แนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม

โดย นางสาวธนกร จดาศร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบชมชนเมอง

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

แนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม

โดย

นางสาวธนกร จดาศร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบชมชนเมอง

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE CONCEPT FOR APPROPRIATE PUBLIC SPACE TO THE BEHAVIOR OF THE GENERATION Y

By Miss Thanakorn Chudasri

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Architecture Program in Urban Design

Department of Urban Design and Planning Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2015 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “แนวทาง การออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม” เสนอโดย นางสาวธนกร จดาศร เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การออกแบบชมชนเมอง

……..................................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

4คณบดบณฑตวทยาลย 0วนท….......เดอน........................ พ.ศ. ...............

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ผชวยศาสตราจารย ดร.สงหนาท แสงสหนาท คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ ........................................................... ประธานกรรมการ (อาจารย ดร. ธนะ จระพวฒน) …............/.........................../ ............. ........................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. สพกตรา สทธสภา) …............/............................/ ............ ........................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. สงหนาท แสงสหนาท) …............/............................/ ............

ง

56051203: สาขาวชาออกแบบชมชนเมอง คาสาคญ: พนทสาธารณะ / คนรนใหม ธนกร จดาศร: แนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม. อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ. ผศ.ดร. สงหนาท แสงสหนาท. 96 หนา งานวจยชนนมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม โดยรวบรวมขอมลทฤษฎ แนวคดเกยวกบพนทสาธารณะและพฤตกรรมของกลมคนรนใหม รวมทงการสอบถามความคดเหนของกลมตวอยาง เพอใหไดปจจยทสาคญทจะใชเปนแนวทางในการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม โดยมพนทกรณศกษา ไดแก พนทบรเวณถนนขาวสาร ทางเดนภายในศนยการคา Siam Square One และรานกาแฟ Too Fast to Sleep ซงกลมตวอยางทใชในการวจยไดแก กลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา โดยใชวธสมภาษณกลมตวอยางดวยแบบสอบถาม (Questionnaires) เครองมอทใชในการวจย คอ การสารวจพนท การวเคราะหพนทเพอการออกแบบ และการสมภาษณกลมตวอยาง ผลการวจย พบวา แนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม โดยพจารณาจากปจจยทไดจากเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมกบคนรนใหม ควบคไปกบแนวคดการสรางสภาพแวดลอมทตอบสนองพฤตกรรมมนษย (Sociogenic Environment) โดย ศาสตราจารย โจน แลง และทฤษฎจตวทยาความจาเปนพนฐานของมนษย (Basic Human Needs) ของ อมบราฮม มาสโลว มาประยกตใชในการออกแบบชมชนเมอง พบวา พนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม จะตองคานงถงปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน พนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมนนจะตองมการเชอมโยงกบลกษณะการใชประโยชนทดน หรอกจกรรมการใชประโยชนทดนทหลากหลายประเภท ทงนเพอใหเกดบรรยากาศทมชวตชวา เนองจากมคนผานไปมาจานวนมากตลอดเวลา รวมไปถงสามารถเชอมตอกบการเดนทางไดหลากหลายรปแบบ ทไมจาเพาะเจาะจงแครปแบบการเดนทางเพยงแบบเดยว จงตองมการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ เพอเพมชองทางการเขาถง การปรบปรงทางเทาหรอพนผวถนน ใหมความสะดวกตอการใชงาน ทนสมยเปนทนยม และมสงอานวยความสะดวกตางๆทครบครน เพอใหพนทสาธารณะนนตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมมากทสด ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา.................................................... ปการศกษา 2558 ลายมอชออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ....................................................

จ

56051203: MAJOR: URBAN DESIGN

KEY WORD: PUBLIC SPACE / GENERATION Y

THANAKORN CHUDASRI: THE CONCEPT FOR APPROPRIATE PUBLIC

SPACE TO THE BEHAVIOR OF THE GENERATION Y. INDEPENDENT STUDY ADVISOR:

ASST. PROF. SINGHANAT SANGSEHANAT, Ph.D. 96 pp.

This research aims to study the design of public spaces that respond to the

behavior of the generation Y. As for data collection, Gathering information theory The concept

of the public sphere and the behavior of the generation Y. The opinion of the sample to get

the key factors that will be adopted in the design of public spaces that respond to the behavior

of the generation Y included. The study area includes the area around Khao San Road,

Walkway Siam Square One shopping center and a coffee shop Too Fast to Sleep, which

were used in the study. A group of young people who come to using in the study areas. Using

interviews with questionnaires used in the research is to explore the area.

The results indicated that the design of the public response to the behavior of the

generation Y. Considering the factors considered by the public response to the behavior of

the young generation. Coupled with the concept of creating an environment that responds to

human behavior (Sociogenic Environment) by Professor Jones Lang and psychological theory

of human basic needs (Basic Human Needs) Burnham Abraham Maslow applied in urban

design experience. That the public response to the behavior of the generation Y will have to

factor in the rush of everyday life. The public response to the behavior of a new generation

that has to be linked to the nature of land use. Or various types of land use. In addition to the

lively atmosphere. Because there are a lot of people pass by all the time. To connect to a

variety of destinations. It requires the development of public transport to access channel

Improving sidewalks or road surfaces. For ease of use. Modern Popular The facilities are

expected. The public spaces that meet the needs of new generations as possible

Department of Urban Design and Planning Graduate School, Silpakorn University

Student’s signature……..………………………………… Academic Year 2015

An Independent Advisor’s signature………………………………………

ฉ

กตตกรรมประกาศ การทาคนควาอสระในครงนสาเรจลงไดดวยความกรณาจาก ผชวยศาสตราจารย ดร. สงหนาท แสงสหนาท ทปรกษาการคนควาอสระ ทไดชวยแนะนา ชแนะ และใหคาปรกษาดวยความเอาใจใสมาโดยตลอด ผศกษาขอขอบพระคณอาจารยเปนอยางสงมา ณ โอกาสน ขอบพระคณคณาจารยคณะสถาปตยกรรมศาสตร สาขาวชาออกแบบชมชนเมอง มหาวทยาลยศลปากร ทก ๆ ทานทไดใหวชาความร ใหคาปรกษา ชแนะแนวทางการศกษาแกผศกษาตลอดระยะเวลา 2 ป ทผานมา ขอบคณรนพและเพอน ๆ ทไดขอมล ความชวยเหลอและมกาลงใจทดใหกนตลอดมา ขอบคณเพอน ๆ สาขาวชาออกแบบชมชนเมอง ทอยเคยงขางกนมา คอยใหกาลงใจ คาปรกษา คอยชวยเหลอและรบฟงปญหาตาง ๆ ขอบคณผใหขอมล ผตอบแบบสอบถามทกทานทสละเวลาในการใหขอมลในงานคนควาอสระชนน สดทายน ขอกราบขอบพระคณทก ๆ คนในครอบครว ทคอยใหกาลงใจ ใหความรก ความหวงใย ความชวยเหลอ ตลอดจนสนบสนนในทก ๆ ดานตลอดมา

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ...................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ ....................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง .............................................................................................................................. ฌ สารบญภาพ ................................................................................................................................. ญ สารบญแผนท .............................................................................................................................. ฎ สารบญแผนภม ............................................................................................................................ ฏ บทท 1 บทนา .......................................................................................................................... 1 ทมาและความสาคญของปญหา ........................................................................ 1 วตถประสงคในการศกษา .................................................................................. 2 คาถามทางการศกษา......................................................................................... 2 นยามศพท ......................................................................................................... 2 ขอบเขตดานการศกษา ...................................................................................... 3 ขนตอนในการศกษา.......................................................................................... 3 แหลงทมาของขอมล.......................................................................................... 4 เครองมอทใชในงานวจย.................................................................................... 4 การประมวลผลและวเคราะหขอมล .................................................................. 4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากสงทคนพบ ........................................................ 5 2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ..................................................................................... 6 แนวคดและพฤตกรรมของคนรนใหม (Generation Y) .................................... 6 แนวคดเกยวกบพนทและพนทสาธารณะ .......................................................... 11 แนวคดการสรางสภาพแวดลอมทตอบสนองกบพฤตกรรมมนษย ..................... 19 สรปผลการศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ................................................ 21 3 ระเบยบวธวจย ............................................................................................................ 24 ขนตอนการวจย................................................................................................. 24 แหลงทมาของขอมล.......................................................................................... 26 กลมตวอยาง ...................................................................................................... 27

ซ

บทท หนา เครองมอทใชในการวจย.................................................................................... 27 การประมวลผลและวเคราะหขอมล .................................................................. 28 การคดเลอกกรณศกษา ..................................................................................... 29 4 การวเคราะหลกษณะพนทสาธารณะของกรณศกษา .................................................. 30 ถนนขาวสาร ...................................................................................................... 31 ศนยการคา Siam Square One ..................................................................... 39 รานกาแฟ Too Fast to Sleep ....................................................................... 44 สรปการวเคราะหพนทสาธารณะของกรณศกษา .............................................. 51 5 การวเคราะหพฤตกรรมและทศนคตของกลมคนรนใหมทมตอพนทสาธารณะ ........... 55 ลกษณะของพนทสาธารณะ............................................................................... 55 ปจจยการเกดพนทสาธารณะ ............................................................................ 56 กจกรรมภายในพนท.......................................................................................... 57 ความรสกตอสถานท.......................................................................................... 58 การเปนพนทเชงสงคม....................................................................................... 58 สรปผลการวเคราะหพฤตกรรมและทศนคตของกลมคนรนใหมทมพนท สาธารณะ .................................................................................................. 59 6 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ ............................................................................. 68 ผลการศกษาลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม ทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา............................................................... 68 การวเคราะหลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของ กลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยาง ................. 77 แนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม .... 81 อภปรายผลการศกษา........................................................................................ 86 ขอเสนอแนะเพอการวจยในอนาคต .................................................................. 88 รายการอางอง.............................................................................................................................. 89 ภาคผนวก .................................................................................................................................... 92 ประวตผวจย ................................................................................................................................ 96

ฌ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 สรปลกษณะเดนของกลมคนรนใหม ............................................................................ 21 2 แสดงประเภทแหลงทของขอมล................................................................................... 26 3 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม ทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา................................................................ 52 4 แสดงรายละเอยดลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลม คนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยางคนรนใหม ทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา ................................................................ 64 5 สรปเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม 72 6 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม ทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา................................................................ 74 7 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม ทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยาง .......................................... 77

ญ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 พรามดประชากรไทยจาแนกตามอายและเพศในป 2015............................................ 8 2 พรามดความจาเปนพนฐานของมนษย ของอมบราฮม มาสโลว................................... 19 3 ขนตอนการดาเนนการวจย .......................................................................................... 25 4 แสดงกจกรรมทเกดขนทงกลางวนและกลางคน........................................................... 33 5 แสดงลกษณะการใชประโยชนทดนในปจจบน ............................................................. 35 6 แสดงใหเหนถงเกาอและรมผาใบเพออานวยความสะดวกแกผทเขามาใชงาน ............. 36 7 แสดงถงกจกรรม Active ทเกดขนภายในพนท ........................................................... 37 8 แสดงใหเหนถงกจกรรมประเภท Passive ทเกดขนบนพนท ....................................... 38 9 แสดงลกษณะทางกายของพนทวางสาธารณะภายในพนทศกษา................................. 41 10 แสดงถงเกาอและทนงทจดวางไวตลอดทงพนท ........................................................... 42 11 แสดงถงกจกรรมประเภท Active ภายในพนท............................................................ 43 12 แสดงถงกจกรรมประเภท Passive ทเกดขนภายในพนท ............................................ 44 13 ภาพแสดงบรรยากาศภายในพนทศกษา ...................................................................... 48 14 ภาพแสดงสงอานวยความสะดวกภายในพนทศกษา .................................................... 49 15 ภาพแสดงกจกรรมประเภท Active ภายในพนทศกษา ............................................... 50 16 ภาพแสดงกจกรรมประเภท Passive ภายในพนทศกษา ............................................. 50 17 ภาพแสดงกจกรรมเชงสงคมในพนทศกษา ................................................................... 51

ฎ

สารบญแผนท แผนทท หนา 1 แผนทแสดงการเขาถงพนทศกษา ................................................................................ 32 2 แผนทแสดงการใชประโยชนอาคารในปจจบน ............................................................. 34 3 แผนทแสดงตาแหนงของพนทศกษา ............................................................................ 39 4 แผนทแสดงการใชประโยชนอาคารของพนทศกษา ..................................................... 40 5 แผนทแสดงตาแหนงของพนทศกษา ............................................................................ 45 6 แผนทแสดงการใชประโยชนอาคารของพนทศกษา ..................................................... 46 7 แผนทแสดงการเขาถงของพนทศกษา.......................................................................... 47

ฏ

สารบญแผนภม แผนภมท หนา 1 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทถนนขาวสาร........................ 60 2 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทศนยการคา Siam Square One................................................................................................ 61 3 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทรานกาแฟ Too Fast to Sleep............................................................................................... 62 4 เปรยบเทยบความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา....... 63 5 เปรยบเทยบการวเคราะหพนทและความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงาน ภายในพนทในแตละปจจย ................................................................................. 80

1

บทท 1

บทนา ทมาและความสาคญของปญหา พนทสาธารณะ (Public Space) คอ พนทททกคนสามารถเขามาใชประโยชนไดโดยไมถกกดกนจากสถานภาพทางสงคมและเศรษฐกจ ซงพนทสาธารณะนนไมเพยงเปนพนทสาหรบพบปะพดคย แลกเปลยนความคดเหนเพยงอยางเดยว แตยงรวมไปถงการเปนพนทเพอสงเสรมใหเกดการมปฏสมพนธของคนในชมชนหรอเมองทจะเปนสวนทชวยสรางความมชวตชวาใหกบเมอง นอกจากนพนทสาธารณะยงเปนพนทพกผอนหรอพนทสาหรบทากจกรรมตาง ๆ รวมกน เพอเสรมสรางความรสกเปนสวนรวม (Sense of Public) และการมปฏสมพนธกนทางสงคม (Social Interactions) แตการใชพนทสาธารณะในปจจบนนนมความหลากหลายมากขนโดยคนกลมตาง ๆ มความตองการใชพนทสาธารณะทงภายในอาคาร ภายนอกอาคาร ตลอดจนพนทคาบเกยวระหวางกน เพอสรางการปฏสมพนธทางสงคม การทางาน การพกผอนและอน ๆ ซงกลมคนรนใหม (Generation Y) ทมพฤตกรรมทมลกษณะเฉพาะตว ชนชอบทางานเปนทม คนเหลานไมชอบทจะนงทางานอยคนเดยวงาย ๆ โดยไมสงสงกบใครพวกเขาตองการทจะทางานทมโอกาสพดคย สงสรรคกบผอนและตองการสถานททางานทมลกษณะเปดโลงทเปดโอกาสใหสรางปฏสมพนธกบเพอนรวมงาน (พส เดชะรนทร, 2552) มากไปกวานนพฤตกรรม คานยม และวถชวตของกลมคนรนใหม (Genneration Y) ตามเมองใหญ ๆ ในประเทศไทยไดแสดงใหเหนถงความตองการใชพนทสาธารณะเพอดาเนนกจกรรมตาง ๆ ภายในชวตประจาวนทมากขน จงสงผลใหพนทสาธารณะมนยยะสาคญทสงผลตอพฤตกรรม คานยม และทศนคตของกลมคนรนใหม วถชวตและวฒนธรรมของกลมคนรนใหม (Genneration Y) ในปจจบน มความเกยวของกบพนทสาธารณะซงเปนสวนหนงของวถชวตและชวตประจาวน (Lifestyle and Dailylife) อาทเชน เปนทนดหมายเพอพบปะพดคย การใชเปนสถานทในการทางาน อานหนงสอ รวมทงการรวมกลมทากจกรรมตาง ๆ รวมกน โดยจากการสงเกตพฤตกรรมการเขามาใชงานภายในพนทสาธารณะนน พบวา กลมคนรนใหมใชเวลาในการประกอบกจกรรมตาง ๆ บนพนทสาธารณะมากกวา 3-5 ชม. ขนไป และเปนจานวนหลายครงตอสปดาห ทงนการเลอกใชพนทสาธารณะประเภทตาง ๆ ยงเปนการบงชถงสถานะทางสงคม คานยม และการเปนสวนหนง (Sense of Belonging) ของความเปนคนรนใหม อยางไรกตาม กลมคนรนใหมนยมประกอบกจกรรมตาง ๆ ทกลาวมาบนพนทสาธารณะ โดย

2

นยมใชเปนทนดพบปะ เพอทางาน ทากจกรรมหรอมปฏสมพนธรวมกน บนพนทสาธารณะทมลกษณะเฉพาะตว เปนเอกลกษณ และแตกตางกบพนทสาธารณะเมองทปรากฏโดยทวไป ซงมความนาสนใจอยางยงในการศกษาพนทสาธารณะทคนรนใหมนยม เพอวเคราะหถง “ความเปนพนทสาธารณะของเมอง” ทงในมตทางกายภาพ สงคมและวฒนธรรม และทาการวเคราะหเปรยบเทยบกบลกษณะพนทสาธารณะทปรากฏอยในเมอง เพอสงเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางซงไมใชเพยงมตทางกายภาพ แตรวมถงความสมพนธทางสงคมและกายภาพ (Socio-Spatial Patterns) และการตอบสนองความตองการของผใชจากสถานท เพอทาการสรปและเสนอแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทเหมาะสมตอการเปนพนทสาธารณะของเมอง (Urban Space) สาหรบคนรนใหม การคนควาอสระนจงทาการศกษาพฤตกรรมของกลมคนรนใหมและพนทสาธารณะทหลากหลาย ทงพนทสาธารณะทกลมคนรนใหมนยมใช เพอใหเขาใจถงพนทสาธารณะทตรงกบความตองการของกลมคนรนใหมมากทสด วตถประสงคในการศกษา 1. เพอศกษาวฒนธรรม วถชวต และพฤตกรรมของคนรนใหม 2. เพอศกษาถงความตองการ ความชอบ และทศนคตของคนรนใหมทมตอพนทสาธารณะ 3. เพอศกษาพนทสาธารณะทเหมาะสมกบคนรนใหมทงในมตกายภาพ สงคม และวฒนธรรม คาถามทางการศกษา 1. วฒนธรรม วถชวต และพฤตกรรมของคนรนใหมเปนอยางไร 2. พนทสาธารณะทคนรนใหมนยมและใชงานมกประเภท และมลกษณะอยางไร 3. พนทสาธารณะทเหมาะสมกบพฤตกรรมของคนรนใหมควรเปนอยางไร นยามศพท 1. พนทสาธารณะ พนททบคคลทวไป มสทธสามารถเขามาใชงานไดอยางอสระภายใตขอบเขต ทเปนทยอมรบทวไปในสงคมหรอผดแลพนทนน โดยการศกษานจะศกษาพนทสาธารณะในเขตกรงเทพมหานครทเปนกลมคนรนใหมนยมเขาไปใชงาน ประเภทภายในอาคาร ภายนอกอาคาร และพนทคาบเกยว 2. คนรนใหม (Generation Y) กลมคนทเกดตงแต พ.ศ. 2524 – 2543 โดยกลมคนรนใหมนอยทงในชวงวยเรยนและวยทางาน ลกษณะเดนของคนกลมนคอ ชอบแสดงออกถงความเปนตวของตวเองสง และสนกกบการทางานเปนทม ไมชอบอยในกรอบ เปนตวของตวเอง และไมชอบเงอนไข

3

ขอบเขตดานการศกษา ขอบเขตดานเนอหา การศกษานมขอบเขตการศกษากลมคนรนใหม คอกลมคนทเกดตงแต พ.ศ. 2524 – 2543 โดยกลมคนรนใหมนอยทงในชวงวยเรยนและวยทางาน ลกษณะเดนของคนกลมนคอ ชอบแสดงออกถงความเปนตวของตวเองสง และสนกกบการทางานเปนทม ไมชอบอยในกรอบ และไมชอบเงอนไข โดยจะศกษาจากวฒนธรรม วถชวต และพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทเขามาใชพนทสาธารณะ เพอใหทราบถงความตองการและพฤตกรรมการใชพนทสาธารณะ เพอนาสแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม ขอบเขตดานพนท การศกษานมขอบเขตการศกษาพนทสาธารณะทงภายในอาคาร ภายนอกอาคาร และพนทคาบเกยวในดานขนาด ทตง รปแบบ คานยม ลกษณะทางสงคมของผใช เพอชถงนยยะการเปนพนทสาธารณะระดบเมอง โดยพนทสาธารณะดงกลาวจะตองมผใชบรการเปนกลมคนรนใหม ซงการศกษานจะเลอกกรณศกษาจากการใชเกณฑการพจารณาขางตน เพอนาไปสการศกษาพนทสาธารณะทตอบรบกบคนรนใหมตอไป ขนตอนในการศกษา กระบวนการวจยประกอบดวยการทางาน 6 ขนตอนหลก ๆ ดงน ขนตอนท 1 การนาเสนอโครงการ เปนขนตอนของการดาเนนการเพอใหไดมา ซงหวขอของการวจยผานกระบวนการปรกษาจาก ทปรกษางานวจยและคณะกรรมการ ขนตอนท 2 การศกษาองคความรหลกการ งานวจย แนวคด ทฤษฎทเกยวของ ซงในงานวจยชนนเปนการศกษาถงแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทเหมาะสมกบพฤตกรรมของคนรนใหมและทาการสรปแนวทางเพอไปใชในการวจยตอไป ขนตอนท 3 ออกแบบการวจย เปนขนตอนของการดาเนนการออกแบบงานวจย กาหนดขนตอนการวจย แหลงทมาของขอมล ออกแบบเครองมอทใชในการวจย กลมประชากรตวอยาง การวเคราะหขอมล รวมถงแนวทางการสรปผลงานวจย ขนตอนท 4 ดาเนนการวจย เปนการทาการศกษาพนทโครงการผานเครองมอ แบบสมภาษณและทาการวเคราะหขอมลจากพฤตกรรมการใชพนทสาธารณะของกลมคนรนใหม ทไดจากกลมตวอยาง โดยนาแนวคดทไดจากขนตอนท 2 เปนเครองมอในการเกบขอมล ขนตอนท 5 สรปผลการวเคราะห เปนการสรปผลการศกษาของงานวจยทงหมด รวมถงไปเสนอแนะแนวทางในการดาเนนการวจยตอไป

ขนตอนท 6 การจดทารายงานสรปผลการศกษา

4

แหลงทมาของขอมล ขอมลปฐมภม ขอมลในสวนนเปนขอมลทไดจากแบบสอบถามและการสารวจภาคสนามภายในพนทศกษา การจดทาแผนท ตารางสรปลกษณะเดนของกลมคนรนใหมและแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม ทงนรวมไปถงภาพถายภายในพนทศกษา เพอใชสาหรบประกอบในการศกษาวจย ขอมลทตยภม ขอมลในสวนนจะประกอบไปดวยขอมลทไดจากการศกษาเอกสารทเกยวของกบ การวจย แนวคดและทฤษฎตาง ๆ ทไดจากหนวยงานตาง ๆ งานวจยทเกยวของ รวมไปถงแหลงขอมลอเลคทรอนกส เพอนามาใชเปนกรอบแนวคดและขอมลทใชสาหรบการศกษาวจย กลมตวอยางในงานวจย กลมตวอยางในการศกษาวจยคอกลมคนรนใหม (Generation Y) ซงเปนกลมผทเขามาใชงานภายในพนทศกษา โดยคดเลอกกลมตวอยางจากการสมตวอยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) ภายในพนทศกษา พนทละ 20 คน ทงหมด 3 พนท รวมทงสน 60 คน เพอสารวจความคดเหนของกลมคนรนใหมทมตอพนทสาธารณะ เครองมอทใชในงานวจย ในการทาวจยครงนจะใชแบบสอบถามเพอเกบขอมลจากกลมตวอยาง และนาไปวเคราะหเพอสรปผลรวมกบลกษณะพนทสาธารณะทเหมาะสมกบคนรนใหม การประมวลผล และการวเคราะหขอมล การประมวลผลขอมล นาขอมลทไดจากการสารวจ และจากการสมภาษณมาเรยบเรยงในรปแบบเขยนบรรยายเชงพรรณนา และสรปถงแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม การวเคราะหขอมล นาขอมลทงปฐมภม และทตยภมทไดจากการสารวจพนทศกษา และสมภาษณกลมตวอยางของคนรนใหม เพอนามาวเคราะหเชงคณภาพ โดยใชการบรรยายเชงพรรณนาเปนสวนชวยในการสนบสนนงานวจย

5

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากสงทคนพบ เพอทราบถงวฒนธรรม วถชวต และพฤตกรรมของคนรนใหม รวมถงความตองการ ความชอบ และทศนคตของคนรนใหมทมตอพนทสาธารณะ ซงจะนาไปสกรอบการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม

6

บทท 2

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ จดมงหมายของบทนคอการศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบพนทสาธารณะ พฤตกรรมของคนรนใหม และความเปลยนแปลงของการใชพนทสาธารณะ จงมเนอหาสาคญ คอ แนวคดเกยวกบพนทและพนทสาธารณะ และพฤตกรรมของคนรนใหมและการเปลยนแปลงการใชพนทสาธารณะ แนวคดและพฤตกรรมของคนรนใหม (Generation Y) แนวคดเกยวกบคนรนใหม (Generation Y) แนวคดเรอง Generation นน เปนการแบงกลมคนออกเปนรนตามชวงอายตาง ๆ กนออกไป ซงในประเทศไทยไดมการศกษาและใหความสนใจในเรอง Generation (ธนาคารไทยพาณชย, 2557) ไวดงตอไปน 1. Baby boomers หรอ Generation Boomer หรอ Gen B เปนผทเกดในชวง พ.ศ. 2489-2507 (ค.ศ.1946-1964) ซงเปนชวงสงครามโลกครงท 2 ทกาลงจะยตและมการดาเนนนโยบายสงเสรมใหแตละครอบครวมลกมาก หลงจากทหลายชาตตองสญเสยทหารในสงครามไปจานวนมาก การเกดและเตบโตของคนในรนนจงเกดพรอม ๆ กนกบการบรณะ การสราง การฟนฟในหลายสง คนในกลมนเปนคนทรคณคาของเงน ทางานหนกเพอสรางฐานะใหกบครอบครว แตงงานเมอมอายนอย มลกเรว มคานยมทางานราชการเพราะเชอวาเปนอาชพทมเกยรตและศกดศร รวมถงในระหวางททางานนน จะเกบสะสมเงนเพอใชชวตในบนปลายอยางมความสข 2. Generation X หรอ X Generation หรอ Gen X เปนผทเกดในชวง พ.ศ.2508-2522 (ค.ศ.1965-1980) คนในกลมนจะมความแตกตางกบคนในกลม Baby Boomers เพราะมการตอสดนรนทนอยกวา เปนคนในรนลกหลานของ Baby Boomers รวมทงสภาพโดยรวมของเศรษฐกจทดกวา สงผลใหคน Gen X ทอยในวยทางาน สามารถเลอกงานไดรวมถงการตงเงอนไขใหแกททางานไดตามความตองการของตน คนกลม Gen X ทางานในลกษณะใชความคด สมาชกหลกในครอบครวทางานทงสองคน รายไดดทงค ใชชวตแบบคนทนสมย ทงน Gen Z หลายคนเปนหวหนา Baby Boomers ทอายมากกวาประสบการณมากกวาแตความรตากวา นอกจากนยงมนกวชาการ

7

บางสวนแบงคนในยคนออกเปนกลมยอยทเรยกวา Yuppies ซงเปนกลมคนหนมสาวสมยใหมในขณะนนมรายไดสง มกาลงซอสนคาแบรนดเนมดง ๆ กงวลเรองภาพลกษณ กลาทจะใชจายฟมเฟอย คนในยคนหลายคนนยมใชบตรเครดต 3. Generation Y Y Generation หรอ Gen Y หรอ Why Generation เปนผทเกดในชวง พ.ศ.2524-2543 (ค.ศ.1980-2000) คนในกลมนเปนกลมทเกดขนมาทามกลางความแตกตางระหวาง Baby Boomers กบ Gen X โดยท Baby Boomers อาจจะเปนปยาตายายหรอญาตผใหญในครอบครว และม Gen Y เปนบดามารดา โดยท Baby Boomers ในครอบครวมความตองการใหกลม Gen Y มพฤตกรรมประพฤตตนอยในกรอบ แตคนกลม Gen X กลบอยากใหคนในกลม Gen Y เปนตวของตวเอง และทาทายในสงทเปนอยเดม คนกลม Gen Y จงมกสบสน แตมความตองการทจะไดรบความสาเรจในทกอยางทตนสนใจเรวกวา Baby Boomers และ Gen X นอกจากน Gen Y ยงเปนคนทมความใจรอน ตองการเหนผลสาเรจทกอยางอยางรวดเรว เนองจากเชอในศกยภาพของตนเอง และเชอวามความพรอมดานฐานะทางการเงนทมกจะไดรบการสนบสนนจาก Gen X ซงมรายด โดยทคน Gen Y มความเชอวาการประสบคามสาเรจในชวตจะตองเกดขนจากการทางานหนก ทาใหมการแตงงานชาลง มกจะแตงงานเมออาย 30 ปขนไป หากมแฟนทาใหเปนอปสรรคกบงาน อาจจะมการตดสนใจเลกกบครก เพอทจะทาใหงานสาเรจลลวง 4. Generation Z หรอ Gen Z เปนคนรนทถดมาจาก Gen Y เปนผทเกดในชวง พ.ศ. 2543-2563 (ค.ศ.2001-2020) คนในรนนจะมหลายชอเรยก เชน Generation V ทมาจากคาวา Virtual หรอ Generation C ทมาจากคาวา Community หรอ Content หรอ Internet Generation หรอ Google Generation โดยทคนในรนนมความผกพนอยกบสอประเภทตาง ๆ เชน DVD, Internet, โทรศพทมอถอ เปนตน และคนในรนนมกจะมความคดสรางสรรคมากกวา Gen X และ Gen Y นอกจากนยงมนกวชาการไทยหลายทาน (ชวนะ ภวกานนท, 2548; ชชรนทร ไชยวฒน, 2555) ไดใหความสนใจเรอง Gen Y ไวดงตอไปน ชวนะ ภวกานนท (2548) ไดกลาวถงคนหนมสาวยคใหมทเรยกคนกลมนวา ยปป หรอ Yuppies มความหมายยอมาจาก Y-Young คอ หนม/สาว U-Urban คอ คนเมอง P-Profession คอ ผมความร Pies คอ จานวนหลาย ๆ คน กลาวคอ กลมคนหนมสาวทอยในเมองและความรสง ซงกลมคนรนใหมน ในอเมรกาพบวามกาลงซอสงมาก ใชจายซอของผอนสงในอนาคต ใชชวตไฮเทคโนโลยและการสอสารสมยใหม เชน คอมพวเตอร ดาวเทยม ชอบอยในเมองใหญ อาศยตามอพารทเมนต มความรด ตองการคณภาพชวตทด สขภาพด ออกกาลงกายสมาเสมอ ทางานวนละไมกชวโมง มวนหยดพกผอนสดสปดาห ตามชายทะเล ปาเขา และกลบเขามาเตรยมทางานในตอนเยนวนอาทตย ดแลตวเองดานอาหารและสขภาพทด นยม Health food และทานอาหารแบบ Fast food

8

ชชรนทร ไชยวฒน (2555) ไดใหความหมายของ Generation Y วา ผทเกดในชวง 1985 ถงปจจบน 2001 คนกลมนมกจะหลงใหลและบชาวตถ ทงนจะเหนไดวา การใหความหมายของ Gen Y นน ยงไมสามารถสรางความเขาใจใหตรงกนในเรองของขอสรปชวงอายของกลม Gen Y ได และยงมชอเรยกแทนกลมนทแตกตางกนไปอกดวย “Gen Y” ตามนยามทมกใชกนทวโลกคอกลมผทเกดระหวางป 1980 ถง 2000 (ปจจบนอาย 15 ถง 34 ป) ลกษณะเฉพาะของกลมคนรนใหม (Generation Y) เปนกลมผทเกดในชวงทการใชงานอนเตอรเนตและเครอขายสงคมออนไลนกาลงไดรบความนยมอยางมาก ทาใหคนรนนชอบใชชองทางออนไลนในการตดตอสอสารระหวางกน

ภาพท 1 พรามดประชากรไทยจาแนกตามอายและเพศในป 2015 ทมา: ธนาคารไทยพาณชย, กลยทธมดใจผบรโภค Gen Y (กรงเทพฯ: Economic Intelligence Center, 2557), 7. จากภาพแผนภมขางตนจะสงเกตไดวาสดสวนของ Gen Y ในประเทศไทยนน มขนาดของจานวนประชากรมากทสด เนองจากมจานวนประชากรประมาน 16.6 ลานคน หรอคดเปน 25% ของจานวนประชากรในประเทศไทยทงหมด ซงในกลมคนรนใหมหรอ Generation Y น สามารถแบงออกเปน 3 กลม ไดแก Gen Y กลมบน คอ กลมผทมอาย 30-34 ป Gen Y กลมลาง คอ กลมผทมอาย 25-29 ป Gen Y กลมวยรน คอ กลมผทมอาย 15-24 ป

9

พฤตกรรมของคนรนใหม พฤตกรรมทโดดเดนของกลมคนรนใหม (Generation Y) น จะมความคลองตวในดานเทคโนโลย สามารถพงพาตวเองไดโดยใชอปกรณอเลคทรอนกสตาง ๆ เนองจากกลมคนรนใหมนเตบโตมาพรอมกบเทคโนโลย อนเตอรเนต สงคมออนไลน และเทคโนโลยการสอสารไรสาย ทงหมดทาใหเปนคนมนใจในการใช IT ในชวตประจาวน ชอบมสงคมรวมถงความชนชอบในการแลกเปลยนความรและประสบการณ บางครงมการศกษาขอมลกอนการตดสนใจ โดยอาศยการศกษาขอมลทไดมาจากบคคลทสามเปนสวนมาก เพอใหเกดความเชอมนในการตดสนใจ นอกจากนกลมคนรนใหมนยงพถพถนในการเลอกอปโภคบรโภค มมาตรฐานสง ชนชอบความสะดวกสบาย ตองมความรวดเรวในเรองของการดาเนนการหรอการเดนทาง ปจจยจงใจทสาคญของคนใน Gen Y อกประการหนง คอ การทางานเปนทม คนเหลานไมชอบทจะนงทางานอยคนเดยวงาย ๆ โดยไมสงสงกบใคร พวกเขาตองการทจะทางานทมโอกาสพดคย สงสรรคกบผอนและตองการสถานททางานทมลกษณะเปดโลงทเปดโอกาสใหสรางปฏสมพนธกบเพอนรวมงาน (พส เดชะรนทร, 2552) เสาวคนธ วทวสโอฬาร (2550) ไดศกษาและรวบรวมผลการวจยเกยวกบ Gen Y โดยไดนาผลการวจยทไดศกษา ลกษณะ บคลกภาพ ทศนคต คานยมและแนวโนมพฤตกรรมของกลม Gen Y ตางชาต (ไมพบระบขอมลประเทศ) พบวา มลกษณะดงตอไปน 1. เปนตวของตวเองสง มความคดความอาน มทศนคต เปาหมาย รวมถงการแตงกาย วธพดจา รปแบบการใชชวตทเปนแบบฉบบของตวเอง 2. ความอดทนตา ความอดทนทงรายกายและจตใจ เมอเกดความรสก หว รอน หรองวงจะแสดงอาการออกมาอยางชดเจน 3. อยากรอยากเหน หาคาตอบจากสงทสงสย ดวยการใชคาถาม ทาไม อยบอย ๆ 4. ทาทายกฎระเบยบ ไมนยมกฎระเบยบ ขอบงคบ กฎกตกา รวมถงไมนยมปฏบตตามวฒนธรรมประเพณ หรอแนวปฏบตเดม ๆ 5. ทะเยอทะยาน มเปาหมายทางอาชพชดเจนและสงลว นอกจากนยงมความมงมนและทมเทเพอใหไปใหถงเปาหมาย 6 คนเคยกบเทคโนโลย มความคนเคยกบอปกรณเครองมอเทคโนโลย ชอบความทนสมย 7. ชอบการเปลยนแปลง มทศนคตทดตอการเปลยนแปลง แมไมแนใจวาจะนาไปสสงทดกวา แตกกลาทจะเสยง ชอบมสวนรวมในการผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง ชอบความตนเตนทาทาย 8. กระตอรอรน คดไว ทาไว คลองแคลว ตนตวตลอดเวลา

10

9. มองโลกในแงดมาก มกคดในแงบวก ทกอยางเปนไปไดและจะประสบความสาเรจ เนองประสบการณยงนอยจงมองเหนแตดานบวกของชวต 10. มความคดรเรมสรางสรรค มแนวคดตาง ๆ มากมาย อยากแสดงออก มความคดทแตกตาง(นอกกรอบ) กลาคดกลาทา 11. มนใจในตวเองสง ความมนใจในตวเองน มกจะมขนไปในทศทางททาใหรสกดกบตวเอง 12. ไมเคารพผอาวโสกวา เชอมนในตวเองสง จนอาจมองไดวาไมออนนอมและมสมมาคาราวะ สงคมและวถชวตของ Gen Y สงท Generation อนไมคอยชอบ Generation Y สวนใหญมกจะเปนเรองบคลกภาพ ดานการกลาแสดงออก แตจะยอมรบในเรองความสามารถทางดานเทคโนโลย โดยเฉพาะเรองทเกยวกบคอมพวเตอรและอนเตอรเนต นอกจากน ลกษณะนสยและการแสดงออกของ Generation Y ยงมลกษณะเปนพวก Hip-Hop ตองการทราบเหตผลวา “ทาไม” ตองทาเชนนน มวฒนธรรมเปนแบบสากลมากกวารนอน ตดวดโอเกมส เชอมนในตวเองสง การสนใจเทคโนโลยอยางมาก ทาให Generation Y กลายเปนคนทฉลาด และเปนผทคอยแกไขปญหา เพราะพวกเขาทราบวานาจะคนหาขอมลไดจากทใด เวลาไหน และทาไดอยางรวดเรว Generation Y จะมความสามารถในการทางานหลายดานทเกยวกบการตดตอสอสารและสอหลายประเภท อกทงยงสามารถทางานหลาย ๆ อยางไดในเวลาเดยวกน (รชฎา อสสนธสกล, 2548) ศรกญญา มงคลศร (2548) สรปลกษณะเฉพาะของ Gen Y ดงน 1. การแตงกายมรสนยม มความคดเปนของตวเอง เลอกใชเทคโนโลยเพอดารงชวต การใชภาษาตางประเทศและการตดตอเพอนตางแดน 2. เนองจาก Gen Y ไดรบการเลยงดจากพอแมเตมไปดวยความรกทาใหมของใชของเลนมากมาย ซงของใชของเลนสวนมากมกเปนของททนสมย ทางานดวยเทคโนโลย มโอกาสเรยนพเศษ หรอมพเลยงสวนตวดแล ดวยสภาพครอบครวทเพยบพรอม Gen Y จงเปน Generation ทเตมไปดวยความสข มภาระหนาทเรยนใหสาเรจเพอมาสบทอดกจการทพอแมสรางไวให แรงกดดนจะมเพยงตองทาทกอยางใหสาเรจ 3. Gen Y ไมยดตดในแบรนดเทา Gen X โดยแบรนดทสามารถดงเงนออกมากจากกระเปา Gen Y ไดตองเปนแบรนดทมคณคาดานหนาทการทางาน (Function Value) สง ในขณะทคณคาทางอารมณ (Emotional Value) ดดวย 4. Gen Y เชอวาโลกนมทางเลอก เพราะสงตาง ๆ รอบตวของ Gen Y ตางกเตมไปดวยทางเลอกทหลากหลาย สามารถวเคราะหได ดงน

11

4.1 การศกษาและการทางาน: เมอเรมเรยนหนงสอสามารถเลอกไดวาจะเรยนสายภาษาหรอสายวทยาศาสตร เมอสอบเขามหาวทยาลยกสามารถเลอกคณะไดตามตองการ เมอเรยนจบกสามารถเลอกจะทางานกจการของครอบครวหรอทางานบรษทอน 4.2 เพศของตนเอง: ดวยสงคมทเปดกวางและยอมรบมากขน จงมอสระทจะเลอกเพศของตนเองไดอยางเสรกวารนกอน สามารถเลอกทจะเปลยนเพศไดอยางสบายขน 4.3 ครก: สามารถเลอกไดวาตองการทจะมครกลกษณะไหน บางคนเลอกทจะมครกตางเพศระยะหนง แลวกเปลยนใจไปมครกเปนเพศเดยวกนอกระยะหนง สงคมกถอเปนเรองปกต 4.4 การสอสาร: สามารถเลอกไดวาจะสอสารแบบพดคยดวยเสยงหรอ ไรเสยง จะใชโทรศพทบานหรอโทรศพทเคลอนท 4.5 ศาสนา: เลอกไดวาจะนบถอศาสนาอะไร หรอไมนบถอศาสนาอะไรกสามารถไปวดทาบญตกบาตรตามธรรมเนยมไทย กนเจตามธรรมเนยมจน ฉลองครสตมาส ตามธรรมเนยมตะวนตก เปนตน 4.6 การเมอง: เชอวาตนเองมทางเลอก ไมจาเปนตองเลอกคนแบบเดม ๆ ทเคยเปนทนยมกน 5. Gen Y เปนคนสมยใหมเปนตวของตวเองและนยมใชชวตแบบตกขอบ (Edgy) นสยเชนนทาใหพฤตกรรมการซอสนคามแนวโนมทจะเลอกสรรสงทซอแลวมความสข (Purchase-Happy) มากกวาหรหรา 6. ความเปนยคแหงโลกาภวตนนน Gen Y จงไมรสกถงความแตกตางระหวางชนชาตของมนษยทอยรวมโลกมากนก ทงนเปนเพราะการสอสารทไรพรมแดน การศกษาในตางประเทศ และการไดสมผสคนรอบขางทมชอเสยง ทาให Gen Y ยนดใหความรวมมอในกจกรรมตาง ๆ มากมาย ทเปนกจกรรมรณรงคใหความชวยเหลอกนและกนของมนษย ทงในชาตเดยวกนและระหวางชาต แนวคดเกยวกบพนทและพนทสาธารณะ ความสาคญของพนทสาธารณะของชมชนเมอง เจาฟาชายชารลแหงเวลส และมงกฎราชกมารแหงประเทศสหราชอาณาจกร มพระดารสในหนงสอ The Vision of Britain วาจตวญญาณรวมของชมชนเมองถกสรางขนในพนทวางสาธารณะของเมอง (Square) หรอพนทปดลอม (Courtyard) ทมการจดสภาพแวดลอมอยางเหมาะสมไดงายกวาพนททมการพฒนาอยางกระจดกระจาย (Prince of Wales, 1989: 87) พนทสาธารณะในเมองมตนกาเนดมาจากประเทศตะวนตก ในสมยกรกโบราณนนวถชวตของคน ตะวนตกมวถทผกพนธลกซงกบลานสาธารณะในเมอง ทงในแงเศรษฐกจ สงคมและการเมอง แตสาหรบ สงคมไทยหรอสงคมของประเทศตะวนออก พนทสาธารณะในเมองไมไดมบทบาทเกยวของ

12

กบวถชวตของคนไทยมากอน แมจะพบวากรงเทพมหานครในปจจบนจะมการเจรญเตบโตทางกายภาพของเมองทงใน รปแบบอาคาร บานเรอน ระบบขนสงคมนาคมใกลเคยงกบเมองตาง ๆ ทางตะวนตก รวมไปถงการขาดแคลนพนท วางสาธารณะและลานสาธารณะในเมอง ซงถอเปนสวนประกอบทสาคญทสดสวนหนงของสงคมเมองของประเทศทางตะวนตก ความหมายของพนทสาธารณะและลานสาธารณะ พนทสาธารณะ หมายถง สภาพแวดลอมกลางแจงทถกออกแบบขนเพอลดบรรยากาศทวนวายจากการดาเนนชวตในสงคมเมองใหญ องคประกอบของพนทสาธารณะมหลายรปแบบ เชน ทางสาหรบคนเดน สวนสาธารณะ จตรส ลานกลางแจง ซงเปนสถานททคนในชมชน วฒนธรรม และกจกรรมเชงประเพณ ไดหลอมรวมเปนหนงเดยวกน แสดงใหเหนถงการดาเนนชวตในพนทสาธารณะทเปดโอกาสใหคนในชมชน ไดใชเวลาและมกจกรรมรวมกน นอกจากนยงมสวนสงเสรมบรรยากาศทางเศรษฐกจและเพมมลคาในแงการใชสอยทดนของแตละเมองใหสงขน (PPS, 2000) พนทสาธารณะทถกลอมรอบดวยรานคาหรออยในยานธรกจ มบทบาทสาคญอยางมากทจะกาหนดบรรยากาศทมชวตชวาของรานคาบรเวณนน กจกรรมทางเศรษฐกจทหลากหลายและเขมขนจะดงดดให ผคนจานวนมากเขามาในพนท ซงผคนและกจกรรมทางเศรษฐกจเหลานทจะทาใหเกดความมชวตชวากบ ยานธรกจ โดยทเราจะสามารถมองเหนคนและกจกรรมสวนใหญไดจากพนทสาธารณะทชดเจนมากกวา กจกรรมภายในหางราน พนทสาธารณะทดกวาจะทาใหเกดสภาพแวดลอม และบรรยากาศทางธรกจทด ซงจะสงผลทจะเกดการดงดดใหมการลงทนทเพมสงขน จงกอใหเกดการพฒนาเศรษฐกจและทางสงคมได (Goldsteen and Elliott, 1994: 1-2) บทบาทความสาคญของพนทสาธารณะในยานธรกจ กาลงเปนทยอมรบอยางกวางขวางมากขน โดยเมองตาง ๆ ในประเทศทพฒนาแลว เชน สหรฐอเมรกาใหความสาคญตอการพฒนาและวางแผนพนท สาธารณะเพอเพมความมชวตชวาแกยานธรกจในเมอง ซงหลายเมองสาคญในสหรฐอเมรกาไดแสดงใหเหนวาเมองทมพฒนาการดานกายภาพทเปนไปในลกษณะนนน จะทาใหมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางดตามมา แตในทางกลบกนเมองทไมไดใหความสาคญกบการพฒนาพนทสาธารณะ กจะสงผลใหเกดความเสอมโทรมแกสภาพเศรษฐกจและสงคมเมองอกดวย (Hecksher, 1997: 1-2) ลกษณะของพนทสาธารณะ พนทสาธารณะจะมลกษณะทขนอยกบการนยามและจดประสงคการศกษาของผวจย ซงลกษณะพนทสาธารณะทมผลตอการเกดและทากจกรรม (อภศกด ไฝทาคา, 2543) ประกอบดวย 1. รปรางและบรเวณของพนทสาธารณะ รปรางของพนทสาธารณะนนเกดจากหนาทใชสอย พนทรปรางของพนทสาธารณะมหลายชนด ไดแก สเหลยมจตรส สเหลยมผนผา วงกลม หรอรปรางไมแนนอนแลวแตสภาวะการ

13

เกดขนของพนทและจดประสงคของการสราง ซงรปทรงตาง ๆ มาเชอมตอกน ดงนน ฃรปรางของพนทสาธารณะจงมผลมาจากระบบของเสนทาง ถนน และทางเทาดวย 2. ขอบเขตของพนทสาธารณะ ขอบเขตของพนทสาธารณะเมองมกถกกาหนดดวยองคประกอบในสามมต ไดแก 2.1 ระนาบผนง หรอ ระนาบตง (The panel, Wall or Frame) ไดแก โครงสรางตาง ๆ ทเรยงรายโดยรอบอาคาร กาแพง รว แนวเสา และ หลงคาทยนออกมา ตวอาคาร หรอแนวตนไม 2.2 ระนาบพน หรอ ระนาบทางแนวนอน (The Floor) จะถกกาหนด โดยแนวของอาคาร แนวของถนน ทางเทา หรอ โดยลวดลายวสดทใช 2.3 ระนาบเพดาน หรอ ระนาบเหนอศรษะ (The Ceiling) ซงมกจะมขอบเขตไมแนนอนอาจเปดโลงหรอมหลงคาคลม ไดแก ทางเดนทมหลงคาคลม กงพมของตนไม 3. ตาแหนงทตงของพนทสาธารณะ ตาแหนงพนทสาธารณะจะทาใหเหนถงประโยชนการใชสอย หรอการใชงานของสถานทอยางชดเจนมากขน ซงมาจากความตองการของประชาชนและแนวคดในการวางผง ซงสามารถสรปตาแหนงทตงของพนทสาธารณะไดดงน 3.1 บรเวณใจกลางเมอง จะดเสมอนวาเปนจดศนยกลางของถนนอาคาร หรอเปน ศนยกลางของการขยายตวของเมองทงหมด 3.2 บรเวณทเปนจดตดของถนน จะอยบรเวณถนนสายหลกทางรวมทางแยกเกดเปนสแยกหรอวงเวยน บางครงอาจเกดในจดเดยวกบศนยกลางเมอง 3.3 บรเวณโดยรอบอาคารสาธารณะทมความสาคญ เปนเสมอนทางเขาหลกไปสอาคารสาธารณะนน ศาลากลาง โบสถ ศาลเจา ตลาดหรอบรเวณทเปนยานธรกจ ความสาคญของพนทสาธารณะ จะเหนจากตาแหนงสาคญของอาคารสาคญทจะหนหนาเขาหาพนทสาธารณะทงหมด 3.4 บรเวณทเปนประตทางเขาสวนมากมกเกดในสมยยคกลางและทมกมพนทภายในตรง จดทางเขา มกมการใชงานเปนตลาดทมการซอขายสนคากน หรอเปนจดเปลยนสนคาจากภายในเมอง และนอกเมอง หรอเปนจดหยดพก พนทสาธารณะเหลานมกจะมถนนแยกออกหลายสาย ไปสจดตาง ๆ ประเภทพนทวางสาธารณะ 1. พนทวางสาธารณะประเภทพนท (space) 1.1 จตรส (Square) มตดานผงเมอง Zucker (1959, 1970: 75-111) เปนผศกษาพนทวางสาธารณะในแบบแผนประเพณ ไดใหความหมายพนทวางสาธารณะวาเปน “พนทวางเมอง” ทเกดจากการสรางเมองและการวางผงเมอง (city planning) Moughtin (1995) ไดใหความหมาย

14

จตรสหรอพลาซา วาเปนพนททลอมกรอบผนงอาคาร เพอใชประโยชนหลายประการ และแยกประเภทกลมของพนทวางสาธารณะประเภทจตรสออกเปนประเภทตาง ๆ ไดดงน 1.1.1 จตรสตลาด 1.1.2 จตรสตลาดทมลกษณะขยายออกไปทงสองขาง 1.1.3 จตรสบรเวณประตเมอง 1.1.4 จตรสใจกลางเมอง 1.2 พลาซา (Plaza) พนทวางสาธารณะประเภทพลาซา เปนพนทวางทเชอมตดกบถนนและบาทวถ บางแหงทาบาทวถใหกวางออกไปเชอมตอกบพนทวางหนาอาคาร เปนพนทสาหรบใชงานหรอกจกรรมทเกดขนในระยะเวลาสน ๆ เชน นงคอย นดพบ หรอมอง (Marcus and Francis, 1990: 15) พลาซามหลายลกษณะ สามารถแบงไดดงน 1.2.1 พลาซาถนน (The Street Plaza) เปนพลาซาชดทางเดนมกาแพงขอบอยชดบาทวถสาหรบนง หรอเปนพลาซากวาง เปนสถานทพกคอยรถประจาทาง อาจจะมทนง มซมหลงคา พลาซาทาหนาทเปนจดเชอมของผเดนเทาเปนทางผานกลางแจงและทางเชอมระหวางอาคาร 1.2.2 พลาซาโถงบรษท (The Corporate Foyer) ตงอยหนาองคกรขนาดใหญทมลกษณะเปนอาคารสง ใชเพอสรางความสงางามและเสรมภาพลกษณอาคาร 1.2.3 พลาซาปอดสเขยวของเมอง (The Urban Oasis) เปนพลาซาทมตนไมมาก จดพนทไมใหมเสยงรบกวนและหลกหนกจกรรมของเมอง เปนพนทรบประทานอาหารเทยงหรออานหนงสอ 1.2.4 พลาซาหนาทา (The Transit Foyer) ทาหนาทเปนโถงเปลยนวถการเดนทาง สรางเพอการเขาถงอาคารผโดยสารของการขนสงสาธารณะ 1.2.5 พลาซาพนทสาธารณะ (The Ground Public Place) เปนพลาซาทคลายกบจตรสของเมอง ตงอยในพนททมการใชประโยชนอาคารอยางหลากหลาย ดงดดผใชดวยระยะหางและความหลายหลากของ อาย เพศ และเชอชาต มกจะเปนพนทขนาดใหญและเปนศนยรวมกจกรรม 1.3 พนทวางเปลา (Leftover Space) พนทวางเปลามกจะเปนพนทวางทรอการพฒนาหรอพนทลกษณะเชน พนทวางสาธารณะกลางชมชน พนทรกรางวางเปลาพนทวางสาธารณะของภาครฐ ลานวางในพนทสาธารณะของรฐบาลทองถน 2. พนทสาธารณะประเภทถนนหรอบาทวถ ถนนมความหมายแตกตางจากทางหลวง (Road) วตถประสงคของทางหลวงนนมไวเพอรองรบการสญจรของรถ (Cohen, 1999: 191) อธบายถงขอกาหนดทางกายของขนาด ความกวาง บาทวถ มมถนน และการเปลยนแปลงความยาว เพอเชอมโยงระหวางลาดบชน (Hirarchy)

15

ของเมอง (Apple, 1981; Jacops, 1961) กลาววา ถนนในฐานะทเปนพนทคณภาพของการดาเนนชวตในพนทวางสาธารณะ ถนนและบาทวถนนสามารถใชเพอเปนตวเชอมของอาณาเขตพนทสาธารณะของประชาชน 3. พนทวางสาธารณะประเภทสวน 3.1 พนทเลยบรมแมนา (Water Front) ลกษณะของพนทเลยบแมนาเปนพนททเกดขนตามธรรมชาต มรปทรงเปนแนวยาวและแสดงขอบเขตอยางชดเจนของพนทระหวางพนดนและแมนา มกเปนพนทซงมโอกาสของการใชเปนพนทวางสาธารณะ เปนสถานทเพอการพกผอน การชมววทวทศน 3.2 สวนสาธารณะ (Park) ลาดบชนของสวนสาธารณะแสดงถงคณลกษณะและการจดอนดบ ซงขนอยกบปจจยตาง ๆ ไดแก สงอานวยความสะดวก ขอบเขตการใหบรการ ความถของการเขามาใชบรการ และปจจยอน ๆ สวนสาธารณะสามารถแบงออกเปนลาดบขนของสวนไดดงตอไปน 3.2.1 สวนระดบภาค (Regional Park) สวนมกอยในเมองขนาดใหญ หรอพนทอนรกษและเปนพนทขนาดใหญ มลกษณะของสวนทเลยนแบบธรรมชาต เพอใชสาหรบศกษาธรรมชาต หรอสงวนรกษาพนธไม มขนาดของสวน มากกวา 1,160,000 ตารางเมตร บรการประชาชนในเขตเมอง รอยเมอง และจงหวดใกลเคยง ความถในการใชพนทเปนชวงสดสปดาห ระยะเวลาทใชเปนเวลายาวนาน 3.2.2 สวนระดบเมอง (City Park) สวนทใหบรการระดบเมอง เปนสวนทมสงอานวยความสะดวก มสงสวยงาม เชน สระนา หรอนาพ มกจกรรมนนทนาการตาง ๆ มขนาดของสวนมากกวา 160,000 ตารางเมตร บรการประชาชนในเขตเมองและรอบเมอง ความถในการใชพนทเปนชวงสดสปดาห ระยะเวลาทใชมระยะเวลานาน 3.2.3 สวนระดบชมชน (Community Park) หรอระดบยาน (District Park) เปนสวนทอปกรณสงอานวยความสะดวกสาหรบประชาชน รวมถงการเปนศนยกลางนนทนาการของยาน มขนาดของสวนประมาน 20,000 ตารางเมตร รศมการใหบรการ 1,500-2,500 เมตร บรการประชาชนราว 1,500 ครอบครว ความถในการใชบรการทกวน ระยะเวลาทใชประมาน 1 ชวโมง 3.2.4 สวนระดบชมชนละแวกบาน (Neighborhood Park) เปนพนทขนาดเลก เพอสนบสนนกจกรรมนนทนาการของชมชนละแวกบาน รศมการใหบรการประมาณ 800 เมตรหรอเดนถงภายใน 5-10 นาท บรการประชาชน 800-1,000 คน ความถในการใชบรการทกวนและใชบรการในระยะเวลาสน ๆ

16

3.2.5 สวนขนาดเลก (Small Park, Pocket Park) เปนพนทวางขนาด 200 ตารางเมตร เพอเปนสถานทนงพกผอน นงชวคร พบปะ คอยคนหรอนงดผคนไปมา ระยะการใหบรการประมาน 500 เมตร ใหบรการประชาชนประมาน 200-300 คน ความถในการใชบรการทกวน มระยะเวลาการใชบรการสน ๆ ปจจยในการเกดพนทสาธารณะ 1. ปจจยทางธรรมชาตหรอกายภาพ (Natural or Physical Determination) ซงสามารถแบงออกเปน 1.1 สภาพทางอากาศและอณหภม มอทธพลกบการเกดพนทสาธารณะเปนอยางมาก เชน ในเมองทมอากาศรอน คนออกมาทากจกรรมจงทาใหเกดพนทสาธารณะภายนอกอาคาร สวนพนททมอากาศหนาวเยน พนทสาธารณะมกเกดในอาคาร 1.2 สภาพทดนหรอชนดของดน ซงโครงสรางของดนจะมอทธพลตอวสดกอสราง การระบายนาของพนทและความมนคงของโครงสราง เปนตน 1.3 สภาพภมอากาศ ซงจะมผลโดยตรงกบสภาพอากาศ นอกจากนยงมผลตอมมมองของแสงอาทตยทตกลงมา ชวงเวลาทมแดด พนทสวนทอยกลางแจงควรจะมสวนทไดรบความรมเงา ความเยนของอากาศ ซงสงเหลานจะสมพนธกบรปรางของผงและตาแหนงพนทโลง 2. ปจจยทางเศรษฐกจและการเมอง (Economic or Political Determination) ซงสามารถแบงออกเปน 2.1 สภาพเศรษฐกจ เปนสาเหตททาใหเกดการรวมกลมทาการคาขายกอใหเกดพนทสาธารณะ ซงจะมผลตอขนาด รปราง และตาแหนงของพนทสาธารณะดวย 2.2 สภาพทางการเมอง พนทอาจถกใชเปนทรวมกลมทางการเมองทางการทหาร โดยเฉพาะในยคทระบอบประชาธปไตยรงเรอง เชน ในยคกรก พนทสาธารณะจงมกจะมขนาดใหญเพอรบคนจานวนมากและเพอแสดงถงความยงใหญ กจกรรมทเกดขนในพนทสาธารณะ มนษยจะทากจกรรมในหนงวนเพอวตถประสงค 3 ดานหลก คอ ดานความตอง การของรางกาย เชน การนอน การรบประทานอาหาร ประมาณ 10 ชวโมง ดานเศรษฐกจ ประมาณ 9 ชวโมง และดานการพกผอนประมาณ 5 ชวโมง (Ratcliffe, 1975, อางถงใน กฤตยา โชควฒนชย, 2544) และการพกผอนสามารถแบงออกเปน 2 ลกษณะ ไดแก กจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง (Active Recreation) เชน การเลนกฬา นนทนาการ และกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย (Passive Recreation) เชน การนงเลน พกผอน เลนเกม พบปะพดคย

17

Jan Gehl (1987: 11) ไดจาแนกกจกรรมทเกดขนในโครงขายพนทโลงของ เมองไวเปนประเภทหลก ๆ ดงน 1. กจกรรมจาเปน (Necessary Activities) หมายถง กจกรรมกลกของกจวตรประจาวนทไมสามารถหลกเลยงไดในการทากจกรรมบนพนทสาธารณะ เชน การเดนไปโรงเรยน หรอ ทางาน การรอรถประจาทาง สวนใหญเปนเกยวกบกจกรรมการเดนทางตาง ๆ อาจตองการผรวมทากจกรรมหรอไมตองการ เปนกจกรรมทมความเสมอภาคกนในทกสภาพแวดลอม และไมคอยมความสมพนธกบสภาพแวดลอม เนองจากเปนกจกรรมทจาเปน 2. กจกรรมทางเลอก หรอ กจกรรมพกผอนหยอนใจ (Optional or Recreational Activity) หมายถง กจกรรมทเกยวของกบกบความตองการของผทากจกรรม และเกดขนเมอมชวงเวลาและสถานทเอออานวย เปนกจกรรมทเกยวของกบการพกผอนหยอนใจเปนหลก เชน การเดนเลนรบลมหรอสดอากาศบรสทธ ยน หรอนงเลน เพอความเพลดเพลน ซงมความสมพนธกบสภาพแวดลอมทตองการดงดดและเหมาะสมในการทากจกรรม 3. กจกรรมผลลพธ หรอ กจกรรมทางสงคม (Resultant or Social Activity) หมายถง กจกรรมทมการพบปะ มความสมพนธระหวางผประกอบกจกรรมรวมกน เปนกจกรรมทเกดตอเนองกบกจกรรมทงสองขางตน คอตองอาศยการทมผประกอบกจกรรม ในพนทโลงนนเสยกอน ไดแก การละเลน การทกทาย การสนทนา กจกรรมรวมกนของชมชน และรวมไปถงปฏสมพนธทางออม (Passive Contact) เชนการดหรอฟงคนอน ๆ ทอยในบรเวณ เดยวกน Amos Rapoport และ Haryadi (อางถงใน ปรดา หตะจฑะ, 2546: 35) แสดงใหเหนวาวถชวต การทากจกรรมและการใชพนททความสมพนธกน เรมจากการจากดความคาวา “วฒนธรรม” วาคอสงทสงผลตอความเชอดานสภาพภมศาสตร สภาพทางเศรษฐกจ สงคม ฯลฯ สงนนจะกอใหเกดโลกทศนท มนษยสามารถตคณคา แลวเลอกเอาคณคานน ๆ มาเปนคานยมในการดาเนนชวตทแสดงออกมาในรปของระบบกจกรรม ในทสดกจะเกดเปนการใชพนทหรอระบบทตง ระบบกจกรรมทเกดขนบนพนทในระดบบคคล (Individual Level) และระดบกลม (Group Level) จะประกอบดวยองคประกอบ 3 สวนใหญ ๆ คอ (อางถงใน คณชยา, 2544) เวลา (The Time of An Activity) แบงเปนชวงเวลาของการทากจกรรม (Duration) และเวลาททากจกรรม (Time of Occurrence) พนททจะถกใชทากจกรรม (The Space Over Which The Activity Take Place) ชนดของกจกรรม (The Type of Activity) นอกจากนระบบของกจกรรมยงขนอยกบปจจยอน ๆ ไดแก ลกษณะทางเศรษฐกจ ตาแหนงทตงของบาน รสนยมการเดนทาง หรอการเคลอนท (Mobility) ซงจะเกยวกบตนทน ทใชในการเดนทาง การเปนเขาของยานพาหนะ วตถประสงคของการเดนทาง ประเภทของเทยวการเดนทาง เปนตน ชวงชวต (Stage in life Corse) รวมถงโอกาสทจะทากจกรรม

18

ความรสกตอสถานท (Sense of Place) ความรสกตอสถานทมความแตกตางกนออกไปโดยขนอยกบสถานทนน ๆ หรอประโยชนใชสอยของสถานทนน ๆ ซงความรสกตอสถานทนนคอการใหความสาคญกบการปรบตวเพอใหเขากบสภาพแวดลอม โดย Ian Narin ไดนยามเกยวกบความรสกตอสถานทไวดงน

พนทหรอสถานทใดสถานทหนง เมอมคนเขาไปใชพนทนนทกคนจาเปนทจะตองสรางความสมพนธระหวางตนเองและสภาพแวดลอมเหลานนหรออาจเปนความรสกสานกตอสถานท ซงไมใชศลปะทถกสรางขนมา แตมนเปนปรากฏการณทเกดขนตามกระบวนการทางจตวทยาของมนษย (Nairn, 1965: 6)

ความรสกตอสถานททเกดขนเปนผลมาจากความตองการและความสนใจของมนษยทจะรบร ซงจะเกดจากสวนลกของจตสานกทมตอสถานทและกอใหเกดพฤตกรรมตาง ๆ ของคน ในรปแบบทแตกตางกน ทางดานจตวทยาไดแบงความรสกตอสถานทออกเปน 2 ลกษณะ (Edward, 1980: 65) ดงน 1. ความรสกตอสถานททเกดขนโดยไมรตว (Unselfconscious sense of place) ความรสกทมตอสถานทนนเปนการสรางความสมพนธตอเอกลกษณเฉพาะตวของสถานท กระบวนการนเปนกระบวนการทางธรรมชาตทถกสรางขน ทงนยงมการพฒนาอยางตอเนองเพอใหเกดการปรบตวทมความสอดคลองกบสภาพแวดลอม ซงกจะแตกตางกนไปในแตละบคคล โดยจะขนอยกบปจจยตาง ๆ เชน ความร ประสบการณ วฒนธรรม ทศนคต เปนตน แตอยางไรกตามทางดานจตวทยา ยงไมมใครสามารถบอกไดวาความรสกตอสถานททเกดขนตามธรรมชาต โดยทไมรตวนน จะเกดขนในชวงเวลาใด และไมสามารถกาหนดไดโดยตรง 2. ความรสกตอสถานททเกดขนโดยรตว (Self conscious sense of place) ความรสกตอสถานททเกดขนโดยรตวนน เปนประสบการณการรบรทพฒนามาจากความรสกตอสถานททเกดขนโดยไมรตว ซงสาเหตของการรบรความรสกเหลานไดจะเกดจากการสรางความสมพนธระหวางคนกบสถานททมรปธรรมมากขน จงจะเหนไดวาปจจยททาใหเกดความรสกตอสถานทนนเปนสงทสามารถเขาใจไดงายและมเหตปจจยในการเกดขนอยางชดเจน เชน อาจจะเกดขนจากการรบรรปทรง (Form) หรอ รปแบบ (Pattern) ซงทงนทงนนกขนอยกบความสามารถในการรบรของแตละบคคล รวมถงแตละลกษณะทางวฒนธรรมอกดวย

19

แนวคดการสรางสภาพแวดลอมทตอบสนองพฤตกรรมมนษย (Sociogenic Environment) โจน แลง (1994) ไดสรปรปแบบพฤตกรรมซงเกดจากความจาเปนพนฐานแตละขนจาก ทฤษฎจตวทยา ความจาเปนพนฐานของมนษย (Basic Human Needs) ของ อมบราฮม มาสโลว โดยใชชอหวขอวา Behavioral Program โดยแบงออกเปน 7 ดาน ดงน

ภาพท 2 พรามดความจาเปนพนฐานของมนษย ของอมบราฮม มาสโลว ทมา: กาธร กลชล, การออกแบบชมชนเมองคออะไร การตดตามหาคาตอบในรอบ 40 ป (นครปฐม: โรงพมพแหงมหาวทยาลยศลปากร, 2545).

ดานสรระ การสนองพฤตกรรมดานสรระน มงเนนใหทกคนตองมโอกาสเขาถงในบรการพนฐานตางๆ มการบรการสาธารณะสขทมคณภาพและกระจายอยางทวถง อกทงการจดใหมกจกรรมนนทนาการเพอสงเสรมสขภาพ โดยมสถานทดสอบสมรรถนะของรางกายสาหรบชนทกวย รวมถงการมพนทเปดโลงทมคณภาพ เพอเอออานวยความสบายแกรางกาย

ดานความมนคงปลอดภย การตอบสนองในดานนคอ ตองมการแยกการใชทดนทเปนอนตรายออกจากยานอน ๆ และใชทดนแบบผสมผสานในยานทไมมอนตราย เพอใหมผคนผานไปมาตลอดเวลา รวมถงการดแล

20

สอดสองความปลอดภย นอกจากนยงตองสงเสรมใหเกดความเปนสวนตวอยางพอเหมาะของคนแตละกลม การสรางความรสกตอสถานท (Sense of Place) ทงทางกายภาพและทางสงคม ดานการยอมรบเปนพวก การสรางความร สกเปนพวกเดยวในกล มบคคลท ไมไดเปนเครอญาตหรอมเช อสายเดยวกน แตตองใชชวตอยในชมชนเดยวกนนน ตองสรางความเชอมนโดยถอวาสงคมทด คอสงคมทรจกหนาคาตากน มขนาดทไมใหญจนเกนไปจนทาใหเกดพวกทรสกหลดกลม แตกไมเลกจนเกนไปจนหมดโอกาสทจะสรางสรรคความหลากหลาย โดยสรางสงคมทคลายคลงกนในวงแคบและสงคมทหลากหลายในวงกวาง ดานการนบถอยกยอง การจดสภาพแวดลอมใหมความหลากหลายดวยกจกรรมตาง ๆ ทไมซาซากจาเจ แตในขณะเดยวกนกตองรกษาความเปนสวนตวสาหรบยานพกอาศย รวมถงการสงเสรมใหเกดการมสวนรวมในภาคประชาชน ในการตดสนใจในกระบวนการโครงการตาง ๆ เพราะสงเหลานคอสวนสาคญในการสรางความภาคภมใจแกผพกอาศย ดานความรและสตปญญา เปนเรองทเกยวกบการแสวงหาประสบการณจากกจกรรมตาง ๆ ดวยความอยากรอยากลอง เพอพฒนาความชานาญ ทงทางรางกายและทางสมอง เชน การทดสอบความจา การเฝาสงเกตสงรอบ ๆ ตว แลวลองทาตาม การเลนเกม การใชโทรศพท เปนตน ดานสนทรยภาพ ความพงพอใจในความสวยงามอนเกดจากการจดระเบยบของสภาพแวดลอม ทงสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และสภาพแวดลอมทมนษยสรางขน ซงสามารถแบงสนทรยภาพออกเปน 3 ดานไดแก 1. สนทรยภาพทเกดจากประสาทสมผส 2. สนทรยภาพทเกดจากรปทรง 3. สนทรภาพทเกดสญลกษณ ดานศกยภาพของตนอยางเตมท ผทมความพงพอใจในชวตของตน มทศนคตทด มองโลกแหงความเปนจรง ยอมรบสภาพตาง ๆ และใสใจในสงคมของเพอนมนษย มงแกปญหามากกวาแสวงหาความยกยองใหตนเอง และสามารถพลกวกฤตใหเปนโอกาส ซงบคคลทมคณสมบตเหลาน ควรไดรบเลอกใหเปนตวแทนของสาธารณะชนในการแสดงความคดเหนและรวมมบทบาทในกระบวนการออกแบบชมชนเมอง

21

สรปการศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวของ จากการศกษาและทบทวนแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบพนทสาธารณะ และพฤตกรรมของคนรนใหม เพอนาไปสการจดทากรอบแนวคดและเครองมอทใชในการวจย โดยการนาลกษณะเดนของกลมคนรนใหมมาเปรยบเทยบกบลกษณะของพนทสาธารณะ เพอใหไดเกณฑพจารณาพนทสาธารณะทจะนาไปสวเคราะหลกษณะความเปนไปไดของพนทสาธารณะทเหมาะสมกบพฤตกรรมของคนรนใหม ซงสามารถสรปไดดงตอไปน ตารางท 1 สรปลกษณะเดนของกลมคนรนใหม

ลกษณะเดนของกลมคนรนใหม 1. บคลกภาพ 1. เปนตวของตวเองสง

มความเปนตวของตวเอง ซงบคคลในกลม Gen Y น จะแสดงตวตนของตนเองออกมาอยางเดนชด เพอแสดงใหเหนถงการมความมนใจและจดยนทตวเองมในสงคม 2. มความคลองตว กระตอรอรน ทะเยอทะยาน บคคลในกลมนจะชอบความรวดเรว จงสงผลใหมบคลกภาพทคลองแคลว ทาอะไรหลาย ๆ อยางไดอยางรวดเรว อกทงความทะเยอทะยาน เพอเปนสงปลกเราใหตนเองเกดความกระตอรอรนอยเสมอ 3. ชอบความแปลกใหม ไมชอบความจาเจ ชอบคนหาสงแปลกใหม ไมชอบการทาสงเดมซา ๆ มกจะออกไปหาแรงบนดาลใจเพอใหตนเองเกดความคดแปลกใหมอยเสมอ 4. มความมนใจในตวเองสง เนองจากการเปนตวของตวเองทมาก จงสงผลใหมความมนใจในตวเองสง เพอใหตวเองมบทบาทในสงคมทเดนชด

5. กลาคดกลาทา มความคดสรางสรรค เพอใหเกดแนวคดใหม ๆ เนองดวยจากมบคลกทไมชอบความจาเจ เปนตวของตวเอง จงทาใหกลาทา กลาคดรเรมอะไรใหม ๆ

22

ตารางท 1 สรปลกษณะเดนของกลมคนรนใหม (ตอ)

ลกษณะเดนของกลมคนรนใหม 2. ทศนคต 1. มองโลกในแงด

คดบวก เลอกมองในมมทเปนดานด เพราะเนองจากผานโลกมานอย จงทาใหเลอกทจะมองแตดานด ๆ ของชวต 2. ชอบเขาสงคม ชอบการรวมกลม ชอบการพบปะพดคยกบผคน ไมชอบอยอยางโดดเดยว จงสงผลให Gen Y ชอบเขาสงคม 3. มเปาหมายทชดเจน กาหนดเปาหมายและมวตถประสงคทชดเจน จะทาเปาหมายนนใหประสบความสาเรจ

3. คานยม 1. ตามกระแส ชอบการเปลยนแปลง เนองจากไมชอบความจาเจ ชอบการเปลยนแปลง จงสงผลใหคนในกลม Gen Y จงตองตามโลกและตามกระแสใหทนอยตลอดเวลา 2. เนนคณคาดานหนาทของการใชสอย (Function Value) คนในกลม Gen Y จะเลอกมองทหนาทของการใชสอยเปนหลกเพอประโยชนทสงสดทเกดจากการใชงาน 3. มรสนยมทด เปนตวของตวเอง คนในกลม Gen Y มนจะมรสนยมทชอบแสดงออกถงความเปนตวของตวเอง เพอบงบอกถงลกษณะพเศษทเฉพาะตวของแตละบคคล

4. วถชวต 1. ชอบความรวดเรว เนองจากมความคลองตวสงจงทาใหการใชชวตตองมความรบเรง กระฉบกระเฉง 2. ชอบความสะดวกสบาย เนนการใชอปกรณอานวยความสะดวกและอปกรณดานเทคโนโลยตาง ๆ ทชวยใหการใชชวตดาเนนไปอยางราบรน

3. ไมชอบการถกจากดดวยกฎระเบยบ เชอวาตนเองมทางเลอกและไมจาเปนตองเลอกเหมอนคนแบบเดม ๆ ทเคยเปน

23

ตารางท 1 สรปลกษณะเดนของกลมคนรนใหม (ตอ) ลกษณะเดนของกลมคนรนใหม 4. มความคดแปลกใหม

มกมความคดรเรมสรางสรรค ไมชอบอยในกรอบหอถกจากดดวยคานยมแบบเดม ๆ

ทมา: ผวจยปรบปรงจาก ธนาคารไทยพาณชย, กลยทธมดใจผบรโภค Gen Y (กรงเทพฯ: Economic Intelligence Center, 2557), 7; เสาวคนธ วทวสโอฬาร, Gen Y จบใหมนคนใหเวรค (กรงเทพฯ: เนชนมลตมเดย กรป, 2550). จากตารางท 1 เปนตารางสรปลกษณะเดนของกลมคนรนใหมทไดจากการศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบคนรนใหม เพอใหทราบพฤตกรรมของคนรนใหมทมลกษณะเฉพาะตว เพอนาไปสการหาความเปนไปไดของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม

24

บทท 3

ระเบยบวธวจย

การดาเนนการวจยสาหรบศกษาพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทม ตอการใชพนทสาธารณะ เพอใหเขาใจถงถงพนทสาธารณะทตรงกบความตองการของกลมคนรนใหมและนาไปส แนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม โดยบทนจะกลาวถงวธการดาเนนการวจย การคดเลอกพนทศกษา กลมตวอยาง การเกบขอมล และรวมไปถงผลการวเคราะหขอมลทไดจากการศกษา ซงมรายละเอยดดงตอไปน ขนตอนการวจย การศกษาวจยจะอธบายถงกระบวนการศกษาวจยโดยละเอยด ซงประกอบดวยขนตอนการศกษาขอมล ขนตอนการวเคราะหขอมล และขนตอนการสรปผลของขอมล โดยมรายละเอยดในการดาเนนการแตละขนตอนดงน 1. ศกษาและรวมขอมลทเกยวของกบพนทสาธารณะ พฤตกรรมของกลมคนรนใหมรวมไปถงการเปลยนการใชพนทสาธารณะ 2. สงเคราะหทฤษฎและแนวคดระหวางพนทสาธารณะกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เพอนาไปเปนเครองมอทใชในการออกแบบงานวจย 3. นาเครองมอทไดจากการสงเคราะหทฤษฎและแนวคด มาสรปเพอหาเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทเหมาะสมกบคนรนใหม 4. ลงพนทเพอเกบขอมลพนทศกษาถงสภาพทางกายภาพโดยทวไปและสมภาษณกลมตวอยาง เพอใหทราบถงความตองการการใชพนทสาธารณะของคนรนใหม 5. วเคราะห และสงเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณกลมตวอยาง เพอใหทราบถงพฤตกรรมและทศนคตของกลมคนรนใหมทมตอพนทสาธารณะ 6. การสรปผลการวเคราะห เพอนาไปสแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม

25

ภาพท 3 ขนตอนการดาเนนการวจย

26

แหลงทมาของขอมล ขอมลทใชในการศกษาวจยแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ขอมลปฐมภมและขอมลทตยภม ซงสามารถสรปประเภทของขอมล ลกษณะของขอมล และแหลงทมาของขอมลสรปไดในตารางดงตอไปน ตารางท 2 แสดงประเภทแหลงทของขอมล

ประเภทของขอมล ลกษณะของขอมล แหลงทมาของขอมล 1. ลกษณะทวไปของพนทศกษา 1.1 ประวตของพนท 1.2 ทาเลทตงของพนท 1.3 การเขาถงพนท 1.4 กจกรรมทเกดขนภายในพนท

1. การจดทาแผนท 2. การสารวจภาคสนาม

ขอมลปฐมภม

2. ความคดเหนของกลมคนรนใหมทมตอการ ใชพนทสาธารณะ

การสารวจภาคสนาม

1. แนวคดทฤษฎทเกยวของ 1.1 แนวคดเกยวกบพนทสาธารณะ 1.2 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมของ

กลมคนรนใหม 1.3 แนวคด เ กยวกบการ เปล ยน

แปลงการใชพนทสาธารณะ

เอกสาร งานวจย และขอมลอเลคทรอนกสทเกยวของ

2.

ขอมลทตยภม

ล ก ษณ ะ ข อ ง พ น ท ส า ธ า รณ ะทเหมาะสมกบกลมคนรนใหม

สงเคราะหจากเอกสาร งาน วจยและขอมลอเลคทรอนกสทเกยวของ

3. การใชประโยชนทดนของพนทศกษา สานกผงเมองกทม. ในการทาวจยชนนตองอาศยการวเคราะหรวบรวมขอมลปฐมภมและทตยภม โดยขอมลปฐมภมในงานวจยไดแกการลงพนทสารวจพนทศกษา เพอศกษาลกษณะทางภายภาพ และกจกรรมในพนท รวมทงสมภาษณกลมตวอยาง เพอใหทราบถงพฤตกรรมและทศนคตทมตอการใชพนท

27

สาธารณะของคนรนใหม ขอมลทตยภมจะเปนการศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของ เพอรวบรวบและใชในการออกแบบเครองมอทใชในงานวจย แผนทรวมทงการภาพประกอบในงานวจย กลมตวอยาง กลมตวอยางในการศกษาวจยคอกลมคนรนใหม (Generation Y) ซงเปนกลมผทเขามาใชงานภายในพนทศกษา โดยคดเลอกกลมตวอยางจากการสมตวอยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) ภายในพนทศกษา พนทละ 20 คน ทงหมด 3 พนท รวมทงสน 60 คน เพอสารวจความคดเหนของกลมคนรนใหมทมตอพนทสาธารณะ เครองมอทใชในการวจย การศกษาวจยนมงเนนและใหความสาคญกบการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎรวมกบการสารวจความคดเหนของกลมตวอยาง เพอใหไดมาซงขอมลทจะนาไปใชในการวเคราะห ทจะนาไปสการนาเสนอแนวคดการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม โดยเครองมอทใชเกบขอมลพนทศกษานนแบงออกเปน 2 เครองมอ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

เครองมอทใชในการออกแบบงานวจย การสงเคราะหแนวคด ทฤษฎและเอกสารทเกยวของกบการวจย เพอใหไดกรอบแนวคดในการวจย ทนาไปสการกาหนดเกณฑในการพจารณาการเลอกพนทศกษา และกลมตวอยางทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบขอมล การออกแบบแบบสอบถามกลมคนรนใหมทเปนกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนท เพอสอบถามความคดเหนเกยวกบการใชพนทสาธารณะ ซงการใชพนทสาธารณะนนไดมาจากการสงเคราะหและวเคราะหจากกรอบแนวคดในการวจย และพนททกลมคนรนใหมนยมไปใชงานทไดจากเกณฑการพจารณาในการเลอกพนทศกษา โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. วตถประสงค เพอสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทศกษา ทมตอการใชงานพนทสาธารณะ 2. กรอบในการตอบแบบสอบถาม แบบสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทมตอการใชพนทสาธารณะนนแบงออกเปน 2 สวน คอ 2.1 สวนท 1 ขอมลสวนตว ในสวนนผทตอบแบบสอบถามจะกรอกขอมลสวนตว เพอใชจาแนกลกษณะเฉพาะของแตละบคคล เชน เพศ อาย เปนตน

28

2.2 สวนท 2 ลกษณะพนทสาธารณะตามความตองการของคนรนใหม ในสวนนจะเปนการสอบถามความคดเหนของผทเขามาใชงานทมตอพนท โดยคาถามในสวนนจะเปนการใหคาคะแนนความพงพอใจพรอมทงใหเหตผลทเกยวกบคาถามนน ๆ โดยคาถามทใชสอบถามความพงพอใจน ไดมาจากการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎระหวางพนทสาธารณะและกลมคนรนใหม เพอใหไดพนททตรงกบความตองการและพฤตกรรมของกลมคนรนใหมมากทสด (ภาคผนวก) นอกจากนผวจยไดศกษาทบทวนเอกสารและงานวจยตาง ๆ เพอใหเขาใจถงแนวคด หลกการ รวมไปถงวธการตาง ๆ ทใชเปนองคความรในการวจย เพอนาไปสการสงเคราะหและวเคราะหขอมลทไดจากการสารวจ ทจะนาไปสการสรปผลในลาดบตอไป ทงนเครองมอทใชในการเกบขอมลมดงตอไปน 1. แบบสอบถามกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทศกษา (ภาคผนวก) 2. กลองถายภาพ การประมวลและการวเคราะหขอมล นาผลทไดมาวเคราะหเพออภปรายผลและมงหาคาตอบของการวจย เพอนาผลทไดจากการศกษาเสนอแนะเปนแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม โดยการวเคราะหขอมลแบงออกเปน 3 สวน ดงตอไปน 1. วเคราะหและสงเคราะหขอมลทไดจากการศกษาแนวคดและทฤษฎ เพอจดทาเปนเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม 2. วเคราะหขอมลทไดจากการสารวจภาคสนาม สารวจพฤตกรรม และสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหม โดยหวขอทจะทาการวเคราะหสามารถแบงไดดงน 2.1 ลกษณะของพนทสาธารณะ 2.2 ปจจยการเกดพนทสาธารณะ 2.3 กจกรรมทเกดขนภายในพนทสาธารณะ 2.4 ความรสกตอสถานท 2.5 การเปนพนทเชงสงคม 3. วเคราะหขอมลทจากการสารวจภาคสนาม สารวจพฤตกรรม และสอบถามความคดเหนของของคนรนใหมทมตอการใชพนทสาธารณะ ควบคกบเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของคนรนใหมจากแนวคดและทฤษฎ เพอหาความสมพนธของพฤตกรรมการใชพนทสาธารณะของคนรนใหม และนาไปสการนาผลการศกษาเสนอแนะเพอเปนแนวทางในการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม

29

การคดเลอกกรณศกษา เกณฑในการคดเลอกพนทศกษา พจารณาจากการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบกลมคนรนใหมและพนทสาธารณะ เพอนามาใชสรปความเปนไปไดของลกษณะพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม ซงเกณฑทใชมการพจารณาเลอกพนทกรณศกษามดงตอไปน 1. ลกษณะของพนทสาธารณะ 2. ปจจยการเกดพนทสาธารณะ 3. กจกรรมทเกดขนภายในพนทสาธารณะ 4. ความรสกตอสถานท 5. การเปนพนทเชงสงคม โดยการคดเลอกพนทศกษานอกจากจะนาเกณฑขางตนมาใชในการพจารณาแลว ยงคดเลอกพนทศกษาจากพนททกาลงเปนทนยม รวมทงมลกษณะการใชพนททแตกตางกน ซงไมจากดประเภทของพนทสาธารณะภายในอาคารหรอภายนอกอาคาร โดยศกษาถงประเดนตาง ๆ ทกลาวมาในขางตน เพอใหทราบถงพนทสาธารณะทกาลงเปนทนยมนนสงผลตอลกษณะของพนทสาธารณะ รวมทงเพอใหทราบถงพฤตกรรม ทศนตและความตองการทมตอการใชพนทสาธารณะของกลมคนรนใหม เมอพจารณาจากเกณฑทไดจากการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบคนรนใหมและพนทสาธารณะ พบวา มพนททสอดคลองและตรงตามเกณฑการพจารณาในขางตน เชน พนททมการเขาถงงาย ตงอยกลางใจเมอง และมบทบาทในการเปนพนทสาธารณะของเมอง และเมอพจารณาจากการเปนพนททคนรนใหมนยมเขาใชงานในปจจบน พบวามพนททนาสนใจ และเหมาะสมในการเลอกพนทกรณศกษา ไดแก ถนนขาวสาร ซงเปนพนทภายนอกอาคาร รานกาแฟ Too Fast to Sleep ซงเปนพนทภายในอาคาร และบรเวณทางเดนเชอมตอภายในศนยการคา Siam Square One ทเปนพนทคาบเกยว ทตรงตามเกณฑการพจารณาและกาลงเปนทนยมในปจจบน

30

บทท 4

การวเคราะหลกษณะพนทสาธารณะของกรณศกษา จากการศกษาและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบกลมคนรนใหมและพนทสาธารณะ จนไดเกณฑการพจารณาทนามาใชประยกตเพอใชในการคดเลอกพนทศกษา เกณฑในการคดเลอกพนทศกษา พจารณาจากการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบกลมคนรนใหมและพนทสาธารณะ เพอนามาใชสรปความเปนไปไดของลกษณะพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม ซงเกณฑทใชมการพจารณาเลอกพนทกรณศกษามดงตอไปน 1. ลกษณะของพนทสาธารณะ 2. ปจจยการเกดพนทสาธารณะ 3. กจกรรมทเกดขนภายในพนทสาธารณะ 4. ความรสกตอสถานท 5. การเปนพนทเชงสงคม โดยการคดเลอกพนทศกษานอกจากจะนาเกณฑขางตนมาใชในการพจารณาแลว ยงคดเลอกพนทศกษาจากพนททกาลงเปนทนยม รวมทงมลกษณะการใชพนททแตกตางกน ทเปนพนทสาธารณะภายนอกอาคาร ภายในอาคาร และพนทคาบเกยว โดยศกษาถงประเดนตาง ๆ ทกลาวมาในขางตน เพอใหทราบถงพนทสาธารณะทกาลงเปนทนยมนนสงผลตอลกษณะของพนทสาธารณะ รวมทงเพอใหทราบถงพฤตกรรม ทศนตและความตองการทมตอการใชพนทสาธารณะของกลมคนรนใหม จากการพจารณาโดยใชเกณฑทกลาวมาขางตน พบวา พนททเหมาะสมตอการศกษา ทสอดคลองตามเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของคนรนใหม รวมทงเปนพนททไดรบความนยมเขาไปใชงานของกลมคนรนใหมทเปนพนทกรณศกษา ไดแก พนทสาธารณะภายนอกอาคาร บรเวณถนนขาวสาร พนทคาบเกยว บรเวณทางเดนเชอมตอภายในศนยการคา Siam Square One และพนทสาธารณะภายในอาคาร ภายในรานกาแฟ Too Fast to Sleep ซงในบทการศกษานจะกลาวถงขอมลทวไปและรายละเอยดของพนทกรณศกษา ทงทไดจากการสารวจดวยตนเองและไดจากการศกษาขอมลทตยภม ขอมลจากแหลงตาง ๆ โดยสามารถแบงออกเปนหวขอตาง ๆ ไดดงน 1. ขอมลทวไปของพนทศกษา 2. การวเคราะหลกษณะของพนทสาธารณะทเหมาะสมกบคนรนใหม 3. สรปผลการวเคราะหลกษณะพนทสาธารณะของกรณศกษา

31

ถนนขาวสาร ขอมลทวไปของพนทศกษา ทตงโครงการ ถนนขาวสาร แขวงตลาดยอด เขตพระนคร ประเภทของพนทสาธารณะ พนทสาธารณะภายนอกอาคาร รถประจาทาง การเขาถงบรเวณถนนขาวสารสามารถเดนทางไดหลายทาง

ทงรถประจาทางทผานยาน บางลาพ และรถประจาทางท ผานถนนราชดาเนน (หนากองสลาก)

การเขาถง สามารถเขาถงไดจากถนนราชดาเนนกลางเขาสแยกคอกวว แลวเขาสถนนตะนาว หรอสามารถเขาถงไดจากถนนจกรพงษบรเวณโรงพกชนะสงคราม

ประวตความเปนมา ถนนขาวสาร เดมเปนยานเกาตงแตสมยรชกาลท 6 เปนตรอกทขายขาวสาร เปนแหลงคาขายขาวสารทใหญทสดของเขตพระนคร ซงขาวสารจานวนมากจะถกขนสงมาจากฉางขาวหลวง สะพานชางโรงส รมคลองคเมองเดม หรอ ปจจบนกคอ คลองหลอด เลยบมาตามแมนาเจาพระยาขนททาเรอบางลาพ เพอนาขาวมาขายใหแกชาวบานในชมชนตาง ๆ ทอาศยอยในบรเวณน นอกจากนกยงขายถานหงขาว ของชา โดยถดออกไป 1 ถนน จะเปนคลองทเชอมตอมาจากแมนาเจาพระยา มการคาขายขาวสารมากมายจงเรยกวาตรอกขาวสาร (เพราะขนาดเลก) ตอมาจงเปลยนเปนถนนขาวสาร หลงจากนนกเรมเกดชมชนขน และขยบขยายตอไป ตอมาเรมมรานขายของมากขน เชนรานขายของเลน อยางลกขาง รานขายกวยเตยวเรอ ตอมาความเปนอยของชมชนแหงนเรมเปลยนไป เมอระยะหลงเรมมคนเขามาเรอย ๆ จนกลายเปนศนยรวมของพวกแบคแพกเกอรทมาทองเทยวประเทศไทย จนเปนทโดงดงในทสด กอนทจะมาปรบเปลยนรปแบบอกทในชวงไมกปทผานมากลายเปนยานบนเทงยามราตรทสาคญของกรงเทพฯ เนองจากพนทบรเวณถนนขาวสารเปนพนททมอาคารอยเปนจานวนมาก ซงมการกอสรางอาคารอยางเตมพนทในแปลงทดนและการเวนชวงหางของอาคารตามกฏหมาย ซงเปนผลใหพนทวางบรเวณถนนขาวสารนนมจานวนไมมาก และสามารถแบงออกเปน 2 ลกษณะได ดงน 1. ทวางสาธารณะ ทวางสาธารณะภายในถนนขาวสาร ไดแกพนทบรเวณถนนขาวสาร ซงเปนถนนสาธารณะมผคนใชงานตลอดทงวน 2. ทวางบรเวณดานหนาอาคาร แมวาอาคารบางสวนจะมการกอสรางตอเตมออกมาเพอทาเปนรานคา แตบางสวนกยงมการเวนวางไว เพอใชงานเปนพนทโลงและใชงานเปนรานอาหาร

32

การวเคราะหลกษณะของพนทสาธารณะ 1. ลกษณะของพนทสาธารณะ 1.1 ดานทตง ทาเลทตงของพนทศกษานนตอบรบและดงดดการใชงานของกลมคนรนใหม เนองจากพนทถนนขาวสารตงอยในบรเวณเขตรตนโกสนทรชนใน ทเปนยานทองเทยว ยานประวตศาสตร และยงสามารถเดนทางเขาถงพนทไดงายและสามารถเดนทางไดหลายวธ เชน การเดนเทา การปนจกรยาน รถยนตสวนบคคล รถโดยสารประจาทาง เปนตน ตาแหนงทตงของพนทศกษานน มความเหมาะสมและสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เนองจากถนนขาวสารเปนพนททสามารถเขาถงไดงาย เดนทางไดสะดวก เนองจากมการเชอมตอพนทไดหลายวธ เชน ทางจกรยาน รถโดยสารประจาทาง เปนตน อกทงยงเปนพนทถนนคนเดนทมชอเสยงและเปนทนยมของกลมคนรนใหมในปจจบน

แผนทท 1 แผนทแสดงการเขาถงพนทศกษา ทมา: ปรบปรงจาก กรมโยธาธการและผงเมอง, กรงเทพมหานคร, UDP Bangkok [โปรแกรมคอมพวเตอร] (กรงเทพฯ: กรมโยธาธการและผงเมอง กรงเทพมหานคร, 2549).

33

1.2 ดานกายภาพ ดานกายภาพของพนทศกษานนเหมาะสมกบกลมคนรนใหม เนองจากพนทสาธารณะบนถนนขาวสารสามารถปรบเปลยนไดตามลกษณะของกจกรรม ซงทาใหพนทนนมความยดหยน เพอรองรบกจกรรมตาง ๆ ทจะเกดขนบนพนท รวมทงสงเสรมใหพนทนนเกดความมชวตชวา มกจกรรมทหลากหลาย นาคนหา และไมเรยบโลงจนเกนไป จากลกษณะของพนทสาธารณะทงในดานทตงและดานกายภาพนน จะเหนไดวาพนทบนถนนขาวสาร ตอบรบและเหมาะสมกนกลมคนใน Gen Y เปนอยางยง อาท การเขาถงทสะดวก งายเดนทางสะดวก ซงสอดคลองกบพฤตกรรมของคนในกลม Gen Y ทชอบความสะดวก รวดเรว รวมถงการชอบแสดงออกถงความเปนตวของตวเอง ไมชอบความจาเจ จงสงผลใหพนทบนถนนขาวสารนนเปนทนยมของคนในกลมน ดวยความทพนทนนมเอกลกษณในตวเองและมเสนหทไมเหมอนใคร อาคารสวนใหญในพนทของถนนขาวสารนน เปนการประกอบกจการเพอตอบรบกบความตองการของนกทองเทยว การใชประโยชนของอาคารสวนใหญมการใชอาคารเปนทพกของนกทองเทยวชาวตางชาต อาคารทตงอยรมถนนสวนใหญเปนกจกรรมรานคาประเภทตาง ๆ รานอาหาร รานสะดวกซอ บรษททวร รานหนงสอหรอรานขายของทระลก โดยใชพนทในสวนชนลางของอาคารในการประกอบกจการ

ภาพท 4 แสดงกจกรรมทเกดขนทงกลางวนและกลางคน (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) สวนการใชประโยชนอาคารในพนทดานหลงของอาคารทอยรมถนนเขาไป เปนลกษณะของเกสตเฮาสซงพบไดทงในลกษณะของบานเรอนเกาแบงเปนหองเชา และอาคารขนาดใหญ

34

ซงสรางขนเพอการทาเปนหองพกของนกทองเทยว หรออาคารเกาในพนททมการเปดพนทเปนรานตาง ๆ เชนรานกาแฟสตารบค รานทรอนเทอรเนต นอกจากนแลวยงมอาคารบางสวนทมการทากจการประเภทสถานบนเทง เชน ผบ บาร เปนตน

แผนทท 2 แผนทแสดงการใชประโยชนอาคารในปจจบน ทมา: ปรบปรงจาก กรมโยธาธการและผงเมอง, กรงเทพมหานคร, UDP Bangkok [โปรแกรมคอมพวเตอร] (กรงเทพฯ: กรมโยธาธการและผงเมอง กรงเทพมหานคร, 2549). การใชประโยชนอาคารบรเวณถนนขาวสาร ไดแก สแดง คอการใชประโยชนอาคารประเภทพานชยกรรม สเหลอง คอการใชประโยชนอาคารประเภททอยอาศย สฟา คอการใชประโยชนอาคารประเภทสถาบนราชการ และสเขยว คอการใชประโยชนอาคารประเภทสถานศกษา นอกจากนยงมการเกดกจการใหมทเกดขนตามยคสมยทเปลยนไป อยางเชน การทากจการประเภทรานอาหารฟาสตฟดหรอแมกระทงรานอนเทอรเนต รวมไปถงกจการเกาททากนมาตงแตกอนทถนนขาวสารจะไดรบความนยม ซงกจการเหลานจะอยบรเวณรอบพนทถนนอยางเชน อาคารเกาบรเวณถนนตะนาว

35

ภาพท 5 แสดงลกษณะการใชประโยชนทดนในปจจบน (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 2. ปจจยการเกดพนทสาธารณะ 2.1 ขอบเขตการใหบรการ ขอบเขตการใหบรการของพนทถนนขาวสาร มระยะการเขาถงทเหมาะสมกบกลมคนรนใหม เนองจากมระยะเดนเทาประมาณ 5-10 นาทจากจดบรการรถขนสงสาธารณะ จงทาใหสะดวกตอการเขาถง อกทงยงตงอยในเขตเมองชนในทรายลอมไปดวยสถานททองเทยวตาง ๆ ดวยบรบทแวดลอมทเปนทนยมกนของกลมคนรนใหม จงสงผลใหพนทถนนขาวสารกลายเปนทนยมของคนในกลม Gen Y 2.2 ความสะดวกสบาย พนทศกษามสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบกลมคนรนใหม เนองจากพนทถนนขาวสารมกจกรรมเกดขนตลอดทวทงถนน จงมการอานวยความสะดวกดวยการกางเตนทผาใบกนแดด เพอปองกนแสงแดดและกอใหเกดความรมรน รวมไปถงการจดใหมทนงรมถนน เพอใหผคนทเขามาใชงานสามารถนงพกและทากจกรรมตาง ๆ ไดอยางสะดวกสบาย

36

ภาพท 6 แสดงใหเหนถงเกาอและรมผาใบเพออานวยความสะดวกแกผทเขามาใชงาน (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 2.3 ความรบเรงในชวตประจาวน พนทศกษาตอบรบกบความรบเรงในชวตประจาวนและวถชวตของกลมคนรนใหม เนองจากถนนขาวสารมการใชประโยชนทดนทหลากหลาย อาทเชน บรเวณทเปนพนทพานชยกรรม พนทอยอาศย รวมถงพนทเปดโลงสาธารณะ จงทาใหสะทอนใหเหนถงความหลากหลายในเชงประสบการณ ททาใหภาพลกษณของพนทนนเกดความหลากหลาย รวมถงการพนทถนนขาวสารสามรถเชอมตอไปยงพนทอน ๆ ไดอยางสะดวก ดวยระบบการเดนทางทมหลากหลายรปแบบทาใหสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทชอบความสะดวกและรวดเรวในการเดนทาง 2.4 ภาพลกษณของพนทสาธารณะ ถนนขาวสารในอดตมสงคมในลกษณะทเปนสงคมทพงพาอาศยกน มความรวมมอในการทากจกรรมระหวางกน มความเปนอยอยางราบรน โดยเปนไปอยางเรยบงายและดารงเอกลกษณการเออเฟอเผอแผ และเอกลกษณเหลานเรมหายไปเมอผคนเรมเขามาในถนนขาวสารมากขน ซงคนทเขามาในพนทสวนใหญเปนคนนอกพนท ทเขามาใชงานในพนทถนนขาวสารโดยอาศยเปนเพยงทพกระหวางทางหรอเปนจดเรมตนทจะเดนทางทองเทยวไปยงทอน ๆ การพบปะของผคนจงมวตถประสงคทางดานธรกจ การเขามาพกผอน หรอนดพบกน จงทาใหลกษณะทางสงคมทเปลยนไปจากเดมเพราะคนภายนอกทเขามาใชงานเพมมากขน ภาพลกษณของพนทศกษาททาใหเกดแรงดงดดกลมคนรนใหมใหเขามาใชงานนน เนองจากพนทถนนขาวสารนอกจากจะมเอกลกษณทเฉพาะตวทสงเสรมใหเปนทนยมในกลมคนรนใหมแลวนน ภาพลกษณของพนททสะทอนในบทบาทของพนทสาธารณะนน มกลนอายของวฒนธรรมทผสมกบยานกนดม ถนนคนเดน รวมถงบรบทรอบขางทเปนทนยม จงสงผลใหภาพลกษณของพนทดทนสมยตลอดเวลา

37

จากปจจยการเกดพนทสาธารณะนน จะเหนไดวาพนทบนถนนขาวสารนนเปนทนยมของกลมคนรนใหม เนองจากปจจยตาง ๆ ทตอบสนองกบความตองการของกลมคนรนใหม อาทเชน ตาแหนงทตงของพนททเขาถงงาย ทาใหสะดวกตอการเดนทางเชอมตอสพนทอน เพราะพฤตกรรมของคน Gen Y นนชอบความสะดวกรวดเรวและมวถชวตทรบเรง อกทงภาพลกษณของพนทดทนสมยและกจกรรมทหลากหลาย จงทาใหกลายเปนทนยมในกลมคน Gen Y ทไมชอบความซาซากจาเจ

กจกรรมทเกดขนบนพนทสาธารณะ 3. 3.1 กจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง (Active Recreation) กจกรรมทเกดขนบนพนทศกษานนสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทมความคลองตวและกระฉบกระเฉงสง เนองจากกจกรรมสวนใหญทเกดขนบนถนนขาวสาร เปนกจกรรมประเภทกระฉบกระเฉงทตองการขยบหรอเคลอนทของรางกาย เชน การเดน รวมไปถงการเตนทเปนการแสดงเปดหมวกหรอการรวมกลมกนของวยรน ซงจะพบเหนไดตลอดพนทบนถนนขาวสาร

ภาพท 7 แสดงถงกจกรรม Active ทเกดขนภายในพนท (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 3.2 กจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย (Passive Receation) กจกรรมประเภท Passive ทเกดขนบนพนทเหมาะสมกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เนองจากกจกรรมประเภทนจะเกดจากพฤตกรรมทชอบมองคน ชอบสงเกตเรองราวหรอเหตการณตาง ๆ ซงเปนพฤตกรรมของกลมคนรนใหม ซงจะพบไดตามพนททมทนงสาหรบนงพก นงมอง หรอพนททเออตอการมองเหนผคนทเดนผานไปมาหรอกลมคนทกาลงทากจกรรมตาง ๆ อย

38

ภาพท 8 แสดงใหเหนถงกจกรรมประเภท Passive ทเกดขนบนพนท (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 4. ความรสกตอสถานท แตเดมนน ถนนขาวสารเปนเพยงยานทพกอาศยของขาราชการมาตงแตสมยราชกาลท 2 แตเมอเรมมการจดตงตลาดขนเมอสมยรชกาลท 3 คอตลาดบางลาพหรอตลาดยอดบรเวณรมคลองบางลาพ สงผลใหพนทบรเวณถนนขาวสารนกลายเปนยานการคาทเปนทรจกกนอยางแพรหลายในกรงเทพฯและตางจงหวด ซงจากการเปนยานการคาทเกาแก ประกอบกบเปนพนททมชอเสยงจงทาใหลกษณะของการคาสวนใหญเปนประเภทเกสตเฮาส บรษททวร รานอาหาร สถานบนเทง หรอแมกระทงรานขายของทระลกเลก ๆ นอย ๆ เพอรองรบกลมคนทเขามาใชบรการภายในพนท แรงดงดดทกอใหเกดความรสกตอสถานทของกลมคนรนใหมตอพนทศกษานน เนองจากลกษณะของการตกแตงราน บรรยากาศ รวมไปถงรปแบบของกจกรรมและวฒนธรรมทพบไดบนถนนขาสาร สงผลใหคนในกลม Gen Y นยมเขามาใชงานดวยปจจยทสงผลใหเกดความรสกตอสถานททเปนแรงดงดดใหกลมคนรนใหมเขามาใชงานภายในพนท เชน ขนาดของพนทถนนขาวสารทมขนาดไมใหญจนเกนไป รปแบบหรอลกษณะการตกแตงททนสมย กลมคนทเขามาใชงาน รวมไปถงรปแบบของการมปฏสมพนธกนในพนท เปนตน 5. มตดานพนทเชงสงคม มตดานพนทเชงสงคมของพนทศกษานนเหมาะสมกบกลมคนรนใหม เนองจากในกลมคนรนใหม มพฤตกรรมทชอบเขาสงคม ชอบทากจกรรมและสรางการมปฏสมพนธกน พนทสาธารณะอยางถนนขาวสารจงเปนพนทสาหรบใหรวมกลมกนเพอทากจกรรมเหลานน ซงการทากจกรรมเชงสงคมตาง ๆ เรมตงแตการนงมองจวบจนไปถงการพดคยหรอทากจกรรมอนรวมกนบนพนทถนนขาวสาร นบวาเปนการสรางพนทเชงสงคมทรวมกนระหวางพนทสาธารณะกบกจกรรมดานสงคมเอาไวดวยกน

39

ศนยการคา Siam Square One ขอมลทวไปของพนทศกษา

ทตงโครงการ ถนนพญาไท แขวงปทมวน เขตปทมวน กรงเทพมหานคร ประเภทของพนทสาธารณะ พนทสาธารณะภายในอาคาร การเขาถง ถนนพระรามท 1, ถนนองรดนงค, ถนนพญาไท, รถไฟฟา

BTS สถานสยาม ประวตความเปนมา สยามสแควรเปนศนยกลางยานการคา รมถนนพระรามท 1 เรมแรกจากกลมอาคารพาณชยและโรงภาพยนตรทไดรบความนยมอยางรวดเรว จนแผขยายไปสทดนรอบขาง เกดเปนศนยการคาขนาดใหญ โรงแรม และอาคารสานกงานทนสมยจานวนมากมาย รวมทงเปนชอปปงสตรททใหอสระแกการเดนพกผอนเพอจบจาย เปนจดนดพบ เพออพเดทแฟชนและกระแสวฒนธรรมรวมสมย รวมทงยงคงเปนแหลงชอปปงทครองใจทงวยรนและหนมสาววยทางานมาอยางยาวนาน

แผนทท 3 แผนทแสดงตาแหนงของพนทศกษา ทมา: ปรบปรงจาก กรมโยธาธการและผงเมอง, กรงเทพมหานคร, UDP Bangkok [โปรแกรมคอมพวเตอร] (กรงเทพฯ: กรมโยธาธการและผงเมอง กรงเทพมหานคร, 2549).

40

ศนยการคา Siam Square One จงเปนศนยรวมของกลมคนรนใหมทนยมนดพบปะ เดนพกผอนเพอจบจบจาย รวมไปถงการเปนจดนดพบ นอกจากนยงมทางเดนเชอมตอระหวางศนยการคากบสถานรถไฟฟาบทเอสสยาม จงทาใหศนยการคาเปนทนยมในกลมคนรนใหม จงสงผลใหบรเวณพนทคาบเกยวของพนทศนยการคามกจกรรมเกดขนอยตลอดเวลา

การวเคราะหลกษณะของพนทสาธารณะ 1. ลกษณะของพนทสาธารณะ

แผนทท 4 แผนทแสดงการใชประโยชนอาคารของพนทศกษา ทมา: ปรบปรงจาก กรมโยธาธการและผงเมอง, กรงเทพมหานคร, UDP Bangkok [โปรแกรมคอมพวเตอร] (กรงเทพฯ: กรมโยธาธการและผงเมอง กรงเทพมหานคร, 2549). 1.1 ดานทตง ดานทตงของพนทศกษาตอบรบกบความพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เนองจากศนยการคาสยามสแควรวนตงอยในเขตปทมวน ซงเปนยานศนยการคา สถาบนการศกษา แหลงรวมวยรน รวมถงยงเปนพนทเชอมตอขนสงสาธารณะทงระบบรางและรถโดยสารประจาทาง จงทาให

41

พนทมการเขาถงไดงาย จากหลายระบบการเดนทาง เชน การเดนเทา การปนจกรยาน รถยนตสวนบคคล รวมถงรถโดยสารประจาทาง จงทาใหสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทชอบความรวดเรว คลองตวและสะดวกสบาย ตาแหนงท ตงของพนทศกษาดงดดกลมคนรนใหม เนองจากพนทคาบเกยวภายในอาคารของศนยการคาสยามสแควรวน สามารถเขาถงไดงาย เพราะมการเชอมตอจากสถานรถไฟฟาสยาม ซงสามารถเดนเขาใชงานในพนทไดอยางสะดวกและรวดเรว อกทงยงสามารถเขาถงไดจากหลายชองทาง นอกจากนพนทตงของศนยการคาฯนนตงอยพนททมชอเสยงและเปนแหลงทองเทยวยอดนยมของกลมคนรนใหมในปจจบน 1.2 ดานกายภาพ ดานกายภาพของพนทศกษามความเหมาะสมและดงดกลมคนรนใหม เนองจากพนทคาบเกยวภายในอาคารของศนยการคาสยามสแควรวน มการออกแบบใหมทพกภายในพนทอยางทวถง รวมทงการออกแบบของทวางภายในอาคารมความดงดดใหผคนอยากเขามาใชงาน เชน การมทใหนงพก มการออกแบบทางลาด รวมทงกจกรรมหลากหลายทเกดขนบนพนทและมผเขามาใชงานตลอดทงวน จงสงเสรมใหเกดความมชวตชวาขนภายในพนท

ภาพท 9 แสดงลกษณะทางกายของพนทวางสาธารณะภายในพนทศกษา (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 2. ปจจยการเกดพนทสาธารณะ 2.1 ขอบเขตการใหบรการ พนทศกษามขอบเขตการใหบรการทสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เนองจากขอบเขตการใหบรการมระยะเดนเทาประมาน 5-10 นาท รศมการใหบรการประมาณ 1

42

กโลเมตร จงสงผลใหพนทนนมความสะดวกตอการเขาถง รวมทงเปนพนททเปนทนยมดวยบรบทแวดลอมเปนชอปปงเซนเตอรททนสมย ซงสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทชนชอบความสะดวกสบาย ทสามารถเขาถงไดงายและพนทเปนทนยม 2.2 ความสะดวกสบาย พนทศกษามการอานวยความสะดวกเพอดงดดกลมคนรนใหมใหเขามาใชงาน เนองจากพนทสาธารณะภายในอาคารมการจดวางเกาอไวตลอดทวทงพนท เพออานวยความสะดวกใหแกผทเขามาใชงานภายในพนท มอากาศทถายเทไดสะดวกไมรอนหรอเยนจนเกนไปเพอกอใหเกดภาวะนาสบายภายในพนท นอกจากนยงมบรการอนเตอรเนตไรสายไวสาหรบบรการผทเขามาใชงานอกดวย

ภาพท 10 แสดงถงเกาอและทนงทจดวางไวตลอดทงพนท (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 2.3 ความรบเรงในชวตประจาวน ความรบเรงในชวตประจาวนของกลมคนรนใหมทาใหพนทศกษาเหมาะสมกบความตองการและสอดคลองกบวถชวต เนองจากทตงของพนทสาธารณะตงอยกลางใจเมองทมการเชอมตอเชอมตอหลายระบบการเดนทางทตอบรบกบความรบเรงของการใชชวตในปจจบน อกทงพฤตกรรมและลกษณะเดนของกลมคนรนใหมนน ตองการเดนทางไปสพนทตาง ๆ ดวยความสะดวกและรวดเรว จงสงผลใหพนทศกษานนเปนทนยม 2.4 ภาพลกษณของพนทสาธารณะ ภาพลกษณของพนทศกษาเหมาะสมกบกลมคนรนใหมนน เนองจากบรบทรอบขางของพนทเปนยานทมชอปปงเซนเตอรททนสมยและเปนทนยม อกทงยงเปนพนทพานชยกรรมทม

43

ชอเสยงจงทาใหพนทสาธารณะนเปนทนยมของกลมคนรนใหมทมกจะนดพบเจอหรอนงพกผอนในเวลาวาง นอกจากนพนทสาธารณะนยงเปนพนทเปลยนผานไปสพนทอน ดวยการคมนาคมทสะดวกและมการเชอมตอของระบบการเดนทางประเภทตาง ๆ ทสะดวกสบาย จงสงผลใหภาพลกษณของพนทดทนสมยและมชวตชวาทดงดดใหผคนหลงไหลกนเขามาใชงานตลอดทงวน 3. กจกรรมทเกดขนบนพนท 3.1 กจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง (Active Recreation) กจกรรมทเกดขนบนพนทศกษาดงดดกลมคนรนใหม เนองจากพนทศกษามกจกรรมกระฉบกระเฉงทตองการขยบหรอเคลอนทของรางกายเกดขนภายในพนท อาท การเดน การรวมกลมกนเพอทากจกรรมเขาจงหวะ เชน การเตน หรอรวมไปถงการแสดงดนตร สามารถพบเหนไดทวไปตลอดทงพนท ซงกอใหเกดความหลากหลายของกจกรรมและชวยสรางความมชวตชวตชวาทไมจาเจใหกบพนท

ภาพท 11 แสดงถงกจกรรมประเภท Active ภายในพนท (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 3.2 กจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย (Passive Receation) กจกรรมทเกดขนบนพนทศกษาสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมนน เนองจากกจกรรมประเภทนเปนกจกรรมสวนใหญทผทเขามาใชงานนยมทากน เชน การนงคย นงมอง หรอ นงรอ เพอนดพบหรอสงเกตการณตาง ๆ ทเกดขนภายในพนท ซงจะพบไดตลอดทงพนท ซงพนทเองกเออตอการทากจกรรมประเภทน เนองจากมการออกแบบพนทสาหรบนงพก หรอนงมองผคนทกาลงทากจกรรมตาง ๆ หรอแมกระทงเดนผานพนทสาธารณะนไปสพนทอนทอยตดกน

44

ภาพท 12 แสดงถงกจกรรมประเภท Passive ทเกดขนภายในพนท (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 4. ความรสกตอสถานท การออกแบบและตกแตงพนท ถกออกแบบมาเพอใหเกดความรสกผอนคลาย มการใชตนไม การทาพนทตางระดบ เพอใหผทเขามาใชงานรสกเหมอนกาลงนงเลนอยในสถานททคนเคยอยางพนทหนาบาน ดวยขนาดและลกษณะการตกแตงทไมใหญหรอกวางจนเกนไป สงผลใหผทเขามาใชงานรสกถงความคนเคยตอสถานททเปนแรงดงดดใหมผเขามาใชงานในพนท 5. มตดานพนทเชงสงคม พนทสาธารณะภายในอาคารศนยการคาสยามสแควรวนนน มพนทสาหรบทากจกรรมตาง ๆ ทงกจกรรมประเภท Active และกจกรรมประเภท Passive จงสงผลใหเกดการปฏสมพนธกนระหวางผทเขามาใชงานภายในพนท การเออใหเกดการทากจกรรมตาง ๆ เชนการรวมกลมทากจกรรมกน หรอการนงมองผคนทเดนผานไปมา รวมไปถงการทากจกรรมอนรวมกนบนพนทสาธารณะ ซงนบไดวาพนทสาธารณะภายในอาคารนนเปนการรวมกนระหวางพนทสาธารณะกบกจกรรมทางสงคมเอาไวดวยกน รานกาแฟ Too Fast To Sleep

ขอมลทวไปของพนทศกษา ทตงโครงการ ถนนพระราม 4 แขวงสพระยา เขตบางรก กรงเทพมหานคร ประเภทของพนทสาธารณะ คาเฟ/รานกาแฟ การเขาถง ถนนพระราม 4, รถไฟฟามหานคร (MRT) สถานสามยาน

45

ประวตความเปนมา พนทวางกลางใจเมอง ทรายลอมไปดวยยานทอยอาศย สถาบนการศกษา สถานรถไฟใตดน และตงอยบนถนนสายหลกคอถนนพระรามท 4 จงสงผลใหพนทบรเวณนมศกยภาพ เจาของพนทจงมองเหนศกยภาพเหลาน จงคดรเรมทารานคาเฟดไซนทเปดตลอด 24 ชวโมง ทเนนกลมผทเขามาใชงานเปนกลมนกเรยน นกศกษา คนทางาน และบคคลทวไป ใหสามารถเขามาใชงานได รานคาเฟ24ชวโมงน ไดแนวคดมาจากความตองการหาทอานหนงสอของเจาของราน ทอยากมสถานททมความสะดวกสบาย เขาถงงายและเปดตลอด24ชวโมง เพอรองรบความตองการของผทตองการพนทสาหรบนงอานหนงสอ นดพบ พดคย หรอทางานกน โดยระยะการใหบรการของรานนนจะเปดใหบรการตลอดทงวน คอทงกลางวนและกลางคน ทาใหทกวนมผมาใชบรการทรานคาเฟแหงนเปนจานวนมาก

แผนทท 5 แผนทแสดงตาแหนงของพนทศกษา ทมา: ปรบปรงจาก กรมโยธาธการและผงเมอง, กรงเทพมหานคร, UDP Bangkok [โปรแกรมคอมพวเตอร] (กรงเทพฯ: กรมโยธาธการและผงเมอง กรงเทพมหานคร, 2549).

46

การวเคราะหลกษณะของพนทสาธารณะ 1. ลกษณะของพนทสาธารณะ 1.1 ดานทตง ตาแหนงทตงของพนท ตงอยในกลางใจเมองรายลอมไปดวยแหลงทอยอาศย ยานพานชยกรรม สถาบนการศกษา รวมทงเปนจดเปลยนถายรถโดยสารสาธารณะไปยงระบบรถไฟฟามหานคร (MRT) ไดอกดวย จงทาใหเปนพนททเขาถงไดสะดวกและเปนพนททไดรบความนยมจากกลมคนรนใหม เนองจากอยใกลกบแหลงงานและสถาบนการศกษา

แผนทท 6 แผนทแสดงการใชประโยชนอาคารของพนทศกษา ทมา: ปรบปรงจาก กรมโยธาธการและผงเมอง, กรงเทพมหานคร, UDP Bangkok [โปรแกรมคอมพวเตอร] (กรงเทพฯ: กรมโยธาธการและผงเมอง กรงเทพมหานคร, 2549).

47

ตาแหนงทตงของพนทเขาถงไดงายจากหลายรปแบบการเดนทาง อาทเชน การเดน การปนจกรยาน รถยนตสวนบคคล รถโดยสารประจาทางและรถไฟฟามหานคร นอกจากนพนทตงของรานยงเปนพนทยอดนยมของกลมคนรนใหมทตองการหารานกาแฟเพอนดพบ นงทางาน หรอแมกระทงการนงอานหนงสอ ดวยความทเขาถงไดงายและอยบรเวณกลางใจเมอง จงสงผลใหพนทไดรบความนยมเปนอยางมาก

แผนทท 7 แผนทแสดงการเขาถงของพนทศกษา ทมา: ปรบปรงจาก กรมโยธาธการและผงเมอง, กรงเทพมหานคร, UDP Bangkok [โปรแกรมคอมพวเตอร] (กรงเทพฯ: กรมโยธาธการและผงเมอง กรงเทพมหานคร, 2549). 1.2 ดานกายภาพ เนองจากวตถประสงคหลกของการจดตงรานคาเฟแหงนคอตองการใหเปนเสมอนหองสมดขนาดใหญทมไวสาหรบบรการทกกลมผใชงาน จงมการออกแบบตกแตงภายในรานใหเหมอนหองสมด โดยการใชโทนสทสบายตาอยางเชน สขาวและนาเงน และใชหนงสอ เครองเขยน อปกรณการเรยน มาใชในการตกแตงเพมเตม เพอสรางความแปลกใหมและไมจาเจใหผทเขามาใชงาน

48

รวมทงยงชวยกระตนใหเกดความคดสรางสรรคของผทเขามาใชงานจากการนงมองผานกระจกบานใหญบรเวณดานหนารานอกดวย

ภาพท 13 ภาพแสดงบรรยากาศภายในพนทศกษา (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 2. ปจจยการเกดพนทสาธารณะ 2.1 ขอบเขตการใหบรการ รศมการใหบรการประมาณ 1 กโลเมตร สามารถเดนถงไดในระยะเวลา 5-10 นาท ซงสงผลใหเกดความสะดวกตอการเขาถง รวมทงพนทถกรายลอมไปดวยยานพาณชกรรม ทอยอาศย และสถาบนการศกษา จงสงผลใหพนทนนเปนทนยมของกลมคนรนใหมในพนท 2.2 ความสะดวกสบาย การออกแบบภายในราน ออกแบบใหมทนงสาหรบเปนกลม และสาหรบนงคนเดยว โดยแบงออกเปน 2 สวน คอสวนทอยภายในอาคารและสวนทอยภายนอกอาคาร ซงการแบงสดสวนนมาจากรปแบบการใชงานของผทเขามาใชงานภายในพนท โดยภายนอกอาคารนนจะเนนกลมผทเขามาใชงานทประกอบกจการทคอนขางมเสยงดง เชน การนงคยกน หรอการนดทากจกรรมประเภทกลม สวนพนทดานในอาคารจะเปนพนททปรบอากาศใหรสกสบาย ไมรอน หรอ ไมหนาวจนเกนไป นอกจากนยงมการใหบรการฟรอนเตอรเนตความเรวสงแบบไรสายและมการจดวางเกาอสาหรบนงไวทวทงราน การออกแบบใหมพนทตางระดบ เพอเพมลกเลนและสรางความไมนาเบอภายในราน ทจะกระตนใหกลมลกคามความคดสรางสรรคมากขน

49

ภาพท 14 ภาพแสดงสงอานวยความสะดวกภายในพนทศกษา (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 2.3 ความรบเรงในชวตประจาวน เนองจากพนทบรเวณโดยรอบราน มการใชประโยชนทดนทหลากหลาย อาท พนทพาณชยกรรม พนทอยอาศย สถาบนการศกษา จงทาใหภาพลกษณพนทนนมความหลากหลายของกจกรรมทสงผลใหเกดความไมนาเบอจาเจ นอกจากนพนทรานเองนนยงมบทบาทเปนพนทเปลยนผานไปสพนทอนจากการเชอมตอหลายระบบการเดนทาง ทเหมาะสมกบวถชวตทรบเรงของกลมคนรนใหมในปจจบน 2.4 ภาพลกษณของพนทสาธารณะ ภาพลกษณของพนททสะทอนในบทบาทของพนทสาธารณะนน สะทอนใหเหนถงความทนสมย เขากบวถชวตทรบเรงของคนรนใหมในปจจบน เพราะนอกจากจะเดนทางเขาถงงาย มสงอานวยความสะดวกสบาย และกจกรรมทหลากหลายทเกดบนพนททาใหภาพลกษณของพนทนนดไมนาเบอ จาเจ สงผลใหกลายเปนทนยมของกลมผทเขามาใชงาน

กจกรรมทเกดขนบนพนท 1. กจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง (Active Recreation) กจกรรมกระฉบกระเฉงทเนนเรองการขยบหรอเคลอนทของรางกายจะไมคอยพบเหนในพนทมากเทาไหรนก มเพยงการเดน การยน เทานน เพราะเนองจากเปนคาเฟทมขนาดไมใหญมากและไมมพนททรองรบกจกรรมหนก ๆ จงไมสามารถประกอบกจกรรมประเภท Active ไดมากเทาทควร

50

ภาพท 15 ภาพแสดงกจกรรมประเภท Active ภายในพนทศกษา (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) 2. กจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย (Passive Receation) พนทรานเอออานวยใหเกดกจกรรมประเภทนมากทสด เนองมพนทสาหรบนงทากจกรรมแบบเปนกลม หรอพนทสาหรบนงมอง เปนพนททนงทเปนสดสวน ไมกอใหเกดการรบกวนกน ซงตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทชอบสงเกตสงตาง ๆ รอบตว หรอนงพดคยเพอสรางปฏสมพนธกน

ภาพท 16 ภาพแสดงกจกรรมประเภท Passive ภายในพนทศกษา (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558)

51

ความรสกตอสถานท เนองดวยการออกแบบรานเนนใหมการปฏสมพนธกน และสรางเสรมความคดสรางสรรค จงสงผลใหพนทเกดแรงดงดดผคนใหอยากเขามาใชงานภายในพนท รวมถงพนทภายในรานยงสามารถแสดงออกถงความเปนตวตนของกลมคนรนใหมไดโดยสงเกตจากการออกแบบภายในราน การจดวางเกาอ รวมไปถงการใชโทนส ทมความโดนเดนและเปนเอกลกษณทสงผลใหมความแตกตางจากทอน

มตดานพนทเชงสงคม เนองจากลมคนรนใหมเปนกลมทชนชอบการเขาสงคม การทากจกรรมรวมกนหรอการมปฏสมพนธกน พนทภายในรานทมการแบงสดสวนใหมพนทสาหรบทากจกรรมตาง ๆ จงเหมาะสมทจะรองรบความตองการของกลมคนทเขามาใชงานภายในพนท ซงกจกรรมดงกลาวทเกดขนมานนสะทอนใหเหนถงความเปนพนทเชงสงคมของพนท คอการรวมกนระหวางพนทสาธารณะและกจกรรมเชงสงคมทแสดงออกมาจากการรวมกลมกนหรอการทากจกรรมนน ๆ ซงเรมตงแตการนงมองไปจนถงการพดคยมปฏสมพนธกนภายในพนท

ภาพท 17 ภาพแสดงกจกรรมเชงสงคมในพนทศกษา (ภาพถายโดยผวจย, พฤษภาคม 2558) สรปผลการวเคราะหลกษณะพนทสาธารณะของกรณศกษา จากการเลอกพนทศกษาทไดจากเกณฑการพจารณาการเลอกพนทกรณศกษา ทไดจากการนาทศนคต วฒนธรรม วถชวตของคนรนใหม มาสงเคราะหรวมกบลกษณะของพนทสาธารณะ ทนาไปสการคดเลอกพนทกรณศกษา โดยไมจากดประเภทของพนทสาธารณะภายในอาคารหรอภายนอกอาคารทมความเหมาะสมและตอบรบตรงกบตามความตองการของกลมคนรนใหม และเพอใหทราบถงปจจยทสอดคลองตามเกณฑพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม โดยพนทศกษาทง 3 พนท ไดแก ถนนขาวสาร ศนยการคา Siam Square One และรานกาแฟ Too fast to Sleep

52

มลกษณะของพนทและกจกรรมทเกดขนบนพนทแตกตางกน รวมทงความเปนทนยมของคนรนใหมทเลอกเขาไปใชงานภายในพนท โดยปจจยทสาคญของการเปนพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมทนามาเปรยบเทยบกบพนทกรณศกษาสามารถสรปไดดงตารางตอไปน ตารางท 3 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจาก

การวเคราะหพนทกรณศกษา

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ถนน ขาวสาร

ศนยการคา Siam

Square one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

1. ลกษณะของพนทสาธารณะ

ดานทตง เขาถงงาย เดนทางสะดวก 4 4 4 12

ดานกายภาพ มการใชงานของกจกรรมทหลากหลาย

3 2 2 7

2. ปจจยการเกดพนทสาธารณะ

ขอบเขตการใหบรการ มระยะการเขาถงดวยการเดนเทา 5-10 นาท หรอ 500 เมตร

4 4 4 12

ความสะดวกสบาย มสงอานวยความสะดวกสบายรวมไปถงการม สภาพภมอากาศทเหมาะสมและระยะเวลาในการใหบรการ

3 3 4 10

ความรบเรงในชวตประจาวน มการเชอมโยงกบลกษณะการใชประโยชนทดนหลาย ๆ ประเภทและสามารถเชอมตอกบการ เดนทางไดหลายรปแบบ

4 4 4 12

ภาพลกษณของพนทสาธารณะ มภาพลกษณทแสดงถงความทนสมยหรอการเปนท นยม

4 4 4 12

53

ตารางท 3 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา (ตอ)

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ถนน ขาวสาร

ศนยการคา Siam

Square one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

สงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง มพนทสาหรบรองรบกจกรรมประเภทตาง ๆ เชน เดน วง เตน เปนตน

4 3 1 8

3. กจกรรมภายในพนท

สงเสรมกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย มพนทสาหรบนงพก นงมอง เปนตน

1 2 4 7

4. ความรสกตอสถานท

พนททสงเสรมใหเกดการแสดงออกถงความเปน ตวตนของกลมคนรน ใหม

3 2 1 6

5. การเปนพนททางสงคม

พนททเออตอการรวมกนระหวางพนทสาธารณะและกจกรรมทางสงคม 4 3 2 9

รวม 34 31 31 หมายเหต : มากทสด = 4 มาก = 3 ปานกลาง = 2 นอย = 1 จากตารางท 3 ตารางสรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา จะเหนไดวา เมอพจารณาตามเกณฑทใชในการวเคราะหลกษณะของพนทสาธารณะทง 3 พนทกรณศกษา คอ ถนนขาวสาร ศนยการคา Siam Square One และ รานกาแฟ Too Fast to Sleep พบวา ปจจยทมผลตอบรบตอความตองการการใชพนทสาธารณะของคนรนใหมมากทสด โดยไดคาคะแนน 12 คะแนน ไดแก ปจจยดานทตงของพนท ทจะตองเขาถงไดงายและเดนทางสะดวก ปจจยดานขอบเขตการใหบรการ พนทสาธารณะจะตองมระยะการเขาถงดวยการเดนเทา 5-10 นาท หรอมระยะ 500 เมตร จากจดบรการรถโดยสารสาธารณะ ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน พนทสาธารณะจะตองมการเชอมโยงกบการใชประโยชนทดนหลากหลายประเภท เพอใหเกดความหลากหลายของกจกรรมรวมทงสามารถเชอมตอ

54

กบรปแบบการเดนทางไดหลายรปแบบ และปจจยดานภาพลกษณของพนทสาธารณะ จะตองมภาพลกษณททนสมยหรอกาลงเปนทนยมอยในขณะนน นอกจากปจจยขางตนแลว ปจจยทมผลตอบรบกบความตองการการใชพนทสาธารณะของคนรนใหมรองลงมา มคาคะแนน 10 คะแนน คอ ปจจยดานความสะดวกสบาย การมสงอานวยความสะดวกภายในพนท รวมไปถงการมสภาพแวดลอมและบรรยากาศภายในพนททเหมาะสมกบการเขาไปใชงาน รองลงมาทไดคะแนน 9 คะแนน คอ ปจจยดานการเปนพนททางสงคม การเปนพนททสามารถสงเสรมใหเกดกจกรรมทเกดขนบนพนททความสมพนธกบพนท เพอสงเสรมใหเกดการมปฏสมพนธขนระหวางผใชงานภายในพนท ปจจยทไดคะแนน 8 คะแนน คอ ปจจยดานกายภาพ ภายในพนทจะตองมความยดหยนตอการใชงานหรอประกอบกจกรรมตาง ๆ เพอรองรบการใชงานหรอกจกรรมทหลากหลายทเกดขนภายในพนท ปจจยทไดคะแนน 7 คะแนน ไดแก ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง การมพนทเปดโลงสาหรบทากจกรรมทตองใชแรงหรอกจกรรมทตองมการเคลอนไหวรางกาย เชน การเดน การวง เปนตน และปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย การมพนทสาหรบนงพก หรอนงมอง มแสงสวางเพยงพอภายในพนททเหมาะสมในการมองเหนและทากจกรรมตาง ๆ ตามลาดบ และปจจยทไดคะแนน 6 คะแนน คอ ปจจยดานความรสกตอสถานท พนทจะตองสามารถสงเสรมใหเกดการแสดงออกถงความเปนตวตน รวมไปถงการสรางความรสกการเปนสวนหนงของพนท เพอใหเกดแรงดงดดในการอยากเขามาใชงานภายในพนท เมอพจารณาถงคะแนนรวมทง 3 พนทกรณศกษา พบวา พนทถนนขาวสารมความตอบรบกบความตองการการใชพนทสาธารณะของคนรนใหมมากทสด คอ 34 คะแนน โดยท พนทศนยการคา Siam Square One และรานกาแฟ Too Fast to Sleep มคะแนนเทากน คอ 31 คะแนน จากคะแนนเตมทงหมด 40 คะแนน ทงนจะเหนไดวาพนทถนนขาวสารเมอวเคราะหตามเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม สอดคลองตามปจจยทมตอความตองการใชพนทสาธารณะมากทสด

55

บทท 5

การวเคราะหพฤตกรรมและทศนตของกลมคนรนใหมทมตอพนทสาธารณะ

จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบพนทสาธารณะและพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เพอใหไดเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม ทนาไปใชในการคดเลอกและวเคราะหพนทกรณศกษา รวมไปถงการศกษาและวเคราะหความสอดคลองระหวางเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะขางตนกบพนทกรณศกษา ทงนเพอการหาขอมลเชงลกถงความตองการ ทศนคต ของกลมคนรนใหมทมตอการใชพนทสาธารณะ จงไดทาการสารวจภาคสนามและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทมตอการใชพนทสาธารณะ จากกลมตวอยางจานวน 60 คนทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา เพอศกษาถงปจจยทมผลตอการเลอกเขามาใชพนทสาธารณะของกลมคนรนใหมทสงผลตอพฤตกรรมการใชงานทเกดขนภายในพนทกรณศกษาทมความสอดคลองกบเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะ โดยการกาหนดคาแนนในแตละปจจย เพอจาลาดบความสาคญของปจจยของลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม โดยกาหนดให มคาคะแนน ไดแก มากทสด = 4 มาก = 3 ปานกลาง = 2 นอย = 1 ซงมรายละเอยดแตละปจจย สามารถจาแนกไดดงตอไปน ลกษณะของพนทสาธารณะ การวเคราะหผลการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนททมตอดานลกษณะของพนทสาธารณะทสงผลตอการเขามาใชงานภายในพนท โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. ดานทตง จากการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมตวอยางของคนรนใหมทเขามาใชงานในพนทกรณศกษา พบวา ดานตาแหนงทตงของพนทมคะแนนจากความคดเหนของกลมตวอยาง 10 คะแนน ซงจะเหนไดวา ปจจยดานทตงมผลตอการเขามาใชงานภายในพนท รวมถงมผลตอความชอบและนยมเขามาใชงานภายในสถานทแหงนน ทงนจากการสารวจยงพบวากลมตวอยางนยมเขามาใชงานเฉลย 3-4 ครงตอสปดาห เนองจากตาแหนงทตงทสามารถเขาถงงายและเดนทางมาได

56

สะดวก มการเชอมตอของถนนสายหลกททาใหสามารถเดนทางเขามาสพนทไดหลายรปแบบการเดนทาง เชน รถสวนบคคล รถโดยสารประจาทาง รถไฟฟา รวมไปถงการเดนทางทางนาอยางเรอดวนเจาพระยา 2. ดานกายภาพ จากการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา พบวา ดานกายภาพของพนทมคะแนนจากความคดเหนของกลมตวอยาง 7 คะแนน ซงจะเหนไดวา ปจจยดานกายภาพทมลกษณะรวมถงรปแบบของพนท ทสามารถปรบเปลยนหรอเปลยนแปลงไดตามชวงเวลาและกจกรรม เพอสรางพนทใหสามารถรองกจกรรมไดหลากหลายรปแบบ ลกษณะทางการภาพทสามารถปรบเปลยนและยดหยนไดตามกจกรรมเปนสงททสงผลใหเกดความนยมในการเขามาใชงาน และสงผลใหกลมคนรนใหมเลอกเขามาใชงานภายในพนท ปจจยการเกดพนทสาธารณะ การวเคราะหผลการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนททมตอดานลกษณะของพนทสาธารณะทสงผลตอการเขามาใชงานภายในพนท โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. ดานขอบเขตการใหบรการ/ระยะการเขาถง จากการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา พบวา ปจจยดานขอบเขตการใหบรการและระยะการเขาถงของพนท มคะแนนจากความคดเหนของกลมตวอยาง 9 คะแนน ซงจะเหนไดวา ระยะการเขาถงทสามารถเดนเทาในระยะทาง 500 เมตร หรอ 5-10 นาท มผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนทเปนอยางมาก ซงผทเขามาใชงานสามารถเดนเทาจากจดบรการรถสาธารณะทาใหงายและสะดวกตอการเดนทางเขามาใชงานภายในพนท 2. ความสะดวกสบาย จากการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา พบวา ปจจยดานความสะดวกสบายมคะแนนจากความคดเหนของกลมตวอยางของคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 9 คะแนน ซงจะเหนไดวา กลมคนรนใหมทเขามาใชงานมความคดเหนวาสงอานวยความสะดวกตาง ๆ รวมไปถงสภาพแวดลอมตาง ๆ ภายในพนท มผลในการเลอกเขามาใชงานภายในพนท ทงนสงอานวยความสะดวกตาง ๆ ทใหบรการภายในพนท ไมวาจะเปนเกาอนงพกผอน หลงคากนแดด รวมถงสภาพอากาศ สภาพแวดลอมภายในพนท มสวนทาใหผทเขามาใชงานภายในพนทเกดสภาวะนาสบาย ผอนคลาย และเลอกเขามาใชงานภายในพนท

57

3. ความรบเรงภายในชวตประจาวน จากการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา พบวา ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวนมคะแนนความคดเหนของกลมตวอยางของคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 12 คะแนน ซงจะเหนไดวา ลกษณะของพนททมกจกรรมทหลากหลายและตงอยในตาแหนงทสามารถเชอมตอสพนทอนไดสะดวก ดวยการเดนทางหลากหลายรปแบบนน มผลตอการเขามาใชงานภายในพนทสาธารณะมากทสด เนองจากดวยพฤตกรรมทมความคลองตวและวถชวตทดาเนนดวยความรบเรงของกลมคนรนใหมนน ชนชอบสงทมความสะดวกและรวดเรว ดงนนพนทถนนขาวสารทมทงความยดหยนของกจกรรมและการเชอมตอสพนทอนไดดนน จงสงผลใหกลมคนรนใหมเลอกเขามาใชงานในพนท ซงสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทนยมความสะดวกรวดเรว และวถชวตทคอนขางเรงรบ 4. ภาพลกษณของพนทสาธารณะ จากการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา พบวา ปจจยดานภาพลกษณของพนทมคะแนนความคดเหนจากกลมตวอยางของคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 9 คะแนน ซงจะเหนไดวา การมภาพลกษณของพนททเปนทนยมในการเขามาใชงาน มผลตอการเขามาใชงานภายในพนท ทงนรวมไปถงลกษณะและรปแบบของกจกรรมทเกดตอเนองกนภายในพนท และภาพลกษณของพนททรายลอมไปดวยบรบทตาง ๆ รอบขางเปนแรงดงดดทสงผลใหกลมคนรนใหมนยมเขามาใชงาน กจกรรมภายในพนท การวเคราะหผลการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนททมตอดานลกษณะของพนทสาธารณะทสงผลตอการเขามาใชงานภายในพนท โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง การวเคราะหผลการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนททมตอกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉงทเกดขนบนพนทกรณศกษาทสงผลตอการเขามาใชงานภายในพนท พบวา มคาคะแนนจากความคดเหนของกลมตวอยางของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 8 คะแนน ซงจะเหนไดวา ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง มผลตอการเขามาใชงานภายในพนท จากกลมคนรนใหมทตอบแบบสอบถามกจกรรมสวนใหญทนยมทาคอ พบปะสงสรรค ทางาน และทองเทยวหรอพกผอน นอกจากนยงพบอกวา ความตอเนองของกจกรรมทเกดขนภายในพนทกชวยสงผลใหพนทมความโดดเดนและมเอกลกษณททาใหกลมคนรนใหมเลอกเขามาใชงานมากขน

58

2. ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย การวเคราะหผลการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนททมตอกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลายทเกดขนบนพนทกรณศกษาทสงผลตอการเขามาใชงานภายในพนท พบวา มคาคะแนนจากความคดเหนของกลมตวอยางของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 7 คะแนน ซงจะเหนไดวา ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย มซงจะเหนไดวา พนททมพนทสาหรบนงพก นงมอง และมแสงสวางเพยงพอภายในพนททเหมาะสมกบการมองเหนและทากจกรรมตาง ๆ มผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนท ความรสกตอสถานท การวเคราะหผลการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา ในดานความรสกทมตอสถานทมผลตอการเขามาใชงานภายในพนท พบวา มคาคะแนนจากความคดเหนของกลมตวอยางของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 7 คะแนน พนททมแรงดงดดหรอพนททสามารถแสดงออกถงความเปนตวตนของกลมคนรนใหม สงผลใหมความรสกอยากเขามาใชงานภายในพนท เนองจากความหลากหลายของกจกรรมทเกดในพนทสามารถรองรบความตองการของกลมคนรนใหมมความชนชอบแตกตางกนได เพราะนอกจากจะสามารถแสดงออกถงความเปนตวตนแลว ยงสรางความมชวตชวาใหกบพนทอกดวย การเปนพนททางสงคม การวเคราะหผลการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนททมตอการเปนพนททางสงคมของพนทกรณศกษาทสงผลตอการเขามาใชงานภายในพนท ซงจากการสารวจและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงาน พบวา มคาคะแนนจากความคดเหนของกลมตวอยางของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 6 คะแนน ซงจะเหนไดวา การสรางและสงเสรมใหเกดการมปฏสมพนธรวมกนของผทเขามาใชงาน สงผลใหพนทเออตอการเปนพนททางสงคมทสามารถรวมพนทสาธารณะและกจกรรมทางสงคมไวดวยกนได มผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนท นอกจากนกลมคนรนใหมยงนยมในการเขาสงคมและสรางสงคมใหม ๆ อยเสมอ

59

สรปผลการวเคราะหพฤตกรรมและทศนตของกลมคนรนใหมทมตอพนทสาธารณะ จากการสารวจภาคสนาม สารวจพฤตกรรมและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทมตอการใชพนทสาธารณะ โดยใชเกณฑการพจารณาทไดจากการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎเกยวกบคนรนใหมและพนทสาธารณะมาใชในการวเคราะหขอมลทจากกลมตวอยางจานวน 60 คน ทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา โดยใชเกณฑการพจารณาดงตอไปน โดยสามารถสรปผลการวเคราะหไดดงตอไปน 1. ถนนขาวสาร จากแบบสารวจความคดเหนของผทเขามาใชงานภายในพนทถนนขาวสาร พบวากลมผทเขามาใชงานสวนใหญเขามาเฉลย 1-2 ครงตอสปดาหแตจะแวะเวยนกนไปทากจกรรมตาง ๆ ภายในถนนขาวสาร ปจจยทไดจากการสารวจความคดเหนจากกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทถนนขาวสาร สามารถเรยงลาดบของปจจยไดดงน ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน รอยละ 13 ปจจยดานความสะดวกและขอบเขตการใหบรการ รอยละ 12 ปจจยดานกายภายและปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง รอยละ 10 ปจจยดานทตงและปจจยดานความรสกตอสถานท รอยละ 9 และปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลายและปจจยดานการเปนพนททางสงคม รอยละ 8 ตามลาดบ

60

แผนภมท 1 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทถนนขาวสาร ซงจากแผนภมท 1 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทถนนขาวสารขางตน จะเหนไดวาปจจยหลกทสงผลใหกลมตวอยางเลอกเขามาใชงานภายในพนทมากทสดไดแก ความเรงรบในชวตประจาวน เนองจากพนทมความเชอมโยงของลกษณะการใชประโยชนทดนหลาย ๆ ประเภท รวมทงสามารถเชอมตอกบการเดนทางไดหลากหลายรปแบบ และพนทถนนขาวสารรองรบการประกอบกจกรรมประเภท Active นอกจากนอกปจจยทสงผลใหมผนยมเขามาใชงานคอ กระแสนยม ซงถงแมจะเขาถงไดยากกวาพนทศกษาอน แตความเปนทนยมถนนขาวสารทาใหผใชงานเดนทางเขามาใชงานอยางตอเนอง

61

2. ศนยการคา Siam Square One จากแบบสารวจกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทพบวา คนสวนใหญเขามาใชพนทประมาน 1-2 ครงตอสปดาห ปจจยทไดจากการสารวจความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทศกษา สามารถเรยงลาดบปจจยไดดงน ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน รอยละ 13 ปจจยดานขอบเขตการใหบรการและปจจยดานความสะดวกสบาย รอยละ 12 ปจจยดานการสงเสรมกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง รอยละ 10 ปจจยดานความรสกตอสถานท รอยละ 9 ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย รอยละ 8 และปจจยดานกายภาพและปจจยดานการเปนพนททางสงคม รอยละ 7 ของความคดเหนจากกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนท

แผนภมท 2 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทศนยการคา Siam Square One ซงจากแผนภมท 2 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทศนยการคา Siam Square One ขางตน พบวา ปจจยหลกทสงผลใหกลมตวอยางเลอกเขามาใชงานภายในพนทมากทสดไดแก ความเรงรบในชวตประจาวน เนองจากพนทมความเชอมโยงของลกษณะการใชประโยชนทดนหลาย ๆ ประเภท รวมทงสามารถเชอมตอกบการเดนทางไดหลากหลายรปแบบ

62

นอกจากนยงขนอยกบความเปนทนยมหรอกระแสนยมในขณะนนทสงผลทาใหมผเขามาใชงานภายในพนทมากขน การจดกจกรรมหรอสงเสรมใหมการทากจกรรมภายในพนทมผลตอการสรางปฏสมพนธกนระหวาคนทเขามาใชงานและชวยเสรมสรางความมชวตชวาใหก พนท ซงกจกรรมสวนใหญทเกดขนภายในพนทจะเปนกจกรรมประเ

บภทกระฉบกระเฉง (Active) ทสงเสรมใหผคนเขามาใชงาน

านขอบเขตการใหบรการ รอยละ 6 ของวามคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนท

สามารถรวมกจกรรมดงกลาวดวยกนได 3. รานกาแฟ Too Fast to Sleep จากแบบสารวจกลมตวอยางทเขาใชงานภายในพนทพบวา กลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา เฉลย 3-4 ครงตอสปดาห และเขามาใชงาน 2-4 ชวโมงตอครง โดยปจจยทไดจากการสารวจความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทศกษา สามารถเรยงลาดบปจจยไดดงน ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน รอยละ 14 ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย รอยละ 12 ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉงและปจจยดานภาพลกษณของพนท รอยละ 11 ปจจยดานความสะดวกสบาย รอยละ 10 ปจจยดานกายภาพและปจจยดานทตง รอยละ 9 ปจจยดานความรสกตอสถานทและปจจยดานการเปนพนททางสงคม รอยละ 8 และปจจยดค

แผนภมท 3 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทรานกาแฟ Too Fast to Sleep

63

ซงจากแผนภมท 3 ความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทรานกาแฟ Too Fast to Sleep ขางตน พบวา ปจจยหลกทสงผลใหกลมตวอยางเลอกเขามาใชงานภายในพนทมากทสดไดแก ความเรงรบในชวตประจาวน เนองจากพนทมความเชอมโยงของลกษณะการใชประโยชนทดนหลาย ๆ ประเภท รวมทงสามารถเชอมตอกบการเดนทางไดหลากหลายรปแบบ เนองจากรานกาแฟนมทตงใกลกบมหาวทยาลยและยานทพกอาศย ทาใหงายตอการเดนทางและการเขาถง กจกรรมสวนใหญทเกดขนภายในพนทจะเปนกจกรรมทเนนการมปฏสมพนธกนทางสงคมมากนก ซงเปนกจกรรมประเภท passive ทสวนมากจะเนนการนงพกอานหนงสอและพดคยกนเปนสวนมาก มการใหบรการสงอานวยความสะดวกตาง ๆ เชน ทนง หองนา อนเทอรเนต ททาใหผคนสวนใหญนยมเลอกเขามาใชงานภายในพนท โดยจากการวเคราะหความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษาสามารถสรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมไดดงตอไปน

แผนภมท 4 เปรยบเทยบความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา

64

จากแผนภมท 4 เปรยบเทยบความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา จะเหนไดวา ปจจยทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทไดจากการสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนท เมอกาหนดใหแตละปจจยมคาคะแนนทไดจากการสอบถามดงน มากทสด = 4 มาก = 3 ปานกลาง = 2 และ นอย =1 พบวา ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน เปนปจจยทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมตวอยางของคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษามากทสด ซงสอดคลองกบลกษณะ พฤตกรรม และรปแบบการใชชวตของกลมคนรนใหม ทมความคลองตว รบเรง ชอบความสะดวกรวดเรว จงสงผลใหปจจยดงกลาวเปนปจจยทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมมากทสด และสามารถสรปคาคะแนนและจดลาดบคะแนนของแตละปจจยไดดงน ตารางท 4 แสดงรายละเอยดลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมท

ไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยางคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ถนน ขาวสาร

ศนยการคา Siam

Square one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

1. ลกษณะของพนทสาธารณะ

ดานทตง เขาถงงาย เดนทางสะดวก 3 4 3 10

ดานกายภาพ มการใชงานของกจกรรมทหลากหลาย

3 2 2 7

2. ปจจยการเกดพนทสาธารณะ

ขอบเขตการใหบรการ มระยะการเขาถงดวยการเดนเทา 5-10 นาท หรอ 500 เมตร

3 3 3 9

65

ตารางท 4 แสดงรายละเอยดลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยางคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา (ตอ)

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ถนน ขาวสาร

ศนยการคา Siam

Square one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

ความสะดวกสบาย มสงอานวยความสะดวกสบายรวมไปถงการม สภาพภมอากาศทเหมาะสมและระยะเวลาในการใหบรการ

3 3 3 9

ความรบเรงในชวตประจาวน มการเ ชอมโยง กบลกษณะการใ ชประโยชนทดนหลาย ๆ ประเภทและสามารถเชอมตอกบการ เดนทางไดหลายรปแบบ

4 4 4 12

ภาพลกษณของพนทสาธารณะ มภาพลกษณทแสดงถงความทนสมยหรอการเปนท นยม

3 3 3 9

3. กจกรรมภายในพนท

สงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง มพนทสาหรบรองรบกจกรรมประเภทตาง ๆ เชน เดน วง เตน เปนตน

4 3 1 8

สงเสรมกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย มพนทสาหรบนงพก นงมอง เปนตน

2 2 3 7

4. ความรสกตอสถานท

พนททสงเสรมใหเกดการแสดงออกถงความเปน ตวตนของกลมคนรน ใหม

3 2 2 7

66

ตารางท 4 แสดงรายละเอยดลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยางคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา (ตอ)

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ถนน ขาวสาร

ศนยการคา Siam

Square one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

5. การเปนพนททางสงคม

พนททเออตอการรวมกนระหวางพนทสาธารณะและกจกรรมทางสงคม 3 2 1 6

รวม 31 28 25 หมายเหต : มากทสด = 4 มาก = 3 ปานกลาง = 2 นอย = 1 จากตารางท 4 ตารางแสดงรายละเอยดลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยางคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา จะเหนไดวา กลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทศกษามความคดเหนวา ปจจยการเกดพนทสาธารณะในดานของความรบเรงในชวตประจาวน มผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนททมากทสด คอ 12 คะแนน ซงสอดคลองกบพฤตกรรมทเปนลกษณะเดนของกลมคนรนใหมทชอบความสะดวกและรวดเรว เนองจากวถชวตทมความรบเรงอยตลอดเวลา ทาใหตองการพนททมความเชอมโยงกบการใชประโยชนทดนทหลากหลายและสามารถเดนทางสพนทอนไดอยางสะดวกรวดเรว จากการเชอมตอของระบบของการเดนทางหลายรปแบบ นอกจากนปจจยอนททมผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนทรองลงมา คอ ปจจยดานทตง 10 คะแนน พนททตงอยยานกลางใจเมอง สามารถเดนทางเขาถงพนทไดอยางสะดวก รวมทงสามารถเดนทางเขาสพนทไดหลากหลายชองทาง ทงนปจจยอน ๆ ทสงผลตอการเขามาใชงานภายในพนทของคนรนใหม ทไดคะแนนจากความคดเหนจากกลมคนรนใหม 9 คะแนน ไดแก ปจจยดานขอบเขตการใหบรการ ทมระยะการใหบรการ 500 เมตร หรอระยะการเดนเทา 5-10 นาท จากจดบรการรถสาธารณะ ปจจยดานความสะดวกสบาย มสงอานวยความสะดวกภายในพนทรวมไปถงการมสภาพหรอบรรยากาศภายในพนททเหมาะสมในการเขาไปใชงาน ปจจยดานภาพลกษณของพนท การมภาพลกษณททนสมยหรอรายลอมไปดวยบรบทรอบขางของพนททกาลงเปนทนยม ท

67

สงเสรมใหเกดความดงดดในการเลอกเขามาใชงาน ตามลาดบ ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง ไดคะแนนจากความคดเหนจากกลมคนรนใหม 8 คะแนน คอ การมพนทเปดโลง เพอรองรบกบการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ทตองใชแรง เชน การเดน การวง เปนตน สวนปจจยทไดคะแนนจากความคดเหนจากกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 7 คะแนน ไดแก ปจจยดานกายภาพ การใชงานภายในพนททยดหยน เพอรองรบกจกรรมทหลายหลายและรองรบกบรปแบบของกจกรรมทเปลยนแปลง ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย การมพนทสาหรบนงพก นงมอง และมแสงสวางเพยงพอภายในพนททเหมาะสมกบการมองเหนและทากจกรรมตาง ๆ ปจจยดานความรสกตอสถานท การเปนพนททสงเสรมใหเกดการแสดงออกถงความเปนตวตนของกลมคนรนใหมและการสรางความรสกของการเปนสวนหนงของพนท เพอสรางแรงดงดดในการเขามาใชงานภายในพนท และปจจยการเปนพนททางสงคม 6 คะแนน คอ การเปนพนททเออใหเกดการมปฏสมพนธกนระหวางกจกรรมของผใชงานและพนทสาธารณะ เพอสรางเสรมการมปฏสมพนธรวมกนของผทเขามาใชงานภายในพนท นอกจากนเมอพจารณาถงคะแนนรวมจากความคดเหนจากกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษาทง 3 พนทกรณศกษา พบวา พนทถนนขาวสารมความตอบรบกบความตองการการใชพนทสาธารณะของคนรนใหมมากทสด คอ 31 คะแนน โดยทพนทศนยการคา Siam Square One มคะแนนรวม 28 และรานกาแฟ Too Fast to Sleep มคะแนน 25 คะแนน จากคะแนนเตมทงหมด 40 คะแนน ทงนจะเหนไดวาพนทถนนขาวสารเมอวเคราะหตามเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม สอดคลองตามปจจยทมตอความตองการใชพนทสาธารณะมากทสด จากความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา

68

บทท 6

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ ในสวนนจะเปนการกลาวสรปผลการศกษาเรองแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมทไดทาการศกษามาขางตน สรปความคดเหนกลมตวอยาง การสงเคราะหแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทเหมาะกบพฤตกรรมของคนรนใหม และขอเสนอแนะเพมเตม ผลการศกษาลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา ในปจจบนลกษณะการใชพนทสาธารณะมความหลากหลายมากขน นอกจากการสรางปฏสมพนธทางสงคม การทางาน การพกผอน ยงรวมไปถงการสะทอนใหเหนถงพฤตกรรม คานยมและวถชวตของกลมคนรนใหม (Generation Y) ทแสดงออกผานลกษณะการใชพนทสาธารณะ ซงจากลกษณะและความตองการในการใชพนทสาธารณะของกลมคนรนใหมน จะเหนไดวา พนทสาธารณะสวนใหญไมสามารถตอบรบกบพฤตกรรมและความตองการของกลมคนรนใหมในการประกอบกจกรรมตาง ๆ เนองดวยวถชวตและบคลกภาพของกลมคนรนใหม นยมนดพบปะ ทางาน ทากจกรรมหรอมปฏสมพนธรวมกน บนพนทสาธารณะทมลกษณะเฉพาะตว เปนเอกลกษณ และแตกตางกบพนทสาธารณะเมองทปรากฏโดยทวไป ทงนพนทสาธารณะทมในปจจบน ไมสามารถตอบรบกบความตองการ รสนยม รวมไปถงรปแบบการใชชวตของกลมคนรนใหม ทในปจจบนใชเวลาอยางนอย 3-5 ชวโมงบนพนทสาธารณะบางประเภทเทานน จงไดมการศกษาพนทสาธารณะทกลมคนรนใหมนยมเขาไปใชงาน เพอวเคราะหถงการเปนพนทสาธารณะเมองและการนาไปสแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม ทงนจากการศกษาและรวบรวมขอมลเกยวกบกลมคนรนใหมและพนทสาธารณะขางตน พบวา ลกษณะของพนทสาธารณะทเหมาะสมและตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมทกลาวไปขางตนนน ไดนามาเปนเกณฑเพอพจารณาในการคดเลอกพนทกรณศกษาและกลมตวอยาง รวมทงพจารณาจากพนททกาลงไดรบความนยมนยม และมลกษณะการใชพนททแตกตางกน เพอใหทราบถงพฤตกรรม ทศนคตและความตองการทมตอการใชพนทสาธารณะของกลมคนรนใหม โดยสามารถสรปถงลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา พบวา ลกษณะของพนทสาธารณะทเหมาะสมและตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม ทไดจากการทบทวนวรรณกรรมและสงเคราะหจากขอมลทตยภม

69

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม ทไดจากการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎเกยวกบคนรนใหมและพนทสาธารณะ สามารถจาแนกรายละเอยดไดดงน ลกษณะของพนทสาธารณะ ลกษณะของพนทสาธารณะทสอดคลองกบพฤตกรรมของคนรนใหม โดยวเคราะหระหวางลกษณะของพนทสาธารณะกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เพอใหทราบถงลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมมากทสด ดงน 1. ดานทตง ตงอยในพนทใจกลางเมองทสามารถเดนทางเขาถงไดงายและสะดวก รวมถงจะตองเปนพนททตงอยในยานทกาลงเปนทนยมเขาไปใชงานของกลมคนรนใหมในขณะนน นอกจากนพนทละแวกขางหรอทาเลทตงจะตองเปนพนททกลมคนรนใหมชนชอบเขาไปใชงาน เนองจากพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทชอบความสะดวกรวดเรว มความคลองตว รวมถงชนชอบความทนสมย จงสงผลใหปจจยดานทตงมผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนท 2. ดานกายภาพ เนองจากพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทไมชอบความจาเจ ดงนนพนทสาธารณะตองเออใหเกดการใชงานของกจกรรมทหลากหลาย เชน นาคนหา ไมเรยบโลง มจงหวะหรอทาใหพนททนนมชวตชวาทตอบรบกบรปแบบของกจกรรมหรอวถชวต การเขาถงพนททงายสะดวกสบายและหลากหลายชองทางการเขาถง เปนสวนชวยในการสรางแรงดงดดในการเขามาใชงานภายในพนท นอกจากนพนทสาธารณะจะตองมบางสวนทมรมเงา บดบงแสงแดด และสวนทมแสงแดดสองถง รวมทงจะตองใหความรสกทปลอดภยและปลอดภยจากการมพนทปดลอมภายในพนท ปจจยการเกดพนทสาธารณะ ปจจยทสงผลใหเกดพนทสาธารณะ จากการวเคราะหกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม พบวาปจจยของการเกดพนทสาธารณะทสอดคลองกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมมดงน 1. ขอบเขตการใหบรการ ระดบการใหบรการพนทสาธารณะควรมระยะการเขาถงหรอมรศมการใหบรการประมาน 500 เมตร ระยะเดนเทาประมาณ 5-10 นาท จากจดบรการรถสาธารณะ ซงเปนระยะเดนถงและเพมโอกาสการเขาถงพนทดวยรศมการใหบรการทไมไกลจากจดบรการรถโดยสารสาธารณะ 2. ความสะดวกสบาย พนทควรมสภาพภมอากาศทเหมาะสม รมรน เพราะเนองจากกลมคนรนใหม ชอบความสะดวกสบาย ไรอปสรรคในการใชพนท ซงรวมถงภายในพนทเองนนตองมสงอานวยความ

70

สะดวกตาง ๆ เพออานวยความสะดวกสบายใหเหมาะสมและนาเขามาใชงาน การปรบแสงสวางภายในพนทใหมความเหมาะสม เพอใหมองเหนกจกรรมตาง ๆ ทเกดขนภายในพนทไดอยางชดเจน รวมทงชวยสรางความอบอนและความปลอดภยภายในพนท 3. ความรบเรงในชวตประจาวน พนทควรจะมความเชอมโยงกบการใชประโยชนทดนหลาย ๆ อยาง เชน เปนพนททองเทยว พนทสาหรบพกผอน นงทางาน ไปพรอม ๆ กนได พนทควรจะสะทอนใหเหนถงความหลากหลายในเชงประสบการณ ซงจะสะทอนใหเหนถงภาพลกษณทหลากหลายภายในพนท ทจะสงผลใหพนทนนดไมนาเบอ เพราะมทงกจกกรม ผคนทหลากหลาย รวมไปถงลกษณะทางสภาพอากาศ ทงนในลกษณะวถชวตทรบเรง การเดนทางไปพนทอน ๆ หรอการออกจากพนทตาง ๆ ไดอยางรวดเรวทสด จงตองมการเชอมโยงกบระบบของการเดนทางหลากหลายรปแบบ เชน รถโดยสารประจาทาง, BTS, MRT หรอแมกระทงทางจกรยาน 4. ภาพลกษณของพนทสาธารณะ ภาพลกษณะของพนทสาธารณะ นอกจากจะตองมภาพลกษณของพนททมเอกลกษณ ทแสดงใหเหนถงความทนสมย ทาใหเปนทนยมเลอกเขามาใชงานของกลมคนรนใหม นอกจากนการมบรบทแวดลอมโดยรอบของพนท ทสงเสรมใหพนทมแรงดงดดใหกลมคนรนใหมเขามาใชงานภายในพนทเพมมากขน ทงนความกลมกลนกนของความสมพนธระหวางพนทและกจกรรมทเกดขน จะชวยสรางลกษณทชดเจนของพนท ทสงเสรมใหเกดความพงพอใจของผใชงาน ทไมเพยงแคเกดความสะดวกสบาย แตตองมสวนชวยในเรองการเพมประสทธภาพของความสมพนธระหวางผทเขามาใชงานและพนทใหดยงขน กจกรรมทเกดขนภายในพนท กจกรรมทเกดขนบนพนทสาธารณะ โดยวเคราะหจากพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เพอใหทราบถงรปแบบของกจกรรมแตละประเภท ทจะเกดขนภายในพนทสาธารณะ ซงประกอบดวยประเภทของกจกรรมดงน 1. กจกรรมแบบนนทนาการกระฉบกระเฉง เนองจากกลมคนในรนใหม มพฤตกรรมไมชอบหยดนง ไมชอบความจาเจพนทสาธารณะสาหรบคนกลมนจงตองตอบรบกบพฤตกรรมการใชชวตประจาวน การมพนทสาหรบทากจกรรมทตองใชความกระฉบกระเฉง เชน การเดน การวง การเตน หรอการออกกาลงกาย นอกจากจะมพนผวทเรยบและมพนทเปดโลง สาหรบทากจกรรมแลว ภายในพนทควรมระดบทแตกตางกน เพอสรางจงหวะใหภายในพนทไมเรยบโลงจนเกนไป

71

2. กจกรรมแบบนนทนาการแบบผอนคลาย เนองจากพฤตกรรมของกลมคนรนใหมน ชอบมองและชางสงเกต ดงนนพนทสาธารณะทจะตอบรบกบกจกรรมประเภทของคนกลมน จงจะตองมพนทสาหรบนงมอง หรอพนททมลกษณะทเออตอการมองเหนคนอนมากทสด การออกแบบทนงใหรองรบกบสรระมนษย การปรบแสงสวางใหเพยงพอ เพอใหเกดความสบายตาในการมอง รวมไปถงการสรางฉนวนเพอปองกนเสยงรบกวนจากภายนอก เพอเพมความสงบใหกบพนท ความรสกตอสถานท พนทสาธารณะนนสาคญมากในการสรางความรสกตอสถานท ซงกลมคนรนใหมตองการความรสกเปนเจาของพนท เพอใหเกดแรงดงดดททาใหอยากเขามาใชงานภายในพนท รวมถงพนทนนจะตองสามารถแสดงออกถงความเปนตวตนของคนในกลมนไดดอกดวย ซงการรวมพนทจากสวนยอย ๆ เขาดวยกน การสรางเอกลกษณของพนท หรอการจดระเบยบภายในพนท เพอสรางความรสกทเกยวเนอง สรางความกลมเกลยว รวมกนเปนสวนหนงของสถานท ทจะนาไปสความรสกถงการเปนสวนหนงของพนทนน ๆ เพอกอใหเกดความมนใจหรอความอบอนใจ ทจะชวยสรางความปลอดภยรวมไปถงการแสดงออกถงความเปนตวตนของกลมคนรนใหมเมอเขามาใชงานภายในพนท พนทเชงสงคม เนองจากวถชวตของกลมคนรนใหม เปนพวกชอบเขาสงคม ชอบมปฏสมพนธกบบคคลอน ดงนนพนทเชงสงคมจงเปนพนททรวมเอากจกจกรรมทเนนในเรองการสรางและการเกดปฏสมพนธของคนมาเปนสวนหนงของพนทสาธารณะ และเพอรองรบกจกรรมทางสงคมทจะเกดขน เรมตงแตการนงมองกน พนทมอง พนทรวมกลมหรอลานใหรวมกลมและพนทสาหรบเดน เพอสงเสรมใหเกดกจกรรมเชงสงคมใหมากทสด

72

ตารางท 5 สรปเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม

ลกษณะพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม

1. ลกษณะของพนทสาธารณะ

1. ดานทตง ตงอยในบรเวณกลางใจเมอง เขาถงงาย และตองเดนทางสะดวก ซงตอง

ตงอยในยานทเปนทนยมในกลมคน Gen Y 2. ดานกายภาพ เนองจาก Gen Y ไมชอบความจาเจ ดงนนพนตองเออใหเกดการใชงาน

ของกจกรรมทหลากหลาย เชน นาคนหา ไมเรยบโลง มจงหวะหรอทาใหพนทนนมชวตชวาทตอบรบกบ Life style

2. ปจจยการเกดพนทสาธารณะ

1. ขอบเขตการใหบรการ ระดบการใหบรการพนทสาธารณะของกลมคนใน Gen Y ควรมระยะการ

เขาถงเชนเดยวกบสวนหยอมขนาดเลก (Pocket park, Mini Park) มรศมการใหบรการประมาน 500 เมตร ระยะเดนเทาประมาณ 5-10 นาท

2. ความสะดวกสบาย พนทควรมสภาพภมอากาศทเหมาะสม รมรน เพราะเนองจากคนในกลม

Gen Y ชอบความสะดวกสบาย ไรอปสรรคในการใชพนท ซงรวมถงภายในพนท เองนนตองมส ง อานวยความสะดวกตาง ๆ เ พออานวยความสะดวกสบายใหเหมาะสมและนาเขามาใชงาน

3. ความรบเรงในชวตประจาวน พนทควรจะมความเชอมโยงกบการใชประโยชนทดนหลาย ๆ อยาง เชน

เปนพนททองเทยว พนทสาหรบพกผอน นงทางาน ไปพรอม ๆ กนได พนทควรจะสะทอนใหเหนถงความหลากหลายในเชงประสบการณ ซงจะสะทอนใหเหนถงภาพลกษณทหลากหลายภายในพนท ทจะสงผลใหพนทนนดไมนาเบอ เพราะมทงกจกกรม ผคนทหลากหลาย รวมไปถงลกษณะทางสภาพอากาศ ทงนในลกษณะวถชวตทรบเรง การเดนทางไปพนทอน ๆ หรอการออกจากพนทตาง ๆ ไดอยางรวดเรวทสด จงตองมการเชอมโยงกบระบบของการเดนทางหลากหลายรปแบบ เชน รถโดยสารประจาทาง, BTS, MRT หรอแมกระทงทางจกรยาน

73

ตารางท 5 สรปเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม (ตอ)

ลกษณะพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหม

4. ภาพลกษณของพนทสาธารณะ พนทควรมลกษณะทตงหรอภาพลกษณะทแสดงใหเหนถงความทนสมย

การเปนทนยม หรอการมบรบทแวดลอมทสงเสรมใหคนในกลม Gen Y อยากเขามาใชงาน เชน พนทยานศนยกลางของเมอง ทองหลอ เอกมย หรอสยามสแควร

3. กจกรรม 1. กจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง (Active Recreation) เนองจากคนในกลม Gen Y ไมชอบหยดนง ไมชอบความจาเจพนท

สาธารณะสาหรบคนกลมนจงตองตอบรบกบพฤตกรรมการใชชวตประจาวน 2. กจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย (Passive Recreation) พฤตกรรมของคนในกลมน ชอบมองคน ชอบสงเกตชวตของคนอน ดงนน

พนทสาธารณะทจะตอบรบกบพฤตกรรมของคนกลมน จงจะตองมพนทสาหรบนงมอง หรอ พนททมลกษณะทเออตอการมองเหนคนอนมากทสด ซงจะตองมงเนนใหทกคนตองมโอกาสเขาถงในบรการพนฐานตาง ๆ มการบรการสาธารณะสขทมคณภาพและกระจายอยางทวถง อกทงการจดใหมกจกรรมนนทนาการเพอสงเสรมสขภาพ โดยมสถานทดสอบสมรรถนะของรางกายสาหรบชนทกวย รวมถงการมพนท เปดโลงทมคณภาพ เพอเอออานวยความสบายแกรางกาย (โจน แลง, 1994)

4. ความรสกตอสถานท

พนทสาธารณะนนสาคญมากในการสรางความรสกตอสถานท ซงคนในกลม Gen Y ตองการความรสกเปนเจาของพนท เพอใหเกดความรสกวาพนทนเปนพนทของเรา เกดแรงดงดดททาใหอยากเขามาใชงานภายในพนท รวมถงพนทนนจะตองสามารถแสดงออกถงความเปนตวตนของคนในกลมนไดดอกดวย

5. พนทเชงสงคม เนองจากวถชวตของคนในกลม Gen Y เปนพวกชอบเขาสงคม ชอบมปฏสมพนธกบบคคลอน ดงนนพนทเชงสงคมจงเปนพนททรวมเอากจกจกรรมทเนนในเรองการสรางและการเกดปฏสมพนธของคนมาเปนสวนหนงของพนทสาธารณะ และเพอรองรบกจกรรมทางสงคมทจะเกดขน เรมตงแตการนงมองกน พนทมอง พนทรวมกลมหรอลานใหรวมกลม รวมถงพนทสาหรบเดนดวย เพอสงเสรมใหเกดกจกรรมเชงสงคมใหมากทสด

74

ซงจากการศกษาขางตนนน เพอใหทราบวาพนทกรณศกษาทไดทาการคดเลอกมาทง 3 พนท ไดแก พนทบรเวณถนนขาวสาร ทางเดนภายในศนยการคา Siam Square one และรานกาแฟ Too Fast to Sleep นน มปจจยใดทตรงตามเกณฑการพจารณาแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม โดยพนทกรณศกษาทง 3 กรณ มรปแบบของพนทและกจกรรมทเกดขนภายในพนทแตกตางกนและเปนททกลมคนรนใหมนยมเขาไปใชงาน ทงนจงไดกาหนดคาคะแนนเพอจดลาดบความสาคญของปจจยในการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมทไดจากการทบทวนวรรณกรรม ทงนเพอใหทราบถงปจจยทสาคญของการเปนพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมเมอเปรยบเทยบกบพนทกรณศกษา ดงตอไปน ตารางท 6 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจาก

การวเคราะหพนทกรณศกษา

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะ สาหรบคนรนใหม ถนน

ขาวสาร

ศนยการคา Siam

Square one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

ดานทตง เขาถงงาย เดนทางสะดวก

4 4 4 12 1. ลกษณะของ

พนทสาธารณะ ดานกายภาพ

3 2 2 7 มการใชงานของกจกรรมทหลากหลาย ขอบเขตการใหบรการ มระยะการเขาถงดวยการเดนเทา 5-10 นาท หรอ 500 เมตร

4 4 4 12 2. ปจจยการเกด

พนทสาธารณะ

ความสะดวกสบาย มสงอานวยความสะดวกสบาย รวมไปถงการม สภาพภมอากาศทเหมาะสมและระยะเวลาในการใหบรการ

3 3 4 10

75

ตารางท 6 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา (ตอ)

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะ สาหรบคนรนใหม

ถนนขาวสาร

ศนยการคา Siam

Square one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

ความรบเรงในชวตประจาวน มการเชอมโยงกบลกษณะการใชประโยชนทดนหลาย ๆ ประเภทและสามารถเชอมตอกบการ เดนทางไดหลายรปแบบ

4 4 4 12

ภาพลกษณของพนทสาธารณะ มภาพลกษณทแสดงถงความทนสมยหรอการเปนท นยม

4 4 4 12

สงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง มพนทสาหรบรองรบกจกรรมประเภทตาง ๆ เชน เดน วง เตน เปนตน

4 3 1 8

3. สงเสรมกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย

กจกรรมภายในพนท

มพนทสาหรบนงพก นงมอง เปนตน

1 2 4 7

4. ความรสกตอสถานท

พนททสงเสรมใหเกดการแสดงออกถงความเปนตวตนของกลมคนรน ใหม

3 2 1 6

5. 4 3 2 9 การเปนพนททางสงคม

พนททเออตอการรวมกนระหวางพนทสาธารณะและกจกรรมทางสงคม

รวม 34 31 31 หมายเหต : มากทสด = 4 มาก = 3 ปานกลาง = 2 นอย = 1

76

จากตารางท 6 ตารางสรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษา จะเหนไดวา เมอพจารณาตามเกณฑทใชในการวเคราะหลกษณะของพนทสาธารณะทง 3 พนทกรณศกษา คอ ถนนขาวสาร ศนยการคา Siam Square One และ รานกาแฟ Too Fast to Sleep พบวา ปจจยทมผลตอบรบตอความตองการการใชพนทสาธารณะของคนรนใหมมากทสด โดยไดคาคะแนน 12 คะแนน ไดแก ปจจยดานทตงของพนท ทจะตองเขาถงไดงายและเดนทางสะดวก ปจจยดานขอบเขตการใหบรการ พนทสาธารณะจะตองมระยะการเขาถงดวยการเดนเทา 5-10 นาท หรอมระยะ 500 เมตร จากจดบรการรถโดยสารสาธารณะ ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน พนทสาธารณะจะตองมการเชอมโยงกบการใชประโยชนทดนหลากหลายประเภท เพอใหเกดความหลากหลายของกจกรรมรวมทงสามารถเชอมตอกบรปแบบการเดนทางไดหลายรปแบบ และปจจยดานภาพลกษณของพนทสาธารณะ จะตองมภาพลกษณททนสมยหรอกาลงเปนทนยมอยในขณะนน นอกจากปจจยขางตนแลว ปจจยทมผลตอบรบกบความตองการการใชพนทสาธารณะของคนรนใหมรองลงมา มคาคะแนน 10 คะแนน คอ ปจจยดานความสะดวกสบาย การมสงอานวยความสะดวกภายในพนท รวมไปถงการมสภาพแวดลอมและบรรยากาศภายในพนททเหมาะสมกบการเขาไปใชงาน รองลงมาทไดคะแนน 9 คะแนน คอ ปจจยดานการเปนพนททางสงคม การเปนพนททสามารถสงเสรมใหเกดกจกรรมทเกดขนบนพนททความสมพนธกบพนท เพอสงเสรมใหเกดการมปฏสมพนธขนระหวางผใชงานภายในพนท ปจจยทไดคะแนน 8 คะแนน คอ ปจจยดานกายภาพ ภายในพนทจะตองมความยดหยนตอการใชงานหรอประกอบกจกรรมตาง ๆ เพอรองรบการใชงานหรอกจกรรมทหลากหลายทเกดขนภายในพนท ปจจยทไดคะแนน 7 คะแนน ไดแก ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง การมพนทเปดโลงสาหรบทากจกรรมทตองใชแรงหรอกจกรรมทตองมการเคลอนไหวรางกาย เชน การเดน การวง เปนตน และปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย การมพนทสาหรบนงพก หรอนงมอง มแสงสวางเพยงพอภายในพนททเหมาะสมในการมองเหนและทากจกรรมตาง ๆ ตามลาดบ และปจจยทไดคะแนน 6 คะแนน คอ ปจจยดานความรสกตอสถานท พนทจะตองสามารถสงเสรมใหเกดการแสดงออกถงความเปนตวตน รวมไปถงการสรางความรสกการเปนสวนหนงของพนท เพอใหเกดแรงดงดดในการอยากเขามาใชงานภายในพนท

77

การวเคราะหลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยาง จากการสารวจภาคสนาม สารวจพฤตกรรมและสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทมตอการใชพนทสาธารณะ โดยใชเกณฑการพจารณาทไดจากการสงเคราะหแนวคดและทฤษฎเกยวกบคนรนใหมและพนทสาธารณะมาใชในการวเคราะหขอมลทจากกลมตวอยางจานวน 60 คน ทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา เพอใหทราบวากลมตวอยางท เขามาใชงานภายในพนทกรณศกษามความคดเหนวาปจจยใดทตรงตามเกณฑการพจารณาแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม ทไดจขากการทบทวนวรรณกรรม แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบพนทสาธารณะและพฤตกรรมของคนรนใหม โดยการกาหนดคาคะแนน เพอจดลาดบความสาคญของปจจยทจะนาไปสแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม ซงสามารถสรปไดดงตารางท 7 ตารางสรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยาง ตารางท 7 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจาก

การวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยาง

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ถนน

ขาวสารศนยการคา

Siam Square

one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

ดานทตง เขาถงงาย เดนทางสะดวก

3 4 3 10 1. ลกษณะของพนทสาธารณะ

ดานกายภาพ มการใชงานของกจกรรมทหลากหลาย

3 2 2 7

2. ขอบเขตการใหบรการ ปจจยการเกดพนทสาธารณะ มระยะการเขาถงดวยการเดนเทา

5-10 นาท หรอ 500 เมตร

3 3 3 9

78

ตารางท 7 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยาง (ตอ)

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ถนน

ขาวสารศนยการคา

Siam Square

one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

ความสะดวกสบาย มสงอานวยความสะดวกสบายรวมไปถงการม สภาพภมอากาศทเหมาะสมและระยะเวลาในการใหบรการ

3 3 3 9

ความรบเรงในชวตประจาวน มการเชอมโยงกบลกษณะการใชประโยชนทดนหลาย ๆ ประเภทและสามารถเชอมตอกบการ เดนทางไดหลายรปแบบ

4 4 4 12

ภาพลกษณของพนทสาธารณะ 3 3 3 9 มภาพลกษณทแสดงถงความทนสมยหรอการเปนท นยม สงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง มพนทสาหรบรองรบกจกรรมประเภทตาง ๆ เชน เดน วง เตน เปนตน

4 3 1 8 3. กจกรรมภายในพนท

สงเสรมกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย

2 2 3 7

มพนทสาหรบนงพก นงมอง เปนตน

79

ตารางท 7 สรปลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยาง (ตอ)

พนทกรณศกษา

เกณฑการพจารณาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ถนน

ขาวสารศนยการคา

Siam Square

one

รานกาแฟ Too Fast to Sleep

รวม

4. ความรสกตอสถานท

พนททสงเสรมใหเกดการแสดงออกถงความเปนตวตนของกลมคนรน ใหม

3 2 2 7

5. 3 2 1 6 การเปนพนททางสงคม

พนททเออตอการรวมกนระหวางพนทสาธารณะและกจกรรมทางสงคม

รวม 31 28 28 หมายเหต : มากทสด = 4 มาก = 3 ปานกลาง = 2 นอย = 1 จากตารางท 7 ตารางแสดงรายละเอยดลกษณะของพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทไดจากการวเคราะหความคดเหนของกลมตวอยางคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา จะเหนไดวา กลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนทศกษามความคดเหนวา ปจจยการเกดพนทสาธารณะในดานของความรบเรงในชวตประจาวน มผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนททมากทสด คอ 12 คะแนน ซงสอดคลองกบพฤตกรรมทเปนลกษณะเดนของกลมคนรนใหมทชอบความสะดวกและรวดเรว เนองจากวถชวตทมความรบเรงอยตลอดเวลา ทาใหตองการพนททมความเชอมโยงกบการใชประโยชนทดนทหลากหลายและสามารถเดนทางสพนทอนไดอยางสะดวกรวดเรว จากการเชอมตอของระบบของการเดนทางหลายรปแบบ นอกจากนปจจยอนททมผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนทรองลงมา คอ ปจจยดานทตง 10 คะแนน พนททตงอยยานกลางใจเมอง สามารถเดนทางเขาถงพนทไดอยางสะดวก รวมทงสามารถเดนทางเขาสพนทไดหลากหลายชองทาง ทงนปจจยอน ๆ ทสงผลตอการเขามาใชงานภายในพนทของคนรนใหม ทไดคะแนนจากความคดเหนจากกลมคนรนใหม 9 คะแนน ไดแก ปจจยดานขอบเขตการใหบรการ ทมระยะการใหบรการ 500 เมตร หรอระยะการเดนเทา 5-10 นาท

80

จากจดบรการรถสาธารณะ ปจจยดานความสะดวกสบาย มสงอานวยความสะดวกภายในพนทรวมไปถงการมสภาพหรอบรรยากาศภายในพนททเหมาะสมในการเขาไปใชงาน ปจจยดานภาพลกษณของพนท การมภาพลกษณททนสมยหรอรายลอมไปดวยบรบทรอบขางของพนททกาลงเปนทนยม ทสงเสรมใหเกดความดงดดในการเลอกเขามาใชงาน ตามลาดบ ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง ไดคะแนนจากความคดเหนจากกลมคนรนใหม 8 คะแนน คอ การมพนทเปดโลง เพอรองรบกบการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ทตองใชแรง เชน การเดน การวง เปนตน สวนปจจยทไดคะแนนจากความคดเหนจากกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา 7 คะแนน ไดแก ปจจยดานกายภาพ การใชงานภายในพนททยดหยน เพอรองรบกจกรรมทหลายหลายและรองรบกบรปแบบของกจกรรมทเปลยนแปลง ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย การมพนทสาหรบนงพก นงมอง และมแสงสวางเพยงพอภายในพนททเหมาะสมกบการมองเหนและทากจกรรมตาง ๆ ปจจยดานความรสกตอสถานท การเปนพนททสงเสรมใหเกดการแสดงออกถงความเปนตวตนของกลมคนรนใหมและการสรางความรสกของการเปนสวนหนงของพนท เพอสรางแรงดงดดในการเขามาใชงานภายในพนท และปจจยการเปนพนททางสงคม 6 คะแนน คอ การเปนพนททเออใหเกดการมปฏสมพนธกนระหวางกจกรรมของผใชงานและพนทสาธารณะ เพอสรางเสรมการมปฏสมพนธรวมกนของผทเขามาใชงานภายในพนท

แผนภมท 5 เปรยบเทยบการวเคราะหพนทและความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายใน พนทในแตละปจจย

81

ซงจากแผนภม 5 จะเหนไดวา เมอเปรยบเทยบคาคะแนนในแตละปจจย จากการวเคราะหพนทกรณศกษาและความคดเหนของกลมตวอยางของคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนท พบวา มเพยงปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวนทมคาคะแนนเทากน คอ 12 คะแนน ซงเมอพจารณาถงปจจยในดานอน ๆ ทไดจากการสอบถามความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนท พบวา ไมสอดรบกบเกณฑการพจารณาพนทกรณศกษา เพอใหพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหมมากทสด จงตองเรยงลาดบความสาคญของแตละปจจย เพอจดลาดบความสาคญของแตละปจจยทจะนาไปสปจจยทสาคญในการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม แนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม จากผลการจดลาดบของปจจยความสาคญทไดจากการสอบถามกลมตวอยางทเขามาใชงานในพนทกรณศกษา จากเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม นาไปเปรยบเทยบกบลาดบความสาคญของปจจยทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษาและเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม เพอใหทราบถงปจจยทสอดคลองกน ทจะสะทอนใหเหนถงการใหความสาคญของแตละปจจยทจะนาไปใชในการออกแบบพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม และจากการกาหนดคาคะแนนเพอจดลาดบความสาคญของปจจย สามารถแบงกลมโดยการจดลาดบความสาคญไดดงน ปจจยทมความสาคญเปนอนดบแรก (12 คะแนน) 1. ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน ปจจยทมความสาคญรองลงมา (9-10 คะแนน) 1. ปจจยดานกายภาพ 2. ปจจยดานขอบเขตการใหบรการ 3. ปจจยดานความสะดวกสบาย 4. ปจจยดานภาพลกษณของพนท ปจจยสาคญเปนลาดบสดทาย (6-8 คะแนน) 1. ปจจยดานทตง 2. ปจจยดานการสงเสรมใหเกดกจกรรมขนภายในพนท 3. ปจจยดานความรสกตอสถานท 4. ปจจยดานการเปนพนทเชงสงคม ซงแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมกบคนรนใหม โดยพจารณาจากปจจยทไดมาขางตน ควบคไปกบแนวคดการสรางสภาพแวดลอมทตอบสนองพฤตกรรม

82

มนษย (Sociogenic Environment) โดย ศาสตราจารย โจน แลง (อางถงใน Urban Design : The America Experience, 1994) ทไดนาทฤษฎจตวทยา ความจาเปนพนฐานของมนษย (Basic Human Needs) ของ อมบราฮม มาสโลว มาประยกตใชในการออกแบบชมชนเมอง ซงวตถประสงคในการออกแบบเพอใหเขาใจความรสกและความตองการของคนรนใหมและเกดความพงพอใจของผทเขามาใชงานภายในพนท โดยแบงออกเปน 7 ดานดงน 1. ดานสรระ การสนองพฤตกรรมดานสรระน มงเนนใหทกคนตองมโอกาสเขาถงในบรการพนฐานตาง ๆ มการบรการสาธารณะสขทมคณภาพและกระจายอยางทวถง อกทงการจดใหมกจกรรมนนทนาการเพอสงเสรมสขภาพ โดยมสถานทดสอบสมรรถนะของรางกายสาหรบชนทกวย รวมถงการมพนทเปดโลงทมคณภาพ เพอเอออานวยความสบายแกรางกาย 2. ดานความมนคงปลอดภย การตอบสนองในดานนคอ ตองมการแยกการใชทดนทเปนอนตรายออกจากยานอน ๆ และใชทดนแบบผสมผสานในยานทไมมอนตราย เพอใหมผคนผานไปมาตลอดเวลา รวมถงการดแลสอดสองความปลอดภย นอกจากนยงตองสงเสรมใหเกดความเปนสวนตวอยางพอเหมาะของคนแตละกลม การสรางความรสกตอสถานท (Sense of Place) ทงทางกายภาพและทางสงคม 3. ดานการยอมรบเปนพวก การสรางความรสกเปนพวกเดยวในกลมบคคลทไมไดเปนเครอญาตหรอมเชอสายเดยวกน แตตองใชชวตอยในชมชนเดยวกนนน ตองสรางความเชอมนโดยถอวาสงคมทด คอสงคมทรจกหนาคาตากน มขนาดทไมใหญจนเกนไปจนทาใหเกดพวกทรสกหลดกลม แตกไมเลกจนเกนไปจนหมดโอกาสทจะสรางสรรคความหลากหลาย โดยสรางสงคมทคลายคลงกนในวงแคบและสงคมทหลากหลายในวงกวาง 4. ดานการนบถอยกยอง การจดสภาพแวดลอมใหมความหลากหลายดวยกจกรรมตาง ๆ ทไมซาซากจาเจ แตในขณะเดยวกนกตองรกษาความเปนสวนตวสาหรบยานพกอาศย รวมถงการสงเสรมใหเกดการมสวนรวมในภาคประชาชน ในการตดสนใจในกระบวนการโครงการตาง ๆ เพราะสงเหลานคอสวนสาคญในการสรางความภาคภมใจแกผพกอาศย 5. ดานความรและสตปญญา เปนเรองทเกยวกบการแสวงหาประสบการณจากกจกรรมตาง ๆ ดวยความอยากรอยากลอง เพอพฒนาความชานาญ ทงทางรางกายและทางสมอง เชน การทดสอบความจา การเฝาสงเกตสงรอบ ๆ ตว แลวลองทาตาม การเลนเกม การใชโทรศพท เปนตน

83

6. ดานสนทรยภาพ ความพงพอใจในความสวยงามอนเกดจากการจดระเบยบของสภาพแวดลอม ทงสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และสภาพแวดลอมทมนษยสรางขน ซงสามารถแบงสนทรยภาพออกเปน 3 ดานไดแก 6.1 สนทรยภาพทเกดจากประสาทสมผส 6.2 สนทรยภาพทเกดจากรปทรง 6.3 สนทรภาพทเกดสญลกษณ 7. ดานศกยภาพของตนอยางเตมท ผทมความพงพอใจในชวตของตน มทศนคตทด มองโลกแหงความเปนจรง ยอมรบสภาพตาง ๆ และใสใจในสงคมของเพอนมนษย มงแกปญหามากกวาแสวงหาความยกยองใหตนเอง และสามารถพลกวกฤตใหเปนโอกาส ซงบคคลทมคณสมบตเหลาน ควรไดรบเลอกใหเปนตวแทนของสาธารณะชนในการแสดงความคดเหนและรวมมบทบาทในกระบวนการออกแบบชมชนเมอง ปจจยทมความสาคญเปนอนดบแรก ไดแก ปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน เมอพจารณาเปรยบเทยบระหวางการวเคราะหพนทกรณศกษาและความคดเหนของกลมตวอยางทเขามาใชงานภายในพนท จากเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมนน พบวา มความสอดรบกนมากทสดจากคาคะแนนทเทากน ซงการออกแบบเพอตอบสนองตอปจจยขางตน ทไดจากการวเคราะหพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม จะตองคานงถงการเปนพนทสาธารณะทมความเชอมโยงกบลกษณะการใชประโยชนทดนหรอกจกรรมทหลากหลายประเภท ทงนเพอใหเกดบรรยากาศทมชวตชวา เนองจากมคนผานไปมาจานวนมากตลอดเวลา รวมไปถงสามารถเชอมตอกบการเดนทางไดหลากหลายรปแบบ ทไมจาเพาะเจาะจงแครปแบบการเดนทางเพยงแบบเดยว จงตองมการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ เพอเพมชองทางการเขาถง การปรบปรงทางเทาหรอพนผวถนน ใหมความสะดวกตอการใชงาน ทงนเนองจากรปแบบการดาเนนชวตประจาวนของกลมคนรนใหมเตมไปดวยความเรงรบ จงสงผลใหความตองการใชการเขามาใชพนทสาธารณะทสามารถเปลยนผานสพนทอนไดอยางรวดเรวและสะดวกสบาย ทงนเพอใหสอดคลองกบลกษณะของพฤตกรรม ทศนคต และรปแบบการดาเนนชวตของกลมคนรนใหมใหมากทสด ซงจากการเปรยบเทยบระหวางผลการวเคราะหพนทกรณศกษาและความคดเหนของกลมตวอยางคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนท จากเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม พบวา จากความคดเหนของกลมตวอยางคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนท มบางปจจยทไมสอดคลองกบผลทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษากบเกณฑการพจารณาพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม เนองดวยกลมคนรนใหมทมพฤตกรรม ทศนคต รวมไปถงรปแบบการใชชวตทลกษณะเฉพาะตว จงตองการพนททสามารถตอบรบกบพฤตกรรม โดย

84

สามารถจดลาดบความสาคญของปจจยทไดคะแนนรองลงมาจากปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวน ทจะนาไปสการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบคนรนใหม ไดดงน ปจจยดานกายภาพ พนทสาธารณะตองเออใหเกดการใชงานของกจกรรมทหลากหลาย เชน นาคนหา ไมเรยบโลง มจงหวะหรอทาใหพนททนนมชวตชวาทตอบรบกบรปแบบของกจกรรมหรอวถชวต เนองจากพฤตกรรมของกลมคนรนใหมทไมชอบความจาเจ และชนชอบความแปลกใหม รวมทงตองคานงถงการเขาถงพนททไมเพยงแคงายและสะดวกสบาย แตจะตองมความหลากหลายของชองทางการเขาถง ทจะเปนสวนชวยในการสรางแรงดงดดใหคนรนใหมอยากเขามาใชงานภายในพนท นอกจากนการออกแบบใหพนทบางสวนทมรมเงา บดบงแสงแดด และสวนทมแสงแดดสองถง เพอเพมความสบายในพนท และตองใหความรสกทปลอดภยและปลอดภยจากการมพนทปดลอมภายในพนท ปจจยดานขอบเขตการใหบรการ ตองมระยะการเขาถงดวยการเดนเทา 5-10 นาท หรอ 500 เมตร จากจดบรการรถสาธารณะ ทงนเพอใหผทเขามาใชงานสามารถเขามาใชบรการไดอยางมประสทธภาพ ควรออกแบบใหมทางเดนเทาหรอทางจกรยานทมคณภาพ ทางลาดสาหรบคนพการ พนผวทแตกตางกน รวมทงสญญาณเตอนภยตาง ๆ สาหรบกลมบคคลทดอยโอกาส ปจจยดานความสะดวกสบาย ภายในพนทสาธารณะจะตองมสงอานวยความสะดวกสบาย เชน เกาอนง โตะ แสงสวาง อนเทอรเนต รวมไปถงการมสภาพภมอากาศภายในพนททมความเหมาะสม ความปลอดภยและระยะเวลาในการใหบรการ พนทกลางแจงควรมสวนทใหรมเงาและสวนทแสงสองถง วสดและพนผวทใชภายในพนทควรมความเรยบและไมลน การปองกนการเกดอบตระหวางผใชทางเทาและผใชถนน โดยแยกถนนสาหรบรถยนตออกจากทางจกรยานและทางเทา รวมไปถงการตดตงโคมไฟใหแสงสวางภายในพนท เพอความปลอดภยในการใชงาน ปจจยดานภาพลกษณของพนท การทพนทนน ๆ อยในยานทกาลงเปนทนยมหรอกาลงเปนพนททมความทนสมยในขณะนน เพอทจะสะทอนใหเหนถงความเปนตวตนของกลมคนรนใหมไดอยางชดเจนมากขนจากลกษณะการใชพนทหรอการทากจกรรมภายในพนท ซงการสงเสรมใหเกดความชดเจนของภาพลกษณของพนททจะดงดดใหกลมคนรนใหมเขามาใชงานภายในพนท โดยการสรางเอกลกษณของพนทจากแนวทางการออกแบบท ใ ชแนวคดการจดระเบยบการรบร (Organization in Perception) คอ การรวมกนเปนกลมของสงทอยใกล ๆ กน การเลอกใชรปทรงทเรยบงายและมความสมบรณในตวเอง การสรางความตอเนองของทศทาง ทมองดแลวทาใหเกดความรสกทลนไหล ตอเนอง ไปในทศทางเดยวกน ไมสะดด การสรางความโดดเดนภายในกลมยอยและการจดลาดบหรอขนาดเลก-ใหญ เปนตน เมอพจารณาจากปจจยทไดลาดบความสาคญไปขางตน จะเหนไดวานยยะของปจจยทนาไปสแนวทางการออกแบบนน คานงถงการเปนพนทสาธารณะทตอบสนองกบความตองการและ

85

พฤตกรรมของคนรนใหม เพอใหสอดรบกบพฤตกรรม ความตองการ ทศนคต ของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนท ซงปจจยทถกจดลาดบใหมความสาคญนอยทสดทไดจากการวเคราะหพนทกรณศกษาและความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนท เนองจากรปแบบการดาเนนชวตของกลมคนรนใหมทเรมมความแตกตางกนเรองของรายได รสนยม และอดมคต การเปนตวของตวเอง ความเปนปจเจกทสงขน ทาใหมงคนหาแตพนทเฉพาะของแตละคน รวมไปถงปญหาทเกดจากความขดแยง ความเหลอมลาททาใหความสมพนธระหวางผทเขามาใชงานกบพนทลดลง จงสงผลใหปจจยเหลานไดคาคะแนนในลาดบทาย ๆ ซงปจจยและแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะเพอตอบสนองตอปจจยดงกลาวมรายละเอยด ดงน ปจจยดานทตง ตองคานงถงดานทตงของพนทสาธารณะ จะตองเขาถงงาย เดนทางเขามาใชงานไดอยางสะดวกสบาย การเขาถงพนทไดหลายหลากรปแบบของการเดนทาง มการเชอมตอของระบบขนสงสาธารณะ รวมถงตองสามารถเขาถงหรออยในพนททมการใหบรการสาธารณะตาง ๆ ตงอยในพนทใจกลางเมองทมการใชประโยชนทดนหลากหลายประเภท เพอใหมผคนผานเขามาใชงาน ทจะชวยสรางความคกคกมชวตชวาใหกบพนทและเปนสวนชวยสงเสรมใหเกดการสอดสองดแลกนภายในพนท กจกรรมทเกดขนภายในพนท พนทสาธารณะไมเพยงแตรองรบกจกรรมตาง ๆ ทเกดขนภายในพนท แตยงตองสงเสรมใหเกดความตอเนองของกจกรรม เพอสรางความโดดเดนและมเอกลกษณเฉพาะตวใหกบพนท ทจะดงดดกลมคนรนใหมใหเขามาใชงาน ทงนจะตองคานงถงกจกรรมสวนใหญทเกดขนภายในพนท เพอใหการออกแบบตอบสนองกบความตองการของผใชงานมากทสด เชน การคานงถงสดสวนมนษยในการวางองคประกอบตาง ๆ ภายในพนท การมพนทเปดโลงสาหรบกจกรรมทตองการความกระฉบกระเฉง ความสงทสามารถเออมถงหรอมนาหนกทยกไหว การเลอกวสดหรอพนผวทแตกตางกน เพอสรางความแปลกใหมแตกตางกนภายในพนท รวมถงการมทนงพก มแสงสวางเพยงพอทเหมาะสาหรบการทากจกรรมแบบผอนคลาย เพอใหตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนท ปจจยดานความรสกตอสถานท การสรางความรสกถงการเปนสวนหนงของพนท เพอใหเกดแรงดงดดททาใหอยากเขามาใชงานภายในพนท รวมถงพนทนนจะตองสามารถแสดงออกถงความเปนตวตนของกลมคนรนใหมไดอยางชดเจน การเนนและใหความสาคญของสวนรวมและความเปนกลมกอนเดยวกน รวมไปถงการสรางความสมพนธระหวางพนทและผทเขามาใชงาน เพอใหเกดความรสกเปนสวนรวม หรอเปนสวนหนงของสถานท การสรางความรสกทเกยวเนองและเชอมโยงซงกนและกน กระชบ และเปนกลมกอน ซงจะตองมการออกแบบทคานงถงความสะดวกสบาย มแสงสวางในพนททเหมาะสม มทนงพก และนงมองกน รวมไปถงการใชวสด เสนสาย รปทรง โครงสราง หรอองคประกอบอน ๆ ทางสถาปตยกรรมใหสอดคลองกบพนท ดกลมกลนกน

86

ปจจยดานการเปนพนททางสงคม การสรางและสงเสรมใหเกดการมปฏสมพนธรวมกนของผทเขามาใชงาน สงผลใหพนทเออตอการเปนพนททางสงคมทสามารถรวมพนทสาธารณะและกจกรรมทางสงคมไวดวยกนได เพอรองรบกจกรรมทางสงคมทจะเกดขนภายในพนท จะตองมการสรางความกลมกลนกนระหวางพนทและผใชงาน ใหรสกสะดวกสบายและพงพอใจในการเขามาใชงาน ทงนพนทเองจะตองมการคานงถงในสวนของแนวคดเรองเวลาและสถานท ทจะตองมความยดหยนสามารถปรบเปลยนไดตามสถานการณหรอรปแบบของกจกรรมทางสงคมทเกดขนภายในพนท การปรบองคประกอบภายในพนทใหดยงขน แนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมทกลาวมาขางตน จะตองคานงและใหความสาคญของปจจยดานความรบเรงในชวตประจาวนเปนลาดบแรก เนองดวยวถชวต บคลกภาพ และไลฟสไตลของกลมคนรนใหม มความคลองตว กระตอรอรน ทะเยอทะยาน อกทงยงชอบความสะดวกรวดเรว และเปนตวของตวเอง พนทสาธารณะทจะตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม จะตองมการใชประโยชนหรอมกจกรรมภายในพนททหลากหลาย ทจะสงเสรมใหเกดความมชวตชวาใหกบพนท จากการผานไปมาของผคนจานวนมากภายในพนท รวมไปถงการเปลยนผานไปสพนทอนดวยความสะดวกรวดเรว เพอใหพนทสาธารณะนนตอบรบกบความตองการของกลมคนรนใหมมากทสด อภปรายผลการศกษา การศกษานเปนสวนหนงในการสงเสรมในเรองของการออกแบบเพอคนทงมวล (Universal Design) ในการวเคราะหหาพนทสาธารณะทเหมาะสมสาหรบทกเพศและทกชวงวย โดยการศกษาถงพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม เนนในการศกษาประเดนสาคญในการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบกลมคนรนใหมทสอดคลองกบแนวทางการออกแบบเพอคนทงมวล ทงนจากการศกษาและรวบรวมขอมลเกยวกบกลมคนรนใหมและพนทสาธารณะขางตน พบวา ลกษณะของพนทสาธารณะทเหมาะสมและตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหมทกลาวไปขางตนนน ไดนามาเปนเกณฑเพอพจารณาในการคดเลอกพนทกรณศกษาและกลมตวอยาง รวมทงพจารณาจากพนททกาลงไดรบความนยมนยม และมลกษณะการใชพนททแตกตางกน เพอใหทราบถงพฤตกรรม ทศนคตและความตองการทมตอการใชพนทสาธารณะของกลมคนรนใหม เนองดวยวถชวต บคลกภาพ และไลฟสไตลของกลมคนรนใหม มความคลองตว กระตอรอรน ทะเยอทะยาน อกทงยงชอบความสะดวกรวดเรว และการเปนตวของตวเองทแสดงออกมาทางสงคมหรอกจกรรมมากกวากลมเจนเนอเรชนอนมากทสด นอกจากนกลมคนรนใหมนยงเลอกทจะใชพนทสาธารณะภายในเมองเปนทนดเจอ พบปะ หรอนงทางานกน เพอใหเกดการใชงานพนทสาธารณะใหมประสทธภาพและตรงตามความตองการของกลมคนรนใหมมากทสด จงตองทาการศกษาแนวทางการ

87

ออกพนทสาธารณะทตรงกบความตองการของกลมคนรนใหม รวมถงสอดคลองกบพฤตกรรมของคนในกลมนใหมากทสด ซงจากการใชเกณฑการพจารณาทไดจากกการรวบรวมขอมลทตยภมทไดจากการทบทวนวรรณกรรม แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบพนทสาธารณะและกลมคนรนใหม พบวามปจจยทสาคญในการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม คอ ลกษณะของพนทสาธารณะ ปจจยการเกดพนทสาธารณะ กจกรรมทเกดขนบนพนทสาธารณะ ความรสกตอสถานท และการเปนพนททางสงคม แตเมอนามาวเคราะหควบคกบการสารวจความคดเหนของกลมคนรนใหมทเขามาใชงานภายในพนทกรณศกษา พบวา มเพยงบางประเดนทคนรนใหมใหความสาคญ ซงในการออกแบบหรอพฒนาพนทสาธารณะสาหรบคนรนใหม ไมวาจะเปนพนทสาธารณะภายในหรอภายนอก ทตองใหลาดบความสาคญเปนลาดบแรกคอ ปจจยดานความเรงรบในชวตประจาวน จะตองคานงถงการเปนพนทสาธารณะทมความเชอมโยงกบลกษณะการใชประโยชนทดนหรอกจกรรมทหลากหลายประเภท ทงนเพอใหเกดบรรยากาศทมชวตชวา เนองจากมคนผานไปมาจานวนมากตลอดเวลา รวมไปถงสามารถเชอมตอกบการเดนทางไดหลากหลายรปแบบ ทไมจาเพาะเจาะจงแครปแบบการเดนทางเพยงแบบเดยว จงตองมการพฒนาระบบขนสงสาธารณะ เพอเพมชองทางการเขาถง การปรบปรงทางเทาหรอพนผวถนน ใหมความสะดวกตอการใชงาน ทงนเนองจากรปแบบการดาเนนชวตประจาวนของกลมคนรนใหมเตมไปดวยความเรงรบ จงสงผลใหความตองการใชการเขามาใชพนทสาธารณะทสามารถเปลยนผานสพนทอนไดอยางรวดเรวและสะดวกสบาย ในขณะทประเดนในดานกายภาพ ดานท ตง ดานภาพลกษณของพนท ดานความสะดวกสบาย ดานการเปนพนททางสงคม รวมทงกจกรรมทเกดขนภายในพนทและความรสกตอสถานท จากการศกษา พบวา กลมคนรนใหมไมไดใหความสาคญกบประเดนเหลานเทาไรนก สบเนองมาจากรปแบบการดาเนนชวต รสนยม อดมคต ทแตกตางและมความเปนตวของตวเองในระดบทสงขน รวมทงความแตกตางหนทเกดจากความเหลอมลาของสงคม ทไมเพยงสงผลใหความสมพนธระหวางกนภายในสงคมลดลง แตยงรวมไปถงความสมพนธระหวางผใชงานกบพนททลดลงอกดวย ซงจากกการศกษาและขอคนพบทไดจากการศกษานไดเปลยนแปลงและสรางความชดเจนถงแนวทางการออแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม ซงแตกตางจากการคานงถงแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทดโดยทวไป เนองดวยลกษณะทเฉพาะตวของกลมคนรนใหม ทมความเปนตวของตวเองสง มความคลองตว ชอบความสะดวกรวดเรวและความแปลกใหม รวมไปถงการมการเปลยนแปลงของชวตตลอดเวลา จงตองมพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนเหลาน ซงไมเพยงแคตอบสนองตอพฤตกรรมทกลาวมาขางตนเทานน แตยง

88

ชวยสรางสภาพแวดลอมทเหมาะสมสาหรบคนรนใหมทสอดคลองกบการดาเนนชวตประจาวน ทจะชวยสรางความมชวตชวาใหกบเมอง ขอเสนอแนะเพอการวจยในอนาคต สาหรบการวจยครงนเปนการศกษาแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม โดยหาปจจยทสาคญเพอเปนแนวทางในการออกแบบพนทสาธารณะเปนหลก ซงพจารณาและวเคราะหรวมกนระหวางทฤษฎทเกยวของกบพนทสาธารณะและแนวคดเกยวกบคนรนใหม ดงนนขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไปควรจะเปนการศกษาในเชงลก บนขอคนพบการศกษาครงน เชน 1. การศกษาความสมพนธของกลมคนรนใหมทมตอการใชงานระหวางพนทสาธารณะภายในอาคารและภายนอกอาคาร 2. การศกษาถงแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของกลมคนรนใหม ทสามารถนาไปใชเปน Design guideline ทไดจากการศกษาครงนในการออกแบบพนทสาธารณะ 3. การศกษาถงแนวทางการออกแบบพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมและความตองการของสงคมผสงอาย

89

รายการอางอง ภาษาไทย กฤตยา โชควฒนชย. (2544). “ความเปนมาชมชนเขมแขงในตาบลบางพระ อาเภอเมอง จงหวด ฉะเชงเทรา.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรมโยธาธการและผงเมอง. กรงเทพมหานคร. (2549). UDP Bangkok. [โปรแกรมคอมพวเตอร]. กรงเทพฯ: กรมโยธาธการและผงเมอง กรงเทพมหานคร. กาธร กลชล. (2545). การออกแบบชมชนเมองคออะไร การตดตามหาคาตอบในรอบ 40 ป. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จาเนยร ชวงโชต. (2516). จตวทยาการรบรและเรยนร. กรงเทพมหานคร: โรงพมพกรงเทพฯ ชชรนทร ไชยวฒน. (2555). Generation Y รายจรงหรอ?. เขาถงเมอ 7 เมษายน 2559. เขาถง ไดจาก http://www.manager.co.th/iBizChannel/ViewNews.aspx?NewsID=

9530000078273 ชยวฒน ไพนพงศ. (2551). “ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานในกลม Gen Y.” การศกษาอสระปรญญามหาบณฑต คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ชวนะ ภวกานนท. (2548). RETRO MARKETING กบตนกาเนด 8 C. เขาถงเมอ 10 พฤษภาคม. เขาถงไดจาก Http://www.businessthai.co.th ธนาคารไทยพาณชย. (2557). กลยทธมดใจผบรโภค Gen Y. กรงเทพฯ: Economic Intelligence Center (EIC). ปรดา หตะจฑะ. (2546) “พฒนาการและรปแบบการตงถนฐานชมชนรมนาบานบางแมหมาย จงหวดสพรรณบร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการวางแผนภาคและเมอง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พส เดชะรนทร. (2552). กลยทธใหมในการจดการ. กรงเทพฯ: ผจดการ. ภควด ศรออน. (2555). “พฤตกรรมการใชสวนสาธารณะและสภาพแวดลอมทางภมทศน กรณศกษา สวนรมณนาถ.” การคนควาอสระปรญญา คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลย ศลปากร. รชฎา อสสนธสกล. (2548). “การสรางความเขาใจรวมเกยวกบเจเนอเรชนวาย (Generation Y) เพอการประยกตใชในททางาน.” สารนพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑต พฒนบรหารศาสตร.

90

วมลสทธ หรยางกร. (2541). พฤตกรรมมนษยกบสภาพแวดลอม. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศศธร คลายชม. (2546). “สานกในถนท: กรณศกษาการออกแบบตกแถวเมองพระนครศรอยธยา.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. ศรกญญา มงคลศร. (2548). Generation X. BrandAge. เขาถงเมอ 10 พฤษภาคม 2559. เขาถงไดจาก http://www.brandage.com/Modules/DesktopModules/

Article/ArticleDetail.aspx?tabID=7&ArticleID=1108&ModuleID=701& GroupID=519

สธ เทศงามถวน. (2547). “การศกษาทวางสาธารณะกลางแจงทมการใชทผดและทมการใชนอยกวา ทมงหมายไวในการออกแบบ” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เสาวคนธ วทวสโอฬาร. (2550). Gen Y จบใหมนคนใหเวรค. กรงเทพฯ: เนชนมลตมเดย กรป. อภศกด ไฝทาคา. (2543). “แนวทางการพฒนาพนทวางสาธารณะสาหรบชมชนเมอง: กรณศกษา เมองขอนแกน” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. Google Street View. (2558). ถนนขาวสาร. เขาถงเมอ 10 พฤษภาคม 2559. เขาถงไดจาก https://goo.gl/maps/jNjMzud8DGT2 . (2558). ถนนพระรามท 1. เขาถงเมอ 25 พฤษภาคม 2559. เขาถงไดจาก https://goo.gl/maps/qWMuaq6PWin . (2558). รานกาแฟ Too Fast to Sleep. เขาถงเมอ 11 พฤษภาคม 2559. เขาถงไดจาก https://goo.gl/maps/9d6QRH6TH682 ภาษาตางประเทศ Charles, Prince of Wales. (1989). A Vision Brieain : A personal view of architecture. London: Doubleday. Gehl, Jan. (1987). Life Between Buildings: Using Public Space. Washington covelo London: Island Press. Marcus, Clare Cooper and Carolyn Francis. (1998). People Places: Design Guidelines for Urban Open Space. United States of America: Van Nostrand Reinhold.

91

Molnar, D. J. and Rutledge, A. J. (1986). Anatomy of a Park : The Essentials of Recreation Area Planning and Design. New York: McGraw-Hill Moughtin. (1995). Urban Design: Green Dimensions. Oxford: Butterworths Architecture. PPS. (2000). Project for Public Spaces. Accessed May 10. Available from http://www. pps.org/parks/

ภาคผนวก

93

วนท.........../.........../...........เวลา....................น. พนท..........................................................

แบบสารวจความคดเหนของกลมคนรนใหมทมตอการใชพนทสาธารณะ เพอใชในการศกษาวจย เรอง แนวทางการออกพนทสาธารณะทตอบรบกบพฤตกรรมของคนรนใหม

คาชแจง: แบบสารวจนใชเพอประกอบการศกษาคนควาอสระ (Individual Study) แบบสอบถามนมทงหมด 2 สวน สวนท 1 : ขอมลทวไปของผตอบแบบสารวจ สวนท 2 : ลกษณะของพนทสาธารณะตอบรบความตองการของคนรนใหม ทาเครองหมาย ลงใน หนาขอทตรงกบทานมากทสด

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสารวจ 1. เพศ ชาย หญง อน ๆ ระบ.................. 2. อาย ตากวา 15 ป 15-24 ป 25-29 ป 30-34 ป 35 ปขนไป 3. อาชพ นกเรยน/นกศกษา ราชการ/รฐวสาหกจ เอกชน

ธรกจสวนตว อนๆ ระบ.................. สวนท 2 ลกษณะของพนทสาธารณะตอบรบความตองการของคนรนใหม 1. ใน 1 สปดาห ทานมาสถานทแหงนบอยแคไหน ทกวน 3-4 ครงตอสปดาห 1-2 ครงตอสปดาห อนๆ ระบ.......................... 2. ทานชอบสถานทแหงนหรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................

94

3. มานคดวาทตงของสถานทมผลตอความชนชอบสถานทแหงนของทานหรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 4. ทานคดวาลกษณะการใชงานพนททสงเสรมใหเกดการดาเนนกจกรรมทมความหลากหลายมผล

ตอความชนชอบสถานทแหงนของทานหรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 5. ทานคดวาตาแหนงทตงของสถานทจะตองเขาถงงาย มผลตอการเลอกเขามาใชงานภายในพนท

หรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 6. ทานคดวาระยะการเขาถงหรอขอบเขตการใหบรการของสถานท มผลตอการเลอกเขามาใชงาน

ภายในพนทหรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 7. ทานคดวาสงอานวยความสะดวกและสภาพแวดลอมภายในสถานท มผลตอการเลอกเขามาใช

งานภายในพนทหรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 8. ทานคดวาการเชอมของระบบการเดนทางหลากหลายรปแบบกบสถานท มผลตอการเลอกเขามา

ใชงานภายในพนทหรอไม (เชน รถโดยสารประจาทาง, รถไฟฟา BTS, รถไฟใตดน MRT เปนตน) มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................

95

9. ทานคดวาสถานทนมบรบทแวดลอมทสงเสรมใหเขามาใชงานหรอมภาพลกษณของพนทททนสมยและเปนทนยมตอการเขามาใชงานหรอไม

มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 10. ทานคดวาสถานทนสามารถรองรบการประกอบกจกรรมนนทนาการแบบกระฉบกระเฉง(Active

Recreation) หรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 11. ทานคดวาสถานทนสามารถรองรบการประกอบกจกรรมนนทนาการแบบผอนคลาย (Passive

Recreation) หรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 12. ทานคดวาสถานทนมแรงดงดดททาใหเกดความรสกอยากเขามาใชงานภายในพนทหรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 13. ทานคดวาสถานทนสามารถเปนพนททสงเสรมใหเกดการสรางปฏสมพนธหรอกจกรรมทสรางการ

มสวนรวมของผทเขามาใชงานรวมกนไดหรอไม มาก ปานกลาง นอย นอยทสด เพราะ............................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................

**ขอบคณทกทานทสละเวลาในการตอบแบบสารวจ**

96

ประวตผวจย ชอ-สกล นางสาวธนกร จดาศร ทอย เลขท 221 หมท 1 ตาบลพงศประศาสน อาเภอบางสะพาน จงหวดประจวบครขนธ 77140 ประวตการศกษา พ.ศ. 2551 สาเรจการศกษาระดบมธยมปลาย จากโรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย จงหวดเพชรบร พ.ศ. 2555 สาเรจการศกษาปรญญาบณฑต สาขาวชาการผงเมอง คณะสถาปตยกรรมศาสตรและการผงเมอง มหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2556 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาออกแบบชมชนเมอง คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร