1

รายงานวชา GEN211 The Philosophy Of Sufficiency Economy (ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง)

เรอง ความสมพนธระหวางลทธเสรนยมใหมกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

จากหนงสอ ประวตศาสตรฉบบยอของลทธเสรนยมใหม

(A Brief History of Neoliberalism)

ผเขยน เดวด ฮารว

เสนอ

อ.ศรนนต สวรรณโมล

จดท าโดย

1. นายชนดนย ชาวไรนาค รหสนกศกษา 54211257 2. นางสาวอรจรา ชผกา รหสนกศกษา 54216327

3. นายเลอชย กรสมทรานนท รหสนกศกษา 54218696 4. นางสาวสชาดา มากจตร รหสนกศกษา 54214235

5. นางสาวสภาภรณ ออนแกว รหสนกศกษา 54214237 6. นางสาวมณรตน ครธวงษ รหสนกศกษา 54214227 7. นางสาวอจร ครกจวาณชย รหสนกศกษา 54214258

8. นางสาวกรกช พรหมก าเนด รหสนกศกษา 56070501201 9. นางสาวชนากานต กรตอสรยะกล รหสนกศกษา 56070501401

(กลม MIXER secวนจนทร)

2

ค าน า

รายงานนเปนสวนหนงของวชา GEN211 The Philosophy Of Sufficiency Economy (ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง) โดยรวบรวมเนอความยอของหนงสอ ประวตศาสตรฉบบยอของลทธเสรนยมใหม (A Brief History of Neoliberalism) ของผเขยน เดวด ฮารว นอกจากเนอความยอแลวยงรวมถงบทความวเคราะหความเชอมโยงระหวางลทธเสรนยมใหมกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3หวง 2เง อนไข และวเคราะหถงสาเหตของเหตการณตางๆในกรณศกษาของแตละประเทศทไดรบอทธพลจากลทธเสรนยมใหม ทงนเพอรวบรวมองคความรใหงายตอการศกษา และเปนตวอยางเชงวเคราะหและเปนตวอยางความคดเหนตอบทความดงกลาว

หากรายงานฉบบนมขอผดพลาดประการใด ขออภยมา ณ ทน

คณะผจดท า

3

สารบญ

เรอง หนา

สรปสาระส าคญ

บทท1 เสรภาพกแคค าค าหนง... 5

บทท2 การสรางฉนทานมต 8

บทท3 รฐเสรนยมใหม 11

บทท4 การพฒนาเหลอมล าในเชงภมศาสตร 13

บทท5 เสรนยมใหม “แบบจนๆ” 15

บทท6 บทพสจนลทธเสรนยมใหม 17

บทท7 ความหวงของเสรภาพ 20

ความสมพนธระหวางเสรนยมใหมกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 24

4

สรปสาระส าคญ

5

บทท 1 เสรภาพกแคค าค าหนง...

การทความคดหนงๆจะทรงอทธพลไดตองมเสนหดงดดโดยยดโยงเขากบความเปนจรง ประทบลงในส านกสามญดงเชนแนวคดเสรนยมใหมทยกยองศกด ศรของมนษยและเสรภาพปจเจกบคคล และมศตรคอการแทรกแซงของรฐ อทธพลของแนวคดนมมากมายยกตวอยางประเทศสหรฐอเมรกายงใชค าวาเสรภาพเพอท าสงครามในอรก โดยใหเหตผลเพอเสรภาพของชาวอรก แตความจรงกถกปดเผยเมอมประกาศระเบยบ 4ประการของเบรเมอร ประธานคณะบรหารประเทศชวคราวของกองก าลงพนธมตร ดงน

1. แปรรปรฐวสาหกจใหเปนของเอกชนโดยสมบรณ 2. บรษทตางชาตมสทธถอครองทรพยสนและธรกจในอรกและสามารถสงก าไรกลบประเทศไดทงหมด 3. เปดใหทนตางชาตสามารถควบคมกจการธนาคารของอรกโดยสมบรณ 4. ขจดอปสรรคทกดกนการคาเกอบทงหมด

นอกจากนตลาดแรงงานยงถกควบคมอยางเขมงวด สงหามการนดหยดงาน กฎเหลานกลายเปนสงทถกกฎหมายเพราะไดรบรองจากรฐบาลอธปไตยทอเมรกาจดตงขนมาเองมอ านาจร บรองกฎหมายทออกมาเทานน สะทอนใหเหนถงผลประโยชนของผถอครองกรรมสทธ เอกชน ภาคธรกจ

ในครงแรกของการใชลทธเสรนยมใหมเกดขนทประเทศชล โดยมอทธพลจากสหรฐอเมรการเชนกน จากการรฐประหารทไดรบการสนบสนนจากชนชนน านกธกจในประเทศและบรษทสญชาตอเมรกน มการเรยกตวนกเศรษฐศาสตรกลม”ชคาโกบอยส”มาชวยฟนฟระบบเศรษฐกจซงกลมชคาโกบอยนไดรบเงนสนบสนนจากสหรฐอเมรกานนเอง ผลงานชนแรกของกลมนคอการเจรจากเงนจากกองทนไอเอมเอฟ และปรบโครงสรางเศรษฐกจของชลใหเปนไปตามหลกเสรนยมใหม ใหเอกชนเขามาซอกจการของรฐ ใชทรพยากรธรรมชาตไรการควบคม เนนการสงออกแทนการน าเขา ท าใหเศรษฐกจฟนตวอยางรวดเรว แตกเปนเพยงระยะสนเทานน หลงละตนอมเรกาเผชญวกฤตหนสนการฟนตวทางเศรษฐกจกพงลง จะเหนไดวาสหรฐอเมรกาคอเบองหลงการกระจายตวของรฐเสรนยมใหมทวโลก แลวท ำไมตองเปนเสรนยมใหม?

โรเบรต ดาหลและชารลส ลนดโบลม นกสงคมศาสตรกลาววา หนทางเดยวทจะกาวไปขางหนาคอการผสมผสานระหวางรฐ ตลาดและสถาบนประชาธปไตย เพอเปนหลกประกนวาจะมแตสนตภาพ ไมกดกน ความเปนอยดและมเสถยรภาพในระดบสากล

6

หลงสงครามโลกครงทสองเกดรปแบบของรฐหลากหลายโดยมเปาหมายเพอควบคมดแลการฟนฟพฒนาประเทศ มนโยบายรวมกนคอเนนการจางงาน ใหสวสดการพลเมองแตรฐควรมอ านาจแทรกแซงท าหนาทแทนระบบตลาด โดยมนโยบายการคลงทใชกนแพรหลายคอแนวทางเคนเซยน มการจางงานเตมอตรา ประนประนอมทางชนชนระหวางทนกบกรรมกรเพอความสงบในประเทศ รปแบบเศรษฐกจนเรยกวา ระบบเสรนยมทมการก ากบดแลซงไดสรางความเจรญทางเศรษฐกจในระดบสงแกประเทศทนนยมทพงพงสหรฐอเมรกาทใชนโยบายยอมขาดดลการคากบสวนอนของโลกแลวดดซบผลผลตสวนเกนมาไวในประเทศ แตนโยบายนไมสรางความเปลยนแปลงในประเทศยากจนแตกลบกระจายความมงค งซ าแกประเทศทนนยม ท าใหในระยะหลงระบบเสรนยมทมการก ากบดแลเร มใชงานไมไดบอกถงวกฤตการณของการสะสมทน การวางงานและสภาวะเงนเฟอกบการชะลอตวทางเศรษฐกจ จงเกดการมองหาทางเลอกอนๆในตนทศวรรษษ1970ซงไดค าตอบหนงคอการเพมบทบาทของรฐในการควบคมและดแลเศรษฐกจแบบรฐสหการนยม รวมถงการจ ากดบทบาทขบวนการแรงงานและประชาชน จนถงกลางทศวรรษ1970พบวาหนทางนไมสอดคลองกบเง อนไขของการสะสมทน เกดการแตกกลมเปนฝายนยมหลกสงคมนยมประชาธปไตยโดยวางแผนเศรษฐกจจากสวนกลางและกลมทต องการปลดปลอยบรษทและภาคธรกจใหมอสระ ซงกลมฝายหลงไดกาวมามอทธพลจากวกฤตการณสะสมทน เกดการวางงานและเงนเฟอกอใหเกดกระแสความไมพอใจทงในขบวนการแรงงานและสงคมเมอง และเกดการคกคามทางการเมองใหรฐคอยๆซอหนของกจการเอกชน จ ากดอ านาจชนชนบนและกรรมกรไดสวนแบงกอนเคกทางเศรษฐกจมากขน ท าใหชนชนบนออกมาปกปองผลประโยชนของตนเกดเปนกลมคนฝายหลง จงกลาวไดวาการแผขยายลทธเสรนยมใหมคอโครงการฟนฟอ านาจชนชนมาตงแตแรก หรอตความได 2ปรระการคอ 1. มนคอโครงการยโทเปยทพยายาเปลยนระบบทนนยมระหวางประเทศใหเปนไปตามตนแบบทางทฤษฎ 2. คอโครงการทางการเมองมงสถาปนาเง อนไขของการสะสมทนและการฟนฟอ านาจของชนชนน าทางเศรษฐกจขนมาใหม ดงนนมนเปนแคการอางเหตผลเพอชวยใหบรรลเปาหมาย และเมอไหรกตามทหลกการเสรนยมใหมขดกนกบเปาหมายทตองการแลว เมอนนหลกการดงกลาวจะถกเปลยนหรอยกเลกหรอบดเบอนไป

ลทธเสรนยมใหมประสบควำมส ำเรจรงเรองมำกแคไหน?

นบตงแตขบวนการนกาวเขาสศนยกลางในชวงเวลาวกฤตทศวรรษ1970 ลทธเสรนยมใหมกไดรบการสนบสนนทงเงนและสถาบนมนสมองตางๆท าใหมอทธพลมากขนในแวดวงวชาการ เผชญหนากบสหภาพแรงงาน โจมตความสมานฉนททางสงคมทจะไปกดขวางการแขงขน

7

สรางบรรยากาศทางธรกจทดเพอดงดดการลงทนตางชาต จนกระทงในป1981 เกดภาวะถดถอย โรงงานอตสาหกรรมปดตวลง กลมประเทศลกหนลมละลาย จากการเนนความส าคญของความรบผดชอบทางการคลงในการแกไขปญหาเงนเฟอ ท าใหในชวงหลงสงครามโลกครงท2 กองทนการเงนระหวางประเทศตองควบคมการคลงและเขมงวดกบการใชจายในแตประเทศทขอความชวยเหลอ จดนท าใหการเปลยนไปเปนเสรนยมใหมนนมผลตอนโยบายของรฐดวย ดงเชนยคเรแกน ทใชนโยบายลดกฎระเบยบการคาตางๆ ลดภาษการลงทน เปดพนทใหบรษทเขามาหาผลประโยชน ลดรอนอตสาหกรรมในประเทศท าใหเอกชนและทนการเงนยายฐานไปตางประเทศ น าไปสการเหลอมล าทางสงคมเพอกคนอ านาจทางเศรษฐกจชนชนสง

จารตจกรวรรดนยมของอเมรกาจะใชการยมมอของตวแทนในทองถนของประเทศตางๆโดยใหการสนบสนนเศรษฐกจและการทหารเพอใหเปดประเทศในการเขามาของทนและการสนบสนนของอเมรกา เปนปฏปกษตอขบวนการประชาชนและสงคมนยมประชาธปไตยและคอมมวนสตแตจบมอกบเผดจการทหาร ลกษณะนเกดขนในหลายประเทศหลงสงครามโลกครงท2 โดยการลงทนขามชาตของสหรฐฯแทจรงแลวเปนการขดรดทรพยากรดบเชน น ามน แรธาต วตถดบ อกทงกลมธนาคารเพอการลงทนในนวยอรกยงเขามามบทบาทปลอยเงนกแกรฐตางประเทศดวยอตราดอกเบยทไดเปรยบจากสกลเงนโดยไมไดคาดคดถงความเสยง ท าใหเมกซโกตองพกช าระหน ขอตออายเงนกภายใตเง อนไขวาเมกซโกตองปฏรปโครงสรางเศรษฐกจตามเสรนยมใหม ปรากฎการณนจงเปนเหมอนโครงการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจคร งใหญสงผลใหสหรฐอเมรกาสามารถขดรดผลตอบแทนจากสวนตางๆของโลกไดอยางมหาศาล

มหลำยครงทบทควำมนกลำววำ เสรนยมใหมแทจรงกคอกำรฟนฟอ ำนำจทำงชนชน แลวอ ำนำจทำงชนชนแทจรงคออะไร แลวสงผลอยำงไร?

จากขอมลทกลาวมาขางตนจะเหนวาการแผลทธเสรนยมใหมมอทธพลเหนอกลไกอ านาจรฐ เกดการเปลยนแปลงขวอ านาจสโลกของทนการเงน แกนกลางของอ านาจกคอกลมผบรหารซอโอรวมถงผน ากลไกทางการเงน กฎหมายและเทคนคตางๆ ใชอ านาจเศรษฐกจสรางอทธพลตอกระบวนการตดสนใจทางการเมอง และใชสายสมพนธขามชาตในการขยายอ านาจและลทธเสรนยมใหม

เรำยงมควำมหวงกบค ำวำเสรภำพทฉำบหนำควำมจรงของเสรนยมใหมไดมำกเพยงใด?

โปลานยเคยใหความหมายของเสรภาพวามทงดและเลว ประเภทเลวคอใชเสรภาพขดรดหาผลประโยชนจากความลมจมของสวนรวม

8

แตระบบเศรษฐกจแบบเสรภาพนนกลบเจรญเตบโต ท าใหเรารวามเสรภาพอกประเภทหนงคอเสรภาพมโนธรรมทความจรงมนเปนตวฟนฟอ านาจชนชนบรษทใหญ ครอบง าสอ การเมอง เราทกคนกมหวใหสงเหลานอยางไมรตว ไมไดมเสรภาพแทจรง มนเกดขนไดอยางไร??

9

บทท 2 การสรางฉนทานมต

แมวาการขยายลทธเสรนยมใหมประสบความส าเรจจากกองทพรฐประหารทไดรบการสนบสนนจากชนชนสงด งเดม เพอท าลายความสมานฉนทขบวนการแรงงานและสงคม แตยงจ าเปนตองสรางฉนทานมตทางการเมอง หรอทกรมชเรยกวา ”ส านกสามญ” หรอส านกทถอรวมกนจากชดความเชอ คานยม ทถกบมเพาะและโฆษณาชวนเชอฝงหวจากอ านาจน า ส านกสามญจงมกคลมเครออ าพรางปญหาทางการเมอง และใชค าวา”เสรภาพ”ปลกระดมใหประชาชนเขาใจวาเปนความชอบธรรมทตนเองพงไดรบ โดยเผยแพรอดมการณนผานสอ และสถาบนตางๆ รวมถงเปลยนความคดปญญาชน เพอใหลทธเสรนยมใหมไดรบการสนบสนนจากการใหเสรภาพเปนหลกประกนน าไปสการครอบง าอ านาจรฐ เมอกลไกรฐเปลยนเปนระบอบเสรนยมใหมแลว รฐกสามารถใชอ านาจตางๆในการรกษาฉนทานมต ซงจ าเปนตอการด ารงอ านาจไวไมวาจะเปนก าลงกองทพและการเงนเพอไมใหฉนทานมตลมเหลวดงทปรากฏการตอตานในบางประเทศ ดงนนสงทส าคญคอน าลทธเสรนยมใหมแทรกซมไปในความเขาใจและส านกสามญของประชาชนวา ลทธเสรนยมใหมเปนวถทางทจ าเปนและเปนวถตามธรรมชาตในระเบยบสงคม อยางไรกตามคณคาของเสรภาพปจเจกบคคลกบความยตธรรมทางสงคมไมจ าเปนตองสอดคลองกน โดยการแสวงหาความยตธรรมทางสงคมตองตอสเพอสวนรวมมากกวาความตองการของปจเจกบคคล ท าใหเกดการแบงแยกระหวางลทธอสรนยมทมงสนใจแตตนเอง แยกขาดกบกลมพลงทางสงคมทแสวงหาความยตธรรมทางสงคมดวยการพยายามไดมาซงอ านาจรฐ การแบงแยกนยงท าใหลทธเสรนยมใหมฉกฉวยใชเปนประโยชนและซ าเตมใหรนแรงขนในยค68 แตในชวงป70 ทงสองฝายสามารถสรางเปาหมายรวมกนเพอเผชญหนาศตรรวมคอรฐจอมกาวกาย สวนบรษทและธรกจในระบบทนนยมฉวยโอกาสนฟนฟสถานะตนเองขนใหมโดยใชอดมคตของเสรภาพมาแทรกแซงรฐ พรอมกบเนนอสรภาพของผบรโภค และสงผลตอพฤตกรรมเชงวฒนธรรมในวงกวางดวย จงถอเปนการใชอดมการณของลทธเสรนยมใหมบนทางวฒนธรรม ลทธโพสตโมเดรน ท าใหทงบรษทและชนชนน าสามารถบรรลความส าเรจไดอยางแนบเนยนในป 80 ยกตวอยางในกรณของสหรฐอเมรกา จากบนทกลบของ ลวอว เพาเวลลทเขยนถงหอการคาสหรฐฯในป 71 ใจความวา ถงเวลาแลวทภมปญญา ความคดสรางสรรคและทรพยากรของภาคธรกจจะตองรวมพลงโจมตผคดรายมงท าลาย ทงนเพอเปลยนความคดของประชาชนท าใหในป72 หอการคาสหรฐฯไดขยายฐานสมาชกจากประมาณ60,000เปน250,000 และอกสบปถดมาหอการคาไดรวมมอกบสมาคมผผลตแหงชาตเพอลอบบสภาคองเกรสและทมทนใหองคกรโตะกลมนกธรกจทจดต งจากกลมซอโอเพอแสวงหาอ านาจทางการเมองใหแกบรษท

10

และกลายเปนแกนกลางในการด าเนนงานเพอสนบสนนภาคธรกจ บรษทตองทมเงนราวคร งหนงของจเอนพสหรฐฯในป70 และอก900ลานดอลลารตอปเพอเขาสภาคการเมอง และจดตงมลนธ ศนยการศกษาและสถาบนตางๆเพอชวยโจมตฝายตรงขามเมอจ าเปนและเพอสนบสนนนโยบายเสรใหม โดยเพาเวลลใหความสนใจมหาวทยาลยเปนพเศษเพราะทนคอศนยกลางการตอตานบรษทและรฐเนองจากนกศกษามกมาจากครอบครวร ารวยหรอชนชนกลางทยกยองเสรภาพปจเจกบคคลมานาน ดงนนเพาเวลลสามารถใชภาคธรกจและพลงนกศกษากลอมเกลาร ฐอยางรอบคอบ และเดดขาดในยามจ าเปน ตวอยางการทสถาบนการเงนยดอ านาจจากรฐบาล คอเมองนวยอรกทเกดวกฤตการณทางการเงน จากการลดการผลตของภาคอตสาหกรรมนานหลายป ท าใหใจกลางเมองเกดความยากจน เกดความไมสงบหรอวกฤตการณของเมอง หนทางแกไขคอขยายการจางงานภาครฐและใชงบประมาณจากรฐกลาง แตเมอชวงตนป1970เกดชองวางระหวางรายรบรายจายมากขนเกดจากการกยมสรยสรายหลายป รฐบาลกลางจงลดความชวยเหลอ สถาบนการเงนตางๆจงแทรกเขามาชวยเหลอถมชองวางให แตในป1975กลมนายธนาคารเพอการลงทน ไมยอมยดระยะเวลาช าระหนและกดดนจนนวยอรกลมละลายเมอรฐลมจงเกดสถาบนการเงนใหมมาบรหารงบประมาณของเมอง น ารายไดจากภาษไปจายใหผถอพนธบตรแลวน าเงนสวนทเหลอไปบรการสงคมเทาทส าคญ แชแขงคาจาง ลดบรการภาคสงคม เกบคาธรรมเนยมตางๆ และใหสหภาพแรงงานเทศบาลน ากองบ าเหนจบ านาญไปลงทนพนธบตรของเมอง ทงหมดนคอการชงชยชนะขนเดดขาดในการท าสงครามครงใหมโดยมวตถประสงคคอแสดงใหเหนวาสงทเกดขนกบนวยอรกสามารถเกดขนไดกบทกคน แตระหวางวกฤตการณนายธนาคารฉวยโอกาสปรบโครงสรางของเมองใหมบรรยากาศทดตอภาคธรกจจากทรยากรของรฐโดยเฉพาะระบบโทรคมนาคม พรอมกบใหทนอดหนนและมาตรการจงใจดานภาษส าหรบการลงทน ขายภาพพจนนเมองวาเปนศนยกลางดานวฒนธรรม ทองเทยว เสรภาพของศลปะและอตลกษณบคคล น าไปสการแผขยายลทธเสรนยใหมดานวฒนธรรม เทศบาลตองแขงขนเพอดงดดเงนลงทนอาศยความเปนหนสวนของภาครฐกบเอกชนโดยทความเปนตวแทนจากประชาธปไตยนนลดนอยลงไป ดงนนการบรหารจดการวกฤตการเงนของนวยอรกเปนใบเบกทางใหแนวทางเสรนยมใหม ท าใหเกดหลกการวาเมอเกดความขดแยงระหวางความเขมแขงของสถาบนการเงนกบผลตอบแทนของผถอพนธบตรฝายหนง กบสวสดภาพของพลเมองฝายหนง ฝายแรกจะไดสทธมากกวา และบทบาทของรฐคอการสรางบรรยากาศทดตอภาคธรกจไมใชตอบสนองความตองการสวสดภาพของประ

11

ชาชน กลาวไดวากลมธรกจหาทางยดกมพรรคการเมองเพอใหผลประโยชนแกตนและเปนการสรางพนธมตรทวางพนฐานบนชนชนโดยมากมกลงทนกบรพบลกน ซงเปนฐานเสยงชนชนการปกครองมากกวาเดโมแครตทมอดมการณตานทนนยมและผกพนคนกลมตางๆในสงคม ทงผวด า แรงงาน ผหญงฯลฯดงนนจงตองพงเงนทนบรจาคจากกลมผลประโยชนท าใหขดแยงในตวเอง อยางไรกตามรพบลกนทมเงนทนมากยงตองการฐานเสยงเพมโดยเปนพนธมตรกบชาวครสตฝายขวาอาศยวธการเชงบวกของศาสนาและลทธชาตนยมทางวฒนธรรมนอกจากนเกดกลมชนชนน าเสร นยมหรอสายอนร กษนยมใหมซงสนบสนนลทธเสรนยมใหมแตตอตานทกสงทรฐแทรกแซง เมอมารวมกนท าใหเบยงเบนความสนใจไมใหมองวาทนนยมและอ านาจบรษทคอตนตอปญหาแตเปนลทธพาณชยนยมทไมควบคมและปจเจกชนนยมตางหาก ทายสดจงก าจดฝายเสรนยมจากรพบลกนในป90 ท าใหชกจงคะแนนเสยงทยดเหตผลจากวฒนธรรมชาตนยมศาสนา แตทศทางจรงคอท ารายผลประโยชนทางวตถเศรษฐกจ สวนเดโมแครตทขดแยงทางนโยบายในตวเอง ภายหลงตองโอนออนกระตนนโยบายเสรนยมใหมเพอประโยชนทางการเงน ซงในสมยคลนตนเกดปญหาขาดดลงบประมาณคลายนวยอรก ท าใหรพบลกนป นฐานมวลชนใหเลอกสงทขดประโยชนของตวเองเพอวฒนธรรม ศาสนา ท าใหเรแกนชนะการเลอกตงป80ดวยนโยบายลดขอบเขตกฎหมายการก ากบดแลภาคอตสาหกรรม สงแวดลอม สถานประกอบการผอนคลายกฎและแตงตงบคลากรตอตานการก ากบดแลและเขาขางภาคอตสาหกรรมเขาไปมต าแหนงในรฐเพอกระตนลทธเสรนยมใหมแตใชคณะกรรมการแรงงานสมพนธโจมตควบคมสทธของแรงงาน และแกไขกฎหมายลดภาษแกการลงทนใหหลายบรษทหลบเลยง รวมถงฟนฟชนชนดวยลดอตราภาษบคคลธรรมดาทมรายไดสงสด ซ ารายสมบตสาธารณะถกโอนถายใหแกภาคเอกชนโดยไมมคาใชจายเชนบรษทยารบสทธบตรฟรจากงานวจยรวม โดยการควบคมแรงงานใชทงไมแขงเชนยายฐานการผลตไปทไมมสหภาพหรอลดการผลตภาคอตสาหกรรม และไมออนจากการโฆษณาชวนเชอวาเสรภาพและอสระเปนประโยชนทง ทนและแรงงานเหมอนใสเสร นยมใหมลงในส านกสามญใหแรงงานมราคาขนต าสด ไมท างานราคานอยกวานท าใหเกดการวางงาน ซงคลนตนใชเปนเหตผลในการปฏรปสวสดการทรกนตามแนวเสรนยมใหมเพอลดปญหาการวางงาน นอกจากการควบคมแรงงานแลวการสนบสนนลทธเสรนยมใหมยงท าไดโดยใชแนวคดทางเศรษฐศาสตรดวยเหตผลทวาการแทรกแซงของรฐบาลมกสรางปญหาและนโยบายการเงนทมเสถยรภาพคอลดหยอนภาษมากๆใหกลมรายไดสงเพอการลงทน

12

โดยมสอของภาคธรกจและสถาบนการศกษาสนบสนนแนวคดวาลทธเสรนยมมใหมเปนหนทางเดยวในการแกไขวกฤตเศรษฐกจ

ตวอยางการสรางฉนทามตในประเทศองกฤษทกลมอ านาจทางธรกจไมคอยสนบสนนการเมอง จงใชอทธพลเครอขายชนชนทมเสนสายถงรฐบาล ศาล วงวชาการ กลมผน าอตสาหกรรมและมพรรคแรงงานทเปนมตรกบสหภาพแรงงานท าใหองกฤษพฒนาไปในทางร ฐสวสดการเนองจากภาคเศรษฐกจทเปนหวใจทงหลายเปนกจการของชาต แตในยค60ทซตออฟลอนดอนเปนศนยกลางการเงนระหวางประเทศไดสรางความขดแยงกบความตองการทนการผลต ขดการขยายตลาดภายในจากการคมสนเชอ และตงใจทจะแขงคาเงนปอนดสงผลใหท าลายสถานะการสงออก เกดวกฤตของดลการช าระเงนในป70 ท าใหตอกย าในใจประชาชนวารฐราชการเทอะทะ และมองรฐสวสดการเปนรฐสหการนยมทเสอมทราม สงผลใหเกดฝายคานทไดรบการสนบสนนลทธเสรนยมใหมจากมหาวทยาลย สถาบนกจการเศรษฐกจ สอมวลชน เกดการเสยดสสงคมโครงสรางเครอขายชนชนด งเดม ขบวนการนกศกษาแสดงออกถงประเดนลทธปจเจกบคคลนยมและเสรภาพ จะเหนไดวาการสรางฉนทานมตตอการเปลยนไปสลทธเสรนยมใหมส าเรจจากวกฤตการณทางการเงน โดยลกษณะรวมกนของสหรฐฯและองกฤษคอประเดนแรงงานสมพนธและการต อสกบเงนเฟอ ซงรฐบาลแทตเชอรขององกฤษแกปญหานโดยท าลายอ านาจแรงงานจากการรดเขมขดและเออประโยชนแกนายทนรวมถงเปดประเทศใหทนตางชาตเขามาแขงลงทนในป80 ท าลายทงอตสาหกรรมดงเดมและสหภาพแรงงาน จดการปญหาเงนเฟอไดทงหมดและ ปลกป นชนชนกลางใหมฉนทานมตตอนโยบายเสรนยมใหมทชอบการมกรรมสทธ ครอบครองบาน และการแปรรปภาคเศรษฐกจของรฐแลวขายแกทนเอกชน

จากกรณศกษาจะเหนไดวาสภาพการณภายในประเทศและผลพวงทตามมาจากการเปลยนผานไปสลทธเสรนยมใหมมความแตกตางกนไป แตสงทเหมอนคอลทธนไดหยงรากเปนจารตทตองการแผขยายลทธเสรนยมใหม จงเกดค าถามวาแลวรฐทเปนเสรนยมใหมหลงฉนทานมตแลว จะเปนอยางไร?

บทท3 รฐเสรนยมใหม

รฐเสรนยมใหมตามทฤษฎ

ตามทฤษฎแลวรฐเสรนยมควรเขาขางสทธในกรรมสทธ เอกชนทเขมแขง หลกนตธรรมและสถาบนตางๆทเกยวของกบการตลาดทท างานเปนอสระและการคาเสร นกเสรนยมใหมมความพยายามในการหาทางแปรรปสนทรพยตางๆ

13

การทประเทศก าลงพฒนาจ านวนมากไมมกรรมสทธ เอกชนทชดเจน จงถอเปนอปสรรคเชงสถาบนทส าคญทสด ซงขดขวางการพฒนาเศรษฐกจและการปรบปรงคณภาพชวต การสรางกรรมสทธ ในทดนและมอบโอนกรรมสทธ แกเอกชนถอเปนวธทดทสดในการปองกนไมใหเกดปรากฏการณทเรยกวา "โศกนาฏกรรมของสมบตสวนรวม" ความตงเครยดและความขดแยง ประการแรก มปญหาในการตความอ านาจผกขาด การแขงขนมกจะลงเอยดวยการผกขาดโดยผเลนรายเดยว เนองจากบรษททเขมแขงกวายอมเบยดบรษททออนแอกวาออกไป นกทฤษฎเสรนยมใหมสวนใหญเหนวา เร องนไมใชปญหาโดยบอกวาการผกขาดนาจะชวยเพมประสทธภาพสงสด ตราบใดทไมมอปสรรคส าคญมาขดขวางการเขามาของผแขงขนรายอนๆ(ซงเปนเง อนไขทเกดขนจรงไดยาก) ประการทสองคอ ปญหาความลมเหลวของตลาด ปญหานเกดขนเมอปจเจกบคคลและบรษทหลกเลยงการจายตนทนทงทควรจาย โดยโยนความรบผดชอบของตนออกไปนอกตลาด ตวอยางเชนปญหามลพษ ทงทปจเจกบคคลและบรษทตางกหลกเลยงตนทนดวยการทงขยะพษลงไปในสงแวดลอมโดยไมตองเสยคาใชจาย ผลทตามมากคอ ระบบนเวศถกท าลาย ถงแมนกเสรนยมใหมยอมรบปญหาเหลาน บางกยอมรยวารฐควรเขามาแทรกแซงบางกรณอยางมขดจ ากด บางกอางวารฐไมควรท าอะไรเลย เพราะการเยยวยานาจะเลวรายยงกวาโรค กระนนกตามนกเสรนยมใหมเกอบทงหมดเหนวา หากตองมการแทรกแซง กควรท าผานกลไกลตลาด โดยอาศยการเกบภาษหรอแรงจงใจดวยภาษ ประการสดทาย ปญหาทางการเมองพนฐานบางอยางภายใตลทธเสรนยมใหม มความขดแยงเกดขนระหวางลทธปจเจกบคคลนยมทมงการครอบครองทางวตถทเตมไปดวยความแปลกแยกกบความปรารถนาทจะมชวตสวนรวมทมความหมาย ในขณะทยนยนวาปจเจกบคคลมเสรภาพในการเลอก แตปจเจกบคคลไมสามารถเลอกทจะสรางสถาบนสวนรวมทเขมแขง ปจเจกบคคลไมสามารถทจะรวมตวกนสรางพรรคการเมองทมเปาหมายบงคบรฐใหแทรกเเซงหรอลมเลกตลาด เพอหาทางปองกนไมใหเกดสงทนกเสรนยมใหมหวาดกลวทสด คอ ลทธฟาสซสต ลทธคอมมวนสต สงคมนยม ประชานยมรวมศนยอ านาจ นกเสรนยมใหมจงตองควบคมการปกครองตามระบอบประชาธปไตยใหอยมนขอบจ ากด โดยหนไปพงสถาบนทไมมความเปนประชาธปไตยแทนและขาดความโปรงใสใหตดสนใจเชงนโยบายทส าค ญแทน

14

รฐเสรนยมใหมในภาคปฏบต

ความพยายามทจะฟนฟอ านาจของชนชนมกสรางความบดเบอนขนมา บางกรณถงขนพลกกลบทฤษฎเสรนยมใหมในภาคปฏบตเลย ความบดเบยนนเกดขนสองสวน คอ เกดจากความจ าเปนในการสราง "ภาคธรกจทดหรอบรรยากาศในการลงทน" สวนทสองคอ รฐเสรนยมใหมมกเขาขางความมนคงของระบบการเงนและสภาพคลองของสถาบนทางการเง นมกกวาความอยดกนดของประชากรหรอคณภาพของสงแวดลอม ลทธเสรนยมใหม ไมไดท าใหรฐหรอสถาบนใดสถาบนหนงของรฐหมดความหมาย อยางไรกตามมการปรบโฉมหนาสถาบนและวธปฏบตของรฐอยางลกซง โดยเฉพาะสวนทมความเกยวของกบความสมดลระหวางการขมขบงคบการยนยอมพรอมใจ ระหวางอ านาจของทนกบขบวนการประชาชน ระหวางอ านาจบรหารและอ านาจตลาการฝายหนงกบอ านาจของระบอบประชาธปไตยตวแทนอกฝายหนง แตไมมอะไรด าเนนไปไดดวยดในรฐเสร นยมใหมดวยเหตน รฐเสรนยมใหมจงดเหมอนรปแบบทางการเมองทไมมนคง หวใจของปญหาอยทชองวางทกวางขนเร อยๆ ระหวางเปาหมายทลทธเสรนยมใหมประกาศตอสาธารณะ คอ ความอยดกนดของทกคนกบผลลพธจรงๆทเกดขน นนกคอ การฟนฟอ านาจของชนชน แตนอกเหนอจากนยงมความขดแยงทจ าเพาะเจาะจงอกชดหนง ได แก 1. รฐเสรนยมใหมควรอยเฉยๆ และท าหนาทเพยงจดเวทใหกลไกลการตลาด แตในอกดานหนงรฐกลบถกคาดหวงใหมบทบาทในการสรางบรรยากาศทางธรกจทดและประพฤตตวเปนองคการเมองทแขงขนไดในระดบโลก รฐตองท างานในฐานะบรรษทรวมหม 2.ลกษณะแบบอ านาจนยมของกลไกตลาดเขากนไมคอยไดงายนกกบอดมคตเสนภาพของปจเจกบคคล ยงรฐเสนนยมใหมหนเขาหาอ านาจนยมของตลาดมากเทาไรกยงยากทจะรกษาความชอบธรรมและยงเปดเผยใหเหนธาตแททตอตานประชาธปไตยออกมา ความขดแยงนคขนานมากบความไมสมมาตรทเพมขนเร อยๆในความสมพนธเชงอ านาจระหวางบรรษทกบปจเจกบคคล

3. การรกษาความมนคงของระบบการเงนเปนเร องทส าคญมาก แตลทธปจเจกบคคลทไรความรบผดชอบของผปฏบตงานทางดานการเงน กอใหเกดการเกงก าไรทคาดเดาไมได

4. การแขงขนกลายเปนคณธรรมทไดรบการยกยองเปนอนดบแรก แตความจรงกลบตรงกนขาม อ านาจผกขาดโดยผผลตหรอผขาย

15

อ านาจผกขาดตลาดและอ านาจขามชาตของบรรษทขามชาตเพยงไมกบรรษท กลบมความเขมแขงและรวมศนยมากขนเร อยๆ

5. ในระดบประชาชน แรงขบขนสตลาดเสรและการท าใหทกอยางกลายเปนสนคา อาจสรางความเสยหาและกอใหเกดการแตกสลายของสงคม การท าลายความสมานฉนททางสงคมทกรปแบบ

ในความเปนจรง เสรนยมใหมไมไดถกน าไปใชตรงๆตามทฤษฎหรอหลกปฏบต เนองจากในแตประเทศกมความตางกนจากพนฐานเดม โดยเฉพาะอยางยงหลกทางภมศาสตรทสงผลใหเกดการพฒนาทเหลอมล า ซงจะกลาวในบทถดไป

บทท4 การพฒนาเหลอมล าในเชงภมศาสตร การขยายตวของลทธเสรนยมใหมถกผลกดนดวยกลไกของการพฒนาทเหลอมล าในเชงภมศาสตร

มากขนเร อยๆ มประสบความส าเรจจงท าใหมการพฒนาแบบกาวกระโดดแตในระบบทนนยมโลกยงมความแปรปรวนอยเนองจากศนยกลางหรอผน าขบวนทขบเคลอนหลกๆมอยไมกประเทศ เชน สหราชอาณาจกรและสหรฐอเมรกา ซงมการประสบความส าเรจในการแปรรปและสาธารณปโภค แตงานดานดแลสขภาพและการศกษาทเปนแกนกลางส าคญกลบยงไมมการพฒนา

ลทธเสรนยมใหมทกาวเขามาในแตละประเทศมการเยยวยาระบบเศรษฐกจมากมายแตกยงพบภาวะเงนเฟอและอตราการวางงานสงซงสงผลกระทบตอคณภาพชวตของคนจ านวนมากแตกต องแลกมากบการทภาครฐลดสวสดการและคาใชจายโครงสรางพนฐาน จงท าใหในองกฤษและอเมรกาเกดภาวะเศรษฐกจชะงกงนและป นปวน แตในทางตรงขามกลบเปนยครงเรองของประเทศญปนทท าตามนโยบายของส านกการเงนนยมทอาศยการสงออกเปนตวขบเคลอนประเทศไปขางหนาในฐานะผน าเศรษฐกจโลก ดวยเหตนหลายประเทศจงอาแขนรบโมเดลแบบเยอรมนตะวนตก และญปนแทน

ปจจยทเออใหเกดการเปลยนแปลงเปนลทธเสรนยมใหมนเกดขนตงแตมการเปดเสรภาพทางการเง นโดยการลงทนจากตางประเทศ การลดกฎระเบยบระหวางประเทศ เกดการเคลอนยายทนในเชงภมศาสตรเพมมากขน จงท าใหตนทนการขนสงและการสอสารลดลงอยางรวดเรว แรงผลกดนโดยรวมจงเกดการสรางมาตรฐานในระบบการคาใหหนมาสเสนทางเสร นยมใหม ประธานาธบดคลนตนและนายกรฐมนตรแบลรจากฝายซายไดกอตงองคการการคาโลก WTO ส าหรบการท าธรกรรมการเงน โดยมเปาหมายส าคญคอ การเปดพนทโลกใหมากทสดเพอใหเงนทนไหลเขาออกโดยไมมอะไรขดขวาง

16

การพฒนาทเหลอมล าเปนผลพวงทเกดจากการกระจายการลงทน นวตกรรม การแขงขน หรอการยดเยยดอ านาจจากภายนอกทครองความเปนใหญ มตวแปรมากมายทสงผลกระทบตอการขยายลทธเสรนยมใหม เชน แรงผลกดนทผสมผสานกนระหวางพลงของแนวคดแบบเสรนยมใหม ในประเทศองกฤษและชล ความจ าเปนทตองปรบตวเนองจากสถานการณทางการเงนในเมกซโกและเกาหลใต และแนวคดในการปฏรปกลไกรฐในฝร งเศสและจน โดยในแตละสถานการณมกจะมกลมผน าภาคธรกจหรอกลมทม ผลประโยชนทางการเงนเขามามบทบาทแทรกแซงทางแนวคดและอดมการณ

หลงจากหลดพนจากสงครามเกาหลจนเปนประเทศทมแตความงอนแงนทงดานเศรษฐกจและสถานะทางภมศาสตรการเมองแตกยงมความไดเปรยบเนองจากสหรฐอเมรกาพรอมทจะสนบสนนทงดานทหารและดานเศรษฐกจให และยงมญปนทเคยมความสมพนธในอดตอกดวยซงญปนถอวามบทบาทในการใหความชวยเหลอในดานตางๆ ทงประสบการณในการเจาะตลาดตางประเทศ ดานเทคโนโลย โดยจะเนนไปทการสงออกเปนหลก หลงจากการสงออกเฟองฟ อตสาหกรรมเกาหลกพายแพตอการแขงขน เกดภาวะขาดทนในตลาดสงออก ก าไรลดนอย กลมแชโบลเร มหนมากยมเงนและตดหนสนอยางหนกจนในท สดตองประกาศลมละลาย ธนาคารตางชาตถอนการสนบสนนจากเกาหล เกาหลจงหนไปขอความชวยเหลอจาก IMF และ อเมรกา เกาหลใตตองยอมเปดการบรการการเงนใหตางชาตเขามาถอครองและอนญาตใหบรษทตางชาตด าเนนการโดยเสรนคอเหตการณทไดรบผลกระทบจากการขยายลทธเสรนยมใหมทความจ าเปนจะตองปรบตวเนองจากสถานการณทางการเงน

สาเหตของวกฤตการณทางการเงนนนในแตละประเทศกประสบปญหาแตกตางกนออกไป มทงจากการโจมตจากกลมนายทน การไหลออกของเงนทน การเกรงก าไร หรอการทวกฤตการณทางการเงนเกดจากการมคนจงใจวางแผนเพอเปดชองชงเงนทน อยางเชนการเกดวกฤตการณเตกลาในเมกซโกทเกดจากธนาคารสหรฐขนอตราดอกเบยจนน าไปสการเกรงก าไรคาเงนเปโซทออกมาเพอกระตนการลงทนจากตางประเทศ แตคาเงนทคาดวาจะสงขนกลบลดต าลงจนไมสามารถระดมเงนส าหรบจายคนสภาคองเกรสได อกทงสหรฐอเมรกากปฏเสธการใหความชวยเหลอ แตเมกซโกกผานพนมาไดดวยความสามารถของประธานาธบดคลนตน ในประเทศไทยเรากมวกฤตการณทเกดจากการเกรงก าไรในธรกจอสงหารมทรพย โดยพอเกดวกฤตการณนไดมการลดคาเงนบาทจงท าใหวกฤตการณเร มแพรกระจายเปนวงกวางไปทวเอเชยทงอนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส ฮองกง ไตหวน สงคโปร เกาหลใต เทานยงไมพอยงสงผลกระทบรนแรงไปยงรฐเซย บราซล อารเจนตนา ออสเตรเลย นวซแลนดและตรกกโดนหางเลขไปดวย เหตการณคร งนสงผลกระทบตอประเทศตางๆทวโลก

17

การเปลยนเปนลทธเสรนยมใหมของแตละประเทศมความยากงายทแตตางกนเพราะในแตละประเทศมการจดวางโครงสรางสถาบนและปจจยตางๆภายในประเทศไมเหมอนกน การแผขยายลทธเสรนยมใหมตองอาศยอ านาจ ความอสระ และการผนกก าลงของภาคธรกจและบรษทตางๆ โดยวธในแตละประเทศกแตกตางกนไป เชน การสรางแรงกดดนตออ านาจรฐในสหรฐฯและสวเดน โดยการยมมอของสถาบนการเงน พฤตกรรมในตลาด โจมตทนหรอการไหลออกของเงนทน การคอรรปชน

การแผขยายลทธเสรนยมใหมสามารถแบงจากสาเหตไดสองสาเหตหลกๆ คอ จากพลวตภายในและแรงผลกดนจากภายนอก อตราความส าเรจของแรงผลกดนจากภายนอกนนมความส าเรจในระดบต า ถามรฐ ตลาดและกฎหมายทเขมแขง ภาครฐจงจ าเปนจ าตองสรางบรรยากาศทดตอภาคธรกจเพอดงดดและรกษาทนในเชงภมศาสตรเอาไว เง อนไขทางภมศาสตรการเมองกมบทบาทส าหรบบางประเทศ อยางเชนในเกาหลทเปนรฐดานหนาในสงครามเยนท าใหสหร ฐฯคอยปกปองคมครองลทธ พฒนานยมของประเทศนเอาไว แตขอเทจจรงทไมเคยเปลยนแปลงภายในประวตศาสตรของการพฒนาลทธเสรนยมใหมอยางเหลอมล าคอลทธเสรนยมใหมจะกอใหเกดความไมเทาเทยมทางสงคมเพมมากขนและทอดทงกลมคนทดอยโอกาส แมวาทผานมาในหลายบท เรามหลายกรณศกษาทแสดงใหเหนถงแกนแทของเสรนยมใหมวาตองการอะไรอยางแทจรง และเกดการครอบง ารฐบาล เปลยนถายอ านาจ แตกยงมประเทศทประยกตหลกการนมาใชใหเหมาะสมกบระบบเดมของประเทศ เชนประเทศจนทน าหลกเสรนยมใหมมาประยกตใชกบระบอบเผดจการ

บทท 5 เสรนยมใหม “แบบจนๆ”

ภายหลงอสญกรรมของเหมาจนประสบปญหาสองอยางพรอมๆกนคอ

-ความไมแนนอนทางการเมอง -ภาวะเศรษฐกจชะงกงน

คณะผน าภายใตการน าของเตงเสยวผงประกาศนโยบายปฏรปเศรษฐกจจน เบองลกแลวเตงเสยวผงคอผฝกใฝทนนยม ภาวะกระแสทนนยมทก าลงเชยวกรากในภมภาคเอเชยตะวนออกและตะวนออกเฉยงใต การปฏรปนเกดขนอยางประจวบเหมาะและยากทจะพจารณาเปนอยางอนได นอกจากเปนความบงเอญอนเหมาะทมความส าคญตอประวตศาสตรโลกพรอมๆกบทสหรฐอเมรกา องกฤษไดหนมาใชแนวทางเสรนยมใหมในการสรางระบบเศรษฐกจ

18

จนกลายเปนการสรางระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสรชนดพเศษผสมผสานระหวางลทธเสรนยมใหมกบระบอบเผดจการควบคมโดยรฐจากสวนกลาง

เปาหมายระยะยาวในการสรางสงคมทเสมอภาคของจนยงไมถกยกเลกไป เตงเสยวผงใหเหตผลวาตองปลดปลอยใหปจเจกชนและทองถนแตละแหงมความคดรเร มใหมเพอเพมผลตภาพและกระตนการขยายตวทางเศรษฐกจ

การแปลงโฉมภายในประเทศ

กลไกตลาดเสรสามารถเปลยนแปลงระบบเศรษฐกจไดนอยมาก หากขาดการเปลยนแปลงความสมพนธทางชนชนกรรมสทธ เอกชนและกลไกจดการตางๆใสเชงสภาบน เสนทางเศรษฐกจววฒนของจนมทงการปรบตวและวกฤตในหลายๆครง

การทจนไมใชแนวทางเฉยบพลนในการแปรรปรฐวสาหกจเร องนชวยใหจนไมตองประสบหายนะทางเศรษฐกจดงทเกดขนในประเทศในยโรปตะวนออก พจารณาเสนทางโดยรวมของการเปลยนแปลงนกอนเพอจะไดเขาใจรายละเอยด พรรคคอมนวนสตจนมงมนทจะรกษาอ านาจเบดเสรจเอาไว แมวาจะมมตของพรรคออกมาแตพรรคไมประสงคใหเกดฐานนดรทนนยมขนมาใหมแนนอน

จนสามารถควบคมทนเหลานไดงาย ขอก าหนดทกดกนการลงทนของตางชาตในตลาดหลกทรพยจนสามารถจ ากดอทธพลของกลมทนการเงนตางชาตไดผล ไมอนญาตใหกอตงสถาบนการเงนรปแบบอน พรรคคอมนวนสตจนกตองเผชญปญหาขดแยงหลายอยางพรอมๆกบการรบฮองกงคนสระบอบการเมองของจน ยงมการเรยกรองใหเปดเสรทางการเมองตามาอกดวย กลมคนงานเร มกอการประทวง ผลจากความขดแยงลงเอยดวยการสงหารหมในจตรสเทยนอนเหมน

ค.ศ.1992 เตงเสยวผงไดเดนทางไปภมภาคทางใตเพอดผลลพธของการเปดประเทศสโลกภายนอกดวยตนเอง เขาประกาศถงผลส าเรจของการพฒนาเศรษฐกจวา ความร ารวยชางยงใหญนก และเสรมวา แมวขาวหรอแมวด าจะเปนไรหรอตราบเทาทมนจบหนได จากนนนจนทงประเทศกเปดสตลาดเสรและทนจากตางชาต ภายใตการจบตาดของพรรคคอมนวนสต

ระบบรบผดชอบสวนบคคล แบบปจเจกชนนยมเกดวสาหกจระดบเมองและระดบหมบาน (Township and Vilange Enterprises- TVEs )กอตงจากสนทรพยของแตละคอมมน TVEs เหลานไดเร มสรางเถาแกรายยอยและระบบการจางงานขนมาใหม

19

ในชวงแรกรฐอนญาตใหเอกชนรายยอยสามารถท าการผลต คาขาย ใหบรการไดอยางมขดจ ากด ทนจากตางชาตกไหลทะลกเขามาในชวงทศวรรษ 1990

ปจจบนจนตกอยทามกลางฝงชนอพยพขนาดใหญทสด มแรงงานอพยพทงชวคราวและภาวรทงถ นฐานเขามาอยในเมองตางๆ แรงงานอพยพเหลานถกเอาเปรยบมากเปนแรงกดไมใหคาจางแรงงานในเมองเพมขน ชาวชนบทอยรอดดวยเงนทแรงงานอพยพใหเมองสงไปให สภาพทย าแยและความไรเสถยรภาพทเกดขนในชนบทเปนปญหาใหญทสดทรฐบาลจนเผชญอย เมอระบบคอมมนสลายลง ตอมามการออกกฎหมายอนญาตใหสวนการปกครองทองถนเปนเจาของสนทร พยและจดโครงสรางใหมทเร ยกวา TVEs

TVEs ส าคญยงในการขบเคลอนเศรษฐกจมการจางงานและเปนแกนน าในการทดลองระดบรากหญา วธการทไดผลสวนใหญกคอการสรางอตสาหกรรมเบาทผลตสนคาอปโภคบรโภคเพอการสงออก

รฐบาลจนไดก าหนดใหเมองชายฝ งเปนเมองเปดและเปนเขตเศรษฐกจเปด เพอรองรบการลงทนจากตางชาต ภายหลงรฐบาลจนไดเปดทงประเทศเพอรองรบการลงทนโดยตรงจากตางชาตทกรปแบบ

ความสมพนธกบภายนอก

ค.ศ. 1978 การคาระหวางประเทศของจนคดเปนเพยง 7%ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ แตพอตนทศวรรษ 1990 เพมขน 40 % สดสวนของจนในตลาดโลกเพมขนถงสเทาตว เปนทประจกษวาตลาดมหมาภายในประเทศจนเปนความเยายวนอยางยงส าหรบทนตางชาต ทนตางชาตจงแขงกนขายรถยนต โทรศพท ยอดการผลตรถยนตคอยๆเพมขนจาก 20 ,000 คนเปน 50,000คน

การคาระหวางปรเทศของจนเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาแตมากาวกระโดดในชวงสปลาสดน สถานภาพของจนในตลาดโลกอยทการผลตสนคามลคาต าๆ ขายสงทอ ของเลนและพลาสตกราคาถกในปรมาณมากๆ จนขยบขนมาผลตสนคาทมมลคาสงขนและแขงขนกบเกาหลใต ญปน ไตหวน ในตลาดสนคาอเลกทรอนกสและเคร องจกรกล การสงออกของประเทศในเอเชยไปยงจนกเพมขนอยางนาตนเตน

20

จนกาวมาเปนมหาอ านาจในภมภาคเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยางแทจรงหรอวาฐานนดรชนชนจะถกฟนฟขนมาอกคร ง?

แมวาจนเปนประเทศทมเศรษฐกจเตบโตเรวทสดประเทศหนงในโลก แตกกลายเปนสงคมทมความไมเทาเทยมทสดดวยผลประโยชนของความเตบโตน สวนใหญตกอยกบผอาศยในเมองใหญ ชองวางระหวางรายไดของคนรวยในเมองใหญกบคนจนในชนบทแตกตางกนอยางมาก

ในขณะทคนรวยในเมองใหญขบรถBMW ชาวนายากจนในชนบทหวงเพยงแคมเนอสตวเปนอาหารสปดาหละคร งกถอวาโชคดแลว

บรษทจนหลายแหงในปจจบนสามารถกาวขนไปแขงขนกบรษทตางชาตได เชน บรษทคอมพวเตอรอยาง Lenovo

ตอจากการบอกถงสาเหต การประยกตใช การเขามาของลทธแลว ในบทตอไปเราจะกลาวถงบทสรป หรอบทพสจนหลงจากทประเทศตางๆรบเสรนยมใหมเขามาอยางเตมรปแบบวามผลด ผลเสย หรอประสบความส าเรจอยางไร

บทท6 บทพสจนลทธเสรนยมใหม

หลง ค.ศ. ๒๐๐๑ สหรฐอเมรกากบจนตางประพฤตตวเปนรฐตามลทธเคนเซยนในโลกทถกยดเยยดใหปกครองดวยกฎเกณฑของลทธเสรนยมใหม สหรฐอเมรกาอาศยการท างบประมาณขาดดลมหาศาลเพอสงเสรมลทธทหารและลทธบรโภคนยมสวนประเทศจนกเงนจากธนาคารเปนหนทไมกอใหเกดรายไดเพอสนบสนนการลงทนดานโครงสรางพนฐานขนาดยกษและการลงทนในทนถาวร สญญาณบงบอกวามการใชลทธเสรนยมใหมไมสมบรณ หากเราอยตรงจดของความขดแยงระหวางเปาหมายของสองประการน รฐบาลบชเอยงเขาขางฝายไหน ยงกวานน วกฤตการณทางการเงนระดบโลกทมสาเหตสวนนงมาจากนโยบายเศรษฐกจแบบไมยงคดของ สหรฐฯโยนภาระในการดแลความอยดกนดของประชาชนทงไปแตกลบเพมอ านาจของกองทพและต ารวจ ค าเตอนจากคนอยางพอล โวลเคอร บอกวามความเปนไปไดสงจะเกดวกฤตการณทางการเงนคร งรายแรงในอก 5 ปขางหนา แตค าเตอนนอาจมนยยะทหมายถงลดทอนอภสทธ และอ านาจทชนชนทนนยมระดบสง โดยคนทตองทกขยาก อดยาก กระทงสนชวตกคอ ประชาชนธรรมดา

21

ความส าเรจของลทธเสรนยมใหม

อตราการเตบโตของเศรษฐกจโลกโดยรวมททอยราว ๓.๕ % ในชวงทศวรรษ ๑๙๖๐ แมกระทงในชวงภาวะฝดเคอง แตอตราการเตบโตในชวงทศวรรษกลบลดลงเหลอแค ๑.๔% ตามล าดบ ชใหเหนวา ลทธเสรนยมใหมลมเหลวในการกระตนความเตบโตระดบโลก การจางงานนอกระบบพงสงขนทวโลก และดชนวดดานสขภาพระดบโลกทกรายการ ชใหเหนอตราตดลบในดานความอยดกนด เกดการเปรยบเทยบโดยเฉพาะกบลทธเสรนยมใหม

กลาวโดยสรปคอ ปญหาทเกดขนจากการขาดความเขมแขงในการแขงขน หรอเกดการความลมเหลว ทงสวนบคคล วฒนธรรม หรอการเมอง โลกเสรนยมใหม คอโลกทเชอในทฤษฎววฒนาการของดารวน ซงอางเหตผลวา ผเขมแขงทสดเทานนทอยรวด และควรอยรอด ภายใตลทธเสรนยมใหมมการเคลอนยายความส าคญทนาตนเตนหลายประการ จนท าใหเหนเปลอกนอกดเหมอนมพลว ตอยางเหลอเชอ

สงทควบคกนมาคอ ความเฟองฟของเทคดนโลยสารสนเทศ การลงทนในดานมปรมาณเทากบการลงทนในดานการผลต และโครงสรางพนฐานทางกายภาพ แตพอ ค .ศ ๒๐๐๐ การลงทนดานไอทมถงประมาณ ๔๕% ของการลงทนทงหมด เดมทเทคโนโลยมเพอการสงเสรมการผลตและการกอสรางโครงสรางพนฐาน แตตอนนถกเปลยนใหหนเหทศทางไปรบใชภาคการเงนทขบดวยกลไกลตลาด ซงเปนยหอของลทธเสรนยมใหมอย อนทจรงความส าเรจใหญหลวงทสดของลทธเสรนยมใหมกคอ การจดสรรความมนคง รายได หาใชการสรางความมงค งขนมาใหม ท าใหการจดสรรใหมนเปนไปตามภายใตค านยมวา “การสะสมทนดวยการปลนชง” กลาวคอ การขดรดคาธรรมเนยมจากสทธบตรและทรพยสนทางปญญา รวมทงการลด หรอยกเลกกรรมสทธ สวนรวมตางๆ ซงประชาชนไดมาจากกการตอสชนชนตลอดชวชวต หรอนานกวานน ยกตวอยางเชน ขอเสนอใหแปรรปสทธบตรในบ านาญของรฐทงหมด เปนหนงในเปาหมายพรรครพบรกน ในสหรฐฯ

การสะสมทนดวยการปลนชง มลกษณะ ๔ ประการคอ

๑.การแปรรปและการท าใหเปนสนคา เปนธรกจลกษณะเฉพาะของโครงการเสรนยมใหม เปาหมายพนฐานคอ การเปดพนทส าหรบ การสะสมทนในอาณาจกรบรเวณทเคยถอกนวาอยนอกขอบเขต การค านวณเพอแสวงหาก าไร

๒. ระบบธนานวตร กระแสเชยวกรากของการขยายอ านาจของภาคการเงน ทเร มขนมลกษณะเดน การเกงก าไร และปลาใหญกนปลาเลก การหมนเวยนธรกรรม

22

โดยอาศยการควบรวมกจการ การสงเสรมการกอหน ซงประชากรทงชาต แมกระทงในประเทศทนนยมกาวหนาตองกลายเปนทาสใชหน

๓. การบรหารจดการ และแสวงหาผลจากวกฤตการณ นอกจากการเกงก าไรและการป นฟองสบจอมปลอมขนมาบอยๆ เปนลกษณะเดนของการฉอฉลทางการเงน ในลทธเสรนยมใหมท าใหเกด “กบดกหนสน” สงทเสรนยมใหมเรยกวา “การรบทรพยโดยอาศยสภาวะเงนฝด” ไมใชอะไรอนนอกจากการสะสมทนดวยการปลนชง

๔.การจดสรรความมงค งใหมโดยรฐ หากรฐในประเทศใดๆกลายเปน รฐเสรนยมใหมแลว รฐนนกจะกลายเปนกลไกส าคญในการด าเนนนโยบายความมงค งใหม โดยพลกกลบกระแสการกระจายความมงค งจากชนชนบนลงลาง

การท าทกอยางใหเปนสนคา

การเชอในสมมตฐานวา ตลาดและสญญาณของตลาดคอสงทดทสด ในการก าหนดการตดสนใจดานการจดสรรปนสวนทงหมด เทากบการเชอวาโดยหลกการแลว เราสามารถปฎบตตอทกสงอยางในฐานะสนคา การท าใหทกอยางเปนสนคา ตงอยบนสมมตฐานความเชอในกรรมสทธ ทรพยสนเหนอกระบวนการ สงของและความสมพนธทางสงคม เชอวาทกสงอยางตงราคาไดและทกอยางทสามารถเปนสงทถกขายภายใตสญญาทางกฎหมาย ในฐานะเสรภาพในการแสดงความคดเหนอยางหนง ภาพบางอยางกถอวาเกนกวาขอบเขตทยอมรบได มโนธรรมและเกยรตยศถอเปนสงของทซอขายไมได และมแนวโนนแปลกๆในการขดคย “การคอรปชน” ราวกบเราสามารถแยกแยะมนออกจากการใชอทธพล

ภายใตนโยบายเสรนยมใหมโฉมหนา “คนงานทไรคา” ปรากฏขนมาบนเวททวโลก ตวอยางของสภาพการท างานอนเลวรายและการกดขแรงงาน ตองเผชญในโรงงงานนรกทมมากมายทวโลก คนงานทตองทนรบความทกขจากงานทตกต า เหนอยาก และอนตรายสวนใหญเปนผหญงและบางครงกรวมถง ผลกระทบจากลทธเสรนยมใหม คอนขางรนแรงมาก และถาเชนนน แรงงานทไรคาเหลานจะเอาตวรอดอยางไร แตส าหรบกลมคนทตกงาน หรอไมเคยหนพนเศรษฐกจนอกระบบทขยายตวอยางกวางขวาง และตอนนกลายเปนแหลงพกองของคนงานไรคาทกพนทของโลก ภาพทเหนยอมแตกตางไปอยางสนเชง

ลทธเสรนยมใหมไดเปลยนแปลงสถานะภาพในระเบยบของสงคมแรงงาน ผหญงและกลมชนพนเมองโดยการเนนย าวา แรงงานคอสนคาเหมอนสนคาอนๆ

23

เมอสถาบนทมบทบาทในระบอบประชาธปไตบยถกท าลายลงกเทากบ ฉกถงเคร องหอหมคมครองแบะคกคามใหเกดการแตกสลายของสงคมทกรปแบบ

ความเสอมโทรมของสงแวดลอม

การใชสอยสงแวดลอมดวยตรรกะของการท าสญญาระยะสนกอใหเกดผลกระทบทมแตความวบตฉบหาย โชคดในคายเสรนยมใหมกมทศนคตคอนขางแตกแยก แทตเซอรมบทบาทส าคญในการเจรจาพธสารมอนทรออในการจ ากดการใชสาร CFCs ซงเปนตวกลางทท าใหโอโซนมรโหวทขยายมากขน เนองจากเหตผลดานสงแวดลอมสรางความชอบธรรมสวนหนงแกการปดเหมองถานหนและท าลายสหภาพแรงงานเหมอง ดวยเหตนนโยบายรฐเสรนยมใหมทเกยวของกบสงแวดลอมจงแตกตางกนไปในเชงภมศาสตร และความไมคงเสนคงวาในเชงเวลา หากวดดโดยรวมแลวลทธเสรนยมใหม สรางผลกระทบดานลบ แกสงแวดลอมอยางแนนอน

ในแงของการลงทนทรพยกรธรรมชาตนนลทธเสรนยมใหมมสถตทแยมาก เหตผลนนหาไมยากนก การนยมใชความสมพนธแบบสญญาระยะสน สรางแรงกดดนใหผผลตทกราย ตองขดรดทกอยางเทาทท าได ในอายสญญานน ถงแมสญญาสทธการซอขายอาจตออายได แตกไมมความแนนอน เพราะอกฝายอาจจะยายไปแหลงอน การขดรดทรพยากรธรรมชาต มขดจ ากดดานเวลาทยาวนานทสดอยในอตราสวนลดคอประมาณ ๒๕ ป

ประเดนเกยวกบลทธ

ลทธเสรนยมกอใหเกดวฒนธรรมการตอตานอยางกวางขวาง กระนนกตามฝายตอตานมกยอมรบสมมตฐานเบองตน จ านวนมากของเสรนยมใหม ชใหเหนความขดแยงภายในตวเอง แตส าหรบเราสทธไมไดมแคนน แมกระทงในแนวคดแบบเสรยนยมทปรากฏในกฎบตรสหประชาชาตยงมสทธสวนขยายอนๆ เชนเสรภาพในการพด การแสดงออก สทธในการศกษาและความมนคงทางเศรษฐกจในการจดตงสหภาพ ฯลฯ หากสทธเหลานไดรบการสงเสรมอยางแทจรง ยอมเปนการทาทายทส าคญตอลทธเสรนยมใหม

นอกจากนยงมแนวคดทเกยวกบสทธแตกตางออกไปอยางสนเชง ซงเราอาจน ามาเรยกรอง เชนสทธการเขาถงสมบตสวนรวมของโลก หรอ สทธในการมความมนคงทางอาหารเปนตน “ระหวางสทธทเทาเทยมกบ ก าลงคอผตดสน” การตอสทางการเมองเพอแนวคดทเกยวกบสทธเสรภาพทเหมาะสม นคอสมรภมศนยกลางในการแสวงทางเลอกอน

24

บทท 7 ความหวงของเสรภาพ

การตลาดทมเสรภาพลนเกนคอตนตอของปญหาทางเศรษฐกจและสงคมในชวงเศรษฐกจตกต าคร งใหญในทศวรรษ ๑๙๓๐ เขากลาววา ชาวอเมรกน “จะตองยอมรบความคดทวา การไดมาซงความมนค งโดยการแสวงหาก าไรเกนความจ าเปนนน ท าใหเกดอ านาจเอกชนอนเกนควร” ผคนทยากไรไมใชเสรชน มมมองเกยวกบเสรภาพทกวางไกลเชนนชางตรงขามกบมมมองดานเสรภาพของลทธเสรนยมใหมทคบแคบกวากนมาก

แนวความคดอนมเหตผลอยางสมบรณของรสเวลตนน กลบฟงดทวนกระแสในทางทดเมอมองจากมาตรฐานรวมสมย ซงนาจะอธบายไดวา ท าไมพรรคเดโมแครตในปจจบนจงไมหยบยกแนวคดนมาโตแยงกบแนวคดเชงธรกจอนคบแคบทบชยดมนยงนก วสยทศนของรสเวลตมรากเหงาหยงลกอยในวธคดแบบมนษยนยม

ลทธเสรนยมใหมตองถอวาเปนความผดพลาดอยางมหนต ส าหรบผถกทอดทงหรอขบไลใหอยภายนอกระบบ นอกจากความยากจน ความหวโหย โรคภยไขเจบ และความสนหวงแลว สงทพวกเขาคาด หวงจากลทธเสรนยมใหมมเพยงนอยนด

แมกระทงในแวดวงชนชนน าผวางนโยบายการปกครอง กมสญญาณทแสดงถงความไมพอใจตอขอเสนอแนะและสตรส าเรจแบบเสรนยมใหม กระทงบางคนถงขนชแนะใหยอนกลบไปน าแนวคดแบบเคนเซยนมาปรบปรงใชใหม หรอใชวธการทเนน ”สถาบน” ในการแกไขปญหาระดบโลกใหมากขน

ชวงไมกปทผานมา มไดมเพยงเสยงเรยกรองใหปฏรปองคกรโลกบาลอยางตอเนองเทานน แตมแมกระทงการออกแบบพมพเขยว ส าหรบการปฏรปดวย วตถประสงคไมมทางบรรลได หากไมทาทายฐานรากอ านาจทลทธเสรนยมใหมใชกอรางอาณาจกรของมนขนมา อกทงกระบวนการของการแผขยายลทธเสรนยมใหมไดเสรมฐานรากใหแขงแกรงมนคงยงขน

อยางไรกตาม ดงทกลาวไปแลวขางตน เมอลทธเคนเซยนหวนกลบมาอกคร ง รฐบาลบชรบชงหาประโยชนลวงหนา และพรอมทจะยอมรบการจดท างบประมาณขาดดลของรฐทรนแรงขนและยดเยออยางไมมทสนสด ในอนาคต

จดจบของลทธเสรนยมใหม?

ความขดแยงทางเศรษฐกจและการเมองภายในลทธเสรนยมใหม เปนสงทไมมทางควบคมได จนตองปลอยใหเกดวกฤตการณทางการเงน

25

วกฤตการณทางการเงนเหลานสรางความเสยหายในระดบทองถน แตสามารถจดการไดขนอยกบการแยกทางจากทฤษฎเสรนยมใหมในเร องทส าคญๆ แคความจรงทมหาอ านาจหลกทงสองประเทศในเศรษฐกจโลก ตางกใชนโยบายจดท างบประมาณขาดดลอยางมโหฬาร ยอมสญญาณชดเจนทชใหเหนวา ลทธเสรนยมใหมในฐานะเคร องชน า ทางทฤษฎเพอการสะสมทนทม นคงในอนาคต มนก าลงมปญหาหรอไมกใชงานไมไดแลว

วกฤตการณทางการเงน ซงมกเกดขนกอนททนมหาอ านาจทางการเงนจะเขาโจมตเศรษฐกจของประเทศทงระบบ มกถกมองวาเปนลกษณะของความไมสมดลทางเศรษฐกจเร อรง ไดแก การขาดดลงบประมาณภายในประเทศทสงขนและควบคมไมไดวกฤตดลการช าระเงน คาเงนตกต าลงอยางรวดเรว การประเมนราคาสนทรพยภายในประเทศมความไมแนนอน อตราเงนเฟอสงขน การวางงานสงขนพรอมกบคาแรงตกต าลง และทนไหลออกนอกประเทศ ในบรรดาตวชวดหลกทงเจดประการน ในขณะนและคาแรงทหยดนง ความไมสมดลนดเหมอนไมท าใหรฐบาลบชสะดงสะเทอนเลย เมอตดสนจากถอยแถลงอนหยงยโสเกยวกบผลกระทบวา การขาดดลงบประมาณในขณะน หากเปนปญหากสามารถแกไดงายๆ เปนไปไดทเศรษฐกจสหรฐ อาจเอาตวรอดจากความไมสมดลในขณะนได และเปลยนวกฤตใหเปนโอกาส แตสญญาณทบงชไปในทศทางนมอยเพยงเลอนราง

ค าถามทเรงดวนทสดกคอ วกฤตการณแบบใดทอาจสงผลดตอสหรฐ มากทสดในการแกไขสถานการณของประเทศ ทางเลอกส าหรบสหรฐกคอ การยอมปลอยใหเกดภาวะเงนฝดยดเยอยาวนาน คงยากมากทสหรฐ จะยอมกล ากลนรบภาวะเงนฝดยดเยอระยะยาวภายในประเทศ หากแกไขปญหาหนสนของรฐบาลกลางและของสถาบนทางการเงนโดยไมคกคามความมนค งของชนช นน า กเหลอทางเลอกทางเดยวคอ “การรบทรพยโดยอาศยภาวะเงนฝด”

การผลกก าลงของลทธอ านาจนยมอนรกษนยมใหมเปนอกค าตอบหนงท เปนไปได นยมใหมจะผลกดนแรงขบเคลอนตามแนวทางเสรใหมไปสการกอตวของเสรภาพทางการตลาดทไมสมมาตร แตท าใหแนวโนมตอตานประชาธปไตยของลทธเสรนยมใหมชดเจนขน โดยหนไปหาวธการแบบเผดจการ

แตนกอนรกษนยมใหมกยนยนวาตนมจดประสงคทางศลธรรมทสงสงกวาดวย หวใจส าคญอยทการเรยกรองลทธชาตนยม

26

หลงจาก ค.ศ.๑๙๔๕ สหรฐอเมรกาอยในสถานะทสามารถน าความเชอประการแรกไปใชกบโลกได สหรฐอเมรกายงคงด าเนนนโยบายทเหนแกผลประโยชนสวนตนเสมอและมเมตตากรณาเปนบางครง แตในขณะเดยวกน สหรฐกหมกมนอยกบลทธแมคคารธภายในประเทศ ทวาจดจบของสงครามเยนเปลยนทกสงทกอยาง ประเทศอนๆในโลกเลกมงหวงความคมครองทางทหารจากสหรฐ

ทางเลอก

คนสวนใหญมกมแนวโนมทมองวา การพจารณาประเดนทางเลอกเปรยบเสมอนการวาดภาพพมพเขยวของสงคมในอนาคตและเคาโครงของวธ การทจะบรรลถงสงคมอดมคตนน ทวาเร มแรก เราจ าเปนรเร มกระบวนการทางการเมองทจะน าพาเราไปถงจดๆหนง ทสามารถมองเหนทางเลอกทเปนไปไดหรอความเปนไปไดทแทจรงเสยกอน มเสนทางหลกสองแนวทางทสามารถน ามาใช

การแผขยายลทธเสรนยมใหมไดกอใหเกดขบวนการเคลอนไหว คดคานจ านวนมากทงภายในและภายนอกรศมของมน ขบวนการเหลานจ านวนมากแตกตางอยางสนเชงจากขบวนการทมแรงงานเปนพนฐาน ซงเคยมอทธพลในชวงกอน ค.ศ. ๑๙๘๐ ผเขยนกลาววา “จ านวนมาก”แตไมใช “ทงหมด”

แตการตอสกบระบอบสะสมทนดวยการปลนชงนน ปลกใหเกดแนวทางตอสทางสงคมและการเมองทแตกตางกนไปหลายแนวทางตอสทางสงคมและการเมองทแตกตางกนไปหลายแนวทาง สวนหนงเปนเพราะเง อนไขทท าใหเกดขบวนการมความแตกตางกนไป แนวโนมทางการเมองและรปแบบองคกรมความแตกตางจากการเมองแบบสงคมนยมประชาธปไตยในแบบเดมๆ อยางเหนไดชด

ผลกระทบของขบวนการเหลานคอ การเคลอนยายขอบเขตของการจดตงทางการเมองใหพนจากพรรคการเมองและองคกรแรงงานแบบดงเดม โดยหนไปใชกระบวนการทไดรบความสนใจนอยกวากลาวคอ พลวตทางการเมองทเกดจากกจกรรมทางสงคมททกภาคสวนของประชาสงคมเขามามสวนรวม ถงแมขบวนการแบบนอาจสญเสยความไดเปรยบบางอยางไป แตกชดเชยดวยการประสานการตอสใหสอดคลองกบมวลชนและประเดนเฉพาะในพนท นนๆโดยตรง

การวเคราะหยงชใหเหนความขดแยงภายในฝายเสรนยมใหมและอนรกษนยมใหมทนาจะเปนประโยชนตอฝายเรา ชองวางทถางมากขนระหวางโวหาร เปนสงททกคนเหนกนอยางชดเจนในปจจบน

27

แนวคดวาตลาดคอการแขงขนและความเปนธรรม ถกโตแยงมากขนเร อยๆ ความไมเทาเทยมทเพมขนอยางนาตกใจระหวางชนชนและระหวางภมภาค ทงภายในรบเดยวกน

ผน าของสหรฐอเมรกาสงออกแนวคดไปสทวโลกวา คณคาของเสรภาพตามลทธนยมใหมแบบอเมรกนเปนสงสากลและสงสดและคณคานเปนสงทควรคาแกการพลชพให โลกมสทธทจะปฏเสธทาทแบบจกรวรรดนยมเชนน และสะทอนชดคณคาทแตกตางออกไปอยางสนเชง เพอฉายกลบเขาไปสประเทศทเปนใจกลางของระบบทนนยมเสรนยมใหมและอนรกษนยมใหม ชดคณคาทแตกตางออกไปกคอระบอบประชาธปไตยเปดทมงหาความเทาเทยมทางสงคมควบคไปกบความยตธรรมทางเศรษฐกจ

28

ความสมพนธระหวางเสรนยมใหมกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

29

เสรนยมใหมกบเศรษฐกจพอเพยง

แนวคดเศรษฐศาสตรเสรนยมใหม (Neoliberalism) อยเบองหลงปรากฏการณโลกาภวตนทางเศรษฐกจ นโยบายเศรษฐกจเสรนยมใหมนน จะเนนการตดสนใจของปจเจกบคคลในการตดสนใจเลอก ซงปจเจกบคคลจะท าการเลอกโดยค านงถงประโยชนสงสดสวนตน (Optimization) หรอ ความพงพอใจสงสด (Utility Maximization) ภายใตขอจ ากดของตน ดงนน หากแตละคนมพฤตกรรมในทางทท าใหตนไดประโยชนสงสด สงคมสวนรวมกจะไดประโยชนสงสดตามไปดวย ทงน การแสวงหาประโยชนสงสดของแตละคนจะถกถวงดลซงกนและกน จากสภาพการแขงขนเสรในตลาด จนไดจดดลยภาพ (Equilibrium) ทตางฝายตางไดประโยชน เชน ราคาสนคาและบรการ ผขายและผซอจะมจดราคาดลยภายทท าใหทง 2ฝายพงพอใจซงกนและกน

อดมการณเสรนยมใหมใหความส าคญกบ ‘ประสทธภาพ’ ในกระบวนการผลตและการแลกเปลยนเปนส าคญ เหนอกวา ‘ความเทาเทยม’ ในกระบวนการแบงสรร และใหคณคากบ ‘การแขงขน’ (Competition) เหนอกวา ‘การสรางความรวมมอ’ (Coordination)โดยเชอมนวาแรงกดดนจากการแขงขนในระบบตลาดเปนสงจงใจใหปจเจกบคคลตองพฒนายกระดบตนเอง ใหภาคธรกจตองพฒนาพลงการผลต ใหประเทศตองสะสมทนและพฒนาเศรษฐกจ เพอรกษาขดความสามารถในการแขงขน (Competitiveness) ของตนใหมชวตรอดในเกมการแขงขนของระบบทนนยมตลาดเสร

ชดของนโยบายเศรษฐกจเสรนยมใหม ประกอบดวยนโยบายเศรษฐกจหลก ดงตอไปน

1. Economic Liberalization การเปดเสรทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงการเปดเสรการคา การเงน และการลงทน เพอใหกลไกตลาดท างานอยางเสรและมประสทธภาพ โดยไมมอปสรรคกดขวางการไหลเวยนของการคา การเงน และการลงทนระหวางประเทศ

2. Deregulation การลด –ละ- เลกการก ากบและควบคมโดยรฐบาล เชน รฐบาลเลกการแทรกแซงตลาด บทบาทของรฐ มแคการออกกฎกตกาคมครอง และดแลรกษากฎกตกาในการด าเนนการตลาดเทานน

3. Privatization การแปรรปรฐวสาหกจ คอการใหอกชนเพมระดบความเปนเจาของในกจการสาธารณะ เชน การใหบรษทเอกชนเขามาประกอบกจการทเคยท าโดยรฐวสาหกจ การกระจายหนของรฐวสาหกจเขาสตลาดหลกทรพย การยกเลกการผกขาดของรฐวสาหกจแลวเปดโอกาสใหเกดการแขงขนกบบรษทเอกชน เปนตน

30

Privatization ( การแปรรปรฐวสาหกจ )เปนความพยายามทจะลดภาระของรฐ เชน ลดภาระดานงบประมาณ ลดขนาดของภาครฐใหเลกลง โดยผลกภาระใหแกภาคเอกชนและตลาดเขามารบหนาทแทน ดวยหวงวาจะชวยเพมประสทธภาพในการบรหารจดการ

4. Price Stabilization การรกษาเสถยรภาพของระดบราคาในระบบเศรษฐกจ เปาหมายหลกในการด าเนนนโยบายเศรษฐกจมหภาค คอ การรกษาอตราเงนเฟอใหอยในระดบต า และควบคมได หรอกการใชนโยบายก าหนดเปาหมายอตราเงนเฟอ (Inflation Targeting Policy) ธนาคารกลางจะท าการประกาศระดบอตราเงนเฟอเปาหมายในแตละปอยางเปดเผยและโปรงใส และใชเคร องมอทางการเงน เชน อตราดอกเบยนโยบาย ในการด าเนนนโยบายการเงนเพอบรรลเปาหมายดงกลาว

นโยบายเศรษฐกจเสรนยมใหม (Neoliberal Economic Policy)เหลาน เนนสรางบรรยากาศทสงเสรมการคาและการลงทนของภาคเอกชน สงเสรมกระบวนการผลต และการแลกเปลยนระหวางประเทศ รฐบาลมบทบาทนอยทสด และใหภาคเอกชน ไมวาภายในประเทศ หรอนอกประเทศ เชนบรรษทขามชาต (Multinational Corporations – MNCs) เปนผน าหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจ ซงนโยบายเศรษฐกจเสรนยมใหมน เปนพลงผลกดนในการไลกวดทางเศรษฐกจของประเทศก าลงพฒนา ท าใหประเทศสามารถดงทรพยากรจากตางประเทศ เชน เงนลงทนจากตางประเทศ มาใชในการสะสมทนในประเทศ และเตมเตมชองวางทประเทศ มเงนออมไมเพยงพอตอการลงทน รวมถงชวยพฒนาตลาดเงนและตลาดทน เพมความตองการใชจายรวมในระบบเศรษฐกจ และชวยสรางงานสรางรายได นอกจากนน เพอดงดดใหเงนทนไหลเขามาลงทนในประเทศ ประเทศจ าเปนตองรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจใหเขมแขง มวนยในการด าเนนนโยบายเศรษฐกจมหภาค พฒนาโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจและทกษะแรงงาน รวมทงปฏรปกฎกตกาในประเทศใหทนสมยและเปนสากล( ปกปอง จนวทย, 2553 )

จากบทความขางตนจะเหนไดวา ลทธเสรนยมใหมมขอด อยางมากกบภาคเอกชน และระบบเศรษฐกจโดยรวม แตในความส าเรจเหลานมความจรงใดซอนอย?

อางองจากบทความขง อาเธอร แมคคแวน สรปไดอยางชดเจนวา "ในเกอบทกประเทศทประสบความ ส าเรจในการพฒนาเศรษฐกจ รฐบาล มบทบาทอยางกวางขวางใน การควบคมการคากบตางประเทศ" ตงแตองกฤษ อเมรกา ญปน ไลมาจนถงเกาหลใตและไตหวน และนโยบายทใชควบคมการคาระหวาง ประเทศ พรอมกบปกปองการคาภายในประเทศกคลายๆ กน

31

ตงแตการตงก าแพงภาษกดกนสนคาน าเขา การสรางเง อนไขให นกลงทนตางชาต ตองถายโอนเทคโนโลยท ตนน าเขามา ตองสราง ตลาดใหมเพม เปนตน แมวาขอมลจะบงวาเงนลงทนจากตางชาตเปน ปจจยทส าคญ แตไมสามารถสรปไดวา การลงทนโดยตรงจากตางชาต ในระดบสงเปนกญแจส าคญของการพฒนาเศรษฐกจ ดงนน แนวคดเสรนยมใหมนจงไมใชทฤษฎทสามารถพสจนไดดวยขอเทจ จรงแตประการใด

จดบกพรองทเหนไดชดคอ

1. เสรภาพทอางถง ไมไดเทาเทยมไปยงชนชนแรงงานไมสนบสนนการเคลอนยายถนของแรงงาน เพราะวาการเคลอนยายแรงงานเกยวของโดยตรงกบการเคลอนยายคน ซงจะกอใหเกดความระส า ระสายในสงคม และยอมรบไมไดในทางการเมอง

2. เสรนยมใหมแทจรงแลวเปนการลดเลกการควบคมธรกจเอกชนนนเอง การเพกถอนขอจ ากดในการ ด าเนนธรกจ ยอมหมายความถงการเพมอ านาจใหแกเจาของทน สามารถแสวงหาก าไรไดอยางอสระมากขน เชน จะตงฐานผลตทไหน จะเลอกใชแหลงทรพยากรใด จะผลตอยางไร ฯลฯ อ านาจเปนเร องของทางเลอกทมอย การเพมทางเลอกใหกบเจาของทนคอ การเพม อ านาจในกระบวนการการเปด เสรทางเศรษฐกจโดยปรยาย ตวอยาง การใชอ านาจทชดเจนคอ การตานทานเสยงเรยกรองจากฝายแรงงาน ดวยการขจะยายการผลตไปทอนทมคาแรงถกกวา ถาหากรปแบบ ของเสรนยมใหมรวมถงการเคลอนยายแรงงานอยางเสรเขาไปดวย เชนเดยวกบการเคลอนยายสนคาและทน อ านาจของธรกจอาจจะไมเพมขนเทาน แมในกรณทระเบยบเปนทางการควบคมทนและแรงงานเหมอนกน แรงงานจะเคลอนยายไดยากกวาทน

3. ระบบสงคมและการเมองหรอรฐบาลในประเทศจะถกลดบทบาทในการควบคมกจกรรมทางเศรษฐกจ ปลอยใหเปนหนาทของกลไกตลาด เนองมาจากรฐเองกถกครอบง าจากอ านาจเงนและจ ายอมจากฉนทามตของสงคมเมอเกดวกฤตการณตางๆ รฐจะถกกลาวโทษวาเปนตนเหตเสมอ รฐจงยอมใหนายทนเขามามบทบาทเพอการคงอยของรฐเองรวมถงเงนสนบสนนดวย

จะเหนไดวาหากรบนโยบายเสรนยมใหมเขามาครอบง าสงคมทงหมดโดยไมใชหลกเศรษฐกจพอเพยงเขาชวยถวงดลและประยกตใช จะพบปญหาดงทหลายประเทศเผชญ

32

คอการพฒนาลทธเสรนยมใหมจะเปนไปในแนวทางเพอผลประโชนทงหมด จากนายทนทมการวางแผนการขยายลทธ ครอบง าอ านาจรฐ เพอใหรฐเปดทางสรางบรรยากาศทดใหธรกจ ซงรฐจ าเปนตองท าเนองจากส านกสามญของประชาชนไดเปลยนไปแลว ในตวอยางประเทศสหรฐอเมรกาและองกฤษ หรอบางประเทศถกกดดนจากภายนอกประกอบกบความลมเหลวในการบรหารประเทศเชน เกาหล แตตวอยางในประเทศจนกลบประสบความส าเรจในลทธน ดงนนเราจะมาวเคราะหสาเหตความลมเหลวและความส าเรจของการใชเสรนยมใหมทพบตวอยางในหลายประเทศทมสาเหตแตกตางกนไป

1. สหรฐอเมรกา - สาเหตและขอเทจจรงของการครอบง าจากเสรนยมใหม

สาเหตการเขามาของลทธเสรนยมใหม เร มมาจากการทรฐลดก าลงการผลตของอตสาหกรรม ท าใหเกดความยากจนของประชาชนและเกดการกยมเงนจากสถาบนการเงนทยนมอมาชวยเหลอ แตไมยอมยดระยะเวลาการช าระหน ท าใหนวยอรกเกดวกฤตและลมละลาย เมอรฐบาลลมลง สถาบนการเงนเขามาบรหารงบประมาณเมอง ปรบโครงสรางของเมองใหมทงหมดใหมบรรยากาศทดตอภาคธรกจ พรอมมาตรการจงใจตางๆเพอการลงทน และขายภาพพจนศนยกลางวฒนธรรม สงเกตไดวาท าไมสถาบนการเงนเขามาบรหารงบสวนกลางไดอยางงายดายโดยไมมผคดคาน เนองมาจากกลมนายทนเองไดปรากฐานเพอการสนบสนนลทธเสร นยมใหมมานานแลวจากกลมซอโอทตองการอ านาจแกบรษท สนบสนนเงนแกการศกษา สถาบนตางๆโดยเฉพาะพลงนกศกษาทยกยองเสรภาพปจเจกบคคล และใชแนวคดวาการแทรกแซงของรฐมกสรางปญหา เมอเกดวกฤตการณประชาชนจงโอนออนตามลทธเสรนยมใหมไดโดยงาย

33

แทจรงแลวเสรภาพในอเมรกาทเอามาอางถงเสรนยมใหมน เปนเสรภาพในการประกอบการมากกวาปจเจกบคคล ทมงเนนแสวงหาผลก าไรเกนจ าเปนท าใหเกดอ านาจเอกชนเกนควรสงผลตอผยากไร ไมไดเปนเสรชนอยางแทจรง ดงเชนการควบคมแรงงาน ตวอยางกลมแรงงานทไมโอนออนตามเสรนยมใหม จะตองยายฐานการผลตไปทไมมสหภาพหรอถกลดการผลต สวนแรงงานทคลอยตามจะมาจากการโฆษณาชวนเชอถงเสรภาพและสานกสามญใหมคาแรงงานข นต าท าใหเกดการวางงาน นอกจากนคนทตกทกขไดยาก อดอยากกระทงสนชวตไปกคอ ประชาชนคนธรรมดานนเอง

แมกระทงการกอสงครามกบอรก รฐบาลของบชกยงอางถงเสรภาพของประชาชนอรกทประเทศมหาอ านาจทใหญทสดในโลกอยางสหรฐอเมรกาควรปกปอง ทงนเพอสนบสนนนโยบายทจะลงทนเมดเงนไปกบอ านาจทางทหาร โยนภาระการดแลความเปนอยทดของประชาชนทงไปแตเพมอ านาจของกองทพและต ารวจจนกระท งงบประมาณสวนกลางขาดดลมหาศาล

- หลกเศรษฐกจพอเพยงทสหรฐอเมรกาขาด 1. พอประมาณ เมอประเทศเขาสสภาวะขดสน

ลดการผลตอตสาหกรรมลงแตรฐบาลไมมนโยบายใดๆเปนแนวทางใหประชาชน ท าใหประชาชนไปกยมอยางสรยสราย ใชจายเกนความพอดตามลทธบรโภคนยม จนไมสามารถช าระหนทกมาไดสงผลไปถงการลมละลายของเมองนวยอรก หากประชาชนมหลกความพอประมาณ ไมกเงนจนเบยดเบยนตนเองแตใชจายอยางพอด จดสรรใชเงนกบสวนทจ าเปน ลดความฟมเฟอย

34

และบรหารการหมนเงนใชหนใหทนตามระยะเวลาก าหนดกจะสามารถประคองตวเองและสงคมเมองไวได

2. ภมคมกนทด จากสภาวะลมละลายทเกดขน สวนหนงเกดจากการขาดภมคมกนของบคคล โดยไมมการรองรบถงเหตการณไมคาดคดแตเนนการแกปญหาเฉพาะหนาโดยไมไดค านงถงวกฤตในภายภาคหนา รวมถงเมองนวยอรกเองทปลอยปะละเลยเมอเกดชองวางรายรบรายจายโดยรวม แตดงงบประมาณกลางเขามาเตมเตมชองวาง ซงเปนการแกปญหาเฉพาะหนาเชนกน เมอรฐกลางไมชวยเหลอจงลมละลายไดงาย ดงนนการวางแผนถงการรองรบสงทจะเกดขนในอนาคต กเปนสงทส าคญและจ าเปน

3. ความมเหตผล จะเหนไดวารฐบาลของสหรฐอเมรกาไดหยบยนเหตผลทไมถกตองแกประชาชน ไมวาจะเปนเหตผลทางการทหาร และการใชชวตทเปนลทธบรโภคนยม กยมเพอสงของฟมเฟอยไมจ าเปน ท าใหประชาชนไมมล าดบความคดทงในดานความพอประมาณและภมคมกน

4. คณธรรม ภาคเอกชนควรมความพอประมาณ ไมใชหลกการชวยเหลอมาเปนขออางเพอแสวงหาผลก าไรใหกบตนเอง จนไมนกถงประโยชนสวนรวมของประชาชนในประเทศ และประชาชนเองกขาดความประมาณตนเองใหอยบนความพอด อกทงรฐบาลขาดความซอสตยสจรตทมตอประชาชนในดานการเงน

5. ความร นบวาประเทศสหรฐอเมรกานนเปนประเทศมหาอ านาจทมคลงความรและปญญาชนอย รวมถงสอมวลชน และกลมมลนธตางๆ แตกลบถกน ามาใชในทางทผดเพอการสนบสนนเสรนยมใหม ซงแทจรงแลวเปนประโยชนจากเมดเงนของนายทนและชนชนสงท งสน โดยขาดความรอบคอบในการรบความรใหมๆ จากการโดนหลอกดวยค าวา “เสรภาพ”

35

2. อารเจนตนา - สาเหตและขอเทจจรงของการครอบง าจากเสรนยมใหม

สบเนองมาจากยคเผดจการทหารท าใหประเทศพบกบหนสนและตดกบอ านาจผลประโยชนของชนชนปกครอง และเพอความเปนพนธมตรกบสหรฐอเมรกา อารเจนตนาจงเปดประเทศเขาสเสรภาคเศรษฐกจโดยมเปาหมายเพอทจะฟนฟเศรษฐกจและความนาเชอถอจากประเทศอน จงมการปรบตลาดแรงงานใหมความยดหยนมากขน มการก าหนดอตราการแลกเปลยนตายตวระหวางเงนเปโซกบเงนดอลลารเพอควบคมภาวะเ งนเฟอและสรางหลกประกนใหกบนกลงทนตางชาต ท าใหคาแรงในประเทศต าลงและเกดภาวะวางงานเพมมากขน นอกจากนชนชนน าใชชองทางการแปรรปกอบโกยความมงค งไดเปนจ านวนมาก ท าใหเศรษฐกจของประเทศเฟองฟมงค ง

แตเมอเจอวกฤตการณเตลกาของประเทศเมกซโกทสงผลตอประเทศอนๆเปนวงกวาง รวมถงอารเจนตนาดวย ประกอบกบอารเจนตนาไมยอมลดคาเงนเปโซลงและมอตราดอกเบยทสงสงผลท าใหนกลงทนจากตางประเทศและในประเทศเร มถอนตวออกจากการลงทน ทงหมดนเปนสาเหตการกอหนสนในประเทศใหเพมขนถง 2เทาภายในระยะเวลาเพยง 6ป แมวาจะไดกองทนไอเอมเอฟยนมอเขามาชวยเหลอแตกไมสามารถหยดยงกระแสเงนทนทไหลออกจากประเทศได อยางไรกตามหลงจากเปลยนประธานาธบดทยอมลดคาเงนเปโซลง แตกยงไมสามารถแกไขปญหาทงหมดนได ภาวะเศรษฐกจทตกต าและยดเยอท าใหประชากรจ านวนมหาศาลจมดงลงสความยากจน

จนกระทงเร มมสญญาณการฟนตวจากภาคการผลตทดขนเมอลดคาเงนมาแลวหลายป กลบพบปญหาใหญคอการแขงขนอยางดเดอดจากบราซลและจน

- หลกเศรษฐกจพอเพยงทอารเจนตนาขาด 1. พอประมาณ ประเทศอารเจนตนาขาดความพอประมาณในดานการพงตนเอง

น าคาเงนซงเปนตวบงบอกสภาวะเศรษฐกจของประเทศ และเปนตวสรางสมดลการแลกเปลยนเงนไปผกตดกบเงนสกลอน ท าใหรากฐานทางเศรษฐกจของตนเองไมมนคง

2. ภมคมกนทด เนองมาจากประเทศอารเจนตนาใชการผกขาดคาเงนเปโซกบดอลลาร แสดงใหเหนวาไมมการวางแผนเศรษฐกจลวงหนาเปนของตวเอง เมอเกดวกฤตการณเตกลากบเมกซโกทสงผลเพยงอตราดอกเบยเพมสงขน

36

แตอารเจนตนากลบไดรบผลกระทบอยางรนแรงจากการขาดดลในประเทศ หากวาการผกขาดเงนเปนเพยงระยะเวลาสนๆ หรอผกขาดสนคาเฉพาะบางอยางแลววางแผนเศรษฐกจใหม อาจท าใหผลกระทบจากดานอนไมรายแรงดงทเกดขน

3. ความมเหตผล ผน าประเทศในยคนนไมสรางรากฐานทม นคงใหกบระบบเศรษฐกจใหมหลงยคเผดจการ แตมงเนนทจะเรงปรบเปลยนระบอบการปกครองและสรางความนาเชอถอ โดยไมค านงถงความพรอมของประเทศและประชาชน

4. คณธรรม รฐบาลขาดความรบผดชอบตอสวนรวม มกใชนโยบายแกปญหาทไมตรงประเดน ไมแกไขทตนเหต เชอมนในความคดของตนเองและเหนแกตนเองเปนหลก ไมรบฟงควมเหนผอ น

5. ความร รฐบาลยงขาดความรความเขาใจในการพฒนาประเทศ นอกจากนยงไมศกษาสถานการณในและนอกประเทศอยางรอบคอบวาเปลยนแปลงไปในทศทางใด และควรปรบกลยทธทางเศรษฐกจอยางไร

3. เกาหลใต - สาเหตและขอเทจจรงของการครอบง าจากเสรนยมใหม

หลงจากหลดพนจากสงครามเกาหลจนเปนประเทศทมแตความงอนแงนทงดานเศรษฐกจและสถานะทางภมศาสตรการเมอง แตกยงมความไดเปรยบเนองจากสหรฐอเมรกาพรอมทจะสนบสนนทงดานทหารและดานเศรษฐกจให และยงมญปนทเคยมความสมพนธในอดตอกดวยซงญปนถอวามบทบาทในการใหความชวยเหลอในดานตางๆ ทงประสบการณในการเจาะตลาดตางประเทศ ดานเทคโนโลย โดยจะเนนไปทการสงออกเปนหลก รฐเกาหลใตยงสนบสนนยทธศาสตรใหแกธรกจทประสบความส าเรจและสงเสรมใหรวมเปนแชโบล เมอขนาดของแชโบลเตบโตขน ความสมพนธระหวางแชโบลกบรฐกเปลยนไป ทงดานการคาระหวางประเทศการเขาถงสนเชอไดอยางอสระ จนท าใหเกดการขนายลทธเสรนยมใหมในแบบฉบบของตวเอง ผลทตามมาคอแปรรปธนาคารใหเปนของเอกชน การเปดการคาเสรและการไหลเขาออกของเงนทนอยางเสร

หลงจากการปรบเพมคาเงนเยนใหแขงขน ญปนกโยกยายฐานการผลตไปตางประเทศทมพนทตนทนต ากวา จงท าใหเกดการแขงขนภายในภมภาคเขมขนขน หลงจากการเฟองฟของการสงออก อตสาหกรรมเกาหลกพายแพตอการแขงขน เกดภาวะขาดทนในตลาดสงออก ก าไรลดนอย กลมแชโบลเร มหนมากยมเงน ภายในประเทศเองกตองรบมอกบขบวนแรงงานจดตงทมอ านาจเพมมากขน

37

มเหตการณสงหารหมผประทวงในกวางจ จดชนวนใหเกดการเรยกรองระบอบประชาธปไตย จนในป 1995 ไดออกกฎหมายรบรองสมาพนธสหภาพแรงงานเกาหล แตยงมความยดหยนในแรงงานไมพอรฐบาลจงออกประมวลกฎหมายแรงงานฉบบใหมใหมความยดหยนในระดบทสงขน แตแชโบลหลายกลมตดหนสนอยางหนก จนในทสดตองประกาศลมละลาย ธนาคารตางชาตถอนการสนบสนนจากเกาหล เกาหลจงหนไปขอความชวยเหลอจาก IMF และ อเมรกา และเกาหลใตยอมเปดการบรการการเงนใหตางชาตเขามาถอครองและอนญาตใหบรษทตางชาตด าเนนการโดยเสร แชโบลในเกาหลเองกมทงแตกกระจายไปหรอปรบโครงสรางใหมเพอความอยรอด

- หลกเศรษฐกจพอเพยงทเกาหลใตขาด

1. พอประมาณ พนฐานของคนเราควรจะมความพอประมาณไมโลภเกนไป อยางในเกาหลทพอเจาะตลาดการสงออกได ยงไมทนตงตวกเร มเปดการคาเสรระหวางประเทศโดยการน าเงนทนสวนเกนไปลงทนในตางประเทศ แทนทจะน ามาพฒนาเศรษฐกจในประเทศใหมนคงกอน ดวยเหตนจงท าใหเกาหลใตทมแตความทะเยอทะยานจงตองจมดงลงสความลมละลาย

2. ภมคมกนทด ในเกาหลเองกรบความชวยเหลอจากประเทศตางๆ แตแชโบลในเกาหลไมมการวางแผนการรบมอกบปญหาทอาจจะเกดขน จงท าใหภายหลงการเฟองฟของการสงออก อตสาหกรรมเกาหลเกดภาวะขาดทนในตลาดสงออก จนกลมแชโบลหนไปกหนยมสนจนถงกบมการประกาศลมละลาย ถาเกาหลมการสรางภมคมกนทด เตรยมแผนทจะรบมอกบปญหาตางๆ กลมแชโบลอาจจะไมตองไปกหนยมสน จนตองประกาศลมละลาย

3. ความมเหตผล เกาหลใตไดรบความชวยเหลอจากญปนในการเจาะตลาดตางประเทศ แตดวยไมมองถงเกาหลใตแตเดมเปนประเทศเกษตรกรรม แตกไดมนโยบายการเปลยนภาคเศรษฐกจเปนอตสาหกรรมโดยไมค านงถงความพรอมของภาคธรกจอนๆ เปนค านงถงประโยชนระยะสน แตไมมความยงยนของภาคอตสาหกรรมในระยะยาว

4. คณธรรม ควรใชสตปญญาในการด าเนนชวต ไมคลอยตามตางชาตมากเกนไป ใชภมศาสตรทตนมใชเกดประโยชนสงสด อดทนพยายามฟนฟประเทศ ควรมองและใชจากสงทตนมอย อยาพงจากสงภายนอกหรอบคคลภายนอกมากเกนไป

5. ความร ในเหตการณตางๆทเกดขนในเกาหลใตนนสวนมากมาจากกลมนายทน หรอกลมแชโบลทมการขบเคลอนภาคเศรษฐกจไปในทศทางตางๆ โดยไมศกษาถงความเสยง ไมมการวางแผนและระมดระวงของทางเลอกในขนปฏบต ถากลมแชโบลมการศกษาและน าความรเหลานนมาพจารณากอาจจะท าใหไมตองเกดวกฤตการณในประเทศเชนน

38

เกาหลใตมขอดอยางหนง คอการใชทนทางสงคม ไมวาจะเปนญปนหรออเมรกา ในชวงภายหลงสงคราม เปนตวชวยในการฟนฟประเทศ โดยทางฝายอเมรกาเปนตวสนบสนนทงดานการทหารและดานเศรษฐกจ ญปนชวยทางดานการเจาะตลาดในตางประเทศ

4. จน

- สาเหตและขอเทจจรงของการครอบง าจากเสรนยมใหม

หลงจากมสงครามกลางเมองในยคของประธานเหมาเจอตง จนไดประสบปญหาสองประการณพรอมๆกน คอ ความไมแนนอนทางการเมอง และภาวะเศรษฐกจทถดถอยลงเนองจากสงครามทเกดขนนนเอง จนไดประกาศใชนโยบายปฏรปเศรษฐกจทนเสรนยมครงนพรอมๆกบ สหรฐอเมรกาและองกฤษทไดหนมาใชแนวทางเสรนยมใหมในการแกปญหาเศรษฐกจพอด ผลลพธของจนในการปฏรปคร งนกลายเปน การสรางระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสรชนดพเศษทไมมใครเหมอน คอ การผสมผสานกนระหวางลทธเสรนยมใหมกบระบอบเผดจการทควบคมโดยรฐจากสวนกลาง

จนในทสดแลวแนวคดการปฏรปสงผลใหพรรคคอมมวนสตจ นกตองเผชญหนากบปญหาความขดแยงภายในประเทศเปนอยางมาก พรรคตองยอมรบและประนประนอมพรอมทงยอมรบโครงสรางแบบทนนยมไปพรอมกบการยอมรบกตกาของลทธเสรนยมใหมทก าหนดผานการคาโลกหรอดบเบลยทโอ นอกจากนนแลวยงมการเรยกรองใหเปดเสรทางการเมองชองกลมคนงานและขบวนการนกศกษาทเหนดวยกบขบวนการแรงงานผลของความขดแยงท าใหเกดการสงหารหมในจตรสเทยนอนเหมน

จากเหตการณทเกดขนท าใหเปนตวบงชวาจน ไมสามารถแกไขปญหาการแผขยายลทธเสรนยมใหมในภาคเศรษฐกจใหควบคกบความกาวหนาในดานส

39

ทธมนษยชนไดเลย ประเทศจนไดเปดตลาดเสรและทนจากตางชาต ภายใตการจบตามองอยางใกลชดของพรรคคอมมวนสต เศรษฐกจเสรเตบโตอยางรวดเรวมากจนคมไมอย ตอมาไดมการปฏรปในสวนทองถนภาคเกษตรกรรมซงด าเนนการตามระบบคอมมน มผลผลตทต าสรางความเลอมล าไมเทาเทยมกนใหกบประชาชนในชนบทและประชาชนในเมองใหญ หากไรการปฏรปอยางจรงจงของจน อาจจะท าใหจนไมไดประสบความส าเรจอยางทวมทนในตลาดโลกอยางในปจจบนนกเปนได

- หลกเศรษฐกจพอเพยงทจนขาด 1. พอประมาณ เมอจนไดเขาสการปฏรปประเทศสระบบทนนยมเสร จนมพรรคคอมมวนสต

และการควบคมระบบจากเศรษฐกจจากรฐสวนกลางทไมมความพอประมาณในดานของการพฒนาทมความตอเนองมากเกนเหตท าใหเกดวกฤตในพนททองถนบรเวณเขตนอกเมองการกระจายรายไดกลบไมเทาเทยมกนมากนก

2. ภมคมกนทด จากสภาวะวกฤตทเกดขนนเอง สวนหนงเกดจากการขาดภมคมกนของประชาชนในเขตทองถน และเกดจากความเอารดเอาเปรยบของรฐสวนกลางโดยไมมมาตรการชวยเหลอประชาชนทมรายไดต า ท าใหเกดชองวางระหวางปจเจกชนชนต าและชนสงอยางชดเจน แมวาเศรษฐกจจะมความกาวหนามากแคไหนกตามกยงเกดความไมเทาเทยมกนอยด ควรมการแกไขสรางภมคมกนทดใหกบประชาชนในชนบทใหมากขน

3. ความมเหตผล ดวยเหตผลทวาจนตองการพฒนาและปฏรปใหประเทศใหกาวสระบบทนนยมไดอยางเตมตวนนเอง ท าใหจนขาดเหตในการปฏรปอยางบาคลงคร งน เชน

40

การพฒนาระบบสาธารณปโภคภายในประเทศไดอยางรวดเรว มการสงออกสนคาจากจนอยางมหาศาล จนกลายเปนเจาพอในวงการธรกจกลมใหมในชวขามคน มสดสวนผถอหนมลคาสงในโลก

4. คณธรรม รฐสวนกลางควรมความพอประมาณ ไมควรเอารดเอาเปรยบประชาชนในชนบทมากเกนไป รฐสวนกลางของจนจะมแนวคดทจะปฏรปเศรษฐกจใหมความมงค งโดยอาศยกลไกและการขยายตวของทนนยมในโลก ซงไมสนใจวาอาจจะกอใหเกดวกฤตภายในประเทศขนมาได เชน การสงหารหม การประทวงของกลมคนงานและนกศกษา

5. ความร นบวาประเทศจนนนเปนประเทศมหาอ านาจทมประชากรเปนจ านวนมากล าดบตนๆของโลก จงมการพฒนาในทประกอบดวย สทนสมย คอ ดานเกษตรกรรม ดานอตสาหกรรม ดานการศกษา และดานวทยาศาสตร

ขอดของจน : จนไมไดมการปฏรปเศรษฐกจอยางฉบพลน ดงนนถงท าใหสงคมนยมแบบจนๆ ไมประสบปญหาทรายแรงแตอยางใดเลย เพราะเหตนจงท าใหจนผงาดกลายเปนยกษใหญในระบบเศรษฐกจโลกไดอยางรวดเรว และอกทงจนไมเปดโอกาสใหตางประเทศเขามาลงทนไดในชวงแรกๆ ถงสงผลใหจนไดรบก าไรเขาสประเทศไดอยางเตมท

จาก ทกลาวมาทงหมด จะเหนไดวา ลทธเสรนยมใหมมใชแนวความคดทไมดหรออยางไร เพยงแตบคคล หนวยงาน หรอประเทศทน าหลกการนมาใชนน ขาดแนวความคดในเร องของ”ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” กลาวคอ มงหวงเพยงแตทจะน าความเจรญและผลประโยชนเขาสตนเองอยางฉบพลน โดยลมทจะสรางรากฐาน แนวทาง และแนวความคดเพอเตรยมความพรอมใหกบประชาชน ดงนนเมอเกดปญหาขนประชาชนจงไมมวธทจะรบมอกบปญหาทเกด และขาดความสามารถในการทจะพงพาตนเอง จงสงผลใหประเทศเกดปญหาไปดวย หากหนวยงานหรอประเทศนนๆ มการน าองคความรในเร องของ ความพอประมาณ ความมเหตมผล และมการสรางภมคมกนทด มาใชรวมกบกบเง อนไขของความรและคณธรรม แนวความคดเหลานจะสงผลให ทงตวบคคลและประเทศกอเกดความสมดลในระดบเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม มรากฐานมงคงและพรอมทจะรบมอตอการเปลยนแปลงได

41