๒

๓

๔

ā ī

๕

๖

๓

มหาอรรถกาถ มหาปัจจรีย ์และมหากุรุนทีอรรถกถา. ๔ ดูรายละเอียดใน ญาโณทยปกรณ ์พุทธโฆสนิทาน พุทธโฆสุปปัตติ สาสนัปวงัสัปปทีปิกา และ สงัคีติยวงส์ เป็นต้น

๗

๘

ā

๙

๕ คัมภีร์ไวยากรณ์สนัสกฤตสมัยหลงัปาณินิ ผลงานของศรวรรมันที่แต่งในราวพุทธศตวรรษที่ ๕ ๖ ดูรายละเอียดใน “พระมหาโกมล แก้วดึง.การศึกษาเปรียบเทียบค านามใน คัมภีร์ปทรูปสทิธิและ คัมภีรล์ฆสิุทธานตเกามุที.ศ.ม.สาขาภาษาสันสกฤต มหาวิทยาลัยศิลปากร.๒๕๔๘”. ๗ สัททาวิเสส มี ๔ กลุ่มคือ สทัทศาสตร์(ไวยากรณ์) นิคณัฑุศาสตร์(พจนานุกรม) ฉันทศาสตร์ (รูปแบบร้อยกรอง) และเกฏุภศาสตร์(อลังการ) ๘ พระสังฆรักขิตเถระ ด ารงสมณศกัดิ์ว่า มหาสามี สงัฆราชแหง่ลงักาทวีป รจนาขณะทีท่่านจ าพรรษา ในเสลนัตราราม เมืองปุรัตถิปุระ(โปโลนนรุวะ) เมื่อ พ.ศ.๑๗๐๓ ในรัชกาลของพระเจ้า ปรักกมพาหุมหาราชที ่๑ (พ.ศ.๑๖๙๗-๑๗๓๐) และท่านมชีีวิตอยู่จนถงึ พ.ศ. ๑๗๘๗ ในรัชสมัยของพระเจ้าวิชยพาหุที ่๓

๑๐

๑๑

๙ บทร้อยกรอง(คาถา)ในคมัภีร์นี้ คดัลอกมาจาก คมัภีร์มหาวงศ ์พงศาวดาร ลังกา. ๑๐ สมเด็จพระพมิลธรรม (สมเด็จพระวันรัต) วัคพระฌชตพนฯ ในรชัการที่ ๑, เรื่องมหาจุลลยทุธ กาลวงศ์ ไมม่ีต้นฉบับ จึงไมก่ล่าวถงึ ๑๑ คนฺถ-หนังสือ, สมุห-ประชุม,กอง. คนฺถสมุห-กองหนงัสือ, ห้องสมุด,เป็นศัพท์บัญญัติที่ “พระเทพเมธาจารย์ (เช้า ฐิตธมฺโม) เสนอวงวชิาการเมื่อ พ.ศ.๒๕๐๔ ในหนงัสือ “แบบเรียน วรรณคดีบาล ี ประเภทคัมภรี์ไวยากรณ์”. ค าดัง่เดิมคือ ส หิต,สาหิตฺย,สาหิจฺจ.นักวิชาการไทยบัญญัติ“วรณฺ+คติ=วรรณคดี”เทียบเคียง literature ซึ่งเป็นที่ยอมรับกันทัว่ไป บาลีจะใช้ว่า “วณฺณคติ” นา่รับกว่าค าอื่น.ผู้เขียน. ๑๒ พระมหาสุดใจ สุขวฑฺฒโน (วงละคร).วิทยานิพนธ์ปริญญาพทุธศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาบาลี มหาวทยาลัยมหาจฬุาลงกรณราชวิทยาลัย. พ.ศ.๒๕๔๙.

๑๒

๑๓

๑๔

๑๕