38

Comparison the Social Well-being, Spiritual Well-being and Emotion Regulation

Strategies in multiple Sclerosis (MS) patients and Non-Patients

Samira Rezaiy Azizbadi1, Saeed Ariapooran2*, Yadollah Ghasemipour3

1. M. A Graduated in General Psychology, Department of Psychology, Faculty of Litrature and Humanistic Sciences,

Malayer University, Malayer, Iran.

2. (Corresponding Author): Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Litrature and Humanistic Sciences,

Malayer University, Malayer, Iran. s.ariapooran@malayeru.ac.ir

3. Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Litrature and Humanistic Sciences, Malayer University,

Malayer, Iran

Highlights

MS patients had lower spiritual well-being (religious well-being and existential

well-being) than non-patients.

Social well-being (social flourishing, social acceptance, and social adaptation) was

lower in MS patients than in non-MS patients.

MS patients showed lower emotional marketing than non-patients.

Abstract

Multiple Sclerosis (MS) is a progressive neurological disease that affects many people,

especially young women. Patients with MS experience psychological problems. The

aim of this study was to compare the social well-being, spiritual well-being and emotion

regulation strategies in multiple Sclerosis (MS) patients and non-patients. In this causal-

comparison research, the statistical population consisted of 700 patients with MS in

Kermanshah. Among the population, 149 patients were selected by

convenience sampling method. Among non- patients, 149 people were matched in age

and gender with the patients group. Data were collected using the Social well-being,

Spiritual well-Being and Emotion Regulation Scales. The results of two-way

Multivariate Analysis of Variance showed that the spiritual health and its components

(religious and existential well-being), social well-being and its three dimensions (social

flourishing, social acceptance, and social adaptation) and emotional reappraisal in

patients with MS were lower than non-patients. But there was no significant difference

between the emotional suppression in two groups. The results have important

implications in attending to the terms of social well-being, spiritual well-being and

emotion regulation strategies in patients with MS. Based on the results, improving

social and spiritual well-being and increasing the patient's emotion regulation strategies are recommended through spiritual and social health education and training the emotion

regulation strategies.

Key words: emotion regulation,

MS, social well-being,

spiritual well-being

Journal of Research in Psychological Health

December 2020, Volume 14, Issue 3

Citation: Ariapooran S, Rezaiy Azizbadi S, Ghasemipour Y. Comparison the Social Well-being, Spiritual

Well-being and Emotion Regulation Strategies in multiple Sclerosis (MS) patients and Non-Patients.

Journal of Research in Psychological Health. 2020; 14(3), 38-52. [Persian].

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

1 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

39

مبتلا به مارانیدر بو راهبردهای تنظیم هیجان یمعنو بهزیستی ،یاجتماع بهزیستی ۀسیمقا

غیربیمار افرادو مولتیپل اسکلروزیس

3پوریداله قاسمی ،*2سعید آریاپوران ،1سمیرا رضایی عزیزآبادی

.نرای، املایر ،ملایردانشگاه ،ادبیات و علوم انسانیدانشکده ، شناسی عمومیارشناسی ارشد روانک ۀآموختدانش. 1 s.ariapooran@malayeru.ac.ir. رانی، املایر ،ملایردانشگاه ،ادبیات و علوم انسانیدانشکده ،یشناسگروه رواندانشیار، .2

.رانی، املایر ،ملایردانشگاه ،م انسانیادبیات و علودانشکده شناسی، گروه رواناستادیار، . 3

است. اول سندهی نو نامه کاشناسی ارشدپایانن مقاله برگرفته از ی * ا

تاریخ دریافت

18/11/1398

تاریخ پذیرش

30/11/1399

یدیکل واژگان

،یاجتماع بهزیستی

ی، تنظیم معنو بهزیستی

، مولتیپل جانیه

اسکلروزیس

اصلی یهاافتهی بیمارانMS )با تری نساب پاایی بهزیستی معنوی )بهزیستی مذهبی و بهزیستی وجودی

غیربیماران داشتند.

( اجتمااع رشیپذی، اجتماعیی شکوفابهزیستی اجتماعی)ن در بیماارا ی و انطباا اجتمااعی

MS تر از غیربیماران بود.پایی

بیمارانMS تری را نشان دادندی پایی بازارزیابی هیجان در مقایس با غیربیماران.

دهیچک

افراد بسیاری ازک اس شروندهیپ یتشناخعصب یماریبک ی ،(MS) سیسلروکاس پلیمولت

شناختی را تجرب مشکلات روان MSب آن مبتلا هستند. بیماران مبتلا ب زنان جوان ویژهب

ردهای بهزیستی اجتماعی، بهزیستی معنوی و راهب ۀسیمقا. پژوهش حاضر با هدف کنندمی

ی امار انجام شد. در ( و افراد غیربیMSتنظیم هیجان در بیماران مولتیپل اسکلروزیس )

تشکیل هشهر کرمانشا MSبیمار 700را پژوهشای یآمار ۀجامع، یاس یمقا-یعلّپژوهش

ز میان ادردسترس انتخاب شدند. همچنی یریگنمون نفر ب روش 149دادند. از میان آنها

با استفاده از هادادهشدند. همگ نفر از نظر س و جنسی با گروه بیمار 149افراد غیربیمار

شد. نتایج تحلیل یآورجمعهیجان میتنظ، بهزیستی معنوی و یاجتماعهای بهزیستی مقیاس

مذهبی آن )بهزیستی یهامولف واریانس چندمتغیری دوراه نشان داد ک بهزیستی معنوی و

ی و اجتماع رشیپذی، اجتماعیی شکوفاو بهزیستی وجودی(، بهزیستی اجتماعی و س بعد آن )

د. اما بی از غیربیماران بو تر ییپا MSو بازارزیابی هیجان در بیماران نطبا اجتماعی(ا

و یعاجتمانتایج، بهبود بهزیستی براساسبازداری هیجان در دو گروه تفاوت وجود نداش .

مبتنی بر معنوی و یهاآموزشاز طریق MSمعنوی و افزایش تنظیم هیجان بیماران

.شودتنظیم هیجان پیشنهاد می همچنی آموزش بهزیستی اجتماعی و

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

2 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

40

مقدمه

قرن هاییماریبکی از ی ،MSیا 1سیسلروکاس پلیمولت

زنان جوان ویژهب افراد بسیاری ازک متأسفان اس حاضر

یماریب ینوع(. ای بیماری 1ب آن مبتلا هستند )

از ییزدا یلیم باعث ک اس شروندهیپ یشناختعصب

؛ شودیمآکسون از بی رفت و ی زکمر یعصب ستمیس

شامل MSهای عصبی در علایم مرتبط با آسیب باف

مشکل بینایی، عدم تعادل، تغییر در احساسات،

های حرکتی، مشکلات مثان و روده، افسردگی و اختلال

تخریب میلی در ، ی براعلاوه. (2اختلال شناختی اس )

مغز، مخچ و ۀساقنواحی ویژه از جمل اعصاب بینایی،

از علایم بالینی یامجموع سفید مغز منجر ب بروز ۀماد

نظیر اختلال حسی، ضعف، گرفتگی عضلانی، اختلال

ها، اختلال بینایی، اختلال شناختی، خستگی، لرزش اندام

ل در عملکرد جنسی و در دفع ادرار و مدفوع، اختلا

(.3شود )اختلال در عملکرد کلی می

آن شروع س و اس مردان از ترعیشا زنان در یماریب یا

. (4-5) اس سال( 40تا 20) یبزرگسال اواسط تا لیاوا

، در انگلستان حدود یک نفر از MSبراساس گزارش انجم

MSنفر ب 500نفر و در اسکاتلند یک نفر در هر 800هر

(. بیشتری میزان شیوع ای بیماری ب 5مبتلا هستند )

زار ه 100نفر در هر 100آمریکای شمالی و اروپا )تقریباً

ر هزار نفر د 100نفر در هر 7/94نفر؛ ب عنوان نمون ،

فرانس ( و کمتری میزان آن ب آسیای شرقی و جنوب

هزار نفر( اختصاص دارد 100در هر 2صحرای آفریقا )

آسیا و خاورمیان در MS شیوع بیشتری دارای ایران (.6)

نفر 39/101در ایران MSشیوع 2014در سال .(7اس )

ن در پژوهشی در استا(. 8هزار نفر بوده اس ) 100در هر

100نفر در هر 1/72فارس، میزان شیوع ای بیماری

100در هر 3/28هزار زن و 100در هر 5/116هزار نفر )

(.9( بوده اس )هزار مرد

1 Multiple Sclerosis

( میزان اختلال شناختی و 2019خادر و همکاران )

ر ب ترتیب براب MSاختلال در بهزیستی روانی در بیماران

و همکاران آور (.10درصد بوده اس ) 1/14و 3/23با

، علائم MS( نیز نشان دادند ک یک چهارم بیماران 2018)

رصد از د 8/31کنند و اضطراب و افسردگی را تجرب می

(.11بهزیستی روانی دارند ) ۀینزمآنان نیاز ب مراقب در

همچنی نشان داده شده اس ک ای بیماران کیفی

تری نسب ب افراد غیر زندگی مرتبط با بهزیستی پایی

یسازگار یازهاین ۀینظر(. براساس 12بیمار دارند )

ی پنج نیاز اساسی برای سازگار MSی، بیماران شناختروان

و( پذیرش بیماری 2( امیدواری، 1دارند ک عبارتند از:

ه ( درک نیاز ب انتخاب، استقلال، جایگا3پیامدهای آن،

( عملیاتی کردن انتخاب، استقلال، 4اجتماعی و هدف،

( نیازهای 5جایگاه اجتماعی و هدف در زندگی و

(. برای اساس 13شناختی مربوط ب رشد شخصی )روان

مشکلات اجتماعی، معنوی و هیجانی ای پرداخت ب

نقش داشت باشد و نان آتواند در سازگاری بیماران می

توج ب نیازهاهای اساسی سازگاری آنان براساس

متغیرهایی ک در توانمندسازی ای بیماران نقش دارند،

شناختی برای آنانخدمات رواندر فراهم کردن تواند می

بسیار مؤثر واقع شود.

تواند از جمل متغیرهایی اس ک می 2یستی اجتماعبهزی

از افراد غیر بیمار باشد. بهزیستی تریی پا MSدر بیماران

یو شناخ فرد از چگونگ یابیعبارت اس از ارزاجتماعی

گر، یافراد د روابطش بایفکیردش در اجتماع و کعمل

س ا از آنها یعضو ی وک یاجتماع یهاگروهان و یکنزد

یبهزیستی اجتماع یهاف شاخصی تعری. طبق ا(14)

اجتماعی، پذیرش اجتماعی، شکوفایی عبارتند از: انسجام

انسجام اجتماعی، مشارک اجتماعی و انطبا اجتماعی.

روابط فرد در یفکی یابیارزاجتماعی عبارت اس از

رشیپذ ؛ ب آن تعلق داردک یجامع و گروه اجتماع

و گرانیگاه مطلوب نسب ب ددیداجتماعی ب معنای

2 social well-being

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

3 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

41

فرد از یابیارزاجتماعی ب ییوفاکش ها اس ؛پذیرش آن

و رشد کلی جامع اشاره اجتماع ۀبالقو یهایتوانمند

طبق آن فرد ک یباوراجتماعی ب عنوان کمشار دارد؛

و تعریف شده اس ؛ داندیاجتماع م یاتیخود را عضو ح

ب صورت هوشمند، اجتماع کدرشامل یانطبا اجتماع

نشان پژوهش(. 14اس ) ینیبشیپو قابل کقابل در

علاوه بر مشکلات جسمانی MSک بیماران داده اس

شدید از مشکلات اجتماعی شدید نیز در رنج هستند و

درصد گزارش 38/8در آنان اجتماعیمیزان مشکل شدید

دارای سطوح بالای اضطراب MSبیماران . (15شده اس )

جتناب از دیگران و سطوح پایی حمای اجتماعی و ا

ک مشارک MSبیماران (. آن دست از 16هستند )

اجتماعی بیشتری با دوستان خویش دارند، شادکامی

برای ، علاوه(. 17بیشتر و افسردگی کمتری دارند )

ب صورت منفی با MSشناختی در بیماران مشکلات عصب

(. همچنی 18س )پذیرش اجتماعی در آنان مرتبط ا

نشان داده شده اس ک ای بیماران حمای اجتماعی

( و از راهبردهای جستجوی 19کنند )کمتری دریاف می

(. در 20کنند )حمای اجتماعی بیشتر استفاده می

در بیمارن آنهای قبلی بهزیستی اجتماعی و ابعاد پژوهش

MS در و افراد غیر بیمار مقایس نشده اس و خلأ پژوهش

ای زمین وجود دارد.

با MSدر بیماران تواندیماز جمل متغیرهای دیگر ک

ی بهزیستیمشکل مواج شود، اس ک در 1معنو

آن با بهزیستی اجتماعی مورد تأیید ۀرابطقبلی هاپژوهش

عبارت اس معنوی بهزیستی (.21-22قرار گرفت اس )

ات، رفتارها احساس ۀکنندمنعکساز یک حال وجودی ک

های مثب نسب ب رابط با خود، دیگران، و شناخ

هوی ، یکپارچگی، حسماوراءالطبیع و طبیع اس ک

نگرش احترام، عشق، زیبایی، خرسندی، شادی، رضای ،

در یریگجه و هدف و درونی هماهنگی و صلح مثب ،

(. بهزیستی وجودی و 23) دینمایمزندگی را فراهم

1 spirituality well-being

یبهزیستی وجودد بهزیستی معنوی هستند؛ مذهبی ابعا

اس ک ابعاد مختلف ارتباط فرد با خود، دیگران و محیط

یو بهزیستی مذهبسازد را یکپارچ می هاانتخابوجود و

(. فقدان 24اس )ا خداوند یقدرت برتر یکب ارتباط با

هایی نظیر افسردگی، استرس و بهزیستی معنوی با اختلال

اس و فقدان معنا و هدف در زندگی را ب اضطراب مرتبط

بهزیستی معنوی با MS(. در بیماران 25همراه دارد )

در یک پژوهش دیگر نشان (. 26امیدواری رابط دارد )

داده شد ک بی رفتار مذهبی و سطوح عینی معنوی و

شناختی و کیفی زندگی مذهبی بودن با سازگاری روان

(. بر اساس پژوهش 27ش )رابط وجود ندا MSبیماران

MSدرصد از بیماران 55( 2013بوسینگ و همکاران )

31و تنها دانندینمخود را افرادی مذهبی و معنوی

برای ، ا مذهبی عنوان کرده بودند؛ علاوهدرصد خود ر

تری نیرو در درصد ای بیماران قوی 29ایمان تنها در

اساس بر(. 28برخورد با مشکلات عنوان شده بود )

MS (9/97های انجام شده در ایران، اکثر بیماران پژوهش

(. 29درصد( از بهزیستی معنوی متوسط برخوردار بودند )

( 2016قبایی و همکاران )نصیری زری در یک پژوهش

از بهزیستی MSدرصد از بیماران 7/71نشان دادند ک

معنوی متوسطی برخوردار هستند و بی بهزیستی معنوی

د آن یعنی بهزیستی وجودی و مذهبی با کیفی و ابعا

(. اما 30مثب وجود دارد ) ۀرابطزندگی ای بیماران

و افراد MSبهزیستی معنوی بیماران ۀیسمقا هاپژوهش

.اندندادهغیربیمار را مورد بررسی قرار

متفاوت از MSنیز ممک اس در بیماران 2تنظیم هیجان

بی ۀرابطهای قبلی هشافراد غیر بیمار باشد. در پژو

( با 32( و بهزیستی معنوی )31بهزیستی اجتماعی )

تنظیم هیجان ب اثبات رسیده اس . تنظیم هیجان

هشیار و ناهشیار یشناختی و رفتار یاز راهبردها یادامن

اس ک در جه کاهش، حفظ یا افزایش یک هیجان ب

یجانه(. ب عبارت دیگر، تنظیم 33شود )کار گرفت می

2 emotion regulation

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

4 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

42

فرآیند آغاز، حفظ، تعدیل یا تغییر در بروز، شدت یا

یاستمرار احساس درونی و هیجان مرتبط با فرآیندها

ینظر یهامدل(. 34اجتماعی، روانی و فیزیکی اس )

از تنظیم یخاص راهبردهای، جانیه میمختلف تنظ

و ( یابیارزباز)ب عنوان مثال ان را ب عنوان سازگارهیجان

در نظر )ب عنوان مثال اجتناب( ان ناسازگاربرخی را

راهبردهای سازگاران تنظیم هیجان )از .(35اند )گرفت

و راهبردهای یمنف ۀرابطریزی( جمل بازارزیابی و برنام

آمیزی و نشخوار منفی تنظیم هیجان )از جمل فاجع

مثبتی با افسردگی، اضطراب و استرس دارند ۀرابطفکری(

نسب ب همتایان غیربیمار خود در MSران بیما(. 35)

تنظیم هیجان مشکل دارند و ای مشکل در تنظیم

شاختی بی کیفی زندگی اجتماعی و روانهیجان پیش

پایی و مشکل در کارکردهای اجرایی در ای بیماران

( در پژوهشی 2009. فیلیپس و همکاران )(36اس )

هیجان با کیفی نشان دادند ک راهبردهای بازارزیابی

(. در پژوهش 37مثب دارد ) ۀرابط MSزندگی بیماران

( نشان داده شد ک بدکارکردی 2019پراکاش و همکاران )

بالاتر از گروه کنترل اس ؛ MS مارانیبتنظیم هیجان در

ب عبارت دیگر تنظیم هیجان در ای بیماران نسب ب

(.12افراد بدون بیماری بیشتر اس )

،یبهزیستی اجتماع پژوهش ای اس ک آیا ای ۀمسئل

مارانیدر بو راهبردهای تنظیم هیجان یمعنو بهزیستی

؟غیربیمار متفاوت اس یا خیر افرادو MSمبتلا ب

اس ک شیوع آن در ییهایماریبیکی از MSبیماری

( و در میان بیماران 6-9جهان و ایران افزایش یافت اس )

شناختی و جسمانی زیادی روان مشکلاتآن مبتلا ب

( ب اثبات 2-3مختلف ) یهاپژوهشوجود دارد ک در

بهزیستی ۀسیمقارسیده اس ؛ اما پژوهش در زمین

اجتماعی و معنوی و راهبردهای تنظیم هیجان در بیماران

MS افراد غیربیمار بسیار ناچیز اس . هر چند برخی از و

نی بیماران مبتلا ها ب مشکلات اجتماعی و هیجاپژوهش

اند، اما بهزیستی اجتماعی، معنوی و پرداخت MSب

و افراد غیربیمار MSراهبردهای تنظیم هیجان در بیماران

از ای رو، انجام ای پژوهش موجب مقایس نشده اس .

برجست شدن مشکلات بهزیستی اجتماعی و معنوی و

تواند و می شودیم MSمشکلات تنظیم هیجان در بیماران

توج پژوهشگران را ب ای متغیرهای مهم در بیماران

برجست نماید. همچنی از نظر کاربردی MSمبتلا ب

شناسان و مشاوران انجام ای پژوهش موجب توج روان

شود ب ای بیماران می هامارستانیبمشغول ب فعالی در

یاهآموزششناختی ب ویژه روان یهاآموزشتا بتوانند با

مبتنی بر تنظیم هیجان و معنوی ب ارتقای سطح

بهزیستی اجتماعی و معنوی و بهبود راهبردهای تنظیم

هیجان در ای بیماران کمک نمایند؛ همچنی ب دلیل

بهزیستی اجتماعی و ۀسیمقا ۀنیزمکمبود پژوهش در

معنوی و راهبردهای تنظیم هیجان در ای بیماران با افراد

یهاپژوهشیج ای پژوهش موجب تقوی غیربیمار، نتا

بهزیستی ب ای متغیرها ۀحوزمرتبط و توج پژوهشگران

.شودمی MSدر بیماران

روش

آماری ۀجامع بود. یاس مقای–یعلپژوهش حاضر طرح

MSپژوهش شامل دو جامع افراد عادی و جامع بیماران

یماران داوطلب واجدشهر کرمانشاه بوده اس . از بی ب

های کننده ب بیمارستان فارابی و کلینیکشرایط مراجع

نفر انتخاب شدند. 171تخصصی شهرستان کرمانشاه

171همچنی از میان افراد غیربیمار شهرستان کرمانشاه

همگ شدند و با گروه بیماران نفر از لحاظ س و جنسی

ها، در پس از تکمیل پرسشنام . در پژوهش شرک نمودند

ها پاسخ ناقص نفر ب پرسشنام MS، 12ماران میان بی

نفر ب اکثر سؤالات پاسخ یکسان داده 10داده بودند و

بودند ک تشخیص داده شد ک ای بیماران ب احتمال

ۀپرسشناماند؛ بنابرای زیاد سؤالات را ناخوانده پاسخ داده

مربوط ب ای بیماران در تجزی و تحلیل نهایی حذف

نفر کاهش یاف . 149ب MS نهایی بیماران شدد و نمون

در کنندهشرک برای اساس، از میان افراد غیربیمار

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

5 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

43

پژوهش نیز افرادی ک از نظر جنسی و س با افراد

ۀنمونشده بودند، از همگ حذف شده در گروه بیماران

149 یعنی یماریبافراد بدون ۀنموننهایی حذف شدند.

می شهرستان کرمانشاه و نفر از میان جمعی عمو

ب کنندهمراجع همچنی افراد غیربیمار و همراهان

تخصصی شهرستان کرمانشاه ب یهاکینیکلبیمارستان و

صورت دردسترس انتخاب شدند.

سنی ۀدامنهای ورود ب پژوهش عبارت بودند از: ملاک

در MSبیماری ۀپروندسال، داشت 40تا 20بی

ۀسابقنداشت درمان تخصصی، بیمارستان یا مراکز

، نداشت MSشدید دیگر غیر از بیماری جسمانی

های روانی شدید، عدم بستری در بیمارستان در بیماری

زمان انجام پژوهش و داشت حداقل سواد راهنمایی.

های خروج نیز عبارت بودند از: عدم تمایل ب ملاک

از همکاری در پژوهش، عدم تکمیل و امضای فرم رضای

ها.پرسشنام تکمیل ناقص شرک در پژوهش و

تمام بیماران و افراد جه رعای کمعیارهای اخلاقی،

کننده در پژوهش فرم رضای از شرک غیربیمار شرک

ها تکمیل و امضا در پژوهش را قبل از تکمیل پرسشنام

نمودند و کسانی ک رضای نداشتند از پژوهش حذف

کننده در پژوهش افراد شرک برای ، از شدند. علاوه

ها بدون ذکر نام پاسخ درخواس گردید ک ب پرسشنام

دهند و ب آنها اطمینان داده شد ک نتایج مربوط ب

های آنها ب صورت گروهی تجزی و تحلیل پرسشنام

خواهد شد. در صورتی ک آنها تمایل ب آگاهی از نتایج

تبیی هاآن برلیخود داشتند، ب صورت انفرادی نتایج

شد. پس از مشخص شدن حجم نمون ، پژوهشگران ب

های مغز و اعصاب بیمارستان فارابی کرمانشاه و کلینیک

1398 دی ماهتا آخر مهر ماهاز شهرستان کرمانشاه

پژوهش را در اختیار یهاپرسشنام مراجع نمودند و

ضای بیماران قرار دادند. افراد انتخاب شده پس از اعلام ر

جه شرک در پژوهش و دریاف تضمی لازم مبنی بر

ها محرمان باقی خواهد ماند، ب تکمیل اینک اطلاعات آن

ب صورت انفرادی و در حضور پژوهشگر اقدام هاپرسشنام

نمودند. افراد غیربیمار با داشت شرایط ورود و خروج ب

ها )همراهان بیمار(،صورت در دسترس در بیمارستان

های شهرستان کرمانشاه با رضای و پارک هامغازهمساجد،

کامل ب صورت انفرادی و در حضور پژوهشگر ب

دهی ب پاسخ دادند. مدت زمان پاسخ هاپرسشنام

آوری دقیق بود. پس از جمع 40تا 30ها بی پرسشنام

ها با های ناقص، دادهو حذف پرسشنام هاپرسشنام

و با استفاده از آزمون آماری SPSS-23فزار استفاده از نرم ا

تحلیل واریانس چندمتغیری دوراه )مانوای دوراه (

ها تجزی و تحلیل شد. در ای پژوهش برای گردآوری داده

از ابزارهای زیر استفاده شد:

مقیاس بهزیستی اجتماعی مقیاس بهزیستی اجتماعی:

س . ا ماده 33( ساخت شده و دارای 1998توسط کیز )

از رتیکل یادرج اس پنج یمق ۀیپا پرسشنام بر یا

م شده اس یتنظ «4=املاً موافقک» تا «0=املاً مخالفک»

کلی ۀنمراز مجموع کل امتیازهای آن یک .(14)

نمرات کلی ۀدامنو دیآیمدس بهزیستی اجتماعی ب

د بع 5اس . ای پرسشنام دارای 132تا 0ای مقیاس از

7) یرش اجتماعیپذگوی (، 7م اجتماعی )اس : انسجا

ی اجتماعکمشارگوی (، 7) یاجتماع ییوفاکشگوی (،

اسیمق ییایگوی (. پا 6) ینطبا اجتماعگوی ( و ا 6)

، یپارچگیک یهااسیمق ریز یبرا یاجتماع بهزیستی

ضریب قیطر از رشیپذ وکمشار ، انسجام،ییوفاکش

، 78/0، 79/0، 75/0آلفای کرونباخ ب ترتیب برابر با

و یی(. روا14آمده اس ) بدس 85/0و 80/0، 72/0

باس ؛ قرار گرفت تأیید مورد ایران در ابزار ای ییایپا

، ضریب آلفای کرونباخ ای مقیاس در زنان عنوان نمون

ر آن از بود و اعتبا 77/0و در مردان برابر با 75/0برابر با

ر (. د39گزارش شده اس ) 82/0ر با طریق بازآزمایی براب

پژوهش حاضر میزان ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس

بود. 77/0برابر با

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

6 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

44

معنوی پرسشنام بهزیستی معنوی: یستیبهز ۀپرسشنام

و دارای ( ساخت شده 1982توسط پالوتزی و الیسون )

دو بعد بهزیستی مذهبی گوی اس ؛ ای پرسشنام 20

گوی ( را اندازه 10)گوی ( و بهزیستی وجودی 10)

گویی ب ای پرسشنام ب صورت پاسخ ۀویشگیرد. می

تا « 6بسیار موافقم=»ای لیکرت از مقیاس شش درج

120تا 20نمرات بی ۀدامناس ؛ « 1بسیار مخالفم=»

رد. بالاتر بر بهزیستی معنوی بالاتر دلال دا ۀنمرو اس

زیستی ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس، زیرمقیاس به

بوده 78/0و 87/0، 89/0مذهبی و وجودی ب ترتیب

( 2011) ارانکان و همیبخشال (. در ایران، 41اس )

رونباخک یب آلفایق ضریاز طر را پرسشنام یا ییروا

در پژوهش حاضر پایایی .(42) تعیی کردند 82/0

بود و 85/0 آلفای کرونباخضریب پرسشنام از طریق

79/0و 73/0بی و وجودی ب ترتیب برای بهزیستی مذه

.ب دس آمد

ای مقیاس توسط بالزروتی، گروس مقیاس تنظیم هیجان:

( ساخت شده و دارای دو خرده مقیاس 2010و جان )

گوی ( اس 5گوی ( و بازداری هیجانی ) 5بازارزیابی )

براساس مقیاس مقیاس دهی ب ای پاسخ ۀویش(. 43)

کاملاً »تا « 1=کاملاً مخالف»، از لیکرت یاهف درج

رزیابی زااب یکرونباخ برا ی. ضریب آلفااس «7=موافق

ماه 3اعتبار بازآزمایی بعد از و 73/0و برای بازداری 79/0

ضریب (. 43) گزارش شده اس 69/0 کل مقیاس یبرا

همسانی درونی ای مقیاس در کارمندان ایالتی و

بازارزیابی هیجان یادانشجویان کاتولیک دانشگاه میلان بر

تا 42/0بازداری هیجان یبرا و 68/0تا 48/0 ۀدامندر

بازارزیابی ضرایب همبستگی . گزارش شده اس 63/0

( و عواطف منفی =24/0r) با مقیاس عواطف مثب هیجان

(14/0-r= و بازداری هیجان ) با مقیاس عواطف مثب

(15/0-r=) ی افارسی ۀنسخ(. 44) اس بوده دارمعنی

. (44) اس شده در فرهنگ ایرانی هنجاریابی مقیاس

ۀدامن )با اعتبار مقیاس براساس روش همسانی درونی

مذکور از ۀپرسشنام( و روایی 81/0تا 60/0 کرونباخ یآلفا

استفاده از چرخش ا طریق تحلیل مؤلف اصلی ب

روایی و 83/0تگی بی دو خرده مقیاس واریماکس، همبس

در پژوهش حاضر (. 45) ش شده اس ملاکی مطلوب گزار

ب دس 82/0 پایایی پرسشنام از طریق آلفای کرونباخ

و میزان ضریب آلفای کرونباخ بازارزیابی و بازداری مدآ

.بود 74/0و 77/0هیجان ب ترتیب

هاافتهی

یهاگروهنتایج توصیفی نشان داد ک در هر یک از

درصد( زن و 70/55نفر ) 83و غیربیمار، MSبیماران

MS 63درصد( مرد بودند؛ در گروه 30/44نفر ) 66تعداد

درصد( 72/57نفر ) 86درصد( مجرد و 28/42نفر )

درصد( مجرد 40/60نفر ) 90متأهل و در گروه غیربیمار

درصد( متأهل بودند؛ از نظر وضعی 60/39نفر ) 59و

درصد( دارای 45/15نفر ) MS، 23تحصیلی، در بیماران

درصد( دیپلم، 89/34نفر ) 52ک تحصیلی زیردیپلم، مدر

درصد( 49/23نفر ) 35درصد( کاردانی، 80/20نفر ) 31

درصد( کارشناسی ارشد بودند؛ 37/5نفر ) 8کارشناسی و

درصد( دارای 38/7نفر ) 11در میان افراد غیر بیمار،

درصد( دیپلم، 57/35نفر ) 53مدرک تحصیلی زیردیپلم،

درصد( 54/29نفر ) 44درصد( کاردانی، 46/19نفر ) 29

درصد( کارشناسی ارشد و 05/8نفر ) 12کارشناسی و

بالاتر بودند؛ از نظر مدت ابتلا ب بیماری در میان بیماران

MS، 63 ( کمتر از یکسال، 29/42نفر )نفر 18درصد

تا 3درصد( 09/14نفر ) 21سال، 2تا 1درصد( 08/12)

سال و بیشتر را 5درصد( 54/31) نفر 47سال و تعداد 4

46گزارش نمودند. از نظر وضعی سنی در هر دو گروه

سال، 25تا 20سنی بی ۀدامندرصد( در 87/30نفر )

30سال، 30تا 26سنی ۀدامندرصد( در 25/38نفر ) 57

16 و سال 35تا 30سنی ۀدامندرصد( در 14/20نفر )

سال بودند. 40تا 36سنی ۀدامندرصد( در 74/10نفر )

.توصیف شده اس 1های توصیفی در جدول شاخص

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

7 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

45

یمارو افراد غیرب MSبهزیستی اجتماعی، بهزیستی معنوی و تنظیم هیجان در بیماران ( SD)و انحراف معیار (M) نیانگیم -1جدول

غیربیماران MSبیماران متغیر

کل مرد زن کل مرد زن

M±SD M±SD M±SD M±SD M±SD M±SD

22/14 ±53/1 شکوفایی اجتماعی 74/1± 28/14 62/1± 25/14 82/1± 02/15 98/1± 91/14 89/1± 97/14

43/8±89/1 انطباق اجتماعی 74/1±94/8 84/1±65/8 64/1±66/9 65/1±54/9 64/1±61/9

49/8±51/2 انسجام اجتماعی 62/2±87/8 56/2±66/8 55/1±93/8 54/1±41/8 54/1±89/8

43/14±54/2 اعیپذیرش اجتم 45/2±57/14 49/2±50/14 56/2±39/16 61/2±76/16 58/2±56/16

37/12±65/2 مشارکت اجتماعی 70/2±47/12 67/2±42/12 31/3±88/12 31/3±07/13 30/3±97/12

95/57±16/6 بهزیستی اجتماعی )کل( 88/5±15/59 05/6±48/58 17/4±88/62 12/4±13/63 14/4±99/62

14/34±90/5 بهزیستی مذهبی 67/5±39/35 37/5±70/34 19/4±17/40 54/4±29/40 33/4±22/40

47/26±49/8 بهزیستی وجودی 96/7±41/28 29/8±32/27 18/4±94/32 84/3±53/32 03/4±76/32

61/60±00/10 بهزیستی معنوی )کل( 70/9±80/63 96/9±02/62 92/6±11/73 82/6±82/72 86/6±99/72

65/23±51/2 بازارزیابی هیجان 68/2±58/23 58/2±62/23 72/2±61/25 63/2±63/25 76/2±62/25

16/16±65/2 بازداری هیجان 90/2±88/15 76/2±04/16 53/1±34/16 61/1±36/16 56/1±35/16

قبل از اجرای تحلیل واریانس چندمتغیری دوراه )مانوای

دوراه ( ابتدا آزمون باکس جه بررسی شرط همگنی

کواریانس ب عمل آمد ک نتایج آن -یانسهای وارماتریس

؛ f=476/1ها برقرار اس )نشان داد شرط همگنی واریانس

141/0=pها با استفاده از (. همچنی شرط برابری واریانس

؛ f=721/0آزمون لوی برای بهزیستی اجتماعی )

492/0=p( بهزیستی معنوی ،)542/0=f 689/0؛=p ،)

( و بازداری هیجان p=531/0؛ f=661/0بازارزیابی هیجان )

(690/0=f 513/0؛=p رعای شد. نتایج آزمون لامبدای )

( نشان داد ک p<001/0ویلکز لامبدا؛ f=287/66ویلکز )

تفاوت بی سطوح متغیر مستقل در ترکیب خطی

همچنینی نتایج لامبدای دار اس . متغیرهای وابست معنی

ی معنوی ویلکز برای ابعاد بهزیستی اجتماعی و بهزیست

(884/32=f 001/0ویلکز لامبدا؛>pمعنی ) .نتایج دار بود

و MS مارانیبمانوای دوراه برای مقایس متغیرها در

.گزارش شده اس 2افراد غیر بیمار در جدول

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

8 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

46

ی و تنظیم هیجان )بازارزیابنتایج آزمون مانوای دوراهه برای مقایسه بهزیستی اجتماعی )کل(، بهزیستی معنوی )کل( و راهبردهای -2جدول

و افراد غیر بیمار MSبازداری هیجان( در بیماران

میانگین df مجموع مجذرات متغیرهای وابسته منبع

مجذورات

f p اندازه اثر

298،1 1460/006 بهزیستی اجتماعی گروه 1460/006 41/54 001/0 16/0

328/8515 بهزیستی معنوی 298،1 328/8515 64/117 001/0 29/0

058/296 بازارزیابی هیجان 298،1 058/296 65/42 001/0 13/0

908/7 بازداری هیجان 298،1 908/7 56/1 22/0 005/0

جنسیت

986/37 بهزیستی اجتماعی 298،1 986/37 42/1 23/0 005/0

650/154 بهزیستی معنوی 298،1 650/154 14/2 14/0 01/0

051/0 بازارزیابی هیجان 298،1 051/0 01/0 93/0 001/0

169/1 بازداری هیجان 298،1 169/1 0/231 63/0 001/0

گروه*جنسیت

353/16 بهزیستی اجتماعی 298،1 353/16 61/0 46/0 002/0

749/223 بهزیستی معنوی 298،1 749/223 3/09 08/0 01/0

163/0 بازارزیابی هیجان 298،1 163/0 02/0 88/0 001/0

673/1 جانبازداری هی 298،1 673/1 33/0 57/0 001/0

شود، نتایج مانوای مشاهده می 2همانطور ک در جدول

ک بی بهزیستی اجتماعی، بهزیستی داددوراه نشان

و افراد غیر MSمعنوی و بازارزیابی هیجان در بیماران

اس دار وجود دارد. ب ای معنی ک براسبیمار تفاوت معنی

(، میانگی بهزیستی اجتماعی،1)جدول ها یانگیمجدول

MSبهزیستی معنوی و بازارزیابی هیجان در بیماران

هیجان در . اما بی بازداریاز افراد غیر بیمار بود تر ییپا

. همچنی اثر مشاهده نشددار اوت معنیدو گروه تف

دار جنسی و گروه*جنسی بر متغیرهای وابست معنی

ایج آزمون مانوا را برای مقایس نت 3نبوده اس . جدول

ابعاد بهزیستی اجتماعی و بهزیستی معنوی را نشان

.دهدمی

شود بی میانگی مشاهده می 3همانطور ک در جدول

شکوفایی اجتماعی، انطبا اجتماعی و پذیرش اجتماعی،

و MSبهزیستی مذهبی و بهزیستی وجودی در بیماران

دول ار وجود دارد. براساس جدافراد غیربیمار تفاوت معنی

تر پایی MSها، میانگی ای متغیرها در بیماران میانگی

و از افراد غیربیمار بوده اس . اما بی انسجام اجتماعی

دار ب دس مشارک اجتماعی در دو گروه تفاوت معنی

نیامد. همچنی اثر جنسی و گروه*جنسی بر متغیرهای

.دار نبوده اس وابست معنی

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

9 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

47

و افراد غیر بیمار MSابعاد بهزیستی اجتماعی و بهزیستی وجودی در بیماران ۀسیمقانتایج مانوای دوراهه برای -3جدول

اندازه اثر داریمعنی F میانگین مربعات درجه آزادی مجموع مربعات متغیر وابسته منبع تغییرات

گروه

11/37 شکوفایی اجتماعی 298،1 11/37 98/11 001/0 04/0

844/61 انطبا اجتماعی 298،1 844/61 43/20 001/0 06/0

116/3 انسجام اجتماعی 298،1 116/3 70/0 40/0 002/0

821/314 پذیرش اجتماعی 298،1 821/314 66/48 001/0 14/0

521/22 مشارک اجتماعی 298،1 521/22 48/2 12/0 01/0

813/2193 بهزیستی مذهبی 298،1 813/2193 30/92 001/0 24/0

828/2064 بهزیستی وجودی 298،1 828/2064 87/48 001/0 14/0

جنسیت

061/0 شکوفایی اجتماعی 298،1 061/0 02/0 89/0 001/0

673/2 انطبا اجتماعی 298،1 673/2 88/0 35/0 003/0

532/1 انسجام اجتماعی 298،1 532/1 34/0 56/0 001/0

019/5 پذیرش اجتماعی 298،1 019/5 78/0 38/0 003/0

684/1 مشارک اجتماعی 298،1 684/1 17/0 67/0 001/0

499/34 بهزیستی مذهبی 298،1 499/34 45/1 23/0 005/0

063/43 بهزیستی وجودی 298،1 063/43 02/1 31/0 003/0

گروه*جنسیت

497/0 شکوفایی اجتماعی 298،1 497/0 16/0 69/0 001/0

316/7 تماعیانطبا اج 298،1 316/7 42/2 12/0 01/0

023/4 انسجام اجتماعی 298،1 023/4 90/0 34/0 003/0

787/0 پذیرش اجتماعی 298،1 787/0 14/0 71/0 001/0

189/0 مشارک اجتماعی 298،1 189/0 02/0 88/0 001/0

858/23 بهزیستی مذهبی 298،1 858/23 004/1 32/0 003/0

482/1010 ودیبهزیستی وج 298،1 482/1010 402/2 11/0 01/0

گیریو نتیجه بحث

بهزیستی اجتماعی، بهزیستی ۀسیمقاهدف پژوهش حاضر

و افراد MSمعنوی و راهبردهای تنظیم هیجان در بیماران

غیربیمار بود. نتایج آزمون مانوای دوراه نشان داد ک

شکوفایی میانگی بهزیستی اجتماعی و س بعد آن یعنی

اجتماعی، انطبا اجتماعی و پذیرش اجتماعی در بیماران

MS تر از افراد غیر بیمار بود. هرچند پژوهش پایی

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

10 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

48

MSبهزیستی اجتماعی بیماران ۀسیمقامرتبطی در مورد

و افراد غیربیمار تا زمان انجام ای پژوهش انجام نشده

بلی ق یهاافت یگف ک ای نتیج با توانیماس ، اما

دارای MSدادند بیماران نشان( همخوانی دارد ک 15)

مشکلات اجتماعی هستند.

ادیزگف ک ب احتمال توانیمدر تبیی ای یافت

در مقابل افراد غیر بیمار، ب دلیل مشکلات MSبیماران

و شوندیماجتماعی درگیر یهاطیمحجسمانی، کمتر در

تناب کنند؛ زیرا اج ها یموقع یاکنند از سعی می

ک ممک اس دیگران آنها را بر کنندیماحتمالاً فکر

تواندیماساس بیماریشان قضاوت کنند ک ای امر

بهزیستی اجتماعی آنان را ب خطر بیاندازد؛ بنابرای ،

ممک اس فکر کنند ک جامع پتانسیل مثب رشد را

مطلوبی دیدگاه توان نمیندارد )عدم شکوفایی اجتماعی(،

)پذیرش اجتماعی پایی ( و ممک داش جامع نسب ب

اس خود را جزئی از اجتماع در نظر نگیرند )انطبا

های قبلی نشان برای پژوهشاجتماعی پایی (. علاوه

ب عل ظهور علائم MSک مبتلایان ب اندداده

ا و ناپذیر، درمان دشوار، عوارض جانبی داروهبینیپیش

مل جاجتماعی از -یزیکی فزاینده، با عواقب روانیناتوانی ف

دور ماندن از اهداف زندگی، بیکاری، اختلال در درآمد،

یها یفعالاوقات فراغ و یها یفعالاختلال در روابط،

(. بنابرای46-48روزمره زندگی مواج هستند )

تواند باعث شود ک برخورداری آنها از علایم جسمانی می

کانات اجتماعی جامع ب صورت مثب استفادهآنان از ام

هد نکنند و ای امر بهزیستی اجتماعی آنها را ب خطر خوا

انداخ .

MS، نباید از تأثیرات منفی خستگی در بیماران یبراعلاوه

یترکنندهو ناتوان یترعیشا غافل شد؛ زیرا خستگی

یار، فعالکجاد اختلال در ی باعث اکعلامتی اس

%80. حدود شودیم مارانیب یا روزان ردکو عمل یتماعاج

( و ک خستگی 49کنند )بیماران از خستگی شکای می

سوم تا نیمی از بیماران علام یک یترآزاردهندهاولی و

MS ( بنابرای ای بیماران ممک اس خود 50-51اس .)

کفای جلوه دهند و خود را نپذیرندرا از نظر اجتماعی بی

)پذیرش اجتماعی(، تحولات جامع را ب صورت مثب

های )شکوفایی اجتماعی( ارزیابی نکنند و با محیط

اجتماعی سازگاری )سازگاری اجتماعی( نداشت باشند.

نتایج آزمون مانوای دوراه نشان داد ک میانگی

بهزیستی معنوی و ابعاد آن )بهزیستی مذهبی و بهزیستی

تر از افراد غیربیمار بوده پایی MSوجودی( در بیماران

رد ک ( همخوانی دا42قبلی ) یهاافت یاس . ای یافت با

درصد( از بهزیستی 9/97) MSنشان دادند اکثر بیماران

قبلی یهاافت یبرخوردار بودند. همچنی متوسط معنوی

50ر بک نشان دادند بالغ دهدیم( را مورد تأیید قرار 28)

، خود را افراد مذهبی و معنوی در نظر MS درصد بیماران

.نگرفت بودند

ن سنگینی را برای درما یهان یهز MSبیماران مبتلا ب

و کنندیمعلایم جسمانی مربوط ب بیماری خود پرداخ

و دهندیمکاهش علایم خود را ب خوردن داروها ربط

موجب شود ک اغلب آنها ب تواندیمهمی امر

ی بیماران ری بیماری خود پی ببرند. بنابرای اناپذیدرمان

ممک اس نسب ب دعاهای مذهبی و معنوی و انجام

ها توج کمی داشت مربوط ب ای زمین یها یفعال

ک رفتارهای مذهبی و کنندیمباشند؛ زیرا احساس

معنوی نتوانست اس در کاهش علایم جسمانی آنها

بیماری ممک اس MSماران برای ، بیدخیل باشد؛ علاوه

خود را یک سرنوش و تقدیر جلوه دهند ک ممک اس

ز ای باور را در آنان تقوی کند ک برای حل آن کاری ا

.دیآینمرفتارهای مذهبی و معنوی بر ۀعهد

نتایج آزمون مانوای دوراه نشان داد ک میانگی

اد غیربیمار تر از افرپایی MSبازارزیابی هیجان در بیماران

بوده اس ؛ اما بی میانگی بازداری هیجان در دو گروه

های قبلی دار مشاهده نشد. ای نتیج با یافت تفاوت معنی

MS( همخوانی دارد ک نشان دادند بیماران 37، 12)

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

11 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

49

نسب ب افراد عادی مشکلات زیادی در تنظیم هیجان

دارند.

یهامدلساس گف ک برا توانیمدر تبیی ای یافت

یک بعد ی هیجانیابیارزباز، جانیه میمختلف تنظ ینظر

(، بنابرای 35سازگاران از ابعاد تنظیم هیجان اس )

ب دلیل برخورداری از مشکلات جسمانی MSبیماران

ناشی از بیماری، احتمالاً دیدی منفی نسب ب خود،

بیماری، روند و پیشرف بیماری دارند و اغلب ممک اس

هیجانات خود را ب صورت منفی ادراک کنند ک همی

ک آنها هیجانات منفی شودیمامر ممک اس موجب

ات خود را ب درستی بازارزیابی نکنند یا در مقابل هیجان

کنند. نبازارزیابی هیجان استفاده ۀسازگارانمنفی از راهبرد

ب دلیل پیامدهای منفی MSب عبارت دیگر، بیماران

و هانشان ی مربوط ب بیماری خود بیشتر درگیر در جسمان

های جسمانی را علایم جسمانی بیماری هستند و درمان

فرص MS علائم ، بنابرای ممک اس کنندیمدنبال

دهد.نرا ب آنان هاآنپرداخت ب هیجانات و بازارزیابی

یکی از نتایج ای پژوهش ای بود ک اثرات جنسی و

و جنسی در بهزیستی اجتماعی، معنوی و تعامل گروه

دار نبوده اس . پژوهش نشان داده تنظیم هیجان معنی

اس ک زنان نسب ب مردان از بهزیستی اجتماعی

تری برخوردار هستند و مشکلات مرتبط با بهزیستی پایی

(. همچنی نشان داده 52اجتماعی در آنان بیشتر اس )

ن در بهزیستی معنوی شده اس ک بی زنان و مردا

برای ، نشان داده (. علاوه53دار وجود ندارد )تفاوت معنی

شده اس ک زنان بیشتر از مردان از راهبردهای تنظیم

توان گف ک (. بنابرای می54کنند )هیجان استفاده می

( ناهمخوان و با 53، 51های قبلی )با یافت ج ینتای

( همخوان اس . در تبیی ای یافت 52یافت دیگر )

توان گف ک در پژوهش حاضر زنان و مردان با و می

توان اند؛ بنابرای میمورد مقایس قرار گرفت MSبدون

، بیماری MSگف ک در زنان و مردان مبتلا بیماری

شتری بر متغیرها داشت باشد تا توانست اس تأثیر بی

یقبلهای جنسی . اما ب دلیل مغایرت ای یافت با یافت

( تکرار نتایج در ای زمین لازم و ضروری اس .53، 51)

های ای پژوهش، محدود شدن گروه از جمل محدودی

سال 40تا 20سنی ۀدامن MSنمون ب بیماران

م نتایج باید احتیاطشهرستان کرمانشاه بود ک در تعمی

لازم صورت بگیرد. محدودی دیگر عدم کنترل داروهای

در پژوهش حاضر بود؛ MSمورد استفاده در بیماران

تواند نتایج استفاده از داروهای مختلف در بیماران می

پژوهش را تح تأثیر قرار دهد. محدودی نهایی ای

دهی بهای خودگزارشپژوهش استفاده از پرسشنام

گیری در بود ک احتمال سو هاداده یآورجمععنوان ابزار

یهاپژوهشسؤالات را ب همراه دارد. بنابرای ب پاسخ

ها توج نمایند. در ای بعدی باید ب ای محدودی

پژوهش متغیرهای وضعی تأهل و سطح سواد کنترل

های آینده ای شود در پژوهشنشده اس ؛ پیشنهاد می

های ترل شوند. با در نظر گرفت محدودی متغیرها کن

در بهزیستی MSپژوهش، نتایج پژوهش از مشکل بیماران

اجتماعی )شکوفایی اجتماعی، انطا اجتماعی و پذیرش

اجتماعی(، بهزیستی معنوی )بهزیستی مذهبی و بهزیستی

مار وجودی( و بازارزیابی هیجان در مقایس با افراد غیربی

های شود ک زمین رای پیشنهاد میکند؛ بنابحمای می

های ب مناسب MSلازم در جه ورود مثب بیماران

های آنان در ای زمین فراهم اجتماعی و آموزش خانواده

های مثب اجتماعی خود را پیدا شود تا آنها بتوانند جنب

های نمایند و ب راحتی از امکانات اجتماعی و برنام

در جامع استفاده نمایند؛ ماعیمرتبط با بهزیستی اجت

مبتنی بر معنوی و تنظیم یهاآموزش ،برای علاوه

تواند ب بهزیستی معنوی و بهزیستی هیجان نیز می

.کمک نماید MSهیجانی بیماران

تشکر و قدردانی

چنی از کنندگان در پژوهش و هماز تمام شرک

صاب فارابی کرمانشاه و متخصصی اع مارستانیبمسئولی

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

12 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

50

.شودو قدردانی میپژوهشگران را یاری نمودند، تشکر ها و روان کرمانشاه ک در فرایند گردآوری داده

منابع

Irani Barghi Z., Bakhti M, Baghyan, MJ, Karami,

S. The Relationship between the Five Factors of

Personality and Alexithymia with Mental Health in

MS Patients. Health Psychology. 2014; 3(10): 64-

79. [Persian].

Miller CE, Karpinski M, & Jezewski MJ.

Relapsing-Remitting Multiple Sclerosis Patients'

Experience with Natalizumab. Int J MS Care. 2012;

14(1): 39-44.

Paltamaa J, Sarasoja T, Leskinen E, Wikstrom J,

Malkia E. Measures of physical functioning predict

self-reported performance in self-care, mobility,

and domestic life in ambulatory persons with

multiple sclerosis. Arch Phys Med Rehabil. 2007;

88(12): 1649-57.

Rao SM, Huber SJ, & Bornstein RA. Emotional

changes with multiple sclerosis and Parkinson’s

disease. J Consult Clin Psycho. 1992; 60(3): 369-

78.

Multiple Sclerosis Society. Introduction to MS. 2

edition, landan. GI01/FA/1008. 2008.

Leray E, Moreau T, Fromont A, Edan G.

Epidemiology of multiple sclerosis. Rev Neurol

(Paris). 2016; 172(1):3-13.

Nasr Z, Majed M, Rostami A, Sahraian

MA, Minagar A, Amini A, McGee JC, Etemadifar

M. Prevalence of multiple sclerosis in Iranian

emigrants: review of the evidence. Neurol

Sciences. 2016; 37(11):1759-63.

Eskandarieh S., Heydarpoour P., Elhami S-R,

Sahraian MA. Prevalence and Incidence of

Multiple Sclerosis in Tehran, Iran. Iran J Public

Health. 2017; 46(5): 699-704.

Izadi S, Nikseresht AR, Poursadeghfard M,

Borhanihaghighi A, Heydari ST. Prevalence and

Incidence of Multiple Sclerosis in Fars Province,

Southern Iran. Iran J Med Sci. 2015; 40(5): 390–5.

Khader HA, Emran B, Sulaimi MA, Abdulhadi

DA, Obaidli KA, Deai AA, Albatineh AN.

Estimating the prevalence of cognition and mental

health among multiple sclerosis patients: A

population-based cross-sectional study. Mult Scler

Relat Disord. 2019; 36: 101391.

Orr J, Bernstein CN, Graff LA, Patten SB, Bolton

JM, Sareen J, , Marriott JJ, Fisk JD, Marrie RA,

CIHR Team in Defining the Burden and Managing

the Effects of Immune-mediated Inflammatory

Disease. Factors associated with perceived need for

mental health care in multiple sclerosis. Mult Scler

Relat Disord. 2018; 25: 179-185.

Prakash RS, Schirda B, Valentine TR, Crotty M,

Nicholas JA. Emotion dysregulation in multiple

sclerosis: Impact on symptoms of depression and

anxiety. Mult Scler Relat Disord. 2019; 36:

101391.

Soundy A, Elder T. Developing and applying the

theory of psychological adaptation needs in

patients with multiple sclerosis. In Nutrition and

Lifestyle in Neurological Autoimmune Diseases.

2017 Jan 1 (pp. 117-125). Academic Press.

Keyes CM. Social well-being. Soc Psychol Q.

1998; 2: 121-140.

Mahmoodi Alami G, Nasiri E, NiazAzari K.

Evaluating Mental (psychological) Health in MS

patients from Mozandran Province in 1386 (2007).

J Mazandaran Univ Med Sci. 2009; 18 (68):70-73

Briones-Buixassa L, Milà R, Arrufat FX, Aragonès

JM, Bufill E, Luminet O, Moss-Morris R. A case-

control study of psychosocial factors and their

relationship to impairment and functionality

in multiple sclerosis. J Health Psychol.

2019; 24(8):1023-32.

Sparling A, Stutts LA, Sanner H, Eijkholt MM. In-

person and online social participation and

emotional health in individuals with multiple

sclerosis. Qual Life Res. 2017; 26(11):3089-97.

Ostojic S, Stevanovic D, Jancic J. Quality of life

and its correlates in adolescent multiple

sclerosis patients. Mult Scler Relat Disord. 2016;

10: 57-62.

Mahmoodi H. Comparison of perceived social

support and self-compassion among patients with

multiple sclerosis and normal people. Health

Psychology. 2018; 7(25): 21-34. [Persian].

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

13 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

51

Abdekhodaie Z, Shahidi H, Mazaheri MA, panaghi

L, Nejati V. Psychological strategies to deal with

illness in patient with multiple sclerosis: a

phenomenological study. Health Psychology. 2018;

6(24): 7-30. [Persian].

Vitorino LM, Lucchetti G, Leão FC, Vallada

H, Peres MFP. The association between spirituality

and religiousness and mental health. Sci Rep. 2018;

8:17233.

Sherman AC, Merluzzi TV, Pustejovsky JE, Park

CL, George L, Fitchett G, Jim HS, Munoz AR,

Danhauer SC, Snyder MA, Salsman JM. A

metaanalytic review of religious or spiritual

involvement and social health among cancer

patients. Cancer. 2015; 121(21): 3779-88.

Gomez R, Fisher JW. Domains of spiritual well-

being and development and validation of the

spiritual well-being questionnaire. Pers Individ

Dif. 2003; 35(8): 1975-91.

Hawks SR, Hull ML, Thalman RL, Richins PM.

Review of spiritual health: definition, role, and

intervention strategies in health promotion. Am J

Health Promot. 1995; 9(5): 371-8.

Mauk K, Scnemidt N. Spirituality care in nursing

practice. Philadelphia: Lippincott Company; 2004.

Niyazmand ZA, Abbasszadeh A, Borhani F,

Sefidkar R. The relationship between spiritual

health and hope in multiple sclerosis patients: A

descriptive-correlational study. Electronic Journal

of General Medicine. 2018; 15(5), em79.

Makros J, McCabe M. The Relationship between

Religion, Spirituality, Psychological Adjustment,

and Quality of Life among People with Multiple

Sclerosis. J Relig Health. 2003; 42 (2):143–59.

Büssing A, Wirth AG, Humbroich

K, Gerbershagen K, Schimrigk S, Haupts

M, Baumann K, Heusser P. Faith as a Resource in

Patients with Multiple Sclerosis Is Associated with

a Positive Interpretation of Illness and Experience

of Gratitude/Awe. Evid Based Complement

Alternat Med. 2013:128575.

Allahbakhshian M, Jafarpour M, Parvizi S.

Spiritual well-being of patients with multiple

sclerosis. Iran J Nurs Midwifery Res. 2011;16(3):

202–6.

Nasiry Zarrin Ghabaee D, Bagheri-Nesami M,

Malekzadeh Shafaroudi M. Relationship between

spiritual well-being and quality of life in multiple

sclerosis patients. Journal of Nursing and

Midwifery, Sciences. 2016; 3 (2):25-31.

Chervonsky E, Hunt C. Emotion regulation, mental

health, and social wellbeing in a young adolescent

sample: A concurrent and longitudinal

investigation. Emotion. 2019; 19(2):270-82.

Jamali N, Shakerinia I, Jalili Nikoo S, Ghasemi

Jobaneh R. Role of spiritual health and emotional

regulation in mental health of nulliparous women.

Health Spir Med Ethics. 2017; 4(3):32-7.

Gross JJ. Emotion regulation in adulthood: Timing

is everything. Curr Dir Psychol Sci. 2001; 10(6):

214–19.

Gross JJ. Handbook of emotion regulation. The

Guilford Press, 2007.

Samani S, Sadeghi L. Psychometric Properties of

the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire.

Methods and Models of Psychology. 2009; 1(1):

51-62. [Persian].

Phillips LH, Henry JD, Nouzova E, Cooper

C, Radlak B, S Summers F. Difficulties with

emotion regulation in multiple sclerosis: Links to

executive function, mood, and quality of life. J

Clin Exp Neuropsychol. 2014; 36(8):831-42.

Phillips LH, Saldias A, McCarrey A, Henry

JD, Scott C, Summers F, Whyte M. Attentional

lapses, emotional regulation and quality of life

in multiple sclerosis. Br J Clin Psychol. 2009; 48

(Pt 1):101-106.

Krejcie RV, Morgan DW. Determining Sample

Size for Research Activities. Educ Psychol Meas.

1970; 30, 607-610.

Saffarinia M, Tadris Tabrizi M, Aliakbari M.

Exploring the validity, Relibility of Social Well-

being Questionnaire in Men and Women Resident

in Tehran City. Educational Measurement. 2015;

5(18): 115-132. [Persian].

Paloutzian R, Ellison C. Loneliness, spiritual well-

being and the quality of life. In: Peplau D, Perlman

D. Loneliness: a sourcebook of current theory,

research and therapy. New York: John Wiley and

Sons. p 224-235, 1982.

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

14 / 15

یفصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناخت 3، شماره 14، دوره 1399 پاییز

52

Volcan SM, Sousa PL, Mari Jde J, Horta BL.

Spiritual well-being and minor psychiatric

disorders in psychology students: a cross-sectional

study Rev Saude Publica. 2003; 37(4):440-5.

Allahbakhshian M, Jaffarpour M, Parvizy S,

Haghani H. Survey on relationship between

spiritual wellbeing and quality of life in multiple

sclerosis patients. J Res Med Sci. 2010; 12 (3): 29-

33.

Gross JJ, John OP. Individual differences in two

emotion regulation processes: Implications for

affect, relationships, and well-being. J Pers Soc

Psychol. 2003; 85, 348-62.

Balzarotti S, Gross JJ, John OP. An Italian

Adaptation of the Emotion Regulation

Questionnaire. Eur J Psychol Assess. 2010; 26(1):

61–67.

Mashhadi A, Ghasempour A, Akbari E, Ilbaygi R,

Hassanzadeh S. The Role of Anxiety Sensitivity

and Emotion Regulation in Prediction of Social

Anxiety Disorder in Students. Knowledge &

Research in Applied Psychology. 2013; 14(52): 89-

99. [Persian].

Janssens AC, van Doorn PA, de Boer JB, van der

Meché FG, Passchier J, Hintzen RQ. Impact of

recently diagnosed multiple sclerosis on quality of

life, anxiety, depression and distress of patients and

partners. Acta Neurol Scand. 2003; 108(6):389-95.

Hakim EA, Bakheit AM, Bryant TN, Roberts

MW, McIntosh-Michaelis SA, Spackman

AJ, Martin JP, McLellan DL. The social impact of

multiple sclerosis-A study of 305 patients and their

relatives. Disabil Rehabil. 2000; 22(6): 288-93.

Dennison L, Moss-Morris R, Chalder T. A review

of psychological correlates of adjustment in

patients with multiple sclerosis. Clin Psychol

Rev. 2009; 29(2):141-53.

Giovannoni G, Thompson AJ, Miller

DH, Thompson EJ. Fatigue is not associated with

raised inflammatory markers in multiple

sclerosis. Neurology. 2001, 57(4): 676–81.

Flensner G, Ek AC, Landtblom AM, Söderhamn O.

Fatigue in relation to perceived health: people with

MS compared to people in the general

population. Scand J Caring Sci. 2008; 22(3):391-

400.

Flensner G, Landtblom AM, Söderhamn O, Ek AC.

Work capacity and health-related quality of life

among individuals with multiple sclerosis reduced

by fatigue: a cross-sectional study. BMC Public

Health. 2013; 13:224.

Gómez-Baya D, Lucia-Casademunt AM, Salinas-

Pérez JA. Gender Differences in Psychological

Well-Being and Health Problems among European

Health Professionals: Analysis of Psychological

Basic Needs and Job Satisfaction. Int J Environ Res

Public Health. 2018; 15(7): E1474.

Reid-Arndt SA, Smith ML, Yoon DP, Johnstone

B. Gender Differences in Spiritual Experiences,

Religious Practices, and Congregational Support

for Individuals with Significant Health Conditions.

J Rel, Disab Health. 2011; 15(2): 175-96.

Goubet KE, Chrysikou EG. Emotion Regulation

Flexibility: Gender Differences in Context

Sensitivity and Repertoire. Front Psychol. 2019;

10:935.

[ D

OI:

10.

5254

7/rp

h.14

.3.3

8 ]

[ D

ownl

oade

d fr

om r

ph.k

hu.a

c.ir

on

2022

-04-

15 ]

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

15 / 15