การศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมประสทธผลในการทางาน

The Study of Demographic Leadership Behavior Teamwork Towards

working Efficiency

การศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมประสทธผลในการทางาน

The Study of Demographic Leadership Behavior Teamwork Towards working Efficiency

ณชามล ฟองนา

การคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2557

©2558 ณชามล ฟองนา สงวนลขสทธ

ณชามล ฟองนา. ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต, มนาคม 2558, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยกรงเทพ. การศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมประสทธผลในการทางาน (67 หนา) อาจารยทปรกษา : รศ.ดร. สทธนนทน พรหมสวรรณ

บทคดยอ

การศกษาในครงนมวตถประสงคเพอศกษาการศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมประสทธผลในการทางานโดยใชแบบสอบถามปลายปดในการเกบรวมรวมขอมลจากพนกงานในเขตกรงเทพมหานครจานวน 400ราย สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ สถตเชงพรรณนาไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมานทใชทดสอบสมมตฐาน คอT-test/F-test และการวเคราะหการถดถอยเชงพหสวนคาความเชอมนของทกขอ เทากบ 0.7 และผลการทดสอบสมมตฐาน พบวาคณลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศทแตกตางกน อายทแตกตางกน สถานภาพทแตกตางกนระดบการศกษาสงสดทแตกตางกน รายไดเฉลยตอเดอนทแตกตางกน อาชพทแตกตางกน ระยะเวลาทางานในหนวยงานทแตกตางกน จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกดทแตกตางกน การสอสารภาษาไทยทแตกตางกน และการสอสารภาษาองกฤษทแตกตางกน มผลทาใหเกดประสทธผลของการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ปจจยตวแปรพฤตกรรมผนาทมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ไดแก พฤตกรรมผนาแบบสอนงานใหการสนบสนน และพฤตกรรมผนาแบบมสวนรวมมอทธพลตอประสทธผลของการทางานและปจจยตวแปรการทางานเปนทมทมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ไดแก การสนบสนนและความไววางใจตอกนและความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรคมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน คาสาคญ : คณลกษณะสวนบคคล, พฤตกรรมผนา, การทางานเปนทม, ประสทธผลในการทางาน

Fongnum, N. M.B.A., March 2015, Graduate School, Bangkok University. The Study of Demographic Leadership Behavior Teamwork Towards working Efficiency (67 pp.) Advisor: Assoc. Prof. Suthinan Pomsuwan, Ph.D.

ABSTRACT

The research aimed to study the demographic, leadershipbehavior, teamwork and working efficiency. Data werecollected from questionnaires, with the total respondents of 400 employees. The statistics used in data analysis are descriptive statistics (i.e.,percentage, mean and standard deviation) and inferential statistics (i.e., T-test, F-test and multiple regression analysis).The reliability of thequestionnairesisabove 0.7.

The results from hypothesis testing found that difference in demographic(i.e., gender, age,marital status, education, average monthly income, career, working experience, number of employees in the division / department, Communication skill in Thai language and Communication skill in English language)lead to no different in the working efficiency at significance level of 0.05.Leadershipbehavior type that influence the working efficiency at significance level of 0.05 areCoaching support type and Participatory type. Teamwork factors that influence the working efficiency at significance level of 0.05 isSupport, Trust and Cooperate to solve the conflict creatively. Keywords : Demographic, Leadership behavior, Teamwork, Working efficiency

ฉ

 

กตตกรรมประกาศ การวจยเฉพาะบคคลในครงนสาเรจลลวงไดดวยความกรณาจาก รศ.ดร. สทธนนทน พรหมสวรรณอาจารยทปรกษาการศกษาเฉพาะบคคลซงไดใหความรการชแนะแนวทางการศกษาตรวจทานและแกไขขอบกพรองในงานตลอดจนการใหคาปรกษาซงเปนประโยชนในการวจยจนงานวจยครงนมความสมบรณครบถวนสาเรจไปไดดวยดรวมถงอาจารยทานอนๆทไดถายทอดวชาความรใหและสามารถนาวชาการตางๆมาประยกตใชในการศกษาวจยครงนผวจยจงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมาไว ณ โอกาสน

นอกจากน ผวจยขอกราบขอบพระคณ คณพอและคณแมทคอยอบรมเลยงด สนบสนนสงเสรมการศกษาของผวจยดวยความรกและปรารถนาดเสมอมา รวมทงขอขอบคณพนองและเพอนทกทานทคอยหวงใยและใหกาลงใจเสมอมา คณคาและประโยชนของการศกษาเฉพาะบคคลครงน ผวจยขอมอบใหแกทกทานทมสวนรวมในการศกษาครงน

ณชามล ฟองนา

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ง บทคดยอภาษาองกฤษ จ กตตกรรมประกาศ ฉ สารบญตาราง ฌ สารบญภาพ ฎ บทท 1 บทนา 1.1 ความสาคญและทมาของปญหา 1 1.2 วตถประสงคการศกษา 2 1.3 กรอบแนวคดวจย 3 1.4 สมมตฐานการวจยและวธทางสถต 3 1.5 ขอจากดงานวจย 4 1.6 นยามศพทเฉพาะ

1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4 5

บทท 2 แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 2.1 คณลกษณะสวนบคคล 6 2.2 พฤตกรรมผนา 11 2.3 การทางานเปนทม 24 2.4 ประสทธผลในการทางาน 26 2.5 งานวจยทเกยวของ 28 บทท 3 วธการดาเนนการวจย 3.1 การกาหนดประชากรกลมตวอยางและการสมตวอยาง 31 3.2 เครองมอทใชในการวจย 32 3.3 การทดสอบเครองมอทใชในการวจย 33 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 34 3.5 การวเคราะหขอมล

3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 34 35

ซ  

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 4 ผลการวจย 4.1 การรายงานผลดวยสถตเชงพรรณนา 37 4.2 การรายงานผลดวยสถตเชงอนมาน 44 บทท 5 สรปผลการวจย อภปราย และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจย 52 5.2 อภปรายผลการวจย 53 5.3 ขอเสนอแนะ 55 บรรณานกรม 56 ภาคผนวก 59 ประวตผเขยน 67 เอกสารขอตกลงวาดวยการอนญาตใหใชสทธในรายงานการคนควาอสระ

ฌ  

สารบญตาราง

หนา ตารางท 2.1 : พฤตกรรมของผนาทมงสรางโครงสรางและมงสรางนาใจ 14ตารางท 2.2 : การเปรยบเทยบพฤตกรรมการใชอานาจหนาทของผนาทง 3 แบบ 18ตารางท 2.3 : การจดการของเบลคและมตน 20ตารางท 3.1 : คาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคของแบบสอบถาม 34ตารางท 4.1 : ตารางแสดงจานวนและคารอยละของลกษณะสวนบคคลของผตอบ

แบบสอบถาม 37

ตารางท 4.2 : ตารางแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของพฤตกรรมผนาในองคกร

40

ตารางท 4.3 : ตารางแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของการทางานเปนทม 42ตารางท 4.4 : ตารางแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของประสทธผลในการ

ทางาน 44

ตารางท 4.5 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามเพศ

45

ตารางท 4.6 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามอาย

45

ตารางท 4.7 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามสถานภาพ

46

ตารางท 4.8 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามระดบการศกษา

46

ตารางท 4.9 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน

47

ตารางท 4.10 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามอาชพ

47

ตารางท 4.11 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามระยะเวลาทางานในหนวยงาน

48

ตารางท 4.12 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามจานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด

48

ญ  

สารบญตาราง(ตอ)

หนา ตารางท 4.13 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม

จาแนกตามความสามารถใชภาษาไทยเพอการสอสาร 49

ตารางท 4.14 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามความสามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร

49

ตารางท 4.15 : ตารางแสดงคาอทธพลของตวแปรพฤตกรรมผนา กบประสทธผลของการทางานของผตอบแบบสอบถาม ดวยวธวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis)

50

ตารางท 4.16 : ตารางแสดงคาอทธพลของตวแปรการทางานเปนทม กบประสทธผลของการทางานของผตอบแบบสอบถาม ดวยวธวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis)

51

ตารางท 5.1: สรปการทดสอบสมมตฐาน 53

ฎ  

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1.1: กรอบแนวคดงานวจยเรองการศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการ

ทางานเปนทมทมประสทธผลในการทางาน 3

ภาพท 2.1: คณลกษณะพนฐาน 7 ภาพท 2.2: ทฤษฎภเขานาแขง (The Iceberg Model) 9 ภาพท 2.3: สวนเปลอกนอก พฒนางาย 9 ภาพท 2.4: ความมงมนความสาเรจ 10 ภาพท 2.5: พฤตกรรมผนาจากการศกษาของมหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ 15

บทท 1 บทนา

1.1 ความสาคญและความเปนมาของปญหา

พนกงานเปนทรพยากรทสาคญในองคกรหากองคกรหรอหนวยงานใดทประกอบไปดวยพนกงาทมความรและทกษะรวมทงมผนาทดกเปรยบเสมอนมพลงขบเคลอนใหองคกรทางานไดอยางมประสทธผลและตรงตามจดประสงคททางองคกรไดตงไวอยางไรกดปจจบนพฤตกรรมของผนาบางองคกรมขอบกพรองหรอมพฤตกรรมเบยงแบนไมสอดคลองเหมาะสมยกตวอยางเชนพฤตกรรมผนาทมความลาเอยง ใหความเปนธรรมกบพนกงานไมเทากน หรอการใชอานาจโดยมชอบ

อกทงรวมไปถงเรองคณลกษณะสวนบคคลของพนกงานแตละคนดวย ไมวาจะเปน เพศอายแผนกงานอายงานระดบการศกษาเงนเดอนและประสบการณฝกอบรมทกสงเหลานลวนแลวเปนองคประกอบสาคญทสงผลตอประสทธผลในการทางาน เนองจากสภาพการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทางดานเศรษฐกจสงคมการเมองและศาสนาในปจจบนทาใหองคกรทกประเภทไดรบผลกระทบตลอดจนมความพรอมทจะเรยนรและสรางสรรคสงใหมๆซงจากปจจยพนฐานทางดานการบรหารงานทง4ดานคอคนเงนเครองมอและการบรหารจดการการทคนจะปฏบตงานไดสาเรจและมประสทธภาพนนผบรหารหรอผบงคบบญชาจะตองมแนวทางทจะสามารถจงใจใหคนทางานอยางทมเทกาลงความสามารถของตนจดคนใหเหมาะสมกบงาน (Put the right man on the right job) เพอใหผลงานทมคณภาพอนจะเกดประโยชนสงสดกบองคการหรอหนวยงาน (เฉลย ภมพนธ, 2549) ดงนนการทางานจงตองอาศยผเชยวชาญงานในแตละดานมาระดมสมองและทางานเปนทมรวมกนนอกจากนการทางานเปนทมยงเปนการตอบสนองความตองการพนฐานของคนเราอกดวยเพราะคนตองการมปฏสมพนธทางสงคมกบผอนตองการพงพาอาศยและทางานรวมกน (ทศนา แขมมณ, 2545) ตามทฤษฎของแบสและอโวลโอ (Bass & Avolio, 1994) ไดกลาวถงภาวะผนาการเปลยนแปลงวาสามารถเหนไดจากผนาทมลกษณะ มการกระตนใหเกดความสนใจในระหวางผรวมงานและผตามใหมองงานของพวกเขาในแงมมตางๆ ทาใหเกดตระหนกรเรองในภารกจ (Mission) และวสยทศน (Vision) ภาวะผนาการเปลยนแปลง การทางานเปนทมเปนพนฐานสาคญของความสาเรจในการบรหารจดการของผบรหาร ซงจะประสบความสาเรจใหบรรลเปาหมายไดหรอไมนนมปจจยหลายๆประการทสงผลตอการทางานเปนทมอยางไรกตามในการทางานหรอการดาเนนงานตามกระบวนการบรหารไมอาจประสบความสาเรจลงไดหากปราศจากความรวมมอของบคลากรทกคนในหนวยงานทเกดการรวมมอรวมใจในการทางาน (Collaborative) หรอการทางานเปนทม (Teamwork) จงเปนปจจยสาคญทผบรหารทงหลายควร

2  

หนมาใหความสาคญเปนอยางมากเพราะการทางานทงหลายยงคงตองอาศยความรวมมอจากบคลากรทกฝายจงจะทาใหองคการสามารถขบเคลอนไปไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล (ดเรก วรรณเศยร, 2549) การทางานเปนทมมลกษณะทแตกตางกนไปจากการทางานคนเดยวโดยลาพงเพราะการทางานเพยงลาพงนน เพยงแตผทางานสามารถทางานใหไดตรงตามหนาททกาหนดไวโดยใชทกษะและความสามารถของตนอยางเตมทกเพยงพอแลว แตการทางานเปนทมเพอใหประสบความความสาเรจนน จะมองคประกอบตางๆ เพมขนอกมากมายหลายประการทตองพจารณา กลาวคอ ความสาเรจของการทางานเปนทมอยทการหลอหลอมผปฏบตงานทงหลายใหเปนคณะเดยวกน มเปาหมายและมาตรฐานของงานรวมถงแนวปฏบตเชนเดยวกน ซงจะทาใหสมาชกเกดความภาคภมใจความเปนเจาของทมงาน ผลงาน และมความสขในการทางาน นอกจากนนยงตองคานงถงการตดตอไมใชแคระหวางหวหนางานกบสมาชกในทมเทานน แตรวมถงการตดตอระหวางสมาชกดวยกนเองภายในทมเพอแลกเปลยนขอคดเหน ขาวสาร และรบผดชอบรวมกนในทม เพอใหการปฏบตงานสาเรจลลวงไปดงสมเจตนารมณของทม จะเหนไดวา การทางานเปนทมจงมความจาเปนทจะตองมการพฒนาทมงานเพอใหสามารถปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย โดยมการเรยนรและทาความเขาใจถงพฤตกรรมทงของตนและเพอนรวมทมทแสดงออกในทมงาน 1.2 วตถประสงคของการวจย

การวจยเรองการศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมประสทธผลในการทางานมการกาหนดวตถประสงคดงน

1. เพอศกษาคณลกษณะสวนบคคลทมประสทธผลในการทางาน 2. เพอศกษาพฤตกรรมผนาทมประสทธผลในการทางาน 3. เพอศกษาการทางานเปนทมของพนกงานทมประสทธผลในการทางาน

การกาหนดขอบเขตของการวจยนจะอธบายในประเดนหวขอดงน ประเภทและรปแบบวธการวจย งานวจยชนนเปนงานวจยเชงสารวจ (Survey Research) ทใชแบบสอบถามแบบปลายปด (Close-ended Questionnaire) ทประกอบดวยขอมลภาวะผนา ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษาครงนจะเปน ประชากรททางานในเขตกรงเทพมหานคร โดยจากตารางสาเรจรปยามาเนไดจานวนกลมตวอยางทงสน 400 คน ตวแปรอสระและตวแปรตามทใชในการวจย การกาหนดตวแปรทใชในการวจยจะกาหนดตวแปร 2 ลกษณะดงน

3  

1. ตวแปรอสระ แบงเปน 3 ประเภทไดแก 1. คณลกษณะสวนบคคล 2. พฤตกรรมผนา 3. การทางานเปนทม

2. ตวแปรตาม คอ ประสทธผลในการทางาน

1.3 การกาหนดกรอบแนวคดวจย ทงนจะทาการทดสอบในลกษณะตวแปรเดยว (Univariate Analysis) ของตวแปรอสระทม

ตอตวแปรตามเปนรายตวแปร โดยสามารถอธบายตามกรอบแนวคดการวจย ดงน ภาพท 1.1: กรอบแนวคดงานวจยเรองการศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางาน

เปนทมทมประสทธผลในการทางาน จากกรอบแนวคดการวจยสามารถอธบายไดวาตวแปรดานคณลกษณะสวนบคคล พฤตกรรมผนาและการทางานเปนทม มความสมพนธกบตวแปรดานประสทธผลของการทางาน โดยเปนการวจยเพอใหทราบวาคณลกษณะสวนบคคล พฤตกรรมผนาและการทางานเปนทม มผลทาใหเกดประสทธผลของการทางานหรอไม 1.4 สมมตฐานการวจยและวธการทางสถต สมมตฐานการวจย การวจยเรองการศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมผลตอประสทธผลในการทางานมการกาหนดสมมตฐานดงน

ประสทธผลในการทางาน

คณลกษณะสวนบคคล

พฤตกรรมผนา

การทางานเปนทม

4  

1. คณลกษณะสวนบคคลทแตกตางกนมผลทาใหเกดประสทธผลของการทางานทแตกตางกน 2. พฤตกรรมผนามอทธพลตอประสทธผลของการทางาน 3. การทางานเปนทมมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน

1.4.1 วธการทางสถตทใชสาหรบงานวจย วธการทางสถตทใชสาหรบงานวจยนสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก 1. การรายงานผลดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 2. การรายงานผลดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ซงไดแกการวเคราะหสมมตฐานทง 2 ขอ โดยมการใชสถตการวจย ดงน 1. สมมตฐานขอท 1 จะใชสถตทดสอบความแตกตางคา (T-Test) กรณทดสอบความแตกตางของกลม 2 กลมทอสระตอกน และเปรยบเทยบการแตกตางตงแต 3 กลมขนไปดวยการทดสอบความแปรปรวนทางเดยว (One way ANOVA) กรณเพอหาความแตกตางจะทาการกาหนดเปนรายคดวยวธการของเซฟเฟ 2. วเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis)

1.5 ขอจากดของงานวจย ขอจากดของงานวจยสาหรบงานวจยนจะสามารถอธบายไดดงน 1.5.1 งานวจยนเปนการเกบรวบรวมขอมลจากพนกงานโดยตรง โดยวธ การแจกแบบสอบถาม (Questionnaire) ไมรวมการสมภาษณหรอวธการอนๆ 1.5.2 งานวจยนเปนการเกบรวบรวมขอมลจากพนกงานโดยมระยะเวลา การเกบขอมลในชวงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2557 1.5.3 งานวจยนเปนการเกบรวบรวมขอมลจากพนกงานทวไปโดยจะทาการทดสอบหาความสมพนธของกลมตวแปรดานคณลกษณะสวนบคคล พฤตกรรมผนาและการทางานเปนทม มความสมพนธกบตวแปรดานประสทธผลของการทางาน 1.6 นยามคาศพท “คณลกษณะสวนบคคล” หมายถง องคประกอบสวนบคคลของพนกงานในดานเพศอายแผนกงานอายงานระดบการศกษาเงนเดอน และประสบการณฝกอบรม

“อาย” หมายถงอายเตมบรบรณของพนกงานขณะตอบแบบสอบถาม

5  

“แผนกงาน” หมายถง หนวยงานระดบแผนกทพนกงานปฏบตงานอยขณะตอบแบบสอบถาม

“อายงาน” หมายถง จานวนปทพนกงานทางานกบบรษทจนถงขณะตอบแบบสอบถาม “ระดบการศกษา” หมายถง ระดบการศกษาสงสดทไดรบจากสถาบนการศกษาขณะตอบแบบสอบถาม “เงนเดอน” หมายถง ระดบคาจางกบงานไดรบเปนรายเดอน “ประสบการณฝกอบรม” หมายถง การไดรบการฝกอบรมในหวขอวฒนธรรมองคการ ภาวะผนา (Leadership) คอ กระบวนการทบคคลใดบคคลหนง หรอมากกวา พยายามใชอทธพลของตนหรอกลมตน กระตน ชนา ผลกดน ใหบคคลอน หรอกลมบคคลอน มความเตมใจ และกระตอรอรนในการทาสงตาง ๆ ตามตองการ โดยมความสาเรจของกลม หรอองคการเปนเปาหมาย การทางานเปนทม หมายถง การรวมกนทางานของสมาชกทมากกวา 1 คน โดยทสมาชกทกคนนนจะตองมเปาหมายเดยวกนจะทาอะไรแลวทกคนตองยอมรบรวมกน มการวางแผนการทางานรวมกน ประสทธผลในการทางาน หมายถง ระดบและคณภาพและความพงพอใจตอผลงานทพนกงานไดปฏบตตามหนาทและความรบผดชอบทไดรบ 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบสาหรบงานวจยนอธบายไดดงน 1. ทาใหทราบวา คณลกษณะสวนบคคล มผลตอประสทธผลในการทางานหรอไมอยางไร

เพอใชเปนแนวทางสงเสรมตวแปรเหลานน อนจะเปนผลประโยชนตอเนองกบองคกรตอไป 2. ทาใหทราบถงวาพฤตกรรมของผนา มผลตอประสทธผลการทางานมากหรอนอยเพยงใด 3. ทาใหทราบถงวาการทางานเปนทม มผลตอประสทธผลการทางานมากหรอนอยเพยงใด 4. เพอนาผลการวจยทไดเปนแนวทางในการศกษางานวจยทเกยวของตอไป 5. นาผลทไดไปประยกตใชกบการทางานอนๆ เชน นาไปใชในเชงกจการสวนตว หรอ SME

ได

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การวจยเรองการศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทม

ประสทธผลในการทางานสามารถอธบายไดตามรายการดงน 2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณลกษณะสวนบคคล 2.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมผนา 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการทางานเปนทม 2.4 แนวคดและทฤษฎเกยวกบประสทธผลในการทางาน 2.5 งานวจยทเกยวของ 2.1 คณลกษณะสวนบคคล คณลกษณะสวนบคคล (Personal Attribute) (มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร, 2550) หมายถงเพศอายสถานภาพระดบการศกษารายไดเฉลยตอเดอนตาแหนงในการทางานระยะเวลาในการทางานแผนกการทางานทกษะในการใชภาษาและความตองการสวนตวของบคคลคณลกษณะเปนสงทตดตวและเปลยนแปลงไดไมงายนกคณลกษณะทไมเหมาะสมกบหนาทมกจะกอใหเกดปญหาในการ ทางานและทาใหงานไมประสบผลสาเรจตามเปาหมาย 2.1.1 ทฤษฏบคลกภาพแบบคณลกษณะ (Trait Personality Theory) ทฤษฏคณลกษณะ กลาววา บคลกภาพเปนสงทสามารถทาความเขาใจ และระบคณสมบตขนพนฐานททาใหเกดพฤตกรรมมนษย และนบรวมไปถงองคประกอบของพฤตกรรม ทแสดงใหเหนถงความอดทน พนฐานจตใจ และรวมถงพฤตกรรมในสภาวะเหตการณตางๆ Gordon (1935) อธบายวา คณลกษณะเปนรากฐานของระบบประสาทของบคคล เปนโครงสรางของระบบจตประสาท ซงทาหนาทควบคมบงคบหรอเปน แกนนาใหบคคลแสดงพฤตกรรมชวยสรางความเชอมน และทาใหบคคลอนเกดความรสกยนดและทาใหครอบครวอบอน ถาบคคลใดทขาดคณลกษณะเกยวกบความสามารถในการเขาสงคมจะมพฤตกรรมทผดหลง มความรสกแตกตางกนอยางมากในสภาวะเหตการณตางๆ ทเกดขน คณลกษณะ คอบทบาททชกจงใจใหเกดพฤตกรรมโดยตรง มลกษณะเดนเปนพเศษจะทาหนาทควบคมการแสดงพฤตกรรมของบคคลทกรปแบบ Gordon (1935) แบงคณลกษณะเฉพาะบคคลเปน 3 สวน คอ

1. พวกมลกษณะเดน พวกนมกมรายกายสงใหญ หรอหนาตาด มลกษณะเดนเฉพาะตว อาจจะเปนนาเสยง การพด ทาทาง หรอทาททปฏบตตอผอน

7

2. พวกมลกษณะดอย พวกนมกมรปรางเตยหรอตวเลก หนาตาไมด หรอมลกษณะบางประการทเปนปมดอยของตน

3. พวกทมลกษณะกลาง พวกนมกมรางกายธรรมดาแบบคนทวไป ลกษณะเปนกลางๆ ไมเดน ไมดอย แตกไมมลกษณะพเศษทนาสนใจ มกผสมผสานกลมกลนไปกบคนคนสวนใหญลกษณะตางๆ ทง 3 ประการมผลตอการแสดงพฤตกรรมในสถานการณตางๆ เชน ผบรหาร ถามลกษณะเดนจะเปนตวสงเสรมใหงานดขน แตถาไมมกตองพยายามเพอทจะสรางความนาเชอถอใหเกดมากขน

Esenck (1952) ไดมการพฒนาทฤษฏทจะอธบายวาทาไมแตละบคคลจงมความแตกตางกนในทางบคลกภาพและพฤตกรรม คณลกษณะบคลกภาพทสาคญ ม 4 คณลกษณะ คอ พฤตกรรมปกปด (Introversion) พฤตกรรมเปดเผย (Extroversion) และพฤตกรรมทมนคง (Stability) แนวโนมโรคประสาท (Neuroticism) ตางกมจดเรมตนมาจากทางดานชววทยา ขนอยกบจานวนกจกรรมในระบบประสาทของแตละบคคล กจกรรมนจะจงใจใหแตละบคคลมการพฒนาไปในแนวทางทแนนอน ขนสดทายบคลกภาพจะไดมาจากระบบประสาทของแตละบคคลทไดรบการถายทอดทางพนธกรรม และจากประสบการณทแตละบคคลไดรบมาแลว

บคลกภาพทมพฤตกรรมเปดเผย มธรรมชาตระบบประสาททมความสงบเงยบ เกดจากธรรมชาตของระบบประสาท ทไมตองการแสวงหาสงเพมเตมทมความตนเตน จงมพฤตกรรมชอบอยตามลาพง บคคลทกคนจะมบคลกภาพเปนแบบพฤตกรรมเปดเผยหรอพฤตกรรมปกปดกได หรอจะมพฤตกรรมทงแบบเปดเผยและปกปดกได 2.1.2 คณลกษณะพนฐาน (Underlying Characteristic or Attribute) ภาพท 2.1: คณลกษณะพนฐาน ทมา : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. (2550). คณลกษณะพนฐานฤษฎภเขานาแขง.

สบคนจาก http://competency.rmutp.ac.th/underlying-characteristic-or-attribute/.

8

เปนสมรรถนะของบคคลซงแสดงใหเหนถงแนวทางการกระทา พฤตกรรม หรอการคด โดย คณลกษณะพนฐานเหลานจะแผขยายไปยงสถานการณอนๆ และคงทนอยภายในตวบคคลเปน ระยะเวลานานพอสมควร หรอกลาวอยางสนๆ กคอ “บคคลตองมคณลกษณะอยางไรบาง” คณลกษณะพนฐานประกอบดวยสงตางๆ (มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร, 2550) ดงตอไปน

1. แรงจงใจ (Motive) เปนสงทบคคลคดถงหรอมความตองการ ซงแรงจงใจจะเปนตว ผลกดนหรอแรงขบใหบคคลกระทาพฤตกรรม หรอตวกาหนดทศทางหรอทางเลอกในการกระทา พฤตกรรมเพอตอบสนองตอเปาหมาย หรอหลกหนจากสงใดสงหนงทตนไมพงปรารถนา เชน เมอบคคลตงเปาหมายททาทายจะทาใหเขามความรบผดชอบ มความกระตอรอรน และมงมนท จะทางานใหประสบความสาเรจ และจะใชเปนขอมลยอนกลบเพอทางานใหดยงๆ ขนไป

2. อปนสย (Trait) เปนคณลกษณะทางกายภาพของบคคล ซงจะแสดงออกมาเพอ ตอบสนองตอขอมล หรอสถานการณตางๆ อยางสมาเสมอ อปนสยเปนสงทเกดจากการศกษา การอบรมเลยงด ประสบการณ และการเรยนรของบคคล สมรรถนะดานอปนสยเชน การควบคม อารมณภายใตสภาวะความกดดน ความคดรเรม เปนตน

3. อตมโนทศน (Self-Concept) หรอความคดเหนเกยวกบตนเอง อาจรวมถงทศนคต (Attitude) คานยม (Value) จนตภาพสวนบคคล (Self-Image) เปนตน

4. บทบาททางสงคม (Social Role) หมายถง สงทบคคลตองการสอใหผอนในสงคม เหนวาตวเขามบทบาทตอสงคมอยางไรบาง เชน การเปนผนาทมงาน ความมจรยธรรม เปนตน

5. ความร (Knowledge) หมายถง ขอมล ความร ความเขาใจในหลกการแนวคดตางๆ ท บคคลจาเปนตองมในสาขาวชาชพนนๆ หรอกลาวอยางสนๆ กคอ “บคคลตองมความรอะไรบาง” เชน เจาหนาทบคคล ตองมความรเกยวกบหลกการบรหารทรพยากรบคคล ความรเกยวกบ กฎหมายแรงงาน เปนตน

6. ทกษะ (Skill) หมายถง ความสามารถ ความชานาญหรอความคลองแคลวในการ ปฏบตงานทงดานใชอวยวะสวนใดสวนหนงของรางกาย หรอการใชสมองเพอคดสงตางๆ หรอกลาว อยางสนๆ กคอ “บคคลตองทาอะไรไดบาง” เชน อายรแพทยตองมสมรรถนะ “ความเชยวชาญในการ ตรวจวนจฉยและรกษาโรคดานอายรศาสตร” จตแพทยตองมสมรรถนะ “ความเชยวชาญในการตรวจ วนจฉยและรกษาผปวยจตเวชและสารเสพตด”เปนตน ระดบหรอประเภทของสมรรถนะนเราสามารถ นาไปประยกตใชในการวางแผนและบรหารทรพยากรบคคล ซงคณลกษณะทง 5 ประการดงกลาว สามารถเปรยบเทยบกบทฤษฎภเขานาแขง (The Iceberg Model)

9

ภาพท 2.2 : ทฤษฎภเขานาแขง (The Iceberg Model)

ทมา : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. (2550). ทฤษฎภเขานาแขง (The Iceberg

Model). สบคนจาก http://competency.rmutp.ac.th/underlying-characteristic-or-attribute/.

ภาพท 2.3 : สวนเปลอกนอก พฒนางาย ทมา : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. (2550). สวนเปลอกนอก พฒนางาย. สบคนจาก

http://competency.rmutp.ac.th/underlying-characteristic-or-attribute/. สมรรถนะดานความรและทกษะนมแนวโนมทคนเราจะสามารถสงเกตเหนและวดได โดย อยในสวนทโผลพนนาขนมาหรอเปลอกนอกของตนไม ฉะนน ความรและทกษะจงสามารถพฒนา ไดงายทสด สมรรถนะทอยใตนาหรออยในสวนทเปนแกนของตนไม หรอซอนเรนอยลกๆ ภายใน ตวบคคล ไดแกแรงจงใจ อปนสย และอตมโนทศน สมรรถนะเหลานจะยากตอการวดและพฒนา บางครง

10

สมรรถนะดานอตมโนทศนสามารถสงเกตเหนได บางครงกซอนเรนอยภายใน ซงสามารถ เปลยนแปลง/พฒนาไดดวยการฝกอบรม การบาบดทางจตวทยา และ/หรอพฒนาโดยการให ประสบการณทางบวกแกบคคล แตกเปนสงทพฒนาคอนขางยากและตองใชเวลานาน (มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร, 2550) โดยทวไป แลวองคกรสวนใหญจะทาการสรรหาและคดเลอกบคลากรโดยพจารณาจากสมรรถนะดานความร และสมรรถนะดานทกษะเปนสวนใหญ เพราะสามารถทาไดงายโดยอาจพจารณาจากผลการศกษา หรอการทดสอบความร ความสามารถ สวนสมรรถนะดานแรงจงใจ อตมโนทศน และอปนสยนน จะไมคอยวดและประเมนมากนก เพราะเชอวามอยในตวบคคลแลว ซงในความเปนจรงแลวหาก สามารถเลอกไดเราควรพจารณาสมรรถนะดานคณลกษณะ (แรงจงใจ อตมโนทศน และอปนสย) ของผสมครเปนลาดบแรก เนองจากเปนสวนทซอนอยภายในตวบคคล เปนสวนทพฒนายากทสด สวนสมรรถนะดานความรและทกษะนนเปนสงทเราสามารถสอน ฝกฝน และพฒนาไดงายกวา ภาพท 2.4 : ความมงมนความสาเรจ

ทมา : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. (2550). ความมงมนความสาเรจ. สบคนจาก

http://competency.rmutp.ac.th/underlying-characteristic-or-attribute/. สมรรถนะดานแรงจงใจ อตมโนทศน และอปนสย จะเปนตวทานายทกษะพฤตกรรมและการ กระทา และสดทายจะทานายผลการปฏบตงาน (Outcome)คณลกษณะสวนบคคลซงประกอบดวย แรงจงใจ อปนสย มโนทศน และความร เปนสมรรถนะพนฐานของบคคล เมอบคคลแสดงเจตนาหรอ

11

ความตงใจทจะปฏบตงาน เขาจะมความมมานะพยายามแสดงพฤตกรรมการปฏบตงาน และ สดทายกจะทาใหเกดผลการปฏบตงานนนเอง เชนสมรรถนะดานความมงมนความสาเรจ เปนสงท บคคลแสดงเจตนาทจะปฏบตงานใหประสบความสาเรจ เมอเขาตองการประสบความสาเรจ เขาก จะตงเปาหมายในการปฏบตงานใหมความทาทาย และเขากจะพยายามรบผดชอบโดยปฏบตงาน ใหเสรจ พยายามทางานใหสงกวาเปาหมายหรอมาตรฐานทตงไว (มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร, 2550) รวมทงนาผลงานทผานมาเปน ขอมลยอนกลบ เพอนาไปสการปรบปรงและพฒนาผลงานอยางตอเนองทงดานคณภาพ ผลผลต ยอดขาย และรายได หากบคคลใดกตามทมลกษณะกลาเสยง (Risk Taking) กจะนาไปสการสราง นวตกรรมทงดานผลตภณฑใหม บรการ และกระบวนการใหมๆ ในการปฏบตงาน เปนตน 2.2 พฤตกรรมผนา

2.2.1 ความหมายของพฤตกรรมผนา การบรหารงานนน ผนาหรอผบงคบบญชามความปรารถนาอยางยงทจะใหทกคนใน

หนวยงานมพฤตกรรมรวมกน หรอมพฤตกรรมกลมแตการทกลมคนจะมพฤตกรรมรวมกนไดนน สวนหนงขนอยกบความสามารถของผนาหรอผบงคบบญชาทจะตองพยายามเปลยนแปลงหรอเปนตวนาทจะกอใหเกดการเปลยนแปลง เพอนาไปสการมพฤตกรรมกลม โดยผนาจะตองใหความรความเขาใจแกผใตบงคบบญชา ทงนเพอใหผใตบงคบบญชาเหลานนเปลยนแปลงทศนคต และพฤตกรรมวนบคคลใหไปในทางเดยวกน แลวในทสดกจะเกดพฤตกรรมกลมขน ฉะนนจงอาจกลาวไดวา ผนาเปนแบบอยางของผใตบงคบบญชาในดานการแสดงพฤตกรรมดวย และเมอพฤตกรรมของกลมเปนเชนใด พฤตกรรมขององคการหรอพฤตกรรมของหนวยงานกจะเปนเชนนน ซง Griffiths (1956) ไดใหความเหนเกยวกบพฤตกรรมผนาไว 7 ประการ คอ 1. ผนาในฐานะผมความคดรเรม หมายถง ผนาหรอผบรหารทดมกจะแสดงพฤตกรรมในดานการรเรมงานใหมๆ การเปนผบรหารหรอผนาจะตองทางานหนกอยเสมอ เพอใหงานทตนคดรเรมทานนบรรลผลสาเรจ 2. ผนาในฐานะผรจกปรบปรงแกไข หมายถงผนาหรอผบรหารการศกษาทมพฤตกรรมคอยแนะนากระตน และใหกาลงใจแกเพอนรวมงาน เพอปรบปรงการทางาน หาวธการทางานใหมๆ ใหเพอนรวมงานอยเสมอ 3. ผนาในฐานะผใหการยอมรบนบถอ หมายถง ผนาหรอผบรหารทมพฤตกรรมยอมรบผอนเมอเขาทางานประสพผลสาเรจ รจกใหกาลงใจยกยอง ชมเชย ยอมรบผลสาเรจของผรวมงาน ไมถอโอกาสหยบฉวยเอาผลงานของผอนมาเปนของตน รจกดงเอาศกยภาพทแฝงอยในตวของผรวมงาน มา

12

ใชใหเปนประโยชน เปนผทเขาใจและมองเหนปญหาของผรวมงานรจกยกยองชมเชยทงตอหนาบคคลอน เมอเขาทางานสาเรจ 4. ผนาในฐานะผใหความชวยเหลอ หมายถง ผนาหรอผบรหารทมพฤตกรรมพรอมเสมอทจะใหความชวยเหลอผใตบงคบบญชาในการแกไขปญหาทเกดขน 5. ผนาในฐานะผโนมนาวจตใจ หมายถง ผนาหรอผบรหารทมพฤตกรรมสามารถพดจาชกจงใจใหหมคณะปฏบตงานดวยความรวมมอรวมใจ และประสารสมพนธกนและเปนผทมความสามารถในการใชภาษา ซงจะเปนการสรางเสนหใหผอนเชอถอมศรทธาในตน มความจรงใจในสงทตนพด เพอใหงานมผลสมฤทธตามทกาหนดไว 6. ผนาในฐานะผประสานงาน หมายถง ผนาหรอผบรหารทมพฤตกรรมในการกระตนใหผรวมงานอนเขามามสวนรวมในการวางแผนงาน และกระตนสนบสนนใหเกดความรวมมอในการปฏบตงานตามแผนผนาจะตองเปนผประสานใหคนทางานรวมกนอยางเตมใจ และมความเขาใจดตอกน 7. ผนาในฐานะผเขาสงคมไดด หมายถง ผนาหรอผบรหารทมพฤตกรรมทสามารถเขากบคนในสงคมได ถอวาการเขาสงคมเปนภารกจทสาคญของผนาสามารถอยกบคนไดทงในและนอกองคการ โดยยอมเสยสละเวลาและทนทรพยสวนตวในบางโอกาส เพอนาบคคลตางๆ เขามาสนบสนนการทางานในองคการ ดงนนการเขาสงคมในระดบตางๆ ผนาตองเรยนร และปรบปรงตนเองใหเหมาะสม 2.2.2 ผนา (Leader)

เปนปจจยทสาคญยงประการหนงตอความสาเรจขององคการทงน เพราะผนามภาระหนาท และความรบผดชอบโดยตรงทจะตองวางแผนสงการดแล และควบคมใหบคลากรขององคการปฏบตงานตางๆ ใหประสบความสาเรจตามเปาหมาย และวตถประสงคทตงไวปญหาทเปนทสนใจของนกวชาการและบคคลทวไปอยตรงทวา ผนาทาอยางไรหรอมวธการนาอยางไรจงทาใหผใตบงคบบญชาหรอผตามเกดความผกพนกบงานแลวทมเทความสามารถ และพยายามทจะทาใหงานสาเรจดวยความเตมใจ ในขณะทผนาบางคนนาอยางไร นอกจากผใตบงคบบญชาจะไมเตมใจในการปฏบตงานใหสาเรจอยางมประสทธภาพแลว ยงเกลยดชงและพรอมทจะรวมกนขบไลผนาใหไปจากองคการ (จอมยทธ แหงบานจอมยทธ, 2543)

เพอใหเขาใจภาวะผนา (Leadership) และผนา (Leader) ดขน จงเสนอความหมายของผนา (Leader) ไวดงน

ผนา คอ บคคลทมความ สามารถในการใชอทธพลใหคนอนทางานในระดบตาง ๆ ทตองการ ใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคทตงไว (McFarland, 1979)

ผนา คอ ผทสามารถในการชกจงใหคนอนทางานใหสาเรจตามตองการ (Huse, 1978) ผนา คอ บคคลทมอทธพลสงสดในกลม และเปนผทตองปฏบตภาระหนาทของตาแหนงผนาทไดรบ

13

มอบหมายบคคลอนในกลมทเหลอกคอผตาม แมจะเปนหวหนากลมยอย หรอผชวยในการปฏบตหนาทตาง ๆ กตาม (Yukl, 1989)

ผนา คอ บคคลทมาจากการเลอกตงหรอแตงตง หรอการยกยองขนมาของกลม เพอใหทาหนาทเปนผชแนะและชวยเหลอใหกลมประสบความสาเรจตามเปาหมายทตงไว

กว วงศพฒ (2535) ไดสรปแนวคดเกยวกบผนาไว 5 ประการ คอ ผนา หมายถง ผซงเปนศนยกลางหรอจดรวมของกจกรรมภายในกลม เปรยบเสมอนแกนของ

กลม เปนผมโอกาสตดตอสอสารกบผอนมากกวาทกคนในกลม มอทธพลตอการ ตดสนใจของกลมสง ผนา หมายถง บคคลซงนากลมหรอพากลมไปสวตถประสงคหรอสจดหมายทวางไว แมแต

เพยงชแนะใหกลมไปสจดหมายปลายทางกถอวาเปนผนาทงนรวมถงผนาทนากลมออกนอกลนอกทางดวย

ผนา หมายถง บคคลซงสมาชกสวนใหญคดเลอกหรอยกใหเขาเปนผนาของกลมซงเปนไปโดยอาศยลกษณะทางสงคมมตของบคคลเปนฐาน และสามารถแสดงพฤตกรรมของผนาได

ผนา หมายถง บคคลซงมคณสมบตเฉพาะบางอยางคอสามารถสอดแทรกอทธพลบางประการอนกอใหเกดการเปลยนแปลงของกลมไดมากทสด

ผนา หมายถง บคคลผซงสามารถนากลมไปในทางทตองการ เปนบคคลทมสวนรวมและเกยวของโดยตรงตอการแสดงบทบาทหรอพฤตกรรมความเปนผนา

บญทน ดอกไธสง (2535) ไดสรปเกยวกบผนาไววา ผนา (Leader) หมายถง ผมอทธพล มศลปะ มอทธพลตอกลมชน เพอใหพวกเขามความตงใจทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายตามตองการเปนผนาและแนะนา เพราะผนาตองคอยชวยเหลอกลมใหบรรลเปาหมายสงสดตามความสามารถผนาไมเพยงแตยนอยเบองหลงกลมทคอยแตวางแผนและผลกดน แตผนาจะตองยนอยขางหนากลม และนากลมปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย

Griffin (1987) ไดใหความหมายวา ภาวะผนา หมายถงความสามารถในการใชอทธพลตอคนอน Gibson, Ivancevich & Donnelly (1997) ไดใหความหมายวา ภาวะผนาหมายถงความพยายามทจะใชอทธพลเพอจงใจบคคล ทาใหเกดการบรรลผลตามเปาหมาย

Certo (1992) ไดใหความหมายวาภาวะผนาหมายถงกระบวนการในการควบคมคนอนเพอใหบรรลผลสาเรจตามวตถประสงคทไดกาหนดไว Robbins (1993) ไดใหความหมายวาภาวะผนาหมายถงความสามารถทมอทธพลตอกลมเพอใหบรรลผลสาเรจตามเปาหมายทวางไว สรป ภาวะผนาหมายถงความสามารถของบคคลหนงทจะจงใจและมอทธพลตอบคคลอนเพอทาใหบรรลผลสาเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไวในสถานการณตางๆ

14

1. การศกษาภาวะผนาของมหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ (The Ohio State University Leadership Studies) (ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา, 2011)

ในชวงป ค.ศ. 1945 นกวจยของมหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ ไดทาการศกษาแบบเจาะลก เพอหาพฤตกรรมผนาในการปฏบต หนาทตาง ๆ พบวา พฤตกรรมผนาเกยวกบการปฏบตหนาทนนแยกออกไดเปน 2 กลมใหญ ๆ คอ

พฤตกรรมผนาทมงสรางโครงสราง (Initiating Structure) พฤตกรรมผนาทมงสรางนาใจ (Consideration )

1) พฤตกรรมมงสรางโครงสรางหรอมงงาน (Initiating Structure) คอพฤตกรรมทผนาจดโครงสรางและขอบเขตงานของตนเองและผใตบงคบบญชา เพอใหบรรลผลสาเรจตามวตถประสงค ไดแกการมอบหมายงาน การจดทามาตรฐานงาน การประเมนการปฏบตงานการเสาะหาวธการทางานและแกไขปญหาทด

2) พฤตกรรมมงสรางนาใจหรอมงคน (Consideration) เปนพฤตกรรมผนาทแสดงความเปนเพอน สนบสนน และสนใจในความเปนอยและสวสดการตาง ๆ ของผใตบงคบบญชารวมทง การยอมรบ รบฟงปญหาและขอเสนอแนะตาง ๆ ใหคาปรกษา และปฏบตตอผใตบงคบบญชาทกคนเหมอนกน

ตารางท 2.1: พฤตกรรมของผนาทมงสรางโครงสรางและมงสรางนาใจ

พฤตกรรมผนาแบบสรางนาใจ พฤตกรรมผนาแบบมงสรางโครงสราง - เปนกนเอง - ใหคาปรกษาแกผใตบงคบบญชา - ยอมรบในผใตบงคบบญชา -เปดตวสอสารกบผใตบงคบบญชา - คอยชวยเหลอสนบสนน - รกษาผลประโยชนของผใตบงคบบญชา

- วางแผน - ประสานงาน - สงการ - แกไขปญหา - ระบขอบเขตและบทบาทของผใตบงคบบญชา - ตาหนงานทตากวามาตรฐาน - สรางความกดดนตอลกนอง

ทมา : ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา. (2554). พฤตกรรมของผนาทมงสรางโครงสรางและ

มงสรางนาใจ. สบคนจากhttp://gotoknow.org/blog/oodapichai/201638.

15

ภาพท 2.5: พฤตกรรมผนาจากการศกษาของมหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ

ทมา : ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา. (2554). พฤตกรรมผนาจากการศกษาของมหาวทยาลย

แหงรฐโอไฮโอ. สบคนจาก http://gotoknow.org/blog/oodapichai/201638

2. การศกษาภาวะผนาของมหาวทยาลยมชแกน (The Michigan Leadership Studies) (jureewan, 2011)

การศกษาภาวะผนาของมหาวทยาลยมชแกน มงเนนหาความสมพนธระหวางพฤตกรรมของผนากบกระบวนการกลม และผลการปฏบตงานของกลม ซงผลงานของกลมจะใชเปนเกณฑในการแยกผนาทมประสทธภาพ และผนาทไมมประสทธภาพหรอมประสทธภาพนอยการศกษาสรปพฤตกรรมผนาเปน 3 แบบ - พฤตกรรมมงงาน (Task-Oriented Behavior) - พฤตกรรมมงความสมพนธหรอมงคน (Relationship-Oriented Behavior) - ภาวะผนาแบบมสวนรวม (Participative Leadership)

1) พฤตกรรมมงงาน (Task-Oriented Behavior) ผนาทมประสทธภาพจะไมใชเวลาและความพยายามในการทางานเหมอนกบผใตบงคบบญชาแตจะมงไปทภาระหนาทของผนาซงไดแก การวางแผน การจดตารางการทางาน ชวยประสานกจกรรมตางๆ ของผใตบงคบบญชาจดหาวสดอปกรณ เครองมอ รวมทงเทคนควธการทางานยงกวานน ผนาทมประสทธภาพจะแนะนาใหลกนองตงเปาหมายของงานททาทาย และเปนไปได

2) พฤตกรรมมงความสมพนธหรอมงคน (Relationship-Oriented Behavior) ผนาทมประสทธภาพจะเปนผนาทหวงใย สนบสนน และชวยเหลอผใตบงคบบญชา ทงยงศรทธาเชอมน และมความเปนเพอน พยายามเขาใจปญหาของลกนอง ชวยใหลกนองมการพฒนาในอาชพและสนบสนนให

16

ประสบความสาเรจผนาทมประสทธภาพจะไมควบคมลกนองใกลชด ดแลอยหางๆ อยางใหเกยรต ผนาจะตงเปาหมายและใหคาแนะนา แตกใหอสระในการทางาน

3) ภาวะผนาแบบมสวนรวม (Participative Leadership) Rensis Likert และสถาบนวจยสงคม มหาวทยาลยมชแกนทาการวจยดานภาวะผนา ไดเสนอวาการนเทศหรอตดตามดแลกาปฏบตงานของผใตบงคบบญชาควรกระทาโดยใชกลมนเทศงานจะดกวาจะนเทศคนเดยว เพราะการนเทศงานโดยกลมจะเปดโอกาสใหผใตบงคบบญชา เขามามสวนรวมในการพจารณาและตดสนใจ นอกจากนน ยงชวยเพมการสอสาร เพมความรวมมอและลดความขดแยง หนาทของผนาในกลมนเทศงาน ควรจะเปนผนาในการอภปรายผลใหการสนบสนนใหมการอภปรายกาหนดขอบเขตและทศทางในการแกปญหาตางๆ

3. ภาวะผนาแบบมสวนรวม คณะวจยของมหาวทยาลยมชแกน (Participative Leadership) (jureewan, 2011)

การศกษาภาวะผนาแบบมสวนรวม ซงสวนใหญจะเกยวของกบกระบวนการตดสนใจ โดยผนามแนวโนมจะเปดโอกาสใหบคคลอนมารวมในการตดสนใจหรอใหมอทธพลในการตดสนใจของผนา เชน การปรกษา การรวมตดสนใจ - การตดสนใจแบบเผดจการ (Autocratic Decision) - การตดสนใจแบบปรกษา (Consultation) - การรวมกนตดสนใจ (Joint Decision) - การมอบหมายใหตดสนใจ (Delegation)

1) การตดสนใจแบบเผดจการ (Autocratic Decision) คอการทผนาตดสนใจแตลาพงผเดยวโดยไมมการถามความคดเหน หรอขอเสนอแนะจากบคคลอน เปนการตดสนใจทไมมอทธพลของบคคลใดตอการตดสนใจเลย (no influence by others)

2) การตดสนใจแบบปรกษา (Consultation) คอ การตดสนใจทผนายงคงตดสนใจเอง แตไดมการปรกษาและขอความคดเหนกบบคคลตาง ๆ และนามาพจารณากอนทจะทาการตดสนใจ สรปวาการตดสนใจเรมมอทธพลของผอนตอการตดสนใจของผนาบางแลว

3) การรวมกนตดสนใจ (Joint Decision) เปนการตดสนใจทผนา และผใตบงคบบญชาไดมารวมประชมแลว อภปรายถงปญหาและทางเลอกตาง ๆ ทด กอนทจะรวมกนตดสนใจโดยทผนามฐานะเปนเพยงสมาชกของกลมคนหนง ไมมอทธพลตอการตดสนใจของคนอน ๆ ผลการตดสนใจถอเปนการดสนใจของกลม

4) การมอบหมายใหตดสนใจ (Delegation) คอ การตดสนใจทผนาจะมอบหมายอานาจหนาทนใหแกบคคลหรอกลมบคคลใหทาการตดสนใจแทน โดยผนาจะไมเขาไปยงเกยวกบกระบวนการตดสนใจ แตในการมอบหมายจะบอกถงปญหา และขอบเขตของอานาจทพงจะตดสนใจแบบน จงเปนการตดสนใจทถอวามอทธพลของบคคลอนสงทสด (high influence by others)

17

สรปคณประโยชนของการตดสนใจแบบมสวนรวม (jureewan, 2011) คอ 1. ชวยปรบปรงคณภาพของการตดสนใจ (improved decision quality) 2. เพมการยอมรบผลการตดสน (greater acceptance of decisions)3. เพมความเขาใจในเหตผลของการตดสนใจ (better understanding ofdecisions)4. พฒนาทกษะการตดสนใจของผใตบงคบบญชา (development of decision -making skills) 5. ชวยใหงานของผใตบงคบบญชามความหมายมากขน (enrichment ofsubordinate jobs)6. ลดความขดแยงและสรางทมงาม (facilitation of conflict resolutionand team building)

4. การศกษาภาวะผนาจากพนฐานของการใชอานาจหนาท (Leadership Based On The Use of Authority) (ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา, 2554)

การศกษาพฤตกรรมการใชอานาจหนาทของผนา ซงสามารถทาใหแบงผนาออกไดเปน 3 แบบ - ผนาแบบเผดจการ (Autocratic Leader) - ผนาแบบประชาธปไตย (Democratic Leader) - ผนาแบบเสรนยม (Laissez-faire or Free-rein Leader)

1. ผนาแบบเผดจการ (Autocratic Leader) หมายถงผนาทเนนถงการบงคบบญชาและการออกคาสง (Commanding Andorder Giving) เปนสาคญ ผนาชนดนมกจะทาการตดสนใจดวยตนเองเปนสวนมาก และจะไมคอยมอบหมายอานาจหนาทใหแกผอยใตบงคบบญชามาก นก สถานภาพของผนาชนดนจะเปนไปในลกษณะทวาเปนเจานาย (boss) อยางเดนชด ในการบงคบบญชาหรอควบคมงานของผนาชนดน ผนาดงกลาวจะกระทาโดยมการใชอานาจเปนอยางมากและจะสรางบรรยากาศของความเกรงกลวตอผอยใตบงคบบญชาเสมอ ทงนเพราะผนานยมใชการใหรางวลและลงโทษ

สรปไดวาผนาแบบเผดจการจะมอานาจสงสดทตวผนา ผนาจะสงการและตดสนใจโดยยดถอความคดตนเองเปนใหญ นยมการใหรางวลและลงโทษ

2. ผนาแบบประชาธปไตย (Democratic Leader) ผนาชนดนจะมลกษณะตรงกนขามกบผนาชนดแรก ผนาแบบประชาธปไตยจะใหความสาคญกบผอยใตบงคบบญชามากกวา และจะไมเนนถงการใชอานาจหนาท หรอกอใหเกดความเกรงกลวในตวผบงคบบญชา หากแตจะเปดโอกาสใหผอยใตบงคบบญชามโอกาสแสดงความคดเหนและพดคยดวย ในการปฏบตงานบรหารของผนาชนดนมกจะเปนไปในทานองทวา สงตางๆ เปนเรองทเกยวของกบทกคน ดงนน การแกไขปญหาตางๆ จงมกใหโอกาสทกฝายเขามารวมพจารณา ซงอาจจะกระทาโดยมการประชมหรอจดตงคณะกรรมการ เปนตน

3. ผนาแบบเสรนยม (Laissez-faire or Free-rein Leader) ผนาชนดนจะแตกตางจากผนาแบประชาธปไตยทวาจะมการปลอยใหผอยใตบงคบบญชามอสรเสรเตมท หรอปลอยใหผอยใตบงคบบญชามอานาจกระทาการใด ๆ ตามใจชอบได ปญหาตาง ๆ ทเกดขนไดจะถกมอบหมายใหผใตบงคบบญชาตดสนใจอยางเตมท ผใตบงคบบญชาอาจจะไดรบสทธในการจดทาแผนงานตาง ๆ ไดตามใจชอบ

18

สรปวาผนาแบบนจะเปนเพยงผผานเรองราวตางๆ ใหผใตบงคบบญชาเทานน ดงนน ผใตบงคบบญชาจะไมคอยใหความสนใจและเหนความสาคญของผนาทปฏบตตามแบบน ทงนเพราะการกระทาดงกลาวยอมจะเปนการปดโอกาสไมใหผบรหารมสทธใชอานาจ

ตารางท 2.2 : การเปรยบเทยบพฤตกรรมการใชอานาจหนาทของผนาทง 3 แบบ ผนาแบบเผดจ การผนาแบบประชาธปไตย ผนาแบบเสรนยม

-ผนาจะเปนผกาหนดนโยบายทกอยาง -เทคนควธทางานและกจกรรมจะถกสงการโดยผนา -ผนาจะคอยสงงานแตละอยางและจะคอยกากบผทางานแต ละคน -ในการตหรอชมงานของกลม ผนาจะใชวธวากลาวตวบคคลโดยตรง และจะพยายามวางตวเปนทางการ

-นโยบายตางๆ จะกาหนดขนโดยมการปรกษาและตดสนใจโดยกลม -กจกรรมจะถกกาหนดขนจากการปรกษาของกลม โดยผนาจะใหแนวทางเลอก - สมาชกในกลมจะมโอกาสเลอกผทางานรวม และการแบงงานภายในกลมจะทาโดยวธตกลงกนเอง -ในการตหรอชม ผนาจะหลกเลยงไมวากลาวตวบคคล

-กลมหรอแตละคนจะม เสรภาพในการตดสนใจ -ผนาจะจดหาวตถดบใหและยงจะคอยใหขอมลเพมเตมเมอตองการ -ผนาจะไมเขายงเกยว ใด ๆ -ผนาจะไมพยายามพดถง กจกรรมของสมาชกและ จะไมพยายามกากบกลม แตอยางใดเลย

ทมา : ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา. (2554). การเปรยบเทยบพฤตกรรมการใชอานาจ

หนาทของผนาทง 3 แบบ. สบคนจาก http://gotoknow.org/blog/oodapichai/201638.

5.การศกษาภาวะผนาตามแนวจดการ 4 ระบบ ของลเคอรท (Likert's Four Systems of Management) (ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา, 2554)

การศกษาน ลเคอรทไดเสนอ รปแบบพฤตกรรมหรอแบบของผนาทมผลตอผใตบงคบบญชา 4 ระบบ ระบบท 1 เรยกวา เผดจการเตมรป (Exploitative-authoritative) ระบบท 2 เรยกวาเผดจการใจด (Bennevolent-authoritative) ระบบท 3 เรยกวา ประชาธปไตยแบบปรกษา (Consultative) ระบบท 4 เรยกวา ประชาธปไตยแบบมสวนรวม (Participative-group)

19

ระบบท 1 เรยกวา เผดจการเตมรป (Exploitative-authoritative) ระบบนผนาเปนผนาแบบเผดจการมาก มอานาจสมบรณแบบ ผนาจะเชอและไวใจลกนองนอยมาก มกใชวธการจงใจใหทางานดวยความกลวและการลงโทษ และใหรางวลเปนครงคราว เนนการตดตอสอสารจากบนลงมาลาง การตดสนใจเปนหนาทของผนาเทานน

ระบบท 2 เรยกวาเผดจการใจด (Bennevolent-authoritative) ผนาในระบบน ผนาจะใชอานาจอยางมวธการและศลปมากขน ผนาจะมความเชอมนและศรทธาในผใต บงคบบญชา จงใจดวยรางวลและการลงโทษบาง ยนยอมใหมการตดตอสอสารจากลางขนไปบน อกทงยงรบฟงความคดเหนของลกนอง สาหรบการตดสนใจกมการมอบหมายใหตดสนใจบาง แตกอยภายใตการควบคมอยางใกลชด

ระบบท 3 เรยกวา ประชาธปไตยแบบปรกษา (Consultative) ระบบนเปนการปรกษาหารอโดยผนาจะใหความสาคญแกผใตบงคบบญชา แตยงไมเชอมนและไวใจอยางสมบรณ พยายามทจะนาความคดของผใตบงคบบญชามาพจารณาดวยในการปฏบตงาน ใชรางวลเปนเครองจงใจ และมการลงโทษบางเปนครงคราว การตดตอสอสารในองคการใชทงบนลงลาง และจากลางขนขางบน นโยบายเปดกวางสาหรบการตดสนใจ แตสวนใหญกจะตดสนโดยผนา นอกจากบางเรองกยอมใหมการตดสนใจในระดบลาง

ระบบท 4 เรยกวา ประชาธปไตยแบบมสวนรวม (Participative-Group) ระบบน ผนาจะมความเชอมนและศรทธาในตวผใตบงคบบญชาสงมากในทกดาน เนนการรวมมอกนเปนกลม มการจงใจดวยการใหรางวลในรปของเงน และสงเสรมใหกลมมความผกพนกบองคการโดยการรวมกนกาหนดเปาหมาย และประเมนความกาวหนาของเปาหมายนน การตดตอสอสารใชทงบนลงลาง จากลางขนสขางบน และขางเคยงกบเพอนรวมงานดวย การตดสนใจสงเสรมใหกระทาโดยกลม

6. การศกษาภาวะผนาตามแนวตาขายการจดการ (The Managerial Grid) (ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา, 2554)

Blake & Mouton (1964) ไดเปนผคดตาขายการจดการ (Managerial Grid) ซงมลกษณะคลายคลงกบการศกษาของมหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ แตไดแยกแยะรายละเอยด และบงชใหเหนถงแบบพฤตกรรมของผนาทดทสดในตาขายการจดการ ตาขายการจดการ จะประกอบไปดวยพฤตกรรมผนา 2 มตคอ - มตทผนามงใหความสนใจเกยวกบการผลต (Concern for Production) และ - มตทผนามงใหความสนใจตอคนผลตหรอตอผปฏบตงาน (Concern for People)

1) มงสนใจการผลต (Concern for Production) มความหมายถงการทผนาสนใจในสงตาง ๆ เชน คณภาพของการตดสนใจเลอกนโยบาย วธการและกระบวนการผลต การใหมงานวจยเกยวกบการผลต คณภาพของการบรการ งานทมประสทธภาพ และปรมาณของผลผลต

20

2) มงสนใจคนผลต (Concern for People) คอการทผนาทาใหผตามเตมใจยอมรบในเปาหมาย ของงาน ผนายอมรบและยกยองในเกยรตของลกนอง ศรทธาในความรบผดชอบระหวางลกนองกบตนเอง จดสภาพการทางานทดให และพยายามสรางความพอใจในการมความสมพนธ ตารางท 2.3 : การจดการของเบลคและมตน สง

1-9 9-9 5-5 1-1 9-1

ตา 1 2 3 4 5 6 7 8 9 สง

มงสนใจการผลต ทมา : ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา. (2554). การจดการของเบลคและมตน. สบคนจาก

http://gotoknow.org/blog/oodapichai/201638. ตามแนวคดของ Blake and Moutonรปแบบของผนาม 5 รปแบบ ไดแก 1. แบบมงงาน (Task–Oriented/Authority Compliance) แบบ 9,1 ผนาจะมงเอาแตงานเปนหลก (Production Oriented) สนใจคนนอย มพฤตกรรมแบบเผดจการ จะเปนผวางแผนกาหนดแนวทางการปฏบต และออกคาสงใหผใตบงคบบญชาปฏบตตาม เนนผลผลต ไมสนใจสมพนธภาพของผรวมงาน หางเหนผรวมงาน 2. แบบมงคนสง (Country Club Management) แบบ 1,9 ผนาจะเนนการใชมนษยสมพนธและเนนความพงพอใจของผตามในการทางาน ไมคานงถงผลผลตขององคการ สงเสรมใหทกคนม

มงสน

ใจคน

ผลต

 

9 

8 

7 

6 

5 

4

21

ความรสกเปนสวนหนงของครอบครวใหญทมความสข นาไปสสภาพการณสงแวดลอมและงานทนาอยจะมงผลงานโดยไมสรางความกดดนแกผใตบงคบบญชา โดยผบรหารมความเชอวา บคลากรมความสขในการทางาน การนเทศในการทางานควรมเพยงเลกนอยไมจาเปนตองมการควบคมในการทางาน ลกษณะคลายการทางานในครอบครวทมงเนนความพงพอใจ ความสนกสนานในการทางานของผรวมงาน เพอหลกเลยงการตอตานตางๆ 3. แบบมงงานตามงคนตา (Impoverished) แบบ 1,1 ผบรหารจะสนใจคนและสนใจงานนอยมาก ใชความพยายามเพยงเลกนอยเพอใหงานดาเนนไปตามทมงหมาย และคงไวซงสมาชกภาพขององคการ ผบรหารมอานาจในตนเองตา มการประสานงานกบผใตบงคบบญชานอยเพราะขาดภาวะผนา และมกจะมอบหมายใหผใตบงคบบญชาทาเปนสวนใหญ 4. แบบทางสายกลาง (Middle of The Road Management) แบบ 5,5 ผบรหารหวงผลงานเทากบขวญและกาลงใจของผปฏบตงาน ใชระบบราชการทมกฎระเบยบแบบแผน ผลงานไดจากการปฏบตตามระเบยบ โดยเนนขวญ ความพงพอใจ หลกเลยงการใชกาลงและอานาจ ยอมรบผลทเกดขนตามความคาดหวงของผบรหาร มการจดตงคณะกรรมการในการทางานหลกเลยงการทางานทเสยงเกนไป มการประนประนอมในการจดการกบความขดแยง ผรวมงานคาดหวงวาผลประโยชนมความเหมาะสมกบการปฏบตงานทไดกระทาลงไป 5. แบบทางานเปนทม (Team Management ) แบบ 9,9ผบรหารใหความสนใจทงเรองงานและขวญกาลงใจผใตบงคบบญชา คอ ความตองการขององคการและความตองการของคนทางานจะไมขดแยงกน เนนการทางานอยางมประสทธภาพ บรรยากาศในการทางานสนก ผลสาเรจของงานเกดจากความรสกยดมนของผปฏบตในการพงพาอาศยซงกนและกนระหวางสมาชก สมพนธภาพระหวางผบรหารกบผตาม เกดจากความไววางใจ เคารพนบถอซงกนและกน ผบรหารแบบนเชอวา ตนเปนเพยงผเสนอแนะหรอใหคาปรกษาแกผใตบงคบบญชาเทานน อานาจการวนจฉยสงการและอานาจการปกครองบงคบบญชายงอยทผใตบงคบบญชา มการยอมรบความสามารถของแตละบคคล กอใหเกดความคดสรางสรรคในการทางาน

7. การศกษาภาวะผนาตามทฤษฎ 3 มตของเรดดน (Reddin 's the 3-D theory of Leadership) (ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา, 2554) ทฤษฎ 3 มตของ Reddin (1970) เปนทฤษฎทศกษาเกยวกบภาวะผนาและแบบของผนาทางการบรหารทฤษฎนเชอวามนษยทกคนลวนแตมลกษณะความเปนผนาและแบบของผนาอยดวยกนทงนนจะตางกนกเพยงแตวาแบบของผนาแตละคนไมเหมอนกนและลกษณะความเปนผนามมากนอยตางกน บางคนอาจยดมนแบบผนาแบบใดแบบหนงตลอดไปแตบางคนอาจจะเปลยนแบบผนาไปตามเวลาสถานการณ สงแวดลอมและตาแหนงหนาทการงานทรบผดชอบ

22

Reddin (1970) พฒนารปแบบตามทฤษฎ 3 มตจากการวจยทมหาวทยาลยโอไฮโอ (Ohio University) โดยมสมมตฐานคลายกบแบบพฤตกรรมผนาสถานการณของ Fiedler บนพนฐานแนวคดการศกษาภาวะผนาของเรดดนแบงออกเปน 3 มตคอ 1. มตมงงานหรอกจสมพนธ (Task Orientation) เปนพฤตกรรมมงใหผรวมงานหรอผตามปฏบตงานอยางไดผล โดยผนารเรมจดการและอานวยการ 2. มตมงสมพนธภาพ หรอ มตรสมพนธ (Relation Orientation) เปนพฤตกรรมของผนาทแสดงใหเหนความเหนอกเหนใจไววางใจ และใหกาลงใจในการปฏบตงาน

3. มตมงประสทธผล (Effectiveness Orientation) ทฤษฎนไดรบการคนควาโดยนกจตวทยาเพอหาหนทางบรหารงานใหไดผลมากทสดและไดพบวาหลกสาคญในการบรหารมอย 2 ประการ คอ

1. มงแตงาน (Task to be done) ผนาแบบนจะมงแตผลงานเปนประการสาคญ โดยไมคานงถงความรสกในดานจตใจ

2. การบรหารงานโดยใหความสาคญในเรองมนษยสมพนธดวย (Relationship with other people) ความแตกตางของผนาในการบรหารในการใหความสาคญตองานกบการใหความสาคญในเรองมนษยสมพนธจงมมากนอยตางกน บางคนอาจใหความสาคญตองานอยางเดยวโดยไมคานงถงมนษยสมพนธบางคนอาจจะใหความสาคญในเรองมนษยสมพนธมากจนเกนไปจน ทาใหไมคอยไดผลงานสงเหลานขนอยกบตวบคคลและตามทฤษฎของ Reddin (1970) ไดแบงลกษณะภาวะผนาทางการบรหารงานออกเปน 4 ลกษณะ 1. แบบผผสมผสาน (Integrated) สงทงงานและคนไดอยางผสมผสาน เปนผทสามารถทจะองอานาจหนาทของตนไวกบวตถประสงค นโยบายตลอดจนความมงหมายหรออดมคตทมอยเปนผทพยายามจะรวบรวมผปฏบตงานกบองคการใหเขากน ตองการใหลกนองเขามาสวนรวมไมแสดงความแตกตางในเรองอานาจหนาทมากนก เปนผทชอบการมวตถประสงครวมกนหรอมการรบผดชอบรวมกน สนใจในเทคนคการจงใจลกนอง

2. แบบมตรสมพนธ (Related) เปนแบบทเนนใหความสาคญมากในดานทเกยวกบคนแตเนนใหความสาคญนอยในดานทเกยวกบงาน เชอวาคนเปนเรองทมความสาคญทสดจะตองมากอนเรองงานจะเนนในเรองการพฒนาบคคลเปนสาคญ เปนคนแบบกนเองเงยบๆ ไมเปนทสงเกตของใครชอบสนทนาวสาสะ เหนอกเหนใจคน ยอมรบเหนดวยกบผรวมงานมอธยาศยเปนมตรชอบสรางบรรยากาศของความอบอนปลอดภย มนคงในหนวยงาน

3. แบบผแยกตว (Separated) ผนาแบบนไมเอาทงคนและงานเปนแบบผทมนสยระมดระวง เปนผชอบเกบตวไมชอบเปนผกวางขวาง จะใหความสาคญในดานตวคน และตวงานในระดบตานกบรหารทมลกษณะเชนนจะไดผลงานนอย นอยครงทจะใหขอคดเหนหรอขอเสนอแนะทเปนประโยชน

23

ไมคดอานแบบสรางสรรค ชอบขดขวางผอนชอบขดแยงกบผอนหรอทาใหงานยากขนโดยไมเขาเรองมกจะตอตานการเปลยนแปลง ไมคอยรวมมอกบใคร

4. แบบผเสยสละ (Dedicated) เนนดานงานสงมาก สวนคนใหความสาคญตา จะมลกษณะของการมงทจะเอาอะไรกจะเอาใหได เปนคนทออกจะกลาทาบางครงกถงขนกาวราวไปบาง มความมนใจในตวเองอยมากปกตเปนชอบรเรมงาน มกจะกาหนดงานการใหลกนอง งานจะตองมากอนเรองอนเสมอ

สาหรบลกษณะผนาตามแบบของ Reddin (1970) นน เสรมศกด วศาลาภรณ (2536) ไดกลาววาไมสามารถบอกไดวาผนาแบบใดดทสด ซงงานวจยระยะแรกๆ พบวาผนาแบบผสมผสานเปนผนาทดทสด แตงานวจยระยะหลง ๆ แสดงวาแบบของการเปนผนาทดนนขนอยกบสภาพการณของการเปนผนาจากแบบผนาพนฐานทงสแบบนถาใชในสถานการณทไมเหมาะสมกจะเกดแบบผนาทมประสทธผลนอย 4 แบบ คอ แบบผทนทาผเอาใจผคมงานและผยอมความหากใชในสถานการณทเหมาะสมกจะเกดเปนแบบผนาทมประสทธภาพมาก 4 แบบ คอ แบบผคมกฎผสอนแนะผบกงาน และผนาทมซงมรายละเอยดดงน

1. ลกษณะของผนาทมประสทธผลนอยเปนประเภททไดผลงานตา ความกาวหนา ของงานไมมแบงไดเปน 4 แบบ คอ

1.1 ผทนทาหรอผนาแบบทงงาน (Deserter) เปนลกษณะผนาทไมมความสนใจในงานไมมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ขดขวางผอน ไมยอมรบความผดพลาดไมมมนษยสมพนธกบผรวมงานและบคคลหรอหนวยงานภายนอกผรวมงานจะอยอยางโดดเดยว ขาดขวญกาลงใจและผลสาเรจของานไมบรรลผลตามทตงไว

1.2 ผเอาใจหรอผนาแบบนกบญ (Missionary) เปนลกษณะผนาทมงแตเพยงสมพนธภาพอนดเหนอสงอนใดมความเกรงใจตอทกคน ไมกลาวากลาวตกเตอนผใดไมโตแยงหรอคดคานการกระทาใด ๆแมจะไมเหนดวย พรอมทจะเปลยนใจเสมอเพอจะรกษาความสงบเรยบรอยไวใหได ผลของงานมกจะหยอนประสทธภาพ

1.3 ผคมงานหรอผนาแบบเผดจการ (Autocrat) ผนาแบบนใชอานาจในการบรหารงาน เปนลกษณะผนาทมงงานอยางเดยว มไดคานงถงอยางอนไมไววางใจผอนเชอมนในตนเองสง ขาดสมพนธภาพกบผรวมงานมกใชวธการสงสอน ผรวมงานจะตกอยภายใตความกลวตลอดเวลาไมกลารเรมหรอโตแยงกบหวหนา

1.4 ผยอมความหรอผนาแบบประนประนอม (Compromiser) เปนลกษณะผนาทยอมรบวาความสาเรจของงานและสมพนธภาพกบผรวมงานเปนสงสาคญพยายามทจะใหไดทงสองอยาง แตขาดความสามารถไมกลาตดสนใจไมมความเชอมนในตนเอง เวลาเกดปญหาผนาแบบนใชวธการประนประนอมอยตลอดเวลา

24

2. ลกษณะของผนาทมประสทธผลมาก เปนประเภทททางานมผลงานอยในระดบสงกจการงานมความกาวหนาแบงไดเปน 4 แบบ คอ

2.1 ผคมกฎเกณฑ (Bureaucrat) เปนลกษณะผนาทสนใจทงคนและงาน ยดถอกฎระเบยบแบบแผนอยางเครงครดมความเขมงวด ลกนองมความพงพอใจซงเปาหมายรวมกนคอ ความสาเรจ ผนาเชนนพบไดเสมอในระบบราชการทวไป

2.2 ผสอนแนะหรอผนาแบบพฒนา (Developer) เปนลกษณะผนาททางานรวมกนผอนไดดมความสามารถในการจงใจผอน สนใจการพฒนาตวบคคลรจกมอบหมายหนาทการงานใหผรวมงานอยางเหมาะสม ไมใชวธการรนแรงมความสภาพนมนวล ผรวมงานมกจะเลอมใส วางใจ

2.3 ผบกงานหรอผนาแบบเผดจการอยางมศลปะ (Benevolent Autocrat) เปนลกษณะผนาทมความเชอมนในตนเองมจตใจใฝสมฤทธสงมงผลงานเปนหลก มศลปะในการปฏบตงานมทกษะและประสบการณดงานมผลผลตสง เปนแบบทเหมาะสมกบวงการอตสาหกรรม

2.4 ผนาทม (Executive)เปนลกษณะผนาทมความกระตอรอรน รจกใชความสามารถของผรวมงานใหเกดประโยชนสงสดวางมาตรฐานในการทางาน มประสทธภาพในการทางานเอาใจใสและรบผดชอบมความคดรเรมเปดเผยยอมรบความคดเหนของผรวมงานดวยใจทเปนธรรมใหกาลงใจผรวมงานสนใจในวชาความรใหม ๆปรบปรงตนเองอยตลอดเวลา มผลงานดกจการมความกาวหนา เกดความพงพอใจทงผรวมงานและผนา จะเหนวา แบบพนฐานของผนา 4 แบบ แตละแบบถาอยในสถานการณทเหมาะสมจะเปนผนาทมประสทธผลมากแตถาอยในสถานการณทไมเหมาะสมจะกลายเปนผนาทมประสทธผลนอย 2.3 การทางานเปนทม (Team Work)

แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการทางานเปนทม Robbin (2001) กลาวถงทฤษฎทเกยวของกบการทางานเปนทม ไดแก ทฤษฎการระบเหต

ของพฤตกรรม ทฤษฎแรงจงใจ ทฤษฎเกยวกบภาวะผนา ทฤษฎการรบรความสามารถของตน ในการนาเสนอทฤษฎทเกยวของกบการทางานเปนทมผวจย ไดรวบรวมนาเสนอทฤษฎตามแนวคดของรอบบนสและแนวคดทฤษฎอนเพมเตม ไดแก แนวคดทฤษฎ เกยวกบความตองการ 2 ปจจย มรายละเอยดดงน

ทฤษฎการระบเหตของพฤตกรรม Heider (1958) อธบายวาการรบรพฤตกรรมนนจะตองอาศยสาเหต 2 อยาง คอ สาเหตทมาจากสวนบคคล และสาเหตทมาจากเงอนไขของสงแวดลอม โดยสาเหตทงสองนจะอยในลกษณะความสมพนธแบบเพมหรอลด บวกหรอลบ กลาวคอ ถากระทาสงใดดวยความตองการของตน บคคลจะทาไดงายขน เมอเงอนไขสงแวดลอมอานวยใหแตจะยากขนเมอสงแวดลอมเปนตวขดขวาง (ดภาพประกอบ 5) สาหรบสาเหตทมาจากสวนบคคล ถกแยกออกเปน 2

25

สาเหตยอย คอ สาเหตทเปนแรงจงใจใหพยายามทา (Trying) และทเปนความสามารถ (Ability) สาเหตยอยทงสองสวนนจะสมพนธกนในลกษณะทวาบคคลจะไมมพฤตกรรมใดๆ ถาบคคลนนขาดแรงจงใจ ไดแก ความตองการจะทาหรอขาดความสามารถทจะทาได

ทฤษฎแรงจงใจของมาสโลว (Maslow quoted in Hawkins, Best and Coney, 1998) ไดเขยนทฤษฎการจงใจ หรอทเรยกวาทฤษฎทวไปเกยวกบการจงใจ เปนทฤษฎซงมาสโลวกลาวถงสงจงใจจากความตองการของมนษยไววามนษยมความตองการอยเสมอไมมทสนสดขณะทความตองการใดไดรบการตอบสนองแลวความตองการอยางอนจะเขามาแทนทความตองการทไดรบการตอบสนองแลวและความตองการของมนษยมลาดบขนจากตาไปหาสง

ทกษะของผนาทมงานทมประสทธภาพ Ends sndPage (คมอเตรยมสอบ, 2551) ไดเสนอแนะวาผนาทมงานจะพฒนาทกษะดาน

ตาง ๆ 6 ดาน ไดแก 1) ทกษะการสอสาร ผนาทมงานตองสามารถสอสารกบสมาชกของทมงานได

ทงแบบตวตอตวและกบทมงานไดอยางมคณภาพ เพราะการสอสารทดของหวหนาทมจะชวยสรางความเขาใจกอใหเกดความรวมมอ และการประสานงานทดในระหวางสมาชกและระหวางทมงาน

2) ทกษะการวางแผน ผนาทมงานจะตองชดเจนเกยวกบวตถประสงคเปาหมาย และวธการปฏบตงานสามารถกาหนดกลยทธทจะนาไปสการปฏบตใหเปนมรรคผล

3) ทกษะการจดองคการ ผนาทมงานตองพจารณาภารกจหนาทตาง ๆ ซงตองปฏบตทงหมดแลวนามาจดกลมภารกจ หรอหนาท พรอมทงกาหนดบคคล ขอบเขต อานาจหนาทในการปฏบตงานและทรพยากรสนบสนนในการปฏบตงาน ตลอดจนกาหนดรปแบบการตดตอสอสาร และการประสานงาน

4) ทกษะการสอนแนะ ผนาทมงานตองสอนหรอแนะนาสมาชก ทมงานไดเรยนรวธการปฏบตอยางละเอยด อาจรวมถงการสาธตทาใหดเปนตวอยาง นอกจากวธนยงตองใหความชวยเหลอสมาชกในการวนจฉยปญหาเกยวกบการทางานเสนอแนะวธแกปญหาขอบกพรองตาง ๆ

5) ทกษะการจงผนาทมงานตองมความรเกยวกบพนฐานความตองการของบคคล พฤตกรรมการทางานทแตกตางกน เพอใหทราบถงวธการและเทคนคทใชจงใจ สมาชกทมงานใหสามารถปฏบตงานตามเปาหมายของทมงานได

6) ทกษะการเจรจาตอรอง ตองสามารถเจรจาตอรองกบสมาชกแตละคนในทมงานเกยวของกบงานและบทบาทใหทกฝายเขาใจความคาดหวงทพงประสงครวมกน และยงรวมถงการเจรจากบบคคลนอกทมงานในเรองตาง ๆ ทเกยวของทกษะทง 6 ดานเปนทกษะสาคญทผนาทมงานจาเปนตองพฒนาใหเกดขน สงทพงตระหนกคอทกษะเหลานมความสมพนธกบทกษะอน ๆอก เชน

26

ทกษะการสอสารจะครอบคลมถงการฟง การตความและการใหขอมลยอนกลบ เปนตน ฉะนนในการพฒนาทกษะแตละดานตองดาเนนการอยางครบวงจรและเปนระบบ

ดงนนการทางานเปนทมจะตองมผนาทมความซอสตยและสามารถจงใจลกทมไดอยางดเพอทจะทาใหผลงานไดบรรลตามผลและตามเปาหมายทกาหนดและสาคญลกทมจะตองมความรวมมอในการปฏบตงาน (ตวนรสนา กจ, 2555) 2.4 ประสทธผลในการทางาน ปจจบนมการศกษาเรอง ประสทธผล (Effectiveness) กนอยางแพรหลายและม การนยามความหมายแตกตางกน โดยมการใชหลกเกณฑมาประกอบกน โดยมผให ความหมายหรอคานยามตาง ๆ กน ดงน ประสทธผล หมายถง ความสามารถขององคการทจะดาเนนการใหบรรลเปาหมาย 4 ประการ คอ ความเปนอนหนงอนเดยวกนในองคการ (Integration) การปรบตวของ องคการใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม (Adaptability) การปรบตวขององคการให สอดคลองกบสงคม (Social Relevance) และผลผลตขององคการ (Productivity) (อรณ รกธรรม, 2525) Georgopoulos & Tanenbaum (อางใน ภรณ กรตบตร, 2529) ไดให ทศนะวา ประสทธผลขององคการ (Organizational Effectiveness) หมายถง ความมากนอย (Extent) ของการทองคการ ในฐานะเปนระบบทางสงคมสามารถบรรลถงวตลประสงค ไดโดยทรพยากรและหนทางทมอย โดยไมทาใหทรพยากรและหนทางเสยหายและ โดยไม,สรางความตงเครยดทไมสมควรแกสมาชก ซงมาตรการทใชในการวดประสทธผล ขององคการตงอยบนวธการและเปาหมาย (Means and Ends) โดยเกณฑบงชในการวด ประสทธผล คอความสามารถในการผลตขององคการ ความยดหยนขององคการในรป ของความสาเรจในการปรบตวเขากบการเปลยนแปลงภายในองคการและความสาเรจใน การปรบตวเขากบการเปลยนแปลงซงเกดขนนอกองคการ และการปราศจากความกดดน หรอการขดแยงรนแรงระหวางกลมยอยในองคการระหวางหนวยงานในองคการ Schein (1970, p. 177) มความเหนวา ประสทธผลองคการ หมายถง สมรรถนะ (Capacity) ขององคการในการทจะอยรอด (Survival) ปรบตว (Adapt) รกษาสภาพ (Maintain) และเตบโต (Grow) ไมวาองคการนนจะมหนาทใดทตองการใหลลวง นอกจากนยงใหใช ขอสงเกตวา (ภรณ กรตบตร, 2529) นกทฤษฎเกยวกบองคการในยคตนๆ พอใจทจะกลาวถงเพยงเรอง “การแสวงหาผลกาไรสงสด” (Profit Maximization) ประสทธผลขององคการ ตามแนวความคดตงแตดงเดมเปนความพยายามทจะ เพมพนประสทธภาพในการปฏบตงานใหเกดความชานาญเฉพาะอยาง (Segmentation) การปฏบตงานของ

27

องคการเกอบโดยเดดขาด ทาใหขาดความรวมมอรวมใจ ตลอดจน ไมอาจรเรมสรางสรรคและไมอาจจดการกบความเปลยนแปลงใด ๆ ได จงเกดแนวคดท ตรงกนขามกบแนวคดดงเดม คอ แนวความคดแบบผสมผสาน (Integration Approach) ซงมงเนนไปทการเปลยนแปลงและการเสรมสรางสงใหม ๆ โดยมองภาพรวมวามสงใด เกยวของในขอบเขตทกวางขวางและเชอมโยงสงทเกยวของนนเขาดวย กน ลกษณะของ แนวความคดนจะไมหลบเลยงความขดแยงแตจะมองสงขดแยง (Conflicts) เปนเรอง จาเปนทดองเผชญและแกไขเพอนามาซงการเปลยนแปลงทสขนอยตลอดเวลา ดงนน แนวทางนจงเปนพลวต (Dynamic) มเปาหมายอยทการพยายามทางานใหสาเรจดวยด (วฒชย จานงค, 2530) ประสทธผลขององคการ หมายถง ความสามารถขององคการในการบรรลเปาหมาย ทไดกาหนดไว โดยใชประโยชนจากทรพยากรอยางคมคา สมาชกเกดความพอใจในงาน และองคการโดยสวนรวม สามารถปรบตว และพฒนาเพอดารงอยตอไปได (มฆวาฬ สวรรณเรอง, 2536) นอกจากความสามารถในการบรรลเปาหมายอนเปนความมประสทธผลโดยทวไป แลว การประเมนประสทธผลอาจพจารณาไดจากคณภาพของผลผลตหรอบรการพนฐาน ขององคการ หรอความสามารถในการผลตสนคาหรอบรการขององคการ ความพรอม หรอความเปนไปไดในการปฏบตงานทเฉพาะเจาะจงเมองถกขอรองใหทา ผลตอบแทน หรอผลกาไรทไดรบจากการผลตสนคาและบรการ เปนดน ดงนน กจกรรมขององคการท เปนเครองตดสนการปฏบตงานขององคการวามประสทธผลหรอไมจงประกอบ ไปดวย กจกรรมตอไปนคอ การไดมาซงทรพยากรทดองใชในการปฏบตงาน การใชปจจยนาเขา อยางมประสทธภาพเมอเทยบกบผลผลต ความสามารถในการผลตสนคาหรอบรการของ องคการ การปฏบตงานดานเทคนควชาการและดานการบรหารอยางมเหตผล การลงทน ในองคการ การปฏบตตามกฎเกณฑกบพฤตกรรมในองคการ และการตอบสนองความ ดองการและความสนใจทแตกตางกนของบคคลและของกลม (จนดาลกษณ วฒนสนธ, 2530) จากแนวคดตาง ๆ ทกลาวมานน พอทจะสรปไดวา ประสทธผลขององคการ หมายถง ความสามารถขององคการในฐานะเปนระบบหนงของสงคม ในการใชทรพยากร บรหารอยางคมคาและไดประโยชนสงสด เพอใหบรรลเปาหมายหรอวตอประสงคของ องคการ ทาใหผรบบรการจากองคการพงพอใจในงานและองคการสามารถปรบตวและ พฒนาใหดารงอยตอไปได (ไชยวฒน รตนดาดาษ, 2538) Gibson, Ivancevich & Domelly (1988) นยามประสทธผลไววาประสทธผล (Effectiveness) เปนเรองของการกระทาใดๆหรอพยายามใดๆทมความมงหมายจะไดรบผลอะไรสกอยางใหเกดขน การกระทาหรอความพยายามจะมประสทธผลสงตาเพยงใดขนกบวาผลทไดรบนน ตรงครบถวน ทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ และใชพลงงานนอยเพยงใด ประสทธผลอาจพจารณาเปน 2 ระดบ คอ

28

1. ประสทธผลของบคคล คอ ลกษณะบคคลทมความสามารถปฏบตงานใด ๆ หรอ ปฏบต กจกรรมใด ๆ แลวประสบความสาเรจทาใหบงเกดผลตรงและครบถวนตามทมวตถประสงคไว ผลทเกดขนมลกษณะคณภาพเชน ความถกตองความมคณคา ความเหมาะสมดงาม ตรงกบความคาดหวดและ ความตองการของหมคณะ สงคมและผนาผลนนไปใชเปนผลทไดจากการปฏบตอยางมประสทธภาพ คอ เปนการปฏบตดวยความพอใจปฏบตเตมความสามารถปฏบตดวยการเลอกสรรกลวธแลเทคนควธการทเหมาสมทสดทจะทาใหบรรลทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ อยางสงสดแตใชทน ทรพยากร และระยะเวลานอยทสด 2. ประสทธผลขององคกรประกอบดวย 2.1) การผลต (Production) องคการมประสทธผลถาองคการสามารถดาเนนการผลตใหไดผลผลตทงเชงปรมาณและเชงคณภาพไดตรงกบความตองการขององคการ 2.2) ประสทธภาพ (Efficiency) องคการทมประสทธผลถาอตราสวนระหวางปจจยทรพยากร (Input) ทใชกบผลผลต (Output) มความเหมาะสมในลกษณะทใชทรพยากรไดคมคา 2.3) ความพงพอใจ (Satisfaction) องคการมประสทธผลถาผลการดาเนนงานขององคการนามาซงความสาเรจสอดคลองกบความตองการและความคาดหวงของสมาชกในองคการ 2.4) การปรบเปลยน (Addictiveness) องคการมประสทธผลถาองคการมกลไกทสามารถปรบเปลยนการดาเนนงานไดสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไปทงภายในองคการและภายนอกองคการ 2.5) การพฒนา (Development) องคการมประสทธผลถาองคการสามารถเพมพนศกยภาพ (Potential) และวสยสามารถ (Capacity) ขององคการทเจรญกาวหนาตามการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม ความหมายของประสทธผลทงระดบบคคลและระดบองคการมความหมายครอบคลมทงผลการดาเนนงานทสนองวตถประสงคไดผลดทงเชงปรมาณและคณภาพและยงครอบคลมถงกระบวนการ ดาเนนงานทใชทรพยากรอยางคมคาและใชวธการปฏบตทเหมาะสม(Gibson and Others, 1988) 2.5 งานวจยทเกยวของ

ราชน อรณแสง (2552) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางคณลกษณะสวนบคคล ภาระงานและความสามารถในการบรหารงานของหวหนาสถานอนามยกบผลสมฤทธการดาเนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพจงหวดตรง ผลการศกษา พบวา (1) คณลกษณะสวนบคคลของหวหนาสถานอนามย สวนใหญเปนเพศหญงมอายเฉลย 47.09 ป มระดบการศกษาสงสดปรญญาตร

29

ขนไป รอยละ 58.4 ระยะเวลาปฏบตงานในหนาท 14.29 ปดานภาระงานพบวา มจานวนเจาหนาท เฉลย 3.58 คน มจานวนประชากรมรบผดชอบ เฉลย 4,112 คน ปจจยความสามารถดานการบรหารของหวหนาสถานอนามยในภาพรวมและรายดานทง 7 ดาน อยในระดบสง ยกเวนดานการบรหารงานบคคลอยระดบปานกลาง (2) ผลสมฤทธการดา เนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพของสถานอนามย โดยรวม และรายดานอยในระดบสง (3) ปจจยความสามารถในการบรหารงานของหวหนาสถานอนามยในภาพรวมและรายดานทง7ดานมความสมพนธเชงบวกกบผลสมฤทธการดาเนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพจงหวดตรงอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ 0.01 สวนปจจยภาระงานดานจานวนประชากรทรบผดชอบมความสมพนธเชงลบกบผลสมฤทธการดาเนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพจงหวดตรงอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ 0.01 และ (4) ปญหา อปสรรค ทสาคญคองบประมาณลาชาและไมเพยงพอระบบรายงานมมากและซบซอน และเจาหนาทในการดา เนนงานไมเพยงพอขอเสนอแนะคอ สาธารณสขจงหวดควรเรงรดการจายงบประมาณและจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ ควรปรบปรงระบบรายงาน และควรใชจานวนประชากรทรบผดชอบเปนเกณฑในการจดสรรบคลากรเพอความครอบคลม

นภา อาไพวรรณ, พลสข หงคานนท และปกรณ ประจญบาน (2554) ศกษาเรองความสมพนธระหวางพฤตกรรมผนากบการสรางแรงจงใจของหวหนาหอผปวยตามการรบรของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธชนรา พษณโลก ผลการวจย พบวา ระดบของพฤตกรรมผนาของหวหนาหอผปวยโดยรวมและรายดานอยในระดบสง โดยดานทมคาคะแนนเฉลยสงสดทสดคอ ดานพฤตกรรมผนาแบบผบกงาน สวนดานทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด คอดานพฤตกรรมผนาแบบยดระเบยบระดบของการสรางแรงจงใจของหวหนาหอผปวยโดยรวม และรายดานอยในระดบสง โดยดานทมคาคะแนนเฉลยสงทสดคอดานลกษณะของงานสวนดานทมคาคะแนนเฉลยนอยทสด คอดานเงนเดอนและคาตอบแทนพฤตกรรมผนาของหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลพทธชนราช พษณโลกตามการรบรของพยาบาลวชาชพมความสมพนธทางบวกกบการสรางแรงจงใจดานปจจยจงใจอยางมนยสาคญทางสถต (r =.443, p < .01) และมความสมพนธ ทางบวกกบการสรางแรงจงใจดานปจจยคาจนอยางมนยสาคญทางสถต (r =.539, p < .01) พฤตกรรมผนาของหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลพทธชนราช พษณโลกตามการรบรของพยาบาลวชาชพมความสมพนธ ทางบวกกบการสรางแรงจงใจโดยรวมอยางมนยสาคญทางสถต (r =.751, p < .01)

ธรรมรตน อยพรต (2556) ศกษาเรอง คานยมในการทางานทสงผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรของเจนเนอเรชนตาง ๆ ผลการวจยพบวา (1) คานยมในการทางานทงเจนเนอเรชนวาย เจนเนอเรชนเอกซและเบบบมเมอรสเปนไปในรปแบบและทศทางเดยวกนคอ คานยมดานการเขาใจผอนมากทสด รองลงมาคอ คานยมดานการปรบตวตอการเปลยนแปลง คานยมดานการ

30

พฒนาตนเองและคานยมดานการอนรกษตามลาดบ (2) คานยมในการทางานดานการเขาใจผอน ดานการปรบตวตอการเปลยนแปลงและดานการพฒนาตนเองมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร โดยทคานยมในการทางานดานการเขาใจผอนมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรมากทสด สวนคานยมในการทางานดานการอนรกษไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร อกทงคานยมดานการเขาใจผอนของเจนเนอเรชนแตกตางกนซงพบความแตกตางระหวางเจนเนอเรชนวายและเบบบมเมอรส

ประนมวน เกษสญชย และวภาพรวรหาญ (2555) ศกษาเรอง ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานอบตเหตและฉกเฉน โรงพยาบาลชมชนเขต 12 กระทรวงสาธารณสข ผลการวจย พบวาประสทธผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานอบตเหตและฉกเฉนโดยรวมอยระดบสง ( = 4.29, S.D.= 0.44) ปจจยการบรหารแบบมงผลงานของหวหนางาน ลกษณะงาน และการทา งานเปนทม มความสมพนธกนในระดบปานกลาง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 (r= .57, r= .59 และ r= .65) ตามลา ดบตวแปรทสามารถทา นายประสทธผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ คอ ลกษณะงาน (ดานความหลากหลายของทกษะ และดานความมอสระในการทา งาน) และตวแปรการทา งานเปนทม (ดานการปรบปรงงานอยางตอเนอง และดานการประสานงาน) โดยสามารถทา นายประสทธผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ งานอบตเหตและฉกเฉนโรงพยาบาลชมชนเขต 12 กระทรวงสาธารณสขไดรอยละ 54.2

สาธต บบผาส และเฉลม เกดโมล (2553) ศกษาเรอง ภาวะผนากบประสทธผลขององคการ ศกษากรณ: กรมสรรพาวธทหารอากาศ กลมตวอยางทใชในการศกษาสวนใหญเปนเพศชาย มจานวน 231 คน เปนเพศหญง จานวน 91 คน มอายระหวาง 41 - 50 ป จบการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย /ปวช.สถานภาพสมรส อายราชการอยในชวง 11 - 20 ป และสวนใหญมรายไดตอเดอนอยในชวง 15,001 – 20,000 บาทผลการศกษาพบวา ระดบภาวะผนาเชงการเปลยนแปลง โดยรวมอยในระดบสง สวนระดบภาวะผนาแบบแลกเปลยน โดยรวมอยในระดบปานกลาง และระดบภาวะผนาแบบปลอยเสรโดยรวม อยในระดบปานกลาง ในสวนของระดบประสทธผลขององคการ ผลการศกษา พบวา ระดบประสทธผลขององคการ ของกรมสรรพาวธทหารอากาศ อยในระดบปานกลาง ความสมพนธระหวางภาวะผนากบประสทธผลขององคการ พบวาภาวะผนาเชงการเปลยนแปลง ภาวะผนาแบบแลกเปลยน และภาวะผนาแบบปลอยเสร มความสมพนธกบประสทธผลขององคการอยางมนยสาคญท 0.05 โดยมระดบความสมพนธสง (r = .542) ปานกลาง (r = .431) และตา (r = .126) ตามลาดบ

บทท 3 วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง “การศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทม

ประสทธผลในการทางาน” เปนการวจยเชงสารวจ (Survey Research) โดยมวตถประสงคเพอศกษาคณลกษณะสวนบคคล พฤตกรรมผนา และการทางานเปนทมของพนกงาน ทมประสทธผลในการทางาน โดยผวจยไดดาเนนการศกษาตามขนตอนดงตอไปน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การทดสอบเครองมอทใชในการวจย 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผทางานในเขตกรงเทพมหานคร จานวน 5,293,000 คน โดยมระยะเวลาการเกบขอมลในชวงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2557 (ขอมล ณ เดอนธนวาคม 2557, สานกงานสถตแหงชาต) 1.2 กลมตวอยางและการสมตวอยาง การคานวณหากลมตวอยาง (Sample Size) โดยคานวณจากสตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane, 1967) อางถงในบญธรรม กจปรดาบรสทธ (2540) ทระดบความเชอมน 95% หรอคาความคลาดเคลอน 0.05 สตรในการคานวณหากลมตวอยางดงน เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง

N = ขนาดของประชากรทงหมด

2Ne1

Nn

32

e = ความผดพลาดทยอมรบได (ในการวจยครงนกาหนดใหมคาเทากบ0.05)

แทนคา

= 399.99

ดงนน ผวจยจงใชวธการสมอยางงาย (Sample Random Sampling) โดยทาการเกบตวอยางจากพนกงานในเขตกรงเทพมหานคร จานวน 400 คน

3.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยการศกษาคณลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมประสทธผลในการทางาน ไดแก แบบสอบถามแบบปลายปด (Close-ended Questionnaire) โดยแบงออกเปน 4 สวน ดงน

สวนท 1 แบบสอบถามลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษาสงสด รายไดเฉลยตอเดอน อาชพ ระยะเวลาทางานในหนวยงาน จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด การสอสารภาษาไทย และการสอสารภาษาองกฤษ เปนคาถามปลายปด จานวน 10 ขอ สวนท 2 แบบสอบถามพฤตกรรมผนาในองคกร จานวน 11 ขอ ประกอบดวย พฤตกรรมผนาแบบบงการ พฤตกรรมผนาแบบสอนงานใหการสนบสนน พฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม และ พฤตกรรมผนาแบบมงความสาเรจ สวนท 3 แบบสอบถามการทางานเปนทม จานวน 11 ขอ ประกอบดวย วตถประสงคชดเจน การเผชญหนาเพอแกปญหา การสนบสนนและความไววางใจตอกน และความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค สวนท 4 แบบสอบถามประสทธผลในการทางาน จานวน 10 ขอ สาหรบในสวนท 2 – สวนท 4 จะเปนคาถามประเภทขอมลอนตรภาคชน (Interval Scale) ม 5 ระดบ คอ ระดบ 5 หมายถง มความคดเหนในระดบมากทสด

ระดบ 4 หมายถง มความคดเหนในระดบมาก ระดบ 3 หมายถง มความคดเหนในระดบปานกลาง

2(0.05) 5,293,0001

5,293,000n

33

ระดบ 2 หมายถง มความคดเหนในระดบนอย ระดบ 1 หมายถง มความคดเหนในระดบนอยทสด

โดยมการจดระดบของคาคะแนนเฉลยดงน เกณฑการประเมน

คาเฉลย = คะแนนสงสด คะแนนตาสดจานวนชวง

= 5 15

= 0.80 เกณฑชวด คะแนน 4.21 - 5.00 หมายถง ระดบความคดเหนมากทสด คะแนน 3.41 - 4.20 หมายถง ระดบความคดเหนมาก คะแนน 2.61 - 3.40 หมายถง ระดบความคดเหนปานกลาง คะแนน 1.81 - 2.60 หมายถง ระดบความคดเหนนอย คะแนน 1.00 - 1.80 หมายถง ระดบความคดเหนนอยทสด 3.3 การทดสอบเครองมอทใชในการวจย

สาหรบขนตอนในการทดสอบขอมลเพอใชในการศกษาไดกาหนดขนตอนไวดงน 3.1 จดทาแบบสอบถามเสนอผทรงคณวฒเพอตรวจสอบรายละเอยดและแกไขปรบปรงแบบสอบถามตามทผทรงคณวฒแนะนาจนมความถกตองสมบรณ จากนน ผวจยจงนาแบบสอบถามนนมาเปนเครองมอในการรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง 3.2 นาแบบสอบถามทแกไขแลวปรกษาผทรงคณวฒเพอพจารณาตรวจสอบอกครง เพอความสมบรณกอนนาไปทดลองใช (Try out) กบกลมประชากร จานวน 40 คน แลวนามาหาคาความเชอมน (Reliability) ของปจจยตางๆ โดยใชวธหาคาสมประสทธรอนบาคอลฟา (Cronbach’s Coefficient: ) ผลการวเคราะหพบวาคาสมประสทธรอนบาคอลฟา () ของตวแปรทกตวมคามากกวา 0.7 (Nunnally, 1978) แสดงวาผลการทดสอบมความเชอมน จงไมมการตดขอคาถามใดออกและนาไปใชสรางแบบสอบถามชดสดทายทใชเกบขอมลตอไป

34

ตารางท 3.1: คาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคของแบบสอบถาม

ปจจย

คาสมประสทธแอลฟาของ ครอนบาค

ขอ กลมทดลอง (n = 40)

1. พฤตกรรมผนาในองคกร พฤตกรรมผนาแบบบงการ 2 .733 พฤตกรรมผนาแบบสอนงาน ใหการสนบสนน .753 พฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม .742 พฤตกรรมผนาแบบมงความสาเรจ 3 .700 2. การทางานเปนทม วตถประสงคชดเจน .888 การเผชญหนาเพอแกปญหา .816 การสนบสนนและความไววางใจตอกน 3 .728 ความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค 3 .823 3. ประสทธผลในการทางาน 10 .727

3.4 การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนเปนการวจยเชงสารวจ (Survey Research) มงศกษาโดยมแหลงขอมลคอ แหลงขอมลปฐมภม (Primary Data) เปนการรวบรวมขอมล กระทาโดยผวจยซงใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมลโดยการไปแจกแบบสอบถามกบกลมตวอยาง และแนะนาการตอบแบบสอบถามอยางถกวธจากนนนาแบบสอบถามทเกบรวบรวมมาได มาประกอบการวเคราะหขอมลตอไป 3.5 การวเคราะหขอมล หลงจากรวบรวมแบบสอบถามทงหมดทสมบรณแลว ผวจยนาแบบสอบถามทงหมดมาดาเนนการ ดงน

1.การตรวจสอบขอมล ผวจยตรวจดความสมบรณของการตอบแบบสอบถามและแยกแบบสอบถามทไมสมบรณออก

35

2.นาแบบสอบถามทถกตองเรยบรอยแลวมาลงรหสเพอประมวลผลขอมล 3.นาขอมลทลงรหสแลวมาบนทกและวเคราะหโดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถต (SPSS)

เพอทดสอบสมมตฐานทตงไว 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ขอมลจากแบบสอบถามจะถกประมวลดวยสถตเบองตนและใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถต (SPSS) ในการวเคราะหขอมล ซงผวจยไดเลอกใชสถตในการวเคราะหขอมล ดงตอไปน สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

สถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ไดแก สถตทดสอบความแตกตางคา (T-Test) กรณทดสอบความแตกตางของกลม 2 กลมทอสระตอกน และเปรยบเทยบการแตกตางตงแต 3 กลมขนไปดวยการทดสอบความแปรปรวนทางเดยว (One way ANOVA) และการวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis)

36

 

บทท 4 ผลการวจย

ผลการวจยเรองการศกษาลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมประสทธผลในการทางาน มผลการวจยทสามารถอธบายไดดงน 4.1 การรายงานผลดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 4.2 การรายงานผลดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ซงไดแกการวเคราะหสมมตฐานทง 3 ขอ ทาการทดสอบทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 โดยมการใชสถตการวจยดงน

4.2.1 สมมตฐานขอท 1 ใชสถตทดสอบความแตกตางคา (T-Test) กรณทดสอบความแตกตางของกลม 2 กลมทอสระตอกน และเปรยบเทยบการแตกตางตงแต 3 กลมขนไปดวยการทดสอบความแปรปรวนทางเดยว (One way ANOVA) กรณเพอหาความแตกตางจะทาการกาหนดเปนรายคดวยวธการของเซฟเฟ

4.2.2 สมมตฐานขอท 2 และ 3 ใชสถตทดสอบการวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis)

เพอความเขาใจในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยจงนาสญลกษณทใชในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลดงน

N = จานวน Mean = คาเฉลย S.D. = คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน T = คาสถต t F = คาสถต F B = คาสมประสทธถดถอยในรปคะแนนมาตรฐาน S.E. = คาผดพลาดมาตรฐาน Beta = คาสมประสทธถดถอยในรปคะแนนมาตรฐาน

Sig. = คา p-value * = มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

37  

4.1 การรายงานผลดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 4.1.1 ลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ปรากฏผลดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1 : ตารางแสดงจานวนและคารอยละของลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

ลกษณะสวนบคคล จานวน (คน) รอยละ เพศ ชาย 187 46.8 หญง 213 53.3 อาย ตากวาหรอเทากบ 20 ป 22 5.5 21 – 25 ป 104 26.0 26 – 30 ป 103 25.8 31 – 35 ป 96 24.0 36 – 40 ป 51 12.8 41 ปขนไป 24 6.0 สถานภาพ โสด 242 60.5 สมรส 154 38.5 หมาย / หยาราง 4 1.0 ระดบการศกษา ตากวาปรญญาตร 60 15.0 ปรญญาตร 234 58.5 ปรญญาโท 88 22.0 ปรญญาเอก 18 4.5

(ตารางมตอ)

38  

ตารางท 4.1 (ตอ) : ตารางแสดงจานวนและคารอยละของลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

ลกษณะสวนบคคล จานวน (คน) รอยละ รายไดเฉลยตอเดอน ตากวาหรอเทากบ 15,000 บาท 30 7.5 15,001 – 20,000 บาท 49 12.3 20,001 – 25,000 บาท 79 19.8 25,001 – 30,000 บาท 109 27.3 30,001 – 35,000 บาท 71 17.8 35,001 บาทขนไป 62 15.5 อาชพ ผจดการ 12 3.0 ผชวยผจดการ 45 11.3 หวหนาแผนก 87 21.8 พนกงาน 225 56.3 ลกจางชวคราว 31 7.8 ระยะเวลาทางานในหนวยงาน นอยกวา 1 ป 50 12.5 1 – 2 ป 67 16.8 3 – 5 ป 110 27.5 6 – 10 ป 83 20.8 11 – 15 ป 46 11.5 16 ปขนไป 44 11.0 จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด 1 – 15 คน 217 54.3 16 – 30 คน 96 24.0 31 – 45 คน 76 19.0 มากกวา 45 คน 11 2.8

(ตารางมตอ)

39  

ตารางท 4.1 (ตอ) : ตารางแสดงจานวนและคารอยละของลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม

ลกษณะสวนบคคล จานวน (คน) รอยละ สามารถใชภาษาไทยดวยวาจาเพอการสอสารทมประสทธผล ดมาก 125 31.3 ด 238 59.5 พอใช 37 9.3 สามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสารทจาเปน ดมาก 61 15.3 ด 142 35.5 พอใช 92 23.0 ตองปรบปรง 105 26.3 จากตารางท 4.1 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง จานวน 213 คน คดเปนรอยละ 53.3 มอาย 21 – 25 ป จานวน 104 คน คดเปนรอยละ 26.0 สถานภาพโสด จานวน 242 คน คดเปนรอยละ 60.5 ระดบการศกษาปรญญาตร จานวน 234 คน คดเปนรอยละ 58.5 รายไดเฉลยตอเดอน 25,001 – 30,000 บาท จานวน 109 คน คดเปนรอยละ 27.3 อาชพพนกงาน จานวน 225 คน คดเปนรอยละ 56.3 ระยะเวลาทางานในหนวยงาน 3 – 5 ป จานวน 110 คน คดเปนรอยละ 27.5 จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด 1 – 15 คน จานวน 217 คน คดเปนรอยละ 54.3 สามารถใชภาษาไทยดวยวาจาเพอการสอสารทมประสทธผลในระดบด จานวน 238 คน คดเปนรอยละ 59.5 และสามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสารทจาเปนในระดบด จานวน 142 คน คดเปนรอยละ 35.5

40  

4.1.2 พฤตกรรมผนาในองคกร ขอมลพฤตกรรมผนาในองคกรของผตอบแบบสอบถาม ปรากฏผลดงตารางท 4.2 ตารางท 4.2 : ตารางแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของพฤตกรรมผนาในองคกร

พฤตกรรมผนาในองคกร Mean S.D. ระดบ พฤตกรรมผนาแบบบงการ ผนาของทานมพฤตกรรมตดสนใจดาเนนการใดๆ ตามระเบยบแบบแผน แลวพยายามพดใหคลอยตาม

3.72 .781 มาก

ผนาของทานมพฤตกรรมออกคาสงโดยกาหนดระยะเวลาการปฏบตงานไวทกครง

3.95 .792 มาก

เฉลย 3.83 .617 มาก พฤตกรรมผนาแบบสอนงาน ใหการสนบสนน ผนาของทานเสนอแนะวธการใหพนกงานทดลองปฏบตงานเพอคนหาวธการใหมๆในการแกไขปญหาทเกดขนของหนวยงาน

3.72 .580 มาก

ผนาของทานแนะนาใหพนกงานใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการปฏบตงาน

4.33 .715 มากทสด

ผนาของทานสนบสนนใหพนกงานไดแสวงหาความร วธการปฏบตงานใหมๆ อยเสมอ

4.22 .700 มากทสด

เฉลย 4.09 .501 มาก พฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม ผนาของทานมพฤตกรรมใหคาปรกษาแกพนกงานทมปญหาในการปฏบตงานเปนรายบคคล

4.52 .641 มากทสด

ผนาของทานมพฤตกรรมเปดโอกาสใหพนกงานมอสระและรวมตดสนใจในการปฏบตงาน

4.04 .640 มาก

ผนาของทานมพฤตกรรมเสนอแนะวธการแกปญหาใหกบพนกงาน

4.44 .779 มากทสด

เฉลย 4.33 .570 มากทสด (ตารางมตอ)

41  

ตารางท 4.2 (ตอ) : ตารางแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของพฤตกรรมผนา ในองคกร

พฤตกรรมผนาในองคกร Mean S.D. ระดบ พฤตกรรมผนาแบบมงความสาเรจ ผนาของทานระบสงทตองการเมอมอบหมายงานอยางใดอยางหนงใหพนกงานปฏบต

3.97 .775 มาก

ผนาของทานกาหนดเปาหมายททาทายและวตถประสงคทชดเจนแกพนกงาน

4.13 .765 มาก

ผนาของทานตงความคาดหวงตอพนกงานดวยความมนใจวาพนกงานจะสามารถปฏบตงานทมมาตรฐานสงไดสาเรจ

4.45 .564 มากทสด

เฉลย 4.18 .532 มาก จากตารางท 4.2 พบวา พฤตกรรมผนาแบบบงการ มคาเฉลยเทากบ 3.83 อยในระดบมาก โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ ผนาของทานมพฤตกรรมออกคาสงโดยกาหนดระยะเวลาการปฏบตงานไวทกครง มคาเฉลยเทากบ 3.95 อยในระดบมาก พฤตกรรมผนาแบบสอนงาน ใหการสนบสนน มคาเฉลยเทากบ 4.09 อยในระดบมาก โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ ผนาของทานแนะนาใหพนกงานใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการปฏบตงาน มคาเฉลยเทากบ 4.33 อยในระดบมากทสด พฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม มคาเฉลยเทากบ 4.33 อยในระดบมากทสด โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ ผนาของทานมพฤตกรรมใหคาปรกษาแกพนกงานทมปญหาในการปฏบตงานเปนรายบคคล มคาเฉลยเทากบ 4.52 อยในระดบมากทสด พฤตกรรมผนาแบบมงความสาเรจ มคาเฉลยเทากบ 4.18 อยในระดบมาก โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ ผนาของทานตงความคาดหวงตอพนกงานดวยความมนใจวาพนกงานจะสามารถปฏบตงานทมมาตรฐานสงไดสาเรจ มคาเฉลยเทากบ 4.45 อยในระดบมากทสด

42  

4.1.3 การทางานเปนทม ขอมลการทางานเปนทมของผตอบแบบสอบถาม ปรากฏผลดงตารางท 4.3 ตารางท 4.3 : ตารางแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของการทางานเปนทม

การทางานเปนทม Mean S.D. ระดบ วตถประสงคชดเจน องคกรมการกาหนดเปาหมายทชดและวตถประสงคทชดเจน

3.99 .905 มาก

องคกรมการชแจงเกยวกบนโยบายและแผนงานอยเสมอ 3.74 .983 มาก องคกรกาหนดบทบาทหนาทความรบผดชอบของคนในทมไวอยางชดเจน

4.02 .899 มาก

เฉลย 3.92 .781 มาก การเผชญหนาเพอแกปญหา เมอมการทางานทผดพลาด จะไดรบความเหนใจจากเพอนรวมงาน

4.04 .855 มาก

เพอนรวมงานมลกษณะเออเฟอเผอแผละยอมรบความสามารถซงกนและกน

4.17 .841 มาก

พนกงานทกคนในองคกรเตมใจและพรอมทจะใหความชวยเหลอซงกนและกน

4.09 .977 มาก

เฉลย 4.10 .738 มาก การสนบสนนและความไววางใจตอกน ทกคนเตมใจรบฟงและพจารณาความคดเหนตามขอเสนอ 4.30 .730 มากทสด ผปฏบตงานมอสระอยางเตมทในการแสดงความคดเหนเรองสาคญของงาน

3.82 1.008 มาก

เฉลย 4.06 .709 มาก (ตารางมตอ)

43  

ตารางท 4.3 (ตอ) : ตารางแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของการทางานเปนทม

การทางานเปนทม Mean S.D. ระดบ ความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค องคกรมการกระจายความรบผดชอบในการทางานทยดหยนสามารถปรบเปลยนและชวยเหลอกนได

4.14 .887 มาก

พนกงานทกคนในองคกรพงพอใจทไดชวยเหลอและเปนสวนหนงในความสาเรจของผอน

4.05 .756 มาก

เมอมปญหา สามารถแสดงความคดเหนเพอปรบปรงการทางานไดอยางเตมท

4.32 .812 มากทสด

เฉลย 4.17 .670 มาก จากตารางท 4.3 พบวา การทางานเปนทมดานวตถประสงคชดเจน มคาเฉลยเทากบ 3.92 อยในระดบมาก โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ องคกรกาหนดบทบาทหนาทความรบผดชอบของคนในทมไวอยางชดเจน มคาเฉลยเทากบ 4.02 อยในระดบมาก การทางานเปนทมดานการเผชญหนาเพอแกปญหา มคาเฉลยเทากบ 4.10 อยในระดบมาก โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ เพอนรวมงานมลกษณะเออเฟอเผอแผละยอมรบความสามารถซงกนและกน มคาเฉลยเทากบ 4.17 อยในระดบมาก การทางานเปนทมดานการสนบสนนและความไววางใจตอกน มคาเฉลยเทากบ 4.06 อยในระดบมาก โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ ทกคนเตมใจรบฟงและพจารณาความคดเหนตามขอเสนอ มคาเฉลยเทากบ 4.30 อยในระดบมากทสด การทางานเปนทมดานความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค มคาเฉลยเทากบ 4.17 อยในระดบมาก โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ เมอมปญหา สามารถแสดงความคดเหนเพอปรบปรงการทางานไดอยางเตมท มคาเฉลยเทากบ 4.32 อยในระดบมากทสด

44  

4.1.4 ประสทธผลในการทางาน ขอมลประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม ปรากฏผลดงตารางท 4.4 ตารางท 4.4 : ตารางแสดงคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของประสทธผลในการ

ทางาน

ประสทธผลในการทางาน Mean S.D. ระดบ เปาหมายในการทางานทตงไวมความเปนไปได 4.36 .775 มากทสด มการประชมชแจงเปาหมายในการทางาน 3.51 1.033 มาก บทบาทหนาทการทางานของทานมความชดเจนด 2.94 1.437 ปานกลาง ทานหาความรเพมเตม เพอเพมความสาเรจในงาน 3.48 1.074 มาก พนกงานทกคนเขาใจเปาหมายในการทางาน ตรงกน 3.89 .969 มาก การตดสนใจใดๆกระทาโดยเสยงสวนใหญเหนพอง ตองกน 4.10 1.049 มาก ปรมาณงานททานทาในแตละวนมความเหมาะสม 4.09 .918 มาก เพอนรวมงานมกชวยกนทางานและชวยเหลอกนเปนอยางด 4.15 .978 มาก หากทานไดรบ คาชมเชย หรอ รางวลตอบแทน ทานจะมความตงใจในการทางานสง

4.13 .979 มาก

การทางานนทาใหชวตทานมนคง 4.04 1.040 มาก เฉลย 3.87 .519 มาก จากตารางท 4.4 พบวา ประสทธผลในการทางาน มคาเฉลยเทากบ 3.87 อยในระดบมาก โดยรายขอทมคาเฉลยมากทสด คอ เปาหมายในการทางานทตงไวมความเปนไปได มคาเฉลยเทากบ 4.36 อยในระดบมากทสด 4.2 การรายงานดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ซงไดแก การวเคราะหสมมตฐานทง 3 ขอ โดยมการใชสถตวจย ดงน 4.2.1 สมมตฐานขอท 1 คณลกษณะสวนบคคลทแตกตางกนมผลทาใหเกดประสทธผลของการทางานทแตกตางกน ใชสถตทดสอบความแตกตางคา (T-Test) กรณทดสอบความแตกตางของกลม 2 กลมทอสระตอกน และเปรยบเทยบการแตกตางตงแต 3 กลมขนไปดวยการทดสอบความ

45  

แปรปรวนทางเดยว (One way ANOVA) กรณเพอหาความแตกตางจะทาการกาหนดเปนรายคดวยวธการของเซฟเฟ ปรากฏผลดงตารางท 4.5-4.14 ตารางท 4.5 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนก

ตามเพศ

เพศ Mean S.D. t Sig. ชาย 3.82 .529 -1.883 .060 หญง 3.91 .507 จากตารางท 4.5 พบวา เพศทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ตารางท 4.6 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนก

ตามอาย

อาย Mean S.D. F Sig. ตากวาหรอเทากบ 20 ป 3.91 .343 1.443 .208 21 – 25 ป 3.90 .561 26 – 30 ป 3.92 .505 31 – 35 ป 3.87 .500 36 – 40 ป 3.72 .546 41 ปขนไป 3.76 .504 จากตารางท 4.6 พบวา อายทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05

46  

ตารางท 4.7 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนก ตามสถานภาพ

สถานภาพ Mean S.D. F Sig.

โสด 3.86 .514 .049 .952 สมรส 3.87 .523 หมาย / หยาราง 3.93 .780 จากตารางท 4.7 พบวา สถานภาพทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ตารางท 4.8 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนก

ตามระดบการศกษา ระดบการศกษา Mean S.D. F Sig.

ตากวาปรญญาตร 3.94 .408 .891 .446 ปรญญาตร 3.83 .559 ปรญญาโท 3.90 .492 ปรญญาเอก 3.89 .417 จากตารางท 4.8 พบวา ระดบการศกษาทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05

47  

ตารางท 4.9 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน

รายไดเฉลยตอเดอน Mean S.D. F Sig.

ตากวาหรอเทากบ 15,000 บาท 3.85 .395 .408 .843 15,001 – 20,000 บาท 3.80 .583 20,001 – 25,000 บาท 3.84 .599 25,001 – 30,000 บาท 3.91 .508 30,001 – 35,000 บาท 3.88 .498 35,001 บาทขนไป 3.88 .456 จากตารางท 4.9 พบวา รายไดเฉลยตอเดอนทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ตารางท 4.10 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม

จาแนกตามอาชพ

อาชพ Mean S.D. F Sig. ผจดการ 3.91 .329 .272 .896 ผชวยผจดการ 3.82 .601 หวหนาแผนก 3.87 .559 พนกงาน 3.86 .513 ลกจางชวคราว 3.95 .370 จากตารางท 4.10 พบวา อาชพทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05

48  

ตารางท 4.11 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามระยะเวลาทางานในหนวยงาน

ระยะเวลาทางานในหนวยงาน Mean S.D. F Sig.

นอยกวา 1 ป 3.88 .468 2.230 .051 1 – 2 ป 3.94 .511 3 – 5 ป 3.92 .521 6 – 10 ป 3.90 .542 11 – 15 ป 3.69 .458 16 ปขนไป 3.74 .556 จากตารางท 4.11 พบวา ระยะเวลาทางานในหนวยงานทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ตารางท 4.12 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม

จาแนกตามจานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด Mean S.D. F Sig.

1 – 15 คน 3.86 .535 .868 .458 16 – 30 คน 3.93 .502 31 – 45 คน 3.81 .460 มากกวา 45 คน 3.82 .698 จากตารางท 4.12 พบวา จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกดทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05

49  

ตารางท 4.13 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามความสามารถใชภาษาไทยเพอการสอสาร

ความสามารถใชภาษาไทยเพอการสอสาร Mean S.D. F Sig. ดมาก 3.87 .535 .242 .785 ด 3.88 .517 พอใช 3.81 .482 จากตารางท 4.13 พบวา ความสามารถใชภาษาไทยเพอการสอสารทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ตารางท 4.14 : ตารางแสดงการเปรยบเทยบประสทธผลในการทางานของผตอบแบบสอบถาม

จาแนกตามความสามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร

ความสามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสาร

Mean S.D. F Sig.

ดมาก 3.80 .394 .519 .669 ด 3.86 .551 พอใช 3.90 .460 ตองปรบปรง 3.89 .585 จากตารางท 4.14 พบวา ความสามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสารทแตกตางกน มประสทธผลในการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 4.2.2 สมมตฐานขอท 2 พฤตกรรมผนามอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ใชสถตหาความสมพนธระหวางตวแปรดวยวธวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) ปรากฏผลดงตารางท 15

50  

ตารางท 4.15 : ตารางแสดงคาอทธพลของตวแปรพฤตกรรมผนา กบประสทธผลของการทางานของผตอบแบบสอบถาม ดวยวธวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis)

พฤตกรรมผนา B S.E. Beta t Sig.

คาคงท 2.352 .363 6.474 .000 พฤตกรรมผนาแบบบงการ .020 .041 .024 .486 .627 พฤตกรรมผนาแบบสอนงานใหการสนบสนน

.119 .051 .115 2.322 .021*

พฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม .144 .045 .158 3.196 .002* พฤตกรรมผนาแบบมงความสาเรจ .078 .048 .080 1.637 .102 R = .227,R2 = .051, F-Value = 5.342, n = 400, Sig. ≤ 0.05* จากตารางท 4.15 พบวา ตวแปรพฤตกรรมผนา ทมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ไดแก พฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม (Beta = .158, Sig. = .002) และ พฤตกรรมผนาแบบสอนงานใหการสนบสนน (Beta = .115, Sig. = .021) โดยตวแปรพฤตกรรมผนา สามารถรวมกนอธบายประสทธผลของการทางาน ไดรอยละ 5.1 โดยสามารถสรางเปนสมการทานายในรปคะแนนดบได ดงน

ประสทธผล 2.352 .119 สอนงานใหการสนบสนน .144 มสวนรวม

4.2.3 สมมตฐานขอท 3 การทางานเปนทมมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ใชสถตหาความสมพนธระหวางตวแปรดวยวธวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) ปรากฏผลดงตารางท 4.16

51  

ตารางท 4.16 : ตารางแสดงคาอทธพลของตวแปรการทางานเปนทม กบประสทธผลของการทางานของผตอบแบบสอบถาม ดวยวธวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis)

การทางานเปนทม B S.E. Beta t Sig.

คาคงท 3.352 .180 18.610 .000 วตถประสงคชดเจน -.071 .048 -.108 -1.488 .138 การเผชญหนาเพอแกปญหา -.039 .058 -.056 -.679 .498 การสนบสนนและความไววางใจตอกน

.085 .043 .116 1.974 .049*

ความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค

.147 .064 .190 2.305 .022*

R = .185, R2 = .034, F-Value = 3.507, n = 400, Sig. ≤ 0.05* จากตารางท 4.16 พบวา ตวแปรการทางานเปนทม ทมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ไดแก ความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค (Beta = .190, Sig. = .022) และ การสนบสนนและความไววางใจตอกน (Beta = .116, Sig. = .049) โดยตวแปรการทางานเปนทม สามารถรวมกนอธบายประสทธผลของการทางาน ไดรอยละ 3.4 โดยสามารถสรางเปนสมการทานายในรปคะแนนดบได ดงน

ประสทธผล 3.352 .085 การสนบสนนและความไววางใจตอกน.147 ความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค

บทท 5 สรปผลการวจย อภปราย และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย

สวนท 1 ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 21 – 25 ป จานวน 104 คน สถานภาพโสด ระดบการศกษาปรญญาตร รายไดเฉลยตอเดอน 25,001 – 30,000 บาท อาชพพนกงาน มระยะเวลาทางานในหนวยงาน 3 – 5 ป มจานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด 1 – 15 คน สามารถใชภาษาไทยดวยวาจาเพอการสอสารทมประสทธผลในระดบด และสามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสารทจาเปนในระดบด สวนท 2 พฤตกรรมผนาแบบบงการ มคาเฉลยเทากบ 3.83 อยในระดบมาก พฤตกรรมผนาแบบสอนงาน ใหการสนบสนน มคาเฉลยเทากบ 4.09 อยในระดบมาก พฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม มคาเฉลยเทากบ 4.33 อยในระดบมากทสด และพฤตกรรมผนาแบบมงความสาเรจ มคาเฉลยเทากบ 4.18 อยในระดบมาก การทางานเปนทมดานวตถประสงคชดเจน มคาเฉลยเทากบ 3.92 อยในระดบมาก การทางานเปนทมดานการเผชญหนาเพอแกปญหา มคาเฉลยเทากบ 4.10 อยในระดบมาก การทางานเปนทมดานการสนบสนนและความไววางใจตอกน มคาเฉลยเทากบ 4.06 อยในระดบมาก และการทางานเปนทมดานความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค มคาเฉลยเทากบ 4.17 อยในระดบมาก ประสทธผลในการทางาน มคาเฉลยเทากบ 3.87 อยในระดบมาก สวนท 3 จากการทดสอบสมมตฐาน พบวา 1. คณลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษาสงสด รายไดเฉลยตอเดอน อาชพ ระยะเวลาทางานในหนวยงาน จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด การสอสารภาษาไทย และการสอสารภาษาองกฤษทแตกตางกน มผลทาใหเกดประสทธผลของการทางานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานท 1 คณลกษณะสวนบคคลทแตกตางกนมผลทาใหเกดประสทธผลของการทางานทแตกตางกน 2. ตวแปรพฤตกรรมผนา ทมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ไดแก พฤตกรรมผนาแบบสอนงานใหการสนบสนน (B = .119, Sig. = .021) และพฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม (B = .144, Sig. = .002) ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 2 พฤตกรรมผนามอทธพลตอประสทธผลของการทางาน 3. ตวแปรการทางานเปนทม ทมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 ไดแก การสนบสนนและความไววางใจตอกน (B = .085, Sig. = .049) และความรวมมอ

53

ในทางขดแยงเชงสรางสรรค (B = .147, Sig. = .022) ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 3 การทางานเปนทมมอทธพลตอประสทธผลของการทางาน ตารางท 5.1 : สรปการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานท ตวแปรอสระ ตวแปรตาม ผลการทดสอบ 1 คณลกษณะสวนบคคล

ประสทธผลของการทางาน ปฏเสธสมมตฐาน

2 พฤตกรรมผนา ยอมรบสมมตฐาน 3 การทางานเปนทม ยอมรบสมมตฐาน

5.2 อภปรายผลการวจย 1. จากผลการวจย พบวา คณลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษาสงสด รายไดเฉลยตอเดอน อาชพ ระยะเวลาทางานในหนวยงาน จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด การสอสารภาษาไทย และการสอสารภาษาองกฤษทแตกตางกน มผลทาใหเกดประสทธผลของการทางานไมแตกตางกน โดยจากทฤษฏบคลกภาพแบบคณลกษณะ กลาววา คณลกษณะเปนสงทตดตวและเปลยนแปลงไดไมงายนกคณลกษณะทไมเหมาะสมกบหนาทมกจะกอใหเกดปญหาในการ ทางานและทาใหงานไมประสบผลสาเรจตามเปาหมาย อยางไรกตามสาเหตทคณลกษณะทแตกตางกน มประสทธผลของการทางานไมแตกตางกน สวนหนงอาจเกดจากในการวจยครงน สอบถามจากพนกงานททางานในหลายหลากประเภท ซงในแตละทลวนมการคดเลอกบคคลทมคณลกษณะทเหมาะสมกบงานแตกตางกน ขดแยงกบแนวคดของราชน อรณแสง (2552) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางคณลกษณะสวนบคคล ภาระงานและความสามารถในการบรหารงานของหวหนาสถานอนามยกบผลสมฤทธการดาเนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพจงหวดตรง ผลการศกษา พบวา ปจจยความสามารถดานการบรหารของหวหนาสถานอนามยในภาพรวมและรายดานทง 7 ดาน อยในระดบสง ยกเวนดานการบรหารงานบคคลอยระดบปานกลาง (2) ผลสมฤทธการดาเนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพของสถานอนามย โดยรวม และรายดานอยในระดบสง (3) ปจจยความสามารถในการบรหารงานของหวหนาสถานอนามยในภาพรวมและรายดานทง7ดานมความสมพนธเชงบวกกบผลสมฤทธการดาเนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพจงหวดตรงอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ0.01 สวนปจจยภาระงานดานจานวนประชากรทรบผดชอบมความสมพนธเชงลบกบผลสมฤทธการดาเนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพจงหวดตรงอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ0.01และ

54

(4) ปญหา อปสรรค ทสาคญคองบประมาณลาชาและไมเพยงพอระบบรายงานมมากและซบซอน และเจาหนาทในการดา เนนงานไมเพยงพอขอเสนอแนะคอ สาธารณสขจงหวดควรเรงรดการจายงบประมาณและจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ ควรปรบปรงระบบรายงาน และควรใชจานวนประชากรทรบผดชอบเปนเกณฑในการจดสรรบคลากรเพอความครอบคลม 2. จากผลการวจย พบวา พฤตกรรมผนาแบบสอนงานใหการสนบสนน และพฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการทางาน ซงจากแนวคดของ วลเลยม เจ.เรดดน ไดอธบายวา ไมสามารถบอกไดวาผนาแบบใดดทสด โดยแบบของการเปนผนาทดนนขนอยกบสภาพการณของการเปนผนา ซงจากผลของการวจยครงน แสดงใหเหนวา สาหรบพนกงาน พฤตกรรมผนาแบบสอนงานใหการสนบสนน และพฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการทางาน อธบายไดคอ งานในสานกงานนน พนกงานจาเปนตองไดรบการสอนงานเพอใหสามารถทางานได และผนาตองมสวนรวมในงาน เพอเปนแบบอยางใหพนกงาน และขบเคลอนตวงานใหสามารถดาเนนไปได ซงผลลพธสอดคลองกบ งานวจยของ ราชน อรณแสง (2552) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางคณลกษณะสวนบคคล ภาระงานและความสามารถ ในการบรหารงานของหวหนาสถานอนามยกบผลสมฤทธการดาเนนงาน ตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพจงหวดตรง ผลการศกษา พบวา ปจจยความสามารถในการบรหารงาน ของหวหนาสถานอนามยในภาพรวมและรายดานทง 7 ดานมความสมพนธเชงบวกกบผลสมฤทธการดาเนนงาน ตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพจงหวดตรง 3. จากผลการวจย การสนบสนนและความไววางใจตอกน และความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการทางาน ซงตามทฤษฎของดกสลาสซ (2551) ไดกลาวถงการทางานเปนทม หมายถง การรวมกนทางานของสมาชกทมากกวา 1 คน โดยทสมาชกทกคนนนจะตองมเปาหมายเดยวกน มการวางแผนการทางาน มบทบาทและมความรสกรวมกน ซงจาเปนตองมความไววางใจตอกน รวมถงตองมการรวมมอในการแกปญหา ซงเปนปกตขององคกรทมพนกงาน ซงทางานในแตละภาคสวนทแตกตางกน จาเปนตองตดตอ ประสาน และรวมมอกน ในการดาเนนงานขององคกร ซงผลลพธสอดคลองกบ งานวจยของ ประนมวน เกษสญชย และวภาพร วรหาญ (2555) ศกษาเรอง ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ งานอบตเหตและฉกเฉน โรงพยาบาลชมชนเขต 12 กระทรวงสาธารณสข ผลการวจยพบวา การทางานเปนทม มความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในระดบปานกลาง

55

5.3 ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยครงนไปใช 1.1 ผลการวจยครงน สามารถบงชใหเหนถงความสาคญของพฤตกรรมผนาแบบสอนงานใหการสนบสนน และพฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม ซงมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการทางาน ดงนนสาหรบผนาในองคกรตางๆ ควรมงเนนการสอนงานใหการสนบสนน และมสวนรวมในงาน เพอกอใหเกดประสทธผลของการทางาน 1.2 ผลการวจยครงน สามารถบงชใหเหนถงความสาคญของการสนบสนนและความไววางใจตอกน และความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค ซงมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลของการทางาน ดงนนสาหรบพนกงาน หรอทมทางาน ควรมความไววางใจตอกน และมความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค เพอกอใหเกดประสทธผลของการทางาน

2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ควรมการศกษาถงปจจยอนๆ ทอาจสงผลตอประสทธผลของการทางาน เชน ความภกดตอ

องคกร, สภาพแวดลอมในการทางาน เปนตน รวมถงอาจทาการศกษาเปรยบเทยบระหวางประเภทขององคกร เพอใหทราบถงปจจยทกอใหเกดประสทธผลของการทางานในแตละองคกร สามารถนามาวเคราะหในเชงลก และนาไปประยกตใชตอไปอยางตรงจด

 

56

บรรณานกรม

กว วงศพฒ. (2535). ภาวะผนา. กรงเทพ ฯ : ศนยสงเสรมวชาชพบญช. ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา (2554). การจดการของเบลคและมตน. สบคนจาก

http://gotoknow.org/blog/oodapichai/201638. ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา (2554). การเปรยบเทยบพฤตกรรมการใชอานาจหนาทของ

ผนาทง 3 แบบ. สบคนจาก http://gotoknow.org/blog/oodapichai/201638. ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา (2554). พฤตกรรมของผนาทมงสรางโครงสรางและมงสราง

นาใจ. สบคนจากhttp://gotoknow.org/blog/oodapichai/201638. ครอภชย บอกกลาวการนเทศการศกษา (2554). พฤตกรรมผนาจากการศกษาของมหาวทยาลยแหง

รฐโอไฮโอ. สบคนจาก http://gotoknow.org/blog/oodapichai/201638. จอมยทธ แหงบานจอมยทธ. (2543). ผนา (Leader). สบคนจาก

http://www.baanjomyut.com/objective.html. จนดา สกษณวฒนสนธ. (2530). การบรหารและการพฒนาองคการ. นนทบร :

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. เฉลย ภมพนธ. (2549). การจงใจในการทางาน. รอยเอด : มหาวทยาลยราชภฏรอยเอด. ไชยวฒน รตนดาดาษ. (2538). ประสทธผลของการใหบรการของสานกงานเขตชนกลาง

กรงเทพมหานคร: ศกษากรณสานกงานเขตสวนหลวง. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ดเรก วรรณเศยร. (2549). ภาวะผนาของผบรหารสถานศกษามออาชพ. กรงเทพ ฯ : วทยาลยสวนดสต. ทศนา แขมมณ. (2547). ศาสตรการสอนองคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ.

กรงเทพฯ : ดานสทธาการพมพ. ธรรมรตน อยพรต. (2556). คานยมในการทางานทสงผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร

ของเจนเนอเรชนตางๆ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร. นภา อาไพ วรรณ, พลสข หงคานนท และปกรณ ประจญบาน. (2554). ความสมพนธระหวาง

พฤตกรรมผนากบการสรางแรงจงใจของหวหนาหอผปวยตามการรบรของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลพทธชนราช พษณโลก. วารสารการพยาบาลและสขภาพ, 5 (3), 65-79.

บญทน ดอกไธสง. (2535). การจดการองคการ. กรงเทพฯ : มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2540). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร (พมพครงท 7). กรงเทพฯ :

เจรญผล.

57

ประนมวน เกษสญชย และวภาพร วรหาญ. (2555). ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพงานอบตเหตและฉกเฉน โรงพยาบาลชมชนเขต 12 กระทรวงสาธารณสข. วารสารสมาคมพยาบาลฯ สาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ, 30 (3), 24-32.

ภรณ กรตบตร. (2529). การประเมนประสทธผลขององคการ. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. (2550). ความมงมนความสาเรจ. สบคนจาก

http://competency.rmutp.ac.th/underlying-characteristic-or-attribute/ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. (2550). คณลกษณะพนฐานฤษฎภเขานาแขง. สบคนจาก

http://competency.rmutp.ac.th/underlying-characteristic-or-attribute/. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. (2550). ทฤษฎภเขานาแขง (The Iceberg Model).

สบคนจาก http://competency.rmutp.ac.th/underlying-characteristic-or-attribute/.

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร. (2550). สวนเปลอกนอก พฒนางาย. สบคนจาก http://competency.rmutp.ac.th/underlying-characteristic-or-attribute/.

มฆวาฬ สวรรณเรอง. (2536). ประสทธผลของการนานโยบายปองปรามทจรตเลอกตงของโครงการ ท.ม.ก. ไปปฏบต: กรณวจยปฏบตการ เขตเลอกตงท ค.จงหวดนครราชสมา. กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ราชน อรณแสง. (2552). ความสมพนธระหวางคณลกษณะสวนบคคล ภาระงานและความสามารถในการบรหารงานของหวหนาสถานอนามยกบผลสมฤทธการดาเนนงานตามตวชวดโครงการตาบลอยดมสขดานสขภาพ จงหวดตรง. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

วฒชย จานงค. (2530). การผสมผสานปฏบตการเพอผลตภาพ. วารสารพฒนบรหารศาสตร, 2, 255 -269.

สาธต บบผาสและเฉลม เกดโมล. (2553). ภาวะผนากบประสทธผลขององคการ ศกษากรณ : กรมสรรพาวธทหารอากาศ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเกรก.

เสรมศกด วศาลาภรณ. (2536). พฤตกรรมผนาทางการศกษา. พษณโลก : มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ.

อรณ รกธรรม. (2525). หลกมนษยสมพนธกบการบรหาร. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1994). Improving organizational effectiveness through

transformational leadership. Thousand Oaks, CA: Sage. Certo, S. C. (1992). Modern management : Quality ethics and the global environment

(5th ed.). Boston : Allyn and Bacon.

58

Georgopoulos, B. S., & Tannenbaum, A. S. (1975). The Study of Organizational Effectiveness. American Sociological Review, 22, 289-304.

Gibson, J. L., Ivancevich, J. M., & Donnelly, J. H. (1997). Organization Behavior Structure Process (9th ed). New York : McGraw-Hill.

Gibson, J. L., Ivancevich, J. M., & Domelly, J. H. (1988). Organization (6th ed.). Texas : Business.

Heider, F. (1958). The psychology of interpersonal relations. New York : Wiley. MaGroagor, D. (2551). The human side of enterprise. New York : McGraw-Hill. Maslow, A. H. (1998). Motivation and personality. New York : Harper & Row. McFarland. (1979). Management: Foundation & Practices. 5th ed. New York :

Macmillan. Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (3rd ed.). New York: Macmilan. Robbins, S. P. (2001). Organizational Behavior (9th ed.) New Jersey : Prentice Hall. Schein, E. H. (1970). Organizational Psychology (2nd ed.). New Jersey : Prentice-Hall. William, J. R. (1970). Managerial effectiveness. New York : McGraw-Hill. Yamane, T. (1967). Statistics: An Introductory analysis (2nd ed.). New York : Harper and

Row. Yukl . G. A. (1989). Leadership in organizations. New Jersey : Prentice-Hall.  

ภาคผนวก

60  

แบบสอบถาม การศกษาลกษณะสวนบคคลพฤตกรรมผนาและการทางานเปนทมทมประสทธผลในการ

ทางาน แบบสอบถามนจดทาขนเพอเปนเครองมอทใชในการเกบรวบรวมวจยขอมล เพอใชประกอบ

การศกษา หลกสตรปรญญาโทมหาบณฑต คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยกรงเทพ ดงนนจงใครขอความกรณาจากทานตอบแบบสอบถามตามความเปนจรง และขอขอบคณในความรวมมอตอบแบบสอบถาม

คาชแจง : กรณาทาเครองหมาย ลงในชองวาง หนาคาตอบททานเหนวาถกตอง

ตรงกบความคดเหนของทานมากทสดเพยง 1 คาตอบ แบบสอบถามมทงหมด 4 ตอน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมผนาในองคกร ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบปจจยการทางานเปนทม ตอนท 4 แบบสอบถามเกยวกบประสทธผลในการทางาน ตอนท 1: แบบสอบถามเกยวกบลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง : กรณาทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความจรงของตวทาน 1) เพศ 1. ชาย 2. หญง

2) อาย 1. ตากวาหรอเทากบ 20 ป 2. 21 – 25 ป 3. 26 – 30 ป 4. 31 – 35 ป 5. 36 – 40 ป 6. 41 ปขนไป

3) สถานภาพ 1. โสด 2. สมรส 3. หมาย / หยาราง

61  

4) ระดบการศกษา 1. ตากวาปรญญาตร 2. ปรญญาตร 3. ปรญญาตรโท 4. ปรญญาเอก

5) รายไดเฉลยตอเดอน 1. ตากวาหรอเทากบ 15,000 บาท 2. 15,001 – 20,000 บาท 3. 20,001 – 25,000 บาท 4. 25,001 – 30,000 บาท 5. 30,001 – 35,000 บาท 6. 35,001 บาทขนไป

6) อาชพ 1. ผจดการ 2. ผชวยผจดการ 3. หวหนาแผนก 4. พนกงาน 5. ลกจางชวคราว 6. อนๆ (โปรดระบ)................

7) ระยะเวลาทางานในหนวยงาน 1. นอยกวา 1 ป 2. 1 – 2 ป 3. 3 – 5 ป 4. 6 – 10 ป 5. 11 – 15 ป 6. 16 ปขนไป

8) จานวนพนกงานในฝาย/ แผนกทสงกด 1. 1 – 15 คน 2. 16 – 30 คน 3. 31 – 45 คน 4. มากกวา 45 คน

9) สามารถใชภาษาไทยดวยวาจาเพอการสอสารทมประสทธผล (พดชดเจน ตรงประเดน มมารยาทในการพด และกรยาทาทางทแสดงออกเหมาะสม ถกตอง)

1. ดมาก 2. ด 3. พอใช 4. ตองปรบปรง

10) สามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสารทจาเปน 1. ดมาก 2. ด 3. พอใช 4. ตองปรบปรง

62  

ตอนท 2: แบบสอบถามพฤตกรรมผนาในองคกร คาชแจง: โปรดอานขอความในแบบสอบถามจานวน 11 ขอ แลวพจารณาในแตละขอตาม

ความคดเหนของทานแลวทาเครองหมาย ลงในชองทางขวามอเพยงชองเดยว 5 หมายถง มพฤตกรรมผนามากทสด 4 หมายถง มพฤตกรรมผนามาก 3 หมายถง มพฤตกรรมผนาปานกลาง 2 หมายถง มพฤตกรรมผนานอย 1 หมายถง มพฤตกรรมผนานอยทสด

ขอ พฤตกรรมผนา

ระดบความคดเหน มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

พฤตกรรมผนาแบบบงการ 1. ผนาของทานมพฤตกรรมตดสนใจ

ดาเนนการใดๆ ตามระเบยบแบบแผน แลวพยายามพดใหคลอยตาม

2. ผนาของทานมพฤตกรรมออกคาสงโดยกาหนดระยะเวลาการปฏบตงานไวทกครง

พฤตกรรมผนาแบบสอนงาน ใหการสนบสนน

3. ผนาของทานเสนอแนะวธการใหพนกงานทดลองปฏบตงานเพอคนหาวธการใหมๆในการแกไขปญหาทเกดขนของหนวยงาน

4. ผนาของทานแนะนาใหพนกงานใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการปฏบตงาน

5. ผนาของทานสนบสนนใหพนกงานไดแสวงหาความร วธการปฏบตงานใหมๆ อยเสมอ

63  

พฤตกรรมผนาแบบมสวนรวม 6. ผนาของทานมพฤตกรรมใหคาปรกษาแก

พนกงานทมปญหาในการปฏบตงานเปนรายบคคล

7. ผนาของทานมพฤตกรรมเปดโอกาสใหพนกงานมอสระและรวมตดสนใจในการปฏบตงาน

8. ผนาของทานมพฤตกรรมเสนอแนะวธการแกปญหาใหกบพนกงาน

พฤตกรรมผนาแบบมงความสาเรจ

9. ผนาของทานระบสงทตองการเมอมอบหมายงานอยางใดอยางหนงใหพนกงานครปฏบต

10. ผนาของทานกาหนดเปาหมายททาทายและ วตถประสงคทชดเจนแกพนกงาน

11. ผนาของทานตงความคาดหวงตอพนกงานดวยความมนใจวาพนกงานจะสามารถปฏบตงานทมมาตรฐานสงไดสาเรจ

64  

ตอนท 3: ขอมลเกยวกบการทางานเปนทมของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง: โปรดอานแลวทาเครองหมาย ลงในชองทางขวามอ โดยตอบใหตรงกบความรสกของทานหรอความคดเหนของทานมากทสดเพยงคาตอบเดยวเทานน

ขอ พฤตกรรมผนา

ระดบความคดเหน เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

วตถประสงคชดเจน 1. องคกรมการกาหนดเปาหมายทชด

และวตถประสงคทชดเจน

2.

องคกรมการชแจงเกยวกบนโยบายและแผนงานอยเสมอ

3. องคกรกาหนดบทบาทหนาทความรบผดชอบของคนในทมไวอยางชดเจน

การเผชญหนา 4. เมอมการทางานทผดพลาด จะไดรบ

ความเหนใจจากเพอนรวมงาน

5. เพอนรวมงานมลกษณะเออเฟอเผอแผละยอมรบความสามารถซงกนและกน

6. พนกงานทกคนในองคกรเตมใจและพรอมทจะใหความชวยเหลอซงกนและกน

การสนบสนนและความไววางใจตอกน

7. ทกคนเตมใจรบฟงและพจารณาความคดเหนตามขอเสนอ

65  

ขอ พฤตกรรมผนา

ระดบความคดเหน เหนดวยมากทสด

เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง

เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

ความรวมมอในทางขดแยงเชงสรางสรรค

8. ผปฏบตงานมอสระอยางเตมทในการแสดงความคดเหนเรองสาคญของงาน

9. องคกรมการกระจายความรบผดชอบในการทางานทยดหยนสามารถปรบเปลยนและชวยเหลอกนได

10. พนกงานทกคนในองคกรพงพอใจทไดชวยเหลอและเปนสวนหนงในความสาเรจของผอน

11. เมอมปญหา สามารถแสดงความคดเหนเพอปรบปรงการทางานไดอยางเตมท

66  

ตอนท 4: แบบสอบถามประสทธผลในการทางาน คาชแจง ใหทานพจารณาขอคาถามตอไปนและเลอกตอบตามความคดเหนโดยตอบไดเพยง

คาตอบเดยว จรงมากทสด หมายถง ทานเหนดวยอยางมากทสด ตอขอคาถามนน ๆ จรงมาก หมายถง ทานเหนดวยอยางมาก ตอขอคาถามนน ๆ จรงนอย หมายถง ทานไมเหนดวยอยางมากตอขอคาถามนนๆ ไมจรงเลย หมายถง ทานไมเหนดวยอยางมากทสดตอขอคาถามนน ๆ

 

ขอ ประสทธผลในการทางาน ระดบความคดเหน

จรงมากทสด

จรงมาก จรงนอย

ไมจรงเลย

1. เปาหมายในการทางานทตงไวมความเปนไปได

2. มการประชมชแจงเปาหมายในการทางาน

3. บทบาทหนาทการทางานของทานมความชดเจนด

4. ทานหาความรเพมเตม เพอเพมความสาเรจในงาน

5. พนกงานทกคนเขาใจเปาหมายในการทางาน ตรงกน

6. การตดสนใจใดๆกระทาโดยเสยงสวนใหญเหนพอง ตองกน

7. ปรมาณงานททานทาในแตละวนมความเหมาะสม

8. เพอนรวมงานมกชวยกนทางานและชวยเหลอกนเปนอยางด

9. หากทานไดรบ คาชมเชย หรอ รางวลตอบแทน ทานจะมความตงใจในการทางานสง

10. การทางานนทาใหชวตทานมนคง

67  

ประวตผเขยน ชอ-นามสกล นางสาวณชามล ฟองนา วนเดอนปเกด 14 กรกฎาคม 2531 สถานทตดตอ 45/2 หม6 ตาบลพรหมนมต อาเภอตาคล จงหวดนครสวรรค 60210 อเมล nichamol.fong@bumail.net ประวตการศกษา สาเรจการศกษาระดบปรญญาตรบรหารธรกจบณฑต สาขาการจดการสมยใหมมหาวทยาลยกรงเทพ