samyk darshan part-3 - tatva-dhara darshan-3.pdf · ykgck\kak@m fk@okgkzkkykkg @cmtkv...

$: Samyk darshan part-3 - Tatva-Dhara darshan-3.pdf · YkgCk\kAk@m Fk@OkGkZkkYkkg @cmTkv bkYZkCR#krTkTkk Uk@Yk YklcYkkTkng êk^kOk ¢Tkv PkvTkm Uk|klUPkTkk §UkkZkTkng êk^kOk-YkgQkTk$

XkCk^kkTkêkmAngRAngR-AckTkHwTk#kkïkYkk]k UknaUk–41

¡

YkkTk^kÆ^kTkTkng YkckAPkr Zk

ËBÞøŒþo™±XkkCk–3²

(Uko%Zkêkm AkTkÆb^kkYkmTkkg Uk| kFkTkkvYkkgQkm

bkYZkCR#krTk bkgWkgSkm l^kSkl^kSk \kvBkkvTkkv bkgCk|c)

f

: bkgA\kTk :

Wk|å cl@\kk\k HwTkä

bkkvTkCkN

f

: Uk|Ak#kA :

êkm lRCkgWk@ HwTk b^kkSZkkZkYkglR@ K}bK

bkkvTkCkN–364250 (bkkw@kì})

nnnnnnnnnnnnnnnnnnnn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

n

nnnnnnnnnnnnnnnnnn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

nn

n

“ 2 ”

Uk|QkYk ¢k^kplûk Uk|Pk 1500 ^km@ bkgå 2490

lÿPkmZk ¢k^kplûk Uk|Pk 1500 ^km@ bkgå 2534

bkYZkCR#krTk (XkkCk–3) Tkkg

✾ bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr bQkkZkm Uk|Ak#kTk-Ukn@bAPkkr ✾

êkm AngRAngRAckTk lRCkgWk@ HwTk YknYkndkn YkgM]ä Ukk\kkr–YkngWk¥

cå êkmYkPkm ¢æOkkWkvTk YknAngRXkk¥ AkvLk@m

cå bknUknÒk Uk|Ok^kä «Pkn

¢k #kkïkTkm UkMPk@ zAYkPk æk 28[00 QkkZk Gvå ¢TkvA

YknYkndkn¢kvTkm ¢ksQkA bkckZkQkm ¢k ¢k^kplûkTkm zAYkPk æk 24[00

QkkZk Gvå PkvYkkgQkm 50% êkm AngRAngR-AckTk Ukk@YkksQkA K}bK cbPkv b^kå

êkm #kkglPk\kk\k @lPk\kk\k #kkc Ukl@^kk@ Pk@VQkm zAYkPk DkKkM^kkYkkg

¢k^kPkk ¢k #kkïkTkm zAYkPk æk 12[00 @kBk^kkYkkg ¢k^km Gvå

zAYkPk ÊkÂ 12[00zAYkPk ÊkÂ 12[00zAYkPk ÊkÂ 12[00zAYkPk ÊkÂ 12[00zAYkPk ÊkÂ 12[00

YknÜA

AckTk Ykn‹Okk\kZk

HwTk l^kÛkQkmr Ckpc AYUkk§TM

bkkvTkCkN 364250 (bkkw@kì})

✆✆✆✆✆ (02846) 244081

lTk^kvRTklTk^kvRTklTk^kvRTklTk^kvRTklTk^kvRTk

bkåååYkåååCRååå#kråååTkåååAv kng ¢kc~\kkRAk@m Gv!–UkkvPkkTkk Æ^kTkTkng ¢v

YkckTk APkr Zk Gvååå¢vTkng TkkYk bkkgXk]PkkgZk ¢kPYkkQkmrTkv Xkl$PkQkm @kvYkkgFk

§\\kbkv Gvå Bk<g H Gvä—UkkvPkkTkm lUk|ZkYkkg lUk|Zk ^kbPkn RvBkmTkv AkvTkv cakr

Tk QkkZk!! cHk@kv #kkïkkv¢v cHk@kv è\kkvAkv kMv HvTkk ¢zFkPZk YklcYkkTkng

^kOkrTk AZkn‘ Gv ¢v kk bkYZkR#krTkTkm #km ^kkPk!—¢v kng bkYZkR#krTk bkkdkkPk~

Hkv kk Yk]v–Pkkv Av km ¢kTkgRTkm ^kkPk! ¢k Ak]v Ckn<Rv kTkk Uk|PkkUkv ¢v kng

bkYZkR#krTk bkkdkkPk~ Hkv kk Yk]v Gv; AvYkAv Xkk^klTkdkvUkv bkYZkA~P^k-Ukl@OkPk

Æ^kkv Pkv UkkvPkv H bkYZkR#krTk Gvä ¢vK\kv ¢v kk bkYklAPkm Æ^kkv Pkv UkkvPkv H

bkYZkR#krTk Gvä ¢vK\kv ¢v^kk bkYklAPkm Æ^kkvTkng R#krTk Pkv bkkdkkPk~ bkYZkR#krTkTkng

H R#krTk Gv; ¢vYkTkm §UkkbkTkk Pkv bkYZkR#krTkTkm H §UkkbkTkk Gv; ¢vYkTkng

WkcnYkkTk-l^kTkZk-Xkl$Pk Tkv bkYZkA~P^kTkng H WkcnYkkTk-l^kTkZk-Xkl$Pk Gvå

¢kUkOkk bkkwXkkCZkv ¢kUkOkTkv ¢PZkk@v bkYZkA~P^kTkk ¢k@kSkA Æ^kkvTkm

bkPbkgCklPkTkkv ¢Tkv PkvYkTkm §UkkbkTkkTkkv bkn¢^kbk@ bkkgUkM>kkv Gvå Uko Ckn<Rv k

Xk^Zk Æ^kkvTkv bkYZkCR#krTkTkng b^kæUk bkYkHk^km @õkk Gvå Pkv¢kvêkmTkm

YkgCk\kAk@m Fk@OkGkZkkYkkg @cmTkv bkYZkCR#krTkTkk Uk@Yk YklcYkkTkng êk^kOk ¢Tkv

PkvTkm Uk|klUPkTkk §UkkZkTkng êk^kOk-YkgQkTk A@^kng Pkv YkkTk^kÆ^kTkTkm ApPkkQkrPkk Gvå

Ckn<Rv k UkkvPkkTkk A\ZkkOkAk@m §UkRv#k^kMv bkYZkR#krTkTkng Hv b^kæUkbkYkHk^km

@õkk Gv PkvTkk H ¢vA ¢\Uk¢g#kTkkv ¢k UknbPkAYkkg bkgCk|c AZkkvr Gvå

bkgbkk@Ykkg YkTknaZkUkOkng Rn\krXk Gvå Uk@gPkn bkYZkCR#krTk Pkkv ¢vTkkQkmZkv

¢TkgPkn Rn\krXk Gvå YkTknaZkUkOkng UkkYkmTkv UkOk bkYZkA~P^k cmTk Æ^k UkkGkv

bkgbkk@Ykkg H @BkMv GvååååUk@gPkn bkYZkCR#krTk Pkkv ¢v km FkmH Gv Av ¢vA dkOk

UkOk PkvTkm Uk|klUPk A@Tkk@ Æ^k Hæ@ Ykkvdk UkkYkv Gvå YkkKv ¢k^kk

bkYZkCR#krTkTkm Uk|klUPkTkkv Uk|ZkPTk A@^kkv Pkv H ¢k Rn\krXk YkkTk^kÆ^kTkTkng Ykck

APkr Zk Gvåååå¢Tkv PkvTkv YkkKv ekkTkm SkYkkrPYkk¢kvTkkv bkmSkkv bkPbkYkkCkYk bkkwQkm

“ 3 ”

“ 4 ”

YkkvKng bkkSkTk Gvå HvTkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@mTkv ¢k ¢bkk@ bkgbkk@Tkk HTYk-

Yk@OkQkm GoK^kng ckvZkååååTkv V@mQkm Tk^k Ykkbk Tk^km YkkPkkTkk UkvKv Ukn@k^kng Tk ckvZk

Pkv¢kv bkPbkYkkCkYkTkk bkv kTkUko krA ¢kPYk@bkQkm bkYZkCR#krTkTkkv ¢XZkkbk A@kvå

&bkYZkCR#krTk"Tkk Wkv UknbPkA UkGm ¢k ÒkmHng UknbPkA lHekkbkn

bkkSkYkmr¢kvTkk ckQkYkkg YknAPkkg ¢kTkgR QkkZk Gvå YkkTk^kÆ^kTkYkkg bkYZkCR#krTk

AvK\kng Hæ@Tkng APkr^Zk Gv Pkv bkYkHkZk ¢Tkv Pkv bkYZkCR#krTkTkkv Uk|ZkPTk A@^kkTkm

Uk|v@Okk HkCkv—Pkv ¢k UknbPkATkkv §Öv#k Gvå Pkv cvPknQkm Ukoå Ckn<Rv kTkk Uk| kFkTkkv

FkFkkr PkvYkH #kkïkkvYkkgQkm RkvcTk A@mTkv bkYZkCR#krTkbkgWkgSkm l^kl^kSk \kvBkkvTkng

¢kYkkg bkgA\kTk A@^kkYkkg ¢k^Zkng Gv

^km@ bkgå 2490ä êknPkUkgFkYkm —Wk|å cl@\kk\k HwTk bkkvTkCkN

❁

Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk Uk|Ak#kAmZk lTk^kvRTk (lˇPkmZk ¢k^kpl˚k)

¢k UknbPkATkm Uk|QkYk ¢k^kplûk BkUkm H^kkQkm PkQkk ¢k UknbPkA

YknYkndkn¢kvTkv \kkXkRkZkm HOkk^kkQkm PkvTkm lÿPkmZk ¢k^kplûk Uk|Akl#kPk A@^kkYkkg

¢k^kv Gvå

¢k UknbPkATkk UkLTk-UkkLTkQkm YknYkndkn ¢kPYk\kdkm Pkû^kekkTk Uk|kUPk A@m

¢kPYkkQkrTkv l^k#kvak Uknì A@v ¢vH Xkk^kTkkå

Uko%Zk WkcvTkêkmTkm

76Ykm bkYZkA~P^kHZkgPkm

VkCkOk ^kR 10

Pkkå 1-4-2008

❁

bkklcPZkUk|Ak#kTkbklYklPk

êkm lRCkgWk@ HwTk b^kkSZkkZkYkglR@ K}bK

bkkvTkCkN-364250

“ 5 ”

¢TknøYklOkAk¢TknøYklOkAk¢TknøYklOkAk¢TknøYklOkAk¢TknøYklOkAk

¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk PZkk@våååååå -------------------------------------------- 1

YknåååYknååådknåååTkm l^kåååFkkååå@åååOkk -------------------------------------------- 2

Uk|ZkPTkTkm lR#kk ----------------------------------------------------------------- 3

¢kPYkkQkmr bkgWkkvSkTk ¢kPYkkQkr YkkKvTkm bkkFkm PkPUk@Pkk --------------------------- 4

ekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkng lFkó ------------------------------------------------------ 6

¢SZkkPYkFkFkkr ----------------------------------------------------------------- 10

bkYZkCR#krTkTkkv §UkRv#k -------------------------------------------------------- 15

lTks^kA\Uk@bkTkng UkkTk A@kv ----------------------------------------------------- 17

bkYklAPk–êkk^kOk ¢kZkkv @våååå ------------------------------------------------ 18

ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (1) ----------------------------------------------------- 20

ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (2) ----------------------------------------------------- 26

Yk@OkQkm WkFk^kng ckvZk Pkkv FkwPkTZkTkng H #k@Ok A@kv ----------------------------- 32

Pkåååû^kåååFkåååFkkr ------------------------------------------------------------- 35

bkYZkCR#krTk YkkKv Uk|kUPk QkZkv\kkv bkkvTkv@m ¢^kbk@ ------------------------------ 43

¢kPYkkTkv bkkSk^kkTkm @mPk ------------------------------------------------------ 48

¢kPYkkTkm SkCk#k -------------------------------------------------------------- 50

¢TknXk^k YkkKv l#kaZkTkkv YkgCk] §YkgCk ----------------------------------------- 51

SkYkkrPYkkTkng b^kæUk–bkgFkvPkTk ---------------------------------------------------- 56

WkgSkTkQkm GoKAk@kTkkv §UkkZk --------------------------------------------------- 61

Æ^kTkv WkgSkTk AvYk Gv ¢Tkv PkvTkkQkm GoKAk@kv AvYk QkkZk? ---------------------- 70

¢kPYkkQkmrTkng Ukcv\kng APkr^Zk ----------------------------------------------------- 73

¢kPYkkQkmrTkng Ukcv\kng APkr^Zk ----------------------------------------------------- 74

lTkékZk bkYZkCR#krTk AvYk Uk|CkKv? ---------------------------------------------- 75

¢kgCkOkng Av^kng ckvZk? -------------------------------------------------------- 83

lTkékZk bkYZkCR#krTkTkkv YkkCkr -------------------------------------------------- 90

Tk^kPkû^kTkng ekkTk Pkv bkYZkCR#krTkTkkv ^Zk^kck@ Gv ------------------------------- 98

bkYZkA~R#krTk ---------------------------------------------------------------- 109

“ 6 ”

Æ^k ¢Æ^kTkk Ukl@OkYkTkTkm b^kPkgÒkPkk ------------------------------------- 120

bkYZkCR#krTk Uk|CkK^kk YkkKvTkm XkolYkAk

“¢V@CkkYkm YknYkndknTkm ^kkPk” ------------------------------------------------ 130

¢Tkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gv -------------------------------------------------- 144

XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm Uk|lbklü ------------------------------------------------ 156

Xk Ck ^k Pkm Uk| ekk --------------------------------------------------------- 163

Xk Ck ^k Pkm Uk| ekk --------------------------------------------------------- 167

Hv YkkPkk cvPkQkm Wkk]ATkv bkYkHk^kv

PkvYk ¢kFkkZkrRv^k l#kaZkTkv bkYkHk^kv Gv --------------------------------------- 171

¢kYkgÒkOk ------------------------------------------------------------------- 175

G YklcTkkTkkv Akvbkr ---------------------------------------------------------- 177

ekkTkAùkv ¤@ ¢kTkkv --------------------------------------------------------------- 183

R#krTk Skk@kv Ul^kÇkk -------------------------------------------------------------- 184

bkYZkA~P^k ------------------------------------------------------------------- 185

*

¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk PZkk@vÂÂÂÂÂÂ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk PZkk@vÂÂÂÂÂÂ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk PZkk@vÂÂÂÂÂÂ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk PZkk@vÂÂÂÂÂÂ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk PZkk@vÂÂÂÂÂÂ

HWk lTkH ¢kPkYk ¢TknXk^k ¢k^kvååååúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúPkWk ¢kv@ AGn Tk bknck^kvååååHWk0

@bk Tkm@bk ckv HkPk PkPk ~dkOkåååååúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúú¢dk–l^kakZk Tkc{ Xkk^kvååååHWk0

Ckkvím AQkk AnPkoc\k l^kDkKvä UknR~Ck\k Uk|mlPk Tk#kk^kvååååúúúúúúúúúúúú

@kCk–ÿvak HnCk FkUk\k UkdkZknPk YkTkUkdkm Yk@ Hk^kvååååHWk0

ekkTkkTkTR bknSkk@bk §YkCkvä DkK ¢gPk@ Tk bkYkk^kvååååúúúúúúúúúúú

&XkkCkFkgR ¢wbkv ¢TknXk^kAkv ckQk Hkvl@ l#k@ Tkkg kvååååHWk0

❁

¢gPkYknrBk Uk|ZkPTk ^kMv Æ^kTkv %Zkk@v ¢kPYk¢TknXk^k QkkZk Gv PZkk@v PkvTkv

WkmHng Akg¥ bknck^kPkng TkQkm; ¢TknXk^k@bk Ukkbkv WkmHk WkSkkZk @bk PkPdkOk

Tkm@bk Qk¥ HkZk Gvä £lTÜZkl^kakZkkv CkYkPkk TkQkm; ckbZkAQkk Tkv AnPkoc\k #kYkm

HkZk Gvå UknR~Ck\k Uk|mlPk Tkì QkkZk Gvå @kCk-ÿvakæUk FkUk] UkkgBk^kk]ng

YkTkUkdkm Yk@m HkZk Gv–¢QkkrPk~ YkTkTkng ¢k\kgWkTk GoKm HkZk Gvå Pkv

¢TknXk^kYkkg ekkTk Tkv ¢kTkgRæUkm bknSkk@bk ¢v^kkv §\\kbkv Gv Av ¢gPk@DkKYkkg

bkYkkPkkv TkQkmå ¢k^kk ¢kPYk¢TknXk^kTkng ¢Tkv ¢TknXk^km bkgPkTkng WkcnYkkTk A@Pkkg

Al^k XkkCkFkgRÆ PkvTkv ckQk HkvMm l#k@ TkYkk^kv Gvå

❁

� ��

XkkCk–3 ” “ 1

2 ” “ bkYZkCR#krTk

YknÂÂÂYknÂÂÂdknÂÂÂTkm l^kÂÂÂFkkÂÂÂ@ÂÂÂOkkYknÂÂÂYknÂÂÂdknÂÂÂTkm l^kÂÂÂFkkÂÂÂ@ÂÂÂOkkYknÂÂÂYknÂÂÂdknÂÂÂTkm l^kÂÂÂFkkÂÂÂ@ÂÂÂOkkYknÂÂÂYknÂÂÂdknÂÂÂTkm l^kÂÂÂFkkÂÂÂ@ÂÂÂOkkYknÂÂÂYknÂÂÂdknÂÂÂTkm l^kÂÂÂFkkÂÂÂ@ÂÂÂOkk

cv Æ^k! PkTkv ¢vYk ¢gPk@Ykkg \kkCk^kng Hkv¥¢v Av ¢kPYkkTkv ¢kv]BZkk

^kCk@ GoKAkv TkQkmå ¢k ¢^kbk@Ykkg Hkv cng Ykk@k ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@mTkv

bkYZkCR#krTk Uk|CkK Tklc A<g Pkkv Ykk@kv A>kkgZk GoKAk@ TkQkmå ¢@v Æ^k!

^kbPknTkk XkkTk ^kCk@ Pkng A>kkg H¥#k? PkTkv bknBk#kkglPk A>kkgQkm Yk]#kv? Pkk@m

bknBk#kkglPk Pkk@m ^kbPknYkkgQkm ¢k^k#kv Av Wkck@Qkm? Pkng CkYkv Pkv dkvÒkv Hkä UkOk

Pkng Pkkv Pkk@kYkkg H @cv kkTkkvä ¢Tkv Uk@^kbPkn Uk@^kbPknYkkg H @cv kkTkmå Uk@YkkgQkm

A>kkgZkQkm Pkk<g bknBk TkQkm ¢k^k^kkTkngå b^kCkrYkkg H¥#k Pkkv PZkkgQkm UkOk PkTkv

bknBk TkQkm Yk]^kkTkngå bknBk Pkkv PkTkv Pkk@k b^kæUkYkkgQkm H Yk]^kkTkng GvåååååYkkKv

b^kæUkTkv HkOkå Pkk<g b^kæUk Pkk@kQkm Akv¥ Ak]v HnRng TkQkmä YkkÒk Pkk@k

XkkTkTkk ¢Xkk^kv H Pkng Rn:Bkm Qk¥ @õkkv Gvå Pkv Rn:Bk Ro@ A@^kk YkkKv ÒkOkv

Ak]Tkk ekkTkm¢kv ¢vA H §UkkZk WkPkk^kv Gv Av &&¢kPYkkTkv ¢kv]Bkkvå""

¢k Uk|YkkOkv ¢gPk@~ l^kFkk@Okk ÿk@k YknYkndknÆ^k UkkvPkkYkkg bkYZkCR#krTkTkm

\kCkTkm \kCkkMmTkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv PkvTkk §ÛYkYkkg HkvMv Gvå

W

Uk|ZkPTkTkm lR#kkUk|ZkPTkTkm lR#kkUk|ZkPTkTkm lR#kkUk|ZkPTkTkm lR#kkUk|ZkPTkTkm lR#kk

¢kPYkkTkk Uk|ZkPTk WkkWkPkYkkg lR#kk WkPkk^kPkkg Ukoå Ckn<Rv k DkOkk

ªMkOkYkkgQkm Acv Gv Av—

¢kPYkb^kæUk #kng Gv PkvTkkv lTkOkrZk A@^kkTkm SkoTk HkCk^km

Hkv¥¢våååååWkSkk TZkkZkQkm Tkœm A@^kkTkm \kCkTk \kkCk^km Hkv¥¢vååååWkSkkZk

UkMBkvQkm ¢gR@ Tkœm Tk QkkZk PZkkg bknSkm bkBk Tk UkMvååååååå¢vYk Tkv ¢vYk

§Uk@ KUkAv HPkng Tk A@m Rv^kkZkå ¢gR@ YkgQkTk A@m A@mTkv ¢v^kkv ÓN lTkOkrZk

A@v Av HCkPk ¢kBkng V@m HkZk PkkvZk UkkvPkkTkk lTkOkrZkYkkg #kgAk Tk UkMvå

¢kPYkkTkk b^kæUkTkkv ¢k^kkv lTkOkrZk A@Pkkg ^kmZkrTkkv ^kvCk PkvTkk Pk@V H ^k]v

Gvå ¢gPk@Ykkg Ukn<akkQkrTkm lR#kk bkoIm Ck¥ UkGm PkvTkv YkkCkrTkm YkogI^kOk QkPkm

TkQkmåååååååUkGm Pkkv PkvTkm ¢kPYkkTkm \kCkTkm H PkvTkkv YkkCkr A@m \Zkv Gvå

¢kCk] #kng A@^kng PkvTkkv UkkvPkkTkv H BZkk\k ¢k^km HkZk Gvååååå&c^kv Ykk@v #kng

A@^kng" ¢v km YkogI^kOk PkvTkv QkPkm TkQkmå

¢ckv! ¢kPYkk UkkvPkv UkkvPkkTkng lcPk bkkSk^kk HkCZkkvååååååTkv lcPk Tk

bkkSkm #kAv ¢vYk WkTkv H AvYk? ¢kPYkkTkkv ¢Qkmr Qk¥Tkv ¢kPYkkTkng lcPk bkkSk^kk

Hv HkCZkkv Pkv Hæ@ ¢kPYklcPk bkkSkv Hå

Y

5 42 3

XkkCk–3 ” “ 3


¢kPYkkQkmr bkgWkkvSkTk¢kPYkkQkmr bkgWkkvSkTk¢kPYkkQkmr bkgWkkvSkTk¢kPYkkQkmr bkgWkkvSkTk¢kPYkkQkmr bkgWkkvSkTk

¢kPYkkQkr YkkKvTkm bkkFkm PkPUk@Pkk¢kPYkkQkr YkkKvTkm bkkFkm PkPUk@Pkk¢kPYkkQkr YkkKvTkm bkkFkm PkPUk@Pkk¢kPYkkQkr YkkKvTkm bkkFkm PkPUk@Pkk¢kPYkkQkr YkkKvTkm bkkFkm PkPUk@Pkk

&HCkPkTkk TkkTkkYkkvKk ¢TkvAl^kSk Uk|bkgCkkvYkkg Æ^k A>kk@vA

¢K^kk¥ HkZk GvååååååTkv PkvQkm Pkv YkogIkZk Gvåååååå¢Tkv PkvTkk H

l^kFkk@^kYk]YkkgQkm Wkck@ TkmA]m #kAPkkv TkQkmååååååå¢vTkk

Ukl@OkkYkv Pkv ¢kPYkUk|ZkPTkYkkg ¢kCk] ^kSkm #kAPkkv TkQkmå PkvTkv

HkCkplPk ¢QkvrTkk bkgWkkvSkTkTkkv ¢vA Uk|Ak@ ¢c{ @Hn A@^kkYkkg

¢k^Zkkv Gvå""

cv Æ^k!

HvTkv Pkk@k ¢kPYkkQkrTkm bkkQkv bkgWkgSk TkQkm ¢v km TkkTkm TkkTkm WkkWkPkYkkg

Pkng ¢KAm#k Pkkv Pkk@k YkckTk ¢kPYkUk|ZkkvHTkTkv Pkng A>kk@v bkkSkm #kAm#k?

HCkPkYkkg ¢TknAo] Tkv Uk|lPkAo] Uk|bkgCkkv Pkkv WkTZkk H A@^kkTkkä PkmQk‘A@kv ¢Tkv

Fk¿^kPkmr¢kvTkv UkOk ¢v^kk Uk|bkgCkkv A>kkg TkQkm ¢k^Zkk? YkkTk Tkv ¢UkYkkTkä zTkRk

Tkv Uk|#kgbkkä bknBk ¢Tkv Rn:Bkä bkgZkkvCk ¢Tkv l^kZkkvCkä @kvCk ¢Tkv lTk@kvCkä–¢v kk ¢TkvA Ukl@^kPkrTk#km\k Uk|bkgCkkv Pkkv HCkPkYkkg WkTZkk H A@^kkTkkå –UkOk

Pkk@k Hv kkv ¢kPYkkQkmr Hkv ¢k^kk TkkTkk TkkTkk Uk|bkgCkkvYkkg H ¢kPYkkTkv @kvAm

Rv#kv Pkkv ¢kPYkkQkrTkk YkckTk AkZkrTkv Pkng A>kk@v bkkSkm #kA#kv?

–YkkKvä ¢v kk Uk|bkgCkkvQkm ¢lPk#kZk §UkvldkPk QkkååååååPkvYkkg Pkk@m H@k

UkOk #kl$PkTkv Tk ^kvMVå Pkv Uk|bkgCkkvTkv Pkk@k ¢kPYkkQkr bkkQkv Akg¥ H bkgWkgSk

TkQkmä ¢vYk Tkœm A@mTkv ¢kPYkkQkrTkm lbklü Hv @mPkv QkkZk Pkv @mPkv H Pkng

Uk| kPkr! Tkv ¢kPYkkQkrTkm lbklüYkkg WkkSkA QkkZk ¢v kk Ukl@OkkYkkvTkv ¢PZkgPkUkOkv

GkvMååååå§Ck| Uk|ZkPTk ^kMv GkvM!

!"#$

XkkCk–3 ” “ 5

l^kSkl^kSk Ukl@OkkYk^kk]k Æ^kkv UkOk HCkPkYkkg ^kPZkkr H A@#kvååååååYkkKv

PkvTkkv UkOk BkvR–l^kFkk@ GkvMååååååTkv §Uk@kv$Pk bkgZkkvCkkvTkm YkkVA H PkvYkTkm

bkkQkv UkOk ¢kPYkkQkrTkkv bkgWkgSk TkQkmä ¢vYk bkYkÆTkv Pkv Uk|PZkv §UkvldkPk QkkåååååTkv

¢kPYkkQkr bkkSkTkkYkkg H §Ck|UkOkv Uk| kPkr!

CkYkv PkvYk A@mTkvä Ykk@v Ykk@k ¢kPYkkQkrTkv bkkSk^kkv—¢v ¢vA H ¢k

HCkPkYkkg Ykk@ng AkZkr Gv–¢vYk ¢lPkÓN lTkékZk^kgPk QkkZkå Ykk@k ¢kPYkkQkr

BkkPk@ Hv Akg¥ bkcTk A@^kng UkMv Pkv bkcTk A@^kk cng PkwZkk@ Gngä UkOk Akv¥UkOk

Uk|Ak@Qkm cng Ykk@k ¢kPYkkQkrTkk AkZkrQkm MCkm#k Tklc; PkvYkkg H@k UkOk l#klQk\k

Tkc{ Qkk.ååååå¢kPYkk Uk|PZkvTkk Ykk@k §PbkkcYkkg cng ARm XkgCk Tkc{ UkM^kk

R.å–Ykk@m WkSkm #kl$PkTkvä Ykk@k WkSkk ekkTkTkvä Ykk@k WkSkk ^kw@kCZkTkvä Ykk@m

êkükTkvä Xkl$PkTkvä §PbkkcTkv–Ykk@k bk^krb^kTkv cng Ykk@k ¢kPYkkQkrYkkg HkvMmTkv

Hæ@ Ykk@k ¢kPYkkQkrTkv bkkSkm#kå–¢kYk ÓN Ukl@OkkYk ^kMv ¢kPYkkQkrTkv bkkSk^kk

YkkKv PkPUk@ Qkk!

¢kPYkkQkr bkkSk^kk YkkKvTkm Pkk@m ¢k^km bkkFkm PkPUk@Pkk c#kv Pkkv

HCkPkYkkg Akv¥Tkm PkkAkPk TkQkm Av Pkk@k ¢kPYkAkZkrYkkg l^kDTk A@m #kAvå %Zkkg

¢kPYkkQkrTkm bkkFkm PkPUk@Pkk Gvä PZkkg ¢kBkng HCkPk PkvTkv ¢kPYkkQkrTkm Uk|klUPkYkkg

¢TknAo] Ukl@OkYkm HkZk Gvä Tkv Pkv Æ^k Hæ@ ¢kPYkkQkrTkv bkkSkm \Zkv Gvå

YkkKv cv Æ^k! HCkPkYkkg WkmHng WkSkng Xko\kmTkv Pkng

Pkk@k ¢kPYkkQkr YkkKvTkm bkkFkm PkPUk@Pkk A@å

S


ekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkn g lFkÛekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkn g lFkÛekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkn g lFkÛekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkn g lFkÛekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkn g lFkÛ

XkvRekkTk YkkKv HvTkv ¢gPk@Ykkg lHekkbkk HkCkm Gvå ¢Tkv

XkvRekkTk YkkKvTkkv Hv ¢XZkkbk A@v Gv ¢v kkv l#kaZk UkoGv Gv

Av Uk|Xkkv! ¢kPYkk ekkTkb^kæUk QkZkkv Pkv A¥ @mPkv ¢kv]BkkZk?

¢kPYkk XkvRekkTkm QkZkkv Pkv A¥ @mPkv ¢kv]BkkZk? ekkTkmTkv

¢kv]Bk^kkTkng lFkó #kng? ¢TkklRQkm ¢kPYkk l^kAk@æUk QkZkkv QkAkv

¢ekkTkm cPkkvä Pkv ¢ekkTk Kk]mTkv ¢kPYkk ekkTkm QkZkkv Pkv $Zkk

lFkóQkm ¢kv]BkkZk?–Pkv bkYkHk^kkvå

Hn¢kvä ¢k ekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkm SkCk#k! ¢k^km

SkCk#k^kk]k l#kaZkTkv ¢kFkkZkrRv k ekkTkmTkng lFkó ¢kv]Bkk^kv

Gv :—

Ukl@OkkYk AYkrPkOkng ¢Tkv TkkvAYkrTkng Ukl@OkkYk HvúúúúúúúúúúúúPkv Tk^k A@v Hvä YkkÒk HkOkvä Pkv H ¢kPYkk ekkTkm Gvåúúú75å

Hn¢kvä ¢k ekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkng lFkó! ¢k^kkg lFkóQkm ekkTkmTkv

¢kv]Bkv PkvTkv XkvRekkTk QkZkk ^kCk@ @cv Tklcä ¢vK\kv Pkv UkkvPkv UkOk ekkTkm

Qk¥ HkZkå

Hv ¢kPYkk ekkTkm QkZkkv Pkv UkkvPkkTkv ¢vA ekkZkA b^kXkk^km H HkOkPkkv

QkAkv ekkTkXkk^kv H Ukl@OkYkv Gvä Tkv l^kAk@Tkk Av AYkrTkk APkkrUkOkv Pkv Ukl@OkYkPkkv

TkQkmå ¢k ekkTkmTkng lFkó Gvå

¢c{ä ekkTkUkl@OkkYkTkv H ekkTkmTkng lFkó Aõk‹g; ekkTkmTkng lFkó Pkkv

ekkTkYkkg ckvZkä Akg¥ #k@m@Ykkg Av @kCkYkkg ekkTkmTkng lFkó Tk ckvZkå #k@m@Tkm

¢YknA Fkvìk ^kMv Av @kCk ^kMv ekkTkm ¢kv]BkkPkk TkQkmä ekkTkm Pkkv PkvTkkQkm

LMMMMMMMMNQRRRRRRRRS

XkkCk–3 ” “ 7

lXkTTk Gvå YkkKv ¢kFkkZkrRv^k Acv Gv Av cv l#kaZk! Hv Æ^k ekkTkTkv ¢Tkv

@kCkTkv ¢vAYkvA TkQkm A@Pkkv UkOk HnRk H HkOkv Gvä HnRk HkOkPkkv QkAkv

@kCkklRTkkv APkkr QkPkkv TkQkm UkOk ekkPkk H @cv Gv Tkv ekkTkUkl@OkkYkTkkv H

APkkr Qk¥Tkv Ukl@OkYkv Gvä PkvTkv Pkng ekkTkm HkOkå

^ZkkUZk–^ZkkUkAUkOkkTkk lbkükTPk §Uk@ ¢c{ ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk

A@k^km Gvå ekkTkUkl@OkkYkTkm bkkQkv HvTkv ^ZkkUZk–^ZkkUkAUkOkng Gv Pkv ekkTkm Gv;

l^kAk@ bkkQkv HvTkv ^ZkkUZk–^ZkkUkAUkOkng Gv Pkv ¢ekkTkm Gvå ^ZkkUZk–^ZkkUkAUkOkng

¢vA b^kæUkYkkg H ckvZkä lXkTTkb^kæUkYkkg Tk ckvZk; ¢vK\kv HvTkv HvTkm bkkQkv

¢vAPkk ckvZk PkvTkv PkvTkm bkkQkv ^ZkkUZk–^ZkkUkAUkOkng ckvZkä ¢Tkv PkvTkm H bkkQkv

APkkrAYkrUkOkng ckvZkå ekkTkm ekkTk bkkQkv H ¢vAPkk A@mTkv PkvYkkg H ^ZkkUkPkkv QkAkv

PkvTkkv APkkr QkkZk Gvä ¢vK\kv ekkTkæUk AkZkrQkm ekkTkm ¢kv]BkkZk Gvå ¢k^kkv

ekkTkm l^kAk@ bkkQkv ¢vAPkk A@Pkkv TkQkmä PkvYkkg Pkv ^ZkkUkPkkv TkQkm Tkv PkvTkkv Pkv

APkkr QkPkkv TkQkmå ¢k @mPkv ekkTkTkv l^kAk@ bkkQkv ¢vAPkk TkQkmå ekkTkmTkng ¢k^kng

\kdkOk Hv Æ^k ¢kv]Bkv PkvTkv XkvRekkTk QkkZkä PkvTkv l^kAk@Tkng APkprP^k ©Mm HkZk

¢Tkv ekkTkYkkg H ¢vAPkkæUkv Ukl@OkYkPkkv QkAkv Pkv ekkTkm QkkZkå XkvRekkTk ^kCk@

ekkTkmTkm bkkFkm ¢kv]BkkOk QkPkm TkQkmå

HvYk DkMkTkv ¢Tkv YkkKmTkv ¢vAPkk Gvä Uk@gPkn DkMkTkv ¢Tkv AngXkk@Tkv

¢vAPkk TkQkmä PkvYk ekkTkUkl@OkkYkTkv ¢Tkv ¢kPYkkTkv ¢vAPkk Gvä Uk@gPkn

ekkTkUkl@OkkYkTkv ¢Tkv @kCkTkv Av AYkrTkv ¢vAPkk TkQkm; ¢vK\kv ekkTkUkl@OkkYk ^kMv

H ekkTkmTkkv ¢kPYkk ¢kv]BkkZk Gv; ekkTkUkl@OkkYkTkv @kCkQkm lXkTTk

¢kv]BkPkkgä UkkvPkkYkkg UkOk ekkTk ¢Tkv @kCkTkm lXkTTkPkkTkng ^kvRTk Qk¥Tkvä

ekkTkUkl@OkkYk bkkQkv ¢XkvR ¢v kkv UkkvPkkTkkv ¢kPYkk ¢kv]BkkZk Gvå ekkTkmTkv

¢kv]Bk^kkTkng Uk|ZkkvHTk Pkkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@^km Pkv H Gvå HvOkv

XkvRekkTk A@m \kmSkng Gv ¢v kk Æ^kkvTkm ¢kv]BkkOk ^kMv ¢k Æ^k UkkvPkkYkkg

UkOk ¢v^kng XkvRekkTk A@^kk YkkgCkv Gvå bkkYkk ekkTkmTkk ¢kPYkkYkkg ekkTk ¢Tkv

@kCkTkv HnRk ¢kv]Bkv Pkv Æ^k UkkvPkkYkkg UkOk ekkTk ¢Tkv @kCkTkv Hæ@ HnRk

¢kv]Bkvä ¢vK\kv PkvTkv Hæ@ XkvRekkTk QkkZkå XkvRekkTk QkPkkg ¢k Æ^k bkA]


l^kAk@Tkk APkprP^k@lcPk Qk¥Tkv ekkZkAUkOkv #kkvXkv Gvå l^kAk@Tkk APkprP^kYkkg Pkkv

Æ^kTkm #kkvXkk cOkkZk Gvä Tkv XkvRekkTk ^kMv Pkv APkprP^k GoKPkkg ¢kTkgRYkZk

ekkTkUkl@OkkYkQkm Pkv Æ^k #kkvXkm ©Lv Gvå ¢k^kk ekkTkUkl@OkkYk Pkv H ekkTkmTkv

¢kv]Bk^kkTkm lTk#kkTkm Gvå

Hn¢kvä ¢k ekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkm @mPk! ¢ck! ekkTkmTkm

¢kv]BkkOkTkm @mPk ¢kFkkZkrRv kv ¢R~XknPk WkPkk^km Gvå ¢k @mPkQkm ekkTkmTkv Hv

¢kv]Bkv Pkv UkkvPkv ekkTkm QkZkk l^kTkk @cv Tklcä ¢v km ¢k ¢kv]BkkOk Gvå ¢k

¢kv]BkkOk ¢v H SkYkrTkm YkkvKm BkkOk Gvå ¢k @mPkQkm HvOkv ekkTkmTkv ¢kv]BZkk

PkvOkv H ekkTkmTkm Bk@m TkmAKPkk A@mä Hv kkv ekkTkmTkkv Xkk^k Gv Pkv kkv H Xkk^k

PkvOkv UkkvPkkYkkg Uk|CkK AZkkvr ¢vK\kv Xkk^k ¢Ukvdkk¢v PkvTkv ekkTkm bkkQkv ¢vAPkk

Qk¥å WkkAm dkvÒkQkm Xk\kv TkÆA @cv UkOk Hkv ekkTkUkl@OkkYkQkm ekkTkmTkv Tk

¢kv]Bkvä Tkv UkkvPkkYkkg ekkTkUkl@OkkYk Uk|CkK Tk A@vä Pkkv Pkv Bk@vBk@ &ekkTkm"Tkm

TkÆA TkQkm @cvPkkvä ekkTkmTkk Xkk^kQkm Pkv DkOkkv Ro@ Gvå

%Zkk@v Æ^k XkvRekkTk A@v Gv PZkk@v Pkv ¢kuk^kkvQkm UkkGkv ^k]v Gv

¢vK\kv Av WkgSkXkk^kQkm GoKmTkv YkkvdkYkkCkr Pk@V ^k]Pkkv HkZk Gvå Rn:BkYkZk

¢v kk ¢kuk^kkv ¢Tkv bknBkæUk ¢v kkv ekkTkb^kXkk^k–¢v WkgTkv lXkTTk Gvä ¢v^kng

XkvRekkTk A@Tkk@ Æ^k Pkv dkOkv H ekkTkb^kXkk^k bkkQkv ¢vAPkk A@mTkv

¢kuk^kkvQkm GoKkv UkMv Gvå–¢k^kk ekkTkUkl@OkkYkTkng TkkYk XkvRekkTk Gvå PkvTkk

^kMv H ekkTkm ¢kv]BkkZk Gvå

Pkv ekkTkm SkYkkrPYkk HkOkv Gv Av cng Uk@Qkm lXkTTk ¢vA Gngä l^kAk@@lcPk

#knü Gngä Tkv ekkTk–R#krTkQkm Ukl@UkoOkr Gngå ekkTkQkm lXkTTk Hv Akv¥ Xkk^kkv Gv

Pkv cng TkQkmå—¢k @mPkv Pkv XkvRekkTkm SkYkkrPYkk ¢bkk@ ¢Tkv ¢#k@Ok ¢v kk

bkgbkk@Qkm UkkGkv ^k]mTkv Uk@Yk bkk@XkoPk ¢Tkv #k@OkæUk UkkvPkkTkk b^kXkk^k

Pk@V ^k]v Gv; ¢vK\kv b^kXkk^k Pk@V ^k]v\kk ekkTkUkl@OkkYkTkv H Pkv A@v Gvä

ekkTkUkl@OkkYk lbk^kkZk WkmHk Akv¥ Xkk^kTkkv APkkr Pkv QkPkkv TkQkmä PkvTkv Pkkv

UkkvPkkQkm lXkTTk HkOkmTkv Pkv PkvTkkv ekkPkk H @cv Gvå

¢kFkkZkrRv^k Uk|YkkvRQkm Acv Gv Av ¢c{Qkm ¢vK\kv Av %Zkk@Qkm XkvRekkTk

XkkCk–3 ” “ 9

QkZkng PZkk@Qkm HCkPkTkkv bkkdkm Ukn@kOk Ukn<ak Uk|Ak#kYkkTk QkZkkvå XkvRekkTk QkPkkg

H FkwPkTZk XkCk^kkTk ¢kPYkk UkkvPkkTkk ekkTkUkl@OkkYkQkm I]c]m

©L>kkvååååå¢kTkgRQkm #kkvXkm ©L>kkvå

¢kK\km ^kkPk A@m Av Pk@Pk H lHekkbkn l#kaZkTkv Uk|èTk ©L>kkv Av

Uk|Xkkv! ¢k^kk ekkTkmTkv A¥ @mPkv Ukk@Bk^kk? FkwPkTZk XkCk^kkTk I]c]m

©L>kkv PkvTkv A¥ @mPkv ¢kv]Bk^kkv? Bk@vBk@ l#kaZk UkkvPkv ¢k^kng XkvRekkTk Uk|CkK

A@^kk PkwZkk@ QkZkkv Gvä ¢vK\kv cng UkOk ¢k^kng XkvRekkTk A¥ @mPkv Uk|CkK A<g!

¢v km SkCk#kQkm PkvTkv Uk|èTk ©L>kkv Gvå

PZkk@v ¢kFkkZkrRv^k PkvTkv Acv Gv Av ekkTkm UkkvPkkTkk ekkTkYkZk Ukl@OkkYkTkv

H A@v Gv; ekkTkYkZk Ukl@OkkYkTkng H APkkrUkOkng–Pkv ekkTkmTkng lFkó Gvå Pkv

ekkTkmTkm lTk#kkTkm Gvå HvYk YkkvKk @kHkYkck@kHk¢kvTkv SkHkYkkg lFkó ckvZk

Gvä Pkv lFkó §Uk@Qkm Pkv ¢kv]BkkZk Gvä ekkTkm SkYkkrPYkk Pkkv @kHkTkkv UkOk

@kHk Gvä PkvTkv SkHkTkng Akg¥ lFkó Bk<g? Pkkv Acv Gv Av ck; @kCkklRTkk

¢APkkrUkOkkæUk Hv ekkTkUkl@OkkYk Pkv H ekkTkmTkm SkYkrSkHkTkng lFkó Gvä Pkv lFkó

^kMv ekkTkm–@kHk ¢kv]BkkZk Gvå ¢Tkv ¢k @mPkv ekkTkUkl@OkkYk ^kMv ekkTkmTkv

¢kv]BkTkk@ Æ^k UkkvPkv UkOk Pkv Ak]v ekkTkb^kæUk Qk¥Tkvä APkprP^k @lcPk QkZkv\kkv

#kkvXkv Gvå

¢k @mPkv bkYZkCÓlì Æ^kTkng lFkó WkPkk^Zkngå &^kkc! Xkk@v ¢R~XknPk

^kkPk A@m Gvä Hv HkCkmTkv Hn¢v PkvTkv HOkkZk Pkv kng Gvå"

(bkYkZkbkk@ CkkQkk 75 §Uk@Tkk Uk| kFkTkkvYkkgQkm)

s


¢SZkkPYkFkFkkr¢SZkkPYkFkFkkr¢SZkkPYkFkFkkr¢SZkkPYkFkFkkr¢SZkkPYkFkFkkr

ekkTkmTkkv §UkZkkvCkä ¢Tkv bkYZkA~P^kTkkv §ÛYk Pkv bkgWkgSkm

bkngR@ Pkû^kFkFkkr ¢c{ ¢kUk^kkYkkg ¢k^km Gvå ¢k FkFkkr

YknYkndknTkv Bkkbk YkTkTkmZk Gv :

Uk|èTk :—SkYkmrTkk ekkTkTkkv §UkZkkvCk Uk@ Pk@V ckvZk?

§ûk@ :—ck; bkkSkAR#kkYkkg SkYkmrTkk ekkTkTkkv §UkZkkvCk Uk@ Pk@V UkOk

ckvZk Gvå

Uk|èTk :—ekkTkTkkv §UkZkkvCk Uk@ Pk@V ckvZk GPkkg SkYkr QkkZk?

§ûk@ :—ck; Uk@ Pk@V §UkZkkvCk ^kBkPkv UkOkä SkYkmrTkv bkYZkA~–R#krTkekkTkUko krA HvK\kkv ^kmPk@kCkXkk^k QkZkkv Gv PkvK\kkv SkYkr Pkkv ^kPkvr H

Gv; ¢v^kng TkQkm Av %Zkk@v b^kYkkg §UkZkkvCk ckvZk PZkk@v H SkYkr ckvZk Tkv

%Zkk@v Uk@Ykkg §UkZkkvCk PZkk@v SkYkr ckvZk H Tklcå Uk@ Pk@V §UkZkkvCk

^kBkPkv UkOk SkYkmrTkv bkYZkCR#krTkæUk SkYkr Pkkv bk]gCkUkOkv ^kPkvr H Gvä PkvYk

H Fkkl@ÒkTkm Ukl@OklPkYkkg HvK\kkv ^kmPk@kCkm–lbQk@Xkk^k Uk|CkK>kkv Gv PkvK\kkv

SkYkr UkOk PZkkg ^kPkvr H Gvå

Uk|èTk :—ekkTkmTkkv §UkZkkvCk UkOk Uk@ Pk@V ckvZk Tkv ¢ekkTkmTkkv

§UkZkkvCk UkOk Uk@ Pk@V ckvZkä–PkvYkkg #kng Vv@?

§ûk@ :—PkvYkkg DkOkkv YkckTk PkVk^kPk Gv; bkkwQkm Ukcv\km ^kkPk ¢v

Gv Av ekkTkmTkv bkYZkCR#krTk ^kBkPkv ¢vA ^kk@ Pkkv l^kA\Uk PkoKmTkv §UkZkkvCk

b^k Pk@V ^k]m CkZkv\kkv Gvä ¢vK\kv XkvRekkTk Qk¥Tkv Uk|YkkOkekkTk Qk¥ CkZkng

Gvå UkGm c^kv PkvTkkv §UkZkkvCk Uk@ Pk@V HkZk PZkk@v UkOk XkvRekkTk

–Uk|YkkOk Pkkv bkkQkv Tkv bkkQkv ^kPkvr H Gv; %Zkk@v ¢ekkTkm Pkkv ¢vAkgPk Uk@Tkv

H HkOkv Gvä Uk@Qkm lXkTTk b^kPkû^kTkm PkvTkv BkWk@ H TkQkmä ¢vK\kv Uk@

5 42 3

XkkCk–3 ” “ 11

Pk@V §UkZkkvCkQkm Uk@Tkv HkOkPkkg Pkv Uk@Tkm bkkQkv H ekkTkTkm ¢vAPkk YkkTkv

Gvä ¢vK\kv PkvTkng ekkTk H BkkvKng Gv; ekkTkmTkv HCkPkTkk CkYkv Pkv ekvZkTkv

HkOkPkm ^kBkPkv Uk|YkkOkekkTk bkkQkv Tkv bkkQkv H ^kPkvr Gv ¢vK\kv bkYZkCekkTkTkng

Ukl@OkYkTk PkvTkv bkRk ^kPZkkr A@v Gvå ¢k @mPkv ¢ekkTkmTkv Pkkv ¢vA\kkv Uk@

Pk@VTkkv §UkZkkvCk ¢Tkv ¢SkYkr H Gv; ekkTkmTkv Uk@ Pk@VTkk §UkZkkvCk

^kBkPkv bkkQkv ¢g#kv #knüPkkæUk SkYkr UkOk Gvå

Uk|èTk :—b^k Pk@V §UkZkkvCk A>kk@v ckvZk?

§ûk@ :—¢ekkTkmTkv Pkkv b^k Pk@V §UkZkkvCk ckvPkkv H TkQkmå

WkSkkZk ekkTkm¢kvTkv ¢vA^kk@ Pkkv (lTks^kA\Uk ¢TknXkolPk ^kBkPkv) b^k Pk@VTkkv

§UkZkkvCk Qk¥ H CkZkkv ckvZk Gv; PZkk@ UkGm FkkvQkk–UkkgFkYkk–GÍk

CknOkbQkkTkv Uk@ Pk@V §UkZkkvCk ckvZk Gvå FkkvQkk–UkkgFkYkk CknOkbQkkTkv A>kk@vA

A>kk@vA §UkZkkvCk b^kYkkg QkgXkm HPkkg lTks^kA\Uk ¢kTkgRTkm l^kl#kì

¢TknXkolPk QkkZk Gvå YknlTk^k@kvTkv Pkkv §UkZkkvCk ^kk@g kk@ b^kYkkg ^k»Zkk A@v

Gvå ¢vAbkkQkv ¢gPkYknrcoPkr A@Pkkg ^kSkk@v \kkgWkkv Ak] PkvYkTkkv §UkZkkvCk Uk@Ykkg

@cvPkkv TkQkmå bkkPkYkk ¢Tkv PZkkgQkm ¢kCk]Tkk CknOkbQkkTkv Pkkv §UkZkkvCkTkm

b^kYkkg H ¢vAkCk|Pkk ckvZk Gvå

bkkSkATkkv §UkZkkvCk ¢vA bkkQkv \kkgWkkv Ak] bknSkm b^kYkkg l^k#kvak

HkYkv Pkkv #knA\kSZkkTkTkm êkvOkm YkkgMmTkv Pk@Pk H Av k]ekkTk UkkYkm HkZk

Gvå

YknlTkR#kkYkkg Pkkv Wkcn QkkvMk QkkvMk ^kBkPkTkk ¢gPk@v §UkZkkvCk b^k

Pk@V ^k]mTkv ^kk@g kk@ lTks^kA\Uk ¢kTkgRTkkv ¢TknXk^k QkZkk A@v Gv; %Zkk@v

FkkvQkk–UkkgFkYkk CknOkbQkkTkv Pkv A>kk@vA QkkZk Gvå PkvTkv l^k#kvak ¢gPk@ UkMv

Gvä ¢Tkv Akv¥A^kk@ Pk@Pk Qk¥ HkZk Gvå

Uk|èTk :—bkl^kA\Uk R#kkYkkg lTkékZkTkZk ckvZk?

§ûk@ :—lTkékZkTkZkTkkv §UkZkkvCk #knü ¢kPYkkTkv H SZkvZk WkTkk^kmTkv

%Zkk@v PkvYkkg QkgXkm HkZk Gv PZkk@v lTks^kA\UkPkk H Qk¥ HkZk Gvä ¢vK\kv


Bk@vBk@ Pkkv lTkékZkTkZk ^kBkPkv lTks^kA\Uk R#kk H ckvZk Gvå

¢kYk GPkkgä #knüb^kXkk^k Pk@V N]Pkk §UkZkkvCkTkv bkl^kA\Uk R#kkYkkg

UkOk Akv¥ Akv¥ LvAkOkv lTkékZkTkZk Pk@mAv Acv kkYkkg ¢k^Zkkv Gvä PZkkg Pkv

§UkZkkvCk #knüb^kXkk^k Pk@V IoAPkkv HkZk GvåååååPkv ¢kCk] ^kSkPkkg ^kSkPkkg

l^kA\Uk PkkvMmTkv ¢XkvR Ü^ZkTkv UkckxFkm ^k]#kv Tkv lTks^kA\Uk ¢TknXkolPkYkkg

QkgXkm H#kv–Pkv ¢Ukvdkk¢v bkl^kA\UkR#kk ^kBkPkv UkOk §UkZkkvCkTkv §UkFkk@Qkm

lTkékZkTkZk Aõkkv Gvä bkl^kA\UkPkk ckv kk GPkkg Ukl@OklPkTkkv IoAk^k ¢kPYkk

Pk@V H ^k]m @õkkv Gv–¢vYk ¢k §UkFkk@ WkPkk^kv Gvå

¢XkvRÜ^ZkTkm ¢TknXkolPk Pk@V HvTkkv IoAk^k TkQkmä PZkkg bknSkm Hv

UkckxFkm ^k]Pkkv TkQkmä Pkv Æ^kTkk #knüb^kXkk^k bkgWkgSkm bkl^kA\Uk zFkPkTkTkv

lTkékZkTkZk Acm #kAkZk Tklcä–§UkFkk@Qkm UkOk Tk Acv kkZkå PkvTkv

lTkékZkTkZkTkkv l^kA\Uk Gv–YkkÒk @kCk H Gvä UkOk lTkékZk &TkZk" PkvTkv

TkQkmå

Æ^kTkv #knüTkZkTkkv–lTkékZkTkZkTkkv &Ukdk" UkOk Uko kvr ARm ¢k^Zkkv

TkQkmä–¢vYk AcmTkv PkvYkkg Hv lTkékZkTkZkTkk UkdkTkm UkOk ¢Uko krPkk WkPkk^km

Gv Pkv Pkkv b^kXkk^k Pk@V IoAm @cv\kk Æ^kTkm ^kkPk Gvä ¢vARYk TkmAKYkkg

bkYZkCR#krTk UkkYk^kkTkm HvTkm PkwZkk@m Gvä Tkv Pkv YkkKv b^kXkk^kTkv \kdkYkkg

\k¥Tkv Pkv Pk@VTkng Hkv@ A@m @õkkv Gvä–¢v^kk Æ^kTkm Pkv R#kkTkv UkOk

¢Uko kr CkOkm Gv–PkvTkv lTkékZkTkZkTkkv Ukdk CkOZkkv Gvå UkGm b^kXkk^k

Pk@VTkk Hkv@Tkv \kmSkv Pk@PkYkkg H PkvTkkv l^kA\Uk PkoKmTkv ¢gR@ §UkZkkvCk

QkgXkm HPkkg bkkdkkPk~ lTkékZkTkZk QkkZk Gvä Pkv ^kBkPkv lTks^kA\UkPkk Gvå ¢k

lTkékZkTkZkTkk §UkZkkvCk ^kBkPkv ¢kPYkkTkk ¢kTkgR bkkQkv ekkTkTkm ¢vAkAk@Pkk

QkPkkg ¢R~XknPk lTks^kA\Uk ¢kTkgRTkm ¢TknXkolPk QkkZk

Gvååååååå¢ckvåååååålTks^kA\Uk R#kkTkkv Pkv ¢kTkgR l^kA\UkTkv CkkvFk@ TkQkmå

Uk|èTk :—¢TkklRTkk ¢ekkTkm Æ^kTkvä bkYZkCR#krTk UkkYZkk Ukcv\kkg

Pkkv ¢vA\kkv l^kA\Uk H ckvZkTkv?

§ûk@ :—Tkkä ¢vA\kkv l^kA\Uk TkQkmå b^kXkk^k Pk@V N]m @cv\kk

XkkCk–3 ” “ 13

Æ^kTkv l^kA\Uk ckv kk GPkkg Pkv H ^kBkPkv ¢kPYkb^kXkk^kTkk YklcYkkTkng \kdk

UkOk AkYk A@v Gvä Tkv Pkv \kdkTkk Hkv@v H Pkv Æ^k ¢kPYkk Pk@V ¢kCk]

¢kCk] ^kSkv Gv; Akg¥ l^kA\UkTkk Hkv@Qkm ¢kCk] TkQkm ^kSkkPkngå

¢Uko krXkk^kv b^kXkk^kTkv \kdkCkPk A@mTkvä HvTkm Ukl@OklPk Ukcv\k^kcv\km

H #knüb^kXkk^kTkk ¢TknXk^k Pk@V InAm @cm Gvä HvTkv bkYZkCR#krTk

UkkYk^kkTkm PkwZkk@m Gvä ¢v kk Æ^kTkm Bkkbk Ukl@OklPkTkng ¢\kkwlAA ^kOkrTk

A@Pkkg ¢c{ Ukoå Ckn<Rv^kêkm¢v Aõk‹g cPkng Avä b^kXkk^kTkv \kdkYkkg \k¥Tkv PkvTkk

¢TknXk^kTkkv Uk|ZkPTk A@m @cv\kk Pkv Æ^kTkv @kCk Pkkv Gv UkOk PkvTkng Hkv@

@kCk §Uk@ TkQkm HkPkng; PkvTkng Hkv@ Pkkv ¢gPk@~b^kXkk^k Pk@V H HkZk Gvä

¢vK\kv PkvTkm Ukl@OklPk b^kXkk^k Pk@V IoAm HkZk Gv Tkv @kCk PkoKmTkv

lTks^kA\Uk ¢TknXk^k QkkZk Gvå Ukcv\kkg @kCk cPkkv PkvTkng Akg¥ ¢k V] TkQkmä

UkOk ¢gR@ b^kXkk^k Pk@VTkng Hkv@ cPkng PkvTkng ¢k V] Gvå–HkvAv PkvTkng ¢k

V] Acv kng Pkv UkOk ^Zk^kck@ Gvå Bk@vBk@ Pkkv Pkv bkYZkCR#krTk ^kBkPkTkkv

Uk|ZkPTk HnRkv H Gv; Uk@gPkn ¢c{ bkYZkCR#krTk Ukcv\kkgTkm R#kkYkkg Hv

l^k#kvakPkk Gv Pkv WkPkk^k^km Gvä PkvQkm ¢vYk Aõk‹g Gvå

@kCk Pk@VTkng Hkv@ PkoK^kk YkkgM>kng Tkv b^kXkk^k Pk@VTkng Hkv@ ^kSk^kk

YkkgM>kngä PZkkg (bkl^kA\Uk R#kk ckv kk GPkkg) ¢vA\kkv @kCk H AkYk TkQkm

A@Pkkvä UkOk @kCkTkk ¢^k\kgWkTk ^kCk@Tkkvä b^kXkk^k Pk@VTkk Hkv@^kk]kv ¢vA

Xkk^k UkOk PZkkg AkYk A@v Gvä ¢Tkv PkvTkk Hkv@v ¢kCk] ^kSkPkkv ^kSkPkkvä

Ukn<akkQkrTkkv Akv¥ ¢Uko^kr AMkAkv A@mTkv lTks^kA\Uk ¢kTkgRTkk ^kvRTk bklcPk

bkYZkCR#krTk UkkYkm HkZk Gvå

¢vA^kk@ ¢k^kkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^k Qk¥ CkZkk UkGm ekkTkmTkv UkkGkv

l^kA\Uk UkOk ¢k^kvä ¢Tkv l^kA\Uk ^kBkPkv lTkékZkTkZkTkkv §UkZkkvCk Tk ckvZk;

GPkkg Pkv ^kBkPkvZk Pkv ekkTkmTkv ekkTkTkng Uk|YkkOkæUk Ukl@OkYkTk

–bkYZkCekkTkUkOkng–XkvRekkTk–Pkkv lTk@gPk@ ^kPkmr H @õk‹g Gvä PkvYkH Ólì Pkkv

lTkékZkTkZkTkk l^kakZkæUk #knü ¢kPYkk §Uk@ H bkRkZk UkMm Gvå c^kv PkvTkv

Hv l^kA\Uk ©Lv Gv Pkv Ukcv\kkgTkk Hv kkv TkQkmä Ukcv\kkg ¢ekkTk R#kkYkkg Pkkv


Pkv l^kA\Uk bkkQkv H ¢vAPkk YkkTkmTkv PZkkg H ¢KAm HPkkv; ¢Tkv c^kv

XkvRekkTk R#kkYkkg Pkkv Pkv l^kA\UkTkv UkkvPkkTkk b^kXkk^kQkm HnRkv H HkOkv Gvä

¢vK\kv PkvYkkg ¢KA^kkTkng WkTkPkng TkQkmä UkOk #knüb^kXkk^k Pk@V H Hkv@ @cv

Gvå ¢k^km bkkSkAÆ^kTkm Ukl@OklPk ckvZk Gvå

M

✽ bkgPkTkm l#kBkkYkOk ✽

¢kPYkkTkk bkk@k Xkk^kkvTkng bkkæg V] Hæ@ ¢k^kv H Gvå bkkFkk Xkk^kTkng

bkkFkng V] ¢k^Zkk ^kCk@ @cvPkng TkQkmå YkkKv WkmHk Uk|bkgCkkv Xko\kmTkv ¢kPYkkTkk

Xkk^kTkv Hv @mPkv Uk|kvPbkkcTk Yk]v Pkv kk H l^kFkk@kv A@^kkå bkkFkk Xkk^k QkPkkg

PkvTkng bkkFkng V] Hæ@ ¢k^k#kv ¢Tkv Wkck@Ykkg UkOk WkSkng ^kkPkk^k@Ok bkkæg Qk¥

H#kvå ¢kPYkkTkv YkngI^kOkYkkg Tk @kBk^kkv UkOk §PbkkcYkkg @kBk^kkvå UkkvPkkTkk Xkk^k

bknSk@Pkkg WkSkng bknSk@m HkZk Gvå YkkKv ¢kPYkkTkv §\\kkbkYkkg \kk^kmTkv UkkvPkkTkk

lcPkTkk H l^kFkk@ @kBk^kk; PkvYkkg Nm\kk Tk Qk^kngå

XkkCk–3 ” “ 15

bkYZkCR#krTkTkkv ßUkRv#kbkYZkCR#krTkTkkv ßUkRv#kbkYZkCR#krTkTkkv ßUkRv#kbkYZkCR#krTkTkkv ßUkRv#kbkYZkCR#krTkTkkv ßUkRv#k

Uk|èTk :—¢kUk Pkkv bkYZkCR#krTk §Uk@ H BkoWk Xkk@ YkoAkv Gkvä ¢Tkv

¢vTkk ^kCk@ WkSkng QkkvQkkg Gv–¢vYk Ackv Gkv; Uk@gPknä %Zkkg bknSkm bkYZkCR#krTk

Tk UkkYkm¢v PZkkg bknSkm #knXk Xkk^k ¢kR@^kkTkkv §UkRv#k AvYk ¢kUkPkk TkQkm?

§ûk@ :—Xkk¥! ¢TkklRAk]Tkk Xk^kXk|YkOkTkkv ¢gPk AvYk ¢k^kvä ¢Tkv

¢kPYkkTkm Yknl$Pk AvYk QkkZk–PkvTkk §UkkZkTkkv ¢k §UkRv#k Gvä ¢Tkv PkvTkm

#kæ¢kPk Pkkv bkYZkCR#krTkQkm H QkkZk Gvå ¢#knXk PkvYkH #knXk ¢v WkgTkv

Uk|Ak@Tkk Xkk^kkv Pkkv Æ^k ¢TkklRAk]Qkm §UkRv#k ^kCk@ UkOk A@Pkkv H ¢k^Zkkv

Gvä UkOk PkvTkkQkm Akg¥ Xk^kXk|YkOkTkkv ¢gPk ¢k^kPkkv TkQkmä PkvQkm PkvTkk §Uk@

#kng ^kHTk Rv^kng!! bkYZkCR#krTk Tk QkkZk Pkkv PkvOkv bkYZkCR#krTkTkkv Uk|ZkPTk A@^kkvä

UkOk @kCkTkv Pkkv SkYkr Tk H YkkTk^kkvå @kCkTkv SkYkr YkkTk^kkv Pkv Pkkv lYkQZkkP^kæUk

Iv@Tkng bkv^kTk Gvä YkkKv HvOkv Xk^kQkm GoK^kng ckvZk PkvTkv YkkKv Pkkv Ukcv\kkg

bkYZkCR#krTkTkkv H §UkRv#k Gvå

^k]mä lHekkbkn Æ^kTkv bkYZkCR#krTkTkkv ¢Uko kr §UkkZk bkYkHPkkgä PkvTkng

WkcnYkkTk A@Pkkg A@Pkkgä ¢Tkv PkvTkkv Uk|ZkPTk A@Pkkg A@Pkkgä ¢#knXk Xkk^kkv Kk]mTkv

ªFkm HkPkTkk #knXkXkk^kkv Pkkv bkcvHv Qk¥ HkZk Gvä ¢vK\kv ¢v Pkkv CkkwOkUkOkv

^kFFkv ¢k^km H HkZk Gvå HvYk ¢TkkH UkkAPkkg @kMkg UkOk bkkQkv UkkAm HkZk

Gvä UkOk BkvMoPkTkkv Uk|ZkPTk ¢TkkH YkkKv Gvä @kMkg YkkKv TkQkm; PkvYk bkYZkCR#krTk

^kCkv@vTkv bkkSkPkkg bkkSkPkkg ^kFFkvTkm XkolYkAkYkkg Rv k-Ckn<Tkng WkcnYkkTkä UkoHkä

Pkû^kl^kFkk@ ^kCkv@v ªFkm HkPkTkkv #knXk@kCk UkOk ¢k^km HkZk Gvä UkOk SkYkmrTkkv

Uk|ZkPTk Pkkv bkYZkCR#krTkklR YkkKv Gvä @kCk YkkKv PkvTkkv Uk|ZkPTk TkQkmä PkvYkH Pkv

@kCkTkv SkYkr YkkTkPkk TkQkmå

¢#knXk Kk]mTkv #knXk A@v PkvTkv UkOk ^Zk^kck@v Pkkv LmA Acv kkZkä–Uk@gPkn

YkTknaZkXk^k UkkYkmTkv HvOkv bkYZkCR#krTk Tk AZkn‘ ¢Tkv Xk^kXk|YkOkTkkv ¢gPk Tk

99999999999999999999l kj i999999999999999999


\kk^Zkkv–Pkkv PkvTkk #knXkTkm #km zAYkPk? PkvOkv ¢kPYkkTkng #kng lcPk AZkn‘?–¢c{

Pkkv ¢kPYkkTkng lcPk QkkZk Tkv Xk^kXk|YkOkTkkv ¢gPk ¢k^kv ¢v km ^kkPk Gvå HvTkkQkm

¢kPYkkTkng Xk^kXk|YkOk Tk ¢KAv PkvTkm #km zAYkPk?

UknOZkTkm bkv kk A@^kkQkm Ykkvdk TkQkm QkPkkvä Uk@gPkn ekkTkb^kXkk^km

¢kPYkkTkm bkv kk (êkük–ekkTk–@YkOkPkk) A@^kkQkm H Ykkvdk QkkZk Gv; YkkKv

PkvTkkv H §UkRv#k Gvå

(—Uk|^kFkTkYkkgQkm)

R

✽ ¢vAåååååååUkÒk ✽

¢^kk@Tk^kk@ PkYkk@k UkÒkYkkg ¢kPYkkTkm lHekkbknPkkTkv Uknlì Yk]v ¢v kng

\kBkkv Gkvä Pkv ^kkgFkmTkv ¢kTkgR QkkZk Gv Tkv Æ^kTkv Uk|v@Okk UkOk Yk]v Gvå

Æ^kTkYkkg ¢kPYkkTkm lHekkbkk bkRkZk Fkk\kn @cv kmä c@vA Uk|bkgCkv PkvTkm HkCkplPk

@cv km Pkv Hæ@ \kkXkTkng Ak@Ok QkkZk Gvå Æ^kTkYkkg HvTkm Pkm^k| Xkk^kTkk

UkkvakkZk Gv Pkv ¢vA^kk@ Hæ@ AkZkr@Pk Qk#kv Hå ekkTkm bkgPkkv Ukkbkv @cm

¢gPk@Tkm bkkFkm lHekkbknPkk HCkkM^km ¢Tkv UkGm cgYkv#kk PkvTkk Uk|ZkPTkTkm Uknlì

AZkkr A@^km ¢v kk Uk|ZkPTk ^kMv Hæ@ lTkHAkZkrTkv bkkSkm#kngå

XkkCk–3 ” “ 17

lTks^kA\Uk@bkTkn g UkkTk A@kvlTks^kA\Uk@bkTkn g UkkTk A@kvlTks^kA\Uk@bkTkn g UkkTk A@kvlTks^kA\Uk@bkTkn g UkkTk A@kvlTks^kA\Uk@bkTkn g UkkTk A@kv

±bkYkklSk#kPkA Ckkå 39 §Uk@Tkk Ukoå Ckn<Rv kTkk Uk| kFkTkYkkgQkm²

Xkk^kz\kCkm bkgPkYknlTkTkv bkYkklSkYk@OkTkkv ¢^kbk@ ckvZkåååååååå¢kbkUkkbk

WkmHk YknlTk¢kv WkvLk ckvZk;–PZkkg Pkv YknlTkTkv Akv¥^kk@ PkpakkQkm ARkFk UkkOkm

Ukm^kkTkm H@kA ^kplûk ©Lm HkZk Tkv UkkOkm YkkgCkvååååååAvååååå&UkkOkm!"

PZkkg WkmHk YknlTk¢kv PkvTkv ^kkPbk\ZkQkm bkgWkkvSkv Gv Av ¢@v YknlTk! ¢k

#kng! ¢PZkk@v UkkOkmTkm ^kplûk!! ¢gPk@Ykkg lTks^kA\Uk@bkTkk UkkOkm

Ukm¢kvåååååå¢gPk@Ykkg MoWkAm Ykk@mTkv ¢PkmlTÜZk ¢kTkgRTkk bkkCk@YkkgQkm

¢kTkgRTkk ¢YkpPk Ukm¢kvåååååTkv ¢k UkkOkmTkm ^kplûk GkvMkvåååååå¢PZkk@v

bkYkklSkTkkv ¢^kbk@ Gvååååååå¢TkgPk^kk@ Rl@Zkk Xk@kZk ¢vK\kk UkkOkm

UkmSkkgååååååååGPkkg Pkpakk Tk GmUkmååååååYkkKv ¢v UkkOkmTkv Xko\km Hk¢kvåååååååTkv

¢gPk@Ykkg FkwPkTZkTkk lTks^kA\Uk ¢YkpPkTkng UkkTk A@kvååååååååå

&&lTks^kAù\UbkYkn’UÆkg ekkTkYkv k bknSkk@bkYk~ú’úúúúúúúúúúl^k^kvAùg ¢gHknz\k Apù’^kk PP ~ lUWkglP PU†b^kTk:ú’’""

PkUkb^km–YknlTk^k@kv l^k^kvAæUkm ¢gHl\k ^kMvä lTks^kA\UkR#kkYkkg §PUkTTk

QkPkk ekkTkæUkm bknSkk@bkTkng UkkTk A@v Gvå cv YknlTkêkví! PkYkv UkOk lTks^kA\Uk

¢kTkgR@bkTkng UkkTk A@mTkv ¢TkgPk Ak]Tkm PkpakkTkv GmUkk^km Ûkvåååååååå

¢kYk %Zkk@v WkmHk YknlTk@kH bkgWkkvSkTk A@v Gv PZkk@v Pkv YknlTk UkOk

Pk@Pk UkkOkmTkm ^kplûk PkkvMm TkkgBkv Gv Tkv lTks^kA\Uk Qk¥Tkv ¢PkmlTÜZk ¢kTkgRTkk

¢YkpPkTkv Ukm¢v Gvååååååå

¢ckv! SkTZk Pkv lTks^kA\Uk@bkTkng UkkTk A@Tkk@k ^kTk^kkbkm bkgPkkvTkv!

Y

LMMMMMMMMNQRRRRRRRRS


bkYklAPkbkYklAPkbkYklAPkbkYklAPkbkYklAPk–Íkk^kOk ¢kZkkv @vÂÂÂÂÍkk^kOk ¢kZkkv @vÂÂÂÂÍkk^kOk ¢kZkkv @vÂÂÂÂÍkk^kOk ¢kZkkv @vÂÂÂÂÍkk^kOk ¢kZkkv @vÂÂÂÂ

bkYZkCR#krTk QkPkkg ¢kPYkkYkkg FkwPkTZk@bkTkm Skk@k ^k@bkv Gvä

¢ekkTkR#kkTkkg Pkm^k| ¢kPkkUkkv #kYkm HkZk Gvåååååå¢TknXk^kæUkm ^kmH]mTkk

IWkAk@k QkkZk Gvåååååååå¢kPYkXkolYkYkkg bkkSkAXkk^kæUkm ¢gAo@k HkCkv

GvåååååååååXk|YkOkkæUkm Sko] ©MPkm TkQkm Tkv ¢bkgBZk ¢kPYkUk|Rv#kv bk^krÒk

¢kTkgR ¢kTkgR G^kk¥ HkZk Gvå—£PZkklR Uk|Ak@v bkYZkCR#krTkTkv êkk^kOk

YkkbkTkm–^kakkr«PknTkm §UkYkk ¢kUkmTkv Al^k XkoSk@RkbkÆ Av kng Xkk^k^kkcm ^kOkrTk

A@v Gv Pkv TkmFkvTkk Ak^ZkQkm Ykk\koYk UkM#kvå (êkk^kOk YkkbkYkkg Uk|lbkü QkPkng ¢k

Ak^Zk ¢SZkkPYk@lbkAkvTkv l^k#kvak lUk|Zk \kkCk#kvå)

¢Wk Ykv@v bkYklAPk–bkk^kTk ¢kZkkvååååååå

WkmPkm An@mlPk–lYkQZkkYklPk Ck|makYkä

Ukk^kbk bkcH bknckZkkvåååååå

åååååå¢Wk Ykv@v bkYklAPk–bkk^kTk ¢kZkkvå

¢kH ¢Ykk@v bkYZkA~P^kæUkm êkk^kOk ¢k^Zkkv Gv; An@mlPk ¢Tkv

lYkQZkkYklPkæUkm Ck|maYkAk] c^kv ^kmPkm CkZkkv Gv ¢Tkv ¢klPYkA@bkTkm bkcH

^kakkr #kkvXkm @cm Gvå–¢kHv Ykk@v ¢v kkv bkYZkA~P^kæUkm êkk^kOk ¢k^Zkkv Gvå

¢TknXk^k–RklYkTkm RYkATk \kkCkmä bkn@lPk DkKk DkTk GkZkkvä

Wkkv\kv l^kYk\k l^k^kvA–UkUkmckä bknYklPk bkncklCkTk XkkZkkv

ååååå¢Wk Ykv@v bkYklAPk bkk^kTk ¢kZkkvååååååå

bkYZkA~P^kæUkm êkk^kOk ¢k^kPkkgä ¢kPYk–¢TknXk^kæUkm ^kmH]m IWkA^kk

\kkCkm Gv ¢Tkv bkYZkA~<lFkæUk DkTkDkkv@ DkKkQkm ¢klPYkA ¢kAk#k G^kk¥ CkZkng

Gv; l^kYk] l^k^kvAæUkm UkUkmck &UkmZkn UkmZkn" Wkkv\kv Gv ¢Tkv PkvTkkv UkmZkn UkmZkn

YkSkn@S^klTk bknYklPkæUk bkncklCkTkmTkv Wkcn lUk|Zk \kkCkv Gvå—¢kHv ¢Ykk@v

¢v kkv bkYZkA~P^kæUkm êkk^kOk ¢k^Zkkv Gvå

XkkCk–3 ” “ 19

Ckn<SknlTk–Ck@H bknTkPk bknBk §UkHPkä Ykkv@–bknYkTk l^kcbkkZkkvåååååå

bkkSkA Xkk^k–¢gAo@ ©Lv Wkcnä lHPk lPkPk c@ak bk^kkZkkvåååååå

ååååååå¢Wk Ykv@v bkYklAPk–bkk^kTk ¢kZkkvååååå

bkYZkA~P^kæUkm ^kakkr«PknYkkgä êkm ^kmPk@kCk Ckn<Tkk S^klTkæUk YkvDkCkHrTkk

bkkgXk]mTkv bknBk ©UkHv Gv ¢Tkv bknWknlüHTkkvTkk lFkûkæUkm YkZko@ l^kAlbkPk

QkZkkv Gv; ¢kPYkdkvÒkYkkg bkkSkAXkk^kæUkm ¢gAo@k ©CZkk Gv ¢Tkv ¢bkgBZkUk|Rv#km

FkwPkTZkXkolYkYkkg bk^krÒk ¢kTkgR–¢kTkgR G^kk¥ CkZkkv Gvååååååå¢ckv! ¢kHv

Ykk@v bkYZkA~P^kæUkm êkk^kOk ¢k^Zkkv Gvå

¢k^km ¢kTkgRAk@m bkYZkA~P^kæUkm ^kakkr«PknYkkg bkRk \k^k\kmTk @cv kkTkm

Xkk^kTkkUko krA ¢glPkYk AMmYkkg Al^k Acv Gv Av—

Xko\k–Sko\k Ac{ Yko\k Tk bkoIPkä bkYk@bk–H\k I@ \kkZkkv

&XkoSk@" A>kkx TkmAbkv ¢Wk Wkklc@ä lHTk lTk@Fko Dk@ UkkZkkvåååååå

åååååå¢Wk Ykv@v bkYklAPk–bkk^kTk ¢kZkkvååååååå

¢kPYkkYkkg bkYZkA~P^kæUkm ^kakkr QkPkkgä Xko\kæUkm Sko] A>kkgZk ©MPkm

RvBkkPkm TkQkm ¢Tkv bk^krÒk bkYk@bkæUkm UkkOkmTkkg I@Okkg VoKm TkmA»Zkk Gvå

YkkKvä A\kkAk@ Al^k (XkoSk@RkbkÆ) Acv Gv Avä c^kv Xko–Sk@ Wkck@ AvYk

TkmA]#kv?–c^kv ¢Ykv ¢Ykk@k lTkHDk@Qkm Wkck@ Tklc TkmA]m¢vä AvYk Av

&lTk@Fko" ARm UkOk Tklc Fkog^kv ¢v^kng Dk@—¢l^kTkëk@ ¢kSZkklPYkA bQkkTk ¢Ykv

Uk|kUPk A@m \kmSkng Gv; PkvQkm c^kv Pkkv PZkkg H @cmTkv ¢Ykv bkYZkA~P^kæUkm

êkk^kOkTkkv ¢kTkgR XkkvCk^k#kngå

—¢kH ¢Ykk@v bkYZkA~P^kæUkm êkk^kOk ¢k^Zkkv Gvå

T


ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (1)ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (1)ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (1)ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (1)ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (1)

(bkYkZkbkk@ : Ckkå 76 Qkm 79 §Uk@Tkk XkvRekkTkUk|v@A ¢R~XknPk Uk| kFkTkkvYkkgQkm)

ekkTkm QkZkv\kkv ¢kPYkk A¥ @mPkv ¢kv]BkkZk? PkvTkng lFkó

#kng? ¢vYk l#kaZkTkkv Uk|èTk cPkkv; PkvTkk §ûk@Ykkg ¢kFkkZkr

XkCk^kkTkv Aõk‹g Av Hv ekkTkm Gv Pkv Æ^k ekkTkb^kXkk^km UkkvPkkTkk

¢kPYkkTkv @kCkklRQkm lXkTTk HkOkPkkv QkAkv UkkvPkkTkk lTkYkr]

ekkTkUkl@OkkYkTkv H A@v Gvä ¢v lbk^kkZk ¢TZk Akv¥ Uk@Xkk^kkvTkv

ekkTkTkk AkZkrUkOkv H@kUkOk A@Pkkv TkQkmä PkvTkkv Pkv HkOkTkk@ H

@cv Gvå—¢k ekkTkmTkng lFkó Gvå

c^kv Uk|èTk QkkZk Gv Av ekkTkm UknR~Ck\kAYkrTkv PkvYk H @kCkklR

Ukl@OkkYkTkv HkOkv Gvä Pkkv PkvTkv HkOkPkkg PkvTkm bkkQkv Pkv ekkTkmTkv

APkkrAYkrUkOkng Gv Av TkQkm? @kCkTkv HkOkPkm ^kBkPkv ekkTkm @kCkTkkv APkkr

QkkZk Gv Av TkQkm QkPkkv? PkvTkk §ûk@Ykkg ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av ekkTkm

@kCkklRTkv HkOkPkkv ckv kk GPkkg Pkv PkvYkkg ¢gPk^ZkkrUkA QkPkkv TkQkmä @kCkTkv

Pkv UkkvPkkTkk ekkTkQkm WkkõklbQkPk HkOkv Gvä ¢vK\kv @kCkklRTkm #kæ¢kPkYkkgä

YkSZkYkkg Av ¢gPkYkkg Pkv H@kUkOk ^ZkkUkPkkv TkQkmä PkvYkkg H@kUkOk PkTYkZk

QkPkkv TkQkmä PkvTkv ekkTkb^kæUkYkkg Ck|cOk A@Pkkv TkQkmä PkvYkkg ¢vAPkkæUkv

Ukl@OkYkPkkv TkQkm Tkv Pkv @kCkæUkv ©UkHPkkv TkQkm; Pkv @kCkTkv HkOkPkm

^kBkPkv @kCkQkm XkvRekkTkUkOkv H Ukl@OkYkv Gvä ekkTkb^kæUkTkv H b^kUkOkv

Ck|cOk A@mTkv PkvYkkg ¢vAPkkæUkv Ukl@OkYkv Gvä @kCkQkm HnRk ekkTkUkOkv H

©UkHv Gvå ¢k @mPkv ekkTkUkOkv H ©UkHPkk Pkv ekkTkmTkv @kCkklR bkkQkv

Av Uk@Tkm bkkQkv APkkrAYkrUkOkng TkQkmå @kCkTkv HkOk^kkTkk §UkZkkvCk ^kBkPkv UkOk

PkvTkv @kCk bkkQkv APkkrAYkrUkOkng H@kZk TkQkmä Pkv §UkZkkvCk bkkQkv H

APkkrAYkrUkOkng Gvå

^ _^_

XkkCk–3 ” “ 21

Hn¢kvä bkkSkATkm R#kk! bkkSkATkng ^kckOk @kCkTkk ¢kSkk@v TkQkm

Fkk\kPkngä Pkv Pkkv b^kk\kgWkm FkwPkTZkTkk ¢kSkk@v H Fkk\kv Gvå ¢ckä bkkSkA

ekkTkm–SkYkkrPYkk UkkvPkkTkk §UkZkkvCkYkkg @kCkklRTkv H@kUkOk Ck|cOk H A@Pkk

TkQkm Pkkv Pkv @kCkTkk ¢^k\kgWkTkv bkkSkATkm #knüPkk ^kSkv ¢vYk AvYk WkTkv?

FkwPkTZkb^kXkk^kTkk H ¢^k\kgWkTkv bkkSkATkm #knüPkk ^kSkv Gv–¢v lTkZkYk Gvå

HvYk UknR~Ck\kTkk Ukl@OkkYkb^kæUk AYkrYkkg UknR~Ck\k H ^ZkkUkA Gvä

Æ^k PkvYkkg ^ZkkUkA TkQkm; Æ^k Hkv UknR~Ck\kTkk AkZkrYkkg ^ZkkUkv Pkkv Pkkv Pkv

¢Æ^k Qk¥ HkZk; HvYk YkkKmTkm ¢^kbQkkæUk DkMkYkkg (#kæ¢kPkYkkgä ^kFFkv

Av ¢gPkYkkg) bk^krÒk YkkKm H ^ZkkUkA Gvä AngXkk@ PkvYkkg ^ZkkUkA TkQkmå

Hkv AngXkk@ PkvYkkg ^ZkkUkA ckvZk Pkkv AngXkk@ UkkvPkv H DkMkv Qk¥ HkZk!

HvYk YkkKm UkkvPkv DkMkv Qk¥Tkv PkvTkv A@v Gvä PkvYk AngXkk@ UkkvPkv Akg¥ DkMkv

QkPkkv TkQkmä ¢vK\kv Pkv PkvTkv A@Pkkv TkQkmå PkvYk @kCkklRUkl@OkkYkkvYkkg

#knülTkékZkQkm Æ^kTkv ^ZkkUkAUkOkng TkQkmå Æ^k Pkkv ekkTkb^kæUk Gvä Tkv

ekkTkUkl@OkkYkYkkg H PkvTkng ^ZkkUkAUkOkng Gvä Æ^k UkkvPkv ekkTkæUk Qk¥Tkv PkvTkkv

APkkr QkkZk Gvä UkOk Æ^k UkkvPkv @kCkæUk Qk¥ HPkkv TkQkmä PkvQkm Pkv

@kCkTkkv APkkr TkQkmå ekkTkm UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv §UkZkkvCkb^kæUk H HkOkv Gvä

@kCkb^kæUk TkQkm HkOkPkkä PkvQkm PkvYkTkk Ü^ZkYkkg CknOkYkkg Tkv UkZkkrZkYkkg

bk^krÒk ekkTkTkng H ^ZkkUkAUkOkng Gvä @kCkTkng PkvYkkg ^ZkkUkAUkOkng TkQkm; ¢Qk^kk

PkvYkTkm UkZkkrZkTkm ¢klRYkkg–YkSZkYkkg–¢gPkYkkg bk^krÒk §UkZkkvCk H ^ZkkUkv Gvä

UkOk PkvYkkg A>kkgZk @kCk ^ZkkUkPkkv TkQkmä @kCk Pkkv Wkkõk H @cv Gvå YkkKv

ekkTkm SkYkkrPYkkTkv Pkv @kCk bkkQkv APkkrAYkrUkOkng TkQkmä YkkÒk ekkPkkekvZkUkOkng

H Gvå HvYk QkkgXk\kk ^kCkv@v Uk@Ü^ZkTkv ekkTkm UkkvPkkTkk ekkTkQkm lXkTTk

HkOkv Gv Pkv H @mPkv @kCkklR Uk@Xkk^kkvTkv UkOk ekkTkm UkkvPkkTkk ekkTkQkm

lXkTTk HkOkv Gvå

Uk|èTk :—¢kYkkg Ukn<akkQkr #kng ¢k^Zkkv?

§ûk@ :—¢@v Xkk¥ä ¢gPk@Tkkv Ykck ^kmPk@kCkm Ukn<akkQkr ¢kYkkg

¢k^kv Gvå ¢TkgPkk Uk@Ü^ZkkvQkm Tkv bk^kvr Uk@Xkk^kkvQkm UkkvPkkTkk ekkTkTkv HnRng


Tkv HnRng H @kBk^kng—PkvYkkg ekkTkTkkv ¢TkgPkkv Ukn<akkQkr Gvå Wkck@Ykkg RkvM

SkkYk A@v PkvYkkg ¢ekkTkmTkv Ukn<akkQkr RvBkkZk Gvä MngCk@k BkkvRv PkvYkkg

¢ekkTkmTkv Ukn<akkQkr Xkkbkv Gvä UkOk ekkTk @kCkQkm HnRng UkMmTkv UkkvPkv

UkkvPkkTkk lFkRkTkgRb^kXkk^kYkkg LZkn‘ä PkvYkkg @cv\kkv ¢Uko kr–¢zFkPZk bkYZkA~

Ukn<akkQkr ¢ekkTkmTkv RvBkkPkkv TkQkmå

lTkYkr] UkZkkrZkTkm ¢TknXkolPkTkv ¢kPYkk bkkQkv ¢XkvRPkk ckv kkQkm Pkv

¢TknXkolPkTkv lTkékZkQkm ¢kPYkk H Aõkkv; ¢Tkv @kCkklR Xkk^kkvTkv Pkv

¢TknXkolPkQkm lXkTTkPkk ckv kkQkm Pkv @kCkklRTkv lTkékZkQkm UknR~Ck\kTkk H

Aõkkå–¢kYk XkvRekkTkTkm ¢TknXkolPkYkkg ekkTkmTkv b^k–Uk@Tkm bUkaK ^kcxFkOkm

Qk¥ HkZk Gvå

Hn¢kvä ¢k ekkTkm SkYkkrPYkkTkm RnAkTkTkkv Ykk\k! ekkTkm UkkbkvQkm Pkkv

ekkTk ¢Tkv @kCkTkm Xkv]bkv] ^kCk@Tkkv #knü ekkTkæUk FkkvBBkkv Ykk\k

Yk]#kv; ekkTk ¢Tkv @kCkTkm Xkv]bkv] Pkv¢kv A@Pkk TkQkmå HvYk Wk|ôFkZkrTkkv

HvTkv @gCk Gv ¢v kk bkgPkkv UkkbkvQkm Pkkv Wk|ôFkZkrTkk UkkvakOkTkm H ^kkPk

Yk]vä PZkkg Akg¥ l^kakZk-AakkZkTkk UkkvakOkTkm ^kkPk Tk Yk]v; PkvYk HvYkOkv

ekkTk ¢Tkv @kCkTkm bUkì ^kcxFkOkm A@m TkkgBkm Gv Tkv ekkTkb^kXkk^kTkkv

@gCk \kCkkM>kkv Gv–¢v kk ekkTkm SkYkkrPYkk Ukkbkv Pkkv ^kmPk@kCkm XkvRekkTkTkk

UkkvakOkTkm H ^kkPk Yk]v; @kCkTkk UkkvakOkTkm ^kkPk ekkTkm Ukkbkv ckvZk Tklcä

&@kCk A@Pkkg A@Pkkg PkTkv SkYkrTkkv \kkXk Qk#kv" ¢v km ^kkPk ekkTkm Ukkbkv

ckvZk Tklcå ekkTkm Pkkv ¢vYk Acv Av Pkk<g ekkTk @kCkQkm ¢PZkgPk lXkTTk

b^kXkk^k^kk]ng Gvä YkkKv Pkng ekkTkTkv ¢Tkv @kCkTkv lXkTTk-lXkTTk ¢kv]BkmTkv

Pkk@k ekkTk Pk@V ^k] Tkv @kCkQkm HnRkv UkMå ekkTkTkm <lFk A@ Tkv

@kCkTkm <lFk GkvMå

ekkTkm ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv bkYZkCR#krTk–ekkTk–¢kTkgR ^kCkv@v lTkYkr]

UkZkkrZkæUkv Ukl@OkYZkk Gv Pkv lTkYkr]UkZkkrZkTkv UkkvPkv PkTYkZkUkOkv HkOkv Gvä

¢vK\kv Pkv lTkYkr]UkZkkrZkkv bkkQkv Pkkv PkvYkTkv APkkrAYkrUkOkng Gvä Uk@gPkn Uk@Ü^Zk

bkkQkv Av Uk@Xkk^kkv bkkQkv PkvYkTkv APkkrAYkrUkOkng TkQkmå bkYZkCR#krTk–ekkTk

XkkCk–3 ” “ 23

–¢kTkgRæUk Hv lTkYkr]Xkk^kkv Gv Pkv H ¢kPYkkTkk Ukl@OkkYk Gvä Tkv Pkv

lTkYkr]Xkk^kkvTkk ¢klR–YkSZk–¢gPkYkkg bk^krÒk ¢kPYkk UkkvPkv H ¢gPk@~ ZkkUkA

Gvå lTkYkr]Ukl@OkkYkkvYkkg @kCk ¢gPk^ZkkrUkA TkQkmä @kCk Pkkv Wkkõk Gv;

¢kPYkk H lTkYkr]Ukl@OkkYkkvYkkg ¢gPk@gCkUkOkv ^ZkkUkA Gvä YkkKv ekkTkmTkv

UkkvPkkTkk lTkYkr] Ukl@OkkYkkv bkkQkv H APkkrAYkrUkOkng Gvä @kCkklR bkkQkv

APkkrAYkrUkOkng TkQkmå

¢ckä ¢k^kk XkvRekkTkTkm ^kkPkkr ekkTkmYknBkvQkm ¢Uko kr §\\kkbkXkk^kv

Hv bkkgXk]v Gv PkvTkv FkwPkTZkBkHkTkk Bko\km HkZk Gvå UkÚTkgRmb^kkYkm Acv

Gv Av—

P’ÉklP ÉkmlPlFkÅkvTk ZkvTk ^kkPkrlU lc ÌknPkú’úúlTklËkPg bk Xk^kvP ~Xk^Zkkv Xkkl^klTk^kkrOk XkkHkTkYk ~ú’’

FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkk Uk|PZkv Uk|mlPklFkûkUko krA PkvTkm ^kkPkkr UkOk HvOkv

bkkgXk]m Gv Pkv Xk^ZkÆ^k lTkékZkQkm Xkkl^klTk^kkrOkTkng XkkHTk Gvå

^k]mä ¢klRTkkQkXkCk^kkTkTkm bPknlPkYkkg Pkv¢kv Acv Gv Av cv

XkCk^kkTk! ¢kUkv Av k]ekkTk Uk|CkK A@mTkv ¢kUkTkk Pkkv FkwPkTZklTkSkkTk

Bkkv\Zkkgä Tkv lR^ZkS^klTk ^kMv FkwPkTZkb^kXkk^k R#kkr kmTkv HCkPkTkk Æ^kkvTkv

YkkKv UkOk ¢kUkv ¢zFkPZkFkwPkTZklTkSkkTk Bko\\kkg YkoAm RmSkkgå ¢ckä ¢k

FkwPkTZklTkSkkTk Ukkbkv Fk¿^kPkmrTkk lTkSkkTkTkv UkOk PkoFG HkOkmTkv AkvOk Tk

GkvMv? @kCkTkv ¢Tkv @kCkTkk V]kvTkv PkoFG HkOkmTkv SkYkmr Æ^kkv

¢gPkYknrBkUkOkv FkwPkTZklTkSkkTkTkv bkkSkv Gvå bkYZkCR#krTkklR bkYkbPk

lTkYkr]Xkk^kTkm ¢klRYkkg FkwPkTZkTkng H ¢^k\kgWkTk Gvä YkSZkYkkg UkOk

FkwPkTZkTkng H ¢^k\kgWkTk Gv Tkv ¢gPkYkkg UkOk FkwPkTZkTkng H ¢^k\kgWkTk Gvå

Uk@gPkn ¢vYk TkQkm Av bkYZkCR#krTkTkm #kæ¢kPkYkkg @kCkTkng ¢^k\kgWkTk ckvZk!

bkYZkCR#krTk QkZkk UkGm YkSZkYkkg UkOk @kCkTkng ¢^k\kgWkTk TkQkmä Tkv UkoOkrPkk

YkkKv UkOk @kCkTkng ¢^k\kgWkTk TkQkmå–¢klRä YkSZk Av ¢gPkYkkg A>kkgZk

lTkYkr] Ukl@OkkYkTkv @kCkklR bkkQkv Akg¥ \kkCkPkng ^k]CkPkng TkQkmä PkvTkkQkm

lXkTTkPkk H Gvå ¢k @mPkv lTkYkr]Ukl@OkkYkæUkv Ukl@OkYkPkk ekkTkmTkv l^kAk@


bkkQkv H@kUkOk APkkrAYkrUkOkng TkQkmå

@kCkAPkkr ¢Tkv lTkYkr]UkZkkrZk PkvTkng AkZkr–¢vYk TkQkm; PkvYk H

ekkTkmAPkkr ¢Tkv @kCk PkvTkng AYkr–¢vYk UkOk TkQkmå ekkTkmTkk Hv

lTkYkr]Ukl@OkkYk Gv Pkv Pkkv ¢gPk@lbQkPk Gvä ¢Tkv @kCk Pkkv WkkõklbQkPk

Gvå ¢vA H Ak]v ^kPkrPkk ekkTk ¢Tkv @kCkä PkvYkkg ekkTk Pkkv ¢gPk@lbQkPk

Gv Tkv @kCk Pkkv WkkõklbQkPk Gv; ekkTkm ¢gPk@lbQkPk ¢v kk UkkvPkkTkk lTkYkr]

Ukl@OkkYkTkk APkkrUkOkv H Ukl@OkYkv Gvä Tkv WkkõklbQkPk ¢v kk @kCkklRTkk

APkkrUkOkv Tklc UkOk ekkPkkUkOkv H Ukl@OkYkv Gvå ekkTkUkl@OkkYk Pkkv

¢gPkYknrBkb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv QkZkk Gv Tkv @kCkUkl@OkkYk Pkkv

WklcYknrBk^k\kOkQkm–UknR~Ck\kTkk ¢kêkZkv QkZkk Gvå ¢kPYkkTkk ¢kêkZkv QkZkk

PkvTkv H ¢kPYkkTkk Ukl@OkkYk Aõkkä Tkv UknR~Ck\kTkk ¢kêkZkv QkZkk PkvTkv

UknR~Ck\kTkk H Ukl@OkkYk Acm RmSkkå @kCkTkm §PUklûk ¢kPYkkTkk ¢kêkZkv

QkkZk Tklcä YkkKv @kCk Pkv ¢kPYkkTkng AkZkr TkQkmå ¢k^kk ¢kPYkkTkv HkOkPkkv

QkAkv ekkTkm UkkvPkkTkk lTkYkr]Ukl@OkkYkTkv H A@v Gvä–¢vTkk Ukl@OkkYkTkkv

Uk| kkc FkwPkTZkb^kXkk^k Pk@V ^kcv Gvä @kCk Pk@V PkvTkkv Uk| kkc ^kcvPkkv

TkQkmå lTkYkr]Ukl@OkkYkæUkv Ukl@OkYkv\kkv ¢kPYkk @kCkYkkg PkTYkZkæUk

Ukl@OkYkPkkv TkQkmå HvYk DkMkYkkg bk^krÒk YkkKm PkTYkZk Gvä PkvYk Akg¥

@kCkYkkg ekkTkmTkk Ukl@OkkYk PkTYkZk TkQkmå ekkTkmTkk Ukl@OkYkTkYkkg Pkkv

¢SZkkPYk@bkTkm @v\kYkGv\k Gvå FkwPkTZkTkk b^kFG Ykcv\kYkkg @kCkæUk Ykv\k

AvYk ¢k^kv? ekkTkm @kCkQkm HnRkv Tkv HnRkv @cmTkvä UkkvPkkTkm lTkYkr]UkZkkrZkTkv

PkTYkZkUkOkv HkOkv Gvå Ü^Zk–CknOk ¢Tkv PkvTkk ¢kêkZkv §PUkTTk QkPkm

lTkYkr]UkZkkrZk ¢v WkSkkTkv ¢vAkAk@UkOkv ekkTkm HkOkv Gvä Tkv @kCkQkm

UkkvPkkQkm lXkTTkUkOkv HkOkv Gvå XkvRekkTk ^kMv IkKAm IkKAmTkv @kCkTkv

FkwPkTZkQkm ¢PZkgPk lXkTTk A@m TkkgBZkkv Gvå—Av^kkv lXkTTk? Av Hv^kk

Uk@Ü^Zkkv lXkTTk Gv Pkv kkv H @kCk UkOk FkwPkTZkQkm lXkTTk Gvå–¢k^kk

XkvRekkTk ^kCk@ bkkSkAUkOkng QkkZk H Tklcå FkwPkTZkTkv ¢Tkv @kCkTkv bUkì

lXkTTk HkOZkk ^kCk@ä AkvTkv bkkSk^kng Tkv AkvTkv GkvM^kng—PkvTkkv lTkOkrZk A>kkgQkm

A@#kv? ¢Tkv PkvTkk lTkOkrZk ^kCk@ bkkSkAUkOkkTkkv Ukn<akkQkr §UkM#kv A>kkgQkm?

XkkCk–3 ” “ 25

XkvRekkTk ^kMv ÓN lTkOkrZkTkk Hkv@ ^kCk@ bkkSkAUkOkkTkkv FkwPkTZk Pk@VTkkv

Ukn<akkQkr §UkMv H Tklcå

W

✽ PkvTkkv HTYk bkV] Gv ✽

Ykn‘’^kk AùkZkl^kAùk@g Zk: #knák’YkkTkg YkncnYknrcn:ú’úbkgXkk^kZklP PbZkw k bkVú\kg HkTYk bkgbkpPkwú’’

(lTkZkYkbkk@ A]#k 93)

AkZkl^kAk@Tkv GkvMmTkv Hv V@mV@mTkv #knükPYkkTkm bkgXkk^kTkk

(bkYZkA~Xkk^kTkk) A@v Gvä PkvTkkv H HTYk bkgbkk@Ykkg bkV] Gvå

Ukcv\kkg Pkkv AkZkkQkm lXkTTk lFkRkTkgR b^kæUkTkng XkkTk AZkn‘ Gvä Pkv

§Uk@kgPk AkZkkQkm §UkvldkPk Qk¥Tkv ^kk@g kk@ ¢gPk@Ykkg #knükPYkkTkm bkTYknBk Qk¥Tkv

PkvTkm Xkk^kTkk Xkk^kv Gvä Pkv SkYkkrPYkkTkkv ¢^kPkk@ bkV] Gv; PkvOkv HTYkmTkv

¢kPYkkYkkg YkkvdkTkkv S^klTk Uk|CkKk^Zkkvä ¢kPYkkYkkg YkkvdkTkkv @OkAk@ Uk|CkK

AZkkvrååååååPkvQkm PkvTkkv HTYk bkV] Gvå ¢ekkTkUkOkv Pkkv ¢TkgPk ¢^kPkk@ AZkkrä

Pkv WkSkk lTkaV] CkZkkä PkvYkkg ¢kPYkkTkng Ag¥ lcPk Tk QkZkngå lFkRkTkgRb^kæUkTkng

XkkTk A@mTkv Hv ¢^kPkk@Ykkg ¢kPYkkTkng lcPk QkZkng Pkv ¢^kPkk@ bkV] Gvå


ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (2)ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (2)ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (2)ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (2)ekkTkmTkm ¢kv]BkkOk (2)

(bkYkZkbkk@ Ckkå 76 Qkm 79 §Uk@Tkkg XkvRekkTkUk|v@A ¢R~XknPk Uk| kFkTkkvYkkgQkm)

bkgPkkv Acv Gv Av ¢Ykv ekkTkmTkng Hv ¢gPk@gCk lFkó

WkPkk^km¢v Gm¢v Pkv ¢gPk@gCk lFkc~Tk ^kMv ekkTkmTkv Hv ¢kv]Bkv

Pkv Æ^kTkv Hæ@ XkvRekkTk QkkZkå

Hv Æ^k XkvRekkTk A@mTkv @kCkQkm lXkTTk lTkYkr] Ukl@OkkYkæUkv

Ukl@OkYZkkv Gv Pkv ekkTkm Æ^k UkkvPkkTkk lTkYkr] bkYZkCR#krTkklR Ukl@OkkYkTkv

lTk:#kgA HkOkv Gvå bkYZkCR#krTk QkkZk Tkv BkWk@ UkMv ¢vYk WkTkv Tklcå SkYkmr

Æ^k UkkvPkkTkk lTkYkr] Ukl@OkkYkTkv PkvYkH @kCkklRTkv UkOk HkOkv Gvå Uk@gPkn

%Zkk@v @kCkTkv HkOk^kk Pk@V §UkZkkvCk ckvZk PZkk@v Pkv @kCkTkk APkkr QkPkk

c#kv! ¢vYk #kgAk Tk A@^kmå @kCkTkv HkOk^kk GPkkg PkvTkk Pkv APkkr TkQkmä

AvYk Av @kCk bkkQkv §UkZkkvCkTkv ¢vAYkvA A@Pkk TkQkmä Tkv @kCkTkv §UkZkkvCkYkkg

Uk| kv#k^kk RvPkk TkQkmå

SkYkmr @kCkTkv HkOkv Tkv lTkYkr]Ukl@OkkYkTkv Zk HkOkvä UkOk PkvYkkg

¢vK\kkv Vv@ Gv Av @kCkTkv HkOkPkkg PkvTkm bkkQkv APkkrAYkrUkOkng TkQkmä ¢Tkv

lTkYkr] Ukl@OkkYkTkv HkOkPkkg PkvTkm bkkQkv APkkrAYkrUkOkng Gv; ¢vK\kv Av @kCkTkv

Pkkv Uk@ekvZkUkOkv HkOkPkk QkAk PkvTkv ¢APkkr @cv Gv Tkv lTkYkr] Ukl@OkkYkTkv

b^kekvZkUkOkv HkOkPkk QkAk PkvTkm bkkQkv APkkrAYkrUkOkv Uk| kPkvr Gvå @kCkTkv %Zkkg

#knü b^kekvZkQkm lXkTTk HkOZkkv PZkkg @kCk Pk@VTkng Ukn<akkQkrTkng Hkv@ PkoKm

CkZkngä Tkv b^kekvZkbkTYknBk Ukn<akkQkr ^k»Zkkvå–Hn¢kvä ¢k ekkTkmTkv ¢kv]Bk^kkTkm

@mPk Acv kkZk Gvå

@kCk ¢Tkv ekkTkTkkv XkvR UkkMmTkv %Zkkg b^kXkk^k Pk@V ^k»Zkkv PZkkg

lTkYkr]Ukl@OkkYkæUk AkZkr ¢Tkv PkvTkng ekkTk WkgTkv bkkQkv H ^kPkvr Gvå

lTkYkr]Ukl@OkkYk QkkZk ¢Tkv PkvTkv Tk HkOkv–¢vYk WkTkv Tklc; PkvYk H

^ _^_

XkkCk–3 ” “ 27

XkvRekkTk QkkZk ¢Tkv lTkYkr]Ukl@OklPk Tk QkkZk–¢vYk UkOk WkTkv Tklcå

XkvRekkTkTkng Qk^kng ¢Tkv ¢kuk^kkvTkng GoK^kng–¢vK\kv Av bkYZkCR#krTkklR

lTkYkr]PkkTkng Uk|CkK^kng–PkvTkkv ¢vA H Ak] Gvå ekkTk ¢kgSk]ng TkQkm Av UkkvPkkTkk

lTkYkr] AkZkrTkv Tk HkOkvå &¢YkTkv êkük–ekkTk QkZkkg Gv Av Tklc PkvTkm BkWk@

TkQkm UkOk Fkkl@Òk A@^kk YkkgMkv"–¢vYk Akv¥ Acv Gvä UkOk Xkk¥! Pkk@k

êkük–ekkTkTkng cÆ LvAkOkng TkQkmä A¥ Pk@V H^kng Gv PkvTkm BkWk@ TkQkmä

YkkCkrTkv Tkmck»Zkkv TkQkmä Pkkv ¢kgSk]kv–¢kgSk]kv Pkn A>kk YkkCkvr H¥#k?

YkkvdkYkkCkrTkv WkR\kv ¢ekkTkQkm WkgSkYkkCkrYkkg H Fkk\Zkkv H¥#kå bkYZkCR#krTk

QkkZk PZkkg UkkvPkkTkv BkWk@ UkMv Av YkkCkr Bkn\km CkZkkvåååååb^kXkk^k êkükYkkg

¢k^Zkkv–¢TknXk^kYkkg ¢k^Zkkvä ¢Tkv c^kv ¢k b^kXkk^kTkv H Ykk@v bkkSk^kkTkkv

Gvä ¢k b^kXkk^kYkkg H Ykk@v ¢vAkCk| Qk^kkTkng Gv–¢vYk ÓN lTkékZk QkZkkvå

¢k^kk lTkékZk ^kCk@ YkkCkrTkm #kæ¢kPk UkOk QkkZk Tklcå

Ü^Zk–CknOk Tkv PkvTkk ¢kêkZkv Uk|CkKv\km lTkYkr] Ukl@OklPk—¢v ÒkOkv

¢vAkAk@ bknBkæUk Gvä lTks^kAk@ Gvä PkvYkkg Rn:Bk TkQkmä PkvYkkg l^kAk@Tkng

APkprP^k Av cakr#kkvATkng Xkkv$PkpP^k TkQkmå ¢ck! ekkTkmTkv UkkvPkkTkk lTkYkr]

¢kTkgRTkkv H XkkvCk^kKkv Gvå cakr–#kkvATkng ^kvRTk b^kXkk^kYkkgQkm TkQkm ¢k^kPkng

YkkKv b^kXkk^kÓlìYkkg ekkTkm PkvTkk Xkkv$Pkk TkQkm; lTkYkr] Ukl@OklPkYkkg

AYkrV]Tkkv ¢Xkk^k Gvå lTkYkr]Ukl@OklPkYkkg Pkkv b^kkXkkl^kA ¢kTkgRTkng H

^kvRTk Gvå Hv cakr#kkvATkm \kkCkOkm Gv Pkv SkYkmr ¢kPYkkTkng AkZkr TkQkm;

SkYkmrTkkv ¢kPYkk–PkvTkng Ü^Zkä CknOk Av lTkYkr] UkZkkrZk Pkv l^kAk@Tkng Ak@Ok

TkQkmä l^kAk@ bkkQkv PkvTkv Ak@Ok–AkZkrUkOkkTkkv ¢Xkk^k Gvä YkkÒk ekvZk–ekkZkAUkOkng H Gvå

¢ckä XkvRekkTkmTkk bkYZkA~ ¢lXkUk|kZkYkkg AvK\km Ykcûkk Gv!! ¢Tkv

¢ekkTkmTkk ªSkk ¢lXkUk|kZkYkkg b^kXkk^kTkkv AvK\kkv ¢TkkR@ Gv!! PkvTkkv

\kkvAkvTkv BZkk\k TkQkmå %Zkkg XkvRekkTk QkZkng PZkkg FkwPkTZkb^kXkk^kYkkg H

b^kUkOkkTkkv bkYZkA~ ¢lXkUk|kZk QkZkkv Tkv WkmHv WkSkvQkm Ukl@OklPk GoKm UkMmTkv

b^kXkk^k Pk@V ^k]må ¢ekkTkm @kCk ¢Tkv ekkTkTkm ¢vAP^kWknlüQkm ¢kBkk

¢kPYkkTkv @kCkYkZk YkkTkm @õkkv Gvå


HCkPkTkk XkZkQkm TkmlPklTkUknOk Ukn<akkv UkkvPkkTkk SkYkrYkkCkrTkv GkvMPkk

TkQkmå %Zkkg XkvRekkTk QkZkng PZkkg ekkTkmTkv ¢kBkk HCkPkQkm §Ukvdkk Qk¥å

HCkPkTkng Akv¥ Pkû^k Ykk@m lTkYkr] Ukl@OklPkTkng Ak@Ok TkQkmä Ykk@m lTkYkr]

Ukl@OklPkTkng Ak@Ok Ykk@kv ¢kPYkk H Gvå Ykk@k ¢kPYkk lbk^kkZk HCkPkTkk

Pkû^kkv Ykk@kQkm Wkkõk Gvä PkvTkkv Ykk@k ¢gPk@Ykkg Uk| kv#k TkQkmä Pkkv Wkck@

@cmTkv Ykk@kYkkg Pkv¢kv #kng A@v? Ü^Zk–CknOk Tkv lTkYkr]UkZkkrZkTkk zUkMæUk

#knükPYkk Pkv H Ykk<g ¢gPk@gCkPkû^k Gvå–¢kYk Hv ¢TknXk^kv Gv Pkv H ekkTkm

Gvä Pkv H SkYkmr Gvå

76–77–78 CkkQkkYkkg ¢vYk Aõk‹g Gvä Av Hv ekkTkm QkZkkv Pkv

¢kPYkk UkkvPkkTkk lTkYkr]Ukl@OkkYkTkv H A@v Gvä ¢v lbk^kkZk @kCkklRXkk^kkv

bkkQkv Av AYkkvr bkkQkv PkvTkv APkkrAYkrUkOkng TkQkmå Hv lTkYkr]Xkk^k Uk|CkK>kkv Pkv

AYkrWkgSkTkYkkg lTklYkûk UkOk TkQkmå c^kv 79 Ykm CkkQkkYkkg ¢vYk Acv Gv Av

UknR~Ck\kÜ^ZkTkv Æ^k bkkQkv APkkrAYkrXkk^k TkQkm; ¢vK\kv Av ¢kPYkkTkk #knüXkk^k

UknR~Ck\kTkk ¢^k\kgWkTkQkm Uk|CkK>kk TkQkmä bkYZkCR#krTk–ekkTk–Fkkl@ÒkTkng \kdk

Uk@Ü^Zk §Uk@ ckvPkng TkQkmä FkwPkTZkTkk H ¢^k\kgWkTkv Pkv bkYZkCR#krTkklR

Uk|CkKv Gvå YkkKv UknR~Ck\kÜ^Zk FkwPkTZkTkk Ukl@OkkYkTkv A@Pkng TkQkmå

UknR~Ck\kÜ^ZkTkm ¢Ukvdkk¢v FkwPkTZkTkk lTkYkr]Ukl@OkkYk Pkv Uk@Ü^Zk Gvä Pkv

Uk@Ü^ZkUkl@OkkYkYkkg UknR~Ck\k ^ZkkUkPkng TkQkmå UknR~Ck\k AcvPkkg UknR~Ck\k Pk@VTkkv

Xkk^k UkOk PkvYkkg H HkZk Gvå #kng #knXk@kCkTkng ¢^k\kgWkTk cPkngä YkkKv

bkYZkCR#krTk QkZkng?—Tkk; Hkv @kCkTkk ¢^k\kgWkTkv bkYZkCR#krTk QkkZk Pkkv Pkkv

@kCk bkYZkCR#krTkYkkg ¢gPk^ZkkrUkA Qk¥ HkZkä UkOk ¢vYk TkQkmå @kCkTkv

FkwPkTZkTkk lTkYkr] Ukl@OkkYkTkm bkkQkv APkkrAYkrUkOkng TkQkmå RvcTkm l¿Zkk

FkwPkTZkUkl@OkkYkTkng Ak@Ok QkkZk—¢vYk UkOk TkQkmå FkwPkTZkTkk lTkYkr]

Ukl@OkkYkYkkg bk^krÒk (–¢klR–YkSZk–¢gPkYkkg) FkwPkTZk H ^ZkkUkA Gvä PkvYkkg

A>kkgZk @kCk Av UknR~Ck\k ^ZkkUkA TkQkmå R#krTkYkkvcAYkr Tkì QkZkng Tkv

bkYZkCR#krTk Uk|CkK QkZkngä–Pkkv #kng PkvYkkg UknR~Ck\kAYkr APkkr ¢Tkv bkYZkCR#krTk

PkvTkng AkZkr–¢vYk Gv?—Tkk; AYkrYkkg R#krTkYkkvcUkZkkrZk Tkì Qk¥Tkv WkmÆ Hv

¢^kbQkk Qk¥ PkvYkkg UknR~Ck\k H ^ZkkUkA Gvä ¢Tkv Æ^kYkkg Hv bkYZkCR#krTk

XkkCk–3 ” “ 29

QkZkng PkvYkkg Æ^k UkkvPkv H ^ZkkUkA Gv; ¢k @mPkv UknR~Ck\kTkv ekkTkmTkk

Ukl@OkkYkTkm bkkQkv APkkrAYkrUkOkng TkQkmå ¢ekkTkmTkv UknR~Ck\k AYkr bkkQkv

lTklYkûkTkwlYklûkAbkgWkgSk Gvä UkOk ¢c{ Pkkv ekkTkmTkk Ukl@OkkYkTkm ^kkPk Gvå

ekkTkmTkk lTkYkr] Ukl@OkkYkTkv UknR~Ck\kAYkr bkkQkv lTklYkûkTkwlYklûkAbkgWkgSk UkOk

PkoKm CkZkkv Gvå UknR~Ck\kQkm lTk@UkvdkUkOkv H ekkTkm UkkvPkkTkk bkYZkCR#krTkklR-

Xkk^kkvæUkv Ukl@OkYkv Gvå ¢TkklRTkng ¢ekkTkQkm QkZkv\kng Hv l^kAk@ bkkQkvTkng

APkkrAYkrUkOkng Pkv ekkTkmTkv GoKm CkZkng Gvå

FkwPkTZkUkR Pkv H ¢kPYkkTkng UkR Gvä l^kAk@ Pkv ¢kPYkkTkng UkR TkQkmä

Pkv Pkkv ¢UkR Gvå ¢k^kk FkwPkTZkUkRTkv ¢kv]Bkv Pkkv H XkCk^kkTk bk^krek

Rv kTkm Bk@m ¢kv]BkkOk QkkZk; lHTkvTÜRv kTkk R#krTkQkm lYkQZkkP^kTkk

KoAMvKoAMk Qk¥ HkZk Gv—¢vYk #kkïkkvYkkg Aõk‹g Gv UkOk Pkv A¥ @mPkv?

XkCk^kkTk bk^krekRv kTkkv ¢kPYkk ¢vA\kkv FkwPkTZkzUkM Gvä @kCkQkm @lcPk

Gvä—¢v kkv H UkkvPkkTkkv ¢kPYkb^kXkk^k b^kmAk@v Pkkv lHTkvTÜRv kTkv RvBZkk

Acv kkZkä ¢Tkv Pkkv H YkkvcTkkv Tkk#k QkkZk; UkOk @kCk bkkQkv ¢kPYkkTkv

¢vAkAk@ YkkTkv Pkkv PkvOkv XkCk^kkTkTkv UkOk ¢kv]BZkk TkQkm; @kCkQkm Hv \kkXk

YkkTkv Gv Pkv XkCk^kkTkTkkg R#krTk TkQkm A@Pkkv UkOk @kCkTkkg H R#krTk A@v

Gv; Pkv @kCkTkv H RvBkv Gvä @kCkQkm lXkTTk FkwPkTZkTkv Pkv RvBkPkkv TkQkmå

Æ^kTkk #knü @PTkÒkZkTkv @kCkTkng H@kZk ¢^k\kgWkTk Gv?—Pkkv Acv Gv Av

Tkk; @kCkTkk ¢^k\kgWkTkQkm @PTkÒkZk Qk^kkTkng Hv YkkTkv Gv Pkv Æ^k Bk@vBk@

@kCkTkkv §UkkbkA Gvä Pkv ^kmPk@kCkXkCk^kkTkTkk YkkCkrTkkv §UkkbkA TkQkmå

@kCkQkm Hv \kkXk YkkTkv Pkv Æ^k @kCkQkm HnRk UkM^kkTkkv Ukn<akkQkr AvYk A@v?

¢@vä @kCkQkm FkwPkTZkTkm lXkTTkPkkTkv Ukcv\kkg HkOkv UkOk Tklc Pkv

#knü¢kPYkkTkv A¥ @mPkv êkük–ekkTk–¢TknXk^kYkkg \kv#kv? ekkTkm Pkkv HkOkv Gv

Av Ykk@k #knü@PTkÒkZkTkv Uk@Tkng Av @kCkTkng zAlFkPk~ UkOk ¢^k\kgWkTk TkQkmä

Ykk@kv ¢kPYkk UkkvPkv H APkkr Qk¥Tkv Ykk@k lTkYkr]Ukl@OkkYkTkv A@v Gvä WkmHng

Akv¥ Tklcå

HvYk ekkTkmÆ^k @kCkklRUkl@OkkYkTkv Av Uk@Ü^ZkTkk Ukl@OkkYkTkv A@Pkkv


TkQkmä PkvYk UknR~Ck\k UkOk &Uk@Ü^ZkTkk Ukl@OkkYkTkv" A@Pkng TkQkm; Uk@Ü^ZkTkkg

Ukl@OkkYk ¢vK\kv Æ^kTkkg lTkYkr]Ukl@OkkYkä Pkv UknR~Ck\kTkm ¢Ukvdkk¢v Uk@Ü^Zk

Gvä PkvTkv UknR~Ck\k A@Pkng TkQkmå Æ^k UkkvPkkTkk b^kXkk^kUkl@OkkæUk Ukl@OkYkv

Gvä ¢Tkv Pkv Ukl@OkkYkYkkg Pkv UkkvPkv H ^ZkkUkv Gvä UknR~Ck\k Av @kCk PkvYkkg

^ZkkUkPkk TkQkmå YkkKv Pkv lTkYkr]Ukl@OkkYk ¢Æ^kTkng (Av @kCkTkng) AkZkr TkQkmå

UknR~Ck\kÜ^Zk PkvTkk b^kXkk^kæUk AkZkrYkkg ^ZkkUkv Gvå

cakr—#kkvA—@kCk—ÿvakæUk l^kXkk^k Pkv Æ^kTkk b^kXkk^kTkng AkZkr

TkQkmä PkvQkm Uk@YkkQkrYkkg PkvTkv UknR~Ck\kTkk b^kXkk^kæUk AkZkr Aõk‹g Gvå

#knüUkl@OkkYkTkm Uk@gUk@kTkv &&¢kCkYkUkülûk"" Acv kkZk Gvä ¢kCkYkUkülûk

b^kXkk^kæUk Gv; ¢Tkv l^kAk@Tkv PkQkk AYkrTkm Uk@gUk@kTkv &&AYkrUkülûk""

Acv kkZk Gvå—Wkv Skk@k H PkÖTk HnRm Gvå l^kAk@ Pkv AYkrTkkv b^kXkk^k

Gvä lTkYkr]Ukl@OkkYk Pkv Æ^kTkkv b^kXkk^k Gvå l^kAk@ Pkv Æ^kTkng b^kXkk^kAkZkr

AvYk ckvZk? b^kXkk^kTkng AkZkr b^kXkk^k Hv kng #knü H ckvZk—¢#knüPkk

A>kkgQkm ¢k^km?—Pkkv Acv Gv Av UknR~Ck\kTkk ¢kêkZkv ¢k^kv\km ¢#knüPkk

UknR~Ck\kTkkv H b^kXkk^k Gvä Æ^kTkk b^kXkk^kYkkgQkm Pkv ¢#knüPkk TkQkm ¢k^kmå

dkZkkvUk#kYkbkYZkA~P^kYkkgQkm dkklZkAbkYZkA~P^k QkZkngä PZkkg Pkv dkklZkAbkYZkA~P^kæUk

AkZkr Pkv Æ^kTkng Uk|kUZk AYkr Gvä Pkv dkZkkvUk#kYkXkk^kTkng Uk|kUZkAYkr TkQkmå ¢v

@mPkv WkSkk CknOkkvTkm UkZkkrZkkvYkkg bkYkH^kngå Uko krTkm lTkYkr]UkZkkrZk UkOk WkmÆ

lTkYkr]UkZkkrZkTkv Uk|kUPk A@Pkm TkQkmä Pkkv UkGm l^kAk@ Av lTklYkûk Pkv

lTkYkr]UkZkkrZkTkv Uk|kUPk A@v ¢v ^kkPk Pkkv A>kkg @cm? #knüUkZkkrZkTkv ¢#knüPkk

bkkQkv Av Uk@Ü^Zk bkkQkv APkkrAYkrUkOkng TkQkm; #knüUkZkkrZkTkv Ü^ZkTkm bkkQkv H

APkkrAYkrUkOkng Gvå Ü^Zk bkkQkv UkZkkrZkTkng ¢vAP^k QkPkkg lTkYkr]AkZkr QkZkng Gvå

Ü^Zk H UkkvPkkTkm #kl$PkQkm lTkYkr]UkZkkrZkTkng APkkr QkkZk Gv; PZkkg PkvTkk

lTkYkr]AkZkrYkkg l^kAk@Tkkv Tkv AYkr ^kCkv@vTkkv Pkkv ¢Xkk^k H Gvå ¢ekkTkXkk^kv

Pkkv Æ^k H l^kAk@Tkkv APkkr Gvä Uk@gPkn ¢c{ Pkkv ekkTkmTkm ¢kv]BkkOkTkm

^kkPk Gv; XkvRekkTk ^kMv %Zkkg ¢ekkTkTkkv Tkk#k QkZkkv PZkkg ¢ekkTkHlTkPk

APkkrAYkrUkOkng UkOk ekkTkmTkv GoKm CkZkngå Pkv ekkTkmTkv Uk@Ü^Zk bkkQkv APkkrAYkrUkOkng

XkkCk–3 ” “ 31

H@kUkOk TkQkmå bkYZkCR#krTk–ekkTkklR lTkYkr] Ukl@OkkYkkvTkk H APkkrUkOkv

Uk|Ak#kPkkv QkAkv ekkTkm #kkvXkv Gvå

ekkTkm UkkvPkkTkm ¢Tkv Uk@Tkm Ukl@OklPkTkv lXkTTk–lXkTTk HkOkPkk QkAk

ekkTkXkk^kv H Uk| kPkvr Gvå ¢Tkv UknR~Ck\kÜ^Zk UkkvPkkTkm Av Uk@Tkm Ukl@OklPkTkv

H@kUkOk HkOkPkng TkQkmä—@kCkklR Xkk^kkv UkOk b^kTkv Av Uk@Tkv HkOkPkk TkQkm

PkvQkm Pkv UkOk ekkTkQkm lXkTTk H Gvå ¢k @mPkv bUkì lXkTTkUkOkng ckv kkQkm

ekkTkTkv ¢Tkv Uk@Tkv H@kUkOk APkkrAYkrUkOkng TkQkmä %Zkkg ¢k^km

XkvRekkTk%ZkkvlPk HkCkm PZkkg ¢ekkTkHlTkPk APkkrAYkrUkOkkTkv Pkv Fkk@v Pk@VQkm

¢PZkgPk Tkì A@m TkkgBkv Gvå %Zkkg bknSkm XkvRekkTk%ZkkvlPk Uk|CkKm TkQkm PZkkg

bknSkm H Xk|YkTkv \kmSkv Æ^k–UknR~Ck\kTkv APkkrAYkrUkOkng Xkkbkv Gvä Tkv ekkTk

PkQkk @kCk ^kFFkv UkOk APkkrAYkrUkOkng ¢ekkTkmTkv Xk|YkQkm H Xkkbkv Gvå

ekkTkXkk^kYkkg Pkv APkkrAYkrUk| kplûkTkkv ¢PZkgPk ¢Xkk^k Gvä ekkTkb^kXkk^km

XkCk^kkTk UkkvPkkTkk ekkTkYkZk AkZkrQkm #kkvXkv Gvå ¢kTkng TkkYk SkYkr Gv Tkv ¢k

YkkvdkTkkv YkkCkr Gvå

N


–Hkv Yk@OkQkm WkFk^kng ckvZkååååååååTkv ¢kPYkkTkm #kkglPk Hkv¥Pkm ckvZk

Pkkv FkwPkTZkTkn g H #k@Ok A@kvPkkv FkwPkTZkTkn g H #k@Ok A@kvPkkv FkwPkTZkTkn g H #k@Ok A@kvPkkv FkwPkTZkTkn g H #k@Ok A@kvPkkv FkwPkTZkTkn g H #k@Ok A@kv

Æ^k ¢k RvcQkm HnRkv ekkTkb^kæUk Gvä Pkv ARm Tk^kkv QkZkkv TkQkm UkOk

¢TkklRQkm Gvå Pkv ¢TkklRAk]Qkm UkkvPkkTkk ¢ekkTkTkv \kmSkv bkgbkk@Ukl@Xk|YkOkYkkg

HTYk–Yk@Ok A@m @õkkv Gv; Pkv HTYk–Yk@OkQkm GoKmTkv Ykkvdk Qk^kkTkkv §UkkZk

WkPkk^kPkkg ¢kFkkZkr XkCk^kkTk Acv Gv Av cv Æ^kkv! Yk@OkQkm WkFk^kng ckvZk Pkkv

PkvTkkv §UkkZk ^kmPk@kCkmbkgZkYk Gv; ¢Tkv Pkv bkgZkYk FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkkTkk XkkTk

l^kTkk Uk|CkKPkkv TkQkmå YkkKv Ukcv\kkg ¢kPYkkTkv ¢kv]Bkkvå Pkv H ¢vA #k@Ok Gvå

bkgbkk@Ykkg Æ^kkv ¢#k@Ok Gvä bk^krekXkCk^kkTkv Hv kkv FkwPkTZkb^kXkk^k Aõkkv Gv

PkvTkv H #k@OkXkoPk HkOkmTkv PkvTkm ¢k@kSkTkk A@^km Pkv YkkvdkTkkv §UkkZk Gvå YkkKv

Aõk‹g Av—

bk^krekTkkv SkYkr bkn#kOkr HkOkm

¢k@kSZk! ¢k@kSZk! Uk|Xkk^k ¢kOkmä

¢TkkQk ¢vAkgPk bkTkkQk Qkk#kv

¢vTkk l^kTkk Akv¥ Tk Wkkgõk bck#kvå"

(êkmYkR~ @kHFkgÜ)

cv Æ^k! bk^krekXkCk^kkTkv ¢kPYkkTkkv Hv kkv b^kXkk^k Aõkkv Gv PkvTkv

H #k@OkXkoPk HkOkmTkv PkvTkm ¢k@kSkTkk A@ååååå¢k@kSkTkk A@! ¢vTkk

lbk^kkZk WkmHng Akv¥ #k@Ok HCkPkYkkg TkQkmå ¢kPYkkTkk XkkTk ^kCk@ ¢vAkgPk

¢TkkQkUkOkng Gvä Pkv K]mTkv FkwPkTZkTkk #k@Okv H Pkk<g bkTkkQkUkOkng

Qk#kvååååååYkkKv cv Xkk¥! ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@mTkv PkvTkng #k@Okng \kvå

ekkTkkTkgRb^kæUk ¢kPYkkTkm bkYZkA~êkükä ekkTk ¢Tkv PkvYkkg

\kmTkPkkæUk SkYkrä Pkv H Æ^kkvTkv #k@OkXkoPk Gvå ¢v SkYkr lbk^kkZk WkmHng

Akg¥ #k@Ok TkQkmå b^kCkrTkk ¤ÜTkv UkOk FkwPkTZkTkk #k@Ok lbk^kkZk WkmHng

XkkCk–3 ” “ 33

Akg¥ #k@Ok TkQkmå Fkk@v WkkHn cHk@kv Rv kkvTkm bkvTkk ¢gCk@dkA Pk@mAv

©Xkm ckvZk Pkv UkOk Yk@Ok ^kBkPkv #k@Ok QkPkm TkQkmå Pkv £TÜ Pkkv

bkYZkCÓlì Gvä ¢vAk^kPkk@m ckvZk Gvä ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkk #k@OkTkng PkvTkv

XkkTk Gvä Rvc GoK^kkTkkv Uk|bkgCk TkÆA ¢k^kPkkg #kkëkPk lHTkUk|lPkYkkTkk

#k@Okv H¥Tkv PkvYkTkk Fk@OkAYk] §Uk@ ckQk YkoAmTkv Acv Gv Av cv

TkkQk! cv bk^krek Rv k! Pkk@k Acv\kkg ^kmPk@kCkmSkYkrTkng H YkTkv #k@Ok Gvå

cv Uk|Xkkv! bkYZkCR#krTk ¢Tkv bkYZkCekkTk Pkkv Gvä c^kv YkTknaZkUkOkkYkkg

Fkkl@ÒkTkm ¢k@kSkTkk A@mTkv ¢Ykv ¢k Xk^kXk|YkOkTkkv Tkk#k

A@#kngååååååå¢kYk ¢k@kSkTkkTkm Xkk^kTkk Xkk^kPkkg Xkk^kPkkg #kkglPkQkm Rvc

GoKm HkZk Gvä Tkv YkTknaZkXk^kYkkg ¢^kPk@v Gvå PZkkg FkwPkTZk §Uk@ Ólì

YkkgMmTkvåååååå\kmTk Qk¥TkvåååååTkCTklRCkgWk@ YknlTkR#kk Skk@Ok A@v Gv Tkv UkGm

¢gPk@Ykkg ¢v kng ÒkkKA (SZkkTkTkm ¢vAkCk|Pkk) Uk|CkK A@v Gv Av

¢\UkAk]Ykkg Av k]ekkTk UkkYkv Gvå ¢TkgPkk PkmQk‘A@kvä £TÜkvä Fk¿^kPkmr¢kv

¢k FkwPkTZkTkk #k@OkTkv H ¢gCkmAk@ A@mTkv Yknl$Pk UkkYZkk Gvå YkkKv PkvTkng

XkkTk A@mTkv PkvTkng H #k@Ok \kv^kk Hv^kng Gvå Pkv ¢vA H YkpPZknQkm

WkFk^kkTkkv Tkv Yknl$Pk UkkYk^kkTkkv §UkkZk Gvå

¢Uko kr bkYZkCR#krTk QkZkk UkGm UkOk ¢kPYkkYkkg \kmTk Qk¥Tkv

Fkkl@ÒkR#kk Uk|CkK A@^km Pkv YkkvdkTkng bkkdkkPk~ Ak@Ok Gvå PkvQkm Uk| kFkTkbkk@

è\kkvA 12Ykkg ¢kFkkZkr XkCk^kkTk Acv Gv Av—

cv SkYkmr Æ^kkv! cv YkkvdkkQkmr Æ^kkv! Hkv ¢kPYkkTkm #kkglPk Hkv¥Pkm

ckvZk Tkv Xk^kTkk Vv@kQkm GoK^kng ckvZk Pkkv #knü Ü^ZkTkkv ¢kêkZk A@mTkv

YkkvdkYkkCkrYkkg ¢k@kvcOk A@kvå Fkkl@Òk Ü^ZkkTknbkk@ ckvZk Gv ¢vK\kv Av

HvK\kng Hkv@ A@mTkv Ü^ZkYkkg \kmTk QkkZk PkvK\kng Fkkl@Òk ckvZk Gvå HvK\kkv

Ü^ZkTkkv ¢kêkZk A@v PkvK\km #kkglPk Uk|CkKv Gvå YkkKv Ukcv\kkg #knüÜ^ZkTkv

¢kv]BkmTkv PkvTkk H ¢kêkZkv \kmTkPkk A@kvå Ukcv\kkg #knüÜ^ZkTkm ¢kv]BkkOk

Pkkv ckv km Hkv¥¢vå #knüÜ^Zk §Uk@ HvTkm Ólì Gv Pkv H bkYZkCÓlì Gvå

bkYZkCR#krTk Pkv Fkkl@ÒkTkng Yko] Gvä Tkv Fkkl@Òk Pkv YkkvdkTkng Yko] Gvå


FkwPkTZkzFkPkkYklOkæUk #knü ¢kPYkkYkkg Ólì ¢Tkv \kmTkPkk A@mTkv PkvTkm

HvK\km Xkk^kTkk A@v PkvK\kng V] Uk|CkKvåååååååXkCk^kkTk FkwPkTZkzFkPkkYklOk

¢TkklR¢TkgPk Ukl@UkoOkr Gvå PkvTkm Xkk^kTkk A@^kkQkm bkYZkCR#krTk–ekkTk

–Fkkl@Òk Tkv Ykkvdk Qk¥ HkZk Gvå

¢k RvcklRTkkv bkgZkkvCk Pkkv ¢TkgPk^kk@ ¢k^Zkkv Tkv CkZkkvä Pkv Akv¥

¢kPYkkTkm FkmH TkQkm; ^k]m UknOZk–UkkUk UkOk ¢TkklRQkm AZkkr UkOk Pkv

–æUk ¢kPYkk Qk¥ CkZkkv TkQkmå Hkv UknOZk ^kBkPkv UknOZkæUk H Qk¥ CkZkkv

ckvZk Pkkv Pkv Uk\kKmTkv UkkGng UkkUk A>kkgQkm ¢k^Zkng? ¢Tkv UkkUk ^kBkPkv Hkv

UkkUkæUk H Qk¥ CkZkkv ckvZk Pkkv Pkv UkkUk Uk\kKmTkv UkkGng UknOZk A>kkgQkm

¢k^Zkng? UkkUk–UknOZk WkgTkvTkkv Tkk#k Qk^kk GPkkg ¢kPYkk ¢v^kkv Tkv ¢v^kkv

¢BkgM FkwPkTZkYkosPk @cv Gvå ¢k^kk #knüFkwPkTZkÜ^ZkTkkv ¢kêkZk A@^kkQkm

Fkkl@Òk Uk|CkKv Gv; ¢Tkv HvK\km ^kmPk@kCkm Fkkl@ÒkR#kk Uk|CkKm PkvYkkg Ü^Zk

¢XkvRUkOkng UkkYkv Gvå HvK\kkv ¢gPk@Tkkv ¢kêkZk A@v PkvK\kng Fkkl@Òk Uk|CkKvä

Tkv HvK\kng Fkkl@Òk Uk|CkKv PkvK\km Ü^ZkTkm #knüPkk Uk|CkKvå YkkKv cv

YknYkndkn¢kv! AkgPkkv #knüÜ^ZkTkkv ¢kêkZk A@mTkvä ¢Qk^kk Pkkv ^kmPk@kCkm

Fkkl@ÒkTkkv ¢kêkZk A@mTkv YkkvdkYkkCkrYkkg ¢k@kvcOk A@kvå

HvYkOkv UkkvPkkTkk FkwPkTZkPkû^kTkv HkOZkng Gv Tkv UkkvPkkTkk ekkTkTkv

FkwPkTZkPkû^kTkm Xkk^kTkkYkkg \kmTk AZkn‘ Gv ¢v kk bkgPkkv–YknlTk^k@kv

¢gPk@~b^kXkk^kTkk bkgZkYkYkkg bkk^kSkkTk Gvä ¢Tkv PkvYkTkkv Pkv ^kmPk@kCkm

bkgZkYkä Rn:BkYkZk ¢v kk Yk@OkTkk Tkk#kTkng Ak@Ok Gvå ZkkPkTkk#km\k Hv ZkYk

PkvTkkv bkgZkYk Tkk#k A@v Gvä ¢vK\kv Av YknlTk^k@kvTkkv bkgZkYk Yk@OkTkv Ykk@m

TkkgBkTkk@ Gvä Tkv HTYk–Yk@Ok@lcPk ¢v km lbküR#kkTkng Ak@Ok Gvå HvTkv

bkgZkYk Uk|CkKv PkvTkk HTYk–Yk@OkTkkv Tkk#k Qk¥ HkZk Gvå YkkKv cv Æ^k!

Hkv Pkk@v #kkglPk Hkv¥Pkm ckvZkä HTYk–Yk@OkTkm ZkkPkTkkQkm GoK^kng ckvZk Pkkv

¢k^km YknlTkR#kk Uk|CkK AZkvr GoKAkv Gvå ZklPk–YknlTk^k@kv UkkvPkkTkk bkgZkYkYkkg

ZkPTk#km\k ^kPkrPkk QkAk ZkkPkTkkYkZk ZkYkTkkv Tkk#k A@v Gvå Hv¢kv

bkYZkCR#krTk–ekkTk UkkYkmTkv FkwPkTZkTkk #k@Okv ^kmPk@kCkm bkgZkYk Uk|CkK A@v

XkkCk–3 ” “ 35

Gv PkvYkTkv V@mTkv WkmÆ YkkPkkTkk UkvKv ¢^kPkk@ QkPkkv TkQkmä PkvYkTkv

Rn:BkYkZk Yk@OkTkkv Tkk#k Qk¥Tkv Yknl$Pk Qk¥ HkZk Gvå YkkKv—

cv Æ^kkv!

Hkv Yk@OkQkm WkFk^kng ckvZkååååååååTkv ¢kPYkkTkm #kkglPk Hkv¥Pkm ckvZk

Pkkv FkwPkTZkTkng #k@Ok A@kvå

l

✽ bkYZkA~P^kTkm ¢k@kSkTkkTkkv YklcYkk ✽

&bkYZkA~P^k" ¢Tkv &UknOZk" ^kFFkv AvK\kkv PkVk^kPk Gv Pkv

Uk@YkkPYkUk|Ak#kTkk TkmFkvTkk AQkTk §Uk@Qkm bUkì BZkk\k ¢k^kv Gv—

lTkYkr\k bkYZk‘’^kklXkYknBkkTkkg Yk@OkYklU Xkægú’úúúúúúúúúúúúúúúúúúúPvTk l^kTkk UnOZkYklU bkYkmlFkTkg Tk Xk^klPú’’2–58’’

lTkYkr] bkYZkA~P^kTkm ¢lXkYknBkPkkUko krA (¢k@kSkTkkUko krA) Yk@Ok UkOk

Xk\kng Gv; Uk@gPkn PkvTkk l^kTkk UknOZk UkOk bkYkmFkmTk TkQkmä Xk\kng TkQkmå

Hkv lOkZkRgbkOk–¢lcYknck bkkv‘Bkn ¢OkgPn \kcglPú’úúúúúúúúúúúúúúúúúúúPg l^kOkn UnOOkn Aù@gPk l^k Rn‘Bkn ¢OkgPn bkcglPú’’2–59’’

Hv Æ^k lTkHR#krTkTkm bkTYknBk Gv ¢vK\kv Av bkYZkA~P^kTkkv ¢k@kSkA

Gv Pkv Pkkv ¢TkgPk bknBk UkkYkv Gv; ¢Tkv PkvTkk ^kCk@Tkkv Æ^k UknOZk A@^kk GPkkg

UkOk ¢TkgPk Rn:BkTkv bkcv Gvå

YkkKv cv Æ^k! Pkng bkYZkA~P^kTkm ¢k@kSkTkk A@å


PkÂÂÂ˚^kÂÂÂFkÂÂÂFkkrPkÂÂÂ˚^kÂÂÂFkÂÂÂFkkrPkÂÂÂ˚^kÂÂÂFkÂÂÂFkkrPkÂÂÂ˚^kÂÂÂFkÂÂÂFkkrPkÂÂÂ˚^kÂÂÂFkÂÂÂFkkr

(^kkgAkTkv@ FkwÒk bknR 8Qkm 13Tkm @klÒkFkFkkrYkkgQkm)

Uk|èTk :—¢vA bkYkZkYkkg @kCk ¢Tkv ^kmPk@kCkPkk WkgTkv Xkk^kkv bkkQkv

ckvZk?

§ûk@ :—ckå bkkSkATkv ¢g#kv @kCk Tkv ¢g#kv ^kmPk@kCkPkk ¢vYk WkgTkv

Xkk^kkv ¢vA bkkQkv ckvZk Gvå HvYk bkYZkCR#krTk QkZkng PZkkg ¢g#kv #knüPkk Uk|CkKm

Tkv cÆ bkkSkATkv ¢#knüPkk UkOk Gvä ¢v @mPkv ¢g#kv #knüPkk Tkv ¢g#kv ¢#knüPkk

¢vYk WkgTkv Xkk^kkv bkkSkAR#kkYkkg ¢vA bkkQkv ckvZk Gvå UkOk PkvYkkg Hv #knüPkk

Gv Pkv bkg k@–lTkHr@kTkng Ak@Ok Gvä Tkv Hv ¢#knüPkk Gv Pkv ¢kuk^k–WkgSkTkng

Ak@Ok Gvå ¢vK\kv bkkSkATkv ¢kuk^kä WkgSkä bkg k@ Tkv lTkHr@k ¢vYk Fkk@vZk

Uk|Ak@kv ¢vA bkkQkv QkkZk Gvå

¢ckvä ¢k Pkkv ¢SZkkPYkPkû^kTkkv ¢gPk@Tkkv l^kakZk Gvå zcRnbPkkTkTkm ¢k

Yko] l^kÛk Gvå

Uk|èTk :—@kCk §Uk@ %Zkk@v \kdk ckvZk PZkk@v Pkkv ekkTkmTkv WklcYknrBkPkk

H Gv Tkv?

§ûk@ :—@kCk §Uk@ Xk\kv §UkZkkvCkTkng \kdk ckvZkä UkOk Pkv ^kBkPkvZk

¢gR@ bkkSkATkv @kCk ^kCk@Tkm #knü Ukl@OklPk Pkkv ^kPkvr H Gvå §UkZkkvCk Xk\kv

Wkck@ ckvZk PkvQkm Akg¥ #knüUkl@OklPk Hv Uk|CkKm Gv PkvTkkv ¢Xkk^k QkPkkv TkQkmå

HvK\km #knüPkk Gv PkvK\km ¢gPkYknrBk Ukl@OklPk Gvå

Uk|èTk :—bkYZkCR#krTk Uk|kUPk A@^kng H Gv Pkkv PkvOkv #kng A@^kng?

§ûk@ :—@kCk ¢Tkv FkwPkTZkTkv lXkTTk HkOkmTkv FkwPkTZkb^kXkk^kYkkg

¢gPkYknrBk Qk^kngå Ukcv\kkg ¢gPk@Ykkg ekkTkQkm lTkOkrZk A@v UkGm ¢gPkYknrBk §UkZkkvCk

^kMv lTks^kA\Uk ¢TknXk^k QkPkkg bkYZkCR#krTk QkkZk Gvå

UkOk Ukcv\kkg PkvTkm ZkkvCZkPkk YkkKv UkOk DkOkm PkwZkk@m Hkv¥¢vå Rv k

5 42 3

XkkCk–3 ” “ 37

–Ckn<–#kkïk Av^kk ckvZk PkvTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkkv l^kTkZk–WkcnYkkTk ckvZk; Tkv

PkvYkOkv Acv\kk Pkû^kTkv ¢kv]Bkvä UkGm ¢gPkYknrBk QkPkkg bkYZkA~P^k QkkZkå

Uk|èTk :—¢kPYkk¢v ¢k ckQk ªFkkv AZkkvr ¢vYk RvBkkZk Gv Tkv?

§ûk@ :—Tkk; ¢vYk RvBkkPkng TkQkmä UkOk UkkvPkkTkm BkkvKm A\UkTkkQkm

¢vYk YkkTkv Gv Av ¢kPYkk¢v ckQk ªFkkv AZkkvrå–¢kPYkk Pkkv Akg¥ ¢vTkv ¢kgBkQkm

RvBkkPkkv TkQkm; #k@m@Tkv RvBkv Gv; #k@m@Tkkv ckQk ªFkkv QkZkkv–¢vYk RvBkkZk Gvå

UkOk ¢kPYkk¢v Pkv ªFkkv AZkkvr–¢vYk Pkkv Akg¥ RvBkkPkng TkQkmå ¢vA ¢kPYkk

UkkvPkkQkm lXkTTk WkmHk UkRkQkkvrTkng Akg¥ UkOk A@v–¢v ^kkPk lYkQZkk Gv; Pkv

lYkQZkkP^kYkkg ªSkk ¢lXkUk|kZkTkng YkkvKng UkkUk Gvä PkvYkkg FkwPkTZkTkm l^k@kSkTkk Gvå

Pkv YkkvKkv Rkvak ¢ekkTkm¢kvTkv BZkk\kYkkg ¢k^kPkkv TkQkmå UkkUk Ukl@OkkYk A@v Tkv

Ukwbkk Yk]v–PZkkg Akv¥ ¢vYk YkkTkv Av UkkUkTkv \kmSkv Ukwbkk Yk»Zkk–Pkkv Pkv ^kkPk

HvYk BkkvKm Gvä Pkv H Uk|YkkOkv ckQk ªFkkv QkPkkg ¢kPYkk¢v PkvTkv ªFkkv AZkkvr

–¢vYk YkkTk^kng Pkv UkOk BkkvKng Gvå

Uk|èTk :—¢kPYkk A>kkg @cv\kkv Gv?

§ûk@ :—¢kPYkk ¢kPYkkYkkg @cv\kkv Gvå ¢kPYkk #k@m@Ykkg @õkkv TkQkmå

#k@m@ ¢Tkv ¢kPYkk Xk\kv ¢vA HCZkk¢v ckvZk UkOk ¢kPYkkTkm bkûkk #k@m@Qkm

HnRm Gvå ¢kPYkk Pkkv FkwPkTZkUk|Ak#km Gvå

¢kPYkk UkkvPkv H Gvä UkOk ¢ekkTkTkv \kmSkv UkkvPkv UkkvPkkTkm bkûkkTkv H

Xko\km CkZkkvä ¢vK\kv ¢kPYkk Pkkv HkOkv CkoYk Qk¥ CkZkkv! ¢vYk \kkCkv Gvå Hkv

¢gPkYk‘QkTk A@v Pkkv UkkvPkkYkkg H UkkvPkkTkkv Ukûkkv \kkCkv PkvYk Gvå

Uk|èTk :—XkvRekkTk A@^kk YkkKv bkmSkkv Tkv bk@] §UkkZk #kng?

§ûk@ :—HnRk \kdkOk HkOkmTkv HnRng HkOk^kng Pkvå

Uk|èTk :—¢v A¥ @mPkv QkkZk?

§ûk@ :—¢gR@ l^kFkk@^kng Hkv¥¢v Av ¢gR@ HkOkTkk@ Pkû^k Gv Pkv

cng Gngä Tkv l^kA\UkTkm ^kplûkTkng §PQkkTk Pkv Ykk@k FkwPkTZkQkm lXkTTk Gvå


Uk|èTk :—lYkQZkkP^k Kk]^kk YkkKv #knXkXkk^k Tkv l¿ZkkTkm Hæ@ TkQkm

\kkCkPkm?

§ûk@ :—Xkk¥ä #knXkXkk^kQkm Av RvcTkm l¿ZkkQkm lYkQZkkP^k K]v ¢vYk

Hv YkkTkv PkvTkv Pkkv lYkQZkkP^kTkng UkkvakOk QkkZk Gvå #knXk@kCkQkm YkTkv SkYkr Qk#kv

Tkv RvcTkm l¿Zkk cng A@m #kAng Gng—¢vYk YkkTkv Pkkv PkvYkkg lYkQZkkP^kTkng UkkvakOk

QkkZk Gvå

Uk|èTk :—Pkkv UkGm bkYZkA~P^kTkkv Ykk@Ck #kng?

§ûk@ :—¢k @kCkQkm Uk@ FkwPkTZkTkv HkOk^kkv Pkv bkYZkA~P^kTkkv Ykk@Ck

Gvå ¢vTkk ^kCk@ #knXkXkk^k Pkkv ¢TkgPk^kk@ AZkkrå Xkk¥ä bkYkHOkTkk Dk@ ªMk

Gvå–¢vTkv YkkKv bkPbkYkkCkYkTkkv DkOkkv ¢XZkkbk Hkv¥¢vä DkOkm UkkÒkPkk Tkv DkOkm

lHekkbkk Hkv¥¢vå

Uk|èTk :—¢kPYkkTkv HkOkPkkg #kng QkkZk?

§ûk@ :—¢gPk@Ykkg §UkZkkvCk YknAmTkv ¢kPYkkTkv HkOkPkkg ¢PkmlTÜZk

¢kTkgRTkkv b^kkR ¢k^kvå–¢v^kkv ¢Uko^kr b^kkR ¢k^kv Av Uko^kvr ARm ¢k^Zkkv Tk

cPkkvå UkOk ¢v Akg¥ ^kkPkkv AZkvr QkkZk ¢v^kng TkQkmä ¢vTkv YkkKv Pkkv ¢gPk@Tkkv Akv¥

¢Uko^kr Ukn<akkQkr Hkv¥¢vå

Uk|èTk :—^kkgFkTk–êk^kOk DkOkng A@^kk GPkkg ¢TknXk^k AvYk QkPkkv TkQkm?

§ûk@ :—¢gR@Ykkg Pkv kng ZkQkkQkr Ak@Ok ¢kUkPkkv TkQkm YkkKv; Hkv ZkQkkQkr

Ak@Ok ¢kUkv Pkkv AkZkr QkkZk Hå ¢gPk@Tkm SkCk#kQkm l^kFkk@Okk HkCkv Tkv

b^kXkk^k Pk@VTkkv Uk|ZkPTk A@v Pkkv ¢kPYkkTkng AkZkr Tk QkkZk ¢vYk WkTkv Tklcå

Uk|ZkPTk A@v @kCkTkkvä ¢Tkv AkZkr YkkgCkv b^kXkk^kTkngä ¢v A>kkgQkm ¢k^kv? b^kXkk^k

Pk@VTkkv Uk|ZkPTk A@v Pkkv b^kXkk^kTkng AkZkr (bkYZkCR#krTk) Hæ@ Uk|CkKvå ¢vTkv

YkkKv ¢gR@Tkkv ªMkv Uk|ZkPTk Hkv¥¢vå

Uk|èTk :—bkgbkk@ ¢vK\kv #kng?

§ûk@ :—UkkvPkkTkng Hv #knüb^kæUk Gv PkvTkkQkm bkgbk@^kng ¢vK\kv Av FZknPk

XkkCk–3 ” “ 39

Qk¥Tkv ¢#knüæUk Ukl@OkYk^kng Pkv bkgbkk@ Gvå ¢vK\kv @kCk–ÿvak–¢ekkTk ^kCkv@v

Ykl\kTkXkk^k Pkv bkgbkk@ Gvå

Uk|èTk :—bkgbkk@ A>kkg Gv?

§ûk@ :—Æ^kTkkv Ykkvdk Tkv bkgbkk@ WkgTkv Æ^kYkkg H Gvä Æ^kQkm

Wkck@ TkQkmå Æ^kTkm ¢#knüPkk Pkv H Æ^kTkkv bkgbkk@ Gvä Wkck@Tkk bkgZkkvCkYkkg

Æ^kTkkv bkgbkk@ TkQkmå ¢v H @mPkv Æ^kTkm #knüPkkæUk Ykkvdk Pkv UkOk Æ^kYkkg

H Gvä Tkv Pkv YkkvdkTkkv §UkkZk UkOk Æ^kYkkg H Gvå

Uk|èTk :—bkgbkk@ ¢v AZkkv Xkk^k?

§ûk@ :—bkgbkk@ Pkv §RZkXkk^k Gvå

Uk|èTk :—SkYkr ¢vK\kv #kng?

§ûk@ :—SkYkr ¢vK\kv ¢kPYkkTkm #knüPkkå ¢kPYkk #kng FkmH Gv PkvTkk

b^kXkk^kTkng XkkTk A@mTkv PkvYkkg ¢vAkCk|Pkk ^kMv Hv @kCk–ÿvak@lcPk #knüPkk Uk|CkKv

Pkv SkYkr Gvå

Uk|èTk :—bkkYkklZkATkm Hæ@ Bk@m Av Tklc?

§ûk@ :—¢vA bkYkZkTkm bkkYkklZkA ¢kPYkkYkkg Yknl$PkTkk XkOkAk@

¢kUkvå bkkYkklZkA UkgFkYk CknOkbQkkTkv ckvZk Gv Tkv PkvTkk Ukcv\kkg FkkvQkk CknOkbQkkTkv

bkYZkA~P^k ckvZk Gvå bkYZkA~P^k ^kCk@ ¢vK\kv ¢kPYkkTkk XkkTk ^kCk@ bkkFkm

bkkYkklZkA ckvZk Tklcå RvcTkm l¿ZkkTkv Av #knXk@kCkTkv bkkYkklZkA YkkTkv Av PkvTkkQkm

SkYkr YkkTkv Pkkv PkvTkv bkkYkklZkATkm BkWk@ TkQkmå b^kæUkTkng XkkTk A@mTkv PkvYkkg

¢vAkCk| @cvPkkg @kCk-ÿvak@lcPk bkYkXkk^k Tkv ¢PkmlTÜZk ¢kTkgRTkng ^kvRTk Uk|CkKv

PkvTkng TkkYk bkkYkklZkA Gvå

Uk|èTk :–¢v km bkkYkklZkA Tk QkkZk PZkkg bknSkm Pkkv #knXk@kCk A@^kkv Tkv?

§ûk@ :—Xkk¥ä @kCk Pkkv ¢TkklRQkm A@Pkkv H ¢k^Zkkv Gv! ¢k Pkkv

HvTkv SkYkr A@^kkv ckvZk PkvTkv YkkKv ^kkPk Gvå SkYkr YkkKv bkPk~ l^kFkk@kvTkv ¢gPk@Ykkg

bkgDk@^kk Hkv¥#kvå Ukcv\kkg bkYZkA~ XkolYkAk Pkkv Tkœm A@kvå ¢k^kkv YkTknaZk


¢^kPkk@ Yk»Zkkv PkvYkkg HTYk-Yk@OkTkk Vv@k K]v ¢v km ¢Uko kr FkmH #kng Gv Pkv

bkYkH^kng Hkv¥¢vå UkGm bkYkHOkTkk Uk|ZkPTkTkm XkolYkAkYkkg UkOk ªFkm HkPkTkk

#knXk@kCk Pkkv ckvZk Gvå UkOk Pkv @kCkQkm FkwPkTZkTkm lXkTTkPkk %Zkkg bknSkm Tk

Xkkbkv PZkkg bknSkm SkYkrTkm #kæ¢kPk QkkZk Tklcå #knXk@kCkTkm ^kkPk Pkkv ¢TkklRQkm

bkkgXk]Pkkv Tkv ¢kR@Pkkv ¢k^Zkkv Gvä UkOk ¢k lFkRkTkgRPkû^k @kCkQkm Ukk@ Gv

PkvTkm ^kkPk ¢Uko kr Gvå

¢kPYkkTkm ¢k ^kkPk ¢Uko kr Gvå UkkÒk Qk¥Tkv lHekkbkk A@v PkvTkv

bkYkHkZk Pkv km Gvå HvTkv Pk@bk \kkCkm ckvZkä HvTkv ¢kPYkkTkm XkoBk HkCkm ckvZk

PkvTkv ¢k ^kkPk UkFkv ¢v km Gvå

Uk|èTk :—XkvRekkTk QkZkng Tk ckvZk UkOk PkvTkkv Uk|ZkPTk A@Pkkv ckvZk Pkkv

PkvTkk Ukl@OkkYk Av kk ckvZk? PkvTkm @cvOkmA@Okm Av km ckvZk?

§ûk@ :—¢vTkk Ukl@OkkYkYkkg bkPbkYkkCkYk ¢Tkv bkR~l^kFkk@ DkogKkPkk

ckvZkå ¢kPYkk #kng Gvä bkPk~ #kng Gvä ekkTkm Av kk ckvZkä ¢v kk Uk|Ak@Tkk Pkû^kTkk

bkR~l^kFkk@ ckvZk; Ukl@OkkYkYkkg Uk@Tkm Uk|mlPkTkkv @bk DkOkkv YkgR Qk¥ HkZkä

bkkFkk Rv k–Ckn<Tkng WkcnYkkTk HkCkvä AnRv^k-AnCkn< Pk@VTkng ^k\kOk GoKm HkZkå

b^kbkTYknBk IoA^kk Hv kng Gv–¢vYk Tkœm A@mTkv ^kk@g kk@ PkvTkkv ¢gPk@ §ÛYk

A@vå ¢vTkv Pkm^k| ¢TkmlPkTkk Av Ykkgbkkck@klRTkk A\knak Ukl@OkkYk GoKm H CkZkk

ckvZkå ¢gR@Ykkg ZkQkkQkr Pkû^kTkng ^kk@g kk@ Dkkv\kTk A@Pkkv ckvZkå ¢k^kkv Æ^k

¢gPkYknrBk Qk^kkTkk ^kk@g kk@Tkk ¢XZkkbk ^kMv XkvRekkTk Uk|CkK A@v Gvå

Uk|èTk :—¢k ¢kPYkk bk^krek XkCk^kkTk Hv kkv Gv–¢v A¥ @mPkv?

§ûk@ :—Hv kkg bk^krek XkCk^kkTk Gvä Pkv kkv Ykk@kv ¢kPYkk Gv–¢vYk

%Zkkg Tkœm A@^kk HkZk PZkkg UkkvPkkTkm UkZkkrZkYkkg Pkkv bk^krekUkOkng TkQkmä

bk^krekUkOkng Pkkv #kl$Pkb^kXkk^kYkkg Gv; ¢vK\kv UkZkkrZk bkkYkv HkvZkv bk^krek Hv kkv

¢kPYkk ¢kv]BkkPkkv TkQkm UkOk b^kXkk^kbkTYknBk Qk¥Tkv H bk^krek Hv kk

¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk QkkZk Gvå Tkv ¢v @mPkv b^kbkTYknBk QkkZk PZkk@v H

bk^krekTkm Bk@m ¢kv]BkkOk QkkZk Gvå

XkkCk–3 ” “ 41

Uk|èTk :—¢kPYkk AkvTkv Acv kkv?

§ûk@ :—¢kPYkk bkgWkgSkm HvTkv #kgAk ©Lv Gv Pkv UkkvPkv ¢kPYkk H Gvå

#kgAk ©Lv Gv Pkv ¢kPYkkTkk ¢lbPkP^kYkkg ©Lv Gvå ¢kPYkk Tk ckvZk Pkkv #kgAk

AkvOk A@v? YkkKv Hv #kgAk A@v Gv Tkv Hv HkOkTkk@ Pkû^k Gv Pkv ¢kPYkk Gvå

#kgAk Akg¥ ¢k HM #k@m@Ykkg TkQkmä #kgAk A@Tkk<g Hv Pkû^k Gv Pkv FkwPkTZk

Gvä Pkv H ¢kPYkk Gvå

Uk|èTk :—¢PZkk@v Ykkvdk QkkZk?

§ûk@ :—Ykckl^kRvc dkvÒkYkkg ¢PZkk@v UkOk Æ^kkv Ykkvdk UkkYkv Gvå ¢k

dkvÒkv ¢PZkk@v Ukn<akkQkrTkm BkkYkmTkv Ak@Okv Ykkvdk Xk\kv Tk QkkZkä UkOk ¢gPk@Ykkg

¢kPYkkTkk bkYZkA~ ¢TknXk^kQkm ¢vYk Tkœm Qk¥ #kAv Gv Av c^kv ¢\UkAk]Ykkg

¢k ¢kPYkk bkgUkoOkr Ykn$Pk Qk#kvå bkYZkCR#krTkklRæUk YkkvdkTkkv YkkCkr ¢k Ak]v

Qk¥ #kAv Gvä PkvTkv YkkKv ¢gPk@Ykkg BkoWk êk^kOk–YkgQkTk Tkv b^kXkk^k Pk@VTkkv

¢XZkkbk Hkv¥¢vå

Uk|èTk :—¢TkklRTkk lYkQZkkÓlìÆ^kTkv bkYZkA~P^k A¥ CklPkYkkg QkkZk?

§ûk@ :—Fkk@v Zk CklPkYkkg Qk¥ #kAv; PkvYkkg Uk|QkYk §Uk#kYk bkYZkA~P^k

QkkZk Gvå bkkPkYkm Tk@AYkkg UkOk bkYZkA~P^k UkkYkm #kAv Gvå dkklZkA bkYZkA~P^kTkkv

Uk|k@gXk YkTknaZkCklPkYkkg H QkkZk Gvå

Uk|èTk :—¢kSZkklPYkAekkTk AkvTkv Acv kkZk?

§ûk@ :—¢kPYkkTkk ¢kêkZkv Hv ekkTk QkkZk PkvTkv ¢kSZkklPYkA ekkTk

Acv kkZkå ¢vTkk bkgbAk@ WkmHk Xk^kYkkg UkOk ¢kPYkkTkm bkkQkv H @cv Gvå

Uk|èTk :—lTks^kA\UkR#kk ^kBkPkv Hv ¢gPkYknrBk ekkTk §UkZkkvCk Gv Pkv

ekkTkTkng ekvZk ekkTk Gv Av ¢kTkgR?

§ûk@ :—Pkv ¢gPkYknrBk §UkZkkvCkTkng ekvZk ¢kBkkv ¢kPYkk Gv; ekkTk Tkv

¢kTkgR WkSkng PkvYkkg ¢XkvR ¢k^km HkZk Gv; Pkv ekkTkYkkg ¢kTkgRTkng ^kvRTk

^Zk$Pk Gvå


Uk|èTk :—¢kUk Uko krHTYkTkv YkkTkkv Gkv? Uko krHTYk A¥ @mPkv ¢TknXk^km

#kAkZk?

§ûk@ :—ck; ¢kPYkk ¢TkklR¢TkgPk Gv ¢vK\kv ¢k Ukcv\kkg WkmHk

Xk^kYkkg A>kkgA PkvTkng ¢lbPkP^k cPkngå ¢kPYkk A>kkg cPkkv—Pkv Xk\kv ARkFk Tk

HkOkv UkOk ¢vK\kkv Pkkv lTkOkrZk ckvZk H Av ¢k Ukcv\kkg ¢kPYkkTkng ¢lbPkP^k

A>kkgA cPkng Hå ¢v kkv Akv¥ lTkZkYk TkQkm Av HklPkbYk@OkekkTk QkkZk Pkkv H

¢kPYkekkTk QkkZkå Akv¥ATkv HklPkbYk@OkekkTk Tk ckvZk GPkkg ¢kPYkekkTk ckvZk;

Akv¥ATkv HklPkbYk@OkekkTk ckvZk GPkkg ¢kPYkekkTk Tk UkOk ckvZkå—Akv¥ATkv

WkgTkv bkkQkv ^kPkvr Gvå

j

✽ ¢k@kSkTkkTkkv §Pbkkc ✽

bkYZkA~P^kklRTkm ¢k@kSkTkkTkm Xkk^kTkk A@^kmä ¢k@kSkTkk Uk|PZkvTkkv

§Pbkkc ^kSkk@^kkvä ¢k@kSkA Æ^kkv Uk|PZkv WkcnYkkTkQkm Uk| kPkr kng—£PZkklR bk^kvr

Uk|Ak@Tkk §ÛYk ^kMv ¢kPYkkTkv ¢k@kSkTkkYkkg HkvM^kkv—¢v YknlTk¢kvTkng PkvYkH

êkk^kAkvTkng—bk^kvrTkng APkr Zk Gvå ¢k@kSkTkkTkv UkkYkv\kk Æ^kkvTkng R#krTk ¢Tkv

bkPbkgCk ¢k@kSkTkk Uk|PZkv §\\kkbk HCkkMv Gvå

XkkCk–3 ” “ 43

bkYZkCR#krTk YkkKv Uk|kUPk QkZkv\kkvbkYZkCR#krTk YkkKv Uk|kUPk QkZkv\kkvbkYZkCR#krTk YkkKv Uk|kUPk QkZkv\kkvbkYZkCR#krTk YkkKv Uk|kUPk QkZkv\kkvbkYZkCR#krTk YkkKv Uk|kUPk QkZkv\kkv

bkkvTkv@m ¢^kbk@bkkvTkv@m ¢^kbk@bkkvTkv@m ¢^kbk@bkkvTkv@m ¢^kbk@bkkvTkv@m ¢^kbk@

YkkvcTkk dkZkTkkv ¢YkkvDk §UkkZk

êkk^kOk^kR WkmHTkk Uk| kFkTkYkkg Ukoå Ckn<Rv kv YkkvcdkZkTkkv

¢Uko kr YkkCkr R#kkr Zkkvååååååå¢ckä Hv §UkkZk §\\kkbkQkm

bkkgXk]Pkkg UkOk YkkvcWkgSkTk Nm\kk UkM^kk YkkgMvååååååå¢Tkv HvTkng

ªMng ¢gPkYkrQkTk A@Pkkg dkOk^kk@Ykkg Ykkvc dkZk UkkYkv ¢v kkv

¢YkkvDk §UkkZk bkTPkkv¢v R#kkr Zkkv Gvå HCkPkYkkg DkOkkv H l^k@\k

Tkv DkOkkv H Rn\krXk ¢v kkv Hv bkYZkA~P^kklRTkkv YkkCkrä Pkv ¢k Ak]v

bkTPkkvTkk Uk|PkkUkv bknCkYk WkTZkkv Gvååååå¢v Bk@vBk@ YknYkndkn

Æ^kkvTkkg Akv¥ YkckTk bkR~XkkCZk Gvå ¢k^kkv ¢\kXZk ¢^kbk@

UkkYkmTkv bkgPkkvTkm GkZkkYkkg WkmHng WkSkng Xko\kmTkv ¢kUkOkv ¢kUkOkk

¢kPYklcPkTkk Uk|ZkPTkYkkg AlKWkü Qk¥¢vå

b^kXkk^kTkm bkTYknBkPkk ^kMv \kmTk Qk¥Tkvä YkkvcTkkv dkZk A@mTkv Hv¢kv

bk^krek ¢l@cgPk Uk@YkkPYkk QkZkkä PkvYkOkv §UkRv#kv\kkv YkkvcTkk Tkk#kTkkv §UkkZk

#kng Gv? Pkv ¢c{ ¢kFkkZkrRv k WkPkk^kv Gvå Ukcv\kkg ¢vYk WkPkk^Zkng Av

XkCk^kkTk ¢c‘PkRv kTkkv ¢kPYkk Ü^Zk–CknOk–UkZkkrZk ÒkOkvQkm #knü Gvä ¢vYkTkk

¢kPYkkTkk #knü Ü^Zk–CknOk–UkZkkrZkTkv ¢kv]BkmTkvä UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv PkvTkm

bkkQkv Ykv]^kPkkgä ekkTk ¢Tkv @kCkTkng XkvRekkTk Qk¥Tkvä b^kXkk^k ¢Tkv

Uk@Xkk^kTkng UkpQkœ@Ok Qk¥Tkvä ekkTkTkkv §UkZkkvCk ¢gPk@~b^kXkk^kYkkg ^k]v Gvä

PZkkg ¢vAkCk| QkPkkg CknOk–UkZkkrZkTkk XkvRTkkv ¢kêkZk UkOk GoKm HkZk Gvä Tkv

CknOkXkvRTkkv l^kA\Uk GoKmTkvä UkZkkrZk #knükPYkkYkkg ¢gPk\kmrTk QkkZk Gv; UkZkkrZk

¢gPk\kmrTk QkPkkg YkkvcTkkv dkZk QkkZk Gvå

I II I


¢v @mPkv XkCk^kkTk ¢c‘PkTkk ekkTk ÿk@k YkkvcTkk Tkk#kTkkv §UkkZk

WkPkk^Zkkv; c^kv ¢v H ^kkPk WkmHk Uk|Ak@v WkPkk^kv Gv PkvYkkg #kkïkTkk ekkTk

ÿk@k YkkvcTkk Tkk#kTkm @mPk WkPkk^kv Gv : Uk|QkYk Pkkv HvOkv Uk|QkYk

XkolYkAkYkkg CkYkTk AZkn‘ Gv ¢v kk Æ^kTkm ^kkPk Gvå bk^krekXkCk^kkTk Av kk

ckvZk? Ykk@kv ¢kPYkk Av kkv Gv? Ykk@k ¢kPYkkTkng b^kæUk bkYkÆTkv Ykk@v

Ykk<g lcPk A@^kng Gv—¢v^kng HvTkv \kdk ckvZk Pkv Æ^k YkkvcTkk Tkk#kTkv YkkKv

#kkïkTkkv ¢XZkkbk A>kk Uk|Ak@v A@v? Pkv WkPkk^kv Gvå Pkv Æ^k bk^krekkvUkek

¢v kk Ü^ZkêknPkTkv Uk|kUPk A@mTkvä ¢vK\kv Av XkCk^kkTkTkk Acv\kk bkkFkk

¢kCkYk Av kk ckvZk PkvTkkv lTkOkrZk A@mTkvä UkGm PkvYkkg H ¿mMk A@v

Gvååååå¢vK\kv ¢kCkYkYkkg XkCk^kkTkv #kng Aõk‹g Gv—PkvTkk lTkOkrZk YkkKv bkPkPk

¢gPk@YkgQkTk A@v Gvå Ü^ZkêknPkTkk ^kkFZkæUk #knü¢kPYkk Av kkv Gv PkvTkng

zFkPkTk–YkTkTk A@^kng—¢vTkng H TkkYk Ü^ZkêknPkYkkg ¿mMk Gvå

Ü^ZkêknPkTkk @cbZkTkk ªMk l^kFkk@Ykkg ©Pk@v PZkkg YknYkndknTkv ¢vYk

QkkZk Av ¢kck! ¢kYkkg ¢k^km CkgXkm@Pkk Gv!! @kHk UkCk SkkvPkkv ckvZk

Tkv Hv YkHk ¢k^kv—¢vTkk A@Pkkg êknPkTkk bkodYk @cbZkkvTkk §Av\kYkkg Hv

YkHk ¢k^kv—Pkv Pkkv HCkPkTkm HnRm HkPkTkm Gvå êknPkTkk @cbZkTkk

zFkPkTkTkkv @bk ^kSkPkkg HCkPkTkk l^kakZkkvTkkv @bk ©Mm HkZk Gvå ¢ckvä

êknPkekkTkTkk ¢QkrTkk zFkPkTk ^kMv YkkvcTkm CkkgL PkoKm HkZk Gvå êknPkTkng

@cbZk %Zkkg BZkk\kYkkg ¢k^Zkng Av ¢ckv ¢k Pkkv lFkRkTkgR b^kXkk^kYkkg

b^kbkTYknBkPkk A@k^kv Gvåååååå^kkc! XkCk^kkTkTkm ^kkOkm! ^kkcä lRCkgWk@

bkgPkkv!—¢v Pkkv HkOkv §Uk@Qkm lbküXkCk^kkTk ©PkZkkr! ¢ckä

Xkk^kz\kCkm lRCkgWk@ bkgPkYknlTk¢kv!—¢v Pkkv ¢kUkOkk Uk@Ykvëk@

Gvä ¢v Pkkv XkCk^kkTk Gvå XkCk^kkTk êkm AngRAngRkFkkZkrä

Uko%ZkUkkRb^kkYkmä Sk@bkvTkb^kkYkmä ^km@bkvTkb^kkYkmä lHTkbkvTkb^kkYkmä

TkvlYkFkgÜlbkükTPk-Fk¿^kPkmrä bkYkTPkXkÜb^kkYkmä ¢YkpPkFkgÜb^kkYkmä

UkÚUk|Xkb^kkYkmä ¢A\kgAb^kkYkmä l^kÛkTkgRb^kkYkmä §Ykkb^kkYkmä

AksPkAvZkb^kkYkm ¢v WkSkkZk bkTPkkv¢v ¢\kkwlAA AkYk AZkk‘ Gvå

XkkCk–3 ” “ 45

¢ck! bk^krekTkm ^kkOkm ¢Tkv bkTPkkvTkm ^kkOkm FkwPkTZk#kl$PkTkk

@cbZkkv Bkkv\kmTkv ¢kPYkb^kXkk^kTkm bkTYknBkPkk A@k^kv Gvå ¢v km ^kkOkmTkv

¢kv]BkmTkv PkvYkkg ¿mMk A@Pkkgä PkvTkng zFkPkTk–YkTkTk A@Pkkg ekkTkTkk l^kl#kì

bkgbAk@ ^kMv ¢kTkgRTkm bVo@Okk QkkZk Gvå ¢kTkgRTkk Vo^kk@k VoKv Gvä

¢kTkgRTkk I@k I@v Gvå Hn¢kvä ¢k êknPkekkTkTkm ¿mMkTkkv \kkvAkvûk@

¢kTkgR! cÆ êknPkTkkv UkOk HvTkv lTkOkrZk Tk ckvZk Pkv #kvYkkg ¿mMk A@#kv?

¢c{ Pkkv HvOkv XkolYkAkYkkg CkYkTk AZkn‘ Gv ¢vK\kv Rv^k–Ckn<–#kkïk Av kk

ckvZk PkvTkm Ag¥A ¢kv]BkkOk A@m Gv Pkv Æ^k A¥ @mPkv ¢kCk] ^kSkv Gv

Tkv A¥ @mPkv YkkvcTkkv Tkk#k A@mTkv bkYZkA~P^k Uk|CkK A@v Gv–PkvTkm ¢k ^kkPk

Gvå Ü^ZkêknPkYkkg XkCk^kkTkv ¢v km ^kkPk A@m Gv Av HvTkk ¢XZkkbkQkm

¢kTkgRTkk Vo^kk@k GoKv! XkCk^kkTk ¢kPYkkYkkg ¢kTkgRTkng bk@kv^k@ XkZkn‘ Gvä

PkvTkm bkTYknBkPkkTkk ¢XZkkbkQkm ¢vAkCk|Pkk ^kMv ¢kTkgRTkk Vo kk@k VoKv Gvå

¢TknXkolPkYkkg ¢kTkgRTkk I@k FkwPkTZkbk@kv k@YkkgQkm ^kcv Gvå

¢kFkkZkrRv^kv Aõk‹g cPkng Av cv Xk^Zk êkkvPkk! Pkng ¢Ykk@k lTkH

^kwXk^kTkm–b^kkTknXk^kTkm ¢k ^kkPkTkv Pkk@k b^kbkg kvRTk–Uk|PZkdkQkm Uk|YkkOk

A@Hvå ¢vAP^kb^kXkk^kTkkv ¢XZkkbk A@Pkkg ¢gPk@Ykkg b^kbkTYknBk b^kbkg kvRTk

HkCZkng PZkk@v Pkv Æ^k Ü^ZkêknPkTkk @cbZkTkv UkkYZkkvå %Zkkg ¢v kng @cbZk

UkkYZkkv PZkkg ¢gPk@Tkm ¢TknXkolPkYkkg ¢kTkgRTkk I@Okkg I@^kk

YkkgM>kkgåååååå#kkïkTkk ¢XZkkbkQkmä PkvTkk bkgbAk@Qkm l^kl#kì b^kbkg kvRTk

#kl$PkæUk bkgUkRk Uk|CkK A@mTkvä ¢kTkgRTkk Vo kk@k bklcPk Uk|PZkdkklR

Uk|YkkOkQkm ZkQkkQkr ^kbPknb^kæUk HkOkPkkg YkkvcTkkv dkZk QkkZk Gvå ¢ckvä

YkkvcTkk Tkk#kTkkv ¢YkkvDk §UkkZk—ARm lTkaV] Tk HkZk ¢v kkv ¢V@

§UkkZk bkgPkkv¢v Uk|lbkü AZkkvr Gvå

l^kA\Uk l^kTkkTkm ekkTkTkm ^kvRTkk Av km Gv—PkvTkng ¢gPk\krdk A@^kng PkvTkng

TkkYk Xkk^kêknPkTkng \kdk Gvå @kCkTkm ¢Ukvdkk GkvMmTkv b^kTkng \kdk A@Pkkg

Xkk^kêknPk Bkm\kv Gvä Tkv Pkv Xkk^kêknPkYkkg ¢kTkgRTkk Vo kk@k Gvå Uk|PZkdk

bklcPk Uk@kvdk Uk|YkkOk ckvZk Pkkv Pkv UkOk ¢kPYkkTkv ZkQkkQkr HkOkv Gvå


Uk|PZkdkTkm ¢Ukvdkk ^kCk@Tkng ¢vA\kng Uk@kvdkekkTk Pkkv Uk@k^k\kgWkm Gvä Pkv

¢kPYkkTkng ZkQkkQkr bkg kvRTk A@m #kAPkng TkQkmå ¢kPYkk Pk@V IoAmTkv Uk|PZkdk

QkZkv\kng ekkTkä ¢Tkv PkvTkm bkkQkv ¢l^k<ü ¢v^kng Uk@kvdkUk|YkkOkä PkvTkkQkm

¢kPYkkTkv HkOkPkkg ¢gPk@Qkm ¢kTkgRTkkg I@Okkg ^kcv Gvä—¢k bkYZkCR#krTk

Uk|kUPk A@^kkTkkv Tkv YkkvcTkkv Tkk#k A@^kkTkkv ¢YkkvDk §UkkZk Gvå

¢l@cgPkXkCk^kkTkTkk ¢kPYkkTkv HkOkmTkvä Pkv kng H UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkng

b^kæUk ¢kv]BkPkkgä ekkTkUkZkkrZk ¢gPk\kmrTk Qk¥Tkv bkYZkCR#krTk QkkZk Gv Tkv

YkkvcTkkv dkZk QkkZk GvåååååUkGm PkvYkkg H \kmTk QkPkkg UkoOkr #knükPYkkTkm

Uk|klUPk QkkZk Gv Tkv bk^kr YkkvcTkkv Tkk#k QkkZk Gvå—WkSkkZk PkmQk‘A@

XkCk^kgPkkv ¢Tkv YknlTk^k@kv ¢k H ¢vA §UkkZkQkm YkkvcTkkv Tkk#k A@mTkv

Yknl$Pk UkkYZkkååååååååTkv PkvYkTkm ^kkOkm ÿk@k HCkPkTkv UkOk ¢k ¢vA H

YkkCkr §UkRv#Zkkvå ¢k ¢vA H YkkCkr Gv Tkv WkmHkv YkkCkr TkQkm—¢vYk

Ukcv\kkg Aõk‹g cPkng; Tkv ¢c{ CkkQkk 86Ykkg Aõk‹g Av bkYZkA~Uk|Ak@v êknPkTkk

¢XZkkbkQkmä PkvYkkg ¿mMk A@Pkkg PkvTkk bkgbAk@Qkm l^kl#kì ekkTkbkg kvRTkTkm

#kl$PkæUk bkgUkRk Uk|CkK A@Pkkgä ¢kTkgRTkk §R~XkvR bklcPk Xkk^kêknPkekkTk

^kMv ^kbPknb^kæUk HkOkPkkg YkkvcTkkv Tkk#k QkkZk Gvå ¢k @mPkv Xkk^kekkTkTkk

¢^k\kgWkTk ^kMv ÓN Ukl@OkkYkQkm Ü^ZkêknPkTkkv bkYZkA~ ¢XZkkbk Pkv

YkkvcdkZkTkkv §UkkZk Gvå—¢kQkm ¢vYk Tk bkYkH^kng Av Ukcv\kkg Aõkkv cPkkv

Pkv §UkkZk ¢Tkv ¢c{ Aõkkv Pkv §UkkZk HnRk Uk|Ak@Tkkv Gv; Akg¥ HnRk HnRk

Wkv §UkkZkkv TkQkmå ¢vA H Uk|Ak@Tkkv §UkkZk Gvä Pkv HnRm HnRm #kw\kmQkm

bkYkHk^Zkkv Gvå ¢l@cgPkRv kTkng b^kæUk ¢kv]Bk^kk HkZk Pkkv PkvYkkg ¢kCkYkTkkv

¢XZkkbk ¢k^km H HkZk Gvä AvYk Av ¢kCkYk ^kCk@ ¢l@cgPkTkng b^kæUk

A>kkgQkm HkOk#kv? ¢Tkv bkYZkA~ Ü^ZkêknPkTkkv ¢XZkkbk A@^kkYkkg UkOk

bk^krekTkm ¢kv]BkkOk XkvCkm ¢k^kv H Gvä AvYk Av ¢kCkYkTkk Yko] Uk|OkvPkk

Pkkv bk^krek ¢l@cgPkRv k Gvä PkvYkTkm ¢kv]BkkOk l^kTkk ¢kCkYkTkm ¢kv]BkkOk

QkkZk Tklcå

c^kv ¢v @mPkv ¢l@cgPkTkm ¢kv]BkkOk ^kMv Av ¢kCkYkTkk bkYZkA~

XkkCk–3 ” “ 47

¢XZkkbk ^kMv %Zkk@v b^kbkTYknBkekkTkQkm ¢kPYkkTkk b^kæUkTkkv lTkOkrZk A@v

PZkk@v H YkkvcTkkv Tkk#k QkkZk Gvå ¢vK\kv WkgTkv #kw\kmYkkg YkkvcTkk Tkk#kTkkv

Yko] §UkkZk Pkkv ¢k H Gv Av #knü FkvPkTkkQkm ^ZkkUPk ¢v kk Ü^Zk–CknOk

–UkZkkrZkb^kæUk #knü ¢kPYkkYkkg b^kbkTYknBk Qk^kngå ¢c{ ¢vA\kk #kkïkTkk

¢XZkkbkTkm ^kkPk TkQkm A@mä UkOk &Xkk^kêknPkTkk ¢^k\kgWkTk ^kMv ÓN A@v\kk

Ukl@OkkYkQkm bkYZkA~ Uk|Ak@v ¢XZkkbk" A@^kkTkng Aõk‹g Gvå Xkk^kêknPk PZkk@v H

QkkZk Av %Zkk@v Ü^ZkêknPkTkk ^kkFZkæUk #knü¢kPYkk Pk@V ekkTkTkkv InAk^k

QkkZkå—¢k^kk Uk|Ak@Tkk ÓN ¢XZkkbkQkm ¢^k#Zk bkYZkCR#krTk QkkZk Gvå

¢v kk bkYZkA~P^kbkkSkA bkTPkkvTkv TkYkbAk@ ckvå

O


¢kPYkkTkv bkkSk^kkTkm @mPk¢kPYkkTkv bkkSk^kkTkm @mPk¢kPYkkTkv bkkSk^kkTkm @mPk¢kPYkkTkv bkkSk^kkTkm @mPk¢kPYkkTkv bkkSk^kkTkm @mPk

YknYkndknTkkv YkgCk\k ¢lXkUk|kZk

R#krTk–ekkTk–Fkkl@Òk ^kMv ¢kPYkkTkm ¢k@kSkTkkQkm H lbklü QkkZk Gvä

¢v lbk^kkZk WkmÆ @mPkv lbklü QkPkm TkQkmä YkkKv R#krTk–ekkTk–Fkkl@Òk ^kMv

¢kPYkkTkm §UkkbkTkk A@^km—¢v YkkvdkkQkmr Æ^kTkng Uk|ZkkvHTk Gvå FkwPkTZkTkm

Uk|klUPk A@^km–¢v H HvTkkv YkgCk\k ¢lXkUk|kZk Gvä ¢v^kkv YkkvdkkQkmr Æ^k

Yknl$PkTkv YkkKv Uk|QkYk Pkkv ekkTkb^kæUk ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@mTkv PkvTkm êkük

A@v Gvå ¢k FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkk H cng Gngä Tkv PkvTkk bkv kTkQkm UkoOkr bknBkæUk

YkkvdkTkm Uk|klUPk Qk#kvå ¢k^km lTk:#kgAêkükUko krA PkvYkkg \kmTkPkk Qk¥ #kAv Gvå

YkkvdkTkk XkOkAk@k ^kCkkMPkkv Hv l#kaZk ¢k^Zkkv Gv Pkv YkgCk\k¢lXkUk|kZk^kk]kv

l#kaZk bk^kr Uk|Ak@v Uk|ZkPTk ^kMv ¢kPYkkTkv HkOkv Gvä êkük A@v Gv Tkv UkGm

PkvYkkg L@^kkTkkv §ÛYk A@v Gvå PkvTkv GoKAk@kTkm H ^kkPk CkYkv Gvå êk^kOkYkkgä

YkTkTkYkkgä #kkïkTkk UkLTkYkkg bk^krÒk Pkv GoKAk@kTkm H ^kkPk #kkvSkv Gvå Ukcv\km

^kkPk ¢v Gv Av ¢kPYkkTkv HkOk^kkvä %Zkkg ^kkbPkl^kA ekkTk AZkn‘ PZkkg &&¢k^kkv

¢kPYkk cng""—¢v km lTk:#kgA êkük UkOk Qk¥å ¢k^kk êkük–ekkTk A@Tkk@Tkv

@kCkTkkv ¢lXkUk|kZk TkQkmä bkgbkk@Tkkv ¢lXkUk|kZk TkQkmä ¢vA YkkÒk FkwPkTZkTkm

Uk|klUPkTkkv H YkgCk\k¢lXkUk|kZk Gvä WkgSkTkQkm GoKAk@kTkkv H ¢lXkUk|kZk Gvå

HvYk SkTkTkm Uk|klUPkTkkv ¢lXk\kkakm @kHkTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkm êkük A@mTkv DkOkk

§ÛYkUko krA PkvTkng bkv kTk A@mTkv PkvTkv @mI^kv Gvä l^kTkZkQkm–Xkl$PkQkm–ekkTkQkm

bk^kr Uk|Ak@v bkv kk A@mTkv @kHkTkv @mI^kmTkv Uk|bkTTk A@v Gv PkvYk YkkvdkkQkmrÆ^k

¢gPkYknrBk Uk|ZkPTk ^kMv Uk|QkYk Pkkv ¢kPYkkTkv HkOkv Gvä ¢Tkv êkük A@v Gv; ekkTk

^kMv Hv ¢kPYkkTkm ¢TknXkolPk Qk¥ Pkv ¢TknXkolPk H cng Gng—¢vYk

¢kPYkekkTkUko krA Uk|PkmlPk A@v Gvä ¢Tkv UkGm Pkv ¢kPYkb^kæUkYkkg H \kmTk

Qk¥Tkv ¢kPYkkTkv bkkSkv Gvå–¢kPYkkTkv bkkSk^kkTkm ¢k @mPk Gvå

¢kWkk\kCkkvUkk\k–Wkk]AQkm YkkgMmTkv ^kpü bkkwTkv ¢k ¢kPYkk ekkTkb^kæUkv

vuxw

XkkCk–3 ” “ 49

H ¢TknXk^kYkkg ¢k^kPkkv ckv kk GPkkgä XkvRekkTkTkk ¢Xkk^kTkv \kmSkv ¢ekkTkm

Æ^k PkvTkv @kCk bkkQkv ¢vAYkvA ¢TknXk^kv Gvä ¢kPYkkTkv @kCkYkZk YkkTkmTkv

@kCk^kk]kv H ¢TknXk^kv Gvä PkvQkm PkvTkv ¢kPYkekkTkä bkYZkCR#krTk Av Fkkl@Òk

§RZk UkkYkPkng TkQkmå ¢v @mPkv PkvTkv ¢kPYkkTkm lbklü QkPkm TkQkmå ekkTkm SkYkkrPYkk

bkYZkA~ ¢lXkUk|kZk ^kMv ¢kPYkkTkv @kCkQkm lXkTTk ¢TknXk^kv Gv; ¢k^kk ¢TknXk^k

l^kTkk Akv¥ @mPkv ¢kPYkkTkm lbklü QkPkm TkQkmå YkkKv Ukcv\kkg ¢gPkYknrBk Ukn<akkQkr

^kMv ¢kPYkkTkv bkYZkA~ Uk|Ak@v HkOkmTkvä PkvTkng êkükTk A@^kngä ¢Tkv PkvTkkv ¢TknXk^k

A@^kkvå–¢k^kkv XkCk^kkTk bkgPkkvTkkv YkgCk\k ¢k#kZk Gv; ekkTkb^kXkk^kTkm bkv kk–§UkkbkTkk–¢k@kSkTkk A@^kkTkkv §UkRv#k Gvå UkZkkrZkTkv %Zkk@v ¢gPkYknrBk A@mTkv

ekkTkb^kXkk^k bkkQkv ¢vAkAk@ A@v Tkv @kCkQkm HnRkv UkMmTkv ekkTkTkv ¢TknXk^kv

PZkk@v ekkTkTkm §UkkbkTkk A@m Acv kkZkå ¢kPYkk ekkTkb^kXkk^km ckv kk GPkkg

ekkTkTkm ¢k^km §UkkbkTkk PkvOkv Uko kvr ¢vA dkOk UkOk A@m TkQkmä @kCkYkkg PkTYkZk

Qk¥Tkv ¢ekkTkTkv H bkv Zkng Gvä ¢TkkPYkkTkm H bkv kk A@m Gvå ekkTkTkm bkv kk

Pkkv PZkk@v QkkZk Av %Zkk@v ¢gPk@Ykkg @kCkQkm HnRkv UkMmä ekkTkb^kXkk^kTkv

¢kv]Bkmä êkükYkkg Tkv ¢TknXk^kYkkg \Zkvå YknYkndknTkkv YkgCk\k ¢lXkUk|kZk ¢Tkv

YkgCk\kAkYkTkk ¢v Gv Av @kCkQkm lXkTTk ekkTkb^kXkk^km ¢kPYkkTkv bkRkZk bkv k^kkv

¢vK\kv Av lTk@gPk@–bkPkPk ¢TknXk^k^kkvå ¢k H lbklüTkkv UkgQk Gvå ¢kFkkZkrRv k

Acv Gv Av ¢Ykv ¢kPYkkTkv lTk@gPk@ FkwPkTZkb^kæUkv ¢TknXk^km¢v Gm¢v ¢Tkv

WkmHk Hv bkYZkCÓlì¢kv Gv Pkv¢kv UkOk lTk@gPk@ PkvTkv ¢TknXk^kv Gv ¢Tkv cv

YknYkndkn Æ^kkv! PkYkv UkOk ¢kPYkkTkv bk^kr Uk|ZkPTkQkm HkOkmä êkükYkkg \k¥ä PkvTkkv

¢TknXk^k A@kvå

I


¢kPYkkTkm SkCk#k¢kPYkkTkm SkCk#k¢kPYkkTkm SkCk#k¢kPYkkTkm SkCk#k¢kPYkkTkm SkCk#k

HvTkv ¢kPYkkTkm Bk@m SkCk#k HkCkv Pkv Æ^kTkm R#kk Av km ckvZk? Pkv

bkYkHk^kPkkg ¢vA^kk@ Ckn<Rv kv Aõk‹g cPkng Av : ¢kPYkkQkmrTkv bkYZkCR#krTk Ukcv\kkg

b^kXkk^k bkYkH^kk YkkKv ¢vK\kkv Pkm^k| @bk ckvZk Av ekkTkm UkkbkvQkm b^kXkk^k

bkkgXk]Pkkg H Pkv Ck|cOk Qk¥Tkv ¢gR@Ykkg ©Pk@m HkZkååååå¢kPYkkYkkg Ukl@OkYkm

HkZkååååååå&¢ckv! Ykk@kv ¢k^kkv b^kXkk^k Ckn<¢v WkPkk^Zkkv" ¢vYk Ckn<Tkkv

§UkRv#k LvL ¢kPYkkYkkg bUk#kmr HkZkå

HvYk Akv@k DkMk §Uk@ UkkOkmTkng KmUkng UkMPkkg H Pkv Fkobkm \Zkv Gvä ¢Qk^kk

SkCkSkCkPkk \kkvNk §Uk@ UkkOkmTkng KmUkng UkMPkkg H Pkv Fkobkm \Zkv Gvä PkvYk HvTkv

Pkm^k| ¢kPYklHekkbkk HkCkm GvåååååååTkv Hv Rn:BkQkm ¢lPk bkgPkUPk Gv ¢v kk

¢kPYkkQkmr Æ^kTkv êkmCkn< UkkbkvQkm ¢kPYk#kkglPkTkkv §UkRv#k Yk]Pkkg H Pkv PkvTkv

Fkobkm \Zkv Gv ¢vK\kv Av Pk@Pk H Pkv §UkRv#kTkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkYkkg Ukl@OkYkk^km

Ûv Gvå

¢kPYkkQkmrTkv b^kXkk^kTkm lHekkbkk ¢Tkv IgBkTkk ¢v km §Ck| ckvZk Av

&b^kXkk^k" bkkgXk]Pkkg Pkkv ñRZkYkkg bkkxbk@^kK ©Pk@m HkZkåååååå¢@v!

&b^kXkk^k" AcmTkv ekkTkm #kng WkPkk^k^kk YkkgCkv Gv? ¢vTkng H Ykk@v Ck|cOk A@^kng

Gv–¢kYk æg kkKv æg kkKv b^kXkk^k Uk|PZkvTkkv §Pbkkc HkCkv Tkv Ukl@OklPkTkkv ^kvCk

b^k Pk@V ^k]vå ¢v kkv Ukn<akkQkr §UkkMv Av b^kXkk^k Uk|kUPk AZkvr H GoKAkvå

b^kXkk^kTkm Uk|klUPk Tk QkkZk PZkkg bknSkm PkvTkv FkvTk Tk UkMvå

—¢k^km R#kk QkkZk PZkk@v ¢kPYkkTkm Bk@m SkCk#k Acv kkZkä Tkv ¢v km

R#kk^kk]kv Æ^k ¢gPk@Ukl@OklPkYkkg ¢kPYkkTkv Uk|kUPk A@mTkv H HgUkv; %Zkkg bknSkm

¢v kng ¢gPk@ Ukl@OkYkTk Tk QkkZk PZkkg bknSkm UkkvPkkTkk ¢kPYkkQkrTkm AFkk#k

bkYkÆTkvä BkoWk H ¢gPk@#kkvSk A@mTkv ¢kPYkkQkrTkm §Ck|Pkk A@vå

❁

XkkCk–3 ” “ 51

¢TknXk^k YkkKv l#kaZkTkkv YkgCk] ßYkgCk¢TknXk^k YkkKv l#kaZkTkkv YkgCk] ßYkgCk¢TknXk^k YkkKv l#kaZkTkkv YkgCk] ßYkgCk¢TknXk^k YkkKv l#kaZkTkkv YkgCk] ßYkgCk¢TknXk^k YkkKv l#kaZkTkkv YkgCk] ßYkgCk

¢TknXk^k YkkKvTkk YkgCk]–§YkgCkQkm l#kaZk Uk|èTk A@v Gv :

XkCk^kkTk! UkdkklPk¿kTPkTkng #kng b^kæUk Gv? UkdkklPk¿kTPk Æ^k Av kkv ckvZk?

PkvTkm ¢TknXkolPk Av^km ckvZk? Hn¢kvä lTks^kA\Uk ¢kTkgRTkk ¢TknXk^k YkkKv

l#kaZkTkv YkgCk] §YkgCk ©L>kkv Gvååååååå¢k^kk ¢TknXk^kTkk §YkgCkUko krA

Uk|èTk ©L>kkv Gv Pkv Uk|èTk UkOk YkgCk] GvååååååCkn< §Uk@ ¢PZkgPk ¢kbQkk

Gv Tkv ¢TknXk^kTkm §PAgLk Gvååååååå¢TknXk^kTkk AkgLv ¢k^kmTkv Ckn<Tkv UkoGv

Gv Av Uk|Xkkv! lTks^kA\Uk ¢TknXk^kTkng b^kæUk #kng Gv Tkv ¢TknXk^kTkm @mPk

#kng Gv? UkdkklPk¿kTPk Qk^kk YkkKvTkk lATkk@v ©Xkkv Gv—¢v^kk l#kaZkTkng

ñRZk UkOk YkgCk] Gv Tkv Pkv ¢k^kkv ¢TknXk^k YkkKvTkkv YkgCk] Uk|èTk UkoGv

Gvå PkvTkk §ûk@Ykkg ¢kFkkZkrRv k 143Ykm CkkQkkYkkg lTks^kA\Uk ¢TknXk^kTkng

b^kæUk WkPkk^kv Gv :—

TkZkÿZk AQkTk HkOkv H Av k] bkYkZkYkkg Uk|lPkWkü Hvä

TkZkUkdk Ag¥ UkOk Tk^k Ck|cv TkZkUkdkQkm Ukl@cmTk Pkvå

Hn¢kvä ¢k Ykck §ûkYk CkkQkk Gvå bkYZkA~ êknPkekkTkmTkv ¢TknXk^k

KkOkv Av k]m XkCk^kkTkTkm bkkQkv Ykv]^Zkk Gvå FkkvQkk CknOkbQkkTkTkk SkYkkrPYkk

UkOk ¢TknXk^kAk]v Av k]m XkCk^kkTk Hv kk UkdkklPk¿kTPk Gv : HvYk Av k]m

XkCk^kkTk Akv¥ l^kA\Uk A@Pkk TkQkm PkvYk êknPkekkTkmSkYkkrPYkk UkOk Akv¥

l^kA\UkTkv §UkZkkvCk bkkQkv ¢vAYkvA A@Pkk TkQkmå

¢ckä ¢k^km ¢TknXkolPkYkkg Av kk ¢kTkgRTkk #kv@Mk ¢k^kv Gvä PkvTkv

SkYkmr H HkOkv Gvå SkYkkrPYkk ¢TknXkolPkYkkg lFkRkTkgRPkû^kTkv H Ck|cv Gvä

l^kA\UkYkkÒkTkv Ck|cPkk TkQkmä Av k] HkOkv H Gvå &l^kA\UkTkv HkOkv Gv"—¢vYk Aõk‹gä Uk@gPkn ¢TknXk^kTkk Ak]v Akg¥ l^kA\Uk Pk@V §UkZkkvCk TkQkm;

§UkZkkvCkTkv l^kA\UkQkm HnRkv H ¢TknXk^kv Gvä Pkv §UkZkkvCkTkm bkkQkv

� ��


l^kA\UkTkv ¢vAYkvA H@k UkOk TkQkm A@Pkkä YkkKv ¢vYk Aõk‹g Av l^kA\UkTkv

HkOkv Gv UkOk Ck|cOk A@Pkk TkQkmå

FkwPkTZkTkm #kkglPkTkkv b^kkR HvYkkg Tk ¢k^kv PkvTkkQkm #kng Uk|ZkkvHTk Gv?

Uk@Qkm Pkkv ¢kPYkkTkk Uk|ZkkvHTkTkm Akg¥ lbklü QkPkm TkQkmä Wkck@Tkk

@kCkQkm UkOk Akg¥ Uk|ZkkvHTk lbkü QkPkng TkQkmä Tkv ¢gR@ &cng #knü Gng"

£PZkklR l^kA\Ukkv ^kMv UkOk FkwPkTZkTkk ¢TknXk^kTkng Uk|ZkkvHTk lbkü QkPkng

TkQkmå SkYkkrPYkk bkYkbPk l^kA\UkkvTkk UkdkTkv ¢kv]gCkmTkv FkwPkTZkTkv ¢TknXk^kv

Gv–PkvTkng ¢k ^kOkrTk Gvå HvYk XkCk^kkTk Av k]ekkTkm Uk@YkkPYkk Av k]ekkTk

^kMv bkYkbPk TkZkUkdkkvTkv YkkÒk HkOkv H Gvä UkOk UkkvPkkYkkg Pkv TkZkUkdkTkk

l^kA\UkkvTkv H@k UkOk Ck|cPkk TkQkmä PkvYk êknPkekkTkmTkv b^kbkTYknBkPkkYkkg

b^kXkk^kTkk H Ck|cOkTkkv §Pbkkc Gvä Tkv l^kA\UkTkk Ck|cOkTkkv §Pbkkc

GoKm CkZkkv Gv; Av k]m XkCk^kkTk Pkkv êknPkekkTkTkm XkolYkAkTkv H ¢kv]gCkm

CkZkk Gv ¢vK\kv PkvYkTkv l^kA\UkTkkv ¢^kAk#k H TkQkmä Tkv êknPkekkTkmTkv Hkv

Av êknPkekkTkTkm XkolYkAk Gv Pkkv UkOk Pkv XkolYkAkYkkg ©LPkk l^kA\UkTkk

Ck|cOkTkkv §Pbkkc GoKm CkZkkv Gvä ekkTk l^kA\UkTkk ¢kêkZkQkm GoKmTkv

b^kXkk^kTkk ¢kêkZkYkkg ^k»Zkng Gvå XkCk^kkTk bk^krekRv k bkRkZk l^kekkTkDkTk

QkZkk Gvä Tkv êknPkekkTkm UkOk ¢TknXk^kAk]v l^kekkTkDkTk Gvä PkvQkm Pkv UkOk

UkdkklPk¿kTPk Gv; êknPkekkTkmTkm ¢k^km ¢kPYkR#kk ckvZk Gvä Pkv H

bkYZkCR#krTk ¢Tkv bkYZkCekkTk Gvå

Xkk¥ä lTklYkûkTkk ¢kêkZkQkm \kkXk QkkZk ¢v ^kkPk Pkkv A>kkgZk @cmä

UkOk #kkgPk@bkTkk zUkM FkwPkTZkTkv ¢gR@Tkk #knüTkZkTkk l^kA\UkTkk ¢kêkZkv

UkOk zAlFkPk~ \kkXk TkQkmå bkkdkkPk~ FkwPkTZkTkv XkvK^kkTkk @bPkk ¢gPk@Ykkg

Akv¥ HnRk Gvå FkwPkTZkb^kæUkYkkg ¢kæN Qk¥Tkv #kkgPk@bkTkk ^kvRTkTkm

R#kkYkkg Akv¥ l^kA\UkTkkv Ukdk @cvPkkv TkQkmä ¢vTkng TkkYk UkdkklPk¿kTPk

–bkYkZkbkk@ Gv; Pkv H lTks^kA\Uk Uk|PkmPkæUkv Ukl@OkYkv\kkv Uk@Yk–¢kPYkk

Gvä Pkv H ekkTkXkk^kv Ukl@OkYZkkv ckv kkQkm ekkTk¢kPYkk Gvå Pkv l^kA\UkQkm

lXkTTk FkwPkTZk%ZkkvlPkæUk Gvä PkvTkk ¢TknXk^kYkkg XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm

XkkCk–3 ” “ 53

Uk|lbklü Gv; l^kA\UkYkkg ¢kPYkkTkm Uk|lbklü Tk cPkmä PkvYkkg Pkkv ¢kAn]Pkk

cPkmä Tkv ¢gPk@Tkk lTks^kA\Uk ¢TknXk^kYkkg ¢kPYkkTkm Uk|lbklü Qk¥ Gvå

¢k^km ¢TknXkolPkb^kæUk #knü¢kPYkk Gvä Pkv H bkYkZkbkk@ Gvå

¢ckvä Ukcv\kkg FkwPkTZkTkk ¢TknXk^kTkm ¢k @mPk Wk@kWk@ \kdkYkkg

\k¥Tkv ÓN lTkOkrZk A@^kkv Hkv¥¢vå YkkCkrTkkv bkkFkkv lTkOkrZk UkOk Tk A@v

PkvTkv ¢TknXk^k A>kkgQkm QkkZk? \kdk A@mTkv Uk|ZkkvCk A@Pkkg Ukl@OkYkTk QkkZk;

¢k ¢vA H ¢TknXk^kTkm @mPk Gvä WkmÆ Akv¥ @mPk TkQkmå ¢TkklRQkm

Tk UkkYkv\kkv ckvZk Pkv ¢k @mPkQkm H bkYZkCR#krTk UkkYkv Gvå ¢k @mPkQkm

Tk@AYkkg UkOk Æ^k bkYZkCR#krTk UkkYkv Gvä b^kCkrYkkgä YkTknaZkYkkg Av

lPkZk‘FkYkkg UkOk ¢k H @mPkQkm bkYZkCR#krTk ¢Tkv ¢kPYk¢TknXk^k UkYkkZk

Gvå Tk@A–b^kCkr ^kCkv@vYkkg HklPkbYk@Ok ^kCkv@vTkv bkYZkA~P^kUk|klUPkTkkg Ak@Okkv

Aõkkg Gv Pkv §UkFkk@Qkm Gvä UkOk Pkv lTkZkYkQkm Ak@Ok TkQkmå ¢@vä

l^kA\Uk UkOk bkkSkTk TkQkmä Pkkv UkGm Wkck@Tkk AZkk bkkSkTk \kv kk Gv?

&&cng #knü Uk@YkkPYkk bklFFkRkTkgR Gng""—¢v kkv l^kA\Uk UkOk Bk@vBk@

Uk@\kdkm–Uk@kêkZkm Xkk^k Gvä Pkv UkOk ¢TknXk^kTkng bkkSkTk TkQkmå êknPkekkTkTkv

b^kbkTYknBk A@^kng Pkv H ¢vA ¢TknXk^kTkng bkkSkTk Gvå l^kA\UkkPkmPk Qk¥Tkv

FkwPkTZkTkng b^kbkg kvRTk A@v PZkk@v êknPkekkTkm UkOk Av k]m XkCk^kkTkTkm HvYk

UkdkkPkmPk–l^kA\UkkPkmPk Gvä Pkv UkOk ^kmPk@kCk Hv kkv H Gvå

* Hv Æ^k ¢vAkTPk ¢vA TkZkTkv UkAMmTkv TkZkUkdkTkk l^kA\UkYkkg

H ¢KAv Gv UkOk l^kA\UkQkm HnRkv UkMmTkv ekkTkTkv b^kbkTYknBk A@Pkkv TkQkm

Pkv lYkQZkkÓlì H @cv Gvå

* l^kA\UkQkm lXkTTk UkMmTkv b^kbkTYknBkUkOkv HvOkv FkwPkTZkTkkv ¢TknXk^k

AZkkvr Gvä Uk|ekkGmOkm ^kMv ekkTk ¢Tkv l^kA\UkTkv HnRk UkkMm TkkgBZkk Gvä

Pkv ekkTkmTkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^kTkkv Ak] %Zkk@v Tk ckvZk PZkk@v TkZkUkdkTkk

Hv l^kA\Ukkv ©Lv Pkv Fkkl@ÒkYkkvc Uko@Pkkv @kCk Gvä UkOk SkYkmrTkv Pkv l^kA\UkTkk

Ck|cOkTkkv §Pbkkc TkQkmä Pkv l^kA\UkTkv bkkSkTk YkkTkPkk TkQkmä Tkv PkvTkk Pkv

APkkr QkPkk TkQkm; PkvTkng ekkTk l^kA\UkQkm HnRng Tkv HnRng Ukl@OkYkv Gvå


* ¢Tkv %Zkk@v TkZkUkdkbkgWkgSkm bkYkbPk l^kA\UkkvQkm Ukk@ Qk¥Tkv

b^kbkg kvRTk ^kMv SZkkTkYkkg ckvZk PZkk@v Pkkv êknPkekkTkm UkOk ^kmPk@kCk Hv kkv

H Gvä ¢WknlüUko krATkk l^kA\Ukkv Xk\kv UkM>kk ckvZkä UkOk PkvTkk §UkZkkvCkYkkg

Akv¥ l^kA\UkTkng Ck|cOk TkQkm; lTks^kA\UkTkk ¢TknXk^kYkkg ¢vA\kk

Uk@Yk¢kTkgRTkv H ¢TknXk^kv Gvå

Hn¢kv Xkk¥ä ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kTkkv ¢k YkkCkr ¢TkklR¢TkgPk ¢vA

H Uk|Ak@Tkkv Gvå ¢ckvä ¢TkgPk bk^krekkv¢v Acv\kkvä bkgPkkv¢v bkv^kv\kkv

PkmQk‘A@XkCk^kgPkkv ¢Tkv AngRAngRkFkkZkrRv^k Hv^kk bkgPkkvTkm ^kkOkmYkkg ¢k^kv\kkv ¢k

YkkCkr Gvå

Wkk@ ^kw@kCZk Xkk^kTkkYkkg Acv Gv : Xkk¥ä Wkck@Tkk UkRkQkkvr Pkkv

#k@Ok TkQkm UkOk ¢gR@Tkk l^kA\Ukkv UkOk #k@OkæUk TkQkmå ¢k Rvc Pkkv

dkOkYkkg ^k{Bkk¥ H#kvä Pkv Pkkv PkTkv ¢#k@Ok Gvä PkvTkkQkm Pkk<g ¢TZkP^k

Gvå ¢Tkv ¢gR@Tkk l^kA\Ukkv UkOk ¢#k@Ok–¢Sk|n k Tkv ¢lTkPZk Gvä PkvTkkQkm

Pkk@k FkwPkTZkTkng ¢TZkP^k Gvå—¢vYk HkOkmTkv Pkk@k FkwPkTZkTkm H Xkk^kTkk

Xkk^kå Pkk@k FkwPkTZkSkkYkYkkg ¢TkgPkm Av k]ekkTk Tkv UkoOkkrTkgRTkm UkZkkrZkkv

Uk|CkK^kkTkm PkkAkPk Gvä PkvQkm Uk@YkkQkvr FkwPkTZkSkkYk Pkv H #kkëkPk PkmQkr

Gv; ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv PkvTkm ZkkÒkk A@Pkkg Xk^kbkkCk@Qkm Pk@kZk Gvå

SkYkmr Acv Gv Av : bkYkbPk l^kA\UkkvæUk WkgSkUkülûkTkv GkvMmTkvä

¢Ukk@ FkwPkTZkPkû^kTkv cng ¢TknXk^kng Gng; Ykk@k §PUkkR—^ZkZk—Sk|n k

FkwPkTZkXkk^k ^kMv H Xk^kkZk Gv—êknPkekkTkTkv ¢gPkYknrBk A@mTkv ¢k^kkv

¢TknXk^k QkkZk Pkv bkYZkCR#krTk Gvå PkvTkv YkkKv l^kA\UkTkkv ¢kSkk@ TkQkmå

¢@vä lTks^kA\Uk FkwPkTZkTkm #kkglPkYkkg l^kA\UkTkkv KvAkv YkkTk^kkv Pkv Pkkv A\kgA

Gvå lTks^kA\Uk #kkglPkYkkg l^kA\UkTkkv KvAkv TkQkmå ¢TknXkolPk ^kBkPkv l^kA\UkTkkv

¢Xkk^k Gvå &&cng bkkSkA Gng Tkv lbkü Qk^kkTkkv Gng"" ¢v kk l^kA\Ukkv

êknPkekkTkmTkv ¢TknXk^k ^kBkPkv TkQkmå lTks^kA\Uk ¢TknXk^kYkkg YknlTkTkv

YknlTkUkOkkTkk l^kA\Ukkv TkQkm Tkv êkk^kATkv UkOk êkk^kAUkOkkTkk l^kA\Ukkv TkQkmä

lTks^kA\UkUkOkkYkkg WkgTkv bk@Bkk Gvå YknlTkTkv l^k#kvak ¢kTkgR Tkv l^k#kvak

XkkCk–3 ” “ 55

lbQk@Pkk Gv Tkv CkpcbQkTkv ¢kvGk Gvå—Pkv ^kkPk UkOk ¢c{ CkkwOk Gvä

AvYk Av &YkTkv ¢kvGkv ¢kTkgR Gv Tkv YknlTkTkv ^kSkk@v Gv"—¢v kk l^kA\Uk

UkOk ¢TknXk^kYkkg TkQkmå ¢k @mPkv ¢TknXk^kYkkg êknPkekkTkmTkv Av k]ekkTkmTkm

HvYk UkdkklPk¿kTPk Aõkk Gvå ¢k @mPkvä ¢TknXk^k YkkKvTkk YkgCk]–§YkgCkQkm

l#kaZkTkkv Hv Uk|èTk cPkkv PkvTkkv §ûk@ ¢kFkkZkrRv^kv Aõkkvå

❆

✽ bkYZkA~P^k YkkKv AkvTkng #k@Ok? ✽

bkYZkA~P^k bkTYknBk Æ^kTkv cÆ UkkvPkkTkk XkoPkkQkrb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv

lTks^kA\Uk ^kvRTk Uk|CkK>kng TkQkm PZkkgä &¢ckv! ¢k Ykk@kv ¢kPYkk ¢vAkAk@

ekkZkAb^kæUk Gng" ¢v kk WkcnYkkTkTkkv l^kA\Uk PkvTkv ©Lv Gvä UkOk Pkv l^kA\UkTkng

#k@Ok TkQkmä #k@Okng Pkkv XkoPkkQkr b^kXkk^kTkng H Gvä Tkv PkvTkk H #k@Okv

bkYZkCR#krTk QkkZk Gvå Hkv l^kA\UkTkv #k@OkæUk YkkTkv Pkkv PkvTkk ¢^k\kgWkTkQkm

BkbkmTkv XkoPkkQkrb^kXkk^kYkkg AvYk ¢k^kv? Tkv PkvTkv bkYZkCR#krTk A>kkgQkm

QkkZk?åååååååYkkKv l^kA\UkTkng #k@Ok TkQkmååååååb^kXkk^kTkng H #k@Ok Gvå

bkYZkCR#krTk UkGm UkOk ekkTkmTkv l^kA\Uk ¢k^kvä UkOk ekkTkm PkvTkng #k@Ok TkQkm

\kvPkkå


SkYkkrPYkkTkn g b^kÊUkSkYkkrPYkkTkn g b^kÊUkSkYkkrPYkkTkn g b^kÊUkSkYkkrPYkkTkn g b^kÊUkSkYkkrPYkkTkn g b^kÊUk–bkgFkvPkTkbkgFkvPkTkbkgFkvPkTkbkgFkvPkTkbkgFkvPkTk

Hv ¢TkklRQkm ¢PZkgPk ¢Uk|lPkWknü cPkkvä Tkv l^k@$Pk ekkTkm

Ckn< ^kMv lTk@gPk@ Uk@Yk ¢TknCk|cUko krA #knü ¢kPYkkTkng b^kæUk

bkYkHk^k^kkYkkg ¢k^kPkkg Uk@Yk §ÛYk ^kMv bkYkÆTkv Hv ekkTkm

QkZkkv Pkv l#kaZk UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkkv Av kkv ¢TknXk^k A@v Gv PkvTkng

¢k ^kOkrTk Gvå ±PkvYkkg Pkv Ukl^kÒkkPYkk Ckn<Tkk §UkAk@Tkv Xko\kPkkv

TkQkmå²

±êkm bkYkZkbkk@ Ckkå 38 §Uk@ Ukoå Ckn<Rv kTkng Uk| kFkTk²

cng ¢vA #knü bkRk ¢æUkm ekkTkR#krTkYkZk Bk@vä

Ag¥ ¢TZk Pkv Ykk<g H@m Uk@YkkOknYkkÒk TkQkm ¢@v!

Hv^kng ¢kPYkkTkng b^kæUk Gv Pkv^kng Ckn<Tkk §UkRv#kQkm HkOkmTkv ¢TknXk^Zkngä

Pkv ¢TknXk^k Av^kkv QkZkkv? PkvTkng ^kOkrTk A@Pkkg l#kaZk Acv Gv Av—Ukcv\kkg Pkkv

¢TkklRQkm YkkvcæUk ¢ekkTkQkm ¢PZkgPk ¢Uk|lPkWknü cPkkvä PkÖTk ¢ekkTkm cPkkvå

UkGm l^k@$Pk Ckn<¢kv¢v Uk@YkApUkk A@mTkv YkTkv lTk@gPk@ ¢kPYkkTkng

b^kæUk bkYkHk^Zkngå HvYkOkv UkkvPkv ¢kPYkkTkk ¢kTkgRTkkv ¢TknXk^k AZkkvr

GvååååååHv¢kvTkkv bkgbkk@ #kkgPk Qk¥ CkZkkv GvåååååååHv¢kv #kkgPk Qk¥Tkv ¢gPk@Ykkg

L@m CkZkk Gvåååååå¢v kk Uk@Yk ^kw@kCkm l^k@$Pk Ckn<¢v Ykck ¢TknCk|c A@mTkv

#knü¢kPYkb^kæUk YkTkv ^kk@g kk@ bkYkHk^Zkngå Hv bkYkH^kkTkm YkTkv lTk@gPk@ SkoTk

cPkm Pkv H Ckn<¢v bkYkHk^Zkngå

êkmCkn<¢v ¢TknCk|c A@mTkv Hv^kkv Ykk@kv b^kXkk^k Aõkkv Pkv^kkv Im\kmTkv Ykx

^kk@g kk@ Pkv bkYkH^kkTkkv §ÛYk AZkkvråååååå&¢ckv cng Pkkv ekkTk Gngä ¢kTkgR H

Ykk@kv b^kXkk^k Gv" ¢vYk Ykk@k Ckn<¢v YkTkv Aõk‹gä Pkv Ykx bk^kr Uk|Ak@Tkk §ÛYkQkm

& &%(

XkkCk–3 ” “ 57

¢gPkYk‘QkTk A@mTkv lTkOkrZk AZkkvråååååYkk@kv §ÛYk QkPkkg Ak]\klWSk UkOk XkvCkm

H ¢k^km Ck¥åååååAYkkvr UkOk Bkbkm CkZkkååååååbk^kr Uk|Ak@Tkk §ÛYkQkm bkk^kSkkTk

Qk¥Tkv cng Ykk<g b^kæUk bkYk%Zkkvå cng Ykk<g #knüb^kæUk Hv kng bkYk%Zkkv Pkv kng H

bk^krek Uk@YkkPYkk¢v ¢Tkv êkmCkn<¢v YkTkv Aõk‹g cPkng; ¢k @mPkv Rv k–Ckn<

–#kkïkkv¢v #kng b^kæUk bkYkHk^Zkng PkvTkkv UkOk ZkQkkQkr lTkOkrZk QkZkkvå

HvYk UkkvPkkTkm YkoLmYkkg @kBkv\kng bkkvTkng Xko\km CkZkkv ckvZk Tkv V@m ZkkR

A@v; PkvYk Ykk@k Uk@Ykvëk@b^kæUk ¢kPYkkTkv cng Xko\km CkZkkv cPkkv PkvTkng c^kv YkTkv

XkkTk QkZkng; Ykk@kYkkg H Ykk@k Uk@Ykvëk@ ¢kPYkkTkv Ykx RvBZkkvååååååååå¢TkklRQkm

Ykk@k ¢k^kk ¢kPYkkTkv cng Xko\km CkZkkv cPkkvä YkTkv Akv¥ WkmHk¢v Xkn\kk^Zkkv

Tk cPkkvä UkOk Ykk@k ¢ekkTkTkv \kmSkv cng H Xko\km CkZkkv cPkkv; Ykk@k ¢kPYkkTkkv

YklcYkk FkoAmTkv cng bkgZkkvCkTkkv YklcYkk A@Pkkvä PkvQkm cng Ykk@k ¢kPYkkTkv Xko\km

CkZkkv cPkkvä UkOk êkmCkn<Tkk ¢TknCk|cUko krA §UkRv#kQkm bk^kr Uk|Ak@Tkk §ÛYk ^kMv

YkTkv Ykk@k Uk@Ykvëk@ ¢kPYkkTkng XkkTk QkZkngå êkmCkn<¢v Hv kkv ¢kPYkk Aõkkv cPkkv

Pkv kkv c^kv Ykx HkOZkkvå

¢v Uk|YkkOkv ekkTkb^kæUk Uk@Ykvëk@ ¢kPYkkTkv HkOkmTkvä PkvTkm êkük A@mTkv

PkQkk PkvTkng ¢kFk@Ok A@mTkv cng bkYZkA~ Uk|Ak@v ¢vA ¢kPYkk@kYk QkZkkvå ¢kPYkkTkk

¢TknXk^kQkm PkpUPk ¢kPYkk@kYk QkZkkvå c^kv cng Ykk@k ¢kPYkkTkv Av kkv ¢TknXk^kng

Gng?—

&cng ¢vA #knü bkRk ¢æUkm ekkTkR#krTkYkZk Bk@vä

Ag¥ ¢TZk Pkv Ykk<g H@m Uk@YkkOknYkkÒk TkQkm ¢@v!"

—bkYZkCR#krTk–ekkTk–Fkkl@ÒkæUkv Ukl@OkYkv\kkv cng Ykk@k ¢kPYkkTkv

¢k^kkv ¢TknXk^kng Gngå ¢vA ¢kPYkk H Ykk@kv ¢k@kYk Gvåååååå¢vA ¢kPYkk H

Ykk@k ¢kTkgRTkng SkkYk Gvåååååååå¢kPYkkTkk êkük–ekkTk–¢kFk@Ok A@mTkv cng

bkYZkA~ Uk|Ak@v ¢kPYkk@kYk QkZkkv Gngååååååc^kv H cng Bk@vBk@kv ¢kPYkk QkZkkv

GngåååååååYkk@k ¢kPYkkTkv c^kv cng ¢v kkv ¢TknXk^kn Gng Av—

&cng"&cn g"&cn g"&cn g"&cn g" Ykk@k H ¢TknXk^kQkm Uk|PZkdk HOkk. ¢v kkv FkwPkTZkYkkÒk %ZkkvlPk


¢kPYkk Gngå @kCkQkm ¤lÜZkkvQkm Ykk@ng b^kbkg kvRTk QkPkng TkQkmå FkwPkTZkYkkÒk

b^kbkg kvRTkQkm H cng Uk|PZkdk Qkk. Gngå Ykk@k YklPkêknPkekkTkTkv ¢gPk@Ykkg ¢vAkCk|

A@mTkv cng Ykk<g b^kbkg^kvRTk Uk|PZkdk A@ng Gngå

Ykk@k YklPkêknPkekkTkTkv ¤lÜZkkvQkm Tkv @kCkQkm lXkTTk A@mTkv b^kbkg kvRTk

Uk|PZkdk ^kMv cng Ykk@kv ¢TknXk^k A<g Gngå ¢k @mPkv b^kbkg kvRTk Uk|PZkdkYkkg ¢k^kPkkv

cng Gngå ¢gPk@~YknBk ¢TknXk^kQkm Hv Uk|PZkdk QkZkkv Pkv H cng Gngå Ykk@k

b^kbkg^kvRTkYkkg WkmHng WkSkng Wkck@ @cm HkZk Gv Pkv cng TkQkmä b^kbkg^kvRTkYkkg

FkwPkTZkYkkÒk ¢kPYkk Uk|PZkdk QkZkkv Pkv H cng Gngå

&cng ¢vA Gng"&cng ¢vA Gng"&cng ¢vA Gng"&cng ¢vA Gng"&cng ¢vA Gng"—lFkTYkkÒk ¢kAk@Tkv \kmSkv cng bkYkbPk ¿YkæUk PkQkk

¢¿YkæUk Uk| kPkrPkk ^Zkk^kckl@A Xkk^kkvQkm XkvRæUk QkPkkv TkQkmä YkkKv cng ¢vA

Gngå ekkTkTkm H ¢BkgMYkosPk cng ¢vA Gngå UkZkkrZkYkkg YkTknaZk–Rv k ^kCkv@v Xkk^kkv

¿YkæUk ckvä Av HkvCk–\kv#Zkk–YklPkêknPk ^kCkv@v ekkTkkv ¢¿Ykv ¢vA bkkQkv ckv

UkOk Pkv XkvRæUk ^Zk^kck@Xkk^kkv ^kMv cng XkvRk¥ HPkkv TkQkmä cng Pkkv lFkTYkkÒk

¢vAkAk@ H @cng Gng–Ykk@k ¢TknXk^kYkkg Pkkv ekkZkA ¢vAkAk@ b^kXkk^k H

¢k^kv Gv–YkkKv cng ¢vA Gngå Ykk@k ¢kPYkkTkv cng ¢vAUkOkv H ¢TknXk^kng

GngåååååBkgMBkgM XkvRæUk TkQkm ¢TknXk^kPkkvå UkZkkrZkTkv FkwPkTZkYkkg \kmTk A@mTkv

FkwPkTZkYkkÒk H ¢kPYkkTkv ¢TknXk^kng Gngå ¢kPYkkTkv @kCkklR^kk]kv TkQkm

¢TknXk^kPkkvä FkwPkTZkYkkÒk ¢vAkAk@ ekkZkAXkk^kæUk H ¢kPYkkTkv ¢TknXk^kng

GngåååååååYkk@k ¢kPYkkTkv ekkZkAb^kæUkv H RvBkng Gngå

&cng #kn¸ Gng"&cng #kn¸ Gng"&cng #kn¸ Gng"&cng #kn¸ Gng"&cng #kn¸ Gng"—Tk@Tkk@AklR Æ^kTkk l^k#kvakkvä PkvYkH ¢Æ^kä

UknOZkä UkkUkä ¢kuk^kä bkg k@ä lTkHr@k Tkv Ykkvdkb^kæUk Hv ^Zk^kck@ Tk^kPkû^kkv

Gv PkvYkTkkQkm ¢PZkgPk HnRkv KgAkvPAmOkr ¢vA ekkZkAb^kXkk^kæUk Xkk^k Gngä PkvQkm

cng #knü Gngå Tk^kv Pkû^kTkk l^kA\UkkvQkm cng Ukk@ GngåååååååUkZkkrZkYkkg cng #knü

ekkZkAb^kXkk^kb^kæUkv Ukl@OkYZkkv Gngä YkkKv cng #knü Gngå #knü ekkZkAXkk^kYkkÒk

Ykk@k ¢kPYkkTkv cng #knüæUkv ¢TknXk^kng Gngå Tk^kPkû^kTkk XkvRkv Pk@V cng TkQkm

^k]Pkkv–PkvTkk l^kA\UkkvTkv TkQkm ¢TknXk^kPkkvä UkOk ekkZkAb^kXkk^k Pk@V ^k]mTkvä

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv @lcPk Qk¥Tkvä cng Ykk@k ¢kPYkkTkv #knüUkOkv ¢TknXk^kng Gngå

XkkCk–3 ” “ 59

Tk^kv Pkû^kkvTkk @kCklYklêkPk l^kA\UkQkm cng ¢PZkgPk HnRkv Qk¥ CkZkkv Gngä lTks^kA\Uk

Qk¥Tkv ¢gPk@Ykkg ¢kTkgRb^kæUk ¢kPYkkTkv ¢vATkv H cng ¢TknXk^kng Gng YkkKv cng

#knü Gngå Ykk@k ^kvRTkYkkg #knü¢kPYkk H Gvå

cng R#krTkcng R#krTkcng R#krTkcng R#krTkcng R#krTk–ekkTkYkZk GngekkTkYkZk GngekkTkYkZk GngekkTkYkZk GngekkTkYkZk Gng—cng lFkTYkkÒk ckv kkQkm bkkYkkTZk–l^k#kvak

§UkZkkvCkkPYkAUkOkkTkv §\\kgDkPkkv TkQkm PkvQkm R#krTk–ekkTkYkZk Gngå cng Ykk@k

¢kPYkkTkv R#krTk–ekkTk–§UkZkkvCkæUk H ¢TknXk^kng Gngå

cng bkRkZk ¢ÊUkm Gngcn g bkRkZk ¢ÊUkm Gngcn g bkRkZk ¢ÊUkm Gngcn g bkRkZk ¢ÊUkm Gngcn g bkRkZk ¢ÊUkm Gng—bUk#kr–@bk–CkgSk–^kOkr HvTkng lTklYkûk Gv

¢v kk ekkTkæUkv Ukl@OkYZkkv ckv kk GPkkg UkOk Pkv bUk#kkrlR æUkm–UkRkQkkvræUkv cng

Ukl@OkYZkkv TkQkm YkkKv cng bkRk ¢æUkm Gngå æUkm UkRkQkkvrTkv HkOkPkkg GPkkg cng

æUkm bkkQkv PkTYkZk QkPkkv TkQkmä cng Pkkv ekkTk bkkQkv H PkTYkZk Gng YkkKv cng ¢æUkm

Gngå æUkm UkRkQkkvr Ykk@kUkOkv YkTkv TkQkm ¢TknXk^kkPkkä YkkKv cng ¢æUkm Gngå

—¢kYk bk^krQkm HnRkä ¢vAä #knüä ekkTkR#krTkYkZkä bkRk ¢æUkm

¢kPYkkTkv cng ¢TknXk^kng Gngå ¢Tkv ¢k^kk Ykk@k b^kæUkTkv ¢TknXk^kPkkv cng

Uk|PkkUk^kgPk ^kPknr Gngå

b^kbkg kvRTkUk|PZkdk ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kQkm Uk|PkkUk^kgPk ^kPkrPkk ¢v kk YkTkvä

Ykk@kQkm Wkkõk ^kPkrPkk bkYkbPk UkRkQkkvrYkkg Akv¥ UkOk Uk@Ü^Zk Uk@YkkOknYkkÒk UkOk

Ykk@kUkOkv XkkbkPkng TkQkmå Ykk@kQkm Wkck@ Æ^k ¢Tkv ¢Æ^kä lbkü ¢Tkv bkkSkA

¢v kk ¢TkgPk Uk@Ü^Zkkv UkkvPkUkkvPkkTkm b^kæUkbkgUkRk bklcPk ^kPkvr Gv PkkvUkOk

b^kbkg kvRTkQkm Uk|PkkUk^kgPk ^kPkrPkk ¢v kk YkTkv Pkv Akv¥ Uk@Ü^Zk H@kZk Ykk@kUkOkv

XkkbkPkng TkQkm; Ykk<g #knü Pkû^k Ukl@UkoOkr Gv Pkv H YkTkv Ykk@kUkOkv ¢TknXk^kkZk

Gvä Ykk@m UkoOkrPkkYkkg Uk@Ü^ZkTkkv ¢vA @HAOkYkkÒk YkTkv Ykk@kUkOkv XkkbkPkkv

TkQkm Av Hv Ykk@m bkkQkv (Xkk^kAUkOkv Av ekvZkUkOkv) ¢vA Qk¥Tkv Ykkvc §PUkTTk

A@vå lTkH@bkQkm H bkYkbPk YkkvcTkv §BkvMm TkkBZkkv Gv; lTkH@bkQkm H bkYkbPk

YkkvcTkv §BkvMm TkkgBkmTkv—V@m PkvTkkv ¢gAn@ Tk §UkHv ¢v @mPkv PkvTkkv Tkk#k

A@mTkv YkTkv YkckTk ekkTkUk|Ak#k Uk|CkK QkZkkv Gvå Ykk@k ¢kPYkkYkkgQkm YkkvcTkkv

Tkk#k QkZkkv Gv Tkv ¢Uko^kr bkYZkCekkTkUk|Ak#k Bkm\km CkZkkv Gv ¢vYk cng Ykk@k


b^kbkg kvRTkQkm lTk:#kgAUkOkv HkOkng Gngå Ykk@k ¢kPYkkYkkg #kkgPk@bk §\\kbkm @õkkv

Gvååååååå¢TkgPk Xk^k ckv kkTkm #kgAk lTkYkor] Qk¥ Ck¥ Gv Tkv FkwPkTZkTkk

¢kTkgRTkk ¢TknXk^k bklcPk YkckTk ekkTkUk|Ak#k Uk|CkKm CkZkkv Gvå

¢k @mPkvä êkmCkn< ^kMv Uk@Yk ¢TknCk|cUko krA #knü ¢kPYkkTkng b^kæUk

bkYkHk^k^kkYkkg ¢k^kPkkgä lTk@gPk@ §ÛYk ^kMv bkYkÆTkv l#kaZk UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkv

¢k^kkv ¢TknXk^kv Gv—PkvTkng ^kOkrTk AZkn‘å

M

✽ ¢kHååååååå¢kHåååååååXkk¥ ¢PZkk@våååååå ✽

©LåååååHkCkåååååå¢Tkv ¢k dkOkv H #kæ A@ Pkk@k ¢kPYklcPkTkkv

§ÛYk! ¢k AkYk ¢k dkOkv H A@^kkTkng Gvåååååååå¢vA dkOk UkOk Ykn\kPk^km

@kBk^kkTkng TkQkmåååååå¢k ^kPkrYkkTk dkOk Pkk@m Gvä Pkv dkOk Pkk@k ckQkYkkg

GvååååååPkv dkOkYkkg Pkk@v Pkk<g ¢kPYklcPk bkkSk^kkTkng Gvå

XkkCk–3 ” “ 61

WkgSkTkQkm GoKAk@kTkkv ßUkkZk WkPkk^kmTkvWkgSkTkQkm GoKAk@kTkkv ßUkkZk WkPkk^kmTkvWkgSkTkQkm GoKAk@kTkkv ßUkkZk WkPkk^kmTkvWkgSkTkQkm GoKAk@kTkkv ßUkkZk WkPkk^kmTkvWkgSkTkQkm GoKAk@kTkkv ßUkkZk WkPkk^kmTkv

¢kFkkZkrRv k l#kaZkTkm lHekkbkk PkpUPk A@v Gv

±êkm bkYkZkbkk@ Ckkå 69–70 §Uk@Tkkg Uk|^kFkTkkvTkng RkvcTk²

cv Xkk¥! bkgPkkv PkTkv ¢kPYkkTkng bkkFkng XkkvHTk HYkkMv

Gvä—Av HvTkk b^kkRQkm PkTkv ¢kPYkkTkk ¢PkmlTÜZk

–¢kTkgR@bkTkkv ¢TknXk^k Qk#kvå—YkkKv ¢vA ^kk@ PkvTkkv @lbkZkkv

QkkååååååTkv HCkPkTkk WkmHk @bkTkv GkvM!

YkgCk\kb^kæUk XkvRekkTk%ZkkvlPkTkv TkYkbAk@ ckv!

bkYkZkbkk@Tkk ¢k APkkrAYkr ¢lSkAk@Ykkg ^kbPknb^kæUkTkng @cbZk ¢Tkv

bkYZkCR#krTkTkm Fkk^km Gv; b^k–Uk@Tkng PkvYkH b^kXkk^k ¢Tkv l^kXkk^kTkng

bUkìUkOkv XkvRekkTk ¢kFkkZkrRv kv ¢k ¢lSkAk@Ykkg A@k^Zkng Gvå

¢kPYkk ekkTkb^kXkk^km Gvä PkvTkng UkoOkr bkkYkQZkr Bkm\km HPkkg Pkv bk^krek

QkkZk Gvå Pkv bk^krek–Uk@Ykvëk@ HCkPkTkk ekkPkk Gvä UkOk APkkr TkQkmå

¢k HCkPkYkkg ¢TkgPkk Æ^k Tkv ¢Æ^k UkRkQkkvr Gvä Pkv¢kv ¢TkklR

¢TkgPk b^kZkglbkü bkPk~ Gvå Pkv UkRkQkkvrTkkv Akv¥ APkkr TkQkmå R@vA UkRkQkr

Ü^Zk–CknOk–UkZkkrZkb^kæUk Gv; Ü^Zk–CknOk lÒkAk] Gvä UkZkkrZk dkOkv dkOkv

Tk^km Tk^km QkkZk Gvå HvYk lÒkAk]m Ü^ZkTkkv Av CknOkTkkv Akv¥ APkkr TkQkm

PkvYk PkvTkm Uk|lPkdkOk^kPkmr UkZkkrZkkvTkkv UkOk Akv¥ WkmHkv APkkr TkQkmå

bk^krek HCkPkTkk UkRkQkkvrTkv HvYk Gv PkvYk HkOkTkk@k Gv; Pkv bk^krek UkOk

bk^kvrTkk YkkÒk HkOkTkk@k Gvä Akv¥Tkk A@Tkk@ Av Vv@^kTkk@ TkQkmå Hkv Akv¥

UkkvPkkTkv UkRkQkkvrTkkv A@Tkk@ Av Vv@^kTkk@ YkkTkv Pkkv Pkv lÒkAk]^kvûkk ckv¥ #kAv

Tkc{å ¢k @mPkv Æ^kTkkv ekkTkb^kXkk^k H Gv ¢Tkv UkRkQkkvr b^kPkgÒk Gvå

"!$#


%Zkkg bknSkm Æ^k UkkvPkkTkk ekkTkb^kXkk^kTkv HkOkPkkv TkQkm ¢Tkv Uk@Tkm

bkkQkv APkkrAYkrUkOkng YkkTkv Gvä PZkkg bknSkm Pkv ¢ekkTkm Gvå

XkvRekkTk ^kMv b^k–Uk@Tkv lXkTTk lXkTTk HkOkmTkv %Zkk@v UkkvPkkTkk

ekkTkb^kXkk^kYkkg H ¢vAPkkUkOkv lTkYkr]UkZkkrZkTkk APkkræUkv Æ^k Ukl@OkYkv Gv

PZkk@v Pkv ekkTkm Gvå

@kCkklR Wklc@~Xkk^kkv Ykk<g AkZkr Tkv PkvTkkv cng APkkr—¢v kng @kCk

bkkQkvTkm ¢vAP^kWknlüTkng APkprP^k Pkv ¢ekkTkmTkng AkZkr Gvä Tkv ¢ekkTkm PkvTkkv APkkr

Gvå

¢vK\kv Pkv l^kAk@Tkkv APkkrä ekkTkb^kXkk^k UkOk TkQkm ¢Tkv HMAYkr

UkOk TkQkm; dklOkA ¢ekkTkXkk^k H PkvTkkv APkkr Gvå ekkTkXkk^kv Æ^k PkvTkkv

APkkr TkQkmå

ekkTkm Av ¢ekkTkm Akv¥Tkv UkOk Uk@Tkng APkkrUkOkng Pkkv Gv H Tkc{;

PkvYk H Uk@Ü^Zk PkvTkng APkkr TkQkmå R@vA Ü^ZkTkng AkZkr UkkvPkUkkvPkkYkkg H ckvZk

Gvä WkmHkYkkg ckvPkng TkQkmå

¢ekkTkm APkkr ¢Tkv RvcklRTkm l¿Zkk PkvTkng AkZkr—¢vYk TkQkm; PkvYk

H HMAYkr ^kCkv@v APkkr ¢Tkv @kCkklR PkvTkng AkZkr–¢vYk UkOk TkQkmå ¢kPYkkTkk

AkZkrTkkv APkkr ¢kPYkk Tkv HMTkk AkZkrTkkv APkkr HMå

¢ekkTkm YkkTkv Xk\kv Av &cng RvcklRTkm l¿ZkkTkkv APkkr Gngä PkkvUkOk Pkv

Akg¥ RvcklRTkm l¿ZkkTkkv APkkr Qk¥ #kAPkkv TkQkmå RvcklRTkm l¿ZkkTkk APkkrUkOkv

HM UknR~Ck\kkv b^kZkg Ukl@OkYkv Gvå ¢ekkTkm Pkkv Pkv ^kBkPkv YkkÒk

¢ekkTkXkk^kTkkv H APkkr Qk¥Tkv Ukl@OkYkv Gvå Pkv ¢ekkTk H bkgbkk@Tkng Yko]

Gvå

APkkr–AYkr bkgWkgSkmTkng Pkv ¢ekkTk AvYk K]vä PkvTkm ¢k ^kkPk Gvå

XkvRekkTk ^kMv Æ^k %Zkk@v b^k–Uk@Tkv lXkTTk lXkTTk HkOkv Gv PZkk@vä

b^kÜ^ZkYkkg ¢vAPkk A@mTkv Pkv UkkvPkkTkm bkYZkCR#krTkklR lTkYkr] UkZkkrZkTkk

APkkrUkOkv Ukl@OkYkv Gvä ¢Tkv PkvTkk ¢ekkTkTkkv Tkk#k QkkZk Gvå

&Ykk@kv ¢kPYkk ¢vA ekkZkAb^kXkk^k H Gv" ¢vYk %Zkk@v ÓlìYkkg

\kmSkng PZkk@v dklOkA l^kAk@Xkk^kkv UkkvPkkTkk b^kXkk^kUkOkv TkQkm XkkbkPkkä UkOk

b^kXkk^kQkm lXkTTkUkOkv H Xkkbkv Gvä ¢vK\kv Pkv l^kAk@Tkng APkprP^k UkOk @cvPkng

TkQkm; ekkZkAb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv ©UkHPkm lTkYkr]R#kkTkkv H APkkr QkPkkv

QkAkvä AYkr bkkQkvTkk bkgWkgSkTkkv Tkk#k A@mTkv Pkv Æ^k lbküUkR UkkYkv Gvå

—¢v ^kkPk ¢k APkkrAYkr ¢lSkAk@Ykkg ¢kFkkZkrRv k bkYkHk^kv Gvå

YkgCk\kkFk@OkYkkg lbküXkCk^kgPkkvTkv TkYkbAk@ A@^kkYkkg ¢k^kv Gv :

APkkrAYkr l^kXkk^kTkv YkvKm ekkTkYkZk ckvZkä

AYkr Tkk#km l#k^kYkkg ^kbkvä TkYkng Pkvc YkR BkkvZkå

¢TkklRTkk ¢ekkTkQkm QkZkv\k APkkrAYkrTkk l^kXkk^kTkv Ro@ A@mTkv Hv¢kv

ekkTkYkZk QkZkk ¢Tkv AYkrTkkv Tkk#k A@mTkv lbkük\kZkYkkg ^kbZkkä Pkv lbkü

XkCk^kgPkkvTkv cng YkR@lcPk Qk¥Tkv TkYkbAk@ A<g Gngå—¢k @mPkv APkkrAYkr

¢lSkAk@Tkk YkgCk\kkFk@OkYkkg lbküXkCk^kgPkkvTkv TkYkbAk@ AZkkr Gvå Wkcn H

l^kTkZkQkmä ¢Tkv Uk@Tkk APkprP^kTkk ¢lXkYkkTkTkv GkvMmTkvä lbküXkCk^kgPkkvTkv cng

TkYkbAk@ A<g Gngå

Xkk¥! ¢k YkTknaZkRvc AkZkYk Tklc @cvä dkOkYkkg Pkv ^k{Bkk¥

H#kvååååXkvRekkTk A@mTkv ¢kPYkkTkng bkkgXk]ä Xkk¥!—¢vTkk l^kTkk PkTkv Akv¥

#k@Ok QkkZk PkvYk TkQkmå Hv Uk@Tkng APkprP^k YkkTkv Gv Pkv PkTkv Akg¥ #k@OkæUk

Tklc QkkZk; Uk@Qkm lXkTTk ¢v kng Pkk<g FkwPkTZkPkû^k H PkTkv #k@OkæUk Gvä

PkvTkv Pkng ¢kv]Bkå

¢k bkgbkk@æUkm TkkKATkm @gCkXkolYkYkkg Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k bkgZkkvCkUkOkv

¢vAYkvA Hv^kk RvBkkZk Gvä ¢TkvA Uk|Ak@Tkk b^kkgCkQkm HkOkv Av Pkv¢kv

¢vAWkmHkTkk APkkr–AYkr ckvZk ¢v kk \kkCkv Gvä–PZkkg ¢ekkTkmTkv Pkv WkgTkv

^kFFkvTkkv XkvR RvBkkPkkv TkQkmä UkOk ekkTkm UkkvPkkTkk XkvRekkTkTkk Wk]v Pkv

WkgTkvTkv lXkTTk lXkTTk HkOkm \kv Gv; Tkv lXkTTk lXkTTk HkOkPkkg Pkv¢kv HnRkg

UkMm HkZk Gvå

XkkCk–3 ” “ 63

¢k HCkPkYkkg G YknlTk¢kvTkm HvYk G¢v Ü^Zkkv lXkTTk lXkTTk Gvä

Akv¥Tkv Akv¥Tkm bkkQkv APkkrAYkrUkOkng TkQkm; UkOk ¢ekkTkm Æ^k YkkvcQkm b^k

–Uk@Tkv ¢vAYkvAUkOkv YkkTkv Gvä ¢Tkv Uk@ bkkQkv APkkrAYkrTkm WknlüQkm

Pkv UkkvPkkTkm Uk|HkTkv (–UkZkkrZkTkv) Uk@Tkm YkkTkv Gvä PkvQkm Pkv Rn:Bkm

QkkZk Gvå XkCk^kkTkTkm ^kkOkm ÿk@k b^k–Uk@Tkv lXkTTk lXkTTk ¢kv]BkmTkv

XkvRekkTk A@Pkkg ^kxPk H PkvTkv b^kÜ^ZkTkk ¢TknXk^kQkm ¢PkmlTÜZk ¢kTkgR

§\\kbkv Gvå

&bknÓlìPk@glCklOk"Ykkg G Ü^ZkkvTkm lXkTTkPkk l^kakv G YknlTk¢kvTkng bk@bk

ÓìkgPk ¢kUZkng Gv : HvYk ¢vA CknVkYkkg G YknlTk@kH Wkcn Ak]Qkm @cv

Gvä Uk@gPkn Akv¥ Akv¥Qkm YkkvlcPk TkQkmä §RkbkmTkPkk bklcPk ¢vA dkvÒkYkkg @cv

Gv; Pkv km H @mPkv G Ü^Zkkv ¢vA \kkvAdkvÒkYkkg HkOk^kkå ¢k HCkPkæUkm

CknVkYkkg Æ^kklR G Ü^Zkkv ¢TkklRQkm UkkvPkUkkvPkkTkk CknOk–UkZkkrZk bklcPk

UkkvPkUkkvPkkTkk b^kXkk^kYkkg @cv\kkg Gv; ¢vA HCkk¢v Pkv¢kvTkm lbQklPk Gv Uk@gPkn

Akv¥ ¢vAWkmHkYkkg Yk]m HPkkg TkQkmå ¢v kkv H ¢TkklR ^Zk^kck@ Gv Av

Akv¥ Ü^Zk ¢TZk Ü^ZkTkm bkkQkv Yk]m HPkng TkQkmä Akv¥Tkk CknOk ¢TZkTkk

CknOk bkkQkv Yk]m HPkk TkQkmä Akv¥Tkm UkZkkrZk ¢TZkTkm UkZkkrZk bkkQkv Yk]m

HPkm TkQkmå–¢k^km H §RkbkmTk^kplûk Gvå ^kbPknTkkv ¢k^kkv lTk@Ukvdk b^kXkk^k

¢c{ G ^kmPk@kCkm YknlTk¢kvTkk ÓìkgPkQkm bkYkHk^Zkkv Gvå ¢vA CknVkYkkg G

^kmPk@kCkm YknlTk¢kv @cv Gvä G¢v YknlTk¢kv UkkvPkUkkvPkkTkk b^kæUkbkkSkTkYkkg H

\kmTk Gvä Akv¥Tkv Akv¥ §Uk@ Ykkvc TkQkm; G¢v ^kmPk@kCkm YknlTk¢kv

¢vAWkmHkQkm lTk@UkvdkUkOkv b^kæUkbkkSkTkkYkkg H \kmTk Gv; PkvYk ¢k \kkvAæUkm

CknVkYkkg G¢v Ü^Zkkv ^kmPk@kCkm YknlTk¢kvTkm YkkVA ¢vAWkmHkQkm lTk@Ukvdk

@cv\kkg Gvå Akv¥ Ü^Zk ¢TZk Ü^ZkTkm ¢Ukvdkk @kBkPkng TkQkm; bkkw UkkvPkUkkvPkkTkk

CknOkUkZkkrZkYkkg H @cv\kkg Gvå

—¢k^kkv lTk@Ukvdk ^kbPknb^kXkk^k ckv kk GPkkg ¢ekkTkm Æ^k

Xk|YkOkkQkm ¢vYk YkkTkv Gv Av cng Uk@Tkkv APkkr Tkv Uk@ Ykk<g AkZkrå Uk@Tkk

APkkrAYkrUkOkkTkm ^kkPk Pkkv Ro@ @ckv—¢c{ Pkkv ¢gR@Tkk l^kAk@m Xkk^kkv


bkkQkv UkOk XkvRekkTk A@k^kmTkv Pkv l^kAk@mXkk^kkv bkkQkvTkk APkkrAYkrUkOkkTkm Wknlü

GkvMk^kv Gvå

cng ¢vA FkwPkTZkb^kXkk^km Pkû^kä ¢Tkv l^kAk@m \kkCkOkm¢kv ¢TkvA

Uk|Ak@Tkm; Pkkv Ykk@kv ¢vA FkwPkTZkXkk^kä ¢TkvAl^kSk l^kAk@m \kkCkOkm¢kvTkkv

APkkr AvYk ckvZk? YkkKv ¢vA FkwPkTZkb^kXkk^km ¢v kk Ykk@vä ¢TkvAl^kSk

¿kvSkklRXkk^kkv bkkQkv APkkrAYkrUkOkng TkQkmå—¢kYk HkOkPkkv SkYkmrÆ^k ¿kvSkklR

l^kAk@Tkkv APkkr QkPkkv TkQkmå

ekkTkTkv ¢Tkv ¿kvSkklRTkv ¢vAYkvAUkOkv YkkTkPkkv QkAkv ¢ekkTkm Æ^k

¢vYk YkkTkv Gv Av cng ¢vA FkwPkTZk Pkkv APkkr Gng ¢Tkv ¢k ¿kvSkklR ¢TkvA

Xkk^kkv Ykk<g AYkr Gvå—¢k @mPkv Pkv ¢ekkTkmTkv l^kAk@ bkkQkv APkkrAYkrTkm

Hv Uk| kplûk ¢TkklRQkm Fkk\km ¢k^kv Gvä PkvTkkv Tkk#k A¥ @mPkv QkkZk? PkvTkm

¢k ^kkPk Gvå

✽ dklOkAl^kAk@Tkm APkprP^kWknlüYkkg lÒkAk]m lFkRkTkgR b^kXkk^kTkkv ¢TkkR@

QkkZk Gvä Pkv ¢TkgPkkv ¿kvSk Gvå

✽ FkwPkTZkTkng b^kklYkP^k FkoAmTkv HMTkng Tkv l^kAk@Tkng b^kklYkP^k YkkTZkng Tkv

PkvTkk APkkrUkOkkTkkv ¢cgAk@ AZkkvrä Pkv H ¢TkgPkn YkkTk Gvå

✽ bk@\k FkwPkTZkb^kXkk^kTkv ^k¿ A@mTkv l^kAk@Ykkg HkvM>kkv Pkv H ¢TkgPkm

^k¿Pkk–YkkZkk Gvå

✽ Hv UkkvPkkTkk FkwPkTZkb^kXkk^kQkm lXkTTk Gv ¢v kk Uk@Tkk Tkv l^kAk@Tkk

Ck|cOkTkm Wknlü Pkv H ¢TkgPkkv \kkvXk Gvå

—¢k @mPkv ¢ekkTkXkk^kYkkg ¢TkgPkkTknWkgSkm ¿kvSk–YkkTk–YkkZkk

–\kkvXkTkng bkv^kTk Gvä Pkv H ¢TkgPk bkgbkk@Tkng Yko] Gvå

XkvRekkTk QkPkkg ^kxPk H Pkv ¢ekkTkTkkv Tkk#k QkkZk Gvä Tkv ¢TkgPk

bkgbkk@Tkng Yko] GvRk¥ HkZk Gvä ¢vK\kv Pkv Æ^k ¢\UkAk]Ykkg Hæ@ Ykkvdk

UkkYkv Gvå ¢v kng XkvRekkTk AvYk QkkZk Gv PkvTkm ¢k ^kkPk Gvå

XkkCk–3 ” “ 65

¢TkgPkk Æ^kkv Tkv ¢Æ^k UkRkQkkvr HCkPkYkkg b^kZkYkv k bkPk~

¢TkklR¢TkgPk Gv; Pkv R@vA UkRkQkr b^kXkk^kQkm H UkkvPkUkkvPkkTkk AkZkræUkv

Ukl@OkYkv Gv; UkRkQkrYkkg Ü^Zk–CknOk Pkkv lÒkAk] Gv ¢vK\kv PkvYkkg Pkkv Akg¥

Tk^kng A@^kkUkOkng Gv Tklc; Tk^kng AkZkr UkZkkrZkYkkg QkkZk Gvå Pkv UkZkkrZkTkkv APkkr

UkRkQkr UkkvPkv Gvå c^kv ¢c{ ¢ekkTkm APkkr Qk¥Tkv #kng A@v Gv Tkv ekkTkm

APkkr Qk¥Tkv #kng A@v Gv Pkv ^kkPk Gvå

¢kBkk FkwPkTZkb^kXkk^kTkv ¢k^k@mTkvä PkvTkk ¢lbPkP^kTkv Xko\kmTkvä dklOkA

¿kvSkklR Pkv H cng—¢v km Wknlü^kk]kv ¢ekkTkm Æ^k ¿kvSkklR bkkQkv H

UkkvPkkTkng APkkrAYkrUkOkng YkkTkv Gvå XkvRekkTk%ZkkvlPk Pkv ¢ekkTkmTkm APkkrAYkrTkm

Uk| kplûkTkv WkSkm Pk@VQkm #kYkk^km Rv Gvä Tkv ¢vA ekkTkXkk^kTkk H

APkkrAYkrUkOkkYkkg ¢kPYkkTkv bQkkUkv Gvå

¢kPYkk Pkkv b^kUk@Uk|Ak#kA FkwPkTZkUk|Ak#km bkoZkr Gvä ¢Tkv l^kAk@ Pkkv

¢gSkAk@ bkYkkTk Gvå FkwPkTZkbkoZkr l^kAk@æUkm ¢gSkAk@Tkkv APkkr AvYk ckvZk?

HvYk bkoZkrTkv ¢Tkv ¢gSkAk@Tkv ARm ¢vAPkk ckvZk Tklc PkvYk ekkTkTkv ¢Tkv

l^kAk@Tkv ARm ¢vAYkvAUkOkng TkQkmå

l^kAk@ Pkkv FkwPkTZkb^kXkk^kQkm Wklc@gCk Gv; FkwPkTZkTkng ¢gPk@gCk Pkkv

bkYZkCR#krTk–ekkTk–Fkkl@Òk Gvå ¢k^kk FkwPkTZkYkkg ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv &ekkTk Pkv

H cng" ¢v kng XkkTk A@Pkkg %Zkkg XkvRekkTk%ZkkvlPk Uk|CkKmä PZkkg Pkv

ekkTk%ZkkvlPk Akv¥ l^kAk@Tkv ¢kSkmTk QkPkm TkQkmä PkvYkkg ¢kAn]Pkk TkQkm UkOk

¢kTkgRPkk Gvä Skm@Pkk Gvä §Rk@Pkk Gvå ekkTk%ZkkvlPk ¢v km §Rk@ Gv Av

¢kBkk HCkPkTkv HkOk^kk GPkkg PkvYkkg bkgAkvFk TkQkm QkPkkvä ¢Tkv ¢v km Skm@

Gv Av CkYkv Pkv kk bkgZkkvCkTkv HkOk^kk GPkkg Pkv UkkvPkkTkk ekkTkXkk^kQkm FZkoPk

QkPkm TkQkm; l^kAk@Tkv HkOk^kk GPkkg UkkvPkv l^kAk@æUk QkPkm TkQkmå—¢k^km

ekkTk%ZkkvlPk l^kAk@Tkk APkkrAYkrTkm Uk|^kplûkTkv Ro@ A@m TkkgBkv Gvå @kCkTkv Av

Uk@Tkv A@^kkTkkv PkvTkkv b^kXkk^k TkQkmä UkOk HCkPkTkk WkSkk UkRkQkkvrTkv

HkOk^kkTkkv PkvTkkv b^kXkk^k Gvå


¢k^km ekkTk%ZkkvlPk Uk|CkKv Pkv ¢Uko kr YkgCk] Gvå

¢k @mPkv ekkTk%ZkkvlPkTkk Uk|Ak#kTk ^kMv ¢kFkkZkrRv kv ¢k ¢lSkAk@Tkng

YkgCk\kkFk@Ok AZkn‘å

c^kv ¢ekkTkm Æ^kTkm APkkrAYkrTkm Uk| kplûk Av km ckvZk Gv? Pkv ^kkPk

Wkv CkkQkkYkkg bkYkHk^kv Gv :—

¢kPYkk ¢Tkv ¢kuk^kPkOkkv %Zkkg XkvR Æ^k HkOkv Tklcäúúúúúúúúúú¿kvSkklRYkkg lbQklPk PZkkg \kCkm ¢ekkTkm ¢v kk Æ^kTkmåúúú69å

Æ^k ^kPkrPkkg ¿kvSkklRYkkg bkgFkZk A@YkTkkv QkkZk Gväúúúúúúúúúúúbkcn bk^krR#kmr ¢v @mPkv WkgSkTk Acv Gv Æ^kTkvåúúú70å

¢Qkr :—Æ^k %Zkkg bknSkm ¢kPYkk ¢Tkv ¢kuk^k—¢v WkgTkvTkkg

PkVk^kPk ¢Tkv XkvRTkv HkOkPkkv TkQkm PZkkg bknSkm Pkv ¢ekkTkm @õkkv QkAkv

¿kvSkklRA ¢kuk^kkvYkkg Uk| kPkvr Gv; ¿kvSkklRAYkkg ^kPkrPkk PkvTkv AYkrTkkv bkgFkZk

QkkZk Gvå Bk@vBk@ä ¢k @mPkv Æ^kTkv AYkkvrTkkv WkgSk bk^krekRv kkv¢v Aõkkv Gvå

Hn¢kvä bk^krekRv kTkm bkkdkm ¢kUkmTkv ¢kFkkZkrRv k ^kkPk A@v Gvå

¢kPYkk Uk@Qkm Pkkv ¢PZkgPk HnRkv H Gv; ¢vK\kv Uk@Tkm bkkQkv Pkkv

APkkrAYkrUkOkngä ¢ekkTkm YkkTkv Pkkv UkOkä Qk¥ #kAPkng TkQkmå c^kv ¢gR@Tkk

Xkk^kTkm ^kkPk Gvå lFkRkTkgRb^kXkk^kTkv Xko\kv\kkv ¢ekkTkm Æ^kä ¿kvSkklR

¢kuk^k Xkk^kkvYkkg PkTYkZkUkOkv ^kPkrPkkv QkAkv PkvTkkv APkkr Qk¥Tkv AYkr WkkgSkv Gvå

&&HvYk ekkTk cng Gngä PkvYk ¿kvSkklR UkOk cng Gng""—¢v @mPkv ekkTk

¢Tkv ¿kvSkTkv ¢vAYkvAUkOkv YkkTkmTkv lTk:#kgAUkOkv ¿kvSkklRYkkg UkkvPkkUkOkv ^kPkvr Gvä

Pkv ¢ekkTkm Æ^k YkkvcæUkv Ukl@OkYkPkkv QkAkv Tk^kk AYkrWkgSkTkYkkg lTklYkûk QkkZk

Gvå

Bk@vBk@ ekkTk Pkkv b^kXkk^kXkoPk Gv ¢vK\kv ekkTkl¿Zkk Pkkv UkkvPkkTkm

H Gv; ¢Tkv ¿kvSkklR Pkkv Uk@Xkk^kXkoPk Gv PkvQkm Pkv ¿kvSkklRTkm l¿Zkk

XkkCk–3 ” “ 67

lTkakvSk^kkYkkg ¢k^km Gvå Uk@gPknä ekkTkl¿Zkk ¢Tkv ¿kvSkklRl¿Zkk ^kFFkvTkk ¢k^kk

PkVk^kPkTkv Tklc HkOkTkk@kv ¢ekkTkm Æ^k ekkTkTkm HvYk ¿kvSkklRTkkv UkOk APkkr

QkPkkv QkAkvä Tk^kkg AYkkvrTkv WkkgSkv Gvå

ekkTk Pkkv b^kXkk^kXkoPk Gvä PkvQkm ekkTkYkkg lTk:#kgAæUkv UkkvPkkUkOkv ^kPkr kng

Pkv Pkkv ZkQkkQkr Gv; &ekkTk Pkv H cng" ¢v km Hv ekkTkl¿Zkkä PkvYkkg l^kA\UkTkkv

¢kêkZk H@kUkOk TkQkmä Pkv ekkTkl¿Zkk Pkkv ¢kPYkkTkk b^kXkk^kXkoPk Gvä

¢vK\kv PkvTkkv lTkakvSk TkQkmä PkvTkv ¢kPYkkQkm HnRm UkkMm #kAkPkm TkQkm; ¢kPYkk

¢Tkv ekkTk ^kFFkv H@kUkOk XkvR UkkMm #kAkPkkv TkQkm; ¢vK\kv SkYkkrPYkk

ekkTkb^kXkk^kTkv H UkkvPkkTkkv HkOkPkkv QkAkv lTk:#kgAUkOkv PkvYkkg H ^kPkvr Gvå—¢k ekkTkb^kXkk^kYkkg lTk:#kgAUkOkv UkkvPkkUkOkv ^kPkr kkæUk Hv ekkTkl¿Zkk Gv PkvYkkg

bkYZkCR#krTk–ekkTk–Fkkl@Òk ÒkOkv bkYkk¥ HkZk Gv; PkvQkm ¢k ekkTkl¿Zkk Pkkv

YkkvdkYkkCkrYkkg lTkakvSk^kkYkkg ¢k^km TkQkmå—Pkv Pkkv b^kmAk@^kkYkkg ¢k^km Gvå

—Pkkv A¥ l¿Zkk lTkakvSk^kkYkkg ¢k^km Gv? Pkv c^kv Acv Gv : HvYk

ekkTk Pkv cng PkvYk ¿kvSkklR UkOk cng—¢v^km WknlüQkmä ekkTk ¢Tkv ¿kvSkklRYkkg

XkvR Tk HkOkPkkv QkAkvä ¢ekkTkm lTk:#kgAUkOkv ¿kvSkklRYkkg UkkvPkkUkOkv ^kPkvr Gvä

¢Tkv ¿kvSkklRYkkg \kmTkUkOkv ^kPkrPkkv Pkv ¢ekkTkm Ykkvc–@kCk–ÿvakæUkv

Ukl@OkYkPkkv QkAkv AYkrTkv WkkgSkv Gvå—¢k @mPkv WkgSkTkng Ak@Ok ckv kkQkm ¢k

¿kvSkklRl¿Zkk lTkakvSk^kkYkkg ¢k^km Gvå

Hn¢kvä Wkv l¿Zkk Qk¥—

(1) ekkTkl¿Zkk;

(2) ¿kvSkklR l¿Zkk;

(1) &ekkTk Pkv cng" ¢vYk ekkTk bkkQkv ¢vAP^kUkl@OkYkTkæUk ekkTkl¿Zkkä

Pkv Pkkv b^kXkk^kXkoPk Gvå

(2) &¿kvSk Pkv cng" ¢vYk ¿kvSkklR bkkQkv ¢vAP^kUkl@OkYkTkæUk ¿kvSkklR

l¿Zkk Pkv Uk@Xkk^kXkoPk Gvå


(1) b^kXkk^kXkoPk ekkTkl¿ZkkTkkv Pkkv lTkakvSk Qk¥ #kAPkkv TkQkmå (¢k

ekkTkmTkm l¿Zkk Gvå)

(2) Uk@Xkk^kXkoPk ¿kvSkklR l¿ZkkTkkv lTkakvSk A@^kkYkkg ¢k^Zkkv Gvå

(¢k ¢ekkTkmTkm l¿Zkk Gvå)

(3) ÒkmÆ HMTkm l¿Zkk Gv; PkvTkm bkkQkv Æ^kTkv APkkrAYkrUkOkkTkkv

bkgWkgSk TkQkmå

ekkTk bkkQkv ¢kPYkkTkv lÒkAk] ¢vAPkk (lTkPZk PkkRkPYZk) Gv; UkOk

¿kvSkklR bkkQkv lÒkAk] ¢vAPkk TkQkmä Pkv dklOkA bkgWkgSkYkkÒk ckv kkQkm

bkgZkkvCklbkü bkgWkgSkæUk Gvå GPkkg ¢ekkTkm ¢k WkgTkvTkv (ekkTkTkv ¢Tkv ¿kvSkTkv)

¢vAYkvA YkkTkmTkv ^kPkvr Gvä PkvYkTkk XkvRTkv RvBkPkkv TkQkmä PZkkg bknSkm Pkv

YkkvcklRXkk^kv Ukl@OkYkPkkv QkAkv AYkrWkgSkTk A@v Gv ¢vYk bk^krek XkCk^kkTk Acv

Gvå

h

XkkCk–3 ” “ 69

∆^kTkv WkgSkTk AvYk Gv ¢Tkv∆^kTkv WkgSkTk AvYk Gv ¢Tkv∆^kTkv WkgSkTk AvYk Gv ¢Tkv∆^kTkv WkgSkTk AvYk Gv ¢Tkv∆^kTkv WkgSkTk AvYk Gv ¢Tkv

PkvTkkQkm GoKAk@kv AvYk QkkZk?PkvTkkQkm GoKAk@kv AvYk QkkZk?PkvTkkQkm GoKAk@kv AvYk QkkZk?PkvTkkQkm GoKAk@kv AvYk QkkZk?PkvTkkQkm GoKAk@kv AvYk QkkZk?

¢ckv! HgCk\kYkkg @cmTkv ¢kPYkkTkk ¢kTkgRYkkg Io\kPkkg

Io\kPkkg YknlTk^k@kv¢v ¢YkpPk @vM>kkg Gvå l^kAk@Tkk ^kvCkv FkMv\kk

Uk|kOkm¢kvTkv UkMAk@ A@mTkv ekkTkb^kXkk^k Pk@V UkkGk ^kk»Zkk Gv

: ¢@v Æ^kkv! UkkGk ^k]kvååååååååUkkGk ^k]kv! ¢v l^kAk@

PkYkk<g AkZkr TkQkmä PkYkk<g AkZkr Pkkv ekkTk Gvååååål^kAk@ Pk@VTkk

^kvCkv PkYkk@m Pkpakk Tkc{ GmUkvååååYkkKv PkvTkkQkm UkkGk ^k]kvååå

UkkGk ^k]kvå ekkTkYkkg \kmTkPkkQkm H PkYkk@m Pkpakk #kkgPk Qk#kvä

YkkKv ekkTk Pk@V ¢k^kkv @våååååekkTk Pk@V ¢k^kkv!

¢kPYkkTkkv ekkTkb^kXkk^k Gv; Pkv ekkTkb^kXkk^kYkkg ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv

Ukl@OkYkTkk@Tkv Pkkv UkkvPkkTkk ekkTk¢kTkgRTkng H APkkrUkOkng ckvZkä l^kAk@Tkng APkkrUkOkng

PkvTkv Tk ckvZk; ¢Tkv %Zkkg l^kAk@Tkng APkkrUkOkng Tk ckvZk PZkkg WkgSkTkä Rn:Bk Av

bkgbkk@ UkOk Tk ckvZkå Uk@gPkn ¢ekkTkm UkkvPkkTkk ekkTkb^kXkk^kTkv Xko\kmTkvä PkvTkkQkm

l^kYknBk ^kPkrPkkv QkAkvä l^kAk@Tkkv APkkr Qk¥Tkv Ukl@OkYkv Gvä PkvQkm PkvTkv WkgSkTkä

Rn:Bk ¢Tkv bkgbkk@ Gvå

¢c{ä ¢kFkkZkrRv k PkvTkv bkYkHk^kv Gv Av Xkk¥! Pkk@k lÒkAk]m

ekkTkb^kXkk^kTkv Pkng dklOkA l^kAk@Qkm HnRkv RvBkå ekkTk bkkQkv Pkk@v Hv km ¢vAPkk

Gv Pkv km @kCkklR l^kAk@ bkkQkv ¢vAPkk TkQkmä YkkKv Pkv @kCkklR l^kAk@ bkkQkvTkm

¢vAPkkWknlü GkvMåååååååPkvTkm bkkQkv Pkk@v APkkrAYkrUkOkng TkQkmå Pkv l^kAk@Tkk APkprP^k

^kCk@Tkk Pkk@k ekkTkb^kXkk^kTkv Pkng \kdkYkkg \kvå

lFkRkTkgRPkû^k ¢gPk@Ykkg Gv Tkv @kCkklR ^kplûk¢kv Wklc\krdkm Gvä ¢v km

fehg


@kCkklR ^kplûkTkng WkcnYkkTk–@nlFk–¢kR@ ^kPkvr Pkv Æ^kTkv lÒkAk]m lFkRkTkgRPkû^k

Uk|PZkv ¢TkkR@–¢<lFk–¿kvSk Gvä Pkv H YkckUkkUk Gvå XkvRekkTk ^kMv Pkv

YkckUkkUkQkm AvYk WkFk^kng PkvTkm ¢k ^kkPk Gvå

XkvRekkTk #kng FkmH Gv PkvTkk XkkTk ^kCk@ ¢TkgPk^kk@ Æ^kv Wkkõk PZkkCk

AZkkvrä RZkklRTkk #knXkXkk^k AZkkrä Tkv Pkv Wkkõkl¿ZkkTkng Av @kCkTkng H APkkrUkOkng

YkkTkmTkvä ¢ekkTkmUkOkv bkgbkk@Ykkg H @BkM>kkv Tkv Rn:Bkm QkZkkv; PkvQkm ¢k @kCkklR

bkkQkv ¢vAPkkæUk Hv ¿kvSkklRl¿Zkk Pkv lTkakvSk^kkYkkg ¢k^km Gvå ekkTkl¿ZkkTkkv H

APkkr cngä ¿kvSkklR l¿ZkkTkkv APkkr cng Tkc{ä—¢vYk ekkTk ¢Tkv ¿kvSkTkng XkvRekkTk

A@^kng Pkv Uk|QkYk ¢Uko^kr SkYkr Gvå

l^kAk@Tkk APkkrUkOkkæUk l¿Zkk ¢kPYkkTkk b^kXkk^kTkm Wkck@ Gvä PkkvUkOk

HkOkv Av Pkv Ykk@kv b^kXkk^k H ckvZkä—¢vYk ¢ekkTkmTkv Kv k UkMm Ck¥ Gvä

PkvQkm Pkv l^kAk@Tkk APkkrUkOkv Ukl@OkYkv Gvå AYkrTkk §RZkTkv \kmSkv l^kAk@UkOkv

Ukl@OkYkv Gv–¢vYk TkQkmä UkOk PkvTkv UkkvPkkTkv ¢ekkTkXkk^kQkm l^kAk@Tkkv APkkr

Qk^kkTkm Kv k UkMm Ck¥ Gv PkvQkm Pkv l^kAk@Tkk APkkrUkOkv Ukl@OkYkv Gvå—¢k

¢ekkTkmTkm l¿Zkk Gvä–Av Hv bkgbkk@Tkng Ak@Ok Gvå

HvYk CkkMkTkng Skkxbkæg §UkkM^kk Kv kkZkv\kkv Wk]Rä Skkxbkæg ªFkn QkPkkg H

PZkkg UkkvPkkTkm MkvA TkkgBkv Gvä PkvYk l^kAk@Tkk APkkrUkOkkQkm Kv kkZkv\kkv ¢ekkTkm

l^kAk@Ykkg ¢vAPkk A@mTkv Ukl@OkYkPkkv QkAkv bkgbkk@æUkm Skkxbk@kYkkg UkkvPkkTkv HkvMv

Gvå l^kAk@Tkk APkkrUkOkkTkkv ¢k ¢SZkkbkä ekkTkb^kXkk^kTkk ^kk@g kk@ ¢XZkkbk

^kMv GoKm #kAv Gv; AvYk Av l^kAk@l¿Zkk ¢kPYkkTkk b^kXkk^kXkoPk TkQkmä PkvQkm

Pkv GoKm #kAv Gvå

#kkïkkvYkkg lTkékZkTkng ¢Tkv ^Zk^kck@Tkng WkSkng AQkTk Gvä PZkkg ¢TkklRTkk

^Zk^kck@Qkm Kv kkZkv\kkv ¢ekkTkm Æ^kä lTkékZkTkv Pk@GkvMmTkv ¢vAkTPk ^Zk^kck@Tkv

UkAMm \Zkv Gvä ¢kPYkkTkkv ekkZkAb^kXkk^k bkPk~–HvYkkg Uk@Tkkv bkgCk TkQkmä bkPkm

Hv kkv Ukl^kÒk—HvYkkg l^kAk@m Uk@Xkk^kTkm GkZkk UkOk TkQkmä—¢v^kk

b^kXkk^kTkkv bkgCk GkvMmTkv Hv l^kAk@Tkk bkgCkYkkg HkZk Gv Pkv Æ^k Wklc@Ólì

–¢ekkTkm QkZkkv QkAkv ¿kvSkklRæUkv Ukl@OkYkv Gvå

XkkCk–3 ” “ 71

bkPkm ¢gHTkkTkk UklPk Uk^kTkAnYkk@v 22-22 ^kakr bknSkm PkvTkm bkkYkv HkvZkng

Tklcä PkvTkv Pk@GkvMmåååååUkOk bkPkmTkk YkTkYkkg UklPkTkk ¢kR@ lbk^kkZk WkmHkv

l^kFkk@ TkQkmå ¢gPkv Uk^kTkAnYkk@Tkv UkbPkk^kkv QkkZk Gv Av Ykx l^kTkkAk@Ok bkPkmTkv

Pk@GkvMmååååååPkvYk &Uk^kTk" Hv kkv FkgFk] ¢ekkTkm Æ^k ¢TkklRQkm eklUPk

–l¿ZkkæUk bkPkmTkv Pk@GkvMmTkv l^kAk@Tkkv APkkr QkkZk GvååååååPkvTkv êkm Ckn<

bkYkHk^kv Gv Av ¢@v YkoN! ¢k l^kAk@l¿Zkk Pkk@m TkQkmä Pkk@m Pkkv eklUPkl¿Zkk

H Gvä Pkv H Pkk@k b^kXkk^kXkoPk GvååååååYkkKv PkvYkkg PkTYkZk Qkk ¢Tkv–l^kAk@Tkng

APkprP^k GkvMå—Ckn<Tkk §UkRv#kQkm ¢k Uk|YkkOkv XkvRekkTk QkPkkg kxPk Æ^k UkkvPkkTkm

b^kXkk^kXkoPk eklUPkl¿ZkkæUkv Ukl@OkYkv Gvä Tkv l^kXkk^kXkoPk ¢v km l^kAk@l¿ZkkTkk

APkkrUkOkkTkkv PZkkCk A@v Gvä ¢Tkv lTkHkTkgRTkkv b^kkR \Zkv Gvå

Hn¢kvä ¢k HYkOk! HvYk YkkvKk §Pbk^kYkkg YkvbkoWk ^kCkv@v HYkOk

Ukm@bkkZk Gv PkvYk ¢c{ YkkvdkTkk YkckvPbk^kYkkg bkgPkkv ¢kBkk HCkPkTkv bkkCkKv

¢kYkgÒkmTkv XkvRekkTkTkk ¢Uko^kr HYkOk Ukm@bkv Gvå Xkk¥ä bkgPkkv PkTkv ¢kPYkkTkng

bkkFkng XkkvHTk HYkkMv Gv–Av HvTkk b^kkRQkm PkTkv ¢PkmlTÜZk ¢kTkgR@bkTkkv

¢TknXk^k Qk#kv–YkkKv ¢vA ^kk@ PkvTkkv @lbkZkkv QkkåååååTkv HCkPkTkk WkmHk @bkTkv

GkvM!

Y


XkkCk–3 ” “ 73

¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk

±bkYZkA~P^kTkkv §UkkZk WkPkk^kTkk@m Bkkbk \kvBkYkk]k²

¢kPYkkQkmrTkng Ukcv\kng APkr Zk bkYZkCR#krTk Gvå Pkv bkYZkA~P^k

AvYk QkkZk? ¢v ^kkPk XkCk^kkTk AngRAngRb^kkYkm¢v bkYkZkbkk@Tkm

13 Ykm CkkQkkYkkg ¢\kkwlAA @mPkv bkYkHk^km Gvå Tk^k Pkû^kTkk

Ukl@ekkTkUko krA PkvYkkgQkm #knükPYkkTkm ¢TknXkolPk A¥ @mPkv A@^km

Pkv ^kkPk Ckn<Rv kv ¢k CkkQkk §Uk@Tkk Bkkbk Uk| kFkTkkvYkkg DkOkk

l^kbPkk@Qkm ¢TkvA UkMBkvQkm bkYkHk^km Gvå bkYZkA~P^kTkk lUkUkkbkn

Æ^kkvTkv YkkKv ¢k Uk| kFkTkkvTkm \kvBkYkk]k DkOkm Uk|v@OkkAk@m Gvä

PkvQkm Pkv ¢c{ ¢kUk^kkYkkg ¢k^kv Gvå

S

99999999999999999999l kj i99999999999999999999


¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk¢kPYkkQkmrTkn g Ukcv\kn g APkr^Zk

¢k \kvBkYkk]kYkkg TkmFkv YknHWk 9 Uk|A@Ok Gv—

±1² Xk^kXk|YkOkTkk Yko]Tkv GvRTkk<g Tkv YkkvdkbknBk ¢kUkTkk<g lTkékZk

bkYZkCR#krTk AvYk Uk|CkKv?

±2² FkwPkTZk XkCk^kkTkTkkg R#krTk A@^kk YkkKvTkng ¢kgCkOkng Av^kng ckvZk?

±3² lTkékZk bkYZkCR#krTkTkkv YkkCkrå

±4² Tk^kPkû^kTkng ekkTk Pkv bkYZkCR#krTkTkkv ^Zk^kck@ Gvå

±5² XkoPkkQkr b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv bkYZkCR#krTkå

±6² Tk^kPkû^kTkng b^kæUk : PkvYkkg Æ^k ¢Æ^kTkk Ukl@OkYkTkTkm b^kPkgÒkPkkå

±7² Uk@Yk A\ZkkOkTkng Ykol]Zkng bkYZkCR#krTk; Pkv Uk|CkK^kk YkkKvTkm XkolYkAkå

±8² ekkZkAb^kXkk^km #knü Æ^kTkkv ¢TknXk^k Pkv H Tk^kPkû^kTkk ekkTkTkng

Uk|ZkkvHTk Gv ¢Tkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gvå

±9² &XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm Uk|lbklü"å

±bk^krekTkk lTkOkrZkYkkg bkYZkA~Ukn<akkQkr ²

W

99999999999999999999l kj i99999999999999999999

XkkCk–3 ” “ 75

±¢kPYkkQkmrTkng Ukcv\kng APkr^Zk–\kvBkkgA : 1²

Xk^kXk|YkOkTkk Yko]Tkv GvRTkk<g Tkv YkkvdkbknBk ¢kUkTkk<g

lTkÈkZk bkYZkCR#krTk AvYk Uk|CkKv?lTkÈkZk bkYZkCR#krTk AvYk Uk|CkKv?lTkÈkZk bkYZkCR#krTk AvYk Uk|CkKv?lTkÈkZk bkYZkCR#krTk AvYk Uk|CkKv?lTkÈkZk bkYZkCR#krTk AvYk Uk|CkKv?

Uk|QkYk SkYkrTkm #kæ¢kPk ¢vK\kv Av bkYZkCR#krTk AvYk QkkZk? PkvTkm ¢k

^kkPk Gvå ¢kPYkkYkkg #k@m@klR Uk@^kbPkn¢kv Pkkv TkQkm; Tkv ¢^kbQkkYkkg ¢vA

bkYkZkUko@Pkkv l^kAk@—bkgbkk@ Gv Pkv UkOk ¢kPYkkTkk b^kXkk^kYkkg TkQkmå ¢kBkm

FkwPkTZk^kbPknTkv ¢vA bkYkZkTkk l^kAk@^kk]m YkkTk^km Pkv ¢SkYkr Gvå ¢kPYkkTkkv

b^kXkk^k Pkkv ¢vA bkYkZkYkkg WkSkng HkOkv Pkv kk bkkYkQZkr kk]kv Gvå ¢kPYkk ¢TkgPk

CknOkkvQkm Ukl@UkoOkr Gv PkvYkkg ^kPkrYkkTk ekkTkTkm ¢^kbQkkTkv ¢gPk@Ykkg ^kk]mTkv

AkZkYkm b^kXkk^k bkkQkv ¢vAæUk A@^km Tkv UkoOkr FkwPkTZkÜ^ZkTkv êkükYkkg

b^kmAk@^kngä PkvTkng TkkYk SkYkrTkm #kæ¢kPk Gvå

¢k^kk Ukl@UkoOkr ¢kPYkkTkv ¢kv]Bk^kk YkkKv Av km YkkTZkPkk GkvM^km

UkMv?—WkSkm ªSkm YkkTZkPkk GkvM^km UkMvå lTklYkûkQkmä l^kAk@Qkm Av Uk@kêkZkQkm

Hv¢kv SkYkr YkkTkv—YkTkk^kv ¢v^kk AnRv^k–AnCkn<–An#kkïkTkm YkkTZkPkk Pkkv

bkYZkA~P^kTkk lHekkbkn¢v Ukcv\kv SkMkAv H GkvMm Rv km Hkv¥¢v ¢Tkv ^kPkrYkkTk

ekkTkTkm ¢Sko@m R#kkTkk ¢kêkZkv A\ZkkOk QkkZk—¢v YkkTZkPkk UkOk GkvMm Rv km

Hkv¥¢vå ¢kPYkkYkkg lTklYkûk ^kCkv@v Uk@^kbPknTkkv ¢Xkk^k Gvä dklOkA l^kAk@Tkkv

lTkakvSk Gv Tkv ¢Sko@m UkZkkrZk HvK\kkv UkOk ¢kPYkk TkQkmä ¢TkgPkCknOkkvQkm Ukl@UkoOkr

¢kPYkk Gvä PkvTkm êkük A@^km Pkv H Uk@YkkQkr bkYZkCR#krTk Gvå ¢kL ^kakrTkm

@kHAng k@m¢kvTkv UkOk ¢gPk@Ykkg ¢k^kng ZkQkkQkr XkkTk QkkZk Gvå YkkKvä &¢Ykv Pkkv

CkkYkMkYkkg HTYkv\kkä ¢kvGm Wknlü^kk]k ¢Tkv ¢Ykk@kv DkOkkv ^kBkPk Pkkv

^kvUkk@SkgSkkYkkg Fkk\Zkkv CkZkkvä Pkkv c^kv ¢YkTkv ¢k^kkv ¢kPYkk AvYk

bkYkHkZk?"—¢vYk Tk YkkTkm Wkvbk^kngå WkSkk bkYkÆ #kAv Pkv kkv ¢kPYkk Gvå

R@vA ¢kPYkkYkkg Uko<g ekkTkbkkYkQZkr XkZkn‘ Gvå UkOk ¢gPk@Ykkg TkH@ ^kk]^km

Hkv¥¢vå ¢gPk@Ykkg TkH@ A@Pkkg TZkk\k A@m Ûv ¢v km ^kbPkn Gvä TkH@ A@Pkkg

� �

� �


TZkk\k Qk¥ H^kkZk ¢v kkv XkCk^kkTk ¢kPYkk FkwPkTZkTkkv XkgMk@ Gvå

Akv¥ ¢vYk YkkTkv Av ¢\Uk §DkkM^kk]m dkZkkvUk#kYkR#kk Pkv dkkZkAXkk^kTkng

Ak@Ok QkkZkä Pkkv Pkv UkOk UkZkkrZkWknlü–^Zk^kck@Tkm YknBZkPkk^kk]k–^Zk^kck@YkoN

Gvå ¢BkgM Ukl@UkoOkr ¢kPYkkTkk ¢kêkZk ^kCk@ dkkZkAXkk^k Uk|CkKv Tkc{å Hv

lHekkbknTkv ¢k^kkv Uko@kv ¢kPYkk YkkTk^kkv ckvZk PkvOkvä lTklYkûkQkm Tkv l^kAk@Qkm

SkYkr YkTkk^kTkk@k AnRv^k–AnCkn< ^kCkv@vTkm \k^kQk^k GkvM^kmä PkvTkkv ¢kR@ GkvM^kkvä

PkvTkm Uk|#kgbkk GkvM^kmå PkvYk H UkkvPkkTkm UkZkkrZkYkkg bkkFkk Rv k-Ckn<Tkm Uk|#kgbkk

^kCkv@vTkkv Hv #knXkXkk^k QkkZk Pkv #knXk@kCkYkkg UkOk bkgPkkvak Tk YkkTkm \kv kkvä Pkv

@kCkTkv SkYkrTkng Ak@Ok Tk YkkTk^kng; ¢Tkv ekkTkTkk ^kPkrYkkTk Uk@klêkPk §DkkMTkm

Uk|#kgbkk Av ¢cgAk@ UkOk GkvM^kkvå Hkv ^kPkrYkkTk ¢\Uk §DkkMTkv H ¢kBkng

b^kæUk YkkTkv Pkkv PkvTkm Uk|#kgbkk PkvYk H ¢cgAk@ QkZkk l^kTkk @cv Tklcä UkOk

Hv Æ^k Ukl@UkoOkr ¢BkgM FkwPkTZkPkû^kTkv YkkTkv Pkv Æ^k ¢\Uk §DkkMTkv UkkvPkkTkng

Uko<g b^kæUk Tk YkkTkv ¢vK\kv PkvTkv PkvTkkv ¢cgAk@ Av Uk|#kgbkk Tk QkkZk; PkvQkm

Pkv ^kPkrYkkTk UkZkkrZkTkv ¢XkvR Ukl@UkoOkr b^kXkk^kTkm bkTYknBk A@mTkv PkvTkm Uk|PkmlPk

A@v; Pkv H lTkékZkbkYZkCR#krTk Gvä ¢v H Uk|QkYk ¢Uko^kr SkYkr Gvå

^kPkrYkkTk ekkTkTkk l^kAkbk HvK\kkv H UkkvPkkTkv YkkTkmTkv Tk ¢KAPkkgä

^kPkrYkkTk ekkTkTkv ¢gPk@b^kXkk^kYkkg ^kk]Pkkg ¢UkoOkrPkk Av UkZkkrZkTkm YknBZkPkk

RvBkkPkm TkQkm ¢vK\kv ¢kPYkk Ukl@UkoOkr H Uk|PkmPkYkkg ¢k^kv Gvå ¢k @mPkv

#knüTkZk ^kMv Ukl@UkoOkr ¢kPYkkTkv Uk|PkmPkYkkg \kv kkv Pkv Bk@vBk@ bkYZkCR#krTk Gvå

¢c{ l#kaZk Uk|èTk A@v Gv Avä &¢kPYkk ekkTkYkkÒk Gvä ¢kPYkk

ekkPkkÓìk Gv"—¢vYk YkkTkm \kmSkng Pkv bkYZkCR#krTk Gv Av Tkc{? Pkkv Acv Gv

Av—¢vYk ¢kvDkmA YkkTZkPkk Tk Fkk\kvå bk^krekRv kv Hv kkv ¢kPYkk Aõkkv Gv Pkv kkv

¢kv]BkmTkvä ¢gPk@Ykkg <lFk ^kk]mTkv Ü^Zkb^kXkk^kYkkg UkZkkrZkTkm ¢XkvRPkk QkkZk

PZkk@v ¢kPYkkTkv ekkPkkÓìk YkkTZkkv Acv kkZk;—¢v lbk^kkZk &¢kPYkkTkv

ekkPkkÓìk YkkTkm \kmSkkv" ¢vYk Acv PkvQkm Bk@vBk@ bkYZkCR#krTk Qk¥ HPkng TkQkmå

¢gPk@Ykkg UkZkkrZk ^k]mTkv PkvTkng ^kvRTk—¢TknXk^kTk Qk^kng Hkv¥¢vå

¢@v! Æ^kTk WkSkng l^kakZkAakkZkYkkg ^kmPkk^Zkngä #k@m@Tkm bkv kkYkkg Æ^kTk

XkkCk–3 ” “ 77

Ckk»Zkngä Tkv ¢kPYkkTkm R@Ak@ AZkkr ^kCk@ Æ^kTkTkv Sko]SkkOkm A@m TkkgBZkngå—GPkkg Hkv ^kPkrYkkTk Pkv @nlFk Vv@^km TkkgBkv Tkv ¢kPYkkTkm <lFk A@v Pkkv ¢k bkYkÆ

#kAkZk Gv Tkv ¢Uko kr A\ZkkOk QkkZk Gvå ¢kL–¢kL ^kakrTkm bkYZkCÓlì

Ang k@m¢kv UkOk UkkvPkkTkk UkoOkr ¢kPYkkTkv ¢kYk YkkTkv Gv Avä ¢ckv! ¢Ykv Pkkv

FkwPkTZk Gm¢vä ¢Ykk@k ¢kPYkkTkv lbkü XkCk^kkTkQkm H@kZk ¢kvGkv YkkTk^kkv

¢YkTkv Ukk\k^kPkkv TkQkmä ¢Ykv ¢Ykk@k ¢kPYkkTkv Ukl@UkoOkr H b^kmAk@m¢v

Gm¢vå ¢gPk@b^kXkk^kTkk ¢^k\kkvATk Pk@V ^k]Pkkg ¢kL ^kakrTkm Wkkl\kAkTkv UkOk

¢k^kng ¢kPYkXkkTk QkkZk Gv; YkkKv ¢YkTkv ¢k Tk bkYkHkZk—¢vYk Tk YkkTk^kngå

WkSkk ¢kPYkk FkwPkTZkb^kæUk Gvä Tkv Uko@vUko<g bkYkÆ #kAv Pkv km PkkAkPk R@vA

¢kPYkkYkkg Xk@m Gvå

¢kPYkkTkkv Hv kkv b^kXkk^k Gv Pkv kkv ¢TknXk^k AZkkr ^kCk@ä YkkÒk ¢kPYkk

ekkPkkÓìk Gv—¢vYk YkkTkm \kv kkQkm bkYZkCR#krTk TkQkm; êkm bk^krekXkCk^kkTkTkm

^kkOkmYkkg Hv kkv ¢kPYkk Aõkkv Gv Pkv kkv lTkOkrZkYkkg \k¥Tkv ¢TknXk^k A@^kkv

Hkv¥¢vå êkm bk^krekXkCk^kkTk ¢vA bkYkZkYkkg ÒkOkAk] ÒkOk\kkvATkv Uk|PZkdk

ekkTkQkm HkOkv Gv; ¢v kk bk^krek XkCk^kkTkv Av kMkv ¢kPYkk Aõkkv Gv? Hv kk UkkvPkv

UkoOkr Gv Pkv kMkv H ¢kPYkk Aõkkv Gvä PkvTkkQkm ¢Sko@kv Aõkkv TkQkmå bk^krekRv kTkk

ekkTkYkkg @kCk@lcPkUkOkv WkSkm FkmHkv Uk|PZkdk lXkTTk lXkTTk ¢vA bkkQkv HOkkZk

Gv; ¢v kk bk^krek XkCk^kkTk ¢kPYkkTkng b^kæUk ¢Sko<g Av l^kAk@m WkPkk^kv Tklcä

UkOk ¢vAvA ¢kPYkk Ukl@UkoOkr Gv—¢vYk bk^krekXkCk^kkTk WkPkk^kv Gvå ¢k @mPkvä

¢kPYkkTkng Ukl@UkoOkr b^kæUk WkPkk^kTkk@ êkm bk^krekRv k Av kk ckvZkä PkvTkk bkkSkA

bkgPkkvTkm R#kk Av km ckvZk Tkv PkvYkTkm ^kkOkm Av km ckvZk—¢vYk bkkFkk Rv k–Ckn<

–#kkïkTkm ¢kv]BkkOk Ukcv\kkg A@^km Hkv¥¢vå bk^krek XkCk^kkTk Acv Gv Av cv

Xkk¥ä Hkv Pkk@v SkYkr A@^kkv ckvZk Pkkv Pkk@v Pkk@k ¢kPYkkTkv ¢UkoOkr Av l^kAk@m

YkkTk^kkv Ukk\k^k#kv Tklcå Hkv Pkng ¢UkoOkrPkk^kk]kv Tkv l^kAk@^kk]kv H ¢kPYkkTkv

YkkTkm \k¥#k Pkkv Pkk@k ¢kPYkkYkkgQkm ¢UkoOkrPkk Tkv l^kAk@ K]#kv #km @mPkv?

¢kPYkkTkv ¢UkoOkr YkkTk^kkQkm ¢UkoOkrPkk K]v Tklc UkOk UkoOkr ¢kPYkkTkm êkük

A@^kkQkm ¢UkoOkrPkk ¿Ykv ¿Ykv K]m HkZk Gvå R@vA ¢kPYkk Uk|Xkn Gvä UkoOkr

bkkYkQZkr kk]k Gv; ¢UkoOkrPkk ¢^kbQkkYkkg Xk\kv ckv UkOk bkRk ¢UkoOkrPkk H @õkk


A@v Tkv UkoOkrPkk Uk|CkKm H #kAv Tklc ¢v kkv PkvTkkv b^kXkk^k TkQkmå UkZkkrZkQkm UkOk

Ukl@UkoOkr Qk^kkTkng R@vA ¢kPYkkTkng b^kæUk Gvå ¢vAvA ¢kPYkk lTk\kvrUk lTkRkvrak

Ukl@UkoOkr Uk@YkkPYkk Gv—¢v kkv XkCk^kkTkTkm ^kkOkmTkkv UkkvAk@ Gvå ¢v kk

UkkvPkkTkk UkoOkr ¢kPYkkTkv ¢kv]BkmTkv PkvTkk ¢TknXk^kQkm H bkYZkCR#krTk QkkZk Gv

¢Tkv PZkk@v H SkYkrTkm #kæ¢kPk QkkZk Gvå ¢v lbk^kkZk SkYkrTkm #kæ¢kPk QkPkm

TkQkmå

êkm ¢l@cgPk XkCk^kkTk Acv Gv Av—¢ckv! UkoOkr FkwPkTZkDkTk b^kXkk^k

§Uk@ Ólì ¢kUkmTkv ¢gPk@YknBk ¢vAkCk| QkPkkg Ykx Av k]ekkTk Uk|CkK AZkn‘ Gv;

R@vA Æ^kTkv ¢gPk@Ykkg FkwPkTZk Rl@Zkkv G\kkvG\k G\kAk¥ @õkkv Gvä PkvTkm

¢gPk@~Ólì A@^km Pkv bkYZkCR#krTk Gvå ¢kBkkv Ukl@UkoOkr FkwPkTZk ¢kPYkk Gv PkvTkng

XkkTk AZkkr lbk^kkZk ^Zk^kck@Qkm ¢QkkrPk~ Rv k–Ckn<–#kkïkTkm êkükQkm bkkFkng

bkYZkA~P^k QkPkng TkQkmå

¢k UkkvPkkTkng A@^kk YkkKv ^kkPk Gvå Uk@Tkng Pkkv Akv¥ A@m #kAPkkv TkQkmä

¢ekkTkm YkkÒk ¢lXkYkkTk A@mTkv @BkMv Gvå ¢kPYkkTkng A\ZkkOk AvYk QkkZk PkvTkm

¢k ^kkPk Gvä Xkk¥ä Pkng Pkk<g Pkkv A@ä Pkk<g Pkkv bknSkk@å Pkk@k lcPk YkkKv

Pkk@k ¢gPk@~YknBk b^kXkk^kYkkg HkvååååååPkk@k UkoOkr b^kæUkTkv ÓlìYkkg \kv Xkk¥!

¢k Rvc Pkkv dkOkYkkg GoKm H#kvå ¢^kbQkkYkkg ¢\UkPkk ckv kk GPkkgä ¢kBkk

FkwPkTZkPkû^kTkkv b^kmAk@ A@Tkk@ ¢Tkv ¢\UkPkkTkkv lTkakvSk A@Tkk@ Æ^k

bkYZkCÓlì Gvå ¢ckvä ¢kPYkPkû^kTkm ¢k ^kkPk Pkkv HCkPkTkv Ukcv\km bkYkH^kk

Hv km Gv; WkmHng Pkkv Xk\kv ¢k^kMv Av Tk ¢k^kMv UkOk ¢k ^kkPk Pkkv Hæ@

bkYkH^kk Hv km Gvå ¢k bkYk%Zkk l^kTkk A\ZkkOk Qk^kkTkng TkQkmå ¢k bkYkH#kv

Pkkv Xk^kQkm Tkm^kvMk ¢k^k#kvå

bk^krek XkCk^kkTkTkm ^kkOkmYkkg ^kbPknb^kæUkTkm Ukl@UkoOkrPkk Hkcv@ A@m Gvå

R@vA ¢kPYkk UkkvPkkTkk b^kXkk^kQkm Uko@kv Uk@Ykvëk@ Gvä PkvTkv Akv¥ WkmHkTkm

YkRRTkm ¢Ukvdkk TkQkmå PkvYk H R@vA HM Uk@YkkOkn UkOk PkvTkk b^kXkk^kQkm

Ukl@UkoOkr–HMvëk@ XkCk^kkTk–Gvå HM ¢Tkv FkvPkTk R@vA UkRkQkr b^kPkgÒk ¢Tkv

Ukl@UkoOkr Gvä Akv¥ Pkû^k Akv¥ WkmHk Pkû^kTkkv ¢kêkZk YkkgCkPkng TkQkmå—¢kYk

XkkCk–3 ” “ 79

bkYkÆTkv UkkvPkkTkk Ukl@UkoOkr ¢kPYkkTkm êkük A@^km Pkv bkYZkA~P^k Gvå

c^kv Wkk@Ykm CkkQkk §Uk@Tkk FkkvQkk A]#kYkkg êkm ¢kFkkZkrRv k Acv Gv

Av :—

¢P: #knáTkZkkZkÅkg Ék’ZkCHZkkvlPËkAùk†bPPPú~ú’úúúúúúúúúTk^kPÅ^kCkPÅ^kvlU ZkRvAù’^kg Tk YkngFklPú’’7’’

¢Qkr :—PZkk@WkkR #knüTkZkTkv ¢kSkmTkv Hv lXkTTk ¢kPYk%ZkkvlPk Gv

Pkv Uk|CkK QkkZk Gv Av Hv Tk^kPkû^kYkkg Uk|kUPk Qk^kk GPkkg UkkvPkkTkk ¢vAUkOkkTkv

GkvMPkm TkQkmå

Hv lXkTTk ¢kPYk%ZkkvlPk cPkm Pkv H Uk|CkKm Gvå UkZkkrZkTkm ÓlìQkm

HkvPkkg Tk^kPkû^kkv RvBkkZk Gvä UkOk ¢vAæUk FkwPkTZk%ZkkvlPk—b^kXkk^kTkm ÓlìQkm

HkvPkkg PkvYkkg Tk^kPkû^kTkk XkgCk TkQkmä Tkv Tk^kPkû^kTkk \kdkv QkPkk @kCkQkm UkOk

Pkv HnRkv Gvå ¢k^kk #knü ¢kPYkkTkv HkvTkk@k ekkTkTkv #knüTkZk Acv Gvå

XkCk^kkTk! Pkng ¢gPk@Qkm êkük–ekkTk A@mTkv ^kbPknTkv ¢kv]Bk Pkkv Bk@kv!

Tk^kPkû^kTkm @kCklYklêkPk êkük Pkv UknOZkWkgSkTkng Ak@Ok Gvä SkYkrTkng Ak@Ok TkQkmå

Tk^kPkû^kTkm êkükTkv ^Zk^kck@bkYZkA~P^k Aõk‹g Gvä Pkv ^Zk^kck@ bkYZkA~P^k

#knXk@kCk Gvä PkvTkv Bk@vBk@ bkYZkA~P^k YkkTk^kng Pkv lYkQZkkP^k Gvå ¢ckvä

¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av ¢vA ¢BkgM FkwPkTZkb^kXkk^kTkm Ólì GkvMmTkv YkkÒk

Tk^kPkû^kTkk XkvRTkkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv UkOk lYkQZkkP^k Gv; Pkkv UkGm AnRv kklRTkm

êkük A@v PkvTkm ^kkPk Pkkv A>kkg @cm? PkvTkm Pkkv ^kkPk ¢c{ \kmSkm TkQkmå

¢XkvRb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK QkZkk UkGm SkYkmrTkv

Tk^kPkû^k ^kCkv@vTkk l^kA\Uk ©L^kk GPkkg PkvTkm Ólì lXkTTk ¢vAkAk@

¢kPYk%ZkkvlPk §Uk@ Gvå Tk^kPkû^kTkng ekkTk A@^kk GPkkg ¢kPYk%ZkkvlPk UkkvPkkTkk

¢vAUkOkkTkv GkvMPkm TkQkm ¢vK\kv Av SkYkmrTkm Ólì ¢vAæUk ¢kPYk%ZkkvlPk

§Uk@Qkm BkbkPkm TkQkmå

Hv Æ^k YkkÒk Tk^kPkû^kTkkv @kCkbklcPk l^kFkk@ A@v Gvä Tkv lXkTTk

¢vAæUk ¢kPYkkTkv ¢TknXk^kPkkv TkQkm Pkv Pkkv lYkQZkkP^km Gvå Tk^kPkû^kTkk XkvRYkkg


@cvPkkg ¢vAæUk ¢kPYkk bkYkHkPkkv TkQkm–¢TknXk^kkPkkv TkQkmä UkOk ¢vAæUk

¢TknXk^k A@Pkkg PkvYkkg Tk^kPkû^kTkng @kCk@lcPk ekkTk bkYkk¥ HkZk Gvå

ªMv ªMvä ¢k ^kkPk YkTkv Tklc bkYkHkZk ¢v km Wknlü @kBkmTkv bkkgXk]v

Pkkv PkvTkv bkYkHOkTkkv ZkQkkQkr Uk|ZkPTk A>kkgQkm ©Ckv? cÆ ¢k ^kkPk cng ¢PZkk@v

bkkgXk]ng Gng UkOk UkoOkr ¢kPYkkTkm YkkvKm ^kkPk Ak\kv YkTkv ZkkR @cv#kv Av Tklc?–¢vTkm UkOk HvTkv #kgAk QkkZk Pkkv Pkv—&¢ckv ¢k Ykk@k ¢kPYkkTkm ¢Uko kr ^kkPk

Gvä ¢gPkYknrcoPkrYkkg cng ¢vAkCk| Qk¥Tkv ¢kTkkv ¢TknXk^k Uk|CkK A@m#k–" ¢v^km

ckx#k ¢Tkv lTk:#kgAPkk A>kkgQkm \kk^k#kv? ¢Tkv Pkv lTk:#kgAPkk ^kCk@ PkvTkkv Uk|ZkPTk

¢gPk@YknBk ^k\kOkYkkg AvYk ^k]#kv? cÆ #kng Aõk‹g Pkv ¢gPk@Ykkg UkAMmTkv ZkkR

@cv^kkTkm UkOk HvTkv #kgAk Gv PkvTkv ¢gPk@Ykkg ^k]mTkv Pkv^kkv ¢TknXk^k A>kkgQkm

QkkZk? cng Ukl@UkoOkrä Av k]m XkCk^kkTk Hv kkv Gngä ¢vA bkYkZkYkkg ¢TkgPk

\kkvAk\kkvATkv HkOk^kkTkng bkkYkQZkr Ykk@kYkkg H Gvä ¢vYkkg ¢gR@ ¢vAkCk| Qkk.

¢vK\km H ^kk@ Gvä—¢vYk UkkvPkkTkm PkkAkPkTkkv l^këkkbk A@^kkv Hkv¥¢vå

Tk^kPkû^kTkk XkvRTkm êkük GkvMmTkvä ¢BkgM FkwPkTZkb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv

@kCk@lcPk êkük A@^km Pkv Uk@YkkQkr–bkYZkA~P^k Gvå ¢BkgM FkwPkTZkb^kXkk^kTkk

¢kêkZkv Tk^kPkû^kTkng @kCk@lcPk ekkTk Qk¥ HkZk Gvå

c^kvä ¢v Uk|YkkOkv XkoPkkQkrQkm ¢vA ¢kPYkkTkv HkOk^kkv Pkv bkYZkCR#krTk

Gv–¢vYk Acv Gv :—

XkoPkkQkrQkm HkOkv\k Æ^kä ¢Æ^k ^k]m UknOZkä UkkUk Tkvúúúúúúúúúúúúúú

¢kuk^kä bkg k@ä lTkHr@kä WkgSkä Ykkvdk Pkv bkYZkA~P^k Gvåúúú13å

¢c{ä Tk^kPkû^kkvTkv XkoPkkQkrTkZkQkm HkOk^kk PkvTkv bkYZkA~P^k Aõk‹gä PkvYkkg

XkoPkkQkr AcvPkkg Tk^kPkû^kTkk XkvRTkng \kdk GkvMmTkv ¢gPk@ FkwPkTZkb^kXkk^k Pk@V

^k]^kkTkng ¢k^Zkngå XkoPkkQkr ¢vAæUk b^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv Tk^kPkû^kkvTkng @kCk@lcPk

ekkTk A@m \kmSkng—¢vK\kv Av Tk^kPkû^kkvYkkgQkm ¢vAæUk ¢XkvR ¢kPYkkTkv

Pkk@^kmTkv êkük A@mä Pkv Bk@vBk@ bkYZkA~P^k Gvå

¢vA\kk Tk^kPkû^kTkk \kdkv ¢KAmTkv Tk^kPkû^kTkm êkük A@^km Pkv UkOk cÆ

XkkCk–3 ” “ 81

bkYZkA~P^k TkQkm; cÆ Tk^kPkû^k #kng Gv PkvTkm UkOk HvTkv BkWk@ TkQkm PkvTkv Pkkv

^Zk^kck@bkYZkA~P^k UkOk TkQkmå ^Zk^kck@bkYZkA~P^k ^kCk@ Pkkv bkmSkng

lTkékZkbkYZkA~P^k Akv¥Tkv Qk¥ HPkng TkQkmå ¢Tkv ^Zk^kck@bkYZkA~P^kQkm UkOk

lTkékZkbkYZkA~P^k Qk¥ HPkng TkQkmå Ukcv\kkg Æ^k–¢Æ^kklR Tk^kPkû^kkv #kng Gv Pkv

bkYkH^kng Hkv¥¢vå cng Æ^k Gngä #k@m@klR ¢Æ^k Gv PkvTkkQkm cng lXkTTk Gngå

Tk^kPkû^kYkkg Ukcv\kng Æ^kPkû^k Gvå Æ^k AkvTkv Acv kkv? #k@m@klR Æ^k TkQkmä

@kCk UkOk Bk@vBk@ Æ^k TkQkm ¢Tkv ¢\Uk ekkTkR#kk Pkv UkOk Æ^kPkû^kTkng Bk<g

b^kæUk TkQkmå Æ^k Pkkv Ukl@UkoOkr FkwPkTZkYkZk ¢TkgPkCknOkTkkv ¢vAæUk zUkM Gvå

cng Ukl@UkoOkr Uk@YkkPYkk Hv kkv Gngä @kCkklR@lcPk FkwPkTZkb^kæUk Gngä lTklYkûkTkkv

Ykk@kYkkg ¢Xkk^k Gv Tkv @kCkklRTkkv lTkakvSk Gv;—¢v Uk|YkkOkv Ukcv\kkg

@kCkbklcPk l^kFkk@Qkm Æ^kTkv YkkTkv Gvä PkvTkv UkOk cÆ bkYZkA~P^k TkQkmä Pkkv

UkGmä Ukcv\kk Hv ^Zk^kck@Qkm–@kCklYklêkPk l^kFkk@Qkm ¢vK\kng UkOk HkOkPkkv

TkQkm Pkv Pkkv ¢vA FkwPkTZkPkû^kTkkv ¢TknXk^k A¥ @mPkv A@#kv? ^kbPknb^kæUkTkv

bkYkH^kk PkQkk bkYkHk^k^kk HPkkg Tk^kPkû^kTkk XkvRTkkv l^kA\Uk ¢k^Zkk ^kCk@

@cvPkkv TkQkmå XkvR UkkM>kk ^kCk@ bkYkHk^k^kng A¥ @mPkv? Uk@gPkn Pkv XkvRTkk

¢kêkZkv bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå

cng Æ^k Gngä #k@m@klR UkRkQkkvr Ykk@kQkm lXkTTk ¢Æ^k Pkû^k Gv; Pkv

¢Æ^k ^kbPkn PkvTkk Ü^Zk–CknOk–UkZkkrZk^kk]m Gvä ¢vK\kv PkvTkm UkZkkrZk PkvTkk

UkkvPkkQkm H QkkZk Gvä Ykk@kQkm QkPkm TkQkmå #k@m@Tkm l¿Zkk Æ^kTkv \kmSkv QkPkm

TkQkmå—¢kYk Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k Pkû^kkv HnRkg Gvå ¢v Uk|YkkOkv Pkv Pkû^kkvTkv HnRk

HnRk YkkTkv PZkk@v Pkkv Æ^k–¢Æ^k ^kCkv@v Pkû^kkvTkv ^Zk^kck@v YkkTZkkg Acv kkZkå

Tk^kPkû^kkvTkv Tk^kUkOkv HnRk HnRk YkkTk^kk PkvTkv ^Zk^kck@êkük Acv kkZk Gvä UkOk

Æ^k–¢Æ^k WkSkkTkv ¢vAYkvA YkkTk^kk ¢QkkrPk~ Æ^k–¢Æ^kTkng A@v—¢vYk

YkkTk^kng Pkv Pkkv ^Zk^kck@êkük UkOk TkQkmå ¢kPYkk #k@m@Tkm l¿Zkk A@m #kAv Gv

¢vYk Hv YkkTkv PkvTkv Pkkv Æ^k–¢Æ^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkük UkOk TkQkmå

Tk^kPkû^kkvTkv Tk^kPkû^k Pk@mAv HnRk YkkTk^kk Pkv @kCkbklcPk êkükTkv

^Zk^kck@bkYZkA~P^k Acv kkZk Gv; Tkv Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkQkm Ukk@ Qk¥Tkv ¢XkvR

FkwPkTZkPkû^kTkm ¢gPk@Ólì A@v Pkv Uk@YkkQkrêkük Gvå ¢k ¢Uko kr ^kkPk Gvå


Uk|èTk :—UkOk bkkcvWkä ¢kPYkkTkm bkYkHOkYkkg Wknlü Uk@kv kkPkm TkQkm?

§ûk@ :—Hn¢kv Xkk¥ä Wknlü WkmHkYkkg Pkkv Uk@kv kkZk Gv Tkv? Pkkv WkmHv

LvAkOkv Wknlü Uk@kv^kkZk Tkv ¢kPYkkYkkg Wknlü Tk Uk@kv^kkZk—¢vTkng Akg¥ Ak@Ok?

bkgbkk@Tkk XkOkPk@ Tkv ^kvUkk@–SkgSkk ^kCkv@vYkkg Pkkv Wknlü Uk@kv^kv Gv Tkv ¢gPk@Tkk

FkwPkTZkTkv bkYkH^kkYkkg WknlüTkv Uk@kv kPkkv TkQkmä Pkkv PkvTkv PkvYkkg UkkvPkkTkng lcPk

XkkbZkng TkQkmå FkwPkTZkPkû^kTkm bkYkHOkYkkg H Ykk<g lcPk Gv ¢vYk Hkv Bk@vBk@

Xkkbkv Pkkv PkvYkkg UkkvPkkTkm Wknlü \kkCZkk ^kCk@ @cv H Tkc{å ¢ckv ¢kYkkg Ykk<g

A\ZkkOk Gvä ¢kYkkg Ykk@k Uk|ZkkvHTkTkm lbklü Gv—¢vYk PkvTkv FkwPkTZkPkû^kTkkv

YklcYkk XkkbZkkv TkQkmå Hkv FkwPkTZkTkm <lFk QkkZk Pkkv PkvYkkg Wknlü \kkCZkk ^kCk@

@cv Tklc ¢Tkv Tk bkYkHkZk ¢vYk WkTkv Tklcå

Q

bkYZkCR#krTk!ååååååå¢ckä UkkvPkkTkk Æ^kTkTkng Hv YkckTk APkr Zk Gv

PkvTkng TkkYk bkkgXk]Pkkg UkOk ¢kPYkkQkmrTkv @kvYkv@kvYkv Av kkv cakr HkCkv Gv!—Bk@ng

H Gvä UkkvPkkTkv lUk|ZkYkkg lUk|Zk ^kbPknTkng ^kOkrTk bkkgXk]mTkv AkvTkv cakr Tk QkkZk?

¢Tkv PkvTkm ¢TknXkolPkTkm Pkkv #km ^kkPk!!

XkkCk–3 ” “ 83


FkwPkTZkXkCk^kkTkTkkg R#krTk A@^kk YkkKvTkng

¢kgCkOkn g Av^kn g ckvZ¢kgCkOkn g Av^kn g ckvZ¢kgCkOkn g Av^kn g ckvZ¢kgCkOkn g Av^kn g ckvZ¢kgCkOkn g Av^kn g ckvZkkkkk ?????

lTkékZk ¢vK\kv Av bkkFkng bkYZkA~P^k AkvTkv Acv^kng?—Pkv bkYZkA~P^k

¢TkgPkAk]Qkm bkgbkk@Ykkg @BkMTkk@k ¢TkgPk Æ^kkv¢v ARm ¢vA bkvAgMYkkÒk UkOk

Uk|kUPk AZkn‘ TkQkmå Pkv bkYZkCR#krTk AvYk QkkZk PkvTkkv §UkkZk ¢c{ Acv kkZk Gvå

¢kPYkkTkkv Hv kkv b^kXkk^k Gv PkvTkm bkYkHOk A@mTkv PkvTkng ¢gPk@Ykkg Dkkv\kTk A@^kng

Pkv H bkYZkCR#krTkTkkv §UkkZk Gvå Tkv Pkv Uk|QkYk SkYkr Gvå

#k@m@klR Uk@ FkmH cng ¢Tkv l^kAk@ Pkv H cng—¢vYk YkkTkmTkv Æ^k

UkkvPkkTkk Sk|n k FkwPkTZkb^kXkk^kTkv FkoAm HkZk Gvä PkvTkv XkCk^kkTk lYkQZkkP^k ¢vK\kv

Av ¢SkYkr Acv Gvå Pkv ªSkm YkkTZkPkk Kk]mTkv Sk|n k FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkkTkm

Uk|PkmlPk A@^km Pkv bkYZkCR#krTk Gvå Pkv bkYZkCR#krTk Pkkv AkZkr Gvä PkvTkkv §UkkZk

#kng? Av b^kXkk^k Pk@VTkm <lFk A@mTkv PkvTkkv ¢gPk@l^kFkk@ A@^kkv Pkv

bkYZkCR#krTkTkkv §UkkZk Gvå #knü ¢kPYkb^kXkk^kTkm <lFk ¢Tkv \kdk Gv Pkv H

bkYZkCR#krTkTkkv lTkékZk §UkkZk Gvå

êkm bk^krekRv k Acv Gv Av ¢Ykv ekkTkb^kæUk ¢kPYkk Gm¢vä ¢gPk@~YknBk

b^kXkk^kTkkv l^këkkbk A@mTkv ¢vAkCk| QkPkkg ¢Ykk@m UkoOkr #knü @kCk@lcPk

Av k]ekkTkR#kk Uk|CkKm Gvå Pkng UkOk ¢Ykk@k Hv kkv ¢kPYkk Gvä Tkv Pkk@kYkkg UkOk

¢Ykk@k HvK\kng H Ukl@UkoOkr bkkYkQZkr Gvå ¢Ykk@m ¢^kbQkkYkkgQkm @kCkklR K]m

CkZkk Gv AvYk Av Pkv ¢Ykk<g b^kæUk Tk cPkngä Pkkv Pkk@m ¢^kbQkkYkkg Hv lYkQZkkP^k

@kCkklR Gv Pkv Pkk<g b^kæUk TkQkmä UkOk l^kAk@@lcPk Sk|n k FkwPkTZkb^kæUk Pkng

Gkvä—¢v Uk|YkkOkv Pkk@k Uk@YkkQkrb^kXkk^kTkng ¢TknYkkTk A@mTkv PkvTkm <lFk A@ä

Pkv H bkYZkCR#krTkTkkv §UkkZk Gvå #k@m@ä YkTkä ^kkOkm ^kCkv@v Pkkv HM Gv

–¢Æ^k Gvä Pkv ¢kPYkkQkm HnRk Gv–¢vYk RvBkkZk Gv; ¢Tkv ¿kvSkklR l^kAk@m

Xkk^kkv UkOk Tk^kk Tk^kk A@v Pkkv QkkZk Gvä Tk A@v Pkkv QkPkk TkQkm—¢vYk

� �

� �


¢TknXk^kYkkg ¢k^kv Gvå Uko kvr AkYk¿kvSkklRTkm Pkm^k| l^kAk@m ^kkbkTkk Qk¥ ckvZk

PkvTkkv ^kPkrYkkTk ekkTkYkkg l^kFkk@ A@Pkkg PkvTkng ekkTk QkkZk Gv UkOk Pkv l^kAk@m

^kkbkTkk ^kPkrYkkTk Uk|CkK QkPkm TkQkmä YkkKv Pkv l^kAk@m ^kkbkTkk ¢kPYkkTkng Bk@ng

b^kæUk TkQkm UkOk ekkTk H ¢kPYkkTkng b^kæUk Gvå—¢vYk ¢TknYkkTk ^kMv

¢kPYkkTkk b^kXkk^kTkv \kdkYkkg \k¥Tkv Tkœm A@^kkv Pkv bkYZkCR#krTkTkng Ak@Ok Gvå

Akv¥Tkv Pkm^k| ¿kvSkTkk ¢k^kv#kYkkg BkoTk A@^kkTkm \kkCkOkm Qk¥ ¢k^km ¢Tkv

Wkv–UkkgFk BkoTk A@m TkkBZkkä UkGm %Zkk@v Pkv \kkCkOkm L@m Ck¥ PZkk@v PkvTkkv

UkékkûkkUk A@v Gv; Pkv ^kBkPkvä Uko kvr BkoTk A@^kkYkkg Hv ¿kvSkTkkv ^kvCk cPkkv Pkv

^kPkrYkkTkYkkg ¢k^kPkkv TkQkm; AvYk Av Pkv FkwPkTZkTkkv b^kXkk^k TkQkmå ¢k Pkm^k|

l^kAk@Tkm YkkvKm ^kkPk A@mä Pkv H Uk|YkkOkv WkmHk UkOk UkkUk Av UknOZkTkk Hv

l^kFkk@ ¢k^kv Pkv WkmÆ dkOkv K]m HkZk Gv YkkKv Pkv Ykk<g b^kæUk TkQkm;

l^kAk@Tkng ekkTk A@Tkk@kv cng UkkvPkv l^kAk@ ^kCk@Tkkv ekkTkb^kæUk Gngå—¢vYk

Ukcv\kkg ¢TknYkkTk A@^kng Hkv¥¢vå Pkv ¢TknYkkTk UkOk ZkQkkQkr Gvä PkvYkkg Vv@ UkMv

Tklcå ¢v^kng b^kXkk^kTkng ¢TknYkkTk AZkn‘ Pkv bkYZkCR#krTkTkkv §UkkZk Gvå

¢ckvä ¢TkgPkAk]Ykkg FkwPkTZkTkng #k@Ok AkvOk Gv Pkv Æ^kv ARm l^kFkkZkn‘

TkQkmå Wkck@Ykkg Akv¥ UkRkQkr ¢kPYkkTkv #k@OkæUk TkQkmå #k@m@ UkOk #k@OkæUk

TkQkmå HvOkv FkwPkTZkPkû^kTkng ¢gPk@#k@Ok FkoAmTkv Wkck@Ykkg #k@Ok YkkTZkng Pkv Yk@Pkkg

¢#k@OkUkOkv Yk@v Gvå Sk|n k FkwPkTZkb^kæUkTkv HkOZkk l^kTkk AkvTkk #k@Okv #kkglPk

@kBkv? ¢@v Xkk¥! #kng ¢k^kng H b^kæUk c#kv? #kng Akv¥ #k@OkæUk FkmH Tklc

ckvZk? ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkPkû^k #k@OkXkoPk Gv PkvTkng \kdk A@å

HvOkv ¢Uko kr SkYkr A@^kkv Gv Pkv Æ^kä AnRv kklRTkm YkkTZkPkk GkvMmTkv

Ukcv\kkg Pkkv ¢kPYkb^kXkk^k Hv kkv Gv Pkv kkv ekkTkYkkg l^kA\UkbklcPk lTkOkrZk A@v

Gvä UkGm ¢gPk@b^kXkk^kYkkg ^k]mTkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^k Uk|CkKPkkg l^k#kvak ÓN

lTkOkrZk Qk¥Tkv bkYZkA~Uk|PkmlPk Uk|CkKv Gvå ¢kYkkg ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkk l^kFkk@Tkm

Hv l¿Zkk Gv PkvTkng YkkckPYZk ¢ekkTkmTkv ¢k^kPkng TkQkmå Ukcv\kkg Tk^kPkû^kTkk

@kCklYklêkPk l^kFkk@ ^kCk@ bkmSkng ¢vA ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kYkkg ¢k^km #kAkPkng

TkQkmä PkvYk H ¢vA ¢XkvR ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kYkkg Pkv Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv

XkkCk–3 ” “ 85

YkRRæUk TkQkmä ^kPkrYkkTk ekkTkTkm R#kk ¢BkgM FkwPkTZk Pk@V ^k]mTkv PkvTkk

ekkTkUko krA ¢kPYkb^kXkk^kTkm lTks^kA\Uk êkük Qk^km Pkv lTkékZkbkYZkCR#krTk Gv;

¢v^kng bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kkTkk lHekkbknTkv Tk^kPkû^kTkng ekkTk Av^kng ckv^kng

Hkv¥¢v PkvTkm ^kkPk A@v Gvå

cng Æ^k Gngä #k@m@ ^kCkv@v ¢Æ^k Gv; RZkkä RkTkä ^k|Pk ^kCkv@v Xkk^kkv

UknOZk Gv; UknOZk Pkv Æ^k TkQkmä Æ^k Pkv UknOZk TkQkm; ¢Æ^kQkm Æ^k HnRkv

Gvå–¢v Uk|YkkOkv Tk^k PkP^kkv ¢XkoPkkQkrTkZkQkm Gvä PkvTkv HvYk Gv PkvYk HkOk^kk

Hkv¥¢vå ¢kK\kng HkOk^kng Pkv UkOk cÆ Akg¥ SkYkr TkQkm; SkYkr Pkkv ¢gPk@Ykkg

XkvRTkng \kdk GkvMmTkv ¢vAæUk Uk@YkkQkr b^kXkk^kTkk ¢TknXk^kQkm QkkZk Gv; UkOk

PZkk@ Ukcv\kkg §Uk@ Uk|YkkOkv Tk^k Pkû^kTkk l^kFkk@æUk #knXkXkk^kTkm Uk| kplûk

¢k^Zkk l^kTkk @cvPkm TkQkmå

¢ckvä Æ^kv ARm UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm R@Ak@ A@m TkQkmå HvYk Wk]R

¢Tkv CkSkvMk zHRCkm ¢kBkm Xkk@ BkxFkm BkxFkmTkv Æ^kTk Uko<g A@v Gvä PkvYk

DkOkk Æ^kkv ¢k YkTknaZk Xk^k UkkYkmTkv UkOk ^kvUkk@–SkgSkkYkkg Tkv @bkkv¥ ^kCkv@vYkkg

YkHn@m A@m A@mTkv Æ^kTk Ckk]v Gvå Uk@Tkng Akg¥ A@m Pkkv #kAPkkv H TkQkmä

YkVPkTkkv Uk@Tkkg ¢lXkYkkTk A@v Gvä UkOk ¢kPYkk AkvOk Gvä #kng PkvTkng b^kæUk

Gv?—Pkv ARm ¢gPk@Ykkg l^kFkk@Pkkv TkQkmå cng Pkkv Æ^kPkû^k lÒkAk] ekkTkb^kæUk

Gngä Tkv #k@m@klR ¢Æ^kPkû^k Gvå WkgTkv Pkû^kkv lXkTTk lXkTTk Gvå Wkck@Ykkg

Ukwbkk ^kCkv@v ^kbPkn¢kv \kv kk–Rv kkTkm Av @bkkv¥ A@^kkTkm l¿Zkk HMTkm Gvå Pkv

cng A@m #kAPkkv TkQkmå cng Pkkv HkOkTkk@ Pkû^k Gngå Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k bkRkZk

HnRkg Gvå—¢v Uk|Ak@v Tk^kPkû^kTkk ZkQkkQkr l^kFkk@ A@^kk Pkv UkOk cÆ

^Zk^kck@bkYZkA~P^k Gv; ¢Tkv Tk^kPkû^kTkk XkvRTkk l^kA\Uk@lcPkä ¢vA

FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkkTkm êkük A@mTkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv Uk@YkkQkvr bkYZkCR#krTk

Gv êkvOkmA @kHkTkv ¢k^kng bkYZkA~P^k cPkngä PkvTkk V]Ykkg bkgbkk@Tkkv Tkk#k A@mTkv

¢vA Xk^kv Yknl$Pk UkkYk#kvå ¢k^kPkm Fkkv km#kmYkkg Pkv¢kv Ukcv\kk PkmQk‘A@ Qk#kvå

PkvYkTkv ^k|PkklR Tk cPkkä UkOk ¢c{ Acv kkZk Gv Pkv kng ¢kPYkkTkng XkkTk cPkng

–bkYZkCR#krTk cPkngä PkvQkm Pkv ¢vAk^kPkk@m QkZkkå


PkmQkr ¢vK\kv Pk@^kkTkkv §UkkZk; bkYZkCR#krTk–ekkTk–Fkkl@Òk Pkv Pk@^kkTkkv

§UkkZk Gv; Tkv PkvTkm Uk| kplûkYkkg Tk^kPkû^kTkm êkük ^kCkv@v lTklYkûkæUk Gvå Pkv

^Zk^kck@êkük Akg¥ Yko]b^kæUk TkQkm;—Pkv UkkvPkv PkmQkr Av YkkvdkYkkCkr TkQkm; UkOk

Pkv ^Zk^kck@êkük Uk@YkkQkrYkkg HPkkg ^kFFkv ¢k^Zkk l^kTkk @cvPkm TkQkmå Akv¥

¥ëk@ ¢k HCkPkTkk APkkr Gv ¢Qk^kk WkSkng Qk¥Tkv ¢vA Wk|ôb^kæUk H Gv—^kCkv@v AcvTkk@k AnPkû^kkvTkm êkükQkm GoKmTkvä êkm bk^krekRv kv Acv\kk Tk^kPkû^kkvTkv

\kdkYkkg \kv kk Pkv ^Zk^kck@êkük Gvä PkvYkkg cÆ @kCkUkl@OkkYk Gvå ¢Tkv Pkv

@kCk@lcPk Qk¥Tkv b^kbkTYknBkUkOkv ¢XkvR ¢kPYkkTkm Uk|PkmlPk A@^km Pkv

Uk@YkkQkrbkYZkCR#krTk Gvä Tkv Pkv SkYkr Gvå

Uk|èTk :—¢v km Uk|PkmlPk Yk@^kk KkOkv A@m¢v Pkkv?

§ûk@ :—Xkk¥ä ¢PZkk@v H ¢kPYkkTkk XkkTk ^kCk@ Pkng dkOkv dkOkv

Xkk^kYk@OkYkkg Yk@m H @õkkv Gv; YkkKv Pkv Xkk^kYk@OkQkm WkFk^kk ¢kPYkkTkk

b^kXkk^kTkm ¢kv]BkkOk A@å êkmYkR~ @kHFkgÜÆ Acv Gv Av—

&&dkOk dkOk XkZkgA@ Xkk^kYk@Okv Akg ¢ckv! @kFkm @ckv?""

Xkk¥! cng Uk@Tkng A<g Tkv l^kAk@Qkm \kkXk QkkZk—¢vYk YkkTkmTkvä Pkv

ªSkm YkkTZkPkkQkm Pkk@kv ¢kPYkk dkOkv dkOkv XkZkgA@ Xkk^kYk@OkYkkg Yk@m @õkkv

Gvå Pkv Xkk^kYk@OkQkm WkFkmTkv Hkv Pkk@v ¢kPYkkTkng Æ^kTk Uk|kUPk A@^kng ckvZk Pkkv

FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkkTkm Uk|PkmlPk A@å ¢v FkwPkTZkTkm Uk|PkmlPk ^kCk@ FkwPkTZkÆ^kTk

Æ^kkPkng TkQkm Tkv Xkk^kYk@OkQkm WkFkkPkng TkQkmå

^Zk^kck@bkYZkA~P^kYkkg Pkkv XkvRQkm Tk^kPkû^kTkm êkük Gvä Tkv ¢XkvR

Uk@YkkQkrbkYZkA~P^kYkkg Pkkv ¢vAæUk ¢XkvR ¢kPYkkTkm H Uk|lbklü Gv;

&¢kPYkBZkklPk" Pkv lTkékZkbkYZkA~P^kTkng \kdkOk Gvå

cv Xkk¥ä Pkk@v XkCk^kkTk Ukkbkv ¢k^k^kng Gv Av Tklc? Pkk@v

FkwPkTZkXkCk^kkTkTkk bkkdkkPk~ R#krTk A@^kkg Gv? Pkkv Pkk@v Uk|QkYk ^Zk^kck@êkük

FkkvBBkm A@^km UkM#kvå FkwPkTZkXkCk^kkTkTkkg R#krTk A@^kkYkkg Ukcv\kkg ÿk@Ukk]

Pk@mAv ^Zk^kck@êkük ¢k^kv Gvå Uk@gPkn Hkv Pkv ÿk@Ukk]Tkm Ukkbkv H @kvAk¥

XkkCk–3 ” “ 87

H¥#k Pkkv PkTkv FkwPkTZkXkCk^kkTkTkkg R#krTk Tklc QkkZkå Uk|QkYk Tk^kPkû^kTkv Wk@kWk@

HkOkmTkvä ¢vA ¢XkvR ¢kPYkkTkk b^kXkk^k Pk@V ¢gPk@^k\kOk A@mTkv Uk|PkmlPk

A@Pkkg FkwPkTZkUk|XknTkkg R#krTk QkkZk Gvä Pkv bkYZkCR#krTk Gvå bkYZkCR#krTk ^kMv ¢v

FkwPkTZkXkCk^kkTkTkkg R#krTk A@Pkkg Pkk@k Xk^kTkkv ¢gPk ¢k^km H#kvå ¢v

FkwPkTZkXkCk^kkTkTkkg R#krTk ^kCk@ Xk^kTkkv ¢gPk ¢k^k#kv Tkc{å

Tk^kPkû^kTkk ekkTkYkkg UkOk Hv CkkvKk ^kk]v Gv Pkv Pkkv cÆ

FkwPkTZkXkCk^kkTkTkkg ¢kgCkOkv UkOk TkQkm ¢k^Zkk; PkvTkv FkwPkTZkXkCk^kkTkTkk R#krTk

QkkZk Tklcå Ukcv\kkg @kCklYklêkPk l^kFkk@Qkm Æ^k–¢Æ^kTkv lXkTTk lXkTTk

YkkTk^kk Pkv FkwPkTZkXkCk^kkTkTkng ¢kgCkOkng Gvä ¢Tkv ¢XkvRb^kæUkTkm @kCk@lcPk

¢TknXk^kbklcPk Uk|PkmlPk A@^km Pkv FkwPkTZkXkCk^kkTkTkkg bkkdkkPk~ R#krTk Gvä—Pkv

lTkékZkbkYZkCR#krTk Gvå

Tk^kPkû^kYkkg ÒkmHng UknOZkPkû^k Gv; Pkv UknOZkPkû^k Æ^kTkv #k@OkXkoPk TkQkmå

Æ^kPkû^k lTkPZk Sk|n kæUk Gv Tkv UknOZkPkû^k dklOkA l^kAk@ Gv; UknOZkTkk ¢kSkk@v

Æ^kPkû^k TkQkmå Æ^kPkû^k ¢Tkv UknOZkPkû^k HnRk HnRk Gvå lÒkAk]m Æ^kPkû^k

Pkv UknOZkTkng Ak@Ok TkQkmå Hkv lÒkAk]m Pkû^k UknOZkTkng Ak@Ok ckvZk Pkkv UknOZk ARm

K]v Tklcå UknOZkPkû^k UkkvPkv Æ^k TkQkm Tkv Æ^kPkû^k Pkv UknOZk TkQkmä ¢vYk WkgTkv

Pkû^kTkng lXkTTk lXkTTk b^kæUk HkOk^kng Hkv¥¢vå

FkwPkTZkRv^kTkng bkYZkA~R#krTk A@^kk YkkKv Ukcv\kkg R@^kkHk Pk@mAv–lTklYkûk

Pk@mAv–^Zk^kck@ Pk@mAv Tk^kPkû^kTkm êkük ckvZk Gv; GPkkg Uk@YkkQkrbkYZkCR#krTk

Pkkv ¢vA ¢XkvRPkû^kTkm êkükQkm H Gvå ^Zk^kck@êkük Pkv Wkk@RkTk bkYkkTk

Gvä Yko] ^kbPkn ¢gPk@Ykkg HnRm Gvå

UknOZkXkk^k Pkv lÒkAk]m ¢kPYkk TkQkmå UknOZkXkk^kQkm ¢kPYkk Uk|CkKv ¢vYk

YkkTkkv Pkkv Æ^k ¢Tkv UknOZkPkû^k HnRkg @cvPkk TkQkmå ¢Tkv lÒkAk]m Æ^kPkû^kTkv

UknOZkTkng Ak@Ok YkkTkkv Pkkv UkOk Æ^k ¢Tkv UknOZkPkû^k HnRkg @cvPkkg TkQkmå RZkkä

UkoHkä Xkl$Pkä RkTkä PkmQkrZkkÒkkä Wk|ôFkZkr ^kCkv@v #knXkUkl@OkkYk Gv Pkv

UknOZkPkû^k Gvå Pkv Hkv ¢kPYkk ckvZk Pkkvä ¢kPYkkQkm PkvTkm lXkTTkPkk Tkœm Qk¥

#kAv Tklcä ¢Tkv Tk^kPkû^k UkOk Tk @cvå Æ^kYkkg Æ^k Gv Tkv UknOZkYkkg UknOZk


Gvä Æ^kYkkg UknOZk TkQkmä UknOZkYkkg Æ^k TkQkmä–¢vYk R@vA Pkû^kTkng UkkvPkkTkng

lXkTTk lXkTTk \kdkOk Gvå ¢v kk Tk^kPkû^kkvTkv Tkœm A@^kk Pkv Pkkv

^Zk^kck@bkYZkA~P^k Gvå

UknOZkPkû^k Pkv ¢kPYkk TkQkmä PkvYk UknOZkPkû^k Pkv UkkUk UkOk TkQkmå RZkkä

RkTkä UkoHkä Xkl$Pk ^kCkv@vTkk Xkk^kkv Pkv UknOZkPkû^k Gvä Pkv Akg¥ UkkUk TkQkmå

GPkkg Pkv RZkkä UkoHklRTkk Xkk^kTkv UkkUk YkTkk^kv Pkkv PkvTkv UkOk Tk^kPkû^kTkm

^Zk^kck@êkük TkQkmå ¢gPk@~b^kXkk^kTkv Tkœm A@^kk HPkkg ^kFFkv Tk^kPkû^kTkm

êkükTkkv l^kA\Uk ¢k^Zkk l^kTkk @cvPkkv TkQkmå

&SkYkrQkm SkTk Yk]v Tkv SkTkQkm SkYkr QkkZk" ¢vYk ¢ekkTkm¢kv YkkTkv–YkTkk^kv

Gvä Pkv¢kvTkv Æ^k–¢Æ^k Pkû^kTkm êkük TkQkmå SkYkrTkkv bkgWkgSk SkTk bkkQkv TkQkm

UkOk FkwPkTZk bkkQkv Gvå SkTk Pkkv ¢Æ^kPkû^k Gvä #kng Pkv ¢Æ^kQkm Æ^kTkv SkYkr

QkkZk? SkTkQkm SkYkr Pkkv QkPkkv TkQkmä ¢Tkv SkTkQkm UknOZk UkOk QkPkng TkQkmå SkTk

Pkv HMPkû^k Gv Tkv UknOZk Pkkv Æ^kTkkv YkgRAakkZkXkk^k Gv; Pkv WkgTkv lXkTTk Gvå

¢kYk ckv kk GPkkg Hv UkwbkkQkm SkYkr YkkTkv Av UkwbkkQkm UknOZk ¢Qk^kk UkkUk YkkTkv

PkvTkv ^Zk^kck@êkük UkOk bkkFkm TkQkmå êkm ¢kFkkZkrRv k Pkkv ¢kPYkkTkm

Uk@YkkQkrêkük A@k^k^kk YkkgCkv Gvå cÆ Tk^kPkû^kTkv HvYk Gv PkvYk l^kA\UkQkm

YkkTkv UkOk Tk^kXkvR@lcPk ¢vA Uk@YkkQkr ¢kPYkkTkv êkükTkkv l^kakZk Tk WkTkk^kv

PZkkg bknSkm bkYZkA~P^k QkPkng TkQkmå

lHTkYkglR@Ykkg XkCk^kkTk Ukkbkv ckQk HkvMkZkä #k@m@ TkYkv Av Xkkakk

Wkkv\kkZk Pkv HMTkm l¿Zkk Gvä Pkv HMTkm l¿ZkkTkv \kmSkv UknOZk TkQkm Tkv UknOZkQkm

SkYkr TkQkmå #knXkXkk^kQkm UknOZk Gv Tkv ¢gPk@Ykkg Uk@YkkQkrb^kXkk^kTkm êkük

–ekkTk–Fkkl@ÒkQkm SkYkr Gvå HwTk Acv k@k^kv Tkv bkkSkn ^kCkv@v TkkYk Sk@k^kv UkOk

cÆ Tk^kPkû^kTkk Xkk^kTkm Pkkv BkWk@ Tk ckvZkä PkvTkv Bk@vBk@ HwTk Acv kkZk

Tkc{å

UknOZk ¢Tkv UkkUk Pkv ^kPkrYkkTk ¢KAPkm dklOkA l^kAk@m R#kk Gvä Tkv

Æ^k Pkkv lÒkAk]m Pkû^k Gvå HMQkm UknOZk–UkkUk TkQkm PkvYk H lÒkAk]m

Æ^kPkû^k UkOk UknOZk–UkkUkTkng Ak@Ok TkQkmå Hkv lÒkAk]m Æ^kPkû^kYkkg UknOZk

XkkCk–3 ” “ 89

–UkkUk ckvZk Pkkv Pkv ARm K]m #kAv Tklcå ¢v @mPkv Æ^kPkû^kYkkg UknOZk TkQkm

PkvYk H ¢Æ^kPkû^kYkkg UkOk UknOZk TkQkmå UknOZk Pkv b^kPkgÒk dklOkA l^kAk@m R#kk

Gvå–¢k WkSkkv #knüTkZkTkkv l^kakZk TkQkm UkOk ¢XkoPkkQkrTkZkTkkv l^kakZk Gvå ¢k^km

Tk^kPkû^kTkm êkük Pkv ^Zk^kck@bkYZkA~P^k Gvå cÆ Pkkv SkYkrTkk ¢kgCkOkv ¢k^kPkkg

^Zk^kck@êkükYkkg UkOk ¢kK\km AWko\kkPk ¢k^km HkZk Gvå UkGm ¢vA #knü

¢kPYkkTkm bkTYknBk Qk¥Tkv ¢TknXk^k A@Pkkg bkYZkA~Uk|PkmPkæUk SkYkr Uk|CkKv Gvå

FkkvQkng UkkUkPk˚^k Gv; HCkPk Pkkv Uk@ Æ^k Yk@v PkvQkmä Av #k@m@klR HMTkm

l¿ZkkQkm UkkUk YkkTkv Gvä UkOk Bk@vBk@ Pkv UkkUk TkQkmä UkOk Æ^kTkkv A\knlakPkXkk^k

Pkv H UkkUk Gvå ¢Æ^kYkkg UkkUkXkk^k TkQkmä UkkUkXkk^k Pkkv Æ^kTkm dklOkA

l^kAk@m ¢^kbQkk Gvå Æ^kTkm ¢^kbQkkTkv GkvMmTkv A>kkgZk Wkck@Ykkg Pkv UkkUk @cvPkng

TkQkmå UknOZkä UkkUk ^kCkv@v Pkû^kkv dklOkA ¢^kbQkkYkkg Gvä ¢vK\kv ¢k Tk^kPkû^kkv

^kPkrYkkTk ¢^kbQkkÓlìQkm HkvPkkg l^kÛYkkTk Gvä PkvTkv HkOk^kk Hkv¥¢vå AnRv kklRTkv

YkkTkPkkv ckvZk Tkv An Zk^kck@Ykkg XkKAPkkv ckvZk PkvTkkQkm GoK^kk YkkKv ¢Tkv bkkFkk

^Zk^kck@Ykkg ¢k^k^kk YkkKv ¢k Tk^kPkû^kTkm êkük AkYkTkm Gvä UkOk Tk^kPkû^kkv Pkkv

XkvRÓlìQkm Gv PkvQkm PkvTkk \kdkv Uk@YkkQkr bkYZkA~P^k QkPkng TkQkmå ¢XkvRÓlìYkkg

Pkkv ¢vA\kkv XkoPkkQkr ¢kPYkk H Gvä PkvTkm Uk|PkmlPk Pkv Uk@YkkQkr bkYZkA~P^k Gvå HvTkv

¢v kng bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kk FkwPkTZkTkk ¢gPk@Ykkg ^k]^kng Gv PkvOkv Ukcv\kkg ¢k^km

Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkükæUk ¢kgCkOkv ¢k^k^kng UkM#kvå

HvOkv UknOZkQkm Ukwbkk Yk]v ¢vYk Bk@vBk@ YkkTZkng PkvOkv UknOZkTkv ¢Tkv

¢Æ^kTkv ¢vA YkkTZkk PkQkk UkwbkkQkm SkYkr QkkZk ¢vYk YkkTZkng PkvOkv UkwbkkTkv ¢vK\kv

Av ¢Æ^kTkvä ¢Tkv SkYkrTkv ¢vK\kv Av bkg^k@Pkû^kTkvä ¢vA YkkTZkkå ^k]m UknOZkQkm

SkYkr YkkTkv Pkkv PkvOkv UkOk UknOZk ¢Tkv bkg^k@Pkû^kTkv ¢vA YkkTZkk—Pkv WkSkm

lYkQZkk YkkTZkPkk Gvå HvTkv Tk^kPkû^kTkm êkük UkOk Wk@kWk@ TkQkm PkvTkng Pkkv

¢kgCkOkng UkOk FkkvBBkng TkQkmä Tkv PkvTkv FkwPkTZkTkk Dk@Ykkg Uk|^kv#k QkPkkv TkQkm–¢vK\kv

Av bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå YkkKv Tk^kPkû^kkvTkv HvYk Gv PkvYk YkkTk^kk Hkv¥¢vå

¢v FkwPkTZkXkCk^kkTkTkk R#krTk A@^kk YkkKvTkng ¢kgCkOkng Gvå

❁


¢kPYkkQkmrTkng Ukcv\kng Aûkr^Zk—\kvBkkgA : 7

lTkÈkZk bkYZkCR#krTkTkkv YkkCkrlTkÈkZk bkYZkCR#krTkTkkv YkkCkrlTkÈkZk bkYZkCR#krTkTkkv YkkCkrlTkÈkZk bkYZkCR#krTkTkkv YkkCkrlTkÈkZk bkYZkCR#krTkTkkv YkkCkr

&¢@v! cng AkvOk Gng? Tkv Ykk<g b^kæUk #kng Gv? A>kk

Ak@Okv YkTkv ¢k bkgbkk@Xk|YkOk Gv Tkv A>kk Ak@Okkv ^kMv Pkv

Xk|YkOk YkKv?—¢k^km ZkQkkQkr l^kFkk@R#kk UkOk Æ^kTkv HkCkm

TkQkmå —¢v km l^kFkk@R#kk HkCkvä lTkOkrZk A@v Tkv UkGm

¢kPYkb^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv Uk|PkmPk A@v PZkk@v bkYZkCR#krTk

Uk|CkKv Tkv Xk^kXk|YkOk K]vå

HvTkv ¢kPYkkTkng A\ZkkOk A@^kng ckvZk–bknBkm Qk^kng ckvZk–SkYkr A@^kkv

ckvZk ¢Qk^kk Pkkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kng ckvZk PkvOkv #kng A@^kng Pkv ^kkPk

Fkk\kv Gvå

Ukcv\kkg Pkkv Æ^kklR Tk^kPkû^kkvTkv HnRkg HnRkg HvYk Gv PkvYk HkOk^kk

Hkv¥¢vå Pkv Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@æUk Xkk^k ¢BkgM FkwPkTZk^kbPknYkkg H^kkYkkg

lTklYkûk QkkZk Gvå HvYk Wkk@Okk ÿk@k Dk@Tkm ¢gR@ ¢^kkZk UkOk Wkk@Okng

bkkQkv §UkkMmTkv ¢gR@ Tk ¢^kkZk; PkvYk ¢gPk@Tkk FkwPkTZkDk@Ykkg ¢k^k^kk YkkKv

Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ A@^kk Pkv Wkk@Okng Gv—lTklYkûk Gvä UkOk Pkv Tk^kPkû^kTkk

l^kFkk@Tkk #knXk@kCkQkm Akg¥ ¢XkvRb^kXkk^kYkkg UkckxFkkPkng TkQkmå PkvYk H

Ukcv\kkg Tk^kPkû^kTkk ekkTkæUk ¢kgCkOkv ¢k^Zkk ^kCk@ UkOk ¢XkvRYkkg H^kkPkng

TkQkmå

¢ckvä ¢TkgPkAk]v ¢k^kkv YkTknaZkRvc Yk»Zkkv; PkvYkkg l^kFkk@ A@^kkv

Hkv¥¢v Av Ykk<g A\ZkkOk AvYk QkkZk? ¢TkgPkAk]Ykkg A\ZkkOk Tk QkZkng Tkv

lTkCkkvRklR ¢TkgPk Xk^kkvYkkg @BkM>kkv; c^kv ¢k ¢TkgPkAk]v YkkxDkkv YkTknaZkXk^k

UkkYkmTkv ¢kPYkkTkng A\ZkkOk AvYk QkkZk? PkvTkm ¢k ^kkPk Gvå

� ��

XkkCk–3 ” “ 91

HvYk @kHkTkv Yk]^kk HPkkg Ukcv\kkg ^kFFkv ÿk@Ukk] ¢k^kv Gvä PkvYk

¢k FkwPkTZkYkck@kHkTkm Uk|PkmPk ¢Tkv ¢TknXk^k A@^kk HPkkg ^kFFkv Tk^kPkû^kTkm

êkükæUk ÿk@Ukk] ¢k^kv Gv; Tkv Tk^kPkû^kTkng ^kOkrTk Fkk\kv Gvä PkvYkkg Æ^kä

¢Æ^kä UknOZk Tkv UkkUk ¢v Fkk@ Pkû^kkvTkng ^kOkrTk Qk¥ CkZkng Gvå

bkYZkCR#krTk AvYk UkYkkZk PkvTkm ¢k @mPk Acv kkZk Gvå ¢k

bkYZkCR#krTkTkkv §UkkZk Gvå ¢kPYkk Rvc ^kCkv@v Uk@ ^kbPkn¢kvQkm lXkTTk

FkwPkTZk^kbPkn Gvä PkvTkv Pkv kkv YkkTk^kkv Pkv bkYZkA~êkükTkkv YkkCkr Gvå HvYk Akv¥

YkkOkbk Ukkbkv A@kvM æå Tkm YkoMm ckvZk PkvTkv A@kvM æå Tkm YkoMm^kk]kv YkkTkv

Pkkv PkvTkv bkkFkkv YkkTZkkv Acv kkZkä UkOk A@kvM æå Tkm YkoMm^kk]kTkv cHk@

æå Tkm YkoMm^kk]kv H YkkTkv Pkkv Pkv YkkOkbkbkgWkgSkm YkkTZkPkk bkkFkm Tk

Acv kkZkå A@kvM æå Tkm YkoMmTkng ekkTk AZkkr UkGm A@kvM æå Tkm YkoMm UkkvPkkTkv

AvYk QkkZk Pkv ^kkPk Pkkv HnRm Gvå PkvYk ¢kPYkk ¢TkgPk CknOkTkkv b^kkYkmä lbkü

XkCk^kkTk Hv kkv Gv; PkvTkv Pkv kk Uko@k b^kæUkv Ukcv\kkg l^kFkk@Ykkg \kv kkv Pkv

^Zk^kck@v Æ^kPkû^kTkm bkkFkm YkkTZkPkk Gvä PkvYkkg cÆ l^kA\Uk Gvå

FkwPkTZkPkû^kTkm lTks^kA\Uk êkük A@^kk Ukcv\kkg Pkv kkv l^kA\Uk ¢k^kv Gvå

l^kA\UkQkm UkOk b^kmAk@ Pkkv ¢kBkkTkkv H Gvå ¢kPYkkTkv lbkübkYkkTk Uko@kv

Tk YkkTkv Tkv dklOkA l^kAk@^kk]kv H YkkTkv PkvTkv Pkkv Æ^kPkû^kTkm

^Zk^kck@êkük UkOk QkPkm TkQkmå l^kA\UkQkm YkTk ÿk@k UkOk Ukl@UkoOkr

Æ^kPkû^kTkv Hv Tk HkOkv PkvTkv l^kA\Uk PkkvMmTkv PkvTkk ¢TknXk^kæUk

Uk@YkkQkrêkük Pkkv A>kkgQkm QkkZk? Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkük Pkv UknOZk Gvä Pkv

UkOk SkYkr TkQkmä Pkkv UkGm Wkck@Tkm l¿ZkkYkkg Pkkv SkYkr ckvZk H #kvTkkv?

¢@vä ¢gR@Tkk ¢\kkwlAA b^kkTknXk^kTkkv YkkCkr \kdkYkkg Pkkv \Zkkvå

HvYk YkkBkm Wk]Bkkv Bkk^kk HPkkg PkvTkm FkmAkbkYkkg FkkxKm HkZk Gvä

PkvYk ¢ekkTkm Æ^k ¢TkklRQkm FkwPkTZkTkv FkoAmTkv ¤lÜZkl^kakZkkvTkm <lFk A@mTkv

PkvYkkg FkkxKm HkZk Gvä UkOk Ag¥A lTk^kplûk \k¥Tkvä &¢@v! cng AkvOk Gng?

¢k bkgbkk@Xk|YkOk AvYk K]v?"—¢v Uk|Ak@v Æ^kklR Pkû^kkvTkkv l^kFkk@ A@Pkkv

TkQkmå cÆ Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@Ykkg UkOk @kCkTkk Uk|Ak@ UkMv Gv; AvYk Av


Tk^kv Pkû^kTkkv l^kA\Uk ¢vA bkkQkv ckvPkkv TkQkm UkOk ¿Ykv ¿Ykv ckvZk Gvä PkvQkm

PkvYkkg @kCklYklêkPk l^kFkk@ Gvå Ukcv\kkg @kCklYklêkPk l^kFkk@Qkm Tk^kPkû^kTkkv

lTkOkrZk A@^kkv Pkv ^Zk^kck@êkük Gv; Pkv cÆ Bk@vBk@ SkYkr TkQkm UkOk SkYkrTkng

¢kgCkOkng Gvå ¢Tkv Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk@lcPk Qk¥Tkv ¢vA ¢XkvR ¢kPYkkTkv

êkükYkkg \kv kkv Pkv lTkékZkêkük Gvä Pkv H Uk|QkYk SkYkr Gvå

HvYk FkkvUkMkTkng TkkYkng PkUkkbkv Pkkv YkoMmTkm BkWk@ UkMv PkvYk bkPbkYkkCkYkv

#kkïkTkkv ¢XZkkbkä êk^kOk–YkTkTk A@v Pkkv Æ^k #kng–¢Æ^k #kng–¢vTkm

BkWk@ UkMvå

Akv¥ Acv Av–&¢Ykk@v Æ^kPkkg Pkkv Dk@Wkk@ä ^kvUkk@SkgSkkv ^kCkv@v DkOkkg

AkYk ckvZk ¢vK\kv Æ^kPkkg WkSkkQkm HnRk ¢kPYkkTkm êkük Tk QkkZk UkOk

Yk@^kk KkOkv Ag¥A A@#kng!" Pkkv ¢vYk AcvTkk@Tkv Pkû^kTkm <lFk TkQkmä ¢kPYkk

bkYkH^kkTkm R@Ak@ TkQkmå ¢@v Xkk¥! ¢PZkk@v H #k@m@ä Ukwbkk ^kCkv@v

WkSkk UkRkQkkvrQkm ¢kPYkk HnRkv H Gvä Uk@Tkng Akg¥ A@m #kAPkkv TkQkmä GPkkg

cng A<g—¢vYk YkkTkv Gv Pkv ¢ekkTk Gvå cÆ Uk@Qkm lXkTTk ¢kPYkkTkm

^kkPk ¢PZkk@v bkYkHPkkv TkQkm Tkv bkYkH^kkTkm <lFk UkOk A@Pkkv TkQkmä Pkkv

Yk@^kk KkOkv A>kkgQkm \kk^km#k?

cng Æ^k Gngä Tkv #k@m@klR UkRkQkkvr Ykk@kQkm lXkTTk ¢Æ^k Gv; Pkv

#k@m@klRTkkg AkYk ¢kPYkk A@Pkkv TkQkmå–¢kK\km ^kkPk UkOk HvTkv WkvbkPkm

TkQkm PkvTkv Æ^k–¢Æ^k Pkû^kTkk HnRkUkOkkTkng UkOk XkkTk TkQkmå

Uk|èTk :—UkOk ^Zk^kck@Qkm Pkkv ¢kPYkk Ukwbkk ^kCkv@v Ykv]^km #kAv

Tkv?

§ûk@ :—¢vYk TkQkm; Ukwbkk HM Gvä Pkv HMTkm ¢k^k^kk–H^kkTkm

¢^kbQkk PkvTkv Ak@Okv QkkZk Gvå ¢kPYkk ^Zk^kck@Qkm UkOk PkvTkv Ykv]^km #kAPkkv

TkQkmå ¢kPYkk PkvTkv Ykv]^km #kAv ¢vYk YkkTk^kng Pkv Pkkv ^Zk^kck@êkük UkOk

TkQkmå &¢kOkv Ukwbkk Ykv]^Zkkä ¢kOkv ¢kYk AZkn‘ Tkv ¢k Ykv]^Zkng" ¢vYk

Wkkv\kkZk Gv UkOk Pkv Akg¥ ^kbPknb^kæUk TkQkmå Tk^kPkû^k l^kFkk@v Pkkv

XkkCk–3 ” “ 93

^kbPknb^kæUk BZkk\kYkkg ¢k^kvä Tkv DkOkm Xk|YkOkk XkkgCkm HkZkå

lÒk\kkvATkkQk bk^krek Uk@YkkPYkk lR^ZkS^klTkYkkg V@Ykk^kv Gv Av cv

Æ^k! Pkng Skm@kv Qkkä H@kA #kkgPk Qkkå Pkk@v ¢kPYkkTkng A\ZkkOk A@^kng ckvZk

–SkYkr A@^kkv ckvZk–Pkkv ¢Ykv Acm¢v Gm¢v Pkv Uk|YkkOkv Æ^k–¢Æ^kTkv HnRk

bkYkHå ¢XkvR FkwPkTZkb^kXkk^kTkm lTks^kA\Uk êkük A@^kk YkkKvä Uk|QkYk

@kCklYklêkPk l^kFkk@Qkm Æ^k–¢Æ^kTkv HnRk HkOk^kk Pkv ^Zk^kck@êkük Gvå

Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k ¢v Wkv Pkû^kkv Yko]Ü^Zk Gvä Pkv lÒkAk]m Gv; ¢Tkv

WkkAmTkkg bkkPkv Pkû^kkv Pkv dklOkA ¢^kbQkkæUk Gvå ¢^kbQkkYkkg Hv dklOkA

UknOZk–UkkUk QkkZk Gv Pkv Æ^kTkk lÒkAk]m b^kXkk^kYkkgQkm ¢k^Zkk TkQkm PkvYk

H HMTkm l¿ZkkQkm UkOk QkZkk TkQkmå Æ^kÜ^ZkYkkgQkm UknOZk ¢k^Zkk—¢vYk

YkkTkv Pkkv Æ^k ¢Tkv UknOZkPkû^k HnRkg @cvPkkg TkQkm; Tkv HMTkm l¿ZkkQkm UknOZk

YkkTkv PkkvUkOk ¢Æ^k ¢Tkv UknOZkPkû^k HnRkg @cvPkkg TkQkmå UknOZk Pkkv dklOkA

¢^kbQkkQkm QkkZk Gvå—¢kYk Tk^kPkû^kTkv HkOZkk l^kTkk ^Zk^kck@êkük UkOk

bk@Bkm QkkZk Tkc{å

lÒkAk]m Æ^kÜ^ZkTkk \kdkv UknOZk–UkkUk §PUkTTk QkPkkg TkQkmä Tkv Uk@

FkmHkv Gv PkvTkv \kmSkv UkOk UknOZk–UkkUk QkPkkg TkQkm; UkOk Æ^kTkm ¢vA

bkYkZkUko@Pkm ¢^kbQkkYkkg ¢æUkm l^kAk@m #knXkk#knXk Ukl@OkkYk QkkZk Gv Pkv

UknOZk–UkkUk Gvå

c^kv UkkgFkYkng ¢kuk^kPk˚^k Gv : Ukcv\kkg UknOZk–UkkUk Pkû^kTkv HnRkg

¢kv]Bkk^Zkkgä Tkv UkGm ¢kuk^kPkû^kTkng ^kOkrTk A@Pkkg UknOZk–UkkUk WkgTkvTkv

¢kuk^kYkkg TkkgBkm RmSkkgå ¢vK\kvä UknOZk LmA Tkv UkkUk ¢LmA ¢vYk Hv

UknOZk–UkkUkYkkg PkVk^kPk YkkTkv Gv PkvTkv ¢kuk^kPkû^kTkm êkük TkQkmå UknOZk

¢Tkv UkkUk WkgTkv l^kAk@ Gvä ¢kuk^k Gvå Pkv UknOZk–UkkUk @lcPk lbkübkYkkTk

bkRk UkR Ykv@k–¢vYk l^kFkk@v PkvYkkg ^Zk^kck@v Tk^kPkû^kTkkv b^kmAk@ Gvå HvYk

Akv¥ UkkbkvQkm TkkOkkg \kmSkk ckvZkä UkOk Pkv cÆ FkoA^Zkk Tk ckvZkä PZkk@

Ukcv\kkg Pkv TkkOkkg Uko@vUko@k FkoA^k^kkTkng b^kmAk@v Pkkv Pkv ^Zk^kck@Ykkg #kkcnAk@


QkZkkv Tkv %Zkk@v TkkOkkg FkoA^km ¢kUkv PZkk@v Bk@kv #kkcnAk@ QkZkkv Acv kkZkå

PkvYk FkwPkTZkÜ^ZkTkm ¢BkgMlTklSk lbkübkYkkTk Gvä ¢TkgPk CknOkTkkv XkgMk@ Gvä

PkvYkkg ¢vAkCk| Qk¥Tkv PkvTkkv ¢TknXk^k A@^kkæUk TkkOkng FkoA^kPkkg Ukcv\kkg PkvTkm

^Zk^kck@v êkük A@^km Pkv ^Zk^kck@Ykkg #kkcnAk@m Gv ¢vK\kv Av ^Zk^kck@êkük

Gv; Tkv UkGm ¢vA ¢BkgM FkwPkTZkÜ^ZkTkm Uk|PkmPk A@mTkv PkvTkkv ¢TknXk^k A@^kkv

Pkv Uk@YkkQkvr #kkcnAk@m Gv–Uk@YkkQkrêkük Gvå ¢v kk Ukl@UkoOkr

¢kPYkb^kXkk^kTkm êkük A@^kkYkkg AkgSkk Tk ckvZk–¿Yk Tk ckvZk; UkoOkrTkm êkük

UkGm Fkkl@ÒkYkkg ¿Yk UkMv Gvå

HvOkv UknOZk ¢Tkv UkkUk WkgTkv Pkû^kkvTkv l^kAk@m Pk@mAv bk@Bkkg Tk

HkOZkkä UkOk UknOZk bkk<g Tkv UkkUk Bk@kWk–¢v^kk XkvR YkkTZkk PkvOkv

¢kuk^kPkû^kTkv HkOZkng TkQkmå HvYk Pk]k^kYkkg TkRmTkkg UkkOkm Wkck@Qkm ¢k^kv

Gv ¢Qk^kk AkOkkg kk]m ckvMmYkkg UkkOkm Wkck@Qkm Xk@kZk Gvä PkvYk ¢kPYkkYkkg

¢kuk^kXkk^kkv Akg¥ Wkck@Tkm l¿ZkkYkkgQkm TkQkm ¢k^kPkkä UkOk UkZkkrZkÓlìQkm

Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg ¢kuk^kXkk^k Pkv dkOkv Tk^kk §PUkTTk QkkZk Gvå ¢kuk^k

lÒkAk] Æ^kÜ^ZkQkm QkPkkv TkQkm PkvYk H ¢Æ^kÜ^ZkQkm UkOk QkPkkv TkQkmå

¢ckvä DkOkk \kkvAkvTkv %Zkkg Tk^kPkû^kTkm UkOk Wk@kWk@ BkWk@ TkQkm PZkkg

¢gPk@b^kXkk^kTkm Ólì A>kkgQkm QkkZk? Pkv Æ^kkv Pkkv ¢kPYkkTkk XkkTk ^kCk@

Hv kk HTYZkk Pkv kk H AkCkMk–AoPk@kTkm HvYk ¢^kPkk@ Uko@kv A@mä Yk@mTkv

Fkk\Zkk HkZk Gvä PkvYkOkv Æ^kTkYkkg lcPk YkkKv Akg¥ ¢Uko kr AZkn‘ TkQkmå

Wkck@Ykkg AnRv kklRTkm ªSkm YkkTZkPkk GkvMmTkvä bk^krekRv kv Acv\kk Tk^kPkû^kTkv

Wk@kWk@ HkOkv Pkv Pkkv cÆ SkYkrTkm ^Zk^kck@@mPkYkkg ¢k^Zkkv Gvä cÆ

Uk@YkkQkrSkYkrTkm @mPk Pkkv PkvTkkQkm HnRm Gvå

GÕãg bkg^k@Pk˚^k Gv : bkg k@ Pkv ¢kPYkkTkm lTkYkr] UkZkkrZk Gvå

#k@m@ bkgAkvFkmTkv Wkvbkm H^kng Pkv Akg¥ bkg k@ TkQkmå FkwPkTZkYkkg ¢vAkCk|PkkQkm

bkYZkCR#krTk QkkZk Pkv Ukcv\kkv bkg^k@ Gvå Akv¥ ¢vYk YkkTkv Av UknOZk Pkv

dkZkkvUk#kYkXkk^k Gv Tkv PkvTkkQkm bkg k@ QkkZk Gvä–Pkkv Pkv YkkTZkPkk HoLm Gvå

AYkrTkk §RZkYkkg HkvMkPkkg #knXk^kplûkTkng §PQkkTk QkkZk Pkv UknOZk Gv; Pkv UknOZk

XkkCk–3 ” “ 95

dkZkkvUk#kYkXkk^k TkQkm UkOk §RZkXkk^k Gvå UknOZk Pkv ¢kuk^k Gvä ^kplûkTkng

§PQkkTk Gvä PkvTkv Hkv §RZkXkk^k Tk Acv^kkv Pkkv AkvTkv Acv^kkv? #kng ¢vA\kk

UkkUkTkv H §RZkXkk^k Acv kkv? UknOZk PkvYk H UkkUk ¢v WkgTkv §RZkXkk^k Gvå

Pkv SkYkrTkng Ak@Ok TkQkmå bkg^k@ Pkkv UknOZk–UkkUk @lcPk lTkYkr] Xkk^k Gvä

Pkv SkYkr Gvå FkwPkTZkb^kæUk ¢kPYkkYkkg ¢vAkCk|PkkQkm H bkg k@ QkkZk Gvå

¢k^kkv bkg k@Xkk^k ¢kPYkkYkkg Uk|CkK>kk Ukcv\kkg PkvTkm Uk|PkmPk A@^km Pkv

^Zk^kck@êkük Gvå HvTkv ¢k^kkv bkg k@Xkk^k Uk|CkK>kkv ckvZk Pkv H bkkFkk Ckn<

ckvZkä HvTkv ¢v kkv bkg k@Xkk^k Uk|CkK>kkv Tk ckvZk Pkv bkkFkk Ckn< Tk Acv kkZkå

¢vK\kv bkg k@Pkû^kTkm ¢kv]BkkOkYkkg bkkFkk Ckn<Tkm Uk|PkmPk UkOk XkvCkm ¢k^km

HkZk Gvå HvTkkYkkg bkg k@Pkû^k Uk|CkK>kng Tk ckvZk ¢v kk ¢ekkTkm¢kvTkv Hv Ckn<

Pk@mAv ¢kR@v Pkv Æ^kTkv bkg k@Pkû^kTkm êkük TkQkmä Tkv Ckn<Tkm UkOk

¢kv]BkkOk TkQkmå

¢ckv! ¢vA bkYkZkTkkv bkg^k@ Pkv Yknl$Pk ¢kUkvå ¢v^kk bkg^k@Tkv WkR\kv

Hv¢kv HMTkm l¿ZkkYkkg Tkv UknOZkYkkg bkg^k@ YkTkk^kv Pkv WkSkk AnRv^k–AnCkn< Gvå

AnCkn<¢kv Pkv bkkFkk SkYkrTkv \kogKTkk@k Wkck@^kKmZkk Gvä PkvTkv Ckn< Pk@mAv Hv

YkkTkv Pkv Æ^k SkYkrTkk Wkck@^kKmZkkTkv Ukkvakv Gv; PkvTkv SkYkr ckv¥ #kAv Tkc{å

Hv¢kv Uk@Qkm Av UknOZkQkm bkg k@ Tk YkTkk^kvä UkOk ¢kPYkkTkk êkük–ekkTk

–Fkkl@ÒkQkm bkg k@ YkTkk^kvä ¢Tkv ¢v kkv bkg k@ HvTkk ¢kPYkkYkkg Uk|CkK>kkv

ckvZk ¢v kk Ckn<Tkv H Ckn< Pk@mAv YkkTkvä PZkk@v Pkkv Ckn@nTkm Tkv bkg k@Pkû^kTkm

êkük Qk¥ Acv kkZk Gvå cÆ ¢k Pkkv WkSkng ^Zk^kck@êkükYkkg ¢k^km

HkZk Gvå

¢ckv! Hv¢kv bkYZkA~P^kTkk lUkUkkbkn ckvZk Pkv¢kv ¢gPk@Ykkg l^kFkk@

A@mTkv ¢k HkPkTkkv BZkk\k Pkkv ekkTkYkkg A@kvå ¢v ¢kPYkkTkm ¢gPk@Tkm l¿Zkk

Gvå ¢v lbk^kkZk Wkck@Tkm l¿Zkk ¢kPYkk A@m #kAPkkv TkQkmå Ukcv\kkg ¢gPk@Ykkg

Uk@YkkQkrb^kXkk^kTkm bkTYknBk Qk¥Tkv PkvTkm êkük A@^km Pkv Ukcv\kkv bkg k@ Gvä

Tkv UkGm Fkkl@ÒkR#kk Uk|CkKPkkg l^k#kvak bkg k@ QkkZk Gvå

¢kPYkk Uk@Tkng A@m #kAv Av UknOZkQkm bkg k@–SkYkr QkkZk–¢vYk Hv YkkTkv


PkvTkv ^Zk^kck@êkük UkOk bkkFkm TkQkm; ¢v kk Æ^kkvTkv Hv Ckn< Pk@mAv YkkTkmTkv

¢kR@v Pkv Æ^kTkv Pkkv ¢kPYkkTkk lcPkTkm Akg¥ R@Ak@ TkQkmå lYkQZkkP^kTkng

bkv kTk ¢v bkkwQkm YkkvKng UkkUk Gvå #knü FkwPkTZkTkm êkük A@mTkv PkvYkkg lbQk@

Qk^kng Pkv bkg^k@ Gvå HvYkOkv ¢v^kkv bkg^k@ Uk|CkK AZkkvr ckvZk ¢Tkv ¢v^kng H

bkg k@Tkng b^kæUk WkPkk^kPkk ckvZk Pkv H bkkFkk Ckn< Gvå bkg k@Xkk^k Uk|CkK>kk

Ukcv\kkg bkg k@Tkng ekkTk A@^kng Hkv¥¢vå ¢kYk bkYkHv PZkk@v Tk^kPkû^kTkm êkük

Qk¥ Acv kkZkå ¢k lbk^kkZk Hv UknOZkQkm SkYkr YkTkk^kTkk@k AnRv k–AnCkn<

–An#kkïkTkv YkkTkv PkvTkv Tk^kPkû^kTkm êkük UkOk TkQkm; ¢vK\kv PkvTkv Pkkv

^Zk^kck@SkYkr UkOk Uk|CkK>kkv TkQkmä PkvTkv ¢kPYkkTkkv Uk@YkkQkrSkYkr ckvPkkv TkQkmå

¢ckvä ¢k Tk^kPkû^kTkm ^kkPk bkYkH^km Bkkbk Hæ@m Gvå ¢gPk@Ykkg

Tk^kPkû^kTkkv Wk@kWk@ BZkk\k A@v Pkkv ¢kPYkkYkkg §Hkbk Qk¥ HkZkä Tkv YkkCkr

YkkvA]kv Qk¥ HkZkå Uko krTkk ªSkk Uk|Ak@kv bkkQkv ¢k ^kkPkTkv Ykv] BkkZk PkvYk

TkQkmå Uko krTkm UkœM GkvMmTkvä YkSZkbQk Qk¥Tkv UkkÒkPkkQkm l^kFkk@v Pkkv

¢gPk@Ykkg ¢k ^kkPk Wkvbkv Pkv km Gvå ¢k ^kkPk bkYk%Zkk ^kCk@ ¢kPYkkTkng

A\ZkkOk Av SkYkr QkPkkv TkQkmå

bk^krek XkCk^kkTkv Acv\kkg Tk^kPkû^kkvTkv @kCklYklêkPk l^kFkk@Qkm

YkkTk^kkTkm UkOk HvTkkYkkg Òkv^kM TkQkm ¢Tkv AnCkn<¢kvTkkg Acv\kkg Pkû^kkvTkv YkkTkv

Gv PkvTkv ¢XkvR ¢kPYkk Pk@V ^k]mTkv Uk@YkkQkrêkük Qk¥ #kAPkm TkQkmå

Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ A@Pkkg XkvR UkMv Gv Tkv @kCk QkkZk Gvä PkvQkm Pkv

^Zk^kck@êkük Gv; Tk^kPkû^kkvTkk l^kFkk@ ¢vA bkYkZkYkkg ¢k^kPkk TkQkm AvYk

Av Pkv Pkkv ¢TkvA Gvä PkvYkkg ¢vA Pkû^kTkk l^kA\Uk ^kBkPkv WkmHk Pkû^kkvTkkv

l^kA\Uk ckvPkkv TkQkm; ¢vK\kv Tk^kPkû^kTkk \kdkv XkvR ¢Tkv ¿Yk UkMv Gv UkOk

lTks^kA\UkR#kk QkPkm TkQkmå XkoPkkQkr ¢kPYkkYkkg ¢vAUkOkng Gvä Pkv ¢vA

bkYkZkYkkg ¢BkgMUkOkv Uk|PkmPkYkkg ¢k^kv Gv Tkv PkvTkk \kdkv H lTks^kA\UkR#kk

QkkZk Gvå UkOk ¢v km lTks^kA\UkR#kk YkkKv ¢kPYkk Pk@V ^k]Pkkg Ukcv\kkg

Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ ¢k^Zkk ^kCk@ @cvPkk TkQkmå Tk^kPkû^kkvTkk ¿Ykl^kFkk@Ykkg

UkOk Hv ¢k^Zkkv TkQkm PkvTkv Pkv ¿YkTkkv l^kFkk@ GkvMmTkv ¢¿YkæUk

XkkCk–3 ” “ 97

¢kPYkb^kXkk^kTkm ¢vAPkkTkm ¢TknXkolPk QkkZk Tkc{å

Uk|QkYk Tk^kPkû^kTkm êkük A@mTkvä Pkv Tk^kTkk XkvRTkkv l^kFkk@ GkvMm

¢XkvR FkwPkTZkÜ^ZkTkm Uk|PkmPk A@Pkkg bkYZkCR#krTkæUkm bkg k@SkYkr Uk|CkKv Gvå

bkg k@Pkû^kTkm êkükYkkg bkkFkk Ckn< Av kk ckvZk PkvTkm UkOk êkük ¢k^km HkZk

Gvå bkg k@Pkû^kTkv Skk@Ok A@Tkk@k H bkkFkk Ckn< Gvå Hv UknOZkTkv bkg k@Pkû^k

YkkTkv Gv ¢Qk^kk Pkkv RvcTkm l¿ZkkTkv bkg k@Pkû^k YkkTkv Gv Pkv bkkFkk Ckn@n

TkQkmå ¢v Uk|YkkOkv bkg^k@ ^kCkv@v Pkû^kTkv ¢Tkv bkkFkk Ckn<Tkv ¢kv]Bkv PZkk@v

Pkkv ^Zk^kck@êkük QkkZkä Pkv UknOZkXkk^k Gvå ¢Tkv PkvTkkQkm l^k@nü AnRv k

–AnCkn<Tkv YkkTkv ¢Qk^kk UknOZkTkv bkg^k@ YkkTkv PkvTkv Pkkv lYkQZkkP^kTkk UkkvakOkTkkv

UkkUkXkk^k Gv PkvTkv SkYkr QkPkkv TkQkmå @kvK\kk GoK>kk YkkKv YkTkv §Uk^kkbk Av

bkg k@ QkZkkv ¢vYk Hv YkkTkv PkvTkv bkg^k@Pkû^kTkm BkWk@ TkQkmå ¢Tkv HvTkm ¢vA

Pkû^kYkkg Xko\k ckvZk PkvTkm Tk^kvPkû^kkvYkkg Xko\k ckvZkå lbkü Uk@YkkPYkk Hv kk

UkkvPkkTkk ¢kPYkb^kXkk^kTkm êkük–ekkTk A@mTkv PkvYkkg @kCk@lcPk L@^kng Pkv

bkg k@SkYkr Gvå–¢v kk bkg k@ ^kCkv@v Tk^kPkû^kTkm l^kA\UkbklcPk êkük Pkv

^Zk^kck@êkük Gvä Tkv Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk@lcPk Qk¥Tkv ¢vA

XkoPkkQkrb^kXkk^kæUk ¢kPYkkTkm Uk|PkmPk ¢Tkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv Bk@vBk@

bkYZkCR#krTk Gvä Pkv H Uk|QkYk SkYkr Gvå–lTkékZkbkYZkCR#krTkTkkv ¢k H YkkCkr

Gvå

r


¢kPYkkQkmrTkng Ukcv\kng APkr^Zk—\kvBkkgA : 4

Tk^kPk˚^kTkn g ekkTk PkvTk^kPk˚^kTkn g ekkTk PkvTk^kPk˚^kTkn g ekkTk PkvTk^kPk˚^kTkn g ekkTk PkvTk^kPk˚^kTkn g ekkTk Pkv

bkYZkCR#krTkTkkv ^Zk^kck@ GvbkYZkCR#krTkTkkv ^Zk^kck@ GvbkYZkCR#krTkTkkv ^Zk^kck@ GvbkYZkCR#krTkTkkv ^Zk^kck@ GvbkYZkCR#krTkTkkv ^Zk^kck@ Gv

HvTkv bkYZkA~P^kTkm Tkv ¢kPYklcPkTkm Bk@m lUkUkkbkk HkCkm

Gv ¢v kk Æ^kTkv bkgbkk@ bkgWkgSkm l^kakZkAakkZkkvTkkv Pkm^k|@bk Pkkv

Ukcv\kv SkMkAv H GoKm CkZkkv Gvå Pkv §Uk@kgPk bkYZkA~P^k YkkKvTkk

Uk|ZkPTkYkkg ¢gPk@Tkk ^Zk^kck@ Pk@mAv PkvTkv bk^krekTkk Acv\kk

Tk^kPkû^kTkm l^kFkk@Okk ckvZk Gvå

HvOkv ¢kPYkkTkm #kkglPk ¢Tkv lcPkæUk APkr Zk A@^kng ckvZk PkvOkv #kng A@^kng?

Pkv ^kkPk Fkk\kv Gvå Æ^kä ¢Æ^k ^kCkv@v Tk^kPkû^kkvTkv HvYk Gv PkvYk Uk|QkYk YkkTk^kk

Hkv¥¢v; Tk^kPkû^kTkv YkkTZkk ^kCk@ Tk^kTkk l^kA\UkTkkv ¢Xkk^k Qk¥Tkv ¢vAæUk

^kbPknb^kXkk^kTkm Ólì QkkZk Tkc{ä Tkv ^kbPknb^kXkk^kTkm Ólì QkZkk ^kCk@ #kkglPk

Av lcPk QkkZk Tkc{å

Tk^kPkû^kkv Gv Pkv UkZkkrZkÓlìQkm Gvä Tk^kPkû^kkvYkkg ¢TkvAPkk Gvä Pkv

¢TkvAPkkTkk ¢kêkZkv ¢vA b^kXkk^kTkm Uk|PkmPk QkPkm TkQkm; PkvYk H UkZkkrZkÓlìYkkg

¢TkvAPkk Gv PkvTkv HkOZkk ^kCk@ UkOk ¢vAæUk b^kXkk^kTkm ^kbPknÓlì QkkZk Tkc{å

Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkQkm ¢vA ¢XkvR ¢kPYkb^kXkk^kTkkg êkük ekkTk QkPkkg TkQkmä

UkOk ¢vA ¢XkvR ¢kPYkb^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv PkvTkkg êkük–ekkTk A@Pkkg PkvYkkg

Tk^kvPkû^kkvTkng @kCk@lcPk bkYZkCekkTk ¢k^km HkZk Gvå bkYZkCÓlì lPkZk‘FkTkv

Tk^kPkû^kTkm Xkkakk Xk\kv Tk ¢k^kMv UkOk PkvTkk ekkTkYkkgQkm Tk^kPkû^k bkgWkgSkm

l^kUk@mPkPkk Ro@ Qk¥ Ck¥ Gvå Ukcv\kkg @kCkTkm YkgRPkk Qk¥Tkvä ekkTkTkk

dkZkkvUk#kYkYkkg Tk^k Pkû^kkv HvYk Gv PkvYk HkOk^kk Hkv¥¢vä PkvTkv HkOZkk l^kTkk

XkvRTkkv lTkakvSk A@mTkv ¢XkvRTkkv ¢TknXk^k Uk|CkKv Tkc{å

� �

� �

XkkCk–3 ” “ 99

Tk^kPkû^kkvYkkg Æ^kPkû^k ¢Tkv ¢Æ^kPkû^k Pkkv lÒkAk] Gvä Pkv Yko]

Ü^Zkkv Gv ¢Tkv WkkAmTkkg bkkPk Pkû^kkv dklOkA ¢^kbQkkæUk Gvå UknOZk ¢Tkv

UkkUk Pkv dklOkA ¢^kbQkkYkkg QkkZk Gvä Pkv l^kAk@m ¢g#k Gvå Æ^kYkkg QkPkkg

UknOZk–UkkUk–¢kuk^k PkvYk H WkgSk ¢v Fkk@v Pkû^kkv Æ^kTkm ¢^kbQkkTkkv

b^kPkgÒk l^kAk@ Gv; Pkv lÒkAk]m Æ^kTkk ¢kêkZkv TkQkm PkvYk H ¢Æ^kTkv \kmSkv

UkOk TkQkmå Hkv lÒkAk]m Æ^kTkk ¢kêkZkv l^kAk@ QkkZk Pkkv Pkkv Æ^kPkû^k ¢Tkv

UknOZkklR Pkû^kkv HnRkg @cv Tklcä Tkv Hkv ¢Æ^kTkv \kmSkv l^kAk@ QkkZk Pkkv

¢Æ^kPkû^k ¢Tkv UknOZkklR Pkû^kkv HnRkg @cv Tklcå—¢v @mPkv Tk^kPkû^kkv

lXkTTk lXkTTk Tkœm QkkZk Tkc{å YkkKv Tk^kPkû^kkvTkv HvYk Gv PkvYk lXkTTk

lXkTTk ¢kv]Bk^kk Hkv¥¢vå

XkCk^kkTk ¢kPYkk ¢TkgPk FkwPkTZk#kl$PkTkkv zUkMä Sk|n k Gvä #k@m@klR

¢Æ^kQkm HnRkv Gv–¢vYk @kCkbklcPk l^kFkk@Qkm Tkœm A@v PkvTkv Æ^kPkû^kTkkv

^Zk^kck@lTkOkrZk Acv kkZk Gvå ¢k HCkPkYkkg ¢vA\kng Æ^kPkû^k H TkQkmä Uk@gPkn

Æ^k lbk^kkZk WkmHkg ¢Æ^kPkû^kkv UkOk Gvå Æ^kYkkg Pkv ¢Æ^kTkkv ¢Xkk^k

Gvä UkOk ¢Æ^kUkOkv Pkkv Pkv ¢Æ^kPkû^kkv XkoPkkQkr Gvå PkQkk FkwPkTZkPkû^kTkng

\kdk FkoAmTkv ¢Æ^kTkk \kdkv dklOkA ¢^kbQkkYkkg UknOZk–UkkUk–¢kuk^k Tkv

WkgSkPkû^k QkkZk Gvå ¢Æ^k AYkrTkv \kmSkv Æ^kTkv l^kAk@ QkkZk Gv ¢vYk Hv

YkkTkv PkvOkv ¢Æ^kTkv ¢Tkv ¢kuk^kklR Pkû^kkvTkv ¢vA YkkTZkkgä ¢vK\kv

Tk^kPkû^kkvTkv b^kPkgÒk Tk HkOZkkå ¢vK\kv PkvTkv Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkük UkOk

Tk Qk¥å

Tk^kPkû^kkvYkkg UknOZkä UkkUk Tkv ¢kuk^k ¢v ÒkOk Ak@Ok Gv Tkv WkgSk

PkvTkng AkZkr Gvå AnRv^k ¢Tkv AnCkn< Pkv WkgSkPkû^kTkk TkkZkA Gvå Hv¢kv UknOZkQkm

SkYkr YkTkk^kvå ¢kPYkk HMTkng A@m #kAv ¢vYk YkTkk^kv Pkv AnCkn< Gvä Pkv kk

AnCkn<¢kvTkv UknOZk–UkkUk–¢kuk^k Tkv WkgSkPkû^k Pk@mAv b^kmAk@mTkv PkvTkkv ¢kR@

GkvMv PkvOkv H Tk^kPkû^kkvTkv YkkTZkkg Acv kkZkå AnCkn<¢kv Pkv UknOZk–UkkUk–¢kuk^k

Tkv WkgSkPkû^kTkk APkkr Gv PkvQkm PkvYkTkv Pkv UknOZk–UkkUk–¢kuk^k Tkv WkgSkPkû^kYkkg

HkOk^kk Hkv¥¢vå l^kAk@Ykkg SkYkr YkTkk^kTkk@k AnCkn<¢kvTkv Hv bkkFkk YkkTkv Av


PkvTkkv ¢kR@ A@v PkvOkv ¢kuk^k ^kCkv@v Pkû^kkvTkv bkg k@–lTkHr@kPkû^kYkkg YkkTkm

\kmSkk Gvä PkvOkv Tk^kPkû^kkvTkv HkOZkk TkQkmå

bkYZkCR#krTk Pkkv ¢vA FkwPkTZkPkû^kTkk ¢^k\kgWkTkv H QkkZk Gvå #knü

FkwPkTZkÜ^ZkTkm Uk|PkmPk A@mTkv PkvTkk ¢kêkZkv ¢vAkCk|PkkQkm H bkg k@–lTkHr@k

QkkZk Gv; UknOZk Pkv §RZkXkk^k Gvä Pkv §RZkXkk^kQkm bkg k@–lTkHr@k QkPkkg

TkQkmå GPkkg UknOZkTkv dkZkkvUk#kYkXkk^k YkkTkv ¢Tkv PkvTkv bkg^k@–lTkHr@kTkng Ak@Ok

YkkTkv Pkkv PkvYkkg l^kUk@mPk êkük Gv Tkv l^kUk@mPk êkük Pkv ¢TkgPk bkgbkk@Tkng

Ak@Ok Gvå

Uk|èTk :—¢vA H@kA Xko\k A@m PkvYkkg ¢kK\km YkkvKm bkHk?

§ûk@ :—FkwPkTZkXkCk^kkTkTkv l^kAk@Qkm \kkXk YkkTk^kkv Pkv H@kA Xko\k

TkQkm UkOk YkkvKkv XkZkgA@ CknTckv Gv; PkvYkkg YkkvKk XkCk^kkTkTkkv Tkv Rv^k–Ckn<Tkkv

¢TkkR@ Gvå lYkQZkk YkkTZkPkk ^kMv ¢TkgPkCknOkTkk zUkM FkwPkTZkTkv @xbkm TkkgBkmTkv

l^kAk@Qkm \kkXk YkkTkv Gv Pkv YkkvKkv CknTcvCkk@ Gv; lYkQZkkP^k H YkkvKng UkkUk

Gvå HvYk R@@kvHTkk A@kvMkv æåTkm UkvRk#k^kk]k YkkvKk @kHkTkkv ¢vATkkv ¢vA

Ang k@ ckvZk Tkv bk^kk@Ykkg @kHCkkRm¢v Wkvbk^kkTkm PkwZkk@m Qk¥ ckvZkä Pkv KkOkv

Akv¥ PkvTkng YkkQkng AkUkm TkkgBkv Pkkv Pkv Av^kkv CknTckv Gv? PkvYk ¢k FkwPkTZk@kHk

¢TkgPkCknOkTkm bkgUkRkTkkv SkOkm Gvä PkvYkkgQkm lTkYkr]R#kk Uk|CkKv Pkv^kkv PkvTkkv

b^kXkk^k Gv; Pkv FkwPkTZk@kHkTkm lTkYkr]kTkgR Uk|Hk (UkZkkrZk) Uk|CkK^kkTkk Ak]vä

PkvTkv l^kAk@Qkm \kkXk YkkTkmTkv lTkYkr] Uk|HkTkv (lTkYkr] Ukl@OklPkTkv) ªSkm

YkkTZkPkkQkm @xbkm TkkgBkv Gvä Pkv FkwPkTZkTkkv YkkvKkv CknTkkv Gv; Pkv FkwPkTZkPkû^kTkk

l^k@kvSkTkk V]Ykkg YkckRn:BkæUk Tk@A–lTkCkkvR R#kk QkkZk Gvå ¢v kk Rn:BkQkm

GoK^kkTkkv §UkkZk AvYk A@^kkv PkvTkm @mPk bkgPkkv A<OkkUko krA bkYkHk^kv Gvå

Tk^kPk˚^kYkkg bkkPkYkng lTkHr@kPk˚^k Gv : ¢gPk@Ykkg ¢kPYkPkû^kTkk

¢^k\kgWkTkv lTkYkr]Pkk ^kSkvä ¢#knüPkk K]vä Tkv AYkr I@v PkvTkng TkkYk lTkHr@k

Gvå ¢v lbk^kkZk RvcTkm l¿ZkkYkkg Av UknOZkYkkg Bk@vBk@ lTkHr@k TkQkmå

bkg k@lTkHr@k Pkv SkYkr Gvä YkkvdkTkng Ak@Ok Gvä Pkv ¢kPYkkTkk ¢kêkZkv H Uk|CkKv

Gvå ¢k^kk lTkHr@kPkû^kTkv Tk HkOkv Tkv UknOZkQkm lTkHr@k YkkTkv ¢Qk^kk HMTkm

XkkCk–3 ” “ 101

l¿ZkkQkm Av @kvK\kk Tk Bkk^kkQkm lTkHr@k YkkTkv PkvTkv Pkkv ^Zk^kck@v UkOk

Tk^kPkû^kTkm BkWk@ TkQkm; ¢vTkv bkkFkm l^kFkk@Okk ©Ckv Tklcå lTkHr@k Pkkv

#knüPkk Gv Tkv UknOZk Pkkv ¢#knüPkk Gv; ¢#knüPkk ^kMv #knüPkk QkkZk Tkc{å

GPkkg Hv ¢#knüPkk ^kMv #knüPkk Qk^kkTkng (–UknOZkQkm lTkHr@k Qk^kkTkng) YkkTkv

Gv PkvOkv lTkHr@k ^kCkv@v Pkû^kkvTkv HkOZkk TkQkmå Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk@lcPk

FkwPkTZkÜ^ZkTkk XkkTkbklcPk ¢vAkCk|Pkk ^kSkPkkg #knüPkk ^kSkv Tkv ¢#knüPkk K]v

PkQkk AYkkvr I@v Pkv lTkHr@k Gvå HvTkv ¢k^kng lTkHr@kPkû^k Uk|CkK>kng ckvZk PkvTkv

Ckn< Acv kkZk Gvå bkg k@ lTkHr@k ¢v WkgTkv ¢kPYkkTkm lTkYkr]UkZkkrZkkv Gvä Pkv

SkYkr Gvå

bkg k@–lTkHr@k Pkv YkkvdkTkng bkkSkTk Gvå ¢v kk bkg k@–lTkHr@kTkk V]Ykkg

HvYkOkv UkoOkr Uk@YkkPYkR#kk Uk|CkK A@m Gv Pkv Rv k Gv; ¢Tkv Pkv bkg k@

–lTkHr@kæUk bkkSkAR#kk HvYkTkv ^kPkvr Gv Pkv Ckn< Gv; PkQkk Pkv bkg k@

–lTkHr@kæUk lTkYkr]Xkk^k UkkvPkv SkYkr Gvå ¢k Uk|YkkOkv Tk^kPkû^kTkm ¢Tkv Rv k

–Ckn<–SkYkrTkm ¢kv]BkkOk A@^km Pkv ^Zk^kck@êkük Gvå &PkUkQkm lTkHr@k QkkZk"

¢vYk #kkïkYkkg ¢k^kv Gv PZkkg \kkvAkv ¢kck@ GkvM>kkv Pkv PkUk ¢Tkv PkvTkkQkm

lTkHr@k Qk¥–¢vYk WkkõkÓlìQkm YkkTkm \Zkv Gvä Pkv¢kvTkv PkUk #kng ¢Tkv lTkHr@k

#kng PkvTkng XkkTk TkQkmå PkUkQkm lTkHr@k QkkZk–¢v ^kkPk bkkFkmä UkOk Pkv PkUkTkng

b^kæUk #kng?–Wkkõk l¿ZkkQkm lTkHr@kSkYkr QkPkkv TkQkmä UkOk ¢gPk@Ykkg

FkwPkTZkb^kæUkTkng XkkTk A@mTkv PkvYkkg ¢vAkCk| QkPkkg bkcvHv £FGkTkkv lTk@kvSk

Qk¥ HkZk Gv Pkv PkUk Gvä Tkv PkvTkkQkm lTkHr@k QkkZk Gvå bkYZkA~UkOkv FkwPkTZkTkng

Uk|PkUkTk Pkv PkUk Gvå HvTkv FkwPkTZkTkng XkkTk TkQkm PkvTkv Bk@kv PkUk ckvPkkv TkQkmå

Hv¢kv UknOZkQkm Av #k@m@Tkm l¿ZkkQkm bkg k@–lTkHr@k YkkTkv Gv PkvTkv Pkkvä Tk^kYkm

Ck|w kvZkA HTkk@ lYkQZkkÓlì Æ^kTkv Hv km Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkük ¢TkgPk^kk@

QkkZk Gv Pkv km ^Zk^kck@êkükTkng UkOk LvAkOkng TkQkmå Hv UknOZkTkv dkZkkvUk#kYkXkk^k

YkkTkv ¢Tkv PkvTkv SkYkrTkng Ak@Ok YkkTkv PkvOkv UknOZkPkû^kTkv Av SkYkrPkû^kTkv HkOZkng

TkQkmä Tkv PkvTkv SkYkr QkPkkv TkQkmå

¢kPYkkYkkg #knlü ^kSZkk ^kCk@ä ¢vTkm Ykv]v lbQklPk Uko@m QkPkkg UkkAmTkvä


V] R¥Tkv AYkkvr Bk@m HkZk Pkv bkl^kUkkA lTkHr@k Gvä Pkv lTkHr@k Pkkv WkSkk

Æ^kkvTkv dkOkv dkOkv QkkZk Gvä Pkv Akg¥ SkYkrTkng Ak@Ok TkQkmå PkvYk H ¢kPYkkTkk

XkkTk ^kCk@ Wk|ôFkZkrä RZkk ^kCkv@v #knXkXkk^kQkm Ag¥A ¢AkYklTkHr@k QkkZk

Pkv UkOk SkYkrYkkg CkOkkPkm TkQkmå UkOk ¢kPYkkYkkg Tk^kPkû^kTkng XkkTk A@mTkv ¢vA

b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv #knüPkk ^kSkv ¢Tkv ¢#knüPkk PkQkk AYkkvr K]v Pkv lTkHr@k

YkkvdkTkng Ak@Ok Gvå

¢kLYkng WkgSkPk˚^k Gv : l^kAk@Xkk^kYkkg Æ^kTkng WkgSkk¥ H^kng—¢KAm H^kng Pkv WkgSkPkû^k Gvå Akv¥ Uk@Tkk Ak@Okv Æ^kTkv WkgSkTk QkPkng TkQkmä

UkOk UkkvPkkTkm UkZkkrZk l^kAk@Xkk^kYkkg @kvAk¥ Ck¥ Pkv H WkgSkTk Gvå UknOZk–UkkUkTkk Xkk^kkvQkm ¢kPYkk YknAkPkkv TkQkm UkOk WkgSkkZk Gvä PkvQkm Pkv UknOZk–UkkUk WkgSkPkû^kTkng Ak@Ok Gvå PkvTkv WkR\kv UknOZkTkv SkYkrTkng bkkSkTk YkkTkv ¢Qk^kk

PkvTkv bkk<g YkkTkv Pkkv Pkv WkgSk ^kCkv@v Pkû^kTkng b^kæUk bkYk%Zkkv TkQkmå RZkkä

UkoHklR #knXkXkk^k Av zcbkkä Fkkv@m ^kCkv@v ¢#knXkXkk^k Pkv l^kAk@ Gvä PkvTkk

^kMv ¢kPYkk YknAkPkkv TkQkm UkOk WkgSkkZk Gvå UknOZk ¢Tkv UkkUk ¢v WkgTkv Xkk^kkv

Ykl\kTk Xkk^k Gvä WkgSkTkXkk^k Gvå ¢PZkk@v UknOZk A@m¢v Pkkv Xkl^kaZkYkkg

bkk@m bkkYkCk|m Yk]vä Tkv bkk@m bkkYkCk|m ckvZk Pkkv SkYkr QkkZkä—¢vYk HvOkv

YkkTZkng PkvOkv UknOZkTkv Bk@vBk@ WkgSkPkû^kYkkg TkQkm HkOZkngå Bk@vBk@ Pkkv UknOZk

Xkk^k HnRm FkmH Gv Tkv ¢Æ^k bkkYkCk|m HnRm b^kPkgÒk FkmH Gvå UknOZkTkv

¢Tkv WkkõkbkkYkCk|mTkv YkkÒk lTklYkûk–TkwlYklûkA Ykv] Gvå ¢v lTklYkûk

–TkwlYklûkA Ykv]Tkm Hv Tkk UkkMv PkvTkv UkOk UknOZkPkû^kTkm ^Zk^kck< êkük TkQkmå

Wkck@Tkm ¢TknAo] bkkYkCk|m ^kMv Æ^kTkv SkYkr A@^kkv LmA UkMv–¢v YkkTZkPkkYkkg

UkOk Æ^k ¢Tkv ¢Æ^kTkm ¢vAPkkTkm Wknlü Gvå Ukcv\kkg lXkTTk lXkTTk

Tk^kPkû^kkvTkv HkOZkk ^kCk@ ¢XkvR ¢kPYkkTkm Uk|PkmlPk QkkZk Tklc ¢Tkv Pkv

Uk|PkmlPk ^kCk@ SkYkr QkkZk Tkc{å

lÒkAk]m Æ^kPkû^kTkk Ak@Okv WkgSk TkQkm PkvYk H ¢Æ^kPkû^kTkv Ak@Okv

UkOk Æ^kTkv WkgSk TkQkmå WkgSkPkû^k Pkv lÒkAk]m Æ^kPkû^kQkm lXkTTk Gv PkvYk

H ¢Æ^kQkm UkOk lXkTTk Gv; Xkk^kWkgSk Pkv Uk@ \kdkv QkPkm dklOkA l^kAk@m

\kkCkOkm Gvä Pkv WkgSkPkû^k lÒkAk]m TkQkm UkOk dklOkA Gvå ¢kPYkb^kXkk^kTkv

XkkCk–3 ” “ 103

FkoAmTkv Hv lYkQZkkP^kXkk^k QkkZk PkvTkvä PkvYk H ¢kPYkkTkk XkkTk UkGm UkOk

Hv @kCkklR Xkk^kkv QkkZk PkvTkv WkgSkPkû^k HkOkvä ¢Tkv AnPkû^kkvTkk AcvTkk@k

AnRv^k–AnCkn<¢kvTkv UkOk WkgSkPkû^kYkkg HkOkvä PZkk@v WkgSkPkû^kTkv HkOZkng Acv^kkZkå

êkm ¢l@cgPk XkCk^kkTkv Acv\kk ¢k Tk^kPkû^kkvTkv UkOk Hv Tk HkOkv Tkv

AnPkû^kkvTkv YkkTkv PkvOkv Bk@vBk@ ¢l@cgPk XkCk^kkTkTkv ¢kv]BZkk TkQkmä Tkv Pkv

¢l@cgPkTkkv Xk$Pk TkQkmå

cv Xkk¥! Hkv Pkng ¢vYk AcvPkkv ckv Av cng ¢l@cgPkRv^kTkkv Xk$Pk Gngä

cng ¢l@cgPkUk|XknTkkv Rkbk Gngä—Pkkv êkm ¢l@cgPkRv kv Acv\kk Tk^kPkû^kkvTkv Pkkv

Wk@kWk@ HkOkä ¢Tkv PkvTkkQkm l^k@nü AcvTkk@k AnRv k–AnCkn<Tkng bkv^kTk GkvMå

XkCk^kkTkv Hv Uk|YkkOkv Aõkk Pkv Uk|YkkOkv Tk^kPkû^kkvTkv ^Zk^kck@v UkOk Pkng Tk

HkOk Pkkv Pkx ¢l@cgPk XkCk^kkTkTkv YkkTZkk TkQkmä ¢Tkv Pkng ¢l@cgPk

XkCk^kkTkTkkv Xk$Pk ^Zk^kck@v UkOk TkQkmå ^Zk^kck@v UkOk ¢l@cgPkUk|XknTkkv

Xk$Pk Pkv Acv kkZk Av Hv PkvYkOkv Acv\kkg Tk^kPkû^kkvTkv HkOkv Tkv PkvTkkQkm l^k<ü

AcvTkk@k WkmHkTkv YkkTkv H Tkc{å Tk^kPkû^kkvTkv HkOk^kk PkvYkkg UkOk

¢TkvAPkkTkng–XkvRTkng \kdk Gvä Pkv XkvRTkk \kdkv @kvAkZk PZkkg bknSkm ^Zk^kck@êkük

Gv UkOk Uk@YkkQkrêkük TkQkm; %Zkk@v Pkv ¢TkvAPkkTkk XkvRTkng \kdk GkvMmTkv

¢XkvR b^kXkk^kTkm ¢vAPkkTkk ¢kêkZkv ¢TknXk^k A@v PZkk@v Uk@YkkQkr

bkYZkCR#krTk QkkZk Gv ¢Tkv PZkk@v H Æ^k ¢l@cgPkRv kTkkv Bk@kv Xk$Pk

¢QkkrPk~ lHTkvëk@Tkkv \kDknTkgRTk Acv^kkZk Gvå

Æ^k UkkvPkv WkgSkTkXkk^kYkkg ¢KAv PkvYkkg PkvTkv ¢Æ^kTkng lTklYkûkUkOkng Gvå

¢vA\kk FkwPkTZkYkkgä ¢Æ^kTkk lTklYkûk ^kCk@ UkOk Hkv WkgSkTk QkkZk Pkkv Pkkv

Pkv b^kXkk^k Qk¥ HkZkå ¢vA\kk FkwPkTZkYkkg b^kXkk^kQkm WkgSkTk Tk ckvZk UkOk

FkwPkTZkTkm §Ukvdkk A@mTkv ¢Æ^kTkk \kdkYkkg ¢KAv PZkk@v WkgSkTkXkk^k QkkZk Gvå

¢^kbQkkYkkg dklOkA WkgSkTkPkû^k Gv–¢vYk PkvTkv HkOk^kng Hkv¥¢vå

¢@v! DkOkk Æ^kkv Wkck@Tkm SkYkk\kYkkg H ^kBkPk CknYkk^kv Gv UkOk

¢gPk@Ykkg Pkû^k bkYkH^kkTkm R@Ak@ A@Pkk TkQkmä ¢Tkv Pkv bkYkH^kk YkkKv

lTk^kplûk \k¥Tkv bkPbkYkkCkYk A@Pkk TkQkmå ¢vTkv YkTknaZkXk^k UkkYk^kkTkkv #kng


\kkXk? ¢@v XkCk^kkTk~! ¢TkgPkAk]v bkPk~ bkkgXk]^kkTkkg ¢Tkv bkYkH^kkTkkg

KkOkkg ¢k^Zkkgä YkkKv ¢kPYkkTkm R@Ak@ A@mTkv bkYkH @v bkYkH! &cYkOkkg

Tklc Tkv UkGm A@m#kng"—¢vYk A@^kkYkkg @kvAk¥#k Pkkv bkPk~ bkYkH^kkTkkg KkOkkg

Fkk\Zkk H#kvä Tkv V@m ¢TkgPkAk]v UkOk ¢k^kkv ¢^kbk@ Yk]^kkv YkkxDkkv Gvå

bkgPkkvTkkv ¢k^kkv ZkkvCk Yk»Zkkv Tkv Hkv PkvYkTkk bkPbkYkkCkYkv bkPk~Tkm Uk|klUPkTkkv

YkkCkr Tk \kmSkkv Pkkv PkTkv #kng \kkXk!! ¢@vä \kdYkm FkkgR\kkv A@^kk ¢k^kv

PZkk@v YkkvNng Skkv kk Tk H^kkZkä PkvYk ¢k bkPk~ bkYkH^kkTkng ¢Tkv FkwPkTZk\kdYkm

Uk|kUPk A@^kkTkng KkOkng ¢k^Zkng Gv–¢Uko^kr A\ZkkOk Uk|CkK A@^kkTkng KkOkng ¢k^Zkng

Gv–Pkv KkOkv &UkGm A@#kngä UkGm A@#kng"—¢vYk Tk ckvZkå Hkv ¢k KkOkv

R@Ak@ A@mTkv bkPk~ Tklc bkYkHv Pkkv V@mTkv ¢k^kng KkOkng A>kk@v Yk]#kv? YkkKv

Uk|QkYk ¢kPYkkTkkv lUkUkkbkn Qk¥Tkv Pkû^klTkOkrZkTkkv §ÛYk A@å

Tk^kPkû^kkvYkkgQkm Æ^kä ¢Æ^kä UknOZkä UkkUkä ¢kuk^kä bkg k@ä lTkHr@k

¢Tkv WkgSk ¢v ¢kL Pkû^kkvTkng ^kOkrTk Qk¥ CkZkng; c^kv Tk^kYkng Ykkvdk Pk˚^k

GvÂ ¢TkgPkekkTk ¢Tkv ¢kTkgRYkZk ¢kPYkkTkm UkoOkr #knü R#kk QkkZk Pkv

YkkvdkPkû^k Gvå ¢k^kk YkkvdkPkû^kTkv Hv ¢kv]Bkv Pkv bk^krekRv kTkv ¢kv]Bkvä

¢vK\kv Pkv AnRv^kklRTkv YkkTkv Tkc{å Hv AnRv^kklRTkv YkkTkv Gv PkvOkv YkkvdkPkû^kTkv

HkOZkng TkQkmå Ykkvdk Pkv ¢kPYkkTkm UkoOkr lTkYkr] @kCk@lcPk R#kk Gvä Pkv

YkkvdkPkû^kTkv HkOkPkkg ¢l@cgPk ¢Tkv lbkü XkCk^kkTkTkm UkOk Uk|PkmPk QkkZk Gvå

cHn Pkkv ¢l@cgPk XkCk^kkTk ¢Æ^k ^kkOkmTkk @HAOkTkv Ck|cOk A@v Tkv UkGm

bkkYkk Æ^kTkm ZkkvCZkPkk ¢Tknbkk@ Pkv @HAOk GkvMv–¢vYk Hv Av k]m

XkCk^kkTkTkv ¢Æ^kTkng Ck|cOk–PZkkCk YkkTkv PkvOkv ¢l@cgPkTkv ¢kv]BZkk TkQkmå

HvOkv ¢l@cgPkTkng b^kæUk TkQkm HkOZkng PkvOkv YkkvdkPkû^kTkv UkOk HkOZkng TkQkmä

YkkvdkTkk §UkkZkTkv UkOk HkOZkkv TkQkmä Tk^kPkû^kTkv UkOk HkOZkk TkQkm; ¢Tkv

Tk^kPkû^kTkv HkOZkk ^kCk@ SkYkr QkkZk Tkc{å

R@vA ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k #kl$PkUkOkv ¢TkgPk Av k] ekkTk–R#krTk–bknBk

¢Tkv ^kmZkrQkm Ukl@UkoOkr Gv; PkvTkng XkkTk A@mTkv PkvYkkg ¢vAkCk|PkkQkm HvYkTkv

¢TkgPkekkTk–R#krTk bknBk Tkv ^kmZkræUk ¢TkgPkFkPknìZkæUk Uk|CkK>kk Pkv Rv k Gvä

XkkCk–3 ” “ 105

Tkv PkvYkTkv H YkkvdkPkû^k Uk|CkK>kng Gvå ¢v km Ykn$PkR#kk Uk|CkK>kk UkGm Æ^kTkv

V@mQkm ARm ¢^kPkk@ ckvPkkv TkQkmå ¢ekkTkm Æ^kkv ¢kPYkkTkk @kCk@lcPk

b^kXkk^kTkv HkOkPkk TkQkm ¢Tkv YkgRAakkZkæUk #knXk@kCkTkv H Pkv¢kv SkYkr YkkTkm

\kv Gvä Pkv #knXk@kCkTkk V]Ykkg b^kCkrTkkv Xk^k QkkZkä PZkkg @cv kkTkm lbQklPk

DkOkm \kkgWkm ckv kkQkm ¢ekkTkm¢kv PkvTkv H Ykkvdk YkkTkm \kv Gvå PkvYk Hä

Pkv b^kCkrYkkgQkm UkkGkv WkmHv ¢^kPkk@ QkkZk Gv PkvQkm ¢ekkTkm¢kv Ykkvdk QkZkk

UkGm UkOk ¢^kPkk@ Qk^kkTkng YkkTkv Gvå Æ^kTkm Yknl$Pk Qk¥ CkZkk UkGm V@mQkm

UkOk ¢^kPkk@ Qk^kkTkng YkkTkv Pkv¢kv YkkvdkPkû^kTkv HkOkPkk TkQkmä UkOk WkgSkPkû^kTkv

H Ykkvdk Pk@mAv YkkTkv Gvå ¢^kPkk@Tkng Ak@Ok Pkkv WkgSkTk Gv; Pkv WkgSkTkTkkv

¢vA^kk@ bk^krQkk Tkk#k Qk¥ CkZkk UkGm V@mQkm ¢^kPkk@ QkkZk Tklcå

¢kPYkkTkm UkoOkr lFkRkTkgR R#kk Qk¥ Ck¥ PkvTkng TkkYk YkkvdkR#kk Gvä Pkv

YkkvdkR#kk QkZkk UkGm V@mTkv ¢^kPkk@ ¢QkkrPk~ bkgbkk@Ukl@Xk|YkOk ckvZk Tkc{å

Pkv Ykn$Pk QkZkv\kk Uk@YkkPYkk Akv¥Tkv HCkPkTkkg AkYk A@^kk YkkKv YkkvA\kPkk

TkQkmä PkvYk H HCkPkTkk Æ^kkvTkv Rn:Bkm RvBkmTkv Av Xk$PkkvTkkv §ük@ A@^kk

YkkKv UkkvPkv UkOk bkgbkk@Ykkg ¢^kPkk@ Skk@Ok A@Pkk TkQkmä AvYk Av PkvYkTkv

@kCkklR Xkk^kkvTkkv ¢Xkk^k Gvå HCkPkYkkg Æ^kkvTkv Rn:Bkm RvBkmTkv XkCk^kkTk

¢^kPkk@ Skk@Ok A@v ¢vYk Hv¢kv YkkTkv Gv Pkv¢kv XkCk^kkTk (Ykn$Pk¢kPYkk)Tkv

@kCkm ¢Tkv Uk@Tkk APkkr L@k^kv Gvä Pkv¢kv¢v Ykn$Pk¢kPYkkTkv ¢kv]BZkk TkQkmå

UknTkXkr k@lcPk YkkvdkPkû^kTkv UkkYkv\kk êkm lbkü ¢Tkv ¢l@cgPk Uk@YkkPYkk Pkv

Rv k Gvå PkvYkTkv Hv Tk ¢kv]Bkv PkvTkv Pkkv bkkFkk UknOZk UkOk ckvPkk TkQkmå

¢dk@–¢l^kTkk#km FkwPkTZkb^kXkk^kTkm UkoOkkrTkgR R#kk Pkv YkkvdkPkû^k Gvå

Pkv R#kk UkkYZkk UkGm Æ^kTkv Akv¥Tkm bkv kk A@^kkTkng Tk ckvZkå UkoOkr ekkTk

–¢kTkgRR#kkTkv UkkYkv\kk ¢l@cgPk Uk@YkkPYkk #k@m@bklcPk ckv kk GPkkg

^kmPk@kCk Gv; PkvYkTkv UkoOkr ekkTk–¢kTkgR ckvZk Gvä PkvYkTkv #k@m@Ykkg @kvCk Tk

ckvZkä R^kk Tk ckvZkä dknSkk Tk \kkCkvä Bkkv@kA Tk ckvZkä PkvYk H Pkv¢kv Akv¥Tkv

^kgRTk A@v Tklcå ^k]m PkvYkTkng #k@m@ bVlKA Hv kng b^kFG—Uk@Yk ¢kwRkl@A

Qk¥ HkZk Tkv ¢kAk#kYkkg 5000 SkTknak ªFkv l^kFk@vå ¢k^kk ¢l@cgPk

Uk@YkkPYkkTkv Hv Tk YkkTkv PkvOkv Pkkv YkkvdkPkû^kTkv ^Zk^kck@v UkOk HkOZkng TkQkmå


êkm Av^k]mXkCk^kkTkTkv ¢TkgPk ekkTk ¢Tkv ¢TkgPk ¢kTkgR Uk|CkK>kkv PZkkg Fkk@

DkklPkAYkkvr Pkkv dkZk UkkYZkkg Gv Tkv Fkk@ ¢DkklPkAYkkvr WkkAm @õkkg Gv UkOk

Pkv Wk]v\km bk{R@m bkYkkTk Gvå HvYk Wk]v\km bk{R@m WkkgSk^kkYkkg AkYk Tk

¢k^kv PkvYk Fkk@ ¢DkklPkAYkkvr WkkAm Gv PkvQkm Akg¥ ¢l@cgPk XkCk^kkTkTkv dknSkk

Av @kvCkklR QkPkk TkQkmå ¢k^kk ¢l@cgPk XkCk^kkTk Æ^kTYkn$Pk Gv ¢Tkv UkGm

Pkv Uk@YkkPYkk #k@m@@lcPk Qk¥ HkZk Pkv lbkü Gv; PkvYkTkm HvTkv ¢kv]BkkOk

QkkZk PkvTkv ^Zk^kck@v Tk^kPkû^kTkm êkük Qk¥ Acv kkZkå Tk^kPkû^kYkkg YkkvdkPkû^kTkm

êkük A@Pkkg PkvYkkg ¢l@cgPk ¢Tkv lbküTkm êkük ¢k^km HkZk Gvå

¢v Uk|YkkOkv Æ^kä ¢Æ^kä UknOZkä UkkUkä ¢kuk^kä bkg k@ä lTkHr@kä

WkgSk ¢Tkv Ykkvdk—¢v kk Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkrTkZkQkm (¢QkkrPk~ ^Zk^kck@TkZkQkm)

l^kÛYkkTk Gv ¢vK\kv Av UkZkkrZkÓlìQkm HkvPkkg Pkv Tk^kPkû^kkv l^kÛYkkTk Gvå Pkv

Tk^kPkû^kkvTkv HkOZkk ^kCk@ FkwPkTZkPkû^kTkm Uk|PkmlPkTkkg UkCklQkZkv H¥ #kAkZk

Tkc{å UkOk Hkv Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkYkkg H @kvAkZkk A@v PkkvUkOk ¢XkvR

FkwPkTZkTkkv ¢TknXk^k QkkZk Tkc{å ¢XkvR FkwPkTZkb^kXkk^kTkk ¢TknXk^k ^kBkPkv

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv ckvPkk TkQkmä YkkKv lÒkAk]m FkwPkTZkb^kXkk^kTkm ÓlìQkm

HkvPkkg Pkv Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gv–¢l^kÛYkkTk Gv; lÒkAk]m Pkû^kYkkg

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv @õkk H A@v–¢v^kng PkvTkng b^kæUk TkQkmä XkoPkkQkr

b^kXkk^kTkm ÓlìQkm Pkkv ¢vA FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkk H Uk|Ak#kYkkTk Gvå ¢v kk

FkwPkTZkYkkg ¢vAPkk Uk|CkK QkkZk Pkv bkYZkCR#krTk Gvå Uk|QkYk ¢XkvRTkk \kdk

Pk@V ^k]Pkkg Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv ¢k^kv Gv Bk@kä UkOk Pkv Tk^kPkû^kTkk

l^kA\Uk Pk@V %Zkkg bknSkm ^k\kOk @õkk A@v PZkkg bknSkm bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå

Tk^kPkû^kTkk XkvRTkng ¢^k\kgWkTk GkvMmTkv ¢XkvR FkwPkTZk Pk@V ^k]mTkv

b^kkTknXkolPkUko krA Uk|PkmlPk Uk|CkK A@^km Pkv lTkZkYkQkm bkYZkCR#krTk Gvå

Tk^kPkû^kkv lXkTTk lXkTTk Gvä PkvYkkg ¢TkvAPkk Gvä Pkv ¢TkvAPkkTkng \kdk

@kCkTkng Ak@Ok Gv; YkkKv PkvTkv lTkZkYkQkm bkYZkCR#krTk Tk Aõk‹gå Pkv Tk^kPkû^kkvYkkg

¢vAUkOkng Uk|CkK A@Tkk@ #knüTkZk Gvä Pkv #knüTkZkQkm ¢vAæUk ¢kPYkkTkkv

¢TknXk^k A@^kkv Pkv H lTkZkYkQkm bkYZkCR#krTk Gvå &XkoPkkQkrTkZkQkm Tk^kPkû^kkvYkkg

XkkCk–3 ” “ 107

¢vAUkOkng Uk|CkK A@^kng" PkvTkkv ¢Qkr ¢v^kkv Gv Av Tk^kPkû^kTkk XkvRTkng \kdk

GkvMmTkv XkoPkkQkrTkZkQkm ¢vAæUk ¢kPYkkTkv \kdkYkkg \kv kkvå XkoPkkQkrTkZkYkkg

Tk^kPkû^kkv RvBkkPkk TkQkm UkOk ¢vAæUk ekkZkA ¢kPYkk H RvBkkZk Gvå Akg¥

Tk^kPkû^kkvTkm bkkYkv Hkv¥Tkv PkvYkkg ¢vAUkOkng QkPkng TkQkmå Tk^kPkû^kTkm bkkYkv

Hkv kkQkm Pkkv @kCkTkm §PUklûk QkkZk Gvå Tk^kPkû^kkvTkk XkvRTkng \kdk GkvMmTkv

¢XkvR FkwPkTZkTkv #knüTkZkQkm HkOkPkkgä Tk^kPkû^kkvYkkg ¢vAUkOkng Uk|CkK AZkn‘

Acv kkZk Gvå

XkvRæUk Tk^kPkû^kkvTkv HvYk Gv PkvYk HkOZkk PZkkg bknSkm Pkkv ¢kgCkOkng

¢k^Zkng; Pkv ¢kgCkOkv ¢k^Zkk UkGm c^kv PZkkgQkm ¢kCk] ^kSkmTkv FkwPkTZkDk@Ykkg

H^kkTkm Tkv #knüb^kXkk^kTkm Uk|PkmPk PkQkk ¢TknXk^k A@^kkTkm ^kkPk Gv; ¢vK\kv

Av ¢TkklRTkng lYkQZkkP^k K]mTkv ¢Uko^kr bkYZkCR#krTk A¥ @mPkv Uk|CkKv PkvTkm ¢k

^kkPk Gvå ¢c{Qkm H SkYkrTkm Uk|QkYk #kæ¢kPk QkkZk Gvå

Tk^kPkû^kkv Pkkv ¢XkoPkkQkrTkZkQkm H l^kÛYkkTk Gv; XkoPkkQkrTkZkQkm ¢XkvR

b^kXkk^kYkkg ¢vAUkOkng Uk|CkK A@Pkkg Pkv Tk^kv Pkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gvå ekkZkA

FkwPkTZk Gng–¢vYk ¢gPk@Ykkg l^kÛYkkTk b^kXkk^kTkk ¢kêkZkTkm ÓlìQkm

¢vA ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkkZk Gvå #knüTkZkQkm ¢k^kkv ¢TknXk^k QkPkkg

¢TkklRTkng lYkQZkkP^k K]mTkv ¢Uko^kr bkYZkCR#krTk Uk|CkKv Gv Tkv SkYkrTkm

#kæ¢kPk QkkZk Gvå

Uk|èTk :—Tk^kPkû^kkvTkv ¢XkoPkkQkr Aõkkg PkvYkkg Æ^kPkû^k UkOk ¢k^km

CkZkngä ¢vK\kv Æ^kPkû^kTkv UkOk ¢XkoPkkQkr Aõk‹gä ¢v A¥ @mPkv?

§ûk@ :—#knü Æ^kPkû^k Gv Pkv Pkkv XkoPkkQkr Gvä Uk@gPkn &cng Æ^k

Gng" ¢v kkv Æ^kbkgWkgSkm l^kA\Uk ©Lv Pkv ¢XkoPkkQkr Gvä Pkv l^kA\Uk ^kMv

Æ^kb^kXkk^kTkkv ¢TknXk^k Qk¥ #kAPkkv TkQkmå YkkKv &cng Æ^k Gng" ¢v kk

@kCklYklêkPk l^kA\UkTkvä ¢Qk^kk Pkkv Æ^kTkk ^Zk^kck@ XkvRkv (UkgFkvlTÜZk

^kCkv@vTkv) Æ^kPkû^k Pk@mAv CkOkmTkv PkvTkv ¢c{ ¢XkoPkkQkr Aõk‹g Gvä ¢vYk

bkYkH^kngå


Tk^kPkû^kkvYkkg ¢TkvAPkk Gvå PkvYkTkk l^kFkk@Ykkg ¢TkvA bkYkZk \kkCkv Gv;

¢vA bkYkZkYkkg ¢vA bkkQkv Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ ckvPkk TkQkmä Pkv Tk^kPkû^kTkk

\kdkv @kCkTkm §PUklûk QkkZk Gvå ¢Tkv ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkTkm ¢vAPkkTkkv ¢TknXk^k

¢vA bkYkZkv QkkZk Gvå Uk|QkYk ¢XkvR FkwPkTZkb^kXkk^kYkkg ¢gPkYknrBk Qk¥Tkv

êkükQkm FkwPkTZkYkkg ¢vAUkOkng Uk|CkK A@^kng Pkv ¢Uko^kr bkYZkCR#krTk Gvå

^Zk^kck@TkZk Gv Pkv Pkkv Tk^kPkû^kTkk XkvRQkm ¢kPYkkTkng ¢TkvAUkOkng Uk|CkK A@v

Gvä Pkv ¢TkvAUkOkng Uk|CkK A@Tkk@ TkZkQkm FkwPkTZkTkng ¢vAUkOkng Uk|kUPk QkkZk Tkc{å

¢Tkv FkwPkTZkTkk ¢vAUkOkkTkm Uk|klUPk ^kCk@ @kCk@lcPk ¢kTkgRTkkv ¢TknXk^k

QkkZk Tklcä bkYZkCR#krTk Uk|CkKv Tklcå Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk@lcPk FkwPkTZkTkng

¢vAUkOkng Uk|CkK A@Tkk@kv XkoPkkQkrTkZk Gv; PkvTkk ¢kêkZkv H bkYZkCR#krTk QkkZk

Gvå Tk^kPkû^kkvTkm êkük Pkv FkwPkTZkTkng ¢vAUkOkng Uk|CkK A@Pkm TkQkm Tkv PkvTkk

¢kêkZkv bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå Tk^kPkû^kTkm êkükTkv bkYZkCR#krTkTkk ^Zk^kck@

Pk@mAv bQkkUk^kkYkkg ¢k^kv Gv UkOk PkvTkk ^kMv ¢XkvRb^kXkk^kYkkg ¢vAPkk QkPkm

TkQkmå ¢XkvRb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv H ¢kPYkkTkng ¢vAUkOkng Uk|kUPk QkkZk Gvå

¢XkvRb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv ¢kPYkkYkkg ¢vAUkOkng Uk|kUPk A@^kng Pkv

Uk@YkkQkrbkYZkCR#krTk Gv Tkv Pkv Uk|QkYk SkYkr Gvå

R

XkkCk–3 ” “ 109


XkoPkkQkrb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv

bkYZkA~R#krTkbkYZkA~R#krTkbkYZkA~R#krTkbkYZkA~R#krTkbkYZkA~R#krTk

¢kPYklcPkTkk lUkUkkbkn¢v ¢kPYkkTkng Bkæg b^kæUk #kkvSk^kk

YkkKv Tk^kPkû^kkvTkv Wk@kWk@ HkOk^kk Hkv¥¢vå PkvYkkg UkkvPkkTkk

lcPk–¢lcPkTkk Ak@OkkvTkng UkpQkœ@Ok A@mTkvä HvTkk ¢kêkZkv

UkkvPkkTkng lcPk Uk|CkKv Gv ¢v kk #knükPYkb^kXkk^k Pk@V ¢gPk@Ykkg

IoA^kng—Pkv bkYZkCR#krTkTkm ¢V@ @mPk Gvå

Tk^kPkû^kTkng ZkQkkQkr ^kOkrTk HwTkR#krTk lbk^kkZk WkmHv A>kkgZk ckvZk Tklc;

¢v Tk^kPkû^kTkm ¢kv]BkkOk A@^km Pkv HwTkR#krTkTkm êkükTkkv ^Zk^kck@ Gvå

Tk^kPkû^kTkm ¢kv]BkkOk Tk QkkZk PZkkg bknSkm ¢vAæUk ¢kPYkkTkm êkük QkkZk Tklc;

¢Tkv Hkv Tk^k Pkû^kTkm UkpQk$~ UkpQk$~ êkükTkk @kCkTkm @nlFkYkkg ¢KAv PkkvUkOk

¢vAæUk ¢kPYkkTkm êkük–bkYZkCR#krTk–QkkZk Tklcå

Tk^kPkû^kTkv A>kk@v HkOZkk Acv kkZk?—Av Æ^kTkv Æ^k HkOkvä PkvYkkg

WkmHkTkv Xkv]^kv Tklcä–Æ^k #k@m@Tkm l¿Zkk A@v ¢vYk Tk YkkTkv; ¢Æ^kTkv

¢Æ^k HkOkvä #k@m@klR ¢Æ^k Gvå Æ^kTkv \kmSkv Pkv ¢Æ^kTkm cZkkPkm Tk

YkkTkv; Tkv Pkv ¢Æ^kTkm l¿ZkkTkv Æ^kTkm Tk YkkTkvå UknOZkTkv UknOZk Pk@mAv HkOkvä

UknOZkQkm SkYkr Tk YkkTkv PkvYk H HMTkm l¿ZkkQkm UknOZk Tk YkkTkv; UkkUkTkv UkkUkæUk

HkOkvä Pkv UkkUk WkkõkTkm l¿ZkkQkm QkkZk Gv ¢vYk Tk YkkTkv; ¢kuk^kTkv ¢kuk^kæUkv

HkOkvä UknOZk ¢Tkv UkkUk ¢v WkgTkv ¢kuk^k Gvä ¢vTkv bkg^k@Tkng Ak@Ok Tk YkkTkvä

PkvYk H UkkUk ¢LmA Tkv UknOZk LmA ¢v^kkv XkvR Uk@YkkQkvr Tk YkkTkv; ^k]m

bkg k@Pkû^kTkv bkg k@æUk HkOkv; bkg k@ Pkv SkYkr Gvä UknOZkQkm Av #k@m@Tkm l¿ZkkQkm

Pkv bkg k@ QkPkkv TkQkm UkOk ¢kPYkb^kXkk^kTkm êkükä ekkTkä lbQk@PkkQkm H bkg k@

� �

� �


QkkZk Gv; lTkHr@k ¢vK\kv #knüPkkTkm ^kplü Tkv ¢#knüPkkTkkv Tkk#kå PkvTkv lTkHr@k

bkYkHv; Pkv lTkHr@k Wkkõk l¿ZkkAkgMQkm Tk QkkZk UkOk ¢kPYkkYkkg ¢vAkCk|PkkQkm

QkkZk; WkgSkPkû^kTkv WkgSk Pk@mAv HkOkv; l^kAk@Ykkg ¢kPYkkTkm UkZkkrZk ¢KAv Pkv

Xkk^kWkgSkTk Gv; &Bk@vBk@ AYkkvr ¢kPYkkTkv WkkgSkv Gv Tkv AYkkvr ¢kPYkkTkv @BkMk^kv

Gv"—¢vYk Tk YkkTkv UkOk Æ^k UkkvPkkTkk l^kAk@Xkk^kQkm WkgSkkZkkv Gv Tkv PkvQkm

Pkv @BkMv Gv–¢vYk bkYkHvå Tk^kYkng YkkvdkPkû^k Gv; ¢kPYkkTkm PkÖTk lTkYkr]R#kk

Pkv Ykkvdk Gvä ¢vYk HkOkvå–¢k Uk|YkkOkv HkOkv PZkk@v Pkkv Tk^kPkû^kkvTkv HkOZkk

Acv kkZkå ¢k Tk^kPkû^kkv Gv Pkv ¢XkoPkkQkrTkZkTkkv l^kakZk Gvä ¢^kbQkkÓlìYkkg Tk^k

XkvR Gv; PkvTkm Uk|PkmlPk A@^km Pkv ^Zk^kck@êkük Gv; PkvTkkQkm SkYkrTkm §PUklûk

TkQkm UkOk UknOZkTkm §PUklûk Gvå ¢v Tk^kPkû^kTkm ¢kv]BkkOkYkkgä bkkFkk Rv k

–Ckn<–#kkïk AkvOk PkQkk BkkvKk Rv k–Ckn<–#kkïk AkvOk PkvTkm ¢kv]BkkOk UkOk

¢k^km HkZk Gvå ¢k Tk^kPkû^kTkng HkOkUkOkng Pkv cÆ Uk@YkkQkr bkYZkCR#krTk TkQkmå

Tk^kPkû^kTkv HkOZkk UkGm Uk@YkkQkr bkYZkCR#krTk A>kk@v QkkZk Pkv ^kkPk ¢kFkkZkrRv k

¢k CkkQkkYkkg A@v Gvå

Pkv Tk^kPkû^kkvYkkg ¢vAUkOkng Uk|CkK A@Tkk@ XkoPkkQkrTkZkQkm

#knüTkZkUkOkv bQkUkkZkv\kk ¢kPYkkTkm ¢TknXkolPk–Av HvTkng \kdkOk

¢kPYkBZkklPk Gv PkvTkm Uk|klUPk QkkZk Gvå ¢k Uk@YkkQkr bkYZkCR#krTkTkm

@mPk Gvå ^Zk^kck@êkükYkkg Tk^kPkû^kTkm Uk|lbklü Gv UkOk Uk@YkkQkrêkükYkkg Pkkv

¢vA\kk XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm H Uk|lbklü Gvå Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkQkm Ukk@ Qk¥Tkv

¢vAæUk ekkZkAYkosPkTkkv ¢TknXk^k A@v PkvOkv XkoPkkQkrTkZkQkm Tk^kPkû^kkvTkv HkOZkk

Acv kkZkä ¢Tkv Pkv H lTkZkYkQkm bkYZkCR#krTk Gvå ¢k^kng bkYZkCR#krTk Uk|CkK AZkkr

^kCk@ Akv¥ @mPkv Æ^kTkk Xk^kXk|YkOkTkkv ¢gPk ¢k^kv Tklcå

Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k Pkv Yko] Pkû^kkv Gv ¢Tkv WkkAmTkkg bkkPk Pkû^kkv

PkvYkTkk lTklYkûkv ©UkHv\km UkZkkrZkkv Gv; ¢v @mPkv An\k Tk^kPkû^kkv Gv Pkv

¢XkoPkkQkrTkZkQkm Gvå XkoPkkQkrTkZkQkm PkvYkTkkYkkg ¢vAUkOkng Uk|CkK AZkvr H ¢vK\kv

Av #knü ¢vAæUk ¢kPYkkTkv \kdkYkkg \kv kkQkm H bkYZkCR#krTk Gvå Tk^kPkû^kkvTkv

bkYZkCR#krTkTkkv l^kakZk Acv kkv Pkv ^Zk^kck@Tkng AQkTk Gvå Bk@vBk@

bkYZkCR#krTkTkkv l^kakZk XkvRæUk TkQkm UkOk ¢XkvRæUk ekkZkA ¢kPYkk H Gvå

Ykkvdk#kkïkYkkg &PÅ^kkQkrÌkákTkg bkYZkCR#krTkYk~" ¢vYk Aõk‹g Gv PZkkg UkOk Bk@vBk@

Pkkv Tk^kTkng \kdk GkvMmTkv ¢vA FkwPkTZkPkû^k Pk@V ^k»Zkkv PZkk@v H bkkFkng

Pkû^kkQkrêkükTk Acv kkZk Gvå ¢BkgM FkwPkTZk^kbPknTkkv ¢kêkZk A@Pkkg

XkoPkkQkrTkZkQkm ¢vAUkOkng Uk|kUPk QkkZk Gvå HvYkkg lTklYkûkTkm ¢Ukvdkk TkQkm Tkv

XkvRTkkv l^kA\Uk TkQkm ¢v kk lÒkAk] #knü b^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv ¢TknXk^k

A@Pkkg FkwPkTZkTkng ¢vAUkOkng Uk|kUPk QkkZk Gv ¢Tkv Pkv ¢TknXk^kYkkg XkCk^kkTk

¢kPYkkTkm Uk|lbklü QkkZk Gvä Pkv bkYZkCR#krTk Gvå ¢k lbk^kkZk Rv k–Ckn<

^kCkv@v lTklYkûkTkk ¢kêkZkQkm Pkkv bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmä RZkk–UkoHkTkk

Xkk^kæUk UknOZkQkm UkOk bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkm Tkv Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkükQkm

UkOk bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå Tk^kPkû^kTkkv Wk@kWk@ l^kFkk@ Pkv UkOk cÆ Pkkv

UknOZk Gvå HM #k@m@Tkm l¿ZkkQkm ¢kPYkkTkv SkYkr QkkZk ¢vYk Hv YkkTkv PkvTkv Pkkv

Æ^k Tkv ¢Æ^k Pkû^kTkm UkpQkA~ UkpQkA~ êkük UkOk TkQkmå ¢Qk^kk Pkkv

&#knXkXkk^kQkm UknOZk QkZkk Pkv c^kv ¢kPYkkTkv bkYZkCR#krTk UkkYk^kkYkkg YkRR

A@#kv"—¢k^km WkSkm YkkTZkPkk¢kv lYkQZkk Gv; Pkv km YkkTZkPkk^kk]kTkv Pkkv

Tk^kPkû^kYkkgQkm UknOZkPkû^kTkm UkOk BkWk@ TkQkmå PkvTkv Pkkv #knü ¢kPYkkTkkv

¢TknXk^k QkPkkv TkQkmå Ukcv\kkg bkPbkYkkCkYkv êk^kOk–YkTkTk A@mTkv Tk^kPkû^kkvTkv

HkOkvä UkGm PkvYkkg XkoPkkQkrTkZkQkm ¢vAUkOkng Uk|kUPk A@m #kAvä ¢Tkv PZkk@v

bkYZkCR#krTk QkkZkå XkvRTkk \kdkv Tk^kPkû^kTkm UkpQk$~ UkpQkA~ êkük A@^km PkvYkkg

¢TkvAUkOkng Gvä Pkv Uk@YkkQkr bkYZkCR#krTk TkQkmå Tk^kPkû^kkv ^Zk^kck@TkZkTkkv

l^kakZk Gvä Pkv ^Zk^kck@TkZkTkk ¢kêkZkQkm bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå ¢kYk

\kdkYkkg \k¥Tkv HvOkv Tk^kPkû^kTkng ekkTk A@^kkYkkg UkOk FkwPkTZkTkm <lFk A@m Gv

PkvTkv UkGm Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk @lcPk Qk¥Tkv ¢XkvR ¢kPYkkTkm Uk|PkmlPk A@Pkkg

lTkékZkbkYZkCR#krTk QkkZk Gvå ¢k^kng lTkékZkbkYZkCR#krTk FkkvQkk CknOkbQkkTkQkm H

QkkZk Gvä Tkv PZkkgQkm H ¢Uko kr ¢kPYkSkYkrTkm #kæ¢kPk QkkZk Gvå ¢k^kk

lTkékZkbkYZkCR#krTk ^kCk@ FkkvQkng CknOkbQkkTk Av SkYkrTkm #kæ¢kPk QkPkm TkQkmå

¢k bkYkH^kk YkkKv bkPbkYkkCkYkv ¢XZkkbk A@^kkv Hkv¥¢vå Ukcv\kkg

bkgbkk@Tkm Pkm^k| \kkv\knUkPkkTkv DkKkMmTkvä bkPbkYkkCkYkTkkv ^kBkPk \k¥ ¢kPYk-

XkkCk–3 ” “ 111

b^kXkk^kTkng êk^kOk–YkTkTk ¢Tkv <lFk AZkkr ^kCk@ ¢gPk@Ykkg ^k]v #km @mPkv?

Uk|QkYk Tk^kPkû^kTkkv lTkOkrZk AZkkvr PkvYkkg UkOk Æ^k Pkkv ¢k^km H HkZk

Gvä UkOk PkvYkkg l^kA\UkbklcPk cPkkvä PkvQkm Pkv Æ^kPkû^k ¢XkoPkkQkrTkZkTkkv l^kakZk

cPkkvå ¢Tkv ¢c{ bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kk YkkKv XkoPkkQkrTkZkQkm l^kA\Uk@lcPk

Qk¥Tkv ¢vA ¢XkvR ¢kPYkkTkm êkük A@^kkTkm ^kkPk Gvå XkoPkkQkrTkZkTkk

¢k\kgWkTkQkm #knü ¢kPYkkTkv \kdkYkkg \kmSkk lbk^kkZk ^Zk^kck@TkZkTkk ¢k\kgWkTkYkkg

FkwPkTZkTkng ¢vAUkOkng Uk|CkK A@^kkTkm PkkAkPk TkQkmå

¢XkoPkkQkrTkZkQkm HkvPkkg Tk^kPkû^kkv RvBkkZk Gvä UkOk XkoPkkQkrTkZkQkm Pkkv

¢vA ¢kPYkk H #knü ekkZkAUkOkv Uk|Ak#kYkkTk Gv; #knüTkZkv bQkkUkv\kk ¢vA

¢kPYkkTkm H ¢TknXkolPk Pkv bkYZkCR#krTk Gvå &¢TknXkolPk" Pkkv HkvAv ekkTkTkm

b^kbkTYknBk UkZkkrZk Gvä UkOk Pkv ¢TknXkolPkTkm bkkQkv bkYZkCR#krTk lTkZkYkQkm ckvZk

Gv PkvQkm ¢c{ ¢TknXkolPkTkv H bkYZkCR#krTk Acm RmSkng Gvå

^Zk^kck@Ykkg Tk^kPkû^kkv cPkkgä PkvYkTkkg \kdkOk Æ^kä ¢Æ^kklR Tk^k cPkkgä

Tkv ¢k #knüTkZkTkk l^kakZkYkkg ¢vAæUk ¢kPYkk H Gvä PkvYkkg Tk^kTkm Uk|lbklü

TkQkm UkOk FkwPkTZkTkng ¢vAUkOkng H Uk|lbkü Gvå ¢v^kk #knü ¢kPYkkTkm ¢TknXkolPkTkng

\kdkOk ¢kPYkBZkklPk Gvä–Pkv ¢TknXkolPkYkkg l^kA\UkTkm Uk|lbklü TkQkm UkOk

¢kPYkkTkm Uk|lbklü Gvå Æ^k–¢Æ^kTkk lTklYkûk-TkwlYklûkA bkgWkgSkTkv \kdkYkkg

\k¥Tkv HkvPkkg Tk^kPkû^kkv Gv Bk@kgä PkvYkTkv ^Zk^kck@TkZk bQkkUkv Gvä UkOk

XkoPkkQkrTkZk (#knüTkZk) Pkkv ¢vA ¢XkvR ¢kPYkkTkv H bQkkUkv Gvä Æ^k

–¢Æ^kTkk lTklYkûk–TkwlYklûkA bkgWkgSk §Uk@ UkOk Pkv \kdk A@Pkkv TkQkmå ¢kPYkk

lÒkAk] ¢vAæUk lbkü Hv km YkosPk Gvä ¢v kk ¢kPYkkTkm êkük A@^km Pkv

Uk@YkkQkr bkYZkCR#krTk Gvä PkvYkkg XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm Uk|lbklü QkkZk Gvå

Rv k–Ckn<–#kkïk Pk@VTkk \kdkQkm ¢kPYkkTkm Uk|lbklü QkPkm TkQkm; GPkkg

Rv k–Ckn<–#kkïkTkm ¢kv]BkkOkYkkg UkOk HvTkv l^kUk@mPkPkk ckvZk Pkv Pkkv

bkYZkCR#krTkQkm DkOkkv Ro@ Gvå cÆ bkkFkk Rv k–Ckn<–#kkïkTkm UkOk HvTkv

¢kv]BkkOk TkQkmä Tk^kPkû^kTkm êkükTkm UkOk BkWk@ TkQkm PkvTkv Pkkv ^Zk^kck@êkük

UkOk bkkFkm TkQkmä PkvTkm Pkkv ¢c{ ^kkPk TkQkmå Uk@TPkn Akv¥ Æ^k Tk^kPkû^kTkv


HkOk^kkYkkg H @kvAk¥ HkZk UkOk Tk^kTkng \kdk GkvMm ¢vA ¢kPYkk Pk@V Tk

^k]vä Pkkv PkvTkv UkOk bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmå Tk^kPkû^kTkm êkük ^kFFkv ¢k^kv Gv

PkvTkv ^Zk^kck@êkük A>kk@v Acv kkZk? Av Hkv Tk^kTkk l^kA\UkTkkv ¢kêkZk GkvMmTkvä

XkoPkkQkrTkk ¢kêkZkv ¢kPYkkTkm BZkklPk A@vä–¢kPYkkTkm Uk|lbklü A@vä–¢kPYkkTkm

¢TknXkolPk A@vä Pkkv Tk^kPkû^kTkm êkükTkv ^Zk^kck@êkük Acv kkZkå ¢XkvR

¢kPYkkTkm êkük A@mTkv Uk@YkkQkrêkük Uk|CkK A@v Pkkv Tk^kPkû^kTkm êkükTkv

^Zk^kck@êkükTkkv §UkFkk@ ¢k^kv; TklcPk@ lTkékZk ^kCk@ ^Zk^kck@ AkvTkkv?

lTkékZk ^kCk@Tkkv ^Zk^kck@ Pkv Pkkv ^Zk^kck@kXkkbk Gvå

êkm ¢kFkkZkrXkCk^kkTkv ¢k KmAkTkng TkkYk &¢kPYkBZkklPk" @kBZkng Gvå

¢kPYkBZkklPk ¢vK\kv ¢kPYkkTkm Uk|lbklüå ¢vAæUk #knü ¢kPYkkTkm Uk|lbklü

A@^km ¢TknXkolPk A@^km Pkv ¢k KmAkTkng YknBZk Uk|ZkkvHTk Gvå ¢k Ck|gQkYkkg

Tk^kPkû^kkvTkng ^kOkrTk ¢k^k#kv Bk<g UkOk PkvYkkg YknBZkPkk Pkkv ¢vAæUk #knü ¢kPYkk

H WkPkk^k^kkTkm Gvå ¢v @mPkv ¢kFkkZkrRv kTkk AQkTkYkkg #knü ¢kPYkkTkm YknBZkPkk

Gvä PkvQkm êkkvPkk¢kv¢v UkOk ¢gPk@Ykkg ¢vAæUk #knü ¢kPYkkTkv \kdkYkkg UkAM^kkTkm

YknBZkPkk @kBkmTkv êk^kOk A@^kng Hkv¥¢vå ^kFFkv l^kA\Uk ¢Tkv XkvRTkng ^kOkrTk ¢k^kv

PkvTkm YknBZkPkk A@mTkv Tk ¢KAPkkgä #knü ¢kPYkkTkv H YknBZk A@mTkv \kdkYkkg \kv^kkv

Hkv¥¢vå Tk^kPkû^kTkv HkOk^kkTkng Uk|ZkkvHTk Pkkv ¢kPYkk Pk@V ^k]^kng Pkv H Gvå

Tk^kPkû^kYkkg Æ^kTkv Bk@vBk@ A>kk@v YkkTZkkv Acv kkZk?—Av Tk^kTkk

XkvRTkng ^k\kOk GkvMmTkv ¢vAæUk Æ^kb^kXkk^k Pk@V ^k]v Pkkv Æ^kTkv YkkTZkkv

Acv kkZkå ¢kuk^k–WkgSkPkû^kTkv A>kk@v YkkTZkkg Acv kkZk?–Av PkvYkTkk ¢Xkk^kæUk

¢kPYkb^kXkk^kTkv YkkTkv Pkkv ¢kuk^k–WkgSkTkv YkkTZkkg Acv^kkZkå bkg^k@–lTkHr@k

–YkkvdkPkû^kTkv A>kk@v YkkTZkkg Acv kkZk? Av b^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv ¢g#kv bkg k@

–lTkHr@k Uk|CkK A@v Pkkv bkg k@klRTkv YkkTZkkg Acv kkZkå ¢v @mPkvä Tk^kPkû^kTkv

HkOkmTkv Hkv ¢XkvR ¢kPYkk Pk@V ^k]v Pkkv H Tk^kPkû^kTkv Bk@vBk@ HkOZkkg

Acv kkZk; Hkv ¢XkvR ¢kPYkk Pk@V Tk ^k]v Tkv Tk^kPkû^kkvTkk l^kA\UkYkkg H

¢KAm HkZk Pkkv Tk^kPkû^kTkv Bk@vBk@ HkOZkkg Acv kkZk Tklcå

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk UkOk ¢XkvR ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kYkkg AkYk ¢k^kPkk

XkkCk–3 ” “ 113

TkQkm; Ukcv\kkg Tk^kPkû^k bkgWkgSkm l^kA\Uk ckvZk Gv UkOk ¢XkvR ¢kPYkkTkkv

¢TknXk^k A@Pkkg Pkv l^kA\Ukkv K]m HkZk Gvå Tk^kPkû^kTkng ekkTk @cm HkZk Gv

UkOk ¢vAæUk ¢kPYkkTkk ¢TknXk^k ^kBkPkv Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv ckvPkk TkQkmå

¢k^kkv ¢TknXk^k Uk|CkKv PZkk@v FkkvQkng CknOkbQkkTk ¢vK\kv SkYkrTkng Ukcv\kng UkCklQkZkng

Acv kkZk Gvå ¢k lbk^kkZk Wkkõk l¿ZkkQkm Av UknOZkQkm SkYkrTkm #kæ¢kPk QkPkm

TkQkmå

¢c{ Wkck@Tkm l¿ZkkTkm Pkkv ^kkPk TkQkmä ¢gPk@Ykkg Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@

A@^kk Pkv UkOk ¢XkvRb^kæUkTkk ¢gPk@~¢TknXk^kYkkg ^k]^kk YkkKv AkYk ¢k^kPkk

TkQkmå ¢XkvR ¢kPYkkYkkg ^k]^kng Pkv Tk^kPkû^kTkv HkOk^kkTkng Uk|ZkkvHTk Gvä ¢vK\kv

Hkv l^kA\Uk PkkvMmTkv ¢kPYkkYkkg ¢vAkCk| QkkZk Pkkv Tk^kPkû^kTkv HkOZkkg Acv kkZkå

WkgSkPkû^kTkv A>kk@v HkOZkng Acv kkZk?—Av PkvTkkQkm GoKkv UkMv PZkk@vå &¢k WkgSk

Gvä ¢k WkgSk Gv" ¢vYk CkkvBZkk A@v UkOk Hkv WkgSkTkQkm GoKkv Tk UkMv Pkkv

Bk@vBk@ WkgSkTkv HkOZkng Tk Acv kkZkå PkvYk Tk^kPkû^kTkv A>kk@v HkOZkk Acv kkZk?

Hkv Tk^kPkû^kTkm bkkYkv H HkvZkk A@v Pkkv Tk^kPkû^kTkng ZkQkkQkr ekkTk Tk QkkZkä Tkv

¢kPYkkTkng ekkTk UkOk Tk QkkZkå Hkv ¢kPYkb^kXkk^k Pk@V ^k]v Pkkv H Tk^kPkû^kkvTkng

ZkQkkQkr ekkTk QkZkng Acv kkZk; AvYk Av ¢kPYkk Pk@V ^k]v Pkv ekkTkYkkg H b^k

–Uk@Tkv HkOk^kkTkng bkkYkQZkr ckvZk Gvå ¢Æ^k bkkYkv HkvZkk A@^kkQkm ¢Æ^kTkng

bkkFkng ekkTk Tk QkkZkä UkOk Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k lXkTTk Gv ¢vYk bkYkÆTkv ¢XkvR

FkwPkTZkYkosPk #knü ¢kPYkk Pk@V ^k]Pkkg b^k–Uk@Uk|Ak#kA ekkTk Bkm\kv Gvä Pkv

ekkTk ¢Æ^kklRTkv UkOk HkOkv Gvå ekkTk Pkkv ¢kPYkkTkng Gvä ekkTk Akg¥

Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkTkng TkQkmä l^kA\UkQkm Pkkv ekkTk HnRng Gvå ekkTk Pkkv ¢kPYkkTkng

ckv kk GPkkg Pkv ekkTk Hkv ¢kPYkk Pk@V ^k]mTkv ¢kPYkk bkkQkv ¢vAPkk Tk A@v

Tkv @kCk bkkQkv ¢vAPkk A@v Pkkv Pkv ekkTk b^k–Uk@ ZkQkkQkr HkOkm #kAPkng TkQkm

¢vK\kv Av Pkv lYkQZkkekkTk Gvä ¢SkYkr Gvå @kCkTkk ¢kêkZk l^kTkk ekkZkATkkv

¢TknXk^k A@^kkv PkvTkv ¢kPYkBZkklPk Acv Gvä Tkv Pkv bkYZkCR#krTk Gvä PZkkgQkm

SkYkrTkm #kæ¢kPk QkkZk Gvå ¢c{ ÓlìYkkg Ukl@UkoOkr ¢kPYkkTkkv b^kmAk@ QkZkkv

Gvä ¢g#kv ^kmPk@kCkPkk UkOk Qk¥ Gvä Tkv cÆ UkoOkr ^kmPk@kCkPkk A@^kkTkng AkYk

WkkAm Gv; Pkv êkükTkk Hkv@v ¢\UkAk]Ykkg Uko<g A@#kvå


FkkvQkk CknOkbQkkTkv bkYZkA~ ¢kPYkXkkTk QkPkkg ÓlìYkkg Uko<g b^kæUk ¢k^km

CkZkng ¢vK\kv êkükQkm Pkkv ApPkApPZkPkk Qk¥ Ck¥ä UkOk cÆ ¢kPYkkTkkv

Av k]ekkTkUkOkv l^kAkbk QkZkkv TkQkmä ^kmPk@kCkPkk UkoOkr Qk¥ TkQkmå cng lÒkAk]

FkwPkTZkb^kæUk Æ^kÜ^Zk Gngä ¢Æ^kPkû^k Ykk@kQkm lXkTTk Gv Tkv WkmHk bkkPk

Pkû^kkv Gv Pkv dklOkA Gvä—¢vYk Tk^kPkû^kTkk XkvRTkkv l^kA\Uk SkYkmrTkv UkOk ¢k^kv

Gvä UkOk Pkv SkYkmrTkv Pkv l^kA\UkYkkg ¢vAPkkWknlü TkQkm ¢vK\kv l^kA\UkTkm YknBZkPkk

TkQkm UkOk ¢XkvR FkwPkTZkTkm H YknBZkPkk Gv! ¢Tkv ¢kPYkkYkkg ¢vAkCk| Qk¥Tkv

^kmPk@kCk QkPkkg Pkv kk l^kA\Ukkv QkPkk H TkQkmå

Hn¢kv! ¢k ¢kPYkA\ZkkOk YkkKvTkm ¢Uko kr ^kkPk Gvå &¢k ^kkPk Akv¥

WkmHkTkv YkkKv TkQkm UkOk Ykk@v YkkKv H Gv"—¢vYk bk^k]kv Qk¥Tkv UkkvPkv

UkkvPkkTkk §Uk@ Tk \Zkv Pkkv Pkv Æ^kTkv bkYkH^kkTkm R@Ak@ TkQkm ¢Tkv PkvTkv

¢kPYkkTkm ¢k ^kkPk ¢gPk@Ykkg bkYkHk#kv Tklcå YkkKv ¢kPYkkQkmr Æ^kkv¢v

¢gPk@Ykkg UkkvPkkTkk ¢kPYkk bkkQkv ¢k ^kkPk Ykv]^k^km Hkv¥¢vå

¢ckvä ¢k bkoÒkYkkg XkCk^kkTk Acv Gv Av XkoZk’QkvOk ¢lXkCkRkåååååå"Tk^kPkû^kkvTkv XkoPkkQkrQkm HkOk^kk Pkv bkYZkCR#krTk Gvå Bk@vBk@ XkoPkkQkrTkZkTkk

l^kakZkYkkg Tk^kPkû^kkv Gv H Tklcä Tk^kPkû^kkv Pkkv ¢XkoPkkQkrTkZkTkkv l^kakZk Gvä

XkoPkkQkrTkZkTkkv l^kakZk Pkkv ¢vA\kkv ekkZkA ¢kPYkk H Gvå Hv ¢vA #knü ekkZkA

Pk@V ^k»Zkkv PkvTkv Tk^kPkû^kTkng ekkTk ZkQkkQkr Qk¥ CkZkngå ¢vA FkwPkTZkPkû^kTkv

XkoPkkQkrQkm HkOk^kkQkm bkYZkCR#krTk QkkZk Gvä–¢k bkYZkCR#krTkTkkv lTkZkYk Aõkkvå

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk Pkv Akg¥ lTkZkYkQkm bkYZkCR#krTk TkQkm; Pkv l^kA\Uk ckvZk

PZkk@v bkYZkCR#krTk ckvZk UkOk Bkæg Tkv Tk UkOk ckvZkä ¢vK\kv PZkkg bkYZkCR#krTk

ckv kkTkkv lTkZkYk Tk Aõkkv; %Zkk@v XkoPkkQkr b^kXkk^kTkkv %Zkkg ¢kêkZk ckvZk PZkkg

Pkkv bkYZkCR#krTk lTkZkYkQkm ckvZk Hä YkkKv PZkkg bkYZkCR#krTkTkkv lTkZkYk Aõkkvå

c^kvä Hv Tk^kPkû^kkv Aõkk PkvYkkg UkZkkrZkæUk bkkPk Pkû^kkvæUkv ¢vA Æ^k

¢Tkv WkmHkv ¢Æ^k–¢v WkgTkvTkng b^kPkgÒk Ukl@OkYkTk WkPkk^kv Gvå Æ^k ¢Tkv

¢Æ^k Pkkv lÒkAk]m Pkû^k Gvä PkvTkm ¢^kbQkkYkkg Æ^kTkm ZkkvCZkPkk ¢Tkv

¢Æ^kTkng lTklYkûkUkOkng ¢v kk lTklYkûk–TkwlYklûkA bkgWkgSkQkm UknOZk–UkkUk ^kCkv@v

XkkCk–3 ” “ 115

bkkPk Pkû^kkv QkkZk Gvå PZkkgä l^kAk@m Qk^kk ZkkvCZk ¢Tkv l^kAk@ A@Tkk@ ¢v WkgTkv

UknOZk Gv PkvYk H ¢v WkgTkv UkkUk Gvå PkvYkkg ¢vA Æ^k Gv Tkv WkmHng ¢Æ^k

Gv–¢vK\kv Av l^kAk@m Qk^kkTkv ZkkvCZk Æ^k Gv Tkv l^kAk@ A@Tkk@ ¢Æ^k Gvå

Æ^kTkk l^kAk@Ykkg ¢Æ^k lTklYkûk Gv PkvQkm ¢c{ ¢Æ^kTkv l^kAk@ A@Tkk@

Aõk‹g Gvä ¢vYk bkYkH^kngå Æ^k UkkvPkv H l^kAk@m Qk^kk ZkkvCZk Gvä Akv¥ WkmHkv

PkvTkv Uk@kOkv l^kAk@ A@k^kv Gv ¢vYk TkQkmå Æ^k bk^krQkk AoKbQk Av bk^krQkk #knü

TkQkm UkOk UknOZk–UkkUkæUk l^kAk@m Qk^kkTkm ZkkvCZkPkk PkvTkm ¢^kbQkkYkkg Gv ¢Tkv

Pkv ZkkvCZkPkkYkkg ¢Æ^k lTklYkûk Gvå ¢Æ^kTkv l^kAk@ A@Tkk@ Aõk‹g ¢vTkkv ¢Qkr

Pkv lTklYkûk Gvä ¢vYk bkYkH^kngå Æ^kTkm \kkZkAkPk Gv Tkv ¢Æ^k lTklYkûk Gvå

Æ^kYkkg UkkvPkkTkm \kkZkAkPkQkm H l^kAk@ QkkZk Gv PZkk@v lTklYkûk Pk@mAv

¢Æ^kTkv l^kAk@ A@Tkk@ Acv kkZk Gvå UkOk Æ^kYkkg Hkv l^kAk@Tkm ZkkvCZkPkk

Tk ckvZk Pkkv ¢Æ^k Akg¥ PkvTkv l^kAk@ A@k^kPkng TkQkmå

Æ^kTkm ZkkvCZkPkkQkm l^kAk@ QkkZk Gv Pkv Æ^k UknOZk–UkkUk Gvä Tkv PkvYkkg

lTklYkûk ¢Æ^k Gv Pkv ¢Æ^k UknOZk–UkkUk Gvä ¢v @mPkv Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k

WkgTkvTkng b^kPkgÒk Ukl@OkYkTk Gvå ¢v Uk|YkkOkv bkkPkv Pkû^kkvYkkg ¢vA Æ^k Tkv WkmHng

¢Æ^k–¢vYk WkWWkv Uk|Ak@ \kv#kvå Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k ¢v Wkv Pkkv b^kPkgÒk

lÒkAk]m Pkû^kkv Gvä Tkv ¢v WkgTkvTkm ¢^kbQkkYkkg bkkPkPkû^kæUk Ukl@OkYkTk A¥

@mPkv Gv Pkv ¢kv]Bkk^kv Gvå ¢k WkSkng cÆ Pkkv Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@ êkükYkkg

¢k^kv Gvå UknOZk ¢Tkv UkkUk ¢v WkgTkv l^kAk@ Gv; l^kAk@m Qk^kkTkkv Æ^kTkkv

lÒkAk]m b^kXkk^k TkQkm UkOk ¢^kbQkkTkm ZkkvCZkPkk Gvä Tkv PkvYkkg ¢Æ^k lTklYkûk

Gvå Æ^kYkkg UknOZk–UkkUk QkkZk Gv Pkv Hkv ¢Æ^kTkk lTklYkûk ^kCk@ H QkPkk

ckvZk Pkkv Pkv Æ^kTkkv b^kXkk^k H Qk¥ HkZkä Tkv ARm K]v Tklcå PkvYk H Hkv

lTklYkûkTkv \kmSkv Pkv l^kAk@ QkPkkv ckvZk Pkkv Æ^kTkm ^kPkrYkkTk ¢^kbQkkTkm ZkkvCZkPkk

b^kPkgÒk Tk @cv Tkv Æ^k Pkv l^kAk@Tkv Kk]m Tk #kAvå YkkKv ¢c{ §UkkRkTk

–lTklYkûk WkgTkv bkkQkv ¢kv]Bkk^kv Gvå

HvYk ¢kvGk–^kSkPkk UkkOkmTkk bkgZkkvCkæUk lTklYkûk ^kCk@ ¢vA\kk \kkvKYkkg

&¢k @kvK\kmTkkv \kkvKä ¢k Ukn@mTkkv \kkvK Av ¢k XkkBk@mTkkv \kkvK"—¢v^kk XkvR


TkQkm UkMPkk; PZkkg \kkvKTkm Pkv km ZkkvCZkPkk Gv Tkv PkvYkkg UkkOkmTkng lTklYkûk UkOk

Gvå PkvYk FkwPkTZk XkCk^kkTk ¢kTkgRYkosPk ¢vAæUk Gvä PkvYkkg Uk@bkgZkkvCk (AYkr)

Tkk lTklYkûk ^kCk@ ¢vA\kk UkkvPkkQkm H UknOZk–UkkUk ^kCkv@v bkkPk XkvR Tk UkMvå

Pkv bkkPk Pkû^kTkm ZkkvCZkPkk Pkkv Æ^kYkkg UkkvPkkYkkg H Gvä Uk@gPkn PkvYkkg ¢Æ^kTkng

lTklYkûk UkOk Gvå ¢Æ^kTkm ¢Ukvdkk ^kCk@ ¢vA\kk Æ^kPkû^kYkkg bkkPk Uk|Ak@

UkMv Tklcå Æ^kv UkkvPkkTkm ZkkvCZkPkkQkm UknOZkUkl@OkkYk AZkkr Pkv Æ^kUknOZk Gv Tkv

PkvYkkg Hv AYkr lTklYkûk Gv Pkv ¢Æ^kUknOZk Gvå WkgTkvYkkg UkkvPkUkkvPkkTkm b^kPkgÒk

\kkZkAkPk Gvå ¢Æ^kYkkg Hv UknOZk QkZkk Pkv Æ^kTkv \kmSkv QkZkk ¢vYk TkQkmä ¢Tkv

Æ^kYkkg Hv UknOZkXkk^k QkZkk Pkv ¢Æ^kTkv \kmSkv QkZkk ¢vYk UkOk TkQkmå ^kPkrYkkTk

¢vA bkYkZkYkkg WkgTkv bkkQkv Gvå PkvYkkg Æ^kTkm ZkkvCZkPkk Tkv ¢Æ^k lTklYkûk—¢v^kkv lTklYkûk–TkwlYklûkA bkgWkgSk Gvå

¢k bk^krek XkCk^kkTkv Acv\kkg Tk^kPkû^kkvTkv bkYkHv Pkkv bQko] ªSkm

YkkTZkPkk¢kv Pkkv K]m H HkZkå Tk^kPkû^kTkv YkkTkTkk@kv Æ^k ¥ëk@Tkv APkkr Tk

YkkTkvä ^kbPknTkv bk^krQkk AoKbQk Av bk^krQkk dklOkA Tk YkkTkvå Tk^kPkû^kTkv YkkTkv Pkkv

Æ^kTkng Ukl@OkYkTk UkOk YkkTkv ¢vK\kv Æ^kTkv AoKbQk YkkTkm #kAv Tklc PkvYk H

¢Æ^kTkv UkOk AoKbQk Tk YkkTkm #kAvå HCkPkYkkg lXkTTk lXkTTk ¢TkvA Æ^k

–¢Æ^k Ü^Zkkv YkkTkvä ¢vA Ü^ZkYkkg ¢TkvA CknOkkv YkkTkvä PkvTkng Ukl@OkYkTk YkkTkvä

PkvYkkg l^kAk@ YkkTkvä ¢Tkv Pkv Kk]^kkTkkv §UkkZk Gv ¢vYk HkOkv—Pkkv H

Tk^kPkû^kkvTkv YkkTkm #kAvå Tk^kPkû^kTkv Hv YkkTkv Pkvä HCkPkYkkg ¢vA AoKbQk

bk^kr ZkkUkm Wk|ô H Gv–¢vYk Tk YkkTkm #kAvå bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kkTkm

PkwZkk@m^kk]k Æ^kTkv Uk|QkYk Tk^kPkû^kTkm ¢k^km êkükæUk ¢kgCkOkng ¢k^kv Gvå

¢c{ä êkm ¢kFkkZkrRv kv bkkPkv Pkû^kkvYkkg Æ^kTkm ZkkvCZkPkkTkm ^kkPk A@m

Gvä Æ^kTkm ^kPkrYkkTk UkZkkrZkTkm ZkkvCZkPkkQkm H UknOZk QkkZk Gvå UknOZkTkk ¢bkgBZk

Uk|Ak@kv Gv; PkvYkkg XkCk^kkTkTkk R#krTk ^kBkPkv ¢YknA Uk|Ak@Tkkv #knXk@kCk QkkZkä

#kkïkêk^kOk ^kBkPkv ¢YknA HkPkTkkv #knXk@kCk ckvZk Tkv RZkkä RkTk ^kCkv@vYkkg

¢YknA Uk|Ak@Tkkv #knXk@kCk ckvZk–¢vYk AvYk? #kng lTklYkûkTkv \kmSkv Pkv^kk Uk|Ak@

UkMv Gv? Pkkv Acv Gv Av Tkkä Pkv Pkv ^kBkPkTkm Æ^kTkm l^kAk@m Qk^kkTkm ZkkvCZkPkk

XkkCk–3 ” “ 117

H Pkv kk Uk|Ak@Tkm Gvå ¢kK\kng AWko\kv PkvOkv Pkkv cÆ UkZkkrZkÓlìQkm

–^Zk^kck@Qkm–¢XkoPkkQkrTkZkQkm Æ^kTkv PkQkk UknOZkklR Pkû^kTkv AWko\Zkkg Acv kkZkå

Uk@YkkQkrYkkg Pkkv ¢v Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk UkOk TkQkmå

lYkQZkkP^k PkvYk H zcbkklR Xkk^kkv Pkv UkkUk Pkû^k Gvå PkvYkkg UkOk UkkUkæUkv

Qk^kk ZkkvCZk ¢Tkv UkkUk A@Tkk@–¢v WkgTkv Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k Gvä ¢QkkrPk~

UkkUkXkk^k QkkZk PkvYkkg Æ^kTkm ZkkvCZkPkk Gv Tkv ¢Æ^k lTklYkûk Gvå UknOZk ¢Tkv

UkkUk WkgTkv l^kAk@ Gv; PkvQkm &l^kAk@m Qk^kkTkm ZkkvCZkPkk"Ykkg H UknOZk ¢Tkv UkkUk

WkgTkvTkv \k¥ \kmSkk Gvå lTklYkûk l^kTkk Pkv QkPkk TkQkm Tkv lTklYkûkTkv \k¥Tkv UkOk

QkPkkg TkQkmå Æ^kTkm ZkkvCZkPkkQkm QkkZk Gv Tkv ¢Æ^k lTklYkûk Gvå &ZkkvCZkPkk"

AcvPkkg PkvYkkg ¢v WkSkk TZkkZk ¢k^km HkZk Gvå

bkYZkCÓlì Æ^k l^kAk@Tkv UkkvPkkTkng b^kæUk YkkTkPkk TkQkm GPkkg PkvTkv

l^kAk@ QkkZk Gvå PZkkgä Fkkl@ÒkYkkvcTkmZk AYkrTkk §RZkTkv \kmSkv bkYZkCÓlìTkv

l^kAk@ QkkZk Gv–¢vYk TkQkm; UkOk Pkv XkolYkAkYkkg @cv\kk Æ^kTkk Ukl@OkkYkYkkg

H UknOZk Av UkkUk Qk^kkTkm Pkv Uk|Ak@Tkm \kkZkAkPk Gvå PkvYkkg ¢Æ^kAYkr Pkkv

lTklYkûk Gvå lYkQZkkP^kTkk UkkUkYkkg lYkQZkkP^kAYkrTkkv §RZk lTklYkûk Gvå UkOk Hv

Æ^kTkv lYkQZkkP^kTkng UkkUk QkZkng PZkkg Pkv Æ^kTkm UkZkkrZkYkkg H Pkv km \kkZkAkPk Gvå

lYkQZkkP^kAYkrTkv \kmSkv lYkQZkkP^k QkZkng TkQkmå GPkkg lYkQZkkP^kklR Xkk^kYkkg

¢Æ^kAYkr lTklYkûk Tk ckvZk ¢vYk UkOk WkTkPkng TkQkm; ¢vA\kk Pkû^kYkkg Uk@Tkm

¢Ukvdkk ^kCk@ l^kAk@ QkkZk Tkc{å Hkv ¢vA\kk Pkû^kYkkg Uk@\kdk ^kCk@ l^kAk@

QkkZk Pkkv Pkkv Pkv b^kXkk^k H Qk¥ HkZkå

¢c{ä Æ^kTkv UkkvPkkTkm ZkkvCZkPkkYkkg @kCkklR ^kSkv Gv Tkv DkKv Gv ¢vK\kv

UknOZk–UkkUk ^kCkv@vTkm cmTkklSkAPkk QkkZk Gvä Pkkv PkvTkk lTklYkûk Pk@mAv bkkYkv

¢Æ^kYkkg UkOk cmTkklSkAPkk YkkTk^km UkM#kv Pkv cmTkklSkAPkk ¢TkvA Ü^Zk ^kCk@

ckv¥ #kAv Tklcå ¢vK\kv UknR~Ck\kYkkg bkgZkkvCk–l^kZkkvCk bAgSk ^kCkv@v YkkTk^kng UkM#kvå

HvYk ¢c{ Æ^kTkk §UkkRkTkTkm ZkkvCZkPkkYkkg ¢TkvA Uk|Ak@ UkMv Gv PkvYk bkkYkv

lTklYkûkæUk ¢Æ^kAYkrYkkg UkOk ¢TkvA Uk|Ak@kv UkMv Gvå ¢kYk GPkkg Akv¥ Ü^Zk

Akv¥ Ü^ZkTkng ^kv@m Pkkv Gv Tklcå ¢Æ^kAYkkvr ^kv@m Qk¥Tkv Æ^kTkv Wk]HWk@mQkm


l^kAk@ A@k^kv Gv–¢vYk TkQkmå ¢Æ^kTkv l^kAk@Tkkv A@Tkk@ Aõkkv Pkv Pkkv lTklYkûk

Pk@mAv Gvå

¢k CkkQkk DkOkm bk@bk Gv; ¢kYkkg Tk^kPkû^k bkYkÆTkv XkoPkkQkr-

b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kkTkm ¢R~XknPk ^kkPk

¢kFkkZkrXkCk^kkTkv A@m Gvå ¢k CkkQkk bkYkÆTkv ¢gPk@Ykkg YkTkTk A@^kk Hv km Gvå

R

Uk@Tkm Xkk^kTkk A@^kkYkkg Pkkv Xkk¥! Pkk@kv ¢TkgPk Ak] Fkk\Zkkv CkZkkvä

c^kv Pkk@k FkwPkTZkTkkv YklcYkk HkOkmTkv PkvTkm Xkk^kTkk Pkkv A@å ¢vTkm Xkk^kTkkQkm

Pkk@k Xk^kTkk Tkm^kvMk ¢k^k#kvå ¢ckv! ¢k^km Xkk^kTkk Xkk^kmTkv HgCk\kYkkg

H¥Tkv SZkkTk A@m¢v Tkv ¢v kk \kmTk Qk¥¢v Av lbQk@ zWkWk RvBkmTkv #k@m@ bkkQkv

HgCk\kTkk bkbk\kkg Tkv c@Okkg Xk|YkQkm (IkM bkYkÆTkv) UkkvPkkTkng #k@m@ DkbkPkk

ckvZkå–¢k^km lbQklPkYkkg A>kk@v ckv¥¢v?

XkkCk–3 ” “ 119


Tk^kPkû^kTkng b^kæUk :

–PkvYkkg–

∆^k ¢∆^kTkk Ukl@OkYkTkTkm b^kPkg“kPkk∆^k ¢∆^kTkk Ukl@OkYkTkTkm b^kPkg“kPkk∆^k ¢∆^kTkk Ukl@OkYkTkTkm b^kPkg“kPkk∆^k ¢∆^kTkk Ukl@OkYkTkTkm b^kPkg“kPkk∆^k ¢∆^kTkk Ukl@OkYkTkTkm b^kPkg“kPkk

YkkÒk Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@Qkm bkYZkCR#krTk Qk¥ HPkng TkQkm;

UkOk ¢XkvR b^kæUkTkk ¢TknXk^kYkkg TkQkm UkckxFkm #kA>kkv PZkkg

^kFFkv ¢XkvRTkk \kdkv Tk^kPkû^kkvTkkv l^kFkk@ ¢k^Zkk ^kCk@ @cvPkkv

TkQkmå Tk^kTkk l^kA\UkQkm HnRkv UkMmTkv ¢vA ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k

A@^kkv Pkv bkYZkA~ êkükTkng \kdkOk Gvå

¢k SkYkrTkm ^kkPk Fkk\kv Gvå bkkwQkm Ukcv\kkv SkYkr bkYZkCR#krTk Gvå Pkv

bkYZkCR#krTk AvYk QkkZk PkvTkm ^kkPk ¢k Pkv@Ykm CkkQkkYkkg Gvå HvTkv ¢kPYkkTkkv

SkYkr A@^kkv Gv PkvOkv Uk|QkYk Tk^kPkû^kkvTkng UkpQk$~ UkpQk$~ ekkTk A@^kng Hkv¥¢vå Pkv

Tk^kPkû^kkv UkZkkrZk Uko@Pkk Gvä lÒkAk] b^kXkk^kTkm ÓlìYkkg Pkv Tk^k Uk|Ak@Tkk XkvR

TkQkmå PkvQkm b^kXkk^kTkk ¢TknXk^kTkk ¢kTkgR ^kBkPkv Pkkv Tk^kPkû^kTkng \kdk GoKm

HkZk Gvå Uk@gPkn Uk|QkYk Hv UkpQk$~ UkpQk$~ Tk^kPkû^kkvTkv Tk bkYkHv PkvTkv ¢vA ¢XkvR

¢kPYkkTkm êkük ¢Tkv ¢TknXk^k Qk¥ #kAv Tkc{å

Tk^kPkû^kTkv ^Zk^kck@Qkm HvYk Gv PkvYk HkOkmTkvä Pkv Tk^kYkkgQkm ¢vA ¢XkvR

FkwPkTZkPkû^kTkm ¢gPk@~Ólì ¢Tkv Uk|PkmPk #knüTkZkQkm A@^km Pkv lTkékZk

bkYZkCR#krTk Gvä ¢Tkv ¢v H bkkFkk SkYkrTkm #kæ¢kPk Gvå ¢k ^kkPk bkYk%Zkk

l^kTkk ¢ekkTkm Æ^k Wkkõk l¿ZkkAkgMTkk \kdkv @kCkTkm YkgRPkkQkm UknOZk WkkgSkvä

Tkv Fkk@ CklPkYkkg @BkMvä UkOk ¢kPYkkTkng A\ZkkOk #kng Gv Pkv ^kkPk bkoIv Tkc{ä

Tkv PkvTkv SkYkr QkkZk Tkc{å

� �

� �120 ” “ bkYZkCR#krTk

¢kPYkk lÒkAk]m FkwPkTZk^kbPkn Gv Pkv Æ^k Gv ¢Tkv #k@m@klR ¢FkvPkTk

^kbPkn Gv Pkv ¢Æ^k Gvå Æ^kPkû^k Pkkv lÒkAk] FkwPkTZkYkZk Gvä PkvTkm ¢^kbQkkYkkg

¢Æ^kTkk \kdkv l^kAk@ QkkZk Pkv Bk@vBk@ Æ^kPkû^k TkQkmå GPkkg PkvTkm ¢^kbQkkYkkg

UknOZk–UkkUkTkk l^kAk@ Qk^kkTkm \kkZkAkPk Æ^kTkm UkkvPkkTkm Gvå RZkkä UkoHk ^kCkv@v

Xkk^k Pkv #knXk@kCk Gvä UknOZk Gvä Pkv l^kAk@æUkv Qk^kkTkm \kkZkAkPk Æ^kTkm

UkkvPkkTkm ¢^kbQkkYkkg Gvå ¢Tkv PkvTkk lTklYkûkæUk ¢Æ^k Uk@YkkOkn¢kvYkkg UkOk

UknOZkAYkræUkv Qk^kkTkm \kkZkAkPk b^kPkgÒk Gvå UknOZkTkk ¢bkgBZk Uk|Ak@kv Gvä PkvYkkg

Æ^k UkkvPkkTkm Hv km XkolYkAk ckvZk Pkv kk Ukl@OkkYkv Ukl@OkYkv Gvå UknOZkTkk

¢bkgBZkkPk Uk|Ak@kvYkkgQkm Akv¥ ^kBkPkv RZkkTkkv l^kA\Uk ckvZkä Akv¥ ^kBkPkv

Wk|ôFkZkrTkkv l^kA\Uk ckvZkä Akv¥ ^kBkPkv RkTkTkkv Av UkoHkä Xkl$Pkä b^kkSZkkZkTkkv

l^kA\Uk ckvZkä Akv¥^kk@ Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@Tkkv bkodYk l^kA\Uk ckvZkå–¢v km Pkv

Pkv XkolYkAkTkk Ukl@OkkYkTkm H \kkZkAkPk Gvå UkkvPkkTkm ¢vA UkZkkrZkTkv Ak@Okv UkOk

WkmÆ UkZkkrZkTkkv Xkk^k QkPkkv TkQkmä Pkkv UkGm lTklYkûkQkm ¢kPYkkTkk Xkk^k QkkZk

–¢v ^kkPk Pkkv A>kkg @cm? UknOZkTkm HvYk zcbkkä AnlK\kPkk ^kCkv@v UkkUk Ukl@OkkYk

QkkZk PkvYkkg UkOk Pkv Pkv dkOkTkm Pkv Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg Pkv km H ªSkm \kkZkAkPk

Gvå ¢vK\kv Æ^k l^kAk@m Qk^kk ZkkvCZk Gvä Tkv UknR~Ck\kAYkr PkvYkkg lTklYkûk Gv PkvQkm

PkvTkv l^kAk@ A@Tkk@ Acv kkZk Gvå Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k WkgTkv UkRkQkrTkm ¢^kbQkk

UkkvPkUkkvPkkTkm b^kPkgÒk ZkkvCZkPkkQkm H QkkZk Gvä Akv¥ ¢vAWkmHkTkk APkkr TkQkm;

UkOk UknOZk–UkkUk ^kCkv@v Æ^kTkm l^kAk@m UkZkkrZk Gv PkvQkm PkvYkkg lTklYkûkTkng UkOk

ekkTk A@k^kv Gvå ¢vA\kk Æ^kPkû^kYkkg UkkvPkkTkm H ¢UkvdkkQkm bkkPk XkvR UkMv

Tklcå ¢vA Pkû^kYkkg bkkPk ¢^kbQkkTkk Uk|Ak@ UkMPkkg PkvYkkg lTklYkûkTkm ¢Ukvdkk

¢k^kv Gvå ¢kPYkkTkm ¢^kbQkkYkkg UknOZk–UkkUk Qk^kkYkkg Æ^kTkm ZkkvCZkPkk Gv Tkv

PkvYkkg ¢Æ^k lTklYkûk Gv Pkv lTklYkûkTkv UkOk UknOZk–UkkUk Acv kkZk Gvå

UkkgFkYkng ¢kuk^kPkû^k Gv; Pkv ¢kuk^kPkû^kTkk UkOk ¢bkgBZk Uk|Ak@ Gvå

Pkv ¢kuk^kæUk Qk^kkTkm Æ^kTkm ZkkvCZkPkk Gvå ¢c{ ZkkvCZkPkk AcmTkv ¢kFkkZkrRv kv

Æ^kTkk Ukl@OkkYkTkm b^kPkgÒkPkk WkPkk^km Gvå Æ^kTkk Ukl@OkkYkTkm b^kPkgÒkPkk

Tkœm Tk A@v PkvTkkYkkg lÒkAk] b^kZkglbkü b^kPkgÒk ^kbPknTkm êkük A@mTkv

bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kkTkm Òkv kM ckv¥ #kAv Tklcå

XkkCk–3 ” “ 121

Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg Hv ¢kuk^kXkk^k QkkZk Gv Pkv Æ^k¢kuk^k Gv; Tkv

PkvYkkg lTklYkûkæUk ¢Æ^k–AYkr Gv Pkv ¢Æ^k–¢kuk^k Gvå Hkv l^kAk@m

¢kuk^kTkv H Æ^kPkû^k YkkTkm \Zkv Pkkv Pkv Æ^k l^kAk@Ykkg H ¢KAm HkZkä

¢Tkv PkvTkv SkYkr Tk QkkZkå PkvYk Hä ¢^kbQkkYkkg Pkv l^kAk@ UkkvPkkTkk ¢Uk@kSkQkm

QkkZk Gv ¢vYk Hkv Tklc HkOkv Pkkv Pkv l^kAk@Tkv Kk]^kkTkkv Uk|bkgCk AvYk WkTk#kv?

Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg Hv kk Ukl@OkkYkTkm ZkkvCZkPkk ckvZk Pkv kk ¢kuk^kklR Xkk^k

QkkZk Gv–¢vYk ¢kFkkZkrRv^kv Aõk‹g ¢vK\kv #k@m@klR Wkck@Tkm l¿ZkkQkm ¢kuk^k

QkkZk ¢v ^kkPk ©MkMm RmSkmå Æ^k–¢Æ^kTkk UkZkkrZkTkm ¢kK\km b^kPkgÒkPkk

AWko\k A@v PZkk@v Tk^kPkû^kTkv ^Zk^kck@v AWko\Zkk Acv kkZkå

Æ^kTkk Hv l^kAk@m Xkk^kTkk lTklYkûkQkm HM AYkkvrTkng ¢k^k^kng QkkZk Pkv

Xkk^kTkv ¢kuk^k Acv Gvä Pkv Æ^k–¢kuk^k Gvå ¢vA bkYkZk Uko@Pkkv ¢kuk^k

Æ^kTkm \kkZkAkPkQkm QkkZk Gv–¢vYk Tkœm AZkn‘ PkvYkkgä Pkv ^kBkPkv APkprP^k

–Xkkv$PkpP^k ^kCkv@v CknOkTkm Pkv km H \kkZkAkPk Gv ¢vYk UkOk ¢k^km HkZk Gvä

ekkTkTkm Pkv kng H HkOk^kkTkm \kkZkAkPk Gvä Fkkl@ÒkYkkg Pkv kk H Ukl@OkYkTkTkm

\kkZkAkPk Gvå ¢vK\kv Uk@ bkkYkv Hkv kkTkng TkQkm @cvPkng UkOk UkkvPkkTkm \kkZkAkPk

bkkYkv Hkv kkTkng @õk‹gå ¢Tkv Hkv ¢vAvA bkYkZkTkm b^kPkgÒkPkk Tkœm A@v Pkkv Uk@Tkk

¢kêkZkTkm lYkQZkkWknlü GoKm HkZkä PkvYk H ¢vA bkYkZkTkm UkZkkrZkTkm ZkkvCZkPkk

HvK\kng Ykk<g ¢kBkng b^kæUk TkQkm–¢vYk Tkœm A@mTkv ¢vA bkYkZkTkm UkZkkrZkTkkv

¢kêkZk GkvMmTkv lÒkAk]m b^kXkk^k Pk@V ^k»Zkk ^kCk@ @cv Tklcå &UkZkkrZkTkkv

¢kêkZk GkvM^kkv" ¢vYkä bkYkHk^k^kk YkkKv Acv kkZk UkOk Bk@vBk@ Pkkv ¢BkgM

Ü^Zk Pk@V ^k]Pkkg UkZkkrZkTkkv ¢kêkZk @cvPkkv H TkQkmå cng UkZkkrZkTkkv ¢kêkZk

GkvMng ¢v^kk \kdkv UkZkkrZkTkkv ¢kêkZk GoKPkkv TkQkmå UkZkkrZkTkv Ü^ZkYkkg ¢gPk\kmrTk

A@Pkkg UkZkkrZkTkkv ¢kêkZk GoKm HkZk Gvå

Tk^kPkû^kTkm êkük l^kTkk bkmSkm ¢kPYkkTkm êkük QkPkm TkQkm Tkv

Tk^kPkû^kTkm êkükTkk l^kA\Uk A@v PkvK\kkQkm Akg¥ bkYZkCR#krTk Qk¥ HPkng TkQkmå

Æ^kTkm UkZkkrZk ¢Tkv ¢Æ^kTkm UkZkkrZk ¢v WkgTkv lXkTTk lXkTTk Gvä

Æ^kTkk l^kAk@Tkv Ak@Okv HM AYkrYkkg ¢kuk^kR#kk QkkZk Gv–¢vYk TkQkmä UkOk


Pkv ¢Æ^kYkkg Pkv km ZkkvCZkPkk Gvå ¢Tkv ¢Æ^kAYkrTkv \kmSkv ¢kPYkkTkv l^kAk@ QkkZk

Gv–¢vYk UkOk TkQkmä PZkkg Æ^kTkm UkkvPkkTkm ^kPkrYkkTk ZkkvCZkPkk Gvå bkYkZkv bkYkZkv

AYkrTkkg Hv @HAOkkv ¢k^kv Pkv l^kAk@Tkk Uk|YkkOkYkkg H ¢k^kv ¢v kkv lTklYkûk–TkwlYklûkA Ykv] ckv kk GPkkg l^kAk@Tkv Ak@Okv Pkv @HAOkkv TkQkm ¢k^kPkkgå WkgTkvTkkv

Pkv kkv H b^kXkk^k Gvå HvYk AkgKkTkk ¢vA Uk\\kkYkkg #kv@ YkoAkv ¢Tkv bkkYkv

Wk@kWk@ ¢vA #kv@ ^kbPkn ¢k^kv PZkk@v AkgKkv bk@Bkkv QkkZkä Pkv kkv H PkvTkkv

b^kXkk^k Gvä PkvYkkg PkvTkv ekkTkTkm Hæ@ TkQkmå PkvYk HM AYkrTkv Akg¥ BkWk@

TkQkm Av ¢k Æ^kv ¢kK\kkv l^kAk@ AZkkvr YkkKv PkvTkm Ukkbkv Hk.ä UkOk PkvTkm

UkkvPkkTkm ZkkvCZkPkkQkm H Pkv Pkv kk AYkræUkv Ukl@OkYkm HkZk Gvå l^kAk@Tkk

Uk|YkkOkYkkg H AYkkvr ¢k^kv Pkv kkv PkvTkkv b^kXkk^k Gvå ¢k Uk|YkkOkv HkOkmTkvä

¢kuk^k@lcPk #knü¢kPYkkTkm êkük A@^km Pkv Uk|ZkkvHTk Gvå ¢k HkOkmTkv UkOk

#knü ¢kPYkkTkm êkük AZkkr ^kCk@ ARm SkYkr QkkZk Tklcå

GÍ‹g bkg k@Pkû^k Gvå bkg k@ ¢vK\kv bkYZkCR#krTk–ekkTk–Fkkl@ÒkæUk

lTkYkr]R#kkå Pkv bkg k@ Akv¥ Rv k–Ckn<–#kkïkQkm Av Wkck@Tkm l¿ZkkQkm QkPkkv TkQkm

UkOk Æ^kTkm UkkvPkkTkm ZkkvCZkPkkQkm QkkZk Gvå Pkv bkg k@ Æ^kÜ^ZkTkk ¢kêkZkv QkkZk

Gvå UkOk ¢c{ bkg k@Pkû^k A¥ @mPkv Uk|CkKv Pkv ^kkPk TkQkm WkPkk^k^kmä ¢c{

Pkkv YkkÒk bkg k@Pkû^k Gv ¢vK\kng H lbkü A@^kng Gvå bkg k@ AvYk Uk|CkKv Pkv ^kkPk

UkGm WkPkk^k#kvå HM AYkr Bkbkv Pkkv bkYZkCR#krTkklR QkkZk–¢vYk Uk@PkgÒkPkk TkQkmä

bkYZkCR#krTkklR Qk^kkTkm \kkZkAkPk Æ^kTkm UkkvPkkTkm Gvå ¢gPk@~b^kXkk^kYkkg

¢vAPkk QkPkkg Hv bkg k@ lTkHr@kTkk #knü ¢g#kkv §DkMv Pkv Pkkv ¢XkvR¢kPYkkYkkg

Xk]m HkZk Gv UkOk %Zkk@v Tk^kPkû^kTkk XkvRQkm l^kFkk@ A@v PZkk@v Æ^kTkm

UkZkkrZkTkm ZkkvCZkPkk Gv–¢vYk Acv Gvä PkvYkkg Ü^Zk UkZkkrZkTkkv XkvR UkkMmTkv AQkTk

Gvå Tk^kPkû^kTkk XkvR UkkMmTkv bkg k@ UkZkkrZkTkv \kdkYkkg \kv kk HPkkg AYkrTkk

lTklYkûkTkm ¢Ukvdkk ¢k^kv Gvä ¢vA\kk ¢XkvR b^kXkk^kTkm ÓlìYkkg Pkkv Pkv XkvR

UkMPkk TkQkm; bkg k@Tkm lTkYkr] UkZkkrZk Uk|CkKm Pkv ¢XkvRYkkg H Yk]m HkZk Gvå

Æ^kYkkg bkg k@ KkOkv AYkrYkkg §Uk#kYkä dkZkkvUk#kYk Av dkZkTkm H ZkkvCZkPkk

PkvTkk Ak@Okv ckvZk Gvä Pkv ¢Æ^kbkg k@ Gvå Æ^kYkkg l^kAk@ ^kBkPkv AYkrYkkg

XkkCk–3 ” “ 123

§RZkTkm \kkZkAkPk ckvZkä Tkv Æ^kYkkg bkg k@ ^kBkPkv AYkrYkkg §Uk#kYk ^kCkv@vTkm

H \kkZkAkPk ckvZkä–¢v kkv H lTklYkûk–TkwlYklûkA bkgWkgSk Gvå ¢vA\kk

Æ^kPkû^kTkv H \kdkYkkg \Zkkv Pkkv bkkPk Pkû^kTkk XkvR UkMv Tklcå PkvYk H ¢vA\kk

¢Æ^kPkû^kTkv H \kdkYkkg \Zkkv Pkkv UkOk bkkPkPkû^kTkk XkvR Tk UkMvå Æ^kTkv ¢Tkv

¢Æ^kTkv ¢vAWkmHkTkm ¢Ukvdkk¢v ¢^kbQkkYkkg bkkPk Pkû^kkv QkkZk Gvä–Pkv WkgTkvTkm

¢^kbQkkYkkg bkkPk Pkû^kæUk Ukl@OkYkTk QkkZk Gvä Æ^kYkkg bkkPk PkvYk H

¢Æ^kYkkg UkOk bkkPk XkvR UkMv Gvå Pkv bkkPk Pkû^kkvTkng \kdk GkvMmTkv ¢vA\kk

FkwPkTZkPkû^kTkv H ¢XkvRUkOkv \kdkYkkg \kvPkkg PkvYkkg bkkPk Uk|Ak@ UkMPkk TkQkm Tkv

bkkPk Uk|Ak@Tkk l^kA\Uk ©LPkkg TkQkmä UkOk lTkYkr] UkZkkrZk Qk¥Tkv ¢XkvRYkkg

Xk]m HkZk Gvå

HCkPkYkkg Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k ^kbPkn¢kv lXkTTk lXkTTk Gv ¢vYk YkkTkvä

PkvYkTkng b^kPkgÒk Ukl@OkYkTk YkkTkvä ¢Tkv PkvYkkg ¢vAWkmHkTkm ¢Ukvdkk YkkTkv—PZkk@v

Tk^kPkû^kkvTkv ^Zk^kck@v YkkTkm #kAvå UkOk ¢k HCkPkYkkg ¢vA\kkv Wk|ôb^kæUk

¢kPYkk H Gv ¢Qk^kk ¢vA\kk HM UkRkQkkvr H Gv ¢vYk YkkTkv ¢Qk^kk HM

FkvPkTk WkgTkvTkm ¢^kbQkk b^kPkgÒk Tk YkkTkvä Pkkv PkvTkv Tk^kPkû^kkvTkm ZkQkkQkr YkkTZkPkk

ckv¥ #kAv Tklcå Tk^kPkû^kkvTkv YkkTk^kk PkvYkkg Pkkv ^Zk^kck@^kmZkr Gv—#knXk

l^kA\UkTkng ¢\Uk ^kmZkr Gv ¢Tkv UkGm ¢TkgPk ^kmZkr FkwPkTZkÜ^Zk Pk@V ^k]v PZkk@v

¢vA #knü ¢kPYkkTkm Uk|PkmlPk QkkZk Gvå Tk^kPkû^kTkm Uk|PkmlPk A@Pkkgä ¢XkvR

FkwPkTZkPkû^kTkm Uk|PkmlPk A@^kkYkkg HnRm H HkPkTkkv WkvcR Ukn<akkQkr Gvå Uk@gPknä

HvTkkYkkg ¢vA Ukk¥ Rv kkTkm UkOk Òkv kM TkQkm Pkv ¢WkHkv ælUkZkk A>kkgQkm Xk@m

#kA#kv? PkvYk Hv AnRv kklRTkv YkkTkv Gv PkvTkkYkkg Tk^kPkû^kTkk bkkFkk l^kFkk@Tkm UkOk

PkkAkPk TkQkmä %Zkkg Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@Tkm UkOk PkkAkPk TkQkm PZkkg Pkv Æ^k

¢XkvR ¢kPYkkTkm lTks^kA\Uk êkük–¢TknXk^k A>kkgQkm A@m #kA#kv? ¢Tkv Pkv

l^kTkk PkvTkk SkYkr Av #kkglPk Qk#kv Tkc{å

¢c{ä ¢kFkkZkrRv k #knü ¢kPYkPkû^kTkkv ¢TknXk^k A@k^k^kkTkk \kdkv Uk|QkYk

Pkkv Tk^kPkû^kkvTkv ¢kv]Bkk^kv Gvå PkvYkkgQkm GÍk bkg k@Pkû^kTkm ^ZkkBZkk Fkk\kv Gvå

Æ^k ¢Tkv ¢Æ^kTkv ¢v^kkv lTklYkûk–TkwlYklûkA bkgWkgSk Gv Av Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg


%Zkk@v lTkYkr] bkYZkCR#krTkklR Xkk^k Uk|CkKPkkg ¢#knüPkk ¢KAm HkZk PZkk@v

¢Æ^k Uk@YkkOkn¢kvYkkg UkOk AYkræUk Ukl@OkYkTk QkPkng TkQkm; ¢kTkv bkg k@

Acv kkZk Gvå Æ^kYkkg bkg k@æUk Qk^kkTkm ZkkvCZkPkk Gv Tkv ¢Æ^k Uk@YkkOkn¢kv

PkvYkkg lTklYkûk ckv kkQkm PkvTkv bkg k@ Acv kkZk Gvå

Æ^kTkk lTkYkr]Xkk^kTkng lTklYkûk UkkYkmTkv AYkrTkk Uk@YkkOkn¢kv ¢k^kPkk

¢KAm CkZkk PkvTkv bkg k@ Acv kkYkkg ¢k^kv Gvå

Uk|èTk :—A>kk Uk@YkkOkn¢kv ¢k^kPkk ¢KAm CkZkk?

§ûk@ :—Uk@YkkOkn¢kv ¢k^k^kkTkk H Tk cPkk PkvQkm Tk ¢k^Zkkå

&Akg¥ ¢YknA Uk@YkkOkn¢kvYkkg AYkræUk Ukl@OkYkTk Qk^kkTkng cPkng UkOk Æ^kYkkg

#knü Xkk^k Uk|CkK^kkTkv \kmSkv Pkv Ukl@OkYkTk ¢KAm CkZkng"—¢vYk TkQkmå Pkv

Uk@YkkOkn¢kvYkkg UkOk Pkv ^kBkPkv AYkræUk Qk^kkTkm ZkkvCZkPkk H Tk cPkmå

#kkïkkvYkkg Pkkv ¢TkvA Uk|Ak@Tkm #kw\kmQkm AQkTk ¢k^kv UkOk ^kbPknb^kæUk #kng Gv

Pkv \kdkYkkg @kBkmTkv PkvTkkv ¢k#kZk bkYkH^kkv Hkv¥¢vå Ukcv\kkg l^kAk@ ^kBkPkv

AYkrUk@YkkOkn¢kv ¢k^kPkk cPkk ¢Tkv c^kv bkg k@Xkk^k Uk|CkK>kkv Pkv ^kBkPkv

AYkrUk@YkkOkn¢kv TkQkm ¢k^kPkkä PkvTkv bkg k@ Aõkkv Gvå Æ^k–¢Æ^k WkgTkvTkkv

¢v kkv bkcH Ykv] Gvå ¢c{ ¢kPYkkYkkg SkYkrTkm \kkZkAkPk ¢Tkv bkg k@Xkk^k

Uk|CkK>kkv ckvZk PZkkg PkvTkv AYkkvr ¢k^k^kkTkk ckvZk H Tklcä UknR~Ck\kYkkg Pkv ^kBkPkv

Pkv kng Ukl@OkYkTk ckvZk H Tklcä ¢vK\kv ¢k^k^kk ZkkvCZk Tk cPkk Pkv

Uk@YkkOkn¢kvTkv bkg^k@Ykkg lTklYkûk Aõk‹gä ¢QkkrPk~ UknR~Ck\kYkkg AYkræUk

Ukl@OkYkTkTkk ¢Xkk^kTkv bkg k@Ykkg lTklYkûk Aõk‹gå

¢ckvä R@vA Ü^Zk ¢Tkv UkZkkrZkTkm b^kPkgÒkPkk HkOZkk l^kTkk b^kPkû^kTkm

<lFk A@mTkv b^kXkk^k Pk@V N]v A>kk@v? Tk^kPkû^kTkk ekkTkYkkg R@vA Ü^Zk-

UkZkkrZkTkm b^kPkgÒkPkkTkng ekkTk PkQkk Rv k–Ckn<–#kkïkTkng ekkTk UkOk ¢k^km HkZk

Gvå

bkkPkYkng lTkHr@kPkû^k Gvå ¢kPYkkTkng XkkTk QkPkkg ¢#knüPkkTkkv Tkk#k QkPkkv

HkZk Tkv #knüPkk ^kSkPkm HkZk PkvTkng TkkYk lTkHr@k Gv; Pkv Æ^kTkm ¢^kbQkkTkm

ZkkvCZkPkk Gvä Akv¥ Wkck@Tkm l¿ZkkQkm Pkv ZkkvCZkPkk Qk¥ TkQkmå Æ^kYkkg

XkkCk–3 ” “ 125

lTkHr@kXkk^k Uk|CkKv Pkv KkOkv AYkkvr Bk@m HkZk Gv Pkv ¢Æ^k lTkHr@k Gvä

PkvYkkg ¢Æ^kTkm ZkkvCZkPkk Gvå Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k WkgTkvYkkg UkkvPkUkkvPkkTkm

lTkHr@kTkm ZkkvCZkPkk Gvå ¢kPYkb^kXkk^kTkm Ólì ¢Tkv ¢vAkCk|Pkk ^kMv FkwPkTZkTkm

#knüPkk QkPkkg ¢#knüPkk K]m Pkv Æ^kTkm UkkvPkkTkm \kkZkAkPk Gv ¢Tkv Pkv ^kBkPkv

lTklYkûk Pk@mAv AYkkvr PkvTkk Ak@Okv b^kZkg K»Zkkg Gvå ¢kPYkk¢v AYkkvrTkv cOZkkg

–¢vYk Acv^kng Pkv lTklYkûkTkng AQkTk Gvå &OkYkkv ¢l@cgPkkOkg" Tkk Xkk^kkQkrYkkg

UkOk ¢ekkTkm¢kvTkv ^kkgSkk §Lv Pkv^kng Gvå ¢l@cgPk ¢vK\kv AYkræUkm ^kv@mTkv

cOkTkk@ä ¢vK\kv XkCk^kkTkTkk ¢kPYkk¢v HM AYkrTkv cOZkk–¢vYk ¢ekkTkm

Pkkv Bk@vBk@ YkkTkm \kv#kvä UkOk ekkTkm Acv Gv Av–Tkkä Bk@vBk@ ¢vYk TkQkmå

HMAYkkvr ¢kPYkkTkk ^kv@m Gv Tkv XkCk^kkTkv AYkkvrTkv cOZkk ¢v AQkTk Pkkv

lTklYkûkQkm Gvå Akg¥ HMAYkkvr ¢kPYkkTkk ^kv@m TkQkmä PkvYk H ¢kPYkk Akg¥

HMAYkkvrTkkv b^kkYkm TkQkm Av Pkv PkvTkv Kk]v? Æ^k ¢ekkTkXkk^kQkm UkkvPkv

UkkvPkkTkkv ^kv@m cPkkv PZkk@v lTklYkûkAYkkvrTkv §UkFkk@Qkm Rn#YkTk Aõkkå ¢Tkv Æ^kv

#knüPkk Uk|CkK A@mTkv ¢#knüPkk Kk]m PZkkg lTklYkûkæUk AYkkvr UkOk b^kZkg K]m

CkZkkä PkvQkm ¢kPYkk¢v AYkkvr Kk»Zkkg ¢vYk §UkFkk@Qkm Acv kkZk Gvå ¢kYk

Æ^k-¢Æ^k WkgTkvTkng HnRkUkOkng @kBkmTkv #kkïkkvTkk ¢Qkr bkYkH^kk Hkv¥¢vå

¢l@cgPk XkCk^kkTk Xkkakk^kCkrOkkTkv Ck|cOk A@v Tkv UkGm bkkYkk Æ^kTkm

ZkkvCZkPkk Uk|YkkOkv Pkv Xkkakk GkvMv–¢vYk Hv XkCk^kkTkTkv ¢Æ^kTkk APkkr YkkTkv

Gv Pkv ¢ekkTkm Gvä PkvOkv Æ^kTkv ¢Æ^kTkkv b^kkYkm YkkTZkkv Gvä ^kbPknTkm

b^kPkgÒkPkkTkm PkvTkv BkWk@ TkQkmä PkvYk H Av k]mTkk b^kæUkTkm UkOk PkvTkv BkWk@

TkQkm; Av k]mTkv ^kkOkmTkk APkkr YkkTkmTkv Pkv Av k]mUk|XknTkkv ¢^kOkr kkR A@v Gvå

^kmPk@kCkRv k #kng ^kbPknb^kæUk Acv Gv Pkv bkYk%Zkk l^kTkk DkOkkTkkv YkTknaZkRvc

TkAkYkkv Fkk\Zkkv HkZk Gvå bkkPk Pkû^kkvYkkg Æ^k ¢Tkv ¢Æ^kTkk b^kPkgÒk

lTklYkûk-TkwlYklûkAUkOkkTkm êkük A@^km Pkv Pkkv ^Zk^kck@êkükYkkg ¢k^km HkZk

Gvå Uk@YkkQkrêkük Pkkv PkvQkm HnRm Gvå HvK\kk Uk|YkkOkYkkg Æ^k #knüPkk A@v

Tkv ¢#knüPkk K]v PkvK\kk H Uk|YkkOkYkkg AYkkvr lTkHr@m HkZkä GPkkg WkgTkvTkng

Ukl@OkYkTk b^kPkgÒk Gvå lTklYkûk–TkwlYklûkA bkgWkgSkTkv \k¥Tkv UkZkkrZkYkkg Pkv^kkv

Ykv] Qk¥ HkZk Gvå


¢kLYkng WkgSkPkû^k Gvå l^kAk@Xkk^kYkkg Æ^k ¢KAv PkvTkng TkkYk WkgSkTk Gvå

WkgSkk^kkZkkvCZk Æ^kTkm ¢^kbQkk Gv Tkv PkvYkkg lTklYkûkæUk HMAYkr Gv PkvTkv WkgSkTk

A@Tkk@k Acv kkZk Gvå UkOk AYkvr Æ^kTkng WkgSkTk A@k^Zkng ¢vYk TkQkmå \kkZkAkPk

Pkkv Æ^kTkm ¢^kbQkkTkm Gvå ¢kPYkkYkkg WkgSkTkTkm \kkZkAkPk Qk¥ YkkKv AYkrTkv

WkgSkk^kng UkM>kng–¢vYk UkOk TkQkmå Tkv AYkrTkv \kmSkv Æ^k WkgSkkZkkv—¢vYk UkOk

TkQkmå HvOkv b^kXkk^kTkk ¢vAUkOkkTkm êkük A@m PkvTkv UkZkkrZkTkm ZkkvCZkPkkTkng ZkQkkQkr

ekkTk QkkZk Gvå YkkÒk Tk^kPkû^kTkv HkOkv UkOk ¢gPk@Ykkg b^kXkk^kTkm ¢vAPkk Pk@V

Tk ^k]v Pkkv ZkQkkQkr ekkTk QkkZk Tklc Tkv bkYZkCR#krTkTkkv \kkXk QkkZk Tklcå

HvYk YkkPkk–lUkPkkTkv cbkPkkg RvBkmTkv Akv¥ Wkk]A UkOk XkvCkkv cbk^kk

\kkCkvä UkOk #kk YkkKv cbkv Gv PkvTkm PkvTkv BkWk@ TkQkm; PkvYk ekkTkm ¢kPYkkTkk

bkPk~ b^kXkk^kTkm ¢Uko kr ^kkPk A@v Gvä PZkkg Pkv bkYkÆTkvä PkvTkm ck UkkMmTkv Hv

§Pbkkc WkPkk^kv Gv Pkv Pkkv ¢kPYkkTkkv ¢Uko kr \kkXk UkkYkv Gvå ¢Tkv AvK\kkA

Æ^kkv Pkv ^kkPk bkYk%Zkk ^kCk@ §Pbkkc WkPkk^kv Gv–ekkTkm Akg¥A ¢kPYkkTkm

bkk@m ^kkPk Acv Gv ¢vYk Skk@mTkv ck UkkMmTkv YkkTkm \Zkv Gvä UkOk PkvTkkv #kng

Xkk^k Gv Pkv UkkvPkv ¢gPk@Ykkg bkYkHPkkv TkQkm Pkkv PkvTkv ¢kPYkkTkm bkYkHOkTkkv

ZkQkkQkr \kkXk QkkZk Tklcä YkkÒk UknOZk WkgSkk¥Tkv GoKm HkZkå ¢gPk@Ykkg HkPkv

Pkû^kTkkv lTkOkrZk A@v PkvTkm H Bk@m zAYkPk Gvå HkPkv Pkû^kTkkv lTkOkrZk AZkkr ^kCk@

ck UkkM#kv Pkv KA#kv Tklcå

Uk|èTk :—UkZkkrZkÓlìQkm Tk^kPkû^k HkOk^kk Pkv ^Zk^kck@ Gvä PkvTkkQkm

¢XkvR ¢kPYkkTkm êkükTkkv Pkkv Akg¥ \kkXk QkPkkv TkQkmä PkvQkm PkvYkkg ckx#k AvYk

¢k^kv?

§ûk@ :—^Zk^kck@Tkm ckx#k A@^kkTkng AkvOk Acv Gv?—UkOk HvTkv

¢XkvR ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kTkm ckx#k Gv PkvTkv ^kFFkv Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkük

¢k^km HkZk Gvå ¢XkvRb^kXkk^kTkk \kdk Pk@V ^k]Pkkg Uk|QkYk ¢kgCkOkk Pk@mAv

BkkvKk Pkû^kkvTkm YkkTZkPkk GkvMmTkv bkkFkk Tk^kPkû^kTkkv lTkOkrZk A@^kkYkkg ckx#k

¢k^Zkk ^kCk@ @cv Tklcä UkOk PkvYkkg Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkTkm Uk|SkkTkPkk TkQkm UkOk

¢XkvR b^kXkk^kTkng \kdk A@^kkTkm Uk|SkkTkPkk Gvä PkvTkm H ckx#k Gvå Tk^kPkû^kTkkv

XkkCk–3 ” “ 127

lTkOkrZk UkOk AnPkû^kkvQkm GkvMk^k^kk Uko@Pkkv AkZkrAk@m Gvå Hkv Ukcv\kvQkm H ¢XkvR

FkwPkTZkTkv \kdkYkkg \kv kkTkkv ¢k#kZk ckvZk Pkkv ^kFFkv ¢k^kv\km Tk^kPkû^kTkm êkükTkv

^Zk^kck@êkük Acv kkZkå UkOk HvTkv Ukcv\kvQkm H ^Zk^kck@Tkk ¢kêkZkTkm Wknlü

Gv Pkv Æ^k Pkkv ^Zk^kck@YkoN Gvä PkvTkv Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkük UkOk bkkFkm

TkQkmå

YkkÒk Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@Qkm bkYZkCR#krTk QkPkng TkQkmä UkOk ¢XkvR

b^kæUkTkk ¢TknXk^kYkkg TkQkm UkckxFkm #kA>kkv PZkkg ^kFFkv ¢XkvRTkk \kdkv

Tk^kPkû^kTkkv l^kFkk@ ¢k^Zkk ^kCk@ @cvPkkv TkQkmå HvYk Wkk@RkTk ^kCk@ Ykk\k

ckvPkkv TkQkm Tkv Wkk@RkTk UkkvPkv UkOk Ykk\k TkQkm PkvYk Tk^kPkû^kTkv HkOZkk ^kCk@

bkYZkA~êkük QkPkm TkQkm Tkv Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ Pkv UkkvPkv UkOk bkYZkA~êkük TkQkmå

l^kA\UkQkm HnRkv UkMmTkv ¢XkvR ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv H bkYZkA~êkükTkng

\kdkOk Gvå—¢k^kkv bkYZkCR#krTkTkkv lTkékZk–^Zk^kck@ Gvå FkwPkTZkYkosPk

XkCk^kkTk ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@mTkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kng ¢v H

¢kPYkkQkmr Æ^kTkng Ukcv\kng APkr Zk Gvå ¢v lbk^kkZk HCkPkTkk WkmHk Akv¥

Wkkõk APkr ZkTkv ¢kPYkkQkmr Æ^kkv UkkvPkkTkng APkr Zk YkkTkPkk H TkQkmå

¢ckv! Æ^kTkkv b^kXkk^k ekkZkA #knüFkwPkTZk Gvä PkvYkkg Pkkv WkgSkTk Av

¢UkoOkrPkk TkQkmå ¢v ekkZkAb^kXkk^kTkm ÓlìQkm Pkkv Æ^kYkkg WkgSkYkkvdk ^kCkv@v

bkkPk Pkû^kkv TkQkmå UkOk ^kPkrYkkTk ¢^kbQkkYkkg l^kAk@Qkm Xkk^kWkgSkTkm \kkZkAkPk

Gvå AYkkvr¢v Æ^kTkv @BkMk^Zkkv TkQkmå AYkr Pkkv lTklYkûkYkkÒk Gvå Æ^k UkkvPkkTkk

l^kAk@Qkm @BkM>kkv PZkk@v AYkkvrTkv lTklYkûk Pk@mAv @BkMk^kTkk@ Aõkkgå YkkvKk YkkvKk

TkkYkSkk@m PZkkCkm¢kv Tkv l^kÿkTkkv UkOk ¢k ^kkPkYkkg CkkvQkkg BkkZk Gvå HvYk

UkkOkmTkk bkgZkkvCkTkng ekkTk A@k^k^kk YkkKv lUkûk]Tkk A]#kTkv UkOk &UkkOkmTkkv

A]#k" Acv kkZk Gv PkvYk Æ^k %Zkk@v UkkvPkkTkk ªSkk Xkk^kQkm @BkMv Gv PZkk@v

lTklYkûk Pk@mAv HM AYkkvr ckvZk Gv Pkv WkPkk^k^kk YkkKv AYkvr Æ^kTkv @BkMk^Zkkv"

¢vYk ^Zk^kck@Tkng AQkTk Gvä ¢vTkv WkR\kv ¢ekkTkm¢kv Pkv AQkTkTkv H ^k]Ckm

UkM>kkå AYkkvr Æ^kTkv @BkMk^kv ¢v km YkkTZkPkkTkv ¢c{ Pkkv ^Zk^kck@êkükYkkg UkOk

\kmSkm TkQkmå Æ^k ¢Æ^kTkv HnRk HnRk HkOkvä Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg WkgSkPkû^kTkm


ZkkvCZkPkk Gv Tkv UknR~Ck\kYkkg AYkræUk Qk^kkTkm PkvTkm b^kPkgÒk ZkkvCZkPkk Gv–¢vYk

WkgTkvTkv lXkTTk lXkTTk HkOkv PkvTkv ¢c{ ^Zk^kck@êkük Acv^kkYkkg ¢k^kv Gvä Tkv

Pkv bkYZkCR#krTkTkkv ^Zk^kck@ Gvå

cÆ \kkvAkvTkv bkYZkCR#krTkTkk ^Zk^kck@Tkng UkOk LvAkOkng TkQkm PZkkg

Pkkv Fkkl@ÒkTkk ^Zk^kck@Ykkg §Pk@m UkMv Gvå ¢TkklRTkm WkkõkÓlì Gv PkvQkm

IK WkkõkPZkkCkYkkg §Pk@m UkMv Gvå Wkck@Qkm Akg¥A PZkkCk RvBkkZk ¢vK\kv ¢Ykv

Akg¥A AZkn‘–¢vYk YkkTkmTkv bkgPkkvak \Zkvä UkOk ¢gR@ Pkkv YkkvKng lYkQZkkP^k UkkvakkZk

Gv PkvTkng A>kkg XkkTk Gv? ¢TkgPk bkgbkk@ Ukl@Xk|YkOkTkng Ak@Ok lYkQZkkP^k Gv PkvTkv

Pkkv Kk]^kkTkm R@Ak@ UkOk A@Pkkv TkQkmå ¢gR@Tkk bkodYk lYkQZkkP^k bklcPk

WkkõkPZkkCk A@mTkv ¢TkgPk^kk@ Æ^k Tk^kYkm Ck|w kvZkAv CkZkkv Tkv Fkk@ CklPkYkkg

@BkM>kkvå Tk^kYkm Ck|w kvZkAv HTkk@kTkm ^Zk^kck@êkük Pkkv FkkvBBkm ckvZk Gv;

¢PZkk@Tkk DkOkk \kkvAkvYkkg Pkkv Pkv km Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkükTkng UkOk LvAkOkng

TkQkm; Pkkv UkGmä SkYkrTkkv YkkCkr Pkkv ¢gPk@Tkm Uk@YkkQkrêkükYkkg Gv PkvTkm Pkkv ^kkPk

H #kng?

Æ^k ¢Tkv ¢Æ^kTkm bkYkZk bkYkZkTkm b^kPkgÒkPkk AWko\k A@mTkv

bkkPk Pkû^kkvTkv HkOkv PkvTkv Pkkv ^Zk^kck@bkYZkCR#krTk QkZkng; ¢Tkv l^kA\Uk

@lcPk Qk¥Tkv ¢gPk@Ykkg ¢XkvR FkwPkTZkPkû^kTkkv ¢TknXk^k ¢Tkv Uk|PkmPk

A@v PZkk@v Uk@YkkQkrbkYZkCR#krTk QkkZk Gvä Pkv H ¢kPYkkQkmr Æ^kTkng

Ukcv\kng APkr Zk Gvå

±¢c{ bknSkmä Tk^kPkû^kYkkgQkm Æ^kä ¢Æ^kä UknOZkä UkkUkä ¢kuk^kä

bkg k@ä lTkHr@k ¢Tkv WkgSk ¢v ¢kL Pkû^kkvTkng l^k^kvFkTk QkZkng Gv; Tk^kYkk

YkkvdkPkû^kTkng l^k^kvFkTk WkkAm Gvä Pkv c^kvTkk ^ZkkBZkkTkYkkg ¢k^k#kvå²

❁

XkkCk–3 ” “ 129


bkYZkCR#krTk Uk|CkK^kk YkkKvTkm XkolYkAkbkYZkCR#krTk Uk|CkK^kk YkkKvTkm XkolYkAkbkYZkCR#krTk Uk|CkK^kk YkkKvTkm XkolYkAkbkYZkCR#krTk Uk|CkK^kk YkkKvTkm XkolYkAkbkYZkCR#krTk Uk|CkK^kk YkkKvTkm XkolYkAk

ììììì¢V@CkkYkm YknYkndknTkm ^kkPkî¢V@CkkYkm YknYkndknTkm ^kkPkî¢V@CkkYkm YknYkndknTkm ^kkPkî¢V@CkkYkm YknYkndknTkm ^kkPkî¢V@CkkYkm YknYkndknTkm ^kkPkî

FkwPkTZkYkosPk XkCk^kkTk ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@mTkv

bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kng Pkv H ¢kPYkkQkmr Æ^kTkng Ukcv\kng APkr Zk

Gvå ¢v lbk^kkZk HCkPkTkk Akv¥ Wkkõk APkr ZkTkv ¢kPYkkQkmr Æ^k

UkkvPkkTkng APkr Zk YkkTkPkkv TkQkmå Pkm^k| ^kw@kCZkbklcPk ¢kPYk<lFk Pkv

bkYZkA~P^kTkng Ak@Ok Gvå

HvTkv UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkng lcPk A@^kng ckvZk PkvOkv Ukcv\kkg #kng A@^kng Pkv ^kkPk

Fkk\kv Gvå Hv ¢kPYkkQkmr Gv ¢vK\kv Av HvTkv UkkvPkkTkng A\ZkkOk A@^kkTkm Xkk^kTkk

Gv PkvOkv RvcQkm lXkTTk FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkk AkvOk Gv PkvTkv HkOk^kkv Hkv¥¢vå

¢kPYkkTkv HkOk^kk YkkKv Uk|QkYk Tk^k Pkû^kkvTkng ekkTk A@^kng Hkv¥¢vå Pkv Tk^k

Pkû^kkvYkkg Uk|QkYk Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k ¢v Wkv HkPkTkkg Pkû^kkv ¢TkklR¢TkgPk Gvä

Akv¥¢v PkvTkv WkTkk^Zkkg TkQkm Tkv PkvTkkv ARm Tkk#k QkPkkv TkQkmå Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k

¢v Wkv b^kPkgÒk Pkû^kkv Gv ¢Tkv Pkv WkvTkk bkgWkgSkv WkgTkvTkm ¢^kbQkkYkkg bkkPk Pkû^kkv

QkkZk Gvå ¢kPYkkYkkg UkkvPkkTkm ZkkvCZkPkkQkm UknOZkä UkkUkklR bkkPk Uk|Ak@Tkm

¢^kbQkk QkkZk Gv Tkv PkvYkkg lTklYkûkæUk ¢Æ^kYkkg UkOk Pkv bkkPk Uk|Ak@ UkMv

Gvå

¢kPYkk FkwPkTZk^kbPkn lÒkAk]m Gvä UkOk PkvTkv Xko\kmTkv ¢^kbQkkYkkg

lYkQZkkP^k ¢Tkv @kCk–ÿvakQkm ¢ekkTkm Æ^k ¢TkklR Ak]Qkm WkgSkkZkv\k Gv; Pkv

WkgSkTkXkk^k ¢kPYkkTkm ZkkvCZkPkkQkm Gvä Akv¥ WkmHk¢v PkvTkv WkgSkTk AZkn‘ TkQkmå

Æ^kTkv ^kPkrYkkTk ¢^kbQkkYkkg Hkv Xkk^kWkgSkTk Tk ckvZk Pkkv ¢kTkgRTkkv Uk|CkK

¢TknXk^k ckv^kkv Hkv¥¢vå UkOk ¢kTkgRTkkv Uk|CkK ¢TknXk^k TkQkmä AvYk Av Pkv

� �


UkkvPkkTkm UkZkkrZkYkkg l^kAk@Tkk Xkk^kWkgSkTkQkm WkgSkkZkv\kkv Gvå bVlKATkk ©H]k

b^kFG–b^kæUkYkkg Hv @kPkm–Ak]m Ikg¥ UkMv Gv Pkv PkvTkng Yko] b^kæUk TkQkm

UkOk bVlKATkkv l^kAk@ Gvä §UkklSk Gvä PkvYk Æ^kTkkv b^kFG FkwPkTZkb^kXkk^k

Gvä PkvTkm ¢^kbQkkYkkg Hv UknOZk–UkkUkTkk Xkk^k QkkZk Gv Pkv PkvTkng Yko] b^kæUk

TkQkm UkOk l^kAk@ Gvä WkgSkTk Gv; l^kAk@Xkk^k Pkv Æ^k–WkgSk Gv Tkv PkvYkkg

lTklYkûkæUk HMAYkkvr Gv Pkv ¢Æ^k–WkgSk Gvå ¢v @mPkv Æ^k–¢Æ^k WkgTkvTkm

¢^kbQkk lXkTTk lXkTTk Gvå Hkv Uk@ lTklYkûkTkm ¢Ukvdkk ^kCk@ ¢vA\kk

¢kPYkkTkk b^kXkk^kQkm l^kAk@ QkkZk Pkkv Pkkv Pkv b^kXkk^k Qk¥ HkZk Tkv ARm K]m

#kAv Tkc{å UkOk l^kAk@ Pkv Æ^kTkm ¢^kbQkkTkm dklOkA ZkkvCZkPkk Gv Tkv PkvYkkg

Ü^ZkAYkr lTklYkûkæUk Gvå lTklYkûkTkk \kdkv l^kAk@ QkkZk Gvä b^kXkk^kTkk \kdkv

l^kAk@ Av WkgSkTkXkk^k QkPkkv TkQkmå

±¢c{ bknSkm WkgSk bknSkmTkkg ¢kL Pkû^kkvTkng l^k^kvFkTk QkZkngä c^kv Tk^kYkk

Pkû^kTkng l^k^kvFkTk QkkZk Gvå²

Tk^kYkng YkkvdkPk˚^k GvÂ Æ^kTkm UkoOkr Ukl^kÒk bk^krek^kmPk@kCkm

¢kTkgRR#kk Pkv Ykkvdk Gvå Pkv YkkvdkUkOkv Qk^kkTkm \kkZkAkPk Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg

Gv Tkv HMAYkrTkkv ¢Xkk^k PkvYkkg lTklYkûkæUk Gvå Æ^kYkkg Ukl^kÒk YkkvdkXkk^k

Uk|CkK>kkv PZkkg AYkkvr PkvTkm Ykv]v GoKm CkZkkå Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k ¢v Wkv lÒkAk]m

Pkû^kkv Gv PkvTkvä PkvYk H PkvTkm UkZkkrZkYkkg bkkPk Pkû^kæUk Ukl@OkYkTk QkkZk Gv

PkvTkvä—¢v @mPkv Tk^kv Pkû^kkvTkv ¢kv]Bk^kk Hkv¥¢vå

YkkvdkæUkv Qk^kkTkm ZkkvCZkPkk Æ^kTkm Gvä Tkv HMAYkkvrTkng GoKm H^kng Pkv

lTklYkûk Gvä Pkv ¢Æ^k–Ykkvdk Gvå—¢v Uk|YkkOkv ¢c{ Uk|QkYk Pkkv YkkvdkPkû^kTkm

¢kv]BkkOk A@k^km Gvå ¢gPk@~b^kXkk^kTkk ¢kêkZkv Æ^kTkm Ukl@UkoOkr Ukl^kÒk

¢^kbQkk Uk|CkKv PkvTkv Ykkvdk Acv Gv PkvYk H ¢Æ^k AYkkvr GoKm H^kkæUk

UknR~Ck\kTkm ¢^kbQkkTkv UkOk Ykkvdk Acv kkZk Gvå YkkvdkPkû^kTkv HkOkm \kmSkng PkvQkm

Ykkvdk Qk¥ HPkkv TkQkmä UkOk Ykkvdk ^kCkv@v Tk^kv Pkû^kkvTkv HkOZkk UkGm Pkv XkvRTkkv

¢kêkZk GkvMm ¢gPk@Tkk ¢XkvRb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv YkkvdkR#kk Uk|CkKv Gvå

¢v Uk|YkkOkv Æ^kä ¢Æ^kä UknOZkä UkkUkä ¢kuk^kä bkg k@ä lTkHr@kä WkgSk

XkkCk–3 ” “ 131

¢Tkv Ykkvdk ¢v Tk^kPkû^kkvTkm ¢kv]BkkOk A@k^km; Pkv Tk^k Pkû^kkvTkv ¢kv]Bk^kkTkng

Uk|ZkkvHTk #kng Gv Pkv c^kv Acv#kvå Tk^k Pkû^kTkv ¢kv]BkmTkv ¢gPk@Ykkg ¢XkvR

FkwPkTZkYkosPk b^kXkk^kTkkv #knüTkZkQkm ¢TknXk^k A@^kkv Pkv H Uk|ZkkvHTk Gvä Tkv

¢v^kkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gvä Pkv A\ZkkOkTkng Ykol]Zkng Gvä Tkv

Pkv YkkTk^kÆ^kTkTkng Ykck APkr Zk Gvå

Hn¢kvä FkwPkTZkTkm bkYkHOk ¢TkgPkAk]Ykkg TkQkm A@m; ¢TkklR Ak]Qkm

Æ^k bkgbkk@Ukl@Xk|YkOk A@v Gv PkvYkkg FkwPkTZkTkm bkYkHOkTkkv @bPkkv \kmSkk ^kCk@

WkmHk WkkõkbkkSkTkkv AZkk‘ Gvä UkOk bkgbkk@Xk|YkOk TkQkm K»Zkngå AvYk Av FkwPkTZkTkm

bkYkHOk A@^km Pkv H bkgbkk@Xk|YkOk Kk]^kkTkkv §UkkZk Gvä Pkv §UkkZk WkkAm

@cm CkZkkv Gvå PkvQkm êkmYkR~ @kHFkgÜÆ TkmFkvTkk Ak^ZkYkkg &#kng bkkSkTk WkkAm

@cm CkZkng" Pkv HOkk^kPkkg Acv Gv Av—

ZkYk lTkZkYk bkgZkYk ¢kUk lAZkkvä UknlTk PZkkCk l^k@kCk ¢QkkCk \kõkkvä

^kTk^kkbk l\kZkkvä YknBk YkkwTk @õkkvä ÓN ¢kbkTk UkÚ \kCkkZk lRZkkv;

^kc bkkSkTk ^kk@ ¢TkgPk lAZkkvä PkRlUk AGo ckQk cHn Tk UkZkkvr;

¢Wk A>kkx Tk l^kFkk@Pk cw YkTkbkxä AGo ¢kv@ @ck §Tk bkkSkTkbkxå

ZkYkä lTkZkYkä ^k|Pkä PkUkä WkkõkPZkkCk–^kw@kCZk ^kCkv@v WkSkk bkkSkTk

AZkkr UkOk FkwPkTZkb^kæUkm UkkvPkkTkkv ¢kPYkk AkvOk Gv PkvTkm bkYkHOkæUk bkkFkng

bkkSkTk WkkAm @cm CkZkngä PkvQkm Æ^k zAlFkPk~ A\ZkkOk UkkYZkkv TkQkmå

XkCk^kkTk êkm AngRAngRkFkkZkrRv^k Acv Gv Av cv Xk^Zk ¢kPYkk¢kv!

¢kPYkkTkk ¢XkvRb^kæUkTkkv ¢TknXk^k A@Pkkg Ukcv\kkg ^kFFkv Tk^k Pkû^kTkm

XkvRæUk Uk|PkmlPk ¢k^Zkk l^kTkk @cvPkm TkQkmä UkOk Pkv Tk^kPkû^kTkk XkvRæUk

l^kFkk@Tkkv H ¢kêkZk YkkTkmTkv ¢KA#kkv Tklc; Tk^kPkû^kTkk XkvRæUk l^kFkk@Tkk

¢kêkZkv ¢KA^kkQkm bkYZkA~ ¢kPYkk ¢TknXk^kYkkg ¢k^kPkkv TkQkm; UkOk Pkv

XkvRTkkv ¢kêkZk GkvMmTkv—@kCklYklêkPk l^kFkk@Tkkv ¢Xkk^k A@mTkvä

¢XkvRb^kXkk^kbkTYknBk Qk¥Tkv #knü ¢kPYkkTkkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^k ¢Tkv

Uk|PkmPk A@Pkkg bkYZkA~êkük QkkZk Gvå Pkv ¢kPYkkTkk A\ZkkOkTkkv §UkkZk Gvä

¢vTkkQkm YkkvdkTkk R@^kkHk Bko\kv Gvå


¢^kbQkkYkkg Æ^kTkm ZkkvCZkPkk ¢Tkv ¢Æ^kTkng lTklYkûkUkOkng—¢v kkv

lTklYkûk TkwlYklûkA bkgWkgSk Hkv Tk ckvZk Pkkv bkkPk Pkû^kkv H lbkü QkPkk TkQkmå

Æ^k ¢Tkv ¢Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg lTklYkûk TkwlYklûkA bkgWkgSk Gv Pkv ÓlìQkm

HkvPkkg Tk^kPkû^kkvTkk XkvR l^kÛYkkTk Gvå ¢Tkv Hkv ¢vA\kk FkwPkTZkYkosPk ¢BkOM

Æ^kPkû^kTkv \kdkYkkg \Zkkv Pkkvä Ü^ZkÓlìYkkg lTklYkûk TkwlYklûkA bkgWkgSk UkOk

Tklc ckv kkQkmä Tk^kPkû^kTkk XkvR UkMPkk TkQkm; YkkKv #knü FkwPkTZkb^kXkk^kTkm

ÓlìQkm HkvPkkg Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gv Tkv ¢vA FkwPkTZk Uk@YkPkû^k H

Uk|Ak#kYkkTk Gvå HkvAv ^kPkrYkkTk lTkYkr]UkZkkrZk Gv Bk@m UkOk Pkv ¢XkvRYkkg

Xk]m HkZk Gvä ¢QkkrPk~ Ü^Zk ¢Tkv UkZkkrZkTkk XkvRTkkv l^kA\Uk Pkv Æ^kTkv

TkQkmå ¢k^kkv ¢TknXk^k Pkv H bkYZkCR#krTkä bkYZkCekkTk Tkv bkYZkA~Fkkl@Òk Gvä

Pkv H YkkvdkTkkv YkkCkr Gv : &&¢TknXk^k Ykk@Ck YkkvdkAkåååååå¢TknXk^k cw

@bkAoUk""

Æ^kTkk Xkk^kæUk bkkPkPkû^kkv Æ^kYkkg Gvä PkvYk H PkvYkkg lTklYkûkæUkv

HMTkm ¢^kbQkkYkkg bkkPkPkû^kkv Gv Pkv ¢Æ^kYkkg Gvå ¢k^kk bkkPk Uk|Ak@kv

¢vA\kk #knü Æ^kYkkg Av ¢vA\kk ¢Æ^kYkkg ckvZk Tklcå ¢v Tk^k Pkû^kkvTkng

DkOkm DkOkm @mPkv ^kOkrTk Acv kkZkng Gvå Pkv Uk|YkkOkv Tk^k Pkû^kkvTkv Tkœm AZkkr

^kCk@ ¢kPYkkTkng b^kæUk bkYkÆ #kAkZk Tklc ¢Tkv UkkvPkkTkng b^kæUk #kng Gv

Pkv bkYk%Zkk ^kCk@ FkwPkTZkbknBkTkm Uk|klUPk QkkZk Tklcå

&¢Yko\Zk Pkû^kl^kFkk@"Ykkg êkmYkR~ @kHFkgÜÆ Acv Gv Av—

cng AkvOk Gng? A>kkgQkm QkZkkv? #kng b^kæUk Gv Ykk<g Bkæg?

AkvTkk bkgWkgSkv ^k]CkOkk Gv? @kBkng Av ¢v Ukl@c<g?

¢vTkk l^kFkk@ l^k^kvA Uko krA #kkgPkXkk^kv Hkv AZkkrä

Pkkv bk^kr ¢klPYkAekkTkTkk lbkükgPkPkû^kkv ¢TknXk^Zkkgå

¢kYkkg Æ^kTkk b^kæUkTkkv l^kFkk@ A@mTkv lTkOkrZk A@^kkTkng Aõk‹g Gvå

Æ^kbkgWkgSkm l^kFkk@ A@Pkkg Tk^kv Pkû^kTkk l^kFkk@ PkvYkkg ¢k^km HkZk Gvå cng

FkwPkTZkb^kæUk Æ^k Gngä #k@m@klR ¢Æ^k Gv Pkv cng TkQkmä UknOZk–UkkUk

XkkCk–3 ” “ 133

–¢kuk^k Tkv WkgSk ¢v Xkk^kkv Rn:BkæUk Gvä bkg^k@–lTkHr@k Xkk^k Pkv bknBkTkng

Ak@Ok Gv Pkv SkYkr Gvä Ykkvdk Pkv UkoOkr bknBkæUk lTkYkr]R#kk Gvå –¢k Uk|YkkOkv

¢vA Æ^kbkgWkgSkm l^kFkk@ A@Pkkg Tk^kv Pkû^kkv ¢k^km HkZk Gvå

Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k Pkkv b^kPkgÒk Pkû^kkv Gvä Tkv PkvYkkgQkm Æ^kTkm

¢^kbQkkYkkg UknOZk–UkkUk–¢kuk^k–bkg k@–lTkHr@k–WkgSk ¢Tkv Ykkvdk ¢v kk bkkPk

Uk|Ak@ UkkvPkkTkm ZkkvCZkPkkQkm UkMv Gvä PkQkk ¢Æ^kPkû^k PkvTkk lTklYkûkæUk Gv

PkvTkm ¢^kbQkkYkkg UkOk UknOZk–UkkUk ^kCkv@v bkkPk Uk|Ak@kv UkMv Gvå ¢vA ¢kPYkk

H bk^kr^ZkkUkA Gv Tkv WkmHng WkSkng Xk|Yk Gv–¢vYk Hv YkkTkv Gv PkvTkv bkkPk

Pkû^kkv @cvPkk TkQkmä ¢Tkv bkkPk Pkû^kTkk ekkTk ^kCk@ ¢kPYkkTkng ekkTk Qk¥

#kAPkng TkQkmå bkkPkv Pkû^kkvYkkg WkWWkv Wkkv\k \kkCkn UkMv Gvä ¢vA Æ^kæUk Gv

Tkv WkmHng ¢Æ^kæUk Gvå

¢kPYkkTkv bkYk%Zkk ^kCk@ Æ^kTkkv ¢TkgPkAk] CkZkkv; Pkv ¢TkgPkAk]Ykkg

WkmHk Wkkõk §UkkZkkvTkv A\ZkkOkTkng bkkSkTk YkkTZkng UkOk ¢gPk@Ykkg lbkü

XkCk^kkTk Hv kkv FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkk lWk@kÆ @õkkv Gv PkvTkng #k@Ok \k. Pkkv

A\ZkkOk Uk|CkKv–¢vYk Tk YkkTZkngå ¢ekkTkXkk^k bklcPk UkoHkä Xkl$Pkä ^k|Pkä

§Uk^kkbk ^kCkv@vTkk #knXk@kCkTkv Tkv l¿ZkkAkgMTkv Yknl$PkTkng bkkSkTk YkkTZkng UkOk ¢v

WkSkkv Zk @kCk Pkkv bkgbkk@Tkng Ak@Ok Gvä ¢kPYkkTkm Yknl$PkTkng Ak@Ok TkQkmå

¢kYk bkYkÆTkv #kng A@^kng?—Av Tk^kPkû^kkvTkv ¢Tkv ¢kPYkkTkk ¢XkvR

b^kXkk^kTkv HkOkmTkv ¢kPYkb^kXkk^k Pk@V ^k]^kngä PkvTkkv H ¢kêkZk A@^kkvä ¢v

H SkYkr Gv Tkv ¢v H A\ZkkOk Gvå

Hv Æ^k l^kakZk–AakkZkYkkg H MoWkv\kkv Gv Tkv Pkû^kTkk l^kFkk@Tkkv UkOk

¢^kAk#k \kvPkkv TkQkmä Pkv Pkkv UkkUkYkkg UkMv\kkv Gvä PkvTkm ¢c{ ^kkPk TkQkmå

UkOkä Ykk@v ¢kPYkkTkng A\ZkkOk A@^kng Gv—¢vYk HvTkv lHekkbkk HkCkm Gvä

l^kakZk–AakkZkkvQkm Ag¥A UkkGkv V@mTkv Hv Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ A@v Gv Tkv

¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@^kk YkkgCkv Gv PkvTkm ¢k ^kkPk Gvå Tk^kPkû^kTkkv

l^kFkk@ UkkgFk £lTÜZkkvTkkv l^kakZk TkQkmä UkkgFk £lTÜZkkvTkk ¢^k\kgWkTkv

Tk^kPkû^kTkkv lTkOkrZk QkPkkv TkQkmå ¢vK\kv Tk^kPkû^kTkkv l^kFkk@ A@Tkk@ Æ^k UkkgFk


£lTÜZkkvTkk l^kakZkkvQkm Pkkv UkkGkv V@m CkZkkv Gvå cÆ YkTkTkng ¢^k\kgWkTk Gvä

UkOk Pkv Æ^k YkTkTkk ¢^k\kgWkTkYkkg ¢KA^kk TkQkm YkkgCkPkkvä Pkv Pkkv YkTkTkng

¢^k\kgWkTk UkOk GkvMmTkv ¢XkvR ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@^kk YkkgCkv Gvå

b^k\kdkQkm @kCkTkkv TkAk@ ¢Tkv b^kXkk^kTkkv ¢kR@ A@Tkk@kv Hv

Xkk^k Gv Pkv lTklYk˚k ¢Tkv @kCkTkm ¢Ukvdkk l^kTkkTkkv Xkk^k GvÂ

PkvYkkg XkvRTkk ¢^k\kgWkTkTkm <lFk GkvMmTkv ¢XkvR b^kXkk^kTkkv

¢TknXk^k A@^kkTkm <lFkTkng Hv Hkv@ Gv Pkv lTkÈkZk bkYZkCR#krTkTkng

Ak@Ok QkkZk GvÂ ¢v <lFk ¢gPk@Ykkg Pkm^k| ^kw@kCZk bklcPk GvÂ

Akv¥ UkoGv Av—Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ Pkkv Uko kvr ¢TkgPk^kk@ AZkkr Gv! Pkkv

PkvTkv Acv Gv Av Xkk¥ä Uko kvr Hv Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ AZkkr PkvTkk A@Pkkg ¢k

Akg¥A HnRm @mPkTkm ^kkPk Gvå Uko kvr Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ AZkkr Pkv

¢XkvRb^kæUkTkk \kdk ^kCk@ AZkkr Gvä Tkv ¢c{ Pkkv ¢XkvRb^kæUkTkk \kdk

bklcPkTkm ^kkPk Gvå Uko kvr ¢vA\kk YkTkTkk bQko] l^kakZkQkm Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@

bknSkm Pkkv ¢kPYkk ¢TkgPk^kk@ ¢k^Zkkv Gvä UkOk PZkkgQkm ¢kCk] l^kA\Uk PkkvMm

Sk|n k FkwPkTZkPkû^kYkkg ¢vAUkOkkTkm êkük A@^kkTkm ¢Uko kr @mPk #kng Gv Pkv Tk

bkYk%Zkkv PkvQkm Xk^kXk|YkOk ©Xkng @õk‹gå Uk@gPkn ¢c{ Pkkv ¢v km ^kkPk \kmSkm

TkQkmå ¢c{ Pkkv ¢Uko^kr #kw\kmTkng AQkTk Gv Av ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@^kk YkkKv

Hv Æ^k Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ bknSkm ¢k^Zkkv Gv Pkv Tk^kPkû^kTkkv l^kA\Uk PkkvMmä

PkvYkkgQkm #knü ¢kPYkkTkv #kkvSkm ¢XkvR ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@v H Gvå

Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ bknSkm ¢k^kmTkv UkkGkv V@m HkZk ¢v km ^kkPk ¢c{ Gv

H Tkc{å ¢c{ Pkkv ¢V@CkkYkm YknYkndknTkm H ^kkPk Gvå

lTkékZkTkk ¢TknXk^kYkkg Pkkv Tk^kPkû^k ^kCkv@v ^Zk^kck@ ¢XkoPkkQkr Gvä

Uk@gPkn lTkékZkTkkv ¢TknXk^k Uk|CkK A@^kkTkm UkkÒkPkk^kk]k Æ^kTkv ¢v kkv H

^Zk^kck@ ckvZkä ¢vQkm l^k<ü WkmHkv ^Zk^kck@ Tk ckvZkå ^Zk^kck@Tkv bk^krQkk

¢XkoPkkQkr CkOkmTkv PkvYkkg CkkvKk ^kk]v ¢Tkv Pkû^kTkkv lTkOkrZk Tk A@v Pkv Pkkv

cÆ Uk@YkkQkrTkk ¢kgCkOkv UkOk TkQkm ¢k^Zkkvå AnPkû^kkvTkm YkkTZkPkk Pkv

Uk@YkkQkrTkng ¢kgCkOkng TkQkm UkOk bkkFkkg Pkû^kkvTkm YkkTZkPkk Pkv Uk@YkkQkrTkng ¢kgCkOkng

XkkCk–3 ” “ 135

Gvå HvYk Akv¥Tkv bk%HTkTkk Dk@Ykkg H^kng ckvZk Tkv RnHrTkTkk ¢kgCkOkv H¥Tkv

©Xkkv @cv Pkkv Pkv bk%HTkTkk Dk@Ykkg Uk| kv#km #kAv Tklcä UkOk Hkv bk%HTkTkk

H Dk@Tkk ¢kgCkOkv ©Xkkv ckvZk Pkkv Pkv bk%HTkTkk Dk@Ykkg Uk| kv#k A@m #kAvå

PkvYk bk%HTk ¢vK\kv bk^krek Uk|Xkn¢v Acv\kkv FkwPkTZkYkosPk XkCk^kkTk ¢kPYkkä

PkvTkkv ¢TknXk^k A@^kk YkkKv bk^krekRv^kv Acv\kkg ¢k Tk^kPkû^kkv ^kCkv@vTkkv lTkOkrZk

A@^kkv Pkv Uk|QkYk ¢TknXk^kTkng ¢kgCkOkng Gvä PkvTkkv Hv lTkOkrZk A@Pkkv TkQkm Tkv

WkmHk AnPkû^kkvTkv YkkTkv Gv Pkv Pkkv cÆ bk^krekXkCk^kkTkv Acv\kk

¢kPYkb^kXkk^kTkk ¢TknXk^kTkk ¢kgCkOkv UkOk TkQkm ¢k^Zkkvä Pkkv PkvTkv

¢TknXk^kæUkm Dk@Ykkg Pkkv Uk| kv#k A>kkgQkm QkkZk? Ukcv\kkg @kCklYklêkPk l^kFkk@Qkm

Tk^kPkû^k ^kCkv@vTkkv lTkOkrZk A@v UkGm ¢XkvR ekkZkAb^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv

¢TknXk^k A@Pkkg Pkv WkSkk XkvRkv ¢XkoPkkQkr Qk¥ HkZk Gvå ¢XkoPkkQkr ¢vK\kk

YkkKv Aõkk Av Uk@YkkQkr ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kTkk l^kakZkYkkg Pkv TkQkm ¢k^kPkkå

bkkFkk Tk^kPkû^kTkm ¢kv]BkkOkYkkg bknRv k–Ckn<–#kkïkTkm ¢Tkv

AnRv kklRTkm ¢kv]BkkOk UkOk ¢k^km HkZk Gvå ¢kuk^k ¢Tkv WkgSkPkû^kTkm

¢kv]BkkOkYkkg AnRv kklRTkm ¢kv]BkkOk ¢k^km HkZk Gvå Tk^kPkû^kTkk b^kæUkTkv

l^kUk@mPkUkOkv bkkSkv Pkv WkSkk AnRv k–AnCkn<–An#kkïk Gvå bkg k@ ¢Tkv

lTkHr@kXkk^k Pkv lTkYkr] R#krTk–ekkTk–Fkkl@ÒkæUk YkkvdkYkkCkr Gvä bkkSkAXkk^k

Gvå ¢kFkkZkrä §UkkSZkkZk ¢Tkv bkkSkn Pkv Ckn< Gvä PkvYkTkng PkQkk ekkTkm

SkYkkrPYkk¢kvTkng b^kæUk bkg k@–lTkHr@kYkkg ¢k^km HkZk Gvå Ykkvdk Pkv

¢kPYkkTkm UkoOkr lTkYkr]R#kk Gvä ¢c‘Pk ¢Tkv lbkü Uk@YkkPYkk bk^krek

^kmPk@kCkRv k Gv PkvYkTkng b^kæUk YkkvdkPkû^kYkkg ¢k^km HkZk Gvä ¢v @mPkv

Tk^kPkû^kYkkg UkgFkUk@Ykvím ^kCkv@vTkng b^kæUk UkOk ¢k^km HkZk Gvå Tk^kPkû^kYkkg

¢kBkk l^këkTkk WkSkk UkRkQkkvr ¢k^km HkZk Gvå Tk^kPkû^k lbk^kkZk WkmHng

Akv¥ Pkû^k HCkPkYkkg TkQkmå ¢k^kk Pkû^kkvTkk lTkOkrZkTkkv l^kFkk@ Pkv

bkYZkCR#krTkTkng ¢kgCkOkng Gvå

¢c{ä Acv\kkv ^Zk^kck@ Pkv bkYZkCR#krTkTkng ¢kgCkOkng Gvå AnRv^kklRTkk

¢kgCkOkv ©Xkkv ckvZk Pkv Pkkv ¢gPk@Ykkg ¢kPYkkTkk Dk@Ykkg Uk| kv#km #kAPkkv TkQkmå


¢kPYkkTkk Dk@Ykkg Uk| kv#kTkk@Tkv Tk^kPkû^kTkm êkükæUk ¢kgCkOkng ^kFFkv ¢k^kv Gvå

HvYk RnHrTkTkk ¢kgCkOkv ©Xkv\kkv bk%HTkTkk Dk@Ykkg Uk|^kv#km Tk #kAv UkOk

bk%HTkTkk ¢kgCkOkv ©Xkv\kkv H bk%HTkTkk Dk@Ykkg Uk|^kv#k A@m #kAv Gvå ¢v

@mPkv ¢kgCkOkkTkm UkOk Pkv Uk|Ak@Tkm \kkZkAkPk ckvZk Gvå PkvYk ¢kPYkkTkk

¢TknXk^kYkkg H^kk YkkKv Tk^kPkû^kæUk ¢kgCkOkng bkYkH^kngå ©Xkkv ckvZk AnCkn<Tkk

¢kgCkOkvä ¢Tkv Acv Av Ykk@v XkoPkkQkr b^kXkk^kTkk Dk@Ykkg Uk| kv#k A@^kkv Gvä

Pkkv ¢vYk WkTkm Tk #kAvå b^kXkk^kTkk Dk@Ykkg H^kk YkkKvTkng ¢kgCkOkng UkOk PkvTkv

ZkkvCZk H ckvZkä l^k<ü Tk ckvZkå

¢c{ä ¢kFkkZkrRv kv Uk@YkkQkr ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kTkk lTklYkûk Pk@mAv

Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkæUk ^Zk^kck@ ^kOkr Zkkv Gvå ¢k lTklYkûk Pkv UkkvPkkTkm UkZkkrZk

H Gvå ¢TknXk^k Ukcv\kkg ^kFFkv ¢v km UkZkkrZk QkZkk ^kCk@ @cvPkm TkQkmå ¢Tkv

bkYZkCR#krTkTkk lTklYkûk Pk@mAv Hv UkgFkvlTÜZkUkOkngä Rv^k–Ckn@n–#kkïk ^kCkv@vTkng

^kOkrTk ¢k^kv Gv Pkv Pkkv Wkkõk bkgZkkvCkæUk lTklYkûkkv Gvä Pkv Pkkv b^kZkg ckvZk

Gvä Tkv ¢k Tk^kPkû^kTkm êkükæUk ^Zk^kck@ Pkkv UkkvPkkTkk ¢gR@Tkk Pkv Uk|Ak@Tkk

Uk|ZkPTkQkm QkkZk Gvä PkvQkm ¢k ¢SZkkPYkCk|gQkYkkg bkYZkCR#krTkTkk lTklYkûk Pk@mAv

PkvTkm H ^kkPk \kmSkm Gvå ¢k bkYkZkbkk@Ykkg DkOkm CkoNPkk Xk@m Gvå

c^kvä Tk^kPkû^kkvTkv HkOkmTkv Uk@YkkQkr bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kk YkkKv

#kng A@^kng Pkv l^kakv ¢kFkkZkrRv^k l^k#kvak bUkì Bkn\kkbkkv A@v Gv; Ukcv\kkg

bkkYkkTZkUkOkv ^kkPk A@mä c^kv Pkv ^kkPk l^k#kvakUkOkv bkYkHk^kv Gv—

&WkkõkÓlìQkm Hkv¥¢v Pkkv :—Æ^k–UknR~Ck\kTkm ¢TkklR

WkgSkUkZkkrZkTkm bkYkmUk H¥Tkv ¢vAUkOkv ¢TknXk^k A@Pkkg ¢k Tk^kPkû^kkv XkoPkkQkr

Gvä bkPZkkQkr Gv ¢Tkv ¢vA Æ^kÜ^ZkTkk b^kXkk^kTkm bkYkmUk H¥Tkv ¢TknXk^k

A@Pkkg Pkv¢kv ¢XkoPkkQkr Gvä ¢bkPZkkQkr Gv; (Æ^kTkk ¢vAkAk@ b^kæUkYkkg

Pkv¢kv TkQkmå) PkvQkm ¢k Tk^kPkû^kkvYkkg XkoPkkQkrTkZkQkm ¢vA Æ^k H Uk|Ak#kYkkTk

Gvå" ¢ekkTkmTkv Tk^kPkû^kkvYkkg Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k ¢vA Qk¥Tkv Ukl@OkYkPkk

ckvZk–¢vYk bQko]ÓlìQkm \kkCkv Gvä UkOk ekkTkm Pkkv Tk^kv Pkû^kYkkg Æ^k ¢Tkv

¢Æ^kTkng HnRng HnRng Ukl@OkYkTk Gv ¢vYk HkOkv Gvå ekkTkm ¢gPk@ÓlìQkm

XkkCk–3 ” “ 137

Æ^k–¢Æ^kTkv HnRk HnRk Ukl@OkYkPkk RvBkv Gv–¢v ^kkPk UkGm \kv#kvå

HvTkv Æ^k–¢Æ^kTkng XkvRekkTk TkQkm ¢v^kkv ¢ekkTkm Æ^k Tk^kPkû^kTkk

l^kA\UkQkm Æ^k–UknR~Ck\kTkk WkgSkUkZkkrZkTkm bkYkmUk H¥Tkv ¢TknXk^k A@v Gvä

¢BkgM lFkRkTkgR Pkû^kTkm ¢vAPkkTkv FknAmTkv Wkkõk bkgZkkvCkTkv Hn¢v Gvä Wkkõk

\kdkQkm ¢kPYkk ¢Tkv AYkrTkm ¢^kbQkkTkkv ¢vAUkOkv ¢TknXk^k A@Pkkg Pkkv

Tk^kPkû^kkv XkoPkkQkr Gv–l^kÛYkkTk Gvä ^Zk^kck@TkZkQkm HkvPkkg UkZkkrZkYkkg

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv QkkZk Gv; UkOk HvTkv ¢vA\kng Tk^kPkû^kkvTkng XkoPkkQkrUkOkng H

Xkkbkv Gv Tkv ¢vAæUk FkwPkTZkb^kXkk^kTkng XkoPkkQkrUkOkng TkQkm XkkbkPkng Pkv

lYkQZkkÓlì Gvå Æ^k–UknR~Ck\kTkk bkgWkgSkTkng \kdk GkvMmTkvä ¢vA\kk #knü Æ^k

Pkû^kTkv H \kdkYkkg \k¥Tkv ¢TknXk^k A@Pkkg ¢vA\kkv XkCk^kkTk ¢kPYkk H #knü

Æ^kUkOkv Uk|Ak#kYkkTk Gv Tkv Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gv; ¢v kkv ¢TknXk^k A@^kkv

Pkv bkYZkCR#krTk Gvå ¢XkvR ¢kPYkkTkm êkük AZkkr Ukcv\kkg ¢vK\kv Av SkYkrTkm

Ukcv\km R#kk QkPkkg Ukcv\kkg lHekkbkn Æ^kTkv Tk^kPkû^kTkng ekkTk lTklYkûkæUkv ckvZk

Gvå Tk^kPkû^kkv bk^krQkk Gv H Tklc–¢vYk TkQkmå

¢kPYkk ¢Tkv AYkrTkk bkgWkgSkQkm QkPkkg Tk^kPkû^kkvTkm Ólì GkvMmTkv

¢vA\kk ekkZkATkm ÓlìQkm b^kXkk^kbkTYknBk Qk¥Tkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv

bkYZkCR#krTk Gvå HvYk ¢vA\kk UkkOkmTkk Uk| kkcYkkg XkgCk Tk UkMv UkOk ^kFFkv

Tkk]kgTkk lTklYkûkv PkvTkk Uk| kkcYkkg XkgCk UkMv Gvä PkvYk Hkv AYkr bkkQkvTkk

bkgWkgSkTkk \kdkQkm Æ^kTkkv l^kFkk@ A@kv Pkkv Tk^kPkû^kTkk XkvR l^kFkk@Ykkg ¢k^kv

Gvä UkOk Pkv lTklYkûkTkng \kdk GkvMmTkv ¢vA\kk FkwPkTZkUk|^kkcTkv H ÓlìYkkg \Zkkv

Pkkv PkvYkkg XkgCkXkvR UkMPkk TkQkmä Pkv ¢vA H Uk|Ak@Tkkv ¢TknXk^kYkkg ¢k^kv

Gvå

^k]m HvYk ¢vA\kk UkkOkmYkkg YkmLngä BkkKng Av Bkk<g ¢v kk XkvRkv UkMPkk

TkQkm; YkmLngä BkkKng Av Bkk<g ¢v^kk Hv XkvRkv UkMv Gv Pkv bkkA@ä \k{Wkn Av

TkmYkA ^kCkv@v Uk@lTklYkûkTkk bkgCkTkm ¢Ukvdkk¢v UkMv Gvä lTklYkûkTkk bkgCkTkm

¢Ukvdkk¢v HkvPkkg UkkOkmYkkg Pkv XkvRkv XkoPkkQkr Gvå UkOk ¢vA\kk UkkOkmTkk

b^kXkk^kTkv HkvPkkg PkvYkkg YkmLngä BkkKng Av Bkk<g ¢v kk XkvRkv UkMPkk TkQkm PkvQkm


Pkv XkvRkv ¢XkoPkkQkr Gvå PkvYk ¢kPYkkYkkg ¢vA\kk b^kXkk^kQkm HkvPkkg Pkkv PkvYkkg

XkvR TkQkmä UkOk HM AYkrTkk bkgZkkvCkTkm ¢UkvdkkQkm HkvPkkg ¢kPYkkTkm UkZkkrZkYkkg

WkgSkä Ykkvdk ^kCkv@v bkkPk Uk|Ak@ UkMv Gvä UkZkkrZkÓlìQkm Pkv XkvRkv XkoPkkQkr Gvå

¢Tkv Hkv ¢vA\kk ¢kPYkkTkk lÒkAk]m b^kXkk^kTkm ÓlìQkm ¢TknXk^k A@^kkYkkg

¢k^kv Pkkv PkvYkkg WkgSkä Ykkvdk ^kCkv@v bkkPk Uk|Ak@kv TkQkm PkvQkm Pkv ¢XkoPkkQkr

Gvå ¢vK\kv b^kXkk^kÓlìQkm Pkkv Tk^kPkû^kkvYkkg ¢vA XkoPkkQkr Æ^k H

Uk|Ak#kYkkTk Gvä–PkvYkkg ¢vA ¢XkvR Æ^kTkkv H ¢TknXk^k Gvä Tkv Pkv H

Uk@YkkQkr bkYZkCR#krTkTkkv l^kakZk Gvå ¢k^kng bkYk%Zkk ^kCk@ ¢TkgPk Ak]Ykkg

Hv AZkn‘ PkvTkkQkm Ukl@Xk|YkOk H QkZkng Gv Tkv ¢vA Xk^k UkOk DkK>kkv TkQkmå

¢k ¢Uko kr bkYkHOk A@^km Pkv H Xk^kXk|YkOkQkm WkFk^kkTkkv §UkkZk Gvå

Tk^kPkû^kkv A>kkg @cv Gv? Av Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k Pkkv b^kPkgÒk Pkû^kkv

Gvä Tkv PkvYkTkk bkgWkgSkQkm bkkPk Pkû^kkv QkkZk Gvä PkvYkkg Æ^kTkk bkkPkPkû^kkv

Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg @cv Gv Tkv ¢Æ^kTkk bkkPk Pkû^kkv ¢Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg

@cv Gvå UkOk ¢ekkTkmTkv Pkv WkgTkvTkm lXkTTkPkkTkng XkkTk TkQkm ¢vK\kv HkOkv

Av Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k WkgTkv XkvCkkg Qk¥Tkv Ukl@OkYkPkk ckvZk ¢vYk PkvTkv \kkCkv

Gvå ¢ekkTkm lXkTTk ¢BkgM FkwPkTZkPkû^kTkv FkoAmTkvä HM ¢Tkv FkvPkTkTkv ¢vA

YkkTkv Gv ¢Tkv PkvQkm UkZkkrZkWknlüYkkg Pkv Tk^kPkû^kkvTkkv H XkoPkkQkrUkOkv ¢TknXk^k

¢TkklRQkm A@m @õkkv Gv UkOk b^kXkk^k Pk@V ^k]mTkv ¢vAæUk b^kXkk^kTkkv

¢TknXk^k A@Pkkv TkQkmå Ykn$Pkb^kXkk^kTkm Ólì¢v Pkkv ¢kPYkk ¢vAæUk Gv PkvYkkg

Tk^kPkû^kkvTkk XkvR TkQkmä UkOk Wkkõk bkgZkkvCkm ÓlìQkm–^kPkrYkkTkÓlìQkm Hn¢kv

Pkkv Tk^kPkû^kkv XkoPkkQkr RvBkkZk Gvå ¢Tkv Hkv ^kPkrYkkTk UkZkkrZkTkv b^kXkk^kYkkg

¢vAkCk| A@mTkv ^kPkrYkkTkYkkg b^kXkk^kTkv Hn¢kv Pkkv Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gvä Tkv

¢vA\kkv ekkZkA ¢kPYkk H XkoPkkQkrUkOkv ¢TknXk^kYkkg ¢k^kv Gvå PZkkg HkvAv

bkg k@–lTkHr@kæUk Ukl@OkYkTk Pkkv Gv UkOk Pkv UkZkkrZk ¢XkvR¢TknXk^kYkkg

bkYkk¥ Ck¥ Gvå

XkCk^kkTk ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av ¢BkgM ekkZkA^kbPknTkm Ólì¢v Pkkv

¢kPYkkYkkg ¢vAUkOkng H Gv Tkv PkvTkk ¢kêkZkv ¢vAUkOkkTkm H §PUklûk QkkZk

XkkCk–3 ” “ 139

Gvå HkvAv UkZkkrZkYkkg lTkYkr]PkkTkk Uk|Ak@kv UkMv Gv UkOk Pkv UkZkkrZk

¢XkvR¢kPYkkYkkg H ¢vAkCk| QkkZk Gvä YkkKv ¢XkvR¢kPYkkTkkv H ¢TknXk^k

Gvå

¢ekkTkmTkv HM–FkvPkTkTkm ¢vAP^kWknlüQkm ¢TkklRQkm Tk^kPkû^kkv §Uk@

H Ólì Gvä HMTkk bkgCkQkm lXkTTkä ¢vA\kk FkwPkTZkPkû^kTkm PkvTkv BkWk@ TkQkmå

¢ckvä Ykk@kYkkg ¢TkgPk CknOkkv ckv kk GPkkg cng ¢XkvRb^kXkk^km ¢vA ^kbPkn Gngå

ekkZkAb^kæUk Gng—¢k^kkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv Uk@YkkQkrbkYZkCR#krTk Gvå

¢XkvR ¢kPYkkTkk ¢TknXk^kYkkg &cng ekkTk Gng" ¢v^kk CknOkXkvRTkk l^kA\UkTkkv

UkOk ¢^kAk#k TkQkm Pkkv UkGm Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk Pkkv A>kkgQkm ckvZk? cÆ

Tk^kPkû^kkvTkv UkOk Hv Tk YkkTkv PkvTkv ^Zk^kck@SkYkr UkOk ckvZk Tklcå PkvYk H

Uk@Tkk bkgZkkvCkTkm bkYkmUk H¥Tkv Tk^kPkû^kkvTkkv XkoPkkQkrUkOkv ¢TknXk^k A@^kkv

–¢QkkrPk~ ¢vA Æ^kTkv Tk^kPkû^kUkOkv ¢TknXk^k^kkv–Pkv UkOk cÆ bkYZkCR#krTk

TkQkmå bkYZkCR#krTk A¥ @mPkv Gv Pkv c^kv Acv Gv : ¢gPk@Ykkg

FkwPkTZkb^kXkk^kTkm bkYkmUk H¥Tkv ¢TknXk^k A@Pkkg Pkv Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gv

Tkv ¢vA Uk@Yk Ukkl@OkklYkA ekkZkA ¢kPYkk H &XkoPkkQkrUkOkv" ¢TknXk^kkZk Gv;

¢v kkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gvå ¢XkvR b^kXkk^kTkm Uk|SkkTkPkkQkm

¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@Pkkg Pkv ekkZkAYkosPk XkCk^kkTk Pkkv ¢vA H Gvä ¢vAUkOkng

GkvMmTkv Pkv Tk^k Uk|Ak@UkOkv QkZkv\kkv TkQkmå

¢ckvä ¢k^km bk@bk ^kkPk! UkkÒk Qk¥Tkv bkYkHv Pkkv TZkk\k Qk¥ HkZk

Pkv kng Gvå Ukcv\kkg bkPbkYkkCkYkv ¢k ^kkPk AkTkv UkMv UkGm ¢gPk@Ykkg l^kFkk@

A@mTkv lTkOkrZk A@vä Pkkv PkvTkkv ¢TknXk^k QkkZkå %Zkkg YknBZkPkk FkwPkTZk Pk@VTkm

Qk¥ PZkkg ¢XkvR FkwPkTZk H ÓlìYkkg @cv Gvä Tk^k XkvRTkkv l^kA\Uk ¢k^kv

PkvTkm YknBZkPkk QkPkm TkQkmä YkkKv Pkv ¢XkoPkkQkr Gvå cng–Æ^k FkwPkTZk Ukl@UkoOkr

Gng–¢vAæUk Gngä ¢v kk b^kXkk^kTkm ÓlìYkkg ¢vAPkkTkm H YknBZkPkk Gv Tkv

PkvYkkg Tk^kPkû^kkvTkm ¢TkvAPkk CkkwOk Qk¥ HkZk Gvä PkvQkm #knüTkZkYkkg Tk^kPkû^kkv

¢XkoPkkQkr Gvå ¢kPYkkTkk ¢XkvR b^kXkk^kTkm Ólì GkvMmTkv UkZkkrZkYkkg Uk@

bkgCkTkm ¢UkvdkkQkm HkvPkkg Tk^kPkû^kkv XkoPkkQkr Gv UkOk %Zkkg #knüTkZkQkm XkvRTkng


\kdk GoKmTkv ¢XkvR b^kXkk^kTkm YknBZkPkkYkkg ^k»Zkkv PZkkg XkvRæUk Tk^kPkû^kkvTkkv

¢TknXk^k TkQkm YkkKv Pkv ¢XkoPkkQkr Gvä Tkv ¢vA #knü ¢kPYkk H XkoPkkQkrUkOkv

Uk|Ak#kYkkTk Gvå ¢k^kk #knükPYkkTkkv ¢TknXk^k QkPkkg bkYZkCR#krTk Uk|CkK>kngå Pkv

bkYZkCR#krTk UkGm SkYkmrTkv Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk ¢k^kv UkOk PkvTkm #knü ÓlìYkkg

Pkv l^kA\UkkvTkm YknBZkPkk TkQkmä ¢vAkAk@ FkwPkTZkTkm H YknBZkPkk Gv YkkKv Pkv

Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gvå &¢XkoPkkQkr" AcvPkkg Pkv Tk^kPkû^kkvTkk l^kA\Uk ¢XkvR

b^kXkk^kTkm ÓlìYkkg §PUkTTk H QkPkk TkQkmå

Hn¢kv Pkkv Bk@kä ¢kPYkkTkm Av km bk@bk ^kkPk Gv! ¢k Akv¥ Wkck@Tkm

^kkPk TkQkm UkOk ¢gPk@Ykkg UkkvPkkTkk ¢kPYkkTkm H ^kkPk Gvå Xkk¥ä Pkk@v bknBk

Tkv #kkglPk Hkv¥¢v Gv Tkv! Pkkv Pkng A>kkg PkvTkm #kkvSk A@m#k? A>kkgZk

Wkck@Ykkg–Rv kä Ckn<ä #kkïk Av ïkmä \kdYkmä #k@m@ ^kCkv@vYkkg bknBk#kkglPk

#kkvSk^kkQkm Pkv Yk]v PkvYk TkQkmå ^kmPk@kCkm Rv k–Ckn< Pkkv Acv Gv Av cv Xkk¥!

Pkk@v bknBk–#kkglPk Hkv¥Pkk ckvZkä bkYZkCR#krTk Hkv¥Pkng ckvZkä bkPZk Hkv¥Pkng

ckvZkä ¢kPYkbkkdkkPAk@ Hkv¥Pkkv ckvZk Pkkv AkZkYkm lFkRkTkgR b^kXkk^kYkkg H

PkvTkv #kkvSkä ¢gPk@ b^kXkk^kYkkg #kkvSZkv H Pkv Yk]v PkvYk Gvå bkPbkYkkCkYkv

Tk^kPkû^kkvTkv HkOkmTkv ¢gPk@gCkYkkg XkoPkkQkr FkwPkTZkb^kXkk^kTkm bkYkmUk H¥Tkv

¢TknXk^k A@Pkkg bkYZkCR#krTk bknBk–#kkglPk bkPZk Tkv ¢kPYkbkkdkkPAk@ QkkZk Gvå

Tk^kPkû^kYkkg Ukcv\kng Æ^kPkû^k Av kMng? Av lbkü XkCk^kkTkTkk ¢kPYkk

Hv kMngå Hv kMkv lbkü ¢kPYkk Gv Pkv kMkv H R@vATkkv ¢kPYkk Ukl@UkoOkr Gvå

&lbkü bkYkkTk bkRk UkR Ykv@kv"–Ykk<g ¢kPYkb^kæUk bkRkZk lbkü bkYkkTk Gvå

¢k^kkv ¢kPYkk Pkv bkYZkCR#krTkTkkv l^kakZk Gvä ¢QkkrPk~ bkYZkCR#krTk UkkvPkkTkk

¢kPYkkTkv Pkv kkv AWko\kv Gvå bkYZkCR#krTk QkPkkg UkkvPkkTkk lbkü bkYkkTk ¢kPYkkTkng

bkg kvRTk QkkZk Gv–¢TknXk^k QkkZk Gvå bkYZkCR#krTkTkkv l^kakZk ¢vA\kkv ¢kPYkk

Gvä Tk^kPkû^kTkk XkvRkv bkYZkCR#krTkTkkv l^kakZk TkQkmå Tk^kPkû^kkvTkk l^kFkk@ Pkv

Pkkv bkYZkCR#krTk YkkKvTkng Wkk@RkTk Gvå Wkk@RkTk §Uk@Qkm Ykk\kTkng ¢TknYkkTk

QkkZk Av ¢kTkv Av kkv Ykk\k \kv kkv Gv? HvYk Akv¥ VkK>kkvPkoK>kkv Ak]kv AkvQk]kv

\k¥Tkv WkHk@Ykkg HPkkv ckvZk Pkkv ¢TknYkkTk QkkZk Av ¢k YkkOkbk Akg¥ Avbk@

XkkCk–3 ” “ 141

\kv kk TkQkm HPkkv UkOk Akv\kbkk \kv kk HPkkv c#kvå ¢Tkv Akv¥ bkk@m AkFkTkm

Wk@Okm \k¥Tkv WkHk@Ykkg HPkkv ckvZk Pkkv ¢TknYkkTk QkkZk Av ¢k YkkOkbk

Akv\kbkk \kv kk TkQkm HPkkv UkOk Avbk@ ^kCkv@v §ûkYk FkmH \kv kk HkZk Gvå

PkvYk Hv Æ^k AnRv k–AnCkn<¢kvTkv Ukkvakm @õkkv Gv ¢vK\kv HvTkv Wkk@RkTk Pk@mAv

H Ak]k AkvQk]k Hv kk AnRv k–AnCkn< Gvä Pkkv ¢TknYkkTk QkkZk Gv Av Pkv Æ^k

¢kPYkkTkkv SkYkr \kv kk TkQkm TkmA»Zkkv UkOk l^kakZkAakkZk Ukkvak^kk TkmA»Zkkv Gv;

HvTkm Ukkbkv Tk^kPkû^kTkm êkükæUk Wkk@RkTk TkQkm Pkkv ¢vYk bkYkH^kng Av Pkv

Æ^k ¢kPYkkTkm êkükæUkm Avbk@ \kv kk TkmA»Zkkv TkQkm UkOk bkgbkk@Xk|YkOkæUk

Akv\kbkk \kv kk TkmA»Zkkv Gvå Hv Æ^k #knü ¢kPYkkTkm êkükæUkm Ykk\k \kv kk

TkmA»Zkkv ckvZk PkvTkm Ukkbkv bkkFkk Rv k–Ckn<¢v Acv\kk Tk^kPkû^kkvTkm êkük H

Wkk@RkTkæUkv ckvZkå Ukcv\kkg Pkû^kkvTkv AWko\Zkk UkGm PkvTkk XkvRTkng \kdk GkvMmTkv

#knüTkZkTkk ¢^k\kgWkTkQkm ¢XkvR ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@Pkkg SkYkr Uk|CkKv Gvå

UkOk Hv AnPkû^kkvTkv YkkTkv Gv Tkv HvTkv Tk^kPkû^kkvTkng XkkTk TkQkm PkvTkv Pkkv

FkwPkTZkTkkv ¢TknXk^k QkPkkv H TkQkmå #k@m@Tkm l¿ZkkQkm Av #knXk l^kA\UkkvQkm

Hv SkYkr YkTkk^kv Pkv VkKv\k #kOkTkkv AkvQk]kv \k¥Tkv Ykk\k \kv kk TkmA»Zkkv Gvä

Pkv AkvQk]kYkkg bkYZkCR#krTkæUkm Ykk\k Tklc @cvå cÆ Pkkv Æ^k ¢Tkv #k@m@

XkvCkkg Qk¥Tkv Wkkv\k^kk ^kCkv@vTkng AkZkr A@v Gv ¢vYk Hv YkkTkv PkvOkv Pkkv ^Zk^kck<

Tk^kPkû^kkvTkv UkOk HkOZkkg TkQkmä PkvTkv Pkkv ZkQkkQkr UknOZkUk|klUPk UkOk ckvPkm TkQkm;

¢Tkv Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@Ykkg H ¢KAm @cv Pkkv Pkv UkOk YkkÒk UknOZkWkgSkYkkg

¢KAm @cv Gvä PkvTkv SkYkrTkm Uk|klUPk QkPkm TkQkmå Tk^kPkû^kTkv YkkTZkk UkGm

¢XkvR ¢vA FkwPkTZkb^kXkk^kTkm bkYkmUk H¥Tkv ¢TknXk^k A@v PkvTkv ¢Uko^kr SkYkr

Uk|CkKv Gvä Tkv PkvTkv YkkvdkTkk R@^kkHk Bko\kv Gvå

¢c{ Pkkvä Hv Tk^kPkû^kTkm ^Zk^kck@êkük bknSkm ¢k^Zkkv Gv ¢v kk

l#kaZkTkv Uk@YkkQkrbkYZkCR#krTk A@k^k^kk YkkKv êkm ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av—Pkng FkwPkTZk%ZkkvPk ^kbPknb^kXkk^kTkm ¢gPk@Ólì A@; ¢vAæUk FkwPkTZkTkm ÓlìYkkg

Tk^kPkû^kTkk XkgCk–XkvRTkkv l^kA\Uk ©Xkkv QkPkkv TkQkm UkOk ¢vA #knü FkwPkTZk

¢kPYkk H ¢TknXk^kkZk Gv; PkvTkng TkkYk bkYZkCR#krTk Gvä PkvTkng H TkkYk


¢kPYkbkkdkkPAk@ Gv Tkv Pkv H SkYkrTkm Ukcv\km XkolYkAk Gvå

¢XkvRb^kXkk^kTkm ÓlìQkm HkvPkkg Tk^kPkû^kkv RvBkkPkkg TkQkmä UkOk ¢vA

¢kPYkk H #knüUkOkv RvBkkZk Gvä PkvQkm XkoPkkQkrTkZkQkm HkvPkkg Tk^kPkû^kkvYkkg ¢vA

#knü Æ^k H Uk|Ak#kYkkTk Gvä ¢Tkv ¢v H bkYZkCR#krTkTkng SZkvZk Gvå

^Zk^kck@ÓlìYkkg Tk^kPkû^kkv Gv UkOk b^kXkk^kÓlìYkkg Tk^kPkû^kkv TkQkmä

b^kXkk^kÓlìQkm ¢v kkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv H SkYkr Gvä YkkTk^kÆ^kTkYkkg ¢v

H YknYkndknTkng APkr Zk Gvå

j

bknååååååååBkm

¢ckv! ¢kPYkk ¢kTkgRb^kXkk^kQkm Xk@v\kkv Gvä ¢k^kk ¢kPYkkTkm bkkYkv

Hn¢kv Pkkv Rn:Bk Gv H A>kkg? ¢kPYkkTkk ¢kêkZkv SkYkkrPYkk lTk:#kgA bknBkm Gv

Av Xk\kv RvcTkng CkYkv PkvYk Qkk¢kv Av Wk|ôkgM ¢kBkng CkMCkMm Hk^kä PkkvUkOk PkvTkng

Rn:Bk YkTkv TkQkmä Ykk@m #kkglPk–Ykk@kv ¢kTkgR Ykk@k ¢kPYkkTkk H ¢kêkZkv Gvå

cng Ykk@k ¢kTkgR bkYknÜYkkg MnWkAm Ykk@mTkv \kmTk QkZkkv PZkkg Ykk@m #kkglPkYkkg l^kDTk

A@Tkk@ HCkPkYkkg Akv¥ TkQkmå ¢k @mPkv SkYkkrPYkk ¢kPYkkTkk ¢kêkZkv bknBkm Gvå

(–bknBk#kl$PkTkk Uk| kFkTkYkkgQkmå)

XkkCk–3 ” “ 143


ekkZkAb^kXkk^km #knü Æ^kTkkv ¢TknXk^k Pkv H

Tk^kPkû^kTkk ekkTkTkng Uk|ZkkvHTk Gvä

¢Tkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gv¢Tkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gv¢Tkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gv¢Tkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gv¢Tkv Pkv H bkYZkCR#krTk Gv

Hv Æ^k lTk^kplûk \k¥Tkv lHekkbknXkk^kv bkPbkYkkCkYkv ZkQkkQkr

^kkPkTkng êk^kOk UkOk Tk A@v Pkv Æ^k ¢gPk@Ykkg Skk@Okk A@mTkv

Pkû^kTkkv lTkOkrZk A>kkgQkm A@v? ¢Tkv Pkû^klTkOkrZk l^kTkk lTk:bkgRvc

Qk¥Tkv ¢kPYk^kmZkr ¢gPk@ ¢TknXk^kYkkg A>kkgQkm ^k]v? YkkKv

YknYkndkn¢v lHekkbkn Xkk^kv bkPbkYkkCkYkv ^kw@kCZkUkl@OklPkUko krA

Pkû^klTkOkrZk A@mTkv ¢TknXk^kTkkv Uk|ZkPTk A@^kkv Hkv¥¢vå

Æ^kkv SkYkr A@^kk YkkgCkv Gv; UkOk ¢kPYkkTkkv SkYkr AvYk QkkZk ¢v ^kkPk

¢TkgPkAk]Qkm ZkQkkQkrUkOkv bkYkH^kkYkkg ¢k^km TkQkmå Hkv ¢vA bkvAgM UkOk

¢kPYkkTkm bkYkHOk A@v Pkkv ¢k Ukl@Xk|YkOk ckvZk Tklcå Ukl@Xk|YkOkTkk Uk|Wk]

Ak@OkæUk ¢kPYkXk|kglPk Gv; Pkv ¢kPYkXk|kglPk GvR^kkTkkv Bk@kv §UkkZk #kng Gv Pkv

Æ^kv ARm HkOZkng TkQkmå ¢kPYkXk|kglPkTkv lYkQZkkP^k Acv kkZk Gvä Pkv lYkQZkkP^k

AvYk K]v ¢vK\kv Av bkYZkA~P^k AvYk QkkZk Pkv ^kkPk ARm HkOkm TkQkm; ¢@v!

bkYklAPk ¢kPYkekbkgPkkvTkm §UkkbkTkk UkOk bkkFkk Xkk^kv ARm A@m TkQkmå

Tk^kPkû^kkvTkv bkYZkA~ ¢gPk@XkkTkQkm HkOkPkkg ¢kPYkXk|kglPk K]mTkv bkYZkCR#krTk

QkkZk Gv ¢Tkv Æ^kTkv SkYkrTkm #kæ¢kPk QkkZk Gv—¢vYk ¢c{ êkm ¢kFkkZkrRv k

WkPkk^kv Gvå

¢kPYkkTkm R@Ak@ A@mTkv SkYkrTkm ¢k l^klSk ¢TkgPk Ak]Qkm HkOkm TkQkmä

PkvQkm ¢Dk@m \kkCkvä PkkvUkOk ¢kPYkkTkk lcPk YkkKv SZkkTk @kBkmTkv bkYkH^kng

Hkv¥¢v; AvYk Av ¢k lbk^kkZk WkmÆ Pkkv lcPkTkm @mPk Gv Tklcå <lFkQkm

� �


bkYkH^kk YkkgCkv Pkkv ¢k @mPk bkcv\km Gvå ¢kPYkkYkkg lÒkAk]b^kXkk^k ¢Tkv

^kPkrYkkTk ¢^kbQkk ¢vYk Wkv UkMBkkg Gvä lÒkAk] b^kXkk^k ¢vAæUk Gv Tkv

¢^kbQkkYkkg ¢TkvA Uk|Ak@ Gvå PkvYkkg lÒkAk]m ¢vAæUk b^kXkk^kTkm Ólì GkvMmTkv

Wkkõk bQko]ÓlìQkm HkvPkkg Tk^kPkû^kkvTkk l^kA\Uk l^kÛYkkTk Gvä &cng Æ^k Gngä

#k@m@klR ¢Æ^k Gvä RZkklR UknOZk Gvä zcbkklR UkkUk Gvä UknOZk–UkkUk WkgTkv

¢kuk^k Gvä bkYZkA~P^kklR ^kMv Pkv ¢kuk^k @kvAkZk Pkv bkg k@ Gvä AYkr Bk@v Pkv

lTkHr@k Gvä lYkQZkkP^kklR Pkv Xkk^kWkgSkTk Gv ¢Tkv UkoOkr #knüPkk QkPkkg AYkkvrTkkv

PkÖTk Tkk#k Pkv Ykkvdk Gv"—¢vYk Tk^kPkû^kTkkv @kCklYklêkPk l^kFkk@Qkm lTkOkrZk

A@Pkkg Pkv Tk^kPkû^kkv XkoPkkQkr Gvå UkOk ¢vAæUk ekkZkA ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@^kk

YkkKv Pkkv ¢k l^kA\UkæUk Tk^kv Pkû^kkv GkvM^kk Hv kk Gvå ¢vA\kk Tk^kPkû^kkvTkm

@kCklYklêkPk êkük Pkv UkOk cÆ bkYZkA~P^k TkQkmå

Uk|èTk :—¢k Tk^kPkû^kkvYkkg ekvZkä cvZk Tkv §UkkRvZk A>kk A>kk Pkû^k

Gv?

§ûk@ :—HkOk^kk Hv^kng Pkkv WkSkng Zk Gv ¢vK\kv Tk^kv Pkû^kkv ekvZk Gvå

¢c{ Tk^kv Pkû^kkv l^kA\UkæUk \kmSkk Gv PkvQkm Pkv Tk^kv Pkû^kkv cvZk Gvä Tk^kPkû^kTkk

l^kA\Uk@lcPk ¢vA #knü ¢kPYkk H §UkkRvZk Gvå UkZkkrZk ¢Ukvdkk¢v AQkTk ckvZk

PZkkg UknOZk–UkkUk–¢kuk^k–WkgSkTkv cvZk ¢Tkv bkg^k@–lTkHr@k–YkkvdkTkv §UkkRvZk

Acv kkZk Gv; UkOk Ü^ZkÓlìYkkg Pkkv Tk^kv Pkû^kkv cvZk Gvä—Ü^ZkÓlìYkkg

Tk^kPkû^kTkk XkvR TkQkmä ¢vA\kkv #knü ¢kPYkk H Gvå #knü ¢kPYkk H XkoPkkQkr

Gvä PkvTkk H ¢kêkZkv bkYZkCR#krTkklR QkkZk Gvä Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gvä PkvTkk

¢kêkZkv bkYZkCR#krTkklR QkPkk TkQkm UkOk @kCk H QkkZk Gvä YkkKv ¢c{

Tk^kPkû^kTkv cvZk Acv kkYkkg ¢k^Zkk Gvå Tk^kPkû^kTkkv @kCklYklêkPk ¢TknXk^k Pkv

¢kPYkSkYkr TkQkm; ¢gPkYknrBkb^kXkk^kYkkg ^k]Pkkg Ukl@UkoOkr ¢vA ¢kPYkk H

Uk|PkmPkYkkg ¢k^kv Tkv ¢kPYkXkgCk Tk QkkZk Pkv H bkYZkCR#krTk SkYkr Gvå

Tk^kPkû^kkvTkv HvYk Gv PkvYk YkkTkvä &lbkü bkYkkTk Ykk@kv b^kXkk^k Gv"–¢vYk YkkTkv Pkkv l^kA\UkQkm Æ^kPkû^kTkv YkkTZkng Acv kkZk; #k@m@Tkng AkYk #k@m@Qkm

QkkZkä ¢kPYkk PkvTkv Tk A@v ¢vYk YkkTkv Pkkv @kCklYklêkPk l^kA\UkQkm ¢Æ^kTkv

XkkCk–3 ” “ 145

YkkTZkng Acv kkZk; UknOZk dklOkA l^kAk@ Gvä Pkv SkYkr TkQkmä Æ^kTkkv SkYkr Æ^kTkk

¢kêkZkv QkkZkä ¢Æ^kTkm l¿ZkkQkm Æ^kTkkv SkYkr Tk QkkZkä—¢v kk Uk|Ak@v Æ^k

–¢Æ^kTkm lXkTTkPkk HkOkmTkv Tk^kv Pkû^kkvTkv Wk@kWk@ HkOk^kk Pkv Pkkv cÆ

R#krTk#knlü QkZkk Ukcv\kkgTkm XkolYkAk Gvå UkOk ¢k Tk^kPkû^kTkk l^kA\UklYklêkPk

l^kFkk@kv ¢XkoPkkQkr Gvå bkkSkATkv Pkv l^kA\Uk ¢k^kv UkOk PkvTkv PkvTkm YknBZkPkk

TkQkmä YknBZkPkk Pkkv #knüFkwPkTZkTkm H Gvä PkvTkk H ¢kSkk@v bkkSkAR#kk Gvå

¢TkgPk CknOkTkkv zUkM Hv ¢kPYkk Gv PkvTkm ÓlìYkkg Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkkvTkkv

¢Xkk^k Gvä ¢vK\kv SkYkkrPYkkTkm ÓlìYkkg ¢vAæUk FkwPkTZkPkû^kTkm H ¢lbPk Gvä

¢k^km Ólì Pkv H R#krTkl^k#knlü Gv Tkv Pkv H Uk|QkYk SkYkr Gvå

Ukcv\kkg Pkkv Wkkõk bQko]ÓlìQkm HkvPkkg Tk^kPkû^kkv XkoPkkQkr Aõkk ¢Tkv

¢gPk@Tkk b^kXkk^kTkm bkYkmUk H¥Tkv #knü Æ^kTkkv ¢TknXk^k A@Pkkg Pkv

Tk^kPkû^kkvTkv ¢XkoPkkQkr Aõkk; ¢v kkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv R#krTkl^k#knlü Gvå c^kv

¢v ^kkPk WkmÆ #kw\kmQkm Acv Gvå

&&¢v km @mPkv ¢gPk@~ÓlìQkm Hkv¥¢v Pkkv :—ekkZkAXkk^k Æ^k Gv ¢Tkv

Æ^kTkk l^kAk@Tkkv cvPkn ¢Æ^k Gvå ^k]m UknOZkä UkkUkä ¢kuk^kä bkg k@ä

lTkHr@kä WkgSk ¢Tkv Ykkvdk—¢v HvYkTkkg \kdkOk Gv ¢v kk Pkkv Av k] Æ^kTkk

l^kAk@kv Gv ¢Tkv UknOZkä UkkUkä ¢kuk^kä bkg k@ä lTkHr@kä WkgSk ¢Tkv Ykkvdk—¢v l^kAk@cvPkn¢kv Av k] ¢Æ^k Gvå ¢k^kk ¢k Tk^kPkû^kkvä Æ^kÜ^ZkTkk

b^kXkk^kTkv GkvMmTkvä UkkvPkv ¢Tkv Uk@ HvYkTkkg Ak@Ok Gv ¢v kk ¢vA Ü^ZkTkk

UkZkkrZkkvUkOkv ¢TknXk^k A@^kkYkkg ¢k^kPkkg XkoPkkQkr Gv ¢Tkv bk^krAk]v ¢bBkl\kPk

¢vA Æ^kÜ^ZkTkk b^kXkk^kTkm bkYkmUk H¥Tkv ¢TknXk^k A@^kkYkkg ¢k^kPkkg Pkv¢kv

¢XkoPkkQkr Gv–¢bkPZkkQkr Gvå PkvQkm ¢k Tk^kv Pkû^kkvYkkg XkoPkkQkrTkZkQkm ¢vA Æ^k

H Uk|Ak#kYkkTk Gvå"" Ukcv\kkg ¢ekkTkmTkk Tk^kPkû^kTkm ^kkPk cPkm PkvYkkg Æ^k ¢Tkv

UknR~Ck\kTkk bkgZkkvCkQkm Hkv kkTkng AQkTk cPkng; ¢c{ ekkTkmTkk Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkTkm

^kkPk Gvä PkvYkkg Æ^k ¢Tkv ¢Æ^k ¢v WkgTkv b^kPkgÒk Ü^Zkkv Gv PkQkk Æ^k ¢Tkv

¢Æ^k WkgTkvYkkg HnRkg HnRkg bkkPk Pkû^kkv Gv—Pkv ^kkPk \kmSkm Gvå

¢gPk@~b^kXkk^kTkm ÓlìQkm Hkv¥¢v Pkkv ¢vA ekkZkAXkk^k H XkoPkkQkr Gv Tkv


Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gvå ¢k bkYk%Zkk ^kCk@ Wkck@Tkk Xkk^kkv Pkkv WkSkk @OkYkkg

UkkvA Hv kkg Gvä PkvTkkQkm Æ^kTkv zAlFkPk~ SkYkr QkPkkv TkQkmä Wkck@Tkk Xkk^kkv Æ^kTkv

zAlFkPk~ #k@OkæUk QkPkk TkQkmå

¢XkvRæUk ekkZkA ¢kPYkk Pkv ¢gPk@~Pkû^k Gv; PkvTkv ¢gPk@Ykkg Tk HkvPkkg

^kPkrYkkTk Uko@Pkm dklOkA ck\kPkTkkv H l^kFkk@ A@^kkv PkvTkv WkkõkÓlì Acv kkYkkg

¢k^kv Gvå HvYk ¢kBkk cm@kTkk ¢gPk@ bkû^kTkv Hkv kng Pkv ¢gPk@Ólì Gv Tkv PkvTkk

dklOkA MkDkTkv HkvZkk A@^kkv Pkv WkkõkÓlì Gvä PkvYk ¢kPYkkYkkg lÒkAk]m ekkZkA

¢gPk@~b^kXkk^k Hkv kkv Pkv ¢gPk@~Ólì Gv Tkv dklOkA l^kAk@m Uk|CkK UkZkkrZkTkv H

\kdkYkkg \k¥Tkv PkvTkk l^kFkk@Ykkg @kvAk^kng Pkv WkkõkÓlì Gvå Pkv WkkõkÓlìYkkg

XkvRæUk Tk^kPkû^kkv XkoPkkQkr Gvä UkOk ¢gPk@b^kXkk^kTkm ÓlìYkkg Pkv Tk^kPkû^kkv

¢XkoPkkQkr Gv Tkv ¢vA ekkZkA XkCk^kkTk H XkoPkkQkr Gvå Æ^k ¢Tkv ¢Æ^kTkk

bkgWkgSkQkm l^kFkk@Pkkg Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk §Lv Gvä Pkv UkZkkrZkYkkg Gv Bk@kä UkOk

¢XkvR FkwPkTZkb^kXkk^kYkkg N]mTkv ¢TknXk^k A@Pkkg Pkv WkSkk ¢XkoPkkQkr Gvä

¢vA\kk FkwPkTZkTkv \kdkYkkg \k¥Tkv ¢TknXk^k A@Pkkg Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv §LPkk

TkQkmå ¢k^kkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv H bkYZkCR#krTkTkkv YkkCkr Gvå UkOk Pkv Ukcv\kkg

l^kA\UkR#kkYkkg Tk^kPkû^kTkv Wk@kWk@ HkOk^kk Hkv¥¢vå Pkv HkOk^kkYkkg YknYkndknTkv

l^kA\UkTkm YknBZkPkk TkQkm UkOk ¢kPYkkTkkv lTkOkrZk A@^kkTkk \kdkTkm YknBZkPkk Gvå

cÆ Pkkv Hv Æ^k lTk^kplûk \k¥Tkv lHekkbknXkk^kv bkPbkYkkCkYkv ZkQkkQkr

^kkPkTkng êk^kOk UkOk Tk A@v Pkv Æ^k Pkû^kTkm Skk@Okk A@mTkv ¢gPk@Ykkg lTkOkrZk

A>kkgQkm A@v? ¢Tkv Pkû^kTkk lTkOkrZk l^kTkk lTk:bkgRvc Qk¥Tkv ¢gPk@Ykkg ¢TknXk^k

A¥ @mPkv A@v? ¢v kk ¢TknXk^k ^kCk@ SkYkr QkkZk Tklc Tkv bkgbkk@Xk|YkOk K]v

Tklcå YkkKv cv Xkk¥! ^kw@kCZkUkl@OklPkQkm bkPbkYkkCkYkv Pkû^klTkOkrZkUko krA

¢gPk@Ykkg ¢kPYk¢TknXk^kTkkv §ÛYk A@!

bkYZkCR#krTkTkk l^kakZkYkkg Pkkv FkwPkTZkTkm ¢vAPkk H Gvä PkvYkkg Tk^kPkû^kTkk

XkgCk–XkvR TkQkmå Ukcv\kkg WkkõkÓlìQkm Tk^kPkû^kkv WkPkk^kmTkv ¢gPk@Ykkg \k¥

CkZkkå c^kv ¢gPk@~ÓlìQkm ^kkPk §UkkMv Gvå ¢gPk@ÓlìQkm HkvPkkg ¢kPYkk Pkkv #knü

ekkZkA FkwPkTZk Gvä ¢Tkv PkvTkm ¢^kbQkkYkkg Hv dklOkA Æ^k–¢Æ^kklR Pkû^kTkk

XkkCk–3 ” “ 147

l^kA\Uk Gv Pkv l^kAk@ Gv; ekkZkA FkwPkTZkb^kXkk^k UkkvPkv Pkv l^kAk@Tkkv cvPkn TkQkm

UkOk Pkv l^kAk@Tkkv cvPkn ¢Æ^k Gvå UkZkkrZkYkkg ekkZkAUkOkng GoKmTkv Hv l^kAk@

QkkZk Pkv Æ^kTkk l^kAk@ Gv Tkv PkvTkng lTklYkûk ¢Æ^k Gvå Æ^kYkkg UkkvPkkTkm

¢^kbQkkTkm ZkkvCZkPkkQkm UknOZk–UkkUk ^kCkv@v bkkPk Pkû^kkv QkkZk Gv Tkv PkvYkkg

lTklYkûkæUk ¢Æ^k Gv Pkv ¢Æ^kTkm ¢^kbQkkYkkg UkOk UknOZk–UkkUk ^kCkv@v bkkPk

Uk|Ak@kv UkMv Gv; Pkv WkgTkv (Æ^k ¢Tkv ¢Æ^kTkm ¢^kbQkk¢kv) lXkTTk Gvå

¢vA\kk ekkZkAYkkg bkkPk Pkû^kkv TkQkm PkvQkm ¢v b^kXkk^kTkk \kdkv bkkPk Pkû^kTkk

l^kA\Uk QkPkk TkQkmä UkOk b^kXkk^kTkng \kdk GkvMmTkv UkZkkrZkTkk \kdkv XkvRTkk

l^kA\Ukkv QkkZk Gvä PkvTkng lTklYkûk ¢Æ^k Gvä Æ^kÜ^Zk Akg¥ PkvTkng lTklYkûk TkQkmå

Hn¢kvä ¢kYkkg ¢kPYkkTkm ¢kv]BkkOk A@^kkTkng Acv kkZk Gv Pkv H SkYkrTkm

@mPk Gvå HwTkSkYkrTkk Bk@k UkZknrakOk ¢kHQkm #kæ QkkZk Gvå ¢kHQkm (XkkR@^kk

bknR UkkgFkYkQkm) Rbk\kdkOkSkYkrTkk lR^kbkkv #kæ QkkZk Gvä PkvYkkg ¢kHv Ukcv\kkv

§ûkYkdkYkkSkYkrTkkv lR^kbk Gvå ¢TkklRTkk bkTkkPkTk HwTkYkkCkrTkv l^kakv ¢kHv

SkYkrTkk YkgCk] lR^kbkkv #kæ QkkZk Gvå UkOk Bk@vBk@ UkkvPkkTkk ¢kPYkkYkkg SkYkrTkm

#kæ¢kPk A>kk@v QkkZk? Av Hv kkv ¢kPYkb^kXkk^k bk^krekXkCk^kkTkv Aõkkv Gv Pkv kkv

UkkvPkkTkkv ¢kPYkb^kXkk^k ¢kv]Bkv Pkkv UkkvPkkYkkg SkYkrTkm #kæ¢kPk QkkZkå ¢k

Uk|QkYk bkYZkCR#krTkSkYkrTkm ^kkPk Fkk\kv Gvä ¢kPYkkTkk b^kXkk^kTkv ¢kv]Bk^kkTkm

^kkPk Fkk\kv Gvå

¢kPYkkTkm bkYkHOk A@^kkYkkg ¢gPk@Tkm SkYkrl¿Zkk ¢k^kv Gvå HMTkm

l¿Zkk Ykk@kQkm QkkZk Tkv #k@m@Tkm l¿ZkkQkm SkYkr QkkZk–¢vYk YkkTk^kng Pkv Pkkv

¢ekkTkTkm l¿Zkk Gvä Pkv l¿ZkkQkm bkgbkk@Xk|YkOk QkkZk Gvå ¢kPYkkYkkg

bkYZkCR#krTkklR lTkYkr] Xkk^k Uk|CkKv Pkv H ¢kPYkkTkm SkYkrl¿Zkk Gvä Tkv PkvTkkQkm

H YkkvdkR#kk Uk|CkKv Gvå ¢v km SkYkrl¿ZkkTkm ¢k ^kkPk Fkk\kv Gvå ¢kPYkk Pkkv

ekkZkA FkwPkTZk%ZkkvPk Gvä ¢kTkgRAgR lTks^kAk@mYkosPk Gvä ¢v kkv Hv ekkZkAXkk^k

Pkv H Æ^k Gv; PkvTkkYkkg Tk^kPkû^kTkk XkvR TkQkmå UkOk PkvTkm ¢^kbQkkYkkg

¢Æ^kFkmHTkk \kdkv bkkPk XkgCk UkMv Gv PkvTkng lTklYkûk ¢Æ^k Gvå ¢kPYkk

ekkZkA FkwPkTZk Gv Pkv Pkkv #knü Æ^k Gv; %Zkk@v Pkv ekkZkA FkwPkTZkb^kXkk^kTkkv


¢TknXk^k Tk @cv PZkk@v PkvTkm ¢^kbQkkYkkg ¢Æ^kTkk lTklYkûkv bkkPk XkgCk UkMv

Gvå Tkv lTklYkûkæUk ¢Æ^kYkkg UkOk bkkPk XkgCk UkMv Gvå ¢c{ Æ^k ¢Tkv

¢Æ^kTkv HnRk @kBkmTkv Pkv WkgTkvYkkg bkkPk bkkPk XkgCk WkPkk^kv Gvå ¢vA Pk@V

#knü Æ^k HnRkv @kBZkkvä bkkYkv ¢Æ^k lbkü AZkn‘; Æ^kTkv b^kXkk^kQkm ekkZkA

lbkü AZkkvr Tkv ¢Æ^kTkv l^kAk@Tkk cvPkn Pk@mAv HOkk^Zkngå ¢vA\kk Æ^kb^kXkk^kTkk

\kdkv ^kmPk@kCkXkk^kTkm §PUklûk QkkZk Gv Tkv bkkPk Pkû^kTkk \kdkv Pkkv @kCkæUk

l^kA\UkTkm §PUklûk QkkZk Gvå

ekkZkAb^kXkk^kTkm Ólì FknAmTkv bkkPk Pkû^kTkk XkvR UkMv Pkv Pkkv WkSkk

Av k] Æ^kTkk H l^kAk@kv Gvå YkkvdkPkû^kTkv UkOk ¢c{ Æ^kTkkv l^kAk@ Aõkkvä

AvYk Av ¢c{ bkkPkv Pkû^kkv l^kA\UkæUk \kmSkk Gvå UknOZkä UkkUkä ¢kuk^kä bkg k@ä

lTkHr@kä WkgSk ¢Tkv Ykkvdk ¢v kk bkkPkv Pkû^kkvTkk l^kA\Uk #knü Æ^kTkk \kdkv

§PUkTTk QkPkk TkQkm UkOk lTklYkûkAYkrTkk \kdkv §PUkTTk QkkZk Gvä PkvQkm Pkv bkkPkv

Pkû^kkvTkv ¢c{ l^kAk@ Aõkk Gvå Pkv bkkPk Pkû^kTkk \kdkv ¢vAæUk FkwPkTZk¢kPYkk

ÓlìYkkg Av ¢TknXk^kYkkg ¢k^kPkkv TkQkmå ¢Tkv ¢vAkAk@ ekkZkAb^kXkk^kTkm

ÓlìYkkg Tkv ¢TknXk^kYkkg bkkPk Pkû^kTkk XkgCkXkvRTkk l^kA\Ukkv §PUkTTk QkPkk TkQkmå

HkvAv bkg k@ä lTkHr@k Tkv Ykkvdk Pkkv ¢kPYkkTkm lTkYkr] UkZkkrZkkv Gv UkOk

¢c{ Pkv Pkû^kbkgWkgSkm l^kA\UkTkv H bkg k@ä lTkHr@kä YkkvdkPkû^k CkOkmTkv PkvTkv

l^kAk@ Aõkkv Gvå ¢kPYkkYkkg lTkYkr] UkZkkrZk Uk|CkKm ckvZk Pkv UkZkkrZkTkk \kdkv

UkOk @kCkTkm §PUklûk QkkZk Gv Tkv Pkv @kCkYkkg ¢Æ^k lTklYkûk Gvå bkg k@ä

lTkHr@k Tkv Ykkvdk Pkv ¢kPYkkTkm lTkYkr] UkZkkrZk Gv UkOk Pkv ÒkOk UkZkkrZkTkkv XkvR

UkkMmTkv PkvTkkv ¢kêkZk A@^kk HPkkg l^kAk@Tkm H §PUklûk QkkZk Gvä PkvTkk

XkvRl^kA\UkYkkg FkwPkTZkTkm #kkglPk §PUkTTk QkPkm TkQkmä YkkKv Pkv Pkû^kkvTkv UkOk

l^kAk@ Aõkkg Gvä ¢vK\kv PkvTkk XkvRTkkv ¢kêkZk GkvMmTkv XkoPkkQkræUk ¢XkvR

b^kXkk^kTkkv ¢kêkZk A@^kkv–¢v^kkv §Öv#k Gvå

HvTkv #knü Ü^ZkTkk ¢kêkZkv bkg k@R#kk §PUkTTk Qk¥ Gv PkvTkm Ólì Pkv

bkg k@UkZkkrZk §Uk@ TkQkm ckvPkmä UkOk ¢gPk@Tkk ¢XkvRb^kXkk^k §Uk@ PkvTkm Ólì

ckvZk Gvå Pkv ¢XkvRb^kXkk^kTkm ÓlìQkm H bkg k@–lTkHr@k Uk|CkKv Gvä Pkv

XkkCk–3 ” “ 149

¢XkvRTkk ¢kêkZkv H bkg^k@–lTkHr@k KAv Gv Tkv Pkv ¢XkvRTkk ¢kêkZkv H

bkg k@–lTkHr@k ^kSkv Gvå ¢XkvRb^kXkk^kTkk ¢kêkZkv H YkkvdkYkkCkr Gvå bkg k@

–lTkHr@kæUk UkZkkrZkTkk \kdkv Pkv bkg k@–lTkHr@k Uk|CkKPkk TkQkmä KAPkk TkQkm Tkv

^kSkPkk TkQkmä UkOk Pkv UkZkkrZkTkk \kdkv Pkkv @kCkTkm §PUklûk QkkZk Gv; YkkKv

¢vAæUk FkwPkTZkb^kXkk^kTkm Ólì ¢Tkv ¢TknXk^k lbk^kkZk bkkPk Pkû^kTkk l^kFkk@kv

A@^kk Pkv l^kAk@ Gvå UknOZk–UkkUk ^kCkv@v bkkPk Pkû^kkv ¢vA\kk Æ^kTkm

¢^kbQkkYkkg QkkZk Gv Tkv PkvTkk cvPknXkoPk bkkPk Pkû^kkv ¢vA\kk ¢Æ^kTkm

¢^kbQkkYkkg QkkZk Gvå—¢v Uk|YkkOkv Æ^k–¢Æ^kTkng b^kPkgÒk Ukl@OkYkTk Gvå

¢k^kk Æ^kklR Pkû^kkvTkkv BZkk\k ekkTkYkkg Tk ¢k^kv PkvTkv lTkYkr]

FkwPkTZkb^kXkk^kTkm Ólì QkPkm TkQkmå bkkPk Pkû^kkvYkkg ¢kPYkkTkm UkZkkrZk Tkv

¢Æ^kTkm UkZkkrZk lXkTTk lXkTTk Gvå ¢BkgMb^kXkk^kTkk ¢TknXk^kQkm bkYZkCR#krTk

Uk|CkK>kk UkGm UkOk SkYkmrTkv Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@ ¢k^kv Gvä UkOk Pkv l^kA\Uk

¢vAP^kWknlüUko^krA ¢k^kPkk TkQkm ¢vK\kv Uk@YkkQkvr Pkkv Pkv ekkTkTkng ekvZk Qk¥ HkZk

Gvå SkYkmrTkv l^kA\UkTkng Tkv ekkTkTkng lXkTTkUkOkng H ^kPkvr Gvå

êkvlOkA@kHk ¢PZkk@v Tk@AYkkg Gv Tkv ¢k^kPkm Fkkv kmbkmYkkg Ukcv\kk

PkmQk‘A@ Qk^kkTkk Gv; PkvYkTkv ¢TkvA @kOkm¢kv ¢Tkv @kHUkkKTkkv bkgZkkvCk ckv kk

GPkkg ¢gPk@Ykkg ¢k^kk ekkZkA FkwPkTZkPkû^kTkng XkkTk cPkngä ¢lbQk@PkkQkm @kCk

–ÿvak Qk^kk GPkkg Pkv dkOkv UkOk FkwPkTZkekkZkAYkkg H ¢vAPkkTkm Ólì cPkm PkvQkm

dkOkv dkOkv SkYkr QkPkkv cPkkvå Xk@Pk Fk¿^kPkmrTkv G BkgMTkk @kHYkkg ¢k^kng XkkTk

cPkngå PkmQk‘A@ XkCk^kkTk YkkPkkTkk UkvKYkkg ckvZk Av TkkTkk Wkk]A ckvZk PZkk@v

UkOk PkvYkTkv ¢v^kng H FkwPkTZkXkkTk ckvZk Gvä bkkwSkYkrb^kCkrTkkg £TÜ–£TÜkOkm

–#k/vTÜ Tkv #kFkm £TÜkOkm—PkvYkTkv UkOk ¢k^kng XkkTk ckvZk Gvä Pkv¢kv

¢vAk^kPkk@m Gvå PkmQk‘A@ XkCk^kkTkTkm bkXkkYkkg zbkcä ^kkDkä bkUkr ^kCkv@v ¢TkvA

lPkZk‘Fkkv ¢k^kng XkkTk UkkYkv Gvå Tk@AYkkg Zk ¢bkgBZk Æ^kkv ¢v^kng XkkTk UkkYkv

Gvä ¢kL ^kakrTkng Wkk]A UkOk ¢k^kng XkkTk UkkYkv Gvå—¢v WkSkk XkvR Pkkv Wkkõk

#k@m@Tkk Gvä ¢gR@ ¢kPYkk Pkkv WkSkkTkkv bk@Bkkv lFkRkTkgRmXkCk^kkTk Gvå PkvTkng

XkkTk A@mTkv Hv HkCkv PkvTkv ¢v^kng XkkTk QkkZk Gvå


¢k^kkv FkwPkTZkYkosPk ¢kPYkb^kXkk^k bkYk%Zkk ^kCk@ #kkïkkvTkng XkOkPk@ Pkv

UkOk YkkÒk UknOZkWkgSkTkng Ak@Ok Gvå HvTkv ¢kPYkkTkng \kdk TkQkm Pkv CkYkv PkvK\kk

#kkïkkv XkOkv UkOk PkvTkv #kkïkTkng Pkv WkSkng XkOkPk@ YkkÒk YkTkTkk WkkvHkæUk Gvä

¢gPk@Ykkg FkwPkTZk¢kTkgRTkm bknCkgSk PkvTkv ¢k^kPkm TkQkmä–¢kPYkkTkm #kkglPkTkkv

¢TknXk^k PkvTkv QkPkkv TkQkmå lPkZk‘Fk ^kCkv@v Æ^kkvTkv #kkïkTkng XkOkPk@ Tk ckv kk

GPkkg PkmQk‘A@ XkCk^kkTk ^kCkv@vTkm ^kkOkm bkkgXk]mTkv ¢gPk@Ykkg ZkQkkQkr Xkk^kkvTkng

XkkbkTk QkPkkg ¢kPYkkTkk ¢kTkgRTkkv ¢TknXk^k Uk|CkK A@v Gvå–Pkkv Pkv 11

¢gCkTkk XkOkv\kk lWkTk¢TknXk^km A@Pkkg DkOkkv ªFkkv Gvä Uk|#kgbkTkmZk Gvå

lÒk\kkvATkkQk PkmQk‘A@Rv kv R@vA ^kbPknTkv b^kPkgÒk Hkv¥Tkv Tk^kPkû^kTkng b^kæUk

HOkk^Zkng Gvå Pkv Tk^kv Pkû^kkvTkv ¢kv]BkmTkvä Tk^kTkk XkvRTkk l^kA\Uk@lcPk ¢vA\kk

ekkZkAXkk^kTkkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv SkYkr Gvå

¢c{ä Æ^kTkm UkZkkrZkYkkg bkkPk Pkû^kTkk Hv XkvR UkMv PkvYkkg ¢Æ^k

lTklYkûk Gv–¢vYk ^kkPk \kmSkm Gvä UkOk ¢Æ^kYkkg bkkPk XkvR UkMv PkvYkkg Æ^k

lTklYkûk Gv–¢v ^kkPk \kmSkm TkQkmä AvYk Av ¢vA Pkkv PkvYkkg Æ^kTkm ¢lSkAPkk

WkPkk^k^km Gv; Tkv WkmHng–Æ^kTkv bkkPk Pkû^kTkk XkvRTkng \kdk GkvMk^kmTkv

b^kXkk^kTkm ¢vAPkk A@k^k^km Gvä ¢Æ^kYkkg Akg¥ bkkPk XkvR GkvMk^kmTkv ¢vAPkk

A@k^k^kkTkng Uk|ZkkvHTk TkQkmå Æ^kTkk Ü^Zkä UkZkkrZk WkgTkvTkm ¢kv]BkkOk A@mTkvä

UkZkkrZkXkvRTkng \kdk GkvMm ¢XkvR b^kXkk^kYkkg ^k]^kng Pkv Uk|ZkkvHTk Gvå ¢c{ UkkvPkv

XkvRTkng \kdk GkvMm b^kXkk^kYkkg ¢vAkCk| QkPkkg ¢Æ^k lTklYkûkTkng \kdk GoKm HkZk

Gvå Tkv Pkv ^kBkPkv ¢Æ^kYkkg b^kZkYkv k ¢kuk^kWkgSkTkk lTklYkûkæUk Ukl@OkYkTk

GoKmTkv bkg k@–lTkHr@k–YkkvdkTkk lTklYkûkæUk Ukl@OkYkTk QkkZk Gvå

HvYk UkkOkmTkk ¢vA Uk| kkcYkkg ^kFFkv bkkPk Tkk]k^kk]kv Ukn\k ¢k^kPkkg

UkkOkmYkkg bkkPk XkgCk UkMm HkZk Gvä PkvYkkg Pkv Ukn\k lTklYkûk Gvä PkvYk FkwPkTZkYkosPk

¢kPYkkTkkv ekkZkAUk| kkc ¢TkklR¢TkgPk ¢vAæUk Gvä PkvTkm dklOkA ¢^kbQkkYkkg

¢Æ^kTkk lTklYkûkv bkkPk Uk|Ak@kv UkMv Gvä Pkv bkkPk Uk|Ak@kvTkv \kdkYkkg \k¥Tkv

¢TknXk^k A@Pkkg ¢vAæUk FkwPkTZk ekkZkA ¢kPYkk ¢TknXk^kYkkg ¢k^kPkkv TkQkmå

¢ckä ¢k ¢gPk@Tkk ¢TknXk^kTkkv ¢Uko kr l^kakZk! Wkck@Tkkv WknlüTkkv §DkkM

XkkCk–3 ” “ 151

DkOkkv ckvZk Pkv ¢kYkkg AkYk ¢k^kv PkvYk TkQkmä UkOk FkwPkTZkTkm <lFkQkm ekkTkTkv

¢gPk@Ykkg ^kk]^kkTkkv ¢XZkkbk A@^kkv Pkv H ¢gPk@Tkk ¢TknXk^kTkkv §UkkZk Gvå

¢ckv! cng ¢kBkkv ekkZkA Gngä ekkTk#kl$PkQkm Uko@kv Xk@v\kkv Gng; WknlüTkkv

§DkkM Pkkv ekkTkTkm ¢\Uk ¢^kbQkk Gvä ¢@v! Av k]ekkTk Ukkbkv PkvTkm #km

CkOkPk@m? ¢v km Pkkv ¢TkgPk Av k]ekkTk–¢^kbQkk¢kvTkkv zUkM Ykk@kv ¢vA

ekkTkCknOk Gv Tkv ¢v^kk ¢TkgPk CknOkkvTkk zUkMæUk ¢kBkm FkwPkTZk^kbPkn Pkv cng Gngå

¢k^kk UkkvPkkTkk ¢XkvR ¢kPYkkTkv \kdkYkkg \kv kkv Pkv SkYkrTkm #kæ¢kPk Gvå

^kbPknTkng b^kæUk #kng Gv Pkv bkYk%Zkk l^kTkk \kkvAkv WkkõkQkm §Uk^kkbk

^kCkv@vYkkg SkYkr YkkTkm WkvLk Gvå UkOk Wkck@Ykkg ¢kck@ Tk ¢k^Zkkv Pkv Pkkv HMTkm

l¿Zkk Gvä Pkv ^kBkPkv #knXkXkk^k ckvZk Pkkv Pkv UknOZk Gvä Tkv SkYkr Pkkv Pkv WkgTkvQkm

Ukk@ ¢kPYkkTkm ¢gPk@~ÓlìQkm QkkZk Gvå #knXk@kCk AZkkvr PkvTkkQkm SkYkr QkPkkv TkQkmä

PkvYk H ¢kck@ Tk ¢k^Zkkv PkvQkm #knXk@kCk QkZkkv–¢vYk UkOk TkQkmä Tkv Æ^kTkk

#knXkXkk^kTkv \kmSkv ¢kck@Tkm l¿Zkk ¢KAm Ck¥–¢vYk UkOk TkQkmå Æ^kTkkv SkYkr

HnRm FkmH Gvä #knXk@kCk HnRm FkmH Gv Tkv Wkck@Tkm l¿Zkk HnRm FkmH Gvä

–¢vYk WkSkkg Pkû^kkvTkv HkOk^kkg Hkv¥¢vå HvTkv Tk^k Pkû^kTkm ^Zk^kck@êkük UkOk

TkQkm PkvTkv ¢BkgM b^kXkk^kTkm Ólì Qk#kv Tklcå &cng ekkZkA Gng"–¢v kkv l^kFkk@

(l^kA\Uk) Pkv UkOk Uk@YkkQkr êkük TkQkm; ¢c{ &cng ekkZkA Gng" ¢v kk l^kA\UkTkv

UkOk Tk^kPkû^kYkkgQkm Æ^kPkû^kYkkg \k¥ \kmSkkv Gv ¢vK\kv Pkv UkOk ^Zk^kck@êkükYkkg

HkZk Gvå #knü Æ^kPkû^kTkm êkükYkkg &cng ekkZkA Gng" ¢v km ¢TknXkolPk A@v Pkv

Pkkv ¢kTkgRæUk Gvä PkvYkkg Akg¥ l^kA\Uk TkQkmå ¢vK\kv ¢v km ¢TknXkolPk Pkv Pkkv

Æ^k Gvå Uk@gPkn ¢v km ¢TknXkolPk Tk A@v Tkv YkkÒk PkvTkk l^kFkk@Ykkg H @kvAkZk

Pkkv PkvYkkg XkvRTkkv l^kA\Uk Gvä Pkv Uk@YkkQkvr Æ^k TkQkmå UkZkkrZkTkk \kdkv ¢vA

Æ^kÜ^ZkTkm UkZkkrZkkvUkOkv ¢TknXk^k A@^kkYkkg ¢k^kPkkg Æ^k–¢Æ^k–UknOZk–UkkUk

^kCkv@v Tk^kPkû^kkv XkoPkkQkr Gvä UkOk ¢kK\kv bknSkmTkk l^kFkk@Ykkg %Zkkg bknSkm

¢KA>kkv Gv PZkkg bknSkm SkYkr TkQkmå Tk^kPkû^kTkk XkvRTkk l^kFkk@ GkvMmTkv ¢vA\kk

#knü Æ^kTkkv H XkoPkkQkrUkOkv ¢TknXk^k A@Pkkg SkYkr QkkZk Gvä Tkv YkkvdkTkkg ÿk@

Bko\kv Gvå


Ukcv\kkg Æ^k–UknR~Ck\k WkgTkvTkk WkgSkUkZkkrZkTkm ^kkPk \kmSkm cPkmå ¢vA\kk

Æ^kÜ^ZkTkm ¢^kbQkkUkOkv HkvPkkg Tk^k Pkû^kkv XkoPkkQkr Gvä ¢vYk AcmTkv c^kv

¢gPk@Ykkg ^kk]v Gv Av bk^krAk]v ¢bBkl\kPk ¢vA Æ^kÜ^ZkTkk b^kXkk^kTkm bkYkmUk

H¥Tkv ¢TknXk^k A@^kkYkkg ¢k^kPkkg Pkv Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gv Tkv ekkZkA ¢vA

¢kPYkk H XkoPkkQkr Gv;–¢k H bkYZkCR#krTk Gvå

ekkZkAÜ^Zk H lÒkAk] ¢bBkl\kPk Gvä lTkYkr] ¢^kbQkk ^kBkPkv Av

l^kAk@m ¢^kbQkk ^kBkPkv UkOk ¢kPYkkTkkv ekkZkAb^kXkk^k bkRk ¢vAæUk Gvä Tkv

bkkPk Pkû^kkv Pkkv bBkl\kPk Gvä dklOkA Gvå Tk^kvPkû^kTkk l^kA\Uk dklOkA Gvä Pkv

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Ukkv GkvMmTkv ¢vA ¢BkglMPk ekkZkAb^kXkk^kTkm Ólì A@^km Pkv

YkkvdkTkkv YkkCkr Gvå ¢kPYkkTkk ¢BkgM b^kXkk^kTkm bkYkmUk H¥Tkv (¢vK\kv Av

b^kXkk^kbkTYknBk ¢vAkCk| Qk¥Tkv) ¢TknXk^k A@Pkm ^kBkPkv Tk^kPkû^kkv \kdkYkkg

¢k^kPkkg TkQkm YkkKv Pkv Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gvå ¢lbQk@Pkk ^kBkPkv SkYkmrTkv

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk ¢k^kv Pkkv PkvTkk §Uk@ PkvTkm Ólì TkQkmä PkvTkv Pkv l^kA\UkTkm

YknBZkPkk TkQkm UkOk ¢vA FkwPkTZkTkm H YknBZkPkk Gv YkkKv Tk^kv Pkû^kkv ¢XkoPkkQkr

Gv; ¢Tkv PkvQkm Pkv Tk^kv Pkû^kkv GkvMmTkv XkoPkkQkræUk XkCk^kkTk ¢kPYkk H ¢vA\kkv

§UkkRvZk Gvå

Akv¥Tkv ¢vYk #kgAk QkkZk Av &¢@vä Tk^kv Pkû^kTkv GkvM^kk Hv kkg Aõkkg Pkkv

#kng Æ^kPkû^kTkv UkOk GkvMm Rv^kng?" PkvTkng bkYkkSkkTk—¢@v Xkk¥! Skm@k Qk¥Tkv

bkYkHkvå ¢PZkk@v A¥ ^kkPk Fkk\kv Gv PkvTkkv ¢k#kZk UkAMkvå ¢c{ l^kA\Uk

GkvMk^kmTkv lTks^kA\Uk ¢TknXk^k A@k^k^kk YkkKv Tk^kPkû^kkvTkv cvZk Aõkk Gvä AvYk

Av Tk^kPkû^kTkk \kdkv l^kA\Uk QkZkk l^kTkk @cvPkkv TkQkm Tkv ¢kPYkkTkkv lTks^kA\Uk

¢TknXk^k QkPkkv TkQkmå Æ^kTkk l^kA\UkTkv UkOk GkvMk^kmTkv #knü Æ^kkvTkv lTks^kA\Uk

¢TknXk^k A@k^k^kk YkkKv Tk^kPkû^kYkkg Æ^kPkû^kTkv UkOk cvZk Aõk‹g Gvå cÆ ^kkPk

bkkgXk]^km UkOk ALOk UkMv Pkv bkYkÆTkv ¢gPk@Ykkg ¢TknXk^k Pkkv A>kk@v A@v?

TkkKA bkYkZkbkk@Ykkg Acv Gv Av—

WkkP bknlTk FkkylAù ¤Lv ^kkPcm bkky XkkylAù ¤LväúúúúúúúúúúúúWkkP bkky Tk@Yk ckv£ WkkPcm bkky ¢Aù@mú’úúúúúúúúúúú

XkkCk–3 ” “ 153

zTkRk Aù@w bkkSkn Aùm Ék#kgbkk Aù@w zcbkAù AùmäúúúúúúúúúúúúbkkPk YkkTky ÉkXknPk ¢bkkPk YkkTky VúAù@mú’’úúúúúúúúúYkkvBk Tk bknck£ Rkvak RvBkw Pckf UwlL Hkk£äúúúúúúúúúúúúAùk\kbkky M@k£ Hkwbky Tkkc@ bkky WkAù@mú’úúúúúúúúúúúú.vbkm Rn@Wknlá Xko\kk IkoL Avù Ik@kvBkv Iko\kmäúúúúúúúúúúúúúVoú\km lVú@w YkYkPk HkgHkm@lTkbkky HkAù@mú’’39’’

—bk^krl^k#knüÿk@å

¢kYkkg RnWknrlü Æ^kTkm Ukl@OklPkTkng ^kOkrTk AZkn‘ Gv; PkvYkkg Acv Gv Av

¢ekkTkm Æ^k lcPk–¢lcPkTkv l^kFkk@Pkkv TkQkm ¢Tkv bkPZk ^kkPk bkkgXk]Pkkg H

FkkxAm ©Lv Gvä ^kkPk AkTkv UkMPkkg H XkMAmTkv XkkxA^kk \kkCkv Gv; UkkvPkkTkm

YkTkCkYkPkm ^kkPk bkkgXk]Pkkg Tk@Yk Qk¥ HkZk Gv ¢Tkv ¢OkCkYkPkm ^kkPk QkkZk

Pkkv lFkMk¥ UkMv Gvå ^k]m Pkv Æ^k YkkvdkYkkCkmr bkkSkn¢kvTkm zTkRk A@v Gvä Tkv

zcbkA ¢SkYkmr¢kvTkm Uk|#kgbkk A@v Gvä bkkPkkTkk §RZkYkkg UkkvPkkTkv YkckTk YkkTkv

Gv Tkv ¢bkkPkkTkk §RZkYkkg PknFG CkOkv Gv; PkvTkv Ykkvdk Pkkv TkQkm <FkPkkv Tkv

A>kkgA RnCknrOk RvBk^kkYkkg ¢k^kv Pkkv PkvTkv IK ¢gCkmAk@ A@m \Zkv Gv; ^k]m PkvTkv

#k@m@Ykkg ¢cgWknlü ckv kkTkv \kmSkv Pkv YkkvPkQkm Pkkv ¢v kkv M@v Gv Av Hv km ^kkDkQkm

WkA@m M@vå ¢v Uk|YkkOkv PkvTkm YkoBkrPkk ¢ekkTkQkm ¢bkPZkTkk YkkCkrYkkg Io\km @cm

Gv ¢Tkv ^k]m YkYkPkkTkm bkkgA]Qkm HAMk¥Tkv ^kplü UkkYkm @cm Gvå

¢c{ä Acv Gv Av Xkk¥ @vä bkkgXk] Pkkv Bk@kvä ¢k #kng ^kkPk Gv?

SkYkrTkm bkPZk ^kkPk AkTkv UkM^km Rn\krXk Gvå Skm@kv Qk¥Tkv ¢gPk@Ykkg bkYkHv Pkkv

¢k ^kkPkTkk YklcYkkTkm BkWk@ UkMvå #knüUkZkkrZkTkng \kdk A@mTkv PkvTkkv ¢kR@

A@^kk HPkkg l^kA\Uk ©Lv Gv Tkv @kCk QkkZk Gvä lÒkAk]m FkwPkTZkPkû^kTkk

¢kR@Ykkg Pkv UkZkkrZk Uk|CkKm HkZk Gvå UkZkkrZkTkk ¢kêkZkYkkg ¢KAPkkg

lTkYkr]UkZkkrZk QkPkm TkQkm UkOk #knüÜ^ZkTkkv ¢kêkZk A@Pkkg Pkv UkZkkrZk UkkvPkv

lTkYkr] Qk¥ HkZk Gvå lTkYkr]UkZkkrZk ^kbPknTkk ¢kSkk@v QkkZk Gvä ¢vK\kv

lTkYkr]UkZkkrZk Uk|CkK A@Tkk@Tkm Ólì ^kbPkn §Uk@ ckvZk Gvä UkZkkrZk §Uk@ PkvTkm

Ólì ckvPkm TkQkmå Pkv ^kbPknÓlìYkkg Tk^kv Pkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gvä Tkv ¢vA ¢XkvR


¢kPYkk H Uk|Ak#kYkkTk Gvå Tk^kv Pkû^kkvTkv ¢XkoPkkQkr AcmTkv ¢c{ UkZkkrZkÓlì

H cvZk Acm Gvä Tkv ¢BkgM FkwPkTZkPkû^k bk^kr Ak]v ¢bBkl\kPk Gv PkvTkm Ólì

A@k^km Gvå bkg k@ä lTkHr@k Av Ykkvdk ¢v Akv¥ Pkû^k bk^kr Ak]v ¢bBkl\kPk TkQkm

PkvQkm Pkv bkYZkCR#krTkTkkv l^kakZk TkQkmå bk^kr Ak]v ¢bBkl\kPk Pkkv ¢vA

FkwPkTZkÜ^Zk H Gvä Pkv H bkYZkCR#krTkTkng SZkvZk Gvå ¢vK\kv XkoPkkQkrTkZkQkm HkvPkkg

Tk^kvPkû^kkvYkkg ¢vA Æ^k H Uk|Ak#kYkkTk Gvä PkvTkk ¢TknXk^kQkm H bkYZkCR#krTkklR

QkkZk Gvå ¢k^kk XkoPkkQkræUk #knü ¢kPYkkTkv Uk|PkmPkYkkg \kv kkv Pkv ¢k CkkQkkTkkv

bk@^kk]kv Gv; Tkv ¢v H R@vA ¢kPYkkTkng Ukcv\kng APkr Zk Gvå

s

cv Æ^k! ¢kPYklUkUkkbkn Qk¥Tkv lTk@gPk@ ¢gPk@ Uk|ZkPTk ^kMv

¢k^kng bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@å

XkkCk–3 ” “ 155

¢kPYkkQkmrTkng Ukcv\kng Aûkr^Zk—\kvBkkgA Gv\\kkv : 9

XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm Uk|lbkl¸XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm Uk|lbkl¸XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm Uk|lbkl¸XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm Uk|lbkl¸XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm Uk|lbkl¸

(bk^krekTkk lTkOkrZkYkkg bkYZkA~Ukn<akkQkr)

¢kPYkb^kXkk^kTkk lTkOkrZkYkkg bk^krekTkkv lTkOkrZkä Tkv

bk^krekTkk lTkOkrZkYkkg ¢kPYkb^kXkk^kTkkv lTkOkrZk–¢vYkkg ^kFFkv

l^kAk@ A>kkgZk Tk ¢k^Zkkvå ¢k^kk lTkOkrZkTkk Hkv@v lTk:#kgA Qk¥Tkv

¢gPk@ ¢TknXk^k A@Pkkg XkCk^kkTk ¢kPYkk Uk|lbkü QkkZk Gvä

bkYZkCR#krTk QkkZk Gv Tkv YkkvdkTkk R@^kkHk Bkn\km HkZk Gvå

SkYkr A@^kk YkkKv Æ^kv ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k bkYkÆTkv bkYZkCR#krTk Uk|CkK

A@^kng Hkv¥¢v; PkvTkm ¢k ^kkPk Fkk\kv Gvå ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k Pkkv ekkZkA Gvä

ekkTk ¢v H PkvTkng b^kæUk Gvå ¢^kbQkkYkkg Hv Akg¥ l^kAk@ Xkk^kkv QkkZk Gv

Pkv Pkkv ^kPkrYkkTk Uko@Pkm ZkkvCZkPkkQkmä AYkrTkk lTklYkûkv QkkZk Gv; Yko]

^kbPknb^kæUkYkkg Pkv l^kAk@ Av Tk^kPkû^kTkk XkvR TkQkmå #knüTkZk ^kMv ¢vAæUk

ekkZkAb^kXkk^kTkm ÓlìQkm ¢TknXk^k A@Pkkg ekkZkAb^kXkk^k ¢vA H XkoPkkQkr Gvä

Tk^kPkû^kkv ¢XkoPkkQkr Gvå &ekkZkA^kbPkn Gng" ¢vYk %Zkkg ¢gPk@~ÓlìQkm Tkœm AZkn‘

PZkkg H XkvRTkkv l^kA\Uk PkoKmTkv ¢XkvRæUk ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkZkkvä ¢Tkv Pkv

H bkYZkCR#krTk–SkYkr Gvå

Hv kkv ^kbPknTkkv Yko] b^kXkk^k Gv Pkv kkv Ukl@UkoOkr Uk|PkmPkYkkg \Zkv Pkkv SkYkr

QkkZk?–Av PkvTkkQkm ©\kKkv Uk|PkmPkYkkg \Zkv Pkkv SkYkr QkkZk? ^kbPknTkk Uko@k

b^kXkk^kTkv Uk|PkmPkYkkg \Zkv Pkkv PkvTkk ¢kêkZkv SkYkr QkkZkä UkOk ¢UkoOkrPkk Av

l^kAk@Tkv H ¢kBkm ^kbPkn YkkTkm \Zkv Pkkv PkvTkk ¢kêkZkv SkYkr QkkZk Tklcå

¢kPYkkTkk b^kXkk^kTkkv lTkOkrZk Ackvä Av bk^krekTkkv lTkOkrZk Ackvä WkgTkv ¢vA H

Gv; AvYk Av ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k Pkv H bk^krekTkv Uk|CkK>kkv Gv Tkv bk^krek Hv kkv

� �


H ¢k ¢kPYkkTkkv b^kXkk^k Gvå WkgTkvYkkg Uk@YkkQkvr Akg¥ Vv@ TkQkmå ¢vK\kv

¢kPYkkTkkv UkoOkr b^kXkk^k ¢kv]BkPkkg PkvYkkg bk^krekTkm ¢kv]BkkOk UkOk ¢k^km

HkZk Gv Tkv bk^krekTkm Bk@m ¢kv]BkkOk A@v PkvYkkg ¢kPYkkTkk b^kXkk^kTkm

¢kv]BkkOk UkOk ¢k^km HkZk Gvå bk^krek XkCk^kkTkv Uk|QkYk Pkkv UkkvPkkTkk UkoOkr

ekkTkb^kXkk^kTkm êkük A@m Tkv UkGm ¢kPYkkYkkg ¢vAkCk| Qk¥Tkv UkoOkr ekkTkR#kk

Uk|CkK A@mä Pkv ekkTk ^kMv ¢vA bkYkZkYkkg XkCk^kkTk WkSkngZk HkOkv Gv; ¢Tkv

HkOk^kng Pkv UkkvPkkTkng b^kæUk ckv^kkQkm Pkv UkoOkrekkTk bkkQkv XkCk^kkTkTkv UkoOkr

b^kkXkkl^kA ¢kTkgR UkOk Gv; ¢Tkv PkvYkTkv @kCkklR Rkvak lWk\kAn\k TkQkmå—¢kYk %Zkkg bk^krekTkkv ZkQkkQkr lTkOkrZk AZkkvr PZkkg UkkvPkkYkkg UkOk UkkvPkkTkk

@kCk@lcPk ekkTkb^kXkk^kTkkv lTkOkrZk QkZkkvå Ukl@UkoOkr ekkTk H Ykk<g b^kæUk Gvä

¢v lbk^kkZk @kCklYklêkPk l^kFkk@ ¢k^kv Pkv Ykk<g–FkwPkTZkTkng Bk<g b^kæUk TkQkmå

^kbPknTkkv b^kXkk^k Ukl@UkoOkr H ckvZkå HvYk HMYkkg &¢FkvPkTkUkOkng" Gvä PkvTkkYkkg

¢g#kv UkOk HkOkUkOkng TkQkm; HMTkkv ¢FkvPkTk b^kXkk^k Gv PkvQkm PkvTkkYkkg

¢FkvPkTkUkOkng Ukl@UkoOkr Gv Tkv ekkTk lWk\kAn\k TkQkmå PkvYk ¢kPYkkTkkv ekkTk

b^kXkk^k Gvä Pkkv PkvYkkg ekkTk Ukl@UkoOkr Gv Tkv ¢FkvPkTkUkOkng lWk\kAn\k TkQkmå

@kCk UkOk ¢FkvPkTkTkk bkgWkgSkQkm QkkZk Gv ¢vK\kv @kCk UkOk ekkTkb^kXkk^kYkkg

TkQkmå–¢k^kk ekkTkb^kXkk^kTkkv lTkOkrZk ¢Tkv ¢TknXk^k A@^kkv Pkv H SkYkrTkm

#kæ¢kPk Gvå

&ekkZkAXkk^k Pkv H Æ^k Gv" ¢vYk AcvPkkg PkvYkkg ekkTkTkm UkoOkrPkk H

¢k^kv Gvå UkZkkrZkYkkg ¢\UkekPkk ckvZk Pkv PkvTkkv b^kXkk^k TkQkmå ¢PZkk@v

¢^kbQkkYkkg ¢kvGng ekkTk Gvå Uk@gPkn ¢^kbQkkYkkg bkRk ¢kvGng ekkTk H @õkk

A@v ¢v kkv b^kXkk^k TkQkmä ¢vA bkYkZkYkkg Uko@k ekkTkUkOkv Ukl@OkYkv Pkv kkv b^kXkk^k

Gvå PkvYk H ¢^kbQkkYkkg ¢\UkekPkk bkkQkv Hv @kCkklR Xkk^kkv Gv Pkv UkOk

Bk@vBk@ Æ^kb^kXkk^k TkQkmå @kCk ¢Tkv ¢\UkekPkk ^kCk@Tkkv ¢vAæUk

ekkZkAXkk^k Pkv H Uk@YkkQkvr Æ^k Gvå ¢k^kk UkoOkr ekkTkb^kXkk^km ¢kPYkkTkkv

lTkOkrZk A@mTkv PkvYkkg ¢vAkCk| QkPkkg UkZkkrZkYkkg ¢\UkekPkk Av @kCk–ÿvak @cvPkk

TkQkm UkOk bk^krekPkk Tkv ^kmPk@kCkPkk Qk¥ HkZk Gvå Ukcv\kkg Pkkv ¢v kk UkoOkr

¢kPYkkTkv êkükYkkg b^kmAk@^kkTkm ¢k ^kkPk Gvå b^kXkk^k Acv kkv Tkv PkvYkkg ^k]m

XkkCk–3 ” “ 157

¢Sko@k#k Acv kmä Pkkv Pkv b^kXkk^k H @cvPkkv TkQkmå b^kXkk^k ARm ¢Sko@kv ckvZk

Tklc Tkv ¢Sko<g ckvZk PkvTkv b^kXkk^k Acv kkZk Tkc{å

HvYk \k{MmUkmUk@Tkk b^kXkk^kYkkg FkkvbkL Ukckv@m UkoOkr PkmBkk#k #kl$PkæUkv

@cv\km Gv PkvYkkgQkm Pkv Uk|CkKv Gvå ¢k \k{MmUkmUk@ H Gv Tkv PkvYkkgQkm PkmBkk#k

Uk|CkK#kv—¢vYk PkvTkm #kl$PkTkkv l^këkkbk AZkkr UkGm PkvTkv DkbkmTkv Pkv PkmBkk#k

Uk|CkK A@^kkTkkv l^kA\Uk ¢k^kv Gvä AkgA@kTkv Dkbk^kkTkkv l^kA\Uk TkQkm ¢k^kPkkv

AvYk Av AkgA@kYkkg PkmBkk#k Uk|CkK^kkTkkv b^kXkk^k TkQkmä ¢vYk HkOZkng Gvå HvTkkYkkg

Hv b^kXkk^k ckvZk PkvYkkgQkm H Pkv Uk|CkKv Gvä bkgZkkvCkYkkgQkm ¢k^kPkkv TkQkmå PkvYk

¢kPYkkYkkg ekkZkA b^kXkk^k Gv PkvYkkg bk^krekPkkTkng bkkYkQZkr UkoOkr Gvå Pkv UkoOkr

ekkTkb^kXkk^kTkv Tkœm A@mTkv PkvYkkg ¢vAkCk|PkkæUkm Dkbkk@kv A@Pkkg UkoOkr

Av k]ekkTk Uk|CkKv Gvå %Zkkg ekkTkb^kXkk^k XkZkkvr Gv PkvYkkgQkm ekkTk Uk|CkKv Gvå

Akv¥ bkgZkkvCkYkkgQkm ekkTk ¢k^kPkng TkQkmå #k@m@klR ¢FkvPkTk Gv PkvYkkgQkm ekkTk

¢k^kPkng TkQkmå cng Uk@Tkkv Pkkv APkkr TkQkm Tkv Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkTkkv UkOk cng APkkr

TkQkmä cng UkoOkr ekkZkA Gng—¢vYk UkkvPkkTkk ¢gPk@~b^kXkk^kTkv Tkœm A@mTkv PkvYkkg

¢vAkCk| Qk^kng Pkv SkYkr Gvå

¢kPYkkTkk ¢gPk@~b^kXkk^kTkm Ólì A@Pkkg PkvYkkg ¢vA ekkZkAYkosPk Æ^k

H XkoPkkQkrUkOkv Uk|Ak#kYkkTk Gvä Tk^kPkû^kkvTkk l^kA\Uk PkvYkkg TkQkmå bkkSkATkv Xk\kv

Tk^kPkû^kTkk l^kA\Uk ckvä UkOk PkvTkm Ólì Pkkv ¢XkvR b^kXkk^kYkkg H Gvå Pkv

¢XkvR b^kXkk^kTkm H YknBZkPkkYkkg PkvTkv ekkTkTkm lTkYkr]Pkk QkPkm HkZk Gv Tkv

@kCk–ÿvak K]Pkk HkZk Gv; l^kA\Uk Qk^kk GPkkg ¢XkvRb^kXkk^kTkm ÓlìYkkg Pkkv

Pkv ¢XkoPkkQkr H Gvå ¢k @mPkv #knüTkZk ^kMvä ¢vAUkOkv Uk|Ak#kPkkv #knü ¢kPYkk

¢TknXk^kkZk Gvä ¢v kk #knükPYkkTkm ¢TknXkolPk Pkv ¢kPYkUk|lbklü Gv Tkv #knü

¢kPYkkTkm Uk|lbklü Pkv lTkZkYkQkm bkYZkCR#krTk Gvå ¢k @mPkv ¢k bk^kr AQkTk

lTkRkvrak Gvä WkkSkk@lcPk Gvå

Akv¥ Acv Av &bk^krek XkCk^kkTkTkk ekkTkYkkg HOkkZkng c#kv PZkk@v ¢kPYkkTkkv

SkYkr Qk#kvä ¢PZkk@v ¢k WkSkng bkYkH^kkTkng #kng AkYk Gv?"—Pkkv ¢vYk AcvTkk@Tkm

Ólì ªSkm Gvä PkvTkv ¢kPYkkTkk SkYkrTkm <lFk TkQkmå ekkTkm PkvTkv Acv Gv Av


–¢@v Xkk¥! &bk^krekXkCk^kkTkv WkSkng HkvZkng Gv ¢Tkv PkvYk H WkSkng QkkZk Gv"

¢vYk bk^krekTkk ekkTkTkm ¢Tkv ^kbPknTkk b^kXkk^kTkm Pkng ^kkPk Pkkv A@v Gv UkOk

PkTkv ekkTkTkkv Pkkv YklcYkk ¢k^kPkkv TkQkmä ¢Ykv UkoGm¢v Gm¢v Av Pkng Hv bk^krekTkm

^kkPk A@v Gv Pkv bk^krekTkkv lTkOkrZk Pkx A>kk ekkTkYkkg AZkkvr? Hv ekkTk bk^krekPkkTkkv

¢Tkv ^kbPknTkk b^kæUkTkkv lTkOkrZk A@v Pkv ekkTk ¢kPYkb^kXkk^k Pk@V ^k»Zkk ^kCk@

@cv H Tklc Tkv PkvTkv ^kPkrYkkTkYkkg H SkYkrTkm #kæ¢kPk Qk¥ HkZkä ¢Tkv

bk^krekXkCk^kkTkTkk ekkTkYkkg UkOk ¢vYk H HOkkZkng ckvZkå HvOkv ¢kPYkkTkk UkoOkr

ekkTk–bkkYkQZkrTkv Uk|PkmPkYkkg \k¥Tkv PkvYkkg ¢vAPkk A@m PkvTkv H Bk@vBk@ bk^krekTkk

ekkTkTkm Uk|PkmPk Qk¥ Gvå Hv @kCkTkv UkkvPkkTkng b^kæUk YkkTkmTkv @kCkTkkv APkkr QkkZk

Gvä Tkv @kCk@lcPk ekkTkb^kXkk^kTkm HvTkv êkük TkQkm PkvTkv bk^krekTkm UkOk Bk@m

YkkTZkPkk TkQkm; ¢vK\kv bk^krekTkk lTkOkrZkYkkg H ekkTkb^kXkk^kTkk lTkOkrZkTkkv

bkYZkA~Ukn<akkQkr ¢k^km HkZk Gvä Pkv H Ykkvdk–bknBkTkkv Ukn<akkQkr Gvä Tkv Pkv H

SkYkr Gvå \kkvAkvTkv Wkck@Tkm SkYkkSkYk RvBkkZk PkvYkkg Ukn<akkQkr \kkCkv Gv UkOk

¢gPk@Ykkg ekkTkb^kXkk^kTkk lTkOkrZkYkkg H ekkPkkÜìkUkOkkTkkv Tkv @kCkTkk

¢APkkrUkOkkTkkv bkYZkA~Ukn<akkQkr ¢k^km HkZk Gvä PkvTkv Wklc@~Ólì \kkvAkv HkOkPkk

TkQkmå Bk@vBk@ ekkZkAUkOkng ¢v H ¢kPYkkTkkv Ukn<akkQkr Gvå ekkZkAUkOkkQkm HnRkv

WkmHkv Akv¥ bkYZkA~Ukn<akkQkr TkQkmå

HkOkTkk@ Æ^k Gv–ekkZkAXkk^k ¢kPYkk Gvä ¢v kkv bkYZkA~ lTkOkrZk AZkkvr

Pkv H ¢kPYkkTkm ¢gPk@~l¿Zkk Gvä Pkv H SkksYkAl¿Zkk Gv; UkOk Wkck@Tkm

RvcÓlìQkm HkvTkk@Tkv Pkv ^kkPk BZkk\kYkkg ¢k^kPkm TkQkmå ¢^kbQkkTkng Uk\kK^kng Pkv

l¿Zkk Gvå &cng ekkZkAb^kXkk^k Gng" ¢vYk b^kXkk^kYkkg Ólì A@mTkv Uk\kK^kng Pkv

SkYkrTkm l¿Zkk Gvä Tkv &cng l^kAk@m Gng" ¢v km l^kAk@m Ólì A@mTkv Uk\kK^kng Pkv

¢SkYkrTkm l¿Zkk Gv; RvcTkm l¿Zkk Pkv HMTkm l¿Zkk Gvå

#knüTkZk ^kMv ¢gPk@~ÓlìQkm HkvPkkg ¢kPYkk ¢vA ekkZkAXkk^kUkOkv

Uk|Ak#kYkkTk XkoPkkQkr ¢TknXk^kkZk Gvå êkm ¢kFkkZkrRv^k Acv Gv Av ¢@v Xkk¥!

Pkng ¢gPk@Ykkg Pkkv Hkvä PZkkg G\kkvG\k ekkTkb^kXkk^k XkZkkvr Gvå %Zkkg bk@kv k@Ykkg

UkkOkm XkZkn‘ ckvZk PZkkg Pkv ©G]vä PkvYk ¢gPk@Tkk FkwPkTZkbk@kv k@Ykkg Ukl@UkoOkr

XkkCk–3 ” “ 159

ekkTk XkZkn‘ Gvä PkvYkkg MnWkAm Ykk@ Pkkv UkZkkrZkYkkg ekkTk ©G]#kvå A>kkgZk Uk@

bkkYkv Hkv kkQkm Av XkvRTkk l^kFkk@Qkm Pkk@k CknOkkv Uk|CkK#kv Tklcä YkkKv Pkv GkvMmTkv

¢gPk@Tkk Ukl@UkoOkr b^kXkk^k bkkYkv Ólì A@ ¢Tkv PkvYkkg H ¢vAkCk| Qk¥Tkv

¢TknXk^k A@å

Hv Tk^kPkû^kkvTkv Tk ¢kv]Bkv PkvTkv Pkkv ¢TknXk^kYkkg ¢kPYkkTkm Uk|lbklü

QkkZk Tklc; Tkv Tk^kPkû^kTkv HvYk Gv PkvYk HkOkmTkv YkkÒk Tk^kPkû^kTkk l^kA\UkYkkg

H @kvAkZk Pkkv PkvTkv UkOk Tk^kPkû^kTkm H Uk|lbklü Gv UkOk XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm

Uk|lbklü TkQkmä ¢vK\kv Av bkYZkCR#krTk TkQkmå Tk^kPkû^kTkk XkvRTkm Ólì GkvMmTkv

¢vAkAk@ ekkZkAb^kXkk^kTkm ÓlìQkm ¢TknXk^k A@Pkkg XkCk^kkTk ¢kPYkkTkm

Uk|lbklü QkkZk Gvä Pkv bkYZkCR#krTk Gv Tkv PZkkgQkm H SkYkrTkm #kæ¢kPk QkkZk

Gvå ¢c{ &¢kPYkkTkm Uk|lbklü" Qk^kkTkng Aõk‹g ¢vK\kv #kng? lÒkAk]m

¢kPYkb^kXkk^k Pkkv Uk|lbkü H cPkkvä Pkv Akg¥ NgAkZkkv TkQkmä UkOk ¢^kbQkkYkkg

Ukcv\kkg PkvTkng XkkTk Tk cPkng Tkv c^kv PkvTkng XkkTk QkPkkg ¢^kbQkkYkkg XkCk^kkTk

¢kPYkkTkm Uk|lbklü Qk¥ä lTkYkr] ¢^kbQkk Uk|CkK QkPkkgä Ü^Zk UkZkkrZkTkm

¢XkvRPkkQkm &¢kPYkk H Uk|lbkü QkZkkv" ¢vYk Aõk‹g Gvä ¢TknXk^kYkkg Akg¥

Ü^ZkUkZkkrZkTkk XkvR TkQkmå @kCklYklêkPk l^kFkk@ GoKmTkv ekkTk ekkTkYkkg H ¢vAkCk|

QkZkng PkvTkng TkkYk ¢kPYkBZkklPk Gvå Pkv ¢kPYkBZkklPkTkv ¢c{ bkYZkCR#krTk Aõk‹g

Gvå HkvAv ¢kPYkBZkklPk UkkvPkv Pkkv ekkTkTkm UkZkkrZk Gv UkOk PkvTkm bkkQkv

bkYZkCR#krTk ¢l^kTkkXkk^kmUkOkv ckvZk Gvä PkvQkm Pkv ¢kPYkBZkklPkTkv H ¢c{

bkYZkCR#krTk Aõk‹g Gvå

¢v @mPkvä Tk^kPkû^kkvYkkg XkoPkkQkrUkOkv Uk|Ak#kYkkTk ¢vA ¢kPYkkTkv HkOk^kkv

Pkv H lTkZkYkQkm bkYZkCR#krTk Gvä ¢vYk lbkü A@mTkv êkm ¢kFkkZkrRv k

lTk:#kgAPkkUko krA Acv Gv Av ¢k bk^kr AQkTk lTkRkvrak Gvä ¢k^kng H ^kbPknb^kæUk

Gv Tkv ¢k^km H bkYZkCR#krTkTkm @mPk Gvå ¢k lbk^kkZk WkmÆ Akv¥ @mPk TkQkmå

¢k lbk^kkZk WkmHng YkkTkv Pkkv Pkv WkkSkkbklcPk Gvå Tk^kPkû^kTkv Wk@kWk@ Tk HkOkv

Pkkv Pkv lYkQZkkP^kæUk RkvakbklcPk Gvä PkvYk H Tk^kPkû^kTkk XkvRTkk l^kA\UkYkkg H

@kvAk¥ @cv Tkv ¢vAæUk ekkZkAb^kXkk^kTkm Uk|PkmPk Tk A@v Pkkv Pkv UkOk


lYkQZkkP^kæUk RkvakbklcPk Gvå Tk^kPkû^kTkv HkOZkk UkGm ekkZkAb^kXkk^kTkm

¢vAPkkYkkg ekkTk ^k]v Pkv H lTkRkvrak bkYZkCR#krTk Gvä Pkv H lTkRkvrak §UkkZk

Gvå ¢c{ Pkkv ¢kPYkkQkmr Æ^k Tk^kPkû^kTkv HkOkmTkv ¢gPk@Tkk ¢TknXk^kYkkg ^k]v

H ¢v km ^kkPk Gvä Tk^kPkû^kYkkg ¢KAmTkv UkkGkv V@v ¢v km ^kkPk H TkQkmå

¢V@CkkYkm YknYkndknTkm H ^kkPk Gvå

Tk^kPkû^kTkv HkOkTkk@ AkvOk Gv? Tk^kPkû^kTkv HkOkTkk@ Pkkv ekkTkTkm

¢^kbQkk Gvå Akg¥ ¤lÜZkkv Av @kCk Tk^kPkû^kTkv HkOk^kkTkng AkYk TkQkm A@Pkkg

UkOk ekkTkTkm ¢^kbQkk H PkvTkv HkOk^kkTkng AkYk A@v Gvå c^kv Hkv ekkTkTkm Hv

¢^kbQkk Gv Pkv ¢^kbQkk¢v ¢gPk@~YknBk Qk¥Tkv ekkTkb^kXkk^kYkkg ¢vAPkkTkng AkYk

Tk AZkn‘ Tkv Wklc@~YknBkm @cmTkv XkvRTkk \kdkv l^kA\UkYkkg ¢vAPkk A@mTkv Pkv ¢KAmä

Pkkv Pkv ekkTk¢^kbQkkYkkg ¢kPYkk Uk|lbkü Tk QkZkkv ¢vK\kv SkYkr Tk QkZkkv; AvYk

Av Pkv ekkTkUkZkkrZkv b^kYkkg ^k]mTkv b^kXkk^kTkng AkYk Tk AZkn‘ UkOk Uk@\kdkv @kCkYkkg

H ¢KAmTkv bkgbkk@Xkk^kTkm §PUklûk A@må YkkKv ekkTkTkm ¢^kbQkkYkkg Tk^kPkû^kTkk

XkvRTkng UkOk \kdk GkvMmTkv ¢XkvR ¢kPYkkTkm Ólì A@mTkv ekkZkATkkv ¢TknXk^k

A@^kkv Pkv H bkYZkCR#krTkTkkv §UkkZk Gvå Ukcv\kkg Pkkv Tk^kPkû^kTkk l^kFkk@Qkm

FkwPkTZkTkng ¢TknYkkTk A@Pkkg UkOk HvTkv Tk ¢k^kMv Pkv l^kA\Uk PkkvMmTkv ¢gPk@Ykkg

FkwPkTZkTkkv bkkdkkPk~ ¢TknXk^k A¥ @mPkv A@m #kAv? Ukcv\kkg Tk^kPkû^kTkk ekkTk

ÿk@k FkwPkTZkb^kXkk^kTkv WknlüYkkg UkAMv UkGm Pkv b^kXkk^kTkk lTkOkrZkTkv DkogKPkkg

DkogKPkkg l^kA\Uk PkoKmTkv ¢gPk@Ykkg ¢vAkCk|Pkk QkkZk Gvå ekkZkAb^kXkk^k Pk@V

N]mTkv ¢vA\kk ekkZkATkkv @kCk@lcPk ¢TknXk^k A@^kkv Pkv SkYkrTkm lTkRkvrak l¿Zkk

Gvå

cv Xkk¥ä Tk^kPkû^kTkk lTkOkrZkYkkg bk^krekTkkv UkOk lTkOkrZk bkYkk¥ HkZk

Gvå Uk|QkYk Hkv PkTkv bk^krekTkkv lTkOkrZk Tk ckvZk Pkkv Pkk@k ekkTkYkkg bk^krekTkkv

lTkOkrZk A@å Pkk@k ekkTkYkkg bk^krekTkkv lTkOkrZk AZkkvr Pkkv Pkv ekkTkYkkg ¢kPYkkTkk

Ukl@UkoOkr ekkPkkb^kXkk^kTkkv lTkOkrZk ¢k^km HkZk Gvå bk^krekTkkv lTkOkrZk A@Pkkg

UkkvPkkTkk ekkPkkb^kXkk^kTkm Uk|PkmPk Qk¥ ¢Tkv UkZkkrZk ekkTk#kl$Pk Pk@V ^k]mTkv

¢vAkCk| Qk^kk YkkgMm Pkv H bkkFkkv Ukn<akkQkr Gv; Xk\kv Pkv Æ^kTkv UkZkkrZkYkkg

XkkCk–3 ” “ 161

ekkTkTkm ¢Sko@k#k ckvZk Tkv @kCk QkPkkv ckvZk UkOk Pkv Æ^k @kCkTkkv APkkr QkPkkv

TkQkmä Pkv Pkkv @kCkTkkv UkOk ekkZkA H @cv Gvå ¢Tkv ¢\UkekPkk HvK\kng Pkv

UkkvPkkTkng b^kæUk TkQkm YkkTkPkkvä UkZkkrZkYkkg ¢\UkekPkk ckv kk GPkkg PkvTkm Ólì

Pkkv Ukl@UkoOkr ekkTkYkosPk b^kXkk^kYkkg H Gvå ¢k^kkv Æ^k bkkSkA Gvå bk^krekTkv

Uko<g ekkTk Gv Tkv ¢k bkkSkA bkYZkCÓlìTkv ¢Sko<g ekkTk Gvä–¢vK\kkv Vv@ Gvä

Uk@gPkn ¢v bkkSkA Æ^k UkOk ekkTkb^kXkk^kTkm ¢vAPkkTkm ÓlìYkkg @kCkTkkv APkkr

TkQkm UkOk ekkZkA H Gvå ¢kYkä ekkZkAb^kXkk^kTkkv lTkOkrZk A@mTkv PkvTkk

¢TknXk^k ^kMvä bkYZkCR#krTk Uk|CkK A@^kng ¢v H R@vA ¢kPYkkQkmr–YkkvdkkQkmr

Æ^kTkng Ukcv\kng APkr^Zk Gvå

¢v @mPkv ¢kFkkZkrRv^kv ¢k Pkv@Ykm CkkQkkYkkg bkYZkCR#krTkTkng ^kOkrTk AZkn‘å

bkYZkA~P^kTkkv YkkCkr WkPkk^kmTkv bkgPkkv¢v YkckTk §UkAk@ AZkkvr Gvå

bkYZkA~P^kSkk@A bkTPkkvTkkv HZk ckvå

K


Xk Ck ^k Pkm Uk| ekkXk Ck ^k Pkm Uk| ekkXk Ck ^k Pkm Uk| ekkXk Ck ^k Pkm Uk| ekkXk Ck ^k Pkm Uk| ekk

(XkvRekkTkTkm @mPk ¢Tkv YkkvdkTkkv ßUkkZk R#kkr^kTkk<g

¢R~XknPk Uk|^kFkTk)

YkkvdkkQkmr¢v Ukcv\kkg Pkkv ¢k ^kkPk UkkvPkkTkk ¢gPk@Ykkg YkHWkoPk A@^km

Hkv¥¢v Avä Ykk@k YkkvdkTkng bkkSkTk Ykk@kYkkg H Gvä Ykk@k ekkTkTkv HvK\kng

¢gPkYknrBk ¢vAkCk| A<g PkvK\kng Ykk<g YkkvdkTkng bkkSkTk Gv; ¢v lbk^kkZk HvK\km

WklcYknrBk ^kplûk QkkZk Pkv YkkvdkTkng bkkSkTk TkQkmå–¢k^kk bkYZkA~ lTkOkrZkTkk Hkv@v

¢gPkYknrBk Ukl@OkYkTk QkkZk Gvå Uk@gPkn @kCkTkv H Hv YkkvdkTkng bkkSkTk YkkTkv PkvTkv

@kCkQkm HnRng Ukl@OkYkTk QkPkng TkQkmä Pkv Pkkv @kCk bkkQkv §UkZkkvCkTkv ¢vAYkvA A@mTkv

WkgSkkZk H Gvå HvYk ¢kPYkkTkng YkkvdkæUkm AkZkr ¢kPYkkQkm HnRng TkQkm PkvYk PkvTkng

bkkSkTk UkOk ¢kPYkkQkm HnRng TkQkmå Pkv bkkSkTk &XkCk^kPkm Uk|ekk" H Gvå

¢kPYkkTkv ¢Tkv @kCkTkv TkmAKPkk Gv UkOk ¢vAPkk TkQkmä WkgTkvTkk \kdkOk

HnRk Gvå XkCk^kPkm Uk|ekkTkv ¢Tkv ¢kPYkkTkv Pkkv ¢vAPkk Gvå ¢kPYkk ¢Tkv WkgSk

WkgTkvTkk lXkTTk lXkTTk \kdkOkkvTkv HkOkmTkvä XkCk^kPkm Uk|ekk PkvYkTkv GvRm TkkgBkv

Gv; Pkv WkgTkvTkv HnRk A@mTkv Uk|ekk ¢kPYkk bkkQkv Pkkv ¢vAPkk A@mTkv PkvYkkg \kmTk

QkkZk Gvä Tkv WkgSkTkv UkkvPkkQkm HnRkv H @kBkv Gvå ¢k^kng XkvRekkTk A@Tkk@m

XkCk^kPkm Uk|ekk H YkkvdkTkng bkkSkTk Gvä Pkv Uk|ekk ^kMv H ¢kPYkkTkv WkgSkTkQkm

HnRkv A@m #kAkZk Gvå

¢gPk@Ykkg XkvRekkTkTkkv Uk|ZkPTk A@Tkk@ lHekkbkn l#kaZk V@m UkoGv Gv Av

Uk|Xkkvä ¢kUkv ¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkv Uk|ekkGmOkm ^kMv HnRk A@^kkTkng Aõk‹g; UkOk

ekkTkTkv ¢Tkv WkgSkTkv FkvPkA–FkvPZkUkOkkTkv \kmSkv ¢PZkgPk TkmAKPkk Gvä (l#kaZk

&TkmAKPkk" Acv Gv UkOk &¢vAPkk" TkQkm AcvPkkvä)–¢v km TkmAKPkk Gv Av HkOkv

WkgTkv bkkQkv H ckvZk; %Zkkg ekkTk Gv PZkkg H @kCk Gvä–¢kYk TkmAKPkk Gv

Pkkv PkvYkTkv Uk|ekkGmOkm ^kMv Bk@vBk@ A¥ @mPkv GvRm #kAkZk? WkgTkvTkkv HnRkv

¢TknXk^k A¥ @mPkv QkkZk?

5 42 3

XkkCk–3 ” “ 163

Hn¢kvä ¢k XkvRekkTkTkm Bk@m SkCk#k^kk]k l#kaZkTkkv Uk|èTk! ¢gPk@Ykkg

Bk@m Pkk\kk^kv\kmUko krA Uk|èTk ©L>kkv Gvä PkvTkv ¢kFkkZkrRv k XkvRekkTkTkm @mPk

bkYkHk^kv Gvå

cv ^kPbk! ¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkk lTkZkPk b^k\kdkOkkvTkm bkodYk ¢gPk@gCk

bkglSkYkkg Uk|ekkGmOkmTkv bkk^kSkkTk Qk¥Tkv UkKA^kkQkm PkvYkTkv GvRm #kAkZk Gvä ¢v

@mPkv WkgSkQkm HnRkv ¢kPYkk ¢TknXk^km #kAkZk Gv–¢vYk ¢Ykv HkOkm¢v Gm¢vå

Hn¢kvä ¢kFkkZkrRv k b^kkTknXk^kQkm XkvRekkTkTkm @mPk WkPkk^kv Gvå ¢kPYkk

¢Tkv WkgSk ¢ekkTkQkm ¢vA Hv^kk \kkCkv Gvä UkOk Bk@vBk@ Pkv¢kv HnRkg H Gv

–¢vYk Uk|ekk ^kMv ¢Ykv HkOkm¢v Gm¢vå Uk|ekkGmOkm ^kMv PkvYkTkv Bk@vBk@ GvRm

#kAkZk Gvå

¢gPk@Ykkg Ag¥A \kdk WkkgSkmTkv l#kaZk Acv Gv Av Uk|Xkkv! ¢kUk Hv Ackv

Gkv Pkv \kdkYkkg Pkkv ¢k^kv Gvä UkOk Bk@vBk@ Pkv WkgTkvTkv GvRmTkv WkgSkQkm HnRk

¢kPYkkTkkv bkkdkkPk~ ¢TknXk^k AvYk QkkZk?–¢gPk@Ykkg HnRkUkOkkTkkv ¢XZkkbk

A@Pkkg A@Pkkg TkÆA ¢k^kv\kkv l#kaZk XkvRekkTkTkm ¢kPkn@PkkQkm Uk|èTk UkoGv Gvä

¢gPk@Tkm IgBkTkkQkm Uk|èTk UkoGv Gv; ¢k^km PkwZkk@m ckv kkQkm êkm Ckn< PkvTkv Hv

@mPkv bkYkHk^kv Gv Pkv @mPkv Pkn@Pk H Pkv bkYkÆ HkZk Gvä ¢vK\kv PkvTkv ¢gPk@Ykkg

bkngR@ ¢kTkgRYkZk WkkvSk Pk@gCk ©G]v Gvå ¢k @mPkvä bkk^kSkkTkUkOkv UkKA^kkYkkg

¢k^kPkm XkCk^kPkm Uk|ekkGmOkm H ¢kPYkkTkk YkkvdkTkng bkkSkTk Gvå

Uk|åååååååekk ¢vK\kv Av l^k#kvak ekkTkä PkmdOk ekkTkä PkmBkng–©Ck|–bkodYk

ekkTkä PkvTkk ^kMv ¢kPYkk ¢Tkv WkgSk WkgTkvTkk lXkTTk lXkTTk \kdkOkkv HkOkmTkv

PkvYkTkv HnRk UkkMm #kAkZk Gvå Pkv WkgTkvTkk lXkTTk lXkTTk \kdkOkkv Av^kk Gv? Pkv

bkYkHk^kv Gv :

Uk|QkYk ¢kPYkkTkng b^k\kdkOk Pkkv &FkwPkTZk" Gvå

¢Tkv WkgSkTkng b^k\kdkOk Pkkv @kCkklRA Gvå

FkwPkTZk Av Hv ¢kPYkkTkng b^k\kdkOk Gv Pkv WkkAmTkk bkYkbPk Ü^ZkkvQkm

¢bkkSkk@Ok Gvå Pkv FkwPkTZk §PUkkR–^ZkZk–Sk|n^kUkOkv ^kPkrPkng QkAng Hv Hv CknOk


–UkZkkrZkkvYkkg ^ZkkUkmTkv ^kPkvr Gv Pkv ¢kPYkk Gvä–¢vYk FkwPkTZk\kdkOkQkm ¢kPYkkTkv

\kldkPk A@^kkvå ¢kPYkk lFkTYkkÒk Gv–¢vYk \kdkYkkg \kvPkkg bkc^kPkmr ¢TkgPkCknOkkv

Tkv ¿Yk^kPkmr ¢TkgPk UkZkkrZkkv PkvYkkg ¢k^km HkZk Gv; UkOk @kCk PkvYkkg TkQkm

¢k^kPkkvå ¢kPYkkQkm lXkTTk ¢v kk @kCkklRA Pkkv WkgSkTkng b^k\kdkOk Gvä Pkv

@kCkklRXkk^kkv Akg¥ FkwPkTZkTkm HvYk ¢kPYkkTkk bkYkbPk CknOk–UkZkkrZkkvYkkg ^ZkkUkPkk

TkQkmä Pkv¢kv Pkkv FkwPkTZk FkYkPAk@Qkm bkRkZk lXkTTkUkOkv H Xkkbkv Gvå FkwPkTZk

^kCk@Tkkv ¢kPYk\kkXk ARm bkgXk^kPkkv TkQkmä Uk@gPkn @kCk ^kCk@Tkkv ¢kPYk\kkXk

Pkkv bkgXk^kv Gvå FkwPkTZk ^kCk@Tkkvä FkwPkTZkQkm HnRkv ¢kPYkk ARm Uk|kUPk Qk¥

#kAPkkv TkQkmä Uk@gPkn @kCk ^kCk@Tkkvä @kCkQkm HnRkv ¢kPYkk Pkkv Uk|kUPk QkkZk Gv

–¢TknXk^kYkkg ¢k^kv Gvå ¢ckv! FkwPkTZk ¢Tkv @kCkTkng AvK\kng bUkì HnRkUkOkng!

Xkk¥ä Pkk@v Pkk<g FkwPkTZkÆ^kTk bkV] A@^kng ckvZk–bkkFkng bknBkÆ^kTk Æ^k^kng

ckvZk Pkkv @kCkTkv Pkk@k FkwPkTZkDk@Ykkg ¢k^k^kk Tk R¥#kååååååPkk@k FkwPkTZkTkv

@kCkQkm HnRk H @kBkHvå

ekkTkYkkg lXkTTkekvZkUkOkv @kCkklRA HOkkZk Gv Pkv Pkkv ekkTkTkng FkvPkAUkOkng

Hkcv@ A@v Gvä Pkv Akg¥ ekkTkTkv @kCkUkOkv Hkcv@ TkQkm A@Pkng ¢Tkv ekkTk UkOk

Pkv @kCkTkv @kCkUkOkv H HkOkv Gvä PkvTkv b^kUkOkv (ekkTkUkOkv) TkQkm HkOkPkngå ekkTk

¢vYk HkOkv Gv Av ¢k Hv HkOkTkk@ Gv Pkv cng Gngä ¢Tkv ¢k @kCkUkOkv Hv

HOkkZk Gvå Pkv cng TkQkm Pkv WkgSkXkk^k Gvå Pkv WkgSkXkk^kYkkg FkvPkAUkOkng TkQkmå Ykk@k

FkvPkAUkOkkYkkg Pkv ekvZkUkOkv HOkkZk Gvå ¢k @mPkv ekvZk–ekkZkAUkOkkTkkv lTkAK

bkgWkgSk ckv kk GPkkg @kCkTkv ¢Tkv ekkTkTkv ¢vAPkk TkQkm UkOk lXkTTkPkk Gvå

Fkkvœbk \kdkOkTkk XkvRQkm PkvYkTkv HnRk HkOkPkkg H ¢Uko^kr XkvRekkTk Qk¥Tkv

ekkTk @kCkQkm HnRng UkMm HkZk Gvå ¢k^kng @kCkQkm HnRng Ukl@OkYkPkng ekkTk Pkv H

YkkvdkTkng bkkSkTk Gvå

%Zkkg ekkTk ¢Tkv @kCk WkgTkvTkv lXkTTk lXkTTk HkOZkk PZkkg PkvYkTkm

¢vAPkkTkkv Xk|Yk @cvPkkv TkQkmä ¢vK\kv ekkTk @kCkYkkg ¢vAPkkæUk WkgSkXkk^kv

Uk| kPkrPkng TkQkmä UkOk @kCkQkm lXkTTk YkkvdkXkk^kv Ukl@OkYkv Gvå ¢kQkm ¢k^kk

Ukl^kÒk ekkTkTkv ¢kFkkZkrRv kv &XkCk^kPkm Uk|ekk" AcmTkv PkvTkng WkcnYkkTk AZkn‘ Gvä

Pkv H Bk@vBk@ YkkvdkTkng bkkSkTk Gvå

XkkCk–3 ” “ 165

YkkvdkTkk bkkSkTkTkm ¢k^km YkmYkkgbkk AkvOk A@v?–Av Hv Æ^k YkkvdkkQkmr

ckvZkä bkgbkk@Tkkv @bk HvTkv ©Mm CkZkkv ckvZkä ¢vK\kv AakkZkkv §Uk#kkgPk Qk¥ CkZkk

ckvZk Tkv YkkÒk YkkvdkTkm H ¢lXk\kkak HvTkk ¢gPk@Ykkg ckvZk—

&&AakkZkTkm §Uk#kkgPkPkkä YkkÒk Ykkvdk¢lXk\kkakäúúúúúúXk^kv BkvR ¢gPk@ RZkk Pkv AlcZkv lHekkbkå""

—¢v kkv lHekkbkn ¢kPYkkQkmr Æ^k YkkvdkTkk bkkSkTkTkm YkmYkkgbkk A@v Gvä

¢gPk@Ykkg ªMkv l^kFkk@ A@mTkv lTkOkrZk A@v Gvä XkvRekkTk A@v Gvå ¢@v Æ^k!

¢gPk@Ykkg ªMkv ©Pk@mTkv ¢vA^kk@ PkUkkbk Pkkv A@ä PkTkv Pkk@k YkkvdkTkng bkkSkTk

Pkk@kYkkg H RvBkk#kvå

294Ykm CkkQkkTkm KmAkYkkg ¢kFkkZkrRv kv XkCk^kPkm Uk|ekkTkv H YkkvdkTkk

bkkSkTk Pk@mAv ^kOkr kmTkv UkGm PkvTkk §Uk@ A]#k UkOk ¢\kkwlAA FkMk^Zkkv Gv;

PkmdOk Uk|ekkGmOkm A¥ @mPkv ¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkv ¢PZkgPk HnRk A@m TkkgBkv Gv

PkvTkk Ukn<akkQkrTkng ¢R~XknPk ^kOkrTk 181Ykk A]#kYkkg AZkn‘ Gv—

(ukCSk@k)

ÉkekkGvÇkm l#kPvZkg AùQkYklU lTkUnOkw: UklPPk bkk^kSkkTkw:úúúúúúúúúúúúúúúúbkodYkvªTP: bkglSkWkgSkv lTkUPlP @XkbkkP~ ¢k’YkAùYkkvrXkZkbZkú’úúúúúúúúúúúúúúú¢k’YkkTkg YkCTkYkgP: †bQk@ l^k#kR\kbkP~ Skk†YTk FkwPTZkUo@vúúúúúúúúúúúúúúúúúúWkgSkg FkkekkTkXkk^kv lTkZklYkPYklXkP: Anù^krPm lXkÆklXkÆkkwú’’181’’

¢k A]#k §Uk@Tkng XkvRekkTkUk|v@A Uk|^kFkTk c^kv UkGmTkk \kvBkYkkg ^kkgFkkvå

I


¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkv HnRk A@mTkv YkkvdkTkv bkkSkTkk@m

Xk Ck ^k Pkm Uk| ekkXk Ck ^k Pkm Uk| ekkXk Ck ^k Pkm Uk| ekkXk Ck ^k Pkm Uk| ekkXk Ck ^k Pkm Uk| ekk

HvTkk ¢gPk@Ykkg XkvRekkTkTkm Pkk\kk^kv\km Qk¥ Gv–¢v kk

YkkvdkkQkmr l#kaZkv UkoG~Zkng cPkng Av Uk|Xkkv! Uk|ekk H YkkvdkTkng bkkSkTk

Gv ¢vYk ¢kUkv bkYkHk^Zkngä Pkkv Pkv Uk|ekk ^kMv Bk@vBk@ A¥ @mPkv

¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkv HnRk UkkMm #kAkZk? PkvTkk §ûk@Ykkg

¢kFkkZkrRv kv XkvRekkTkTkm ¢\kkwlAA ^kkPk (CkkQkk 294Ykkg)

bkYkHk^km; ¢kPYkkTkng \kdkOk ekkTkä ¢Tkv WkgSkTkng \kdkOk @kCkä

¢v WkgTkvTkv bUkìUkOkv HnRk ¢kv]Bkk^Zkkå ¢k @mPkv ¢kPYkk ¢Tkv

WkgSk WkgTkvTkv ¢PZkgPk HnRk UkkMTkk@m XkCk^kPkm Uk|ekk H YkkvdkTkng

bkkSkTk Gvå ¢v @mPkv XkCk^kPkm Uk|ekkTkv H YkkvdkTkk bkkSkTk Pk@mAv

^kOkr kmTkv c^kv ¢kFkkZkrRv k PkvTkk §Uk@ ¢\kkwlAA A]#k FkMk^kv

Gv; ¢k 181Ykk A]#kYkkg PkmdOk Uk|ekkGmOkm A¥ @mPkv ¢kPYkk

¢Tkv WkgSkTkv ¢PZkgPk HnRk A@m TkkgBkv Gv PkvTkk Ukn<akkQkrTkng

¢R~XknPk ^kOkrTk AZkn‘ Gvå

XkvRekkTkTkk ^kOkrTkTkkv ¢k è\kkvA DkOkkv bk@bk Gvå ¢vYkkg XkvRekkTkTkm

¢\kkwlAA @mPk WkPkk^km Gvå Uk| kmOk Ukn<akkv ¢vK\kv Av l^kFkdkOk Wknlü^kk]k

¢kPYkkQkmr Æ^kkv ¢PZkgPk bkk^kSkkTkmQkm Uk|ekkGmOkm ^kMv ¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkv

lXkTTklXkTTk A@m TkkgBkv Gvå UkkvPkkTkk bk^kr Uk|ZkPTk ^kMvä ¢vK\kv Av ¢kBkk

HCkPk Pk@VQkm UkkGkv ^k]mTkv FkwPkTZk Pk@V ^k]^kkTkk §ÛYk ^kMvä ¢PZkgPk

HkCkplPkUko krA ¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkm bkglSkTkm ^kFFkv Uk|ekkGmOkm UkKAmTkv

YknYkndknÆ^k PkvYkTkv HnRk UkkMm TkkgBkv Gvå–WkgTkvTkv HnRk UkkM^kk YkkKv WkvTkkv

!"#$

XkkCk–3 ” “ 167

¢kêkZk TkQkmä ¢kêkZk Pkkv ¢vA ¢kPYkkTkkv H Gv; &Uk|ekk" %Zkkg ¢kPYkk

Pk@V ^k]mTkv ¢vAkCk| Qk¥ PZkkg WkgSkQkm Pkv HnRm UkMm H Ck¥;

ekkTkUkl@OklPk ¢Tkv ¢kPYkkTkm ¢vAPkk Qk¥ PkvYkkg @kCk Tk ¢k^Zkkvä—PkvYkkg

WkgSkXkk^k Tk ¢k^Zkkvä ¢v @mPkv WkgSk HnRkv H @cm CkZkkvä Tkv ¢kPYkk

WkgSkTkQkm GoKm CkZkkvå ¢k @mPkv XkCk^kPkm Uk|ekk WkgSkTkv GvRmTkv ¢kPYkkTkv

Yknl$Pk UkYkkMv Gvå

SkmYkm #kkgPk c\kA^kk]k ¢k è\kkvAYkkg ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av cv

Æ^k! WkgSkQkm @lcPk ¢v kk Pkk@k lFkRkTkgR ¢kPYkkTkv ¢gPk@Ykkg ¢^k\kkvA^kk

YkkKv Pkng Skm@kv QkkåååååSkm@kv Qk¥Tkv–¢vK\kv Av @kCkTkm ¢kAn]PkkQkm H@kA

HnRkv UkMmTkv ¢gPk@Ykkg ^k]å @kCkQkm HnRkv UkMmTkv Hv ¢gPk@Ykkg ^k»Zkkv PkvOkv

¢kPYkk ¢Tkv WkgSk ^kFFkv Uk|ekkGmOkmTkv UkKAmå Uk| kmOk Ukn<akkv ^kMv

bkk^kSkkTkmQkm UkKA^kkYkkg ¢k^kv\km ¢k Uk|ekkGmOkm Av km @mPkv UkMv Gv?–#kmDk|

UkMv Gvä PkPdkOk H ¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkng XkvRekkTk A@Pkm UkMv Gv; Hv^kng

ekkTk ¢gPk@Ykkg ^k»Zkng Av Pk@Pk H WkgSkTkv GvRmTkv ¢kPYkkQkm HnRkv UkkMm

TkkgBkv Gvå Hn¢kvä ¢k WkgSkTkv GvR^kkTkm GmOkm! ¢k Uk|ekkGmOkm H YkkvdkTkng

bkkSkTk Gvå

(1) ¢vA Pkkv (ÉkekkGvÇkm l#kPvZkg) Uk|ekkGmOkm PkmdOk Gvå

(2) WkmHng (AùQkYklU) Akv¥ UkOk @mPkvä ¢vK\kv Av bk^kr §ÛYkTkv PkvYkkg

H @kvAmTkv Pkv GmOkm UkKA^kkYkkg ¢k^kv Gvå

(3) ÒkmHng (lTkUnOkw:) lTkUknOk Ukn<akkv ^kMv–¢vK\kv Av YkkvdkTkk §ÛYkm

YkkvdkkQkmr Ukn<akkv ^kMv Pkv UkKA^kkYkkg ¢k^kv Gvå

(4) FkkvQkng (UklPPk bkk^kSkkTkw:) bkk^kSkkTk Qk¥Tkv ¢vK\kv Av YkkvcTkv Ro@

A@mTkvä ¢kPYkb^kæUkTkm bkTYknBk Qk¥Tkv Pkv Uk|ekkGmOkm UkKA^kkYkkg

¢k^kv Gvå

(5) ¢Tkv UkkgFkYkng (lTkUPlP @XkbkkP ~) Pkv Uk|ekkGmOkm #kmDk|UkOkv UkMv Gvå


¢kYkä UkkgFk l^k#kvakOkkvQkm ¢kFkkZkrRv^kv XkvRekkTkTkkv ¢Uko^kr Ukn<akkQkr

R#kkr Zkkv Gvå ¢k^kk Ukn<akkQkrQkm UkKA^kkYkkg ¢k^kv\km Uk|ekkGmOkm ¢kPYkk

¢Tkv WkgSkTkv bk^kr Pk@VQkm ¢PZkgPk HnRk A@m TkkgBkv Gvä WkgSkTkk ¢vA ¢g#kTkv

UkOk ¢kPYkkYkkg Xkv]^kPkm TkQkmå ¢k @mPkv WkgSkTkv bk^kr Uk|Ak@v GvRmTkv

¢kPYkkTkv Ykkvdk UkYkkMTkk@ ¢k &Uk|ekk"Tkv ¢kFkkZkrRv^kv &XkCk^kPkm" AcmTkv

PkvTkkv YklcYkk AZkkvr Gvå

Uko^kvr 23Ykk A]#kYkkg Aõk‹g cPkng Av @v Xk^Zk! Pkng Akv¥ UkOk @mPkv—Yk@mTkv UkOk Pkû^kTkkv AkwPkoc\km Qkk Tkv RvcQkm lXkTTk ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k

A@å PkvYk ¢c{ UkOk Acv Gv Av cv YkkvdkkQkmr! Pkng Akv¥UkOk @mPkvä ¢kBkk

HCkPkTkm R@Ak@ GkvMm R¥Tkv UkOkä ¢k XkCk^kPkm Uk|ekkTkv ¢gPk@Ykkg UkKAmTkv

WkgSkTkv GvRm TkkBk! &Akv¥ UkOk @mPkv"—¢vYk AcmTkv AYkr ^kCkv@v TkM#kv—¢v ^kkPk §MkMm RmSkmå Akv¥ Acv–AYkr TkMv Pkkv?—Pkkv ¢kFkkZkrRv^k Acv

Gv Av ¢@v Æ^k! Pkng ¢vA^kk@ Uk|ekkGmOkmTkv ckQkYkkg Pkkv \kvååååååUk|ekkGmOkm

ckQkYkkg \kvPkkg H (—¢vK\kv Av ekkTkTkv ¢gPkYknrBk A@Pkkg H) AYkr Pkkv

A>kkgZk Wkck@ @cm H#kv Tkv GvRk¥ H#kvå ¢c{ Pkkv Acv Gv Av &AYkr

TkM#kvååååååå" ¢vYk ZkkR A@v Pkv Bk@kv YkkvdkkQkmr Tklcä Bk@kv YkkvdkkQkmr Pkkv

§ÛYkUko^krA Uk|ekkGmOkm ^kMv XkvRekkTk A@mTkv ¢kPYkk ¢Tkv WkgSkTkv ¢PZkgPk

HnRk A@m TkkgBkv Gvå

¢ckä ¢kPYkkTkv WkgSkTkQkm Ykn$Pk A@^kkv ¢v H Ykk<g APkr Zk Gvå

#knü ¢kPYkkTkv Uk|kUPk A@^kkv ¢v H ¢vA Ykk<g APkr Zk Gv—¢vYk HvTkv Pkm^k|

IgBkTkk HkCkm ckvZkä Tkv bkgPkkv UkkbkvQkm XkvRekkTkTkkv ¢k^kkv §UkRv#k Yk]vä

Pkv Æ^k XkvRekkTkTkkv Ukn<akkQkr AZkkr ^kCk@ AvYk @cv?—Tkv ¢v^kkv YkkvdkkQkmr

Æ^k WkgSkTkk ¢vA AlOkZkkTkv UkOk UkkvPkkTkk b^kæUkYkkg AvYk @kBkv? Tk H

@kBkvå Tkv XkvRekkTkTkk AkZkrYkkg Pkv Uk|YkkR UkOk AvYk A@v?—Tk H A@vå HvYk

^kmH]mTkk IWkAk@v bkkvZk Uk@kv k^km ckvZk PZkkg Uk|YkkR AvYk Ukk\k^kv? PkvYk

¢TkgPkAk]Tkk bkgbkk@Xk|YkOkYkkg ^kmH]mTkk IWkAk@k Hv kkv ¢k

YkTknaZk¢^kPkk@ä PkvYkkg FkwPkTZkYkkg XkvRekkTkæUkm Rkv@kv Uk@kv k^kk YkkKv

XkkCk–3 ” “ 169

¢kPYkkTkm DkOkm HkCkplPk Hkv¥¢vå Xkk¥! ¢TkgPkAk]v ¢k FkwPkTZk

XkCk^kkTkTkv ¢kv]Bk^kkTkk Tkv YkkvdkTkv bkkSk^kkTkk KkOkkg ¢k^Zkk Gvä dkOk

–dkOk \kkBkvOkm HkZk Gvä ¢kPYkXkkTk ^kCk@ §Ck@^kkTkkv Akv¥ ¢k@kv TkQkm;

YkkKv bk^kr §ÛYkQkm Pkk@k ¢kPYkkTkv XkvRekkTkYkkg HkvMååååå#ko@^km@PkkQkm

Uk|ekkGmOkm ^kMv Pkk@k ¢kPYkkTkk WkgSkXkk^kTkv GvRm TkkgBkå Uk|ekkGmOkm Pkv

WkgSkTkv GvR^kkTkng ¢YkkvDk#kkïk Gvå Uk|ekkGmOkmTkv bkk^kSkkTk Qk¥Tkv UkKAPkkgä

¢vK\kv Av HCkPkTkm ¢TknAo]PkkYkkg ¢KA>kk ^kCk@ Tkv HCkPkTkm Uk|lPkAo]PkkQkm

MZkkr ^kCk@ ekkTkTkv ¢gPk@Ykkg b^k Pk@V ^kk]Pkkg WkgSkTk Wkck@ @cm HkZk

Gv ¢vK\kv ¢kPYkk WkgSkTkQkm GoKm HkZk Gvå ¢k @mPkv WkgSkTkTkv GvRmTkv Ykkvdk

UkkYk^kkTkng bkkSkTk XkCk^kPkm Uk|ekk H Gvå

(bkYkZkbkk@ A]#k 181Tkk Uk| kFkTkYkkgQkm)

S

¢k lTk@k\kgWkmekkTk HCkPkYkkg Akv¥Qkm Dkv@kPkng TkQkmå @kCkTkkvZk Dkv@kv

ekkTkTkv TkQkmå ekkTk Pkkv @kvCkQkm Av @kCkQkm—WkSkkZkQkm ¢ü@ Tkv ¢ü@ H

@cv Gvå ¢k^kk ekkTkb^kæUk ¢kPYkk bkkwQkm YkckTk YkkvKkv UkRkQkr Gvä HCkPkYkkg

¢vTkkv HkvKkv TkQkmå ¢vTkkv ¢TknXk^k A@^kkTkm HvTkv SkoTk \kkCkm Pkv bkPkPk

UkkvPkkTkk Ukl@OkkYkTkv b^kbkTYknBk ^kk»Zkk A@v Gvå


HvYk YkkPkk cvPkQkm Wkk]ATkv bkYkHk^kvHvYk YkkPkk cvPkQkm Wkk]ATkv bkYkHk^kvHvYk YkkPkk cvPkQkm Wkk]ATkv bkYkHk^kvHvYk YkkPkk cvPkQkm Wkk]ATkv bkYkHk^kvHvYk YkkPkk cvPkQkm Wkk]ATkv bkYkHk^kv

PkvYk ¢kFkkZkrRv^k l#kaZkTkv bkYkHk^kv GvPkvYk ¢kFkkZkrRv^k l#kaZkTkv bkYkHk^kv GvPkvYk ¢kFkkZkrRv^k l#kaZkTkv bkYkHk^kv GvPkvYk ¢kFkkZkrRv^k l#kaZkTkv bkYkHk^kv GvPkvYk ¢kFkkZkrRv^k l#kaZkTkv bkYkHk^kv Gv

HvYk YkkPkk Wkk]ATkv l#kBkkYkOk ¢kUkv PZkk@vä Akv¥A ^kk@

¢vYk Acv Av &WkvKk! Pkng Pkkv Xkk@v MkõkkvåååååPkTkv ¢k #kkvXkv!!"

¢Tkv A>kk@vA ¢vYk UkOk Acv Av &Pkng Yko@Bk GkvåååååCkkgMkv

Gkv!"—¢kYk A>kk@vA YkpRnPkk Xk@v\kk #kWRkvQkm l#kBkkYkOk

¢kUkv Pkkv A>kk@vA AMA #kWRkvYkkg LUkAkv ¢kUkvä—Uk@gPkn WkgTkv

^kBkPkv YkkPkkTkk ñRZkYkkg UknÒkTkk lcPkTkkv H ¢lXkUk|kZk Gv

¢vK\kv PkvTkm l#kBkkYkOkYkkg AkvYk]Pkk H Xk@v\km Gv : PkvYk

SkYkkrPYkkbkgPkkv Wkk]A Hv kk ¢WknSk l#kaZkkvTkv bkYkHk^k^kk YkkKv

§UkRv#kYkkg A>kk@vA YkpRnPkkQkm ¢vYk Acv Av &cv Xkk¥! Pkk@kv

¢kPYkk lbkü Hv kkv Gv PkvTkv Pkng HkOk!" ¢Tkv A>kk@vA AMA

#kWRkvYkkg Acv Av &¢@v YkoBkr! Ukn<akkQkrcmTk TkkYkRr! Pkk@k

¢kPYkkTkv c^kv Pkkv ¢kv]Bk! ¢k YkoNPkk Pkk@v A>kkg bknSkm @kBk^km

Gv? c^kv Pkkv GkvM!"—¢k @mPkvä Akv¥^kk@ YkpRnbkgWkkvSkTkQkm

¢Tkv Akv¥^kk@ AMA bkgWkkvSkTkQkm §UkRv#k ¢kUkvä–Uk@gPkn WkgTkv

Uk|Ak@Tkk §UkRv#k ^kBkPkv PkvYkTkk ñRZkYkkg l#kaZkTkk lcPkTkkv H

¢lXkUk|kZk Gv ¢vK\kv PkvYkTkk §UkRv#kYkkg AkvYk]Pkk H

Gvåååååå^kkPbk\Zk H Gvå

¢c{ bkYkZkbkk@–A]#k 23Ykkg UkOk ¢kFkkZkrRv k

AkvYk]PkkQkm bkgWkkvSkTk A@mTkv l#kaZkTkv §UkRv#k ¢kUkv Gv :

� ��

XkkCk–3 ” “ 171

¢lZkú! AùQkYklU Ykp’^kk PÅ^kAùkwPoc\km bkTk ~úúúú¢TknXk^k Xk^kYkoPvr: UkÍkr kPmr YkncoPrYk ~ú’úUpQkCkQk l^k\kbkgPg b^kg bkYkk\kkv‘Zk ZkvTkúúúú’ZkHklbk IklCklP Yko’Zkkr bkkAùYkvAù’^kYkkvcYk ~ú’’

@v Xkk¥! Pkng Akv¥UkOk @mPkv Pkû^kTkkv AkwPkoc\km Qkkå lcPkTkm l#kBkkYkOk

¢kUkPkkg ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av cv Xkk¥! CkYkv PkvYk A@mTkv Pkng Pkû^kTkkv lHekkbkn

QkkåååååTkv RvcQkm lXkTTk ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@å Rvc bkkQkv Pkk@v ¢vAPkk TkQkm

UkOk lXkTTkPkk GvåååååååPkk@k FkwPkTZkTkkv l^k\kkbk RvcQkm HnRkv Gvå YkkKv Pkk@k

§UkZkkvCkTkv Uk@ Pk@VQkm GkvMmTkv ¢gPk@Ykkg ^kk]å

Uk@Ykkg Pkk<g TkklbPkP^k Gv YkkKv Pkk@k §UkZkkvCkTkv Uk@ Pk@VQkm UkkGkv

^kk]å Pkk@k §UkZkkvCkb^kæUk ¢kPYkkYkkg Uk@Tkm Uk|lPkAo]Pkk TkQkmå Yk@Ok HvK\kng

Aì (—Wkkõk Uk|lPkAo]Pkk) ¢k^kv PkkvUkOk PkvTkm Ólì GkvMmTkv ¢gPk@Ykkg Æ^kPkk

FkwPkTZkb^kæUkTkm Ólì A@å &&Ykp’^kk ¢lU ¢vK\kv Av Yk@mTkv UkOk Pkng ¢kPYkkTkkv

¢TknXk^k A@""—¢kYk AcmTkv ¢kFkkZkrRv^kv l#kaZkTkv Ukn<akkQkrTkm Uk|v@Okk ¢kUkm

Gvå ^kFFkv Ag¥ Uk|lPkAo]Pkk ¢k^kv Pkkv Pkk@k Uk|ZkPTkTkv GkvMm Tk R¥#kä Uk@gPkn

Yk@Ok HvK\km Uk|lPkAo]Pkk bkcTk A@mTkv UkOk Pkng ¢kPYkkTkkv PkkCk \kvHvåååååååPkvTkkv

¢TknXk^k A@Hvå Ykk@v Ykk@k ¢kPYkkYkkg H H^kng GvåååååååPkvYkkg ^kFFkv Uk@Tkm

MBk\kCkm@m Av km? Uk|lPkAo]Pkk Av km? Wkck@Tkm Uk|lPkAo]PkkTkkv ¢kPYkkYkkg

¢Xkk^k Gv—¢vYk §UkZkkvCkTkv Uk\kKk^kmTkv ¢kPYkkYkkg ^kk]ä—¢kYk A@^kkQkm

Uk@ bkkQkv ¢vAPkkWknlüæUk Ykkvc GoKm H#kvååååååTkv PkTkv Uk@Qkm lXkTTk Pkk<g

FkwPkTZkPkû^k ¢kTkgRTkk l^k\kkbkbklcPk ¢TknXk^kYkkg ¢k^k#kvå

38 CkkQkk bknSkm Uk@Qkm lXkTTk #knüÆ^kTkng b^kæUk DkOkk DkOkk Uk|Ak@v

bUkì A@mTkv bkYkHk^k^kk GPkkg Hv Tklc bkYkHv ¢Tkv RvcklRTkv ¢kPYkk YkkTk#kvä

PkvTkv ¢kFkkZkrRv^k AMA bkgWkkvSkTk A@mTkv bkYkHk^k#kv Avä ¢Ykv ¢kK\kng ¢kK\kng

bkYkHk^Zkng GPkkg Hv Æ^k RvcTkv–AYkrTkv PkQkk @kCkTkv H ¢kPYkkTkng b^kæUk YkkTkv

Gv Pkv Æ^k YkoN Gvä ¢ekkTkm Gvä Ukn<akkQkrcmTk Gvä Uk@Tkv H ¢kPYkk YkkTkm

YkkTkmTkv Pkv ¢kPYkkTkk Ukn@nakkQkrTkv ck@m WkvLkv Gvå @v Uk#kn Hv^kk YkoN! Pkng bkYkH


@v bkYkH! XkvRekkTk A@mTkv Pkk@k ¢kPYkkTkv Uk@Qkm HnRkv HkOkååååå@kCkQkm HnRk

FkwPkTZkTkkv b^kkR \kvå

—¢k @mPkv HvYk YkkPkk Wkk]ATkv l#kBkkYkOk ¢kUkv PkvYk ¢kFkkZkrRv k

l#kaZkTkv ¢TkvA Uk|Ak@v bkYkHk^kv GvååååååPkvYkkg PkvTkk lcPkTkkv H ¢k#kZk Gvå

¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av Xkk¥! HMTkm l¿ZkkYkkg Pkk@kv SkYkr CkkvPk^kkv YkoAm

Rvå ¢k FkwPkTZkYkkg Pkk@kv SkYkr Gv Pkv Akv¥ lR^kbk HM QkZkkv TkQkmå HM Tkv

FkwPkTZk WkgTkv Ü^ZkTkk XkkCk\kk UkkMmTkv cng PkTkv Acng Gng Av ¢k FkwPkTZkÜ^Zk H

Pkk@ng Gvå YkkKv c^kv HMQkm lXkTTk Pkk@k #knü FkwPkTZkPkû^kTkv HkOkmTkv Pkng bk^kr

Uk|Ak@v Uk|bkTTk QkkåååååååPkk<g lFkûk §%%^k] A@mTkv bkk^kSkkTk Qkkåååååå¢Tkv

&&¢k b^kÜ^Zk H Ykk<g Gv"" ¢vYk Pkng ¢TknXk^k A@å ¢ck! ¢k^kng FkwPkTZkPkû^k

¢Ykv PkTkv RvBkkM>kngååååååc^kv Pkng ¢kTkgRYkkg ¢k^kååååååUk|bkTTk Qkk!

HvYk Wkv GkvA@k Akv¥ ^kbPkn YkkKv WkkIv Pkkv YkkPkk ^kFFkv UkMmTkv XkkCk

UkkMm ¢kUkv Gv Tkv bkYkkSkkTk A@k^kv Gvå PkvYk ¢c{ ¢kFkkZkrRv k HM–FkvPkTkTkk

XkkCk UkkMmTkvä Wkk]A Hv kk ¢ekkTkmTkv bkYkHk^kv Gv Av \kvä ¢k Pkk@kv XkkCk!

Hkvåååååå¢k FkwPkTZk Gv Pkv Pkk@kv XkkCk Gv Tkv ¢k HM Gv Pkv HMTkkv XkkCk

Gvå Pkk@kv FkwPkTZk XkkCk ¢v^kkv Tkv ¢v^kkv ¢kBkv ¢kBkkv #knü Gvä PkvYkkg Akg¥

WkCkM>kng TkQkm; YkkKv Pkk@kv ¢k FkwPkTZk XkkCk \k¥Tkv c^kv Pkng Uk|bkTTk

Qkkååååå¢kTkglRPk QkkååååååPkk@k YkTkTkng bkYkkSkkTk A@mTkv Pkk@k FkwPkTZkTkv

¢kTkgRQkm XkkvCk^kåååååååPkvTkk ¢PkmlTÜZkbknBkTkk b^kkRTkkv ¢TknXk^k A@å

¢ekkTkmTkng ¢ekkTk AvYk K]vä Tkv PkvTkv FkwPkTZkTkk bknBkTkkv ¢TknXk^k AvYk

QkkZkä Pkv YkkKv ¢kFkkZkrRv k §UkRv#k ¢kUkv Gvå AMA bkgWkkvSkTk A@mTkv TkQkm

AcvPkk UkOk AkvYk] bkgWkkvSkTk A@mTkv Acv Gv Av cv ^kPbk! #kng ¢k HM Rvc

bkkQkv ¢vAYkvAUkOkng PkTkv #kkvXkv Gv? Tkkä Tkkå Pkng Pkkv FkwPkTZk GkvååååååYkkKv HMQkm

HnRkv QkkååååååPkvTkkv UkkMkv#km Qk¥Tkv PkvTkkQkm lXkTTk Pkk@k FkwPkTZkTkv RvBkå

RnlTkZkkTkm R@Ak@ GkvMmTkv Pkk@k FkwPkTZkTkv RvBkå Hkv Pkng RnlTkZkkTkm ¢TknAo]Pkk

Av Uk|lPkAo]Pkk Hkv kk @kvAk¥#k Pkkv Pkk@k FkwPkTZkXkCk^kkTkTkv Pkng Tkzc Hkv¥ #kAvä

YkkKv RnlTkZkkTkng \kdk GkvMmä PkvTkkQkm ¢vA\kkv UkMm ¢gPk@Ykkg Pkk@k FkwPkTZkTkv

XkkCk–3 ” “ 173

Hkvåååååå¢gPkYknrBk QkPkkg H PkTkv BkWk@ UkM#kv Av FkwPkTZkTkkv Av kkv ¢R~XknPk

l^k\kkbk Gv!

cv WkgSkn! Pkng Fkkv@kbkmTkk ¢^kPkk@æUkm An kkYkkg UkM>kkv Gvä PkvYkkgQkm

Wkck@ TkmA]^kk YkkKv HCkPkTkk CkYkv PkvK\kk Ukl@akckv Av §UkbkCkkvr ¢k^kvä

Yk@Ok HvK\kk Aìkv ¢k^kvä PkkvUkOk PkvTkm R@Ak@ GkvMmTkv Pkk@k FkwPkTZkR]Tkv

RvBkå Rvc Av #knXkk#knXkXkk^kkv Pkv Ykk@k b^kDk@Tkm FkmH TkQkm UkOk Pkv¢kv Pkkv

Ykk@k UkkMkv#km Gvå Pkv¢kv Ykk@m TkÆAYkkg @cvTkk@k Gv UkOk Ykk@m bkkQkv

¢vAYkvA Qk¥Tkv @cvTkk@k TkQkmä–¢kYk ¢vA^kk@ PkvYkTkkv UkkMkv#km Qk¥Tkv HnRk

¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@å Wkv–DkMm Pkkv Pkng ¢kYk A@m Hkv! Wkv–DkMmYkkg H PkTkv

Pkk@k FkwPkTZkTkkv ¢Uko kr l^k\kkbk RvBkk#kvå

¢k ^kkPk bkcv\km Gvä AvYk Av Pkk@k b^kXkk^kTkm Gv ¢Tkv Pkk@kQkm Qk¥

#kAv Pkv km Gvå Tkv ¢kYk A@^kkYkkg H Pkk<g lcPk GvååååååYkkKv bk^kr Uk|Ak@Tkk

§ÛYkQkm Pkng ¢k^kk FkwPkTZkTkkv ¢TknXk^k A@å ¢kYk bkgPkkvTkkv §UkRv#k Gvå

J

WkgSkTkYkkg bknBk TkQkm; YkkvdkYkkg bknBk Gvå WkgSkTkQkm GoKAk@kTkkv ¢^kbk@

¢k^kPkkg cakrQkm ^kkG@Mkg Hv kng Uk|kOkm UkOk ckx#kQkm AoRkAoR A@m YkoAv Gvå

¢ck! GoK^kkTkk KkOkv Nkv@Tkng WkFFkng UkOk cakrQkm TkkFkv Gvå Pkkv ¢@v Æ^k!

¢TkklRAk]Tkk WkgSkTkQkm WkgSkkZkv\kkv Pkng bkgPkkv PkTkv ¢v WkgSkTkYkkgQkm GoKAk@kTkkv

§UkkZk WkPkk^kvä ¢Tkv ¢v WkgSkTkQkm GoKAk@kTkm ^kkPk bkkgXk]mTkv Pkk@kv ¢kPYkk

cakrQkm §\\klbkPk Tk QkkZkä ¢v AvYk WkTkv? ^kkc! bkgPkkvTkk Uk|PkkUkv Ykk@v

GoKAk@kTkkv ¢^kbk@ ¢k^Zkkv–¢vYk YknYkndknTkkv ¢kPYkk YkkvdkTkk §UkkZk Uk|PZkv

¢kTkgRQkm §\\kbkm HkZkå


¢kYkg“kOk¢kYkg“kOk¢kYkg“kOk¢kYkg“kOk¢kYkg“kOk

UkkvPkkTkk ¢gPk@Ykkg ¢Uko kr ¢PkmlTÜZk #kkgPk@bkTkkv ¢TknXk^k

A@mTkv bkgPk–SkYkkrPYkk ¢kYkgÒkOk ¢kUkv Gv : AkvTkv ¢kYkgÒkOk

¢kUkv Gv? ¢kBkk HCkPkTkv ¢kYkgÒkOk ¢kUkv Gv : #kvTkng

¢kYkgÒkOk ¢kUkv Gv? #kkgPk@bkTkkv b^kkR \kv kkTkngå UkkvPkkTkk

¢gPk@Ykkg #kkgPk@bkTkkv bkYknÜ §\\kbkm @õkkv Gv PkvTkk

¢TknXk^kUko krA SkYkkrPYkk–bkgPk HCkPkTkk WkSkk Æ^kkvTkv ¢kYkgÒkOk

¢kUkv Gv Av cv HCkPkTkk Æ^kkv ¢k^kkvååååå¢k^kkvååååå¢c{

XkCk^kkTk–ekkTkbkYknÜYkkg #kkgPk@bk ©G]m @õkkv GvååååååPkvYkkg

YkCTk Qk¥Tkv PkvTkkv ¢TknXk^k A@kvå RoSkUkkA–HkgWkn ^kCkv@vTkkv @bk

Pkv Pkkv HM Gvä PkvTkk ¢TknXk^kYkkg Pkkv ¢#kkglPk Gv Tkv Pkv Pkkv

¢TkgPk^kk@ XkkvCk^kk¥ CkZkv\km ¢xL GvååååååYkkKv ¢v kk HMTkk

b^kkRTkm <lFk GkvMkvååååååTkv ¢k FkwPkTZkTkk #kkgPk@bkTkv

¢kb^kkRkvå ¢k #kkgPk@bkTkkv Rl@Zkkv ¢vK\kkv WkSkkv ©G»Zkkv Gv

Av ¢kBkk \kkvATkv UkkvPkkYkkg MoWkkMm ÛvååååååYkkKv HCkPkTkk WkSkkZk

Æ^kkv ¢vA bkkQkv ¢k^kmTkv ¢k #kkgPk@bkYkkg lTkYkCTk

Qkk¢kvååååååWkSkkZk Æ^kkv ¢k^kkvååååååAkv¥ WkkAm @cv#kkv

Tkc{å—¢kYk ¢kBkk HCkPkTkv ¢kYkgÒkOk ¢kUkmTkv Bk@vBk@ Pkkv

SkYkkrPYkk UkkvPkkTkm #kkgPk@bkYkkg \kmTk Qk^kkTkm Xkk^kTkkTkv H

Yk\kk^kv Gvå

YkÄkgPn lTkXkr@YkYkm bkYkYkv k \kkvAùkúúúúúúúúúúúúúúú¢k\kkvAùYknFG\klP #kkgP@bkv bkYkbPk:ú’úúúúúúúúúúúú

XkkCk–3 ” “ 175

¢k¶\kk^Zk l^kXk|YklP@bAùl@Ok{ Xk@vOkúúúúúúúúúúúúúúúÉkkvTYkCTk .ak XkCk^kkTk ¢^kWkkvSkzbkSkn:ú’’32’’

¢kFkkZkr XkCk^kkTkv YkkvdkYkkCkr Bkn\\kkv A@mTkv bkYkHk^Zkkvååååååå#kkgPk@bkTkkv

bkYknÜ RvBkkM>kkvååååååPkv bkYkÆTkv FkwPkTZkTkk #kkgPk@bkTkk bkYknÜYkkg lTkYkCTk

QkZkv\kkv l#kaZk UkkvPkkTkkv Uk|YkkvR Uk|lbkü A@Pkkg Acv Gv Av : ¢ckv! ¢k

ekkTkbkYknÜ XkCk^kkTk ¢kPYkk l^kXk|YkæUk ¢kMm FkkR@Tkv bkYko]Ckm Ro@ A@mTkv

UkkvPkv bk^kk‘Ck Uk|CkK QkZkkv Gv; PkvQkm c^kv bkYkbPk \kkvA PkvTkk #kkgPk@bkYkkg ¢vAm

bkkQkv H YkCTk Qkk¢kvå ¢k #kkgPk@bk ¢kBkk \kkvAUkZk‘Pk ©G]m @õkkv Gvå

Hn¢kvä ¢k ¢kYkgÒkOk! #kkgPk@bkYkkg lTkYkCTk Qk^kkTkng ¢kYkgÒkOk AkvOk

Tk b^kmAk@v? FkwPkTZkTkk ¢bkgBZk Uk|Rv#kv #kkgPk@bkTkkv bkYknÜ ©G]m @õkkv Gv

Pkv ¢kFkkZkr XkCk^kkTkv RvBkkM>kkvåååååååPkvYkkg AkvOk MoWkAm Tk Ykk@v! ¢c{ Pkkv

Acv Gv Av ¢kBkng HCkPk ¢k^kmTkv ¢k #kkgPk@bkYkkg MoWkAm Ykk@kvå

¢ckck! ¢k^kkv XkCk^kkTk ¢kPYkkTkkv #kkgPk@bk! ¢vYk XkCk^kkTk

¢kPYkkTkkv ¢R~XknPk b^kXkk^k RvBkmTkv SkYkkrPYkkTkkv Xkk^k §G]m CkZkkv Gv

¢ckv! ¢kPYkkTkkv ¢k^kkv #kkgPk@bk WkSkkZk Æ^kkv UkkYkkvå WkSkk Æ^k ¢k^kkv!

SkCkSkCkPkk ¢gCkk@k Hv kk l^kAk@YkkgQkm Wkck@ TkmA]mTkv ¢k #kkgPk@bkYkkg YkCTk

Qkk¢kvåååååå¢PZkgPk YkCTk Qkk¢kvååååååH@kZk WkkAm @kBk#kkv Tkc{å ¢k #kkgPk@bk

QkkvMkv TkQkm UkOk ¢kBkk \kkvAYkkg ©G]m @õkkv Gvåååååå#kkgPk@bkTkkv ¢Ukk@

bkYknÜ XkZkkvr Gvå PkvYkkg \kmTk Qk^kk YkkKv NgNv@kv UkmKmTkv ¢kBkk HCkPkTkv

¢kYkgÒkOk Gvå

UkkvPkkTkk Xkk^kYkkg Hv <FZkng PkvTkng WkmHkTkv UkOk ¢kYkgÒkOk ¢kUkv Gvå

AvK\kkA êkk^kAkv bkkSkYkmrTkv HYkkMv Gvä PkvYkkg AvK\kkATkk ¢v kk Xkk^k ckvZk Gv

Av Akv¥ UkOk bkkSkYkmr @cm H^kkv Tk Hkv¥¢vååååååAk@Ok Av ¢kK\kk WkSkkYkkgQkm

Akv¥ Æ^k ¢v kkv æMkv ckvZk Av Xkl^kaZkTkkv PkmQk‘A@ QkTkk@ ckvZkä Akv¥ Av k]m

QkTkk@ ckvZkä Akv¥ ¢\UkAk]Ykkg Ykn$Pk QkTkk@ ckvZkä Pkkv ¢v kk SkYkkrPYkkTkv UkvKv

Ykk@kv Akvl]Zkkv HkZk Pkkv Ykk@kv SkTZk ¢^kPkk@! AkvOk Xkl^kaZkYkkg PkmQk‘A@

QkTkk@ Gvä AkvOk ¢\UkAk]Ykkg Yknl$PkYkkg HTkk@ Gvä PkvTkm Xk\kv BkWk@ Tk ckvZk


UkOk HYkkMTkk@Tkkv Xkk^k ¢v kkv ckvZk Gv Av ¢\UkAk]Ykkg Ykn$Pk HTkk@ Akv¥

SkYkkrPYkk @cm H^kkv Tk Hkv¥¢vå—¢vTkkv ¢Qkr ¢vYk Gv Av HYkkMTkk@Tkv SkYkrTkkv

¢Tkv Yknl$PkTkkv Uk|vYk Gv; HYkkMTkk@Tkk Xkk^k Hkv ¢kPYkXkk^kTkkUko krA ZkQkkQkr

ckvZk Pkkv UkkvPkkTkv ¢\UkAk]Ykkg Yknl$Pk \kv kkTkk Xkk^k Gvä PkvQkm WkmHk

SkYkkrPYkk¢kv Uk|PZkv Xkk^k ©G]m HkZk Gvå

¢c{ä HvOkv FkwPkTZkTkk #kkgPk@bkTkkv b^kkR FkkBZkkv Gv ¢v kk bkgPk

–SkYkkrPYkk ¢kBkk HCkPkTkv bkkCkYkKv ¢kYkgÒkOk ¢kUkv Gvä ¢k #kkgPk@bkTkkv

b^kkR FkkBZkk ^kCk@ Akv¥ Æ^k @cm H^kkv Tk Hkv¥¢v; ¢kBkng HCkPk ¢vA

bkkQkv ¢k^kmTkv ¢k #kkgPk@bkTkv ¢kb^kkRkvååååååPkvYkkg lTkYkCTk Qkk¢kvå—¢kYkkg

Bk@vBk@ Pkkv UkkvPkkTkv H XkCk^kkTk ¢kPYkkTkk #kkgPk@bkYkkg MoWkm H^kkTkm

Pkm^k|Xkk^kTkk ©UkMm Gvå ¢ckv! bkYkZkbkk@Tkm ¢vAvA CkkQkkYkkg ¢kFkkZkrRv kv

¢R~XknPk @FkTkk A@m Gvä ¢\kkwlAAXkk^kkv XkZkkr Gv; #kng Acm¢v! HvTkv

bkYkHkZk PkvTkv BkWk@ UkMvå

RvcæUk Bkkvl]ZkkYkkg Uk|Xkn FkwPkTZk Wkk\kXkk^kv bkoPkkv Gvä Uk| kFkTkYkkPkk

FkwPkTZkTkkg ck\k@Mkg Ckk¥Tkv PkvTkv HCkkMv Gvå \kkwlAAYkkPkk Pkkv Wkk]ATkv

ªDkkM^kk YkkKv ck\k@Mkg CkkZk Gv; ¢Tkv ¢k Uk| kFkTkYkkPkk Pkkvä #k@m@ ¢Tkv

@kCkTkv UkkvPkkTkng b^kæUk YkkTkmTkv bkoPkv\kk Wkk\kÆ^kkvTkv HCkkM^kk YkkKv ck\k@Mkg

CkkZk Gv : ¢@v Æ^k! Pkng HkCkå HMQkm Tkv @kCkQkm HnRkv UkMmTkv Pkk@k

FkwPkTZkTkk #kkgPk@bkTkng UkkTk A@ååååååå#kkgPk@bkYkkg lTkYkCTk Qkkå

HvYk Ykkv@\kmTkk YkSkn@ TkkRv bkUkr Iv@Tkv Xko\km HkZk Gv Tkv Ykkv@\kmTkk

TkkRYkkg ¢vAkCk| Qk¥Tkv Mkv\km ©Lv Gv; PkvYk ¢k bkYkZkbkk@Tkm ^kkOkmæUk

¢kFkkZkrRv^kTkm YkSkn@ Ykkv@\kmTkk TkkRv AZkkv ¢kPYkk Tk Mkv\kv? FkwPkTZkTkk

#kkgPk@bkTkk @OkAk@ bkkgXk]mTkv AZkk Æ^kTkng Iv@ (–lYkQZkkP^k) Tk ©Pk@m

HkZk? Tkv AkvOk Tk HkCkv? WkSkkZk HkCkvä WkSkkZk Mkv\kvå ¢ck! ¢kPYkkTkm

¢R~XknPk ^kkPk bkkgXk]Pkkg ¢bkgBZkUk|Rv#kv IOkIOkkKQkm ¢kPYkkQkmr Æ^k Mkv\km

©Lv Gv Tkv FkwPkTZkTkk #kkgPk@bkYkkg YkCTk QkkZk Gvå

XkkCk–3 ” “ 177

Hn¢kvä ¢k FkwPkTZk@kHkTkv Uk|bkTTk A@^kkTkng XkvKOkng! ¢k^km ¢gPk@

Ukl@OklPkæUkm XkvKOkng ¢kUZkk ^kCk@ ¢kPYk@kHk Akv¥ @mPkv @mIv ¢v kkv TkQkmå

Ukl@OklPkTkv ¢gPk@Ykkg ¢vAkCk| A@Pkkg FkwPkTZkTkk ¢bkgBZkUk|Rv#kv #kkgPk@bkTkkv bkYknÜ

§\\kbkv Gvä Pkv #kkgPk@bkYkkg lTkYkCTk Qk^kk YkkKv ¢kBkk HCkPkTkk Æ^kkvTkv

¢kYkgÒkOk Gv : WkSkk ¢k^kkvååååååWkSkk ¢k^kkv! YkTkv ¢k^kkv #kkgPk@bk Uk|CkK>kkv

¢Tkv HCkPkTkkv Akv¥ Æ^k @cm H^kkv Tk Hkv¥¢vå

(bkYkZkbkk@ A]#k 32 §Uk@Tkkg Uk| kFkTkkvYkkgQkmå)

Q

bkgbkk@Ykkg CkYkv Pkv kkv Vv@Vk@ QkPkkv ckvZkååååå

Pkv ^kBkPkv Pkk@m UkZkkrZkYkkg #kng QkkZk Gv–Pkv Pkng HkvåååååTkv UkkvPkkTkm UkZkkrZkYkkg A¥

@mPkv UkkvPkkTkv \kkXk QkkZkåååååå

Pkv l^kFkk@å


G YklcTkkTkkv AkvbkrG YklcTkkTkkv AkvbkrG YklcTkkTkkv AkvbkrG YklcTkkTkkv AkvbkrG YklcTkkTkkv Akvbkr

¢kPYkUk|klUPkTkk ¢XZkkbkTkkv Akvbkr AvK\kkv?–^kSknYkkg ^kSkn

G YklcTkk! HvYk YkvlK}ATkk ¢XZkkbkTkkv Akvbkr 10–11 ^kakrTkkv

ckvZk Gvä Wkmå¢våTkk ¢XZkkbkTkkv Akvbkr 4 ^kakrTkkv ckvZk Gvä PkvYk

¢c{ SkYkrTkk ¢XZkkbkYkkg Wkmå¢våTkkv ¢vK\kv Av Wk|ôb^kæUk

¢kPYkkTkk ¢TknXk^kTkkv Akvbkr AvK\kkv?–¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av

^kSknYkkg ^kSkn G YklcTkkå G YklcTkk ¢XZkkbk A@^kkQkm PkTkv

Wk|ôb^kæUk ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k Hæ@ Qk#kvååååååUkOk ¢XZkkbk

YkkKvTkm ¢vA #k@Pk! A¥ #k@Pk?åååååAv WkmHkv TkAkYkkv

Akv\kkc\k GkvMmTkv ¢XZkkbk A@^kkvååååååA¥ @mPkv ¢XZkkbk

A@^kkv Pkv ¢kFkkZkrRv k #kmBkMk^kv Gv :

(bkYkZkbkk@ A]#k 34 §Uk@Tkng Uk| kFkTk)

l^k@Ykú! lAùYkU@vOkkAùkZkrAùkv\kkc\kvTkúúúúb^kZkYklU lTkXkpP: bkTk~ U#Zk akOYkkbkYkvAùYk ~ú’úîRZkbk@lbk Ungbk: UnR~Ck\kklãÆkSkkYTkkvúúúúúTkTkn lAùYkTknU\k†WSkXkkrlP zAùFkkvU\k†WSk:ú’’

¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@^kk YkkKv HvTkv \kCkTkm \kkCkm Gv ¢v kk

l#kaZkTkv bkgWkkvSkmTkv ¢kFkkZkrRv k Acv Gv Av cv Xk^Zk! l^k@YkååååååHCkPkTkk

WkmHk TkAkYkk Akv\kkc\kQkm Pkng l^k@$Pk Qkkä WkmHk TkAkYkk Akv\kkc\kQkm PkTkv

Ag¥ \kkXk TkQkm YkkKv ¢vTkkQkm Pkng l^k@$Pk QkkååååååWkkõk Akv\kkc\kTkv ¢vAAkv@

@kBkmTkv ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkTkv RvBk^kkTkkv ¢XZkkbk A@å bkYkbPk Uk@Xkk^kkvTkk

Akv\kkc\kQkm @lcPk ¢v kk FkwPkTZkb^kæUkTkv RvBk^kk YkkKv lTkXkpPk QkkååååålTkXkpPk

Qk¥Tkv (¢vK\kv #kkgPk Qk¥Tkvä lTkék] Qk¥Tkvä ¢vAkCk| Qk¥Tkvä l^këkkbkn Qk¥Tkvä

5 42 3

XkkCk–3 ” “ 179

lbQk@ Qk¥Tkvä CknUPk @mPkvä FknUkFkkUkä l^kTkmPk Qk¥Tkvä Av]^kkZkv\k Qk¥Tkvä ÓN

Qk¥Tkv) ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkTkv RvBk^kkTkkv G YklcTkk bknSkm ¢k @mPkv ¢XZkkbk

A@åååååå¢vA^kk@ G YklcTkk bknSkm ¢k^kkv ¢XZkkbk A@mTkv Pkng BkkPk@m A@m

HkvååååAv ¢kYk A@^kkQkm Pkk@k ñRZkbk@kv k@Ykkg UknR~Ck\kQkm lXkTTk ¢v kk

FkwPkTZkUk|Ak#kTkm Uk|klUPk QkkZk Gv Av Tkc{? G YklcTkkYkkg Pkkv Hæ@ Uk|klUPk

Qk#kvå

cv Xkk¥! Pkk@m WknlüQkm Rvc ¢Tkv @kCkklRTkv UkkvPkkTkk YkkTkmTkv PkvTkkv

Pkkv Pkx ¢TkgPkAk]Qkm ¢XZkkbk AZkkvrä GPkkg FkwPkTZkl^kÛk Uk|kUPk Tk Qk¥ä PkTkv

Pkk@kv ¢kPYkk ¢TknXk^kYkkg Tk ¢k^Zkkvä Tkv Pkng ¢ekkTkm H @õkkvåååååååYkkKv c^kv

Pkk@m ¢v lYkQZkkWknlüTkv GkvMmTkv ¢Ykv Acm¢v Gm¢v Pkv @mPkv Pkng ¢XZkkbk A@å

¢v kk ¢XZkkbkQkm G YklcTkkYkkg Pkkv PkTkv Hæ@ FkwPkTZkl^kÛk Uk|kUPk

Qk#kvåååååååG YklcTkk bknSkm \kCkTkmUko krA ¢XZkkbk A@Pkkg PkTkv Hæ@ ¢kPYkkTkkv

¢TknXk^k Qk#kvå Xkk¥ä G YklcTkk Pkkv ¢Ykv ^kSknYkkg ^kSkn Acm¢v Gm¢vä Hkv

§PApì ¢kPYk\kCkTkm Uko krA Pkng Uk|ZkPTk A@v Pkkv Pkkv Wkv DkMmYkkg H PkTkv ¢kPYkkTkkv

¢TknXk^k Qk#kvå

¢ckä Hn¢kv Pkkv Bk@kåååååååå¢k FkwPkTZkTkk ¢TknXk^kTkkv YkkCkr! AvK\kkv

bk@\k ¢Tkv bkcH! FkwPkTZkTkkv ¢TknXk^k bkcH ¢Tkv bk@\k ckv kk GPkkgä

RnlTkZkkTkk TkAkYkk Akv\kkc\kYkkg Æ^k @kvAk¥ CkZkkv ckv kkQkm PkvTkv Pkv Rn\krXk Qk¥

UkM>kkv Gvå PkvQkm ¢kFkkZkrRv k Bkkbk #k@Pk YkoAv Gv Av RnlTkZkkTkkv TkAkYkkv

Akv\kkc\k GkvMmTkv FkwPkTZkTkk ¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@åååååå¢vA FkwPkTZkPkû^k

lbk^kkZk WkmHng WkSkng Xko\km Hkååååå¢k @mPkvä YkkÒk FkwPkTZkTkkv H ¢lXk\kkakm

Qk¥Tkv ¢gPk@Ykkg PkvTkk ¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@ Pkkv PkvTkm Uk|klUPk AvYk Tk

QkkZk?–Hæ@ QkkZkå &AvK\kk ^kBkPkYkkg?"–Av YkkÒk Wkv DkMmYkkg! ARkFk PkTkv

ALOk \kkCkv ¢Tkv ^kk@ \kkCkv Pkkv UkOk ^kSknYkkg ^kSkn G YklcTkkYkkg Pkkv Hæ@

¢kPYkkTkm Uk|klUPk Qk#kvå ¢k @mPkv ¢kPYk Uk|klUPkTkk ¢XZkkbkTkkv ^kSknYkkg ^kSkn

Akvbkr G YklcTkk Gvå

¢c{ä &^kSknYkkg ^kSkn G YklcTkk" AcmTkv Akg¥ Ak]Tkm CkOkPk@m §Uk@


^kHTk TkQkm Rv kngä Uk@gPkn l#kaZkTkv ¢kPYk\kCkTkmTkk Xkk^k Av kk §Ck| Gv Pkv

WkPkk^k^kng Gvå ¢kBkkZk HCkPkTkm R@Ak@ GkvMmTkv Hv l#kaZk ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k

A@^kk PkwZkk@ QkZkkv Pkv l#kaZk Ak]Tkk YkkUk bkkYkv HkvPkkv TkQkmååååAv &AvK\kkv Ak]

QkZkkv!"–Pkv Pkkv ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkTkv UkAM^kkTkk ¢XZkkbkYkkg ªMkv Tkv ªMkv

©Pk@Pkkv HkZk Gvä dkOkv dkOkv FkwPkTZkb^kXkk^k TkÆA Tkv TkÆA QkPkkv HkZk Gvå

¢k^kkv Tkv ¢k^kkv Skk@k^kkcm ¢XZkkbk LvL ¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k QkPkkg bknSkm Pkv

Fkk\kn H @kBkv Gvå ¢k^kk ¢TknXk^kTkk ¢XZkkbkYkkg PkvTkv UkkvPkkTkv H ¢gPk@Ykkg

Uk|lPkXkkbkv Gv Av Ykk@k lFkRkTkgR b^kXkk^kTkm #kkglPk c^kv lTkAKYkkg H Gvå

bknBkTkk bkYknÜTkv bUk#kmrTkv c^kk ¢k^km @cm Gvä c^kv bknBkTkkv bkYknÜ ¢vARYk

Ukkbkv H Gvå ¢kQkm ¢kFkkZkrRv kv Aõk‹g Av : cv Xkk¥! G YklcTkk ¢k^kkv

¢XZkkbk A@^kkQkm PkTkv UkkvPkkTkv H ñRZkYkkg FkwPkTZkTkkv l^k\kkbk RvBkk#kvå YkkKv

WkmÆ ¢kMm¢^k]m ¢PZkk@ bknSkmTkm ¢XZkkbkv\km Pkk@m R\km\kkv ¢vAAkv@ YkoA

¢Tkv ¢k @mPkv ¢gPk@Ykkg FkwPkTZkTkk ¢TknXk^kTkkv ¢XZkkbk A@å

Hn¢kvä ¢k FkwPkTZkl^kÛkTkkv ¢XZkkbk! ¢k FkwPkTZkl^kÛk Pkkv Xkk@PkTkm

Yko] l^kÛk Gvå ¢Ckk§ Pkkv Wkk]UkOkQkm H Xkk@PkTkk Wkk]AkvYkkg ¢k^km

FkwPkTZkl^kÛkTkk bkgbAk@ @vMkPkkååååååYkkPkk¢kv UkOk SkYkkrPYkk cPkmå Pkv¢kv

UkkvPkkTkk Wkk]AkvTkv ¢k^kk §ûkYk bkgbAk@kv #kmBk^kPkmå ¢Tkv Wkk]Akv UkOk

¢gPk@Ykkg ¢XZkkbk A@mTkv–¢gPk@Ykkg ©Pk@mTkv–¢kL ¢kL ^k@bkTkm ªYk@Ykkg

¢kPYkkTkkv ¢TknXk^k A@PkkååååååXkk@PkYkkg FkwPkTZkl^kÛkTkkv ¢k^kkv SkmAPkkv

SkYkrAk] cPkkvååååååPkvTkv WkR\kv ¢kHv Pkkv ¢k FkwPkTZkl^kÛkTkng êk^kOk Yk]^kng UkOk

AvK\kng Rn\krXk Qk¥ UkM>kng Gv!! Uk@gPkn HvTkv lcPk A@^kng ckvZk Tkv #kkglPk Hkv¥Pkm

ckvZk PkvOkv ¢k FkwPkTZkl^kÛk #kmBZkv H GoKAkv Gvåååååå¢k lbk^kkZk HCkPkTkm

WkmÆ Akv¥ l^kÛk ^kMv ¢kPYkkTkv lcPk Av #kkglPkTkkv ¢g#k UkOk Yk]v PkvYk TkQkmå

YkkKv cv Æ^kkv! &¢k ^kkPk ¢YkTkv Tk bkYkHkZkååååå¢YkTkv ¢Dk<g

\kkCkvååååååå¢PZkk@v ¢YkTkv Kk¥Yk TkQkm"—¢vYk TkAkYkng A\kWk\k A@^kkTkng

GkvMkvååååååTkv ¢k FkwPkTZkTkk ¢XZkkbkYkkg H PkYkk@k ¢kPYkkTkv HkvMkvå G

YklcTkk ¢vASkk@kv ¢XZkkbk A@^kkQkm PkYkTkv Hæ@ ¢kPYkXkkTk ¢Tkv

¢kPYk#kkglPk Qk#kvå

XkkCk–3 ” “ 181

Wkck@Tkm WkmÆ l^kÛk—YkvlK}A Av ¢vYkå¢vå ^kCkv@v XkOk^kk YkkKv

AvK\kk ^kakr CknYkk^kv Gv? Ukwbkk AYkk^kk YkkKv Uk@Rv#kYkkg UkOk AvK\kk ^kakr CknYkk^kv

Gv? Pkkv ¢k FkwPkTZkl^kÛk–Av Hv ¢Uko^kr Gv PkvTkv YkkKv ¢vA^kk@ G YklcTkk

Pkkv AkNkvå G YklcTkk Pkkv FkwPkTZkl^kÛkTkkv ¢XZkkbk ¢gPk@Ykkg A@kvå YkTk Tklcä

@kCk Tklcä Uk@Tkm ¢Ukvdkk Tklc–¢vYk Uk@Tkk ¢^k\kgWkTk ^kCk@ b^kklêkPk

FkwPkTZkTkk ¢TknXk^k YkkKv lTkék\kUkOkv G YklcTkk Pkkv ¢gPk@Ykkg Uk|ZkPTk A@kvå

WkmÆ WkSkm ^kkPkkvQkm lTk^kpûk Qk¥Tkvä bkYkbPk Uk@Xkk^kkvQkm cng HnRkv Gng–¢vYk

\kdkYkkg \k¥Tkvä ¢gPk@Ykkg ©Pk@mTkv FkwPkTZkbk@kv k@Ykkg ¢vA^kk@ Pkkv MoWkAm Ykk@kvå

b^kæUkTkk ¢XZkkbkQkm ¢kPYkUk|klUPk bkn\kXk Gvä–^kSknYkkg ^kSkn G YklcTkkYkkg

Hæ@ Pkv Uk|kUPk QkkZk Gvå

T

¢TknXk^k Æ^kTk ¢v H bkgPkkvTkng Bkæg Æ^kTk Gvå


ekkTkAùkv ¤@ ¢kTkkvekkTkAùkv ¤@ ¢kTkkvekkTkAùkv ¤@ ¢kTkkvekkTkAùkv ¤@ ¢kTkkvekkTkAùkv ¤@ ¢kTkkv

SkTk bkYkkH CkH WkkH @kH Pkkv AkH Tk ¢k^kvä

ekkTk ¢kUkAkv æUk XkZkv lV@ ¢Fk\k @ck^kv;

Pkkbk ekkTkAkv Ak@Tk b^k–Uk@ l^k^kvA ^kBkkTkkvä

AkvlK §UkkZk WkTkkZk Xk^Zk PkkAkv §@ ¢kTkkvå

Hv Uko@^k l#k^k CkZkvä Hkzcä ¢Wk ¢kCkv Hv cyä

bkkv bkWk YklcYkk ekkTk PkTkm YknlTkTkkQk Acv cy;

(Ukgå êkm Rkw\kPk@kYkÆ)

bkYZkCekkTkTkkv YklcYkk A@mTkv PkvTkv Skk@Ok A@^kkTkm Uk|v@Okk ¢kUkPkkg

GcNk]kYkkg Al^k Acv Gv Av : SkTkä bkYkkHä ckQkmä DkkvMkä ^kwXk^k Av @kH

¢v Akg¥ Æ^kTkv AkYk ¢k^kPkng TkQkm; bkYZkCekkTk Av Hv lTkHb^kæUk Gv Pkv Uk|CkK

QkPkkg ¢Fk\kUkOkv Æ^kTkm bkkQkv @cv Gvå b^k–Uk@Tkng XkvRekkTk Pkv bkYZkCekkTkTkng

Ak@Ok Gv; cv Xk^Zkkv! A@kvMkv §UkkZk ^kMv UkOk ¢k^kk bkYZkCekkTkTkv ¢gPk@Ykkg

Uk|CkK A@kvå Uko^kvr Hv¢kv Ykkvdk UkkYZkk Gvä ^kPkrYkkTk UkkYkv Gv ¢Tkv Xkl^kaZkYkkg

UkkYk#kvä–¢v WkSkkv bkYZkCekkTkTkkv H YklcYkk Gv–¢vYk YknlTk^k@kv¢v Aõk‹g Gvå

S

� ��

XkkCk–3 ” “ 183

R#krTk Skk@kv Ul^kÇkkR#krTk Skk@kv Ul^kÇkkR#krTk Skk@kv Ul^kÇkkR#krTk Skk@kv Ul^kÇkkR#krTk Skk@kv Ul^kÇkk

PkmTk\kkvA lPkcngAk\kYkkgcm Tkc{ R#krTk bkkv bknBkAk@mä

bkA\k Sk@YkAkv Yko\k Zkcmä £bk l^kTk A@Tkm Rn:BkAk@må

YkkvdkYkc\kAm Uk@QkYk bkmNmä Zkk l^kTk ekkTk-Fkl@ÒkkäbkYZkA~Pkk Tk \kcvä bkkv R#krTk Skk@kv Xk^Zk Ukl^kÒkkå

&Rkw\k" bkYkI bknTk FkvPk bkZkkTkvä Ak\k ^kpQkk YkPk Bkkv kvä

Zkc Tk@Xk^k lV@ lYk\kTk AlLTk cw Hkv bkYZkA~ Tklc ckv kvå

(Ukgå êkm Rkw\kPk@kYkÆ)

bkYZkA~P^kTkkv YklcYkk A@mTkv PkvTkv Skk@Ok A@^kkTkm Uk|v@Okk ¢kUkPkkg

GcNk]kYkkg Al^k Acv Gv Av : ÒkOk\kkvA ¢Tkv ÒkOkAk]Ykkg bkYZkCR#krTk bkYkkTk

bknBkAk@m WkmHng Akv¥ TkQkm; WkSkkg SkYkkvrTkng Yko] Pkv H Gv; PkvTkk ^kCk@Tkm WkSkm

A@Okm Rn:BkæUk Gvå ¢k bkYZkCR#krTk Pkv YkkvdkYkcv\kTkng Ukcv\kng UkCklQkZkng Gvä

¢vTkk l^kTkk ekkTk Av Fkkl@Òk bkYZkA~Pkk UkkYkPkk TkQkmå YkkKv cv Xk^Zkkv! ¢k^kk

Ukl^kÒk bkYZkCR#krTkTkv Skk@Ok A@kvå cv bkoek! Rkw\kPk@kYkÆ ¢k l#kBkkYkOk

bkkgXk]mTkv Pkng FkvPkååååå¢Tkv bkYkZk TkAkYkkv Tk CknYkk^k; Hkv ¢k^kk ¢^kbk@v

bkYZkA~P^k Uk|kUPk Tk AZkn‘ Pkkv V@mTkv ¢k^kkv Tk@Xk^k Yk]^kkv Ykn#Av\k Gvå

R

� ��


bkYZkA~P^kbkYZkA~P^kbkYZkA~P^kbkYZkA~P^kbkYZkA~P^k

lTkaAgUk Ykvæ^kPk ¢Tkv lTkYkr] Ck|cm bkYZkA~P^kTkväúúúúúúúúúú

êkk^kA! SZkk^kkv SZkkTkYkkg ¢vTkv H Rn:BkdkZkcvPkn¢våúúú86

bkYZkA~P^kTkv Hv SZkk^kPkkv Pkv Æ^k bkYZkA~ Ólì Gväúúúúúúúúúú

RnìkìAYkkvr dkZk A@v bkYZkA~P^kTkk Ukl@OkYkTkQkmåúúú87

¢lSkA #kng Acv kng ¢@v! lbkSZkk ¢Tkv Hv lbkü#kväúúúúúúúúúú

^k]m lbküPkk–bkkw Tk@^k@kvä YklcYkk WkSkkv bkYZkA~P^kTkkvåúúú88

bkYZkA~P^k–lbklüA@ ¢ckvä b^kUTkvZk Tklc RolakPk Gväúúúúúúúúúú

Pkv SkTZk Gv bknApPkkQkr Gvä #ko@ ^km@ Tkv UkglMPk Gvåúúú89

(—XkCk^kPk~ AngRAngRb^kkYkm)

ÒkOkAk] Tkv ÒkOk\kkvAYkkg bkYklAPk bkYk Tklc êkvZk Gväúúúúúúúúúú

lYkQZkkP^k bkYk ¢êkvZk Akv Tklc HCkPkYkkg ¢k Æ^kTkvåúúú34

(—êkm bkYkTPkXkÜb^kkYkm)

78

78

XkkCk–3 ” “ 185

samyk darshan part-3 - tatva-dhara darshan-3.pdf · ykgck\kak@m fk@okgkzkkykkg @cmtkv...

Documents