مقاله بازآفرینی بازار

, Architecture EngineeringCivil International Congress on .th4

and Urban Development

27-29 December 2016, Shahid Beheshti University , Tehran , Iran

1

راهبردهای بازآفرینی با رویکرد منطقه گرایی

بازار انزلی()پیشنهاد بازآفرینش

3مائده احمدی کته سری، 2سیدهادی پوررضا، *1 صدیقه یوسفی رودبرده

[email protected]،دیلمان غیرانتفاعی موسسه آموزش عالی ،معماری ی ارشدکارشناسدانشجوی -1

[email protected] ، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمانمعماری، کارشناس -2

[email protected]، دیلمان رانتفاعیغی موسسه آموزش عالی ،معماری دانشجوی کارشناسی ارشد -3

چکیده

شهر ها مکان تعامالت اجتماعی هستند و این تعامالت در فضاهای مناسب باعث ایجاد آرامش روانی استفاده کنندگان

فضایی شهر ها در پی –ی شود . امروزه با ماشینی شدن جوامع انسانی ، در اکثر نقاط دنیا مدیران و حاکمان سیاسی م

وال با تغییر در ساختار کالبدی شهر یا از طریق نوسازی مانسانی کردن محیط های شهری هستند . این قبیل اقدامات مع

د که پایداری و تداوم حیات شهر ها ، با انسان مدار کردن محیط آن انجام می شود . امروزه متخصصان متوجه شده ان

تاریخی آن شود ، بلکه با رویکردی نوین همراه با اید مانعی برای روند هویتی محیطانجام می شود . اما این اقدامات نب

ساخت . این نگارش بر نگاه به گذشته و عناصر حیات آن بتوان محیطی مدرن و با نیاز های روز و در عین حال هویت گرا

، در پی احیای سنت ها و خاطرات جمعی مردم بازار و پیاده راه احیای بازار انزلی و تداخل پیشنهادی برای آن است تا

تا این شهر به عنوان یک شهر بندری ، به کیفیت های خود دست یابد . باشدبا نگاه منطقه گرایی شهر انزلی

احیا ، منطقه گراییت اجتماعی ، نوسازی ، هویت ، شهر ، تعامالواژه های کلیدی:

مقدمه -1 بیان مسأله -1-1

کیفیت یک شهر با تعامالت اجتماعی آن بررسی می شود و بازار مرکز همین تعامالت است . بازار ها اکثرا در مرکز شهرها

ه وجود آورده است . همجواری جنب و جوش واقع شده اند و همین امر با صنعتی شدن و ماشینی شدن جوامع مشکالتی را ب

بازار و ترافیک شهری در ایران ، مدیران شهرها را بر آن داشته تا به جای حل مسئله و اصالح آن ، به پاک کردن صورت مسئله

می باشد و روی بیاورند و بازارها را از مرکز شهر دور کنند . اما از این مسئله غافل می مانند که هویت یک شهر همان بازار

و نوسازی مکان قدیم پیش رو سعی شده است تا با باز آفرینش پژوهشنشان دهنده ی تکاپو و کیفیت کل یک شهر است . در

دوباره کیفیت های نهان شهر جان بگیرد . و گذشته ایجاد شود های هویت منطقه گرایک مکان تعاملی با رویکرد بازار انزلی

فرضیه پژوهش -2-1

و شدهدر شهر و حضورمردم به زندگی همه ی اقشار سبب جذب بیشتر و تعاملی آفرینش بازار با رویکردهای هویت گرا باز

.ر توریستی و پایدار کمک می کند به عنوان یک شه شهراین قبیل اقدامات به اقتصاد گردشگری و مطرح شدن

ضرورت موضوع -3-1




2

به همین دلیل از و بودهال کشور و رابط اقتصادی بین کشورهای شمال دریای خزر و ایران بندرانزلی از بزرگترین بنادر شم

، سیمای شهری و مکان های تفریحی آن اهمیت توریستی بسیاری برخوردار می باشد . امروزه یکی از عوامل جذب توریست

ترین منابع مالی در اقتصاد شهری می باشد . است که پیاده راه ها و بازار ها از مهمترین عوامل در جذب گردشگر و از مهم

فضایی شهرستان -موضوع باز آفرینش بازار انزلی از این رو حایز اهمیت است که در سال های اخیر مدیران اقتصاد سیاسی

ین رفتن جنب بندرانزلی در پی رفع موانع ترافیکی ، اقدام به جابه جایی بازار سنتی هفتگی این شهر کردند و این امر سبب از ب

شده است . همچنین این قبیل ]که قلب تپنده ی انزلی می باشد [و جوش های فعال و پایدار مردم در ناحیه ی مرکزی شهر

اقدامات سبب مخدوش شدن چهره ی فرهنگی شهر و کاهش صنعت توریسم شده است. همچنین انزلی در طی سده ی اخیر

کیلومتر می باشد که البته به عنوان یک مکان شاخص به حساب آمده و بیشتر جنبه ی دارای یک پیاده راه به طول تقریبی دو

فرهنگی در نزدیکی مرکز شهر که با –تفریحی دارد و کمترین همجوشی با زندگی روزمره را دارد . ایجاد یک پیاده راه تجاری

همان بندرگاه و اتمسفر بندری است کمک داشته باشد می تواند به چهره ی هویتی شهر که مردم همجواری روزمره زندگی

نموده و همین طور شروعی برای پیاده محور نمودن شهر باشد . بسیاری

تحقیقفرآیند -4-1

در این پژوهش ابتدا مطالعات کلی در زمینه ی طراحی شهری و مسیرهای پیاده انجام شده و سپس به بررسی نمونه های

. استبه جمع آوری اطالعات از محیط پرداخته شده یبا روش های تحقیق در مطالعات شهرمشابه پرداخته شده است . سپس

؛ یک طراحی پیشنهادی کلی برای مکان مورد نظر ارئه شده است . در پایان با کنار هم گذاشتن این اطالعات

روش گردآوری اطالعات -5-1

رسیم نقشه ت، روش ریز سواالت شکافی موضوع و پرسیدنبرای وا 5w+h روشبرای یافتن مشکل، از روش سیمپلکس

و سپس در انتها روش عکس برداری متوالی برای به دست آوردن نقشه ی نما برای با همدیگر ذهنی برای ادغام روش ها

محدوده ی مورد نظر استفاده شده است .

تعریف بازآفرینی -2

ا در حوزه ی طراحی و معماری ، بازآفرینی به معنای به کارگیری تجربیات واژه ی بازآفرینی دارای معانی چندوجهی است ام

گذشته در فرآیند طراحی با بیانی نو ، استفاده از شیوه هایی پویا و متناسب با پارادایم ها ، خواست ها و نیازهای جاری در هر

. می توان [1]و دوباره خلق کردن است در زبان انگلیسی در حیطه ی طراحی به معنی بازافرینی Recreation . زمان است

و تعلق خاطر به محیط در گذشته است . با نگاهی به بازارهای گری از اتمسفر و یا همان حس مکانگفت بازآفرینش نام دی

قدیم که اکنون هم موجود هستند یک سری عناصر مشابه را دنبال می کنیم . عناصری چون جنب و جوش کسبه ، صدای

ا ، فریاد زدن یک کاسب برای فروش محصوالت دکانش ، عطر چای و صدای لیوان هایی که به روی نعلبکی ها گاری دستی ه

های یک بازار و به گفت و گویی بدل شده و اخباری گفته شود ؛ همگی این عناصرکیفیت می خورد تا خستگی را به در برد

ی این عناصر را کیفیت بی نام نامید .کیفیت بی نام را نمی سنتی است که زندگی در آن جریان دارد در واقع می توان همه

توان ساخت بلکه می توان طی روندی ایجادکرد . این کیفیت را می توان با کار و در نهایت سهولت به وجودآورد ؛حتی نمی

خورِ خودِ آن است ناشی توان آن را اختراع یا تدبیر یا طراحی کرد . این کیفیت وقتی پدید می آید که از روند آفرینش که در

ها تالش کرد تا احیا شوند و در کالبد آنیعنی باید الگوهایی که آسیب دیده اند را شناسایی کرد و بر بازآفرینش .[2] شود

جدید زنده شوند و به زندگی قدیم خودادامه دهند .

روح قدیم در کالبد جدید -1-2




3

. هویت های جریان شهری همان زندگی [3] نه در اینده راکد می ماند جریان حیات شهری نه در گذشته سیر می کند

های روزانه آن و نحوه ی روزمره گی مردم آن است که خاطره ای از کیفیت های مکان ایجاد می کند.

ما . آن چه که ما از هویت یک مکان به یاد می آوریم نه تنها به تجارب شخصی [4]خاطرات انسان ها خاطرات جمعی است

. [5]بلکه به سنت ها و تبادالت فرهنگی یا کشف گذشته ارتباط دارد

منطقه گرایی -2-2

احیا و تداوم دادن به هویت و حافظه ی تاریخی ، منطقه گرایی نامیده می شود . منطقه گرایی یکی از رویکردهای معماری

م توجه به ویژگی های فرهنگی ، جغرافیایی و اقلیمی به است که در تعامل با فرهنگ و بستر فرهنگی قرار داشته و بر لزو

منطقه خاص تاکید می کند . این خصوصیات در نهایت به معماری حال و هوا بخشیده و حس مکان را در مواجهه با فضا تقویت

کار گیری نیروهای . در واقع منطقه گرایی تالش می کند تا با بی مکانی و نبود معنا در معماری مدرن از طریق به[6] می کند

مبتنی برای بدست آوردن معنا و حس مکان مقابله کند . این نگرش با نگرش منطقه گرایی که در پی به دست آوردن تناظری

یک به یک با معماری بومی است ، متفاوت است و شکلی خاص از واکنش پست مدرنیسم در کشورهای در حال توسعه به

. [7]حساب می آید

دهای باز آفرینیراهبر -3

هویت و نوسازی شهر -1-3

هویت همواره به تعبیر انسان معطوف است ، زیرا این انسان است که هویت را شکل میدهد و واقعیت می بخشد و هویت

مولفه های سازنده هویت شهر ، لزوما نوع یا گونه ی خاصی از .[8] مکان بدون حضور انسان واقعیتی ملموسی نخواهد بود

یژگی ها و عناصر شهری از قبیل ویژگی های ظاهری شهر یا صفات ساختاری آن نیستند ، بلکه همه ی مولفه های برآمده از و

زمینه های اجتماعی ، کالبدی و فرهنگی شهر به شرط تداوم میتوانند هویت ساز باشند. دیگر وجه مهم هویت شهر وابستگی

ست . هویت محیط مستقل از انسان نیست ، بلکه مفهومی نسبی است که از یک ذهنی بودن ا –ن به ذهنیت انسان یا عینی آ

ن غیر قابل تفکیک هستند و برای مکان آطرف به انسان بر میگردد و از طرف دیگر به محیط بستگی دارد ، مکان و مخاطب

. [9]واقعیت مستقلی به نام هویت وجود ندارد

نوسازی بدون هویت -1-1-3

صر ابتدا بر این فرض استوار بود که با نوسازی کالبد ، خیابان ها و ساختمان ها ؛ بی نیاز از توجه به تاریخ و نوسازی معا

زمینه موجود ، زندگی شهری نیز نو می شود . اما در کمتر از دو دهه ضمن بطالن این فرض ، این سوال را مطرح کرد که

تامین شود نیازمند چیست و چه نسبتی با هویت وزمینه ی شهری موجود نوسازی کامل که در آن امنیت و تعلق خاطر تحقق

. [همان[ دارد

بلکه در شرایطی ، احیای (1)شکلاز این رو به نظر می رسد که احیای یک مکان لزوما به معنای احیای کالبدی آن نیست

انی منتسب به ان و در نتیجه حس مکان ان محیط فعالیت ها و روابط انسانی رایج در گذشته آن مکان می توانند در احیای مع

. [10] می باشد




4

[9]: نوسازی بدون هویت : تهران ؛ بزرگراه نواب صفوی 1شکل

انسان محوری شهر -2-3

در طول چندین دهه که بعد انسانی در برنامه ریزی شهری نادیده گرفته شده و گاهی به طور اتفاقی به آن اشاره میشد در

که مسایلی چون افزایش پرشتاب حجم عبور و مرور اتومبیل قویا مورد توجه قرار گرفته است ، به عالوه ، نظریه های رایج حالی

برای فضای عمومی ، عبور پیاده و نقش فضای شهر به مثابه مکان مالقات شهرنشینان –به خصوص مدرنیسم –برنامه ریزی

مالی به آغاز قرن بیست و یکم چالش های جهانی و متعددی قابل مشاهده است که اهمیت اندکی قایل شده اند. با یک نگاه اج

از بین رفتن فضاهای عمومی چند بعدی در شهر ها میتواند نتایج . [11] بر اهمیت توجه بیشتر به بعد انسانی تاکید می کند

یی فضاهای عمومی کاسته شود ، تمایل به فاجعه باری را به لحاظ اجتماعی به دنبال داشته باشد. هرچه از سرزندگی و پویا

[12] .دگی اجتماعی نیز تقلیل می یایدمشارکت در زن

شهر و سیاست -3-3

شهر مجموعه ای است متشکل از گروه های نخستین و اتحاد های هدفمند جمعی که همه ی اینها در ساختارهایی دایم و

اساسی برای وجود شهر عبارتند از یک کالبد ثابت ، مساکن ابزار فیزیکی اسکان یافته اند . درون پهنه هایی نسبتا محدود

پایدار ، تاسیساتی دایم برای گرد آوردن ، تبادل و ذخیره سازی ، و ابزار اجتماعی عبارتند از تقسیم اجتماعی کار که نه فقط

ای اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی را باید در زندگیِ اقتصادی ؛ بلکه فرآیندهای فرهنگی را نیز تضمین می کند . این کارکرده

. نتیجه این [13]کالبد شهر تقویت کرد و با بررسی های موشکافانه تری دست به تغییرات قسمت یا بخشی از کل شهر زد

. اقتصادی انجام می شود –فضایی شهر بازنگری شود و این امر با مهار نیروهای سیاسی -است که باید سیاست های اقتصادی

چون یک شهر خوب نتیجه ی سیاست های خوب و یک شهر بد نتیجه سیاست های بد است .

یجاد منظر شهریا -4-3

مدل ذهنی روابط میان انسان و محیط نشان می دهد که یک رابطه دوطرفه میان ویژگی های محیط شهری از یک سو و

ادراک سیمای شهری در نخستین گام ، ادراکی . [14]دارد ادراک ، شناخت ، ارزیابی و رفتار انسانی از سوی دیگر وجود

محسوس است که موجب لذت ، نشاط ، آزردگی ، ترس و سایر واکنش های حسی آدمی می شود ، در حقیقت عمده ترین اثر

ها کیفیت سیمای شهر در محدوده این گروه ازواکنش های روحی به ظهور می رسد . ادراکات محسوسی از سیمای شهر ، تن

در زمینه ی عناصر بصری نبوده ، بلکه سر و صدای محیط ، بو و سایر عوامل تاثیر گذار بر حواس انسانی نیز در شکل دهی به

از توجه طراحان .از آنجایی که شاخص ترین حس انسان، حس بینایی است ، حواس غیر بصری[15] آن ایفای نقش می کنند




5

شناسی محیط ، بیان گر آن است که پاسخگویی به نیاز های انسان از جمله نیاز به . یافته های اخیر روانمهجور مانده است

خلوت ، آرامش ، تعمق ،خودارزیابی و خود شکوفایی ، برای افزایش میزان بهداشت روان موثر است و حضور فعال شهروند پیاده

دهد . اما تا زمانی که بستر مساعدی برای در شهر بسیاری از بیماری های روانی ، جسمی و اجتماعی در جوامع را کاهش می

.[16]حضور مخاطب فراهم نباشد ، کیفیت زندگی در شهر محقق نخواهد شد

نورپردازی -5-3

نورپردازی شهری از چهار طریق خوانایی شهر را تقویت می کند :

ساماندهی محیط های بی نظم

نشانه گذاری

ورودی ها و...تسهیل در درک کلیدی از فضایی خاص مثل

تداوم چشم اندازهای شهر در شب

بررسی تجارب جهانی -4

ی پارک هوتن شانگها -4-1

رودها از مهمترین عوامل شکل دهنده ریخت شهر و دوام و پایداری زیست آن هستند که به عنوان یکی از مهمترین مولفه

ند. در پی صنعتی شدن شانگهای در قرن بیستم و رشد های طبیعی هر شهر نقش مهمی در تداوم هویتی آن بازی می کن

کارخانه ها در شهر شانگهای ، پساب های صنعتی به ناچار وارد رودخانه هونگپو می شدند . فاضالب های صنعتی و پساب این

این رودخانه یک شاهرگ حیاتی در که کارخانه ها سبب از بین رفتن تدریجی این رودخانه شد . مدیران شهری که آگاه بودند

نمی توانند با سرپوش گذاشتن بر روی موضوع و از بین بردن رودخانه مشکل را کنند و با این کار بخشی از هویت و شهر است

و تمام کیفیت های قدیم آن منطقه که شامل نمودنداقدام به احیای هویت سایت [17]شهری شانگهای از بین خواهد رفت

بود احیا شد . (3)شکل، نظرگاهی و گیاهان بومی محلی (2)شکلتیهویت صنع

[17]احیای هویت صنعتی سایت: 2شکل




6

[17]گیاهان بومی موجود در سایت :3شکل

اسکله مرکزی تورنتو -4-2

تجاری مرکز شهر تاریو در مجاورت بالفصل بخش آنکیلومتر در امتداد خط ساحلی دریاچه 5/3اسکله مرکزی تورنتو به طول

واقع شده است . استراتژی گروه وست ایت ، وحدت بخشیدن به دیالوگ های برقرار شده بین عناطر منظر شکل گرفته در

که شامل اسکله اصلی [18] . ضای شهر و منظر طبیعی دریاچه بودامتداد ساحل تورنتو و همچنین برقراری اتصال قوی بین ف

ی آب با چند ردیف پل های پیاده راهی می باشد ؛ در این لبه ها مجموعه ای از الوارها که با تفرجگاهی ممتد در ادامه ی لبه

. تخته های استفاده (4)شکلکه با ایجاد نظر گاهی خطی بین شهر و دریاچه به کار رفته است عنوان تخته های موجی شکل

. [همان[شرقی و آمریکای شمالی دیده می شدند شده در پیاده راه یادآور فضاهای پیاده راهی سنتی هستند که در بخش

[18[تورنتو یشکل اسکله مرکز یموج ی: تخته ها4شکل

طراحی و باز آفرینی بازار انزلیپیشنهاد -5 کالبدیشناخت -1-5

شهرستان انزلی بخش مرکزیاست،و از مراکز مهم اقتصادی( ، بندر انزلی یکی از مهمترین شهرهای گردش پذیر )توریستی

شده واقع گیالناست و در استان دریای خزرایران در سواحل جنوبی شود. این شهر دارای اولین و بزرگترین بندر محسوب می

شهرهای ترین دومین شهر پر جمعیت استان گیالن بوده و یکی از متراکم)رشت(،گیالن ناست. شهر انزلی پس از مرکز استا

. شودمحسوب می تراکم جمعیت از لحاظ ایران

پروژه محدوه -5-2

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%B2%D9%84%DB%8C

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%B2%D9%84%DB%8C

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1

https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86

https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86



https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%85_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%85_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA




7

ز تفریحی انزلی و همینطور کمرگ سایت پروژه با دیگر اجزای شهر ارتباط نزدیکی دارد . مرکز شهر ، مرکز اداری آن و مرک

.(6)شکلو اسکله ماهیگری از جمله مهمترین ارتباطات مستقیم و بصری سایت با جریان شهر می باشد

[نگارندگان] سایت پروژه و موقعیت بازار ماهی : 5شکل

: ارتباطات سایت با شهر 6شکل

بازار انزلی درگذر زمان -3-5

یک قرن دارد . از گذشته در این راسته در روزهای شنبه بازار محلی برپا داشته شده است . حدودمتی شنبه بازار انزلی قد

به جز بازار راستهاین این مکان محل فروش اجناس محلی روستاییان و گاه مغازه داران و دست فروشان شهر انزلی بوده است.

واع لوازم مورد نیاز مردم مانند آجیل و خشکبار ، مواد غذایی و هفتگی دارای مغازه های ثابت هم می باشد که محل فروش ان

، بازار (8و5)شکلصیادی و کشاورزی و ... است . در گره ی مرکزی ،لبنیات ، بار فروشی ها و امانت فروشی ها ، لوازم شکار

ای فروش ماهی در شمال ماهی فروشان قرار دارد که همه روزه محل عرضه ی ماهیان دریای خزر می باشد و یکی از قطب ه

کشور می باشد.

: تراکم انسانی در محیط 8شکل

فعلیدید و منظر -5-5




8

و آلودگی های (9)شکلبا توجه به انتقال بازار به مکانی دیگر و همینطور وجود اغتشاش بصری این راسته در حال حاضر

خوشایندی نیست . آلودگی های بازار ماهی ، امنیت کم محیطی دارای دید و منظر مناسبی نمی باشد و به هیچ وجه مکان

و آلودگی های بصری نمای ساختمان های موجود سبب شده از کیفیت های محیطی چیزی باقی نماند. (10)شکلمنطقه

آلودگی بصری :9شکل

: ناکارآمدی جداره ی راسته 10شکل

مورفولوژی بافت موجود ) عناصر پر و خالی( -6-5

در گذشته در روزهای شنبه که بازار برگزار می شد تردد خودرو در راسته بازار ممنوع می شده که البته در روزهای دیگر

تردد خودرو آزاد بوده ولی اکنون تبدیل به یک خیابان سواره شده است . در جداره ها ی بازار مراکز خرید و فروش اجناس و

ای قدیمی )متروکه( مشاهده می شود . در طبقه ی فوقانی آن ها ، ساختمان ه

روند طراحی -7-5

که این راسته بازار مکانی باشد برای زندگی در کنار تفریح . محیط کار و زندگی اگر ه استشروع طراحی با این شعار آغاز شد

ر می شود.مطلوب باشد باعث ایجاد آرامش روانی و در نتیجه فراهم شدن شادی و نشاط ، امنیت و تعامل در شه

آلترناتیو یک -1-7-5




9

در این مرحله آرام سازی مسیر انجام گرفته است . بعد از انتقال بازار برای رفع مشکل ترافیک مرکز شهر ، این مسیر به

خیابان سواره تبدیل شده و کیفیت های راسته بازار )مغازه های ثابت( هم در حال تنزل است.

هاد برای عملکردها(آلترناتیو دوم )پیشن -2-7-5

عملکردهایی که این مسیر از آن بی بهره بود در طراحی لحاظ شده و از آن ها استفاده شد . مانند تعامالت در پیاده راه و

.(12)شکلبازار و فرهنگی کردن محیط در این مرحله به طرح اعمال شده است

(اجتماعی -ی بازارآلترناتیو دوم )کافه هاشبیه سازی رایانه ای : 12شکل

(آلترناتیو سوم )اصالح مورفولوژی بافت -3-7-5

متر آزاد سازی و به اسکله ی تفریحی 90در نقطه ی مرکزی سایت که مشرف به بازار ماهی می باشد جداره ای به طول

امل با بازار به چشم می تبدیل شده است . در این قسمت یک دید منظر کلی از کیفیت و حال و هوای یک شهر بندری در تع

خورد و این امر موجب سلسله مراتب ورود به فضای اصلی بازار می باشد و مانع ورود ناگهانی و مواجه شدن مستقیم با بازار و

. (14و13)شکلفضای اصلی می شود

(آلترناتیو سوم)اصالح مورفولوژی : 13شکل




10

اسکله ی تفریحی مشرف به بازار ماهی()سومآلترناتیو شبیه سازی رایانه ای : 14شکل

احیای شنبه بازار شبیه سازی رایانه ای : 15شکل

نتیجه گیری -6

است . در این طرح ، بازار و تعامالت آن ، احیا و نوسازی با رویکرد بوده طراحی این مسیر بر مبنای هویت های گذشته

باعث ایجاد کیفیت های یک شهر تعامل گرا ، شود که این طرح میانجام شده است.همچنین پیش بینی منطقه گرایی

. همچنین با حذف عبور و مرورخودرو و آرام سازی محیط ، پتانسیل های موجود شناخته شده (15)شکلشودتوریستی و پایدار

یت طراحی قرار گرفته رودخانه ی روگا که در مجاورت سا،و در بهبود محیط بهره گرفته شده است . یکی از این پتانسیل ها

: (16)شکلاست می باشد . می توان از این منظر بهسازی شده با طرح پیشنهادی دو بهره کافی برد

احیای منظر بندری شهر

( ی از قایق های تاکسی استفاده شوداستفاده از رودخانه به عنوان مسیر عبور و مرور )به جای استفاده از خودرو های تاکس

پیشنهاد ایستگاه تاکسی قایقشبیه سازی رایانه ای : 16شکل




11

از فضا تاثیر بگذارد . اول اینکه منظری که از درون قایق در زندگی روزمره درک مردم شهر این پیشنهاد می تواند بر درک

ل مردم با آن را می شود با منظری که از داخل مسیر درک می شود متفاوت است و این خود می تواند به کیفیت شهر و تعام

ی و در وهله ی دوم حواس دیگر مردم از جمله حس بویایی )بوی آب رودخانه( و حس المسه )حرکت قایق روافزایش دهد.

ده و به آمآب( را کیفیت بیشتری ببخشد. در مورد بعدی جداره ی پشتی مغازه های رو به رودخانه از حالت ناهنجار قبلی در

(17)شکلی بدل گشته است . که دید و منظری متفاوت به خودِ بازار می دهد . در تصویر زیرمنظری مطلوب برای کافه نشین

ساختمان های متروک محیط که بالاستفاده بوده و جداره ای نامانوس در مقیاس یک همچنین . این کیفیت مشاهده می شود

. (18)شکلک بیشتری کندشهر ایجاد کرده بود تبدیل به مهمان پذیر شده و به توریستی بودن سایت کم

(جداره ی پشتی بازار )رودخانه روگاشبیه سازی رایانه ای : 17شکل

احیای ساختمان های متروک و تصویری از بازار ماهیشبیه سازی رایانه ای : 18شکل

ت عبارتند از :در مجموع برای طراحی مسیر، شیوه ی طراحی مرحله به مرحله انجام گرفته است . سه قسمت سای

ناحیه ی اول راسته بازار و شنبه بازار

ناحیه دوم اسکله تفریحی و گسترش منظر مناسب مکان

ناحیه ی سوم پیاده راه فرهنگی

که به مکانی تفریحی و شده استالبته باید خاطر نشان کرد که زندان مرکزی انزلی که در این مسیر موجود است پیشنهاد

و زندان به خارج از شهر انتقال یابد . افرادی که از جانب بلوار به این مسیر میرسند به طور شده ت تبدیلدر خور تعریف سای

سلسله وار ابتدا پیاده راه را میبینند، سپس وارد اسکله ی تفریحی شده و نمایی کلی از بازار می بینند و سرانجام به کالبد بازار

. (19)شکل رسیده و در آن گام بر میدارند




12

دید به سمت بلوار انزلی پیاده راه فرهنگیشبیه سازی رایانه ای : 19شکل

پیاده راه در تعامل با بازارشبیه سازی رایانه ای : 20شکل

پیش بینی می شود با اجرای طرح پیشنهادی فوق، بهبود منظر و بازیابی این بازار محلی به بهبود کیفیت عملکردها و نیز

.و سرانجام نیز این مهم به دست می آید که دید و منظر یافته شود طرح پیشنهادی دست وه های استفاده کننده از زایش گراف

.(1،2،3،4)جداولبا هم قرار دارنددر رابطه ای مستقیم بیشتر بهتر با افزایش کیفیت کاربری و نیز تعامالت اجتماعی

: نوع و میزان کاربری در حال حاضر 1جدول

کیفیت

کاربری

زیاد متوسط کم

* تجاری

* تفریحی

* اجتماعی

* فرهنگی

: گروه های استفاده کننده از فضا در حال حاضر 2جدول

زیاد

متوسط

کم

میزان حضور

استفاده کنندگان

خانه دار *

کسبه بازار *

جوانان *

کودکان خانواده و *




13

:پیش بینی نوع کاربری ها بعد از طراحی 3جدول

کیفیت

کاربری

زیاد متوسط کم

* تجاری

* تفریحی

* اجتماعی

* فرهنگی

: پیش بینی گروه های استفاده کننده از فضا بعد از طراحی 4جدول

زیاد

متوسط

کم

میزان حضور

استفاده کنندگان

خانه دار *

کسبه بازار *

جوانان *

خانواده و کودکان *

مراجع

1394[ شاهچراغی ، آ. پارادایم های پردیس، انتشارات جهاد دانشگاهی تهران، 1]

1390گاه شهید بهشتی، [ کریستوفر ، ا. معماری و راز جاودانگی راه بی زمان ساختن، ت :مهرداد قیومی بیدهندی، انتشارات دانش2]

.1393، فصلنامه منظر، شهری نوسازی-نوسازی فرایند س . ،[ شفایی3]

[4] Paez D, Besabe N, Gonzalez JL. Social processes and collective memory: A cross-cultural approach to

remembering political events. In JW Pennebaker, D Paez & B Rime ( Eds.), Collective Memory of Political

Events. Mahvan, NJ: Lawrence Erlbaum, 147-174, 1997.

[5] Lewicka M. Place attachment, place identity, and place memory: Restoring the forgotten city past. Journal of

Environmental Psychology, 28: 209-231, 2004.

.1387، نشریه معماری و شهرسازی، ، کامل نیا ، ح . منطقه گرایی و چالش های معماری معاصر در آغاز هزاره سوم ح ،نشایا[ 6]

کنفرانس بین المللی عمران،معماری و ، ا، فروتن ، م . بررسی تعاملی معماری و بستر فرهنگی با رویکرد منطقه گرایی انتقادی ،[ دژدار7]

.1392، ریزتوسعه پایدار شهری، تب

[8] Prevel A. Paysage urbain. a´ la recherche d’une identite´ des lieux: CERTU, 2006

.1393، فصلنامه منظر، نسبت هویت با نوسازی شهر م . ،[ تیموری9]

ونه موردی خیابان چهاباغ احیای فضاهای شهری با استفاده از کافه های فضای باز)نم .بهزادفر، م س، س، یزدانفر، ،[ حقیقی بروجنی10]

.1394، هنرهای زیبافصلنامه ، اصفهان(

1392[ گِل، ی. شهرانسانی، ت :علی غفاری و لیال غفاری، انتشارات علم معمار، 11]

1392، کتابکده کسری، انتشارات افضلیان[ راجرز، ر. شهرهای پایدار برای سیاره ای کوچک، ت :خسرو 12]




14

1395شهری ، انتشارات نی، [ فکوهی، ن. انسان شناسی13]

.1385، آبادیفصلنامه ، طبیعت در شهر و شهرسازی معاصر ر. ،[ رضازاده14]

.1387، تهران، شهید بهشتیخلیل پور، م. طرح منظر شهری نواب جدید، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه [15]

.1393، مه منظرفصلنا، نقش حواس دیداری در کیفیت فضای پیاده م . ،[ گشنبانی16]

.1392، فصلنامه منظر، طبیعت شهر:رویکردهای هویت گرا در پارک هوتن شانگهای ی . ،[ افتخار17]

1392[ سریری ، ع. معماری منظر، انتشارات کتابکده کسری، 18]

مقاله بازآفرینی بازار

Documents