a kidney story: tessa mohamed

4
A Kidney Story September 2014 Tessa Mohamed ta un Dialyse Verpleegkundige pa mas o menos seis (6) aña caba. Como Dialyse Verpleegkundige, Tessa ta traha cu pashentnan cu tin malesa cronico di riñon. E pashentnan aki ta dialysa regularmente como parti di nan tratamento. Tessa su tareanan por varia pa dia, esaki ta depende di e condicion y situacion di cada pashent. Tessa ta duna e ehempel cu por sosode cu un pashent no ta compronde pakiko “A Kidney Story”: un entrevista cu srta. Tessa Mohamed, Dialyse Verpleegkundige na Aruba. el a bira un pashent di dialysis. Ora repasa e datosnan di e pashent, ta realisa cu e pashent tin presion halto pa hopi aña caba. E presion halto ta daña e adernan na diferente parti di bo curpa, como tambe den e adernan chikito den bo riñon. E filter cu tin den bo riñon tambe por daña como consequencia di no a maneha e presion halto debidamente. Tin diferente manera pa controla bo presion por ehempel: haci ehercicio, baha man riba uso di salo etc.

Upload: kidneys297

Post on 03-Apr-2016

213 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

un entrevista cu sra. Tessa Mohamed, Dialyse Verpleegkundige na Aruba

TRANSCRIPT

Page 1: A kidney story: Tessa mohamed

A Kidney Story September 2014

Tessa Mohamed ta un Dialyse Verpleegkundige

pa mas o menos seis (6) aña caba. Como

Dialyse Verpleegkundige, Tessa ta traha cu

pashentnan cu tin malesa cronico di riñon. E

pashentnan aki ta dialysa regularmente como

parti di nan tratamento.

Tessa su tareanan por varia pa dia, esaki ta

depende di e condicion y situacion di cada

pashent. Tessa ta duna e ehempel cu por

sosode cu un pashent no ta compronde pakiko

“A Kidney Story”: un entrevista cu srta. Tessa Mohamed, Dialyse

Verpleegkundige na Aruba.

el a bira un pashent di dialysis. Ora repasa e

datosnan di e pashent, ta realisa cu e pashent

tin presion halto pa hopi aña caba. E presion

halto ta daña e adernan na diferente parti di

bo curpa, como tambe den e adernan chikito

den bo riñon. E filter cu tin den bo riñon tambe

por daña como consequencia di no a maneha

e presion halto debidamente. Tin diferente

manera pa controla bo presion por ehempel:

haci ehercicio, baha man riba uso di salo etc.

Page 2: A kidney story: Tessa mohamed

2 lorem ipsum :: [Date]

“Presion halto, diabetes of un combinacion di e dos condicionnan aki ta e motibonan principal dicon un hende ta bira pashent di dialysis”

“Den practica ta ripara cu tin biaha ta necesario pa ripiti e informacion pa e

cliente…”

1

kiko ta e tarea di e Dialyse

Verpleegkundige of kiko

dialysis ta ensera y pakiko ta

necesario pa haci dialysis.

Dialyse Verpleegkundige

Normalmente un pashent ta

bai su dokter di cas cu un

keho medico. E dokter di

cas por dicidi di laga haci

un saminacion di sanger y

orina. Den caso cu ta

detecta of tin sospecho cu

e pashent tin problema cu

su riñon, e dokter di cas lo

referi e pashent na un

specialista di riñon, e asina

yama “Nefrologo”. Na

momento cu e Nefrologo

conclui cu e funcion di riñon

di e pashent a baha di tal

forma cu mester cuminsa

dialysa, ta referi e pashent

pa un Dialyse

2

Verpleegkundige pa

prepar’e pa dialysis.

E Dialyse Verpleegkundige

ta splica e pashent kiko

dialysis ta ensera y ta guia e

pashent pa e por

compronde kiko e por spera

na momento cu e cuminsa

dialysa. E papel di e Dialyse

Verpleegkundige ta cambia

na momento cu e pashent

cuminsa dialysa; e Dialyse

Verpleegkundige lo mester

ta riba e “zaal” diariamente

pa atende cu e pashent na

momento cu e bai riba e

machine di dialysis. Tambe

ta yuda pone e pashent na

e machine di dialysis.

Otro tarea di e Dialyse

Verpleegkundige ta pa

monitoria e situacion di e

pashent ora e ta dialysa

(pues si e presion di e

Tin biaha por ta dificil pa un

pashent acepta cu el a bira

pashent di riñon cu mester

dialysa. Su routina diario cu e

tabata tin antes ta cambia y

e pashent mester custuma cu

un estilo di bida nobo. Esaki

por ta dificil pa e pashent.

Den practica ta asina cu ora

un pashent ta den e fase aki,

pues di acepta cu e ta un

pashent di dialysis, ta

necesario pa ripiti sierto

informacion basico na e

pashent, manera entre otro

Page 3: A kidney story: Tessa mohamed

3 lorem ipsum :: [Date]

1

pashent a subi of baha etc.). Tin biaha ta combersa cu e

pashent of ta contesta cualke pregunta cu e pashent lo

por tin en cuanto e proceso di dialysis. Pa resumi, e

tareanan di e Dialyse Verpleegkundige ta entre otro pa: 1.

prepara e pashent pa dialysis, 2. atende cu e pashent na

momento cu bai riba e machine di dialysis, 3. monitoria e

situacion di e pashent durante dialysis y 4. socialisa cu e

pashent.  

Dialysis

Dialysis ta sosode por medio di un machine cu ta saca e

likido di mas y e toxiconan cu ta den bo curpa. Dialysis ta

reemplasa hopi di e tareanan cu e riñon ta haci

normalmente. Dialysis no por reemplasa e tarea di e riñon

den su totalidad mirando cu un riñon saludabel ta traha 24

ora pa dia pa henter bo bida. Dialysis en cambio ta tuma

lugar 3 of 4 biaha pa siman, pa un maximo di 4 ora y mei.

Dialysis ta yuda e pashent biba un bida relativamente mas

mihor.

Shunt, graft of catether

E pashent mester tin un acceso na su sanger, pa e por

wordo poni na e machine di dialysis. Esaki por sosode por

medio di un shunt, graft of catheter. Den hopi caso un

ciruhano ta pone un shunt pa e pashent. Un shunt ta un

Kehonan cu pashent

ta indica na dokter

di cas:

Hopi pashent ta bai dokter paso

nan ta sinti cansancio, sin

energia, sin gana di come of cu

gana di saka. Tin pashent cu a

bai doctor pa motibo cu nan no

ta orina mas, of pa motibo cu

nan curpa a yena cu vocht y nan

ta haya problema pa hala rosea.

Tin biaha ta sosode cu tin

toxiconan cu ta acumula den e

pashent su curpa pa motibo cu

su riñon no ta deshaci di e likido

cu consequencia cu e pashent

por ripara cu e no tin apetit of cu

e tin smaak malo den bo boca.

Den hopi caso ta ripara cu esaki

a sosode gradualmente te ora e

pashent ta cuminsa sinti hopi

malo. Den hopi caso ta yega na

e dokter mucho laat y no tin otro

opcion pero pa recomenda e

pashent pa cuminsa cu dialysis.

Pues e falta di funcion di riñon no

sa duna symptoma te ora cu e

situacion ta asina drastico cu

dialysis ta e unico opcion.

Haci saminacion regularmente

por yuda detecta e condicion aki

den un fase trempan, den cual un

dieta of remedi por maneha e

condicion aki.

Page 4: A kidney story: Tessa mohamed

4 lorem ipsum :: [Date]

2

ta scoge cua acceso ta mas

mihor pa e situacion di e

pashent.

Regula bo presion

Tessa ta indica cu ta posibel

pa pashentnan di dialysis

mantene un presion stabil.

Esaki por wordo logra si e

pashent mantene su mes na

e siguiente condicionnan:

1. Usa remedi cu doctor ta

prescribi (den caso cu

tin efecto secundario ta

conseha e pashent pa

bai bek na su dokter y

papia cu ne tocante

esaki)

2. Purba di come menos

salo

3. No bebe mucho likido

E tres puntonan mencion

ariba ta bira parti di e estilo

di bida nobo di e pashent di

riñon. ☐

ader special cu ta wordo

traha di un vena y un arteria.

E ciruhano ta pega nan na

otro (por medio di cirugia) y

e ader aki ta crece bira mas

grandi cu normal. E ader aki

ta bai crese durante 6-8

siman. Despues di 8 siman

por usa e ader aki (shunt)

como acceso na sanger di

e pashent. E sanger ta pasa

dor di e filter, cu ta fungi

como un riñon artificial, den

e machine di dialysis. Pa e

proceso di pasa sanger via

machine di dialysis, mester

usa 2 hangua. Un hangua

pa saca e sanger y un pa

pone e sanger bek.

Den caso cu e shunt no ta

un opcion, tin un chens

grandi cu lo opta pa haci

cirugia pa pone un graft,

cual ta un ader falso. Su

funcion ta mescos cu un

shunt.

Den caso cu e pashent no

tin un shunt of graft, lo e por

haci uso di un catheter. E

catheter ta bai den e ader

grandi y e ader

grandi ta situa den e

pashent su nek of su lies of

bou di su sleutelbeen. E

catheter ta traha na e

mesun manera cu e shunt

pues por medio di e

catheter lo saca sanger,

pas’e den e machine di

dialysis y hiba e sanger bek

na e pashent.

Den ambos caso ta usa un

filter den e machine di

dialysis pa filtra e sanger pa

saca tur e toxico y exceso di

awa.

Hopi biaha ta prefera di

haci uso di e shunt pa

motibo cu esaki ta traha di e

pashent su mesun curpa (su

ader y su arteria). Por ultimo

ta scoge pa e catheter

mirando cu e chens pa

haya infection ta mas grandi

si no tene cuenta cu debido

precaucion.

Cada caso ta diferente

pues e ciruhano lo evalua e

situacion di e pashent y a

base di e evaluacion aki

“E sosten di famia ta yuda e pashent

disfruta di su bida aunke cu e ta un

pashent di dialysis”

E pashentnan cu tin un bon sosten di nan famia, ta

esnan cu tin menos problema cu e proceso di

dialysis.

E pashentnan cu tin mas complicacion, ta esnan cu ta consumi hopi likido di e locual cu ta recomenda.