثبت

-شوخ اشتباهات، بخشش و گذشت ها، دشواری در صبر عنايابی،م شادی، همچون هايیلفهمؤ

ارائه را مهربانی و اميد بينی، خوش ديگران، از سپاسگزاری خداوند، از اریشکرگز طبعی،

Page 11: Journal of Psychological Achievements (Journal of

25 شناختی و ... تی روانبر بهزیساسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی

Table 1. Summary of Iranian-Islamic Positive Psychotherapy Sessions (Jamshidian Qaleh Shahi et al., 2016)

شرح جلسه جلسه

جلسه اول

چاارچوب با آشنايی و کنندگان شرکت به دهی جهت به جلسه اول کلی طورآشناسازی. به و توجيه کننادگان شارکت هاای مسائوليت و شاناس روانهاای نقاش جلسه اين در. شودمی معطوف درمان شود. می اجراء آزمون پيش و گردد می مطرحها آن به مربوط ضوابط و شود می داده توضيح

جلسه دوم

آموزان با مفهوم شادی، بيان راهکارهای عملی اسلام در ارتباط باا شاادی شادی. آشنا ساختن دانش ها، سير و سفر، استفاده از عطر، ورزش، بازی و ...( )مانند استفاده از رنگ

جلسه سوم

معنا و هدف. بررسی اهميت هدفمندی در زندگی، بحث پيرامون فلسفه حيات يا زنادگی، بررسای بندی اهداف زندگی از نظر قرآن به هدف مقدماتی، هادف مياانی دف زندگی از نظر قرآن، تقسيمه

هاای زنادگی و هدف نهايی، آشنايی با معنای زندگی از نظر اماام علای) ( و بياان برخای ويژگای معنادار از نظر ايشان.

جلسه چهارم

شناسای و اناوا بر در علام روان با مفهوم و معناای صا کنندگانشرکت ها. آشنايی صبر در دشواریآثار صبر )آثاار دنياوی و آثاار اخاروی(، تمرکاز بار شناساايی با اعضاء صبر از نظر اسلام، آشنايی

ها. ها در موقعيت های برتر و کشف کاربرد آن توانايی

جلسه پنجم

ن، گذشت و بخشش اشتباهات ديگران. آشنايی با مفهوم بخشش و آثاار آن بار ارتقااء سالامت روا کنندگان با مفهوم بخشش از نظر اسلام، آموزش پنج گام برای بخشش فرد خطاکاار، آشنايی شرکت

نوشتن نامه بخشش. جلسه ششم

طبعای، آماوزش زا، آشنايی با انوا شوخ طبعی. آموزش استفاده از شوخ طبعی در موقعيت استرس شوخ ها. ی کلامی، بازی با زبان و واژهطبعطبعی از نظر اسلام، انجام تمرين کلاسی شوخمفهوم شوخ

جلسه هفتم

ای قدردانی، مرور کردن برخای اعضاء با فرايند شناختی دو مرحله ساختن شکرگزاری از خدا. آشنا های خداوند در کلاس، آموزش چگونگی شکرگزاری خدا از نظر اسلام. از نعمت

جلسه هشتم

ای مرحلاه دو فرايناد شاناختی از اساتفاده نگیچگاو با اعضاء ساختن سپاسگزاری از ديگران. آشناقدردانی در ارتباط با اطرافيان، بياان اثارات روانای تشاکر از ديگاران، آماوزش نحاوه قادردانی از

ديگران و نيز انوا قدردانی از ساير افراد.

جلسه نهم

ی، آشانا سااختن هاا بار زنادگ بينی. بيان تفاوت اميد با نااميدی و اثرات هر کدام از آن اميد و خوشبينای، بينی و اميد، بررسی باورهاای غلاط در ارتبااط باا خاوش کنندگان با رابطه بين خوششرکت

بينای از کنندگان باا مفهاوم خاوش بينانه به زندگی، آشنا کردن شرکت آموزش چگونگی نگاه خوش هايی در اين ارتباط، تمرين درهای بسته و باز. نظر اسلام و بيان داستان

جلسه همد

بار ناو هام باا مهرباانی تاأثيرات بياان مهرباانی، مفهاوم باا آشنايی. داشت چشم بدون کمك و مهربانی .داشت چشم بدون مهربانی مورد در فکری بارش اسلام، نظر از مهربانی مفهوم آموزش روان، بهداشت

جلسه يازدهم

ايان محتوای در مورد شود،می مرور قبل در جلسات مورد بحث بندی مطالب. مطالبمرور و جمع و مساائل کاه شاود مای گفته کنندگانشرکت به شود،می گفتگو و بحث آن و نتايج آموزشی برنامه

شاما ماادام تکلياف کاه بهتر است شد داده شما آموزش به درمانی دوره در اين که هايی توانمندی باا وجاود و حتای شارايطی در هار زنادگی شود می موجب شد مطرح که مواردی و رعايت باشد

. شود می اجراء آزمون پس در انتها باشد، داشته را کردن زندگی ارزش سختی

گروه در حاضر افراد که است حالی در اين (.Jamshidian Qaleh Shahi et al., 2016) دهد می

مداخلات دريافت انتظار در و نکرده دريافت پژوهش طول در را ای مداخله هيچگونه گواه

دوره اتمام از پس ماه دو. آمد عمل به آزمون پس آنان از آموزش، اتمام از پس .بود حاضر

.نمايند تکميل را ها پرسشنامه همان که آمد عمل به دعوت آموزان دانش از مجدداً

ها از دو سطح آمار توصيفی و استنباطی استفاده در اين پژوهش برای تجزيه و تحليل داده

Page 12: Journal of Psychological Achievements (Journal of

51 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

از ميانگين و انحراف استاندارد و در سطح آمار استنباطی شده است. در سطح آمار توصيفی

گيری مکرر برای بررسی فرضيه پژوهش استفاده گرديد. نتايج آماری با تحليل واريانس با اندازه

مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. SPSS-23افزار آماری استفاده از نرم

ها یافته

کنندگان در پژوهش شرکتشان داد که شناختی نهای جمعيت دههای حاصل از دا يافته

بود. همچنين بيشتر 21/91سال بودند که در اين بين ميانگين سنی 91تا 98دارای دامنه سنی

وصيفی در جدول های تآمارهآموزان حاضر در پژوهش در کلاس يازدهم حضور داشتند. دانش

نشان داده شده است. 2Tabel 2. Mean and standard deviation of dependent variables in pre-test, post-test, and Follow-up stage

Variable Group Pre-test Post-test Follow up

M SD M SD M SD

Psychological

well-being

Experiment 61.46 8.27 77.80 12.66 74.26 9.26

Control 62.13 11.99 62.60 13.16 61.60 12.44

Psychological

distress

Experiment 20.80 7.39 13 5.41 13.20 5.67

Control 21.20 8.01 21.86 7.52 21.46 7.45

های های آزمون فرض گيری مکرر، پيش از ارائه نتايج تحليل آزمون واريانس با اندازه پيش

فرض نرمال بودن بيانگر پيش ويلکز-نتايج آزمون شاپيروپارامتريك مورد سنجش قرار گرفت.

های شناختی در گروه شناختی و پريشانی روان ها در متغيرهای بهزيستی روان توزيع داده

فرض همچنين پيش .(p>31/3) بودآزمون و پيگيری آزمون، پسه در مراحل پيشآزمايش و گوا

که نبود دارمعنیهمگنی واريانس نيز توسط آزمون لوين مورد سنجش قرار گرفت که نتايج آن

از طرفی .(p>31/3) ها رعايت شده است فرض همگنی واريانس پيشدهد نشان می اين يافته

های آزمايش و گروه گواه در متغيرهای وابسته آزمون گروه پيش نشان داد که tنتايج آزمون

همچنين .(p>31/3)نبوده است دارمعنیشناختی( شناختی و پريشانی روان )بهزيستی روان

ها در متغيرهای بهزيستی دادهفرض کرويت موچلی بيانگر آن بود که پيش نتايج آزمون

تحليل ، نتايج0جدول .(p>31/3)ده است شناختی رعايت ش شناختی و پريشانی روان روان

هایمؤلفه برای گروهی بين و درون تأثيرات بررسی مکرر را جهت گيری اندازه با واريانس

دهد. می نشان شناختی روان پريشانی و شناختی روان بهزيستی

Page 13: Journal of Psychological Achievements (Journal of

50 شناختی و ... تی روانبر بهزیساسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی

Tabel 3. The results of the multivariant covariance analysis of the on average scores of the variables of the research

SST df Sum of

Squares f p

Effect

Size

Psychological

wellbeing

Stage 1104.02 2 502.01 17.96 0.0001 0.39

Group 2833.61 1 2833.61 8.67 0.006 0.23 Stage *

grouping 969.35 2 484.67 17.34 0.0001 0.38

Error 1565.28 56 27.59

Psychological

distress

Stage 442.42 2 221.21 25.51 0.0001 0.50

Group 739.60 1 739.60 6.88 0.01 0.19 Stage *

grouping 524.46 2 262.23 33.80 0.0001 0.54

Error 434.44 56 7.75

بهزيستی اثر تعامل مراحل و گروه برای متغير Fميزان ،دهد نشان می 0نتايج جدول

339/3( است که در سطح 83/00) شناختی پريشانی روان( و برای متغير 00/91)شناختی روان

وابستههای آزمايش و گواه از لحاظ متغيرهای دهد که گروه دار است. اين يافته نشان می معنی

جدول داری دارند. در آزمون و پيگيری با يکديگر تفاوت معنی آزمون، پس پيش در سه مرحله

آزمون، پيش مرحله سه در گواه و آزمايش گروه ميانگين آزمون بونفرنی و مقايسه نتايج، 0

.است شده گزارش پيگيری و آزمون پسTabel 4. Bonferroni post hoc test to compare the adjusted means of dependent variables of experimental and control groups in pre-test, post-test and follow-up stages

Variable Stage T df Means

difference SE p

Psychological wellbeing

Pretest 0.59 28 2.40 4.05 0.55

Posttest 4.11 28 18.13 4.40 0.0001

Follow up 3.37 28 13.13 3.88 0.002

Psychological distress

Pretest 0.44 28 1.06 2.38 0.58

Posttest -3.71 28 -8.60 2.31 0.001

Follow up -4.18 28 -9.66 2.30 0.0001

شناختی و پريشانی بهزيستی روان دهد، در متغيرهای نشان می 0گونه نتايج جدول همان

( 18/3و 11/3آزمون ) آزمايش با گروه گواه در مرحله پيش تفاوت ميانگين گروهشناختی روان

داری وجود دار نيست و در نتيجه بين دو گروه آزمايش و گواه در اين مرحله تفاوت معنی معنی

( و 339/3و 3339/3آزمون ) آزمايش و گروه گواه در مرحله پس ما تفاوت ميانگين گروهندارد. ا

Page 14: Journal of Psychological Achievements (Journal of

58 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

شناختی شناختی و پريشانی روان بهزيستی روان( در متغيرهای 3339/3و 332/3پيگيری )

داری آزمايش در اين دو مرحله به صورت معنی ميانگين گروه ،باشد. در نتيجه دار می معنی

-نگر ايرانی بسته درمانی مثبتاين بدان معناست که باشد. ن گروه گواه میمتفاوت از ميانگي

آموزان شناختی دانش شناختی و کاهش پريشانی روان بهزيستی روانتوانسته منجر به بهبود اسلامی

گردد.و فرضيه ی تحقيق ما تأييد می آزمون و پيگيری گردد در مراحل پس

گیری بحث و نتیجهمنجر به بهبود بهزيستی اسلامی -نگر ايرانی بسته درمانی مثبتنشان داد که يافته اول پژوهش

Hosseinabadiآموزان دختر متوسطه دوم شده است. اين يافته با نتايج پژوهش شناختی دانش روان

et al. (2016) دارای مادران شناختی روان بهزيستی بر نگر مثبت شناسی روان مبنی بر اثربخشی

روش یاثربخشمبنی بر Asadaleh Tuyserkani et al. (2016)سم و با اوتي فرزندان

در تبيين يافته حاضر همخوانی داشت. انيدانشجو یآور تاب و یروان یستيبهز بر یدرمانگر مثبت

ش يو افزا ینگر باعث کاهش احساسات منف مثبت یشناس مداخلات روانتوان ابراز داشت که می

Rashidشود ) یم یش شاديو اضطراب و افزا یاعث کاهش افسردگجه بياحساسات مثبت و در نت

& Seligman, 2014مثبت، اتجانيجاد هين است که ايکرد فرض بر اين روين در اي(. بنابرا

ن رفتن و کاهش مشکلات يافراد باعث از ب یتوانمند ءو ارتقا یدر زندگ یت، داشتن معنيمشغول

نگر قرار درمانی مثبت آموزان تحت آموزش مداخله بنابراين وقتی دانششود. یم یو روان یجانيه

شود و از جهتی تر می های مثبت خودشان و ديگران نسبت به قبل برجسته گيرند، توجه به جنبه می

گذارد کاری، رو به افول می تمرکز بر نکات منفی همچون ناتوانی تحصيلی و وجود اهمال

(Yaghoobi & Nesai Moghadam, 2019بر همين اساس دانش .) توانند ارتباط بهتری را آموزان می

شناختی بالاتری را تجربه نمايند. علاوه بر اين، بايد به اين نکته با خود برقرار کرده و بهزيستی روان

گسترش بهداشت روانی، ارتقاء نگر، درمانی مثبتيکی از اهداف اساسی برنامه اشاره کرد که

به نفس، افزايش قدرت تفکر ءتقويت خودپنداره و اتکا های هوش، ها و کنش تبخشيدن به ظرفي

آميز و اجتماعی و جلوگيری از رفتارهای خشونت های فردی و خلاق و انتقادی، کاهش آسيب

در نگر . درمان مثبت(Mahmoudi & Khoshakhlagh, 2018) گسترش ارتباطات اجتماعی است

بينی چراکه اين درمان به دنيال فعال کردن قدرت خوش دارد، نقش مهمی شيوه مقابله با استرس

Page 15: Journal of Psychological Achievements (Journal of

55 شناختی و ... تی روانبر بهزیساسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی

زا به صورت يك مسأله مقابله کنند، که افراد سعی دارند با مسائل تنشزمانیآموزان است. دانش

ای فعال های مقابله از شيوه نيز بين بينی بيشتری در مورد حل مشکل خود دارند. افراد خوش خوش

گردد که گردد. اين فرايند باعث می پذيری بالاتر افراد می رايند سبب انطباقکه اين ف کنند استفاده می

نگر رويکرد بهتری را برای حل بينی حاصل از درمان مثبت کارگيری خوش آموزان با به دانش

کنند شناختی بيشتری را تجربه می مشکلات پيش روی خود بکار گرفته و در نتيجه بهزيستی روان

(Madadizadeh & Farnam, 2016.)

به کاهش پريشانی منجر اسلامی -نگر ايرانی بسته درمانی مثبتيافته دوم پژوهش نشان داد که

Ghotbinejhad با نتايج پژوهش آموزان دختر متوسطه دوم شده است. اين يافته شناختی دانش روان

Bahre Asmani, Ahadi, Hatami and Sarami Foroushani (2019) ی درمانروان آن کهمبنی بر

همچون تحمل پريشانی، و نيز بهبود ثری برای تقويت تنظيم هيجانیمؤ ی هنگر گروهی، مداخلمثبت

Farnam با نتايج باشد و می مزمن درد دارای زنان زندگی نگرش معنوی، و در نهايت بهبود کيفيت

and Madadizadeh (2016) به توکل) مثبت حالت افزايش در نگری مثبت آموزش اثربخشی مبنی بر

معنادار، زندگی زندگی، از رضايت کنترل احساس ی،شناس وظيفه خودکارآمدی، بينی، خوش خدا،

و قدردانی آرامش، احساس ارزشمندی، نفس، عزت بودن، اجتماعی شادمانی، و مثبت خلق

نوجوانان نفسعزت برنگر مداخله مثبتاثربخشی مبنی بر Nicnam (2016)و با يافته ( بخشش

نگر موجب فعال شدن قوه همسو بود. در تبيين يافته حاضر بايد اشاره کرد که درمان مثبت دختر

. از طرفی (Proyer, Gander, Wellenzohn & Ruch, 2016شود ) ديده میبينی افراد آموزش خوش

بينی به ثری دارد. خوشؤينی در نگهداشتن سلامت شخص نقش مب دهد که خوش شواهد نشان می

، شناختی آوری در مقابل پيامدهای روان تاب بهبود ن يك عامل محافظتی ممکن است موجبعنوا

بينی، نگرش مثبتی را نسبت به رويدادهای بر اين اساس خوشمنفی باشد. و اجتماعی فيزيولوژيك

ای کند که اين فرايند از ميزان نگرانی آنها به شکل قابل ملاحظه آموزان ايجاد می محيطی برای دانش

& Souri, Hejazi) شناختی همراه است کاهد. کاهش نگرانی نيز با کاهش پريشانی روان می

Sourinegad, 2014). يد بر بنا نهادن و گسترش ، تأکنگر درمان مثبت علاوه بر اين بايد اشاره کرد که

و شناختی روان روانی و افزايش بهزيستی لاتر ايجاد سپری در برابر اختلابه منظو ،مثبت اتهيجان

(. اين Flink, Smeets, Bergbom & Peters, 2015افراد دارد ) شناختی کاهش درماندگی روان

شناسی روانی و تقويت شادی، افزايش به منظور تسکين آسيب افرادرويکرد معنا را در زندگی

Page 16: Journal of Psychological Achievements (Journal of

50 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

لب توانايی نگر بر آن تأکيد دارد، اغ مثبتی که درمان مثبت اتتجربه هيجان (.Rashid, 2008دهد ) می

های محيط و چالش ها و سازگاری در مواجهه با مشکلات زندگی بهتری در استفاده از توانمندی

مثبت، هيجانات، اتنگر با بکارگيری هيجان درمان مثبتبر اين اساس کند. ايجاد می خانوادگی

شناختی شناختی منفی همچون درماندگی و پريشانی روان های شناختی و روان احساسات و پردازش

مبتنی مداخلات که جديدی گشايش بر دهد. علاوه ديده کاهش میآموزان دختر آموزش را در دانش

هایتفاوت گرفتن نظر در ،کندمی باز آنها مراجعين و درمانگران روی پيش گرامثبت شناسیروان بر

دهه در زچي هر از بيش ما چراکه است؛ بسياری اهميت دارای گرامثبت مداخلات در فرهنگی

باشد تلفيق قابل آنها در ما بومی عناصر که داريم نياز نگرجامع و تلفيقی هایدرمان به حاضر

(Hatami, 2016 .)Peterson and Seligman (2004) استفاده هنگام که کنند می مطرح ارتباط اين در

گوناگون هایفرهنگ به متعلق درمانجويان مورد در هاموجود در درمان هایتوانمندی و فضائل از

هایتفاوت ها آن خير؟ يا دارد فرهنگی تناسب درمانجويان با فضائل اين آيا که شد مطمئن بايد

-می اسلامی هایفضيلت به کهزمانی و دهندمی توضيح گوناگون هایفرهنگ در را فضائل فرهنگی

-روان هایمداخله که ستا واضح .کنندمی ياد او آسمانی کتاب و اسلام پيامبر از ابتدا در رسند

به بومی و فرهنگی بافت در بتوانند که دهند نشان را خود کارآيی توانندمی صورتی در شناختی

-روان بر مبتنی مداخلات و دهند پاسخ کشورمان مردم روانی مسائل با رابطه در اساسی نيازهای

کشور فرهنگی نيازهای اب سازیبومی قابليت که شوند می محسوب مداخلاتی جزء گرامثبت شناسی

تواندمی درمان اين اثربخشی افزايش جهت در بومی هایپتانسيل از استفاده و هستند دارا را ما

Jamshidian Qaleh Shahi) شود درمانی دستاوردهای پايداری و بيشتر هرچه اثربخشی موجب

et al., 2016.)

وجود م متوسطه شهر اصفهان وآموزان دختر دوره دو دانشبه قيتحق دامنه بودن دودمح

مالی آموزان حاضر در پژوهش، وضعيت وضعيت هوشی دانش ده، مانندنشکنترل ایرهيمتغ برخی

گيری های نمونه گيری از روش و عدم بهره آنها یاجتماع تيموقع و ها، تعداد فرزندان خانواده

قدرت شيافزا رایب ودش می نهادشيپ بنابراين .پژوهش بود نيهای ا تياز محدودتصادفی

جوامع و مناطق و هرهاش رايپژوهش در س نيادر سطح پيشنهاد پژوهشی، ج، يتان یريپذ ميتعم

گيری تصادفی اجرا همراه با کنترل و روش نمونه آموزان، اوت، ديگر دانشهای متف فرهنگ دارای

نگر ی مثبتبسته درمانهای ديگر کارآيی شود که طی پژوهشپيشنهاد می ،علاوه بر اين. شود

Page 17: Journal of Psychological Achievements (Journal of

52 شناختی و ... تی روانبر بهزیساسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی

های بالينی همچون پرخاشگری، افسردگی و آموزان دارای ديگر آسيب در دانش اسلامی -ايرانی

نگر بسته درمانی مثبتاثربخشی به توجه ای نيز صورت پذيرد. بااختلال سلوک و نافرمانی مقابله

ختر متوسطه آموزان د شناختی دانش شناختی و پريشانی روان بر بهزيستی روان اسلامی -ايرانی

طی کارگاهی اسلامی -نگر ايرانی بسته درمانی مثبت شود می نهادشيپ در سطح کاربردی، دوم

تا آن ها با بکارگيری شود داده وزشآمهای حاضر در مدارس تخصصی به مشاوران و روحانی

مدارس و مراکز مشاوره آموزش و پرورش، جهت بهبود بهزيستی آموزان در اين بسته برای دانش

آموزان گامی عملی برداشته باشند. شناختی اين دانش شناختی و کاهش پريشانی روان روان

، طراحی چارچوب کلی، تدوين محتوا و تحليل مطالب، ارسال و اصلاحات قاسمی زهرانویسندگان: مشارکت سهم کردها و بررسی ، همکاری در طراحی چارچوب کلی، انتخاب رويايلنازسجاديانو نويسنده مسئول؛ دکتر مقاله

گيری؛ همه نويسندگان نسخه مقايسه رويکردها و نتيجه محمدعلی نادی و شهاب الدين ذوفقارینهايی؛ دکتر اند. نهايی مقاله را مورد بررسی قرار داده و تائيد نموده

بود. بدين 20823131182303مقاله حاضر برگرفته از رساله دوره دکتری تخصصی به شماره سپاسگزاری: های آنان و مسئولين آموزش و پرورش نواحی يك و آموزان حاضر در پژوهش، خانواده يله از تمام دانشوس

آيد. سه اصفهان که همکاری کاملی جهت اجرای پژوهش داشتند، قدردانی به عمل می گونه تعارض منافعی توسط نويسندگان گزارش نشده است در اين پژوهش هيچتضاد منافع: ن مقاله ازحمايت مالی برخوردار نبوده است.ايمنابع مالی:

References Ahmadi, S. H., Asadi, E., Amini Z., Kazerooni, N., & Kazami, H. (2013). The

causal model of relation between religious attitude, hopelessness, and depression in students. Presented at 13

th European Congress of Psychology,

Stockholm, Sweden.

Asadzadeh, N., Makvandi, B., Askari, P., Pasha, R., & Nader, F. (2019). The effectiveness of reality therapy on social adjustment, psychological well-being and self-criticism of generalized anxiety disorder. Journal of Psychological Achievements, 26(2), 159-178. [Persian]

Andrews, G., & Slade, T. (2001). Interpreting scores on the Kessler Psychological Distress Scale (k10). Australian and New Zealand Journal of Public Health, 25, 494-497.

Asadaleh Tuyserkani, M., Peyvastegar, M., Bani Jamali, S., & Dehshiri, G. (2016). Comparison of the effectiveness of positive therapies and self-review on increasing psychological well-being and resilience of mother students. Positive Psychology Research Journal, 3(3), 1-16. [Persian]

Bayani, A., Goodarzi, H., & Mohammad Kouchaki, A. (2007). Narrative and reliability of Ryff Psychological Well-Being Scale. Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 14, 146-151. [Persian]

Page 18: Journal of Psychological Achievements (Journal of

55 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

Bolier, L., Haverman, M., Westerhof, G., Riper, H., Smit, F., & Bohlmeijer, E. (2013). Positive psychology interventions: A meta-analysis of randomized controlled studies. Public Health, 13(1), 1-20.

Bruffaerts, R., Mortier, P., Kiekens, G., Auerbach, R. P., Cuijpers, P., Demyttenaere, K., Green, J. G., Nock, M. K., & Kessler, R. C. (2018). Mental health problems in college freshmen: Prevalence and academic functioning. Journal of Affective Disorders, 225, 97-103.

Bücker, S., Nuraydin, S., Simonsmeier, B. A., Schneider, M., & Luhmann, M. (2018). Subjective well-being and academic achievement: A meta-analysis. Journal of Research in Personality, 74, 83-94.

Chang, F., Jiang, Y., Loyalka, P., Chu, J., Shi, Y., Osborn, A., & Rozelle, S.(2019). Parental migration, educational achievement, and mental health of junior high school students in rural China. China Economic Review, 54, 337-349.

Cho, J., Martin, P., Margrett, J., MacDonald, M., & Poon, L. W. (2011). The relationship between physical health and psychological well-being among oldest-old adults. Journal of Aging Research, 3, 1-8.

Chowdhury, N., Kevorkian, S., Hawn, S. E., Amstadter, A. B., Dick, D., Kendler, K. S., & Berenz, E. C. (2018). Associations between personality and distress tolerance among trauma-exposed young adults. Personality and Individual Differences, 120, 166-170.

Cloninger, C. R. (2008). On well-being: Current research trends and future directions. Mens Sana Monogr, 6(1), 3-9.

Cummings, E. M., Greene, A. L., & Karraker, K. H. (Eds.). (1991). Life-span developmental psychology: Perspectives on stress and coping. Lawrence Erlbaum Associates, Inc.

Dierendonck, D. (2005). The construct validity of Ryff Scale of psychological well-being its extension with spiritual well-being. Personality and Individual Differences, 36, 629-643.

Engin-Demir, C. (2009). Factors influencing the academic achievement of the Turkish urban poor. International Journal of Educational Development, 29(1), 17-29.

Farnam, A., & Madadizadeh, T. (2016). The effectiveness of positive education on positive psychological moods (characteristics of character) high school girl students. Positive Psychology Journal, 3(1), 61-76. [Persian]

Flink, I. K., Smeets, E., Bergbom, S., & Peters, M. L. (2015). Happy despite pain: Pilot study of a positive psychology intervention for patients with chronic pain. Scandinavian Journal of Pain, 7, 71-79.

Ghotbinejhad Bahre Asmani, U., Ahadi, H., Hatami, H., Sarami Foroushani, G. (2019). Comparison of the effectiveness of group positive psychotherapy and group psychodrama on spiritual attitude, distress tolerance, and quality of life in women with chronic pain. JAP, 9(4), 51-65. [Persian]

Hatami, M. (2016). Positive psychotherapy. Proceedings of the 9th Congress for

Psychotherapy on the Bed of the Cultural Values, May 17-19. Tehran, Iran. [Persian]

Honarmandzadeh, R., & Sajjadian, I. (2015). The effectiveness of positive intervention as a group on psychological well-being, resilience and happiness

Page 19: Journal of Psychological Achievements (Journal of

55 شناختی و ... تی روانبر بهزیساسلامی -نگر ایرانی بسته درمانی مثبتاثربخشی

of homeless teenage girls. Positive Psychology Research Journal, 2(2), 35-50. [Persian]

Hosseinabadi, S., Pourshahriari, M., & Zandipour, T. (2016). The effectiveness of positive psychology on the psychological well-being of mothers with children with autism. Journal of Exceptional Child Empowerment, 8(1), 54-60. [Persian]

Jamaati Ardakani, R., Kaghazgaran, F., & Haji Beigi, H. (2015). The relationship between perceived parenting methods and tolerance of distress in students. 5

th National Conference on Sustainable Development in

Educational Sciences and Psychology, Social and Cultural Studies, Tehran, Center for Strategies for Achieving Sustainable Development - Mehr Arvand Higher Education Institute. [Persian]

Jamshidian Qaleh Shahi, P., Aghaei, A., & Golparvar, M. (2016). Evaluation of the effectiveness of positive Iranian-Islamic treatment on anxiety, stress and depression in infertile women. Journal of Isfahan Medical School, 35(418), 76-70. [Persian]

Kessler, R. C., Barker, P. R., Colpe, L. J., Epstein, J. F., et al. (2003). Screening for serious mental illness in the general population. Archives of General Psychiatry, 60(2), 184-189.

MacKillop, J., & DeWit, H. (2013). The Willy-Blackwell handbook of addiction psychopharmacology. John Wiley and Sons.

Madadi Zavareh, S., Golparvar, M., & Aghaie, A. (2018). The effect of positive existential therapy and Iranian-Islamic positive therapy on social anxiety and stress of female students with social anxiety. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 6(4), 1-10. [Persian]

Mahmoudi, H., & Khoshakhlagh, H. (2018). The effectiveness of positive psychotherapy on psychological well-being and self-esteem among adolescents with depression disorder. Social Behavior Research & Health, 2(1), 153-163. [Persian]

Mitchell, J., Vella-Brodrick, D., & Klein, B. (2010). Positive psychology and the Internet: A mental health opportunity. Journal of Applied Psychology, 6(2), 30-41.

O’Cleirigh, C., Ironson, G., & Smits, J. A. (2007). Does distress toleraqnce moderate the impact of major life events on psychosocial variables and behaviors important in the management of HIV? Behavior Therapy, 38(3), 314-323.

Pailler, S., & Tsaneva, M. (2018). The effects of climate variability on psychological well-being in India. World Development, 106, 15-26.

Peterson, C., & Seligman, M. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification. New York, NY: Oxford University Press.

Proyer, R. T., Gander, F., Wellenzohn, S., & Ruch, W. (2016). Nine beautiful things: A self-administered online positive psychology intervention on the beauty in nature, arts, and behaviors increases happiness and ameliorates depressive symptoms. Personality and Individual Differences, 94, 189-193.

Qorashi, S., & Dokanei Fard, F. (2015). Investigating the effect of positive psychotherapy on the hard work and happiness of third grade female high school students in Marand city in 2014. Quarterly Journal of Counseling and Psychotherapy, 4(15), 60-76. [Persian]

Page 20: Journal of Psychological Achievements (Journal of

52 (0 ی شماره ،0011 بهار و تابستان ،82 سال چهارم، ی دوره) اهواز چمران شهید دانشگاه شناختی روان آوردهای دست مجله

Rasa, J., Rezaei, A. M., & Bigdeli, A. (2016). The effect of flowering education on reducing psychological distress of students. Quarterly Journal of Clinical Psychology, 33, 50-39. [Persian]

Rashid, T. (2008). Positive psychotherapy. In Lopez S. J., Positive psychology: Exploring the best in people. Westport CT: Greenwood Publishing Company, 146-170.

Rashid, T., & Seligman, M. E. P. (2014). Positive psychotherapy: A treatment manual. New York: Oxford University Press.

Ridner, S. H. (2004). Psychological distress: Concept analysis. Journal of Advanced Nursing, 45, 536-545.

Sepehrnosh Moradi, F., & Hejazi, E. (2018). Relationship between external developmental assets and psychological well-being: the mediating role of hope. Journal of Psychological Achievements, 25(2), 73-90. [Persian]

Shoshani, A., Steinmetz, S., & Kanat-Maymon, Y. (2016). Effects of the aytiv positive psychology school program on early adolescents' well-being, engagement, and achievement. Journal of School Psychology, 57, 73-92.

Simons, R. M., Sistad, R. E., Simons, J. S., & Hansen, J. (2018). The role of distress tolerance in the relationship between cognitive schemas and alcohol problems among college students. Addictive Behaviors, 78, 1-8.

Souri, H., Hejazi, H., & Souri Nejad, M. (2014). Radiation control and psychological well-being: The mediating role of optimism. Quarterly Journal of Knowledge and Research in Applied Psychology, 15(1), 5-15. [Persian]

Tang, F., Byrne, M., & Qin, P. (2018). Psychological distress and risk for suicidal behavior among university students in contemporary China. Journal of Affective Disorders, 228, 101-108.

Teasdale, T. W., & Antal, K. (2016). Psychological distress and intelligence in young men. Personality and Individual Differences, 99, 336-339.

Uliaszek, A. A., Rashid, T., Williams, G. E., & Gulamani, T. (2016). Group therapy for university students: A randomized control trial of dialectical behavior therapy and positive psychotherapy. Behavior Research and Therapy, Behavior Research and Therapy, 77, 78-85.

Vasiliadis, H. M., Chudzinski, V., Gontijo-Guerra, S., Préville, M. (2015). Screening instruments for a population of older adults: The 10-item Kessler Psychological Distress Scale (K10) and the 7-item Generalized Anxiety Disorder Scale (GAD-7). Psychiatry Research, 228(1), 89-94.

Wheaton, B. (2007). The twain meets: Distress, disorder and the continuing conundrum of categories (comment on Horwitz). Health, 11, 303-319.

Yaqoubi, H. (2013). Psychometric characteristics version 10 questionnaire of Kessler Psychological Anxiety Questionnaire (10-K). Journal of Applied Psychological Research, 6(4), 45-57. [Persian]

Yaghoobi, A., & Nesai Moghadam, B. (2019). The effect of positive psychology intervention on the psychological well-being of adolescents. Iranian Journal of Psychiatry & Clinical Psychology, 25(1), 14-25. [Persian]

© 2021 Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution- 4.0 International (CC BY 4.0 license) (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).