naya sucha-xaya, phd
TRANSCRIPT
Naya Sucha-xaya, PhD
WHAT IS
PRESERVATION
?
▪ การสงวนรกษา (Preservation) vs การ
อนรกษ (Conservation) แตกตางกน
อยางไร
▪ การสงวนรกษา คอการรกษาไวใหคง
เดม เชน ควบคมอณหภม อาคาร
ความชน การรกษาไฟลใหใชไดในระยะ
ยาว การแปลงใหเปนดจทล เปนตน
▪ งานอนรกษ คอ การบรณะ ซอมแซม
อาจมการเปลยนแปลงสารตถะของงาน
เชน การซอมแซมดวยกระดาษสา เปน
ตน
อปกรณส าหรบงานอนรกษ
ในความเปนจรง...อาจตองท าทงสองอยาง
Conservation lab @ Pittsburg
▪ Harvey and Mahard (2014)
▪ 1. การสงวนรกษาเปนกญแจส าคญของทรพยากรทางวฒนธรรม อยเหนอขอบเขต
ของชาต แตเปนวฒนธรรมของโลกนดวย
▪ 2. การสงวนรกษาตองค านงถงผใช (Users) ไปพรอมกน
▪ 3. ความจรงแท (Authenticity) เปนสงทตองค านงถงในการท าการสงวนรกษาใดๆ
▪ 4. การสงวนรกษาเปนความรบผดชอบของทกคน ตงแตผสรางจนถงผใช
▪Harvey and Mahard (2014)
▪1. ทรพยากรทสรางดวยความคงทนตงแตตนจะชวยลดความจ าเปนในการสงวนรกษา
▪ 2.ความรวมมอ (collaboration) จ าเปนในการสงวนรกษา
▪ 3. การประชาสมพนธจ าเปนส าหรบการสงวนรกษา
▪ 4. ลงมอตอนนดกวาไมท าอะไรเลย
▪ 5. การสงวนรกษาตองมการใสใจวางแผน ในลกษณะเชงรก
▪6. การเขาใจโครงสรางของวสดเปนวา
จะสงวนรกษาอยางไร
▪ 7. แยกระหวางสารสนเทศ และวสดท
เปนบรรจสนเทศนน (Container)
▪กระดาษ (กระดาษฝรง)
▪ หนงสอ
▪สมดขอย ใบลาน
▪รปภาพ
▪ฟลมกระจก
▪ วทยานพนธ
▪ เทป VDO
▪ ขอมลวจย
▪ Social media
▪ฯลฯ
อดต ปจจบน อนาคต
วธการ/ กระบวนการจดการ
คนทจดการ/ บทบาท
ขอบคณภาพจาก webkai.org
Source: https://psap.library.illinois.edu/collection-id-guide/paper
Cellulose nitrate degradationFilm before mold cleaning. Image courtesy of
Manuscripts Department, Wilson Library, University of North Carolina at Chapel Hill.
ฟลม
แบบ
ดงเดม
Born digital
Digital archives
อางจาก รศ. สมสรวง พฤตกล 20 ก.ค. 2560
ทรพยากรปจจบน
PRESERVATION-
OLD & NEW MEDIA
การจดเกบเอกสารจดหมายเหตสอเกา-ใหมTraditional Digital
ใชตารางก าหนดอายเอกสารรอจดเกบเปนจดหมายเหตภายหลงหลงจากเอกสารสนกระแสการใชงานได
ตองมการวางแผนลวงหนาการใชตารางก าหนดอายเอกสารมความจ าเปน
เลอกเกบ Debate: เกบทงหมด หรอ เลอกเกบ
สอโดยมาเปนกระดาษ หรอสอโสตทศน สอมความหลากหลายมากขน
จดเกบแบบรวมศนยทคลงเดยว อาจม repository กระจาย นกจดหมายเหตเปนคนดแลประสานงาน
นกจดหมายเหตเปนผเชยวชาญดแลหลกบางกรณเปนผคดเลอก
ทกคนตองมความเขาใจเรองการจดการเอกสารและจดหมายเหต(นกจดหมายเหตไมสามารถเขาไปเอาเอกสารจากคอมพวเตอรของใครได)
Different scales of digital preservation
Minimal repository
Do nothing Partnership
30
Outsource
Open sourcesoftware
Digital preservation process (1)
Selecting and acquiring
digital objects
Describing digital objects
Accessioning and ingesting digital objects
31
Digital preservation process (2)
Preserving Digital objects
Providing access to
users
32
OAIS
33
Preservation
Surrogate
management
Handling/moving / exhibit
SafetyDisaster
Building/
storage
Equipment
Brainstorming
Principle/standard
Practical
considerations
อาคารและการออกแบบ
▪ สวนพนทจดเกบ และใหบรการ สวน
ของผปฏบตงาน
▪ คลงเกบหนงสอ ทรพยากรหายาก
▪ ความปลอดภย
▪ ปองกนภยพบต เชน วสดทนไฟ
ระบบดบไฟ ปองกนน าทวม
ประเภท อณหภม ความชน
สมพทธ
กระดาษ 20 ºc 55%
ภาพถาย
ขาวด า 20 ºc 35-40%ส -18 ºc 25-35%
ไมโครฟลม 20 ºc <40%ไนเตรท <10 ºc 30-40%แถบแมเหลกและ
แผนดสก
18 ºc 35-45%
หนงสตว 10 ºc - 20 ºc 45-55%
งานเทคนด/การ
▪การท าความสะอาดเอกสาร เชน การ
ใชแปรงปด การอบเอกสารเพอฆา
เชอราและแมลง
▪ การซอมเอกสาร
▪ การหยบจบเอกสาร
▪ การน าออกจดแสดง
▪ การยายหองสมด
วสดอปกรณ
▪ ชน
▪ อปกรณในการท างานเทคนค
▪ ครภณฑ
การวเคราะหสภาพความเสยหายและซอมแซม
▪ เปนการสรางตวส ารองในเพอการสงวนรกษาและการเขาถง
▪ เมอสรางแลว ตวทน ามาใชในการใหบรการคอตว surrogate
▪ ท าไดหลายรปแบบ เชน การท าส าเนา การแปลงใหเปนดจทล การท า
ไมโครฟลม
▪ จะจดการตวจรงอยางไร?
DIGITIZATION
• เปนทงการสงวนรกษาและเผยแพร
• เปนทงการเผยแพรและการสงวน
รกษาไปดวยกน เพมศกยภาพใน
“การเรยน การสอน การวจย ความร การบนทก และการ
รบผดชอบในสงคม (Kenny and Rieger, 2000, 1)”
• Digitization เปนตวแทนเทานน
กฎหมายและขอควร
พจารณา
ขอควรพจารณาส าหรบการแปลงใหเปนดจทล
- ขอด ท าใหคนเขาถงมรดกทางวฒนธรรมได ทราบ
วามอย เหนคณคา น าไปใชประโยชนได
สอดคลองกบพฤตกรรมของคนรนใหม
สรางมลคาทางเศรษฐกจได
- ขอเสย อกดานหนง
มตนทน คาใชจาย ก าลงคน
ตองมเกณฑการคดเลอก แตสถาบนสวนใหญ ไมม
นโยบายชดเจน
Digital literacy
• ลขสทธ (Copyrights)
• ความเปนเจาของ (Ownership)
• ควรเปดใหเพยงใด ใหเทาไรจงเหมาะสม
อาจมลายน า หรอบางแหงให
resolution ไมมาก หรออาจเปด
ทงหมด
• ขอมลออนไหวหรอไม ความเปนสวนตว
มหรอไม
Terras, 2015
Bulow, A & Ahmon, J.
(2011). Preparing
collection for digitization.
London, UK: Facet.
THE FOUR PHRASES OF DIGITIZATION
Bulow, A & Ahmon, J.
(2011). Preparing
collection for digitization.
London, UK: Facet.
เทคโนโลยทใช
รวมดวย
ฐานขอมล // เครองมอชวยคน
การสแกน หรอการถายภาพ
OCR
Linked data → Interoperability
Crowdsourcing
Web interface
Social media
มาตรฐานเรอง
การสงวนรกษาในงานหองสมด
และงานจดหมายเหต
▪ ISO/TR 19814:2017 Information and documentation — Collections management for archives and libraries
▪ ISO 11799:2015 Information and documentation — Document storage requirements for archive and library materials
▪ ISO 14721:2012 Space data and information transfer systems — Open archival information system (OAIS) — Reference model
▪ ISO 16363:2012 Space data and information transfer systems — Audit and certification of trustworthy digital repositories
▪ ISO 18902:2013 Imaging materials — Processed imaging materials — Albums, framing and storage materials
▪ ISO 18901:2010 Imaging materials — Processed silver-gelatin-type black-and-white films — Specifications for stability
▪ BS EN 16893:2018 Conservation of Cultural Heritage. Specifications for location,
construction and modification of buildings or rooms intended for the storage or
use of heritage collections https://shop.bsigroup.com/ProductDetail/?pid=000000000030324475
▪ BS 1153: Recommendations for processing and storage of silver-gelatine-type microfilm
▪ BS 4971: 2002, Repair and allied processes for the conservation of documents −
▪ AES-11id2006 (r2012). AES information document for preservation and audio recordings – extended term storage environment for multiple media archives
▪ AES -22-1997 (r2003). AES recommended practice for audio preservation and restoration – storage for polyester-base magnetic tape
▪ American Alliance of Museums. “Standards Regarding Collections Stewardship.”
▪ ANSI/NISO Z39.48-1992 (R2009) Permanence of Paper for Publications and Documents in Libraries and Archives
▪ ANSI/NISO Z39.66-1992 Durable Hardcover Binding For Books
▪ ANSI/NISO/LBC Z39.78-2000 (R2018) Durable Hardcover Biding for Books
▪ ANSI/NISO Z39.79-2001 Environmental Conditions for Exhibiting Library and Archival Materials
▪ Recommendation IFLA Standards for collection and preservation
https://www.ifla.org/node/10089
▪ https://rdmtoolkit.jisc.ac.uk/manage-store-and-preserve/preservation/
▪ https://www.dpconline.org/docs/digital-preservation-handbook/299-digital-preservation-handbook/file
▪ https://www.dpconline.org/handbook/getting-started
▪ http://learn-rdm.eu/wp-content/uploads/RDMToolkit.pdf
▪ https://www.iso.org/obp/ui/#iso:std:iso:tr:19814:ed-1:v1:en
https://www.coretrustseal.org/
Preservation managementLet’s hand on!
Preservation plan
Mission statement
Strategic planning
Policies
Plan
CAR Mission
statement
• เปนสะพานเชอมคนกบความรเพอการเรยนรตลอดชพ•สนบสนนและสงเสรมการเรยนการสอน
และงานวจย• รวบรวม จดหมวดหม และเผยแพรองค
ความรทไดจากการคนควาวจยของประชาคมจฬาฯ ใหเปนทประจกษแกประชาคมโลก
Activity
▪ Brown, A. (2013). Practical Digital Preservation : A How-to Guide for Organizations of Any Size. Facet Publishing.
▪ Bulow, A. E., Ahmon, J., & Spencer, R. (2011). Preparing collections for digitization. Facet.
▪ Forde, H. (2007). Preserving archives. Facet publishing.
▪ Gorman, G. E., & Shep, S. J. (2006). Preservation management for libraries, archives and museums. Facet.
▪ Harvey, D. R., & Mahard, M. R. (2014). The preservation management handbook : a 21st-century guide for libraries, archives, and museums. Rowman & Littlefield.
▪ Terras, M. (2015). Cultural heritage information: artefactsand digitization technologies In Ruthven, I., & Chowdhury, G. G.(eds). Cultural Heritage Information : Access and Management. (pp. 63-85). Facet Publishing.