การพฒนาภาคเกษตรของไทย

ศ.ดร.ประยงค เนตยารกษ

ศนยศกษาความรวมมอระหวางประเทศ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

1

2

เน อหาในเอกสารและการบรรยาย

1.การพฒนาภาคเกษตรไทยตามแนวคดของผบรรยาย

1.1 การผลตสนคาเกษตรในอดตทผานมา

1.2 ความสาคญของตลาดกบการพฒนาภาคเกษตร

1.3 ปจจยทมผลกระทบตลาดอาหาร

1.4 การแขงขนในตลาดระหวางประเทศ การกดกนและขอกาหนดตางๆ

1.5 วเคราะหนโยบายและมาตรการแทรกแซงตลาด ราคาขาว และปาลม

1.6 วเคราะหการนาพชผลเกษตรไปผลตพลงงานทดแทนและผลกระทบ

3

2. GMOs ความสาคญตอการพฒนาการเกษตรและผลกระทบ

3.การพฒนาภาคเกษตรตามแนว ธนนทร เจยรวนนท (ซพ)

4.นโยบายการพฒนาภาคเกษตรของรฐบาลปจจบน

5.แนวทางการพฒนาภาคเกษตรในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคม

แหงชาตฉบบท 1 (พ.ศ. 2555-2559)

6.ขอมลเกยวกบการผลตและการคาสนคาเกษตรทสาคญของไทย

เนอหาในเอกสารและการบรรยาย

1. การผลตสนคาเกษตรในอดตทผานมา

1.1 ภาคเกษตรไมหยดนงและโครงสรางการผลตเปลยนมาก

- ผลตสนคาหลกเดมเพมข น: ขาว ออย มนสาปะหลง

ยางพารา ไก

- ผลตสนคาใหมๆ หรอสาคญเพมข น : ผกและ ผลไม

ไมดอก และไมประดบ สตวเล ยง ปาลม ปลาน าจด

น าเคมประเภทตางๆ รวมปลาสวยงาม

4

1.2 สนคาทเคยเหลอสงออกกลบผลตไมพอหรอเลกผลต

- ขาวโพดเล ยงสตวเคยเหลอสงออก

ปจจบนตองนาเขาบางป

- ปอหมดไป

- ก งกลาดาตองนาเขา

และเปลยนไปเล ยงก งขาว

1.3 ผลตสนคาเกษตรแปรรปเพมข น :

ก ง ไก ปลาทนา และอาหารทะเล ผกและ

ผลไม

5

1.4 เปลยนแหลงผลต

- ยางพาราไปอสาน

- ออยจากภาคกลางดานตะวนตกและตะวนออกไป

เหนอตอนลางและอสาน

- ลาไยจากเหนอตอนบนและกลวยไขจากเหนอตอนลาง ไปภาคกลางดานตะวนออก

1.5 เทคโนโลยการผลตเปลยนมาก

- ปจจยการผลต : พนธ เครองจกร ป ย

- วธการผลต และดแลรกษา

- การจดการฟารม : เกษตรทฤษฎใหม เกษตรผสมผสาน เกษตรอนทรย เกษตรแบบผกพนสญญา

6

1.6 สภาพแวดลอมทางกายภาพเปลยนไปมาก

- ความอดมสมบรณของดนลดลงมาก

- ขนาดทดนทากนเลกลง

- ฝนตกน าทวม และความแหงแลงสลบกน และรนแรงข น

- สภาวะโลกรอน และสภาพอากาศเปลยน

- คาจางแรงงานในภาคเกษตรเพมข นมากเกดขาดแคลน แรงงาน และลกหลานไมทาการเกษตรตอ

- ความอดมสมบรณของสตวน าจดและน าเคมลดนอยลง

7

หลกการพฒนาภาคเกษตรของไทยตองใชตลาดนา2. ตองใชตลาดสนคาเกษตรหรอความตองการเปนตวนา

โดยมความหลากหลายของตลาดหรอความตองการ

2.1 ตลาดในประเทศ

- เพอบรโภคในรปสนคาเกษตรข นตน

คณภาพด ราคาแพง สาหรบผ บรโภครายไดสง สวนใหญอยในเมอง

คณภาพตา ราคาถก สาหรบผ มรายไดนอย สวนใหญอยในชนบท

- เพอเปนปจจยการผลต

ผลตสนคาเกษตรแปรรป คณภาพดและปรมาณสมาเสมอ

ใชผลตสนคาอน เชน อาหารสตว8

2.2 ตลาดตางประเทศ

- เพอบรโภคในรปสนคาเกษตรข นตน

คณภาพด ราคาแพง ขายในประเทศทพฒนา ซงประชากร มรายไดมากตองการบรโภคอาหารทไดมาตรฐานสากล

คณภาพไมคอยด ราคาถก ขายในประเทศทกาลงพฒนา ดอยพฒนา ซงประชากรมรายไดนอย

- เพอเปนปจจยการผลต

ผลตสนคาเกษตรแปรรปคณภาพดไดมาตรฐานและปรมาณสมาเสมอ

ใชผลตสนคาอนๆ เชน อาหารสตว9

3. ปจจยสาคญทกระทบตลาดอาหาร

3.1 การเปลยนแปลงโครงสรางอายของคน การต งและขยายชมชนและเมอง

- คนสงอายมมากข น ซงตองการอาหารสาหรบคนสงอาย

- การต งเมองหรอชมชนใหม หรอขยายเพมข น ทาใหเกดตลาดใหม และโครงขายการกระจายอาหารเปลยนไป

3.2 การเปลยนแปลงเทคโนโลยในการแปรรปอาหาร และปรงอาหาร

- แปรรปอาหารไดหลากหลายมากข น เกบไดนานข น โดยคณคาไมเปลยน ทาใหขอบเขตตลาดกวางข น

10

- เทคโนโลยในการแชเยน แชแขง มประสทธภาพในการเกบ อาหารไดดข น ทาใหไมตองซ อบอยและซ อคร งละมากๆ ซงประหยดเวลาและคาใชจาย

- เทคโนโลยทเปนของใชในครว เชน เครองบด เครองต Food processors Microwaves ทาใหการปรงอาหารมประสทธภาพเพมข น ประหยดเวลา

3.3 สตรทางานนอกบานมากข น

- มเวลาในการเตรยมอาหารนอยลง

- ตองการซ ออาหารประเภททนาไปปรงตอไมมากกเสรจ (Ready to cook) หรอพรอมบรโภค (Ready to eat)

11

3.4 ความปลอดภยดานสขภาพ และความสนใจดานโภชนาการ

- อาหารทเปนประโยชนตอรางกาย - ความปลอดภยในการบรโภค เชน ไมมสารพษตกคาง ความสะอาด

ไดมาตรฐาน ถกสขอนามย

3.5 รายไดเพมข น ฐานะทางเศรษฐกจดข น

- ตองการบรโภคอาหารประเภทมมลคาสงข น เชน ผก ผลไม เน อสตว

- ตองการซ ออาหารทมการเพมบรการทางการตลาดเขาไปมากข น

3.6 นโยบายเกยวกบเกษตรท งในประเทศ และระหวางประเทศ

- นโยบายของประเทศทซ อ

- นโยบายของประเทศทขายแขง

- ขอกาหนด หรอขอตกลงระหวางประเทศ

12

4. การแขงขนในตลาดระหวางประเทศ การกดกนทาง

การคา คาใชจายในการตลาดและผลกระทบ

4.1 มการแขงขนในตลาดโลกมากข น เปนผลจากขอตกลง

ทางการคาและเทคโนโลยการผลตทกาวหนาข น

4.2 มการใชมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษ

การกาหนดมาตรฐานทเขมงวดข น

4.3 คา ใ ชจ ายในการตลาด สวน เหลอมการตลาด

ร ะ บ บ โ ล จ ส ต ก ส แ ล ะ ผ ล ก ร ะ ท บ ตอ เ ก ษ ต ร ก ร

การพฒนาภาคเกษตรและผ บรโภค

13

4.4 การบงคบใชมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช

(Agreement on the Application of Sanitary and

Phytosanitary Measures ; SPS)

4.5 การควบคมคณภาพผลตภณฑสตวน า กาหนดให

โรงงานใชระบบ HACCP (Hazard Analysis Critical

Control Point) หรอระบบการจดการผลตอาหาร

โดยควบคมตรวจสอบในข นตอนการผลตแปรรป

เกบรกษา และขนสง มข นตอนใดจะเปนอนตรายตอ

ผ บรโภคหรอไม14

5. การผลตสนคาเกษตรข นตนและแปรรป

5.1 สนองความหลากหลายของตลาด

5.2 ตองสอดคลองกบสภาพทางกายภาพ ไดแก ดน ฟาอากาศ และเศรษฐศาสตร

5.3 สอดคลองกบลกษณะ วตถประสงคหรอเปาหมาย ของแตละครวเรอนซงอาจไมเหมอนกน

5.4 ตองเพมหรอเนนทประสทธภาพการผลต และ ลดตนทนการผลต

15

6. แนวโนมในอนาคตและแนวทางการพฒนาการเกษตร

6.1 ตองยอมรบวาเกษตรกรมความสามารถ มเหตผล และภาค

เกษตรเปลยนแปลงอยตลอดไมไดหยดนง

6.2 ปรบโครงสรางการผลตเพอสนองตอบตอตลาดทเปลยนไป

และมความหลากหลาย

- ผลตสนคาเกษตรทคณภาพไมสงนก เพอการบรโภคใน

ประเทศ และสงออกไปประเทศทกาลงพฒนาหรอดอย

พฒนา อาจเปนฟารมขนาดเลก ใชเทคโนโลยการผลต

ไมทนสมยมากนก เชน เกษตรทฤษฎใหม เกษตร

ผสมผสาน วนเกษตร เกษตรอนทรย16

- ผลตสนคาเกษตรทคณภาพสง ไดมาตรฐานสากลเพอบรโภค

ของคนในเมองทรายไดสง สงออกไปประเทศทพฒนาแลว

เปนวตถดบแปรรป อาจเปนฟารมขนาดใหญในรปบรษทหรอ

สหกรณ ใชระบบการบรหารจดการและเทคโนโลยการผลตท

ทนสมย เพอเพมประสทธภาพและความสามารถในการ

แขงขนในตลาดโลก อาจผลตโดยใชระบบความผกพนสญญา

6.3 ผลตสนคาเกษตรฮาลาล

6.4 ผลตสนคาเกษตรแปรรปเพมข น เพราะไทยมขอไดเปรยบใน

ข นตอนการแปรรป โดยนาเขาวตถดบสนคาเกษตรข นตนบาง

ชนดมาแปรรป

17

6.5 พฒนาการตลาด ระบบการขนสง และกกเกบ

ระบบโลจสตกสเพอลดคาใชจายการตลาด

6.6 การวจยและพฒนา (R&D) ดานเครองจกรกล-

การเกษตร พนธ และการผลตป ยชวภาพ

6.7 พฒนาการชลประทานและระบบการใชน าเพอ

การเกษตรอยางมประสทธภาพ

6.8 เกษตร GMOs

18

7. นโยบายและมาตรการแทรกแซงตลาดและราคา(ขาว)

7.1 การรบจานากบการประกนรายได

แนวคดทางทฤษฎกรณรบจานา

19

P

Q

SD

Ps

P*

Pm

E*

C

Q1 Q* Q2

a b

0

แนวคดทางทฤษฎกรณรบจานา

P* และ Q* เปนราคาและปรมาณทซ อขายในตลาด ทรฐบาล

ไมไดแทรกแซง

Ps เปนราคาประกน (ราคาข นตา)

Q2 เปนปรมาณผลผลตท งหมด

Q1 เปนปรมาณทซ อขายในตลาดในราคา Ps

Q1 Q2 เปนปรมาณทรฐบาลรบซ อ (รบจานา) ในราคา Ps

Q1 a b Q2 เปนปรมาณเงนทรฐบาลจายท งหมด

20

แนวคดทางทฤษฎกรณประกนรายได

Ps เปนราคาประกน (ราคาเปาหมาย)

Pm เปนราคาทเกษตรกรขายไดในตลาด (ราคาอางอง)

Q2 เปนปรมาณทเกษตรกรขายท งหมด

Pm Ps b c เปนเงนทรฐบาลจายท งหมด

21

การรบจานา วตถประสงค

1. เพอชวยเหลอเกษตรกร (ชาวนา) ใหขายขาวไดในราคาทสง

กวาราคาตลาด เพราะราคาตลาดตาเกนไป ทาใหชาวนาขาดทน

2. ชวงฤดเกบเกยวขาวผลผลตจะออกมามาก ราคาจะตา และ

ราคาจะคอยๆสงข นหลงฤดเกบเกยว โครงการรบจานาจะชวยให

เกษตรกรไมตองรบขายขาว สามารถเกบไวรอขายเมอราคาสงข นได

22

วธการและหลกการ

1. เกษตรกรทเขารวมโครงการทไมมย งฉาง เกบกกขาวของตนเอง สามารถนาขาวมา

จานาทโรงสทเขารวมโครงการในราคารบจานา ในปรมาณเทาไหรกได ทสามารถผลต

ได และไปรบเงนทธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ (ธกส.)

2. เกษตรกรทมย งฉางสามารถนาขาวไปจานาท ธกส. รบเงนท ธกส. โดยเกบขาวไวทย ง

ฉางของตนเอง

3. ท ง 2 กรณหากครบกาหนดเวลารบจานา ถาเกษตรกรไมมาไถถอนคน กจะเปนการ

ขายขาวใหรฐบาลตามราคารบจานา ฉะน นเทากบเปนการประกนราคาข นตาในราคา

รบจานา ซงสงกวาราคาตลาด (ขณะทนาขาวมาจานา) และในอนาคตหากราคาขาวใน

ตลาดสงข น เกษตรกรกสามารถมาไถถอนคนขายในตลาดได โดยจะไดราคาสงกวา

ราคารบจานา

23

วธการและหลกการ

4. ปรมาณขาวทรบจานาไวเมอตกเปนของรฐบาล กจะนาออกมาประมลขายใหแก

พอคาสงออก โดยควรยดหลก

(ก) แบงปรมาณประมล แตละกองไมมากนก เพอใหพอคารายยอยสามารถ

เขามารวมแขงขนประมลได

(ข) ควรมการวเคราะหสภาวะตลาดและราคาขาวในตลาดโลกเพอหาจงหวะ

ขายในชวงทตลาดราคาสง

(ค) ไมควรเกบกกขาวไวนานจนขามป เพราะขาวจะเสอมคณภาพ คาใชจาย

ในการเกบกกสง และยงมขาวทผลตไดใหมออกมาสมทบดวย จะทาใหราคาตก

24

ปญหาท ผานมา

1. ขาวเสอมคณภาพเรว เพราะสถานทเกบไมไดมาตรฐาน และ

เกบนานเกนไป

2. มปญหาทจรตคอรรปชน จากบคคลหลายฝายทเกยวของและ

ในหลายข นตอน

3. มปญหาท งข นตอนการรบจานา ข นตอนการกกเกบ และ

ข นตอนการขาย

25

การประกนรายได1. โครงการประกนรายไดจะมการกาหนดคา 3 อยาง คอ

(ก) ราคาเปาหมายหรอราคาประกน

(ข) ปรมาณขาวทเกษตรกรผลตได หรอปรมาณขาวทประกน

(ค) ราคาอางองหรอราคาทเกษตรกรขายได

2. ตามทฤษฎ จะมการกาหนดราคาประกนสงกวาราคาตลาด และใหเกษตรกรขายขาวตาม

ราคาตลาด ซงจะตากวาราคาประกน โดยรฐบาลจะจายเงนชดเชยสวนตางให ซงจะทา

ใหเกษตรกรไดรบเงนจากการขายขาวตามราคาประกน

3. แตการกาหนดปรมาณทเกษตรกรผลตหรอปรมาณประกนตายตว ทาใหมปญหาคอ ถา

เกษตรกรผลตไดมากกวาน น กจะไมไดรบเงนชดเชย แตถาเกษตรกรผลตไดนอยกวาน น

กจะไดรบเงนชดเชยตามปรมาณทกาหนดหรอประกน จะทาใหไมเปนสงจงใจให

เกษตรกรพฒนาเพมปรมาณการผลตข น ซงจะมผลตอประสทธภาพการผลตทจะไม

เพมข นในระยะยาว หรออาจลดลงได26

การประกนรายได

4. การกาหนดราคาอางองมปญหามาก เพราะราคาทเกษตรกรขายไดจรง คอนขางแตกตาง

ตามคณภาพขาว แตกตางระหวางพ นทใกลไกลตลาด และชวงเวลาทเกษตรกรแตละ

รายขาย ทาใหราคาทเกษตรกรขายไดจรง มความแตกตางและหลากหลาย ฉะน น

ราคาอางองจงไมไดสะทอนหรอใชแทนราคาทเกษตรกรจะขายไดจรง เกษตรกรสวน

ใหญ จะขายไดจรงตากวาราคาอางอง ทาใหขายขาวได ถงแมจะไดรบเงนชดเชยแลวก

ยงตากวาราคาประกน เชน สมมตการประกนราคาขาว (ราคาเปาหมาย) ทตนละ

15,000 บาท ราคาอางองตนละ 13,000 บาท รฐบาลจะจายเงนชดเชยใหตนละ 2,000

บาท แตถาราคาทเกษตรกรขายไดจรงเพยงตนละ 10,000 บวกเงนชดเชยอก 2,000

บาทกจะไดรบเงนจากการขายขาวไดเพยงตนละ 12,000 บาท ซงตากวาราคาประกน

ปญหาน เคยมเกษตรกรเดนขบวนรองเรยนมาแลว และรฐบาลกไดนามาตรการรบ

จานาขาวมาชวยแกไขปญหา รวมท งให อ.ค.ส. และ อ.ต.ก. เขาไปแทรกแซงรบซ อ

เพอใหราคาขาวทเกษตรกรขายไดจรงเพมสงข น

27

7.2 ปาลมน ามน และปาลมสด แนวคดทางทฤษฎ

28

P

Q

P*

Pc

E*

ab

D S

Q1 Q2Q*0

แนวคดทางทฤษฎ

P* และ Q* เปนราคาและปรมาณทซ อขายในตลาด ทไมมการแทรกแซงจาก

รฐบาล

Pc เปนราคาข นสงทรฐบาลกาหนดใหขายเพอชวยเหลอผ บรโภค

ณ ราคา Pc ทาใหเกดอปสงคสวนเกน (excess demand) เทากบ a b หรอ

Q1 Q2

การกาหนดราคา Pc ทาใหความตองการเพมข นเทากบ Q* Q2 และผลผลต

ทนาออกมาขายลดลงเทากบ Q1 Q*

อปสงคสวนเกน ทาใหเกดตลาดมด คอ ซ อขายอยางผดกฎหมายในราคาท

สงกวา Pc ทาใหเกดการกกตนท งพอคาและผ บรโภค และทาใหเกดความ

ขาดแคลนสนคา29

ปญหาท ผานมา

กาหนด Pc ตาเกนไปเมอเทยบกบ P* เพราะเปนชวงทผลปาลม

สดมนอย

นโยบายใหนาเขา กระทบราคาปาลมสด ราคาปาลมสดแกวง

มาก (ไรเสถยรภาพ)

ผลกระทบตอเกษตรกรทขายปาลมสด ประกนราคาไวทกโลกรม

ละ 6 บาท แตเกษตรกรขายไดไมถง เพราะไมมมาตรการอะไรท

จะมผลบงคบ

30

7.3 ผลกระทบของการนาพชผลเกษตรไปผลตพลงงานตออาหาร

พชพลงงาน ใชออย มนสาปะหลง ขาวโพดและขาวฟางหวาน ผลต

แอลกอฮอลไรน า เพอผสมเปน เอธานอล และใชปาลมน ามน และสบดา

ผลตเปน ไบโอดเซล

ไมกระทบการผลตขาว เพราะใชพ นทแตกตางกน

มปญหาพลงงานทใชในการกลนแอลกอฮอล

ตนทนการผลตสวนใหญจะอยทคาพชพลงงานทใชเปนวตถดบ และ

พลงงานทใชในการกลน

คาพลงงานตอลตรจะตากวาน ามนเบนซน

ทดแทนน ามนเบนซนไดไมเกน 20% ถาเกนตองปรบเปลยนเครองยนต

31

7.3 ผลกระทบของการนาพชผลเกษตรไปผลตพลงงานตออาหาร

กระทบพชอาหาร เพราะแยงพ นทกน ยกเวนจะเพมผลผลตตอไร

นามาผลตพลงงาน จะกระทบการนาไปใชอยางอน เชน นาออยมาผลต

แอลกอฮอล จะกระทบการผลตน าตาล กระทบการบรโภคและสงออก

น าตาล นามนสาปะหลงมาผลตแอลกอฮอล จะกระทบ นามนสาปะหลง

ไปใชอยางอน เชน แปงมน อาหารสตว ฯลฯ

สรปการนาผลผลตเกษตรมาผลตพลงงาน ไมงาย และไมดอยางทคด

ปจจบนยงตองอดหนน ยงไมค ม

32

GMOs ความสาคญตอการพฒนา

การเกษตรและผลกระทบ

33

GMOs ความสาคญตอการพฒนาการเกษตรและผลกระทบ

1. ความหมาย : องคการอนามยโลกใหความหมาย GMOs (Genetically Modified Organisms) คอสงมชวตทมการเปลยนแปลงสารพนธกรรม (DNA) ไปในลกษณะทไมไดเกดข นเองตามธรรมชาต

2. มการทามานานแลวและแพรหลายในหลายประเทศ

3. วตถประสงคเพอตานทานโรคและแมลง เพมผลผลต เพมคณคาผลผลต และลดการใชสารเคมซงเปนอนตรายตอรางกาย

4. มการทาสตวบก สตวน า และพช

34

ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ผลตภณฑมวลรวมภาค

เกษตรกรรม และสดสวนภาคเกษตรกรรมตอทงหมด ณ ราคาคงท ป 2531

35

รายการ พ.ศ.

2550 2551 2552 2553 2554

ผลตภณฑมวลรวม

ภายในประเทศ (พนลานบาท)

4,259.0 4,364.8 4,263.1 4,596.1 4598.4

ผลตภณฑมวลรวม

ภาคเกษตรกรรม (พนลานบาท)

369.7 385.2 390.3 381.4 395.8

สดสวนผลตภณฑมวลรวม

ภาคเกษตรกรรมตอท งหมด

(รอยละ)

8.68 8.83 9.16 8.30 8.6

มลคาสงออกสนคาท งหมดเกษตรกรรม

และอตสาหกรรมเกษตรป 2550-2554

รายการ 2550 2551 2552 2553 2554

มลคาสงออกสนคาท งหมด

(ลานบาท)

5,302,119 5,581,371 5,194,588 6,176,423 6,882,780

มลคาสงออกสนคาเกษตรกรรม

และอตสาหกรรมเกษตร

(ลานบาท)

849,832 1,008,000 943,756 1,099,035 1,402,411

มลคาสงออกสนคาเกษตรกรรม

(กสกรรม,ปศสตว,ประมง)

(ลานบาท)

522,532 622,229 559,458 679,718 875,661

มลคาสงออกสนคาอตสาหกรรม

เกษตร (ลานบาท)

327,300 385,771 384,298 419,317 526,750

36

สดสวนสนคาเกษตรกรรม และอตสาหกรรมเกษตรสงออกตอมลคาสงออก

ท งหมด ป 2550-2554

รายการ 2550 2551 2552 2553 2554

สดสวนมลคาสงออกสนคาเกษตรกรรม

และอตสาหกรรมเกษตรตอสงออกท งหมด

(รอยละ)

16.03 17.91 18.17 17.80 20.37

สดสวนมลคาสงออกสนคาเกษตรกรรมตอ

สงออกท งหมด (รอยละ)

9.86 11.32 10.77 11.01 12.72

สดสวนมลคาสงออกสนคาอตสาหกรรม

เกษตรตอสงออกท งหมด (รอยละ)

6.17 6.59 7.40 6.79 7.65

สดสวนมลคาสงออกสนคาอตสาหกรรม

เกษตรตอสงออกสนคาเกษตรกรรมและ

อตสาหกรรมเกษตร (รอยละ)

38.49 36.80 40.73 38.15 37.56

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานปลดกระทรวงพาณชย37

อนดบ สนคา 2553 สนคา 2554

1 ยางพารา 249,262.50 ยางพารา 382,903.5

2 ขาว 168,193.06 ขาว 193,842.5

3 ผลตภณฑมนสาปะหลง 68,592.10 ผลตภณฑมนสาปะหลง 79,805.2

4 กงสดแชเยน แชแขง 53,023.03 ไกแปรรป 57,045.4

5 ไกแปรรป 50,346.10 ก งสดแชเยน แชแขง 52,101.9

6 ผลไมสดแชเยน แชแขงและแหง 17,225.24 ผลไมสดแชเยน แชแขงและแหง 28,809.0

7 เน อปลาสดแชเยน แชแขง 12,526.53 เน อปลาสดแชเยน แชแขง 12,398.6

8 ปลาหมกสดแชเยน แชแขง 11,115.77 ปลาหมกสดแชเยน แชแขง 12,286.5

9 ปลาสด แชเยน แชแขง 6,756.00 ผกสดแชเยน แชแขงและแหง 7,308.8

10 ผกสดแชเยน แชแขงและแหง 6,579.14 ปลาสด แชเยน แชแขง 7,151.3

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

มลคาสนคาสงออก 10 อนดบแรกของไทย ป 2553-2554หนวย : ลานบาท

38

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

ยางพารา จน 77,039 จน 139,096

มาเลเซย 40,515 มาเลเซย 45,836

ญป น 34,513 ญป น 51,858

สหรฐอเมรกา 18,116 สหรฐอเมรกา 30,312

เกาหลใต 17,669 เกาหลใต 26,653

รวมทกประเทศ 249,263 รวมทกประเทศ 382,904

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

ขาว ไนจเรย 19,984 ไนจเรย 23,272

อนโดนเซย 13,864 อนโดนเซย 14,595

โกตดววร 10,453 อเมรกา 12,616

แอฟรกาใต 9,614 บงคลาเทศ 10,435

ฟลปปนส 7,989 แอฟรกาใต 10,021

รวมทกประเทศ 168,193 รวมทกประเทศ 193,843

มลคาสนคาสงออก 10 อนดบแรกของไทยแยกเปนรายสนคา

รายประเทศ 5 ประเทศแรก ป 2553-2554หนวย : ลานบาท

39

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

ผลตภณฑมนสาปะหลง จน 36,706 จน 41,045

ญ ป น 7,217 ญป น 8,637

อนโดนเซย 5,275 อนโดนเซย 8,058

ไตหวน 4,059 ไตหวน 4,419

มาเลเซย 3,197 มาเลเซย 3,741

รวมทกประเทศ 68,592 รวมทกประเทศ 79,805

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

กงสดแชเยน แชแขง สหรฐอเมรกา 23,976 สหรฐอเมรกา 21,809

ญ ป น 10,377 ญป น 11,357

แคนาดา 2,836 แคนาดา 3,256

สเปน 1,932 สหราชอาณาจกร 2,472

สหราชอาณาจกร 1,901 สเปน 1,664

รวมทกประเทศ 53,023 รวมทกประเทศ 52,102

หนวย : ลานบาท

40

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

ไกแปรรป ญป น 23,422 ญป น 27,901

สหราชอาณาจกร 15,667 สหราชอาณาจกร 16,741

เนเธอรแลนด 3,936 เนเธอรแลนด 3,898

เยอรมน 1,493 เยอรมน 1,879

สงคโปร 1,402 สงคโปร 1,651

รวมทกประเทศ 50,346 รวมทกประเทศ 57,045

สนคา ประเทศ 2553

ผลไมสดแชเยน แชแขง จน 6,438 จน 13,952

และแหง ฮองกง 2,926 ฮองกง 4,482

อนโดนเซย 1,659 อนโดนเซย 2,830

สหรฐอเมรกา 1,095 เวยดนาม 1,416

เวยดนาม 586 สหรฐอเมรกา 1,088

รวมทกประเทศ 17,225 รวมทกประเทศ 28,809

หนวย : ลานบาท

41

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

เน อปลาสดแชเยน แชแขง ญป น 8,388 ญป น 9,169

สหรฐอเมรกา 1,192 สหรฐอเมรกา 1,007

นอรเวย 384 ฝร งเศส 251

ฝร งเศส 327 เกาหลใต 236

เกาหลใต 300 สวเดน 196

รวมทกประเทศ 12,527 รวมทกประเทศ 12,399

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

ปลาหมกสดแชเยน แชแขง ญป น 4,876 ญป น 5,490

อตาล 3,122 อตาล 3,335

สหรฐอเมรกา 751 สหรฐอเมรกา 753

เกาหลใต 353 เกาหลใต 628

เวยดนาม 329 แคนาดา 383

รวมทกประเทศ 11,116 รวมทกประเทศ 12,286

หนวย : ลานบาท

42

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

ปลาสดแชเยนแชแขง จน 1,799 จน 1,679

ญ ป น 1,183 ญป น 1,386

มาเลเซย 799 มาเลเซย 816

เวยดนาม 485 เวยดนาม 654

คเวต 305 อตาล 382

รวมทกประเทศ 6,756 รวมทกประเทศ 7,151

สนคา ประเทศ 2553 ประเทศ 2554

ผกสดแชเยน แชแขงและแหง ญป น 3,037 ญป น 3,182

สหรฐอเมรกา 414 อนโดนเซย 578

สหราชอาณาจกร 380 สหรฐอเมรกา 419

มาเลเซย 377 มาเลเซย 400

ไตหวน 307 ไตหวน 364

รวมทกประเทศ 6,579 รวมทกประเทศ 7,309

หนวย : ลานบาท

ทมา : สานกงานปลดกระทรวงพาณชย 43

อนดบ สนคา พ นท

(ลานไร)*

สดสวนตอพ นทถอครองเพอ

การเกษตร (รอยละ)

1. ขาวนาป 57.04 43.34

2. ขาวนาปรง 15.22 11.57

3. ยางพารา 12.07 9.17

4. มนสาปะหลง 7.56 5.74

5. ขาวโพดเล ยงสตว 7.11 5.4

6. ออยโรงงาน (รวมพนธ) 6.58 5

7. ปาลมน ามน 3.64 2.77

8. ถ วเหลอง 0.755 0.57

*ทมา : โดยการพยากรณขอมล จากสานกงานเศรษฐกจการเกษตร

หมายเหต : พ นทถอครองเพอการเกษตรท งหมด 131.6 ลานไร (ขอมลป พ.ศ. 2552)

พ นท เพาะปลกพชเกษตรมากท สด 8 อนดบแรกป 2553

44

45

จานวนประชากร กาลงแรงงาน และผ มงานทาในภาคเกษตร ป 2554

ทมา : กรมการปกครอง และสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

โดย ธนาคารแหงประเทศไทย , เครองช ภาวะเศรษฐกจทสาคญ , ตารางท 17 : ประชากรและคาจาง

รายการพ.ศ.

2549 2550 2551 2552 2553 2554

จานวนประชากร (ลานคน) 62.83 63.04 63.39 63.53 63.88 64.07

ผ อย ในกาลงแรงงาน (ลานคน)

(อาย 15 ปข นไป)36.43 36.94 37.07 38.43 38.64 38.92

ผ มงานทาท งหมด (ลานคน) 35.69 36.25 37.02 37.71 38.04 38.46

ผ มงานทาในภาคเกษตร (ลาน

คน)14.17 14.31 14.70 14.69 14.55 14.88

สดสวนผ มงานทาในภาค

เกษตรตอ

ผ อย ในกาลงแรงงาน (รอยละ)

39.7 39.48 39.71 38.96 38.25 38.68

การพฒนาภาคเกษตรตามแนว

ธนนท เจยรวนนท (ซพ)

46

การพฒนาภาคเกษตรตามแนว ธนนท เจยรวนนท(ซพ)

1. สนคาเกษตรมราคาสงและเงนเดอนท งภาคเอกชนและราชการ

ตองสงดวย

2. สนคาเกษตรเหมอนบอน ามนบนดน ตองทาใหราคาแพงดวย

3. ราคาสนคาเกษตรแพง เกษตรกรจะกระตอรอรนเพมผลผลต

ธนาคารกกลาปลอยเงนก และนกธรกจกกลาสนบสนน

4. ประเทศไทยมทดน 130 ลานไร ทานา 62 ลานไร และพ นทเขต

ชลประทานไมเกน 25 ลานไร

47

5. เสนอปรบใหมดงน5.1 พ นทเขตชลประทาน 25 ลานไรปลกขาว โดยพฒนาพนธ

ระบบชลประทานและเทคโนโลย จะไดผลผลตมากกวาใชทดน

62 ลานไร

5.2 พ นทปลกยางพารา ปจจบน 13.4 ลานไร เพมเปน 30

ลานไร

5.3 พ นทปลกปาลม ปจจบน 3.1 ลานไร เพมเปน 12 ลานไร

48

5.4 เพมราคาโดยจบมอกบประเทศผ สงออกรายใหญ

5.5 ลดปรมาณสงออกเพอใหราคาสงข น โดยรวมมอกบ ประเทศอน

5.6 ปลอยใหราคาสนคาทเกษตรกรขายไดเปนไปตามกลไกตลาด ปทราคาตาขาดทนจะชดเชยกบปทราคาสงไดกาไร ทาใหพออยได

5.7 ทาการเกษตรแบบผกพนสญญากบบรษทเพอใหบรษทรบ ความเสยงไป เกษตรกรไมตองเสยง

49

1

นโยบายการพฒนาภาคเกษตรของรฐบาลปจจบน

1.นโยบายเรงดวนทจะเรมดาเนนการในปแรก

ยกระดบราคาสนคาเกษตรและใหเกษตรกรเขาถงแหลงเงนทน โดยดแลราคาสนคาเกษตรใหมเสถยรภาพ

ทเหมาะสม คานงถงกลไกราคาตลาดโลกโดยใชวธบรหารจดการทางการตลาดและกลไกตลาดซ อขายลวงหนา นา

ระบบรบจานาสนคาเกษตรมาใชในการสรางความมนคงดานรายไดใหแกเกษตรกร พรอมท งจดใหมการเยยวยา

ความเสยหายของพชผลจากภยธรรมชาตใหแกเกษตรกร การจดทาระบบทะเบยนครวเรอนเกษตรกรใหสมบรณ

และการออกบตรเครดตสาหรบเกษตรกร

2. นโยบายสรางรายได

ขยายบทบาทใหธรกจการเกษตรและอาหารใหกาวขามไปสการเปนศนยกลางการผลตและการคาอาหาร

คณภาพสง เปนทตองการของผ บรโภคทมฐานะและรสนยมเฉพาะตว การพฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลาง

ตลาดซ อขายลวงหนาสนคาเกษตรและอาหาร เชน ขาว น าตาล มนสาปะหลง และอน ๆ

3.นโยบายปรบโครงสรางเศรษฐกจภาคเกษตร

(1) สงเสรมสนบสนนใหสภาเกษตรกรแหงชาตเปนกลไกของเกษตรกรในการสอสารกบรฐบาลและรวมกน

พฒนาเกษตรกรดวยตนเอง

(2) เพมประสทธภาพการผลตพช โดยการวจยและพฒนาสายพนธ พฒนาเทคโนโลยการผลตเพอให

ไดผลผลตสง ตานทานโรคและแมลงศตรพช สอดคลองกบสถานการณการเปลยนแปลงของภมอากาศโลก และ

ถายทอดองคความร จากการวจยไปสเกษตรกรเพอใหมการใชพนธ ด ใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบสภาพพ นท

โดยเฉพาะการใชป ยตามคณสมบตของดนแตละชนด เพอลดตนทนการผลตและพฒนาคณภาพผลผลต

(3) เพมศกยภาพกระบวนการการผลตดานปศสตวใหไดมาตรฐานปลอดภย เปนมตรกบสงแวดลอม

เพยงพอกบความตองการภายในประเทศและการสงออก เพมสมรรถนะการควบคม ปองกน วนจฉย และบาบด

โรค การตดตอระหวางสตวสคน การพฒนาเทคโนโลยดานชวภณฑสตวและการตรวจสอบคณภาพ

(4) พฒนาการประมง ท งในการเพาะสตวเล ยง และในแหลงน าธรรมชาต โดยการฟนฟทรพยากรประมง

และจดระเบยบการทาประมงใหสมดลกบศกยภาพการผลตตามธรรมชาต ขยายพ นทอนรกษเพอการประมงทะเล

พ นบานสงเสรมการเพาะเล ยงสตวน าเศรษฐกจทเปนมตรกบสงแวดลอม แสวงหาลทางการทาประมงในนานน า

ตางประเทศทไมขดตอระเบยบขององคการระหวางประเทศและประเทศทนาเขา โดยการพฒนากองเรอประมงน า

ลกและความรวมมอกบตางประเทศ รวมท งพฒนาสนคาประมงใหมคณภาพและปลอดภยตงแตตนน าถงปลายน า

ตลอดจนพฒนากระบวนการตรวจสอบคณภาพสตวน าตามมาตรฐานสากล

2

(5) เสรมสรางฐานรากของครวเรอนเกษตรกรใหเขมแขง โดยการเพมประสทธภาพการเพาะปลก ลด

ตนทนการผลต พฒนาระบบการผลตทเปนข นตอน โดยมการวางแผนการผลตและการจาหนายลวงหนาทแมนยา

และประสานโครงสรางพ นฐานของทางราชการและเอกชนใหเกดประโยชนสงสด สรางกระบวนการผสมผสาน

ระหวางเทคโนโลยและภมปญญาชาวบาน

(6) จดทาระบบทะเบยนครวเรอนเกษตรทมขอมลการเกษตรของครวเรอนครบถวน สามารถเชอมโยงกบ

บตรเครดตสาหรบเกษตรกรและมการปรบปรงทนสมยอยเสมอเพอความสะดวกในการสนบสนนชวยเหลอและ

พฒนาเกษตรกร สรางหลกประกนความมนคงในการประกอบอาชพใหเกษตรกร จดใหมอาสาสมครเกษตร

หมบานเพอสนบสนนการทางานภาครฐ ตลอดจนจดใหมรายการโทรทศนเพอการเกษตร เผยแพรความร ดานการ

ผลตและการตลาดแกเกษตรกรทวไป

(7) เรงรดพฒนาธรกจการเกษตร โดยการพฒนาสถาบนเกษตรกรในดานธรกจสรางเกษตรกรรนใหมจาก

โครงการกองทนต งตวได รวมมอสนบสนนสถาบนการศกษาเพอความเปนเลศทางวชาการเกษตรทกสาขาและ

ดาเนนการใหบคลากรของสถาบนการศกษาทาหนาทสนบสนนการสงเสรมการเกษตร พฒนารปแบบการจดการ

ผลต การบรรจและพฒนาผลตภณฑ และการตรวจสอบยอนกลบแหลงผลตเรงรดการพฒนาเกษตรอตสาหกรรม

เชน ยางพาราและพชพลงงาน เชน ปาลมน ามน ออย มนสาปะหลง เพอรองรบวกฤตพลงงานโลก สงเสรมการ

ผลตสนคาใหมทใหผลตอบแทนสง โดยมเปาหมายเพมมลคาภาคการเกษตรตอผลผลตมวลรวมของประเทศ

อยางตอเนอง

(8) พฒนาอตสาหกรรมเกษตรมลคาเพมเพอศกยภาพการแขงขนในตลาดโลก โดยการสงเสรมการผลต

สนคาใหมทมกาไรสง มการแปรรปอยางครบวงจรเพอแสวงหามลคาเพมสงสด พฒนาระบบตลาดทกข นตอน

ยกระดบผลผลตใหมคณภาพและเปนทยอมรบในตลาดตางประเทศ สรางกลมธรกจรายสนคาระดบภมภาคเพอ

เพมศกยภาพในการแขงขน และสรางโอกาสช นาในเรองราคา โดยเฉพาะตลาดขาว เรงรดการเจรจาขอตกลงตางๆ

ทเกยวกบมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารในตลาดโลก สงเสรมใหประเทศไทยเปนครวโลกท งในแงสนคาเกษตร

อาหารไทย และสนบสนนการลงทนภาคเกษตรในตางประเทศ

(9) สงเสรมเกษตรทฤษฎใหม สงเสรมการวจยและพฒนาพนธ ดาเนนการฟนฟสภาพแวดลอมสรางความ

เขมแขงภาคเกษตรและสรางความมนคงทางอาหารเพอเผชญกบวกฤตอาหารโลก สรางความสมดลระหวางพช

อาหารและพชพลงงาน สงเสรมเกษตรอนทรยและเกษตรทางเลอก ปรบโครงสรางและจดหาททากนใหแก

เกษตรกรผ ยากไรและดาเนนการฟนฟคณภาพดน ใหคงความอดมสมบรณอยางยงยนตลอดจนการค มครองทดน

เพอเกษตรกรรม

3

แนวทางการพฒนาภาคเกษตรในชวง แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) 1.กรอบแนวคด

กรอบแนวคดเบ อตนเพอประกอบการจดทาแผนพฒนาการเกษตร ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ.255-2559) พจารณาจากความสาคญของภาคเกษตรภาพรวมดานตางๆจานวน 9

ประเดน ไดแก

1.1 การพฒนาโครงสรางพ นฐานดานการเกษตร เพอเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตรดานการใช

ประโยชนจากดนใหเหมาะสม การจดการน าใหเพยงพอ การพฒนาทดนนอกเขตชลประทานและการ

จดการดานโลจสตกส

1.2 การเสรมสรางความเขมแขงใหเกษตรกร เพอพฒนาหรอเสรมสรางความเขมแขงและยกระดบ

คณภาพชวตของเกษตรกร สงเสรมการรวมกลมสถาบนเกษตรกร ตลอดจนการพฒนาเกษตรกรรน

ใหม

1.3 สงเสรมการทาการเกษตรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอพยง เพอสรางความมนคงในการประกอบ

อาชพใหเกษตรกรในระดบครวเรอนใหพงพาตนเอง

1.4 สงเสรมการทาการเกษตรในรปแบบของการพฒนาเครอขายวสาหกจ (Cluster) เพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนของภาคเกษตรต งแตตนน าถงปลายน า

1.5 ความมนคงดานอาหารและพลงงาน โดยใหการศกษาและสงเสรมดานอาหาร (Food Education)

ตลอดกระบวนการผลต (Supply Chain) ไดแก การทาใหอาหารมคณภาพ (Food Quality) เปน

อาหารทปลอดภยสาหรบการบรโภค (Food Safety) รวมท งพอเพยงสาหรบเล ยงประชากร (Food

Security)

1.6 เศรษฐกจสรางสรรคในภาคเกษตร การทาการเกษตรควรขบเคลอนดวยประสทธภาพ (Efficiency-

driven Economy) และนวตกรรม (Innovation-driven Economy) โดยการนาภมปญญาผนวกกบ

วฒนธรรมทดงามในทองถนและเทคโนโลย มาสรางมลคาใหสนคาเกษตรมเอกลกษณเฉพาะตว

แตกตางกนในแตละทองถน

1.7 เศรษฐกจการเกษตรสเขยว (Green and Cool Agricultural Economy) หรอการทาเกษตรทไม

ทาลายสงแวดลอม โดยการดาเนนนโยบายและกาหนดวธปฏบตใหสามารถใชทรพยากรไดอยาง

ยงยน

1.8 ความรวมมอและขอตกลงระหวางประเทศ โดยตดตามกระแสการเปลยนแปลงของโลกเพอการ

ปรบตวและกาหนดมาตรการรองรบใหภาคธรกจและภาคการเกษตรในประเทศมความเขมแขงและ

สามารถแขงขนได

4

1.9 การพฒนาบคลากรดานการเกษตร เพอเตรยมความพรอมใหสามารถรองรบการเปลยนแปลงตาม

สถานการณเศรษฐกจและสงคมโลกาภวฒน โดยการพฒนาบคลากรดานการเกษตร ปรบปรง

กระบวนการทางานของหนวยงานและบคลากรกระทรวงเกษตรและสหกรณใหมการบรณาการมาก

ยงข น รวมท งการปรบโครงสรางหนวยงานในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณใหเหมาะสม

สอดคลองกบสถานการณท งในสวนกลางและสวนภมภาค

2. วตถประสงคและเปาหมาย

2.1 วตถประสงค

(1) เพอใหเกษตรกรมคณภาพชวตทด มอาชพทมนคง รายไดเพยงพอตอการเล ยงชพและมความภมใจใน

อาชพ

(2) เพอเพมประสทธภาพการผลตสนคาเกษตรและอาหาร ใหมท งคณภาพและปรมาณเพยงพอตอความ

ตองการ

(3) เพอใหมการบรหารจดการทรพยากรการเกษตรอยางมประสทธภาพ สมดล และยงยน

2.2 เปาหมาย

(1) ความผาสกของเกษตรกรเพมข นรอยละ 80 ในป 2559

(2) เศรษฐกจภาคเกษตรเตบโตเฉลยรอยละ3.0 ตอป

(3) ทรพยากรเกษตรมความเหมาะสมตอการผลตทางการเกษตรเพมข น

3. ยทธศาสตรการพฒนาการเกษตร

การพฒนาการเกษตรใหความสาคญตอการพฒนาเกษตรกรใหมคณภาพชวตทด กาวทนตอการ

เปลยนแปลง การพฒนาการผลตสนคาเกษตรกรใหมประสทธภาพและมความหลากหลายใหประชาชนมความ

มนคงทางดานอาหารและมผลผลตเพยงพอตอความตองการดานอาหารและพลงงาน รวมสรางเศรษฐกจของ

ประเทศใหเจรญเตบโตอยางมคณภาพและมนคง เตรยมพรอมรองรบสถานการณการเปลยนแปลงท งในและนอก

ประเทศทปรบเปลยนอยางรวดเรว เพมขดความสามารถในการแขงขนและการพฒนาทรพยากรการเกษตรใหม

การใชอยางมประสทธภาพควบคไปกบการอนรกษฟนฟสรางโอกาสการเขาถงทรพยากรและมการใชอยางม

ประโยชนอยางทวถงและเปนธรรม จงไดกาหนดยทธศาสตรการพฒนาการเกษตรทสาคญในชวงระยะเวลา 5 ป

ดงน

5

ยทธศาสตรท 1 พฒนาคณภาพชวตเกษตรกร เพอใหเกษตรกรมความสามารถพงพาตนเองได

มภมค มกน พรอมรบความเสยงดานการผลต การตลาด และมการกระจายรายไดททวถง มความสามารถในการ

ผลตและการตลาด กาวสผ จดการฟารมทเปนมออาชพ (Smart Farmer) รวมท งสรางเกษตรกรรนใหมทดแทน

รนเดม ตลอดจนสงเสรมองคกรเกษตรกรและสถาบนเกษตรกรใหมการดาเนนงานอยางมประสทธภาพและยงยน

โดยการ

(1) สรางความมนคงในการประกอบอาชพและรายไดใหแกเกษตรกร ในการพฒนาระบบการประกน

ความเสยงการเกษตรใหเหมาะสมกบสนคาเกษตรและถานการณทเกดจากภยธรรมชาต ผลกดนใหม

ระบบสวสดการใหครอบคลมอยางทวถง และพฒนาระบบการค มครองทดนใหเกษตรกรรายยอยม

ทดนเปนของตนเองหรอมสทธทากนในทดน

(2) สรางองคความร ใหกบเกษตรกรในดานบญชตนทนอาชพ และดานวทยาศาสตรเขาส Smart Farmer

และถายทอดเทคโนโลยสมยใหมผสมผสานภมปญญาทองถน

(3) สรางขดความสามารถใหกบเกษตรกรและชมชน ในการรบมอกบความเสยงจากภยธรรมชาตดวยการ

ประชาสมพนธใหชมชนร และเขาใจผลกระทบของโลกรอน ถายทอดความร และเทคโนโลยในการ

ปรบตว และสรางขดความสามารถใหกบเกษตรกรและชมชน ในการรบมอกบความเสยงจากภย

ธรรมชาต

(4) สรางความมนคง ปลอดภย ดานอาหารในครวเรอนเกษตรในดานการผลตอาหารเพยงพอปลอดภย

สนบสนนใหมการปลกผกสวนครว ปลอดสารพษเพอบรโภคในครวเรอน(City Farm) และสงเสรมการ

ทาเกษตรกรรมยงยน

(5) สงเสรมและสนบสนนเกษตรกรรนใหมใหเขาสภาคเกษตร โดยการรวมมอกบสถาบนการศกษา

การปรบปรงระบบการเรยนการสอนใหเปนหลกสตรทสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการ

แตละทองถน และใหชมชนเปนแหลงเผยแพรขอมลขาวสาร แลกเปลยนประสบการณ

(6) สนบสนนการดาเนนงานขององคกรเกษตรกรและสถาบนเกษตรกร รวมท งสภาเกษตรกรแหงชาต

และพฒนาระบบการรวมกลมท งในรปแบบของสหกรณและกลมสงเสรมอาชพตาง ๆ

(7) สรางฐานขอมลชมชนดานการเกษตร นาความร ภมปญญาทองถนมาใชประโยชนในการพฒนาการ

เกษตร เพมความสามารถ และชองทางการรบร ขาวสารอยางทวถง

ยทธศาสตรท 2 พฒนาขดความสามารถในการผลต การจดการสนคาเกษตรและความมนคงดาน

อาหาร เพอสรางฐานการผลตภาคเกษตรใหเขมแขง ทาใหเกดความมนคงในอาชพและรายไดใหกบเกษตรกร

พฒนาคณภาพสนคาเกษตรและอาหารใหมความสามารถในการแขงขน ประชาชนมความมนคงดานอาหารและม

6

ผลผลตเพยงพอกบความตองการดานอาหารและพลงรวมท งสงเสรมใหมและนาผลงานวจยพฒนาดานการเกษตร

ไปใชประโยชนมากข น โดยการ

(1) พฒนาการผลตและการสรางมลคาเพม เนนลดตนทนการผลต และพฒนาคณภาพผลกดนแนวคด

เศรษฐกจสรางสรรคภาคเกษตร สงเสรมการทาการเกษตรแบบกลมการผลตหรอเครอขายวสาหกจ

(Cluster) สรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร และเพมประสทธภาพการบรหารโลจสตกส

(2) สงเสรมการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม (Green Product) ดวยการสงเสรมการใชเทคโนโลยสะอาด

การเกษตรสเขยว การปฏบตทางการเกษตรทด (GAP : Good Agricultural Practices) การทาเกษตร

อนทรย ลดการเผาตอซงลดมลพษจากแหลงผลตภาคเกษตร ศกษาการปลดปลอยกาซเรอนกระจก

และสรางความร ความเขาใจ รวมท งประโยชนทจะไดรบจากการซ อขายคารบอนเครดต

(3) เสรมสรางการผลตสนคาเกษตรทเปนพชอาหารและพลงงานใหเกดความมนคง รวมท งสนบสนนเพอ

จดสรรผลผลตพชอาหารและพลงงานใหเพยงพอตอการบรโภคและทดแทนพลงงาน

(4) สนบสนนการพฒนาระบบตลาดสนคาเกษตร ดวยการพฒนาทกษะ องคความร และการใชประโยชน

จากตลาดกลาง ตลาดสนคาเกษตรลวงหนา รวมท งสนบสนนการสรางเครอขายการผลตการตลาด

(5) สรางความเชอมโยงกบเศรษฐกจภมภาคและระหวางประเทศ มงเนนการสรางความรวมมอทาง

เหลยมเศรษฐกจตางๆเพอเพมชองทางการจาหนายและกระจายรายได โดยเฉพาะจากกลมประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน รวมท งการเตรยมการรองรบการลงทนดานเกษตรกรรมขามชาตเพอใหมการลงทน

ดานเกษตรกรรมอยางรบผดชอบ (RAI : Responsible Agricultural Investment)

(6) สงเสรมและพฒนางานวจยดานการเกษตร สนบสนนงานวจย พนธ พช สตว สตวน าจลนทรย รวมท ง

พชพลงงานทดแทน โดยใหมการบรณาการงานวจยระหวางภาครฐ เอกชน สถาบนการศกษาและ

สถาบนวจย ตลอดจนการพฒนางานวจยตามความตองการใชประโยชน

ยทธศาสตรท 3 พฒนาทรพยากรการเกษตรอยางมประสทธภาพ สมดลและยงยนเพอสรางและ

พฒนาการใชทรพยากรการเกษตรและโครงสรางพ นฐานการเกษตรอยางมประสทธภาพ ฟนฟทรพยากร

การเกษตรใหมความเหมาะสมตอการผลตทางการเกษตรอยางยงยน และเตรยมความพรอมในการรองรบและ

ปรบตวตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ รวมท งสนบสนนใหชมชนทองถนเขามามสวนรวม

ในการบรหารจดการทรพยากรการเกษตรและสงแวดลอมโดยการ

(1) สงเสรมและสนบสนนการใชทรพยากรการเกษตรและโครงสรางพ นฐานการเกษตรอยางม

ประสทธภาพและยงยน ดวยการเรงรดการฟนฟและปรบปรงคณภาพดนทเสอมโทรม วางระบบ

7

การใชทดนตามศกยภาพของทดน และจดหาทดนเอกชนมาพฒนาและจดสรรใหกบเกษตรกรไรทดน

ทากนหรอมทดนนอย

(2) สงเสรมและสนบใหเกษตรกรใชทรพยากรการผลตอยางเหมาะสมและยงยนโดยการสรางความเขาใจ

ในการใชป ยอนทรยและสงเสรมใหเกษตรกรใชสารเคมอยางเหมาะสมและถกตองกากบดแลการใช

สารเคมบรเวณพ นทสงและพนทตนน าลาธาร ตลอดจนควบคมการโฆษณาและสงเสรมการขาย

สารเคมการเกษตรทกชนด

(3) สนบสนนและผลกดนใหเกษตรกรมสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรการเกษตรโดยการให

เกษตรกรและทองถนเขามามสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรการเกษตรในทองถนตนเองให

มากข น ท งดานการบารงรกษา การอนรกษ การฟนฟและการใชประโยชนอยางยงยนและสมดล

(4) เตรยมความพรอมรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศดวยการจดทาแผน

ปองกนและระบบเฝาระวงเตอนภย เพอเปนการลดความเสยงจากอนตรายและความเสยหายทจะ

เกดกบเกษตรกร การตดตามขาวสาร และสรางแกมลงเพมเตมเพอลดหรอชะลออตราการไหลของน า

หลาก

(5) พฒนากฎหมายทเกยวของกบการบรหารจดการทรพยากรการเกษตรใหเหมาะสมและสอดคลองกบ

สถานการณ รวมท งศกษาแนวทางรองรบและเตรยมความพรอม เพอใหมการดาเนนการตามกฎ

ระเบยบทกาลงจะเกดข น เชน รางพระราชบญญตมาตรการการคลงเพอสงแวดลอม พ.ศ. ... ทให

ความสาคญกบการจดการสงแวดลอม ไดแก ภาษสงแวดลอม (ภาษมลพษ ภาษเพอการอนรกษ

ทรพยากรและการทาการเกษตรทสงผลตอสงแวดลอม)