than tang thien truc - tk thich hang dat

8/3/2019 Than Tang Thien Truc - TK Thich Hang Dat

1/232

THN TNG THIN TRC.Thch Hng t

---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 6-8-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcLi u SchPhn I

1. Tn gi Nhip Ma ng (Kasyapa-Matanga, Ca Dip Ma ng)2. Tn gi Trc Php Lan (Dharmaraksa)3. Ngi An Th Cao (Parthamasiris)4. Ngi Chi Lu Ca Sm (Lokaraksa)5. Ngi m Kha Ca La (Dharmakala)6. Ngi Khng Tng Khi7. Ngi m hay m V (Dharmasatya)8. Ngi Khng Tng Hi9. Chi Cng Lng Tip10. Ma Ha K Vc (Mahajivaka)11. Chi Khim12. Ngi Duy Nan (Vighna)13. Ngi Bch Thi L Mt a La (Srimitra)14. Ngi Trc Php H

Phn II15. Ngi Pht Trng, hng long Pht php

A/ Ngi Pht iuB/ Ngi o AnC/ Ngi Trc Php NhD/ Ngi Tng Lng

Phn III16. Ngi Tng Gi B (Sanghadeva)17. Ngi m Ma Nan (Dharmanandi)18. Ngi Ti Ma La Xoa (Vimalaksas)19. Ngi Pht Da X (Buddhayasas)20. Ngi Cu Ma La Thp (Kumarajiva)

A. Ngi o Sanh, thuyt n ngB. Thy Tng Triu, nh l gii t tng Bt NhC. Tng Du, Gio Tng Hnh Th Phn Tch Nguyn ThyD. Thy o DungE. Thy m nh
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Phat%20Su/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Phat%20Su/


2/232

G. Thy o Hng v o TiuPhn IV

21. Ngi Pht Bt La (Buddhadhadra)22. Ngi Pht Nh a La ( Punyatara)23. Ngi m Ma Lu Chi (Dharmaruci)

24. Ngi m V Sm (Dharmaraksa)25. Ngi Tng Gi Bt Trng (Sanghabhata, dch l Chng Hin)26. Ngi m Ma Da X (Dharmayasas)27. Ngi Cu Na Bt Ma (Gunavarman)28. Ngi Cu Na Bt La (Gunabhadra)29. Ngi Tng Gi Bt Ma (Sanghavarman30. Ngi m Ma Mt a (Php T)31. Ngi Pht La (Buddhajiva, dch l Gic Th)32. Ngi Ph Bt Ma (Buddhavarman, dch l Gic Khi)33. Ngi Cng Lng Da X (Kalayasas)34. Ngi Tng Gi a La (Chng T)

35. Ngi Mn La Tin (Mandra, dch l Hong Nhc)36. Ngi Tu B (Subhuti, dch l Thin Kit)37. Ngi Tng Gi B La (Sanghabhadra)38. Ngi Nguyt B Th Na (Udasunya, dch l Cao Khng)39. Ngi m Ma Lu Chi (Dharmaruci)40. B Lu Chi (Bodhiruci)41. Tam Tng Php S Lc Na Ma (Ratnamati, dch l Bo H)42. Tam Tng Php S Pht Phin a43. Ngi C m Bt Nh Lu Chi44. Ngi Chn (Paramatha)

Phn V45. Ngi Na Lin L Da X (Narendrayasas, dch l Tn Xng)46. Ngi X Na Qut a (Jnanagunta)47. Ngi t Ma Cp a (Dharmagupta, dch l Php Mt48. Ngi X T Na49. Ngi Ba La Pha Ca La Mt a La (Prabhakaramitra)50. Tam Tng Php S Na (Punyopaya, dch l Phc Sanh)51. Ngi Nh Na Bt La (Jnanabhadra, dch l Tr Hin)52. Ngi Pht a La (Buddhatrata, dch l Gic Cu)53. Ngi Pht Ba Li (Buddhapali, dch l Gic H)54. Ngi Gi Phm t Ma(Bhagavaddharma, dch l Tn Php)55. Ngi Di Sn (Mitrasanata, dch l Tch Hu)56. Ngi A Di Chn Na (Ratnacinta, dch l Bo T Duy)57. Ngi A a C a (Atigupta, dch l V Cc Cao)58. Ngi Bt Lt Mt (Pramiti, dch l Cc Lng)59. Ngi Tht Xoa Nan (Siksamanda, dch l Hc H)60. Ngi a B Ha La (Divakara, dch l Nht Chiu)61. Ngi Vn Bt Nh (Devaprajna, dch l Thin Tr)62. Ngi Thi La t Ma (Siladharma, dch l Gii Php)


3/232

63. Ngi Bt Nht La B (Vajrabodhi, dch l Kim Cang Tr)64. TamTng Php S A Mc Kh Bt Chit La (Amonghavajra, dch l Bt KhngKim Cang)65. Tam Tng Php S Th B Yt La Tng Ha (Subhakarasimha, dch l Thin Vy)

66. Ngi Bt Lt Nh (Tr Hu)67. Ngi Lin Hoa68. Ngi Mu Ni Tht Li (Munisri, dch l Tch Mc)69. Ngi Mn Nguyt (Purnasoma)

---o0o---

Li u Sch

Trn th gian, ngi Tam Bo l cao qu nht. c Pht Thch Ca Mu Ni lPht Bo. Ba tng kinh lut lun do c Pht Thch Ca Mu Ni thuyt ra lPhp Bo. Ch tng t xut gia ca Pht l Tng Bo. c Pht ThchCa Mu Ni nhp Nit Bn ngt trn hai ngn nm trm nm. Ngn ucchnh php ca Php Bo s d vn cn c hong truyn mi cho nngy nay, tt c u do cng lao su dy ca ch hin thnh tng tri qua

bao i. Vi tinh thn i v y, x thn v Pht php, t n v nhngnc Ty Vc, cc ngi vt nhng rng ni Tuyt Sn v Thng Lnh,hay ci sng ba o trn bin Nam Hi truyn b v xin dng gio lca Pht v phng ng, m khng qun ngi bao gian nan nguy him.

Trn bc ng hong php li sanh, ty theo cn c ca mi chng sanhv ty theo nhu cu ca mi quc , t ba nghip thn khu thanh tnh(tc l thn gio, khu gio, gio) cc ngi uyn chuyn dng cc phngtin thin xo ha chng sanh. T nghip thanh tnh, cc ngi t tutr ba mn hc v lu gii nh hu (tc l gio), m pht xut ra bng bnoai nghi ca thn nghip thanh tnh (tc l thn gio), v dng ngn t lnhthin ca khu nghip thanh tnh (tc l khu gio), m ha chng sanh;ngha l cc ngi thng dng oai nghi c ch bnh d, dng hnh tu u ,dng li l thin xo, dng thn thng diu dng, dng tr hu Bt Nh din ging v phin dch kinh in, khin cho chng sanh mi ni uc thm nhun ma php m ly kh c lc, bc trn con ng giithot.

n c cao c v i ca cc ngi nh th , chnh l ng lc thc ychng ti pht tm son dch tiu s ca cc ngi, hu mong hu th mi mi


4/232

nh n n Tng Bo thm su v cng cc, m noi gng theo cc ngi tin tu trn ng o nghip, thot khi vng sanh t lun hi.

Trong quyn ny, chng ti ch son dch v cuc i ca cc v tht ccng lao to ln trong vic truyn b v phin dch kinh in k t i nhHu Hn n cui i ng, tc t th k th nht n th k th mi, v l thi k quan trng nht ca cng cuc phin dch kinh in, cng shnh thnh v pht trin ca cc tng phi ti Trung Quc, nh Tam Luntng, Thnh Tht tng, Nit Bn tng, Tnh tng, Hoa Nghim tng,Lut tng, Thin tng, Php Tng tng, Chn Ngn tng, Cu X tng,v.v... Nhng tng phi ny nh hng su m n Pht gio Vit Nam.

Quyn Thn Tng Thin Trc ny n tay vi qu c gi phn ln l nhs cng tc nhit tnh ca cc o hu n danh.

K n, chng con thnh tm knh l cu nguyn mi phng ba i chPht, ch B Tt, ch hin thnh Tng, n s i lo ha thng Tuyn Ha,ng hin oai linh chng minh cho quyn sch ny. Chng con cng xin hihng tt c cng c nguyn cu cho Vit Nam v Th Gii mi cthanh bnh; Pht gio Vit Nam v Th Gii mi c trng tn; tt cchng sanh trong php gii ng sm chng qu B .

Sau cng chng con chn thnh ngng mong cc bc cao minh t bi x tiv ch dy nhng li lm s st trong quyn sch ny.

Nam m Bn S Thch Ca Mu Ni Pht.Ma xun nm 2000.T kheo Thch Hng t knh bt.

---o0o---

Phn I

1. Tn gi Nhip Ma ng (Kasyapa-Matanga, Ca Dip Ma ng)

Tn Gi vn l ngi trung Thin Trc (trung n ). i vi c ch thnthi hng ngy, ty thi m l v xut thn, vi cung cch cao qu ha nh.i vi kinh in i Tha v Tiu Tha, Tn Gi u thng qun thngdung hi trit . Ch nguyn sut i l thch i chu du cc nc ha dn chng.


5/232

Ln n, ang ging kinh Kim Quang Minh ti mt tiu quc Thin Trc,cht c qun ca nc ngoi xm lng tin vo cung thnh, nn Tn Gi

phi ngng ging kinh. Tn Gi suy ngh: Kinh thng dy rng nuthng ging gii kinh in Pht php, th s c a thn bo h, v khinni c tr u c an lc. Hin ti, chin tranh ang bc pht. Th th ctng phn vi vic trn khng ?

Suy ngh xong, Tn Gi qun c s him nguy, t thn mau chng n hainc, ku gi h b v kh v ngng nh nhau. Do oai c ca Tn Gi,cui cng hai nc u b qua s him khch, v bt tay ging ha. Nh vym danh ca Tn Gi vang xa.

Hn Minh (58-75), trong nin hiu Vnh Bnh, vo mt m n, mngthy mt im l k. Trong gic mng, ng thy mt v thn vng, cao hn

mt trng su, lng phng nh sng mt tri mt trng, bay trn khngtrung, n trc cung in. Hm sau, Hn Minh hi tt c qun thn bn on mng , xem coi c ngha g. Thi s Ph Ngh bc chim tinhri tu trnh:

- Thi Chu Chiu Vng, thi tit c kh tng l k, xut hin nhng tiasng nm mu xoay vn trn sao Thi Vi. ng thi quan thi s T Do

phng tu: "Nht nh c thnh nhn ging sanh ti phng ty, nn mixut hin im cm ng tt lnh trn tri nh vy. Mt ngn nm sau, gio

php ca v thnh nhn s c truyn sang Trung Th".

Nghe nh th, Chu Chiu Vng lp tc h lnh khc vic ny trn , lm bia truyn mi mi. Gic mng m hm qua ca in H, nu tnhtheo thi gian, th hin nhin c s lin quan mt thit. Hin ti, Thn linghe rng Ty Vc c c Pht. in H mng thy ngi vng, th nhtnh l c Pht vy.

Nghe qua li ny, Hn Minh bn sai on s gi mi tm ngi nhquan Lang Trung, Tn Cnh, Thi Hm, Bc S, Vng Tun v.v... do uC (chu ngoi ca u Dung, nht cng thn kin quc ca nh HuHn) dn u qua nc i Nhc Chi Thin Trc, tm cu Pht php.Trn ng cu php, gp c Tn Gi, h bn thnh cu qua Trung Thhong ha. Tn Gi vn c i nguyn hong php, nn chp thun li thnhcu. Tri qua bao gian nan him tr trn ng l, cui cng Tn Gi cngvi on s gi ng dng nga trng ch kinh, i n Lc Dng. Nhn


6/232

, nh vua cho lp cha Bch M ti Lc Thnh, pha ty ng Quan, lm ni c tr cho Tn Gi. Trung Th c tng s khi u t .

Truyn Cao Tng ghi rng ngi cha ny vn tn l Chiu , sau i thnhBch M:

- Tng truyn c mt quc vng ngoi quc tn l Khi Vng thngem qun n ph cc ngi cha, nhng ch c cha Chiu l cha b phhoi. m n, c mt con nga trng i nhiu quanh thp ca cha m kurng bi ai. Nghe ting ny, Khi Vng bn ngng hy ph cc cha chin,nn t i tn cha Chiu thnh cha Bch M. Vic lp danh ca ccngi cha, thng da theo php tc ca nhng im lnh.

Trn y ni v cc quc vng ngoi quc, chnh l cc quc vng

Ng H lm lon Trung Nguyn, nhng danh tnh kh m bit chnh xc.(Php Bn Ni Truyn c k n cha Bch M v Hng Thnh).

Hn Php Bn Ni Truyn ghi rng sau khi tn gi Ca Dip Ma ng nLc Dng, cc o s mi tm ngn ni ti Ng Nhc dng s ln vuaHn Minh , vo mng mt thng ging, nin hiu Vnh Bnh th 14. Hmun cng tng s Pht gio tranh ti l lun v php thut. Hn Minh

bn sai quan Tng Tng, truyn d cho tng s Pht gio v o s ogio tranh ti php thut ti cha Bch M. Tr Thin Tn Nam Nhc, LuChnh Nim Hoa Nhc, Hon Vn Hng Nhc, Tiu c Tm i

Nhc, L Hu Thng Sng Nhc, cng vi 690 o s, lp ba n trng pha ngoi cha: n pha ty, h by bin ph lc th; n chnh gia, hby bin cc kinh th ca hong lo; n pha ng, h by la lit cc thcn vt cu thnh qu thn. Ch tng Pht gio an tr x li ca Pht vkinh tng bn v ng pha ty. Sp t u y xong xui, cc o s

bn c ch thut, lm chy n trng m khng t c kinh in Phtgio. H cng gng sc bao nhiu th la cng mau tt by nhiu. X li caPht phng nm nh ho quang, bay vn trn khng trung. Tn gi Ca DipMa ng bay ln h khng hin bao thn bin. Ngi xem u khm phc.Lu Hu Thng v cc o s khc, cng ph n trong ni cung khong 230ngi, ng pht nguyn xut gia. Triu nh bn ra lnh cho xy mi ngicha; dng by ngi lm cha ca tng chng, v ba ngi lm cha ca nichng. Cha ca tng chng c kin lp bn ngoi thnh Lc Dng.Cha ca ni chng c kin lp trong thnh Lc Dng. Mt s o s ni Nam Nhc, tr ht mi ti nng, m php lc khng bng tng s Phtgio, nn h thn phn ut m cht.


7/232

Sau khi n Trung Nguyn, tn gi Ca Dip Ma ng cng vi tn gi TrcPhp Lan phin dch kinh T Thp Nh Chng, nm quyn kinh Pht BnHnh, bn quyn kinh Thp a on Kt, hai quyn 260 gii Hp D, mtquyn kinh Php Hi Tng, v mt quyn kinh Pht Bn Sanh. Hin nay, chc kinh T Thp Nh Chng l cn tn ti. Cc b kinh khc do hai tn gi

phin dch, u b tht lc v binh ao ha hon. B kinh T Thp NhChng1 l quyn kinh u tin nht c hai tn gi phin dch t chPhn sang ch Tu.

Tng truyn, sau khi dch xong, kinh ny c triu nh cho khc votng thch tht, ri bt u c lu truyn. Truyn Cao Tng ghi:

- u tin, quyn kinh ny c trong thch tht Lan i th mi bn(Tht Lan i vn l tng cm th ph ca i Hu Hn).

Sau ny, tn gi Ca Dip Ma ng th tch ti cha Bch M.

---o0o---

2. Tn gi Trc Php Lan (Dharmaraksa)

Tn Gi cng l ngi trung Thin Trc. Tn Gi c thuc kinh lun ctrm ngn chng. Trc khi sang ng , Tn Gi tng c tn sngl bc thy ca cc hc gi bn Thin Trc.

Tn Gi vn l php hu thn thit ca tn gi Ca Dip Ma ng, nn cngthng i chu du cc nc, ha dn chng. Sau ny do on s gi nhHn thnh cu, Tn Gi cng vi ngi Ca Dip Ma ng sang ng 2.Tuy nhin, cc hc gi ng thi ti Thin Trc u mun gi Tn Gi li. V c i nguyn hong dng Pht php, nn Tn Gi vn c i sangng . Sau khi n Lc Dng, hai tn gi Trc Php Lan v Ca DipMa ng c Hn Minh cho c tr ti cha Bch M. Hai tn gi cngnhau phin dch cc b kinh nh k bn trn. Ngoi ra, tn gi Trc PhpLan cn t phin dch kinh Vn Th S Li Tnh Lut v kinh Ma Nghch.

---o0o---

3. Ngi An Th Cao (Parthamasiris)

Tn ca Ngi vn l An Tnh, nhng v l thi t nc An Tc (Parthian),nn ngi i sau xng danh Ngi l An Th Cao. i vi nc An Tc, s


8/232

nh Tin Hn v Hu Hn, i Tam Quc, Nam Bc triu, tng ghi r.An Tc l nc sng lp ra quc gia A L Tt Khi T (Arsakes). Vo iHn Minh nin hiu Vnh Bnh th mi su (73), Ban Siu th mnglm s gi sang Ty Vc. i Hn Ha , nin hiu Vnh Nguyn th ba(91), Ban Siu nhm chc K y, thng tr ba mi nc Ty Vc.Vo i ng Hn, nin hiu Chng Ha nguyn nin (87) nc An Tctriu cng s t cho Trung Th. Li na, vo nin hiu Dc Nin, qucvng nc An Tc phi s gi mang l vt triu cng sang Trung Th, mu cho s giao thng gia hai nc. Vo nin hiu Vnh Nguyn thmi ba (101), nc An Tc li thng mang l vt sang triu cng chotriu ng Hn. Bn mi by nm sau, ngi An Th Cao mi qua TrungTh.

i vi cha m, Ngi rt l hiu tho, nn c dn chng tn thn ca ngi.

Thin tnh ca Ngi rt minh mn, li sing nng hc hnh, nn thng sutht cc in tch ngoi quc, cng by diu (mt tri, mt trng, tinh t), nghnh, y thut, kh tng, thin vn. Qun xem sc din ca ngi, Ngi lin

bit bnh tnh, ri ch thuc thang m tr bnh cho. Nghe thinh m ca ccloi cm th chim chc u bit qua ca chng. Ln n, ang i trnng, cht c mt n chim yn bay ngang, Ngi bn bo vi ng bn:

- Nhng con chim yn kia bo rng lt na s c ngi mang thc n ncho chng ta.

Chc lt sau, qu nhin ng nghim c tht. Dn chng nghe qua vic nyrt i kinh ngc v thn phc Ngi. V vy, thanh danh ca Ngi t lantruyn v chn ng khp cc nc Ty Vc, cng c cc quc vngxa gn tn knh.

Lc cn ti gia hc Pht php, Ngi thng nghim th gii lut rt cn mt,khng c cht gii i. Ngi thng t hi dn chng li ging kinhthuyt php. Ph vng va bng h, Ngi bn ln ngi. By gi, vngtriu Qu Sng (Kushans, 78-320; kin lp nc i Nhc Chi) lin tipchinh pht cc nc pha ty, v uy hip nc An Tc. Ngi An Th Caothy th s bt an, kh, khng, v thng, nn i vi ngi vua, Ngi rtchn chng kh no. Do , lo an tng ph vng xong, Ngi lin nhngngi cho ngi ch, ri xut gia hc o, m khng lu luyn g vi ngaivng, ch mt mc tinh tn tu hnh. Nm mi nm sau khi Ngi vin tch,nc An Tc b dit vong v qun thn tranh ngi v.


9/232

Xut gia xong, Ngi duyt xem khp tng kinh th, m trong i vi lunhc A T m rt c tm c. Ngi thng tng tr thin kinh nn hngt c nhng s vi diu. V mun hong dng Pht php, Ngi i khpcc nc, nn rt thng tho ngn ng ca cc nc . T Phu i Tn cvit: "Cao Tng bc th tc, thin chng quc chi m", ngha l ngi An ThCao hiu r phong tc khc nhau ca mi nc v thng tho m thanh ngnng ca cc nc . Trc khi qua Trung Th, lc cn ti nc An Tc,cho n khi ti Ty Vc, Ngi tng tinh thng ting Tu. n i HnHon (147-167), vo khong nm ba mi tui, Ngi qua ng tit Trng An. Vi ti nng cao tuyt, c ng mn tip, nn ch xem quamt ln v iu g, Ngi lin liu gii. n ni, Ngi bt tay ngay vo vichong dng Pht php, v phin dch rt nhiu kinh in, nh kinh An BanTh , m Tr Nhp, i Thp Nh Mn, Tiu Thp Nh Mn, v.v...

Xa kia, c mt v tam tng php s, ngi Thin Trc, tn l T Chng H, tng son vit yu ngha kinh tch thnh hai mi by chng. Ngi AnTh Cao cn c b trc tc , tuyn chn ra by chng ri dch sang chTu, tc l b kinh 'o a' ngy nay. Tng cng, Ngi phin dch chn ba mi b kinh. Tt c ngha l u r rng trong sng, v vn t rtchnh xc. Li vn tuy khng hoa m, nhng th cht khng th s.

Ngi An Th Cao thng k v nghip duyn tin kip thn d ca mnh mngi khc khng th hiu ni. Ngi k rng tin kip ca Ngi cng lngi xut gia. ng thi, Ngi c mt ngi bn ng tu, tnh tnh rt

nng ny. Lc gp th ch no lm khng va th bn ni tm sn hn. bao ln Ngi thng khuyn nh, nhng tnh tnh ca v tng vn ynguyn. Hn hai mi nm sau, ngi An Th Cao (th I) t bit v tng ri ni:

- Ti phi qua Qung Chu n tr mn n trong i tin kip. Thy hiuthm su v kinh lun, li tinh cn dng tm. Tuy nhin, v tnh tnh caThy nhiu sn hn, nn sau khi x bo thn, s b th hnh tng c qu.

Nu ti chng qu thnh th nht nh s cu Thy thot tai ng.

Ni xong, ngi An Th Cao bn i qua Qung Chu. ng thi, vng bnn lon lc, gic cp ni ln nh ong. Gia ng, Ngi gp mt thiunin t xa i ti. G thiu nin bn tut ao ra bo:

- A ! Thy ti y np mng cho Ta !

Ngi bo:


10/232

- i trc ti thiu ng mt mng, nn mi ln li bao dm ng xa ny n tr. Va thy ti l ng lin khi tm sn hn. y chnh l vmi on cu cha ha gii xong !

Ni xong, Ngi an nhin a u b chm, m thn sc chng cht kinhs. Khng cht chm tr, g thiu nin bn vung ao chm u ca Ngi.ng thi thn thc bay qua nc An Tc, cng u thai lm thi t, tc lAn Th Cao (th II).

Trong i Hn, hon quan tranh quyn. Gic gi ni ln khng ngng. Vvy, ngi An Th Cao (th II) phi ri thnh Lc Dng, n vng Giang

Nam tip tc hong php. Ngi t bo:

- Trc tin, Ta phi qua L Sn, ha php l ng hc i tin kip.

Lc n L Sn, Ngi c tr ti am nh H. Theo ngi Hu Vin (334-417), trong quyn 'L Sn Lc K' c ghi nh sau: "Ni nh ni pha nam,di h Lm Cung nh, c mt miu thn. Dn chng y theo danh t cah m t tn cho miu thn la Cung nh H. Thn ti miu Cung nhH, c ngi An Th Cao cm ha. S tch vn cn ghi trong T Sn BcThin".

Tng truyn, miu Cung nh H rt linh d. Cc thng nhn qua li vng, trc tin phi cu khn cng bi, th mi c bnh an v s. Mt g

n, ln ln ni cht tre, m khng chu qua miu l bi. Thuyn ch treca g va ra khi bn sng th b sng nh lt chm. Cc thng nhnthy vy, nn li cng knh th thn miu.

Hm n, ngi An Th Cao theo hn ba mi thng nhn ln thuyn nmiu thn . n ni, cc thng nhn i vo thn miu l bi, cn Ngith trn thuyn. Sau khi h dng cng cc phm vt cu c bnh anxong, thn trong miu bn bo h:

- Trn thuyn c mt v ha thng, vy hy mi v n y.

Thng nhn nghe th kinh hong, bn vi chy ra thnh Ngi vo miu.Va bc vo, Ngi nghe thn ni:

- Tin kip ti tng cng vi Thy xut gia tu o ti Ty Vc. Tuythng hnh b th, nhng tnh kh nhiu sn hn, nn mi lm thn timiu Cung nh H ny. Chu vi miu mt ngn dm, u do ti cai qun.


11/232

V nh i trc thng tu hnh hnh b th, nn nay mi c th v s tivt trn bo v gi. Tuy nhin, do tm sn hn, nn th qu bo lm c qu,c thn hnh to ln xu xa. Mng ti sp dt. Lc cht, thn th s tit ra mihi thi khp sng h. V vy, ti phi ln ni khe sui vng ni pha tym cht. Sau khi cht, s b a vo a ngc th kh. Xin Thy t bi, mangtt c vt trn bo m thay ti cng dng Tam Bo, cng xy ct chachin, khin i sau ca ti c sanh ln ci lnh.

Nghe qua li ny, ngi An Th Cao (th II) bo:

- Ta vn n y ha ngi. Sao khng ha hin nguyn hnh ?

Thn p:

- Ti vn c hnh dng c qu xu xa. Nu hin hnh th dn chng chc skinh s !

- Ch vic hin hnh ra l . Dn chng khng s hi u !

T trong n th, xut hin ra mt con thung lung to ln, b n k bnngi An Th Cao (th II). Ngi bn thuyt php, v tng thn ch bng tingPhn. Mt lt sau, con thung lung cm ng tun tro ri l nh ma, rit t bin mt. Ngi bn nht ly cc trn bo, ri cng cc thng nhn trln thuyn. By gi, mi ngi u thy con thung lung hin nguyn hnh

trn nh ni pha ty, thn di c my dm. Vo lc hong hn, thuyn anglt trn sng, cht c mt thiu nin xut hin, tin n ci u nh lNgi. c Ngi ch nguyn ban phc lnh xong, thiu nin cht binmt. Ngi bo cc thng nhn:

- Thiu nin kia vn l thn miu Cung nh H. Nay thot thn c quv thng ln cung tri.

Miu Cung nh H t khng cn linh hin na. Sau ny, dn chng aphng pht hin mt xc con thung lung to ln, di c my dm, nm ti

mt khe sui v pha ty ca ngn ni L Sn. Hin nay, vng ni c tnl X Thn, qun Tm Dng, Giang Ty.

Thp T K ghi: "Cha Nga Quan n Dng, do sa mn Hu Lp kinlp vo thi Tn Ai . Sau ny, sa mn An Th Cao em d vt t Cungnh H n sa cha".


12/232

n tr mt phn nghip bo xong, Ngi cng n vng Qung Chu, tmn ngi thiu nin git mnh i trc, ri k li nhn duyn tin kip, x b mi oan khin xa, hu mong cng nhau kt tnh thn hu. Gp mtnhau, Ngi li ni vi ngi :

- Ti cng cn mt mn n, cha tr xong. Hin ti phi n ni m ntr.

Ngi bit Ngi chng phi l phm phu, nn cung knh cng dng.Hm sau, Ngi v ngi ra ph, gp lc hai g n ang cm cy nhnhau. Mt g n cht nh nhm vo u ca Ngi, khin Ngi phi vongmng. Mc kch hai ln nhn qu bo ng, ngi bn pht tm tinh cn tutp Pht php, v cng thng k li cu chuyn tht ny cho ngi khcnghe. Bt lun ngi no, h nghe qua cu chuyn ny cng u tin su l

nhn qu bo ng trong ba i.Th ri thn hn ca Ngi cng bay tr li lm thi t nc An Tc, tc lAn Th Cao (th III). Sau khi trng thnh, Ngi cng x b vinh hoa phqu (nh k phn trn) xut gia hc o, ri sang Trung Th dch kinh.

Ting Phn v ting Tu rt khc bit. Tuy nhin, nhng kinh in do Ngidch ra, ngi ngi u c d dng.

Trong tp Tam Tng K, t ca ngi An Th Cao l Nghim Pht iu

vit bi ta v quyn 'Sa Di Thp Hu Chng C'. Thy rt tn dng cngc ca v tn s. Ngi Khng Tng Hi (217-280) tn thn ngi An ThCao trong bi ta v kinh 'An Ban Th '. Trn Hu xng dng ngi AnTh Cao l B Tt Ph Kin trong bi ta v kinh m Tr Nhp. Ngi oAn (312-385) cng rt tn dng ngi An Th Cao trong bi ta v kinh 'AnBan Th ', v thng bo:

- Nu gp c ngi An Th Cao, th cng ng nh gp c bc thnhnhn.

Theo ngi o An th ngi An Th Cao lin tip dch kinh in trong haimi hai nm, t i Hn Hon (148) n i Hn Linh (169). Ngoira, trong cc bi ta v kinh i Thp Nh Mn, o a, v.v... cc v caotng ng thi ng xng tn cng c ca ngi An Th Cao.

Nghim Pht iu tng vit: "Phm ni xut nhp ca ngi An Th Cao,hoc dng ming m gii thch, hoc dng vn t m truyn".


13/232

Dng ming gii thch tc l Ngi thng din ging kinh in. Dng vn tm truyn tc l Ngi phin dch kinh t ting Phn sang ting Tu.

Xa kia, Pht gio truyn vo ng rt sm. Dn gian cng bitphng tn Pht php. Li na, cng c rt nhiu v tng t Ty Vc sangphin dch kinh in, nhng phn nhiu khng r tn kinh, thm ch danhtnh ca ngi dch cng khng c. Mi cho n thi Hn Minh , triunh mi chnh thc tha nhn s dch kinh ca hai tn gi Ca Dip Mang v Trc Php Lan. Song, bn v lch s th ngi An Th Cao mi l v

phin dch kinh in u tin.

Hai trm nm sau khi ngi An Th Cao vin tch, vo i ng Tn, ngio An (312-385) son vit mc lc kinh in. Ngi sau y theo m vitra quyn 'Xut Tam Tng K Tp', phn on v ghi chp li tn ca cc nh

dch gi thi xa. Y c theo quyn 'Xut Tam Tng K Tp' th ngi An ThCao phin dch c ba mi bn b, v bn mi quyn kinh nh sau:Kinh An Ban Th (1 quyn), m Tr Nhp (1 quyn), Bch Lc ThpPhm (1 quyn), i Thp Nh Mn (1 quyn), Tiu Thp Nh Mn (1quyn), i o a (2 quyn), Nhn Bn Dc Sanh (1 quyn), o PhtHnh (2 quyn), A T m Ng Php (1 quyn), Tht Php (1 quyn), NgPhp (1 quyn), Thp Php (2 quyn), Ph Php Ngha (1 quyn), NghaQuyt Lut (1 quyn), Lu Phn B (1 quyn), T (1 quyn), Tht XTam Qun (2 quyn), Cu Honh (1 quyn), Bt Chnh o (1 quyn), TpKinh T Thp T Thin (2 quyn), Ng Thp Gio K (2 quyn), i An

Ban Th (1 quyn), T Duy (1 quyn), Thp Nh Nhn Duyn (1 quyn),Ng m D (1 quyn), Chuyn Php Lun (1 quyn), Lu Nhip (1 quyn),Th Php Phi Php (1 quyn), Php Th Trn (1 quyn), Thp T (1quyn), Bn Tng Y Ch (1 quyn), A T m Cu Tht B Kt (1quyn), Thin Hnh Php Tng (1 quyn), Nan Ca La Vit (1 quyn).

Ni dung ca cc kinh in m ngi An Th Cao phin dch, i lc chialm hai phn: Th nht l loi kinh thuc v thin qun, nh kinh i AnBan Th , Thin Hnh Hnh Php Tng, v.v... Loi th hai l theo php

s, nh kinh m Tr Nhp, T , Bt Chnh o, Ng Php, Thp NhNhn Duyn, v.v...

Kinh in i biu thin qun l kinh An Ban Th . Ni dung ca quynkinh ny c mi im: S tc, ty tng, ch, qun, hon, tnh, t 3.


14/232

1/ S tc (ganana) l m hi th. 2/ Ty tng (anugama) l ty theo hith ra vo m tm khng tn lon. 3/ Ch (sthana) l ngng tm suy nghvng ng. 4/ Qun (upalaksana) l qun st cnh gii r rng. 5/ Hon(vivartana) cng gi l chuyn, tc l phn tnh m qun tm, bit r nkhng tht. 6/ Tnh (parisuddhi) l tm khng c ch nng y, khng khivng tng. Cng thm t l kh, tp, dit, o, thnh mi im phthu. Kinh An Ban Th c thnh lp do mi im hu ny. Song, bkinh ny ni bt ti su im u. Nng vo su im ny m sau ny is Tr Gi (538-596) ca tng Thin Thai lp ra Lc Diu Php Mn. Suloi ny do s tc qun m nhp vo; t t iu ha s h hp, v m hith ra vo, khin tm tp trung mt ni, tc tu tp php tnh l. Nh qunst m bit r i tng c qun. Nh qun tm m tht ng l khng, rit n cnh gii hon ton khng khi vng nim. Su loi ny tc l AnBan Th . Trong kinh li dng: T nim x l s tc; t chnh cn l

ty tng; t nh tc l ch; ng cn ng lc l qun; tht B phn l hon; bt chnh o l tnh. Trong thuyt tng tn v s tc.Hnh tr su php ny th cng c th thnh tu nh trong kinh Tam ThpTht Phm c dy. Kinh An Ban Th thuyt tng tn v cch hnh phpca su vic ny.

Kinh An Ban Th , b kinh i din cho gio l Tiu Tha do ngi An ThCao dch, c ngi Tu tip np rt mau chng. o gio dng b kinhny m lp ra php 'Thai Tc'.

ngha ca kinh An Ban Th [^]

c Pht bo:

- Ta nh hnh php 'An Ban Th ' trong chn mi ngy m thn tm ct ti. Sau khi hnh php An Ban Th xong, th nhip thu nim c.An l thn. Ban l hi th. Th l o, l cm, cng gi l khng phm gii.Cm cng gi l h, tc l h ht tt c gii m khng phm. tc l tm ,cng l o.

An Ban tc l hi th ra vo, cng l php h hp. Php h hp, tc S TcQun, chnh l nn tng cn bn ca vic tu o. Y theo php ny th c thsanh c tng Nh Lai. 'An Ban' y theo php h hp m thnh 'Th'. Tthin y c ni thn m hon thnh 'nh'. Php h hp c su giai on: Stc, ty, ch, qun, hon, tnh. Ngi tu hnh thin qun, thng phi tri


15/232

qua bn gian on thin nh. Ngi o An ch r qun S Tc cng TThin l nhng yu im c sc ca 'An Ban'.

S tip np kinh 'An Ban Th ' vo nn vn ha t tng ca ngi Tunh sau: Con ngi vn y theo tri t dng kh m sng. Do , sanhmng da trn vic cn mt ca s h hp. H hp tc hi th, l ci gcca sanh mng, cng l lc hot ng ca tri t. Nu nhn r kh h hpthng vn hnh, th con ngi c th ha cng tri t ng thnh mt th.Php ny ng vi l thuyt ca Trang T. T xa n nay, thn ngithng ht vo hi mi, v th ra hi c.

Php Thai Tc ca ngi Tu do cc o s o gio pht minh. Trong ccb kinh do ngi An Th Cao dch nh kinh An Ban Th v m Tr Nhp,th php 'An Ban' b cc o s li dng tip np m bin ch ra php 'Thai

Tc'.Sau ny i s Tr Gi nng vo lc hnh (su hnh) ca kinh An Ban Th lp ra 'Lc Diu Php Mn'. Tht vy, phn th t ca Thin Thai TiuCh Qun u m lun v php h hp. Thin s o Nguyn ngi Nht,khi thuyt v php mn ta thin, cng bn v php h hp.

Do , v phng din t tng php thc tu hnh, tri qua bao i, kinh AnBan Th nh hng rt ln i vi ngi tu hnh thin qun.

i biu cho kinh php s m ngi An Th Cao phin dch l kinh m TrNhp. Trong c: Nm m, su th, mi hin sc, su thc, t, ba mi by phm tr o, bn sang, ba ci.

---o0o---

4. Ngi Chi Lu Ca Sm (Lokaraksa)

Nh dch gi kinh in i Tha

Thi ng Hn, tip tc s nghip phin dch ca ngi An Th Cao c ccngi Chi Lu Ca Sm, An Huyn, Trc Sc Pht, Nghim Pht iu, v.v...

Thi i Tn v Hn, nc i Nhc Chi tung honh ti Trung , khngch vng bc b A Ph Hn, Kin La, v.v... Nh i dch gi u tin tnc i Nhc Chi n Trung Th l ngi Chi Lu Ca Sm, gi tt l ChiSm. Tnh tnh ca Ngi hot bt minh mn; sut i tu hnh nghim th


16/232

gii lut, khng vt ngoi gii php mt ly tc; tinh cn tng tr bao kinhin; c i ly ch nguyn hong dng Pht php lm trng trch.

Ngi n Lc Dng vo nhng nm cui cng ca Hn Hon (147-167). Trong thi Linh Quang Ha, nin hiu Trung Bnh (178-190), Ngichuyn phin dch kinh in. Tuy vy, tiu s v cuc i ca Ngi rt ln gin; thm ch nhp tch vo nin i no, ti ni no, cng khng r. Yc theo 'Tam Tng K', ngi Chi Sm phin dch mi ba b kinh, v haimi by quyn nh sau: 1/ Kinh Th Lng Nghim (2 quyn); 2/ Ban ChuTam Mui (1 quyn); 3/ Bt Nh o Hnh Phm (10 quyn); 4/ TrunChn La Ni (2 quyn); 5/ Phng ng B C Phm Vit Di NhtThuyt Bt Nh (1 quyn); 6/ Quang Minh Tam Mui (1 quyn); 7/ A XTh Vng (2 quyn); 8/ Bo Tch (1 quyn); 9/ Vn T (1 quyn); 10/ HBt Nh N Hon (1 quyn); 11/ Sut Sa (1 quyn); 12/ A X Pht Quc (1

quyn); 13/ Bt Bn (2 quyn); 14/ Ni Tng Bch Phm (1 quyn).

Ngi An Th Cao phn nhiu chuyn dch v kinh in Tiu Tha. Phn csc ca ngi Chi Sm l chuyn dch v kinh in i Tha. L do c skhc bit ny l v vo ng thi, ti nc An Tc ca ngi An Th Cao,Pht gio Tiu Tha rt hng thnh, cn ti nc i Nhc Chi ca ngi ChiSm th Pht gio i Tha li pht trin mnh m. Ngoi ra, ngi Trc ScPht ch mang kinh in i Tha t Ty Vc sang Trung Th, ri truynli cho ngi Chi Sm phin dch. nh hng n hu th mnh m nht l

bn kinh o Hnh Bt Nh do ngi Chi Sm phin dch. D nhin, cch

thin qun trong kinh Th Lng Nghim khng ng quan im cch hnhthin trong cc b kinh Tiu Tha do ngi An Th Cao dch, v b kinh nythuyt minh thin qun ca i Tha. Th Lng Nghim Tam Mui l bkinh m ngi Chi Sm dch trc nht. Trong i Ngy v Tn, thin quni Tha c lu hnh, nn s mng phin dch kinh in i Tha cangi Chi Sm rt quan trng. Ci kh ca dch gi l s vn dng vn t.

Ngi thng khng cu n ni li vn trau chut, m ch cu dch tot c kinh.

V tng c mi quan h mt thit vi ngi Chi Sm l ngi Trc Sc Pht.i Hn Linh , Quang Ha nm th hai (179), ngi Trc Sc Pht mangkinh in n Lc Dng, v cng vi ngi Chi Sm bt tay vo s nghip

phin dch kinh in. Theo s vit th vo rm thng chn nm 179, ngiTrc Sc Pht khu truyn c kinh o Hnh v Ban Chu Tam Mui; ngiChi Sm phin dch; th gi l Nam Dng Trng Thiu An, Nam Hi TBch. Ngi tr gip l Tn Ha, Chu V.


17/232

Ngoi ngi Trc Sc Pht ra, ngi Chi Sm cn c mi quan h mt thit vingi Chi Diu, vn l mt tng s ca nc i Nhc Chi. Ngi Chi Diucng dch c mt quyn kinh Thnh C Quang Minh Tam Mui, m bkinh ny cng ng vi kinh Quang Minh Tam Mui do ngi Chi Sm dch.Theo Hu Kiu trong quyn Cao Tng Truyn th ngi Chi Diu dch kinh A

Na Lut Bt Nim, Tiu o a, Thnh C Quang Minh nh , M HuTam tng, M Hu Bt Thi D Nhn, v.v...

Ngoi ra, c hai nh dch gi cng t nc i Nhc Chi n ng lChi Vit v Chi Lng. Chi Vit cng c gi l Chi Cung Minh. Trongthi ng Hn Linh , ngi cha n Trung Th, nn ngi Chi Vit xutsanh ti ng . Do , ngi Chi Vit sm thng tho ting Tu. Tuy tng gp ngi Chi Sm, nhng khng th th lm thy, m ch y theo t ca ngi Chi Sm l Chi Lng m hc o; c l v lc ngi Chi Sm

gi hay sp vin tch.

Ngi Chi Vit ti hoa xut chng, thng sut thm su ni in v ngoiin. Ngi Chi Vit dch kinh rt lu lot, uyn chuyn, v t c kinh.V lon lc sau i ng Hn, ngi Chi Vit vo nam n nc Ng. Tnm 139 n nm 153, ngi Chi Vit dch c mi quyn kinh.

Trong thi Hn Linh , xut thn t nc An Tc cng vi ngi An ThCao l An Huyn. ng vn l u b tc, tnh tnh ngay thng, nghim tcth tr nm gii ti gia, uyn bc thng sut rt nhiu kinh in. Cui i

Hn Linh , nin hiu Quang Ha th t (181), ng n Lc Dng. Vcn ngi giao dch, nn ng c ban chc K y. Tnh tnh ca ngrt ha nh, thng ly vic hnh tr Pht php hng ngy lm bn phn s.Dn dn bit ting Hn, nn ng n lc tuyn ging kinh in Pht php, vthng cng vi cc v sa mn m lun. Nhng Pht t tu theo php iTha u gi ng l y Huyn.

An Huyn tng cng vi Nghim Pht iu dch kinh Php Knh. KinhPhp Knh ny do An Huyn c t ting Phn chuyn sang ting Hn, rido Nghim Pht iu nhun sc, nn vn dch rt hay, m ngi i sauthng tn thn.

Nghim Pht iu l ngi gip An Huyn dch kinh Php Knh. Vn lngi An Huy, Nghim Pht iu thu u th rt hiu hc, v lng tn thnhcng tr hu u y . Sau ny xut gia tu hc, lm t ca ngi An ThCao. Theo lch s Pht gio Trung Quc th thy Nghim Pht iu l ngi


18/232

Tu xut gia u tin nht. Nghim Pht iu cng thng ch trng vovic phin dch kinh in. Ngi ng thi u xng tn ba nh dch gi:An Th Cao, An Huyn, Nghim Pht iu. An Huyn xng tn NghimPht iu dch kinh nh sau:

- Thy Nghim Pht iu dch kinh, khin ngi c t ng m khng cnphin ly. Vn dch rt tinh tng diu xo.

Ngi Khng Tng Hi tn thn An Huyn v Nghim Pht iu trong bita v kinh Php Knh: "Hai v hin gi K y An Huyn v Lm Hoi

Nghim Pht iu vo tui trng nin, ch hng hong dng s nghipca thnh hin; li l su xa, tn cng thn, t mi u huyn; v thngcho th nhn m la m mui, khng bit n i Php, nn c hai vn dnght mi t tng phin dch quyn kinh mu mc ny. y khu trn

thut. Nghim Pht iu th bt".Cui i Hu Hn, gia cc nh dch gi c Nghim Pht iu l ngi chmc kinh in. Quyn 'Sa Di Thp Hu Chng C' vn do ngi An ThCao dch cha xong, nn t ca Ngi l Nghim Pht iu tip tc dchcho n khi hon tt.

Ngoi ra, trong i Hn Linh , cn c cc nh dch gi nh Chi Diu (samn ca nc i Nhc Chi), Khng C (ngi nc Khng C),Khng Mnh Tng (ngi nc Khng C). Chi Diu dch quyn kinh

Thnh C nh Tiu Bn Khi, v.v... ti Lc Dng. Khung C dchkinh Vn a Ngc S vo nm 187; li vn ch thng vo bn ch cakinh, khng gia sc nhun sc. Khng Mnh Tng cng vi Trc i Lc(ngi Thin Trc) dch quyn Trung Bn Khi v o Hnh Khi vo nm199. Hai quyn kinh bng ting Phn ny vn do sa mn m Qu thnh tinc Ca Duy La V.

Sau khi nh Hu Hn mt, nc Tu phn thnh ba nc: Ngy, Thc, Ng.Vo thi , pha bc, trung tm Pht gio l Lc Dng. Trung tm Phtgio pha nam l Kin Nghip (Nam Kinh). l hai ni m cc nh dchgi t Thin Trc v Ty Vc thng lui ti. Theo quyn 'Khai Nguyn Lc'th cc nh dch gi ti nc Ngy nh: 1/ Ngi m Kha Ca La, nguitrung Thin Trc, n Trung Th vo i To Ngy, nin hiu Gia Bnh thhai (250); 2/ ngi Khng Tng Khi, ngi Thin Trc, n Trung Th voi To Ngy, nin hiu Gia Bnh th t (252); 3/ ngi m V , nginc An Tc, n Trung Th vo i To Ngy, nin hiu Chnh Nguyn


19/232

nguyn nin (254); 4/ ngi Bch Din, ngi Ty Vc, n Trung Th voi To Ngy, nin hiu Cam L th ba (258); 5/ ngi An Php Hin, ngiTy Vc, n Trung Th vo i To Ngy (khng r nin i).

---o0o---

5. Ngi m Kha Ca La (Dharmakala)

S phin dch lut in ca ngi m Kha Ca La nh hng rt ln i vigii tng chng ti t To Ngy.

Ngi m Kha Ca La ting Tu dch l Php Thi, xut thn t trung ThinTrc, gia th i i u l ph h giu sang, thng tu theo phc triPhm Thin. T thu nh, ti nng ca Ngi vn vt hn ngi thng.Uyn bc hc rng, thng sut bn quyn Ph , am tng thin vn, tinhsao, a l, vn th, th, sm v. Ngi tng bo:

- Vn t v l l ca thin h u nm trong bng Ta.

l li t tn. Tuy nhin, lc gp Pht php th nhng iu chp utiu tan. Vo nm hai mi lm tui, Ngi n tham kin mt v tng ti tnhx n, cht thy quyn Thng Php A T m Tm Lun, nn bn ly c.i vi quyn ny, Ngi hon ton hoang mang, khng th hiu ni. Duc c ba ln m cng khng hiu r, nn than:

- T lc trng thnh, tt c s hc vn, in tch, v.v... Ta ch cn c quamt ln l thng t ch, m chng bao gi xem qu ba ln. Hm nay xemquyn kinh Pht gio, tht vt ngoi l gii ca mnh. o l trong y thtthm su, tt phi l tinh yu.

Do , Ngi cm quyn lun ny, i n tng phng, vn hi ch tng, giithch v huyn hc A T m. c gii thch xong, Ngi bn thm ng lnhn qu bo ng, v thng hiu o l lun hi trong ba i. T , Ngihiu r Pht gio thm su qung bc m sch v th tc khng th b c.

Do , Ngi quyt nh x b vinh hoa ph qu th gian m xut gia tuo. Ngi thng tu hnh khc kh, c tng kinh in i Tha v TiuTha cng cc b lut T Ni, ri li i gio ha dn chng.

i To Ph , nin hiu Gia Bnh th hai (250), Ngi n Lc Dng.ng thi, tuy c Pht php m o phong suy i. Rt nhiu tng scha tng ng n th gii, ch hnh ging nh k tc. S khc bit l h


20/232

co u p y, v thng lo hnh tr l sm, t hi, hay t t. T hi do SVng Anh hay Hn Hon lp ra. T t vn l php cng bi ca HongLo, ri li thm nghi thc l bi ca Pht gio. Tng s vo i To Ngykhng cn th gii. i vi cc phng php l sm, c y theo php thcm hnh, ch khng hiu g v th php ca Pht gio.

V vy, va n Lc Dng, ngi m Kha Ca La ch trng rng tt cnghi thc, phi tn theo nhng iu Pht ch. Do Ngi tinh thng lut hc,ch tng ni bn cu thnh Ngi phin dch kinh in gii lut. Vn nghatrong lut tng rt l phong ph v phc tp, m Pht gio vo ng thicha c hng thnh. Nu y chiu theo lut tng m phin dch, th e rngi chng kh lng tip th, nn Ngi ch dch ra mt quyn Tng K GiiTm (tot yu gii lut ca i Chng B). Quyn 'Pht T Thng K' th

ba mi lm, ghi nh sau: "Nin hiu Gia Bnh th hai, tam tng php s

m Kha Ca La (hay m Ha Ca La) t trung Thin Trc n Lc Dng,dch quyn 'Tng K Gii', v lp php Yt Ma th tng i gii. Trc kia,t kheo xut gia ch cn xung tc m thi, v cha tng bit y theo lutnghi, m ch y theo sm php nh t t. Lc n Lc Dung, ngi m KhaCa La dch ra quyn gii bn lm chun tc tu hnh hng ngy cho tngchng".

Xa kia, hai chng t kheo v t kheo ny ch th tam quy y. i tng v sadi khng c phn bit r rng. V vy, ngi m Kha Ca La cng vi sa mnnc An Tc l m , dch b gii bn T Phn Lut m V c. K

n mi v sa mn Thin Trc cng nhau hnh php Yt Ma truyn gii.Sa mn Chu S Hnh u tin th gii. Cao Tng Truyn ghi: "Ti minTrung Th, gii lut pht xut t lc ny".

Th nn, ti ng ngi sau tn ngi m Kha Ca La l s t ca LutTng.

Lc trc, ngi An Th Cao tng dch nhng quyn gii lut php TiuTha nh: Kinh X Li Pht Hi Qu, kinh Php Lut Tam Mui, kinhPhm Gii Bo ng Khinh Trng, kinh i T Kheo Ba Ngn Oai Nghi (2quyn).

Tip tc s nghip phin dch gii lut i Tha ca ngi m Kha Ca Lal ngi Khng Tng Khi v m .

---o0o---


21/232

6. Ngi Khng Tng Khi

Ngi Khng Tng Khi (Samgaraman) tuy khng r xut thn t u,nhng c th l ngi nc Khng C. Cui nin hiu Gia Bnh (253),ngi Khng Tng Khi n Lc Dng. Theo quyn 'Khi Nguyn Lc' thnht vit th ti cha Bch M Lc Dng, ngi Khng Tng Khi dchc Gi Trng Gi Vn Kinh, V Lng Th Kinh (2 quyn), T Phn TpYt Ma. i vi kinh V Lng Th, c nhiu thuyt khc nhau. Thuyt thnht cho rng kinh ny do ngi Khng Tng Khi i To Ngy dch.Thuyt th hai cho rng ngi Trc Php H i Ty Tn dch. Thuyt th bacho rng ngi Pht Bt La cng thy Bo Vn dch.

---o0o---

7. Ngi m hay m V (Dharmasatya)

Theo Cao Tng Truyn th sa mn m vn l ngi nc An Tc, nLc Dng vo i To Ngy vo nm 254, v dch ra quyn m V cYt Ma.

T i ng Hn n Tam Quc, a s cc nh dch gi u chuyn phindch kinh in. i vi gii lut cn bn ct yu ca tng on, t c ai xindng truyn b. Mi cho n cui i Tn, v i To Ngy, lut in mit t c phin dch.

Ngoi ra, c ngi Bch Din ngi nc Quy T, vo i To Ngy, cuinin hiu Chnh Thy, phin dch kinh Th Lng Nghim, kinh Tu Li, kinhTr No Hon.

Y c theo quyn 'Lch i Tam Bo Thng K' ca ngi Trc o T, cnc nh dch gi l An Php Hin. Ngi An Php Hin dch kinh La Ma Gi(3 quyn), kinh i Bt Nit Bn (2 quyn), cng bn b v hai quyn kinhkhc. Ngi V La Xoa (Moraksa), ngi Ty Vc, vn l v a vn bchc, cng vi c s Trc Thc Lan (vn l ngi Thin Trc, theo cha chy

lnh nn sang H Nam) dch kinh Phng Quang Minh Bt Nh vo nin hiuNguyn Khang (291).

Ngoi ra, cn c cc nh dch gi nh: Cng Lng Lu Ch (Kalaruci)ngi Thin Trc, phin dch kinh ti Qung Chu vo nm 281. Ngi AnPhp Khm, ngi An Tc, dch kinh ti Lc Dng t nm 281 n nm306. Ngi Chi Php , ngi nc i Nhc Chi, dch kinh ti Lc Dng


22/232

vo nm 301. Ngi Nh La Nghim, ngi Thin Trc, dch kinh ti LcDng vo khong nm 316.

---o0o---

8. Ngi Khng Tng Hi

T tin ca Ngi vn l ngi nc Khng C, sau ny qua nh c sngti Thin Trc. Ngi cha v vic bun bn, nn di c sang Vit Nam (GiaoChu). V vy, Ngi c sanh ra ti Vit Nam (Giao Chu). Lc ln mitui, cha m u qua i. Mn hn tang ch, Ngi quyt ch xut gia lmtng. Trong tng chng, Ngi gng sc tu hnh, khng gii i cht no.

Ngi dng tm nhu ha nh nhn m i x vi ngi khc. Du c kinthc rng, Ngi vn lun dc ch tu hc. i vi ba tng kinh, lut, lun

Ngi u liu ng thu trit. i vi th, thi, dch, l, xun thu ca Nho giocng cc in tch khc, Ngi u am tng hiu r. Ngoi ra, v thin vn,a l, v cc loi th tch, Ngi u thng sut. Bin ti mn tip, vnchng lu lot.

ng thi, vng Giang Nam do Ng Tn Quyn khng ch. Pht gio chva truyn n ni , nn s gio ha cha c m rng. V quyt chlm Pht php hng thnh, nn Ngi t Vit Nam (Giao Chu) sang nGiang Nam xy cha to tng Pht. Vo nin hiu Xch iu th mi(247), Ngi n Kin Nghip (Nam Kinh, kinh ca nh Ng), xy am

tranh, lp tng phng, to tng Pht.

V Pht gio mi c truyn vo, nn dn chng ch hiu Pht php quanhng li truyn tng ca cc sa mn thng du hnh kht thc. Do , t cai lnh hi c ngha l Pht php, v rt t ngi bit n cng hnh xutgia lm sa mn. Mt ng quan n tng tu vi Ng Tn Quyn:

- Nhng ngi Thin Trc t phng ty n, ri t xng l sa mn. Dungmo y phc u khc vi ngi Tu. Xin in H hy thm tra nhng hnhng c ch ca h.

Ng Tn Quyn bo:

- Trm tng nghe xa kia Hn Minh mng thy thn nhn, danh xngl Pht. Nhng hnh vi c ng ca cc sa mn , chng ging vi o

phong ca Pht sao ?


23/232

Ng Tn Quyn sau ny triu Ngi vo kinh cht vn:

- Sa mn cc ngi tu hnh theo Pht gio, c c nhng im linh ng g ?

Ngi ni:

- c Nh Lai nhp dit hn mt ngn nm, m x li lu li n ngynay, vn hin hin bao im linh diu. Xa kia, vua A Dc tng kin totm mi bn ngn ngi thp th x li. Thp t chnh l biu th cho sgio ha ca Pht php.

Nghe qua nhng li i p ny, Ng Tn Quyn cho rng ch l nhngli ni khoc, nn ra lnh, bo:

- Nu Ngi cu c x li, th Trm cho php kin lp thp t. Nu c iuchi di tr, Trm s y theo quc php m tr ti !

Nghe nh th, Ngi nh c vi Ng Tn Quyn l trong k hn by ngy,s cu c x li. Tr v cha, nhn thy vic ny rt quan trng, lin hti s tn vong ca Pht php, nn Ngi vn tp chng, bo:

- S tn vong v hng thnh ca Pht php u do vic khn cu x li. Nuchng ta khng ch thnh khn cu x li, th e rng Pht php kh m lutruyn ti vng ny !

Th nn, Ngi cng vi cc t qut dn phng c, tm gi sch s, traigii tinh nghim, ri t mt bnh ng trn ta cao, v thnh tm dnghng, cu nguyn x li Pht hin hin oai linh.

Qua by ngy, cha c im cm ng g, nn Ngi nh xin kht thm byngy na. n ngy th mi bn cng cha c im lnh g c. V vy,

Ng Tn Quyn cho l Ngi t iu di tr, nn nh ra lnh gia ti, nhngNgi li quyt tm cu thnh hon thm by ngy na, v c Ng TnQuyn chp thun. Ti chiu ngy th hai mi mt m cng cha thy ht

x li no. m hm , vo canh nm, i chng cht nghe c ting lengkeng trong bnh ng. M ra, thy x li xut hin trong . Sng hmsau, Ngi em x li chiu nm mu rc r trong bnh, trnh ln Ng TnQuyn. Tt c triu thn u t hi xem x li. H ch thy nh sng nmmu vi diu ta ra t trong bnh ng. Ng Tn Quyn t tay cm ly bnhcha x li, ri x li ln mm ng. Ht x li va ri xung th mm


24/232

ng lin b b tan. Chng kin tn mt vic ny, Ng Tn Quyn kinh hi,khi tm cung knh, ni:

- Tht l im hy hu !

Ngi bn bo:

- Oai thn x li chng phi ch c ta sng nm mu thi. Du b vo la,la khng th t chy. Du c dng chy kim cang p mi, nhng khngth no lm tan nt !

Nghe li ny, Ng Tn Quyn x li trn ci e bng st, ri sai i lc sdng chy st m p. By gi, Ngi khn nim:

- Pht php va hin l. Thin h va mi sanh tm ngng m n trch cachnh gio. Ngng vng c Th Tn t bi th hin thm thn tch oai linhcm ng !

i lc s p mi, m ch thy ci e b ln xung, cn x li th khng stm cht no, v vn ta nh ho quang sng ngi. Thy im linh d r rng,

Ng Tn Quyn tn thn v ngn, ri bn ra lnh cho xy thp t ngay lptc. l ngi cha u tin c kin lp ti Giang Nam, c gi l KinS, cng gi l Kin Pht. Ng Tn Quyn cng i tn vng t xungquanh cha l Pht L. Pht php nh m pht khi hng thnh.

Sau khi Ng Tn Quyn mt, Ng Lm ln chp chnh vo nm 256. NgLm chuyn quyn v , git hi tng s, p ph cha chin, bc hi tnngng ca qun chng. V hnh vi tn c, cui cng Tn Lm b git cht,v Tn Ho ln ngi (264-280). Ging nh Tn Lm, tnh tnh ca Tn Hocng th bo, kiu cng, cng lm dng quyn th. Tn Ho ra lnh ph rtnhiu n miu, v t ph cha chin. Ng Tn Ho bo vi qun thn:

- Cha chin Pht gio sao li c lp nhiu qu lm ? Nu gio ngha Phtgio tng hp vi thnh in th c th phng hnh v bo tn. Nu ch l

h ngy th phi nn t sch.

Qun thn bn phn trn ngn cn:

- Oai thn Pht lc v bin. c Pht khng ng vi nhng d thn khc.Ngi Khng Tng Hi dng tm ch thnh m cm chiu im lnh linh


25/232

ng, nn Ng i mi cho xy cha chin. Nu ty tin m hy hoi, the rng sau ny hi hn khng kp !

Nghe qun thn can gin, Ng Tn Ho khng bit tht h, nn phi i thnTrng Dc n cha Kin S, cht vn ngi Khng Tng Hi. Vn l kc tr bin ti, trc khi n cha, i thn Trng Dc chun b nhng cuhi him hc, hu mong lm xu mt ngi Khng Tng Hi trc ichng. Tuy nhin, Ngi ty c ng bin, i p lu lot, chng c cht gthua km. Bn lun mi t sng n ti, Trng Dc vn khng th khut

phc ni Ngi, nn nh phi co t. Va bc ra cng cha, Trng Dcthy mt ngi miu ngay bn cnh ca cha, nn bn hi:

- Chnh gio Pht php c c nhn tm. Sao ngi miu li cnnm k bn cha chin, khin lm u s gio ha ca Pht php ?

Ngi bo:

- V nh st nh sm n, khin ni non tan v. Tuy nhin, i vi k ic,h khng nghe c m thanh g c. V vy, vn l chng phi ni tingsm st vang to hay nh. Vn vt nu ha cng tri t, th du c cch xamun dm, cng vn c im cm ng. V nhng ngi n miu khng ing vi chnh o, nn du gn k trong gang tc m khng c cm ngc g.

Tr v, Trng Dc thut li nhng li i p cho Ng Tn Ho nghe, vtn thn Ngi l mt v ti tr cao nhn nht. Du nghe nh th, Tn Hovn khng tin phc, nn hi tp qun thn v hin s ti triu nh, ri chongi em xe i rc Ngi vo cung cht vn, hu mong lm nhc Ngitrc b quan vn v. Ngi va n, Tn Ho bn hi:

- Ngha l v thuyt nhn qu bo ng ca Pht gio nh th no ?

Ngi p:

- Hin minh qun cha dng nhn t bc i m hun d rn nhc ngi i,v dng o c nhn ha gio ha cng trng dng vn vt. Gi hama thun, vn vt tt ti sinh si ny n u nh lm lnh mi c bo ngim lnh, cn lm c th khng bao gi c c nh th. Du ngi ikhng ai bit mnh lm vic quy, nhng khng th trn khi tai mt cali tri, v cui i s b qu thn tru dit. Lm vic c m ngi ngiu bit, th nht quyt s b ngi git hi. Kinh Dch ni: "Tch thin d


26/232

khnh", v Kinh Thi cng ni: "Cu thin bt hi". y l th in ca Nhogio, nhng cng tng ng vi nhng li gio hun ca Pht php.

- o l ny tht ng, nhng Chu Cng, Khng T tng ch dy r ri,th gio hun ca Pht cn tn ti lm g ?

- Cc thuyt ca Chu Cng, Khng T ch bn v nhng vic thin cn mthi. L thuyt ca Pht gio u huyn, thm su vi t. Pht thng dy rngnu ngi i lm vic c th s a vo a ngc chu bao thng kh, vnu h thng hnh vic thin th s sanh ln ci tri hng bao s an lcsung sng di lu. Vic khuyn tn lm lnh trnh c chng phi l vn trng yu sao ?

Tn Ho b Ngi hi ngc li, m chng c li chi i p, nn nh

tm bi tro. Tuy ng ta nghe chnh php, nhng chng hiu chi ht, vcng khng bit sm hi sa i. Ngi than vi tng chng:

- Tn Ho tnh tnh th bo. Tht khng c cch no ging gii v nghal thm su o diu ca Pht php, hay khuyn nh bo ng nhn qu chong ta nghe c. Tm ca ng ta trc sau vn u m m mt !

Ln n, cc v s trong vn thng uyn o ln c mt tng Pht bngvng cao vi mi thc. Tn Ho hay tin, bn sai bn h tn tng Phtni ch bt tnh. Vo ngy l Pht n, tc mng tm thng t, thng c

hi l tm Pht. Vo ngy Tn Ho n cha c lm nh tng Pht, tbo: "Trm tm Pht !" ri ci riu ct vi qun thn. Sau ny, Tn Hot nhin b bnh ph thng au nhc nhi, v m b cng b sng ph,khin rn xit ku tri, nn cho vi thi s vo chim bc. Thi s tu:

- y l bnh do phm n ch i oai thn !

Tn Ho lp tc sai ngi i cu o ti cc n miu, nhng bnh trng vnkhng thuyn gim cht no. ng thi, trong cung c mt cung n rtchn thnh tn phng Pht php, nn bm tu vi Tn Ho:

- Xin in H hy n cha sm hi.

Bnh tnh au kh v cng cc, Tn Ho vn gng gng hi cung n:

- Php lc ca Pht oai linh n nh vy sao ?


27/232

Cung n ni:

- Pht vn l mt bc i oai thn !

Nghe theo kin ca cung n, Tn Ho bn sai ngi em ra tn tng Pht

b ng ta lm nhim trc kia, v t ti cung in, ri cung knh dngnc hng trm m ty u c chc ln. K n, Tn Ho dng hng smhi, cng qu ly, khn thnh t trn thit nhng ti trng. Nh vy m bnhtnh thuyn gim rt nhiu. Tn Ho bn n cha, thnh cu Ngi thuyt

php. Ngi cng ty thun theo ng ta m gii thch cn k nhng imtinh yu ca lut nhn qu cng ti phc. T thn chng nghim cnhn qu bo ng, nn Tn Ho mi hiu r nhng li hun d, nn rt vuimng, ri cu Ngi cho php xem gii lut ca sa mn. Ngi bo rng giilut ch dnh cho nhng ngi xut gia, ch ngi th tc khng th

khinh xut xem c. Tuy nhin, Ngi ly ra mt trm ba mi lm linguyn trong kinh Bn Nghip, ri phn thnh hai trm nm mi vic, lc i ng nm ngi, u nguyn lm li ch cho chng sanh, v a choTn Ho. Va xem qua nhng li nguyn t bi thin ch , Tn Ho bncu thnh Ngi truyn nm gii cm. Vi ngy sau th bnh ca Tn Hothuyn gim hon ton. T , Tn Ho cho ngi sa sang cha chin vi tn cha ca ngi Khng Tng Hi thnh cha Thin T. ng li hlnh cho qun thn v tng quyn ng tn phng Pht php. Nh t thncm nghim r s linh ng ca nhn qu bo ng v nh nhng li gingdy ca ngi Khng Tng Hi, m Tn Ho mi chuyn tnh hung bo

thnh hin lng. Tm thc ca ng ta cng c khai m.

Theo quyn 'Xut Tam Tng K Tp' th ngi Khng Tng Hi dch nhngb kinh nh sau: Kinh A Nan Nim Di, Knh Din Vng, St Vi Vng,Phm Hong Vng, o Phm, Lc Tp, v.v... Ngoi ra, Ngi cn chgii, son vit li ta cho kinh An Ban Th , Php Cnh, o Th, v.v...

Ngi o An c ghi: "Tch xa, Nghim Pht iu son Sa Di Thp HuChng C. Khng Tng Hi hi tp Lc yu mc, cng kinh NgPhm".

Lc Yu Mc ca ngi Khng Tng Hi hin nay vn cn: 1/ B Th V Cc Chng; 2/ Gii V Cc Chng; 3/ Nhn Nhc V CcChng; 4/ Tinh Tn V Cc Chng; 5/ Thin V Cc Chng; 6/Minh V Cc Chng. l lc ba la mt m bao c kip trong iqu kh, c Pht tng tht tin hnh tr.


28/232

Trong cc quyn kinh do Ngi dch v ch gii hay son vit li ta, nhkinh An Ban Th , kinh Php Knh, kinh Tp Th D, Tiu Phm, v.v...vn t rt iu luyn tinh mt, khin ai ai c qua cng ly lm thn phc.

Ngoi ra, Ngi cn ging gii v kinh Phm Hong, St Vi Vng, KnhDin Vng, A Nan Nim Di.

Ngi Khng Tng Hi tch vo i Tn V , nin hiu Thi Khangnguyn nin (280).

Vo thi Tam Quc, do s phin dch v ch gii ca ngi Khng TngHi, t tng Pht hc c lu truyn rng ri, v nh hng mnh m nvic tu hc ca qun chng, cng vic xy ct cha chin ca ch tngngi Tu.

Pht gio i ng Hn nh S Vng Anh hay Hn Hon , ch hncuc trong vic xy ct cha chin, to tng Pht, hoc hnh s theo nhngnghi thc c truyn, cn vic phin dch kinh in th cha c pht trincho lm. Khi u s nghip phin dch kinh in Tiu Tha l ngi An ThCao, v phin dch kinh in i Tha l ngi Chi Lu Ca Sm, m k thas nghip ny l ngi Khng Tng Hi v Chi Khim. Nhng b kinh vthin hc v s hc ca ngi An Th Cao sau ny c k tha bi cc ngiAn Huyn, Nghim Pht iu, Nam Dng Hn Lm, nh Xuyn B

Nghip, Hi K Trn Hu, Khng Tng Hi, v.v...

Ngi Khng Tng Hi xut thn t Vit Nam, li thng sut vn ha cngvn chng nc Tu, nn l ng nhin l trong lc phin dch kinh in,ngi mong mun dung hp t tng Pht gio vi t tng ngi Tu. Vd, trong bi ta v kinh An Ban Th , ngi Khng Tng Hi dng rtnhiu thut ng ca Lo Trang.

Nh hai nh i dch gi An Th Cao v Chi Khim m gio l Tiu Thac lu truyn rng ri. Ngoi ra, gio l Bt Nh ca i Tha c khixng t hai nh i dch gi l Chi Lu Ca Sm v Khng Tng Hi.

Tuy cha m gc l ngi Khng C, nhng ngi Khng Tng Hi csanh ra v trng thnh Vit Nam (Giao Chu). V vy, khng ging vicc v thn tng ngi Thin Trc, Ty Vc, v.v... ngi Khng Tng Hivn l ngi Vit Nam, xut gia c o, thp ln ngn uc thin tngcng gio l i Tha Vit Nam, ri dn ch t sang truyn b Pht

php ngay trn t Tu. Nh cng lao ca Ngi m Pht gio vng GiangNam mi c pht khi hng thnh. Do , cng nghip truyn b Pht


29/232

php ca ngi Khng Tng Hi nh hng ln lao i vi lch s Pht gioTrung Quc. Ngn uc chnh php do Ngi truyn sang, mi mi chiu soitrong tm thc ca ngi Tu. D nhin, oai danh ti c ca Ngi t mnt son vng cho lch s Pht gio Vit Nam. Ngi l v i din cho bit

bao v cao tng khc Vit Nam sang Trung Th truyn b chnh php, vdy o cho cc vua cha cng dn chng ngi Tu, nh php s Phngnh (vo ging kinh trong cung vua ng), php s Duy Gim (sangging kinh trong cung vua ng), v.v... Tht vy, nh a th m Pht gioc du nhp vo nc Vit Nam sm hn nc Tu. iu ny c cunPht Gio Vit Nam S Lun chng minh r rng:

"Trung tm Luy Lu ( Giao Chu) c thnh lp sm nht v trung tmny lm bn p cho s thnh lp cc trung tm Bnh Thnh v LcDng Trung Hoa".

Bn v a th, trong nhng nm di ti tm b h, Vit Nam (Giao Chu)l thng cng quan trng nht ca quc phng bc t i Tin Hn ni ng (111 t.TL - 907 s.TL). Theo thy Thch ng S trong quynTrung n Pht Gio Giao Thng S th s giao thng gia nc Tu v n vo nhng th k trc v sau ty lch qua ba con ng chnh: Th nhtl theo con ng la (silk route), tc l t n , vt ngn Thng Lnh,i v hng ng, qua cc nc Ty Vc nh K Tn, Vu in, bngngang cc bi sa mc, ri vo C Tng hay Lng Chu, n Trng Anhoc Lc Dng. Trn t lin, y l tuyn ng m ch tng ngi n

thng dng nht. Th hai l t n , i ngang qua Min in, ri voVn Nam. Tuy nhin, tuyn ng ny rt t ngi dng n. Th ba lng bin. Xut pht t n Dng, cc ch tng ngi n hay TyVc thng theo thng thuyn m n Vit Nam (Giao Chu), trc khivo t Tu. Ngoi ra, cc nc Nam Hi nh Ph Nam (Cam Bt), S T(Tch Lan), v.v... v ngay c quc La M, mun giao dch vi ngi Tuu phi n Vit Nam (Giao Chu) bng ng bin trc nht, ri mi ivo lc a. Theo sch truyn v nc Thin Trc cng Ty Vc vo iHu Hn (Hu Hn Th, Ty Vc Truyn, Thin Trc Truyn), vit: "Trong

i vua Ha (79-104), cc nc Thin Trc cng Ty Vc thng phicc on s gi em phm vt triu cng n Nht Nam".

Quyn truyn i Tn th t vit: "Nc i Tn (nc Tu) tng cngvi nc An Tc, Thin Trc giao thng vi nhau bng ng bin, mi

phn u c li ch. Cc thng nhn cng on s gi thng em ng voi,sng t gic, v.v... n Nht Nam".


30/232

Nht Nam tc l hai tnh Qung Bnh v Qung Tr ca Vit Nam hin nay.ng Th a L, tc l sch a l ca nh ng (618-907) vit:"Nhng on s gi v thng nhn thuc cc nc vng Hi Nam, nmv hng nam v hng ty nam ca Giao Ch, hoc cch nm dm, nmngn dm, trm ngn dm. H thng dng thng thuyn mang hng hatrao i, hay l vt triu cng, v u ti thng cng Giao Ch, t iHn V (206 t. TL) cho n nay".

Li na, theo hai ng Sylvain v Pelliot kho cu th ngi Tu v n khi giao thng vi nhau u ly Vit Nam (Giao Chu) lm mi gii trunggian t nm 245 trc ty lch n th k th by.

Ngoi ra, by gi dn tc Chm (Champa) cn mnh, v h chu nh hngrt su nng v nn vn ha ca ngi n . H thng dng sch v

bng ting Phn, v thng tho ting Qua Oa (Java). Dn Vit Nam sng gnvi h nn l d nhin l c rt nhiu ngi thng tho ting Phn, v tingTu. Do , cc on truyn gio t n sang thng tm n ngi Vit

Nam nh thng dch hay phin dch kinh in ch Phn ra ting Tu. Ccngi cng thng n hc ch Tu ri bt u khi xng cng vic

phin dch. V vy, chng ly lm ngc nhin cho lm c rt nhiu bn kinhcu dch thng c dch ti Vit Nam.

Th nn, nh c ch tng ngi n lin tc qua vng vin ng truynb o php trong thi bc thuc, m nn Pht gio ti Vit Nam vo thi s

k c nh hng trc tip t Pht gio n . in hnh, l u th kth nht, ch tng ngi n t cc trung tm Pht gio i Tha vngduyn hi ng n nh Nagarunakonda v Amaravati thng theo ccthng thuyn n vng ng Nam . Nu mun truyn b Pht giovo nc Tu, th tt nhin l cc ngi phi n Vit Nam (Giao Chu) trcnht, ri mi i vo lc a. n ni, cc ngi phin dch kinh in, thnhlp tng on, ri t t truyn b Pht php vo nc Tu, Cao Ly.

V vy, vi a th thun li, Vit Nam sm tip th Pht gio chnhtruyn trc tip t ch tng ngi n trong thi bc thuc t i TinHn cho n i ng, ri dng ngun sinh lc v l nhim mu ca Pht

php lm ni nng ta cho tm linh, ch khng b gio iu Khng - Mnhca ngi phng bc nhi nht ng ha lm n l nh nhng dn tckhc. Chng nhng khng b ng ha m cc v cao tng ngi Vit Namli em ngn uc chnh php truyn vo tn triu nh ca ngi Tu.


31/232

Ngoi ra, trong ba thi k bc thuc (111 tr.TL - 39 s.TL, 43-544, 603-939), Vit Nam c rt nhiu v cao tng sang Thin Trc tm cu Pht php,nh thin s Vn K, ngi Mc Xoa B, php s Khuy Xung, php sHu Dim, php s Gii Thot Thin. Li na, cc ch tng ngi Tu cngthng n Vit Nam (Giao Chu) ln thuyn sang Thin Trc v TyVc cu php in hnh l thy Hu Mnh, m Nhun, Tr Hong, v.v...

Tu chung, nh hp th tinh hoa ca Pht php, nht l thin php, t lcngi Khng Tng Hi ch gii thin kinh An Ban Th , n khi thin sT Ni a Lu Chi (?-602) truyn b cng sng lp thin tng m t tngca dn tc Vit Nam lun c rn luyn hun tp vi ch t lp kincng. y l im then cht trng dng hun c thc t ch, c lpca dn tc Vit Nam trong bao nm b quc phng bc h, rigp thi im thun tin, ginh li ch quyn vo nm 939.

in hnh, nh tip thu tinh ba ca Pht php, ti Vit Nam sm xutsanh nhng v cao tng ti c, nh Ng Chn Lu, Vn Hnh, Php Thun,v.v... Cc ngi h tr v lm qun s cho nhng v minh qun nh inhTin Hong, L i Hnh, L Thi T lo li con thuyn quc gia rachn bn nh n l, ginh li ch quyn c lp cho dn tc, ri xy dngnhng triu i nhn t v hng thnh nht trong lch s nc nh, qua sut

bn i inh, L, L, Trn (939-1400).

---o0o---

9. Chi Cng Lng Tip

Ngi Chi Cng Lng Tip (dch l Chnh V y) vn l ngi nc iNhc Chi, dch su quyn kinh Php Hoa Tam Mui ti Giao Chu (VitNam) vo i To Ngy, nin hiu Cam L nguyn nin (256). Theo quynLch i Tam Bo K, c mt v tng ngi nc i Nhc Chi tn lCng Lng Lu Ch (Kalyanaruci) n Phin Ngu Qung Chu vonm 266, v dch b Thp Nh Du Kinh. Theo ng Pelliot tra cu th haingi ch l mt v.

---o0o---

10. Ma Ha K Vc (Mahajivaka)

Theo quyn Lng Cao Tng Truyn th ngi Ma Ha K Vc vn l ngiThin Trc. Ngi i t Thin Trc sang Ph Nam (Cam Bt), qua Giao Chu


32/232

(Vit Nam), ri n Qung Chu vo cui i Tn Hu (290-306). Lnn, lc n Tng Dng, Ngi mun ln qua sng. Tuy vy, ch thy Ngi n mc rch ri nn khng cho ln. va cp bn sng th thy

Ngi ng trn b sng cng vi hai con h. Mi ngi u kinh hong.T , c rt nhiu ngi i theo Ngi hc o. n Lc Dng, Ngi dngnhng phng php tr bnh thn d cha nhng bnh nan y, khin chocc bnh nhn u c bnh phc. V sau, v chin lon nn Ngi ri LcDng, tr v Thin Trc. Trong quyn C Chu Php Vn Pht Bn Hnh

Ng Lc (tp truyn vit v s Pht gio Vit Nam), thin s Vin Chiu cghi: "Trong thi Hn Linh thng tr nc ta (Vit Nam), c mt v tngtn l K Vc, dn theo mt t l Khu La. Ngi K Vc tay cmcnh dng chi, i khp cc ni. Cui cng n t Luy Lu. Ni , c mtv thng tu thin nh. ng ta thnh mi hai thy tr ngi K Vc vo nhngh ngi. Song, ch c Khu La l lu li, cn ngi K Vc th tip tc

i v hng ng. Mt thng sau, Khu La cng t bit ra i. Tuy nhin,v tu thin nh kia lp th nguyn kin tr tu hnh m lu gi Khu La li. Khu La thng ng mt chn tng kinh lin tc sut by ngy. Vsau, Khu La an nhin m tch. Mi ngi nghe pha ty c m thanhvang di, nn ng tm n. Cui cng, h pht hin mt quyn kinh ditng cy ln (ni Khu La thng ng tng kinh)".

---o0o---

11. Chi Khim

Chi Khim t Cung Minh, bit danh l Vit, xut thn t nc i NhcChi. Thi Hn Linh , t ph dn c trm ngi sang ni t Hn, nhn i tn thnh Chi. Chi Khim vn l u b tc. Nm mi tui hc kinh th,c tr thng minh mn tip hn ngi. Nm mi ba tui hc sch v tingPhn, cng thng tho ngn ng ca su nc. i Hn Linh , t cangi Chi Sm l Chi Lng sang Trung Th. Chi Khim bn theo ChiLng hc Pht php. Cui i ng Hn, Chi Khim chy lon n nc

Ng. Tng vo nam lnh c lon lc, nhng vn gp kh ch. ngthi, Chi Khim cng vi mi ngi ng hng qua t Ng. H phi pchn ng trn ng l. Trong nhm c mt ngi khch; ng ta khng cchn p. Thy tri lnh lo, Chi Khim gi ng ta qua cng p chn lnh. Gia m, ngi khch kia ln ly chn ng ca Chi Khim i mt.Sng hm sau, cc ngi ng hnh thy th, bn hi Chi Khim rng chnp u mt ri. Chi Khim p:


33/232

- m hm qua ngi khch l ly mt !

H hi:

- Sao khng la ln ?

- Nu ti la ln th cc v chc phi bt tri hay gia hnh k trm. Sao ch vmt tm chn m lm ly n mi ngi, hay hi k khc !

Ng Tn Quyn nghe ting bc hc, ti nng tr hu xut chng ca ChiKhim, nn triu ng ta vo hu cn, li hi vn v ni thm o ca Pht

php. Chi Khim ty theo cn c ng p minh bch tri chy nhng kinhin kh hiu cng bao nghi vn. Va nghe qua, Ng Tn Quyn rt vuimng, bn b nhm Chi Khim lm Bc S, m nhm chc B o ngCung. ng thi, c rt nhiu kinh in c truyn vo t Ng,nhng hu ht u l kinh ting Phn, nn kh lng cho dn chng hiungha l. Do thng tho ting Tu v ting Phn, cng ngn ng ca sunc, nn Chi Khim gom gp nhiu loi kinh li ri t phin dch ra tingTu. Chi Khim phin dch khong hai mi by b kinh, cng ch thchcc b kinh nh Liu Bn Sanh T. Lc thi t ln ngi, Chi Khim vo nc ni ni Khung i, gt qua mi vic th gian. Chi Khim cng theo ngiTrc Php Lan m th nm gii, v tr ni su mi nm cho n lc quai.

Theo quyn 'Xut Tam Tng K Tp', t i Ng Tn Quyn, nin hiuHong V (222) n i Ng Tn Lng, nin hiu Kin Hng (252-253),Chi Khim dch hn ba mi quyn kinh nh sau: i Bt N Hon (2quyn), oan ng Bn Khi (2 quyn), Tiu A Sai Mt (2 quyn), Hu n(1 quyn), Bn Nghip (1 quyn), Php C (2 quyn), Tu Li (1 quyn), TA Mt (1 quyn), Vi Mt Tr (1 quyn), A Di (2 quyn), Nguyt Minhng T (1 quyn), Nghip Tc (2 quyn), A Nan T S (1 quyn), Sai MaKit (1 quyn), u a La Mu (1 quyn), Tht N (1 quyn), Bt S (1quyn), Thch Ma Nam (1 quyn), Bt Sao (1 quyn), Minh (4 quyn),Lo N Nhn (1 quyn), Trai Kinh (1 quyn), T Nguyn (1 quyn), HiQu (1 quyn), Hin Gi c (1 quyn), Pht Thng S Hnh TamThp K (1 quyn), Liu Bn Sanh T (1 quyn), Duy Minh Nh Thp K (1quyn). y l nhng kinh in do Chi Khim dch, v c ngi oAn lit k. Theo Tng Hu th Chi Khim c dch thm su b kinh khcnh kinh: Th Lng Nghim (2 quyn), Long Thi N (1 quyn), Php Knh


34/232

(2 quyn), Lc T (1 quyn), Thp Nh Mn i Phng ng (1 quyn),Li Tr Ha La (1 quyn).

Cch din dch li kinh ca Chi Khim rt uyn chuyn, lu lot. Trc kia,a s cc kinh in c phin dch u c rt nhiu t ng ting Phn, nnrt kh c. Sau ny, Chi Khim dch li kinh theo tng ca mnh rikim tho li ph hp vi ca vn kinh. Nu tng phin dch phhp vi vn kinh th duy tr nguyn vn, khng sa thm g, nn li vn rtt c ch Phn.

---o0o---

12. Ngi Duy Nan (Vighna)

Ngi Duy Nan ngi Thin Trc, gia th tn phng th la ngoi o.Vo ln n, mt v sa mn Tiu Tha c php thut, i hnh kht gp lctri sm ti. Lc n nh ca Duy Nan, v sa mn ny nh xin t tc quam. V gia nh ca ngi Duy Nan tin theo ngoi o, nn him nghi vsa mn kia, khng cho tr trong nh. V sa mn kia bn ngh qua m bnngoi ng l. m y, v sa mn kia tng tr thn ch, khin la trong nhca ngi Duy Nan u tt ht. Hong s, gia nh ca ngi Duy Nan

bn chy ra, thnh cu v sa mn kia vo nh cng dng. V sa mn kiabn tr tng thn ch, khin la chy tr li. Mc kch nng lc thn d ththng ny, ngi Duy Nan lin khi tm tn phng Pht php, ri li b

nh xut gia tu o, theo v t kheo kia hc tp ba tng gio in, thng sutbn b kinh A Hm. Sau ny, ngi Duy Nan i du ha khp cc nc.

n i Ng Hong V (224), ngi Duy Nan cng vi php hu l TrcLut Vim ng n V Xng, em theo kinh m Bt bng ch Phn.ng thi, Ng S thnh cu dch kinh. Tuy ngi Duy Nan v Trc LutVim cha thng tho ting Tu, nhng vn c gng phin dch, gi nguyn

bn , nn vn t rt cht phc th s. n cui i Tn Hu, c sa mnPhp Lp dch li thnh nm quyn, v sa mn Php C ghi chp li.

---o0o---

13. Ngi Bch Thi L Mt a La (Srimitra)

Ngi Bch Thi L Mt a La hay Thi L Mt (dch l Kit Hu) vn lngi Ty Vc. Ngi ng thi thng gi Ngi l 'Cao Ta Php S'.

Ngi vn l thy ca i phin dch gia vo i Ty Tn, tc l ngi Trc


35/232

Php H. Th th ngi Thi L Mt (hay Trc Cao Ta) v i bit chngno ! Ngi Thi L Mt vn l hong t nc Ty Vc, nhng li nhngvng v cho ngi em, ri m thm nghin cu Pht php, sau li lnh hichnh o, nn xut gia lm sa mn. Ngi c thin t cao minh xut chng,chng ng vi phm phu.

i Ty Tn Hoi , trong nin hiu Vnh Gia (307-312), Ngi n TrungTh. ng thi, gp lc Ng H mi su nc ang phn tranh, nn Ngivt sng Trng Giang, vo min nam, n tm tr ti cha Kin S (trongthnh Nam Kinh). Tha tng Vng o va gp Ngi bn cm thy ykhng phi l k phm phu, m nhn l 'Ng Bi Trung Nhn (ngi c nht)'. Nh , thanh danh ca Ngi vang di, nn thng qua li vi ccquan thn v nh danh s qu phi, nh Du Lng, Chu D, T Cn, Vngn, v.v...

Ngi ng thi mun bnh lun v Ngi, nhng trc sau khng c cchg ngh lun. Lc Hong Di em vic ny hi, Chu D p:

- Ngi Thi L Mt l mt nhn vt cao siu thanh thot.

Hon Di cng bo:

- Lc tr, ti tng gp c ngi Thi L Mt. Tinh thn ca Ngi di giusung tc; tht l mt nhn vt kit xut, khin ngi ngi u bi phc.

Ngi gp Ngi trc nht l Vng o (267-330). Vng o vn ltrung thn ca Tn Nguyn , Tn Minh , Tn Thnh , v l t tngca ng Tn Thnh . Lc Vng o n ni tr x ca Ngi thmving, Ngi bn b y ngoi v qung xung t, ri ni chuyn vi ng ta.Vng o n chng bao lu th Bin Khn cng n ving thm Ngi.Lc Bin Khn sp n, Ngi bn chnh n dung nghi, ngi ngay ngn mi ng ta. Ngi khc thy vy, bn hi ti sao Ngi c c ch khc l nhth. Ngi bo:

- Vng o thch 'phong thn siu dt'. Bin Khn th xem dung nghi mphn on ngi. V vy, Ta mi c hai thi khc nhau.

Do , ngi ng thi tn thn l Ngi bit dng php thch hp vicn c ca ngi.


36/232

Tnh tnh ca Ngi rt rng ri bao dung, khng cu n tiu tit. Lc nTrung Th, Ngi khng hc ting Tu, nn ngi no mun m lun vi

Ngi u phi cn c dch gi. Tuy nhin, thng thng khng i dch giphin dch, m Ngi c th hiu r li ni ca ngi i din, tc l c khnng bit tm ca ngi .

Chu Di (269-322) cng thng qua li vi Ngi. Chu Di l ngi c thnthi sng sut, phong lu ti hoa. Chu Di vn l quan Bc X, nn thngtuyn chn nhn ti a vo triu lm quan. Khi mi gp Ngi, Chu Di

bo:

- Nu l thi thi bnh thnh tr th phi tuyn chn v hin nhn ny, mchng c n hn g !

Sau ny Chu Di b Vng Bn git, nn Ngi n nh phng iu, tng chng ngn cu thn ch bng ting Phn, m thanh ngn vang thu sutthin nh. Lc c tng xong, thn sc ca Ngi vn an nhin bnh thn,khng l cht v bun thng. i vi nhng s vui bun hay gin tc,

Ngi khng mng n. Vng o thng ni:

- Ngoi quc ch c mt hin ti ny m thi !

i tng qun Vng X Xung nghe Vng o, Chu Di, v.v... u tnthn Ngi, nn n bi kin. Va gp mt Ngi th ng ta bn khi tm sng

knh.

Chu ca Vng o l Vng Mn tng theo hc mt ch vi Ngi, vthng nghe sa mn Tng Gi B ging kinh. Vng Mn thng vitli ta cho nhng loi kinh in.

Ngi thng tng c thn ch, hin hin nhng im linh nghim. Trckia, ti vng Giang ng cha tng c ch php. Nh Ngi dch quyn kinh'Khng Tc Vng' m ch php mi c gii thiu n qun chng Phtt. Trong quyn 'Xut Tam Tng K Tp' ghi hai quyn kinh v Mt ch do

Ngi dch l i Khng Tc Vng Thn Ch, v Khng Tc Vng TpThn Ch. Ngoi ra, Ngi cn dch nhiu b kinh v Mt gio. Hin ti,trong quyn th hai mi mt ca i Chnh Tn Tu cn ghi li mi haiquyn do Ngi phin dch nh sau: 1/ Pht Thuyt Qun nh Tht Vn NhThin Thn Vng H T Kheo Ny Ch kinh; 2/ Pht Thuyt Qun nhThp Nh Vn Thn Vng H T Kheo Ny Kinh; 3/ Pht Thuyt Qunnh Tam Quy Y Ng Gii i Bi H Thn Ch Kinh; 4/ Pht Thuyt


37/232

Qun nh Bch Kt Thn Vng H Thn Ch kinh; 5/ Pht Thuyt Qunnh Ch Cung Trch Thn Vng Th Trn T Hu Kinh; 6/ Pht ThuytQun nh Trng M Nhn Duyn T Phng Thn Ch Kinh; 7/ PhtThuyt Qun nh Ph Ma Phong n i Thn Ch Kinh; 8/ Pht ThuytQun nh Ma Ni La n i Thn Ch Kinh; 9/ Pht Thuyt Qun nhTriu Ng Phng Long Vng Nhip Dch c Thn Ch Thng PhmKinh; 10/ Pht Thuyt Qun nh Phm Thin Thn Sch Kinh; 11/ PhtThuyt Qun nh Ty Nguyn Vng Sanh Thp Phng Tnh Kinh;12/ Pht Thuyt Qun nh Bt Tr Qu Ti Sanh T c kinh.

n i ng Tn Thnh , trong nin hiu Hm Khang (334-342) Nginhp tch, th hn tm mi tui. V Ngi tng tu hnh u ti ThchT Vng, nn thi th c an tng ti ni . Dn chng ng thi nghe

Ngi nhp tch, ri l thng tic. Ngng m cng c gio ha ca Ngi,

vua Tn Thnh dng trng phan ni phn m. Sau ny, c mt v sa mnngoi quc sang Kinh S, ri lp cha ngay ni phn m ca ngi Thi LMt. T Cn Trn Qun h tr tin ti xy cha; ghi nh cngnghip ca ngi Thi L Mt, ngI sau gi ngi cha l Cao Ta T.

---o0o---

14. Ngi Trc Php H

Trc thi ca ngi Cu Ma La Thp, v c cng nht trong vic truyn b

gio l i Tha l i dch gi Trc Php H. Li na, tuy c nhiu nhdch gi phin dch kinh in thuc loi b s, nhng ngi c cng nhiunht l ngi Trc Php H.

Ngi Trc Php H cng c gi l m Ma La St (Dharmaraksa), nginc i Nhc Chi, gia th c tr qun n Hong, tm tui xut gia,theo hc o vi ngoi quc sa mn l Trc Cao Ta (Thi L Mt). V hco vi sa mn ngi Thin Trc, nn ly danh tnh l Trc. Ngi thngtng c kinh c mun ch. Do lp ch hc vn, nn khng mng gian kh,i mun dm tm thy hc o. Ngi thng su b kinh, thu sut lun

thuyt trm tn gio, nn kin thc rt uyn thm. Du b ngi i khench, trch mng, Ngi vn khng ng tm. Thin tnh ca Ngi nhu ha,thun hu.

V bit ti kinh Lc Dng cha c cc b kinh i Tha nh Phngng, Bt Nh, nn Ngi quyt tm lp ch, hong dng i o. Ngi theothy mnh i qua cc nc Ty Vc, nn thng tho ba mi su ngn


38/232

ng, cng tinh thng th vn t ca Thin Trc v Ty Vc, lp nn tngcn bn cho s phin dch kinh in sau ny. V cu kinh Bt Nh, t nHong, Ngi qua nc Vu in.

Xa kia, Chu S Hnh tng sao chp li nguyn bn ch Phn ca kinhBt Nh ti nc Vu in. ng thi, Vu in vn l trung tm ca Phtgio i Tha v ang c pht trin mnh m. T nc Vu in, Ngi liti Sa Lc, ri vng qua pha bc Ty Vc (i l pha nam ca ni ThinSn), sang nc Quy T, li tr v n Hong. Ti o trng phin dch ca

Ngi c cc c s ngi nc Quy T nh Bch Nguyn Tn, Bch Php C,v.v...

T Ty Vc, Ngi mang rt nhiu kinh in ting Phn sang Trng An vonm 266, ri tr li n Hong. T nm 274 n nm 283, Ngi n c trong

ni su rng thm, tinh tn hnh o ti cha Ngoi Kin Thanh Mn, vdng oai c gio ha chng bn phng, nn c hng ngn tng theo Ngi hc o. Vo ngy mi bn thng mi nm 284, ti n Hong

Ngi dch xong b kinh Tu Hnh o a v A Duy Vit Ch Gi. Nm 286,Ngi mang rt nhiu kinh in ting Phn tr qua Trng An. V trnng, Ngi va i va dch kinh, nn khi n Trng An th dch xongquyn kinh Ph Siu. Hn hai mi nm trng ti Trng An, Ngi hngsay tch cc dn mnh vo s nghip phin dch kinh in.

i Ty Tn Hu , do lon b vng khin chin tranh git chc khng

ngng. Li na, H tc lin tc xm nhp vo vng Hoa Bc, v vy hmthnh Lc Dng. Vo thng mi mt nin hiu Vnh Hng nguyn nin(304), Hu b bc bch di v Trng An. Vo thng nm, Quang Hinguyn nin (306), K T thng lnh qun Tin Ti xm nhp Trng An,git hn hai trm ngn ngi, khin mu chy y sng. Kinh thnh TrngAn tr nn hoang tn. B tnh i rch lm than. Thin h hn lon cngcc.

Tuy gp thi lon ly, nhng Ngi vn khng dng cng nghip phin dchkinh in. Trong thi gian Ngi phin dch kinh in, ngi sao chp lPhp C. Gia i Hu v Hoi (290-312), Php C dch c kinhLu Thn, v cng Php Lp dch kinh Php C D, kinh Phc in.

Y c theo quyn 'Xut Tam Tng K Tp', nhng b kinh do ngi Trc PhpH phin dch vo i Ty Tn nh sau:


39/232

Kinh ..... ..... ..... ..... i vua .....Hiu ..... ..... ..Nm .....Thi Gian v aim

-- Tu Chn Thin T .....V ...Thi Thy-2 .....266 .....8/11-30/12 (tiTrng An)-- T Kheo Ny Gii .....nt ..... ..... ..... Thi Thy-3 267 10/9-- Tam Phm Hi Qu nt Thi Thy-3 267 21/9-- Hon nt Thi Thy-5 269 23/10-- c Quang Thi T nt Thi Thy-6 270 30/9-- Bo Tng nt Thi Thy-6 270 thng 10-- Vn Th S Li Ng Th Hi Qu nt Thi Thy-7 271 27/1-- Tr Nhn B Tt nt Thi Thy-7 271 15/9-- Nhn Vng nt Thi Thy-9 273 1/2-- Tu Hnh o a nt Thi Khang-5 284 23/12 (ti n Hong)

-- A Duy Vit Ch Gi nt Thi Khang-5 284 14/10 (ti n Hong)-- i Thin Quyn nt Thi Khang-6 285 17/6-- Hi Long Vng nt Thi Khang-6 285 10/7-- Tr Tm Phm Thin nt Thi Khang-7 286 10/3 (ti Trng An)-- -- Quang Tn Bt Nh nt Thi Khang-7 286 25/11 (ti Trng An)-- Ph Chiu nt Thi Khang-7 286 27/12 (ti Trng An )-- Ph Mn nt Thi Khang-8 287 11/1-- Bo N nt Thi Khang-8 287 27/4-- Mt Tch nt Thi Khang -9 288 8/10-- Vn Th S Li Tnh Lut nt Thi Khang-10 289 8/4 (ti Lc Dng)-- Ly Cu Thi N nt Thi Khang-10 289 2/10-- Ma Nghch nt Thi Khang-10 289 2/12 (ti Lc Dng)-- Php Mt Tn nt Thi Hy-1 290 7/2-- Cp C c Minh c nt Vnh Hy-1 290 12-- Bo K Hu Vnh Hy-1 290 14/7-- T Ph D nt Vnh Bnh-1 291 u nm-- M Vng nt Vnh Bnh-1 291 6-- Ph Ngha nt Vnh Bnh-1 291 6-- Lc Mu nt Nguyn Khang-1 291 u nm

-- Dng Phc nh nt Nguyn Khang-1 291 9/4-- Th Phm nt Nguyn Khang-1 291 13/4-- i Ai nt Nguyn Khang-1 291 7/7-- Nh Lai Hng Hin nt Nguyn Khang-1 291 24/12-- Qun Hnh Bt Di T S nt Nguyn Khang-2 292 6-- Thnh Php n nt Nguyn Khang-4 294 25/12 (ti Tu Tuyn)-- Tim B Nht Thit Tr nt Nguyn Khang-7 297 21/11 (ti Trng An)


40/232

-- Hin Kip nt Vnh Khang-1 300 21/10 (ti Trng An)-- i Tnh Php Mn nt Vnh Ninh-1 301 26/3-- Lu Thn nt Thi An-1 302 23/1-- Ng Ci Nghi Kt Tht Hnh nt Thi An-1 302 12/4-- B Tt Thp Tr nt Thi An-1 302 3/10-- Thun Quyn Phng Tin nt Thi An-2 303 9/4-- -- Ng Bch T Bn Khi nt Thi An-2 303 1/5-- Pht Vi B Tt Ng Mng nt Thi An-2 303 6/5-- Nh Huyn Tam Mui nt Thi An-2 303 11/5-- Di Lc Bn Nguyn nt Thi An-2 303 17/5-- X Li Pht Hi Qu nt Thi An-2 303 20/5-- Bo Thai nt Thi An-2 303 1/8-- Thp a nt Thi An-2 303 4/12-- Ma iu Vng nt Thi An-3 304 18/1

-- Chiu Minh Tam Mui nt Thi An-3 304 1/2-- S Dc Ch Hon nt Vnh An-1 304 7/2-- Nghim Tnh nh nt Vnh An-1 304 18/2-- C Khch nt Vnh An-1 304 2/3-- Canh Xut A X Th Vng nt Vnh An-1 304 16/4-- Dit Thp Phng Minh nt Kin V-1 304 14/8-- Nhn S Tng Lai nt Vnh Hng-2 305 25/1-- Thp ng Tng nt Vnh Hng-2 305 28/1-- Nhn Vng Ng Bch Nhn Cu nt Vnh Hng-2 305 2/2-- Gii C nt Vnh Hng-2 305 7/2-- Quyt o Tc nt Vnh Hng-2 305 11/2-- Mnh Th nt Vnh Hng-2 305 20/2-- Thnh D nt Vnh Hng-2 305 1/3-- Th D Tam Bch Th nt Quang Hy-1 306 7/2-- V Cc Bo Hoi Vnh Gia-1 307 5/3-- A Sai Mt nt Vnh Gia-1 307 1/12-- Ph Diu nt Vnh Gia-2 308 6 (ti cha Thin Thy)Cng nghip phin dch v i ca ngi Trc Php H khin cho quyn 'XutTam Tng K Tp' ghi: "Kinh php s d c lu truyn rng ri khp

Trung Th vo bui s thi, a s u nh cng sc ca ngi Trc PhpH".

T lc bt u phin dch cho n lc cui, c rt nhiu ngi tr gip Ngitrong s nghip phin dch kinh in, nh sau:

Kinh ..........................................Nm .....................Ngi Tr gip


41/232

-- Tu Chn Thin T 266 An Vn Hu, Bch Nguyn Tn,

-- Nhip Tha Vin, Php Tha, Php Bo.

-- Tu Hnh o a 284 Php Tha, Php Bo, Qu ng, Vinh Tha, Tc

iu T, Thin Tr Thi, Thng V, Chi Tn, Chi Tn Bo, Vinh Hu Ngh,Hu V Anh, v ba mi ngi khc.

-- A Duy Vit Ch Gi 284 Php Tha.

-- Tr Tm Phm Thin 286 Nhip Tha Vin.

-- Chnh Php Hoa 286 Nhip Tha Vin, Trng S Minh, Trng TrungCh, Trc c Thnh, Trc Vn Thnh, Nghim Oai B, Tch Vn Tha,Triu Thc S, Trng Vn Long, Trn Trng Huyn, Bch Nguyn Tn,Khang Na Lut, Tn B H.

-- Quang Tn Bt Nh 286 Nhip Tha Vin, Bch Nguyn Tn, Php .

-- Vn Th S Li Tnh Lut 289 Nhip o Chn, Lu Nguyn Mu, PhCng Tn, Hu Nham Trng.

-- Ma Nghch 289 Nhip o Chn, Trit Hin Nguyn, Nhip Tha Vin.

-- Dng Phc nh 291 Nhip Tha Vin.

-- i Ai 291 Nhip Tha Vin, Nhip o Chn.

-- Ch Pht Yu Tp 292 Nhip Tha Vin, Trc Php Th.

-- Thnh Php n 294 Trc Php Th.

-- Tim B Nht Thit Tr c 297 Nhip Tha Vin, Bch Nguyn Tn,Php .

-- Hin Kip 300 Triu Vn Long.

-- Ph Diu 308 Khang Th, Bch Php C.

Trong s ngi , c Trc Php Tha l t thn tn nht ca ngi TrcPhp H. Trc Php Tha theo ngi Trc Php H, th gii Sa Di t thuthiu nin. K t lc ngi Trc Php H n Trng An ln u, Trc Php


42/232

Tha lun i theo hu cn, tr gip phin dch kinh in v hong php. Tin Hong, Trc Php Tha kin lp cha chin, tn lc tuyn dng Pht

php, khin chnh gio c lu b khp Ty Vc. Lc ngi Trc Php Htr li n Hong, Trc Php Tha tng tr gip dch kinh Tu Hnh oa v A Duy Vit Ch.

Ngi Trc Php H vn l mt i dch gi, v phin dch kinh in vo thic. Sut i, Ngi chuyn ch vo s nghip phin dch kinh in. Songsong, c hai giai thoi v Ngi.

Giai thoi th nht: Sut i Ngi chm ch khng mi mt, dc ch tn tmhnh s nghip phin dch kinh in. Cui i Tn V (263-274), Ngin c trong thm sn cng cc. Trn ni c mt dng nc trong xanh, lni cc ngi n ci thng sc ming tm ra, nn khin dng nc b

u. Thi gian sau, dng nc b kh cn. Ngi bi hi ng bn dng nckh kit m t bo:

- Nc chy n y l cn. Chng cn c cch g t sng. Chc phi iqua ni khc !

Ngi va dt li th ngun nc xanh bng vt chy ra tr li.

Sau ny, ti Trng An, Ngi xy ct cha vin ti ca pha ng ca thnh,v tinh cn hnh o. ng thi, ngi ngng m oai c ca Ngi c

hn ngn ngi. Trong quyn 'Cao Tng Truyn' v 'Khi Nguyn Lc', ngiChi n tn thn ngi Trc Php H nh sau: "Ngi Trc Php H tm tnhtrm tnh lng l, nhu ha, o c cao thm".

Ngi l mt dch gi v i, thm gii gio l u huyn. Giai thoi v dngnc kh vt chy tr li, biu hin cho oai lc thn d kit xut ca Ngi.

Giai thoi th hai: Trc Php Tha theo hu Ngi v lm sa di t lc tmtui. Ln n, mt s ngi dng qu tc mun th o lc ca Ngi, nnn ni tr x m mn hai trm ngn ng. Nghe h hi han vay mn,

Ngi ch ng lng thinh m khng i p. Lc , ch sa di mi ba tuiTrc Php Tha bn bo vi cc ngi khch:

- Tm ca Ha Thng chp thun li thnh cu ca qu v ri !

Nghe li ny, khch bn t t ra v. Trc Php Tha lin tha vi Ngi:


43/232

- Xem sc mt ca h, chng phi n y mn tin, m ch mun thphp lc ca Ha Thng thi !

Ngi bo:

- Ta cng ngh nh th !

Ngy th hai, nhng ngi khch kia tr li, v dn theo hn mt trmngi, n cu thnh Ngi truyn nm gii cm, cng nhc li bn vaytin. Nguyn nhn khin h n mn tin v c ngi bo rng Ngi c chai trm ngn ng vng. Tuy nhin, tin ny khng phi do Ngi vaymn, m ch do tn cng dng hoc ng h trong cng vic phin dchkinh in. iu ny khc hn vi s nghip phin dch kinh in ca ngiCu Ma La Thp v Huyn Trang. Hai ngi vn c quc vng quyn th

ng h bo tr. Nghe nhng ngi khch mun mn tin, Ngi lin hakh m khng cht sn tic. iu ny hin l o c su dy, khng thamm tin ti vt cht ca Ngi.

Tn Tn Xc trong quyn lun o Hin rt tn thn o hnh ca Ngi.Sau ny, Ngi tch vo lc by mi tm tui.

Trong thi Ty Hn, cc nh dch gi dch kinh, c lit k nh sau: Samn Cng Lng Lu Ch dch mt b, mt quyn kinh. Sa mn An PhpKhm dch nm b, mi su quyn. Sa mn V La Xoa dch mt b, ba

mi quyn. Sa mn Bch Php T dch mi su b, mi tm quyn. Samn Thch Php Lp dch bn b, mi hai quyn. Sa mn Thch Php Cdch bn mi b, nm mi quyn. Sa mn Chi Php dch bn b, nmquyn. Sa mn Nhc La Nghim dch mt b, mt quyn. u b tc TrcThc Lan dch hai b, nm quyn. Thanh tn s Nhip Tha Vin dch hai

b, ba quyn. Thanh tn s Nhip o Chn dch hai mi bn b, ba misu quyn.

Cc nh dch gi, khng nht thit ch c sa mn, m cc v c s cng thamgia gp sc.

---o0o---


44/232

Phn II

15. Ngi Pht Trng, hng long Pht php

Ngi vn l ngi Ty Vc, thuc nc Quy T. Tn tc ca Ngi l Bch,thiu nin xut gia, tnh hin ha thun chn m hiu hc; tng c kinh thn trm vn li; i vi vn ngha u thm hiu liu gii l lng. Lc chaqua Trung Th, tuy cha tng c qua cc Nho s cng nhng kinh th intch, m khi bin lun vi cc hc gi, u hp vi ch. i vi s hc vn

Ngi tng bo:

- Ta tng hai ln qua nc K Tn th gio vi cc danh s, nn hinti mi c c nng lc nh vy.

Ngi Ty Vc ng xng tn rng Ngi c o.

i Tn Hoi , nin hiu Vnh Gia th t (310), Ngi n Lc Dng.Ngi c ch nguyn hong dng Pht php, li c thn thng, cng c khnng sai khin qu thn; xoa m trong lng bn tay lin thy nhng chuyncch ngoi ngn dm; d on c nhng vic trong tng lai; nghe tingci linh ku lin bit vic g s xy ra; khng g m chng linh ng. Bn mun kin lp cha chin, m gp lc Lu Diu ang hng binh ti Trung

Nguyn, khin kinh s no lon, nn Ngi tm nh ch mun kia, m n

thn ni min qu hoang d, qun xem thi cuc chuyn bin, hu mongtm c hi hng long Pht php.

(Bn v lch s, sau i Hn v i Ngy cc d dn phng bc thnphc triu nh nc Tu. Nhng n i ng Hn, h lp ra nc HungN, do Lu Uyn lm hong . Lu Uyn mt (310), con l Lu Thng lnngi, ri dn qun cng ph thnh Lc Dng vo i Tn Hoi (311).Khi , em ca Lu Thng l Lu Diu cng vi Vng Di cng ph cthnh Lc Dng, bt git Tn Hoi , ri li em qun cng ph thnhTrng An, git Tn Mn (316), khin cho nh Tn phi dit vong. Lu

Thng mt, trong nc c lon, nn chia lm Tin Triu v Hu Triu. Sauny, Thch Lc nc Hu Triu git Lu Diu cng Vng Nhi ca TinTriu, v hng phc c cc H tc nh Khng Nhung, ri t xng lThin Vng.


45/232

Lang Nha Vng Du l con chu ca T M , sang dng nghip phanam ti Kin Nghip (Nam Kinh), lp ra nh ng Tn, t xng l Tn

Nguyn .

i qun ca Thch Lc Tn St, tnh H Nam, thng git v s dn lnh th oai. Sa mn ca Pht gio cng b bc hi khng t. Chng kin cnhtrng ny, ngi Pht Trng khi lng t bi trc un, thng xt cho qunsanh thng kh. Ngi nh dng Pht php cm ha Thch Lc, nn trctin n doanh tri ca Quch Hc Lc (i tng ca Thch Lc), thuyt

phc v khin hn phi quy y Tam Bo cng th nm gii. T , mi lnqun Thch Lc xut trn, Quch Hc Lc u d bit vic thng bi. Vicny khin cho Thch Lc nghi ng, hi:

- Ta khng ngh rng ngi c ti nng mu lc xut chng, m mi ln

sp xut binh, li bit vic may ri. Th th v l do g ?Quch Hc Lc tha:

- Thin binh ca Tng Qun nay c thn linh h tr. Sa mn n php thutc tr phi thng. Ngi thng bo rng Tng Qun s thng tr Trung

Nguyn, v chnh Ngi s l quc s. Nhng vic qun c may ri, thng bim thn bit trc, u nh s mch bo ca v sa mn .

Nghe nh th, Thch Lc mng r, bo:

- Tri ban c duyn lnh !

Ni xong, ng bn ra lnh thnh mi ngi Pht Trng n, hi han nhngvic linh ng ca Pht php, cng yu cu c xem php thut hin by.Bit r Thch Lc chng hiu g v ngha l thm diu ca Pht php, nn

Ngi ch dng php thut hin minh Pht o thm cao. Ngi bo:

- o tuy cao xa thm su kh hiu, nhng c th ly nhng vic gn nht chng minh.

Ni xong, Ngi yu cu mang ra mt bn nc, ri dng hng nim ch.Mt hi sau, t trong bn xut hin mt a hoa sen xanh, ta sng mu scd thng. Xem thy iu ny, Thch Lc bn tn phc. Li dng c hi ,

Ngi rn nhc Thch Lc:


46/232

- Phn lm vua nu ly c m ban b cho thin h, th s c bn linh quinh ln, phng, quy, long xut hin, biu th im lnh. Nu chnh trc lm iu t hi, v chnh o suy vi, th sao chi s xut hin, vic xu s

pht khi, tc biu th nhng im chng lnh. Nhng im linh d , ung vi nn chnh tr hin lng hay bo ngc. Xa nay, iu ny thngxy ra, v cc bc cao nhn hiu r thin l u rn nhc.

Nghe nhng li rn nhc ny, Thch Lc lin th nhn tn phc. T ,trong nc h mi ngi sp b git th c chn ngi c tha, v dnchng thm nhun n trch ca Pht php. Do Thch Lc y c theo likhuyn nhc ca Ngi thi hnh chnh tr, nn ti Trung Nguyn, H tccng Hn tc i a s u tn phng Pht php. T , Ngi tn lc lm cvn cho Thch Lc v qun s chnh tr, cng d tri tin on nhng vicmay ri. Th nn, i vi thn lc d k ca Ngi, Thch Lc rt cung knh

kinh s, nn thng xng Ngi l i Ha Thng.

Ln n, Thch Lc t Ct Pha tr v H Bc, i qua Phng u. n tihm , c ngi nh nh p doanh tri. D bit vic ny, Ngi gi QuchHc Lc, bo:

- S c k n trm ly long bo. Xin hy bo cho Thch Lc sm phngb.

n ti, qu nhin c s vic xy ra nh Ngi tin on. Tuy nhin, nh

phng b cn mt, nn Thch Lc thot cht. Vo mt m n, v mun ththn thng ca Ngi, Thch Lc bn mang y gip, cm ao m ngi, ri phingi qua tha vi Ngi:

- Tri ti, Thch tng qun khng bit phi lm g !

Vin quan do Thch Lc phi i, va n ni, cha kp ni nng g Ngi bo:

- Mi vic u an lnh, li khng c tc khu n, m ti sao Thch Lc li

v trang chun b nghinh chin ?

T , Thch Lc li cng thm cung knh Ngi.

Ln khc, Thch Lc t nhin tc gin tng chng, nn khi tm mun githi, li nh bt ti Ngi. D tri bit ny, nn ti nh Quch Hc Lc,

Ngi bo chng:


47/232

- Nu Thch Lc phi ngi n tm Ta, th hy p rng khng bit Ta i u !

Chng bao lu, ngi do Thch Lc phi n, tm khng thy Ngi ti nhQuch Hc Lc, nn tr v bm tu. Thch Lc hong s, tht:

- V Ta c c nim vi Thnh Nhn, nn Ngi b i !

V vy, Thch Lc mi trn trc sut thu m, ch c mun gp li Ngi.Bit Thch Lc hi tm, sng hm sau Ngi n gp. Va thy Ngi,Thch Lc vui mng hi:

- m qua Ngi i u vy ?

Ngi bo:

- V hm qua i Vng ni gin li nh, nn lo tng tm thi lnh mt.By gi, i Vng hi tm, nn lo tng tr li y tng kin.

Nghe li ny, Thch Lc khng nhng thn phc m cn vui mng bt tn.

Ln n, ngun nc dn t pha ty bc ca ho thnh Tng Quc dikhong nm dm t nhin b kh cn. Thch Lc hi Ngi rng c thkhin cho mch nc chy li c khng, Ngi p:

- Ch vic triu rng n th gii quyt xong ?

V tn t ca Thch Lc l 'Long' (tc rng), nn tng l Ngi ni a, ngbo:

- Ti v rng khng th khai mch nc, nn mi cu thnh Ngi !

Ngi ni:

- Ta ni li chn tht, chng phi a gin. u ngun mch nc, c mtcon rng n c. Ch vic triu thnh n ra, th mch nc s chy trn y.

Ni xong, Ngi dn n u mch ngun sui. Ni , nc kh cn lu, li c vt ca cc bnh xe qua li in r rng. Cc t e s khng thkhai thng mch nc. Tuy nhin, Ngi duyt nh thn, ngi ngay ngntrn mt gc cy, dng hng khn nguyn, tng nim thn ch. C nh thtri qua ba ngy, ni ngun sui kh cn t nhin nc vt chy o o. Mt


48/232

con rng nh, di khong nm thc, theo mch nc m b ra. Va thyrng th chng ca Ngi li tranh nhau xem. Ngi bo:

- Rng c kh c, ch n gn n !

Chng bao lu thnh ho Tung Quc c nc chy trn y. Ngi mtmnh ni , Ngi li bo:

- Hai ngy sau, s c mt k n bc lm rng ng tri t n ni y.

Nguyn v Tit Hp, ngi Tng Quc, c hai a con rt kiu cng ngomn. Ln n, chng la gt tru chc mt ngi n bc thuc b tc TinTi, nn g sanh tm phn ut, khi c nim, bn bt cn git a con nh, rili bt nht a con ln trong phng. Nhng ngi hu nh chy vo cuth g vung ao, v hm da rng nu c ai n gn th s git a con .G li ni:

- Hy a Ta tr v bn quc, bng khng th Ta s cht vi thng nh nyti ni y.

Dn chng trong v ngoi thnh u kinh hong sng st, nn chy n xemcoi, bao quanh nh ca Tit Hp. Thch Lc cng t thn n , bo:

- Hy th c b ra. Nu quc php khai, th s mang ha n. Ta

khuyn ng suy xt tng tn. Lut php quc gia khng th thay i !Ngay sau , Tit Hp sai ngi bt g n bc. G n bc tc gin v lptc git con ca Tit Hp ri t b tri. V phn n vic ny, th lnh btc Tin Ti l on Ba cm qun nh Thch Lc. Thanh th qun binh caon Ba rt mnh m, khin cho Thch Lc rt lo u s st, nn phi cu

Ngi tm k i ch. Ngi bo:

- Hm qua ci linh trong cha cht ku ln ting rng sng sm ngy mai,on Ba s b bt.

Thch Lc ln thnh xem xt qun tnh, thy qun ca on Ba hng hnglp lp vy kn ngoi thnh, nn kinh hong tht sc bo:

- Qun ch ng c khin tri t chn ng, nh vy th lm sao bt con Ba ? Ngi Pht Trng chc ch an i Ta thi !


49/232

Trong tm bt an, nn Thch Lc li phi ngi n hi Ngi v binh tnh.Ngi bo:

- Ch c hoi nghi, on Ba b bt ri !

Nhn v c mt i qun ca Thch Lc ln ra ngoi thnh phc kch. GpLc on Ba ang i ti, nn h bt c ng ta.

Bt c tng ch, Ngi li khuyn Thch Lc hy th on Ba tr vbn quc. Thch Lc nghe theo li dy ca Ngi, nn sau ny c li lc.

ng thi, Lu Thng va mt, ngi em l Lu Diu ln k v, i quchiu l Tin Triu, nin hiu Kin Nguyn Quang S. Nin hiu Quang Sth tm, Lu Diu phi em mnh l trung sn vng Lu Nhc thng lnhi binh sang nh Thch Lc. Thch Lc bn phi Thch H mang qun rachng c. Sau khi hai bn nh nhau ti pha ty thnh Lc Dng, Lu

Nhc v thua bi phi thi lui v thung lng Thch Lng, ri cho qun kinth phng b. Cng ph khng ni, Thch H bn ko qun ra vng ph cn,cm lu kin quyt ch Lu Nhc. Hai bn c nh nhau mi m khng

phn thng bi.

Ngy n, cng vi cc t va bc vo ca cha T Quan, Ngi bn thtli:

- Thng thay cho Lu Nhc ! chng khng hiu g, nn hi han. Ngi bo:

- Gi hi ngy hm qua, Lu Nhc b bt ri.

Chc lt sau, tin chin trn truyn v, qu nhin nh li ca Ngi tin on;Lu Nhc b bt.

Nin hiu Quang S th mi mt, Lu Diu t thn dn i binh cng ph

thnh Lc Dng. Thch Lc nh thn chinh em binh ra chng c, nhngtriu thn u khuyn rng khng cn phi mo him. Thch Lc bn nhi Ngi phi nn lm g. Ngi bo:

- 'T chi th l vng, bc cc c ngc ng' l ngn ng ca Yt tc, cngc ngha l xut binh th bt c Lu Diu.


50/232

By gi, quan qun nghe th, tin li tin on ca Ngi, nn li thnh ThchLc thn chinh thng lnh i qun. Thch Lc bn gi Thch Hong li trn th thnh Tng Quc, ri t thng sut i binh n Lc Dng. anglc hai bn giao chin, qun ca Lu Diu bng nhin b tn lon. Nga caLu Diu cng t xung nc. Tha dp, Thch Kham cho qun vy btc Lu Diu, ri dn v gp Thch Lc. ng thi, trong thnh Ngi lydu xoa bn tay, ri trong hin ra trong qun binh no lon, c mt ngin b tri tay. Ngi bn bo Thch Hong rng ngi chnh l Lu Diu.

Bnh nh Lu Diu xong, Thch Lc t xng l Triu Thin Vng, inin hiu l Kin Bnh, tc lm vua nc Hu Triu. By gi nhm ninhiu Hm Ha th nm, i ng Tn Thnh (330).

Ln n, Thch Thng c phn lon, m Ngi bit r vic ny, nn bo

Thch Lc:- Nm nay trong cy hnh c trng, nn khng th n c. Xin i Vngh lnh cm dn chng n hnh.

Do , Thch Lc vit chiu ch, cm dn chng khng c n hnh. Nhnv 'thc thng' (tc l cy hnh), vn ng m vi tn ca Thch Thng, nnnghe sc lnh Thch Thng bit c mu bi l. Vo thng tm, v s b

bt ti, Thch Thng ln trn i ni khc. Thch Lc sau ny bit r s tnh,nn cng thm cung knh Ngi. C hu s chi, Thch Lc u bn tho vi

Ngi ri mi thi hnh.

Thch Bn vn l con ca Thch H, c Thch Lc thng mn v cng.Ln n, Thch Bn b nng st ri qua i. Thch Lc au xt bo:

- Ta tng nghe rng xa kia thi t ca nc Quch Quc cht, ThinThc cu sng tr li. i Ha Thng l thn nhn trong nc. Hy thavi Ngi vic ny. Nht nh Ngi s chuyn ha thnh phc.

Do , Thch Lc cho ngi thnh Ngi n. Ngi dng cnh cy dng chi

pht trn u Thch Bn, v tng nim thn ch. Chc lt sau, Thch Bnsng tr li, ri t t khe mnh nh thng. T , Thch Bn thng sut trong cha. Mi nm n mng tm thng t, tc ngy Pht n, ThchLc t thn n cha d l tm Pht cu phc.


51/232

Nin hiu Kin Bnh th t (333), vo thng t, tri trong my tnh, chngc ngn gi no, m ci linh trn thp, cht khua vang ting no n. Ngi

bo i chng:

- Linh bo rng trong nc c i tang. E rng nm nay s pht sanh.

Nm , vo thng by, Thch Lc mt, Thch Hong k v. Chng bao lu,Thch H li trut ph Thch Hong m t ln ngi, ri di t TngQuc v Nghip (tc huyn Lm Chng, tnh H Nam), i nin hiu lKin V. Thch H li cng tn tm tn tn phng Ngi hn Thch Lc,nn ban sc lnh:

- i Ha Thng l i quc bo ca triu nh. Ngi khng h lnh thphm lc vinh hoa. T nay, phi kt la kim tuyn lm y, trang hong hoa

kiu lm xe. Ngy hi triu, lc i Ha Thng thng cung in, cc quanvin hu cn u phi kiu, v thi t cng ch cng hu cng phi aNgi ln cung in. Lc Ngi vo triu nI, tt c b quan u phi ngdy nghinh tip v xng 'i Ha Thng' n biu th oai c cao qutn vinh ca Ngi.

Thch H li sai Ty Khng Qu Nng, sm ti n cha vn an Ngi. Thit cng ch cng hu cch nm ngy l n bi kin Ngi, biu th lngtn knh cao tt.

Ngy n, lc c tr ti cha trong thnh Nghip , Ngi phi t l PhpThng sang Tng Quc gi mt t khc l Php T tr v. Trnng i, Php Thng gp Php T ti thnh Lng C, nn cng tr quam mt ni. n ti, h cng nhau m lun v nhng vic d thng ca

Ngi. Sng hm sau, c hai chia tay. Php T v ti Nghip . Ngi cibo:

- m hm qua, ngi cng Php Thng bn lun v vic ca Ta phikhng ? C nhn ni rng ch v khng gp nhau m chng sanh tm cungknh. Ch v sng n c mt mnh m sanh tm gii i ni gii lut.

Nghe qua li ny, Php T kinh s knh phc m sm hi. Do , dn chngthng thng rn nhc vi nhau:

- Ch khi tm c ! Khng s i Ha Thng bit sao !


52/232

Thi t Thch Thy c hai a con ti Tng Quc. Ngi tng bo ThchThy:

- Con ca Thi T sp b bnh nng. Hy mau qua m lo lng chm sc.

Thch Thy phi ngi n thm, th qu nhin nh li Ngi bo; mt acon ca ng ta ang b bnh nng, nm lit ging. V vy, Thch Thy chomi thi y on Thng cng cc o s ngoi quc n chn bnh. H u

bo rng c th cu cha cn bnh cho con ca Thch Thy. Ngi bo vi t l Php Nha:

- Ngay c thnh nhn xut th, cng khng cu c bnh con ca ThchThy, h hung l nhng ngi !

Ba ngy sau, qu nhin con ca Thch Thy qua i. Thch Thy am mtu sc, li nh to phn, nhng vn cn e d thn thng ca Ngi pht gicc s tnh, nn bo tng hu cn Hc V:

- Ha thng c thn thng qung i. E rng Ha Thng pht gic vicca Ta. Vy, ngy mai khi Ha Thng n, ngi hy tr kh cho Ta.

Rm mi thng, Ngi thng n thm Thch H. Ln , trc khi i, Ngibo Tng Hu:

- m qua thn mch bo Ta rng ngy mai nu c thng tro, th quytch i thm ving ngi no ! Trc khi Ta mun i, ngi hy nhc nh,ch i qua ni khc !

Mi ln Ngi vo triu xong, nht nh phi qua gp Thch Thy. Thy Ngi vo triu, Thch Thy bn cu thnh Ngi qua ng cung. Nh li dn dva ri, Tng Hu lp tc ko y ca Ngi lm hiu. Ngi bo:

- Khng cn bin php no. Khng th chng i !

Qua n ng cung, va ngi xung th Ngi bn co t. Thch Thy kinquyt lu gi li, nhng Ngi chng khng chu, nn m mu m st khngthnh. Tr v cha, Ngi than vn:

- Dng dp phn lon ca Thi T hnh thnh. Ta mun ni m tht khni; mun nhn m tht kh nhn !

8/3/2019 Than Tang Thien Truc - TK Thich Han

than tang thien truc - tk thich hang dat

Documents