flowcytometrischeanalyse van endometrialenk cellen...

29
Flowcytometrische analyse van endometriale NK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde, Laboratorium Medische Immunologie, Radboudumc, Nijmegen

Upload: others

Post on 27-Jun-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Flowcytometrische analyse van endometriale NK cellen

Renate van der Molen 21-11-2018

Afdeling Laboratoriumgeneeskunde, Laboratorium Medische Immunologie,Radboudumc, Nijmegen

Page 2: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

The immune paradox of pregnancy

Page 3: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Immunology of pregnancy; influx of lymphocytes in the endometrium

Page 4: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Immunology of pregnancy; Implantation of the blastocyst

Page 5: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Immunology of pregnancy; Immune interaction lymhocytes trophoblast cells

Page 6: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Immunology of pregnancy; Immune interaction lymhocytes trophoblast cells

Page 7: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Recognition of trophoblasts by NK cells

Page 8: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

NK cell receptor repertoire: a balance between inhibitory and activating signals

Inhibitoryreceptor

Self (non-classical) HLA class-I molecule

Activatingreceptor

Activatingligand

Inhibitory receptors

Killer Immunoglobulin-Like Receptors (KIR):- KIR2DL1 (HLA-C2)- KIR2DL2/3 (HLA-C1)- KIR3DL1 (HLA-Bw4)

Lectin-like receptors:- CD94:NKG2A (HLA-E)

Activating receptors

Natural cytotoxicity receptors (NCR):- NKp30- NKp44- NKp46

Lectin-like receptors:- CD94:NKG2C (HLA-E)

- NKG2D (MIC)

Activating KIR:- KIR2DS- KIR3DS

Page 9: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

• Uterine or decidual NK cells have a key role in early pregnancy• Activity is tightly regulated • Major role for activating and inhibiting KIRs expressed on NK cells• KIR AA and HLA-C2 combination associated with complications

NK cell regulation

Hiby et al. J Exp Med 2004, Hiby et al. Hum Reprod 2008 , Hiby et al. J ClinInvest 2010, Hiby et al. JI 2014

Page 10: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Access to the non-pregnant uterus

Menstrual bloodsource endometrial cells

Page 11: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Materials and methods

Menstrual bloodsource endometrial cells

Peripheral blood

25 females

• Flow cytometry: NK cell receptor (NKR) expression (3 different panels with each 10 Abs)• HLA-C genotype (PCR-SSOP)• anti-CMV antibodies (plasma; chemiluminescence

Page 12: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

More NK cells, of bright phenotype, in endometrium

Feyaerts et al, Hum Reprod, 2018 Wilcoxon-Signed Ranked test

Page 13: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

NK cell receptor expression

Page 14: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

eNK cells contain more NKR expressing cells

Feyaerts et al, Hum Reprod, 2018

Page 15: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

KIR repertoire does not differ over consecutivemenstrual cycles

Feyaerts et al, Hum Reprod, 2018

Page 16: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

eNK cells have a distinct NKR expression pattern

Wilcoxon-Signed Ranked testFeyaerts et al, Hum Reprod, 2018

Page 17: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

eNK cells have a distinct NKR expression pattern

Feyaerts, Hum Reprod, 2018 Wilcoxon-Signed Ranked test

Page 18: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

eNK cells co-express multiple NKR

Feyaerts et al, Hum Reprod, 2018 Wilcoxon-Signed Ranked test

Page 19: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

eNK subpopulation expansions

Feyaerts et al, Hum Reprod, 2018 Outliers: Tukey’s range test

Page 20: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Tissue-specific eNK subpopulation expansions, independent of HLA-C and CMV

Page 21: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

SPADE analysis

Page 22: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Higher diversity in eNK cell population

Feyaerts et al, Hum Reprod, 2018

Page 23: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

CMV has no imprint on eNK cell phenotype

Feyaerts et al, Hum Reprod, 2018 Mann–Whitney test

Page 24: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

HLA-C genotype does not influence KIR expression on eNK

Feyaerts et al, Hum Reprod, 2018 Mann–Whitney test

Page 25: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Article

Trained Memory of Human Uterine NK CellsEnhances Their Function in SubsequentPregnancies

Graphical Abstract

Highlightsd A unique subset of human natural killer cells exists in

repeated pregnancies

d These NK cells, termed PTdNKs, express increased amounts

of NKG2C and LILRB1

d PTdNKs secrete increased levels of IFN-g and VEGFa; the

latter supports vascularization

Authors

Moriya Gamliel, Debra Goldman-Wohl,

Batya Isaacson, ..., Jacob H. Hanna,

Simcha Yagel, Ofer Mandelboim

[email protected]

In BriefNatural killer cells are present in the

human decidua, regulating trophoblast

invasion and angiogenesis. Here, Gamliel

et al. report on a special subset of human

decidual natural killer cells, which

‘‘remember’’ pregnancy and better

support subsequent pregnancies. This

might explain why first pregnancies are at

increased risk of developing diseases of

poor placentation.

Gamliel et al., 2018, Immunity 48, 951–962May 15, 2018 ª 2018 Elsevier Inc.https://doi.org/10.1016/j.immuni.2018.03.030

Pregnancy trained memory eNK cells?

Page 26: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Pregnancy trained memory eNK cells?

Feyaerts et al., In preparation

Page 27: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Conclusion

NK cells in endometrium have unique, tissue-specific phenotype,independent of CMV status and HLA-C genotype,

but influenced by previous pregnancy

Page 28: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,

Department of Laboratory MedicineLaboratory of Medical Immunology

Dorien FeyaertsTadeja KuretBram van CranenbroekSylvia van der Zeeuw-HingrezArnold van der MeerIrma Joosten

Department of Gynaecology and ObstetricsDr. Olivier van der Heijden

Includeren deelnemers op poli: Dr. Freke Wilmink

Dr. Marie-Louise van der Hoorn (LUMC)

Acknowledgements

Page 29: Flowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen RvdMolen_NVCnovember2018.pdfFlowcytometrischeanalyse van endometrialeNK cellen Renate van der Molen 21-11-2018 Afdeling Laboratoriumgeneeskunde,