thinktank-nr-4

8/8/2019 ThinkTank-nr-4

1/32

creative industries

designZapojtuj Swj Zs:Projekt wsppracy przedsibiorcw

i designerw, ktry pomaga frmom rosn

Pols dsn:+ Jak dostrzega najnowsze trendy?

+ Ergonomia tworzenie przyjaznych produktw

+ Daria Piotrowska Young Design

Umiejtnoci

menederakreatywnego:okrgy st IWP

Rekomendacje studia przypadku najlepsze praktyki+

numer42

010

+


2/32


3/32Ilustracjanaokadce:PojazdSAM

RE-V

OLT,

fot.materiayprodu

centa

++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++

Czy musimy uczy si kreatywnoci? W Pl k. 40 p. PKB g mkpz-

bw m fm, z p pw wzkh pwkw1.

nwplw zb b kwm, b bz wkzg kp pw kkw

z wkzm zbzm, z mw zw zl.

t z kw kz w k gp kw, l w-

z, zzgl g kl z pzkz mlw bzpg

zzz. Wwz wmg mhzm zwz mw.

d km w i Wzw, k-

z zm pm, m kw: k z-

w m kwg ml, pkw

zzz. Wk h k, zp bm

pm kpw, m pw m-

w zzz wzwm pwz z sGH,

wz pk Zpk sw Zk, wz

G dg d, k, k gzm lb k m zp-

z, z pzgw pw kpz, pzk m zw

wzw -g l Mw Gpk. dz hm kw

m z zlkm mgz THINKTANK.

Kw, pmw,

lz

B Bhk,

pz zz i Wzw Pzmwg,

k pk ZsZ

Pzk wz kw Plkwp wl k w 1989 . pz

bk lh Wzw.

1. Dane GUS za 2008 r., mikrofrma zatrudnia do 9 osb.

TT design2 _ 3

design

1. Umiejtnoci polskiej klasy kreatywnej okrgy st IWP2. Meneder kreatywny: ten, ktry owi trendy

3. Mody projektant: jakie umiejtnoci powinien mie?

4. Ergonomia sztuka tworzenia przyjaznych przedmiotw

5. Prof. Dan Formosa: produkt si nie liczy, liczy si czowiek

6. Zaprojektuj Swj Zysk: podsumowanie programu

7. Anna Kacprzyk: rozmowa TT design

sp :


4/32

Zirlm. sglz gw.Pk Mh Lk, Lzk czwk,

r Ml, p: Zk

i rh W. slwzk s-k.

Brana kreatywna staje si dzi undamentem, na ktrym moe rosn i rozwija

si nowoczesna gospodarka. Wsptworz j nie tylko architekci, projektanci

mebli, rozwiza IT czy sprztu AGD. Coraz czciej stanowi j take

menederowie-innowatorzy, ktrzy zajmuj si wprowadzaniem

nowych produktw i usug na rynek.

Umiejtnocipolskiejklasykreatywnej

T E K S T > THINKTANK

ZaPis deBaty ZorGaniZoWanej PrZeZ iWP


5/32

Od czasu kiedyRichard Florida, kanadyjski socjolog, zde-niowa klas kreatywn jako najbardziejtwrcz grup spoeczn, ktra nadajekierunek rozwoju regionom i caym pa-stwom, mina ju niemal dekada. Inynie-rowie, projektanci, architekci, naukowcy,twrcy mediw, nauczyciele akademiccy oni wszyscy, wsppracujc, tworz in-

nowacje. Jak wynikao z analizy Floridy,niemal 40 proc. amerykaskich pracow-nikw to wanie klasa kreatywna dzikitemu takie miejsca jak Dolina Krzemowamog wyznacza trendy technologiczne, es-tetyczne i konsumpcyjne na skal globaln.

Europa dostrzega w klasie kreatywnej

i branach kreatywnych szans na rozwj,

utrzymanie konkurencyjnoci wobec Chin,Indii, Brazylii ze strategii rozwojuEuropa2020 wynika, e wanie na tych przemy-

sach bdzie opiera si konkurencyjnonaszego kontynentu. Kapitaem rozwo-jowym Europy s bowiem ludzie oraz ichumiejtnoci, nie surowce.

Rwnie Polska, jako jedna z najbardziejdynamicznie rosncych dzi czci Euro-py, szuka sposobu na budow bran kre-atywnych, gdzie warto dodana naley donajwyszych. Jak zdeniowa tak bran?Departament kultury, mediw i sportu bry-tyjskiego rzdu okrela j jako opart na in-

dywidualnej twrczoci, zdolnociach i ta-lencie. Wytwarzane w niej produkty i usugimaj warto intelektualn, ktr monazastrzec prawnie. To wanie na tej warto-ci opiera si potencja rmy do tworzenianowych miejsc pracy i generowania docho-du. Do przemysw kreatywnych moemywic zaliczy wszelkie brane zwizanez projektowaniem produktw, biura archi-tektoniczne, ale take rmy z sektora IT czybiotechnologii, czyli wszystkie, w ktrychpowstaje wasno intelektualna.

Jeli jednak brana kreatywna ma sta si

jednym z k zamachowych polskiej gospo-darki, a undamentem rozwoju tej branys ludzie, to wyjtkow uwag naleaobypowici procesowi ksztacenia przyszychmenederw i twrcw bran kreatywnych.Niniejszy zapis wsppracy intelektualnejekspertw brany kreatywnej, przedsta-wicieli orodkw regionalnych i Minister-stwa Nauki jest prb okrelenia zestawuumiejtnoci niezbdnego twrcom branykreatywnej w Polsce.

jaKie uMiejtnoci PoLsKiej

KLasy KreatyWnej?

Cho umiejtnoci osb, ktre tworzproces kreacji, s kluczowe dla rozwojunowoczesnej gospodarki, polskie rmymaj problem ze zdeniowaniem zestawutalentw osoby, ktra miaaby kreowa.

Najlepiej wida to w typowym ogoszeniurekrutacyjnym na stanowisko dyrektorakreatywnego w agencji reklamowej za-kres obowizkw takiej osoby deniowany

jest niezwykle szeroko. Firmy wymaga- j typowych tzw. twardych umiejtnocimenedera (planowania, koordynowaniaprac, czuwania nad zespoem, analizowa-nia materiaw i pomysw, monitorowa-nia budetu), ale rwnie tzw. mikkich(osigni artystycznych, znajomoci tech-nik multimedialnych oraz wyksztaceniaplastycznego). Ten dysonans to nie jednost-kowy przypadek.

Polskie rmy czsto nie rozgraniczajpracy twrczej od zarzdzania ni. Nie-rzadko przedsibiorcom, ktrzy s skon-

centrowani na tworzeniu produktu, braku-je znajomoci procesu zarzdzania samymprojektem, wic t odpowiedzialnoprzerzucaj na twrcw niewiadomieprzyporzdkowujc im rol menedera.W niektrych przypadkach taka polity-ka si sprawdza zdarzaj si uzdolnienitwrcy, ktrzy jednoczenie maj perek-cyjnie opracowan dyscyplin pracy, znajsi na prowadzeniu biznesu i potra kie-rowa zespoem.

Jeli chcemy, by brana ta odegraa w Polsce strategiczn rol

w rozwoju, warto zdefniowa umiejtnoci niezbdne jej menederom

i twrcom takie zadanie postawia sobie grupa ekspertw

zaproszona do okrgego stou w IWP.

TT design4 _ 5


6/32

Nie wszyscy genialni inormatycy tworzcyprzeomowe rozwizania zdradzaj jednakcechy przywdcze, a take nie wszyscy zdolnigracy potra i chc zajmowa si budetamiprojektw. Jak myle o umiejtnociach klasykreatywnej?

Po PierWsZe:

PodZia na tWrcW i MenederW

Jedn z propozycji jest podzia specjali-

stw pracujcych w przemysach kreatyw-

nych napushersipullers. Pierwsza grupapcha, amie bariery, wymyla niespotykanedotd rozwizania. Druga niejako cigniew rmie proces kreatywny, zarzdza nim i na-daje mu ramy. Cho wydawa by si mogo, eostateczny produkt to w gwnej mierze zasu-ga projektanta, takie wraenie jest zudne. Bezmenedera, ktry oceni pomys, oszacuje jegowarto, znajdzie dla niego miejsce w nad-chodzcych trendach, a w odpowiednim mo-mencie przyhamuje lub rozwinie wizjonerskiekoncepty twrcy, nie ma mowy o sukcesierynkowym wyrobu. A bez zainteresowaniaklientw taki produkt staje si wyczniesztuk dla sztuki, ktra doskonale czuje siw galeriach, ale ju nie w masowej dystrybucji.

Zarzdzanie i kreowanie wymaga zespo-

u zupenie rnych cech. Dlatego wanie

podzia stanowisk kreatywnych twrczych

i kreatywnych menederskich powinien by

jednoznaczny, a umiejtnoci w kadymz tych przypadkw rne.

Jak wynika z dowiadcze ekspertw, nieistnieje jeden zamknity katalog cech me-nedera kreatywnego: mona tylko wskazanajwaniejsze elementy mogce znale siw portolio osoby, ktra jest menederemkreatywnym. Wszystkie powinny umoli-wia zarzdzanie obszarem innowacyjnoci/kreatywnoci i tworzenie kultury zarzdzaniakreatywnoci.

1 Zarzdzanie grup kreatywn wymaga

umiejtnoci mikkich, ktre

wyksztacaj szkoa i socjalizacja.

Wspdziaanie, komunikowanie, a take zdolno a-

mania zasad/widzenia spraw poza schematemto tylko trzy

z caej palety cech potrzebnych menederowi kreatywnemu,by stworzy pomost pomidzy przedsibiorc, ktry nansu-je dziaania kreatywne, a twrc, ktry je kreuje. Ten procesbywa trudny, dlatego niezbdna jest atwo komunikacjii poszukiwania konsensusu w trudnych sprawach. Menedergra wwczas rol osoby, ktra zachca twrc do szukaniainnowacji wtedy, gdy to potrzebne, zdajc sobie spraw, enie kada rma i nie kady produkt musi przekracza granice.Czasem waniejsze jest zapewnienie rmie stabilizacji, aleto wanie przywdca musi wyczu potrzeby danego przed-sibiorstwa. Kiedy ju to zrobi, konieczne jest wyznaczeniecelw. Dla twrcy nie ma nic bardziej demotywujcego ni

praca, ktra zostaa wykonana niepotrzebnie. Jeli projektantwie, e jego wysiek na pewno nie pjdzie na marne, dziaaznacznie bardziej eektywnie.

Wielk rol w tworzeniu tych umiejtnoci odgrywa systemedukacyjny, ktry powinien stymulowa do dziaania, tworzyku temu warunki. Jak wynika z debaty, system edukacyjny po-winien zapewnia nastpujce umiejtnoci:

+ Promowa wieloperspektywiczno podejcia zach-cajc do osigania wyniku dziki rnorodnym autorskimdziaaniom, ktrych celem nie jest uzyskanie dobrej ocenyw systemie, ale premiowanie kreatywnoci.

+ Uczy pracy w grupach, wspdziaania jedn z naj-waniejszych zasad przemysw kreatywnych jest oparcie icheektywnoci na bliskiej wsppracy. Jak wynika z bada Dia-gnoza spoeczna, Polska jest jednym z pastw, w ktrych brakiw tym aspekcie s najwiksze poziom zauania do obcychjest niski, trudno wic dzieli si rozwizaniami i czerpa odsiebie nawzajem.

+ Wyrabia zauanie i skonno do podejmowania ryzyka promocji zachowa przedsibiorczych, unikania pracy w sys-temie sztywnych instytucji jako jedynej moliwoci dziaania

Zzz zpm kw wmg zp h m.

dlg w zkw wb wk wzh kwh z mkh

pw b zz kl.

B Bhk [pz i Wzw Pzmwg]


7/32

menederowie kreatywni powinni nauczy si ju w szkole.A ta powinna m.in. promowa dziaania wasnych uczniw.

Dynamiczny rozwj przemysw kreatywnych wymaga

niewtpliwie dobrze przygotowanych menederw, ale te

twrcw o otwartych umysach.Obecnie w Polsce tacy ludziewywodz si gwnie z rodzin, w ktrych od pokole rozwijanajest pasja tworzenia. Bowiem to wanie rodzina i najbliszeotoczenie ksztatuje postawy umoliwiajce wspprac, gdyna kadym etapie edukacji prbuje si uczniw umieszczaw cile okrelonych ramach. Nie ma wic wtpliwoci, e

wraz ze wzrostem zapotrzebowania na osoby kreatywne ko-nieczne bd zmiany w systemie ksztacenia. Ten proces ju sirozpocz na razie na deskach krelarskich. MinisterstwoNauki i Szkolnictwa Wyszego pracuje obecnie nad zmiantradycyjnego sposobu studiowania, chce nowy system oprzeo Krajowe Ramy Kwalikacji. Oznacza to, e na poszczegl-nych etapach nauki nie wystarczy ksikowa wiedza, ale przedewszystkim bd te sprawdzane zdobyte na zajciach umie-jtnoci, a take cechy zwizane z unkcjonowaniem w spoe-czestwie. Po zakoczeniu kolejnego etapu ksztacenia studencibd musieli udowodni, e osignli to, czego wymaga si na

Mw nk szklw Wzg p b zm g pb

w. Wkz k z p k m, pzw .

Kzz Gl [k pm g w Mw nk]

Zzz gp kw

wmg umjtnoc mc,

k wkz zk

lz.

twz wkw

pww wwmg twadc

umjtnoc zazdczc.

Pwz bz w b

kw, pz m

m, zl w mz

odowsa pac.

czg pzbm g

TT design6 _ 7


8/32

Kw zbz wz: l zh klh ph kz zw b

pzwl f, zp w p w zkl wz m l h zz zk.

tmz agk [pk wzw]

danym kierunku studiw. Nad przygotowa-niem deskryptorw, w ktrych zapisane zo-stan te oczekiwania, pracuje 90 ekspertw.

Proces wyrabiania kreatywnoci zaczynasi jednak wczeniej: jeli na trzech kolejnychetapach ksztacenia uczniowie bd pozna-wali jedynie denicje, zupenie nowe podej-cie w szkole wyszej moe dla nich oznacza

powany szok. Dlatego kreatywno powinnaby rozwijana ju od najmodszych lat. Dzikitemu, mylc o wasnej drodze yciowej, nawetbardzo modzi ludzie bd potrali wyobraasobie siebie jako projektantw, architektw czyprogramistw. Pomc w tym moe rwniezmiana nastawienia, e wybr studiw todecyzja zawodowa. Nie mona od nastolatkawymaga, by ju w szkole redniej wiedzia,jaki zawd chce wykonywa. Rozwizaniemmoe by zachta do podejmowania nauki narnych kierunkach po zakoczeniu kolej-nych etapw ksztacenia. Osoba z licencjatem

na ASP moe uzyska tytu magistra na kie-runku zwizanym z zarzdzaniem, by posze-rzy zakres swych umiejtnoci. Inn wanzmian w podejciu do edukacji powinno byrozwijanie umiejtnoci pracy w grupie. Prze-amywanie takich ogranicze to z pewnociwany kierunek rozwoju dla bran kreatyw-nych. Zmiany w systemie edukacji wydaj sikonieczne, poniewa przy obecnych zaoe-niach ucznia karze si za wszelkie przejawymylenia nieschematycznego.

2 Tworzenie warunkw do powstawaniainnowacyjnoci wymaga te twardychumiejtnoci zarzdczych.

Niezalenie od brany zadaniem menedera jest przepro-

wadzenie caego procesu powstawania produktu lub usugi.

Na nim (bd na niej) spoczywa obowizekzintegrowaniaoczekiwa przedsibiorcy i pomysw twrcy.

Z jednej strony rol menedera kreatywnego jest spenie-nie oczekiwa biznesowych rmy, ktra gwnie liczy nazysk, z drugiej za wydobycie od projektanta najbardziejnietypowych pomysw, ktrych innowacyjno obarczona

jest okrelonym ryzykiem. Do menedera naley ocena tegoryzyka i ewentualne przekonanie szew, e warto wyj pozaschematy.

Jak wynika z debaty, najwaniejsze z umiejtnoci, ktremog by kluczowe dla powodzenia takiego menedera, to:

+ Zarzdzanie ryzykiem (ocena ryzyka) niezbdne w pro-cesie podejmowania decyzji, jak bardzo innowacyjny powinienby projekt, w jaki sposb plasuje si na rynku, czy stwarza mo-liwoci rozwoju rmie przy okrelonych warunkach rynkowych.

+ Ocena wykreowanej wartoci dodanej pomiar mary, kt-ra powstaje w wyniku dziaa menederw kreatywnych, pomiar

eektywnoci nansowej projektu to jedna z kluczowych kompe-tencji menedera, ktry dziaa na styku twrcy i przedsibiorcy.

+ Okrelenie kryteriw brzegowych(tworzenie ram/modeludziaania): zadaniem menedera w brany kreatywnej jest nietylko nadzorowanie prac, negocjacje z twrcami i przedsibior-cami, ale te zaprojektowanie procesu, w ktrym obie stronybd czuy reprezentacj swych interesw i potrzeb. Jednz najwaniejszych cech menedera kreatywnego jest wanieumiejtno zaprojektowania i dostosowywania ram dziaaniadla rodowisk twrczych i przedsibiorcw.


9/32

+ Umiejtno selekcji pomysw to jedna ze zdolnoci,ktre s niezbdne do realistycznej oceny, czy projekt ma szansepowodzenia, czy naley angaowa w niego rodki i zasoby r-my. Wan kompetencj menedera jest zdolno do rezygnacjiz pomysw oraz idei, ktre s ciekawe, ale nie wr sukcesubiznesowego dla tej umiejtnoci warunkiem koniecznymjest posiadanie gruntownej wiedzy o rynku, potrzebach klien-tw, moliwociach nawizania z nimi kontaktu, moliwo-ciach zbierania ich opinii.

+ Analizowanie trendw i kontekstw to jedna z umiejtnoci, ktre tworz menedera kreatywnego i odrniajgo. Zdolno wyapywania nowych trendw, wchodzeniaw alianse strategiczne z podmiotami, ktre maj wiedz, zdol-

no do gromadzenia wiedzy, zarzdzania ni, umiejtno jejrozprzestrzeniania w organizacji bywaj kluczowe dla powo-dzenia projektw.

+ Wprowadzanie na rynek nowych produktw to jednaz podstawowych umiejtnoci, ktre dla menedera kreatyw-nego oznaczaj jednak nie tylko doskona znajomo narz-dzi marketingowych, ale rwnie a moe przede wszystkim wyczucie potrzeb konsumentw i badanie satysakcji.

+ Przywdztwo zdolnoci przywdcze dla menedera kre-atywnego s jednymi z najbardziej istotnych bez nich trudno

jest zintegrowa niezmiernie autonomiczne i kreatywne rodo-wisko twrcw ze wiatem przedsibiorcw. Na nim rwnie leyobowizek zdobycia wiedzy na temat prawnego wykorzystaniawartoci intelektualnych pozyskanych w miejscach, ktre w sen-sie prawnym nie zostay dotd uregulowane. Choby to, czy wy-korzystanie pomysu zamieszczonego na portalu przez np. uyt-kownika Facebooka jest naruszeniem praw autorskich, czy te nie.W dyskusjach o najbardziej kreatywnych koncernach pojawiajsi zazwyczaj te same przykady: Apple, Virgin, Lego. Te rmyczy nie tylko globalna obecno na rynkach. Oprcz grupyzdolnych projektantw maj one take specjalnie edukowa-nych menederw, ktrzy potra wyowi pomysy zarwnorewolucyjne, jak i opacalne. Meneder kreatywny, cho czsto

wymaga tego zarzd rmy, nie moe jednak myle jedynie ka-tegoriami kwartalnych zyskw. Interesuje go znacznie bardziejodlega przyszo, w ktrej bdzie umia znale najwaniejszetrendy. Tylko wtedy rma moe by innowatorem, ktry odkry-wa niezagospodarowane jeszcze obszary dziaania. Tak szansstraci koncern Nokia, ktry ju w 2004 r. mia gotowy prototyp

smartona. Gdyby menederowie zarzdzajcyprojektami mieli powysze umiejtnoci, rmawyprzedziaby hitowego iPhonea. Jednak pro-dukt Nokii nie tra na rynek mylnie uznano,e jego wytworzenie bdzie zbyt drogie, a doty-kanie palcami ekranu nie spodoba si klientom.

+ Przywdca w biznesie kreatywnym

potrzebuje take wiedzy specyfcznej dla

bran. Skoro wic ten sektor przemysu opie-ra swj zysk na wartoci intelektualnej, mene-der musi doskonale orientowa si w prawieautorskim na rynkach, do ktrych oert kie-ruje przedsibiorstwo.

3 Powodzenie biznesu w brany

kreatywnej, oprcz umiejtnoci

menedera, zaley w duej mierze

od rodowiska pracy.

Dlatego znaczcy jest wkad przywdcyzespou w stworzenie pola do wspdzia-

ania z innymi specjalistami, wytworzenie

przestrzeni kreatywnej. Zazwyczaj bowiemtwrcy innowacyjnych produktw i technolo-gii skupiaj si na tematyce, ktra jest im bliska,

nie zwracaj uwagi na inne dziedziny. Przez tonie zdaj sobie sprawy, jakie umiejtnoci i na-rzdzia posiadaj pozostali twrcy umyka imte akt, e miao mona z nich skorzysta.

rl m kwg w zpkw

mhzmw wm wz mz wm zpm

m zpm zzz m pm.

a Bkwk [k Gkg cm iw Pmk Pk nkw-thlgz]

TT design8 _ 9

TT design


10/32

n zmk klg h m kwg: m lk wkz

wz lm mg zl w pl b, k mm kwm.

iw Plzwk [k b zw i Wzw Pzmwg, kwk z gm]Rol menedera kreatywnego w tym przy-

padku jest nie tylko wybr miejsca, w ktrymbdzie realizowany projekt (np. park techno-logiczny, w ktrym nagromadzenie specjali-stw kreatywnych wyzwoli mas krytyczn doinnowacyjnoci), ale rwnie zaprojektowaniemechanizmw wymiany wiedzy midzy wa-

snym zespoem a innymi zespoami i zarz-dzanie tym procesem.

+ Dobry meneder potraf otworzy twr-cw na wspprac i wykorzysta indywi-

dualne predyspozycje kadego czonka

zespou. Rozwojowi dziaa interdyscypli-narnych sprzyja zyczna blisko rm: takiemiejsca jak parki technologiczne to rodowi-sko, w ktrym atwiej zaczerpn z dowiad-czenia innych. Nawet towarzyskie rozmowypodczas przerwy na kaw mog zainspirowarmy do nawizania wsppracy. Zaczyna si

zazwyczaj od rozwizania bardzo prostychi przyziemnych problemw, a w eekcie tychdrobnych dziaa moe nawet powsta nowyzesp specjalistw z rnych dziedzin. Dowo-dem na to, e znalezienie przestrzeni kontaktumidzy rmami moe si opaci, jest nie tyl-ko Dolina Krzemowa s ju rwnie polskieparki technologiczne, w ktrych powstaj in-nowacje. Ciekawym przykadem projektu za-rzdzania wiedz mog by take prowadzoneprzez IWP warsztaty dla projektantw i przed-sibiorcw organizowane w ramach projektuZaprojektuj Swj Zysk. Dziki nim obie strony

nie tylko nawizuj kontakty zawodowe, alete poznaj swoje oczekiwania. Zaczynaj m-wi wsplnym jzykiem biznesowym, dzikiczemu o wiele atwiej rozwizywa powstajcepodczas wsppracy problemy.

Do niedawna tylko wybitni mogli wytrwa w swym niety-powym podejciu do wiata, by sta si wielkimi innowato-rami. Jedn z takich postaci jest Richard Branson, zaoycielimperium Virgin. W szkole znany by gwnie jako krnbrnydyslektyk; dzi wiat kojarzy go z takimi pomysami jak tanielinie lotnicze, gdy nikt nie myla jeszcze o lataniu za grosze,z podrami kosmicznymi, sieciowymi sklepami z muzyk.

Przeamywanie ogranicze jest dla tego biznesmena sposobemna ycie, cho ze szkoy wyrzucano go za to 18 razy.

Oprcz tego, e Branson jest biznesmenem, z powodzeniemmona go nazwa menederem kreatywnym, poniewa potraon wrd pomysw odrzuconych przez innych znale pery, naktrych zarabia miliony. By moe dzi nie znalibymy bestsel-lerowej pytyTubular Bells Mikea Oldelda, gdyby nie intuicjaBransona. Gdy wielkie wytwrnie odmwiy muzykowi wydaniapyty z do dziwnymi utworami, Virgin Records podjo ryzyko.Opacio si pyt sprzedano w 5 mln egzemplarzy.

Polskie brane kreatywne nie mog tylko czeka na kolejnych,

wyjtkowo upartych Richardw Bransonw powinny wspl-nie z instytucjami edukacyjnymi stworzy system, ktry bdziepromowa kreatywno, uczy umiejtnoci niezbdnych dowyksztacenia najwaniejszych cech kreatywnych, budowaprzestrze innowacyjnoci.

Tylko wtedy polskie przemysy kreatywne stan si koemzamachowym caej gospodarki.

W k, k b z w iWP w zb

w lpz 2010 b pw pw m

kgg , wzl z: tmz agk

[pk wzw]; B Bhk[pz i

Wzw Pzmwg]; a Bkwk[k Gkgcm iw Pmk Pk nkw-thlgz];

Kzz Gl[k pm g w Mw

nk]; iw Plzwk[k b zw i

Wzw Pzmwg, kwk dz egm].

d w lk wbmgl ww w wm pwm p w, b wlkm wm. n k p .


11/32

Instytut Wzornictwa Przemysowego w Warszawie obchodzi w tym roku 60-lecie nieustannego

upowszechniania dobrego wzornictwa. Powsta 1 padziernika 1950 zarzdzeniem ministra

przemysu lekkiego z 2 sierpnia 1950 r., gdy Warszawa leaa jeszcze w gruzach.

Pzz 60 l pw w m p 2 tys. projektw, w m k. 800pkw z z h

kg, k. 500 pkw w kgh: k kw, zw, l, kw,

k. 300 wzorw wyrobw ceramicznych, k. 200 wzorw mebli k. 20 projektw

pojazdw. Wz zpkw w iWP zk k. 100nagrd gh z kkh

kwh mzwh. nkw p w pblkwl w m z

k. 800 prac kw-bwzh (m.. z gm, wzw l b ppw-

h, bw), zp dbg Wz zgzw 17 edycji programu monitoringu wz-

w plkm k, setki wystaw pwzhh lpz plk ww g,

w h lh trzy edycje estiwalu wzornictwa G dg d z kk

l pkw pgmw Imagine Cup wpl z zpm M.

tl ml w lzbh. Dzi IWP to kultowe miejsce na mapie Polski i Europy, zwz-

z wzk kwm lzm z p z h pzm. i pw ,

z pwzh g p plwk w ep, wz k zk plzh W

tlkwk. P. tlkwk b w b l lkl z: pz

z iwzkwzm, tmm, b pwz k B nz ek Pk w p-

w Pl. W h zh, z lzm zpm wppwkw, lzw :

Pikno na co dzie dla wszystkich, ppzz pwzh wg, mkzg

wzw, wkzg w hlg pg zm .

P lh z k k bwz zww pzk 2008 . iWP pk skb

Pw. jz k kw Centrum Badawczo-Rozwojowym. Pz

wzkm zm komercyjnym doradzaniem przedsibiorcom i administracji

w zk zzz wm wzwm, k lz wll pk w-

l Zaprojektuj Swj Zysk, k pzbw pkw w bzz zzz

wzwm pzgww h kpwh, kkh pkw g.

60 lat Instytutu Wzornictwa PrzemysowegoPk z l wzkh

TT design


12/32

nie bdziemypotrzebowaliszybszych

koni

GdybyHenry

Fordzapyta

konsumentw,

czegobdp

otrzebowaliwprzys

zoci

doprzenoszen

iasizmiejsca

namiejsceo

dpowiedbrzm

iaaby:szybsz

ychkoni.

F - ml t 1908.

trendy

T E K S T > dr Iwona Palczewska


13/32

Jakbdzie wygldaw przyszoci rynek, jakie bd oczekiwaniaprzyszych klientw, czym bd si kiero-wali, wybierajc ten, a nie inny produkt? Jakzaprojektowa produkt, ktry pojawi si narynku za rok i pozostanie na nim przez kil-

ka kolejnych lat? To dzi kluczowe pytania,na ktre kady zarzdzajcy wzornictwemczy rm kreatywn szuka odpowiedzi.Coraz trudniej j znale wiat przecieprzyspiesza.

+ Zanim teleon Bella traf do maso-

wego uytku, upyno 50 lat. Teleonomkomrkowym wejcie w powszechny obiegzajo siedem lat, a obecnie media spoecz-nociowe, takie jak Facebook, upowszech-niaj si w cigu dwchtrzech lat. Niewystarczy wic ledzenie tego, co dzieje si

na rynku nawet ekspresowe reagowanieani najkrtszy cykl wdroenia nie sprostajkonkurencji, ktra zawsze bdzie szybsza.ledzenie trendw na rynku to dzi za mao trzeba je wrcz wyprzedza, przewidywa.

MyLe naPrZd

Amerykaski pisarz William Gibson po-wiedzia, e przyszo jest ju tu, tylkonierwno rozoona. Zgadzam si z nim

z obserwacji zachowa rm designerskich

wida, e dzi jedn z najwaniejszychumiejtnoci, ktre musi mie menederkreatywny, jest zbieranie ziaren i zalkwprzyszych trendw, zachowa ludzkich,technologii i ltrowanie ich przez gbokwiedz o uwarunkowaniach, ktre bd

miay wpyw na rozwj w przyszoci: spo-ecznych, ekonomicznych, historycznych,geogracznych, demogracznych itp. Dotego trzeba mie nie tylko wielk intuicjwynikajc z dowiadczenia, ale te wie-dz, ktra pozwoli korzysta z ltrw.

Niestety, zadanie nie jest tak proste. wiatnie rozwija si liniowo, przewidywania sta-nu rynku np. za 30 lat, oparte o nawet naj-bardziej wysublimowane techniki progno-zowania przyszoci, daj coraz mniejszegwarancje, e te przewidywania si speni.Organizacja Wsppracy Gospodarczej

i Rozwoju (Organisation or EconomicCo-operation and Development, OECD)

skupiajca 33 wysoko rozwinite i demo-kratyczne pastwa w raportach i ore-sightach mwi o dywersykacji scenariu-szy rozwoju wiata w przyszoci, mwio wielu przyszociach (multiple futures).Wskazanie spektrum moliwych scenariu-szy zaprojektowanych na podstawie wiary-godnych danych i analiz pozwala na wybrwasnej, indywidualnej strategii.

+ Znaczc rol w trudnym do przewi-dzenia kierunku rozwoju cywilizacyjnego

w przyszoci odgrywa sprzenie zwrotne,

ktre zachodzi midzy wdroon innowacja otaczajcym wiatem. Dla przykadu sa-

mochody z napdem hybrydowym s ku-powane nie tylko przez grup konsumentwo wysokiej wiadomoci ekologicznej, alerwnie przez tych, ktrym zaley na ni-skich kosztach eksploatacji co dodatkowowzmacnia postawy proekologiczne uyt-kownikw. Dobry meneder designu jestw stanie nie tyle zaplanowa, ile wychwycitakie zmiany i skorzysta z nich jako z rodz-cego si trendu.

Mechanizm ten zosta wykorzystanyw hybrydowym Fordzie Fusion z 2010 r.,

na ktrego desce rozdzielczej zainstalowa-no panel wprost komunikujcy kierowcy, jak eektywnie wykorzystuje przyjaznerodowisku moliwoci wozu poprzezswoje zachowania na drodze. Czy jeeliteraz za kierownic zasidzie kto, komuochrona rodowiska jest obojtna, rwnieniewraliwy pozostanie wobec komunika-tu, jaki mu przekae samochd: e wanieprzyczynia si do niszczenia wiata swoichdzieci czy wnukw? W ten sposb wzro-nie liczba nie tylko wiadomych, ale tezaangaowanych uytkownikw.

jaKieGo WZoru Ma sZuKa Meneder?

Najlepsze wzornictwo wynika z uwarun-kowa spoecznych, estetycznych i kultu-rowych. Firmy i projektanci odnoszcynajwiksze sukcesy na rynku tak naprawdnie projektuj produktu, oni projektuj do-wiadczenie konsumenta i jego styl ycia.Produkty s nierzadko tylko arteaktaminiezbdnymi do realizacji tego stylu yciai zaspokajajcymi potrzeby konsumenta.

Innowacje jutra musz wynika z potrzeb konsumentw, ale ci

dzi nie zawsze wiedz, jakie bd te potrzeby i jak je zaspokoi.

Dlatego jedn z kluczowych umiejtnoci menedera designu

jest dzi wyawianie trendw.

TT design12 _ 13


14/32

Zadaniem instytucji otoczenia biznesuw obszarze wzornictwa jest ledzenie ma-krozjawisk spoecznych, gospodarczych,demogracznych, uwarunkowa histo-rycznych, motorw napdzajcych kie-

runek rozwoju cywilizacji, pokazywaniekierunkw i trendw poprzez publikacje,dziaania edukacyjne oraz upowszechnia-

jce wzornictwo, np. poprzez konkursyi wystawy dobrych praktyk wzorniczych.

Przykadem takich dziaa jest konkursDobry Wzr organizowany od 17 lat przezInstytut Wzornictwa Przemysowego,w ktrym poprzez przyznawanie nagrdproduktom wedug precyzyjnie opracowa-nych kryteriw, zgodnych take z przewi-dywanymi trendami w przyszoci, pro-

mowane s i wskazywane nowe kierunkirozwoju we wzornictwie przemysowymi w polskiej gospodarce. Od wielu edycjiDobrego Wzoru jednym z wiodcychnurtw by przyjazny rodowisku trendoszczdnoci energii i wykorzystywaniaalternatywnych jej rde.

+ W 2006 r. wrd laureatw znalaz

si autobus szynowy 218 Mc produkcjiPESA Bydgoszcz, przyczyniajcy si doredukcji emisji spalin w rodowisku miej-skim; w 2007 r. linia grzaek Square

rmy Terma Technologie Sp. z o.o., ktredziki przejrzystej idei wzorniczej i ergo-nomii wyrniay si wygod programo-wania i obsugi zachcajc do oszczd-noci energii; w 2009 OVAL, torbaekologiczna z serii 60 BAG, wielorazowa,biodegradowalna, wykonana w 100 proc.z naturalnej wkniny lniano-celulozowejuzyskiwanej z odpadw produkcyjnych,innowacyjnego materiau opracowanegow Polsce.

Jestem przekonana, e prostym nala-downictwem stu lat dystansu cywilizacyj-nego w rozsdnym czasie nadrobi si nieda, ale to nie znaczy, e nie mamy czerpaz istniejcych ju zasobw wiedzy i tech-

nologii. Musimy jednak po pierwsze by w stanie doda do nich wasn war-to, jeeli zamierzamy by konkurencyjnina rynkach, i po drugie dysponowawystarczajc wiedz o tym, w jakim kie-runku zmierza wiatowa gospodarka.

+ We wzornictwie przemysowym tren-

dy nie zawieraj gotowych szczegowych

rozwiza, jest dusza perspektywa czaso-wa, wynikajca i z procesu technologiczne-go, i z zachowa klienta nikt nie kupuje

lodwki czy telewizora dwa razy w roku, nasezon wiosna/lato i jesie/zima. We wzor-nictwie przemysowym waniejsza jestumiejtno czytania kontekstw i umie-jtno analitycznego mylenia.

Kto ma to robi? Kto ma by guru dlaprzedsibiorstw planujcych wdroenienowego produktu czy usugi na rynek?Do niedawna powszechnie uwaano, eto wycznie zadanie projektantw tooni mieli by ekspertami, ktrzy potralinie tylko zaprojektowa co nowego, alei powiedzie, co to ma by.

+ Dzi nie zdejmujemy z projektantw

tego obowizku, dodajemy im jednak

partnerw w kreacji. Obecnie tworzeniekoncepcji kreatywnych to wsplne zada-nie i wsplne dzieo interdyscyplinarnychzespow realizujcych proces rozwoju no-wych produktw: menederw wzornic-twa w rmach, dziau marketingu, zarzdu,dostawcw wiedzy, badaczy rynku, konsu-menta i technologii oraz projektantw.

Takie projektowanie to ogromna odpowie-dzialno; jak powiedzia znany szwedzkiprojektant Bjrn Dahlstrm: Jako projektant jeste odpowiedzialny za cudzepienidze to nie zabawa. To s przysze

pienidze.OECD w raporcie Science, Technology

and Industry Scoreboard 2009 zawarawnioski, zgodnie z ktrymi Unia Europej-ska jako cao jest opniona pod wzgl-dem technologicznym o 50 lat w stosunkudo Stanw Zjednoczonych i Japonii. Oczy-wicie w ramach Unii s kraje takie jak np.Finlandia, ktre o p wieku wyprzedzajredni i s na poziomie USA i Japonii,ale s te kraje takie jak np. Polska, ktrew stosunku do redniej unijnej s op-

nione o 50 lat. Czyli od USA dzieli nas stolat! Nie wiem, czy tak jest w istocie, ale takPolska jest postrzegana.

+ Jerzy Jedlicki, historyk zajmujcy si

przyszoci, uwaa, e Polska skazana

jest na naladownictwo. Z kolei ekono-mista Leszek Balcerowicz dodaje, e za-coanie nie musi by wad czerpanieze sprawdzonych dowiadcze, dobrychpraktyk, import gotowych technologiii rozwiza pozwalaj redukowa kosztyrozwoju gospodarczego, przeskakiwa

pewne etapy i unika lepych uliczek. Pol-scy przedstawiciele klasy kreatywnej majwic zadanie, w ktrego realizacji mogsobie pomc praktykami ju przetestowa-nymi. Ale menederw designu nie zwal-nia to z obowizku poszukiwania nowychtrendw.

Trzeba pamita, e rozwj technolo-giczny wiata, poda wiedzy i innowacjinie postpuje liniowo, ale wykadniczo najlepsi rozwijaj si najszybciej.

dz z wzh m, k m m

m kw, zb z zlkw pzzh w,zhw lzkh, hlg flw h pzz gbk wz wkwh,k b m wpw zw w pzz.


15/32

W roku 2010 laureatem nagrody Wzr Roku przyznawanejprzez ministra gospodarki zosta miejski pojazd elektrycznyS.A.M. RE-Volt, trjkoowy samochd o napdzie elektrycz-nym. adowany wprost z gniazdka elektrycznego o napiciu120 woltw. Pierwowzr zosta zaprojektowany w latach 90.

XX w. przez szwajcarsk rm Cree Ltd., a obecny model jestzmodernizowan wersj trjkoowca Cree SAM Evolution IIImpact produkowan przez polskie przedsibiorstwo Automo-tive Technologies Sp. z o.o. z Pruszkowa.

Nie jest on pozbawiony wad. Niewielki zasig, wysoka cenai trzy koa powodujce, e w Polsce rejestrowany jest jako mo-tocykl, wymg prawa jazdy kategorii A do jego prowadzenia

wszystko to powoduje, e nie jest na razie pen konkurencjdla samochodw klasycznych czy z napdem hybrydowym.Jest jednak na pewno alternatyw jako pojazd miejski. Jestwizj przyszoci i nowatorskim rozwizaniem wykraczaj-

cym poza utarte schematy, a przede wszyst-kim otwiera oczy na nowy kierunek rozwojumotoryzacji w miastach bez smogu i haasu.Wanie w taki sposb, prbujc poprawiarozwizania, szukajc odpowiedzi na potrze-

by i dowiadczenia klientw, mog mylemenederowie kreatywni. Nie musz teba si postawi pierwszego kroku: w kocuw 1908 r. Model T Henryego Forda osigaprdko 70 km/godz. i pali 18 litrw ben-zyny na 100 km.

dr Iwona Palczewska: k p

b zw i Wzw

Pzmwg. M z kkw

p m: [email protected]

dwzw plw zp k sa 133 , pzlkm l Man. Pk: Zp Pesa, P: Zk

Pesa Bgzz k 2006.

ovaL: pzz wk,wk z l wk l

bgwl b wlzw

z 60 BaG. Pk: Kz

okz rmgz thwz.

P: ag rklmw

st rmgz thwz.

saM re-voLt: mk pz lk z;pk: Hk shl, M Fh,

sw szkwk, Bm K,

Kzz Kzk. P: imp

am thlg sp. z ..

TT design14 _ 15


16/32

Praca projektantanigdy nie kojarzya mi si z zarzdzaniem.Pomys, zdolnoci artystyczne, umiejtnomodelowania sdziam, e tylko to jest wa-

ne. Pracujc nad Catpodem nowatorskimkontenerem do transportu kotw, moim pro-jektem dyplomowym przekonaam si, emusz te sama dla siebie by menederem.

Jestem bardzo systematyczn osob, dlategochciaam, by wszystko, co zwizane z dyplo-mem, odbywao si we waciwej kolejnoci.Zanim postanowiam robi Catpoda, zamie-rzaam zaprojektowa meble, ktre rosnrazem z dzieckiem ale okazao si, e rokwczeniej na uczelni powstaa ju taka praca.Zaczam wic szuka wzorniczego problemu,ktry wymaga rozwizania. Przypomniaam

sobie o moich kopotach z przewoeniemkota. Gdy chciaam przylecie z nim do Pol-ski z USA, okazao si, e nie ma na rynkuodpowiedniego transportera. Te dostpnebyy za wysokie, aby umieci je pod siedze-niem, i zbyt nieporczne, by nosi je razemz walizkami. Zaczam zagbia si w temati zrobiam badania rynku. Sprawdzaam w kli-nikach weterynaryjnych, rmach przewo-cych zwierzta, a take u wacicieli kotw wszyscy mwili mi o podobnych proble-

mach. Okreliam cel do osignicia, wypisaam zaoenia,poznaam rynek. Wszystkie te dziaania nie byy typowymizadaniami dla projektanta. Dopiero potem zabraam si za ry-sowanie i modelowanie Catpoda. Udao mi si wic poczy

zadania kreatywne i zarzdzanie projektem.Cho jestem dopiero na pocztku drogi zawodowej, zdy-am si ju przekona, e najwiksz przeszkod w rozwojumodych projektantw jest brak oert pracy w tej dziedzinie.Zazwyczaj osoby, ktre ukoczyy studia i chc dziaa w bran-y, zakadaj wasne rmy. Niestety, poniewa nie maj do-wiadczenia ani zaplecza technicznego, zajmuj si gwniearanacj wntrz, tracc w ten sposb szanse na realizowanieswych ambitnych pomysw. Nie chciaam wybiera tej drogi,staraam si wic znale zatrudnienie w zespole projektowympo stronie producenta. Uwaam, e nawet jeli w przyszocimiaabym otworzy wasne studio, powinnam najpierw poznaproces projektowania w proesjonalnym zespole, styl pracy spe-

cjalistw z innych dziedzin oraz szczegy dotyczce wdraaniaproduktu i oczekiwa rynku.+ P l fm, m z wz b.c z wpwzm pk z m lm. W kmzpl pzm p kk, hlg, mk-gw.Projekt oceniany jest pod wieloma wzgldami i dzikitemu eekt kocowy jest peny i atrakcyjny dla klienta. Jedno-czenie taka praca moe pocztkowo nie by dla twrcy atwa,poniewa wiele osb ingeruje w jego pomys, podchodzi doniego krytycznie, a nalny produkt czsto znaczco odbiega odpierwotnej wizji projektanta. Myl jednak, e trzeba nauczy

mody projektantpowinien poznatajniki pracyw zespole

Umiejtnoci designera oprcz wiedzy to dzi gwnie: zdolno do wspdziaania, dzielenia

si wiedz, pracy zespoowej. Tego uczy przede wszystkim praca w duych frmach projektowych,

ale szkoa ju niekoniecznie.

T E K S T > Daria Piotrowska


17/32

si dziaa w taki sposb, trzeba pozna wymogi specjalistwz rnych dziedzin, gdy planuje si w przyszoci prowadzeniewasnego studia.

+ Zlz p l pzkg w wz, l wkl. wm pbm,b z w w g, z w wzh k-kh wzzh. Pozwala to nie tylko pokaza swj pro-jekt w mediach, ale przede wszystkim zdoby zainteresowaniebrany. Zwycistwo w konkursie Young Design organizowa-nym przez Instytut Wzornictwa Przemysowego zapewnio miudzia w wystawach oraz liczne wystpienia przed osobamizwizanymi z designem. I wanie podczas jednego z takichwystpie mnie dostrzeono zostaam zatrudniona w zespo-le projektowym abryki mebli Forte. Bez udziau w konkursiez pewnoci nie dostaabym takiej szansy.

Myl, e najwikszym wyzwaniem bdzie dla mnie waniewsppraca z innymi specjalistami. Czynnociami, ktre przyprojektowaniu Catpoda musiaam wykona sama, teraz zaj-mowa si bdzie sztab ludzi. Nie bd przeprowadza badarynku i szuka rynkowych nisz. Moj rol stanie si rozwizy-

wanie postawionych w briee problemw i realizacja zaoeprojektu. Spadn ze mnie obowizki menedera. Sdz, eosoba, ktra w zespoach kreatywnych peni tak unkcj, niema atwego zadania. Musi by przede wszystkim bardzo zde-cydowana, bo projektanci s rni. Czsto wybitnie uzdolnieniartystycznie, ale niezbyt dobrze zorganizowani. By utrzymataki zesp w ryzach, trzeba cile okrela cele i dobrze precy-zowa zaoenia. Twrcy z pewnoci czsto trudno pogodzisi z krytyk projektu, ale produkt jest dobry wtedy, gdy mawalory estetyczne, a jednoczenie jest unkcjonalny, opacalnyi podany przez klientw.

+ Przy pracy nad Catpodem przekonaamsi, e dziaanie na wasn rk wcale nie jestatwiejsze od pracy w zespole. To prawda,produkt zosta bardzo ciepo przyjty przezpotencjalnych nabywcw podczas wystawyGdynia Design Days wiele osb chciao odrazu kupi transporter gdy jednak przycho-dzi do rozmw z producentami, zaczynaj sitrudnoci. Firma Creek Polska, ktra dziki

konkursowi Young Design zostaa moimanioem biznesu, przeprowadzia rozmowyz czterema abrykami okazao si, e adnaz nich nie chce podj si ryzyka inwestycjiw zupenie nowy produkt. Sama rwniemam za sob spotkania z konstruktorem,ktry zasugerowa, e nie warto wprowadzanowego rodzaju transportera, skoro na rynkuistnieje oerta tego typu produktw. Dzi juwiem, e praca z zespoem daje z pewnociwiksze szanse na realizacj pomysw.

uwm, w l w pzz mbm wz w ,

pwm pw pz p pkw w plm

zpl, l p plw z h zz z zzg

z w pk zkw k.

Pp l k cp

p. d Pwk.

Daria Piotrowska:

blwk WzWzw akm

szk Pkh w z.

j pk p

l kw (cp)

zw w kk

yg dg 2010

gzwm pzz

i Wzw

Pzmwg.

Pkk p

b w b

mbl F.

TT design16 _ 17


18/32

ergonomiainwestycjaw efektywno

Lepsze przedmioty, ktre otaczaj nas w pracy, lepsze projekty, lepsze

warunki dziaania: wszystko dziki stosowaniu zasad ergonomii.VI Midzynarodowa Konerencja Ergonomiczna organizowana

przez IWP wskazaa najnowsze trendy w tej dziedzinie.

Zapewnienie pracow-nikom komortu pracy oraz tworzenie produktww peni wygodnych dla uytkownika to nie przykryobowizek: to przede wszystkim szansa na sukcesw biznesie. Taki wniosek pynie z wystpie pane-

listw VI Midzynarodowej Konerencji Ergono-micznej, ktr Instytut Wzornictwa Przemysowegozorganizowa 18 listopada. Na stosowaniu ergono-micznych rozwiza korzystaj wszyscy: zarwno ichproducenci, jak i uytkownicy, ktrzy mog dziki nimm.in. oszczdza czas, ogranicza koszty i zmniejszapoziom absencji chorobowych pracownikw. Nie bezpowodu tytu tegorocznej konerencji brzmia: Ergo-nomia inwestycja w sukces.

Dla wikszoci polskich rm obszar ergonomii na-dal jest wyzwaniem ale to te szansa na osiganielepszych wynikw. Wdraanie zasad ergonomii w pol-skich przedsibiorstwach nie jest oczywiste i czsto

kojarzy si z wymuszonymi przez przepisy i regulacjedziaaniami z zakresu zblionego do BHP.

Jak wykazano w badaniach rmy Kinnarps Polska,tylko 19 proc. menederw w naszym kraju dekla-ruje, e najbardziej zaley im na podnoszeniu kom-ortu pracy, a co dziesity chciaby lepiej wykorzystaprzestrze, w ktrej pracuj jego zespoy. Priorytetemrodzimych zarzdzajcych jest raczej podnoszeniewydajnoci w przedsibiorstwie (28 proc. odpowie-dzi). Tymczasem ergonomia moe by doskonaymsposobem na wzrost eektywnoci przedsibiorstwa.

Jak wynika ze wspomnianego badania, ergonomicz-ny projekt biura moe zmniejszy liczb nieobecnocipracownikw z powodu chorb jednak wierzy w toniewielu polskich zarzdzajcych. wiadomo tychzagadnie w Polsce jest niska; w tej kwestii nasz kraj

wyprzedza w Europie jedynie Rosj.

+ Wrd obecnych trendw projektowania er-

gonomicznego mocno obecny by gos ekspertw,

ktrzy s przekonani, e dzi design powinien by

skupiony na realizacji potrzeb czowieka, nie na

projektowaniu uytecznych przedmiotw.

Jak zauwaya dr Iwona Palczewska z InstytutuWzornictwa Przemysowego, zanim powstaa ergo-nomia, ludzie musieli dopasowywa si do urzdze,z ktrych korzystali. Odkd jednak w XIX w. Bogu-mi Jastrzbowski, polski przyrodnik i twrca pojciaergonomia, wskaza czowieka jako podmiot wy-

konywanej pracy, zaczto przykada wag do naszejwygody. A take do wynikw rm, ktre s lepsze tam,gdzie ergonomia jest obecna.

Szybko okazao si, e przydaje si ona take w in-nych dziedzinach ycia. Rwnie w domu, przestrzenipublicznej i w czasie na rozrywk kady z nas chcemaksymalnie uatwia sobie ycie. Uwag na to zwr-ci Dan Formosa, wspzaoyciel rmy Smart DesignWorldwide z Nowego Jorku. Jego zdaniem dziki m-dremu projektowaniu usprawnienia mona wprowa-dzi dosownie wszdzie: poczwszy od zabawnych

T E K S T > Beata Krowicka


19/32

bahostek, jak stworzenie owka dla osb leworcz-nych (od tradycyjnego rni si jedynie napisami na-drukowanymi jako lustrzane odbicie tych z wersji dlapraworcznych), a skoczywszy na desce rozdzielczejsamochodu, ktr widzimy doskonale, nie odrywajc

oczu od drogi.

+ Zdaniem Formosy kluczem do sukcesu w bizne-

sie jest wprowadzanie na rynek produktw i usug

stanowicych odpowied na prawdziwe potrzeby

ludzi. Zamiast wic dostosowywa projekt do potrzebosoby konkretnej pci i w konkretnym wieku, mo-na poszuka rozwizania uniwersalnego. ZaoycielSmart Design namawia wic do wczania w grup do-celow osb niepenosprawnych i dotknitych rny-mi schorzeniami, zamiast jak na og si przyjmuje oerowania im odrbnej kategorii produktowej. Jelibowiem osoba niewidoma moe wygodnie korzysta

z urzdzenia, bdzie ono tym lepsze dla uytkownikwwidzcych.

Konieczno odpowiedniego zaadresowania pro-jektu podkreli take pro. Waldemar Karwowski,dziekan Wydziau Inynierii Przemysowej i SystemuZarzdzania Uniwersytetu Central Florida. Jego zda-niem naprawa konsekwencji wynikajcych z brakusprecyzowanego odbiorcy podnosi koszty projektu10-krotnie, gdy przebiega w azie opracowywaniaproduktu, i 100-krotnie, gdy musi nastpi po za-koczeniu prac!

+ Eksperci wyranie wskazali kobiety jako szcze-

glny typ klienta, ktry dzi jest wanym, ale nie-

docenianym przez projektantw odbiorc. Okazujesi, e rni si one od mczyzn nie tylko oczekiwa-niami w stosunku do produktw, ale take preeren-

cjami co do warunkw pracy.Wedug bada przeprowadzonych przez dr Chri-stin Bodin Danielsson ze Szwecji panie odczuwajw biurze znacznie wikszy stres ni ich koledzy: naograniczenie tego dyskomortu wpywa moe ukadpomieszczenia. Mczyni najmniej denerwuj si,gdy pracuj w prywatnych, jednoosobowych gabi-netach. Tymczasem u kobiet najmniejszy stres wy-wouje praca z innymi osobami na duej, otwartejprzestrzeni.

Jako konsumentki kobiety rwnie maj specycznewymagania, ktre do czsto s le rozumiane. DanFormosa przedstawi przykad samochodu Dodge La

Femme, ktry w latach 50. ubiegego wieku mia pod-bi serca pa. Zesp projektowy, zoony wyczniez mczyzn, przedstawi wasne wyobraenie tego,czego od auta oczekuje pe pikna.

La Femme by wic rowy zarwno na zewntrz,jak i w rodku. Wrd doczanych do niego akceso-riw znale mona byo torebk, puderniczk i pa-rasolk. Mczyni byli przekonani, e o tym waniemarzy kobieta. Samochd okaza si kompletn kla-p odpowiada bowiem na wyobraenia o kliencie,a nie na jego realne potrzeby.

dg L Fmm, 1956:Zpkw pzz

mzz l h wb pzbh kb. Pk

zb klp: pwzw

zkw kb wb

b zp .

iw wkkz plw w Fz

Hb w zp

sm dg: pk

pz m z

plw z pm wh

b zlh lkw

zwl pl m,z z klgz.

TT design18 _ 19


20/32

+ Zdaniem Formosy problemem jest to,e nikt tak naprawd nie sucha eskiej

grupy klientw. Dlatego w Smart Designwyodrbniono grup Femme Den, zoonz projektantek, ktre najlepiej rozumiej po-trzeby kobiet. Zwracaj one uwag na wanedetale kobiecej anatomii, bo zdaj sobie spra-w, e ramiczka plecaka mog by niewygod-ne przy duym biucie i e nie kady teleonmona obsuy, majc dugie paznokcie.

Damska grupa projektowa osigna sukces,tworzc m.in. kamer Flip. Prosty w uyciumodel, ktry ma zaledwie siedem przyciskwi bez trudu mieci si w kieszeni, okaza sistrzaem w dziesitk. atwo zgrywania l-mw do komputera umoliwia szybkie dzie-lenie si nagraniami z przyjacimi i rodzin.Kamera dostosowana do kobiecych wymagaw cigu 18 miesicy sprzedaa si w 1,5 mlnegzemplarzy, a jej producent, rma Pure Digi-tal, zostaa kupiona za 590 mln dol. przez kon-cern Cisco. Zwrcenie uwagi na potrzeby pa

moe wic okaza si prawdziw y zota.

+ Ten i wiele innych przykadw dowo-dz, e wykorzystanie ergonomii w projek-

cie moe wydatnie przeoy si na biznes.O korzyciach wynikajcych z dobrze przemy-lanego produktu opowiedzia na Koneren-cji Manred Hhn, kierownik departamentukomunikacji Linde Material Handling. Firmazajmujca si produkcj wzkw widowychnawizaa wspprac wzornicz z koncer-nem Porsche. Zaowocowaa ona stworzeniemwzka, ktry sta si hitem sprzedaowym

rmy. Sterowanie przenoszeniem adunkuodbywa si przy uyciu koniuszkw palcwna nieduym joysticku; ruchy s krtsze niw przypadku uywania tradycyjnego przecz-nika. W pojedzie zwikszono te widocznoz tyu, a zamiast drka, ktry pozwala jedziwzkowi do przodu i do tyu, stworzono dwapeday. Czas wykonywania kadej czynno-ci w wzku Linde jest znacznie krtszy niw standardowej maszynie, co przekada si nawiksz eektywno. Wyliczenia rmy dowo-

dz: cho cena wyjciowa produktu jest wysza ni w przypadkutradycyjnego wzka, pozwala on zaoszczdzi 30 proc. kosztw.

W Polsce na wykorzystanie zasad ergonomii w strategii rmyzwrci Jakub Rzetecki z rmy PROFIm, ktra we wsppracyz IWP stworzya prototyp otela mPosition do pracy w pozy-cji siedzco-lecej. Przypomnia on, e w latach 90. jedynymkryterium wyboru krzesa biurowego bya cena nisza ni200 z. Dzi to podejcie ulego zmianie i rmy dbajce o pra-cownikw s w stanie wyda na dobry otel wicej ni 1500 z.Na decyzj wpywaj teraz przede wszystkim aspekty zdrowot-

ne. Meneder jest w stanie zainwestowa w swoje miejsce pracynaprawd duo, jeli bdzie mia choby nadziej, e unikniedziki temu problemw z krgosupem. Poniewa liczne bada-nia pokazuj, e najkorzystniejsze dla zdrowia s czste zmianypozycji podczas pracy, bazujc na wytycznych IWP PROFImstworzy otel, ktry umoliwia korzystanie z laptopa na leco.Powsta mebel, ktry daje uytkownikowi wybr i moliwoczstych zmian uoenia ciaa.

+ Wydawa by si mogo, e ergonomiczno, jako bar-dzo wana cecha produktu, powinna by traktowana jako

istotna przewaga konkurencyjna. Tymczasem, jak zauwaya

dr Iwona Palczewska, niewiele rm podkrela t wartow swych dziaaniach marketingowych. Porwnaa ona komu-nikowanie ergonomicznych zalet produktu z reklamowaniemmedycyny. S to sprawy, z ktrymi mamy do czynienia na codzie, wymagajce poparcia cisymi naukowymi dowodami.Wydaj si wic trudne do atrakcyjnego przedstawienia. Jusamo pojcie ergonomia nastrcza bowiem pewnych pro-blemw. Dla wikszoci przedsibiorstw jest ono jednoznacznez przepisami BHP. Produkty, z ktrymi to pojcie jest kojarzo-ne, to przede wszystkim meble biurowe i narzdzia. Jeli pro-dukt jest ergonomiczny, zazwyczaj w powszechnym rozumie-niu oznacza to, e zapobiega blom krgosupa. Tymczasemnie wolno tej dziedziny ogranicza jedynie do sery pracy przy

biurku. W zachodnich sklepach ju np. da si znale ergo-nomiczne uprze dla koni czy miski dla psw. Pokazuje to,e kategori t mona operowa przy niemal kadym rodzajuproduktu. Sprzty gospodarstwa domowego, elektroniczne ga-dety, plac zabaw dla dzieci czy rower w komunikacji mar-ketingowej ich znaczc wartoci dodan moe by ergono-miczny design. Poniewa niewiele przedsibiorstw zdaje sobiez tego spraw, ci, ktrzy wykorzystaj taki przekaz reklamowy,zostan zapamitani przez konsumentw. Wizerunek rmy,ktra dba o wygod klienta i chce uczyni jego ycie lepszym,z pewnoci wart jest podjcia prby.

Mkm Flp

p P dgl,pk: zp sm

dg. P w

km pzwl w

zl flmm

z zmm zk

pl kk.


21/32

B Kwk: W wh wph

pkl p, lz z m zwwg mk pkw, k kp. czz k wlkh mk?

+ + + d Fm: Na pewno nie jest tokoniec, ale w ich przypadku mona mwio punkcie zwrotnym. Dzi ludzie polegajprzede wszystkim na opinii innych. Od nichchc dostawa prawdziwe rady. Wartoci, ja-kie niesie ze sob marka, licz si dla klientwznacznie mniej. To ogromne wyzwanie dlaproducentw, bo kady ich wyrb musi bywietny inaczej nikt go nie kupi. Jeli nie jest,bdziemy o tym wiedzieli w cigu kilku dni od

jego premiery, bo tysice ludzi napisz o tymw internecie. Dziaa to te w drug stron: narynku moe pojawi si marka zupenie zni-kd, a jeeli oerowany przez ni produkt za-interesuje pewn grup klientw, pozytywnewieci roznios si byskawicznie. Kto nazwato poczt pantofow na sterydach i sdz,e to wietne okrelenie.

jk wgl p lz kg pk- l kl, zm hkz?

+ + + Studio Smart Design brao udzia w tworzeniu kamery

Flip, ktr wypucia na rynek mao znana rma Pure Digital.W projektowaniu tego produktu nie chodzio o zastosowanienajnowoczeniejszych technologii, lecz o zmian sposobuuytkowania tego urzdzenia. Stworzylimy ma, prost w ob-sudze kamer tani, tak ktr mona wrzuci do kieszeni.Wyskakujca z boku wtyczka USB umoliwia byskawicznewrzucenie lmu do sieci. Zmienilimy podejcie do nagrywa-nia lmw. Nie chodzi o to, by nagra co, zarchiwizowa i za-pomnie o tym na lata. Rzecz w tym, by nagranie natychmiastudostpni innym ludziom. To urzdzenie buduje spoecznoci.W internecie szybko zrobio si o nim bardzo gono i Flip stasi bardzo rozpoznawaln mark.

W w fm h p zz, zpk-w pk, k zwl z pwzwh b, kl kwkw. dlzg k kmplkw?

+ + + Wikszo rm potra doskonale opisa swego prze-citnego klienta. Znaj jego wiek, pe, zarobki. Tymczasemprzecitny wspczesny konsument to android: nie ma czasuna gorszy dzie czy wahania nastrojw. A design musi mu po-maga ma si sprawdza nawet wtedy, gdy wszystko idzie le.Gdy zaspae i jeste cay w nerwach, bo zaraz np. spnisz sina samolot, najprostsze czynnoci staj si koszmarnie trudne

i wanie wwczas design ma ci uatwia ycie.

Dobry produkt nie powinien spenia zaoonych oczekiwa.

On je wyprzedza mwi Dan Formosa, doktor biomechaniki,

projektant i wspzaoyciel studia projektowego Smart Design Worldwide.

T E K S T > Dan Formosa

prodUktynie s wane.wany jest

czowiek

TT design20 _ 21

TT design


22/32

My chcemy pracowa z prawdziwymi ludmi. Nie musi byich szeciu, moe by ich dwa razy tyle. Ale oni maj bra pro-dukt do rki, krytykowa go, pokaza, w czym sprawia problem.Chcc pozna kad opini, jak ognia unikamy tworzenia grupokusowych. Gdy zbierze si w jednej sali 20 osb i tylko jednawyrazi negatywne zdanie, zazwyczaj si je ignoruje. My pracu-jemy z kadym indywidualnie, by wyapa istotny sygna i wa-nie jemu powici najwiksz uwag. Czasem zapraszamy tedwie spokrewnione lub zaprzyjanione osoby i obserwujemy

interakcje midzy nimi. To zabawne, gdy acet opowiada, epewne rzeczy robi w konkretny sposb, a na koniec jego onakwituje: Wcale nie. Dostarcza nam to cennej wiedzy.

ag w pk w z pz?+ + + Bardzo czsto, ale w azie pocztkowej. Zawsze jednak,

te we wsppracy z obcymi osobami, staramy si stworzykomortowe warunki. Siadamy przy winie, w nieormalnej at-moserze, ogldamy rne produkty, rwnie te konkurencyjne.Po kadym wprowadzeniu poprawek znw konsultujemy siz tymi samymi ludmi, dajc im poczucie, e nale do zespo-u projektowego. Gdy produkt traa na pki, bardzo czsto

syszymy od nich: Udao nam si.

t bz z pzz p. al g lwl fm pw glbl. cz k ml zmww zz wkg wz, g hm pz-w pk m w?

+ + + Nie kada rma moe by Coca-Col, ktra na caymwiecie ma tak sam butelk, ten sam napj i wszyscy j ko-chaj. Wiele rm na to liczy, ale w rzeczywistoci trzeba dopa-sowa si do rynku. Tych szeciu prawdziwych ludzi, o ktrychwspomniaem, musisz znale tam, gdzie chcesz sprzeda pro-dukt. Oczywicie wiele nas czy. Nie musimy jecha do Indo-nezji, eby sprawdzi, jak ludzkie oko odbiera kolory moemy

zrobi to na miejscu. Jeli jednak chodzi o kwestie kulturowe,trzeba pozna je naprawd dobrze.

cz pk p z km m, k m zzwpw g?

+ + + Fascynujce jest choby to, e dla Japoczykw trzebazupenie inaczej projektowa szczoteczki do zbw czy na-rzdzia kuchenne. W kulturze europejskiej i amerykaskiejwszystko chwytamy w gar. Tymczasem Japoczycy uywajdo trzymania kocwek palcw. Ksztat szczoteczki czy ubi-

jaczki do piany musi wic by zupenie inny. To bardzo subtelne

rnice, ale mog one zadecydowa o sukcesie produktu nadanym rynku. Bez wiedzy z dziedziny ergonomii nie monadzi powanie myle o projektowaniu.

cz p zm pzz l g? dz kpzb m pl ch, wz bk z k-lg wb g pk. jk w pzkg, b zww p pz w b, wlpk?

+ + + Konkurowanie kosztami to rwnia pochya. Nie maprzyszoci. A design nie jest tylko wydatkiem. To w azieprojektowania zwracamy uwag na to, jak obniy koszt pro-dukcji, jak maksymalnie uproci konstrukcj, jak stworzyprodukt trway. By moe na pocztku trzeba bdzie wydawicej, ale bilans korzyci i kosztw okae si pozytywnymzaskoczeniem.

jk p p b pk?+ + + Jeli spenia on swoj unkcj i robi wszystko to, czego

uytkownik oczekuje, to nie jest to w moim przekonaniu dobryprodukt. To raczej jest absolutne minimum, trudno znale tuklientowi pole do zachwytu, bo dostaje to, czego oczekiwa. Jelichcesz zaprojektowa dobry produkt, musisz wyj zdecydo-wanie ponad oczekiwania klientw. Nabywca ma by przedewszystkim zadziwiony, e kto da mu wicej, ni si spodzie-wa. Oczywicie aby tworzy w taki sposb, trzeba nauczysi myle przewrotnie, niestandardowo trzeba nauczy siprzewidywa, co dla klienta zaskakujce nie bdzie.

jl hz zpkw b pk, mz w p zkw.

nbw m b zzw, k m w, pzw.

ozw b wz w k pb, zb z ml pzw.


23/32

W k pb sm dg lz z?+ + + Zajlimy si np. produktem, ktry zupenie nie koja-

rzy si z designem. Postanowilimy stworzy na nowo strojedla personelu szpitali. Od dekad pozostaway one takie same

i uytkownicy przyzwyczaili si do nich tak bardzo, e nie po-trali nawet powiedzie, co mona by w nich zmieni. Do-piero po szczegowych rozmowach okazao si, e spodnie,ktre pasuj na mczyzn, s za dugie dla kobiety, rkawyograniczaj swobod ruchw, a gboki dekolt w serek sprawia,e lekarki wygldaj nieproesjonalnie. Zastosowalimy wicrozwizania znane ze strojw sportowych, dalimy moliwodostosowania dugoci nogawki do wzrostu, dopasowalimywielko kieszeni do potrzeb personelu medycznego.

jk zzm zpl zl pz wzkm k. t pw z pwh.

+ + + I tu wanie pojawia si wyzwanie dla designu. Owszem,

stroje s drosze. Wykonalimy je jednak z materiau, ktry wy-maga w praniu znacznie niszej temperatury, a przy tym bar-dzo szybko wysycha. W uytkowaniu stroje te s wic znacznietasze. Pocztkowo wysza cena staje si wic mniej istotna.

n pl sm dg k pk k, k - l lkz, w zkwk, zz, zzzk zbw. Wpw p w kl pblz-h l. t wzk pw bz blk zwkw,m wzk lpp, wzz mp3 z lwz. czwz zz wh p m?

+ + + Moje ulubione projekty to takie, ktre redeniuj rze-czywisto. Zmiana dotychczasowego postrzegania kameryczy lekarskiego kitla daje mi najwiksz satysakcj. Wemyte desk rozdzielcz w samochodzie. Jej celem byo zawsze

pokazanie osigw auta. My stworzylimy dla hybrydowegoForda panel, ktry wskazuje te dokonania kierowcy. Na ekra-nie umiecilimy listki, ktrych przybywa, gdy nasza jazda jestprzyjazna dla rodowiska, a ubywa, gdy nie jedzimy ekono-micznie. To budzi w uytkowniku potrzeb rywalizacji. Niktnie chce straci swoich listkw. Studio Smart Design zaingero-wao te w dotd niezmieniany wygld strzykawki.

Chcielimy, by bya ona wygodna dla kadego, nawet dla ludziz artretyzmem. Usunlimy wic ostre krawdzie i co najwa-niejsze zwikszylimy o 50 proc. si, z jak dziaa tok. Tobardzo wane dla tych, ktrzy maj bardzo sabe rce. Monapowiedzie, e to nic specjalnego, tylko strzykawka. Ja jednakzauwayem, e jeli kto ma do czynienia z produktem, ktry

naprawd uatwia mu ycie, myli o osobie, ktra to zaprojek-towaa. Zaczyna zdawa sobie spraw z tego, e za t rzecz stoiczowiek, ktremu naprawd zaleao na stworzeniu czego do-brego. Ludzie nie myl o tym, e kto zaprojektowa telewizor.Natomiast jeli produkt jest przemylany i potrzebny, zobaczw nim wkad ywej osoby.

Dan Formosa: k w zz bmhk, blw

uw nw jk, pk, wpzl

pkwg sm dg Wlw. B zkm zp,

k wz pwz kmp b iBM.

TT design22 _ 23


24/32

Zaprojektuj Swj Zysk(ZSZ) to program stworzony i prowadzony przez eks-pertw Instytutu Wzornictwa Przemysowego. Projektwkroczy w tym roku w decydujc az wraz z uru-chomieniem cyklu warsztatw dla rm i projektantw.Zbliaj one ich wiaty i kreuj lepsze otoczenie dowsppracy. W eekcie do przedsibiorstw wracaj poszkoleniu menederowie zdolni zarzdza procesamikreatywnymi, a w studiach projektowych pojawiaj sitwrcy, ktrym znacznie atwiej przychodzi wsppra-ca ze zleceniodawc.

Zaprojektuj Swj Zysk jest adresowany do duych,rednich i maych rm, a take do specjalistw w zakre-sie wzornictwa: projektantw, reelancerw, i do studiwprojektowych. Warsztaty zapewniaj im specjalistycznwiedz i metodologi, a take ucz, jak wykorzysta tenarzdzia w praktyce. Dziki odpowiedniemu przygo-towaniu obu grup mog powstawa innowacyjne wzor-niczo produkty, ktre zaistniej na rynku. Tymczasemprojektantom czsto brakuje wiedzy o realiach bizne-sowych, a rmom wiedzy, umiejtnoci i zdolnocikreatywnych, jakie maj projektanci.

5zaprojektUjswj zysk

na

E-learning, sesja networkingowa, monitorowanie eektw warsztatw

to wyzwania, ktre w najbliszym czasie czekaj program

Zaprojektuj Swj Zysk. W cigu ptora roku projekt

wyksztaci ju 460 menederw kreatywnych i projektantw

gotowych na wspprac z przedsibiorstwami.

T E K S T > Beata Krowicka


25/32

+ Celem projektu ZSZ jest wanie stworzenie prze-strzeni wsppracy obu grup. Firmy maj poznalepiej metody wprowadzania na rynek nowych wzor-niczo produktw i sposoby zarzdzania prac zespoukreatywnego. Projektanci za dowiedzie si wicejo rynkowym kontekcie wzornictwa i projektowania(technologia, marketing, sprzeda) oraz wsppracyz przedsibiorcami.

W cigu ptora roku, jak twierdz eksperci IWP, juudao si osign te cele. Nasz rynek dojrza i czekana taki program; dzi kolejny krok to przeniesienie

procesu edukacyjnego na platorm internetow:20 szkole e-learningowych, zgromadzenie inormacjiod byych uczestnikw warsztatw stacjonarnych natemat realnych eektw z zastosowania w praktyce wie-dzy pozyskanej podczas warsztatw i organizacja sesjinetworkingowej dla przedsibiorcw i projektantwbiorcych udzia w projekcie ZSZ to tylko niektrecele, ktre stoj dzi przed koordynatorami programu.

Pragn oni pozna eekty dotychczasowych dziaai zapyta uczestnikw warsztatw o nawizane wsp-prace, przykady wdroenia nowych produktw orazzmiany metodologii pracy przy projektach. Wymier-

ne eekty s bowiem w projekcie ZSZ najwaniejsze.W planach jest take zamknicie sieci wsppracypartnerskiej i praca w gronie zaproszonych organi-zacji nad dalszym rozwojem projektu ZSZ. Obecniena licie partnerw jest 21 rm oraz instytucji z Polskii kolejne cztery z zagranicy. Sie czy we wsplnychdziaaniach organizacje chcce promowa wzornictwo

jako metod generowania wartoci dodanej i zwik-szania konkurencyjnoci produktw. Do koca rokuliczba partnerw powikszy si o kolejnych kilka lubkilkanacie organizacji.

Cho plany s szeroko zakrojone, ostatnich 18 mie-sicy pokazao, e w krtkim czasie mona dokona

bardzo wiele. Projekt ZSZ cieszy si ju ogromnpopularnoci i zauaniem, a jego rozwj postpujebardzo szybko. Jednym z najmocniejszych punktw

jest z pewnoci autorski program warsztatw dlaprzedsibiorcw i projektantw skonstruowany napodstawie pierwszego polskiego podrcznika napisa-nego przez ekspertw.

Kada kolejna edycja szkole jest niecierpliwie wycze-kiwana rekrutacja na warsztaty dla projektantw za-myka si w cigu 30 minut od momentu uruchomienia!Przestaje to dziwi, gdy pozna si opinie uczestnikw

wczeniejszych spotka. Podczas warsztatw dlaprojektantw mona nauczy si tego, na co nie mamiejsca w programie studiw, a co w codziennej pracyjest bardzo istotne.

Warsztaty pozwalaj na uwiadomienie sobie wieluwanych aspektw dotyczcych eektywnej wsppra-cy projektanta z przedsibiorc. Pokazay, jak wany

jest odpowiedni kontakt z przedsibiorc, jakim j-zykiem kontaktowa si z przedstawicielami biznesu

ocenia Katarzyna Homan, projektantka.

+ Dotychczas w ramach projektu ZSZ odbyy si23 warsztaty, a rednia ich ocena, wystawiona przez

uczestnikw, wyniosa pi (w skali szeciopunkto-wej). Dotychczasowe szkolenia odbyy si w Warsza-wie, Wrocawiu, Krakowie, Toruniu, Poznaniu, Szcze-cinie, odzi, Gdyni, a do koca roku zaplanowane s

jeszcze w Kaliszu. W 2011 r. warsztaty wrc do miast,w ktrych cieszyy si najwikszym zainteresowaniem,oraz dotr do nowych regionw kraju.

Udzia w tych kursach wzio ju niemal 460 osb.Wedug ankiet wypenianych przez przedsibiorcwpo skoczonych warsztatach a 85 proc. uczestnikw

przyznao, e zdobyta na szkoleniu wiedza pozwoli imwdraa nowe projekty.Jeszcze lepsze podstawy do pracy nad nowymi pro-

duktami daj wsplne warsztaty ZSZ. Pierwsze takieszkolenie dla przedsibiorcw i projektantw odbyosi w padzierniku. Obie grupy miay podczas niegookazj do wykorzystania metodyki wsppracy, z kt-r zapoznay si na wczeniejszych osobnych kursach.Takie spotkanie i wyprbowanie wiedzy w praktycespowodowao, e przedsibiorcy i projektanci zacz-li wymienia si wiedz, dzieli dowiadczeniamii udziela sobie nawzajem rad, w jaki sposb najeek-tywniej wsppracowa z drug stron. Wedug To-

masza Nalborskiego z rmy 3Dkoncept te warsztatypowinny by obowizkowym punktem w kalendarzuprojektanta. Bardzo wartociowa okazaa si wymia-na opinii. Byo to moliwe dziki temu, i aktycznieodbywaa si symulacja prawdziwego projektu. Po-nadto nieocenione dla projektantw byo spotkaniez dowiadczonym ekspertem, ktry omawia szcze-gowo, jak podej do wyceny projektu wzorniczego,opowiada o problemach, z jakimi jego rma spotykaasi w cigu ostatnich kilkunastu lat, i jak je rozwizy-waa wymienia Nalborski.

+++++++++++++++++++++++

+++++++++++++++++++++++

+++++++++++++++++++++++

+++++++++++++++++++++++

+++++++++++++++++++++++

+++++++++++++++++++++++

+++++++++++++++++++++++

+++++++++++++++++++++++

TT design24 _ 25


26/32

+ Szkole ZSZ nie byoby jednak, gdyby nie zosta

zrealizowany inny kluczowy cel programu. EksperciInstytutu Wzornictwa Przemysowego stworzyli me-todyk wsppracy projektanta z przedsibiorc w pro-cesie rozwoju nowego produktu, ktra opisana zostaaw podrczniku Design Management. Zarzdzanie wzor-nictwem. Publikacja, rozdawana uczestnikom warsz-tatw stacjonarnych jako materia szkoleniowy, jestpierwszym polskim podrcznikiem z tego zakresu, takobszernie opisujcym metodologi procesu rozwoju no-wego produktu w przedsibiorstwie oraz wprowadzaniaproduktu na rynek i zarzdzania tym procesem. Zawieraon liczne przykady dobrych praktyk z polskich i mi-

dzynarodowych rm. Obszar merytoryczny podrcz-nika zosta take wykorzystany w tworzeniu 20 szkolee-learningowych, ktre zostan uruchomione za darmow portalu ZSZ na przeomie roku 2010 i 2011. Bd topierwsze w Polsce kursy online z tego zakresu, a takepierwsze na wiecie; e-learningu zarzdzania designemnie oeruje adna uczelnia ani instytucja w skali global-nej. Ta oerta skierowana jest do rm, ktre chciaybydelegowa na warsztaty wicej ni trzech pracownikw.

+ Internet jest w projekcie wykorzystywany take do bu-dowy spoecznoci. Strona ZSZ w portalu Facebook skupi-

a w krtkim czasie kilkaset osb i szybko ronie. Ta grupajest na bieco inormowana o planowanych szkoleniach,ciekawych wydarzeniach, a take nowinkach ze wiatadesignu. Po projekcie ZSZ oprowadza uytkownikwportalu Dr Zysk zorientowany w tematyce wzornictwa.Kana w serwisie YouTube to z kolei miejsce, gdzie zgro-madzono lmy o zarzdzaniu wzornictwem w rozwojuprzedsibiorstw. Dziaaniami w sieciach spoecznocio-wych program ZSZ dowodzi, e o designie i kreatywnocimona mwi te mniej powanym tonem.

PoWiedZieLi o WarsZtatacH:

:: Ola Ptuca [Galeria Olissima]:

W wz 2010 . mm pzm zz w wzh ZsZ,mm z b zzz zpm w pk wzzm. t,

zm mg zpw, k gz g pzwz,

w pzgw mz. Bz bm pmm kz-

zkwzw pzbh z pm lzh p w gph.

:: Madalna Basa [Legrand Polska]:

Wz ZsZ wpl l pkw pzbw b l m

bz kwm wzm. d lzb wz mk

pkz wpp pzbw z pkm zwzz

w zk kmk pz lz pkw. Pgm z-

wh pk b bz bg p wzglm mzm.

::

Tomasz Nalbos [3Dkoncept

]:

Wpl zkl l pkw pzbw zgzw

pzz iWP w Wzw bwzkwm pkm l kg p-

k wzw lb . Pz h bz ww

kz wm p, wz l g w k-

g p wz wg pk.

::Ansza Czcowcz, Jan Sobolws [Biuro Projektowe Interio Design]:

dzk Zpk sw Zk mm mlw pwz w pk, k

wgl kp mz pkm pzbm. dzk

zz wh wk zm , k w wh p-

kw phz wz, k pk.

Najcawsz opn(cytaty z ankiet przeprowadzonych po warsztatach ZSZ):

Mz gz lppzpwz wz

w w, b w kh zkl dzk km zm mm pw, zb

wz pw bz wkzw p zww

+ Wicej: www.zsz.com.pl

++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++

53Liczbaprzeszkolonychprojektantw

500Liczbaprzeszkolonychprzedsibiorcw


27/32

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++ + + + + + +

+Kkw

+Wzw+Pz

+szz

+

+Klz

+Ww

+G

+t

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

W tcmastac odb s

wasztat

LiCZBA WySTAW: 4Gdynia 9Warzawa 1 szanghaj

tysice osb: tylu zwiedzajcych odwiedziowystawy organizowane w ramach projektu zsz23

1034 Tyle produktw oraz77usug na rynku zostaopoddanych monitoringowi

w ramach ZSZ

3 550 dlaprojektantw[odbyysi2]

dlaprzedsibiorcw

[odbyysi22]

wsplne[odbysi1]

LiCZBA WArSZTATW W PrOJekCie:

LiCZBAZAPLANOWANyChSZkOLe-LeArNiNgOWyCh

20

zarojektujswjzykwpolce

25

Liczbapartnerwwsieci

21Liczbapartnerwwsiecizaranicznej

6 2120Takajestliczbazarejestrowanych

uytkownikwwportaluzsz.com.pl

LiczbastoisZSZnatarachionferencj

[kraw,Szczecin,Pozna,kalisz,gdynia]

5LiczbawejnaportalZSZ[03.201011.2010]

31tys. 2310Tylejestosbzarejestrowanychnastronie

SowniProjetantwPolsich

uczestnikw warsztat

uznao prezentowan

metodologi

za innowacyjn

65%

370 wicej ni 370publikacji i wzmianekpojawio si na temat

ZSZ w mediach

tradycyjnych

uczestnikw przyzna

e zdobyta na

warsztatach wiedza

pozwoli wdraa

nowe projekty

85%

uczestnikw stwierdz

e warsztaty poszerz

ich wiedz z zakresu

procesu rozwoju

nowego produktu

90%

tyle warsztatw dla przedsibiorcw,projektantw i wsplnych szkoleodbyo si w 2010 r.

s 8.1

-


28/32

THINKTANK:W km bzz plk gp-k bz zm z pw p-kw h?

+ + + a Kpzk: Najnowsze badaniaw zakresie wpywu unduszy ze rodkw eu-ropejskich na rozwj spoeczno-gospodarczyPolski obejmuj ocen ewaluacyjn lat 20042008 i prognoz do roku 2015. Pokazuj one,e wpyw unduszy na wzrost gospodarczy byw latach 20042006 mniejszy ni w obecnymokresie nansowania ze wzgldu na mniej-sz skal rodkw i proces stopniowego uru-

chamiania kolejnych programw. W 2008 r.natomiast oddziaywanie to byo ju istot-ne i odnosio si zarwno do wskanikwwzrostu gospodarczego, jak i do aktywnociinwestycyjnej czy te rynku pracy. W analiziewpywu unduszy na konkretne wskanikiwzrostu gospodarki wida, e dziki wykorzy-staniu rodkw unijnych tempo wzrostu PKBw 2008 r. byo nawet o 0,5 pkt proc. wysze niw scenariuszu, w ktrym rodki z unduszynie zostay uwzgldnione.

Generalnie mimo kilku rozbienoci analizy wykazay, ewykorzystanie unduszy unijnych zaczyna przekada si nazmniejszenie dystansu w poziomie rozwoju gospodarczegomidzy Polsk a Uni Europejsk. Dziki donansowaniuze rodkw unijnych polscy przedsibiorcy maj moliworealizacji projektw w obszarach takich jak badania i rozwj,inwestycje w innowacyjne przedsiwzicia, odnawialne rdaenergii, maj te szanse na uzyskanie midzynarodowej ochro-ny patentowej. Realizacja projektw w wymienionych orazinnych obszarach istotnie przyczynia si do budowy trwaejprzewagi konkurencyjnej tych przedsibiorstw.

cz pk Zpk sw Zk wg z km?+ + + Tak, czego wyrazem jest to, e zosta on uznany za

projekt indywidualny. Projekty indywidualne maj strategiczneznaczenie dla realizacji celw programu operacyjnego. Uznano,e realizacja projektu IWP w szczeglnoci przyczyni si bez-porednio do realizacji trzech celw PO IG:

+ zwikszenia innowacyjnoci przedsibiorstw,+ zwikszenia udziau innowacyjnych polskich produktw

w rynku midzynarodowym, czego przejawem ma bywzrost zapotrzebowania na nowe wzory przemysowe,

wzornictwo:przewagakonkUrencyjna

polskich firmdziki dotacjomRozwj nowego produktu z zastosowaniem wzornictwa przemysowego

jest najtasz, najatwiejsz i najskuteczniejsz metod inwestowania

w podnoszenie jego atrakcyjnoci.

T E K S T > Anna Kacprzyk


29/32

+ zwikszenia roli nauki w rozwoju gospodarczym poprzezm.in. wpieranie uzyskiwania ochrony praw wasnoci prze-mysowej.

Projekt stanowi zatem realizacj zaoe przyjtych przez Ko-

misj Europejsk, ktra zatwierdzia ten program operacyjny,a take przez Rad Unii Europejskiej, ktra w 2000 r. przyjastrategi lizbosk. Strategia zobowizuje pastwa czonkowskiedo podejmowania dziaa na rzecz wzmocnienia konkurencyj-noci gospodarki europejskiej w czterech kluczowych obszarach jednym z nich jest wanie innowacyjno (gospodarka opartana wiedzy).

Powierzenie realizacji projektu Instytutowi Wzornictwa Prze-mysowego byo podyktowane m.in. jego 60-letnim dowiadcze-niem w upowszechnianiu wzornictwa i zarzdzaniu nim orazrozwojem nowego produktu. Ponadto naley podkreli, e ZSZjest pierwszym projektem sucym upowszechnianiu wzornic-

twa o takiej skali. Docelowo z projektu ma skorzysta 550 przed-sibiorstw, w tym 500 z sektora maych i rednich rm, a take75100 pracowni projektowych. Donansowanie ze rodkwpublicznych wynosi w tym przypadku 17,97 mln z, co stanowi100 proc. kosztw projektu.

c pk pzbm?+ + + Wedug raportu Analiza aplikacji wzornictwa przygo-towanego na zlecenie Ministerstwa Gospodarki w 2007 r. 75proc. przedsibiorstw postrzega wzornictwo jako parametrkluczowy dla ich rozwoju.Rwnoczenie jednak 8 proc. rmdeklaruje, e modykuje cudze wzory, wikszo nie prowadzibada preerencji konsumentw, a tylko 5 proc. potra oceni

ryzyko decyzji inwestycji we wzornictwo. Przedsibiorstwa do-strzegaj wic potrzeb stosowania wzornictwa dla uzyskaniaprzewagi konkurencyjnej, ale nie posiadaj dostatecznej wiedzyoraz umiejtnoci, aby w swej dziaalnoci realizowa projek-ty wzornicze. Ten brak kompetencji hamuje w istotny sposbwzrost konkurencyjnoci i rentownoci przedsibiorstw na glo-balnym rynku. Dziki projektowi ZSZ przedsibiorcy nabdwiedz i umiejtnoci w zakresie zarzdzania nowym produktemwzorniczym, eektywnego wykorzystania moliwoci techno-logicznych, dostosowania produktw do trendw rynkowych.Projektanci poznaj natomiast metody zarzdzania projektem

i prac zespoow, a take metodyki i praktyki wdroe wzor-niczych w przedsibiorstwach.

jk wzw m pmg gp?

+ + + Rozwj nowego produktu z zastosowaniem wzornictwaprzemysowego jest najtasz, najatwiejsz i najskuteczniejszmetod inwestowania w podnoszenie atrakcyjnoci produk-tu. Staje si to w dzisiejszej rzeczywistoci globalnego ryn-ku podstawowym narzdziem budowania marki ponadre-gionalnych rm, ktre konkuruj, wykorzystujc emocjonalnycharakter podejmowanych decyzji zakupowych. W dobie glo-balizacji handlu, szybkiego dostpu do inormacji atwo jestznale taszy produkt i dlatego konkurowanie cen powodu-

je jedynie obnianie mar, a tym samym spadek rentownoci.Z raportu Analiza aplikacji wzornictwa wynika, e przedsibior-stwa stosujce standardy wykorzystania wzornictwa osigaj

mare od 20 do 40 proc. wysze ni przedsibiorstwa niestosu-jce projektowania wzorniczego.

jk hzw z w pk ZsZ?+ + + W ramach ZSZ dostarczono ju zwerykowan bazmetodologiczn opracowania i wdroenia projektu wzorni-czego w przedsibiorstwie, zorganizowano wykorzystujce tmetodyk specjalistyczne warsztaty dla projektantw, warsz-taty dla przedsibiorcw i czone warsztaty dla obu tych gruporaz wytworzono nowe kompetencje wykorzystywania wzor-nictwa wrd uczestnikw projektu. Dotychczasowe warsz-taty oceniane byy przez uczestnikw bardzo pozytywnie,w szczeglnoci w odniesieniu do poziomu merytorycznego

prezentowanych treci. Wszyscy zainteresowani mogli takezapozna si z dobrymi praktykami w zakresie wzornictwadziki licznym wystawom zorganizowanym w ramach pro-

jektu. Projekt jest zatem realizowany zgodnie z zaoeniamii dotychczas nie zostay zidentykowane powane zagroeniamogce wpyn na terminowo bd jako realizacji po-

szczeglnych produktw.

Anna Kacprzyk: km pm z

pkh Mw Gpk.

28 _ 29TT design


30/32

40%Tak cz wszystkich amerykaskich

pracownikw mona zaliczy

do klasy kreatywnej:

to inynierowie, projektanci, pisarze,

architekci, ludzie reklamy wszyscy,

ktrzy wykorzystuj proces twrczy

do kreowania wartoci dla frmy.

W Polsce liczebno klasy kreatywnej

nie zostaa jeszcze zbadana.

2000Tyle projektw powstao przez 60 lat dziaania InstytutuWzornictwa Przemysowego: w tym ok. 800 projektw

odziey z rnych kategorii, a take ponad 500 projektw

w kategoriach tkanin akardowych, odzieowych,

lnianych, drukowanych. Projektanci opracowali te

ok. 300 wzorw wyrobw ceramicznych, 200 wzorw

mebli i ponad 20 projektw pojazdw. W IWP powstao teponad 800 prac naukowo-badawczych (m.in. z ergonomii,

wzornictwa dla osb niepenosprawnych, barwy).90%tl zkw wzw

pgm Zpk sw Zk

wz, wz pzz

h wz z zk p zw

wg pk. W pgm

p z pzzklh

407 pzbw 53 pkw,

85 p. z h z, zb

wzh wz pzwl m

w w pk.

redakto powadzcy

M Kmz

[email protected]

Dyekto keatywny

Kz Zbwk

[email protected]

Ades edakcj

l. Mk 25, 03-808 Wzw

l. (22) 628 04 10, (22) 628 20 04

k (22) 628 04 12

[email protected]

Wydawca

tHinKtanK p. z ..

Pezes: Pw rb

[email protected]

www.thnktankmagazne.pl

www.zsz.com.pl infolna: +48 22 588 55 88

Pblk THINKTANK Design bzpm km mgz THINKTANK. j lzw pzz i Wzw

Pzmwg w mh pk Zpk sw Zk, wpfwg z kw epkg Fz rzw rglg

w mh Pgm opg iw Gpk.

Szczegowe nfomacje o pojekce Zapojektuj Swj Zysk:

Dto pojtu ZSZB BhkPz iWzw [email protected]

Wasztat dla pzdsbostw pojtantwM Mhwkpl w zl bg [email protected]

Patnstwo nsttucj oanzacjospodaczcw pojcagzk mzkkwk k zw [email protected]

infomacjdla mdwKz chPr [email protected]

800tl kpz, pw, p bwzh

(m.. bzwh z gm, wzw

l b ppwh, bw) pw

w i Wzw Pzmwg

w g h 60 l.


31/32

AUTOR PROJEKTU

Instytut Wzornictwa Przemysowego (IWP)

Strategiczny doradca przedsibiorstw, projektantw i administracji publicznej w zakresierozwoju wzornictwa i wprowadzania nowych produktw na rynek.

Instytut Wzornictwa Przemysowego jest jedynym w kraju przedsibiorstwem majcym sta-tus jednostki naukowej, zajmujcym si systemowo wzornictwem oraz prowadzcym dzia-alno na rzecz stymulowania poprzez wzornictwo innowacyjnoci i konkurencyjnocipolskich produktw.

16 padziernika 2009 roku Minister Gospodarki nada Instytutowi status CentrumBadawczo-Rozwojowego (CBR).

IWP

+ wiadczy usugi o charakterze proinnowacyjnym (doradcze, informacyjne,szkoleniowe i sieciowe) dla przedsibiorstw, instytucji i samorzdw.

+ Posiada 60-letnie dowiadczenie w upowszechnianiu i zarzdzaniu wzornictwemi rozwojem nowego produktu.

+ Prowadzi projekty badawcze w zakresie wzornictwa i ergonomii.+ Zajmuje si doradztwem w zakresie strategii i zarzdzania wzornictwem,

przygotowania i wdroenia nowych produktw, w tym przygotowuje i realizujekonkursy wyaniajce dostawcw usug projektowych.

+ Realizuje szkolenia dla przedsibiorcw, studia podyplomowe dla kadry zarzdzajcej.+ Organizuje krajowe i midzynarodowe wystawy i konkursy promujce innowacyjne

produkty oraz dobre praktyki.

+ Jest czonkiem International Council of Societies of Industrial Design (ICSID), wiodcej

instytucji z ponad 50 krajw. ICSID prowadzi dziaalno standaryzacyjn, promujedobre wzorce, wspiera wspprac midzy projektantami i biznesem.

+ Jest czonkiem Design Management Institute (DMI) midzynarodowej organizacjizrzeszajcej instytucje otoczenia biznesu i kultury, ktre dziaaj na polu edukacji,bada i rozwoju oraz projektowania we wszystkich dziedzinach wzornictwa.

www.iwp.com.pl

www.zsz.com.pl

Czonek ICSID i DMIstosujemy rekomendowanemidzynarodowe standardy.

Design Management

Instute


32/32

O tyle moe wzrosn cenadobrze zaprojektowanego

produktu.

Chcesz wiedzie jak zwikszy konkurencyjno

poprzez wzornictwo?

We udzia w warsztatach Zaprojektuj Swj Zysk

i dowiedz si jak zarzdza wzornictwem.

Zaloguj si nawww.zsz.com.pl

Projekt Zaprojektuj Swj Zysk wspfnansowany jest ze rodkw Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu

Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

thinktank-nr-4

Documents