โครงการกวาดล้างโปล้�โอแล้ะโรคหั�ด

Polio and Measles Eradication Projects

ศู�นย์�ประสานงานโครงการกวาดล้างโปล้�โอแล้ะโรคหั�ด

ตามพั�นธะส�ญญานานาชาต�

http://thaigcd.ddc.moph.go.th/http://thaigcd.ddc.moph.go.th/

XX

http://thaigcd.ddc.moph.go.th/

หั�ด (Measles)หั�ด (Measles)

สาเหัต Measles Virus การต�ดต!อ ทางการหัาย์ใจ (air borne)

ระย์ะฟั&กต�ว 8 - 12 ว�น เฉล้()ย์จากว�นท()ส�มผั�สถึ,งออกผั-)น 14 ว�น

ไข้ (ก!อน) น01าม�กไหัล้ ไอแหังๆ ตล้อดเวล้า ตาแดงแฉะแล้ะกล้�วแสง ท()กระพั งแกมพับจ ดข้าวๆ ข้อบแดง (Koplik,s spots - ) 1 2 ว�น ก!อนออกผั-)นน�นแดงต�ดก�นเป5นป61 นๆ แล้วส(จะเข้มข้,1น (maculo-papular ) โดย์เร�)มจากหัล้�งหั� แล้วล้ามไปท()หันาช�ดข้อบผัม ล้0าต�ว แข้น ข้า ก�นเวล้า - 23

ว�น แล้วไข้จ,งเร�)มล้ด

อาการ

ระย์ะต�ดต!อ - 12 ว�นก!อนเร�)มม(อาการ (3-5 ว�นก!อนผั-)นข้,1น-ผั-)นข้,1นแล้ว 4 ว�น )การป7องก�น ฉ(ดว�คซี(น MMR 9 เด-อน

แล้ะน�กเร(ย์น ป1.

การก0าจ�ดโรคหั�ด

1 .เพั�)มแล้ะร�กษาระด�บความครอบคล้ มการไดร�บว�คซี(นหั�ด ไม!ต0)ากว!ารอย์ล้ะ 95 ในท กพั-1นท()

2. จ�ดต�1ง เคร-อข้!าย์การตรวจเช-1อหั�ดทางหัองปฏิ�บ�ต�การ ท()ไดร�บการร�บรองมาตรฐานท�)วประเทศู

3. เฝ้7าระว�งผั�ป=วย์โรคหั�ด โดย์ม(การตรวจย์-นย์�นเช-1อก!อโรคทางหัอง ปฏิ�บ�ต�การในผั�ป=วย์ท()สงส�ย์โรคหั�ด ไม!ต0)ากว!ารอย์ล้ะ 80 ในท กพั-1นท()

4. รณรงค�ใหัว�คซี(นป7องก�นโรคหั�ด หัร-อมาตรการเสร�มอ-)น เช!น การบร�การว�คซี(น ในประชากรว�ย์ท0างาน เพั-)อเพั�)มระด�บความครอบคล้ มการไดร�บว�คซี(นในประชากรกล้ !มเส()ย์ง

ส0าน�กระบาดว�ทย์า กรมควบค มโรคกระทรวงสาธารณส ข้

การก0าจ�ดโรคหั�ด (measles elimination)

การไม่�พบผู้�ป่ วยโรคหั�ดที่��ติ�ดเชื้��อภายในป่ระเที่ศ

(Endemic measles case) ติ�ดติ�อก�น

เป่%นระยะเวลานาน 12 เด�อนขึ้(�นไป่ ภายใติ�ระบบ

เฝ้*าระว�งโรคหั�ดที่��ม่�ป่ระสิ�ที่ธิ�ภาพ

ความ่สิ.าค�ญขึ้องการเฝ้*าระว�งโรคหั�ด

เป่%นเคร��องม่�อหัน(�งเพ��อน.าไป่สิ�ก.าจั�ดโรคหั�ด

ติ�ดติาม่สิถานการณ์3โรค

บ�งชื้��ป่ระชื้ากรกล4�ม่เสิ��ยง

ติรวจัจั�บการระบาดและควบค4ม่โรค อย�างรวดเร6ว

ระบบเฝ้*าระว�งโรคหั�ดที่��ม่�ป่ระสิ�ที่ธิ�ภาพ

ต�วช(1ว�ด อ�ติราการรายงานผู้�ป่ วยสิงสิ�ยโรคหั�ด การติรวจัย�นย�นที่างหั�องป่ฏิ�บ�ติ�การ การติรวจัว�เคราะหั3สิายพ�นธิ43ไวร�สิโรคหั�ด การสิอบสิวนโรค

การเฝ้*าระว�งโรคหั�ดระบบป่8จัจั4บ�น vs ระบบที่��ม่�ป่ระสิ�ที่ธิ�ภาพ

ต�วช(1ว�ด ระบบท()ม(ประส�ทธ�ภาพัตามโครงการ

ระบบป&จจ บ�น(พั.ศู . 2553)

1. อ�ติราการรายงาน

11. . ม่�รายงานผู้�ป่ วยสิงสิ�ยโรคหั�ดไม่�น�อยกว�า

2 ติ�อแสินป่ชื้ก.ระด�บป่ระเที่ศ 1( ,270 รายติ�อป่9)

ม่�รายงาน 2 ,452 ราย (3.9 ติ�อแสินป่ชื้ก.)

12. . ม่�รายงานผู้�ป่ วยสิงสิ�ยโรคหั�ดไม่�น�อยกว�า

1 ติ�อแสินป่ชื้ก. จัากที่4กอ.าเภอขึ้องป่ระเที่ศ

ม่�รายงานผู้�ป่ วยสิงสิ�ยโรคหั�ดจัาก 573 อ.าเภอ 62( % ขึ้องอ.าเภอที่��งหัม่ดในป่ระเที่ศ)

การเฝ้*าระว�งโรคหั�ดระบบป่8จัจั4บ�น vs ระบบที่��ม่�ป่ระสิ�ที่ธิ�ภาพ

ต�วช(1ว�ด ระบบท()ม(ประส�ทธ�ภาพัตามโครงการ

ระบบป&จจ บ�น(พั.ศู . 2553)

2. การติรวจัย�นย�นที่างหั�อง ป่ฏิ�บ�ติ�การ

ม่�การสิ�งติรวจั measles IgM ไม่�น�อยกว�าร�อยละ 80 ขึ้องผู้�ป่ วยที่��รายงานเขึ้�าสิ�ระบบเฝ้*าระว�ง (ไม่�น�บผู้�ป่ วยในเหัติ4การณ์3การระบาด)

ย�งไม่�ม่�การเชื้��อม่โยงขึ้�อม่ลผู้�ป่ วยแติ�ละรายในระบบเฝ้*าระว�งก�บผู้ลการติรวจัที่างหั�องป่ฏิ�บ�ติ�การ

การเฝ้*าระว�งโรคหั�ดระบบป่8จัจั4บ�น vs ระบบที่��ม่�ป่ระสิ�ที่ธิ�ภาพ

ต�วช(1ว�ด ระบบท()ม(ประส�ทธ�ภาพัตามโครงการ

ระบบป&จจ บ�น(พั.ศู . 2553)

3 . การติรวจัว�เคราะหั3สิายพ�นธิ43ไวร�สิ

ม่�การสิ�งติรวจั ว�เคราะหั3สิายพ�นธิ43ไวร�สิไม่�น�อยกว�าร�อยละ 80 ขึ้องเหัติ4การณ์3การระบาด

ย�งไม่�ม่�การเชื้��อม่โยงเหัติ4การณ์3การระบาดก�บผู้ลการติรวจัว�เคราะหั3สิายพ�นธิ43ไวร�สิเที่�าที่��ควร

ระบบเฝ้7าระว�งโรคหั�ดข้องประเทศูไทย์ในป&จจ บ�น

ระบบปกต� (ราย์งาน 506)

โครงการก0าจ�ดโรคหั�ด

1. น�ยาม่ผู้�ป่ วยสิงสิ�ย ที่��ติ�องรายงาน

ไขึ้�สิง ไอ ผู้��น +corynza / Conjuntivitis / Koplik’s spot หัร�อ แพที่ย3ว�น�จัฉั�ย

ไขึ้�สิง ไอ ผู้��น +corynza / conjuntivitis / Koplik’s spotหัร�อ แพที่ย3ว�น�จัฉั�ย

2 . การรายงานผู้�ป่ วยที่�นที่�

- Severe, admitted, death- อาย4น�อยกว�า 9 เด�อน

ที่4กรายที่��ม่า ร.พ.

การรายงานและสิอบสิวนผู้�ป่ วยใหั�ได�ติาม่โครงการก.าจั�ดโรคหั�ด ติ�องไม่�รอรายงานจัาก ICD10 !!!

ระบบปกต� (รายงาน 5 0 6 )

โครงการก0าจ�ดโรคหั�ด

3 . การสิอบสิวนโรคและการติรวจัที่างหั�อง ป่ฏิ�บ�ติ�การ

- Severe, Death, อาย4น�อยกว�า 9 เด�อน, cluster, รายแรก

- สิอบสิวนเฉัพาะรายที่4กรายที่��ม่า รพ . (Measles IgM ที่4กราย)

- สิอบสิวนเหัติ4การณ์3การระบาด (Measles IgM 10 – 20 ราย + 5Throat swab)

4 . ฐานขึ้�อม่ล R506: ขึ้�อม่ลที่��วไป่, ว�นเร��ม่ป่ วย, ว�นร�บร�กษา, ผู้ลการร�กษา

ME เพ��ม่ติ�วแป่รป่ระว�ติ�ว�คซี�น, ป่ระว�ติ�สิ�ม่ผู้�สิโรค, ผู้ล lab

การรายงานและสิอบสิวนผู้�ป่ วยใหั�ได�ติาม่โครงการก.าจั�ดโรคหั�ด ติ�องไม่�รอรายงานจัาก ICD10 !!!

น�ยาม่ผู้�ป่ วย1. เกณ์ฑ์3ที่างคล�น�ก (Clinical Criteria)

ม่�ไขึ้� > 38 .C และม่�ผู้��นนนแดงขึ้(�นขึ้ณ์ะย�งม่�ไขึ้�พร�อม่

ที่��งม่�อาการไอ (Cough) ร�วม่ก�บอาการอ��นๆ อ�กอย�างน�อยหัน(�งอาการ ด�งติ�อไป่น�� ม่�น.�าม่ก (Coryza)

เย��อบ4ติาแดง (Conjunctivitis)

ติรวจัพบ Koplik's spot 1-2 ว�นก�อนและหัล�งผู้��นขึ้(�น

น�ยาม่ผู้�ป่ วย2. เกณ์ฑ์3ที่างหั�องป่ฏิ�บ�ติ�การ (Laboratory Criteria)

2.1. Serology test

- Measles IgM ใหั�ผู้ลบวก

2.2. Viral isolation

- เพาะเชื้��อจัากสิารค�ดหัล��งที่างเด�นหัายใจั โดย Throat swab culture หัร�อ Nasal swab

culture

ป่ระเภที่ผู้�ป่ วย1. ผู้�ป่ วยสิงสิ�ย (Suspected case) หัม่ายถ(ง ผู้�ที่��ม่�อาการติาม่เกณ์ฑ์3ที่างคล�น�ก หัร�อ แพที่ย3ว�น�จัฉั�ยโรคหั�ด

3. ผู้�ป่ วยเขึ้�าขึ้�าย (Probable case) หัม่ายถ(ง ผู้�ที่��ม่�อาการติาม่เกณ์ฑ์3ที่างคล�น�ก ร�วม่ก�บม่�ขึ้�อม่ลที่างระบาดว�ที่ยาเชื้��อม่โยงก�บผู้�ป่ วยย�นย�น

2. ผู้�ป่ วยย�นย�น (Confirmed case) หัม่ายถ(ง ผู้�ที่��ม่�อาการติาม่เกณ์ฑ์3ที่างคล�น�ก และ ม่�ผู้ลบวกที่างหั�องป่ฏิ�บ�ติ�การอย�างใดอย�างหัน(�ง

น�ยาม่ผู้�สิ�ม่ผู้�สิใกล�ชื้�ด ผู้�สิ�ม่ผู้�สิร�วม่บ�าน

ผู้�ร �วม่งาน หัร�อ ร�วม่หั�องเร�ยน ที่��ติ�องอย�ในหั�องเด�ยวก�นเป่%นป่ระจั.า

ผู้�ที่��ม่�ป่ระว�ติ�คล4กคล�ใกล�ชื้�ดก�บผู้�ป่ วย ในระยะ 7 ว�นก�อนว�นเร��ม่ป่ วยขึ้องผู้�ป่ วย เชื้�น แฟน เพ��อนสิน�ที่

การราย์งานผั�ป=วย์เข้าส�!ระบบเฝ้7าระว�งเพั-)อการก0าจ�ดโรคหั�ด

ใหั�รายงานติ��งแติ�ผู้�ป่ วยสิงสิ�ย พร�อม่ที่��งเก6บสิ��งสิ�งติรวจัที่างหั�องป่ฏิ�บ�ติ�การ

ในผู้�ป่ วยสิงสิ�ยที่4กรายที่��ม่าโรงพยาบาล

เม-)อแพัทย์�พับผั�ป=วย์หั�ดท()สถึานบร�การใหัเจาะเล้-อดส!งตรวจ measles IgM ท กราย์

- ระย์ะเวล้าเจาะเล้-อดท()ด(ท()ส ด ค-อหัล้�งผั-)นข้,1น 4 30– ว�น

- หัากผั�ป=วย์มาเร@วมาก เช!น 1 ว�นหัล้�งผั-)นข้,1น ย์�งไม!ตองเจาะเล้-อด อาจน�ดมาเจาะเล้-อดภาย์หัล้�ง หัร-อแจงเจาหันาท()ระบาดว�ทย์าใหัต�ดตามในพั-1นท()

- ส!งเล้-อดท()ศู�นย์�ว�ทย์าศูาสตร�การแพัทย์� การตรวจไม!เส(ย์ค!าใชจ!าย์ (รพั.ม(ค!าใชจ!าย์เฉพัาะการเจาะเล้-อด แล้ะจ�ดส!ง)

-แจงเจาหันาท()ระบาดว�ทย์าเพั-)อด0าเน�นการสอบสวน แล้ะราย์งานต!อไป

สอบสวนเฉพัาะราย์ (case investigation)

สิอบสิวนผู้�ป่ วยสิงสิ�ยที่4กรายที่��เขึ้�าร�บการร�กษาในโรงพยาบาล ที่��งป่ระเภที่ผู้�ป่ วยนอกและผู้�ป่ วยใน พร�อม่ที่��งเก6บสิ��งสิ�งติรวจั ที่างหั�องป่ฏิ�บ�ติ�การในผู้�ป่ วยสิงสิ�ยที่4กราย ได�แก� Measles IgM

เพั-)อทราบราย์ล้ะเอ(ย์ดข้องการเจ@บป=วย์ ย์-นย์�นการว�น�จฉ�ย์โรค แล้ะ

ตรวจสอบการระบาดท()อาจจะม(อย์�!ในช มชน

เม-)อเจาหันาท()ระบาด ไดร�บราย์งานผั�ป=วย์

เม-)อสอบสวนผั�ป=วย์เฉพัาะราย์แล้ว ใหัราย์งานเข้าฐานข้อม�ล้ส0าน�กระบาดว�ทย์า - เข้า website ส0าน�กระบาดว�ทย์า โครงการก0าจ�ดโรคหั�ด

ฐานข้อม�ล้ก0าจ�ดโรคหั�ด

- กรอกข้อม�ล้การสอบสวนผั�ป=วย์เฉพัาะราย์ หัร-อการระบาด รวมท�1งข้อม�ล้ว�นท()เจาะเล้-อด

- เม-)อม(ผัล้การเจาะเล้-อดแล้ว กรมว�ทย์าศูาสตร�การแพัทย์� จะราย์งานใหัทราบทาง website น(1

การติรวจัย�นย�นการติ�ดเชื้��อไวร�สิหั�ด

ติรวจัหัา IgM ด�วยว�ธิ� ELISA (ผู้�ป่ วยที่4กราย )

เจัาะเล�อดคร��งเด�ยว ชื้�วง - 430 ว�น หัล�งผู้��นออก

เจัาะ - 35 ม่ล . ดด serum สิ�งกรม่/ศนย3ว�ที่ย3ฯ ภายใติ�ระบบลกโซี�ความ่เย6น (ไม่�ควรเก6บ serum ไว�นานเก�น 3 ว�น)

ราย์งานผัล้ไดภาย์ใน 48 ช�)วโมง

การติรวจัย�นย�นการติ�ดเชื้��อไวร�สิหั�ด

ติรวจัหัา IgM ด�วยว�ธิ� ELISA (ผู้�ป่ วยที่4กราย )

เจัาะเล�อดคร��งเด�ยว ชื้�วง - 430 ว�น หัล�งผู้��นออก

เจัาะ - 35 ม่ล . ดด serum สิ�งกรม่/ศนย3ว�ที่ย3ฯ ภายใติ�ระบบลกโซี�ความ่เย6น (ไม่�ควรเก6บ serum ไว�นานเก�น 3 ว�น)

ราย์งานผัล้ไดภาย์ใน 48 ช�)วโมง

ระย์ะเวล้าท()เหัมาะสมในการเก@บต�วอย์!างระย์ะเวล้าท()เหัมาะสมในการเก@บต�วอย์!าง

ท()มา : ฝ้=าย์ไวร�สระบบประสาทแล้ะระบบไหัล้เว(ย์นโล้หั�ต NIH กรมว�ทย์าศูาสตร�การแพัทย์�ท()มา : ฝ้=าย์ไวร�สระบบประสาทแล้ะระบบไหัล้เว(ย์นโล้หั�ต NIH กรมว�ทย์าศูาสตร�การแพัทย์�

เกณฑ์�ในการออกสอบสวนโรคในพั-1นท()1 .ม่�ผู้�ป่ วยสิงสิ�ยโรคหั�ดเป่%นกล4�ม่ก�อน2. เม่��อสิอบสิวนผู้�ป่ วย Index case แล�วพบว�าผู้�สิ�ม่ผู้�สิใกล�ชื้�ด

ม่�อาการป่ วยสิงสิ�ยโรคหั�ดร�วม่ด�วย3. ผู้�ป่ วย Index case ม่�ผู้ลการติรวจั Measles IgM ใหั�ผู้ลบวก4. ผู้�ป่ วย Index case ม่าจัากพ��นที่��ที่��ความ่ครอบคล4ม่ขึ้องว�คซี�น

ติ.�า ได�แก�- Measles หัร�อ MMR เขึ้6ม่ที่�� 1 ติ.�ากว�าร�อยละ 95 ใน

เด6กอาย4 1 - 2 ป่9 (น�บจัากว�นเร��ม่ป่ วยขึ้องผู้�ป่ วย index case) ในระด�บติ.าบล

- MMR เขึ้6ม่ที่�� 2 ติ.�ากว�าร�อยละ 95 ในเด6กน�กเร�ยนชื้��นป่ระถม่ศ(กษาป่9ที่�� 1 – ม่�ธิยม่ศ(กษาป่9ที่�� 6 ในโรงเร�ยน

การสอบสวนเหัต การณ�การระบาด

(outbreak investigation)กรณ(ท()เก�ดโรคเป5นกล้ !มกอน ใหั�ที่.าการสิอบสิวนการระบาดที่�นที่�โดย

- ใชื้�แบบสิอบสิวนโรคเฉัพาะราย (ME1 form) หัร�อที่ะเบ�ยนผู้�ป่ วยในการสิอบสิวนเหัติ4การณ์3การระบาดขึ้องโรคหั�ด (ME2 form)

- เก6บสิ��งสิ�งติรวจัในผู้�ป่ วยสิงสิ�ย ได�แก� Measles IgM ป่ระม่าณ์ 10 – 20 ติ�วอย�าง ขึ้องผู้�ป่ วยสิงสิ�ยในเหัติ4การณ์3

- สิ4�ม่ติ�วอย�าง Throat / Nasal swab จั.านวนไม่�เก�น 5 ติ�วอย�างเพ��อสิ�งติรวจั Genotype ขึ้องไวร�สิโรคหั�ด ด�วยว�ธิ� PCR

เพ��อย�นย�นเชื้��อก�อโรคและสิายพ�นธิ43 หัาที่��ม่าขึ้องการระบาดและควบค4ม่โรค

การตรวจว�เคราะหั�หัาสาย์พั�นธ �ข้องไวร�สหั�ด(เฉัพาะเม่��อสิอบสิวนการระบาดที่��เป่%นกล4�ม่ก�อน)

Throat swab : 1-5 ว�น หัล�งผู้��นออก

Nasal swab : 1-5 ว�น หัล�งผู้��นออก

ราย์งานผัล้ไดภาย์ใน 1 เด-อน

การตรวจว�เคราะหั�หัาสาย์พั�นธ �ข้องไวร�สหั�ด(เฉัพาะเม่��อสิอบสิวนการระบาดที่��เป่%นกล4�ม่ก�อน)

Throat swab : 1-5 ว�น หัล�งผู้��นออก

Nasal swab : 1-5 ว�น หัล�งผู้��นออก

ราย์งานผัล้ไดภาย์ใน 1 เด-อน

แบบสอบสวนเหัต การณ�การระบาด(ME2 form)

ว�คซี(น : ความหัมาย์ในการป7องก�น แล้ะควบค มการระบาดข้องโรค

เป5นเคร-)องม-อท()ทรงประส�ทธ�ภาพั ในการป7องก�นโรค

แต!

ไม!ไดเป5นเคร-)องม-อท()ทรงประส�ทธ�ภาพัในการควบค มโรค

Pop. 10,000 Coverage 90%

9000 (90% ม( seroconversion rate)

100

0

(50%เป5นโรคหั�ด)8100 900

(50% เป5นโรคหั�ด)

450 500

Vaccine efficacy

= อ�ตราป=วย์ข้องผั�ไม!ไดร�บว�คซี(น - อ�ตราป=วย์ข้องผั�ท()ไดร�บว�คซี(น

อ�ตราป=วย์ข้องผั�ไม!ไดร�บว�คซี(น= 500 - 450 = 0.5 - 0.05

1000 9000 0.5 500 1000

= 0.45 = 90% 0.5

X10

0

X10

0

X10

0

X10

0

แนวทางการป7องก�นควบค มการระบาดโรคหั�ด

แนวทางการตรวจสอบแล้ะใหัว�คซี(น เพั-)อการก0าจ�ดโรคหั�ด

การเบ�กว�คซี(นแล้ะการกระจาย์ว�คซี(น MMR

แนวทางการตรวจสอบแล้ะใหัว�คซี(นเพั-)อการก0าจ�ดโรคหั�ด

ระย์ะก!อนเก�ดโรค

ระย์ะท()ม(การระบาด

ก!อนเก�ดโรค

1 .ตรวจสอบประว�ต�การไดร�บว�คซี(น ข้องเด@กในพั-1นท() แล้ะการใหัว�คซี(นเพั�)มเต�ม (เก@บตก)

2. ใหัว�คซี(นเสร�มในประชากรกล้ !มเส()ย์งส�ง

ระย์ะก!อนเก�ดโรค

1 . การตรวจสอบประว�ต�การไดร�บว�คซี(น ข้องเด@กกล้ !ม เป7าหัมาย์ในพั-1นท()ร�บผั�ดชอบแล้ะการใหัว�คซี(นเพั�)มเต�ม

1 .1 การไดร�บว�คซี(น M/MMR ข้องเด@กอาย์ ครบ 1 ปB

1 .2 การไดร�บว�คซี(น M/MMR ข้องเด@ก < 7 ปB

1 .3 การไดร�บว�คซี(น M/MMR ข้องเด@ก ป.1 – ม.6

1 .4 สถึานบร�การไม!ม(หัล้�กฐานการไดร�บว�คซี(นข้องกล้ !มเป7าหัมาย์ ตาม 1 .1 – 1 .3

ระย์ะก!อนเก�ดโรคระย์ะก!อนเก�ดโรค

ตรวจสอบระด�บความครอบคล้ มการไดร�บว�คซี(น MMR ในกล้ !มเป7าหัมาย์ราย์ไตรมาส (> 95%)

คร�1งท() 1 : เด@กอาย์ - 912

เด-อน คร�1งท() 2 : น�กเร(ย์นช�1น ป 1.

ระย์ะก!อนเก�ดโรค

การใหัว�คซี(น MMR ในเด@กก!อนว�ย์เร(ย์นจ0าแนกตามประว�ต�การไดร�บว�คซี(น

ประว�ต�การไดร�บว�คซี(น M/MMR

การใหัว�คซี(น

ไม!เคย์ไดร�บว�คซี(น

คร�1งน(1ใหั MMR 1 คร�1ง แล้ะใหั อ(ก 1 คร�1ง เม-)อเข้า ป.1

ไม!แน!ใจ

ไดร�บว�คซี(น ก!อนอาย์ 9 เด-อน

เคย์ไดมาแล้วหัล้�งอาย์ 9 เด-อน

คร�1งน(1ไม!ตองใหั MMR จนกว!าเด@กจะเข้าเร(ย์นช�1น ป . 1

การใหัว�คซี(น MMR ในเด@กว�ย์เร(ย์นจ0าแนกตามประว�ต�การไดร�บว�คซี(น

ประว�ต�การไดร�บว�คซี(น M/MMR

การใหัว�คซี(น

ไม!ไดร�บคร�1งแรก/ไม!แน!ใจ แล้ะ ไม!ไดร�บเม-)อ ป .1 (หัร-อ - 46 ปB) MMR 1 คร�1ง

ไดร�บคร�1งแรก แล้ะ ไม!ไดร�บเม-)อ ป .1 (หัร-อ - 46 ปB)

MMR 1 คร�1ง

ไดร�บคร�1งแรก แล้ะ ไม!แน!ใจว!าไดร�บเม-)อ ป .1 (หัร-อ - 46 ปB) หัร-อไม!

MMR 1 คร�1ง

ไม!ไดร�บคร�1งแรก/ไม!แน!ใจ

แต! ไดร�บเม-)อ ป .1 (หัร-อ - 46 ปB) ไม!ตองใหั MMR

ก!อนเก�ดโรค

1 .ตรวจสอบประว�ต�การไดร�บว�คซี(น ข้องเด@กในพั-1นท() แล้ะการใหัว�คซี(นเพั�)มเต�ม (เก@บตก)

2. ใหัว�คซี(นเสร�มในประชากรกล้ !มเส()ย์งส�ง

ระย์ะก!อนเก�ดโรค

2 . การใหัว�คซี(นเสร�มในประชากรกล้ !มเส()ย์งส�ง@ เด@กท()อย์�!ในพั-1นท()ท รก�นดาร

@ เด@กดอย์โอกาส@ เด@กในกล้ !มแรงงานต!างชาต�

ระย์ะก!อนเก�ดโรค

กรณ(ไม!ม(หัล้�กฐานการไดร�บว�คซี(น ข้องเด@กก!อนว�ย์เร(ย์น/ว�ย์เร(ย์น (1.4)

กรณ(ม(กล้ !มเส()ย์งในพั-1นท()ท()ร�บผั�ดชอบ (2 )

สสอ./สสจ .วางแผันรณรงค�ใหั MMR แก!เด@กท กคนโดย์ไม!ค0าน,งถึ,งประว�ต�การเจ@บป=วย์ ประว�ต�การไดร�บว�คซี(นในอด(ต

พับผั�ป=วย์สงส�ย์โรคหั�ด 2 ราย์ ภาย์ใน 14 ว�น ในหัม�!บาน/ช มชน/สถึานท()ม(บ คคล้รวมก�นเป5นจ0านวนมาก

แนวทางการใหัว�คซี(นเม-)อพับผั�ป=วย์สงส�ย์โรคหั�ด

พับผั�ป=วย์สงส�ย์โรคหั�ด 1 ราย์

ด0าเน�นการเช!นเด(ย์วก�บในระย์ะก!อนเก�ดโรค

ด0าเน�นการควบค มโรค

- พับผั�ป=วย์สงส�ย์โรคหั�ด 2 ราย์

- ภาย์ในระย์ะเวล้า 14 ว�น

- ในหัม�!บาน/ช มชน/สถึานท()ม(บ คคล้

รวมก�นเป5นจ0านวนมาก

เกณฑ์�การระบาด

เก�ดการเก�ดการระบาดโรคระบาดโรค

เด@กก!อนว�ย์เร(ย์น (อาย์ < 7 ปB)

เด@กว�ย์เร(ย์น

ผั�ใหัญ!

พั-1นท()ใกล้เค(ย์งท()ย์�งไม!ม(การระบาด

แนวทางการใหัว�คซี(นป7องก�นแล้ะควบค มโรคหั�ด

1 2ระย์ะฟั&กต�ว - (8 12 ว�น)

การระบาดในเด@กก!อนว�ย์เร(ย์น (อาย์ ต0)ากว!า 7 ปB)

ประเม�นสภาพัการด0าเน�นงานป7องก�นโรคในพั-1นท()ประเม�นสภาพัการด0าเน�นงานป7องก�นโรคในพั-1นท()

ความครอบคล้ มการไดร�บว�คซี(นหั�ด/MMR

> 95% < 95% หัร-อ ไม!สามารถึประเม�น หัร-อ ไม!แน!ใจ

ต�ดตามเด@กเฉพัาะราย์ท()ย์�งไม!ไดร�บว�คซี(น มาร�บว�คซี(นท�นท(

ใหั MMR แก!เด@ก > 9 เด-อน ถึ,ง 6 ปB ท กคน ในหัม�!บาน + หัม�!บานท()ม(การถึ!าย์ทอดโรค

ควรใหัแล้วเสร@จภาย์ใน 72 ชม . หัล้�งร�บราย์งานผั�ป=วย์ราย์แรก

ไม!ใหั MMR แก!เด@ก < 9 เด-อน แต!ใหัแย์กเล้(1ย์งเด@ก เพั-)อไม!ใหัเด@กคล้ กคล้(ก�บผั�ป=วย์

เก�ดการเก�ดการระบาดโรคระบาดโรค

เด@กก!อนว�ย์เร(ย์น (อาย์ < 7 ปB)

เด@กว�ย์เร(ย์น

ผั�ใหัญ!

พั-1นท()ใกล้เค(ย์งท()ย์�งไม!ม(การระบาด

แนวทางการใหัว�คซี(นป7องก�นแล้ะควบค มโรคหั�ด

1 2ระย์ะฟั&กต�ว - (8 12 ว�น)

ด�หัล้�กฐานย์-นย์�น ไดร�บ ไม!ไดร�บ/ไม!สามารถึประเม�น/ไม!แน!ใจ

ไม!ตองใหั MMR ใหั MMR

ควรใหัแล้วเสร@จภาย์ใน 72 ชม . หัล้�งร�บราย์งานผั�ป=วย์ราย์แรก

** เด@กท()ม(หัล้�กฐานว!าได MMR เม-)ออาย์ 4-6 ปB ไม!ตองใหั MMR ในการควบค มโรค

การระบาดในเด@กว�ย์เร(ย์น (ป.1 - ม.6)

ติรวจัสิอบป่ระว�ติ�การได�ร�บ MMR เม่��อเขึ้�าเร�ยนชื้��น ป่.1** ขึ้องเด6กแติ�ละคนที่4กชื้��นเร�ยนติรวจัสิอบป่ระว�ติ�การได�ร�บ MMR เม่��อเขึ้�าเร�ยนชื้��น ป่.1** ขึ้องเด6กแติ�ละคนที่4กชื้��นเร�ยน

เก�ดการเก�ดการระบาดโรคระบาดโรค

เด@กก!อนว�ย์เร(ย์น (อาย์ < 7 ปB)

เด@กว�ย์เร(ย์น

ผั�ใหัญ!

พั-1นท()ใกล้เค(ย์งท()ย์�งไม!ม(การระบาด

แนวทางการใหัว�คซี(นป7องก�นแล้ะควบค มโรคหั�ด

1 2ระย์ะฟั&กต�ว - (8 12 ว�น)

ประเม�นอ�ตราป=วย์ราย์กล้ !มอาย์ ตาม“แบบประเม�นอ�ตราป=วย์เพั-)อข้อร�บว�คซี(น MMR ในการควบค มโรค”

การระบาดในผั�ใหัญ!

1. ผั�ใหัญ!ท()เก�ดก!อนปB 2533 กล้ !มอาย์ & ข้อบเข้ตการใหัว�คซี(น ข้,1นอย์�!ก�บผัล้การสอบสวน แล้ะแบบประเม�นฯ

อ�ตราป=วย์ ราย์กล้ !มอาย์ < 2 % > 2 %

ไม!ใหั MMR ใหั MMR• ควรใหัแล้วเสร@จภาย์ใน 72 ชม . หัล้�งร�บราย์งานผั�ป=วย์ราย์แรก

หัามใหัในหัญ�งม(ครรภ�

2. ผั�ใหัญ!ท()เก�ดต�1งแต!ปB 2533ตรวจสอบการไดร�บ MMR เม-)อเข้า ป.1

การระบาดในผั�ใหัญ! (ต!อ)

ประว�ต�ว�คซี(น MMR เม-)อเข้า ป.1

ไดร�บ ไม!เคย์ไดร�บ/ไม!ทราบ/ไม!แน!ใจ

ไม!ใหั MMR ใหั MMR

• ควรใหัแล้วเสร@จภาย์ใน 72 ชม . หัล้�งร�บราย์งานผั�ป=วย์ราย์แรก

หัามใหัในหัญ�งม(ครรภ�

เก�ดการเก�ดการระบาดโรคระบาดโรค

- ไม!แนะน0าใหัว�คซี(นเพั-)อการควบค ม โรคหั�ด

- ใหัด0าเน�นการแบบระย์ะก!อนเก�ดโรค

แนวทางการใหัว�คซี(นป7องก�นแล้ะควบค มโรคหั�ด

1 2ระย์ะฟั&กต�ว - (8 12 ว�น)

ระย์ะฟั&กต�ว > 1 เด-อนระย์ะฟั&กต�ว > 1 เด-อน

ข้อแนะน0าส0าหัร�บพั-1นท()ท()ไม!ม(การระบาด ม(โรคหั�ดเก�ดข้,1นในพั-1นท()

พั-1นท()ใกล้เค(ย์ง

ตรวจสอบประว�ต�ไดร�บว�คซี(น เด@กก!อนว�ย์เร(ย์น เด@กว�ย์เร(ย์น (ป .1 – ม.6)

สสอ./สสจแจง

ใหั MMR ตามประว�ต�การไดร�บว�คซี(น

คนหัากล้ !มเส()ย์ง

ใหั MMR ท กคน

เด@กในพั-1นท()ท รก�นดารเด@กดอย์โอกาส เด@กแรงงานต!างชาต�

การจ�ดหัาแล้ะกระจาย์ว�คซี(น เพั-)อป7องก�น/ควบค มโรคหั�ด

บทบาทในการจ�ดหัาแล้ะสน�บสน นว�คซี(น

ว�คซี(นพั-1นฐาน(EPI Routine)

+ การเก@บตก + การป�พัรม

สปสช.

รณรงค�ไข้หัว�ดใหัญ!

ในบ คล้ากร

การก0าจ�ดกวาดล้างโรคหั�ดแล้ะโปล้�โอ

การควบค มการระบาดแล้ะการรณรงค�เสร�ม

กรม คร.

ผั�เด�นทางไปต!างประเทศูบ คล้าการ

แนวทางการสน�บสน นว�คซี(น (1)

กรมควบค มโรค แล้ะส0าน�กงานหัล้�กประก�นส ข้ภาพัแหั!งชาต�(สปสช.) ไดประช มหัาร-อ เร-)อง บทบาทข้องหัน!วย์งานท()เก()ย์วข้อง ในแผันงานสรางเสร�มภ�ม�ค มก�นโรค เม-)อ 23 ม�ถึ นาย์น 2554 ท()ประช มม(มต�ใหั

• กรมควบค มโรค โดย์ส0าน�กโรคต�ดต!อท�)วไป

ร�บผั�ดชอบในการจ�ดหัา แล้ะสน�บสน นว�คซี(น OPV แล้ะ MMR

(Urabe) ในโครงการกวาดล้างโรคโปล้�โอ แล้ะการก0าจ�ดโรคหั�ด

ตามพั�นธะส�ญญานานาชาต� ในท กกรณ( ท()ไม!ใช!การใหัว�คซี(นตามระบบปกต� (EPI routine)

สปสช . ร�บผั�ดชอบในการจ�ดหัา แล้ะสน�บสน นว�คซี(นอ-)นๆ ท()ใชใน EPI routine รวมถึ,งกรณ(ด�งต!อไปน(1 (ยกเว�น OPV และ MMR ใน (1) )

• เพั-)อเก@บตกในกล้ !มเด@กก!อนว�ย์เร(ย์น/เด@กว�ย์เร(ย์น ท()ไม!ไดว�คซี(นครบตามเกณฑ์�

• เพั-)อการรณรงค�ใหัว�คซี(นแก!เด@กก!อนว�ย์เร(ย์น/เด@กว�ย์เร(ย์น ท()ตรวจสอบประว�ต�การไดร�บว�คซี(นไม!ได หัร-อในกล้ !มเส()ย์งส�ง

• เม-)อม(การระบาดข้องโรคต�ดต!ออ-)นๆ เช!น โรคคอต(บ (DTP-HB,

DTP, dT)

แนวทางการสน�บสน นว�คซี(น (2 )

สสจ . ส!งหัน�งส-อข้อเบ�กไปย์�งส0าน�กโรคต�ดต!อท�)วไป (สรต.)

เพั-)อพั�จารณาก!อนท กกรณ(•สรต . แจงใหั สปสช . ทราบ •สปสช . แจงต!อไปย์�ง GPO

เพั-)อสน�บสน นว�คซี(นใหัแก! ฝ้=าย์เภส�ชกรรม CUP”

แนวทางการสน�บสน นว�คซี(น (3 )แนวทางการสน�บสน นว�คซี(น (3 )

ส0าน�กโรคต�ดต!อท�)วไป สน�บสน นว�คซี(น MMR ท�1งในระย์ะก!อนเก�ดโรค แล้ะระย์ะท()ม(การระบาด โดย์ สสจ .สามารถึข้อร�บ การสน�บสน นว�คซี(นไดใน 2 กรณ(

กรณ(ท() 1 เก@บตก (catch up)

ในเด@กก!อนว�ย์เร(ย์น (หั�ด/MMR ) แล้ะเด@กว�ย์เร(ย์นท()ไม!ไดร�บว�คซี(นครบตามเกณฑ์�อาย์

แนวทางการสน�บสน นว�คซี(น MMR (1 )

กรณ(ท() 2 ป�พัรม (mop up)

ใหั MMR แก!เด@กท กคนโดย์ไม!ค0าน,งถึ,งประว�ต� การเจ@บป=วย์แล้ะประว�ต�การไดร�บว�คซี(นในอด(ต เพั-)อ

• ควบค มการระบาด หัร�อ

• การรณรงค�ใหัว�คซี(น กรณ(ไม!ม(หัล้�กฐานการไดร�บ

ว�คซี(นข้องเด@กก!อนว�ย์เร(ย์น/ว�ย์เร(ย์น หัร�อ

• ม(กล้ !มเส()ย์งในพั-1นท()ร�บผั�ดชอบ

แนวทางการสน�บสน นว�คซี(น MMR (2 )

• สสจ . ม(หัน�งส-อข้อเบ�กว�คซี(น MMR ไปย์�ง ส0าน�กโรคต�ดต!อท�)วไป กรมควบค มโรค โดย์ม(ราย์ล้ะเอ(ย์ดด�งน(1

เหัต ผัล้การข้อเบ�กว�คซี(น (เพั-)อ catch up หัร-อ mop up)

จ0านวนกล้ !มเป7าหัมาย์

ชน�ดข้องว�คซี(นท()ข้อเบ�ก จ0านวนว�คซี(นท()ข้อเบ�ก (รวมอ�ตราส�ญเส(ย์ รอย์ล้ะ 10)

ว�นท()ตองการไดร�บว�คซี(น แล้ะว�นท()จะใหับร�การว�คซี(น

ช-)อ แล้ะเบอร�โทรศู�พัท�ข้องผั�ประสาน

ราย์งานผัล้ไปย์�ง สรต . หัล้�งการใหัว�คซี(น ภาย์ใน 2 ส�ปดาหั�

แนวทางการสน�บสน นว�คซี(น MMR (3 )

• หัากตองการใชว�คซี(นอย์!างร(บด!วน เพั-)อควบค มการระบาด ข้อใหั สสจ.ประสานงานมาไดท()

กล้ !มบร�หัารเวชภ�ณฑ์�โทรศู�พัท� 0-2590-3222 และ 0-2590-3365

โทรสาร 0-2591-7716

หัร�อ e-mail : pharma_gcd@hotmail.com

• ส0าน�กโรคต�ดต!อท�)วไป จะจ�ดส!งโดย์ว�ธ(ต!างๆ เช!น - จ�ดส!งใหัเอง - จางหัน!วย์งานภาคร�ฐ/เอกชน จ�ดส!งว�คซี(นแทน

แนวทางการสน�บสน นว�คซี(น MMR (4 )

แบบค�ดกรองการข้อร�บการสน�บสน นว�คซี(น MMR

เพั-)อการควบค มโรค

แบบประเม�นอ�ตราป=วย์เพั-)อข้อร�บว�คซี(น MMR ส0าหัร�บการควบค มโรคในผั�ใหัญ! (1)

ข้อม�ล้การระบาดเบ-1องตน• การระบาดขึ้องโรค..............................

• สิถานที่��พบผู้�ป่ วย................................

• ติ.าบล..............................................

• อ.าเภอ.............................................

• จั�งหัว�ด............................................

• ว�นเร��ม่ป่ วยขึ้องผู้�ป่ วยรายแรก ...../......./.......• ว�นที่��พบผู้�ป่ วยรายแรก ...../......./......

แบบประเม�นอ�ตราป=วย์เพั-)อข้อร�บว�คซี(น MMR ส0าหัร�บการควบค มโรคในผั�ใหัญ! (2)

อ�ตราป=วย์แย์กราย์กล้ !มอาย์

กล้ !มอาย์ จ0านวนป=วย์ จ0านวนท�1งหัมด

Attack rate (%)

15-19 ป่9

20-24 ป่9

25-29 ป่9

30-34 ป่9

35-39 ป่9

40 ป่9ขึ้(�นไป่

รวม่

แบบประเม�นอ�ตราป=วย์เพั-)อข้อร�บว�คซี(น MMR ส0าหัร�บการควบค มโรคในผั�ใหัญ! (3)

o จ0านวนว�คซี(นท()ตองการเบ�ก ........... ข้วด

o ว�นท()เร�)มใหัว�คซี(น ....../............./ ......

o ผั�ใหัข้อม�ล้ ....................................

o สถึานท()ท0างาน ....................................

o เบอร�โทรศู�พัท�ท()ท0างาน .........................

o เบอร�โทรศู�พัท�เคล้-)อนท() .........................

o ว�นท()ส!งแบบประเม�น ...../................/......

ตราบใดท()ย์�งคงม(ผั�ป=วย์ดวย์โรคโปล้�โอ ตราบใดท()ย์�งคงม(ผั�ป=วย์ดวย์โรคโปล้�โอ (wild poliovirus) (wild poliovirus) แมเพั(ย์งประเทศูใดประเทศูหัน,)ง ท กประเทศูบนโล้กใบน(1 ย์!อมม(แมเพั(ย์งประเทศูใดประเทศูหัน,)ง ท กประเทศูบนโล้กใบน(1 ย์!อมม(

ความเส()ย์งท()จะเก�ดโปล้�โอไดเสมอความเส()ย์งท()จะเก�ดโปล้�โอไดเสมอ..

การกวาดล้างโรคโปล้�โอการกวาดล้างโรคโปล้�โอ

ส0าน�กงานประสานส0าน�กงานประสานการกวาดล้างโรคโปล้�โอการกวาดล้างโรคโปล้�โอ

• เช-1อตนเหัต : Poliovirus (Enterovirus) ม( 3 ชน�ด Type I, II, III

• อาการ : ม(อาการไข้ เจ@บคอ อาเจ(ย์น ปวดศู(รษะ ปวดตามกล้ามเน-1อ รอย์ล้ะ 1-2 จะม(อาการอ�มพัาตกล้ามเน-1ออ!อนแรง เด�นไม!ได แข้นข้าไม!ม(แรง ม(ความพั�การตล้อดช(ว�ต แล้ะบางราย์อาจถึ,งเส(ย์ช(ว�ตได

• อาการแล้ะอาการแสดง– 90% inapparent infection

– - 4 8% อาการไม!ร นแรง : ไข้ต0)าๆ อาเจ(ย์น ปวดทอง อ!อนเพัล้(ย์– 1% เย์-)อหั มสมองอ�กเสบ ไม!ม(อ�มพัาต– - 12% ม(อาการอ�มพัาต แบบอ!อนปวกเปBย์กอย์!างเฉ(ย์บพัล้�น

โปล้�โอ (Polio) : ไข้ส�นหัล้�งอ�กเสบ

• แหัล้!งโรค : เช-1อจะอย์�!ในล้0าไสข้องคนเท!าน�1น เม-)อถึ�กข้�บถึ!าย์ออกมาภาย์นอก จะไม!สามารถึเพั�)มจ0านวนได แล้ะเช-1อจะอย์�!ภาย์นอกร!างกาย์ในส�)งแวดล้อมไม!ไดนาน

• ระย์ะฟั&กต�ว : 7-10 ว�น (3–35)

• การต�ดต!อ : ต�ดต!อจากคนหัน,)งไปย์�งอ(กคนหัน,)งไดง!าย์มาก เช-1อไวร�สจะเข้าไปอย์�!ในล้0าไสข้องผั�ต�ดเช-1อ แล้วผั!านออกมาทางอ จจาระเป5นระย์ะเวล้าประมาณ - 12

เด-อน เช-1อท()ผั!านออกมาจะผั!านเข้าส�!ร!างกาย์ข้องอ(กคนหัน,)งทางปาก โดย์ต�ดมาก�บม-อ หัร-อ

ปนเป61 อนมาก�บอาหัาร น01าด-)ม

• การร�กษาแบบประค�บประคอง แล้ะการด�แล้ผั�ป=วย์ - ในระย์ะแรกท()ม(อาการปวดตามกล้ามเน-1อ ใชผัาช บน01าอ !นประคบ ใหันอนพั�กคอย์ด�แล้อย์!างใกล้ช�ด - ถึาม(อ�มพัาต แล้ะม(การหัาย์ใจล้0าบากจะตองใชเคร-)องช!วย์หัาย์ใจ - เม-)อไม!ม(กล้ามเน-1อเป5นอ�มพัาตเพั�)มมากข้,1น แล้ะหัาย์ปวด จ,งเร�)มใหัการนวดเพั-)อฟั61 นฟั�สมรรถึภาพัข้องกล้ามเน-1อ

• การป7องก�น- ร�บว�คซี(นโปล้�โอใหัครบ 5 คร�1ง เม-)ออาย์ 24, 6 เด-อน, 1 ปB แล้ะ 4 ปB แล้ะไปร�บว�คซี(นโปล้�โอในช!วงท()ม(การรณรงค�อ(กท กคร�1ง- ป7องก�นการต�ดเช-1อแล้ะการแพัร!กระจาย์ข้องโรคโปล้�โอได ด�งน(1

• ล้างม-อก!อนร�บประทานอาหัารท กคร�1ง• ร�บประทานอาหัารแล้ะน01าด-)มท()สะอาด• ล้างม-อใหัสะอาดหัล้�งจากถึ!าย์อ จจาระท กคร�1ง

กล้ !มโรคต�ดต!อท()ป7องก�นไดดวย์ว�คซี(นกล้ !มโรคต�ดต!อท()ป7องก�นไดดวย์ว�คซี(น

4 มาตรการหัล้�ก ในการกวาดล้างโรคโปล้�โอ

1. เพั�)มระด�บความครอบคล้ ม OPV3 ในเด@กอาย์ ครบ 1 ปB ท กต0าบล้/ เทศูบาล้ ม(ความครอบคล้ ม OPV3 > 90%

2. เฝ้7าระว�งผั�ป=วย์ AFP ราย์งานผั�ป=วย์ AFP อาย์ < 15 ปB ท กราย์ ( > 2/แสน เด@กอาย์ < 15 ปB) เก@บอ จจาระ 2 ต�วอย์!าง ภาย์ใน 14 ว�นหัล้�งเร�)มม(

อาการ AFP ในปร�มาณ ท() เพั(ย์งพัอ 8( กร�ม ) ส!งไปย์�ง กรมว�ทย์�ฯ ภาย์ใตระบบล้�กโซี!ความเย์@น

3. สอบสวนแล้ะควบค มโรค สอบสวนโรคท กราย์ภาย์ใน 48 ช�)วโมง หัล้�งจาก

พับผั�ป=วย์ ควบค มโรคในราย์ท()ความครอบคล้ มว�คซี(นในพั-1นท() < 90% ภาย์ใน 72 ช�)วโมง หัล้�งจากพับผั�ป=วย์

4. รณรงค�ใหัว�คซี(นโปล้�โอเป5นมาตรการเสร�ม ท กต0าบล้/ เทศูบาล้ โดย์เฉพัาะกล้ !มเป7าหัมาย์พั�เศูษ

ม(ความครอบคล้ ม > 90%

2. การเฝ้7าระว�งผั�ป=วย์ AFP

หันา 72-73

http://www.polioeradication.org/content/general/casecount.pdf

www.whosea.org

www.thaigcd.ddc.moph.go.th/vac

ACUTE FLACCIDPARALYSIS

ม(อาการอ!อนแรงข้องข้า หัร-อแข้น หัร-อท�1งข้าแล้ะแข้นข้างใดข้างหัน,)ง หัร-อท�1งสองข้างเก�ดข้,1นอย์!างรวดเร@ว (Acute onset)

กล้ามเน-1อข้องส!วนข้า หัร-อแข้น ท()เป5นอ�มพัาต จะอ!อนปวกเปBย์ก(Flaccid) เคล้-)อนไหัวข้าหัร-อแข้นข้างท()เป5นอ�มพัาตไม!ได ย์-นหัร-อเด�นไม!ได

บางคร�1งอาจม(อ�มพัาตข้องกล้ามเน-1อท()ช!วย์ในการหัาย์ใจ แล้ะการกล้-นร!วมดวย์ ท0าใหัม(การหัาย์ใจล้0าบาก แล้ะส0าล้�ก

ระย์ะต�1งแต!เร�)มม(อาการ จนถึ,งอ�มพัาตเต@มท()ประมาณ - 110 ว�น

การตรวจ Deep Tendon Reflex จะพับว!า ล้ดล้งในระย์ะแรก แล้ะไม!ม(การตอบสนอง เม-)อม(อ�มพัาตเก�ดข้,1น

หันา 25

บ�นท,กการตรวจร!างกาย์ข้องระบบประสาท แล้ะกล้ามเน-1อ

2+

2+

1+1+

00

2+2+

DTR: 0 – 4+Muscle tone : 0 - V

V II

IV 0

การท0า Active Searchแบ!งเป5น 3 ระด�บ

ระด�บโรงพัย์าบาล้•ผั�ร�บผั�ดชอบค-อฝ้=าย์เวชกรรมส�งคม•เป7าหัมาย์ค-อผั�ป=วย์อาย์ ต0)ากว!า 15 ปBท()เข้ามาร�บการร�กษา

•ความถึ()ข้องการด0าเน�นงานค-อ ท0าท กส�ปดาหั�

Disease ICD-10

AFP G82, G82.0, G82.3

Acute Anterior Poliomyelitis

A80

Acute Myelopathy G95.9

Guillain-Barre syndrome G61.0

Acute Demyelinating neuropathy

G36.9

Acute Axonal Neuropathy

G58, G58.9

Peripheral Neuropathy G62.9

Acute intermittent porphyria

E80.2

Critical illness neuropathy

G58, G58.8

Myasthenia Gravis G70.0

Botulism G05.1

Insecticide intoxication T60

Disease ICD-10

Snake Bite W59, X20

Tick paralysis, T63.4,

Idiopathic inflammatory myopathy

G72.4

Trichinosis G75

Hypokalemic, Hyperkalemic paralysis, E’lyte Imbalance

G72.3 E87.8

Traumatic neuritis M79.2

Transverse Myelitis G37.3

Myalgia Weaknees(Malaise,Fatique)

M79.1R53

Meningoencephalitis G04.9

TB Meningitis G01

Paralysis G83.9

Causes of AFP and ICD-10

Myocytis M 60.8 60.9

การเฝ้7าระว�งผั�ป=วย์ AFP ปB 2549-2554(เกณฑ์� :อ�ตราผั�ป=วย์ AFP 2 ต!อแสนประชากรอาย์ ต0)ากว!า 15 ปB)

2.2

1.67

1.97

1.64

2.13

1.68

0

0.5

1

1.5

2

2.5

2549 2550 2551 2552 2553 2554

per 1

00,0

00 po

p a

ged

un

der

15 yrs

.

ข้อม�ล้ ณ ว�นท() 30 พัฤศูจ�กาย์น 2554

Acute onset Flaccid Paralysis Acute onset Flaccid Paralysis

(AFP)(AFP)

ผั�ป=วย์ท()ม(อาการอ!อนแรงข้อง แข้น , ข้า หัร-อท�1งข้าแล้ะแข้น ข้างใดข้างหัน,)ง หัร-อ ท�1งสองข้าง ซี,)งอาการเก�ดข้,1นอย์!างรวดเร@ว

ย์กเวนผั�ป=วย์ท()ม(อาการบาดเจ@บร นแรง (Trauma) ซี,)งน0าไปส�!อาการอ�มพัาตกล้ามเน-1ออ!อนแรง

การเฝ้7าระว�งผั�ป=วย์อ�มพัาตกล้ามเน-1ออ!อนเปBย์กอย์!างเฉ(ย์บพัล้�น

สต�กเกอร�เม-)อพับผั�ป=วย์ AFP ในสถึานบร�การสาธารณส ข้

การเก@บอ จจาระผั�ป=วย์ AFP

• เก@บอ จจาระ จ0านวน 2 ต�วอย์!าง หั!างก�นอย์!างนอย์ 24 ช�)วโมง

• ต�วอย์!างอ จจาระ คร�1งท() 2 ตองไม!เก�น 14 ว�น น�บจากว�นท()ผั�ป=วย์เร�)มม(อาการอ�มพัาต หัร-ออ!อนแรง

• เก@บอ จจาระปร�มาณ 8 กร�ม (ข้นาดประมาณ 2 น�1วหั�วแม!ม-อผั�ใหัญ!)

• อ จจาระท()เก@บ ตองอย์�!ในระบบล้�กโซี!ความเย์@น

3. การสอบสวน แล้ะควบค มโรค

7. ประว�ต�การไดร�บว�คซี(น 7.1 การไดร�บว�คซี(นข้�1นพั-1นฐานตามก0าหันดปกต�

คร�1งท()1 คร�1งท()2 คร�1งท()3 คร�1งท()4 คร�1งท()5 ว�ณโรค(BCG)

ต�บอ�กเสบบ((HB) คอต(บไอกรนบาดทะย์�ก(DTP)

โปล้�โอ(OPV)

หั�ด(M)

ไข้สมองอ�กเสบเจอ((JE) อ-)น …ๆ…………………………..

ว�น/เด-อน/ ปBท()ไดร�บว�คซี(นชน�ดว�คซี(น ไม!ไดร�บ ไม!ทราบ

แหัล้!งข้อม�ล้การร�บว�คซี(น โปรดระบ สม ดบ�นท,กส ข้ภาพัเด@ก ทะเบ(ย์นการไดร�บว�คซี(นในเด@กท()สถึานบร�การ ค0าบอกเล้!าจากพั!อแม!/ผั�ปกครอง

7.2 การไดร�บว�คซี(นโปล้�โอในโอกาสอ-)น ๆการไดร�บว�คซี(น

โปล้�โอจ0านวนคร�1ง

ท()ไดร�บว�คซี(นคร�1ง

ส ดทาย์ท()ไดร�บว�คซี(น(วดป.)

แหัล้!งข้อม�ล้(ระบ )

- ในช!วงรณรงค�ใหัว�คซี(นโปล้�โอ (NID/Sub-NID)

- ในการใหัว�คซี(นโปล้�โอเพั-)อการควบค มโรค

8. ข้อม�ล้การไดร�บว�คซี(นโปล้�โอ81. ประว�ต�การร�บว�คซี(นโปล้�โอข้องเด@กอาย์ ต0)ากว!า 5 ปB ในหัม�!บานท()พับผั�ป=วย์แล้ะหัม�!บานท()ม(ประว�ต�ส�มผั�สหัร-อถึ!าย์ทอดโรคกล้ !มอาย์ จ0านวนเป7า

หัมาย์ (คน)ประว�ต�การไดร�บว�คซี(นโปล้�โอในระบบปกต�ครบ 3 คร�1ง (คน)

ความครอบคล้ ม(%)

< 1 ปB ไม!ตองค0านวณ

1 ปB ถึ,ง 4 ปB 11เด-อน

8 .2 ความครอบคล้ มข้องการไดร�บว�คซี(นโปล้�โอ 3 คร�1ง ในเด@กอาย์ 1 ปB (OPV3)ในต0าบล้ ท()พับผั�ป=วย์ AFP

8 2.1 ในเด-อนท()ผั�ป=วย์เร�)มม(อาการอ�มพัาต ม(เด@กอาย์ ครบ 1 ปB ท�1งหัมด ณ ต0าบล้ท()พับผั�ป=วย์ จ0านวน …. คน

82. .2 ม(เด@กตาม ข้อ 8. 2.1 ท()ไดร�บว�คซี(นโปล้�โอครบ 3 คร�1ง จ0านวน …..คน ค�ดเป5นความครอบคล้ ม…..%

8.3 ความครอบคล้ มข้องการไดร�บว�คซี(นโปล้�โอข้องเด@กอาย์ ต0)ากว!า 5 ปB ช!วงรณรงค�ฯ คร�1งล้!าส ดในต0าบล้ท()พับผั�ป=วย์ AFP8.3.1 จ0านวนเด@กในต0าบล้ท�1งหัมดรอบท() 1 เม-)อว�นท() .… เด-อน …… พั.ศู.…… จ0านวน ……… คนรอบท() 2 เม-)อว�นท() .… เด-อน …… พั.ศู.…… จ0านวน ……… คน8.3.2 จ0านวนเด@กตามข้อ 8.3.1 ท()ไดร�บว�คซี(นโปล้�โอในช!วงรณรงค�ฯรอบท() 1 จ0านวน ………… คน ค�ดเป5นความครอบคล้ ม………%รอบท() 2 จ0านวน ………… คน ค�ดเป5นความครอบคล้ ม……….%

ช-) ……………………… อผั�สอบสวน……………………ต0าแหัน!ง

……………ท()ท0างาน . ……ว�นท()สอบสวน………………โทรศู�พัท�

กล้ !มอาย์ จ0านวนเป7าหัมาย์(คน)

ประว�ต�การไดร�บว�คซี(นโปล้�โอ ในระบบปกต�ครบ3 คร�1ง

(คน)

ประว�ต�การร�บว�คซี(น ช!วงรณรงค�คร�1งล้!าส ด

ปB…………….< 1 ปB รอบท()1 …………………….. (คน)

รอบท()2 …………………….. (คน)1 ปB ถึ,ง รอบท()1 …………………….. (คน)4 ปB11 เด-อน รอบท()2 …………………….. (คน)5 ปBถึ,งอาย์ เท!าก�บ รอบท()1 …………………….. (คน)

ผั�ป=วย์AFP รอบท()2 …………………….. (คน) รอบท()1 …………………….. (คน) รอบท()2 …………………….. (คน)

รวม

ข้อม�ล้การใหัว�คซี(นโปล้�โอ

1.ประว�ต�การร�บว�คซี(นโปล้�โอข้องเด@กอาย์ ต0)ากว!า 5 ปB หัร-อเท!าก�บอาย์ ผั�ป=วย์ AFP ล้งมา (ในกรณ(ท()ผั�ป=วย์ AFP ม(อาย์ เก�น 5 ปB ในหัม�!บาน ท()เป5นกล้ !มเป7าหัมาย์หัย์อดว�คซี(นในการควบค มโรค (ORI)

พั-1นท()ด0าเน�นการใหัว�คซี(น

จ0านวนเด@กเป7าหัมาย์

(คน)

จ0านวนเด@กท()ไดว�คซี(น(คน)

ว�นท()ใหัว�คซี(น

หัม่�บ�าน……

หัม่�บ�าน……

หัม่�บ�าน……

โรงเร�ยน…

จ0านวนเด@กเป7าหัมาย์

จ0านวนเด@กท()ไดว�คซี(น

ความครอบคล้ ม

%

รวม

การด0าเน�นการสอบสวน แล้ะควบค มโรค ภาย์หัล้�งพับผั�ป=วย์ AFP ปB -25412554

ข้อม�ล้ ข้อม�ล้ 8 8สส..คค . 54 . 54

75 72 74

6267 71 72 72

48

8164 63

4125

68

91 93

83

59

82 82

67

84

8177 8367

85

0

20

40

60

80

100

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

Investigation within 48hr. Outbreak response within 72 hr.

รอย์ล้ะ

เกณฑ์�ท()ก0าหันด เกณฑ์�ท()ก0าหันด 9090 %%

การตรวจสอบความครอบคล้ มการไดร�บ OPV ใน เด@ก < 5 ปB

ความครอบคล้ มข้องการได OPV ครบ 3 คร�1ง ในเด@ก < 5 ปB ท()อย์�!ในพั-1นท() ( ท()ตองท0า ORI ท�1งหัม !บาน หัร-อตามข้อม�ล้การ

สอบสวนโรค) ความครอบคล้ มข้องการได OPV ครบ 3 คร�1ง ในเด@กอาย์ ครบ1

ปB ในต0าบล้ ท()พับผั�ป=วย์ (เก�ดในเด-อนน(1เม-)อปBพั.ศู.ท()ผั!านมา)

ความครอบคล้ มข้องการไดร�บ OPV ในการรณรงค� SNID ในต0าบล้ ท()พับผั�ป=วย์ แต!ล้ะรอบข้องปBท()ผั!านมา

ในกรณ(ท()ความครอบคล้ มข้องการไดร�บ OPV ข้อ 1 แล้ะ 3

ต0)ากว!า 90 % ใหัท0า ORI ท�1งหัม�!บาน ถึาเป5นข้อ 2 ท0าORI ท�1งต0าบล้

ในกรณ(ท()ความครอบคล้ มข้องการไดร�บ OPV ข้อ 1 - 3 ไม!นอย์กว!า 90% ไม!ตองท0า ORI

หันา 30

ใหั OPV 1 คร�1งท กคน ภาย์ใน 7 2 ชม .หัล้�งพับ AFP

ผั�ป=วย์อาย์ < 5 ปB : หัย์อดเด@ก <

5 ปBผั�ป=วย์อาย์ - 515 ปB : หัย์อดเด@กต0)ากว!าอาย์ ผั�ป=วย์ล้งมา

หัม�!บานท()พับ AFP หัร-อหัม�!บานท()ม(ประว�ต�ส�มผั�สโรคหัร-อถึ!าย์ทอดโรค

กล้ !มอาย์

ข้�1นตอนการท0า ORI

ข้อบเข้ตพั-1นท()

ตองด0าเน�นการสอบสวนโรค แล้ะเก@บต�วอย์!างอ จจาระ ท กราย์ พัรอมก�บตรวจสอบความครอบคล้ มการไดร�บว�คซี(นข้องเด@กในพั-1นท()

(OPV3 / NID)

เม-)อพับผั�ป=วย์ AFP อาย์ มากกว!า 15 ปB

ถึาผั�ป=วย์ม(อาการในข้อ ก . แล้ะ ข้ . ร!วมก�บ ข้อ ค . หัร-อ ง . – ข้อใดข้อหัน,)ง

( ก+ข้+ค หัร-อ ก+ข้+ง ) ใหัท0า ORI แก!เด@กอาย์ < 15 ปB

แต!ถึาตรวจสอบความครอบคล้ มในพั-1นท()แล้ว ไม!พับว!าม(พั-1นท()ท()ต0)ากว!า 90 %ไม!ตองท0า ORI

การสอบสวนผั�ป=วย์ เพั-)อพั�จารณาล้�กษณะอาการส0าค�ญค-อก . อาการไข้ในว�นท()เร�)มม( AFPข้ . อาการ AFP ม(ล้�กษณะไม!เท!าก�นท�1งสองข้าง (Asymmetry)ค . อาการอ�มพัาตเต@มท()เก�ดข้,1นเร@วภาย์ใน 4 ว�น น�บต�1งแต!ว�นท()เร�)มม(อาการอ!อนแรงง . ไม!ม(การส�ญเส(ย์ข้องประสาทร�บความร�ส,ก

หันา 31

การควบค มโรคเม-)อพับผั�ป=วย์ imported AFP

การท0า ORI ใชแนวทางเด(ย์วก�บกรณ(ข้องเด@กไทย์ ถึา เด@กม(ท()อย์�!ในประเทศูไทย์ ORI ในพั-1นท()ท()พับผั�ป=วย์

ถึา เด@กมาจากต!างประเทศู ORI ในพั-1นท()ท()ผั�ป=วย์เข้าร�บการร�กษา

หันา 31