สาระท 3 เศรษฐศาสตร (ECONOMICS)

มาตรฐานการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร

• ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลต และการบรโภค การใชทรพยากรทมอยจ ากดไดอยางม ประสทธภาพและคมคา รวมทงเศรษฐกจพอเพยง เพอการด ารงชวตอยางมดลยภาพ

• ส 3.2 เขาใจระบบและสถาบนทางเศรษฐกจตางๆ ความสมพนธของระบบเศรษฐกจและความจ าเปน ของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก

• การผลต การแจกจาย และการบรโภคสนคา และบรการ การบรหารจดการทรพยากรทมอย อยางจ ากดใหมประสทธภาพ การด ารงชวตอยางมดลยภาพ และการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใช ในชวตประจ าวน

เรยนรอะไรในสาระน

สาระส าคญในสาระเศรษฐศาสตร • ความรเบองตนเกยวกบเศรษฐศาสตร เชน ความหมาย / สาขา / ปญหาพนฐาน / หนวยเศรษฐกจ

• การบรหารจดการทรพยากร(กจกรรมทางเศรษฐกจ) เชน การผลต การกระจาย การแลกเปลยน การบรโภค

• ระบบเศรษฐกจและแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง • ความรเกยวกบการเงน กาธนาคาร และการคลง • เศรษฐกจระหวางประเทศ เชน การคา / การเงน / การรวมมอระหวางประเทศ

5

การศกษาเศรษฐศาสตร

ทรพยากรมจ ากด ความตองการมไมจ ากด

ตองจดสรรใหเกดประโยชนสงสด หรอ อรรถประโยชน

การจดสรรหรอการตดสนใจเลอก

• กระบวนการจดสรรหรอการตดสนใจเลอกในทางเศรษฐศาสตร ยอมท าใหเกด ตนทนคาเสยโอกาส (Opportunity Cost) หมายถง ตนทนทเกดจากการเสยโอกาสท าสงหนง เมอเลอกท าอกสงหนง

หรอ“ไดอยาง เสยอยาง” หรอ “โลกนไมมอะไรฟร”

สาขาวชาเศรษฐศาสตร • เศรษฐศาสตรมหภาค (Macro-economics) การศกษาเศรษฐกจภาพรวม เชน ภาวะเงนเฟอของประเทศ , การวางงานในประเทศ , การลงทนในประเทศ

• เศรษฐศาสตรจลภาค (Micro-economics) การศกษาเศรษฐกจหนวยยอยหรอพฤตกรรมบคคล เชน การบรโภคอาหารบางชนด , ราคาสนคาหรอบรการชนดใดชนดหนง

8

ปญหาพนฐานทางเศรษฐศาสตร

• ปญหาจะผลตอะไร (What to produce ?) • ปญหาจะผลตอยางไร (How to produce ?) • ปญหาจะผลตเพอใคร (For whom to produce ?)

9

การผลต (PRODUCTION)

• ปจจยการผลต (Factor of Production) 1. ทดน (Lands) 2. ทน (Capitals) 3. แรงงาน (Labour) 4. ผประกอบการ (Entrepreneurship)

การผลต (PRODUCTION) • ผลตอบแทนปจจยการผลต ทดน คาเชา (Rent) ทน ดอกเบย (Interest) แรงงาน คาจาง (Wage) ผประกอบการ ก าไร (Profit)

การก าหนดปรมาณและราคาในการผลต

• การก าหนดปรมาณและราคาในการผลต คอ กลไกราคา หรอ กลไกตลาด • กลไกราคา/กลไกตลาด เปนมอทมองไมเหน

(Invisible Hands)หรอ มอทสามในทางเศรษฐศาสตร

กลไกราคา/กลไกตลาด

• อปสงค (Demand) : ปรมาณความตองการซอสนคาหรอบรการ ในชวงเวลาใดเวลาหนง ระดบราคาหนง ณ ตลาดหนง เรยกสนๆ วา “ปรมาณซอ”

กฎอปสงค “ปรมาณซอ แปรผกผน กบราคาสนคาหรอบรการนน”

P D P D

กลไกราคา/กลไกตลาด

• อปทาน (Supply) : ปรมาณความตองการขายสนคาหรอบรการ ในชวงเวลาใดเวลาหนง ระดบราคาหนง ณ ตลาดหนง เรยกสนๆ วา “ปรมาณขาย”

กฎอปทาน “ปรมาณขาย แปรตรง กบราคาสนคาหรอบรการนน”

P S P S

ปจจยก าหนดอปสงคและอปทาน อปสงค (Demand) อปทาน (Supply)

- ราคาสนคาและบรการ (อปสงคตอราคา) - ราคาสนคาและบรการอนทเกยวของ (อปสงคไขว) - รายได - รสนยม/สมยนยม - ฤดกาล - การคาดคะเนเกยวกบสนคาและบรการ ในอนาคต

- ราคาของสนคาหรอบรการชนดนน (อปทานตอราคา) - ตนทนปจจยการผลต - ราคาของสนคาหรอบรการทหนวยธรกจ อนผลตได - จ านวนผผลตหรอผขาย - เทคโนโลยการผลต - ยทธศาสตรการขาย - การคาดคะเนเกยวกบราคาสนคาหรอ บรการในอนาคต

การพจารณาดลยภาพของตลาด ราคา /กก. /บาท อปสงค / กก. อปทาน / กก.

30 10 50

25 20 40

20 30 30

15 40 20

10 50 10

อปสงคสวนเกน

• อปสงคสวนเกน (Excess Demand : ED) เกดขนเมออปสงคมมากกวาอปทาน

( D > S ) กรณเชนนจะท าใหตลาดเกด “ภาวะสนคาขาดตลาด”

ED = D > S

17

อปทานสวนเกน

• อปทานสวนเกน (Excess Supply : ES) เกดขนเมออปทานมมากกวาอปสงค

( S > D ) กรณเชนนจะท าใหตลาดเกด “ภาวะสนคาลนตลาด” ES = S > D

18

การควบคมราคาของรฐบาล • การก าหนดราคาขนสง (Ceiling Price ) คอ การทรฐก าหนดราคาสนคาชนดใด

ชนดหนง ไมใหสงเกนไป (ซงเปนราคาทต ากวาราคาดลยภาพ) สวนใหญเปนสนคาจ าเปน รฐอาจใชวธปนสวน มขอเสยมกท าใหเกดตลาดมด

• การก าหนดราคาขนต า (Floor Price) คอ การทรฐก าหนดราคาสนคาชนดใดชนดหนงไวไมใหต าเกนไป (ซงเปนราคาสงกวาราคาดลยภาพ) มกเปนสนคาเกษตรกรรมทราคาตกต า

ขอเสย :- ใชงบสง อาจใชวธการอน เชน ลดการผลต ใหเงนอดหนน แกเกษตรกร

ระบบเศรษฐกจ (Economic System ) ทนนยม /

เสรนยม

Capitalism

คอมมวนสต

Communism

สงคมนยม

Socialism

แบบผสม

Mixed Economic

เอกชน มสทธเสรภาพในการบรหารจดการทรพยากร

รฐ เปนผบรหารจดการ

ทรพยากร

รฐและเอกชนรวมกนบรหารจดการทรพยากร

ผสมผสานทกระบบเขาดวยกน

สวนใหญคอนไปทางทนนยม

ความรเบองตนเกยวกบการเงน

ปรมาณเงน ( Money Supply )

• ปรมาณเงน : เงนทกประเภททหมนเวยนอยในระบบเศรษฐกจหนงๆ

1. เหรยญกษาปณ 2. ธนบตร 3. เงนฝากธนาคารทกประเภท

• ปรมาณเงนมากเกนไปเกดภาวะเงนเฟอ(Inflation)

• ปรมาณเงนนอยเกนไปเกดภาวะเงนฝด (Deflation)

สภาวการณเงนเฟอ (Inflation)

• เปนสภาพทราคาสนคาและบรการมแนวโนมสงขนเรอยๆ คาของเงนลดลง (อ านาจในการแลกเปลยนสนคา/บรการลดลง) สาเหตส าคญมาจาก

- แรงผลกทางดานอปทาน (Cost –push Inflation) - แรงดงทางดานอปสงค (Demand – pull Inflation)

แรงผลกดานอปทาน

(Cost –push Inflation) • ตนทนในการผลตสนคาและบรการสงขน

- การเพมขนของคาแรง - การเพมก าไรของผประกอบการ - ตนทนปจจยการผลตเพมสงขน - วกฤตการณทางธรรมชาต

แรงดงดานอปสงค (Demand –pull Inflation)

• ปรมาณเงนในระบบมมากเกนไป • การด าเนนนโยบายการคลงของรฐ • อปสงคจากตางประเทศเพมขน • การเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภค

การแกไขปญหาภาวะเงนเฟอ

• มาตรการทางการเงน ผรบผดชอบ คอ ธนาคารแหงประเทศไทย

• มาตรการทางการคลง ผรบผดชอบ คอ รฐบาล โดย กระทรวงการคลง

26

การแกไขภาวะเงนเฟอ • มาตรการทางการเงน 1. ธ.กลางสงผานนโยบาย ขนอตราดอกเบยเงนฝาก และเงนก 2. ธ.กลางขายพนธบตรรฐ 3. ธ.กลางลดเครดตสนเชอ แกธนาคารพาณชย

• มาตรการทางการคลง 1. รฐเพมมาตรการทางภาษ 2. รฐควบคมราคาสนคา/ บรการทจ าเปน 3. งบประมาณแบบเกนดล (รายรบ > รายจาย)

การคลง (Public Financial)

การคลง

รายรบ รายจาย จดการหนสาธารณะ

และ ชดเชยการขาดดล

รายรบของรฐ

• การจดเกบภาษอากร (ทงทางตรงและทางออม) • รฐพาณชย • คาสมปทาน/คาภาคหลวง • รายไดจากรฐวสาหกจ • เงนก (การกอหนสาธารณะ)

รายจายของรฐ • รายจายรฐสวนกลาง • รายจายรฐสวนทองถนทรฐจดสรรให • รายจายรฐวสาหกจ * งบประมาณรายจายทงหมดตองผาน การอนมตจากรฐสภา (ออกเปน พ.ร.บ.) *

การชดเชยการขาดดลงบประมาณ • การกภายในประเทศ • การกจากตางประเทศ • การลดเงนคงคลง • การพมพธนบตรเพม (ไมเกน 60%) (เปนวธทเสยงตอเสถยรภาพทางการเงน)

การเงนระหวางประเทศ

ดลบญชเดน สะพด

ดลการช าระเงน ระหวางประเทศ

ทนส ารองระหวาง ประเทศ

เสถยรภาพ ทางการเงนของ

ประเทศ

ตวอยางขอสอบ สาระท 3

เศรษฐศาสตร

1. ขอใดคอสาเหตทท าใหเกดปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ ก. ความไมสมดลระหวางความตองการกบจ านวนทรพยากร ข. การทรฐบาลเขาแทรกแซงกจกรรมทางเศรษฐกจ ของเอกชน ค. การทรฐบาลไมสามารถแกไขปญหาความยากจน ของประชากรได ง. ความขดแยงในการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ ภายในประเทศ จ. ปจจยการผลตมมากเกนความจ าเปนในการผลต

2. การตดสนใจในขอใดไมเกยวกบปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ ก. จะปลกขาวหรอจะปลกถว ข. จะปกผาดวยมอหรอดวยเครองจกร ค. จะขดสระน าตอนหนาแลงหรอหนาฝน ง. จะสรางบานจดสรรแบบมาตรฐานราคาต าหรอ แบบหรราคาสง จ. จะผลตขายในประเทศหรอสงออกดวย

3. ขอความใดเกยวกบเศรษฐศาสตรมหภาค ก. ปนโรงสนายเกงรบซอขาวเปลอกในราคาตนละ 9,500 บาท ต ากวาราคาทรฐบาลรบจ าน า ข. รานคาทองขายทองค าแทงในราคาทสงกวาเมอเดอนทแลว รอยละ 5 ค. สนคาออกของไทยมมลคาเพมขนจากปทแลว รอยละ10 ง. ผลผลตเงาะปนเพมขนมาก ท าใหราคาตกเหลอเพยง กโลกรมละ 5 บาท จ. ชาวบานทเลยงโคนมทราชบรไมพอใจราคาน านมดบ ต ากวาปทแลว ประทวงปดถนนมตรภาพ

4. เมอเปรยบเทยบระหวางธนบตรใบละ 1,000 บาทกบ สรอยคอทองค าหนก 1 บาทสนทรพยใดมสภาพคลองสงกวา เพราะเหตใด ก. ธนบตร เพราะน าไปแลกกบสงอนๆ ไดทนท ข. ธนบตร เพราะเปนสงทคนทวไปตองการ ค. สรอยทองค า เพราะมมลคาสงกวา 1,000 บาท ง. สรอยทองค า เพราะสามารถน าไปขายตอไดรวดเรว จ. ไมแนนอน ทงนขนอยกบสภาพความตองการ ใชของผบรโภค

5. การจดสรรปจจยการผลตในระบบเศรษฐกจแบบใด ทกอใหเกดการใชปจจยการผลตอยางสนเปลอง มากทสด ก. ระบบทนนยม ข. ระบบสงคมนยม ค. ระบบรฐสวสดการ ง. ระบบเศรษฐกจแบบผสม จ. ระบบคอมมวนสต

6. ขอใดเกยวของกบกฎอปสงค ก. มะเขอซอขนมเพมขนเนองจากแมใหเงนรายวนเพม ข. มะขวดชอบซอน าหอมราคาแพงตามสมยนยม ค. มะไฟซอขนมลดลงเพราะราคาขนมแพงขนเทาตว ง. มะละกอซอยางลบมากขน เมอดนสอราคาลดลง จ. มะปรางซอน ามนพชตนไวหลายขวด เพราะคาดวา ปนน าทวมจะมาเรว

7. การพฒนาเทคโนโลยการผลต MP4 กาวหนามาก ในขณะทอปสงคไมเปลยนแปลง จะสงผลใหราคาและ ปรมาณดลยภาพทซอขายในตลาดเปนอยางไร ก. ราคาสงขน ปรมาณเพมขน ข. ราคาสงขน ปรมาณลดลง ค. ราคาลดลง ปรมาณลดลง ง. ราคาลดลง ปรมาณเพมขน จ. ราคาและปรมาณไมเปลยนแปลง

8. หลกการของสถาบนการเงนใดสอดคลองกบ แนวพระราชด ารเศรษฐกจพอเพยง ก. ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ข. ธนาคารแหงประเทศไทย ค. สหกรณออมทรพย ง. ธนาคารออมสน จ. ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

9. เงนทรฐบาลไดรบจากการออกตวเงนคลงเปน องคประกอบของขอใด ก. รายได ข. รายรบ ค. เงนคงคลง ง. เงนกระยะยาว จ. หนสาธารณะ

10. รายการทแสดงการเคลอนไหวของทนส ารอง ระหวางประเทศจะปรากฏอยในขอใด ก. ดลการคา ข. ดลบญชทน ค. ดลการช าระเงน ง. ดลบญชเดนสะพด

จ. ดลเงนโอนและเงนบรจาค