บทที่ 1 บทน ำ - lddr07.ldd.go.th/web/18_r07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1...

36
1 บทที่ 1 บทนำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล คณะกรรมการหมู่บ้านน้าแป่ง หมู่ที่ 7 ต้าบลผาทอง อ้าเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน ได้ มีหนังสือที่ พิเศษ/2551 ลงวันที่ 3 พฤษภาคม 2551 ถึงประธานมูลนิธิโครงการหลวงเพื่อขอเข้าร่วม เป็นพืนที่โครงการขยายผลโครงการหลวง เนื่องจากมีปัญหาประชาชนหันมาปลูกพืชล้มลุกโดยเฉพาะ ข้าวโพดเลียงสัตว์เพิ่มมากขึนเพราะราคาเป็นเหตุจูงใจ ขายได้ราคาดีว่าพืชอื่นซึ่งเกษตรกรไม่มีอาชีพ อื่นที่มีรายได้แน่นอนและยั่งยืน การเพิ่มพืนที่ในการท้าการเกษตรท้าให้เกิดการท้าลายสิ่งแวดล้อมด้วย การเผาไร่ ใช้ปุ๋ยเคมี และสารเคมี กันอย่างแพร่หลาย และมีแนวโน้มเพิ่มขึนเรื่อย ๆ เพื่อป้องกันและ แก้ไขปัญหาดังกล่าวจึงขอรับเข้าร่วมโครงการขยายผลโครงการหลวง เพื่อเป็นส่งเสริมให้เกษตรกรรม มีอาชีพมั่นคง มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึน รวมทังเพื่อให้เกิดการอนุรักษ์ รักษาทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อมอันเป็นการพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป 1.2 สภำพปัญหำ 1) ด้านทรัพยากรดิน สภาพพืนที่มีความลาดชันสูง มีการชะล้างพังทลายหน้าดิน ขาด มาตรการอนุรักษ์ดินและน้า ท้าให้ดินถล่มในช่วงฝนตกหนัก ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ และท้าให้ผลผลิตทางการเกษตรต่้า 2) ด้านทรัพยากรน้า ขาดแคลนน้าการเกษตรในฤดูแล้ง และล้าห้วยตืนเขิน 3) ด้านทรัพยากรป่าไม้ มีการท้าไร่หมุนเวียน การตัดไม้ แผ้วถางป่าเพื่อปลูกข้าวโพด 4) ด้านอาชีพ และรายได้ ราษฎรมีรายได้ต่้า ไม่พอเพียงต่อการด้ารงชีพ ประสบปัญหา การว่างงานหลังฤดูการเก็บเกี่ยวขาดการเรียนรู้และการพัฒนาอาชีพ 5) ด้านสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ มีการใช้ปุ๋ยเคมี และสารเคมีทางการเกษตร เป็น จ้านวนมาก ก่อให้เกิดผลเสียทางกายภาพ ชีวภาพของดิน และสิ่งแวดล้อม 1.3 แนวทำงกำรดำเนินงำน วิธีกล 1) การท้าขันบันไดดิน (bench terrace) ใช้ได้ดีในพืนที่มีความลาดชันมากกว่า 15-30 % โดยการตัดดินจากตอนบนแล้วทิงดินลงพืนที่ตอนล่าง ท้าให้พืนที่มีลักษณะราบ ท้า ติดต่อกันเป็นขันบันได ใช้ประโยชน์ในปลูกข้าวนาน้าขัง ข้าวไร่ ปลูกผัก ฯลฯ 2) การท้าคันคูรับน้ารอบเขา (hillside ditch) เป็นคูรับน้าที่ท้าขึนขวางความลาดเทของ พืนที่โดยท้าคูรับน้าออกเป็นช่วง ๆ แบ่งตามความลาดเทของพืนที่ให้แต่ละช่วงมีความ ลาดเทให้สันลงประมาณ 6-12 เมตรเพื่อชะลอการไหลของน้าฝน และระบายน้าลงสู

Upload: others

Post on 08-Aug-2021

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

1

บทท 1 บทน ำ

1.1 หลกกำรและเหตผล คณะกรรมการหมบานน าแปง หมท 7 ตาบลผาทอง อาเภอทาวงผา จงหวดนาน ได

มหนงสอท พเศษ/2551 ลงวนท 3 พฤษภาคม 2551 ถงประธานมลนธโครงการหลวงเพอขอเขารวมเปนพ นทโครงการขยายผลโครงการหลวง เนองจากมปญหาประชาชนหนมาปลกพชลมลกโดยเฉพาะขาวโพดเล ยงสตวเพมมากข นเพราะราคาเปนเหตจงใจ ขายไดราคาดวาพชอนซงเกษตรกรไมมอาชพอนทมรายไดแนนอนและยงยน การเพมพ นทในการทาการเกษตรทาใหเกดการทาลายสงแวดลอมดวยการเผาไร ใชปยเคม และสารเคม กนอยางแพรหลาย และมแนวโนมเพมข นเรอย ๆ เพอปองกนและแกไขปญหาดงกลาวจงขอรบเขารวมโครงการขยายผลโครงการหลวง เพอเปนสงเสรมใหเกษตรกรรมมอาชพมนคง มคณภาพชวตทดข น รวมท งเพอใหเกดการอนรกษ รกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอนเปนการพฒนาทยงยนตอไป 1.2 สภำพปญหำ 1) ดานทรพยากรดน สภาพพ นทมความลาดชนสง มการชะลางพงทลายหนาดน ขาด

มาตรการอนรกษดนและน า ทาใหดนถลมในชวงฝนตกหนก ดนขาดความอดมสมบรณ และทาใหผลผลตทางการเกษตรตา

2) ดานทรพยากรน า ขาดแคลนน าการเกษตรในฤดแลง และลาหวยต นเขน 3) ดานทรพยากรปาไม มการทาไรหมนเวยน การตดไม แผวถางปาเพอปลกขาวโพด 4) ดานอาชพ และรายได ราษฎรมรายไดตา ไมพอเพยงตอการดารงชพ ประสบปญหา

การวางงานหลงฤดการเกบเกยวขาดการเรยนรและการพฒนาอาชพ 5) ดานสภาพแวดลอมทางธรรมชาต มการใชปยเคม และสารเคมทางการเกษตร เปน

จานวนมาก กอใหเกดผลเสยทางกายภาพ ชวภาพของดน และสงแวดลอม

1.3 แนวทำงกำรด ำเนนงำน วธกล 1) การทาข นบนไดดน (bench terrace) ใชไดดในพ นทมความลาดชนมากกวา 15-30

% โดยการตดดนจากตอนบนแลวท งดนลงพ นทตอนลาง ทาใหพ นทมลกษณะราบ ทาตดตอกนเปนข นบนได ใชประโยชนในปลกขาวนาน าขง ขาวไร ปลกผก ฯลฯ

2) การทาคนครบน ารอบเขา (hillside ditch) เปนครบน าททาข นขวางความลาดเทของพ นทโดยทาครบน าออกเปนชวง ๆ แบงตามความลาดเทของพ นทใหแตละชวงมความลาดเทใหส นลงประมาณ 6-12 เมตรเพอชะลอการไหลของน าฝน และระบายน าลงส

Page 2: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

2

ทางน าธรรมชาต ใชประโยชนในการปลกพชเศรษฐกจ ไมผล และพชไร เชน ขาวไร ถว ฯลฯ

3) การทาข นบนไดไมผล (orchard terrace) เปนการทาข นบนไดแบบไมตอเนอง เพอใชปลกไมผลบนพ นทลาดชนสงเกนกวา 35% โดยปลกไมผลบนข นบนได สวนพ นททเวนไวจะปลกถวคลมดนเพอปองกนการกดกรอนของหนาดน

4) การปรบพ นทเฉพาะหลมปลกไมผล (individual basin) ใชสาหรบปลกไมผลโดยเฉพาะ สรางเฉพาะจดทจะปลกไมผลเทาน น เปนการสรางข นบนไดทไมไดตดตอกน พ นททเหลอควรมการใชพชคลมดนเพอปองกนการกดกรอนหนาดน

5) อาคารชะลอความเรวของน า (check dam) เปนสงกอสรางทสรางข นเพอปองกนการกดกรอนแบบรองน า โดยสรางขวางเปนชวง ๆ ในรองน าทเกดจากการกดเซาะเพอชะลอความเรวของน า อาคารชะลอความเรวของน าอาจสรางดวยเศษไม หน ดน หรอคอนกรต กได

วธพช 1) การปลกหญาแฝก หรอพชตระกลถวเปนแถบ เปนการปลกหญาแฝก หรอพชตระกล

ถวเปนแถวขวางความลาดเท ระยะแถวของแถบพชประมาณ 20-50 เมตร ท งน ข นอยกบจานวนปรมาณน าฝน ลกษณะดน ความลาดเท และชนดพชทปลก จะเปนการลดการกดกรอนของดน เพมอนทรยวตถในดน รกษาความชมช นดนในชวงฤดแลง และรกษาฟนฟสภาพแวดลอมทางธรรมชาต

2) การปลกพชคลมดน (cover cropping) เปนการปลกพชชนดใด ๆ เพอปกคลมพ นทบนสวนทวางเปลา พชสวนใหญเปนพชตระกลถว เชน ถวพม ถวน วนางแดง ถวเขยว ถวดา ถวแปบ หรอพชตระกลหญาตาง ๆ เพอปองกนการกดกรอนของดน และเพมอนทรยวตถในดน

3) การปลกพชหมนเวยน (crop rotation) เปนการปลกพชหลกหรอพชเศรษฐกจต งแต 2 ชนดข นไป ในพ นทเดยวกน ซงอาจปลกหมนเวยนปเวนปใชสาหรบพ นททอาศยน าฝนหรอปลกพชหมนเวยนภายใน 1 ป พชสวนใหญจะเปนพชไร หรอพชทมอายส น อยางไรกตามควรมการปลกพชตระกลถวหมนเวยน เพราะจะชวยปรบปรงบารงดนอกทางหนง

4) การปลกพชปยสด (green manure cropping) เปนการปลกพชปยสดทเปนพชตระกลถวเพอไถกลบ หรอสบกลบลงในดน เพอวตถประสงคปรบปรงคณสมบตทางกายภาพ ทางเคม ชวภาพของดน ชวยเพมธาตอาหารในดน และลดการชะลางหนาดน พชปยสดทนยมปลก เชน ปอเทอง ถวพมดา โสนอฟรกน ถวพรา มะแฮะ ฯลฯ

Page 3: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

3

1.4 เปำหมำย เกษตรกรในพ นทบานน าแปง หมท 7 ตาบลผาทอง อาเภอทาวงผา จ.นาน จานวน 20 ราย ครอบคลมพ นท 250 ไร

1.5 บคลำกร ขาราชการ - นกวชาการเกษตร ระดบปฏบตการ หวหนาหนวยปฏบตงาน จานวน 1 อตรา ลกจางชวคราวรายเดอน - นกวชาการเกษตร จานวน 1 อตรา

Page 4: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

4

1.6 วงรอบขอบเขตโครงกำรขยำยผลโครงกำรหลวง

Page 5: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

5

Page 6: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

6

บทท 2 ขอมลทวไป

2.1 ทตงและอำณำเขต โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง ใชพ นทลมน าเปนเกณฑในการวเคราะหพ นทโดยพ นทลมยอยทครอบคลมพ นทหมบาน บานน าแปง หมท 7 ตาบลผาทอง อาเภอทาวงผา จงหวดนาน คอลมน าแปง มพ นท 43.21 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 27,007.58 ไร มอาณาเขตตดตอกบพ นทใกลเคยงดงน

ทศเหนอ ตดตอกบ บานวงผาง บานน าลกใต ตาบลผาทอง อาเภอทาวงผา จงหวดนาน

ทศใต ตดตอกบ บานหวยมวง ตาบลแสนทอง อาเภอทาวงผา จงหวดนาน ทศตะวนออก ตดตอกบ บานวงผาง บานแหนสาม ตาผาทอง อาเภอทาวงผา จงหวดนาน ทศตะวนตก ตดตอกบ บานดอยต ว ตาบลศรภม อาเภอปง จงหวดพะเยา บานน าแปง อยหางจากพ นทขยายผลโครงการหลวงถ าเวยงแกประมาณ 39.10 กโลเมตร การแบงเขตการปกครองในโครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง อยในเขต 2 พ นท 2 ตาบล คอ ตาบลแสนทอง และตาบลผาทอง อาเภอทาวงผา จงหวดนาน มพ นทดงตาราง

ตาราง 1 ขอบเขตการปกครองโครงขยายผลโครงการหลวงน าแปง

ต ำบล อ ำเภอ จงหวด พนท

รอยละ ตำรำงกโลเมตร ไร

ผาทอง ทาวงผา นาน 29.40 18,375.75 68.04

แสนทอง ทาวงผา นาน 13.81 8,631.82 31.96

รวม 43.21 27,007.58 100.00

Page 7: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

7

2.2 สภำพภมประเทศ 2.2.1 ระดบความสง โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง มระดบความสงต งแต 300-1700 เมตรจากระดบน าทะเลปานกลาง สวนใหญมระดบความสง 500-600 เมตร คดเปนรอยละ 20.93 รองลงมามระดบความสง400-500 เมตร คดเปนรอยละ 19.57 และ 600-700 เมตร คดเปนรอยละ 12.74 เมตร

ตาราง 2 ระดบความสง โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง

ระดบควำมสง พนท

รอยละ ตำรำงกโลเมตร ไร

300-400 เมตร 3.27 2,044.91 7.57

400-500 เมตร 8.45 5,284.13 19.57

500-600 เมตร 9.05 5,653.51 20.93

600-700 เมตร 5.51 3,441.33 12.74

700-800 เมตร 3.61 2,255.23 8.35

800-900 เมตร 1.82 1,139.93 4.22

900-1000 เมตร 1.50 939.28 3.48

1000-1100 เมตร 1.64 1,025.53 3.80

1100-1200 เมตร 1.69 1,054.40 3.90

1200-1300 เมตร 1.66 1,038.20 3.84

1300-1400 เมตร 1.80 1,127.82 4.18

1400-1500 เมตร 2.04 1,276.61 4.73

1500-1600 เมตร 0.95 590.74 2.19

1600-1700 เมตร 0.22 135.96 0.50

รวม 43.21 27,007.58 100.00

Page 8: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

8

Page 9: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

9

2.2.2 ระดบความลาดชน ระดบความลาดชนของโครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง มสวนใหญระดบความลาดชนสงชน คดเปนรอยละ 36.60 รองลงมามความลาดชนสงชนมาก คดเปนรอยละ 27.94 ลงความลาดชนสงชนปานกลาง คดเปนรอยละ 15.77 ดงตาราง

ตาราง 3 ระดบความลาดชน โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง

ระดบควำมลำดชน ค ำอธบำย พนท

รอยละ ตำรำงกโลเมตร ไร

รอยละ 0 - 2 ราบเรยบถงคอนขางราบเรยบ

6.67 4,167.02 15.43

รอยละ 5 - 12 ลาดชนเลกนอย 0.01 6.66 0.02

รอยละ 12 - 20 ลาดชนสง 0.36 225.22 0.83

รอยละ 20 - 35 สงชนปานกลาง 6.82 4,259.45 15.77

รอยละ 35 - 50 สงชน 15.81 9,883.57 36.60

รอยละ 50 - 75 สงชนมาก 12.07 7,545.43 27.94

มากกวารอยละ 75 สงชนมากทสด 1.47 920.23 3.41

รวม 43.21 27,007.58 100.00

Page 10: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

10

Page 11: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

11

2.3 สภำพภมอำกำศ จากสถตภมอากาศ ณ สถานตรวจวดอากาศ จงหวดนาน (ป พ.ศ.2534-2551) ดงตารางท 4

พ นทจดอยในเขตภมอากาศแบบทงหญาสะวนนา (Tropical savannah: Aw) ตามระบบการจาแนกภมอากาศของ Koppen โดยมปรมาณน าฝนเฉลยท งป 1,435.4 มลลเมตร ความช นสมพทธเฉลยตลอดป 79.1 เปอรเซนต อณหภมสงสดเฉลยท งป 32.0 องศาเซลเซยส และอณหภมตาสดเฉลยท งป 20.2 องศาเซลเซยส สามารถแบงลกษณะภมอากาศออกเปน 3 ฤดกาล ไดแก

ฤดฝน เรมต งแตเดอนพฤษภาคมถงกลางเดอนตลาคม ระยะน เปนชวงทไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต เดอนทมฝนตกหนกมากสดคอเดอนสงหาคม ปรมาณฝนเฉลย 306.2 มลลเมตร เนองจากไดรบอทธพลจากพายดเปรสชนทพดเขามาในชวงดงกลาว

ฤดหนาว เรมต งแตเดอนพฤศจกายนถงเดอนกมภาพนธ ระยะน เปนชวงทไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอซงเปนลมหนาวและแหงแลง เดอนมกราคม เปนเดอนทมอณหภมตาสดเฉลย 13.8 องศาเซลเซยส

ฤดรอน เรมต งแตเดอนมนาคมถงเดอนเมษายน ระยะน จะไดรบอทธพลจากลมมรสม ตะวนออกเฉยงใต อณหภมเฉลยโดยทวไปจะสงข นทาใหมสภาพอากาศรอนกวาปกต และจะรอนมากทสดในเดอนเมษายน โดยมอณหภมสงสดเฉลย 36.0 องศาเซลเซยส ทงน อำจจะมพำยโซนรอน เกดข นเนองจากอากาศเยนจากประเทศจนไดเคลอนตวลงมาเปนคร งคราว ทาใหเกดปะทะกบอากาศรอนเขตทองถน เกดเปนแนวปะทะอากาศเยน ทาใหมพายฝนฟาคะนองเกดข นแตมฝนตกไมนาน นอกจากน จากการวเคราะหสมดลน าเพอการเกษตร (รปท 1) โดยพจารณาระหวางคาปรมาณน าฝนรายเดอนเฉลย กบคาศกยภาพการคายระเหยน าของพชรายเดอนเฉลย พบวาชวงระยะเวลาทเหมาะสมในการเพาะปลกพช อยในชวงต งแตเดอนเมษายน ถงเดอนพฤศจกายน ซงในชวงระยะเวลาดงกลาว อาจจะตองประสบปญหาภาวะฝนท งชวงในชวงประมาณเดอนมถนายนตอเนองถงเดอนกรกฎาคมของทกป ดงน นควรวางแผนจดระบบการปลกพชใหเหมาะสมและจดหาแหลงน าสนบสนน เพอปองกนพชผลเสยหายเนองจากฝนแลง

Page 12: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

12

ตารางท 4 สถตภมอากาศ ณ สถานตรวจวดอากาศ จงหวดนาน (ป พ.ศ. 2534 - 2551)

เดอน ปรมำณ น ำฝน (มม.)

น ำฝนทใช

ประโยชน (มม.) *

จ ำนวน วนฝนตก

อณหภม (°ซ) ควำมชน สมพทธ

(%)

ศกยภำพกำรคำยระเหยน ำ (มม.) *

สงสด ต ำสด เฉลย

มกราคม 5.5 5.5 1.2 29.5 13.8 20.5 78 86.8 กมภาพนธ 6.9 6.8 1.2 32.3 14.4 22.2 72 92.4 มนาคม 45.0 41.8 4.1 35.3 18.4 26.0 69 130.2 เมษายน 94.0 79.9 9.1 36.0 22.1 28.2 71 141.0 พฤษภาคม 191.2 132.7 17.3 34.1 23.7 28.1 78 130.2 มถนายน 186.6 130.9 18.9 32.7 24.4 27.8 82 117.0 กรกฎาคม 258.9 150.9 21.9 31.5 24.2 27.2 84 105.4 สงหาคม 306.2 155.6 23.8 31.0 23.9 26.8 86 105.4 กนยายน 230.8 145.6 18.4 31.8 23.5 26.7 86 105.0 ตลาคม 73.2 64.6 9.4 31.5 21.7 25.7 83 105.4 พฤศจกายน 26.0 24.9 4.1 29.9 17.9 23.1 81 84.0 ธนวาคม 11.1 10.9 0.9 28.4 14.6 20.4 79 71.3

รวม 1,435.4 950.1 130.0 - - - - 1,247.1 เฉลย - - - 32.0 20.2 25.2 79.1 -

ทมำ: ฝายแผนทและขอมลอตนยมวทยา ศนยอตนยมวทยาภาคเหนอ, 2552 หมำยเหต: * คานวณจากโปรแกรม CropWat

Page 13: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

13

สมดลของน ำเพอกำรเกษตร

0.0

50.0

100.0

150.0

200.0

250.0

300.0

350.0

ม.ค ก.พ ม.ค เม.ย พ.ค ม.ย ก.ค ส.ค ก.ย ต.ค พ.ย ธ.ค เดอน

มม. ปรมาณน าฝน(มม.)ศกยภาพการคายระเหยน า(มม.)0.5ศกยภาพการคายระเหยน า(มม.)

ชวงน ามากเกนพอ

ชวงการเพาะปลกพช

น าทสารองไวในดน

ชวงขาดน า ชวงขาดน า

รปท 1 สมดลของน าเพอการเกษตร จงหวดนาน 2.4 ทรพยำกรดน

2.4.1 ลกษณะและสมบตดน

กลมดนในพ นท โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง เปนกลมดนในชดท 62 ดนน ประกอบดวยพ นทภเขา ซงมความลาดชนมากกวา 35 % ดนทพบในบรเวณดงกลาวน มท งดนลกและดนต น ลกษณะของเน อดนและความอดมสมบรณตามธรรมชาตแตกตางกนไปแลวแตชนดของหนตนกาเนดในบรเวณน น มกมเศษหน กอนหน หรอหนพ นโผล กระจดกระจาย

Page 14: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

14

Page 15: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

15

2.4.2 สภาพการใชประโยชนทดน

โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง มพ นทท งหมด ประมาณ 27,007.58 ไร เปนพ นทหมบานประมาณ 6,500 ไร อยในพ นทปาสงวนแหงชาตท งหมด พ นทสวนใหญไมมเอกสารสทธ ใชทาการเกษตรประมาณ 3,500 ไร เปนพ นปลกปาปลกไมยนตนประมาณ 3,000 ไรมการใชพ นทคดเปนรอยละ 75-90 ของพ นทเกษตรของหมบาน ปญหาทไมสามารถใชประโยชนไดเตมทคอ การปลกพชไมคมทน ไมมความรในการปลกพชอน และการขาดแคลนน าเพ อทาการเกษตร

2.4.3 การชะลางพงทลายของดน

โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง สวนมากมระดบการชะลางพงทลายของดนนอยมาก (ทสง) มพ นท 21,082.04 ไร คดเปนรอยละ 78.06 รองลงมาคอระดบรนแรงมาก (ทสง) มพ นท 3,948.78 ไร คดเปนรอยละ 14.62 ดงตาราง

ตาราง 5 การชะลางพงทลายของดน โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง

กำรชะลำงพงทลำยของดน

ค ำอธบำย พนท

รอยละ ตำรำงกโลเมตร ไร

H1 นอยมาก (ทสง) 33.73 21,082.04 78.06

H2 นอย (ทสง) 2.66 1,665.60 6.17

H3 ปานกลาง (ทสง) 0.50 311.15 1.15

H5 รนแรงมาก (ทสง) 6.32 3,948.78 14.62

รวม 43.21 27,007.58 100.00

Page 16: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

16

Page 17: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

17

2.5 ทรพยำกรน ำ โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง มน าแปง เปนน าสายหลก มทศการไหลจากทศตะวนตก

ไปทางทศตะวนออก ไหลผาบานน าแปง แลวไหลวกข นไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ กอนไหลไปรวมกบน าก ซงมลาหวย ลาน าสาขาไดแก น าแปงนอย หวยด และหวยไคร มตนกาเนดจากดอยผาจอง ดอยกวาด ทางทศตะวนตกของพ นท

2.6 ทรพยำกรปำไม 2.6.1 ขอมลปาไม โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง มการใชประโยชนทดนในเขตปาสงวนแหงชาตเปนพ นทอนรกษ (โซนC) ท งหมด สภาพปามความอดมสมบรณสง ควรอนรกษไวเปนปาตนน า

Page 18: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

18

Page 19: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

19

2.6.2 ช นคณภาพลมน า โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง สวนใหญอยในช นคณภาพลมน า 1A เปนพ นท 12,100.18 ไร คดเปนรอยละ 44.80 รองลงมาอยในช นคณภาพลมน า 2 มพ นท 11,769.06 ไร คดเปนรอยละ 43.58 และ ช นคณภาพลมน า 1B พ นท 2,497.58 ไร คดเปนรอยละ 9.25 ดงตาราง

ตาราง 6 ช นคณภาพลมน า โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง

ชนคณภำพลมน ำ พนท

รอยละ ตำรำงกโลเมตร ไร

ช นคณภาพลมน า 1A 19.36 12,100.18 44.80

ช นคณภาพลมน า 1B 4.00 2,497.58 9.25

ช นคณภาพลมน า 2 18.83 11,769.06 43.58

ช นคณภาพลมน า 3 1.03 640.76 2.37

รวม 43.21 27,007.58 100.00

มาตรการทใชแบงช นคณภาพลมน ากาหนดโดย สานกนโยบายและแผนสงแวดลอมมรายละเอยดดงน พ นทลมน าช น 1A หมายถง พ นทยงคงสภาพปาสมบรณทปรากฏอยในป พ.ศ. 2525 ซงจาเปนจะตองสงวนไวเปนพ นทตนน าธาร และ เปนทรพยากรปาไมของประเทศ และหามมใหมกจกรรมของมนษยในพ นทดงกลาว พ นทลมน าช น 1B หมายถง พ นทยงคงสภาพปาสมบรณทปรากฏอยในป พ.ศ. 2525 ซงจาเปนจะตองสงวนไวเปนพ นทตนน าลาธาร และเปนทรพยากรปาไมของประเทศ แตอนญาตใหมกจกรรมของมนษยในพ นทดงกลาว พ นทช นคณภาพท 2 หมายถง พ นทภายในลมน าซงมลกษณะทวไปมคณภาพเหมาะสมตอการเปนตนน าลาธารในระดบรองลงมาและสามารถใชประโยชนเพอกจกรรมทสาคญได เชน การทาเหมองแร เปนตน พ นทลมน าช นท 3 หมายถง พ นทภายในลมน า ซงมลกษณะทวไปสามารถใชประโยชนไดท งกจกรรมการทาปาไม และปลกพชกสกรรมประเภทไมยนตน

Page 20: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

20

Page 21: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

21

2.6.3 อทกธรณวทยา

ลกษณะอทกธรณวทยา โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง สวนใหญเปนช นหนใหน า ลาปาง มตนกาเนดจากหนดนดาน รอยละ 79.35 ทเหลอเปนช นหนใชน าตะกอนหนแปร มตนกาเนดจากหนตะกอนราชบรและหนทรายกลมแกงกระจาน ดงตาราง

ตาราง 7 อทกธรณวทยา โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง

รหส อทกธรณวทยำ ปรมำณน ำ(ลบ.ม./ชวโมง)

พนท รอยละ ตำรำง

กโลเมตร ไร

1005 ลาปาง เกดจากความหนาของหนดนดานจากดาไปเทา -

34.37

21,478.19

79.53

1008 ตะกอนหนแปร หนตะกอนราชบรและหนทรายกลมแกงกะจาน 20-50

0.08

47.46

0.18

1009 ตะกอนหนแปร

เกดจากหนตะกอนเปนสวนหนงของกลมหนราชบรและกลมหนแกงกระจาน -

8.77

5,481.92

20.30

รวม 43.21 27,007.58 100.00

Page 22: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

22

2.7 สภำพเศรษฐกจและสงคม 2.7.1 ประชากร

โครงการขยายผลโครงการหลวงน าแปง มหมบานสงเสรมจานวน 1 หมบาน คอบานน าแปง มจานวนครวเรอน 66 ครวเรอน จานวนประชากร 409 คน เปนชาย 202 คน หญง 207 คน (ป 2551) เปนชนเผาเมยน (ผใหญบาน : ป 2551) ผสงอาย 26 คน คนพการ 5 คน ผวางงาน 10 คน

ผนาหมบานไดแก 1.นายชศกด ตระกลวฒนคร ตาแหนง ผใหญบาน

2.นายสงหทอง ตระกลพทกษกจ ตาแหนง ผชวยผใหญบาน 3.นายธรวฒน ตระกลพทกษกจ ตาแหนง ผชวยผใหญบาน 4.นายชาญชย ตระกลพทกษกจ ตาแหนง สมาชก อบต. 5.นายธรศกด เยยมยทธการ ตาแหนง สมาชก อบต.

2.7.2 โครงสรางพ นฐาน 2.7.2.1 การคมนาคม ถนนเสนทางหลกในเขตหมบานเปนถนนลาดยาง 8.45 กโลเมตร ถนนลกรง 3.5 กโลเมตร สามารถใชการไดดในชวงฤดแลง ระยะทางหางจากอาเภอ 20 กโลเมตร เปนถนนลาดยาง 16กโลเมตร ลกรง 4 กโลเมตร ใชเวลาในการเดนทาง 60 นาท 2.7.2.2 สาธารณปโภค

- มสถานทบรการโทรศพทสาธารณะ - ประปาหมบาน จานวน 2 แหง - หมบานมไฟฟาใชครบทกครวเรอน ใชถาน ฟนเปนเชงเพลงในการหงตม

- มศนยสาธารณะสขมลฐานชมชนและอาสาสมครสาธารณะสข 2.7.3 การศกษา

- มโรงเรยนคอโรงเรยนบานน าแปง สอนถงระดบช น ป.6 จานวนคร 5 คน - มศนยพฒนาเดกเลกกอนวยเรยน มทอานหนงสอประจาหมบาน มหอกระจายขาว

ประจาหมบาน มศาลาประชาคม มสนามเดกเลน สนามกฬาของหมบาน

Page 23: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

23

บทท 3 แผนกำรด ำเนนงำน

3.1 สรปกจกรรม/เปำหมำย/งบประมำณ

การประเมนราคาคากอสรางระบบอนรกษดนและน า โครงการขยายผลโครงการหลวง บานน าแปง หมท 7 ตาบลผาทอง อาเภอทาว งผา จ งหว ดนาน ของสถาน พฒนาทดนนาน สานกงานพฒนาทดนเขต 7 ครอบคลมพ นท 250 ไร มกจกรรม ดงน

ลาดบท กจกรรม ปรมาณงาน จานวนเงน(บาท)

1 คนครบน ารอบเขา (คนดนแบบท 6) 33.717 กม. 744,808.53 2 ฝายชะลอความเรวของน า 3 จด 14,700.00 - คาอานวยการ ( Factor F) 138,504.74 3 ปลกไมยนตน(เงาะโรงเรยน,มะมวง,ลาไย,

มะขามเปร ยวยกษ,ไผหวาน) 250 ไร 287,500.00

4 ปายโครงการ 1 ปาย 2,000.00 รวมเปนเงนทงสน 1,187,513.27

หมำยเหต : ขอใชงบประมาณเพยง 1,187,500.- บาท เทาน น

Page 24: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

24

3.2 แผนทกำรด ำเนนงำน ป 2555

Page 25: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

25

3.3 กำรประเมนรำคำคำกอสรำงระบบอนรกษดนและน ำ

งานกอสร างระบบอนรกษดนและน า ปงบประมาณ 2555 ของสถาน พฒนาทดนนาน สานกงานพฒนาทดนเขต 7 โครงการขยายผลโครงการหลวง แผนการดาเนนงานกจกรรม แผนงานพฒนาและจดระบบอนรกษดนและน า สถานทดาเนนการ บานน าแปง หมท 7 ตาบลผาทอง อาเภอทาวงผา จงหวดนาน

1. คนครบน ำรอบเขำ (คนดนแบบท 6) จานวน 33.717 กม. - ปรมาตรดนขดตก โดยใชแรงงานคน = 200 ลบ.ม./กม. - รวมปรมาณงาน (200 x 33.717) = 6,743.40 ลบ.ม. - อตราคาขดตก โดยใชแรงงานคน = 110.45 บาท รวมคากอสรางคนครบน ารอบเขา (คนดนแบบท 6) = 6,743.40 x 110.45 บาท รวมเปนเงน = 744,808.53 บาท 2. ฝำยชะลอควำมเรวของน ำ จ ำนวน 3 จด

1) กระสอบ = 100 ลก ราคากระสอบละ = 6 บาท ราคาคากระสอบ = 100 x 6 บาท รวมเปนเงน = 600 บาท

Page 26: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

26

2) ทราย = 4 ลบ.ม. ราคา ลบ.ม. ละ = 500 บาท ราคาคาทราย = 500 x 4 บาท รวมเปนเงน = 2,000 บาท 3) ปนซเมนต = 10 ถง ราคาถงละ = 120 บาท ราคาคาปนซเมนต = 120 x 10 บาท รวมเปนเงน = 1,200 บาท 4) เชอกมดกระสอบ = 5 มวน ราคาเชอก = 20 บาท ราคาคากอสราง = 5 x 20 บาท รวมเปนเงน = 100 บาท 5) จานวนแรงงาน = 5 คน คาแรงงาน = 200 บาท/วน ราคาคากอสราง = 5 x 200 บาท รวมเปนเงน = 1,000 บาท รวมคาฝายชะลอความเรวของน า = 4,900 บาท ฝายชะลอความเรวของน า = 3 จด ราคากอสรางฝายชะลอความเรวของน า 3 จด = 4,900 x 3 บาท รวมเปนเงน = 14,700 บาท

รวมคากอสรางระบบอนรกษดนและน า = 744,808.53 + 14,700 บาท = 759,508.53 บาท การประมาณคาใชจายในการกอสรางระบบอนรกษและน า เปนการดาเนนการเอง โดยใชงบอานวยการ 18.2361 % งบอานวยการ = 759,508.53 x 18.2361 บาท 100 = 138,504.74 บาท คาดาเนนการท งส นเปนเงน = 759,508.53 + 138,504.74 บาท รวมงบประมาณกอสรางระบบอนรกษดนและน า = 898,013.27 บาท (1)

3. ปลกไมยนตน - ปลกไมยนตน 25 ตน/ไร (25 x 250) = 6,250 ตน - คาไมยนตน = 250,000 บาท

Page 27: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

27

1.เงาะโรงเรยน 1,000 ตน ราคาตนละ 45บาท (45 x 1,000)= 45,000 บาท 2.มะมวง 1,000 ตน ราคาตนละ 40บาท (40 x 1,000) = 40,000 บาท 3.ลาไย 2,750 ตน ราคาตนละ 40บาท (40 x 2,750) = 110,000 บาท 4.มะขามเปร ยวยกษ 1,000 ตน ราคาตนละ 43บาท (43 x 1,000)= 43,000 บาท 5.ไผหวาน 500 ตน ราคาตนละ 24บาท (24 x 500) = 12,000 บาท - คาปยหมก (จานวน 12,500 กก. /กก.ละ 3 บ.) = 37,500 บาท รวมคาไมยนตนพรอมปลก เปนเงน = 287,500 บาท (2) 4. ปำยโครงกำร จานวน 1 ปาย - ราคาปายเหลกแผน 2,000 บาท/ปาย = 2,000 x 1 บาท

รวมคาปายเหลกแผน 1 ปาย เปนเงน = 2,000 บาท (3) รวมเปนเงนท งส น (1)+(2)+(3) = 898,013.27 + 287,500 + 2,000 บาท = 1,187,513.27 บาท หมายเหต ขอใชงบประมาณเพยง 1,187,500.- บาท เทาน น สรป รวมคากอสรางระบบอนรกษดนและน า โครงการขยายผลโครงการหลวงบานน าแปง แผนการดาเนนงานกจกรรม แผนงานพฒนาและจดระบบอนรกษดนและน า คดเปนเงนท งส น 1,187,500.- บาท (-หนงลานหนงแสนแปดหมนเจดพนหารอยบาทถวน-)

Page 28: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

28

บทท 4 ผลกำรด ำเนนงำน 4.1 สรปผลกำรด ำเนนงำน ป 2555

ล ำดบท กจกรรม ผลกำรด ำเนนงำน

ปรมำณงำน ผลงำน

1 คนครบน ารอบเขา (คนดนแบบท 6) 33.717 กม. 33.717 กม.

2 ฝายชะลอความเรวของน า 3 จด 3 จด

3 ปลกไมยนตน(เงาะโรงเรยน,มะมวง,ลาไย,มะขามเปร ยวยกษ,ไผหวาน)

250 ไร 250 ไร

4 ปายโครงการ 1 ปาย 1 ปาย

Page 29: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

29

4.2 รำยชอเกษตรกรทเขำรวมโครงกำร

ท รำยชอ บำนเลขท หมท ต ำบล อ ำเภอ จงหวด 1 นายดาร ตระกลพทกษกจ 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 2 นายบญเลศ ตระกลพทกษกจ 3 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 3 นายศกดสทธ ตระกลพทกษกจ 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 4 นายชาญเชยว ตระกลพทกษกจ 7 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 5 นายชาญชย ตระกลพทกษกจ 26 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 6 นายวรชน ตระกลพทกษกจ 169 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 7 นายอานวย แซเตน 21 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 8 นายเหลาจวน แซเตน 52 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 9 นายชมพร เหลองตรงจต 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 10 นายชศกด ตระกลวฒนคร 12 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 11 นายชศกด ตระกลวฒนคร 12 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 12 นายมานะ แซเตน 37 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 13 นายอานวย แซเตน 21 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 14 นายฉกาจ ตระกลพทกษกจ 38 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 15 นางนาร ตระกลพทกษกจ 93 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 16 นายเกรยงศกด แซเปยน 43 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 17 นายธรวฒน ตระกลพทกษกจ 34 7 ผาอง ทาวงผา นาน 18 นายธรศกด เยยมยทธการ 186 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 19 นายวรช แซเตน 149 7 ผาทอง ทาวงผา นาน 20 นายเกรยงไกร แซเปยน 15 7 ผาทอง ทาวงผา นาน

Page 30: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

30

4.3 ภำพกจกรรมกำรด ำเนนงำน 4.3.1 สภำพพนทกอนด ำเนนกำร

Page 31: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

31

4.3.2 สภำพพนทหลงด ำเนนกำร 4.3.2.1 คนครบน ารอบเขา

Page 32: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

32

Page 33: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

33

4.3.2.2 ฝายชะลอความเรวของน า

Page 34: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

34

4.3.2.3 การปลกไมยนตน

Page 35: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

35

Page 36: บทที่ 1 บทน ำ - LDDr07.ldd.go.th/Web/18_R07/r07_3/9.pdf · 2017. 11. 22. · 1 บทที่ 1 บทน ำ 1.1 หลักกำรและเหตุผล

36

4.3.2.4 แจกจายปนโดโลไมท