taaldag 2013 taal & gedrag (workshop: so you think you can change) - johan de veer

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 1

So You Think

You Can Change ANDERE WOORDEN, ANDER RESULTAAT

CHANGE YOUR WORDSCHANGE YOUR WORLD

CONTROLEREN

MOTIVEREN

BEINVLOEDEN

STUREN

INFORMERENSTRAFFENBELONEN

INVORDERENHANDHAVEN

TOEZICHT HOUDEN

DIENST VERLENENCOMMUNICEREN

ONDERSTEUNENVEREENVOUDIGEN

HELPEN

MOGELIJK MAKENVERTROUWEN GEVEN

HEFFENBEZWAAR BEHANDELEN

FRAUDE VOORKOMEN

COMPLIANCE BEVORDEREN

BEINVLOEDENGEDRAG

VOORSPELBAARBEINVLOEDBAAR

GEDRAGcomplex

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 2

WILLENKUNNEN

GRAAG

GEMAKKELIJK

WILLEN

KUNNEN

MOTIVATIE:

Pijn

Fijn

Hoop

Angst

Acceptatie

Afwijzing

GEMAKKELIJK: Tijd & Geld & Brein & Fysiek & Sociaal

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 3

SympathieIk doe graag iets voor mensen die aardig zijn

of op mij lijken

SympathieIk doe graag iets voor mensen die aardig zijn

of op mij lijken

WederkerigheidIk doe terug wat jij

voor mij doet

WederkerigheidIk doe terug wat jij

voor mij doet

ConsequentheidAls ik A zeg, moet ik ook B zeggen

ConsequentheidAls ik A zeg, moet ik ook B zeggen

SchaarsteIk wil wat zeldzaam is

SchaarsteIk wil wat zeldzaam is

AutoriteitAutoriteit

overtuigt me

AutoriteitAutoriteit

overtuigt me

Sociale normIk doe wat veel anderen doen

Sociale normIk doe wat veel anderen doen

INVLOED

Robert Cialdini; Influence

FRAMING

‘Ik betaal belasting’

‘Ik ben belastingbetaler’

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 4

BELONENSTRAFFEN

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 5

ABC Gedragsmanagement

• Antecedent

Wat voorafgaat aan het gedrag

• Behavior (Gedrag)

Het concrete gedrag

• Consequentie

Wat het gedrag oplevert

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 6

ABC van gedrag

• Antecedent

Wat voorafgaat aan het gedrag

• Behavior (Gedrag)

Het concrete gedrag

• Consequentie

Wat het gedrag oplevert

HERHAALDGEDRAG

=BELOONDGEDRAG

Book Burning Party

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 7

SITUATIE STUURT GEDRAG

Maak de voor de meeste mensen verstandigste keuze het makkelijkst

Leg in de kantine ‘n gezond yoghurtje vooraan, en patat en kroketten beetje weggemoffeld

NUDGESituatie stuurt gedrag.Maak het makkelijk!

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 8

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 9

BREIN@WORK

(Samen) Werkenmet het brein in mind

Status

Zekerheid

Autonomie

Verbondenheid

Billijkheid

PIJN FIJN

CREËREN..

APPROACHVERBINDEN

OVERLEVEN

AVOIDANCEONTWIJKEN

DREIGING

PIJNBELONING

FIJNSTATUS

ZEKERHEIDAUTONOMIE

VERBONDENHEIDBILLIJKHEID

Adrenaline Dopamine

+

STRESS +DENKEN

TAALDAG 06-03-2013 "So You Think You Can Cange" 6-3-2013

l.bloksma@belastingdienst.nl & j.de.veer@belastingdienst.nl 10

Status StatusZekerheid Certainty

Autonomie AutonomyVerbondenheid Relatedness

Billijkheid Fairness

S.C.A.R.F.

B/C

KC

Ad

vie

s-

Joh

an

de

Ve

er

–2

01

2

CHANGE ?Yes You Can !

TAAL VAN GEDRAG

• WILLEN & KUNNEN

• INDIVIDU & GROEP

• SITUATIE

• BELONEN & STRAFFEN

• INVLOED

• FRAMING

• SOCIAAL BREIN@WERK