PULMONES (AKCİĞERLER)

DOÇ.DR.M.CUDİ TUNCERD.Ü.TIP FAKÜLTESİ ABD

İntrapulmoner hava yolları(Segmenta bronchopulmonalia)

Bronchus principalis (primer) Bronchus lobaris (sekundar) Bronchus segmentalis (tersiyer) Bronchiolus lobularis (2mm) Bronchiolus terminalis (0.5mm) Bronchiolus respiratorius (0.3mm)

Ductus alveolaris Saccus alveolaris Alveolus pulmonis

İntrapulmoner hava yolları(Segmenta bronchopulmonalia)

Bronchus segmentalis’in girdiği akciğer bölümüne segmentum bronchopulmonale (bir akciğer segmenti) denir. Anatomik,fonksiyonel ve cerrahi ünitesi

Arter ve bronkuslar komşu segmentler arasında anastomoz yapmazlar.

!!! Akciğer hastalıkları solunum yollarını (Trakea ve

bronşlar) etkileyebilmekte,Ve/veya akciğer

parenkiminietkileyebilmekte

Alveol hastalıkları

(pnömoni) önemli

Bronş duvarlarındaki düz kaslar bronşların genişleyip

daralmasında önemli. Astım gibi hastalıklarda bu

kasları etkileyen ilaçlar kullanılmakta

(Bronkodilatatör ilaçlar)

Alveollerin pulmonerkapillerlerle çepeçevre sarılı olduğuna dikkat

ediniz. Bu durum alveollerde gazların

(Oksijen ve CO2) karşılıklı değişimini sağlar.

Acinus Nedir? Akciğerin gaz alışverişinin yapıldığı birimine

ACINUS denilir. Bronchiolus respiratorius ve sonrasındaki hava

yollarının tamamı bir akciğer acinusu olarak isimlendirilir

12-18 acinus birleşerek bir lobulus pulmonis’ioluşturur

Lobulus pulmonalis sekundarialar ToraksTomografisinde görüntülenebilen en küçük akciğer birimleridir. Kendi visseral plevrasıyla çevrilidirler.

Ana bronşlardan alveollere kadar arter, ven ve sinirlerin bronşlara eşlik ettiğine dikkat ediniz. Klinikte hastalıklarda bu durum önemlidir.

Duvarında alveoller bulunan solunum yolları (bronşiolus respiratorius) kan ile hava arasında gaz değişiminin başladığı yerlerdir.

Lobulus pulmonalis (12-18 acinus)

!!! Alveol lümeni ile alveol

duvarındaki kapillerlerin

yakınlığına dikkat ediniz. (Alveolo-kapiller bariyer)

Alveoller arasındaki porlar(Cohn porları)

havanın geçişine izin verdikleri

gibi, hastalıklarda da mikropların geçişine olanak

sağlıyorlar.

Bronş ve bronşiollerin yapıları Bronşlar dallara ayrıldıkça çapları daralır İntrapulmoner bronşlar tam olmayan kıkırdak

halkalardan meydana gelmiştir Perifere yaklaştıkça kıkırdak halkalar küçülür

sonunda kıkırdak kalmaz, fibroelastik dokudan oluşan bronşioller ile devam eder

Çapları 1mm’ye kadar olan bronşların yapısında kıkırdak bulunur, daha küçük olanlarda bulunmaz

Bronşiollerdeki düz kaslar spiral olarak seyreder ve bronşiollerin tamamen kapanmasına izin vermez

Bronşun enine kesiti (Dıştan içe doğru):

1- Kıkırdak2- Düz kas3- Duvar

4- Goblet bezleri (Mukus salgılar)5- Bronş epiteli

6- Mukus tabakası

Akciğerin damarları

Akciğerlerin fonksiyonel ve besleyici olmak üzere iki grup damarı vardır

Fonksiyonel damarları a. ve v. pulmonalis’lerdir.

Akciğerleri besleyen damarlar Aa. bronchiales’lerdir

Akciğerin fonksiyonel damarları

Hilum pulmonisten akciğere girerek özellikle bronşların arkasında olmak üzere dallanarak uzanırlar

A.pulmonalisin terminal dalları oksijenden fakir kanı alveollere getirir, burada oksijenlendikten sonra alveol kapillerlerinden geçerek v.pulmonalisin dallarına drene olur.

Akciğerin besleyici damarları

Aorta descendens ve a. intercostalis posteriordan kaynaklanırlar

Bronşlara eşlik ederek dağılır Akciğer dokusunu ve hava yollarını

beslerler

V.bronchiales profundi…..>v.pulmonalise dökülür

V.bronchialis superficialis…….> sağda v.azygos, solda v.intercostalis superior veya v. hemiazygos’a dökülür

Akciğerlerin lenfatiği Yüzeyel ve derin iki lenf plexusu vardır Yüzeyel....> pleura visseralis’in altında Derin....>submukoza ve peribronchial bağ dokusu

içinde Alveol duvarında lenf damarları yoktur Derin plexus büyük damarları ve bronşları takip eder Sonuçta hepsi nodi lymphatici bronchopulmonalis’e

ve nodi lymphatici tracheobronchialis superior ve inferior’a açılır

!!! Akciğer kanserlerinin lenfatik yollarla yayılımı önemlidir.

Sinirleri Sempatikler ve n.vagustan gelen

parasempatikler plexus pulmonalis anterior ve posterioru yaparlar

Parasempatik....> bronkokontrüksiyon, vasodilatasyon, sekretomotor etki

Sempatik....> bronkodilatator, vasokonstrüktor, bezler üzerinde inhibisyon

N.vagus mukoza epitelinden ağrı ve dokunma duyusu, bronchuslardan ise gerilme duyusunu üst merkeze iletir.