·Koleksi Keratan Akhbar

olehZainab Awang Ngah*

Abstract: A collection of newspaper clippings from four newspapers was started by theNational Collection Division in April 1983. One of the objectives of this venture was toenrich available materials on the Malay world, in line with the original concept behind theestablishment of the Division. A ttention therefore, was given to disciplines which coveredpolitics, socio-economic conditions, religion and customs of the Malay world, as reflectedin Section A [of the list of subjects covered}, given at the end of the article. Cuttingsin other areas which touched indirectly on the Malay world or which were found to be ofimportance and of use to researchers, as shown in Section B, were also collected. To date17 subject areas are covered which may grow in accordance with the needs of time.

Pengendalian kerja untuk koleksi ini dimulakan olehBahagian Koleksi Kebangsaan pad a bulan April1983. Keratan diambil dari empat akhbar tempataniaitu; Berita Harian, Utusan Malaysia, New StraitsTimes dan The Star.

Tujuan utama pengumpulan koleksi ini ialahuntuk memperkayakan lagi bahan-bahan mengenaialam Melayu dalam simpanan Sahagian Kole ksiKebangsaan. Oleh yang demikian tumpuan diberikepada bidang-bidang yang menyentuh tentangagama, sejarah, keadaan sosio-economic dan budayaAlam Melayu. Ini dianggap bersealiran dengan tujuanasal pernubuhan Sahagian tersebut. Juga, denganmenumpukan perhatian kepada bidang tersebutpengumpulan keratan dapat diliputi dengan lebihteliti dan sempurna, memandangkan luasnya bidangyang diliputi oleh akhbar-akhbar, serta kekurangankakitangan yang boleh digunakan untuk pengenda-lian urusan harian.

Adalah juga diharapkan bahawa koleksi ini dapatmemberi maklumat yang ringkas dan kemaskinidalam bidang yang telah disebutkan. Usaha pengurn-pulan dimulakan juga atas kesedaran bahawa koleksikeratan ini akan menjadi bertambah berharga danunik pada masa yang akan datang.

Dengan berpandukan tujuan utama pengumpulankoleksi ini, liputan tajuk-tajuk boleh dibahagikankepada dua, sebagairnana yang tersenarai di akhirmakalah ini. Sahagian pertama meliputi tajuk-tajukdi mana keratannya hanya meliputi bidang penge-tahuan bangsa Melayu. Sahagian kedua pula, me-rangkumi tajuk-tajuk yang dikumpul kerana minat

khusus perpustakaan dalam usahanya untuk mem-perkayakan perkhidmatan matlumat yang diberikepada para penyelidik. Tajuk-tajuk dalam bahagiankedua ini didapati juga secara tidak langsungmenyentuh persoalan tentang keadaan bangsaMelayu.

Sebagai tindakan peringkat permulaan, satu pan-duan kepada tajuk perkara utarna disusun untukkegunaan semua kakitangan yang terlibat. Tajukperkara utama disenaraikan mengikut urutan abjadbersama dengan tajuk-tajuk kecil yang dirangkumi.Singkatan kepada tajuk-tajuk disertakan. Singkataninilah yang akan dicatatkan oleh pegawai ikhtisaspada keratan untuk meringkaskan lagi kerjanya.Dengan adanya panduan ini pengambilalihan tugasdiharap dapat berjalan dengan licin di mana kaki-tangan baru bertugas terlibat.

Dengan menggunakan panduan tajuk perkaratersebut, pengendalian kerja koleksi ini boleh di-bahagi kan kepada dua, iaitu (a) tugas-tugas dantanggungjawab pegawai ikhtisas dan (b) tugas-tugaskakitangan perkeranian.

a) Tugas Pegawai Ikhtisas

Akhbar-akhbar yang diterima setiap hari diserah-kan kepada pegawai i khtisas yang bertugas. Pegawaitersebut akan memilih arti kel-arti kel yang berkaitandan mencatatkan singkatan tajuk perkara pad aartikel tersebut. Dengan rnelihat singkatan tajuk ini,kakitangan perkeranian akan tahu sertamerta fail

=Pegawai Perpustakaan. Sahagian Koleksi Kebangsaan

6

perkara mana keratan harus dimasukkan. Pegawaiikhtisas juga dipertanggungjawabkan untuk menen-tukan aliran perkembangan sesuatu tajuk perkaraitu, iaitu samada sesuatu bidang perlu ditokoktambah atau dihentikan.

b) Tugas Kakitangan Perkeranian

Akhbar-akhbar yang telah selesai ditandakan olehpegawai ikhtisas diserahkan kepada tiga kakitanganper keranian yang terlibat. Setiap kakitangan ini, me-lainkan satu daripada mereka, ditugaskan mengen-dalikan keratan bagi satu akhbar sahaja. Tugas-tugaspengendalian termasuk mengecop tarikh pad a setiapartikel yang telah dipilih dan mencatat maklumatseperti nama akhbar serta mukasurat.

Mereka juga dipertanggungjawabkan untuk me-motong arti ke l-arti ke I dan menentu kan keratandimasukkan ke dalam kotak-kotak yang telah diaturmengikut susunan abjad tajuk perkara utama sepertiyang tercatat di dalam buku panduan. Oari masa kesemasa keratan di dalam satu-satu kotak perkara itudisusun mengi kut tari kh. 5 usunan mengi kut tari khdianggap dapat memperlihatkan ali ran berita secaralogi k. Keratan-keratan yang telah disusun ditampalpula ke atas kertas putih berukuran B4 (25Y2 x 34)atau A4 (21 Y2x 33) dan dimasukkan ke dalam fail-fail perkara utama untuk sementara waktu. Keratandisimpan di dalam fail-fail untuk sementara waktusahaja kerana apabi la semua keratan bagi tahun1983 selesai diuruskan, keratan akan dijilid berasi-ngan mengikut tajuk-tajuk perkara yang telah di-nyatakan. Sebagai kesimpu Ian, keratan-keratanmelalui tiga keadaan penyimpanan iaitu, di dalamkotak-kotak perkara dalam keadaan tidak tersusunmengi kut tari kh pada peringkat pertama, disusun

mengikut tarikh, ditampal dan dimasukkan kedalam fai I-fai I sementara mengi kut perkara padaperingkat kedua dan diji lid apabi la urusan keratanuntuk setahun sudah lengkap. Ingin dinyatakanbahawa keratan-keratan dalam kole ksi kami daribulan April hingga Oisember 1983 dijangka siapdijilid pada akhir tahun ini. Oi mana keratan me-ngenai satu-satu bidang itu terlalu sedi kit bagi tahun1983 akan diji lid bersama keratan 1984 kelak.

Penjilidan keratan-keratan dianggap perlu untu k.mengelakkan dari menghadapi beberapa masalah:

Pertamanya, koleksi keratan yang telah dijilidakan mempastikan keselarnatan penyimpanan setiaparti kel, kerana pengguna tidak akan dapat 'rnengam-bil' keratan dengan sewenang-wenangnya. Keduanya,susunan keratan mengi kut tari kh akan terjaminberbandingkan dengan koleksi yang disimpan secaratercerai. Ketiganya, pinjam-meminjam akan lebihmudah diuruskan. Akhirnya, keratan yang berjilidakan mempasti kan penyimpanan dan perkembangankoleksi yang lebih teratur dan kernas dalam jangkamasa yang panjang.

Ingin dinyatakan juga di sini bahawa kejayaanpengumpulan sesuatu kole ksi seperti ini bergantungerat kepada kewujudan kerja berkumpulan yangharmon is yang dapat diperlihatkan oleh kakitanganperkeranian Bahagian ini. Ini adalah kerana kerja-kerja koleksi ini dijalankan separuh masa sahaja olehsemua kakitangan yang terlibat.

Beri kut disenarai kan tajuk perkara utarna ber-serta dengan tajuk-tajuk kecil yang dirangkumi.Senarai ini tidak dianggap stati k, malah akan ber-ubah ji ka sesuatu tajuk itu didapati berkembangpesat mengi kut keadaan masa.

7

Senarai Tajuk-Tajuk Perkara Untuk Koleksi Keratan Akhbar DalamSimpanan Bahagian Koleksi Kebangsaan

SAHAGIAN AKeratan-keratan dalam bahagian ini merangkumi tajuk-tajuk yang hanya meliputi bidang pengetahuanbangsa Melayu.

Tajuk Utama

1. BAHASAMELAYU

2. BIOGRAFI

3. EKONOMI ALAM MELAYU

4. ISLAM

5. PERSATUAN

6. POLITIK ALAM MELAYU

7. SASTERA

Sahagian-Sahagian

Tcrmasuk berita mengenai Dewan Bahasa.

Hanya tokoh-tokoh Melayu. Aturan A - Z mengi-kut nama. Kcratan mengenai Datuk Seri Mahathirdan Datu k Musa Hitam disimpan dalam fail ber-asingan.

a.b.

Ekonomi bumiputera (urnum)MARA

c. Kemiskinand. Amanah Saham National & Bank Simpanan

Nasional.e. Tanah.f. Bank Islam.

a.b.

Umum.Pendidi kan Islam.

c. Baitulmald. Tabung Haji & Jcmaah Haji.c. Dakwah.f. Perundangan Islam

mis. PcrjudianKWSPUndang-undang keluarga.

Persatuan-persatuan yang ditubuhkan oleh kaumbumiputera.

a.b.

Pcrgerakan politik bangsa Melayu secara am.

UMNOc. PASd. Berja ac. Hamim

a.b.

KritikanPuisi (karva kreatif)Cerpcn (karva krcatlf]Ula an buku

c.d.

SAHAGIAN B

Bahagian ini mcngandungi kcratan-kcratan dalarn bidang-bidang pcngctahuan di mana penyentuhanpersoalan bangsa Mclayu diliputi sccara tidak lang ung.

8

Tajuk Utama Bahagian-Bahagian

1. ADAT RESAM & KEBUDA YAAN a. Budaya kebangsaanb. Perubatan tradisionalc. Pakaian dan perkahwinand. Permainan tradisionale. Pesta dan perayaan

2. BANGUNAN Bangunan bersejarah.

3. KESENIAN a. Amb. Tarianc. Muzik & nyanyiand. Kesenian halus termasuk kraftangan, senibina,

lukisan.e. Drama.f. Filem.

4. MASALAH SOSIAL a. Dadahb. Pelacuranc. Penghi jrahand. Setinggan

5. MEDIA MASSA & PER!'USTAKAAN a. Umumb. Akhbarc. Televisyen & radiod. Penerbit & penerbitane. Perpustakaan & perkhidmatan maklumat.

6. PENDIDIKAN a. Umum.b. Perguruan & pengajaranc. Pra-u ni versi tid. Sekolah menengah (terrnasuk keputusan pepe-

ri ksaane. Sekolah rendah-(KBSR dillf. Pra-sekolah.

7. PENGAJ IAN TINGGI a. Amb. Universiti-universiti tempatan

Aturan A - Zi. Universiti Islam Antarabangsaii. Universiti Kebangsaan Malaysiaiii. Universiti Malayaiv. Universiti Pertanianv. Universiti Sains Malaysia.vi. Universiti Utara Malaysia.

8. SEJARAH a. Amb. Sejarah tempatan A - Z mengi kut negeric. Kegiatan komunis di Malaysia

9. SOSIOLOGI KUMPULAN a. Ethnologi & hubungan kaumb. Kanak-kanak dan wanita.

10. TENTERA & POLIS a. Tenterab. Polis.

9