8/16/2019 Open Brief VFG

1/3

18 mei 2016

De gevangenisdirecteurs trekken aan de alarmbel…

Met grote verontwaardiging en ongerustheid waren ook de Vlaamse gevangenisdirecteurs

getuige van de wijze waarop de sociale dialoog over de personeelsbesparingen zich verder aan

het ontwikkelen is. et is moreel moeilijk om te aanvaarden! zel"s te begrijpen dat individuen

die betaald worden om personen die een stra"baar "eit hebben gepleegd o" daarvan verdacht

worden! te #bewaken$ voor hun rechten opkomen door zel" stra"bare "eiten te plegen.

%ls de beschaving van een samenleving zich inderdaad laat meten door de wijze waarop zij

haar mensen opsluit! dan geldt dit wellicht eveneens voor de wijze waarop men bij een! zel"s

aanhoudend! sociaal con"lict reageert.

&e voorbije weken leek het in de media also" de basis van dit sociaal con"lict in het

gevangeniswezen! in 'russel en (alloni)! met name de door de regering opgelegde

 personeelsbesparingen van zeer recente datum is. *iets is echter minder waar.

+n december 201, vernamen de gevangenisdirecties alsook de vakbonden reeds dat in het

huidig regeerakkoord ook het &irectoraat-generaal enitentiaire +nrichtingen van de /&

ustitie 10 dient te besparen op de personele middelen. Voor het allereerst blee" het

gevangeniswezen in een "ederale besparingsronde niet buiten schot. 3en aanwervingsstop en

de bevriezing van het mutaties4steem voor werknemers van de verschillende gevangenissenwerd onmiddellijk van kracht. &e Minister nam het initiatie" om via het sociaal overleg met

de representatieve vakorganisaties! en de oprichting van 5 nationale werkgroepen! te komen

tot een onderhandelde en werkbare personele besparingsoperatie van 10 tegen 201. +n het

sociaal overleg werd! met 7lle vakbonden in *oord en uid! in de loop van 2019 consensus

 bereikt over het "eit dat deze besparingen niet lineair over de lokale inrichtingen heen zou

 plaats vinden. 3en gemengde e:pertengroep zou! samen met een lokaal samengestelde

werkgroep! gevangenis per gevangenis doorlichten om vanuit eenzel"de methodiek een

anal4se te maken van de besparingsmogelijkheden. &eze keuze vloeide voort uit de

wetenschap dat de personeelskaders in de diverse gevangenissen over de voorbije decennia

heen niet op dezel"de wijze o" volgens objectieve criteria waren berekend o" toegenomen.

ok over de uitgangspunten! geen ontslagen noch enig loonverlies! werd eensgezindheid bereikt. 3ind april 2016 stond de teller van de lokale anal4ses op 22 gevangenissen! netjes

8/16/2019 Open Brief VFG

2/3

verdeeld over Vlaanderen en (alloni)! o" in termen van het gevangeniswezen; *oord en

uid. entraal in de besparingsmethodiek staat de notie ?anders werken@. iermee doelt men op

een personeelsinzet die a"stapt van het klassiek shi"tpatroon van 6-1, en 1,-22 u met een

evenredige verdeling van personeelsleden over deze shi"ten. %nders werken betekent eenherverdeling waarbij deze personeelsinzet zich concentreert in een tijdsbestek waarbinnen de

meeste activiteiten o" bewegingen van gedetineerden zich dagelijks voordoen. &it zonder de

 basisveiligheid in het gedrang te brengen! noch de rechten van gedetineerden in te perken. 3n

dus ook zonder enige vorm van loonverlies o" ontslag! maar wel via de natuurlijke uitstroom

van gepensioneerden. p korte termijn betekent deze hertekening van de inhoudelijke

werkorganisatie een meeruitgave door de invoering van "le:ibele werkposten en de eraan

gekoppelde premie! maar op langere termijn resulteert een dergelijke ingreep zeer zeker in een

 belangrijke en verantwoorde besparingsoperatie op de personele middelen. +n

managementtaal valt dit onder de noemer van een verhoogde e""ici)ntie in middelenbesteding!

die bovendien vertrekt vanuit een constructie" sociaal overleg waarin elke stap werd

vastgelegd in een Adoor alle partijen ondertekendB protocol.

ndertussen zijn we dus 16 maanden later en lijkt de "inish van het momenteel zeer

moeizame sociaal overleg nog ver wegC +ngevolge de wervingsstop en natuurlijke

uitstroom werd er dD "acto bespaard op de personele middelen! maar dit op een zeer ongelijke

wijze over de diverse inrichtingen heen. Eommige gevangenissen zitten nu al met een

 personeelskader dat een stuk lager is dan de vooropgestelde besparing van 10... &e

organische rationaliseringscreativiteit van de gevangenisdirecties hee"t ondertussen zijn

grenzen bereikt. et in de basiswet vooropgestelde humane gevangenisregime staat! ook in

Vlaanderen! ingevolge personele onderbezetting zwaar onder druk en is in een aantal

gevangenissen reeds in a"bouw.

8/16/2019 Open Brief VFG

3/3

+n de media blijkt steeds opnieuw dat het als een taak van de gevangenissen wordt beschouwd

om er naar te streven dat gedetineerden beter uit de gevangenissen komen dan dat zij waren

 bij hun opsluiting. Gos van het "eit dat dit! binnen de gegeven omstandigheden en

in"rastructurele beperkingen! een erg contradictorische opdracht lijkt! komen de

gevangenisdirecteurs hieraan tegemoet door te ijveren voor een herstelgerichte en

responsabiliserende detentie! met een minimum aan detentieschade. et moge duidelijk zijndat dit zowel in het belang van de gedetineerden als in het belang van de samenleving zel" is.

m een dergelijk lee"klimaat binnen de muren te realiseren met de bestaande basiswet als

leidraad! moet de samenleving echter ook bereid zijn om hiertoe de nodige! ook personele!

middelen ter beschikking te stellen. &it lijkt heel vaak te worden vergeten.

&e huidige! te lang durende periode van onzekerheid over het toekomstig "unctioneren van de

 penitentiaire inrichtingen hee"t! steeds meer! verregaande gevolgen voor de beheersbaarheid

van de werkorganisatie. Hevangenissen die momenteel klaar staan om #anders te werken$

moeten immers wachten op de invoering van hun vernieuwde werkprocessen en de

vooropgestelde "inanci)le compensatie. +ndien er op zeer korte termijn geen einde komt aan

dit sociaal con"lict! riskeren wij ook in Vlaanderen gecon"ronteerd worden met een niet teverantwoorden ontwrichting van onze werkorganisatie die haast onmogelijk te beheersen is en

 bovendien gepaard gaat met zowel enorme veiligheidsrisico$s als inhumane

lee"omstandigheden.

&e steeds terugkerende hamvraag o" er ook in 'elgi)! dat als enige land binnen de 3I een

absoluut stakingsrecht binnen deze sector kent! op korte dan wel lange termijn politiek werk

dient te worden gemaakt van een gegarandeerde o" minimale dienstverlening! kan in deze ook 

niet zonder antwoord blijven.

Vanuit de /ederatie van Vlaamse gevangenisdirecteurs ijveren wij er voor het lopende

rationaliseringsproces alleszins verder te zetten. 3r werd het voorbije jaar immers hard

gewerkt. &it proces nu stoppen betekent een grote achteruitgang en een miskenning van de

inspanningen en prestaties op het werkterrein. &it proces nu stoppen betekent alleen maar

uitstel van e:ecutie en lijdzaam a"wachten tot wanneer de volgende besparingsronde zich

aankondigt! wetende dat het draagvlak en bereidheid tot verandering zal uitgehold zijn. *u

stoppen betekent dat eenieder die zich het voorbije jaar sterk hee"t ge)ngageerd en geduldig

hee"t a"gewacht! zijn o" haar geloo"waardigheid verliest! vakbonden! administratie Dn politiek

verantwoordelijken.

(ij vragen dan ook aan de Minister om verder te kunnen werken op de ingeslagen weg en dit

voor 7lle gevangenissen! *oord en uid. 

.

 

&e /ederatie van Vlaamse Hevangenisdirecteurs