makalah bubble column pip 2
TRANSCRIPT
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
1/35
PERALATAN INDUSTRI PROSES 2
BUBBLE COLOUM
OLEH :
KELOMPOK II
Nama : Aulia Rahmi (061430401244)
Miftah Anasia (06143040126)
!"#$ina %it$i&ani (061430401''4)
unia$ Rahma*ati (061430401''6)
K"las : 3K+
+,s"n P"m#im#in- : I$. Mustain / M.!i
POLIEKNIK NEERI !RIIAA
20152016
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
2/35
KAA PENANAR
Pui s&u7u$ 7ami 8anat7an 7"ha9i$at Alllah ! 7a$"na atas #"$7at 9an$ahmatN&a 7ami 9a8at m"n&"l"sai7an ma7alah m"n-"nai ;BUBBLE
COLOUM
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
3/35
+A%AR I!I
Halaman
HALAMAN @+@L................................................................................................i
KAA PENANAR.............................................................................................ii
+A%AR I!I...........................................................................................................iii
+A%AR AM=AR..............................................................................................i
=A=I PEN+AH@L@AN
1.1. Lata$
#"la7an-....................................................................................................1
1.2. uuan
P"nulisan................................................................................................2
1.3. Manfaat
P"nulisan..............................................................................................2
1.4. Rumusan
Masalah..............................................................................................2
=A= II PEM=AHA!AN
2.1. P"n-"$tian #u##l" ,l,um.................................................................................3
2.2. P"$alatan #u##l" ,l,um...................................................................................
2.3. A8li7asi #u##l" ,l,um 9alam 9unia in9ust$i................................................11
2.4. "7n,l,-i t"$#a$u 9a$i 8"$alatan #u##l" ,l,um............................................26
=A= III PEN@@P
3.1.K"sim8ulan......................................................................................................34
3.2. !a$an................................................................................................................34
+A%AR P@!AKA............................................................................................3
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
4/35
iii
+A%AR AM=AR
Halaman
am#a$ 1.!t$u7tu$ #u##l" ,lumn...........................................................................3
am#a$ 2. =u##l" Ba8 (P"lat "nta).......................................................................6
am#a$ 3. +a"$ah a7tif 8i$in- #u##l" a8...............................................................C
am#a$ 4.!i"" t$a&.................................................................................................'
am#a$ . Dal" t$a&.............................................................................................10
am#a$ 6. M"na$a 9"stilasi....................................................................................12
am#a$ . Ran-7aian alat 9"stilasi 8a#$i7.............................................................13
am#a$ C. R,ta$& 8um8s ..................................................................................... 12
am#a$ '. %"n,m"na 9asa$ "t #u##l" ,lumn......................................................2C
am#a$ 10. Alat 7,l,m a#s,$#si .........................................................................2C
am#a$ 11. +ia-$am ali$ 9"nit$ifi7asi...................................................................30
am#a$ 12. !7"ma @B (@n9"$-$,un9 B,al asifiati,n)................................31
am#a$ 13. P$insi8 7"$a 9a$i IBB.....................................................................32
am#a$ 14. P$,s"s 8"m#uatan #i,9is"s"l s"a$a n,n7ataliti7.............................33
i
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
5/35
=A= I
PEN+AH@L@AN
1.1. LAAR =ELAKAN
O8"$asi 8"misahan 7,m8,n"n 9a$i suatu am8u$an ialah ,8"$asi
&an- 9i9asa$7an atas 8"$8in9ahan #ahan 9a$i satu fas" 7" fas" &an- lain.
Pa9a 7,nta7 anta$ fas" 9an 8"misah fas" t"7ni7t"7ni7 &an- 9i-una7ans"8"$ti 9istilasi (8"n&ulin-an) a#s,$8si (8"n&"$a8an) -as 9"humi9ifi7asi
(8"n-u$an-an 7"l"m#a#an) 9an "7st$a7si ?at ai$.Misaln&a saa fun-si
9a$i8a9a 9istilasi ialah untu7 m"misah7an 9"n-an alan m"n-ua87an
suatu ?at ai$ &an- mam8u am8u$ 9an mu9ah m"n-ua8.
Pa9a a#s,$8si -as misaln&a ua8 &an- 9a8at la$ut 9is"$a8 9a$i
am8u$an 9i mana ua8 itu t"$9a8at #"$sama -as &an- ta7 9a8at la$ut
9"n-an #antuan ?at ai$ &an- 9a8at m"la$ut7an ua8 itu t"ta8i ti9a7
m"la$ut7an -as am8u$ann&a.+"humi9ifi7asi &aitu 8"m#uan-an
7"l"m#a#an 9ua 7,m8,n"n 9i,lah 9"n-an suatu 8"la$ut &an- l"#ih #an&a7
m"la$ut7an salah satu atau #"#"$a8a 7,m8,n"n 9i 9alam am8u$an itu.
Bam8u$an &an- t"lah 9i,lah 9"n-an a$a t"$s"#ut 9is"#ut $afinat 9an fas"
&an- 7a&a 8"la$ut 9is"#ut "7st$a7.
K,l,m #u##l" (-"l"m#un-) #an&a7 9i-una7an 9alam in9ust$i
7imia anta$a lain s"#a-ai a#s,$#"$ f"$m"nt,$ 9an $"a7t,$ 9imana t"$a9i
$"a7si anta$a -as 9an li>ui9a &an- 9alam 8$,s"s t"$s"#ut san-at
m"m"$lu7an 9a"$ah 7,nta7 &an- #"sa$ anta$a 7"9ua 8has" t"$s"#ut. K,l,m
#u##l" a9alah 8"$alatan &an- s"9"$hana 9an ti9a7 mahal. K,l,m #u##l"
m"$u8a7an alat 7,nta7 9imana -as &an- masu7 #"$u8a #u##l" #"$-"$a7
s"a$a $"latif t"$ha9a8 8has" li>ui9a 7,ntin&u. as masu7 m"lalui s8a$-"$8a9a 9asa$ 7,l,m #"-itu -as masu7 7"9alam 7,l,m ma7a li>ui9a a7an
m"n-"m#an-. +alam 7,l,m -as t"$9is8"$si 7" 9alam 8has" li>ui9a 9alam
#"ntu7 -"l"m#un--"l"m#un- 7"il &an- #"$a7i#at luas 7,nta7n&a
m"na9i #"sa$. P"$8in9ahan massa t"$a9i s"lama 8"m#"ntu7an -"l"m#un-
9an u-a s"lama -"l"m#un- nai7 7" 8"$mu7aan.
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
6/35
1
1.2. R@M@!AN MA!ALAH
Rumusan masalah 9a$i ma7alah ini a9alah :
1. A8a &an- 9ima7su9 #u##l" ,l,um F
2. A8a saa 8"$alatan #u##l" ,l,um F
3. =a-aimana a8li7asi #u##l" ,l,um 9alam 9unia in9ust$i F
4. A8a t"7n,l,-i t"$#a$u 9a$i 8"$alatan #u##l" ,l,um F
1.3. @@AN PEN@LI!ANuuan 8"nulisan ma7alah ini a9alah :
1. M"m#"$itahu7an 8"n-"$tian #u##l" ,l,um.
2. M"m#"$itahu7an 8"$alatan #u##l" ,l,um.
3. M"m#"$itahu7an a8li7asi #u##l" ,l,um 9alam 9unia in9ust$i.
4. M"m#"$itahu7an t"7n,l,-i t"$#a$u 9a$i 8"$alatan #u##l" ,l,um.
1.4. MAN%AA PEN@LI!ANManfaat 8"nulisan ma7alah ini a9alah :1. M"n-"tahui 8"n-"$tian #u##l" ,l,um.
2. M"n-"tahui 8"$alatan #u##l" ,l,um.
3. M"n-"tahui a8li7asi #u##l" ,l,um 9alam 9unia in9ust$i.
4. M"n-"tahui t"7n,l,-i t"$#a$u 9a$i 8"$alatan #u##l" ,l,um.
2
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
7/35
=A= II
PEM=AHA!AN
1. Pengertian bubble colou
K,l,m -"l"m#un- a9alah 8"$alatan t"m8at t"$a9in&a 8$,s"s
8"$8in9ahan massa 9imana -as a7an #"$7,nta7 9"n-an li>ui9a. as a7an
t"$9is8"$si 7" 9alam 8has" li>ui9a &an- 7,ntinu" 9alam #"ntu7
-"l"m#un-. in-7at 8"$8in9ahan massa 9alam 7,n9isi t"$t"ntu a7an
m"n"ntu7an laun&a 9imana s"lu$uh 8$,s"s t"$a9i. uuan 8$,s"s ini
a9alah untu7 9a8at t"$a9in&a lau 8"$8in9ahan massa &an- tin--i &aitu
9"n-an m"8"$#"sa$ luas int"$faial 9an tin-7at int"nsitas tu$#ul"nsi &an-
tin--i.
K,l,m #u##l" (-"l"m#un-) #an&a7 9i-una7an 9alam in9ust$i 7imia
anta$a lain s"#a-ai a#s,$#"$ f"$m"nt,$ 9an $"a7t,$ 9imana t"$a9i $"a7si
anta$a -as 9an li>ui9a &an- 9alam 8$,s"s t"$s"#ut san-at m"m"$lu7an
9a"$ah 7,nta7 &an- #"sa$ anta$a 7"9ua 8has" t"$s"#ut. K,l,m #u##l"
a9alah 8"$alatan &an- s"9"$hana 9an ti9a7 mahal. K,l,m #u##l"
m"$u8a7an alat 7,nta7 9imana -as &an- masu7 #"$u8a #u##l" #"$-"$a7
s"a$a $"latif t"$ha9a8 8has" li>ui9a 7,ntin&u. as masu7 m"lalui s8a$-"$
8a9a 9asa$ 7,l,m #"-itu -as masu7 7"9alam 7,l,m ma7a li>ui9a a7an
m"n-"m#an-. +alam 7,l,m -as t"$9is8"$si 7" 9alam 8has" li>ui9a 9alam
#"ntu7 -"l"m#un--"l"m#un- 7"il &an- #"$a7i#at luas 7,nta7n&a
m"na9i #"sa$. P"$8in9ahan massa t"$a9i s"lama 8"m#"ntu7an -"l"m#un-
9an u-a s"lama -"l"m#un- nai7 7" 8"$mu7aan.
+ianta$a 8"n"liti8"n"liti s"#"lumn&a anta$a lain t"lah
m"n--una7an m,9"l 9"n-an an--a8an #ah*a 9is8"$si aGial l"#ih 9,minan
9a$i 8a9a 7,n"7si aGial. P"n-"m#an-an m,9"l t"lah 9ila7u7an 9alam
8"n"litian ini untu7 m"m8$"9i7si 8$,fil 7,ns"nt$asi ,7si-"n t"$la$ut s"a$a
a7sial 9an st"a9&stat" 9alam s"#uah 7,l,m -"l"m#un- #"$s"7at 9an
"$ti7al.
3
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
8/35
i7a 8$,fil 7,ns"nt$asi ,7si-"n han&a 9i8"n-a$uhi ,l"h t"7anan
h&9$,stati7 saa ma7a a7an t"$#"ntu7 8$,fil lini"$ i7a t"$9a8at 8"n-a$uh
8"n-a9u7an ma7a 8$,filn&a m"na9i n,nlini"$. ="#"$a8a fa7t,$ &an-
m"m8"n-a$uhi 8$,fil 7,ns"nt$asi anta$a lain 7,"ffisi"n 8"$8in9ahan
massa -asli>ui9 ,lum"t$i ,"$all lau li>ui9a 9an lau -as 9i 9alam
7,l,m. P"n-a$uh 9a$i 7"nai77an a$ia#"l 9i atas t"$ha9a8 #"ntu7 8$,fil
7,ns"nt$asi a9alah ti9a7 #"-itu #"sa$ 7a$"na 7"nai77an a$ia#"l t"$s"#ut
9i8"n-a$uhi ,l"h lau ali$ -as atau lau ali$ li>ui9a &an- ha$-an&a $"latif
7"il 7alau 9i#an9in-7an 9"n-an a9an&a 8"n-a$uh 8"n-a9u7an.
!"9an-7an 9alam 8"n"litian ini 9il"n-7a8i 9"n-an s"7at &an- #"$fun-si
s"#a-ai 8"n-a9u7.
P"$#"9aan 9alam 7,m8,sisi 7"s"tim#an-an anta$a fas" li7ui9 9an
ua8 9a8at 9i-una7an untu7 m"misah7an suatu 7,m8,n"n s"a$a in9ii9u
atau8un am8u$an. +alam 8"$alatan in9ust$i untu7 ,8"$asi t$ansf"$ ua8
li7ui9 ua8 9a8at #"$u8a -"l"m#un- &an- m"lalui (m"lintas) fas" li7ui9
s"a$a 7,ntin&u (droplet) li7ui9 &an- atuh 7"9alam fas" ua8 s"a$a
7,ntin&u atau8un 7,m#inasi 9a$i #"#"$a8a m"t,9" lainn&a.
P"n-"$tian 9a$i -"l"m#un- ua8 (#u##lin- a8,$) &an- m"lintasi li7ui9
a9alah ua8 9i9ist$i#usi m"lalui s8a$-"$ atau 8i8a #"$lu#an- (perforated
pipe) &an- t"$l"ta7 8a9a 9asa$ tan-7i &an- #"$isi li7ui9. "l"m#un-
-"l"m#un- ua8 t"$s"#ut m"lintasi li7ui9 s"lama masa lintasann&a 7"
8"$mu7aan (7" #a-ian atas 7,l,m) 9imana ia a7an t"$8isah 9an
m"nin--al7an 7,l,m m"lalui alu$ ua8 #a-ian atas (overhead) 9a$i 7,l,m.
K,l,m -"l"m#un- (bubble coloum) 9a8at #"$u8a 8i$in-an 9"n-an
s"umlah lu#an- &an- 9i las 8a9a $is"$s atau himn"& 9imana ua8 a7an
l"*at m"lintas 9a$i #a-ian #a*ah 7,l,m. ia8 $is"$s 9i8"nuhi ,l"h
s"umlah a8 #"$#"ntu7 #"ll (-"nta) untu7 m"m8"$"8at ua8 m"lalui $is"$s
t"$s"#ut. +alam ,8"$asin&a ua8 (a8,$) nai7 m"lalui himn"& m"n-hasil7an
s"umlah -"l"m#un- 9a$i sl,t 9a$i #a-ian #a*ah u8 9i9alam li7ui9
9imana l""l (7"tin--ian) li7ui9 9ia-a 8a9a 8lat" ,l"h *"i$ (9am)
s"hin--a 8"$mu7aan li7ui9 a9alah 22 inh 9iatas sl,t 9a$i #u##l" a8.
4
Li7ui9 9ium8an7an 8a9a 8lat" 9an tu$un m"lintasi 9,*ns8,ut
m"nuu #a-ian #a*ah 8lat" 9imana ua8 a7an m"lintas nai7 m"lalui 8lat"
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
9/35
#"$am8u$ 9"n-an li7ui9 8a9a 8lat" 7a$"na 9is8"$s" &an- 9ihasil7an ,l"h
sl,t 9alam #u##l" a8. @a8 7"mu9ian t"$8isah 8a9a 8"$mu7aan li7ui9 9an
m"lintasi #a-ian atas 8i$in-an (8lat"). Hal ini 9a8at 9ia8ai 9"n-an ali$an
#"$la*anan a$ah (,unt"$u$$"nt) 9a$i li7ui9 &an- m"lintas tu$un 9"n-an
ua8 &an- m"lintas nai7 m"lalui 7,l,m.
2. Peralatan bubble colou
2.1. K,l,m Pi$in- "l"m#un- (Bubble Plate Coloum)
a. Dengan tanggul !an "alauran li#a$ %ang bun!ar
K,l,m 8i$in- -"l"m#un- (#u##l" 8lat" ,l,um) m"$u8a7an salah satu alat
&an- 9i-una7an 8a9a 7,nta7 anata$ fas" 9an 8"misah fas" 9imana #"ntu7
8"misahann&a 9ila7u7an 9"n-an a$a 9"stilasi. Alat ini t"$9i$i 9a$i tan--ul
(*"it) 9an 8i8a salu$an lim8ah (9,*n,m"$s).
+alam 7,l,m ini ha$us t"$a9i 8"$8in9ahan massa 9an 8anas anta$a ua8
&an- nai7 9an ai$an &an- m"n-ali$ tu$un. !am8"l &an- #iasa 9i-una7an alat
ini a9alah &an- #"$u8a li>ui9 misaln&a "tan,l 9an ai$. Pa9a alat ini t"$9a8at
8"lat8"lat &an- #"$fun-si s"#a-ai 8"$l"n-7a8an 9alam (int"$nal fittin-)
#"$u8a #i9an- &an- l"ta7n&a m"n9ata$ 9an 9isusun satu 9iatas &an- lain 8a9aa$a7a$a7 t"$t"ntu 9i 9alam 8i8a 7,l,m. Pa9a s"tia8 8lat t"$9a8at la8isan
ai$an 9"n-an 7"tin--ian t"$t"ntu. Bai$an ini 9it"$,#,s ,l"h ua8 &an- nai7
m"lalui lu#an-lu#an- 8a9a 8"lat.
b. Piring aliran elintang %ang enun&u''an &alan a"u' !an &alan
'eluar tanggul
Alat ini 9i-una7an untu7 ai$an 9imana ai$an masu7 m"l"*ati 8i$in- m"nuu
7" 8i$in- #"$i7ut 9i #a*ahn&a. Bai$an 9i 9alam 7,l,m 9i8in9ah7an 9a$i 8usat
8i$in-.
Alat ini u-a ha$us m"m8un&ai ai$an &an- 9a8at m"nahan 8a9a 8i$in-
&an- l"#ih $"n9ah untu7 m"n"-ah ua8 ai$ m"n-ali$ 9a$i atas alat ini. Bai$an
8a9a 8i$in- &an- l"#ih $"n9ah 9itahan ,l"h s"#uah tan--ul (*"it). an--ul ini
#"$fun-si untu7 m"n9ist$i#usi7an ai$an. Bai$an &an- masu7 m"lalui tan--ul
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
10/35
a7an m"n-ali$ m"lintan- s"suai 9"n-an ali$an 8a9a 8i$in- untu7 s"lanutn&a
m"n-ali$ 7" alan 7"lua$ tan--ul.
2.2. =u##l" Ba8 (P"lat "nta)
!uatu #u##l" a8 a9alah suatu 8i$in-an &an- 9il"n-7a8i 9"n-an s"#uah
lu#an- &an- m"nuu suatu 8i8a &an- s"suai &aitu himn"& &an- 9il"*ati ,l"h
ua8 9a$i #a-ian #a*ah 8i$in-an. ia8tia8 8i8a a$ah nai7 9itutu8i ,l"h sum#at
#"$#"ntu7 #"l (-"nta). !um#atsum#at t"$s"#ut 9i#"$i #in-7ai a-a$ t"$s"9ia
$uan- &an- u7u8 anta$a $is"$ (8i8a nai7) 9an sum#at s"#a-ai t"m8at
7"lua$n&a ua8.
Pa9a ,8"$asin&a ua8 nai7 m"lalui himn"& 9an 9ialih7an 7" #a*ah ,l"h
sum#at. K"lua$n&a #"$u8a -"l"m#un--"l"m#un- 7"il 9a$i "lah 8a9a #a-ian
#a*ah sum#at 9i#a*ah ai$an. L""l ai$an 9i9u-a 9iatas 8in--i$an ,l"h suatu
alat &an- #"$u8a *"it. a9i 8"$mu7aan *"it s"7ita$ 22 in 9iatas 8una7
"lah 9a$i #u##l" a8. Bai$an m"masu7i 8i$in-an 9an m"l"*atin&a 9an tu$un
m"lalui 8i8a tu$un m"lalui 8i$in-an 7" #a-ian #a*ah 8i$in-an (8lat").
!"m"nta$a ua8 tu$un m"lalui 8i$in-an #"$am8u$ 9"n-an ai$an &an- #"$a9a
9iatas 8i$in-an 7a$"na ham#u$an 9ihasil7an 9a$i "lah #u##l" a8. @a8
7"mu9ian t"$8isah 8a9a 8"$mu7aan ai$an 9an m"l"*ati #a-ian atas 8i$in-an
s"lanutn&a s"umlah ali$an #ali7 9a$i li7ui9 m"l"*ati #a-ian #a*ah 9an ua8
m"l"*ati #a-ian atas m"l"*ati 7,l,m 8"nam8an- hasil.
6
P"$alatan #u##l" ,l,um ini #an&a7 9ia8li7asi7an 9i9alam 8$,s"s &an-
m"li#at7an 8"misahn s"a$a t"$mal s"8"$ti 8a9a +"stilasi R"7tifi7asi 9an
%$a7si,nasi.
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
11/35
(olo De"tila"i !an Re'ti)i'a"i
+"stilaasi 9an $"7tifi7asi a9alah 8$,s"s 8"misahan t"$mal &an- 9i-una7an
s"a$a luas 9i#i9an- t"7ni7 untu7 m"misah7an am8u$an 9alam umlah &an-
#"sa$.
B,nt,h:
+"stilasi atau 8"n&ulin-an la$utan untu7 m"n-u$an-i ,lum"n&a untu7
m"nin-7at7an 7,ns"nt$asi ?at t"$la$ut atau untu7 m"n-7$istal7an #ahan 8a9at
&an- t"$la$ut
+"stilasi 8$,9u7 anta$a atau 8$,9u7 a7hi$ &an- 9i8"$,l"h 8a9a $"a7si
7imia
R"7tifi7asi 8"la$ut ,$-ani7 &an- t"lah t"$"ma$ a-a$ 9i8"$,l"h ai$an
mu$ni &an- 9a8at 9i-una7an 7"m#ali.
K"ti-a 8$,s"s 9iatas a9alah s"$u8a &aitu 8"misahan t"$a9i ,l"h 8"n-ua8an
salah satu 7,m8,n"n 9a$i am8u$an a$tin&a 9"n-an a$a m"n-u#ah #a-ian
#a-ian &an- sama 9a$i 7"a9aan ai$ m"na9i #"$#"ntu7 ua8. P"$s&a$atann&a
a9alah 7"mu9ahan m"n-ua8 (,latilitas) 9a$i 7,m8,n"n &an- a7an 9i8isah7an
#"$#"9a satu 9"n-an lainn&a.
=ila suatu am8u$an &an- t"$9i$i atas 9ua "nis ai$an &an- salin- la$ut
a7an 9i8isah7an s"9an-7an t"7anan ua8 atau titi7 9i9ih 7"9uan&a $"lati"
#"$9"7atan ma7a 8"misahan ti9a7 u7u8 9ila7u7an 9"n-an satu 7ali 9"stilasi
s"9"$hana. Hal ini 7a$"na s"lain m"n-an9un- ?at &an- l"#ih mu9ah m"n-ua8
ua8 &an- t"$#"ntu7 (#"$a$ti 8ula 9"stilatn&a) u-a #an&a7 m"n-an9un- ?at
&an- l"#ih su7a$ m"n-ua8.
R"7tifi7asi #"$a$ti m"misah7an 7,m8,n"n7,m8,n"n &an- mu9ah
m"n-ua8 9a$i suatu am8u$an ai$an 9"n-an a$a 8"n-ua8an 9an 7,n9"nsasi#"$ulan-ulan- 9"n-an 8"$8in9ahan massa s"$ta 8anas m"lalui $"flu7s &an-
t"$7"n9ali. !"t"lah itu ua8 9i7,n9"nsasi 9an 7,n9"nsat 9itam8un-.
Diaeter bubble colou
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
12/35
Efisi"nsi 7,nta7 anta$a li7ui9 9an ua8 8a9a 8lat" t"$-antun- 8a9a
#"sa$n&a a-itasi &an- 9is"#a#7an su8lai "n"$-i ,l"h ua8 &an- m"l"*ati li7ui9
8a9a 8i$in-an. Pa9a 7""8atan ua8 &an- $"n9ah ma7a 9ihasil7an "fisi"nsi
8anas &an- $"n9ah 8ula. Hal ini 9is"#a#7an ,l"h tu$unn&a l""l (7"tin--ian)
li7ui9 8a9a 8i$in-an. Ma7in tin--i 7""8atan ua8 ma7a ma7in tin--i u-a
"fisi"nsi 8lat" 7a$"na 7,nta7 &an- 8anan-. Pa9a 7""8atan ua8 &an- san-at
tin--i 8"msu7an li7ui9 7" ua8 9imulai 9an ua8 "n9"$un- m"m#"ntu7
7"$uut. Efisi"nsi ma7simum 8lat" 9ia8ai 9iatas int"$al 7""8atan ua8.
+iam"t"$ 7,l,m #u##l" 9a8at 9it"ntu7an 9"n-an 8$,s"9u$ 7"l"#ihan
7a8asitas. ="#an ua8 ini #"$#"9a 9i #"#"$a8a t"m8at s"hin--a
m"n&"#a#7ancross sectional areaha$us 9i ustifi7asi.
+a"$ah a7tif 8a9a 8i$in- 8a9a bubble-cap
+iam"t"$ K,l,m
(m)
+iam"t"$ utu8
(mm)
+a"$ah (a$"a) a7tif 8a9a
=u##l" a8
0' 060
12 100 0
1C 100 066
24 100 00130 10 04
!8"sifi7asin&a a9alah *
Ka8asitas s"9an- sam8ai tin--i
Efisi"nsi s"9an- sam8ai tin--i
=ia&a instalasi 9an 8"$a*atan l"#ih mahal
Lau ali$ $"n9ah 7a$"na 8$"ssu$" 9$,8 tin--i
K,$,si in--i
C
1. Sie+e Tra%
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
13/35
!i"" t$a& m"$u8a7an "nis t$a& &an- 8alin- s"9"$hana 9i#an9in-7an "nist$a& &an- lain 9an l"#ih mu$ah 9a$i8a9a "nis #u##l" a8. Pa9a !i"" t$a& ua8
nai7 7" atas m"lalui lu#an-lu#an- 8a9a 8lat" 9an t"$9is8"$si 9alam ai$an
s"8anan- 8lat". Bai$an m"n-ali$ tu$un 7" 8lat" 9i #a*ahn&a m"lalui 9,*n ,m"$
9an *"i$.
M"s7i8un si" t$a& m"m8un&ai 7a8asitas &an- l"#ih #"sa$ 8a9a 7,n9isi
,8"$asi &an- sama 9i#an9in-7an 9"n-an #u##l" a8 namun si"" t$a&
m"m8un&ai satu 7"7u$an-an &an- u7u8 s"$ius 8a9a 7""8atan ua8 &an- $"latif
l"#ih $"n9ah 9i#an9in-7an 8a9a 7,n9isi ,8"$asi n,$mal. Pa9a si"" t$a& ali$an
ua8 #"$fun-si m"n"-ah ai$an m"n-ali$ #"#as 7" #a*ah m"lalui lu#an-lu#an-
tia8 8lat" 9i 9"sain m"m8un&ai 7""8atan ua8 minimum &an- m"n"-ah
t"$a9in&a 8"$isti*a ;9um8s< atau ;sh,*"$< &aitu suatu 8"$isti*a 9imana ai$an
m"n-ali$ #"#as m"n-ali$ 7" #a*ah m"lalui lu#an-lu#an- 8a9a 8lat".
K""8atan ua8 minimum ini &an- ha$us amat san-at 9i8"$hati7an 9alam
m"n9"sain si"" t$a& 9an m"na9i 7"sulitan t"$s"n9i$i 9alam 7,n9isi ,8"$asi
s"sun--uhn&a.Efisi"nsi si"" t$a& sama #"sa$n&a 9"n-an #u##l" a8 8a9a 7,n9isi
9"sain &an- sama namun m"nu$un i7a 7a8asitasn&a #"$7u$an- 9i #a*ah 60
9a$i 9"sain.
'
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
14/35
!8"sifi7asin&a a9alah :
Ka8asitas tin--i
Efisi"nsi tin--i
P$"ssu$" 9$,8 s"9an-
=ia&a instalasi 9an 8"$a*atan mu$ah
K,$,si $"n9ah
2. ,al+e Tra%
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
15/35
Dal" t$a& m"m8un&ai 9"si-n &an- 7husus. !"8"$ti !i"" t$a& t"ta8i 9iam"t"$
lu#an-n&a l"#ih #"sa$ &an- 9itutu8i ,l"h m,a#l" fla8s &an- #"$-"$a7 i7a ali$an
ua8 m"nin-7at. Dal" t$a& 9a8at #"$,8"$asi l"#ih "fisi"n 8a9a 7""8atan ali$an
$"n9ah 9a$i8a9a !i"" $a&.
10
!8"sifi7asin&a a9alah :
1. Ka8asitas tin--isan-at tin--i
2. Efisi"nsi tin--i
3. u$n9,*n 4:1 J :1. #"#"$a8a 9"sain 7husus m"na8ai 10:1 atau
l"#ih
4. Ent$ainm"nt s"9an-
. P$"ssu$" 9$,8 s"9an-6. =ia&a 20 l"#ih tin--i 9a$i si"" t$a&
. P"$a*atan s"9an-
C. %,ulin- t"n9"n& s"9an-
'. Ef"7 7,$,si s"9an-
10. A8li7asi utama:
!"#a-ian #"sa$ 7,l,m
M"nan-ani 9imana titi7 9i9ih 8"ntin-
Pan-sa 8asa$ 0
-. A#li'a"i bubble colou !ala !unia in!u"tri
a. De"tila"i S'ala In!u"tri
@mumn&a 8$,s"s 9"stilasi 9alam s7ala in9ust$i 9ila7u7an 9alam
m"na$a ,l"h 7a$"na itu unit 8$,s"s 9a$i 9"stilasi ini s"$in- 9is"#ut s"#a-ai
m"na$a 9"stilasi (M+). M"na$a 9"stilasi #iasan&a #"$u7u$an 2 m"t"$ 9alam
9iam"t"$ 9an tin--i #"$7isa$ anta$a 61 m"t"$. Masu7an 9a$i m"na$a 9"stilasi
#iasan&a #"$u8a ai$ "nuh &aitu ai$an &an- 9"n-an #"$7u$an- t"7anan
s"9i7it saa su9ah a7an t"$#"ntu7 ua8 9an m"mili7i 9ua a$us 7"lua$an a$us
&an- 9iatas a9alah a$us &an- l"#ih ,latil (mu9ah m"n-ua8) 9an a$us #a*ah
&an- t"$9i$i 9a$i 7,m8,n"n #"$at. M"na$a 9"stilasi t"$#a-i 9alam 2 "nis
7at"-,$i #"sa$:
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
16/35
1. M"na$a +"stilasi ti8" !ta-"*is" m"na$a ini t"$9i$i 9a$i #an&a7 8i$in-an
&an- m"mun-7in7an 7"s"tim#an-an t"$#a-i#a-i 9alam s"tia8
8i$in-ann&a 9an
2. M"na$a +"stilasi ti8" B,ntin,us &an- t"$9i$i 9a$i 8"n-"masan 9an
7"s"tim#an-an ai$-asn&a t"$a9i 9i s"8anan- 7,l,m m"na$a.
11
M"na$a 9"stilasi
Mulamula min&a7 m"ntah 9i8anas7an 9alam ali$an 8i8a 9alam fu$na" (tanu$)
sam8ai 9"n-an suhu 30B. Min&a7 m"ntah &an- su9ah 9i8anas7an t"$s"#ut
7"mu9ian masu7 7"9alam 7,l,m f$a7sinasi 8a9a #a-ian flash ham#"$ (#iasan&a
#"$a9a 8a9a s"8"$ti-a #a-ian #a*ah 7,l,m f$a7sinasi). @ntu7 m"na-a suhu 9an
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
17/35
t"7anan 9alam 7,l,m ma7a 9i#antu 8"manasan 9"n-an st"am (ua8 ai$ 8anas 9an
#"$t"7anan tin--i).
Min&a7 m"ntah &an- m"n-ua8 8a9a 8$,s"s 9"stilasi ini nai7 7" #a-ian atas 7,l,m9an s"lanutn&a t"$7,n9"nsasi 8a9a suhu &an- #"$#"9a#"9a. K,m8,n"n &an-
titi7 9i9ihn&a l"#ih tin--i a7an t"ta8 #"$u8a ai$an 9an tu$un 7" #a*ah s"9an-7an
&an- titi7 9i9ihn&a l"#ih $"n9ah a7an m"n-ua8 9an nai7 7" #a-ian atas m"lalui
sun-7u8sun-7u8 &an- 9is"#ut sun-7u8 -"l"m#un-. Ma7in 7" atas suhu &an-
t"$9a8at 9alam 7,l,m f$a7si,nasi t"$s"#ut ma7in $"n9ah s"hin--a s"tia8 7ali
7,m8,n"n 9"n-an titi7 9i9ih l"#ih tin--i a7an t"$8isah s"9an-7an 7,m8,n"n
&an- titi7 9i9ihn&a l"#ih $"n9ah nai7 7" #a-ian &an- l"#ih atas la-i. +"mi7ian
s"lanutn&a s"hin--a 7,m8,n"n &an- m"na8ai 8una7 a9alah 7,m8,n"n &an-
8a9a suhu 7ama$ #"$u8a -as.
12
K,m8,n"n &an- #"$u8a -as ini 9is"#ut -as 8"t$,l"um 7"mu9ian 9iai$7an 9an
9is"#ut LP (Li>uifi"9 P"t$,l"um as). %$a7si min&a7 m"ntah &an- ti9a7
m"n-ua8 m"na9i $"si9u. R"si9u min&a7 #umi m"li8uti 8a$afin lilin 9an as8al.
R"si9u$"si9u ini m"mili7i $antai 7a$#,n s"umlah l"#ih 9a$i 20.
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
18/35
A#li'a"i Di"tila"i
P"misahan min&a7 m"ntah m"na9i #a-ian#a-ian untu7 8"n--unaan
7husus s"8"$ti untu7 t$ans8,$tasi 8"m#an-7it list$i7 8"manas 9ll. P"m"7atan al7,h,l 9"n-an 8"n"$a8an 8anas t"$ha9a8 la$utan hasil
f"$m"ntasi untu7 m"n-hasil7an minuman sulin-.
P"misahan min&a7 7"mi$i 9a$i #ii 7"mi$i
K"l"#ihan +"stilasi:
1. +a8at m"misah7an ?at 9"n-an 8"$#"9aan titi7 9i9ih &an- tin--i.
2. P$,9u7 &an- 9ihasil7an #"na$#"na$ mu$ni.
13
K"7u$an-an +"stilasi:
1. Han&a 9a8at m"misah7an ?at &an- m"mili7i 8"$#"9aan titi7 9i9ih &an-#"sa$.
2. =ia&a 8"n--unaan alat ini $"latif mahal.
Peraatan #eralatan !i"tila"i
K,l,m 9istilasi ha$us 9i$a*at a-a$ 7"#"$sihan 9an 8"n--unaann&a 9a8at
s",8timal mun-7in 9ila7u7an s"#a-ai #"$i7ut :
1. P"n-a$uh 8anas 7,l,m 8a9a unit 7,l,m 9istilasi t"$#atas 8a9a
7,n9"ns,$ 9an 8"n9i9ih ulan- ($"#,il"$) 7a$"na 8a9a umumn&a
7,l,m t"$s"#ut 9iis,lasi s"hin--a 7"hilan-an 7al,$ s"8anan-
7,l,m $"latif 7"il
2. @ntu7 um8an &an- #"$u8a ?at ai$ 8a9a titi7 -"l"m#un-n&a (>
1) &aitu ai$an "nuh 7al,$ &an- 9i#"$i7an 8a9a 8"n9i9ih ulan-
http://ccitonline.com/e-learning/mod/wiki/view.php?wid=31&userid=0&groupid=0&page=DESTILASIhttp://ccitonline.com/e-learning/mod/wiki/view.php?wid=31&userid=0&groupid=0&page=DESTILASIhttp://ccitonline.com/e-learning/mod/wiki/view.php?wid=31&userid=0&groupid=0&page=DESTILASIhttp://ccitonline.com/e-learning/mod/wiki/view.php?wid=31&userid=0&groupid=0&page=DESTILASI -
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
19/35
sama 9"n-an &an- 9i7"lua$7an 8a9a 7,n9"ns,$. @ntu7 um8an
&an- #"$*uu9 s"lain ai$an "nuh 7"#utuhan 7u7us 8"manas
9ihitun- 9"n-an n"$aa 8anas (n"$aa "ntal8i).
A9s,$8si atau 8"n"$a8an a9alah 8$,s"s 8"misahan #ahan 9a$i am8u$an -as atau
ai$ #ahan &an- a7an 9i8isah7an 9ita$i7 ,l"h 8"$mu7aan ?at 8a9at &an- m"n&"$a8
(a9s,$#"n). =iasan&a 8a$ti7"l8a$ti7"l 7"il ?at 8"n&"$a8 9it"m8at7an 7" suatu
ham8a$an t"ta8 9an flui9a 7"mu9ian 9iali$7an m"lalui ham8a$an t"ta8 t"$s"#ut
sam8ai ?at 8a9at itu m"n9"7ati "nuh 9an 8"misahan &an- 9i7"h"n9a7i ti9a7 9a8at
#"$lan-sun- la-i. K"#an&a7an ?at 8"n-a9s,$8si a9alah a9s,$#"n. =ahan#ahan
&an- #"$8,$i 9an a9s,$8si #"$lan-sun- t"$utama 8a9a 9in9in-9in9in- 8,$i.
P"misahan t"$a9i 7a$"na 8"$#"9aan #i#it m,l"7ul atau 7a$"na 8"$#"9aan
8,la$itas m"n&"#a#7an s"#a-ian m,l"7ul m"l"7at 8a9a 8"$mu7aan itu l"#ih "$at
9a$i8a9a m,l"7ulm,l"7ul lainn&a. Misaln&a lim#ah in9ust$i 8"nuian 7ain
#ati7 9ia9s,$8si ?at *a$nan&a 9"n-an m"n--una7an a$an- t"m8u$un- 7"la8a &an-
su9ah 9ia7tif7an. Lim#ah "l"7t$,8latin- &an- m"n-an9un- ni7"l l,-am #"$at
ni7"l 9ia9s,$8si 9"n-an ?",lit &an- 9ia7tif7an.
14
b. Ab"orber !an Stri##er
A#s,$#"$ 9an st$i88"$ a9alah alat &an- 9i-una7an untu7
m"misah7an satu 7,m8,n"n atau l"#ih 9a$i am8u$ann&a m"n--una7an
8$insi8 8"$#"9aan 7"la$utan. !,lut a9alah 7,m8,n"n &an- 9i8isah7an 9a$i
am8u$ann&a s"9an-7an 8"la$ut (solvent s"#a-aiseparating agent)a9alah
ai$an atau -as &an- m"la$ut7an s,lut. Ka$"na 8"$#"9aan 7"la$utan inilah
t$ansf"$ massa s,lut 9a$i fas" satu 7" fas" &an- lain 9a8at t"$a9i.
A#s,$#si a9alah ,8"$asi 8"misahan s,lut 9a$i fas" -as 7" fas" ai$
&aitu 9"n-an m"n-,nta77an -as &an- #"$isi s,lut 9"n-an 8"la$ut ai$
(s,l"n 5 a#s,$#"n ) &an- ti9a7 m"n-ua8. !t$i88in- a9alah ,8"$asi
8"misahan s,lut" 9a$i fas" ai$ 7" fas" -as &aitu 9"n-an m"n-,nta77an
ai$an &an- #"$isi s,lut" 9"n-an 8"la$ut -as (stripping agent) &an- ti9a7
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
20/35
la$ut 7" 9alam ai$an.
="$9asa$7an a$a 7,nta7 anta$ fas" alat t$ansf"$ massa 9ifusi,nal
9i#a-i m"na9i 2 "nis &aitu :
1. 8$,s"s 7"s"im#an-an 9imana ,8"$asi
9"n-an 7"s"im#an-an anta$ fas" &aitu alat 9"n-an 7,nta7
#"$tin-7at (stage wise
contact 5 discreet ) misaln&a m"na$a
m"n--una7an 8lat atau t$a&.
2. 8$,s"s 9i7,nt$,l 7""8atan t$ansf"$
massa &aitu alat 9"n-an 7,nta7 7,ntin&u ( continuous
contact ) misaln&a m"na$a s"m#u$ -"l"m#un- atau m"n--una7an #ahanisian (8a7in-).
K,l,m A#s,$8si
A9alah suatu 7,l,m atau ta#un- t"m8at t"$a9in&a 8$,s"s 8"n-a#s,$#si
(8"n&"$a8an58"n--um8alan) 9a$i ?at &an- 9il"*at7an 9i 7,l,m5ta#un- t"$s"#ut.
!t$u7tu$ &an- t"$9a8at 8a9a 7,l,m a#s,$#"$ 9i#a-i m"na9i ti-a #a-ian &aitu:
=a-ian atas: !8$a& untu7 m"-u#ah -as in8ut m"na9i fas" ai$
=a-ian t"n-ah: Pa7"9 t,*"$ untu7 m"m8"$luas 8"$mu7aan s"ntuh
s"hin--a mu9ah untu7 9ia#s,$#si.
=a-ian #a*ah: In8ut -as s"#a-ai t"m8at masu7n&a -as 7" 9alam
$"a7t,$.
1
P$insi8 K"$a K,l,m A#s,$8si
K,l,m a#s,$#si a9alah s"#uah 7,l,m 9imana a9a ?at &an- #"$#"9a fas"m"n-ali$ #"$la*anan a$ah &an- 9a8at m"n&"#a#7an 7,m8,n"n 7imia 9it$ansf"$
9a$i satu fas" ai$an 7" fas" lainn&a t"$a9i ham8i$ 8a9a s"tia8 $"a7t,$ 7imia.
P$,s"s ini 9a8at #"$u8a a#s,$8si -as 9"stilasi 8"la$utan &an- t"$a9i 8a9a s"mua
$"a7si 7imia.
Bam8u$an -as &an- m"$u8a7an 7"lua$an 9a$i $"a7t,$ 9ium8an7an 7"#a*ah
m"na$a a#s,$#"$. +i9alam a#s,$#"$ t"$a9i 7,nta7 anta$ 9ua fasa &aitu fasa -as
9an fasa ai$ m"n-a7i#at7an 8"$8in9ahan massa 9ifusi,nal 9alam um8an -as 9a$i
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
21/35
#a*ah m"na$a 7" 9alam 8"la$ut ai$ s8$a&"$ &an- 9ium8an7an 9a$i #a-ian atas
m"na$a. P"$isti*a a#s,$#si ini t"$a9i 8a9a s"#uah 7,l,m &an- #"$isi 8a7in-
9"n-an 9ua tin-7at. K"lua$an 9a$i a#s,$#"$ 8a9a tin-7at I m"n-an9un- la$utan
9a$i -as &an- 9imasu77an ta9i.
am#a$ 9iatas a9alah ,nt,h 8$,s"s !"#uah 7,l,m 9"stilasi u-a 9a8at 9i-una7an
untu7 m"n9au$ ulan-. A#s,$#"$ &an- t"$8,lusi 9il"*at7an 7"9alam 9"stilasi
7,l,m. +i#a*ahn&a 8"la$ut 9i7um8ul7an 9an 9i7i$im 7"m#ali 7" a#s,$#"$.
c. Re'ti)i'a"i
R"7tifi7asi a9alah m"misah7an suatu 7,m8,n"n &an- mu9ah m"n-ua89a$i suatu am8u$an 9"n-an a$a 8"n-ua8an 9an 7,n9"nsasi #"$ulan-ulan-
9"n-an 8"$8in9ahan massa t"ta8 8anas m"lalui $"flu7s &an- t"$7"n9ali 9an 9i
7,n9"nsasi 9an 7,n9"nsat 9itam8un-.
Pa9a $"7tifi7asi ua8 nai7 s"9a8at mun-7in 9i7,nta77an 9"n-an #ai7
9"n-an ai$an m"n-ali$ 7"m#ali ($"flu7) 9alam a$ah &an- #"$la*anan. Pa9a saat
7,nta7 t"$a9i 8"$8in9ahan massa 9ana 8anas. K,m8,n"n &an- mu9ah m"n-ua8
&an- t"$9a8at 9alam ua8 a7an m"n-"m#un 9alam ai$an &an- m"n-ali$ #ali7
s"lanutn&a #"$sama ai$an m"nuu 7"#a*ah.K,m8,n"n mu9ah m"n-ua8 &an-
t"$9a8at 9alam ai$an a7an m"n-ua8 9an s"lanutn&a #"$sama ua8 nai7 7"atas.
16
+"n-an a$a ini 7,ns"nt$asi 7,m8,n"n mu9ah m"n-ua8 9an &an- t"$9a8at
9i9alam ua8 a7an m"nin-7at7an 9a$i #a*ah 7" atas 9an 7,ns"nt$asi 7,m8,n"n
su7a$ m"n-ua8 &an- t"$9a8at 9alam ai$an &an- m"n-ali$ 7"#a*ah a7an
m"nin-7at7an 9a$i atas 7"#a*ah. A7i#atn&a a7an 9i8"$,l"h 8"misahan l"#ih
#an&a7 9a$i 8a9a 9"stilasi s"9"$hana.
+"n-an $"7tifi7asi am8u$an ai$an 9a8at 9i8isah7an m"na9i 7,m8,n"n
7,m8,n"n &an- 8$a7tis mu$ni. +"n-an a$a ini 9i#utuh7an 8"$alatan &an-
7,m8l"7s. +an m"m"$lu7an 8anas &an- l"#ih #an&a7 (7a$"na ai$an &an- 9i
ua87an 9i ali$7an 7"m#ali s"#a-ian 7"9alam alat 8"n-ua8 9alam #"ntu7 $"flu7s
s"hin--a ai$an ha$us 9iua87an #"$ulan- 7ali5$"&l").
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
22/35
R"7tifi7asi N,$mal :
1. P"n-ua8an 7,m8,n"n7,m8,n"n ai$an &an- l"#ih mu9ah m"n-ua8
9i9alam alat 8"n-ua8
2. P"$8in9ahan massa 9an 8anas 9alam 7,l,m $"7tifi7asi3. K,n9"nsasi ua8 &an- 7"lua$ 9a$i uun- atas 7,l,m 9i 9alam 7,n9"ns,$
4. M"m#a-i ali$an 7,n9"nsasat m"na9i ai$an &an- m"n-ali$ 7"m#ali 7"
7,l,m 9an 9"stilat &an- a7an 9i am#il.
. P"n9in-inan lanut 9alam s"#uah alat 8"n9in-in 9a$i 9"stilat &an- a7an 9i
am#il
6. P"nam8un- 9"stilat 9alam s"#uah #"ana
. P"n-"lua$an $"si9u
C. P"n9in-in lanut 9a$i $"si9u &an- 9i 7"lua$7an
'. P"nam8un- $"si9u 9alam #"ana
Perbe!aan *
De"tila"i * 7,n9"nsasin&a t"$a9i 1G 9an 8"misahan 7,m8,n"n &an- l"#ih
mu9ah m"n-ua8.
Re'ti)i'a"i *7,n9"nsasin&a #"$ulan-ulan- 9an 8"misahan 7,m8,n"n &an-
l"#ih mu9ah 9an sulit m"n-ua8.
Per"aaan De"tila"i !an Re'ti)i'a"i *
P"misahan 7,m8,n"n #"$u8a ai$an 8"misahan 9"n-an a$a 8"n-ua8an 9an
9"stilatn&a #"$u8a ai$an.
(erugian Re'ti)i'a"i *
1 R"7tifi7asi *a7tu &an- 9i#utuh7an lama2 8"$alatann&a &an- 9i#utuh7an l"#ih 7,m8l"7s
3 8"manasan l"#ih #"sa$ s"hin--a #ia&a &an- 9i8"$lu7an l"#ih #an&a7
4 s"lalu #utuh #an&a7 8"manasan 8a9a tia8 taha8n&a
1 @ntu7 m"mulai 8$,s"s $"7tifi7asi 7,l,m 9i isi 9"n-an ai$an
am8u$an &an- a7an 9i8isah7an 9i9i9ih7an 9alam alat 8"n-ua8. @a8 &an-
tim#ul 9i "m#un7an s"a$a s"m8u$na 9alam 7,n9"ns,$ 9an s"mua
7,n9"sat &an- t"$#"ntu7 9i 7"m#ali7an 7" 9alam 7,l,m. !"t"lah m"na9i
7"s"tim#an-an anta$a $"flu7s ua8 &an- nai7 9an muatan ai$an(h,l" u8
8a9a s"tiua8 ai$an 9i anta$a #"n9a 8"n-isi59i9alam #"n9a aal58a7in-).!"t"lah itu #a$ulah ai$an &an- 9i8"$,l"h (8$,9u7 atas) 9alam 7,n9"ns,"$
m"na8ai 7"mu$nian &an- ,8timal 9an 8"n-am#ilan 9"stilat su9ah 9a8at
9i mulai 8"n-am#ilan 9"stilasi 9ila7u7an s"#"lum 7"s"tim#an-an
9i8"$,l"h &aitu s"-"$a s"t"lah 9ila7u7an s"#"lum 7"s"tim#an-an
9i8"$,l"h &aitu s"-"$a s"t"lah 9"$aat 7"mu$nian &an- 9iha$a87an t"$a8ai
(9it"ntu7an 9"n-an analisis58"n-u7u$ t"m8"$atu$ 9alam 7,l,m).
P"$#an9in-an anta$a 7uantitas 7,n9"nsat &an- 9i 7"m#ali7an
7"7,l,m (7uantitas $"flu7s) 8"$satuan *a7tu 9is"#ut 8"$#an9in-an $"flu7
9an m"$u8a7an #"sa$an 8"ntin- 9alam $"7tifi7asi. @ntu7 m"m8"$,l"h
8"misahan &an- #ai7 ma7a 9i t"ta87an 8"$#an9in-an minimum.
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
23/35
Pa9a 8"$#an9in-an $"flu7s &an- $"latif 7"il &aitu #an&a7 s"9i7it l"#ih
#"sa$ 9a$i 8a9a 8"$#an9in-an $"flu7s minimum #ia&a 8"manasan $"latif
mu$ah. Namun 7,l,m7,l,mn&a m"m"$lu7an l"#ih #an&a7 8"$l"n-7a8an
9an m"na9i l"#ih mahal.
+"n-an 8"$#n9in-an $"flu7s &an- $"latif #"sa$ #ia&a 8"masa$ana9i l"#ih tin--i t"ta8i #ia&a instalasin&a l"#ih mu$ah s"ma7in 7"il
8"$#an9in-an $"flu7s s"ma7in #"sa$ umlah taha8 8"misahan t",$"tis &an-
9i8"$lu7an.umlah taha8 t",$"tis ini 9is"#ut u-a umlah 8"lat t",$"tis.
P"lat t",$"tis &an- 9i ma7su9 9isini #"7uanlah 8"lat &an-
s"sun--uhn&a m"lain7an #a-ian $"7tifi7asi . #a-ian ini t"$a9i suatu
7"s"tim#an-an &an- s"m8u$na (9alam hu#un-ann&a 9"n-an 8"$8in9ahan
massa 9an 8anas) anta$a ua8 &an- nai7 9an ai$an &an- m"n-ali$ 9i#ali7
7"#a*ah. an- 9ima7su9 9"n-an 8"lat 8$a7tis a9alah 8"lat 7,l,m &an-
s"sun--uhn&a5tin--i un--ul "a7 &an- s"suai.
+"$aat 8"misahan 8a9a 8"lat 8$a7tis s"lalu l"#ih 7"il 9a$i 8a9a
8"lat t",$"tis. @7u$an 9"$aat 8"misahan 9a8at #"$u8a 8"$#an9in-an8"n-a&aan ("n$ih"m"nt $"ti,) &aitu 8"$#an9in-an anta$a 9"$aat
8"misahan &an- s"sun--uhn&a 9ia8ai 9an &an- 9i mun-7in7an s"a$a
t",$"tis 9a$i suatu 8"lat (#iasan&a anta$a 0 9an 0').
"nis"nis $"7tifi7asi #"$9asa$7an 8a9a :
1. Kuantitas
2. K,m8,sisi
3. "nis am8u$an &an- a7an 9i 8isah7an
4. P"$s&a$tan &an- #"$hu#un-an 9"n-an 7"mu$nian 8$,9u7.
Maammaam 8$,s"s $"7tifi7asi #"$9asa$7an 8$,s"sn&a :
1. R"7tifi7asi 7,ntinu 9an ta7 7,ntinu
2. R"7tifi7asi n,$mal 9an maam
3. R"7tifi7asi 9"n-an #ahan 8"n,l,n- ($"7tifi7asi a"$,t$,8 $"7tifi7asi
"7t$a7tif)
1C
Pa9a $"7tifi7asi t"$s"#ut 9ila7sana7an 8a9a 9ua 8$,s"s &an- #"$#"9a :
1. P"$#an9in-an $"flu7s 9i8"$tahan7an 7,nstan.
Hal ini m"man- han&a m"m"$lu7an 7"$a 8"n-,8"$asian atau
8"n-"n9alian &an- l"#ih s"9i7it namun 7,m8,sisi 9i9alam la#u 9an 7,l,m#"$u#ah. +"n-an 9"mi7ian 7,m8,sisi 8$,9u7 atas u-a t"$u #"$u#ah
s"hin--a 9"stilat s"$in- ha$us 9itam8un- 9alam f$a7si &an- #"$#"9a#"9a.
2. K,m8,sisi 9"stilat 9i8"$tahan7an 7,nstan
"ta8i 7a$"na f$a7si ?at &an- l"#ih mu9ah m"n-ua8 9i9alam la#u 9an
7,l,m m"nu$un t"$us 7,m8,sisi 9"stilat &an- 7,nstan han&a mun-7in
9ia8ai #ila 8"$#an9in-an $"flu7s 9inai7an t"$us. i7a 8"$#an9in-an
$"flu7s ti9a7 la-i "7,n,mis 9an 7,ns"nt$asi t"$lalu tin--i s"hin--a
m"$u-i7an $"7tifi7asi ha$us 9ih"nti7an. K"mu9ian $"si9u ha$us
9i7"lua$7an lan-sun- 9a$i alat 8"n-ua8 la#u.
%$a7sinasi a9alah suatu 8$,s"s 8"misahan s"n&a*a J s"n&a*a #"$9asa$7an
tin-7at 7"8,la$an. umlah 9an s"n&a*a &an- 9a8at 9i8isah7an m"na9i f$a7si
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
24/35
#"$#"9a J #"9a t"$-antun- 8a9a "nis tum#uhan. Pa9a 8$a7t"7n&a 9alam
m"la7u7an f$a7sinasi 9i-una7an 9ua m"t,9" &aitu 9"n-an m"n--una7an ,$,n-
8isah 9an 7$,mat,-$afi 7,l,m.
B,$,n- 8"misah atau ,$,n- 8isah a9alah 8"$alatan la#,$at,$ium &an-
9i-una7an 9alam "7st$a7si ai$ai$untu7 m"misah7an 7,m8,n"n7,m8,n"n
9alam suatu am8u$an anta$a 9ua fas" 8"la$ut 9"n-an9"nsitas#"$#"9a &an-
ta7am8u$.
+"stilasi #"$tin-7at atau f$a7sinasi a9alah 8$,s"s 8"misahan 9"stilasi 7"
9alam #a-ian#a-ian 9"n-an titi7 9i9ih ma7in lama ma7in tin--i &an- s"lanutn&a
8"misahan #a-ian#a-ian ini 9ima7su97an untu7 9"stilasi ulan-. +"stilasi
#"$tin-7at m"$u8a7an 8$,s"s 8"mu$nian ?at5s"n&a*a ai$ 9imana ?at
8"nam8u$n&a #"$u8a s"n&a*a ai$ &an- titi7 9i9ihn&a $"n9ah 9an ti9a7 #"$#"9a
auh 9"n-an titi7 9i9ih s"n&a*a &an- a7an 9imu$ni7an. +"n-an 8"$7ataan lain
9"stilasi ini #"$tuuan untu7 m"misah7an s"n&a*as"n&a*a 9a$i suatu am8u$an
&an- 7,m8,n"n7,m8,n"nn&a m"mili7i 8"$#"9aan titi7 9i9ih $"latif 7"il.
+"stilasi ini 9i-una7an untu7 m"misah7an am8u$an as"t,nm"tan,l 7a$#,n t"t$a
7l,$i9at,lu"n 9ll. Pa9a 8$,s"s 9"stilasi #"$tin-7at 9i-una7an 7,l,m f$a7sinasi
&an- 9i8asan- 8a9a la#u 9"stilasi. uuan 9a$i 8"n--unaan 7,l,m ini a9alah untu7
m"misah7an ua8 am8u$an s"n&a*a ai$ &an- titi7 9i9ihn&a ham8i$ sama5ti9a7
#"-itu #"$#"9a. s"9an-7an s"n&a*a &an- titi7 9i9ihn&a l"#ih tin--i i7a #"lum
m"na8ai ha$-a titi7 9i9ihn&a ma7a s"n&a*a t"$s"#ut a7an m"n"t"s 7"m#ali 7"
9alam la#u 9"stilasi &an- a7hi$n&a i7a 8"manasan 9ilanut7an t"$us a7an
m"na8ai ha$-a
1'
titi7 9i9ihn&a. !"n&a*a t"$s"#ut a7an m"n-ua8 m"n-"m#un 9an tu$un5m"n"t"s
s"#a-ai 9"stilat.
Maam J maam 8$,s"s f$a7sinasi:
a) P$,s"s %$a7sinasi K"$in- (Winterization)
%$a7sinasi 7"$in- a9alah suatu 8$,s"s f$a7sinasi &an- 9i9asa$7an 8a9a
#"$at m,l"7ul 9an 7,m8,sisi 9a$i suatu mat"$ial. P$,s"s ini l"#ih mu$ah
9i#an9in-7an 9"n-an 8$,s"s &an- lain namun hasil 7"mu$nian
f$a7sinasin&a $"n9ah.
#) P$,s"s %$a7sinasi =asah (Wet Fractination)
http://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Ekstraksi_cair-cair&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/wiki/Densitashttp://id.wikipedia.org/wiki/Densitashttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Ekstraksi_cair-cair&action=edit&redlink=1http://id.wikipedia.org/wiki/Densitas -
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
25/35
%$a7sinasi #asah a9alah suatu 8$,s"s f$a7sinasi 9"n-an m"n--una7an ?at
8"m#asah (Wetting Agent) atau 9is"#ut u-a
8$,s"s!drophilization atau detergent8$,s"s. Hasil f$a7si 9a$i 8$,s"s ini
sama 9"n-an 8$,s"s f$a7sinasi 7"$in-.
) P$,s"s %$a7sinasi 9"n-an m"n--una7an !,l"nt (8"la$ut)5 "olvent
Fractionation
Ini a9alah suatu 8$,s"s f$a7sinasi 9"n-an m"n--una7an 8"la$ut. +imana
8"la$ut &an- 9i-una7an a9alah as"t,n. P$,s"s f$a7sinasi ini l"#ih mahal
9i#an9in-7an 9"n-an 8$,s"s f$a7sinasi lainn&a 7a$"na m"n--una7an
#ahan 8"la$ut.
9) P$,s"s %$a7sinasi 9"n-an P"n-"m#unan (Fractional Condentation)
P$,s"s f$a7sinasi ini m"$u8a7an suatu 8$,s"s f$a7sinasi &an- 9i9asa$7an
8a9a titi7 9i9ih 9a$i suatu ?at 5 #ahan s"hin--a 9ihasil7an suatu 8$,9u7
9"n-an 7"mu$nian &an- tin--i. %$a7sinasi 8"n-"m#unan ini m"m#utuh7an
#ia&a &an- u7u8 tin--i namun 8$,s"s 8$,9u7si l"#ih "8at 9an
7"mu$niann&a l"#ih tin--i.
1'
1. Te'nologi terbaru !ari #eralatan bubble colou
a. Ab"orb"i CO2engguna'an 'olo gelebung ber#ancaran &et / &et
bubble colun0.
%"n,m"na 7""8atan 8ana$an atuh u7u8 s"$in- t"$a9i 9i alam. !"#a-ai
,nt,h a9alah ai$ t"$un. "na-a 9,$,n- 9a$i atuhn&a ai$ s"a$a "$ti7al m"nuu
8"$mu7aan ai$ a7an m"m#a*a -"l"m#un- u9a$a 7"il 7" 9alam m"9ium $"a7t,$.
M,m"ntum (tum#u7an) ali$an ai$an 9a8at m"m#a*a -"l"m#un- #"$i7utn&a
s"a$a l"n-7a8 7" 9asa$ vessel. Ali$an ai$ &an- atuh m"nuu satu l""l 8"$mu7aan
ai$an t"$s"#ut a7an m"na$i7 u9a$a s"7"lilin-n&a s"8anan- ali$an. Ini a7an
m"manin- 8"$mu7aan ai$an untu7 m"m#"ntu7 t"$,m8"t. i7a 7""8atan ali$an
u7u8 tin--i -"l"m#un-J-"l"m#un- u9a$a a7an t"$ta$i7 7" #a*ah &aitu
m"n-i7uti -"$a7an ai$an 9an 7"mu9ian a7an nai7 7"8"$mu7aan ai$an t"$s"#ut.
Hal ini t"$a9i 9i7a$"na7an 9ua alasan :
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
26/35
1 @9a$a &an- t"$8"$an-7a8 anta$a #atas ali$an atuh 9an 8$,fil 8"$mu7aan
#"$#"ntu7 t"$,m8"t a9alah &an- t"$#a*a 9i #a*ah 8"$mu7aan.
2 u$#ul"nsi 8"$mu7aan 9a$i ali$an atuh a7an #"$am8u$ 9"n-an u9a$a
9alam 8usa$an "99& (edd! current) 9an t"$#a*ah auh 9i #a*ah
8"$mu7aan.P"$#"9aan #an&a7n&a u9a$a &an- t"$#a*a 8a9a s"tia8 ali$an 9a8at 9ilihat
i7a m"$"7a 9i#ia$7an atuh 8a9a 8"$mu7aan ai$ &an- t"nan-. Ali$an &an- 8"lan
ti9a7 a7an m"m#"ntu7 s"umlah -"l"m#un--"l"m#un- &an- si-nifi7an t"ta8i
ali$an &an- l"#ih "8at a7an m"m#"ntu7 -"l"m#un--"l"m#un- &an- 9a8at
m"nim#ul7an a*an -"l"m#un-. Pa9a f"n,m"na t"$s"#ut a7an t"$a9in&a suatu
8$,s"s 8"$8in9ahan massa 9imana a7an t"$a9i 8"$8in9ahan massa -as 7"9alam
fasa ai$. +alam 8"$8in9ahan massa 9i7"nal 9ua a$a 8"$8in9ahan &aitu 7,n"7si
9an 9ifusi. Massa #"$8in9ah s"a$a 7,n"7si 7a$"na t"$#a*a ali$an 9an ali$an
9is"#a#7an ,l"h -a&a 9a$i lua$ sist"m. +alam 9ifusi m,l"7ulm,l"7ul #"$-"$a7
satu t"$ha9a8 &an- lain 7a$"na a9an&a -a&a 8"n--"$a7 9i9alam sist"m &aitu
8"$#"9aan 7,ns"nt$asi. M,l"7ulm,l"7ul -as #"$-"$a7 7" satu a$ah 9i anta$a
m,l"7ulm,l"7ul ai$an s"9an-7an m,l"7ulm,l"7ul ai$an mun-7in 9iam atau
#"$-"$a7 9"n-an a$ah &an- #"$la*anan.
K"untun-an 7,l,m -"l"m#un- 8ana$an 9ianta$an&a a9alah s"9"$hana
9alam 8"$anan-an mu9ah 9alam 8"n-,8"$asian 9an 8"m"liha$aann&a ,lum"
$"a7t,$ &an- 9i#utuh7an 7"il u7u$an 9iam"t"$ -"l"m#un- &an- t"$9is8"$si
7"9alam ai$an 7"il luas a$"a s8"si7 anta$ fasa #"sa$ s"$ta 9a8at m"m8"$,l"h
7,"fisi"n 8"$8in9ahan massa &an- san-at #"sa$ a8a#ila 9i#an9in-7an 9"n-an "nis7,l,m -"l"m#un- 7,n"nsi,nal lainn&a. !"lain itu 8"nam8u$an &an- t"$a9i
anta$ fasa -asai$ 9i8"$,l"h s"n9i$i 9a$i -"$a7an tum#u7an ai$an &an-
m"num#u7 ai$an sta-nan &an- t"$9a8at 9i9alam 7,l,m tum#u7an t"$s"#ut a7an
m"m#"ntu7 lu#an- s"8"$ti t"$,m8"t s"$ta -as a7an t"$hisa8 9an a7an t"$8"$an-7a8
9ianta$a "lah lu#an- t"$s"#ut.
20
um#u7an t"$s"#ut 9a8at m"m#"ntu7 8usa$an "99& s"hin--a 9"mi7ian
ti9a7 9i8"$lu7an la-i alat 8"n-a9u7. K"mam8uan 8usa$an edd! ini t"$-antun- 8ula8a9a 9iam"t"$ 7,l,m downcomer &an- a7an 9i9isain.
+alam 8"ma7aian 7,l,m -"l"m#un- 8ana$an 9i8"$lu7an 8"mahaman
&an- #ai7 m"n-"nai 8"$isti*a 8"$8in9ahan massa &an- t"$7ait 9"n-an masalah
mi#ing (8"n-a9u7an) 9an hi9$,9inami7a. +alam m"m#ahas 8"$8in9ahan massa 9i
9alam 7,l,m -"l"m#un- &an- m"li#at7an suatu $"a7si 7imia masalah &an-
m"na$i7 untu7 9it"liti a9alah m"n"ntu7an 7,nstanta5t"ta8an lau $"a7si &aitu suatu
#"sa$an &an- 9i8"$,l"h atau #"$-antun- 9a$i ,$9, suatu $"a7si 7imia 9an 9a8at
m"n"ntu7an $"a7si t"$s"#ut "8at atau lam#at. P"$8in9ahan massa 9a$i fasa -as 7"
fasa ai$ a7i#at a9an&a -$a9i"n 7,ns"nt$asi 8a9a film ai$an 9i8"n-a$uhi ,l"h
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
27/35
sifat fisis #ahan 8,la ali$ 9an $"sim 8,la ali$an. Atas 9asa$ 8h"n,m"na itu ma7a
7,"fisi"n 8"$8in9ahan massa m"$u8a7an fun-si multi8l" a$ia#l". P"n"litian
8"$8in9ahan massa s"lalu 9ima7su97an untu7 m"m8"$,l"h m,9"l mat"mati7 &an-
m"n&ata7an hu#un-an fun-si,nal anta$a 7,"fisi"n 8"$8in9ahan massa fasa ai$
9"n-an a$ia#l"a$ia#"l 8"$anan-an &an- 9i8an9an- $"l"an &aitu 9iam"t"$
7,l,m lau si$7ulasi ai$an 9an -as diameter nozzle 9an a$a7 nozzle 9"n-an
8"$mu7aan ai$.
+alam 8$,s"s 8"$8in9ahan massa -as 7"9alam fasa ai$ &an- m"li#at7an
suatu $"a7si 9i 9alam suatu 7,l,m -"l"m#un- 8ana$an salah satu hal &an-
8"ntin- untu7 9i7"tahui a9alah lau $"a7si 7imia untu7 8$,s"s t"$s"#ut &aitu
#"sa$an &an- m"n&ata7an umlah m,l $"a7tan 8"$satuan ,lum" &an- #"$"a7si
9alam satuan *a7tu t"$t"ntu. Ha$-a 7,nstanta lau $"a7si ($) 9i9alam suatu 7,l,m
-"l"m#un- 8ana$an 9a8at 9it"ntu7an m"lalui 8"$,#aan 8$,fil 8"$u#ahan7,ns"nt$asi la$utan NaOH 9alam 7,l,m -"l"m#un- 8"$satuan *a7tu t"$t"ntu.
!"lain itu u-a untu7 8"mahaman hi9$,9inami7an&a 7ita a7an m"n-hitun- holdup
fasa -as. A9a8un tuuan 9a$i 8"n"litian ini a9alah m"lihat 8"n-a$uh lau ali$
,lum"t$i7 ai$an (L) t"$ha9a8 lau ali$ ,lum"t$i7 -as &an- t"$hisa8 () 8a9a
8anan- 8i8a downcomer t"$"lu8 (/) &an- 7,nstanm"n-hitun- holdup fasa -as
s"$ta 7in"ti7a $"a7si a#s,$8si -as BO2.
+alam stu9i hi9$,9inami7a 7,l,m a#s,$8si 9i8"$,l"h -am#a$an #ah*a
t"$n&ata s"ma7in #"sa$ 7""8atan 8ana$an ai$an "t 9an u7u$an 9iam"t"$ n,??l"
a7an m"n-hasil7angas entrainmet &an- 9i8"$,l"h s"ma7in #"sa$ 9an "n9"$un-#"$7,$"lasi lin"a$ t"$ha9a8 lau 7""8atan 8ana$an ai$an "t. ="-itu u-a untu7
-as h,l9 u8 &an- 9ihasil7an "n9"$un- #"$7,$"lasi lin"a$ t"$ha9a8 7""8atan
ai$an "t.
2
%"n,m"na 9asa$ :
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
28/35
2C
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
29/35
b. Aial ab"orb"i o'"igen !ala air #a!a 'olo gelebung
ber"e'at +erti'al
K,l,m #u##l" (-"l"m#un-) #an&a7 9i-una7an 9alam in9ust$i 7imia
anta$a lain s"#a-ai a#s,$#"$ f"$m"nt,$ 9an $"a7t,$ 9imana t"$a9i $"a7si anta$a-as 9an li>ui9a &an- 9alam 8$,s"s t"$s"#ut san-at m"m"$lu7an 9a"$ah 7,nta7
&an- #"sa$ anta$a 7"9ua 8has" t"$s"#ut. K,l,m #u##l" a9alah 8"$alatan &an-
s"9"$hana 9an ti9a7 mahal. K,l,m #u##l" m"$u8a7an alat 7,nta7 9imana -as
&an- masu7 #"$u8a #u##l" #"$-"$a7 s"a$a $"latif t"$ha9a8 8has" li>ui9a
7,ntin&u. as masu7 m"lalui s8a$-"$ 8a9a 9asa$ 7,l,m #"-itu -as masu7
7"9alam 7,l,m ma7a li>ui9a a7an m"n-"m#an-. +alam 7,l,m -as t"$9is8"$si 7"
9alam 8has" li>ui9a 9alam #"ntu7 -"l"m#un--"l"m#un- 7"il &an- #"$a7i#at
luas 7,nta7n&a m"na9i #"sa$. P"$8in9ahan massa t"$a9i s"lama 8"m#"ntu7an
-"l"m#un- 9an u-a s"lama -"l"m#un- nai7 7" 8"$mu7aan. +alam 8a8"$ ini a7an
9i#uat suatu m,9"l &an- 9i7"m#an-7an untu7 m"m8$"9i7si 8$,fil 7,ns"nt$asi
,G&-"n &an- m"la$ut s"a$a aGial 9alam 7,l,m "$ti7al. P$,fil &an- t"$#"ntu79i8"n-a$uhi ,l"h #"#"$a8a fa7t,$ misaln&a ,l"h 7,"ffisi"n 8"$8in9ahan massa
-asli>ui9a s"a$a ,"$all ,l"h 7,"ffisi"n 9is8"$si aGial 9an $a9ial 8has"li>ui9a
9an 8"$#"9aan -",m"t$i h&9$,9&nami 9an sifatsifat ,8"$asi,nal 7,l,m
-"l"m#un- t"$s"#ut. M,9"l &an- 9i7"m#an-7an ini a7an m"mun-7in7an untu7
m"m#uat 8$"9i7si ,G&-"n t"$la$ut 9alam #"$#a-ai a$ah aGial 9alam 7,l,m
-"l"m#un-.
="#"$a8a 8"n"liti &an- t"lah m"la7u7an 8"n"litian ini anta$a lain =la?" at
al (2003) &an- m"n--una7an 8"$samaan ,ntinuit& 9an 8"$samaan m,m"ntum
untu7 am8u$an 9alam 7,l,m #"$-"l"m#un- &an- m"m#an9in-7an anta$a hasil
simulasi 9"n-an "G8"$im"n untu7 m"n"ntu7an -as h,l9u8. B,,7 at al (2001)t"lah m"n"liti s"a$a simulasi num"$i7 9an m"m#an9in-7ann&a 9"n-an hasil 9a$i
"G8"$im"n &an- m"n--am#a$7an -"$a7an -"l"m#un- t"$ha9a8 ali$an -as &an-
nai7 s"a$a #"$taha8. K$ishna at al (2003) m"n"liti 7,l,m #"$-"l"m#un- #ai7
s"a$a fl,* $"-im" h,m,-"n atau8un h"t"$,-"n m"n--una7an m,9"l
,m8utati,nal flui9 9&nami (B%+) untu7 m"n--am#a$7an h&9$,9inami7a 9an
8"$8in9ahan massa 9a$i 7,l,m #"$-"l"m#un- t"$s"#ut. R,manain"n at al (1''4)
m"n--una7an 8"n&"l"saian s"a$a num"$i7 #"$9asa$ 8a9a 9is7$"tisasi #"9ahin--a
9an ,$th,-,nal ,ll,ati,n 8a9a m,9"l $"a7t,$ 7,l,m -"l"m#un- st"a9&stat"
t"$n&ata 9asa$ ,ll,ati,n m"m#"$i7an hasil &an- l"#ih t"liti.
uuan ini a9alah untu7 m"n-"m#an-7an suatu m,9"l -una m"m8$"9i7si
9ist$i#usi 8$,fil" s"a$a aGial 9a$i ,7si-"n &an- m"la$ut 9alam 7,l,m -"l"m#un-#"$s"7at. M,9"l ini 9i8a7ai m"n-hitun- 7,ns"nt$asi ,7si-"n 9"n-an
m"m#an9in-7ann&a 9"n-an 9ata &an- 9i 9a8at 9a$i "G8"$im"nt &an- 9ila7u7an
8a9a 7,l,m #"$s"7at tin--i 200 m 9an 9iam"t"$ 32 m. P$,fil" &an- 9i 9a8at
t"$n&ata 9i8"n-a$uhi ,l"h #"#"$a8a hal anta$a lain 7,"ffisi"n 8"$8in9ahan massa
-asli>ui9 7,"ffisi"n 9is8"$si aGial 8has" li>ui9a lau -as 9an lau ai$. M,9"l ini
t"$n&ata 9a8at m"m#uat 9ist$i#usi 7,ns"nt$asi ,7si-"n s"a$a aGial &an-
m"n9"7ati hasil "G8"$im"nt.
21
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
30/35
+a$i hasil simulasi t"$n&ata #u##l" 7,l,m 9"n-an m"ma7ai s"7at
m"m#"$i hasil a#s,$#si ,7si-"n &an- l"#ih tin--i 9a$i 8a9a tan8a s"7at.
!"9an-7an su9ut s"7at 13,
t$ansf"$ masssa ,7si-"n 7" 9alam ai$ l"#ih
#ai7 9a$i 8a9a su9ut 7"mi$in-an 4
,
. Pa9a 7"mi$in-an su9ut 13
,
ma7a-"l"m#un--"l"m#un- a7an t"$8"ah m"na9i -"l"m#un- &an- l"#ih 7"il
9iam"t"$n&a s"hin--a luas 8"$mu7aan&a m"na9i l"#ih #"sa$ 9an
#"$a7i#at 8"$8in9ahan massan&a l"#ih #ai7. +"n-an m"ma7ai a$a
simulasi t"$n&ata hasil &an- 9i8"$,l"h t"$n&ata m"n9"7ati hasil "G8"$im"n
9an 7"l"#ihan &an- lain a9alah 9a8at 9i7"tahui 8$,fil 7,ns"nt$asi ,7si-"n
8a9a s"lu$uh 7,l,m.
c. a"i)i'a"i batubara3 #enera#an te'nologi ber"i$ "etela$ #ro"e"
#eba'aran
P"n"$a8an t"7n,l,-i ini 9i7"nal 9"n-an ;=u$n it ;9i$t&< th"n l"an it u8 ;. Emisi9i7u$an-i 9"n-an m"n--una7an t"7n,l,-i :
+"nit$ifi7asi
+"sulfu$isasi
El"t$,st$ati 8$"i8itat,$ (8"n&a$in- 9"#u)
"7n,l,-i +"nit$ifi7asi
P"n"$a8ann&a 9"n-an a$a m"masan- 8"$alatan 9"nit$ifi7asi 8a9a salu$an -as
#uan- untu7 m"n-u$an-i "misi NOG.
Te'nologiDedusting
"7n,l,-i 9"9ustin- 9i-una7an untu7 m"n-u$an-i 8a$ti7"l &an- #"$u8a 9"#u.
M"n--una7an "l"t$,stati 8$"i8itat,$ (E!P) #"$u8a "l"7t$,9a &an- 9it"m8at7an
8a9a ali$an -as #uan-.
22
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
31/35
"7n,l,-i +"sulfu$isasi
="$tuuan m"n-u$an-i "misi !O2 m"n--una7an 8"$alatan 9"sulfu$isasi ;flu" -as
9"sulfu$i?ati,n (%+)
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
32/35
'CC
IBB m"$u8a7an t"7n,l,-i #atu#a$a #"$sih &an- s"7a$an- 9alam taha8
8"n-"m#an-an. ="$#"9a 9"n-an @B &an- 8$,s"sn&a s"a$a insitu 8a9a IBB
#atu#a$a 9i #a*ah tanah 9i"7s8l,$asi t"$l"#ih 9ahulu lalu 8$,s"s 7imian&a#"$lan-sun- 9i 9alam $"at,$ -asifi7asi (gasifier)%Mulamula #atu#a$a &an-
su9ah 9i8$,s"s s"a$a fisis 9ium8an7an 7" 9alam $"at,$ 9an a7an m"n-alami
8$,s"s 8"manasan sam8ai t"m8"$atu$" $"a7si s"$ta m"n-alami 8$,s"spirolisa.
K"uali #ahan 8"n-,t,$ #atu#a$a #"$samasama 9"n-an ,7si-"n 9i7,n"$si7an
m"na9i h&9$,-"n 7a$#,n m,n,7si9a 9an m"than".
P$insi8 7"$a 9a$i IBB 9itunu77an 8a9a -am#a$ 9i #a*ah. IBB m"$u8a7an
8"$8a9uan t"7n,l,-i -asifi7asi #atu#a$a 9an 8$,s"s 8"m#an-7itan ua8.
K"l"#ihan7"l"#ihan IBB
"7n,l,-i IBB ini m"m8un&ai 7"l"#ihan &aitu 9alam hal #ahan #a7a$ :
1. i9a7 a9a 8"m#atas untu7 ti8" u7u$an 9an 7an9un-an a#u 9a$i #atu#a$a
&an- 9i-una7an. +alam hal lin-7un-an : "misi !O2 NOQ BO2 s"$ta
9"#u 9a8at 9i7u$an-i tan8a 8"nam#ahan 8"$alatan tam#ahan s"8"$ti 9"
!OQ 9an 9"NOQ 9an u-a lim#ah ai$ s"$ta luas tanah &an- 9i#utuh7an
u-a #"$7u$an-.
24
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
33/35
2. +isam8in- itu 8"m#an-7it list$i7 IBB m"m8un&ai 8$,9u7 sam8in-an
&an- m"$u8a7an 7,m,9iti &an- m"m8un&ai nilai ual s"8"$ti : sulfu$ asam
sulfat 9an -&8sum.
3. Efisi"nsi 8"m#an-7it list$i7 IB #"$7isa$ anta$a 3C 4 &an- l"#ihtin--i 10 9i#an9in-7an PL@ #atu#a$a 7,n"nsi,nal. Hal ini
9imun-7in7an 9"n-an a9an&a 8$,s"s -asifi7asi s"hin--a "n"$-i &an-
t"$7an9un- 9alam #atu#a$a 9a8at 9i-una7an s"a$a "f"7tif 9an
9i-una7ann&a HR! untu7 m"m#"ntu7 suatu 9au$ 7,m#inasi anta$a
tu$#in -as 9an tu$#in ua8.
!. Bio!ie"el Non (ataliti'
P$,9u7si #i,9i"s"l s"a$a n,n7ataliti7 m"mili7i 7"untun-an &aitu ti9a7
m"m"$lu7an 8$,s"s 8"mu$nian s"#"lum 9an s"su9ah $"a7si ti9a7 m"m"$lu7an
7atalis s"hin--a #ia&a &an- a7an 9i7"lua$ untu7 8$,s"s 8$,9u7si 9a8at 9i7u$an-i.
P"m#uatan #i,9i"s"l 9alam 7,n9isi su8"$7$itis 9ila7u7an 8a9a suhu 9an t"7anan
tin--i. P"n--unaan $"a7t,$ #"$t"7anan tin--i s"lain m"m#utuh7an #ia&a 9an
8$,9u7si &an- tin--i u-a #"$"si7, m"m#aha&a7an 7"amanan 9an 7"s"lamatan
7a$"na l"#ih mu9ah m"l"9a7 untu7 m"n-u$an-i $"si7, 7""la7aan 9an #ia&a &an-
9i7"lua$7an untu7 8$,s"s 8$,9u7si 9i#utuh7an alt"$natif lain 9alam 8"m#uatan
#i,9i"s"l salah satun&a 9"n-an 8"n--unaan bubble culomn reactoratau $"a7t,$
7,l,m -"l"m#un-. +"n-an m"t,9" "uperheated ethanol *apor (!MD)-Bubble
Column+ $"a7t,$ 7,l,m -"l"m#un- #"$fun-si s"#a-ai t"m8at t"$a9in&a $"a7si
anta$a min&a7 9"n-an m"tan,l 9alam #"ntu7 ua8 su8"$ t"$8anas7an. +ia-$am ali$8$,s"s 8"m#uatan #i,9is"s"l s"a$a n,n7ataliti7 9a8at 9ilihat 8a9a am#a$.
P"$masalahan utama 8a9a n,n7ataliti7 m"t,9""uperheated ethanol*apor (!MD)-Bubble Column a9alah lau $"a7si 8$,9u7si #i,9i"s"l masih $"n9ah.
@ntu7 m"nin-7at7an lau $"a7si &an- t"$a9i ma7a 9i8"$lu7an 8"$mu7aan 7,nta7
&an- luas anta$a min&a7 9"n-an m"tan,l 9"n-an a$a 8"masan-an obstacle8a9a
$"a7t,$ 7,l,m -"l"m#un-. ,bstacle#"$fun-si untu7 m"m"ah -"l"m#un-
m"tan,l a-a$ m"na9i l"#ih 7"il 8a9a 7,l,m -"l"m#un-. +"n-an m"$anan-
atau m"m,9ifi7asi obstacle ma7a 9iha$a87an m"nin-7at7an luas 8"$mu7aan
7,nta7 anta$a min&a7 9an m"tan,l a7an s"ma7in luas. ulan9ani (2010)
m"n9a8at7an 8"nin-7atan lau $"a7si 8"m#"ntu7an #i,9i"s"l 2.C 7ali l"#ih #"sa$
9i#an9in-7an 9"n-an lau $"a7si tan8a m"n--una7an obstacle.
2
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
34/35
=A= III
PEN@@P
3.1KE!IMP@LANIn9ust$i a9alah suatu 7"l,m8,7 usaha &an- m"n-hasil7an 8$,9u7
&an- s"$u8a atau s""nis. !"9an-7an 8$,9u7 a9alah #a$an- atau asa &an-
9ita*a$7an ,l"h suatu usaha. K"-iatan in9ust$i #"$tuuan untu7
m"n-hasil7an suatu 8$,9u7 9"n-an s8"sifi7asi t"$t"ntu. K,l,m -"l"m#un-
a9alah 8"$alatan t"m8at t"$a9in&a 8$,s"s 8"$8in9ahan massa 9imana -as
a7an #"$7,nta7 9"n-an li>ui9a. as a7an t"$9is8"$si 7" 9alam 8has"
li>ui9a &an- 7,ntinu" 9alam #"ntu7 -"l"m#un-. uuan 8$,s"s ini a9alah
untu7 9a8at t"$a9in&a lau 8"$8in9ahan massa &an- tin--i &aitu 9"n-an
m"8"$#"sa$ luas int"$faial 9an tin-7at int"nsitas tu$#ul"nsi &an- tin--i.
P"$alatan #u##l" ,lumn t"$9i$i 9a$i =u##l" Ba8 (P"lat "nta) 9an
K,l,m Pi$in- "l"m#un- (Bubble Plate Coloum) 9i#a-i la-i m"na9i
9ua "nis &aitu 9"n-an tan--ul 9an salau$an lim8ah &an- #un9a$Pi$in-
ali$an m"lintan- &an- m"nunu77an alan masu7 9an alan 7"lua$ tan--ul.
=u##l" ,lumn #an&a7 9i-una7an 9alam in9ust$i 7imia s"8"$ti 8a9a
8$,s"s 9"stilasi f$a7sinasi $"7tifi7asi a#s,$#si 9an alat 8"nu7a$ 8anas.
Namun s"i$in- 9"n-an 8"$7"m#an-an t"7n,l,-i 9an 8"n"muan J
8"n"muan #a$u ma7a #u##l" ,lumn m"n9a8at 8"m#aha$uan t"7n,l,-i.+ianta$an&a "t #u##l" ,lumn AGial a#s,$#si ,7si-"n 9alam ai$ 8a9a
7,l,m -"l"m#un- #"$s"7at "$ti7al asifi7asi #atu#a$a 8"n"$a8an
t"7n,l,-i #"$sih s"t"lah 8$,s"s 8"m#a7a$an 9an #i,9i"s"l n,n 7atali7.
3.2 !ARAN
M"s7i8un m"mili7i in9ust$i #ahan #a7u &an- m"lim8ah namun
8"$7"m#an-an in9ust$i ini masih 7alah 9i#an9in-7an 9"n-an n"-a$a
t"tan--a s"8"$ti Mala&sia "$man "8an- 9ll &an- 7a8asitas 8$,9u7sin&a
m"na8ai 9ua 7ali li8at 9a$i In9,n"sia. Ol"h 7a$"na itu 8"$lu 9i8"$luas 9an9i8"liha$a i9" 8"n-"m#an-an t"7n,l,-i J t"7n,l,-i in9ust$i t"$#a$u s"$ta
m"nin-7at7an 7in"$a 8"$alatan in9ust$i s"hin--a 9a8at #"$sain- 9i 9unia
in9ust$i.
26
+A%AR P@!AKA
-
7/26/2019 Makalah Bubble Column PIP 2
35/35
htt8:55ma$9isu#i,n,.#l,-s8,t.,m5s"a$h5la#"l5Bh"mial20En-in""$in-
htt8:55"mal,"tasa$i.#l,-s8,t.,m52013001a$hi".html
htt8s:55***.aa9"mia."9u53'0'05MAERIKIMIAEKNIKE7st$a7si+istil
asi9ll
htt8:557##i.*"#.i95$"7tifi7asi
htt8:55$"8,sit,$&.i8#.a.i95han9l"512346C'5261
htt8:55&,nia$man.#l,-s8,t.,m520135059istilasi9an$"7tifi7asi.html
htt8:55***.s$i#9.,m59,51'463C45+E!ILA!I+ANREKI%IKA!I
9,S9,*nl,a9
htt8:557imi$,himi.#l,-s8,t.,m520125045-lis"$inits#t"7n,l,-i8"n-,lahan.html
htt8s:55***.aa9"mia."9u531'645@8a&aP"nin-7atanEfisi"nsiEn"$-i9iPu
8u7Kuan-
htt8:55?a8th"-$"at.*,$98$"ss.,m5201350'5035t"7n,l,-ifish"$t$,8shti8i7al
8$,s"sftti8"$"a7t,$&-9i-una7an9anli"ns,$t"7n,l,-ift5
http://mardi-subiono.blogspot.com/search/label/Chemical%20Engineeringhttp://emalovetasari.blogspot.com/2013_05_01_archive.htmlhttps://www.academia.edu/5390905/MATERI_KIMIA_TEKNIK_Ekstraksi_Distilasi_dllhttps://www.academia.edu/5390905/MATERI_KIMIA_TEKNIK_Ekstraksi_Distilasi_dllhttp://kbbi.web.id/rektifikasihttp://repository.ipb.ac.id/handle/123456789/26571http://yoniarman.blogspot.com/2013/07/distilasi-dan-rektifikasi.htmlhttp://www.scribd.com/doc/179476384/DESTILASI-DAN-REKTIFIKASI-doc#downloadhttp://www.scribd.com/doc/179476384/DESTILASI-DAN-REKTIFIKASI-doc#downloadhttp://kimirochimi.blogspot.com/2012/04/gliserin-itsb-teknologi-pengolahan.htmlhttps://www.academia.edu/7319645/Upaya_Peningkatan_Efisiensi_Energi_di_Pupuk_Kujanghttps://www.academia.edu/7319645/Upaya_Peningkatan_Efisiensi_Energi_di_Pupuk_Kujanghttp://zapthegreat.wordpress.com/2013/09/03/teknologi-fischer-tropsch-tipikal-proses-ft-tipe-reaktor-yg-digunakan-dan-licensor-teknologi-ft/http://zapthegreat.wordpress.com/2013/09/03/teknologi-fischer-tropsch-tipikal-proses-ft-tipe-reaktor-yg-digunakan-dan-licensor-teknologi-ft/http://mardi-subiono.blogspot.com/search/label/Chemical%20Engineeringhttp://emalovetasari.blogspot.com/2013_05_01_archive.htmlhttps://www.academia.edu/5390905/MATERI_KIMIA_TEKNIK_Ekstraksi_Distilasi_dllhttps://www.academia.edu/5390905/MATERI_KIMIA_TEKNIK_Ekstraksi_Distilasi_dllhttp://kbbi.web.id/rektifikasihttp://repository.ipb.ac.id/handle/123456789/26571http://yoniarman.blogspot.com/2013/07/distilasi-dan-rektifikasi.htmlhttp://www.scribd.com/doc/179476384/DESTILASI-DAN-REKTIFIKASI-doc#downloadhttp://www.scribd.com/doc/179476384/DESTILASI-DAN-REKTIFIKASI-doc#downloadhttp://kimirochimi.blogspot.com/2012/04/gliserin-itsb-teknologi-pengolahan.htmlhttps://www.academia.edu/7319645/Upaya_Peningkatan_Efisiensi_Energi_di_Pupuk_Kujanghttps://www.academia.edu/7319645/Upaya_Peningkatan_Efisiensi_Energi_di_Pupuk_Kujanghttp://zapthegreat.wordpress.com/2013/09/03/teknologi-fischer-tropsch-tipikal-proses-ft-tipe-reaktor-yg-digunakan-dan-licensor-teknologi-ft/http://zapthegreat.wordpress.com/2013/09/03/teknologi-fischer-tropsch-tipikal-proses-ft-tipe-reaktor-yg-digunakan-dan-licensor-teknologi-ft/