swaminarayan darshan : nov 2009
DESCRIPTION
Shree Swaminarayan Gurukul HyderabadTRANSCRIPT
Vol.: , Issue: , Con. Issue:10 7 110
Shree Swaminarayan Gurukul Hyderabad( Branch of Rajkot Gurukul )
Chevella Road, Moinabad Mandal, R.R. Dist.,
Hyderabad - 500 075, AP, India
Ph: +91 8413 235288/89, 40 32932481, 94903 88277
ekfyd%& Jh Lokfeukjk;.k xq:dqy gSnjkcknizsjd%& ln~xq: Jh nsoizlknnklth Lokehra=h%& lk/kqdyk la;kstd%& lk/kq lR;Lo:inkl
'kkafrfiz;nkl
Subscription: Yearly - Rs.25 • 12 Years - Rs.200
2 lRlax
3 gfj pfjre~
11 laLFkk n'kZu
5 oSfo/;
7
LoHkko ds ifj.kke---
HkDr vkf/ku Hkxoku---
Science behind Indian festivals...
9 EGO
10 Bhaktaraj Uka Khachar
vuqdz e
¥¢{éçÝÜU „æࢢï{Ý ¥¢ñÚ ©Ð|¢¢ïx¢ ÜU ï „¢{Ý„ã…¼¢ „ï Ðí¢# ã¢ï …¢Ýï ÜU ï ÜU ¢Ú‡¢ ÐãHï }¢Ýéc² »ï„¢}¢¢ÝÝï Hx¢¼¢ ãñ çÜU „é¶ }¢ïÚï 㢃 }¢ïæ ãè ãñ J çÜU ‹¼é …Ï¢¥¢ÝæÎ ©„ÜU ï 㢃 „ï „ÚÜU …¢¼¢ ãñ, ÐçÚçSƒç¼²¢¡¥æÜU êࢠ„ï ÀÅÜU Ýï Hx¢¼è ãñ, Îê„Ú¢ïæ ÜU è ¼¢ï v²¢ Ï¢¢¼;¶éÎ ÜU è ô…Îx¢è |¢è ¥ÐÝè }¢Ý}¢¢Ýèï „ï Ýãèæ …è …¢¼è,¼Ï¢ ©„ï ¥¢Í¢¢¼ Hx¢¼¢ ãñ J
…ñ„ï ¥ÝéÜU êH¼¢ Úçã¼ …è±Ý çÝÚ„ Ï¢Ý …¢¼¢ãñ, ±ñ„ï çϢݢ Ðíç¼ÜU éH¼¢²ï …è±Ý „é¶Î |¢è Ýãèæ Ϣ݄ÜU ¼¢ ãñ J ç…„Ýï ÜU Î}¢-ÜU Î}¢ Ðíç¼ÜU éH¼¢¥¢ïæ ÜU ¢„¢}¢Ý¢ çÜU ²¢ ã¢ï ©„ï ãè ¥ÝéÜU éH¼¢¥¢ïæ ÜU ¢ ¥¢S±¢Îç}¢H¼¢ ãñ J »ï„¢ ÜU |¢è Ý „¢ï晢ï çÜU , }¢éÛ¢ï „Îñ± „é¶ãè „é¶ ç}¢H¼¢ Úãï J' ÜU |¢è Îé:¶ ÜU ¢ ¥¢S±¢Î |¢è HïÝïÜU è §ÓÀ¢ ÜU Ú¢ï v²¢ïæçÜU Îé:¶ ÜU ï Ï¢¢Î „é¶ ÜU ¢ ¥¢ÝæÎç}¢H¼¢ ãñ J
…¢ï H¢ïx¢ ÜU ï±H „é¶-„¢{Ý¢ïæ ÜU è ¶¢ï…G }¢ïæ|¢ÅÜU ¼ï Úã¼ï ãñ ©„ï ¼çÝÜU Îé:¶ |¢è ¥„s ²¢¼Ý¢Ðãé¡™¢¼¢ ãñ J ¥¢ñÚ …¢ï ÜU ÆèÝ „ï ÜU ÆèÝ ÐçÚçSƒç¼²¢ïæ „ïçÝÐżï Úã¼ï ãñ, ©„ï ¥ËÐ „é¶-„¢}¢x¢íè |¢è ¥Ð¢Ú„é¶ ÜU ¢ ÜU ¢Ú‡¢ Ï¢Ý …¢¼è ãñ J
§ç„çH²ï }¢ã<¯ ±ïÎò¢„ ÜU ã¼ï ãñ...
‘¥¢à¢¢ çã ÐÚ}¢æ Îé:¶}¢ì, ÝñÚ¢à²æ ÐÚ}¢æ „é¶}¢ì J’
ÜU |¢è ÜU |¢è »ï„¢ Hx¢¼¢ ãñ, }¢¢Ý± Тx¢H ã¢ïx¢²¢ ãñ J ¥¢ÝæÎ ÉêæÉÝï ±¢ï бü¼¢ïæ ÐÚ Í¢ê}¢¼¢ ãñ,„¢x¢Ú¼Hï „ñÚ ÜU Ú¼¢ ãñ, ç„Ýï}¢¢Í¢Ú }¢ïæ …¢¼¢ ãñ, »‹…¢ï²Ð¢ÜU ü }¢ïæ …¢¼¢ ãñ, Ý ¶¢Ýï ÜU ¢ ¶¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ Ý ÐèÝï ÜU ¢Ðè¼¢ ãñ... ¥¢ÝæÎ Ðí¢# ÜU ÚÝï „Ï¢ ÜU éÀ ÜU Ú¼¢ ãñ, ÜU ï±H±¢ï Ýãèæ ÜU Ú¼¢ ç…„}¢ïæ „ï ÐÚ}¢¢ÝæÎ ç}¢H¼¢ ãñ - |¢x¢±Î쥢ڢ{Ý !
}¢¢Ý± §üç¼ã¢„ ÜU ¢ ¥±H¢ïÜU Ý ÜU ÚÝï ÐÚ ã}¢¢Úï„¢}¢Ýï »ÜU „y² ¥¢ ¶ÇG¢ Úã¼¢ ãñ, ç…‹ã¢ïæÝï „¢æ„¢çÚÜU„¢{Ý¢ïæ }¢ïæ „ï, 籯²|¢¢ïx¢ }¢ï „ï ²¢ ¥Ýèç¼-¥‹²¢² „ï„é¶-¥¢ÝæΠТݢ ™¢ã¢ ãñ ©„ï ¥æ¼¼: Îé:¶... Îé:¶...¥¢ñÚ Îé:¶ ãè ç}¢H¢ ãñ J ¥¢ñÚ ç…„Ýï Ðí|¢é ÜU èà¢Ú‡¢¢x¢ç¼ S±èÜU ¢Úè... ¥¶æÇ ãçÚÝ¢}¢ …Т... Îê„Ú¢ïæÜU ï ¥¢ÝæÎ }¢ïæ ¥ÐÝ¢ ¥¢ÝæÎ }¢¢Ý¢ ©„ÜU ¢ ¥¢ÝæÎ ÜU ¢ï§}¢Ýéc², ¥„éÚ ¼¢ï v²¢... S±²æ |¢x¢±¢Ý |¢è ÀèÝ Ýãèæ„ÜU ï J
‘
ra=hJh
¥¢H¢ï™Ýè²...!
tc lqukeh vkrk gS rc lsokHkkohlaLFkk, ifjfLFkfr dk fu;a=.k djrh gS] fdUrqmuls Hkh Hk;adj vkSj uqdlkudkjh rkaMo rkseuq”; dh izd`fr&LoHkko ds dkj.k gksrk gS]ftldh vksj ‘kk;n gh fdlhdh utj tkrh gS A
nq;ksZ/ku dh yksHkh izd`fr ds dkj.kvBkjg v{kkSfg.kh lsuk dk fouk’k gqvkAegkHkkjr ds bl ;q) esa 18 fnu esa 39 yk[keuq”;ksa dk lagkj gqvk Fkk A jko.k dh dkehizd`fr us lksus dh uxjh lesr mlds lexz dqydk /oal dj fn;k A fgVyj ds vgadkjh LoHkkods dkj.k 5 djksM ls Hkh vf/kd ekuo ekSr dhxrkZ esa igqaps A fofo/k fdle ds LoHkko euq”; esagksrs gSA vkRek ls tqMh gqb izd`fr tUeej.k dkdkj.k curh gS A fo”k; Hkqxrus ds ladYi gksrs gS]mls okluk dgrs gS vkSj izHkqLej.k esa tks v;ksX;ladYi gksrs gS] mls LoHkko dgrs gSA LoHkko dhmRifŸk dk dkj.k nsgkfHkeku] dqlax vkSjlar&HkDr esa nks”kcqf) gSA
tks ljy LoHkko ds gksrs gS mls vf/kdlgu djuk iMrk gSA dksb euq”; gksf’k;kj gksysfdu LoHkko dk Vs<k gks rks dksb mlds lkeusHkh ugha ns[krk] mlds izfr fdlhdksvknj&lEeku ugha gksrkA euq”; dh igpku dkeq[; dkj.k mldk LoHkko gS A
gB] eku vkSj b”;kZ ;g rhu cMh izd`frgS A dksb dksb fo}kuksa dks vius uke ds ihNsviuh lHkh mik/kh yxkus dk LoHkko gksrk gS A;fn if=dk esa dksb fMxzh ckdh jg tkrh gS rksif=dk dsUly djokb tkrh gS] fQj Hkys gh oksckrs fuekZuh gksus dh djrs gksA vusd tUe lsge vius LoHkko dh iqf”V djrs vk;s gS]bflfy, og vfr :< gks x;s gS A cpiu dh
2
„y„æx¢ xq:o;Z Jh nsod`".knklth Lokeh
LoHkko ds ifj.kke
uXurk dks lHkh Lohdkj djrs gS fdUrq ;qokvoLFkk ds LoHkko dh uXurk dk dksb Lohdkjugha djsaxs A
‘kjhj dk esMhdy psd vi MkWDVj dsikl djkrs gS] fdUrq LoHkko dk psd vi rks lar]‘kkL= ;k vius vki gh djuk iMrk gS A varnZf”Vdjus ls LoHkko dh Hk;adjrk let eas vkrh gS A,sls rks N% vct dh oLrh esa dksb fdlh dksck/kk:i ugha gSA dsoy vius vius LoHkko ghlHkhdks ck/kk:i gS A
vusd tUe esa fd, gq, deZ vkSj vknryacs le; ds ckn nz< gks tkrh gS mls LoHkkodgrs gS A o`)koLFkk esa flj ij ls cky NwV tkrsgS fdUrq eu ls cwjs LoHkko ugha NwVrs A db yksxksadks vfojr dqN u dqN cksyus dh vknr gksrh gSAfcuk iwNs lykg nsrs gh jgrs gS A ifj.kke Lo:ios lexz ifjokj esa ls lEeku [kks csBrs gS vkSjvar esa o`)kJe esa tkuk iMrk gS A dqŸkk ‘kk;njktk cuk rks Hkh og twrk pckuk ugha NksMrkAoSls cwjs LoHkko vPNs xq.kksa dks nckdj mij mBrsgSA nqfu;k ds lHkh vH;kldze dk le; fuf’prgS] fdUrq LoHkko u”V djus dk dksb le;fuf’pr gh ugha gS A os rks ge pkgsaxs rc u"VgksaxsA
db yksxksa dks pyrs pyrs fcuk dkj.kiSj b/kj&m/kj ekjus dh vknr gksrh gS A db yksxviuh idMh gqbZ ckr dks NksMrs gh ugha] fQjHkys gh xyr gks A uke ‘khrynkl gksrk gS] fdUrqLoHkko ds Tokykizlkn gksrs gS A uke vkSj dkeds chp lw;Z&panz dk Qktyk gksrk gS A gekjslekt esa uke ugha fy[kus ij fn;k gqvk nkuHkh okil ys ysusokys yksx fn[kkbZ iMrs gS A dHkh
¼Ik`’B 5 ij½
uoEcj&2009
ÜU L‡¢¢„¢x¢Ú ! ãï ¥Ýæ¼ ÜU ï ¥¢{¢Ú ! ¥¢ÐÜU ï Îà¢üÝ ÜU ¢„è ã}¢ ÚæÜU ÐÚ ÜU ëТ ÜU ÚÜU ï ¥¢ÐÜU ï Т±Ý ™Ú‡¢¢ïæ
„ï ã}¢ ¥¢ñÚ ã}¢¢Úï Ú¢Á² ÜU ¢ï {‹² ϢݢÝï ¥¢Ð …ËÎ ãè Ð{¢ÚÝ¢ J„æ¼¢ïæ, ÜU ¢Æè²¢ïæ ¼ƒ¢ …è±éÏ¢¢ ¥¢çÎ ›è |¢QU ¢ïæ ÜU ¢ï |¢zè „¢ƒ H¢Ý¢J Ú¢S¼¢ HæÏ¢¢ ¥¢ñÚ ÜU ÆèÝ ãñ, Ï¢è™ ÜU ï ¥Ç¢Ï¢èÇG …æx¢H¢ïæ }¢ïæ HêæÅïÚ¢ï漃¢ çãæ„ÜU Ðà¢é¥¢ïæ ÜU ¢ |¢² ãñ çÜU ‹¼é ã}¢¢Úï ç„Тãè ¥¢ÐÜU è „ï±¢}¢ïæ ¼ãïÝ¢¼ ã¢ïæx¢ï J ¥¢ÐÜU ¢ï ¼çÝÜU |¢è ÜU D Ýãèæ ÐÇÝï Îïæx¢ï J ¥¢ñÚ„¢Úï „æÍ¢ ÜU ¢ ¶™ü |¢è ã}¢ Îïæx¢ï J ÜU §ü …‹}¢ „ï ¥¢ÐÜU è Û¢¢æÜU è ÜU 襢ࢠãñ J Ðí|¢é ! §„ Ï¢¢Ú ã}¢¢Úè ¥¢à¢¢ çÝڢࢢ Ýãèæ ã¢ïÝï ÎïÝ¢ J’
²ã Ðí¢ƒüÝ¢ ƒè, {}¢üÐéÚ Ú¢Á² ÜU ï Ú¢…}¢¢¼¢ }¢ã¢Ú¢ÝèÜU éà¢HÜU éæ±ÚÏ¢¢§ü ÜU è J
Ÿ¢èãçÚ „æ±¼ì 1872 }¢ïæ ÜU ¢<¼ÜU è »ÜU ¢Îà¢è ÜU ¢ ©y„± x¢ÉÐéÚ}¢ïæ }¢Ý¢ Úãï ƒï J ¼Ï¢ {Ú}¢ÐéÚ „ï ¥¢²ï „æ¼¢ïÝï Ú¢…}¢¢¼¢ ÜU è ²ãÐí¢ƒüÝ¢ Ÿ¢èãçÚ ÜU ¢ï „éÝ¢§ J Ú¢…}¢¢¼¢ ÜU è Ðíï}¢-|¢çQU „éÝÜU Ú Ÿ¢èãçÚÏ¢ã¢ï¼ Ðí„ó¢ ãé²ï J ¥¢ñÚ „æ¼¢ïæ-|¢QU ¢ïæ ÜU ï „¢ƒ {}¢üÐéÚ …¢ÝïÜU ¢çÝp² ÜU Ú Hè²¢ J
¥ã}¢Î¢Ï¢¢Î „ï x¢¢æ{èÝx¢Ú …¢ Úãï Ýïà¢ÝH 㢧ü±ï-8 ÐÚ »ÜUÀ¢ïÅ¢ „¢ x¢¢¡± ãñ, ¥Ç¢H… J x¢¢¡± „ï Ðçp}¢ |¢¢x¢ }¢ïæ çã‹Îê Sƒ¢Ðy²ÜU ï çà¢ËÐ „ï ¥HæÜU ë¼ »ÜU ¥Î|¢ê¼ Ï¢¢±Hè ¥¢²è ãñ J
„y„æx¢ ç±™Ú‡¢ }¢ïæ »ÜU Ï¢¢Ú |¢x¢±¢Ý S±¢ç}¢Ý¢Ú¢²‡¢ §„Ï¢¢±Hè ÐÚ Ð{¢Úï J Ï¢¢±Hè }¢ïæ F¢Ý¢çÎÜU ÜU ÚÜU ï Ï¢ã¢Ú çÝÜU H¼ï„}¢² ©„ÜU ï Ðí±ïࢠm¢Ú ÜU ï „}¢èÐ „æSÜU ë¼ }¢ïæ çà¢H¢Hï¶ Îﶢ JŸ¢èãçÚ ÜU è ¥¢¿¢¢ „ï çÝy²¢ÝæÎ S±¢}¢è Ýï ÐÉÜU Ú Hï¶ ÜU ¢ |¢¢±¢ƒüÏ¢¼¢²¢, ‘²ã Ï¢¢±Hè }¢ñæÝï }¢ïÚè ÜU è<¼ ÜU ï çH²ï Ýãè çÜU ‹¼é }¢ïÚï ¥¢ñÚ}¢ïÚï çм¢ ÜU ï }¢¢ïÿ¢ ÜU ï çH²ï Ϣݱ¢§ü ãñ J ÜU ¢ï§ }¢ã¢ÐéL¯ §„ Ï¢¢±HèÜU ¢ ТÝè Ðè²ïæx¢ï ²¢ §„}¢ïæ F¢Ý ÜU Úæïx¢ï ¼¢ï ã}¢¢Úï ¥¢y}¢¢ ÜU ¢ ©h¢Ú
• • •
ãçÚ ™çÚ¼}¢ì
lk/kq 'kkafrfiz;nklth Lokeh
HkDr vkf/ku Hkxoku…Ï¢
™ñ¼‹²¢ÝæÎ S±¢}¢è ÜU ï}¢é¶ „ï
Ðíx¢Å ÐéL¯¢ïœ¢}¢ |¢x¢±¢ÝS±¢ç}¢Ý¢Ú¢²‡¢ ÜU ï
»ïE²ü, Ðí¼¢Ð ¥¢ñÚ „¢}¢ƒèüÜU è Ï¢¢¼ „éÝè,
¼Ï¢ ÜU éà¢fÜU éæ±ÚÏ¢¢§ü ÜU ï
NβÝï ÐÚ}¢ ࢢæç¼ ÜU ¢¥Ýé|¢± çÜU ²¢ J „æÜU ËÐ
}¢¢~¢ }¢èÅ x¢²ï J©„ÜU ¢ Ú¢ï}¢-Ú¢ï}¢
Ý¢™ ©Æ¢ :¥Ï¢ }¢ïÚï …‹}¢¢ï…‹}¢ ÜU è
§ÓÀ¢ Ðꇢü ã¢ïx¢è J§„è …‹}¢ }¢ïæ }¢ñæ Ðíx¢Å Ðí|¢é
ÜU ï Îà¢üÝ Ð¢©æx¢è J
3
‘ãï
ã¢ïx¢¢, »ï„è }¢ïÚè Ÿ¢h¢ ãñ J §„ÜU ï çÝ}¢¢ü‡¢ }¢ïæ Тæ™H¢¶ ÅæVÜU ¢ ¶™ü çÜU ²ï ãñ J’ Ú¢Ýè ÜU è |¢¢±Ý¢Îï¶ÜU Ú Ÿ¢èãçÚ ¥y²æ¼ Ðí„ó¢ ãé²ï J çÈU Ú„ï Ï¢¢±Hè }¢ï橼ÚÜU Ú Îê„Úè Ï¢¢Ú F¢Ý çÜU ²¢ J
„æ±¼ì 1555 }¢ïæ ¥ã}¢Î¢Ï¢¢Î }¢ïæ …Ï¢ }¢ã}¢êÎÏ¢ïx¢Ç¢ ÜU ¢ ࢢ„Ý ƒ¢ ¼Ï¢ §„ Ï¢¢±Hè ÜU ¢ çÝ}¢¢ü‡¢LÇ¢Îï±è Ý¢}¢ ÜU è Ú¢…Ðê¼¢Ýè Ýï ÜU Ú±¢²¢ ƒ¢ JLÇ¢Îï±è ÜU ï LÐ „ï }¢¢ïã¢æ{ Ï¢Ýï }¢ã}¢êÎ Ýï ©„ï ¥ÐÝèÏ¢ïx¢}¢ ϢݢÝï Ðí²Õ à¢éL çÜU ²ï J LÇ¢Îï±è Ýï Îﶢ ÜU èçÜU „è |¢è ©Ð¢² „ï }¢ã}¢êÎ ©„ï À¢ïÇïx¢¢ Ýãèæ ¼Ï¢©„Ýï „æÎïࢠ|¢ï…¢ : ‘…Ï¢ ¼ÜU }¢ñæ Ï¢¢±Hè Ϣݱ¢¼è ã꡼Ϣ ¼ÜU }¢ñæ }¢ïÚ¢ Т缱íy² |¢æx¢ ÜU ÚÝ¢ Ýãèæ ™¢ã¼è JçÈU Ú ¥¢ÐÜU ï ÐíS¼¢± ÐÚ ç±™¢Ú ÜU Læx¢è J’ }¢ã}¢êÎ}¢¢Ý x¢²¢ J çÜU ‹¼é …Ï¢ Ï¢¢±Hè ÜU ¢ çÝ}¢¢ü‡¢ü ÜU ¢²üÐꇢü ã¢ï x¢²¢ ¼¢ï ©„è Ï¢¢±Hè }¢ïæ …H„}¢¢{è HïÜU ÚLÇ¢Îï±èÝï …è±Ý Ðꇢü ÜU Ú çβ¢ çÜU ‹¼é ¥ÐÝïТ缱íy² ÜU ¢ |¢æx¢ Ýãè çÜU ²¢ J
§ç¼ã¢„ ÜU ã¼¢ ãñ, ±ï LÇ¢Îï±è Îê„Úï …‹}¢ }¢ïæx¢é…Ú¢¼ ÜU ï ¶ïÇ¢ ç…Hï }¢ïæ {}¢ü… x¢¢¡± }¢ïæ ÜU ï„Úèô„ãÜU è Ðé~¢è Ï¢ÝÜU Ú ÐíÜU Å ãé²ï J ©„ÜU ¢ Ý¢}¢ Ú¶¢ x¢²¢,ÜU éà¢fÜU éæ±ÚÏ¢¢§ü J Ï¢¢Ë²¢±Sƒ¢ „ï ãè ÜU éà¢HÜU éæ±ÚÏ¢¢§ü ÜU ¢ …è±Ý |¢x¢±Îì}¢² ƒ¢ J Ðí|¢é |¢çQU ¥¢ñÚ „漄ﱢ ÜU ¢ ©„ï ò„Ý ã¢ï x¢²¢ ƒ¢ J ©ÝÜU ï çм¢Ýï{}¢üÐéÚ Ú¢Á² ÜU ï }¢ã¢Ú¢… „¢ï}¢Îï± ÜU ï „¢ƒÜU éà¢fÜU éæ±ÚÏ¢¢§ü ÜU ¢ ç±±¢ã çÜU ²¢ J LÐÎï±…èÝ¢}¢ÜU ¢ »ÜU Ðé~¢ ÎïÜU Ú }¢ã¢Ú¢… „¢ï}¢Îï± S±x¢üSƒ ã¢ïx¢²ï J LÐÎï± |¢è Ð¢æ™ „¢H ÜU ï ¥ÐÝï Ðé~¢ ±…íÎï±ÜU ¢ï À¢ïÇÜU Ú ™H Ï¢„ï J ¥Ï¢ À¢ïÅï Тñ~¢ ÜU ï Ðíç¼çÝç{Ï¢ÝÜU Ú Ú¢…}¢¢¼¢ ÜU éà¢HÜU éæ±ÚÏ¢¢§ü ãè Ú¢Á² ÜU ¢ÜU ¢Ú¢ïÏ¢¢Ú çÝ|¢¢Ýï Hx¢ï J
Ú¢…}¢¢¼¢ Ðê±ü ÜU ï „æSÜU ¢Úè ¥¢y}¢¢ ¼¢ï ƒï ãè JÚ¢Á² ™H¢¼ï ãé²ï |¢è ±ï „Îñ± ¥ÐÝï ¥¢y}¢ÜU ˲¢‡¢ÜU è ô™¼¢ çÜU ²¢ ÜU Ú¼ï ƒï J §„è …‹}¢ ¥ÐÝ¢ }¢¢ïÿ¢ ã¢ï…¢² »ï„è ©ÝÜU è ÐíÏ¢H §ÓÀ¢ ƒè J ±ï çÝy² „¢{é-„æ¼¢ïæ ¥¢ñÚ Ï¢í¢r¢‡¢¢ïæ ÜU è ÐçÚ™²¢ü çÜU ²¢ ÜU Ú¼ï ƒï J»ÜU Ðç±~¢ Ï¢í¢r¢‡¢ ÜU ï }¢é¶ „ï Ú¢…}¢¢¼¢ çÝy²
|¢¢x¢±¼ ÜU è ÜU ƒ¢ „éÝ¼ï ƒï J »ÜU çÎÝ ÜU ƒ¢ }¢ïæLçv}¢‡¢è ç±±¢ã ÜU ¢ Ðí„æx¢ ¥¢²¢ J ¼Ï¢ ±ï Ï¢¢ïHï :‘ç±ÐíÎï± ! …ñ„ï Ðí|¢é Ýï Lçv}¢‡¢è…è ÜU ¢ 㢃 ÐÜU ÇçH²¢, ±ñ„ï …Ï¢ }¢ïÚ¢ ¥¢ñÚ ¥¢ÐÜU ¢ 㢃 Ðí|¢é ÐÜU Çïx¢ïæ¼Ï¢ ã}¢¢Ú¢ }¢¢ïÿ¢ ã¢ïx¢¢ J §„ ÐíÜU ¢Ú çÝy² ¼é}¢ ÜU ƒ¢ÜU Ú¼ï Úã¢ï ¥¢ñÚ }¢ñæ „éݼè Úãé §Ý„ï ¥ç{ÜU ÈU ¢²Î¢Ýãèæ ãñ J’
»ÜU çÎÝ |¢x¢±¢Ý S±¢ç}¢Ý¢Ú¢²‡¢ ÜU ï „æ¼„Îìx¢éL Ÿ¢è ™ñ¼‹²¢ÝæÎ S±¢}¢è {}¢üÐéÚ Ð{¢Úï J Ú¢Á²ÜU è {}¢üࢢH¢ }¢ïæ ¥‹² „¢{饢æï ÜU ï „¢ƒ S±¢}¢è…è|¢è ÆãÚï J „¢²æÜU ¢H çÝy²çݲ}¢ ¥Ýé„¢ÚÜU éà¢HÜU éæ±ÚÏ¢¢§ü ÐéL¯ ÜU ï ±ïࢠ}¢ïæ „æ¼¢ïæ ÜU ï ™Ú‡¢Ðê…ÝÜU ÚÝï {}¢üࢢH¢ }¢ïæ ¥¢²ï J ¥C¢æx¢ Ï¢ír¢™²ü ÜU ï±í¼{¢Úè ™ñ¼‹²¢ÝæÎ S±¢}¢è ÜU ¢ï …Ï¢ м¢ ™H¢ çÜUÐéL¯ ÜU ï ÐçÚ±ïࢠ}¢ïæ ²ã Ú¢…}¢¢¼¢ ãñ, ¼Ï¢ ©‹ã¢ïæÝ屢² ÐéL¯ m¢Ú¢ ¥ÐÝï ¥C¢æx¢ Ï¢ír¢™²ü ÜU ï çݲ}¢Ï¢¼H¢²ï J {Ý ¥¢ñÚ ›è ÜU ï »ï„ï ÐÚ}¢ y²¢x¢è ÜU ï Îà¢üÝ„ï Ú¢…}¢¢¼¢ Ðí|¢¢ç±¼ ã¢ï x¢²ï J ©„Ýï „¢p²ü {‹²¼¢ÜU ¢ ¥Ýé|¢± çÜU ²¢ J
çÈU Ú Ú¢…ÎÚÏ¢¢Ú }¢ïæ S±¢}¢è…è ÜU ¢ï çݱ¢„ ÎïÜU ÚÐÚÎï ÜU ï ÐèÀï Ï¢ñÆÜU Ú ±ï çÝy² |¢x¢±Î±¢¼¢ü „éÝÝï Hx¢ïJ …Ï¢ ™ñ¼‹²¢ÝæÎ S±¢}¢è ÜU ï }¢é¶ „ï Ðíx¢Å ÐéL¯¢ïœ¢}¢|¢x¢±¢Ý S±¢ç}¢Ý¢Ú¢²‡¢ ÜU ï »ïE²ü, Ðí¼¢Ð ¥¢ñÚ„¢}¢ƒèü ÜU è Ï¢¢¼ „éÝè ¼Ï¢ ÜU éà¢fÜU éæ±ÚÏ¢¢§ü ÜU ïNβÝï ÐÚ}¢ ࢢæç¼ ÜU ¢ ¥Ýé|¢± çÜU ²¢ J „æÜU ËÐ }¢¢~¢ç}¢Å x¢²ï J ©„ÜU ¢ Ú¢ï}¢-Ú¢ï}¢ Ý¢™ ©Æ¢ : ¥Ï¢ }¢ïÚï…‹}¢¢ï…‹}¢ ÜU è §ÓÀ¢ Ðꇢü ã¢ïx¢è J §„è …‹}¢}¢ïæ }¢ñæÐíx¢Å Ðí|¢é ÜU ï Îà¢üÝ Ð¢©æx¢è J
™ñ¼‹²¢ÝæÎ S±¢}¢è ÜU ¢ï ±¢Ð„ Ï¢éH¢Ýï Ÿ¢èãçÚÝï„Îìx¢éL Ÿ¢è }¢éQU ¢ÝæÎ S±¢}¢è ÜU ¢ï {}¢üÐéÚ |¢ï…ï ¼Ï¢}¢éQU ¢ÝæÎ S±¢}¢è ÜU ï „}¢¢x¢}¢ „ï Ú¢…}¢¢¼¢ ÜU ¢ï Ÿ¢èãçÚÜU ¢ çÝp² „æÐꇢü ã¢ï x¢²¢ J ¥Ï¢ ¼¢ï ©ÝÜU è »ÜU }¢¢~¢§ÓÀ¢ ƒè : ‘à¢èÍ¢í¢ç¼à¢èÍ¢í Ðíx¢Å ÐéL¯¢ïœ¢}¢ ÜU ï Ðíy²ÿ¢Îà¢üÝ ã¢ï …¢² J’ ©ÝÜU è ©}¢í ¥S„è „¢HÜU è ã¢ï x¢§ƒè J ¥Ï¢ ±ï ¥ç{ÜU Ú¢ã Îï¶Ýï Ýãèæ ™¢ã¼ï ƒï J ©„èçÎÝ Ú¢Á² ÜU ï }¢æ~¢è²¢ïæ ÜU ¢ï ¥ÐÝ¢ |¢¢± ¥¢}¢æ~¢‡¢
4
5
HïÜU Ú ¼ï… ¥E¢ïæ ÐÚ x¢ÉÐéÚ ÜU è ¥¢ïÚ |¢ï… çβï J
ÜU ¢<¼ÜU è Ðꇢèü}¢¢ ÜU ï ©y„± ÜU ï Ï¢¢Î Ÿ¢èãçÚ ÝïÜU éÀ çÎÝ ±Ú¼¢H }¢ïæ x¢é#±¢„ çÜU ²¢ ƒ¢ J }¢¢x¢à¢è¯üÜU ï¥æ¼ }¢ïæ x¢é#±¢„ À¢ïÇÜU Ú x¢ÉÐéÚ±¢„è²¢ïæ ÜU ¢ï „æÎïà¢|¢ï…¢ : ‘{}¢üÐéÚ ÜU ï }¢ã¢Ú¢Ýè ÜU éà¢fÜU éæ±Ú Ï¢¢§ü ÜU ï|¢çQU |¢Úï ¥¢}¢æ~¢‡¢ „ï ã}¢Ýï {}¢üÐéÚ …¢ÝïÜU ¢ çÝp²çÜU ²¢ ãñ J }¢ã¢Ú¢Ýè ÜU è §ÓÀ¢ ãñ, ¥¢Ð „|¢è |¢èã}¢¢Úï „¢ƒ ±ã¢¡ ¥¢²ï J ¼¢ï ã}¢¢Ú¢ „æÎïࢠç}¢H¼ï ã襢Р{}¢üÐéÚ ÜU è ¥¢ïÚ Ðí²¢‡¢ ÜU ÚÝ¢ J’
„æ±¼ì 1872 ÜU ï Тñ¯ }¢¢ã }¢ïæ Ÿ¢èãçÚ „æ¼¢ïæ-|¢QU ¢ïæ ÜU ï „æÍ¢ ÜU ï „¢ƒ {}¢üÐéÚ …¢Ýï Ðí²¢‡¢ ãé²ï J¥Ý…¢Ý ¥¢ñÚ ±Ýè² ÐíÎïࢠÜU ¢ ç±ÜU Å }¢¢x¢ü ƒ¢ J„ÎèüÜU è }¢¢ñ„}¢ ã¢ïÝï „ï ÆæÇ |¢è |¢¢Úè ƒè J Ú¢S¼ï }¢ïæ…¢Ý-Ð㙢ݱ¢Hï |¢è ÜU ¢ï§ Ýãèæ ƒï J çÈU Ú |¢è}¢ã¢Ú¢Ýè ÜU ¢ï „æÎïࢠçβï Ï¢èÝ¢ Ÿ¢èãçÚ ¥¢ñÚ ç±à¢¢H„æÍ¢ {}¢üÐéÚ ÜU è ¥¢ïÚ x¢ç¼ ÜU ÚÝï Hx¢¢ J …¢ïÏ¢ÝÐx¢è¥¢ñÚ ©ÝÜU ï „¢ƒè²¢ïæ ÜU è ÜU Çè ™¢ñÜU è ã¢ïÝï „ï Hê¡ÅïÚ¢ïÜU ¢ ¼¢ï çÜU „èÜU ¢ï |¢² Ýãè ƒ¢ J çÜU ‹¼é ±‹² Ðí¢ç‡¢²¢ïæÜU è 癡¶ï „|¢èÜU ¢ï ÇÚ¢²¢ ÜU Ú¼è ƒè J
©{Ý¢ „ï çÝÜU H¢ ã饢 „æÍ¢ }¢èÉ¢ïf ÝÎè ТÚÜU ÚÜU ï ƒ¢ïÇï ÜU ¢ï„ Ðãé晢 ¼Ï¢ Ú¢~¢è ã¢ï x¢§ J „éæÎÚSƒ¢Ý Îï¶ÜU Ú ±ã¢¡ …æx¢H }¢ïæ ãè Ú¢~¢è ÜU ¢ ÐÇ¢±
• • •
ÜU ÚÝï ÜU è Ÿ¢èãçÚÝï ¥¢¿¢¢ Îè J ¥¢{è Ú¢¼ ÜU ï Ï¢¢Î¥™¢ÝÜU Ðçp}¢ çÎࢢ }¢ïæ „ï ©ÌêÜU ÜU ¢ ç™yÜU ¢Ú„éÝ¢§ü ÐÇ¢ J Ÿ¢èãçÚ ÜU è ôÝÎ ¶éH x¢§ J Îﶢ ¼¢ïƒ¢ïÇï ÎêÚ ¥H¢± ÜU ï ¥x¢H-Ï¢x¢H …¢ïÏ¢ÝÐx¢è,¼¶¢Ðx¢è ¥¢çÎ |¢QU ¢ïæ „æÍ¢ ÜU è ڶﱢHè ÜU ï çH²ï…¢x¢ Úãï ƒï J Ðí¢ç‡¢-Ðçÿ¢²¢ïæ ÜU è Ï¢¢ïHè „}¢…Ýï±¢Hï©Ý |¢QU ¢ï ÜU ¢ï Т„ Ï¢éH¢ÜU Ú Ÿ¢èãçÚ Ýï ©„„ï ©ÌêÜUÜU è 癡¶ ÜU ¢ }¢¼HÏ¢ …¢ÝÝ¢ ™¢ã¢ J …¢ïÏ¢ÝÝïÏ¢¼¢²¢ : ‘Ðí|¢é ! Ðçp}¢ çÎࢢ}¢ïæ „ï ¥¢²è §„¥¢±¢…G ÜU ¢ ¥ƒü ãñ, ²ã¢¡ ôã„ÜU Ðà¢é ÜU ¢ |¢² ãñ J¥¢… ã}¢ ¥±à² çÜU „èÜU ¢ ÚQU Îï¶ïæx¢ï J’ Ÿ¢èãçÚ ©‹ãï„¢±{¢Ýè „ï ™¢ñÜU è ÜU ÚÝïÜU è ¥¢¿¢¢ ÜU ÚÜU ï ±¢Ð„¥ÐÝï ¼æÏ¢ê }¢ïæ ™Hï x¢²ï J ÜU éÀ „}¢² Ϣ輢 ¼Ï¢¥™¢ÝÜU ±ã¢¡ »ÜU à¢ïÚ ¥¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ »ÜU Ï¢ñH ÐÚ¥¢RU }¢‡¢ ÜU Ú çβ¢ J Ðx¢è |¢QU ¢ïæ Ýï ࢢïÚ }¢™¢²¢ JŸ¢èãçÚ ¥¢ñÚ ¥‹² |¢QU ¢ïæ |¢è …¢x¢ x¢²ï J Ÿ¢èãçÚ Ýï |¢è»ÜU ç™Ì¢ãÅ ÜU è J à¢ïÚ |¢¢x¢ x¢²¢ J Ï¢ñH ÜU è ÐèÆ ÐÚ„ï ÚQU Ï¢ã Ú㢠ƒ¢ çÜU ‹¼é ±¢ï Ï¢™ x¢²¢ J
Ðí¢¼:ÜU ¢H Ðꇢ¢ü ÝÎè }¢ïæ çÝy²ç±ç{ ÜU ÚÜU ï „æÍ¢¥¢x¢ï Ϣɢ J {}¢üÐéÚ Ú¢Á²}¢ïæ Ðí±ïࢠÜU ÚÜU ï ÐÝۢݢ}¢ÜU ï x¢¢¡± „ï Ÿ¢èãçÚ Ýï ¥ÐÝï ¥¢x¢}¢Ý ÜU ¢ „æÎïà¢HïÜU Ú Ð¢¯ü΢ï ÜU ¢ï {}¢üÐéÚ |¢ï…ï J (RU }¢à¢:)
gkFk ls iSlk NwV ldrk gS ysfdu LoHkko&izd`frughaA dbZckj jkLrs ij VªkfQd tke ugha gksrk]fdUrq LoHkko tke gksrk gS A vkeus&lkeus xkMh[kMh j[kdj >?kMk ‘kq: dj nsrs gS] fdUrq jkLrkugha NksMrs A
dwdZV Hkys gh gal dk vuqdj.k djs]ysfdu dHkh mlesa gal ds xq.k ugha vkrs A cqjs
LoHkko gh tho dks ihMk nsrs gS A pkjks vksj QSyhequ”; dh dhfrZ dks cqjs LoHkko gh uk’k dj nsrsgS A fdax ,MoMZ us :Ik ds eksg ds dkj.k lexzbaXysUM dk jkT; NksM fn;k A laiw.kZ ns’k dk jkT;NwV ldrk gS fdUrq lRiq:”k ds opu ls LoHkkougha NwVrs A
¼LoHkko ds ifj.kke---½
uoEcj&2009
oSfo/;
6
§Ú¢Ý ÜU ï „êçÈU „æ¼ …H¢HégèÝ L}¢è ¥ÐÝïçà¢c²¢ïæ ÜU ï „¢ƒ »ÜU Ú¢S¼ï „ï x¢é…Ú Úãï ƒï J Ú¢ã }¢ïæ»ÜU ¶ï¼ }¢ïæ »ÜU çÜU „¢Ý ÜU éÀ }¢ïãݼ ÜU Ú Ú㢠ƒ¢ JçÝÚèÿ¢‡¢ çÜU ²¢ ¼¢ï ©„Ýï 50-60 çÈU Å ÜU ï ™¢Ú¶aï ¶¢ïÎï ƒï ¥¢ñÚ ¥Ï¢ ±¢ï Т¡™±¢ ¶a¢ ¶¢ïÎ Ú㢃¢ J çà¢c²¢ïæ ÜU ¢ï ¼¢ï ©„ çÜU „¢Ý ÜU ¢ }¢¼HÏ¢ 㢃 }¢ïæÝãè ¥¢²¢ J ¼Ï¢ L}¢è Ýï ÜU 㢠: ‘²ï ¥¢Î}¢è ТÝèÐí¢# ÜU ÚÝï ²ï x¢aï Ϣݢ Ú㢠ãñ J 50 çÈU Å ¶¢ïÎÝï ÐÚТÝè Ýãèæ çÝÜU HÝï „ï ±¢ï Îê„Ú¢ x¢a¢ ¶¢ïÎÝ¢ à¢éLÜU Ú¼¢ ãñ J çÜU ‹¼é ©„ }¢ê¶ü ÜU ¢ï §¼Ýè ¥vH Ýãèæ ãñçÜU ²çÎ ©„Ýï „¢ï-ÇïÉ„¢ï çÈU Å ÜU ¢ »ÜU ÜU ꥢ ¶¢ïÎçβ¢ ã¢ï¼¢ ¼¢ï ©„ï ©„ÜU è ÜU ÇGè }¢ïãݼ ÜU ï ÈU H }¢ïæ¥}¢ë¼ …ñ„¢ ТÝè ç}¢H x¢²¢ ã¢ï¼¢ ¥¢ñÚ ¶ï¼ |¢è¥ÓÀ¢ Úã¼¢ J’ çÈU Ú Î¢ï ÿ¢‡¢ LÜU ÜU Ú çà¢c²¢ïæ Ü ¢ïÏ¢¢ï{ çβ¢ : ‘ã}¢¢Úï }¢Ý¢ï|¢¢± |¢è ÜU éÀ »ï„ï ãè ãñ JÏ¢¢ÚÏ¢¢Ú ã}¢ ã}¢¢Úï Hÿ¢ ÜU ¢ï Ï¢ÎH¼ï Úã¼ï ãñ ¥¢ñÚ…è±ÝLÐè §„ ¶ï¼ ÜU ¢ï Т²}¢¢H Ϣݢ Îï¼ï ãñ !’
ãÚ ÜU ¢ï§ ¥¢Î}¢è ™¢ã¼¢ ãñ, ‘}¢ñæçÝÚ¢ïx¢è, ÎèÍ¢¢ü²é ¥¢ñÚ ç™Ú²é±¢ Úãéæ !’
㢡, „|¢è H¢ïx¢ ²ï ™è… Ðí¢#ÜU Ú „ÜU ¼ï ãñ J ©„ÜU ï çH²ï ÜU éÀçݲ}¢ ãñ :
1. „¢çy±ÜU ¥¢ñÚ çݲç}¢¼ ¥¢ã¢Ú
2. çݲç}¢¼ Ÿ¢}¢ ²¢ ò¢²¢}¢
3. à¢é|¢ ¥¢ñÚ „ÜU ¢Ú¢y}¢ÜU ç±™¢Ú
4. ¥¢çS¼ÜU |¢¢± „ï Ðí|¢é S}¢Ú‡¢
ÐíïÚ‡¢¢ ¥¢Ú¢ïx²
…¢ï ™¢ãï ¥ÐÝ¢ ÜU éà¢H,
…¢ï ™¢ãï çݱ¢ü‡¢ J
„ÚH, „ÚH, ¥ç¼ „ÚH Ï¢Ý,
À¢ïÇÜU Ú ¥ç|¢}¢¢Ý JJ
Ï¢¢ãÚ, |¢è¼Ú »ÜU Ú„,
„ÚH S±ÓÀ ò±ã¢Ú J
ÜU ƒÝè ÜU ÚÝè »ÜU „è,
²ãè {}¢ü ÜU ¢ „¢Ú JJ
»ÜU Ï¢¢¼
ÝÚS²¢|¢Ú‡¢æ LÐ}¢ì, LÐS²¢|¢Ú‡¢æ x¢é‡¢: Jx¢é‡¢S²¢|¢Ú‡¢æ ¿¢¢Ý}¢ì, ¿¢¢ÝS²¢|¢Ú‡¢æ ÿ¢}¢¢ JJ
Beauty decorates the personality of a man. Good qualities
ornament his beauty. Knowledge embellishes his qualities. Forgiveness
adorns his knowledge.
„é|¢¢ç¯¼}¢ì
7
F
Science behind Indian festivals
– Darshak Bhatt (Ex.Stu. of Gurukul Hyd.)
or ease of calculations, a
lunation is divided into 30
parts known as tithi’s. They
are of unequal duration. Assigning a civil
day to a festival calculated for a tithi is
based on a complicated prescription A
lunation is broken into two parts, called
Paksha’s The period from Amavasya to
Poornima is called Shukla ( bright)
Paksha, because the Moon becomes
brighter night after night. The period
from Poornima to Amavasya is called
Krishna ( dark) Paksha
A Vikrami new year starts with
Amavasya preceding the Spring Equinox
theoretically taken to occur on 14 April.
The first nine days of the first month (
str ict ly speaking the 9 tithi ’s) ,
collectively known as Navaratri ( nine
nights), are earmarked for piety, worship
and restrained behaviour. This is in
contrast to the Gregorian new year
which is often ushered in with revelry
and hang-over. Each of the nine tithi’s is
addressed to a different deity. In
particular the ninth tithi is celebrated as
Ramanavami. Easter is a Christian
festival still connected to the Moon.
Easter falls on the Sunday that comes
after the calculated Full Moon on or
after the Spring Equinox. Since both
Easter and Ramanavami are related to
the Spring Equinox, they occur close
together.
Six months after the Spring
Equinox comes the Autumn Equinox .
The lunar month containing the Autumn
Equinox again begins with Navaratri.
Before this, homage is paid to the
departed ancestors in a ceremony called
Shradha, pronounced Shraadh. The
eighth tithi of the new month is devoted
to Durga. After the Navaratri is over, the
next day Dussehra or Vijayadashmi is
celebrated with great enthusiasm and
fun. Note that if Dussehra were part of
Navaratri, it will have to be a very
solemn affair. About 20 days after
Dussehra comes Amavasya which is
celebrated as Deepavali or Divali. The
Poornima fol lowing Deepaval i is
celebrated as Guru Nanak Jayanti. Note
that Buddha Jayanti also falls on a
Poornima. Deepavali is probably the
only festival associated with New Moon.
We may now take note of two
festivals towards the close of the
Vikrami year. A night before Amavasya
the Moon appears to be very thin. This
day is devoted to Shivaratri. The last
Shivaratri of the year would of course be
the one just before Navaratri.The one
p r i o r t o t h i s i s c e l e b r a t e d a s
Mahashivaratri. The Poornima after this
is Holi; it is the last Poornima of the year.
With the Amavasya after this begins the
new year.The astronomical context of
uoEcj&2009
- Continue from last Issue
8
these festivals is obvious. It would be
interesting to learn about the fixation of
the tithi’s of other festivals like Gansh
Chaturthi, Krishnashtami,etc.
These festivals are all defined by
the Moon’s phases. Two important
festivals are related not to the Moon
but the Sun: Lohri ( 13-14 January) and
Baisakhi ( 13-14 April). Lohri nominally
commemorates Winter Solstice which
as already noted, now occurs more than
three weeks previously. Similarly as
mentioned above Baisakhi nominally
but belatedly marks Spring Equinox.
So far we have spoken about the
Sun and the Moon. In passing we may
note a festival associated with Jupiter.
Its entry into the Kumbha rashi (
Aquarius) is celebrated as Kumbha mela.
Since Jupiter’s orbital period is about 12
years, the main Kumbha celebration
returns after this period.
F i n a l l y we m ay m a ke t wo
observations. The seasonal festivals are
all associated with the astronomical
position of the Sun. The assumption is
that Earth’s climate plays no role. This
was true in the past when human beings
lived in harmony with nature.. Not any
more. Man made activities are now
profoundly influencing the environment.
World's first dam was constructed in
India. Even today, this dam is able to
store water and regulate water. This
dam remains today as a testimony for
our ancient engineering expertise.
The name of this ancient dam is
called "Kallanai Dam". It was built in 1st
century AD across the river Kaveri in
Tamilnadu of South India. This dam is
located 48 kms away from the temple
town Tanjavur.
The height of the dam is 320 meters
and width is 60metres. The important
feature of this dam is that no binding
materials like limestone or cement were
used. It was constructed by the method
of interlocking the granite stones.
Karikala Chola, who ruled the
province during the 1st centur AD, built
this dam. He seems to be a great
conqueror.
Even today, water stored and
collected at this dam is being used for
agriculture.
Sudarshan Jalasayam, the oldest
man-made reservoir built during 4th BC,
in the region of today's Gujarat, reminds
us of the ancient Indian expertise in civil
works.
World's First Constructed Dam
'Kallanai Dam' on River Kaveri in Tamilnadu
9uoEcj&2009
e identify ourselves and our
actions with the words ‘I’,
‘me’, ‘mine’ etc, the feeling
which we all know as ego. When this
feeling is centered on self importance it
is harmful to self and others and
unbearable to others. An egoist is
preoccupied with oneself and the
gratification of one's own desires.
In the 27th Vachanamrutam of
Gadhada’s last chapter Shreeji Maharaj
mentions, ego leads to jealousy and rage.
He also mentions that saints may not
show mercy on an egoist. Let us take a
look at the characteristics of egoism.
Characteristics:
• Respect of self and denial of others
• A constant urge or want of self praise
by others
Now let us take a look at the ill
effects of egoism.
• D i f fe re n c e s b e t we e n f r i e n d s
sometimes irreconcilable
• Disagreements/altercation among
family members, siblings etc
• In a business it might cause loss of
customer base and thus revenue and
thus the future gets in jeopardy
• In the work place it can cause
uneasiness among peers and thus
hurt one’s career, the company and
share holders
• In the spiritual path it causes fault
finding in saints and devotees and
even one’s Guru
• Finally it can cause fault finding in
God
When we are discussing egoism it is
important to equally understand the
need of praise wherever necessary. For
example, for a person who is devout and
does not have a desire to please God or
receive praise from God, Shreeji Maharaj
says his devotion knows no direction. Of
course such praise should be taken in the
form of inspiration.
We h ave to u n d e rsta n d t h e
di f ference between egoism and
inspiration. Let’s say if we do something
good for the community there is bound
to be praise from many quarters of the
society. And there will be things said
about us and our deeds. We have to
analyze what is said about us and our
actions against our actions and see if
those are in balance and there is
equilibrium. If what is said about us
exceeds what we have done then that
praise is not inspiration and if we like it
then we are feeding our egoistic
personality. But even humility may have
its own ego. So we have to identify even
the subtle egoism that we might be
harboring. Let us now look at ways of
identifying and resolving the issue of
egoism. (to be continued)
EGO
W
– Keyurbhai Patel
ka Khachar was a devotee of
Bhagwan Swaminarayan who
like Dada Khachar lived in
Gadhda and who was very close to
Bhagwan Swaminarayan. Of the nine
types of bhakti he had an amazing
inclination towards and liking for
‘Seva’ bhakti.
One day a dog spoiled the sitting
place of Maharaj during monring hours.
All devotees/Saints who came to perform
Darshan of Maharaj just looked at it and
criticized the dog. But no one cared to
clean it. Everybody wanted to do
Darshan of Maharaj on time and if they
cleaned it, they have to go back to Ghela
river (also known as Unmat Ganga) take
bath again and then come back. This
could delay the Maharaj's darshan. So,
no one cleaned it. Everyone just
commented how bad dogs are? Later,
Uka Khachar came and without a word
he cleaned it thoroughly using fresh
water. All the time while he was cleaning
he chanted Swaminarayan and kept
remembering Maharaj's murti. He then
went back to Unmat ganga (Ghela river)
again took bath and came back for
Maharaj's darshan.
Upon his arrival, Maharaj asked him
"Ukakhachar, what happened? Why are
you late? Don't you know that I don't like
late comers? Maharaj was antaryami, he
knew everything but just to give a lesson
10
Bhaktaraj Uka Khachar
Uto other devotees, Maharaj was
pretending as if he did not know.
Ukakhachar narrated the whole
incident. Maharaj got very happy and praise
Ukakhachar. Maharaj gave the prints of his
lotus feet on the chest of Ukakhachar.
Maharaj said he does not behave as a
guest. He takes care of me and items used
for me as if those are his own.
You all devotees just talked about
dog's spoil but no one cared to clean it.
Only devotees like Ukakhachar who are
so much dedicated and know my glory
can do such task. Everyone can do good
looking seva but hardly few one can do
seva of this nature. And my happiness is
also on those who do these kinds of seva.
Ukakhachar and his wife, everyday
cleaned the road from Dada's darbar to
Ghela River. They removed all the stones
and any garbage lying on the road. They
did it very early in the morning every day,
before santos and devotees woke up and
got ready to bathe in ghela river. He
revered all the sains and devotees who
worshipped Maharaj to please Maharaj.
Ukakhachar was referred by Maharaj
in Gadhada Madhya 25th Vachanamrut.
One who has become an addict of
serving Me and My devotees like Uka
Khakhar, will be redeemed of even the
most vitiated desires that may erupt
from within his heart.” Addiction means
one can’t live without it.
11
laLFkk n'kZu
d.kkZVd ds xqycxkZ “kgj esa xq:dqy dh uwru “kk[kk dk f”kykU;kl fof/k
lexz Hkkjr ,oa fons’k esa f’k{k.k vkSj laLdkj ds iznku esa lsokjr Jh Lokfeukjk;.k xq:dqy uslHkh ds eu esa vfoLej.kh; LFkku izkIr fd;k gS A le; vkSj ;qx ds lkFk pyrs gq, os ns’kdks laLdkj lwjfHkr ewY;oku ukxfjd ns jgs gS A lekt lsok dk ;g dk;Z vksj foLr`r gks blgsrq ls d.kkZVd dh Hkwfe ij xq:dqy dh ,d vksj uwru ‘kk[kk dk ‘kqHkkjaHk gqvk A 29 vDrqcj]2009 ,dkn’kh ds ifo= fnu ij xqycxkZ esa ^Lokfeukjk;.k xq:dqy xqycxkZ* dk f’kykU;klfof/k laiUu gqvk A
ln~- Jh nsoizlknnklth Lokeh] ln~- Jh /keZoYyHknklth Lokeh
29 vDrqcj dks izkr% 6 cts egkiwtk ds lkFk ln~- Jh nsoizlknnklth Lokeh ds djdeyksa}kjk Hkwfeiwtu ds i’pkr~ nksigj 2%30 cts xqtjkr ls nf{k.k Hkkjr dh ;k=k esa fudyh^Lis’;y Vsªu ;k=k* ls bl ikou izlax ij vk jgs 100 larx.k ,oa 1200 gfjHkDrx.k dhxqycxkZ jsYosLVs’ku ls Lokxr ;k=k vkjaHk gqbZ A /kuat; xqi }kjk xq:o;Z Jh nsod`”.knklthLokeh ds Lokxr ds i’pkr~ d.kkZVd ‘kSyh esa ‘kgukb vkSj ?kV ds lkFk HkfDre; okrkoj.k esa,d fdyksehVj yach ‘kksHkk;k=k izkjaHk gqb A dqN {k.kksa ds ckn ‘kksHkk;k=k xq:dqy xqycxkZ dsizos’k}kj ij igqprs gh ekuks dh Qwy dh o”kkZ gqbZ A Nk=ksa ,oa Hkkfodksa }kjk HkxokuLokfeukjk;.k ds t;ukn ds lkFk Lokxr gqvk A Lokxr ds HkfDre; okrkoj.k us lHkh dsân; thr fy, A 4%00 cts eap ij Hkxor~ iwtu ds lkFk xq:o;Z Jh nsod`”.knklth Lokeh]
,oa eq[; vfrfFkvkSj
}kjk fni izkxV~; gqvk A xq:dqy csaxyksj ds Nk=ksa }kjk izLrqr Lokxr u`R; ds i’pkr~ Nk=vuh’k us xq:dqy ds larx.k dh thou jhfr dh laf{kIr tkudkjh nh A rRi’pkr~ xq:dqycsaxyksj ds Nk=ksa }kjk lkaLd`fr dk;Zdze izLrqr gqvk A
100 larx.k ,oa eq[; vfrfFk Jh vkSj gSnjkckn] csaxyksj rFkk xqycxkZ ls i/kkjs djhc 400Hkfodksa dh mifLFkfr esa xq:o;Z Jh nsod`”.knklth Lokeh ,oa ln~- Jh nsoizlknnklth Lokehds djdeyksa }kjk osnksDr f’kykU;kl fof/k gqvk A Lokfeukjk;.k laiznk; esa ‘kk;n ;g igykvolj gksxk ftlesa 100 larx.k }kjk f’kykU;klfof/k esa 100 bZV j[kh xb gks A
xq:dqy lqjr ls i/kkjs ln~- Jh /keZoYyHknklth Lokehus bl volj ij izklafxd mn~cks/kufn;k A eq[; vfrfFk Jh jsoq uk;dus ‘kqHkdkeuk nsrs gq, dgk fd] ^lekt ds fy, ;g xq:dqyvkf’kokZn :Ik gS A lqf’kf{kr vkSj lqlaLdkfjr Hkkfo lekt dk ;gk fuekZ.k gksxk tks gekjs ns’kds fy, vfr t:jh gS A* rRi’pkr~ Hkwfe ds eq[; nkrk
dks
Shri Revu
Nayak Belamagi (Minister of Animal & Husbandry) Shri Basava Raj Patil (Ex. Minister)
Dr. Chandrashekhar Patil, Prasanna
Babu, Ambaresh Patil, Baswa Raj Mali and Ishwar E Raivare (Dhananjaya Developer)
fn- 29 vDrqcj] 2009
uoEcj&2009
12
xq:o;Z Jh nsod`”.knklth Lokeh }kjk ^Jhd`”.k&vtqZu jFk* dk Le`frfpUg viZ.k dj‘kqHkkf’kokZn fn;s x;s A /kuat; x`Ik vkSj xq:dqy ds chp lsrq :Ik dks iw-Lokehth }kjk Le`frfpUg ,oa ‘kqHkkf”k’k fn;s x;s A
bl uwru vk;ke ds ‘kqHkkjaHk dh bl eaxy ?kMh ij ln~- Jh nsoizlknnklth Lokehus blxq:dqy laLFkk ds gsrq vkSj mís’k crk, A
var esa xq:o;Z Jh nsod`”.knklth Lokeh ds vk’khokZn ds i’pkr~ lHkh nrkvksa vkSj lsokHkkfoHkkfodksa us iw- Lokehth ds vkf’kokZn ik, A lk;a 8%30 dks lHkh Hkkfodksa us Hkkstu izlknfy;k ,oa bl volj dh lekfIr dh xb A
Shri Vijay Rathod
vka/kzizns”k ds eq[;ea=h dh eqykdkr
dSfj;j lsfeukj
vka/kzizns’k esa gqb vfro`f”V ls vljxzLr xk¡o eas lgk;rk ds fy, eq[;ea=h Jh ds jks’kS;k dksln~- Jh nsoizlknnklth Lokeh ds lkFk gSnjkckn ds Jh panzHkkuth vxzoky us nkujk’kh dkpsd viZ.k fd;k A
vkt d{kk nloha ls ckjgoha ds Nk= dSfj;j dkmUlfyax ds fy, esa x,A
Nk=ksa ds thou esa ‘kS{kf.kd mRd”kZ ds lkFk lkFk dSfj;j dk ekxZn’kZu Hkh cgksr vko’;d gS AgSnjkckn xq:dqy ds Nk=ksa dks le; le; ij lsfeukj }kjk bl fo”k; esa ekxZn’kZufn;k tkrk gS A
}kjk vk;ksftr lsfeukj esa Nk=ksaus viusdsfj;j ds ckjs esa iz’u fd;s vkSj vkSjvkfn ns’kksa dh fofo/k ;qfuolhZVh;k¡ ,oa fofo/k dkslZ ds ckjs esa foLr`r tkudkjh izkIr dh A
Hotel Taj Krishna
“The Chopras” Consultants “Overseas Education”
UK, USA, Canada, Australia, New Zealand Singapore
fn- 21 vDrqcj] 2009
fn- 10 uoEcj] 2009
Lis”;y ;k=k Vªsu
Lokfeukjk;.k laiznk; esa loZizFke ‘kkL=hth egkjkt Jh /keZthounklth Lokeh us ^Lis’;y;k=k Vªsu* dh ‘kq:vkr dh Fkh A ,SLkh 7 ;k=k, iw- Lokehth us vk;ksftr dh Fkh A bl o”kZ^Lis’;y ;k=k Vªsu* ds 50 o”kZ laiw.kZ gksus fufeŸk xq:dqy jktdksV }kjk fn- 16 vDrqcj ls 3uoEcj rd nf{k.k Hkkjr dh ^Lis’;y ;k=k Vªsu* dk vk;kstu gqvk A ftlesa 100 larx.k ,oa1200 gfjHkDrx.k lkfey gq, A bl ;k=k ds varxZr cqjkuiqj] ukxiqj] jk;iqj] iqjh]fo’kk[kkiVue~] rh:ifr] jkesÜoje~] xq:ok;qj] ia<jiqj vkSj ukfld vkfn rhFkZLFky ds n’kZufd, A
fn- 16 vDrqcj ls 3 uoEcj] 2009
xq:dqy jktdksV