วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 107

การใชภาษาโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลก The Use of Persuasive Language on Cervical Cancer in Media

พฤกษา เกษมสารคณ บทคดยอ

การวจยครงนศกษากลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลก และศกษาทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจ รวมทงการใชภาษาเพอโนมนาวใจทปรากฏในสอนตยสารสขภาพ และสออนเทอรเนต ผลการวจยพบวาผสงสารใชกลวธการโนมนาวใจทงสน 6 กลวธ ไดแก การระบกลมเปาหมาย การใชสถต การใชความกลว การกลาวอาง การเราอารมณ และการใหขอมลความร ส าหรบการใชภาษาเพอโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลกนน ปรากฏ 4 กลวธ ดงน การใชภาษาภาพพจน (อปลกษณ ปฏพจน ค าถามเชงวาทศลป) การเนนซ าค า การใชค าสมผสคลองจอง และการใชค าศพทวทยาศาสตร ในสวนของการศกษาทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจและการใชภาษาเพอโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลก พบวากลวธการโนมนาวใจและกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจทกกลวธนนมผลตอทศนคตของกลมตวอยางทงสน โดยกลวธการโนมนาวใจดวยความกลวมผลตอการยอมรบมากทสด ขณะทกลมตวอยางยอมรบกลวธการโนมนาวใจดวยการกลาวอางนอยทสด เนองจากไมพบวามการใชบคคลทมความนาเชอถอมากลาวอาง จงท าใหการกลาวอางขาดความนาเชอถอในการเปลยนทศนคตของกลมตวอยางได ค าส าคญ: กลวธการโนมนาวใจ, กลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจ, ทศนคต, สอเกยวกบมะเรงปากมดลก Abstract

In this thesis, the researcher studies persuasive strategies and methods of using persuasive language on cervical cancer in media. The researcher examines attitudes towards persuasive methods and the use of persuasive language as found in health magazines and internet. Findings showed that message senders used six persuasive strategies. These strategies were (1) identifying the target audience by using specific words (2) using statistics (3) using fear (4) referring (5) arousing emotions (6) educating the target audience with facts. There were four methods in using the language to convey a message that would be efficacious in changing attitudes. These methods consisted of (1) using figurative language (metaphor, paradoxes, questions). (2) The use of repeated words. (3) The use of rhymes. (4) The use of scientific. The researcher also studied attitudes towards persuasive strategies and the use of persuasive language in

นกศกษาหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทยเพอการสอสาร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

108 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

the media concerning cervical cancer Findings showed that all persuasive strategies and persuasive language strategies affected the attitudes of the members of the sample population. The persuasive strategy using fear affected recall by the members of the sample population at the highest level. The members of the sample population displayed recall at the lowest persuasive strategy level using the method of reference. Findings showed that the reference strategy did not use credible persons, those with specific expertise, or well-known persons having direct experience of cervical cancer. Therefore, this strategy of reference was unreliable as a method of changing attitudes in the target audience. Keywords: Persuasive Strategy, Persuasive Language Strategy, Attitude, Cervival Cancer in Media บทน า

ภาษามความส าคญตอการสอสารของมนษยทงในแงการสอสารกบตนเอง และการสอสารกบผอน เพราะภาษากอใหเกดการรบรมโนภาพซงจะเกบไวในความทรงจ าของแตละบคคลตามความร ความเชอและประสบการณของบคคลนน ดงนนในการสอสารแตละครง ผสงสารจงตองใหความส าคญตอการเลอกใชภาษาทถกตองชดเจนตรงตามวตถประสงคของการสอสาร เพราะเมอวตถประสงคของการสอสารแตกตางกน ยอมสงผลตอการเลอกใชภาษาทตางกนดวย เชน ลกษณะของภาษาเพอโนมนาวใจ ตองมจดกระตนความสนใจ ไดแก ค าพด วลและความคดทผสงสารใชกระตนความตองการของผรบสาร หรอการโนมนาวใจดานสขภาพ ผสงสารตองใชวธการชกชวน กระตนหรอจงใจใหผรบสารเกดความปรารถนา หรอเหนถงความจ าเปนในการดแลรกษาสขภาพ (เสร วงษมณฑา, 2542, หนา 64)

เมอเอยค าวา “มะเรง” แตละคนยอมเกดการรบรมโนภาพทแตกตางกนไปตามความร ความเชอและประสบการณเดม แตสวนใหญยอมคดถงโรครายแรงทนากลว ความทกขทรมานจากโรคหรอจากการบ าบด รกษาโรคราย โดยเฉพาะอยางยงส าหรบผหญงไทย ค าวา “มะเรงปากมดลก” หรอค าวา “ตรวจภายใน” ถอเปนการรบรมโนภาพของโรครายทนากลวและนาอายส าหรบผหญงไทยทตองเปดเผยอวยวะอนพงปกปด ขดตอความเชอเดมของวฒนธรรมไทย มะเรงปากมดลกถอเปนโรครายแรงส าหรบผหญงไทยมากทสด เนองจากเปนสาเหตการเสยชวตอนดบหนงในกลมโรคมะเรงทเกดในผหญงไทย แมวามะเรงปากมดลกจะเปนมะเรงชนดเดยวทสามารถปองกนไดดวยการตรวจคดกรองเปนประจ า สาเหตหนงทท าใหอตราการปวยและการเสยชวตจากมะเรงปากมดลกอยในเกณฑสง เนองจากเปนมะเรงทเกดกบอวยวะสบพนธ ท าใหผหญงไทยละเลยหรออายทจะไปพบแพทย ทงยงขาดความร ความเขาใจถงสาเหตการเกดโรค วธการปองกนและเขารบการรกษา ผปวยสวนใหญจะยอมเขารบการรกษากตอเมอมการแสดงอาการของโรคนน หมายถงเซลลมะเรงไดลกลามท ารายเนอดไปมากแลว จงท าใหการรกษาไมไดผลดเทาทควร เกดความสญเสยตอตวผปวย ครอบครวและประเทศชาต

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 109

จากสถานการณดงกลาว ท าใหหลายหนวยงานทงภาครฐบาลและภาคเอกชน เกดความตนตวทจะเผยแพรขอมลขาวสารความรความเขาใจทถกตอง ผานสอตาง ๆ เพอโนมนาวใจใหผหญงไทย ตระหนกถงความรายแรงของมะเรงปากมดลก เหนความส าคญของการปองกนมะเรงปากมดลก เพอน าไปสการเปลยนทศนคตและปฏบตตาม การเผยแพรความร ความเขาใจ เชญชวนใหปองกนนน หากตองการใหสมฤทธผลตรงตามเจตนาของผสงสารนน สงหนงทผสงสารตองใหความส าคญเปนอยางยง คอ กลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจ เพราะเมอภาษาเปนตวก าหนดการรบรและมโนภาพ ผสงสารจงตองมการเลอกใชภาษาและสรางจดจบใจเพอใหเกดประสทธภาพ มพลง ดงดดความสนใจมากทสด ไมวาจะเปนจดจบใจดานเหตผลหรอจดจบใจดานอารมณ จดจบใจในทน คอ แรงกระตนหรอแรงจงใจใหผรบสารเกดความสนใจและปฏบตตาม (อวยพร พานช, 2527, หนา 29) ดวยเหตน ในการโนมนาวใจเกยวกบมะเรงปากมดลกจงตองใหความส าคญในการเลอกใชภาษา ตลอดจนกลวธการโนมนาวใจทเหมาะสมกบเนอหา กลมเปาหมาย เพอดงดดสรางความสนใจในเรองมะเรงปากมดลก ตลอดจนสามารถสอความหมายไปยงกลมเปาหมายใหมทศนคตทดตอการปองกนมะเรงปากมดลก

นอกจากการศกษาในประเดนการใชภาษาโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลกแลว อกประเดนหนงทนาสนใจศกษา คอ ทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจ และกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจเกยวกบมะเรงปากมดลกทปรากฏในสอตาง ๆ จากการศกษางานวจยทผานมา ยงไมมงานวจยใดมงศกษาทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจและกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจอยางจรงจง โดยเฉพาะการโนมนาวใจเกยวกบการดแลรกษาสขภาพ จงท าใหผลตอบรบเรองเกยวกบสขภาพในสงคมไทยยงไมดเทาทควร ดงนน การศกษาการใชภาษาเพอโนมนาวใจเกยวกบมะเรงปากมดลกวามประสทธภาพมากนอยเพยงใด สามารถสรางแรงจงใจตอผรบสารใหเกดทศนคตทด จนน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรม คอ ผหญงไทยเขารบการปองกนมะเรงปากมดลก เปนไปตามวตถประสงคหลกของการใชภาษาโนมนาวใจครงนหรอไม เพอน าผลการวจยไปปรบปรงใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย และบรบทสงคมปจจบน

Roger (อางถงในสรพงษ โสธนะเสถยร, 2533, หนา 122) ไดกลาวถง ทศนคตเปนดชนชวดบคคลนนคดและรสกอยางไรกบคนรอบขาง วตถหรอสงแวดลอมตลอดจนสถานการณตาง ๆ โดยทศนคตนนมรากฐานมาจากความเชอทอาจสงผลถง พฤตกรรมในอนาคตได ทศนคตจงเปนเพยงความพรอมทจะตอบสนองตอสงเราและเปนมตของการประเมน เพอแสดงวาชอบหรอไมชอบตอประเดนหนง ๆ ทเปนผลกระทบมาจากการรบสาร อนจะมผลตอ พฤตกรรมตอไป เดโช สวนานนท (2512, หนา 28) กลาวถง ทศนคตวาเปนบคลกภาพทสรางขนได เปลยนแปลงไดและเปนแรงจงใจทก าหนดพฤตกรรมของบคคลทมตอสงแวดลอมตาง ๆ ดงนน จงสรปไดวา ทศนคต เปนความสมพนธทคาบเกยวกนระหวางความรสก และความเชอ หรอการรของบคคลกบแนวโนมทจะมพฤตกรรมโตตอบในทางใดทางหนง ทศนคตเปนเรองของจตใจ ทาท ความรสกนกคดและความโนมเอยงของบคคลทมตอขอมลขาวสาร และการเปดรบรายการกรองสถานการณทไดรบมา ซงเปนไปไดทงเชงบวกและเชงลบ ทศนคตมผลใหมการแสดงพฤตกรรมออกมา จะ

110 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

เหนไดวาทศนคตประกอบดวยความคดทมผลตออารมณ และความรสกนนโดยแสดงออกมาทางพฤตกรรม เชนนนแลว ภาษาจงเปนปจจยส าคญทท าใหเกดทศนคตเพราะขอมลขาวสารทน าเสนอดวยภาษาไพเราะสละสลวย มความถกตองชดเจน ชใหเหนถงขอด ยอมท าใหผรบสารเกดมโนภาพทสวยงามกลายเปนทศนคตทดได ขณะเดยวกนถาผสงสารใชภาษาทเขาใจยากหรอชใหเหนแตขอเสยของสงนนกยอมท าใหผรบสารเกดทศนคตทไมดตอสงนนเชนกน

วตถประสงคการวจย ม 3 ขอ ไดแก 1. เพอศกษากลวธการโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลก 2. เพอศกษากลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลก 3. เพอศกษาทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจและการใชภาษาเพอโนมนาวใจในสอเกยวกบ

มะเรงปากมดลก

วธด าเนนการวจย ผวจยแบงการเกบและวเคราะหขอมลเปน 2 สวน ไดแก สวนทหนง การศกษากลวธการโนมนาวใจ

และกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลกเปนการวจยเชงคณภาพโดยสอทเลอกมาศกษาไดแก สอนตยสารสขภาพจ านวน 2 รายชอ คอ ชวจต และ Health Today เกบขอมลตงแตเดอนมกราคม พ.ศ.2550 ถง เดอนธนวาคม พ.ศ. 2555 และสออนเทอรเนต จ านวน 8 เวบไซต ไดแก 1) www.siamhealth.net 2) www.medinfo2.psu.ac.th 3) www.hilight.kapook.com 4) www.thaiclinic.com 5) www.info.thaihealth.or.th 6) www.perfectwomaninstitute.com 7) www.ppho.go.th/thanang/book/pap.pdf 8) www.pompoko.exteen .com ตงแตเดอนมกราคม พ.ศ. 2554 ถง เดอนธนวาคม พ.ศ. 2555 ในสวนทสองเปนการศกษาทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจและกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจใชการวจยเชงส ารวจโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบขอมล โดยเลอกกลมตวอยางดวยวธการเจาะจง คอ ผหญงวยเจรญพนธทเขามาใชบรการสถาบนมะเรงแหงชาต และ ศนยมะเรงภาคเหนอ จงหวดล าปาง รวมทงสน 200 ตวอยาง มาวเคราะหขอมลทางสถต จากนนน าผลการวจยทง 2 สวนมาวเคราะหผลความสอดคลองกน ผลการวจย

ส าหรบการใชภาษาโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลก มการใชกลวธการโนมนาวใจตาง ๆ เพอสรางทศนคตทดตอการปองกนมะเรงปากมดลก ในขณะเดยวกนกสรางทศนคตทไมดตอมะเรงปากมดลก โดยปรากฏกลวธการโนมนาวใจ 2 ลกษณะ คอ กลวธการโนมนาวใจ และ กลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจเกยวกบมะเรงปากมดลก ซงผลการวจยในสวนของกลวธการโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลกพบวาม 6 กลวธ คอ การระบกลมเปาหมาย การใชสถต การสรางความกลว การกลาวอาง การเราอารมณ การใหขอมลความร

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 111

ในการระบกลมเปาหมาย พนมพร นรญทว (2550, หนา 27) กลาวถง กลวธการโนมนาวใจดวยการ ระบกลมเปาหมาย คอ การกลาวถงกลมบคคลทเกยวของกบเนอหาเรองราวของการโนมนาวใจครงนน การระบกลมเปาหมายจะชวยดงความสนใจจากกลมเปาหมายทผสงสารตองการโนมนาวใจใหปฏบตตาม เพราะผรบสารทเปนกลมเปาหมายจะรสกวาตนคอบคคลทเกยวของกบเรอง เหตการณทก าลงน าเสนอ ท าใหหนมาสนใจขอมลทก าลงน าเสนอนน จากการศกษาพบวา ผสงสารใชกลวธการโนมนาวใจดวยวธการใชค าทหมายถงแตเพศหญงวยเจรญพนธ เชนค าวา เลด วยแรกสาว เวรคกงวแมน แม สตร เนองจากเรองทท าการโนมนาวใจเกยวของกบมะเรงปากมดลกซงเปนโรคเฉพาะทเกดขนกบผหญงวยเจรญพนธเทานน ดงนน ในการโนมนาวใจผสงสารจงตองมงทจะสอสารขอมลไปยงผ หญงวยเจรญพนธชวงอายตางๆซงเปนกลมเปาหมาย เพอใหกลมเปาหมายหนมาสนใจศกษา และเปดรบขอมลขาวสารดงกลาว จนเกดความตองการทจะปองกนตนเองจากมะเรงปากมดลก เชน “มะเรงปากมดลกมกเกดกบสตรในวย 35 -45 ป ซงเปนชวงวยท างานและวยของความเปนแม” (ชมนาด, 2550 หนา 34)

ในการใชสถต อรวรรณ ปลนธนโอวาท (2554, หนา 185) กลาววา การใชสถต คอ การรวบรวมตวอยางหลาย ๆ ตวอยาง มาน าเสนอเปนหลกฐานอางองในเรองทผสงสารโนมนาวใจ แทนทจะน าเสนอตวอยางเพยง 1-2 ตวอยาง หรอยกตวอยางขนมาทละตวอยาง แตการใชสถตเสนอในเชงปรมาณเพอผรบสารจะไดเหนภาพรวมวาหลกฐานทอางองนนมปรมาณมากเพยงพอ สามารถสรางความนาเชอถอใหแกขอมล จากการเกบขอมล ผสงสารแสดงถงสถานการณอนตรายของมะเรงปากมดลกแบบภาพรวม เชน “ในทก ๆ 2 นาท มะเรงปากมดลกคราชวตสตรทวโลก 1 คน” (องคณา ทองพล, 2550 หนา 39) ขณะเดยวกนนอกจากผ สงสารจะใชกลวธการโนมนาวใจดวยสถตทชใหเหนความรายแรง อตราผปวยและผเสยชวตทเพมจ านวนสงขนจากมะเรงปากมดลกแลว ผสงสารยงใชสถตทแสดงใหเหนถงการปองกนมะเรงปากมดลกดวยวธการตาง ๆ สามารถปองกนไมใหปวยเปนมะเรงปากมดลกไดในอตราทสงมากเชนเดยวกน ดงตวอยาง “วคซน HPV แนวทางการปองกนทไดรบการยอมรบแลวกบผหญงนบลานคน จาก 70 ประเทศทวโลก” (ศรสภา มวงษ, 2550, หนา 45) กลวธการใชสถตโนมนาวใจนสงผลใหกลมเปาหมายเกดความรสกทไมดตอมะเรงปากมดลก เนองจากมโอกาสปวยหรอเสยชวตจากมะเรงปากมดลกนได ขณะเดยวกนกเกดความรสกทดตอการปองกนมะเรงปากมดลก

ในการสรางความกลว พรทพย ภทรานาวก (2518, หนา 9-10) กลาวถง สงทไมพงประสงค คอ การกลาวถงอาการหรอความผดปกตทเกดขนกบรางกาย รวมไปถงสาเหตของอาการ หรอสงผดปกตเหลานนวาเกดจากปจจยอะไรบาง หรอผลเสยตาง ๆ ทผปวยจะไดรบ สงเหลานเปนการจบจดออนทางจตวทยามาใชเปนหลกในการชกจงใจ เพราะความกลวเปนสญชาตญาณทส าคญของมนษย การกลาวถงสงทไมพงประสงคนกเพอสรางความวตกกงวลใจใหเกดขนกบผรบสารกลมเปาหมาย จนตองหาทางปองกนแกไขอาการหรอสงผดปกตเหลานนใหหมดไป ในการโนมนาวใจเพอปองกนมะเรงปากมดลก ผสงสารแสดงใหกลมเปาหมายเหนสภาพความอนตราย ความทกขทรมานหรอผลเสยในดานตาง ๆ จนถงกบเสยชวตได เชน

112 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

“ถาพบวาเปนมะเรงปากมดลกแลว แพทยจะแนะน าใหตดมดลกออก รวมทงอาจตองมการใหรงสรกษาและเคมบ าบด ท าใหไมสามารถมบตรได นบเปนความสญเสยทใหญหลวงตอสตร ตอครอบครวและตอประเทศชาตโดยรวม” (ชมนาด, 2550, หนา 44) การโนมนาวใจดวยกลวธการสรางความกลวนสงผลใหกลมเปาหมายตระหนกถงผลเสย อนตรายทเกดขนจากมะเรงปากมดลก จนเกดความหวาดกลวตองรบหาวธการปองกนเพอใหรอดพนจากสงทไมพงประสงคเหลาน

ในการกลาวอาง รชนนท พงศอดม (2548, หนา 11) ไดศกษาวา การกลาวอางเรองราวหรอประสบการณทเกดขนกบผบรโภคทเคยใชสนคาหรอบรการนน ๆ มาแลว หรอเปนผเชยวชาญเฉพาะดาน มากลาวอางจะท าใหการกลาวอางใหเหตผลมน าหนกขน และสามารถโนมนาวใจใหผรบสารเหนพองตองกน หรอเพอแนะน าใหเปลยนทศนคตและพฤตกรรม จากการศกษาในงานวจยนกลวธการโนมนาวใจดวยการกลาวอางไมพบการกลาวอางโดยใชตวบคคลทมความเชยวชาญเฉพาะดาน หรอบคคลทมชอเสยงในสงคม บคคลทมประสบการณตรงในการปองกนมะเรงปากมดลก แตใชการกลาวอางโดยสถาบนหรอผเชยวชาญตลอดจนกลมอาสาสมคร เพอเปนการตอกย าหรอยนยนใหเหนถงคณภาพของวธการปองกนแบบตางๆ เชน “ภมคมกน HPV ไดรบการรบรองจากคณะกรรมการสรางเสรมภมคมกนของสหรฐอเมรกาแลว วามความปลอดภยและปองกนการเกดมะเรงปากมดลกได” (ธารณ แมนชนะ, 2550, หนา 54)

ในการเราอารมณ อรวรรณ ปลนธนโอวาท (2554, หนา 237) กลาววา การสรางจดจงใจโดยใชอารมณดวยการใชภาษาทเจออารมณเพอบรรยายสถานการณหนง ๆ นน จะกอใหเกดความตระหนกตอตวผรบสาร และอาจสรางทศนคตไดทงดานบวกและลบ ในงานวจยนผสงสารใชวธการเราอารมณเพอโนมนาวใจใหกลมเปาหมายมทศนคตดานลบตอมะเรงปากมดลกดวยการชใหเหนวามะเรงปากมดลกนนเปนภยรายแรงอยางยง “ ‘มะเรงปากมดลก’ อาจท าใหเกดส านวนทวา ‘เกดเปนหญงแทจรงแสนล าบาก’ เพราะอวยวะนแสดงถงความเปนหญง ซงตองท าหนาทอนยงใหญเพอด ารงเผาพนธของมนษยไว แตในขณะเดยวกนอวยวะนกอกลายเปนโรครายทสรางความทกขทรมานใหผหญง” (ชมนาด, 2550, หนา 36) ในสวนของวธการปองกนมะเรงปากมดลกผ สงสารใชกลวธการเราอารมณเพอสรางทศนคตทดแกกลมเปาหมาย ใหเกดความรสกวาการปองกนเปนเรองทปฏบตไดงายไมยงยากซบซอน ไมนากลว หากเขารบการปองกนมะเรงปากมดลกยอมเกดผลดตามมา เชน “แพปสเมยร คอ วธการตรวจหาความผดปกต หรอโรคมะเรงปากมดลกทคอนขางงาย ใชเวลาแค 2-3 นาทเทานนไมเจบไมปวด ไมมอะไรยงยากซบซอน” (รทน มะเรงปากมดลก, 2554) กลวธการโนมนาวใจดวยการเราอารมณนจะชวยกระตนใหเกดการกระท าทเรวขน เนองจากกลมเปาหมายเกดทศนคตทไมดตอมะเรงปากมดลกอยกอนแลว ยอมมความตองการรอดพนเอาชนะโรครายนและเมอวธการเอาชนะสามารถปฏบตไดงาย กลมเปาหมายจงพรอมลงมอปฏบตตาม อนจะน าผลดมาสตนเองในทสด

ในการใหขอมลความร พนมพร นรญทว (2550, หนา 26) กลาววา กลวธการโนมนาวใจดวยการใหขอมลความรมผลท าใหขอมลนนเปนบทความวชาการ เพราะโดยทวไปมนษยจะใหความส าคญกบสงทเปน

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 113

วชาการ เนองจากวชาการเปนสงทมาจากกระบวนการคดวเคราะหจนไดรบการยอมรบวามความนาเชอถอ ในการโนมนาวใจเรองมะเรงปากมดลก ผสงสารใหเนอหาขอเทจจรง รายละเอยดตาง ๆ เกยวกบมะเรงปากมดลกทงสาเหตการเกดโรค วธการปองกน เพอใหกลมเปาหมายมความรความเขาใจอยางถกตองชดเจน จนน าไปสทศนคตทดในการใหความส าคญ เหนถงประโยชนในการปองกนมะเรงปากมดลก เกดความโนมเอยงยอมรบและปฎบตตามค าแนะน าของผสงสาร เชน “Pap smear (แพปสเมยร) เปนการตรวจทางเซลลวทยาเพอตรวจหามะเรงปากมดลกในระยะเรมตน ทเรยกวา ระยะกอนมะเรง เปนวธการทเหลาแมบานคนเคยกนมาชานาน โดยสตนรแพทยจะใชอปกรณปายตวอยางของเนอเยอบรเวณปากมดลกมาตรวจผานกลองจลทรรศน ซงใหผลคอนขางแมนย า (พรชย เมฆอรยะ, 2553, หนา 51)”

ผลการวจยในสวนของกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลกนน หมายถง วธการใชค า รปภาษาและวธทางภาษาในการน าเสนอขอมลการปองกนมะเรงปากมดลก โดยมเจตนาโนมนาวใหกลมเปาหมายคลอยตามและกระท าตามทผสงสารเสนอ ซงในงานวจยนพบกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจทงสน 4 กลวธ ไดแก การใชภาษาภาพพจน การเนนซ าค า การใชค าสมผสคลองจอง และการใชค าศพทเฉพาะทาง

การใชภาษาเพอโนมนาวใจดวยภาษาภาพพจน พบกลวธการใช 3 ลกษณะ คอ ภาพพจนอปลกษณ ภาพพจนปฎพจน และภาพพจนค าถามเชงวาทศลป การใชภาษาภาพพจนทง 3 ลกษณะนมจดประสงคเพอใหกลมเปาหมายเหนภาพไดชดเจนยงขน เกดความเขาใจอยางรวดเรวในประเดนทตองการจะสอสาร สอดคลองกบ อรวรรณ ปลนธนโอวาท (2554, หนา 185) ศกษาไววา ค าพดเกดภาพ การพดใหเกดภาพชวยใหแนวคดของผพดพงเขาสจตใจของผฟงอยางรวดเรว อนจะน าไปสการโนมเอยงตามแนวคดทผพดน าเสนอภาษาภาพพจน ไดแก

1. ภาพพจนใชอปลกษณ เปรยบเทยบมะเรงปากมดลกเปนบคคลอนตรายทคอยท ารายไดรบบาดเจบหรอเสยชวต ดงเปรยบทวา “มะเรงปากมดลก มจจราชรายทคราชวตหญงไทยมากเปนอนดบ 1” (ชญวล ศรสโข, 2552, หนา 46) ขณะเดยวกนกเปรยบการปองกนมะเรงปากมดลกดวยวธการตาง ๆ เหมอนเกราะปองกนอนตรายจากบคคลทคอยประทษราย สามารถปองกนใหกลมเปาหมายมความปลอดภย เชน “ชวยเหลอผหญงใหรอดพนจากเงอมมอของมจจราช” (ผานต ธนะสข, 2554, หนา 37)

2. ภาพพจนปฏพจน ราชบณฑตยสถาน (2545, หนา 274) ใหความหมายวาปฏพจน คอ ภาพพจนรปแบบหนง เกดจากการน าค าหรอวลแสดงความคดทขดกนอยางตรงกนขามมาวางไวดวยกน เพอใหมความหมายใหมและมผลพเศษทางอารมณ การใชภาษาเพอโนมนาวใจในการปองกนมะเรงปากมดลกนน ผสงสารมการใชภาษาโนมนาวใจดวยวธการใชปฏพจน เพอเปนการกระตนอารมณ ความรสกของกลมเปาหมายใหคลอยตามจดมงหมายของผสงสาร คอ การปองกนตนเองจากมะเรงปากมดลก เชน “มะเรงปากมดลกพบไดทงในผหญงสาวและไมสาว โสดและไมโสด ไมเลอกรปราง หนาตา สผว หนาทการงาน หรอฐานะทางเศรษฐกจใด ๆ ทงสน” (พรชย เมฆอรยะ, 2553, หนา 42)

114 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

3. ภาพพจนค าถามเชงวาทศลป รชนนท พงษอดม (2548, หนา 113) กลาววา กลวธการใชภาษาทตรงและชดเจนทสดทกระตนใหผอานพจารณาขบคดคอการตงค าถาม การใชค าถามวาทศลปกเพอสรางความไมแนใจใหแกผรบสารกลมเปาหมาย และเพอใหตระหนกถงความจ าเปนในเรองทท าการโนมนาวใจนน ๆ จากการศกษาพบวากลวธนเปนการย าความคด ความรสกของกลมเปาหมาย ยงหากเปนเรองใกลตวทเหนผลเปนรปธรรมดวยแลว เพราะการตงค าถามนเปนค าถามทไมตองการค าตอบ เนองจากเปนค าตอบทกลมเปาหมายทราบหรอมค าตอบภายในใจแลว แตอาจละเลยไมใสใจ ดงนน กลวธการใชค าถามเชงวาทศลปนจะชวยกระตนความจ าและโนมนาวใหเหนคลอยตามผสงสารไดโดยไมรตว นอกจากนยงเปนการกระตนใหน าขอแนะน าเหลานไปคดตอ และยอมรบปฏบตตามดวยความเตมใจเนองจากเหนถงผลดทตนเองจะไดรบ เชน “แลวคณจะเกบโชคดของคณไวถงเมอไร?” (ด ารง ตรสโกศล, 2551, หนา 50)

ส าหรบกลวธการใชภาษา มดงน 1. การใชภาษาเพอโนมนาวใจดวยกลวธเนนซ าค า สกาวรตน หาญกาญจนสวฒน (2544, หนา 85-

88) กลาวถง ผลของการซ าค าวาเปนการเนนย าความและสอความ หมายถง สงทมปรมาณมาก ซงชวยสรางภาพและสอความหมายของค าใหแจมชดยงขน อกทงยงชวยจ าแนกแยกแยะรายละเอยดของค านน ๆ รวมถงชวยสรางความแตกตาง อนจะท าใหผอานสะดดและขบคดถงความหมายอนลกซงทผอานตองการสอออกมา ในงานวจยนผสงสารเนนย าใหเหนถงผลเสยและผลดในการปองกนมะเรงปากมดลก เชน “เรองของมะเรงปากมดลกเปนเรองทรกอนไดโดยการคดกรองแตเนน ๆ ซงถาเรายงรเรวกยงรกษางาย ดกวารอใหมะเรงลกลามแลวคอยมารกษาในระยะทาย ๆ เพราะจะยงรกษายากขน เจบปวดมากขน เสยคาใชจายมากขน และเกดการสญเสย ซงอาจถงเสยชวตเลยกได” (ชมนาด, 2555, หนา 51)

2. การใชภาษาเพอโนมนาวใจดวยกลวธใชค าสมผสคลองจอง ผสงสารมงหวงใหกลมเปาหมายเกดการจดจ า เพราะเมอกลมเปาหมายสามารถจดจ าขอความเหลานไดเทากบวามการตระหนกถงภยรายของมะเรงปากมดลกทกเมอ ซงการน าขอมลเกยวกบมะเรงปากมดลกมาแตงเปนค าสมผสคลองจองหรอเพลงนน นอกจากจะท าใหกลมเปาหมายสามารถจดจ าไดแลวยงเปนการผอนคลายความรสก ท าใหเรองเกยวกบมะเรงปากมดลกเปนเรองทไมเครยดหรอนากลว การใชภาษาโนมนาวใจดงกลาวจงสามารถสรางทศนคตทดจนน าไปสการยอมรบปฏบตตามไดงาย เชน “HPV ไวรส วายรายท าลายคณ” (ชมนาด, 2555, หนา 34)

3. การใชภาษาเพอโนมนาวใจดวยกลวธใชค าศพทเฉพาะทาง วลลภา จระตกาล (2550, หนา 28) กลาววา การใชขอมลเฉพาะทาง ถอเปนความรและขอเทจจรงทมความส าคญทตองกลาวถง เพราะเปนสงทมอ านาจและพลงนาเชอถอ สามารถโนมนาวใจใหขอมลขาวสารนนมความนาเชอถอมากยงขน นอกจากน การใชค าหรอกลาวถงเรองทเปนวทยาศาสตรมกจะไดรบการยอมรบจากบคคลทวไป เพราะขอมลทางวทยาศาสตรนนไดมาจากการคนควาทดลอง และสามารถพสจนความเปนเหตเปนผลไดท าใหกลมเปาหมายไดรบขอมลทเปนความรหรอขอเทจจรง จากการอธบายค าศพทเฉพาะทางวา มะเรงปากมดลกนนเกดขนจากสาเหตใด ลกษณะอาการของโรค ตลอดจนแนวทางการปองกนรกษา แมกลมเปาหมายจะไมทราบวาค าศพท

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 115

นนมความหมายหรอหมายถงสงใด แตการใชศพทเฉพาะทางนสามารถดงดดความสนใจใหคนหาค าตอบจากเนอหา ทงยงสงผลใหเกดความเชอถอและไววางใจตอขอมลเกยวกบมะเรงปากมดลกในดานตาง ๆ อกดวย เชน “เชอไวรสท าใหเซลลทมนอาศย เกดการเปลยนแปลงกลายเปนเซลลทผดปกต สามารถตรวจพบดวยวธ Pap test” (ศรสภา มวงษ, 2550, หนา 45)

งานวจยนไดศกษาถงทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจและกลวธการใชภาษาโนมนาวใจกลวธตาง ๆ ดงปรากฏตามผลการวจยในสวนแรก ดวยการใชแบบสอบถามเปนเครองมอเกบขอมลจากกลมตวอยางจ านวน 200 ตวอยาง โดยวธการสมตวอยางแบบเจาะจง ผลการวจยสรปไดวา ลกษณะทางประชากรดานตาง ๆ ไดแก อาย ระดบการศกษา อาชพและรายไดเฉลยตอเดอนนน ไมมความสมพนธตอทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจและกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจ ดงนน สงทมผลทศนคตของกลมตวอยาง คอ ภาษาโนมนาวใจ

ในการศกษาทศนคตททมตอกลวธการโนมนาวใจและกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจทง 12 กลวธไดแก (1) การใชค าระบเปาหมาย (2) การใชสถต (3) การสรางความกลว (4) การกลาวอาง (5) การเราอารมณ (6) การใหขอมลความร (7) การใชภาษาอปลกษณ (8) การใชภาษาปฏพจน (9) การใชค าถามเชงวาทศลป (10) การเนนซ าค า (11) การใชค าสมผสคลองจอง (12) การใชค าศพทเฉพาะทาง

ผลการวจยพบวา ทกกลวธการโนมนาวใจมความสมพนธกบทศนคตของกลมตวอยางทงสน โดยเฉพาะกลวธการโนมนาวใจดวยการใชความกลวนนมผลตอทศนคตของกลมตวอยางมากทสด

สวนกลวธโนมนาวใจทมผลตอความสมพนธกบทศนคตของกลมตวอยางนอยทสด คอ การโนมนาวใจดวยกลวธการกลาวอาง สอดคลองกบพฤตกรรมของกลมตวอยางทยอมเขารบการปองกนมะเรงปากมดลกดวยเหตผลทวา เชอถอหนวยงานตาง ๆ ทกลาวถงประสทธภาพของวคซน HPV (ใชกลวธการโนมนาวใจดวยการกลาวอาง) นอยทสด ทงนกลวธการโนมนาวใจดวยการกลาวอางนยงไมพบการกลาวอางโดยบคคลทมความรความเชยวชาญเฉพาะดานหรอบคคลทมประสบการณตรงในเรองมะเรงปากมดลกเลย

ผลการวจยยงแสดงใหเหนวา กลมตวอยางมความรเกยวกบมะเรงปากมดลกในระดบหนง แตกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจดวยการใชค าศพทเฉพาะทาง คอ เรองวคซน HPV ซงเปนวธการปองกนมะเรงปากมดลกแบบใหมทเพงเขามาในประเทศไทย การเผยแพรขอมลขาวสารในเรองวคซนนยงไมทวถง จงท าใหกลมตวอยางไมสามารถเชอมโยงความรในเรองวคซน HPV เขากบประสบการณเดมทท าใหเกดภาพได ระดบความรในเรองเกยวกบวคซน HPV นจงอยในระดบต า

นอกจากน กลวธการโนมนาวใจดวยการใหขอมลความรยงมความสมพนธเชงบวกกบทศนคตของกลมตวอยาง ซงแสดงวาหากหนวยงานตาง ๆ มการเผยแพรความร ความเขาใจใหแกประชาชนมากขนในเรองมะเรงปากมดลกอยางละเอยดชดเจน ยอมท าใหกลมเปาหมายเกดความเขาใจ จนสามารถปฏบตดแลปองกนตนเองจากมะเรงปากมดลกไดอยางมประสทธภาพ ซงเมอกลมเปาหมายมความรเกยวกบมะเรงปาก

116 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

มดลกมากขน ยอมสงผลใหเกดทศนคตทดตอมะเรงปากมดลกมากขนเชนกน จนน าไปสแนวโนมทจะปฏบตตามอยางงายดาย

สงทนาสงเกต คอ เรองทกลมตวอยางมทศนคตทดนอยทสด คอ เรองวคซน HPV ซงสอดคลองกบผลการวจยในสวนของความรเกยวกบมะเรงปากมดลกของกลมตวอยาง นนคอขอมลทกลมตวอยางมความรนอยทสด ไดแก วคซนทสามารถปองกนมะเรงปากมดลกได หรอวคซน HPV นนเอง จากผลการวจยทงสองสวนดงกลาวแสดงใหเหนวาค าวา HPV นถงเปนกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจดวยการใชค าศพทเฉพาะทางสามารถสรางความนาเชอถอแกกลมเปาหมายได แตการใชค าศพทเฉพาะทางทยากตอความรความเขาใจของกลมตวอยางกเปนผลเสยมากกวาผลด เปนอปสรรคทสรางความไมเขาใจตอกลมเปาหมาย เนองจาก HPV จดเปนศพทเทคนคเฉพาะวงการซงยากตอการรบรและท าความเขาใจ เพราะเปนนวตกรรมการปองกนแบบใหมในประเทศไทย กลมเปาหมายยงไมมประสบการณและความรเดมในเรองดงกลาว จงไมสามารถเขาใจในทนท ขณะเดยวกน สงเกตไดวาลกษณะภาษาโนมนาวใจทเปนประโยคทมความกระชบ ชดเจนสอความหมายอยางตรงไปตรงมา สามารถเขาใจความหมายไดในทนท ถงแมจะมการใชค าตางประเทศ แตกเปนค าทเขาใจความหมายกนแพรหลาย ท าใหไมมปญหาอปสรรคในการสอสารท าความเขาใจ จงสงผลใหระดบทศนคตทดเกดจากภาษาโนมนาวใจในลกษณะนมคาเฉลยสงเปนอนดบตน ๆ บทสรป

ตงแตอดตจนถงปจจบนทศนคตของคนทมตอมะเรงปากมดลกเปนไปในดานลบ เพราะตามการรบร ประสบการณเดมของทกคน มะเรงเปนโรครายทท าใหผปวยเสยชวตหรอไดรบความทกขทรมานทงจากโรคและการบ าบดรกษา จากผลการวจยระดบทศนคตทเกดจากกลวธทางภาษาโนมนาวใจ พบวา การใชกลวธทางภาษาเพอโนมนาวใจตอการปองกนมะเรงปากมดลกสามารถเปลยนทศนคตทไมดตอมะเรงปากมดลกใหกลายเปนทศนคตทดได กลวธภาษาโนมนาวใจแบบตาง ๆ ทง 12 กลวธ มผลตอระดบทศนคตในดานทดของกลมเปาหมายท ง สน แตระดบทศนคตจะมความแตกตางกนไปตามความร ความเชอ ประสบการณเดมของกลมเปาหมายแตละคน

ขอเสนอแนะ

ทศนคตทมตอกลวธการโนมนาวใจและกลวธการใชภาษาเพอโนมนาวใจนจะเพมสงขนได หากเพมชองทางการรบรของกลมเปาหมายใหมากขนดวยการใหความร ความเขาใจทละเอยดชดเจน ไมใชศพทเฉพาะทางหรอค าทเขาใจยาก ท าใหโอกาสทกลมเปาหมายจะมทศนคตทดอนเกดจากกลวธและการใชภาษาโนมนาวใจมมากขนตามไปดวย จนน าไปสพฤตกรรมการปองกนมะเรงปากมดลก ซงเมอกลมเปาหมายมความรมากขนกจะสงผลใหมทศนคตทดขน ท าใหกลมเปาหมายยอมรบการปองกนมะเรงปากมดลกมากขนเชนกน โดยเฉพาะภาษาโนมนาวใจดวยวธการใชความกลวทมผลเปนอนดบแรกทงตอทศนคตและการ

วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา 117

ยอมรบการปองกนมะเรงปากมดลก ชวยใหผลสมฤทธของการใชภาษาโนมนาวใจในสอเกยวกบมะเรงปากมดลกเพมสงขนได เอกสารอางอง จมพล รอดค าด. (2547). สอสารมวลชนเพอการพฒนา. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ชมนาด. (2550, กมภาพนธ 1). รทนมะเรงปากมดลก. ชวจต, 10, 36-38. ชมนาด. (2555, มนาคม 16). มะเรงปากมดลก โรคทผหญงตองรจก. ชวจต, 14, 33-34. ชญวล ศรสโข. (2552, พฤษภาคม 16). มะเรงปากมดลก ภยเงยบของผหญง. ชวจต, 11, 44. ด ารง ตรสโกศล. (2551, กนยายน). มะเรงปากมดลก เรองทผหญงตองใสใจ. Health Today, 8, 50-51. เดโช สวนานนท. (2512). ปทานกรมจตวทยา. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพโอเดยนสโตร. ธารณ แมนชนะ. (2550, มถนายน). ไขทกขอของใจ มะเรงปากมดลก. Health Today, 7, 54-55. ผานต ธนะสข. (2554, เมษายน). HPV ทางเลอก ทางรอด. Health Today, 11, 36-37. พนมพร นรญทว. (2550). กลวธการใชภาษาในขอความโฆษณา ปจจยทมอทธพลตอการใชภาษา .

กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร. พรชย เมฆอรยะ. (2553, สงหาคม). รทนมะเรง รทนวคซน HPV. Health Today, 10, 40-42. พรทพย ภทรนาวก. (2518). การใชภาษากบการเขยนโฆษณา. อกษรศาสตรพจารณ, 4(2), 9-10. รชนนท พงษอดม. (2548). ความสมพนธระหวางภาษากบคานยมเกยวกบความงาม การศกษาวาทกรรม

โฆษณาเครองส าอางในภาษาไทย. วทยานพนธอกษรศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ราชบณฑตยสถาน. (2545). พจนานกรมศพทวรรณกรรม องกฤษ -ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน.

กรงเทพมหานคร: นานมบคส. รทน มะเรงปากมดลก. (ม.ป.ป.). คนเมอ 5 กรกฎาคม 2554, จาก http://www.hilight.kapook.com. วลลภา จระตกาล. (2550). การใชภาษาโนมนาวใจในเครองส าอางส าหรบผชายในนตยสารผชาย ปพ.ศ.

2549. วทยานพนธอกษรศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศรสภา มวงษ. (2550, ตลาคม). ไมส าสอน ไมเสยง มะเรงปากมดลก. Health Today, 7, 45-47. สกาวรตน หาญกาญจนวฒน. (2544). วรรณกรรมของศกดสร มสมสบ กลวธทางวรรณศลปกบการตความ.

วทยานพนธอกษรศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรพงษ โสธนะเสถยร. (2533). การสอสารกบสงคม (พมพครงท 2). นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช.

118 วารสารมนษยศาสตร ฉบบบณฑตศกษา

เสร วงษมณฑา. (2542). การประชาสมพนธ ทฤษฎและการปฏบต. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพธระฟลม และโซเทลซ.

อรวรรณ ปลนธนโอวาท. (2554). การสอสารเพอโนมนาวใจ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อวยพร พานช. (2527). ภาษาและหลกการเขยนเพอการสอสาร. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

องคณา ทองพล. (2550, เมษายน). มะเรงปากมดลก ปองกนไดไมยาก. ชวจต, 10, 39-40.