CAP. II. - DE CAUSIS ET SUB)ECTO EUCHAR. - DUB. I. - ART. I.

CAPUT II.De Causis et Subjecto Eucharistiae,

DUBIUM I.De Causis.

201

MinisterEtlchari­stiae,

«Ago hic tantum de efficiente, id est« de ministro: in quo quid requìratur ad"confectionem validam, constat tum ex« dictls de sacramentis in genere, tum"ex superioris Capitis Dubio V. - Quid«ad lù:itam requiratur, patebit ex se­- quentì Dubio, de Subjecto suscipiente« Eucharistiam: quia omnes dispositiones

- quae ad digne suscipiendam sunt ne­« cessariae, requiruntur etiam ad licitam" confectionem; cum conficiens necessa­«rio suscipere debeat.

« Hìc ergo tantum quaeritur: 1°. Cujus« sit dispensare Eucharistiam. 2". Quid ex«parte ministri requiratur ad licitam di­e: spensationem ».

ARTICULUS 1.

AD QUEM SPECTET DISPENSATIO EUCHARISTIAE.

230. An solis sacerdotibus liceat Eucharistiam ministrare. - 231. An soli sacerdotes va­lide consecrent. - 232. Quid notandum de sacerdotibus consecrantibus simul unamhostiam, szve cum episcopo. - 233. An parochus tempore pestis teneatur mz'm'strareEucharistiam. - 234. An inferior sacerdote, ministrando ineurrat irregularitatem.- 235. An sufficiat consensus pastoris. - 236. Quid, si ministrandum sit tnaticum.>«Zi57. Quaer.l. Quando lieeat diaconis ministrare. Qu.2. An liceat clericis, aut etiamIaicis, in necessitate sumere Eucharistz'am per seipsos. Qu. 3. An liceat laico, innecessitate alteri viatieum ministrare. - 238. An sacerdos extra artieulum mortisposst't seipsurn communù:are. :- 239. An alù' praeter pastores possint ministrareEucharis#am in articulo mortis et in Pasehate. - 240. Quz'bus easibus lieeat regu­laribus tune ministrare.

Est solussacerdos )u­r isd ict ì o­nem ha­bens,

Solus sa­cerdes vali­de co nse­crat,

230. - « Resp. Eucharistiam dispensare«ex offìcio potest solus sacerdos habens«jurisdictionem ordinariam, de1egatam,e: aut saltem rationabiliter praesumptam,«ve1 privilegium. Ratio, quia pastorum« prcprium est pascere: quod praecìpue«fit per sacramenta. - Vide Bonacina 1,«card. de Lugo 2 ».

281. - Fide certum est, solos sacer­dotes valide consecrare Eucharistiam; utconstat ex traditione et ex definitionibusconciliorum Nicaeni 13, Lateranensis subInnocentio III 4, FIorentini 5 et Triden­tini 6. - Infertque id Tridentinum a) exMatth. XXVI, et Luc. XXII: Hoc facite inmeam commemorationem. Quibus verbis

1 Disp, 4, qu.5, punct, 1, n. 4 et 7. - 2 De Euch,disp. 18, n. S6 et seqq, - • Can. 14; ap, Labbe, tomo 2,col. 58. - • Decreta, cap. 1; ap. Labbe, tomo 13, col. 930.- • Decret.ad Armenos, § Terlium,. ap, Labbe, tomo 18,col. 549. - • Sesso 23. de Ordine, cap. 1 et can. 1. -

231. - a) Tridentinum , sesso 23, de Or·dine, eap. l, ait: c Apostolis eorumque sue­cessoribus in sacerdotìo, potestatem traditam

tantum Apostolis et sacerdotibus succes­soribus potestas consecrandi a Christocollata apparet: merito enim ad tantumministerium ministros singulari modo con­secratos esse oportebat.

282. - Notandum hic quod si p1uressacerdotes eodem tempore consecrentunam hostiam, omnes quidem sacramen­tum conficiunt; ut est commune cum Sa1­manto 1, ex Suarez et Filliuccio. - E con­verso, si unus eorum ante alios formamcomp1eat independenter ab aliorum inten­tione, jam conficit sacramentum; ita utalli frustra formam postea abso1verent.

Hinc Sa1mant. 8 cum Suarez, Filliuc­cio, Pa1ao, Coninck, Dicastillo et alìis

7 Tr. 4, cap. 9, n, 3. ~ Stear., disp.61. sect, 4, v. Dico 3. ~

Fili., tr, 4, cap. 9, n. 249. - 8 LOCI cit., n. 5. - Suar.,10e. cìt., sect, 4, i. f. - Fili., loc, cit., n. 254. ~ Palau»,tr.21, punct.1i, n. 2. ~ Coni"ck, qu. 82, n.la... Dtcast., tr, 4,de Euchar.. disp. 3, dub. 13. n. 242 et 243.

consecrandi,offerendi et ministrandi Corpuset Sarguinem ejus[Christi)... sacrae litteraeostendunt » •

Quid, sìpl u r es sì­rnul e am­dem h o­s t ì a m con­secrent,

202 LIB. VI. - TRACT. III. DE BUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUE. l. - ART. I. 203

juxta a·1105, paro­ch us tem ..pore pesttstenetur Eu..charistiam

.ministrare.

plurìbus, ìnferunt quod sacerdotes novi,qui cum episcopo consecrant, primo cu­rare debent, quoad fieri potest, simul cumepiscopo formam absolvere. Praeterea,habere debent intentionem consecranditunc tantum quando in eodem temporecum episcopo formam absolvunt. Immo,ultra hoc, in consecratione calicis inten­dant etiam non consecrare, si panem forteipsi non consecraverìnt a).

Cum autem certum sit solos sacerdo­tes posse consecrare; hinc etiam certumest tantum ad ipsos pertinere ministratio­nem Eucharistiae.

233. - Quaeritur hic: an parochus,temporepestis, teneatur Eucharz'stiam mi­nistrare cum pericuto uùae?

Prima sententìa valde gravis affirmat.Et hanc tenent Merbesius l, Concina 2,

Holzmann 3, Palaus 4; et Contino Tour­nely 5 cum Suarez (I.), Vasquez b), Tan­ner, Barbosa c). Et eamdem probabilioremputat Silvius a, ubi ait: Securior... et ve­risimilior est aliorum sententia parochumS14b mortali... teneri administrare sacra-

1 Sum., de Euch., quaestiunc.19. - 9 De Buch., cap. i,num. 18. - - • De Euch., n. 286, - • Tr. 21, punct, 20,num. 2. - li De Buch., cap. 5, art. 2, quaer. 5, v. Totaigitur. - Tanner, tomo 4, disp, 7, qu, l, n. 62. - 8 In SuppI.,qu, 32, art. 3, concl. S. - Sil1Jius1 Ioc. cito - Suar., dePoenit., disp. 44, sect, 3, v. Bue accedù, - 'I Tract. 4,

232. - a) Haec ultima illatio non reperi­tur apud auctortS citatos praeter Salmant.;et pro ea Salmant. allegant dumtaxat Dica·stillum, qui, loc. cit., eam revera habet.

233. - a) Suarez, de Poenit., disp. 44,sect. 3, V. Dico 3, dicit ad hoc teneri paro­chum «cum ordinario periculo contagii...,etiamsi in particularibus casibusexcusari pos­sit, si periculum multum augeatur et proximinecessitas nimium diminuatur».

b)Vasquez, Opusc. de Benef, cap.4, § 2,art. l, dub. 2, n. 135: «Tempore pestis, in·quit, si ad juvandum spiritualibus remediis etsacramentis suis ovibus opus est praesentiapastoris, ille tenetur astare, nisi jam per aliumad tempus aeque bene posset illud prae­stare '.

c) Barbosa, de Paracho, cap. 17, n. 12et 14, de administratione sacramentorum lo·quitur; sed notat ex alio quodam auctore pa·rochum teneri pestiferis ministrare ea sacra­menta quae sunt de necessitate salutis; ceteravero, non cum tanto vitae discrimine.

d) Barbosa, loc. cit., n. 15, scribit: «Ca­vere parochus debet, ne dum pestis tempore,

mentum Eucharistiae...parochianis, pestevel alio morbo contagioso infectt's,. etiamcum propriae suae vitae periculo: nisiper aliquem alium id fiatI et nisi quae­dam circumstantiae occurrant, propterquas merito possit excusari. Ratio, quia,licet hoc sacramentum non sit necessa­rium ad peccata delenda, est tamen mo­raliter necessarium ad perseverandum injustitia. - Excipit vero Silvius post Suarezet Barbosa d): l°. Si aliqui ìnfìrmì aliasessent absque confessione mori turi. 2°. Sisit grave parocho periculum, et ejus morsfutura sit magna populi jactura; sicut, siìpse solus sit, nec facile habendus sit alìus.

Secunda vero sententia negat: quamtenent Salmant. 7 cum Dicastillo, Gabrieleet Antonio a Spiritu S.; Diana ej cumMajore z,',Villalobos s? et Molfesio e),. itemGobat h) et Lohner, apud Croix 8. Ratio,quia hoc sacramentum non est tantaenecessitatis, ut parochus causa illud mì­nistrandi teneatur prodere vitam. - Ethaec sententia est etiam valde probabilisex declaratione Gregorii XITI, apud Fa-

cap. 9, num. 80.. Dicast., tr.4, de Euch.• disp. 11, dub.7,num, 128.· Gabr.a S. V'ncent., de Euch., disp. 15, qu.2,quaer. 2. - Anton. a Spiro S., Director. confessar., tr. 6,num. 296. - Lobner, Instruct, pract, 6, tract, 4, parto 3,cap. 3, art. 3, de Euch. sacram., qu.B, - • Lib.6, parto l,num.484.

unius non graviter indigentis spirituali utili·tati consulere intendit, plures alii ex ipsiusoccubitu,graviorem jactllram spiritualem pa·tiantur: quare, si solus sit, non facile mini­strare debet cum suae vitae periculo sacra­menta, quae non admodum necessaria suntvel secundum se...vel respeetu personarum '.

e) Diana, parto 3, tr. 4, resol.174, utiquenegat adesse hanc obligationem; sed addit exMolfesio (qui revera ita tenet in Sum., tr. 4,cap. 3, n. 51): «Nisi necessitas proximi ma­gna esset, ut quia valde dubitaretur de illiussalute, si absque viatico decederet •.

f) Major, in 4, dist. 23, qu. l, V. Quartoargu#ur, ita negat de Extrema Dnctione,sed"a paritate rationis idem dici possevidetur deEucharistia; addit enim Major teneri ad Poe­nitentiam ministrandam, «quia stat crebro il­lam esse confitentiad salutem necessaria •.

g) Villalobos, parto 1, tr. lO. diff. 6, n.7,priori sententiae adhaeret, et ita a Diana al­Iegatur.

h) Gobat,hic utique citatus a Croix, vide­tur tamen, tr. 4, n. 414, priori potius senotentiae cum ejus limitationibus adhaerere.

]uxt& a­Jios, non te­netur,

Parochitenentur re..sidere tem·pore pestis.

gnanum i), ubi refert quod, instante S. Ca­rolo Borromaeo, an parochi tenerentur mi­nistrare sacramenta tempore pestis, prae­fatus Pontifex, die 12 Octobris anni 1576,approbans decretum S. C. Concilii, sicdec1aravit: Parochum suis parochianispeste laborantibus teneri ministrare dum­taxat duo sacramenta ad salutem neces­saria, nempe Baptismum et Poeniten­tiam; posse autem ministrare vel per sevel per alium idoneum, ut parockus pos­sit audire confessiones sanorum; qutaaliaseum reformidarmf,sividerenl.z'psumaccedere ad pestilentes. - Deinde Fa­gnanus refert quod idem Gregorius, die26 Octobris 1576, archiepiscopo FIoren­tino, qui decreverat parochos suae dioe­cesis teneri tempore pestis ministrare sa­cramenta, praecepit ei rescribi ab eademS. C. Concilii: Parochos teneri om11-inoministrare (tantum) Baptzsmum et Poe­nz"tentiam. Et sic de facto S. Congrega­tic j) rescripsit, addito insuper verbo: peralios. Dixit enim S. Congregatio hancfuisse mentem Pontificis, prohibendi sci­licet, ne parochi per seipsos, etiam volen­tes, ministrent Baptismum et Poenìten­tiam: ad commodum parochianorum quisani essent. Ita Fagnanus.

Deinde hìc sedulo notandum quod,cum circa idem tempus quaesitum fue­rit an parochz" tempore pestzs tenerenturresidere, refert idem Fagnanus l quodS. Congregatio die 6 Decembris 1576 de­crevit teneri; sed hoc non per legem

1 In cap. Clerkos, de clero non resid., a n. 41 ad n. 45.-

;) Fatendum est omnem hanc probatio­nem quacumque vi destitui; res enim ita apudFagnanum, tlZ cap. Clericos, de cleric. nonresident., n. 38, 39, 40, habetur. Die 11 Octo­bris 1576, S. C. censuit: Parochos temporepestis... teneri ... parochianis suis peste labo­rantibus ministrare dumtaxat duosacramentaad salutem necessaria, nempe Baptismum etPoenitentiam, seu Confessionem; die vero12Oetobris, SSmus, audita sententia Congre­gationis,eam approbavit.Sed cum postea fuis­set reperta decisio archiepiscopi FIorentinirscil.S. Antonini in ejus Summa], his verbis:Eos quibus cura animarum imminet, de ne­cessitate salutis suae oponet per se vel peralium idoneum,sacramenta ministrare, quan­tumcumque infectis peste; et dubitari possetquid agendum, cum hic Sanctus simplidter

generalem statuendum, sed per litterasS. Congregationis significandum eidempraefato archiepiscopo, ut non omnes pa­rochos cogeret, sed aliquos, partiendoopus, vel deputaret alios.sacerdotes ; cumTabiena k), Armilla k) et Barbatia k) sen­tirent parochos excusarì tempore pestisa residentia, et quia sani fugerent paro­chos, et quia parochi omnes morerentur.­Sed [acta relatione, Pontifex decrevit:Scribendas simpliciter litteras ad cardi­nalem S. Praxedis, quibus signijicetur...Sanctitatem Suam decreoisse, parochostempore pestis teneri omnino residere i1tseds ecclesiis...,· posse tamen per aliumidoneum ministrare.... sacramenta Ba­ptt'smi et Poenitentiae: et si non resede­rint, contra eos procedendum esse, ser­vata forma Tridentini 2.

Tandem dubitatum fuit a nonnullis ec­c1esiarum praelatis, quodnam sit propriumofficium episcopi tempore pestis: an sct1i­cet teneantur residere, et etiam SUt's curatzsministrare sacramenta? - Refert Fagna­nus 3, Pontificem, die 18 Decembris 1576sic dec1arasse: Decretum factum in paro­cht'smulto magzs...procedere in episcopis,qui magis obligati sunt; tamen posse epz'­scopos in locis tutioribus manere, et indeprotndere. Et hic observare oportet quodhoc decretum fuit proprium Pontificis, quogeneraliter explicatum fuit officium epi·scoporum: revera enim, si episcopus inhujusmodi necessitatibus oves suas dese­rit, quis alius eis satis providere curabit?

• Sesso 28, de reform., cap. l. - 3 Loc. cit., n. 46 et 47.

sacramenta dicat, nec se restringat ad duo,res tot.a ad SSmum delata est. - Die 26Octa·bris 1576, .... dictum archiepiscopi FIorentininon haberi pro decisione necessaria,quia nondoctor,non judex, non alia auctoritate sufful·tus: Sanctitas Sua inclinavit in eam senten­tiam, ut littera scribenda indistincte dicat sa­cramenta, et decretum sic esse concipiendum:Teneri omninoministrare Baptismumet Poe·nitentiam, et Ioco dictionis dumtaxat, appo­nendam dictionem omnz·no.

j) Haec ultima habentur in rescripto dequo infi"a super residentia parochorum.

k) Andreas Barbatia, Consil., tomo 4, con­sa. 87, n. 3, haec utique de tempore pestisdocet; sed Tabiena, v. Beneficium III, n. 8;Armilla, V. Beneficium, n. 62, de causa. ratio­nabili, ut essent capitales inimicitiae.

Episcopitenentur re­sidere tem..pore peseìs,

204 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUB. I. - ART. I. 205

MinistrareEuchari·s r ì a m sìnejurisdictio­ne, lethale.

Ln fe r i o rsacerdoteministransfit irregula­riso

Religiosiministran­tes Bx t r e­mam U'n­ctionem,etc.

Licentiarationabifi­ter prae­sumpta suf­ficit ad mi­nistrandamEuchari­stiamo

c Unde resolves:234. - « lO. Peccat mortaliter, qUIsme

«omni jurisdictione a) Eucharistiam di­« spensat (Bonacina 1): quia violat alterius«jurisdictionem in re gravi. - Inferior« autem sacerdote incurret insuper irre­« gularitatem; ut docet Coninck 2 ».

Idem docent Laymann 8 cum Coninck;Sporer 4; Mazzotta 5 cum Bonacina; etSalmant. b)} qui dicunt idem de clericoministrante Baptismum solemniter. - Ra­tio, quia, cum horum sacramentorum so­lus sacerdos sit minister, et diaconus non­nisi ex commissione; ideo etiam diaconussine commissione ministrans haec sacra­cramenta, cum ipsorum non sit ministerordinarius, irregularitatem incurrit, excap. 1, de cleric. non ordin, - Vide dietade Bapt., n. 116} v. Dubit. 2.

Hinc «religiosi etiam ipso facto in­« currunt excommunicationem Papae re­« servatam, si (scilicet sine licentia parochi" et quidem speciali) praesumant clericis« vellaicis dare Extremam Unctionem vel« Eucharistiam, vel Matrimonia solemni­« zare: nisi habeant privilegium; vel paro­« chus absit, aut injuste nolit in articulo« mortis. - A dieta tamen excommunìca­«tione excusare ignorantiam, etiam cras­- sam, ex Praeposito, etc. notat Diana 6;« idque propter verbum praesumant »,

235. - «2°. Licite ministrat Euchari­« stìam qui praesumit rationabiliter pa­« storem factum suum approbaturum esse.« - Reginaldus 7, Bonacina 8 »,

1 Disp. 4, qu. 5, punct. l, n. 6. - • Qu. S2, n. 29. ­:I Lib. 5, tract. 4, cap. 7, num. a, • ConincR} loe.. cito ­4 Parto 2, cap. 5, num. 309. - li Tract. 5, disp. 4, qu. 1,cap. 3, § 2, v. Qui Eucharistiam. - Bonac., de Irregul..qu. 8, punc~. 6. num. 5 et 7. - Praeposit., qu. 82, art. 3,dub. 2. num. lì. - B Parto 5, tr.3, reso!. 51. - 'I Lib. 29,num. 91. - 8 Disp. 4, de Euch.. qu.5, punct. t, num. 6. ­9 Tr. 21, punct. 18, num. 4. - 20 Tr. 18, qu. 1, de Eum.,

234. - a) Scilicet sine licentia, nisi faciat. ex voluntate praesumpta pastoris, uti expli--­cat Bonacina.

b) Salmant., tr. 2, de Bapt., cap. 4, n. 20}loquuntur de clerico inferiore solemniter ba­ptizante. Sed, tr. de Censuris, cap. 8, n.74,dicunt clericum fieri irregularem, «si absqueordine presbyteratus, '" Missam dicat aliavepropria sacerdotum munia exerceat •.

235. - a) Cardinalis de Lugo hos auctoresnon citat pro assertione ista, quam revera non .habent locis cz"t.; sed contra pro sententia

Palaus 9 dicit, ex consuetudine com­muniter praesumi consensum parochi,quoties communio non fit ex obligatione.Hinc recte ait Roncaglia lO cum communi,quod cui conceditur facultas celebrandiintelligitur etiam concessa facultas Eu­charistiam ministrandi. Et sic revera ubi­que usus habet. - Dicit tamen Palaus 11,

banc praesumptionem tantum locum ba­bere, cum communio fit ex devotione;non vero si ex obligatione. Sed Laymann 12

illam admittit etiam in praecepto paschali,si praesumptio sit rationabilis, puta sipersona frequenter communicet. - Caete­rum Croix 18; et Lugo 14 cum Suarez a),

Fagundez a)} Diana a) et aliis, recte dicunthanc praesumptionem in communione exobligatione non esse de facili habendam.Immo merito addit Croix, non sernpersufficere quod certe parochus daturus es­set licentiam si peteretur: si enim petere­tur, jam recognosceretur ut pastor, et ipsesaltem confuse cognosceret ovem suam.

236. - «30• Si infirmus sacro viatico

« muniendus sit, et proprius pastor absit,« vel praesens non possit deferre Eucha­« ristiam; quivis alius sacerdos, vel re­e gularis vel saecularis (et hoc deficiente,« etiam diaconus), ei conferre potest. Quia« tunc praesumitur voluntas episcopi aute: Papae. Ita Laymann 15, Bonacina 16, Sua­« rez », - [Etsì parochus renuat, sed inju­ste. Salmant.?" cum Toleto a), Lugo, Sà,Dicastillo. Et est commune apud Ronca­glia b)} cum S. Thoma b)].

cap. 4, qu. 2, resp. 2. - 11 Loc. cito - 151 Lib. 5, tract. 4,cap. 7, num. 4. - 13 Lib. 6, parto l, n. 684. - 14 Disp. lS,n. 51. - Croix, lib. 6, parto l, n. 684. - 13 Lib. 5. tr. 4,cap. 7, num. 2. - 16 De Euch., qu. 5, punct. 1. n. 10. ­Suar." disp. 72, sect. 1; et sect. 2, v. Sed quaeres. ­l'l' Tr. 4, cap. 9, num. 15. - L14g0, disp. 18, num. 53. - Sà,v. Eucharistia" n. 4. ~ Dicast., tr. 4, de Euch., disp. 11,dub. 3, n. 25.

docente aliquando posse praesumi ejusmodiconsensum: «Ceterum aliquando accidere po·test ut praesumi possit consensus in his cirocumstantiis, et tunc licebit communicare inecclesia regularium, ut fatentur Suarez ....disp. 72, sect.2, § Sed inquires," Fagundez,[in 3 Praec. Eccl.J, lz"b. l, cap.5} n.ll; Diana,[parto 3, tr. 2J, ... resol. 12, in fine».

236. - a) Toletus, lz"b. 2, cap.28, n.l, nonsatis accurate a Salmant. allegatur: hoc enimnon habet.

b) Roncaglia, tr.18, qu.l} de Euch.}cap.4}

Non scm­per facilepraesumen­da.

Deficienteproprio pa­store, ahuslicite mini­strat vìatt­curno

Quid dediacono etlaico mini­strante innecessitate.

Diaconuslicite mini­strat in ne­cessitate.

237. - « Dixi in responsione: Ex offido.« - Quia extraordinarie, in statu neces­« sìtatìs, id potest diaconus ex commìs­e sione parochi (et secundum Quintanad­c venas a), si absit, sine ea), V. gr. in magno« festo, quo sacerdos confessionibus, con­" cionibus, etc., est occupatus. - Diana 1

« ex Praeposito.«In extrema vero necessitate, V. gl'.

« articulo mortis, si non esset alius, etiam« diacono, immo laico licere (secluso scanoc dalo) et alios et seipsum communicare«probabile est; ut, contra b) Henriquez,« Vasquez et Sà, docent Suarez, Coninck C)}

«Laymann, Praepositus 2: confirmatque« Diana 8 ex Aversa et Francisco de Lugo.« Sed Amicus limitat d) ad casum quo«moriturus, peccati mortalis conscius,« aliud sacramentum suscipere non posset." Vide Diana 4. - In praxi tamen id non« facile faciendum, ob contrariam consue­" tudinem e). Card. de'Lugo 5, Bonacina 6 ».

Quaeritur hic lO. Quando dz"aconuspossit Eucharistiam mmistrare? - Nullidubium quod diaconus potest ministrareEucharistiam in necessitate; ut habetur inCarthaginensi IV 7, ubi dicitur: Diaconus,

1 Parto 9, tr. 6, resol, 39.• Praepos., qu, 82, art. 3, dub.L,n. lO. - Henriq., lib. S, cap. 54, n. 3. - Vasq., disp. 219,cap. 1. - sa, v. Eucharistia" n. 4. - Suar., disp, 72, sect, 1,et sect, 3, i. f. - Laym-, Hb, 5. tr. 4, cap.. 7, num. 5. ­11Qu.82, art. 3, dub. 1, n. 11. - 8 Partv B, tra 1, resol, 48. ­Aversa} de Euch., qu. lO, sect, 3, v. Quinto. w Francisc,de Lugo" de Sacram., lib. 4, cap, 11, a n.9, et n. 48 E't 50;cfr. etiam Opusc, de Sacram, i. g., cap. 2,qu. 7, n. 59. ­Amicus, tomo 7, disp.3l, n.80. - • Parto 9, tr. 6, resol.39.- • Disp. 18, num. 22, 23, 24, ':ti et 85. - , De Euchar.,qu. 5, punct. l, n. 6. -' Can. 88; celebratum fuitanno 398;

qu.2,resp.2,commune esse ait cumS. Thoma,3 P., qu. 82, art.3, quod diaconus possit Eu·charistiam ministrare in urgente necessitate,puta in mortis articulo. .

237. - a) Quintanadvenas, tr. 4, singul. 8,n. 4, scribit: «Diaconus... in magno festo, v.g.Nativitatis Domini aut Conceptionis B. Virgi­nis, vel simili, si sacerdos absit, poterit e sa­crario Eucharistiam educere, et seipsum ac_alios communicare •.

b) Contradicunt scilicet Henriquez, Vas­quez et Sà pro laicis; vel etiam (Henriq. etVasq.)pro subdiaconis.

c) Coninck,qu. 82, n. 23, de opinione quodclericus diacono inferior et laicus possint eocasu alii Eucharistiam ministrare, dicit: «Necdamnare ausim..., nec etiam eam absoluteausim asserere •. Quod autem· .laicus possiteodem casu sibi ministrare: «Non ita liquet...

praesente presbytero, Eucharz'stiam Cor­poris Chrz'stz' populo, si necessitas cogat,jussus eroget.

Sed dubitatur: an haec necessitas de­beat esse extrema?

Affirmat Contino Tournely 8 cum Ha­bert et Witasse, dicens requiri necessita­tem praebendi viaticum dum abest sacer­doso Quia alias non vitaretur scandalum ;cum jam obsoleverit usus qui primitus inEcclesia invaluerat (ut testantur Alensis,Sotus, Silvester, etc.), nempe quod dia­coni universe Eucharistiam populo mini­strabant. - Sed negant communiter Sua­rez ",Palaus lO, Lugo 11, Laymann 12; et Sal­manto 18 cum Rodriguez, Dicastillo, Henri­quez: qui dicunt sufficere necessitatemgravem, nempe cum nullus adsit sacerdosqui commode possit ministrare f). Et huicnon dissentit Pater Concina, admittenssufficere ad id justam causam.

Immo Silvester 14 ait satis esse praece­ptum episcopi vel parochi, etiamsi nullacausa subsit. Et Quintanadvenas g) apudRenzi g), tenet quod, absente sacerdote,etiam sìne commissione et nulla urgentenecessitate, possit diaconus ministrare. -

habetur ap, Labbe, tomo 2, col. 1440. - • De Euch., cap. 5,art. 2. concl, 2, V. Ob], 2 .. Habert} de Euchar., parto 1,cap. 16, qu. 1, resp, 2. ~ Witasse, qu. 7, art. 2, asserto S, i. f.- Alens., part.4, qu. Il, membro 2, art. 3, ~ 2, quaest. (3).- Sotus, in 4, dist.l3, qu.T, art. 3. - Silvest." v. Diaconus,n. 4, v. Dico 2; cfr. v. Ew:harlstia III, n.5. - • Disp.72,sect, 1, v. Dico 3. - 10 Tr. 21, punct, 17, n. 6. - 11 Disp, 18,n. 27. -'- is Lib, 5, tr, 4, cap. 7, n. 2. _18 Tr. 4, cap. 9, D. 8.•Rodrlg., Quaest. regnI., tomo l, qu. 56, art. 8.• Dicast.• te. 4,de Euch., disp. Il, dub.5, n. 71. • Henriq., lib.8, cap. 54,D. 2.- Concina} de Euch., cap. 7, n.6.- 14V.Dituonus"n. 4.

Maxima tamen pars doctorum id negat, qui­bus in re morali difficile est repugmire »•

d) Pro laico scilicetqui Eucharistiam mini·straret; eamdemque limitationem habet Fran·cisc. de Lugo, de Sacram.} lz"b. 4, cap. lI, n. 7et 48.

e) Scilicet communionem non facile a laicovel a clericonon diaconoministrandam. Quinetiam Bonacina probabilius existimat id nonposse fieri.

f) Ad hoc nempe ut diacono possit com·mitti ofliciumEucharistiam ministrandi. Prae·terea Suarez et Rodriguez addunt illud raroextra gravissimam necessitatem esse commit·tendum.

g) Renzi utique, de Eucharistia, cap. 3,qu. 2, citat Quintanadvenas ex Diana; sedvide in nota a, quibus verbis utatur Quinta­nadvenas.

juxea a­Iios, requì­ritur neces­sitas acre­ma.

Sufficitnecessita.gravìs,

206 LIR. VI. - TRACT. 1Il. DE EUCHARISTIA. CAP. II •.- DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUR. I. - ART. I. 207

Laico nonlìcet, juxtaalios, vìari­cumdare innecessitate.

In extre­ma, potestet debet mi­nistrarc si­ne commis­sione.

]uxta a­Lios , cleri­cus et Ia ì­

cus in ne­cessitateillicite sibìmìnìstrant.

]uxta a­lios, liclte.

Sed merito has duas opiniones rejicitPaterSuarez.

Omnes vero conveniunt quod in neces­sitate extrema, absente sacerdote, diaco­nus poterit et tenebitur viaticum mini­strare, adhuc sine commissione. - ItaToletus l, Holzmann 2; et Laymann 3 cumSoto, Victoria, Henriquez, Miranda h), etc.

Diaconus autem, dum Eucharistiammìnistrat, debet esse indutus superpellì­ceo i) et stola transversa;ut bene adver­tunt Holzmann s, Croix 5 et alti.

Quaeritur2°.An liceat clericis aut etiamlaicis in necessitate sumere Eucharistiamper seipsos?

Prima sententia negat. Et hanc tenentLugo e (qui vocat communem), Gonet ",Contino Tournely "; Bonacina 9 cum Hen­riquez, Sà », Victorìa k),SiIvestrò k), P.a·ludano k), Possevino I), etc.; ac Salmant, iocum Vasquez, Soto k), Fagundez et Dica-.stillo. - Ratio, quia laicus non potestEucharistìam sumère , nisi de manu sa­cerdotis vel saltem diaconi. E conversohoc sacramentum non est necessarìum adsalutem.

Secunda vero sententia affirmat: quamtenent Suarez 11, Cajetanus 12, Filliuccius 13,

Suar., disp. 72, sect, l, v. Dico 3; et v. DijJicultasoero, - , Lib. 2, cap. 28. - • De Euch., n. 280. - • Lib. 5,tr, 4, cap. 7, n. 2. ~ Sotus, in 4, disto 13, qu, 1, art. 3. ­Vietor., Sum., n. 89. - Henriq., lib. 8, cap. 54, D. 2. - 'Loc.cito - , Lib. 6, parto I, num. 489. - • Disp, 18, n. 24. ­, Clyp., tomo 5, tr, 4, de Euch., disp. 10. n. 19. - • DeEuch., cap. 5, art.. 2, conel. 4. - 9 Disp.4, de Euch., QUa 5,punct. 1, n.6.. Henriq., loc. cit., n. a. - 10 Tr.41 cap. 9,n. 11. • Vasq., disp. 219, cap. 1. . Fagund.• de a Praec.Ecci., lib. a, cap. l, n. IO et la; et cap. a, n. 8. - DicasI.,

h) Miranda, Man.praelator.,tom.1, qu.42,art. 8, non satis accurate allegatur a Lay·mann; dicit enim: «Jam ex usu et consuetu·dine Ecclesiae diaconi hoc nullo modo pos­sunt efficere,nisi exsistente gravissima causaet interveniente necessitate (ut est mortis arti·culus) et de mandato episcopi sive presby·teri -.

i) Holzmann et Croix dicunt: «alba-.j) Sà, v. Eucharistia, n. 32, scribit: «Posse

et laicum itidem quidam putant, alii negant ».k) Victoria, Sum., n. 89; Silvester, v. Eu·

charistia III, n. 5; Paludanus, in 4, dist. 13,qu. 1, art. 4, conci.3 et 4 (n.18), loquuntur deEucharistia a clericis inferioribus ve! a laicoallis ministranda. - Sotus vero, z'n 4, dist.13,qu. 1, art. 3, V. Tertium autem, tractat deadministratione in genere.

Valentia 111), Escobar l', Diana u. Et pro ba­bilem purant Lugov et Conìnckwe-Ratìo,quia in tali casu necessitatis, puta in arti­culo mortis, urget praeceptum divinumcommunicandi. E converso, nullo prae­cepto divino veì ecclesiastico id apparetprohibitum; immo notum est quod olim.fideles laici Eucharistiam in suas domosdeferebant, et seipsos propriis manibuscommunicabant: et hoc quidem propter.:necessìtatem permittebatur. Cur autem,eadem necessitate occurrente, aliquandopermitti non poterit o)?

Deinde hic quaeritur 3°. An lù:eat Iaicoin necessitate mim'strare viatzCtem mori..bundo?

Negat D. Thomas 17, ubi, postquam di­xit licere laico tangere Corpus Christi innecessitate, puta ut extrahat Eucharistìame loco immundo, subdit: Sed non est si­mt1e de dispensatione sacramenti; quiareceptio hujus sacramenti non est neces­sitatis, Et idem sentiunt Lugo 18, Petro­corensis 19; et [Contin.] Tournely 20 cumContenson, Gonet, Henrico a S. Ignatioet Henno. - Ratio: tum quia hoc essetcontra unìversalem Ecclesiae consuetu­dinem; tum quia hoc sacramentum non

tre 4, de Euch., disp. 11, dub, 5, num. 93. - 11 Disp. 72,sect, 3, in fine. - 111 Commento in Matth., XXVI, 26. ­13 Tr. 4, cap. 9, n. 285. - 14 Lib. 20, n. 456. - 1lS Parto 3,tr. 4, resol. 47. - 16 Disp. 18, num.23. - l'l In 4, dist.13t

qu. l, art. a, solut, 1, ad a.- 18 Loc. cit., n. 22. - 19 DeEuch., cap.B, qu, 4. - so De Euch., cap. 5, art. 2, concl. 4,quaer. 1. . Contens., lib. 11, parto 2, disserto 3, cap. 1,speculo 3, v. An autem laici. ~ Gonel, Clyp., tomo 5, tr.4,disp. lO, n. 18. - Henric. a S. Ign., tomo a, lib.4, cap. 60,n. 776.• Henno, de Euch., disp.7, qu. S, conci. 4.

I) Possevinus, de Olfic. curati, cap.8, n.24,refert factum reginae Scotiae quae sibi, utfertur, Eucharistiam ministravit, quibus subditPossevinus: «Quodtamen factum forsitan deSummi Pontificis licentia pr.9cessisse -.

m) Valentia, in3 P.,disp.6,qu.10,punct.l,v.f.,loquitur de admiriistratione Eucharistiaefacienda a laicis in genere; quin etiam potius ..id videtur intelligere de administratione mo­ribundo facienda; dicit enim: «Id facere po­terunt, ut periculo et necessitati proximi suc­currant '.

n) Coninck, qu.82, n.27,adducitSuarez,qui dicit esse probabile: sed vide hic supe­rius in nota c, quid ipse Coninck sentiat.

o) Huic S. Alphonsi doctrinae conformisest responsio a S.C. de Prop. Fide, die lOAu­gusti 1841 data, qua dec1aravit licere perse-

]uxla a­lios,lic:itumest.

est tantae necessitatis, ut mox supra dì­ctum est; tum demum, quia in can. Per­ventt 29, de consecr., dt:c;t. 2, expresseprohibetur sacerdotibus committere laicoministrationem hujus sacramenti. - Exci­pit Tournely P) solum casum quo infirmusnon posset aliud sumere sacramentum, etdubitaret de perfecta contritione; quia tuncEucharistia fit sacramentum necessitatis.

Affirmant vero Suarez l; ac Cajeta­nus q), Filliuccius r), Valentia, Escobar,cum Diana 2; ac valde adhaeret Lay­mann 3. Ratio, quia nulla fit sacramentoinjuria, si in tali necessitate morienti mi­nistretur Eucharistia a laico. - Nec ob­stat textus in cito can. Peroenit; quia illeloquitur de sacerdote, qui ministrationemcommittebat laico etiam extra casum ne­cessitatis. Neque obstat contraria consue­tudo; cum enìm hic casus rarissime acci­dat, consuetudo contraria minime pro baripotest. - Hanc sententiam tenet etiamHabert s, ubi dicit quod, occurrente neces­sitate, nempe tempore pestis, bene pote-

1 Disp. 72, sect, 1, v. Uitimo dicendutll. - Valent.,in a P., disp. 6, qu. lO, punct. l, V. f.• Escob., lìb. 20,n. 4al (a Diana non citatus).. , Parto a, tr.4, resol. 47. ­:I Lib. 5, tr.4, cap. 7, nu. 5, v. f. - f: De Euch., parto 1,cap. 16, qu. 2. - Lugo, disp. 18, n.20, num. saet seqq, -

cutionis tempore ut fidei confessoresad mor­tem damnati, et quibus in carcere deferturSS. Eucharistiae sacramentum, occultepossintillud accipere suis manibus et sese occultecommunicare,ne sacerdos illos more ordinariocommunicans cognoscatur et prehendatur,dummodo tamen nullo irreverentiae aut aliipericulo tantum sacramentum exponatur.

P) Continuator Tournely,loc. cit.,V. Limz~tant, ex aliis affert exceptionem istam; de eaautem sic ipse loquitur: «Quia Eucharistiaeper laicum quocumque in casu deportatio eousque jam insolita est..., praxim illam necsuadere nec tolerare ausim».

q) Cajetanus,loc. cit.,de laico seipsum c.om"municante tractat.

1') Filliuccius, loc. cit., n. 258, ait secundumcommunem fieri non posse, « etsi exemplaaliqua antiqua faveant parti affirmativae •.

238. - a) Suarez et Coninck male citantura Busenbaum.- Suarez enim, disp.72, sect.3,v.f., conceditsacerdoti ut possit seipsum com­municare .etiam devotionis causa; sed additnon debere facile fieri, « nisi ubi unus tantumesset sacerdos, qui non posset sacrificare».Idemque habet Croix, Nb. 6, parto 1, n. 481.­Et pariter Coninck, qu.82, n. 24, negat id

rit judicio episcopi etiam laicis permittiEucharistiam ministrare.

'238. - « Probabile est, etiam extra« mortis articulum, ex gravi causa liceree: sacerdoti, praeciso scandalo, sacram ho­« stiam sumere ex sacrario, vel a dia­e cono a1latam sibi ipsi dare, V.f{r. si in« longo morbo diu non communicasset;« ut, contra Suarez a) et Coninck a), docent« Fagundez ò). Praepositus C), Escobar d),

« Bonacina d) ».

Immo Croix a) cum Suarez a), Bona­cina d), Lugo, etc.; Roncaglia 5; Salmant."cum Silvio, etc., dicunt, sola devotioniscausa sacerdotem semper posse seipsumcommunicare; quia, praeciso scandalo,nulla est irreverentia, nec ullibi est veti..tum, nisì adsitalius sacerdos. Et id nonìmprobabìle iputat Coneina e). - Ibiqueaddit cum Vasquez, Dicastillo et Leandro,hoc perrnìtti etiam diacono f), quia exconcilio Nicaeno 7 id ei conceditur. Tan­dem concludit disciplinam hodiernam inhoc spectandam esse.

• De Euch., cap. 4, qu, 4. - • Tr, 4, cap. 9, num. 18. ­Silvius. in a P .. qu, 82, art. 4, v. f. - Vasq.• disp, 219,cap. 1, num, 17.. Dicast., tr, 4, de Euch., disp. Il, dub.6,num. 10a et 110. - Leand., disp, 4, qu, 16. - r Concil.Nicaen. I, can, 14, anno 325; ap, Labbe, tomo 2, col. 53.

ordinarie licere extra casum necessitatis;exi­stimat tamen probabile posse sacerdotem de­votionis causa seipsum communicare.

b) Fagundez, de 30 praec. ecci., Nb. 3,cap. 3, num. 7, affert sententiam id conce­dentem sacerdoti etiam devotionis causa; ne·que eam reprobat, sed solum his verbis limi·tat: «Existimo tamen, si adesset diaconus,non posse tunc sacerdotem seipsum commu­nicare, cum jam adsit minister ex privilegiocompetens '.

c) Apud Praepositum, qu. 82, art. 3, dub.l,n. 11, id reperire non potui.

d) Escobar, tr. 7, exam. 6, n. 37, (edit.Lug­dun. S. d.; al. n. 62, v. med.);Bonacina,disp.4,qu. 5, punct.l, n.13, id sacerdoti conceduntetiam solius devotionis causa.

e) Concina, de Euch., cap. 7, n.12, quoddiaconus etiam idem possit, scribit: «Quaeopinio non est improbabilis., et immediatesubdit: « Sed disciplina hodierna spectandaest •. Quoad sacerdotem vero, dicit commu·niorem sententiam esse, quod possit seipsumcommunicare.

f) Vasquez id diacono concedit extra arti·culum mortis; Leander, extra urgentem ne·cessitatem.

Sacerdosex gravicausa licites e i p s u mcornmuni­cat,

El juxtaquosdam,etiam exsola devo­tione,

208 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUB. I. - ART. I. 209

Prìvìle-

f~~l:;n:1~:charistiamministran­di.

ExceptoPaschate etmortis arti­culo.

Nisi inquibusdamcasi bus.

239. - e Dixi IlO. Vel privileg:um. ­e Quale habent religiosi mendieantes, ete nominatim Societatis Jesu, ex Pauli III« bulla' et aliorum, ut scilicet in suis tem­e plis, per se vel per alios sacerdotes illice celebrantes, communicare possint quos­e cumque Christi fideles. - Praeterquam« in mortis articulo (in quo tamen, si ur­e geat necessitas, praesumitur ratihabitio«Papae, etiam invito parocho, ut habet« Bonacina l), etfesto Paschatis », [Et prae­terquam, si episcopus rationabiliter alicuicommunionem prohibeat], «Vide card. de«Lugo 2.

«Porro per festum Paschatis, Pontifì­- ces hic videntur intelligere et prohi­e bere communionem illam qua satisfite praecepto annuae communionis; ut do­« cet Sà , Filliuccius et communiter. ­" Per mortis articulum intelligitur tempuse: quo vel mors proxime instat, et moralitere certa et inevitabilis est; vel quo est mor­e tis periculum, id est probabile dubium«de vitae conservatìone tali casu, quo« valde frequenter mors solet accidere.« Suarez 3 et alii ».

240. - «Ex dictis resolves, quod regu­e lares licite dent Eucharistiam in arti­«culo mortis, utì et in Paschate, sequen­« tibus casibus :

« l°. Si extrema sit necessitas: ut si« periclitetur de salute aeterna.

« 20. Si sìt gravis necessitas, id est pro­« babìle mortis periculum, et parochuse nolit vel non possit dare. Card. de Lu-

Paulus III, bulla Cum intey cunclas, de die 3Jun.1545;habetur in Institut, s.].- 'Disp.4, de Euch.,qu.5, punct.f ,n. IO.- • Disp. 18. n. 88. 49 et seqq. - Sd, v. Euchay/stia,n. IO.- Fili., tr. 4. cap. 9. n. 264 et 265. - • De Poenit.,disp.26, sect. 4, n. 2; et de Relig., tr. 8, lib. 2. cap. 19,n. 12 et 13. - • De Euch., disp. 18, n. 63. - , De Euch.,cap. 4, qu. 2, resp. 2. - Hel'~riq" lib. 81 cap. 55... Navar-.,

240. - a) Filliuccius, tr.4, cap. 9, n.264et 265; Bonacina, disp. 4, de Euch., qu. 5,punct. 1, n. 12, id asserunt de eo qui jam ~

satisfecit praecepto paschali. - Sed Filliuc­cius videtur etiam idem intendere de eo quisatisfacturus creditur, cum dicat diem Pascha·tis (in quo prohibentur religiosi ne commu·nionem ministrent) verius formaliter intelligiseu pro communione ex praecepto.

b) Anac1etus, tr.IO, dist.3, n.40, de aliocasu disputat, de peregrinis scilicet, vagis, etiis qui tempore paschali extra parochiam exsi­stunt, quosque ait posse Eucharistiam temo

e go 4 ». - [Cum Roncaglia 5et pluribus,contra aliquos].

« 3°. Si a Pontifice vel episcopo ha­e beant privilegium: quale hoc tempore« habent religiosi aliqui quibusdam locise: ab episcopis dandi comrnunionem pa­

." schalem.«4°. Si quis in Paschate non possit in

e sua parochia communieare, nec peteree veniam a parocho.

« 5°. Si, ratione communionis pascha­« Iis, parochiae suae ante satisfecerint,«aut postea satisfacturi putentur; quiae tunc parochis nihil decedit, cum ipso dìe«Paschae abstinere a communione pos­« sint. - Sie, contra Henriquez et Navar­« rum, docent Sà, Filliuccius a)>>; [Ita etiamSuarez 6, Palaus 7, Anacletus b) cum com­muni) e: et Laymann, qui addit c): nisi con­« staret parochum esse invitum, ac ratio­« nabiliter id prohibere (v. gr. quod alias« rationem communieantiumhabere in suae parochia non possit); tunc enim ad pa­e rochiam esse rejiciendos. - Card. de«Lugo 8, Bonacìna w »,

Refert noster Summus Pontifex Bene­dictus 9, declarasse S. Congregationem,non posse regulares die Paschatis mini­strare Eucharistiam ex devotione com­munieantibus. - Sed Roncaglia lO et Wi·gandt 11 in hoc constantem ajunt esse con­suetudinem in contrarium, quae jurisdi­ctionem praebet.

«6°. Si aegrotus necdum pervenerite ad eum statum, ut ex praecepto tenea-

cap. 21, n. 52. - Sà, v. Euchayistia, n. lO. - • Dìsp, 72,sect. 2, v. Dub. 20m• - , Tr.21, punct. 19, n. 3. - Laym.,lib.5, tr.4, cap. 7, num. 4. - 8 Loc. cit., num.50. - 9 DeSynodo. lib. 9, cap. 16. num. 3. Cfr. etiam Pallottini,v. Sacyam. Euch., § 1, n. 1 et seqq.; et Thesaur. Resolut.S. C. C., tom. 7. fol. 162 et 181. - lO Loc. cit., qu. 2, resp. 2._ 11 Tr. 12, exam.4, num. 48. .

pore paschali recipere in ea parochia in quadegunt.. c) Laymann scribit: «Sin autem existime­tur contrariam esse parochi voluntatem, utcontentus non sit paschali tempore communio­nem conferri parochianis suis, Hsnimirum dequibuspraesumi non potest in parochia etiamcommunicasse aut communicaturos, tunc con­fessarius severius praecipere debet poeniten·tibus omnibus, ut in parochia communicentpaschali tempore; deinde, quantum fieri po­test ipso dominico die Resurrectionis absti·ner~ debent a parochianis communicandis-.

Speciali·ter pro va­gis et pere­grinis.

« tur ad communionem; etsi tunc maneate obligatus suscipere communionem exe manu parochì in articulo mortis.

e 7°. Si aegrotus satisfecerit praecepto« de viatieo, cum intentione illud implendi;e quia administratio Eucharistiae tantume est vetita regularibus quando praece­e ptum communionis obligat, - Nunquame tamen, sine licentia episcopi vel parochi,e licet religiosis publice Eucharìstiam de­e ferre per plateas; cum id juri paro­"chorum consuetudine obtento deroget.e Proinde eo casu in aegroti oratorio aliovee honesto domus loco ,de licentia Ordi­e narìi, privatim facto Sacro, Eucharistiae est danda. - Ita Suarez; vide Diana 1.

e 8°. Quibusdam qui frequenter com­e municant apud religiosos, nec possunt«adduci ut communicent in parochia.e Idque, ex tacito et praesumpto consensu:e quem Laymann d) putat facilius possee praesumi in militibus praesidiariis; item«in aulicìs, studiosis, aliisque academi­« cis, etc., qui frequenter communicantese extra suspicionem esse solent. - Videe Laymann ".

«9°. Si in Paschate sint vagi, pere­«grini et advenae; secundum senten­«tiam probabilem multorum , ut San-

Suay., de Relig., tr. lO, lib. 9, cap. 3, n. 12 et 13. ­1 Parto 4, tr. 4, resol. 14; et parto 9, tr.9, resol, 63. ­• Lib, 5, tr.4, cap. 7, n. 4. - e De Mair., lib. 3, disp, 23,n. 17. - • De lo Praec, Eccl., lìb, 1, ca)'. 8, n. 5. - , DeEl1ch•• disp, 18, num.60. - • Parto 3, tr, 2, resol. 12. ­, De Euch., cap. 5, art. 2, quaer, 2, v. Circa illud... 6. ­, De Euch., cap. 4, qu, 2, resp, 2. - Passer., de Statib..qu, 187, art. 1, n. 979. - • Loc, cito - '0 Disp. 72, sect, 2,

d) Quidquid asserat Busenbaum, id Lay·mann, Ioc. cit., n. 4, non habet.

e) Barbosa, de Parocho, cap. 19, n.16, quilocus utique citatur a Roncaglia, non de com­munione loquitur, sed de confessione: e Va­gum debere confiteri parocho illi in cujusparochia reperitur tempore perceptionis sa­cramenti -. Sed n. 15, (a Ronc. non citat.) deperegrinis et advenis loquens, scribit: «Hodieex tacita Ordinariorum voluntate per consue·tudinem confirmata, non solum possunt ad­venae et peregrini cuicumque approbato sa·cerdoti confiteri, sed etiam S. Eucharistiaesacramentum, etiam tempore paschall, susci­pere, si ad propriam parochiam facile acce­dere nequeant».

f) Sotus, in4,dist.18,qu. 4, art. 2, quam­vis a Salmant. hic citetur, contrariam tenetsententiam, referendo dec1arationem Euge-

S. ALl'HONSI, Opeya mora/ia. - Tom. III.

« chez 3, Fagundez 4, card. de Lugo 5,«Dìana ? »,

Buie adversantur[Contin.) Tournely 7;et Roncaglia 8 cum Barbosa e) et Passe­rino, dieentes quod advenae debent su­mere communionem paschalern de manuparochi locì ; quia iste tunc censendus estproprius eorum pastor. - Sed cum Bu­senbaum communissime oppositum docentSanchez 9, Suarez lO, Lugo 11 (qui vocat ferecommunem), Viva 12, Anac1etus 13, Pa.laus 14; et Salmant. 15 cum Navarro f),Soto f.J, Cajetano, Azor g), etc; Ratio, quiaperegrini et vagì non habent propriumpastorem. Et favet declaratio Eugenli IV h)

apud Sanchez, qui concessit peregrinis utpossint in parochiae hospitlis communi­care; non autem coegit, sed reliquit eosdispositioni juris communis.

« 10°. Si sint famuli vel domestici vel« familiares eorum qui circa tales habent« privilegium. - Vide Compendium Prì­« vilegiorum Societatis 16, et Diana 17 ».

Bonacina 18 refert quamdam declara­tìonem S. C. Concilii (apud Sà), qua dì­ctum fuit, famulos saeculares monaste­riorum teneri sumere communionem pa­schalem in parochia, - Hoc autem, aitBonacina, non intelligendum de iis qui

v. f. - n Loc, cìt, num, 50. - li De Euch., qu.4, art. 9,num. 2. - 18 Tr. lO, dìst., 3, n. 40. - ,. Tr.21, punct, 19,n. 7. - III Tr. 4, cap. 8, n. 31•• Cajetan., Sum., v. Abso·lullo ex parte absolvenlls, § LibeYtas• . Sanches, Ioc. cìt.,n. 17. -" V. FamiUayes, § 2. r: " Parto 3, tr.2, resol, 12.- " Disp..4, de Buch., qu, 7, punct, 2, num. lO. Cfr. etiamPailottini, V. Sacro Euch., § 1, n. 16 et 17. - Sd, v. Eucha­rteua, n. 9•. - Bonac., Ioc. cìt., n. 10.

nii IV, juxta quam viatores in Paschate cen­sendi sunt tamquam incolae loci, quoad sa·cramenta Poenitentiae et Eucharistiae. - Na·varrus autem, qui a Salmant. ex Castropalaocitatur, tractat in cap. Placllit, de poenit.,disto 6, num. 80 et seqq., de sacramentoPoenitentiae, quod vagabundus juxta ipsum,non solum a parocho lod, sed a quocumquealio sacerdote accipere potest.De èetero affertn. 65, vivae vocis oracuIum EugeniiIV, quoviatores censendi sunt incolae illius lod inquo reperiuntur quoad sacramenta Poeniten­tiae et Eucharistiae.

g) Azor, pariter a Salmant. dtatus, con­trarium tenere videtur, dicendo,part.l, lib.7,cap. 30, qu. 8, posseperegrinos in parochiain qua degunt, praecepto satisfacere.

h) Est vivae vocis oraculum, quod repe­ritur in Compend.privilegior.Mendù;antium j

14

Quid defamulis re­gularìum,

210 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUB]EC'fO EUCHAR. - DUB. I. - ART. II. 211

ARTICULUS II.

QUID REQUIRATUR 'IN MINI5TRO, AD L1CITAM ADMINI5TRATIDNllM EUCHARI5T1AE.

241. An Eucharistia deferenda ad infirmum cum stola, superpelticeo ac lumine. Quid deExtrema Unctione. - 242. An in necessitate ticeat currere. - 243. An, deferre Eucha­ristiarn in equo. Et an, tantum ad eam adorandarn, - 244.An liceat dispensare velcelebrare posterioribus digt'tis. Et an, medio instrumento tempore pestis. - 245.Quandopeccet dispensans ob defectum ritus Ecclesiae. - 246. Quibus subfectis non ticeat por­rigere communionem, - 247. An autem communio porrigenda reis capite da",!,nf!tz's.Et an sernifatuis et obsessis. - 248. Quomodo pastor debeat asservare Eucharzsttam..Et an Eucharistia asseruanda- et deferenda semper sit cum lurnine. - 249. An mi­nistranda communio in Missa de Reqi.iem. - 250. Quid faciendum, si hostia deci­dat in terram, - 251. Quz'd .faciendurn. de fragmentis hostiarum. - 252. Qua horaet qua die possit dari communio. - 253. Quoties parochus teneatur ministrare com­munionem. - 254. Quid notandum circa communionem quotidianam.

Reveren·tiain mini­strandaEu­charistia.

. Luminaetindumentarequisita.

degunt in monasteriis vel in locis exem­ptis a cura parochorum: et idem sentiuntAnacletus l cum communi (ut asserit),Roncaglia 2, Palaus 3; et Salmant. 4 cumDicastillo.

AttamenWigandt" et Benedictus XIV 6

sentiunt oppositum. Nam (ut ait praefatusBenedictus) tantum ìlli servientes mona­steriis sunt exempti a jurisdictione suiOrdinarii, qui (ut habetur in Tridentino 7)actu seruiunt et intra eorum septa acdomo resident, subque eorum obedùmtiaVZVUttt. Unde, ut ait, non eximuntur abobligatione communionis paschalìs in pa­rocbia, famuli monasteriorum, nisi vivantintra ipsam clausuram, et sub obedientiapraelatorum regularium. - Et huie con-

241. - «Resp. l°. Ut minister circa Eu­«charistiae distributionem non peccet,« praeter gratiam, etiam reverentiam in« eo tum ratio tum canones requirunt; ita«ut praestet hoc sacramentum omitti« (cum ejus susceptio saepe non sit ne·« cessarla ad salutem), quam admitti po­« sitivam irreverentiam.

« Unde resolves:« l°. Eucharistia non est deferenda ad

«infirmum nisi curo habitu decenti, id« est cum stola. et superpelliceo, ac prae­«cedente lumine. (Secus est de ExtremlC

1 Tr. 10, disto 3, n. 40. - SI De Euch., cap. 4, qu. 2,resp. 2. -' Tr. 21, punet. 15, n. lO. - 'Tr. 4, cap. 8, n. 30.•Dicast., tr. 4, de Eueh.. disp. lO, dub. 7, n. 173. - , Tr. 12,exam.4., n. 48. - 6 Notif. 55, n. 7. - 'I S,ess. 24, de reform.,

v. Absolutio I, quoad saeculares, n . .5; sedsignatur O parva, qua vivae vocisoracula nonauthentica indicantur

formia esse refert idem Benedictus pluradecreta S. Congregationis, et signanterillud editum 22 Novembris 1721, ubì di­ctum fuit teneri recipere communionemin parochia, famulos monìalium degentesin doInibus sitis in atriis monasterìorum,muro cìrcumvallatìs, quae sunt contiguamonasteriis, cum janua quae c1auditur.

Sed, hoc non obstante, refert Croix 8,

Societati Jesu expressum privilegium con­cessum fuìsse, ut famuli domestici, intrasepta religiosa habitantes, possint satisfa­cere communioni paschali communicandoin templis Societatis. - Sed adnotat ibiPater Zaccaria pluries decrevisse S. Con­gregationem hoc privilegium non extendiad alias religiones.

«Unctione, cujus materia, cum non sit« sacramentum, non requirit tantam ve­« nerationem) ». - lIta etiam Mazzottacum Croix a) et communi].

« Putant tamen quidam, si habitus ha·« beri non possit, aut sit tempestas, aut«iter faciendum, non fore irreverentiam« si sacerdos Eucharistiam in pyxide ve!« corporali involutam in sinu suo c1am«deferat. Quod certius videtur licere in< lo'cis haereticis, ubi etiam in necessitate,« et c1am praeciso scandalo, poterit por­«rigere sine stola et superpelliceo; etsi

cap. l!. - Bened. XI'V, 1oc.cit., n. 8; cfr. Thesaur. resolul.S. C. Cone., 22 Nov. 1721, et 17 SepI, 1722. - • Lib. 6,parto l, n. 635.- Zaccaria, in Croix, Iib. 6, parto I, n. 624.- l-dassotta

JtI". 5, disp. 4, qu. 1, cap. a, § 2, n. 1.

241. - a) Croix, lib. 6, parto1, n. 489, desola Eucharistia loquitur, et concordat; sedaddit: e Attamen in necessitate pro viatico,

In neces­sitate, adviaticumdandum, Ii­ci te oro i t­tuntur,

"nullo modo celebrandum sit sine vestì­e bus sacris ob viaticum dandum. - Bo­« nacina b) »,

Ministrare Eucharistiam sìne lumineet solita confessione reputatur tantum ve­niale; ut communiter dicunt Suarez 1,Roncaglia 2 cum Quarto; Croix 3 cum Go­bat; et Salmant. 4 cum Filliuccio, Granadoet Fagundez; ac Mazzotta cum communi,ut asserito - Ministrare autem sìne stolaet superpellìceo, communiter censent DD.,esse mortale ex genere suo; ut Suarez 5

et Roncaglia 6, ac Filliuccius 7. - Omissatamen tantum stola, dicit Roncaglia plu­ribus videri solum veniale.

Utrum autem t'n necessitate lù:eat mz:'nistrare vt'a#cum sine lumt"ne et vestlbussacris? - Negat Bonacina c) cum Silve­stro d) et Possevino; quia (ut ait) praestatpotius reverentiam servari tanto sacra­mento quam ìnfìrmum communicare. ­Sed communius et satis probabiliter affìr­mant Croix 8 et Mazzotta 9, Gobat lO, EI­bel 11; et Renzi e) cum Filliuccio e), Aver­sae), Granado e), etc. Ratio, quia non ra­tionabiliter praesumitur quod Christus,qui hoc sacramentum ad subsidium ani-

1 Disp, 72, sect. 4, v. Tertio, - ~ De Euch., cap. 4,qu, 8, resp, 2. - Quarti, parto 2, tit. lO, seer, 8, dub, 8,diff. 3, v.· Dico 1° et 2°. - 1: Lìb, 6, parto 1, num. 489..Gobat, tr. 4, n. 882,·- , Tr.4, cap. 9, n. 24. - FilI., tr, 4,cap. 9, n. 270.• Jacob. de Granado, in 3 P., eontrov. 6,de Ench;, tr.12, disp.B, nam.2. - Fagund., de 3° Praec,Ecci., lib.8, cap. 3, n. 9. - Massotta, tr. 5, disp. 4, q"l. l,cap. 3, § 2, n. 1. - , Disp. 72, seet. 4, v. Ter#o. - • De

si alioquin negligeretur, posset deferri et darisine ulla ejusmodiveste,itemque sine lumine».

b) Bonacina, dt'sp. 4, de Euch., qu. 5,punct. 2, n. 8, habet primum assertum Bu-senbaum. .

c) Bonacina, loc. dt., n.8, loquitur (sicutet Possevinus) de deferenda Eucharistia, ad­dens secus esse de Extrema Unctione, quaee non indiget tanta veneratione quanta adhi·benda est 5S. Eucharistiae sacramento •. Exquibus colligi potest ratio quam Bonacinae5. Alphonsus tribuit.

d) 5ilvester non satisaccurate a Bonacinaex Possevino allegatur; nam V. Sacramen­tum, n. 3, ut notat Possevinus, docet viati·cum non esse absolute necessarium; hinc con·cludit Possevinus, posse non deferri potiusquam sine lumine et vestibus sacris deferatur.

e) Renzi, de Euch., cap. 3, qu. 1.5,adhae­ret sententiae negativae, pro qua etiam citatFilliuccium, Aversam, ]acobum de Granado.Et certe ii auctores non tenent affirmativam.

marum instituit, et Ecc1esia quae tambenigna est mater, voluerint morìbundostanto bono privari, ne praescriptae cae­remoniae omittantur t).

Deferre autem Eucharistiam ad aliudaltare sine vestibus sacris, dicit Croix 12

curo Diana g) et communi, non excederepeccatum veniale. - Censet etiam Pasqua­ligo h) apud Croix h), quod episcopus po­test dispensare, ut deferatur viaticuro curopileolo in villis et pagis.

242. - «2°. Praestat aegrum non com­« munìcatum mori quam sacerdotem in«babitu curo sacramento per publieum« currere; etsi festinare valde debeat, ut« dicit Quintanadvenas 18 ». [Sed probabileest posse sine irreverentia currere in ne­cessìtate ; ut Croix 14 cum Gobat; item,contra Salmant. 15 cum Bonacina a)]. ­

- Secus est in Baptismo et Poenitentia,«si probabiliter tìmeretur ne aegrotus«decederet in mortali. Tunc enim cur­« rendum esset; ut habet Bonacina 16, ex«S. Thoma b), Possevino et aliis ".

243. - « 3°. Ad infirmum longe distan­e tem licere parocho Eucharistiam deferre« in equo mansueto, ita ut non sìt perì-

Euehar" cap. 4, qu.B, resp, 2..- , Tr. 4, cap. 9, n. 270. ­Roncagl' J Ioe. cito - Posseu., de Ofr. curati, cap. 5, n. 38.- a Lib. 6, parto l, num, 489. - l,I T'r, 5, disp, 4, qu, 1,cap. 3, § 2,n. 1. - 10 Tr..4, n.413. - :u De Euch., n. 63.- 12 Loc, cìt. - 18 Tr. 4, 'singul, 8, n. 2. - l' Loc, cìt,,n. 614. - Gobat, 1oc. cìt., n.4l6 (edit. Mon.ch., n. 4(6). ­15 Tr. 4, cap. 9, num. 25. - 16 Disp. 4, de Euch., qu. 5,punct. 2, n.9. - Possev., de Oflic. curati, cap. 5, n. 37.

!) Et 5. C. de Prop. Fide, die 20 Decem·bris 1739 et 9 Decembris 1822, huic senten­tiae affirmativae adhaesit, declarans id incasu necessitatis licere. Idemque declaravit5. R. c.; vide ejusdem Decreta authentica,n. 3234, dub. 1, qu. 1 et 3.

g) Diana, parto 10, tr. 13, resol. 34, idrefert ex alio auctore, quem nec probat necreprobat.

h) Pasqualigo, de Sacrif. Miss., qu. 833,n. 3, asserit episcopum posse dispensare, « siadsit justa causa. ; et subdit hanc esse pra­xim in villis, ut sic utatur pileolo.Et ita etiamPasqualigo citatur a Cron, loc. cit., n. 614.

242. - a) Bonacina, qu. .5, punct. 2, n. 9,scribit: «Parochum non teneri Eucharistiamad infirmum morti proximum deferre, si ti·meat fore ut eam non possit administrare in­firmo, nisi valde festinanter currat; nam cur­sus nimis festinus videtur repugnare reve·rentiae tanto sacramento .debitae'.

b) 5. Thomas cltatur a Bonacina pro sola

In neces ..s i t a t e, sa­cerdos 'via­ticum defe­rens potestcurrere,

Potestquandoqueuti equomansueto.

212 LIB. VI. - TRACT. m. DE EUCHARISTIA. CAP.: II. - DE CAUSIS ET SUBjECTO EUCHAR. - DUB. I. - ART. II. 213

Euchari­stia, Don de­

.ferenda ae·groto 'vene"rationistantum cau­sa.

" culum lapsus, docet Quintanadvenas l »,

[Idem tenet Elbel 2 cum Gobat, si fìatcausa tempestatis vel distantiae, vel quiapericulum est in mora. Idque concessitS. Carolus a)). e: Sed negant Possevinus b)

«et Barbosa, nisi loei consuetudo permit­" tat. Adduntque non licere pyxidem daree: portandam laico, quantumvis pastor sit« fatigatus; sed potius ex collo suspen­"dendam bursam.

" 4°. Eucharistia non est deferenda ad« aegrum, venerationis tantum causa, ut« adoret vel osculetur, si sumere non« possit. Quod etiam prohibuit Congre­« gatio cardinalium: quae tamen non vi­« detur prohibere ut venerationis causa« deferatur ad lectum, si in domo cele­«bretur »,

In hoc attendendum omnino decretum .S. C. Coneilii, z'n sesso 13, can. 7, (apudLugo S), ubi sic declaratum fuit: Non licetsanctam Eucharistiam ad aegrotantes de­ferre, qui morbigrasstate impedt'N sumereeam non possunt, sed veneraUom"s gratzasolent eam deosculari. Et si forte alt"quoin loco talis est cci'nsuetudo, ea prorsusest totlenda, quod Pius V prohz"buz"t.

l Tr.4, singuI. 8 bb J n. 2. - 9 Confero 13, de MinistroEuch., num. 74.• Gobat, tr, 4, num, 415 (edit. Monach.,num, 405). - Barbosa, de Parocho, cap. 20, num. 51. ­• Resp. moral., lib. l, dub. 11, num.B, Cfr. etiam RitualeRom' J tit. de CommuD. infirmorum. - 4 Disp. 4, qu. 5,punct. 2, num. 10. - Possev., cap. 5, num.49. - 5 Tr. 5,disp. 4, qu. l, cap. 3, § 2, num. 3. - • Lib. 6, parto l,

ratione qua fulcitur ultimum hoc assertum:quemlibet scilicet teneri vitam suam prodi­gere in extrema spirituali necessitate proxi·mis. Atvero Angelicus, loco a Bonaeina alle·gato, nempe in 2a 2ae, qu.i85, art. 5, dicittanturo pastorem non posse gregem desererepropter quodcumque periculum imminens,ubi ejus corporalis praesentia necessaria estproximi saluti spirituali..

243. - ~) S. Carolus, in Actis Mediolan.,parto 4, lnstr. visito injirmor., § De commu·nione, V. SSfhum Sacramentum, nullam-­mentionem de hoc facit.

b) Possevinus male hic a Busenbaum al·legatur, nam, cap. 8, n. 4i et 42, vult utloei consuetudini se conformet, addens: «Etsi nulla sit consuetudo, nullurn est peccatumequo ferre, nisi equus esset indomitus et prae­ceps '.

244. - a) Ita sane citatur Toletus a Bona·cina. Sed Possevinus, a quo Bonacinavideturcitationem accepisse,dieit loc. cz't., totam qui-

244. - c 5°. Non licet dare Eucharì­c stiam aliis digitis, si indice et pollice~ ob chiragram dari non possit; ut docent«Bonacina 4 et Possevinus: - contra To­c letum a), cujus sententia tuta videtur, sic alias aeger sine via tico esset moriturus:« praesertim si tunc detur duobus indi­c cibus ».

Quaeritur: an quz' laborat chiragra,possit alti"s digt"tz"s quam pollice et indicemint:<;trare Eucharistiam?

Affirmant Mazzotta 5; et Croix 6 cumArriaga b)} Leandro et Gobat c); quia, licetsoli primi digiti sacerdotis inungantur,tamen tota manus consecratur. - Proba­bilius vero negant Diana 7, Renzi 8; et Bo­nacina 9 cum Possevino. Ratio, quia, etsitota manus sit consecrata, attamen indexet pollex ex ritu Ecclesiae ad hoc mini­sterium deputantur.

Et quamvis communiteradmittantcumBusenbaum, Diana et Renzi lO; item Con­cina d), Salmant.P, Tournely d) et Ronca­glia d), contra Bonacina, posse ministrariEucharistiam posterioribus digitis in casuextremae vel gravissimae necessitatis: ­pariter tamen communiter dicunt Palaus 19

num. 490. - Leander; is est Emman, a Conceptione,Summa novem partium Leandri, num, 370. - l' Parto 10,tr. 11, resol, 40; et tr.16, resol, 80. - 8 De Euchar., cap. 3,qu. 16. - 9 Loc. cit., n. 10.. Posseu., Ioc. cìt., n. 49. ­Diana, parto 10, tr, 16, resol. SO. - 10 De Euch., cap. 3,qu. 16. - 11 Tr. 4, cap. 9, n. 26. - Bonac., disp. 4, de Euch.,qu.5, punct. 2, n. lO. ..- 19 Tr. 29, disp.6, punct. 11, n. 3.

dem manum esse consecratam; consuetudi·nem tamen declarare solospollices et indicesesse convenientes, et addit: «Tolet., lnstz"t.,lib. i, cap. 58, n. 2, licet ibi loquatur non deadministratione, sed de sola celebratione, hocconcedit •. At re vera Toletus, cap.63, n. 2,(non autem cap. 58), irregularem esse ait quipollice et indice careret.

b) Arriaga, de Euch., disp. 48, n.ll, habetsolum rationem qua utuntur auctores hujusopinionis, nimirum: «Sacerdos habet...vi or­dinis et consecrationis potestatem tangendiVenerabile ...; ad id enim muneris specialiterei consecrantur rnanus».

c) Gobat, tr. 4, n. 39i et 422, id concedit«in vera necessitate».

d) Concina,de Euch., cap.7, n.i5; ContinoTournely, de Euch., cap. 5, art. 2, v. Quae­res 5; Roncaglia, de Euch., cap. 4, qu. 3,resp. 2, dicunt posse id fieri in casu necessi­tatis, quod ipse Coneina intelligit expressede gravi et rationabili causa.

Adhiberealios digitospraeter pcl­Iicem et in'dicem, illi·cìtum.

Etsl mìni­ster chira­gra la bo­rat, Quid de

usu instru..mentiinmi..nistrandaEuchari~stia.

et. Laymann l; Bonacina 9 cum Suarez,Molina, Sayro, Avila, Filliuccio et Regi­naldo, quod si quis haberet pollicem itainfirmum, ut non posset cum eo hostiamfrangere, non posset quidem celebrare e).

Idque ìnfertur ex cap. uit., de corpovitzat.}ubi dictum fuit, tum tantum permìttendumalicui sacerdotio initiari, cum habet 1'01­licem aptum ad frangendam hostiam, ­Regula autem generalìs est, id quod estimpedimentum ad suscipiendum Ordìnem,post susceptìonem exercìtìum Ordinìs imopedire. Vide Salmant. s.

Et idem dicunt Bonacina 4, Viva 5 etMazzotta 6, de sacerdote qui indicem ha­beret ineptum ad usum f).

«6°. Non licet tempore pestis porri­«gere Eucharistiam medio aliquo ìnstru­c mento (multo minus deponere alicui ine scutella, ut ab ipsomet aegro sumatur);« sed manu danda est, ut docet Bonacina,« ex Suarez g) et aliis. - Quamvis Pos­c sevìnusv non ìmprobabìlìter dicat posse,« praeciso scandalo et periculo lapsus in« terram, instrumento ad id rite confecto« dari". [Puta in cochleari. Id tamen ne­gant Diana 7; et Renzi" cum Fagundez i)

et concilio Mediolanensi V, ubi id vetitumfuit. S~d merito putant non improbabiliter

1 Lib. l, n. 5, parto 5, cap. 7, n. 1. - , Di'p. 7, deIrreguì., qu. 2, punct, 2, num, 16. - S~ar.) de Censur.,disp. 51, sect. 2, n. 17, v. Quinto potesl• .. Molina) tr. 3,disp.70, num.3. - Sayr., de Censnr., lib. 6, cap. 9, num.2et 4.• Avila, parto 7, disp. 3, dub. l •• FilI., tr. 19, cap. 6,nUm. 178.. Regin., lib. 30, tr. 2, num. 53. - • Tr. lO,cap. 7, num. 2. - • Disp. 7, de Irregul., qu. 2, panct. 2,num. 16. - • De Irregul., qu. 9, art. 4, auro. 15. - • Tr.8,disp. 5, qu.2, cap. 5, num.1. - , Part.5, tr. 3, reso1. 50;cfr. parto 4, resol. 114. - • De Euchar., cap. 3, qa. 16••Concil. Mediol. V, parto 2 constitut., cap. 15, v. Aro""o. -

e) Scilicet ii auctores dicunt ejusmodi in­firrnos digitis esse irregulares.

f) Viva sic loquitur: «Qui parte etiampollieis aut indicis caret, et qui laborat debi·litate digitorum, ita ut notabiliter irnpediaturfrangere Eucharistiam illamque tractare.,est irregularis. Et ita etiam Bonacina.

g) Suarez, licet a Bonacina hic citetur; idtamen, de Poenz"t., disp. 44, sect. 3, n.i7, V.Dù;o 3 0 , non habet.

h) Possevinus, de Offic. cura#, cap. 8,n. 35, de iis qui doctrinam hanc tenent seri·bit: «Forte possent sustineri • ; sed postquamrationes hujus opinionis exposuit, concludit:«Ego tamen consulo non recedendum a com·muni usu Ecclesiae,qui est rninistrare imme-

licitum in tali necessitate, cum Busen­baum, Bonacina 9;item Mancinus et Mar­chant, apud Croix lO; et Salmant. 11 curoGavanto j), Leandro, etc.rquìa necessìtassatis videtur excusarea-solito ritu Eccle­sìae], - « Quod in praxi, pro aegroto,« qui non potest trajicerehostiam (ut sci­" licetei detur Eucharistia, ìmposìta par­« ticula hostiae .. cum vino in cochleari),« admittit Praepositus 19 et Escobar lS,-Dia_

cna 14 », [Vide dicenda n. 288,v. DicuntJ.« 7°. Sacerdos podagra laborans potest

" deferri ad altare, ut ibi Eucharistiamc admìnìstret; seclusa tamen alia prohìbì­« tione. - Ita Possèvinus k), Bonacina 15,..

245. - « Resp. no. Requiritur praetereae ut eam dispenset ritu Ecclesiae .con­c sueto: deinde, ut eam neget (per se 10­e quendo) ìndìsposìtisanimo vel corporei«deaìque, si pastor sìt, ut ministret eamc ovibus, quoties rationabìliter petunt, ­«Bonacìna 16.

«.Dlxi 1) Rz"tu Ecciesiae , quia legìtì­" mus Ecc1esiae ordo sub peccato oblìgat,

«Unde resolves:c Peccat, l°. Qui Eucharistiam dat sub

« utraque specie, locis vel personìs qui­« bus a Pontifìce non est concessum. ...:.." Item, si morìturo, qui ob linguae aridi-

• Disp. 4. de Euchar., qu. 5, punct, 2, num. lO, i. f. ­Mancin. l . Practìca visitandi Infìrmos, pract. 8, dub. 19..Jacobus Marchant, Candelabro myst., tract. 6, de Extr.Unct., lect. 3, v. Austerwres. - 10 Lib. 6, parto 1, D. 486.- n Tr. 4, cap. 9, num. Z'l. - Leand., disp. 4, qu. 20• ...:..l!l Qu. 80, art. 8, duo. 2, num. 42. - 13 Tract. 7, exam. 6,n. 88, (edit. Lugdun. S. d.; al. n. 62, v. C.). - " Parto 4,tr. 4, resol. 104. - " Disp. 4, de Buch., qu. 5, punct. 2,num. Il. - " Loc. cit., punet. 1, num. 15; cfr. punct. 2,nUm. 7; et disp. l, qu. 6, punet. 4, et disp. 4, qu. 6,punct.2.

diate manu; et qui aliter ageret, praeter pec­catum, posset etiam... puniri. An autem morotaliter peccaret, dubito, qWa contraveniretgravi caeremoniae Ecclesia.e universalis •.

i) Fagundez, de 30 praec. Eccl.~ !ib. 3}cap. i, n. i3, !icitum esse ait tempore pe$tis,Eucharistiam in loco decenti deponere, utpeste infectus possit eam ore vel .maI).u su·mere.

j) Gavantus, Man. EPiscopor., V. Pestis,n. 6, negat posse tninistrari mediante aliquoinstrumento; et n. 7, subdit solurn: «Alii con·cedunt cum cochleari argenteo •.

k) Possevinus, cap. 5, n. 49, observandarnesse ait universalem consuetudinem,quae estut minister accedat et non portetur: «Tamen

Euchari­stia mini·strandà rituEce1esiae.

Sabspecievini, aun­quam licitalaici, secln­.0 privile­gio.

214 !..I:B. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA.CAP, n. - DE CAUStS ET SUB}ECTO EUCHAR. - DUB. I. - AR1'. II. 215

citra scandalum, inquit, cum non possit ha- n. 9, vult, ut .probabilius,moribundum eo casuberi alius, credo non peccare mortaliter eu- « teneri. ad susceptionem speciei vini.ratum. qui dieto modo ea [sacramenta] admi- d) Doctrinam hanc apud Bonacinam, San-nistraret. Meliusageret, si faceret recipientem chez aut Possevinum reperire nequivi.sacramenta accedere, et ipse curatus deinde e) Contino Tournely, Diçastillus, Granado,sacramentum administraret,· et hoc maxime Bonacina non loquuntur de eo qui ex sola de­quadrat in Euc,haristia.. votione communicaret; plerique tamen ex iis

245. - a) ?~ana, parto 5, tr.3, re.sol. 34, idsa~is~nnuuntnegando,utDicastillus,requiri

utr~mque opmlOnem affert, neque lpse as~_._gravlss1mam causam; vel dicentes satis essesent quamnam amplectatur. Unde inferius rationabilem causam. - S. Antoninus tamenmale adducitur a Busenbaum, quasi sit contra loquitur de eo qui est infirmus «ad mortem '.hanc sententiam. Cfr. etiam parto 8, tr. 1, f) Emmanuel Sà, V. Eucharistia, n. 15,resol. 24. haec dumtaxat scribit: • Potest sacerdos com-

• b) Croi~, ~z'b.. ·6, parto 1, n..61~, ~egat eo municaturo dare partem suae hostiae, si aliacasu .tenen v1atlcum sub speCle VInI sumere. non est •. - Bonacina vero, dz'sp. 4 de Euch.Sed 1ll fine approbat Tamburinium, qui dicit: qu. 5, punct. 1, n. 14 asserit ;acerdoten;{•.Melius es~e dare ~inima~ particulam spe- posse,' si adsit rationabilis causa., partemc~erun;t J:lanIs cum vmo vel ]usculo, quam spe- suae hostiae dare quando aliam non habet.Cles V1ll1 '. 246. - a) Aut «praesumi debeat. subdit

c) Ochagavia nempe, de Euch.,tr:2,qu.18, Laymann. '

Ornitterevestes sa­cras et Iu­mina, illici­tum.

Item, da­re laicomajoremhostiam,

Qu a n doliceat darepartem ma­i ori s h o·stiae.

« tatem non potest hostiam trajicere, det« specìes vini»: [Ut communissime dicuntTamburinius l cum Fagundez et Diana a),.

item Croix b) cum Suarez, Lugo, Dica­stillo, etc., contra Ochagavia C), etc.; quiapraeceptum viatici non obligat,quandonequit sumi debito modo et Ecc1esiae ritu]« licet talem a mortali excusare conetur« Amieus apud Diana 2, Bonacina d), San­« chez, Possevinus d), Barbosa, contra- ipsum Diana a).

« 2°. Qui dispensat sine veste sacra vel« lumine, aut praevia confessionis gene­« ralis formula ". - [Vide dieta n. 241].

«3°. Qui laieo dat hostiam majorern.« - In necessitate tamen, vel in casu ma­e; gnae devotionis, licet ex majore parti­« culam defractam dare s ; [Id si fit sinecausa non est licitum, sed non exceditveniale; ut recte ait [Contin.] Tournely 8

cum Passerino. Sufficit autem ad illud ex­cusandum, si communicandus sit infirmus,vir nobilis, famulus, vel alius qui sine in­commodo exspectare non potest, etiamsitantum ex devotione communieet e),' utdieunt communiter idem [Contin.] Tour­nely 4 et Coneina 5; Salmant. 6 cum Dica-

1 Method. ss. Commun., cap, 5, num. 3.. Fagund.,de 3 Praec, Eccl., lib.3, cap. 4, n. 20.. Suar., de Euch.,disp. 71, sect.3, v. f•. Lugo, Resp. moral., Iib, 1, dub. lO,num.2 et 8. ~ Dicast., tr.4, de Euch., dìsp, lO, dub. 11,num, 228. - Amicus, tomo 7, disp, 29, n. 10S.. 9 Parto 8,tr. 1, resol. 24. - Barbosa, de Parocho, cap. 20, n. 45. ­a De Euch., cap. 5, art. 2, quaer. 8. ~ Passer.~ de Statib.,qu. 187, art. 1, num. 959. - , Loc. cito - 5 De Euch.,cap. 7, n. 12. - 6 Tr. 4, cap. 9, num. 19. ~ DÙ-:Q.st., tr. 4,

stillo, Diana, Granado, etc.; ac Elbel.?cum S.Antonino, Silvestro et Bonacina]­« vel etiam in defectu minorum , plures«majores consecrare; easque deinde ine minores partes (non tamen adeo parvas,e:ut honeste dari non possint) divisas di­« stribuere. - Ita Sà f), Bonacina f) :o.

246. - « Dixi 2°. Per se neget: quia« alias cooperabitur peccato. Per aceidens« tamen saepe dare potest, V. gr. si sine«scandalo, aut gravi damno suo ve} poe­e: nitentis, negari non possit, - Vide Bo­« naeina 8, Possevinum 9.

« Unde resolves:« 1°. Peccat: 1". Qui dat pueris ante

« annum discretionis (nisi in artieulo mor­« tis) qui forte circa annum decimum in­" cipìt », - [Vide infra n. 301]..

e 2°. Qui dat amentibus, quando nun­« quam sunt usi ratione. Si vero usi sint,« potest et debet illis dari in articulo mor­e tis, si possit sine periculo irreverentiae,«et non constet a) incidisse in amentiam«in statu peccati mortalìs, Laymann lO lO.

- [Vide dicenda n; 302].«3°. Qui dat peccatori publico, V. gr.

« histrionì turpes comoedias cum mortali

disp. 11, dub, 6, num. 113 et 117•• Diana.• parto 5, tr. 3,resol. 54; cfr. parto 1, tr, 14, resol, 37.• Jacob. de Gra­nado, in 3 P., ccntrov, 6, de Euch., tract, 12, disp, 3,num. 3 et 4. - 'l' De Eucharistia, num, 59. ~ S. Anton.,parto 3, tit. 131 cap. 6, § 5•• Silvest' l v. Eueharistia II~

num. 15, § Septimum. .. Bonac.~ disp. 4, qu.·5, punct. 1,num. 14. - 8 Disp. 1, de Sacramentis in genere, qu. 6.punct. 4. - 8 Cap. 5, n. 21. - 10 Lib. 5, tract. 4, cap. 4,num. 4 et 3.

Euchari·stia per seneganda in­dispositis :

Puerisan te discre­tionem.

Perpetuoamenti bus.

Peccatoripublico.

Non estneiandaca­pite plecten­dis.

Rarodan­da semifa..tuis et shni·libus•.

« repraesentanti, usurario, meretrici, con­« cubinario: de quibus vide Filliuccium ":0.[Vide dieta n. 47, v, Sed htc.] - e Dixi«publico. Quia si occulte tantum seias« esse indispositum, occulte quidem, none; tamen publiee petenti est neganda: nisi« indispositio ex confessione sit nota; tunce: enim extra eam ne licet quidem mo­• nere, ut docet Sanchez, Bonacina, Lay­« mann 9, card. de Lugo 8 ». - [Vide dietan. 49 et 50).

241. - « 2°. Peccat idem qui negat reis" morte plectendis (quibus etiam potest« dari aliquot, immo una hora ante mor­e tem, ut habet Sà: danda vero est, si fieri« potest, non in carcere, vel alio loco inho­« nesto), etiam ob crimen sagarum captis,e dummodo poenitentiam prae se ferant:« etiamsi crimen negent, et violenta duret«suspieio. - Tanner 4 :o.

Negat Contenson a) posse dari com­munionem capite damnatis: nisi diu priuspoenitentia sua crimina expiaverint. ­Sed recte affirmat laudabilius posse daridispositis per confessionem Pater Con­cina b) et juenìn C), ut usus habet in Ita­lia et Germania (secus in Gallia et Hispa­nia), et etiam una hora ante mortem, sinecessitas urgeat, ut admittit Coneina d).

Ex concilio enim Nicaeno praescribiturquod Eucharistia danda est omnibus quiad vitae exitum veniunt e).

« 3°. Recte facit: l°. Qui raro, V. gr. in« Paschate, dat communionem seInifatuis,

1 Tr. 4, cap. 9, num. '!!76. - Sanc"., de Matr., lib. 3,disp. 16, n.3 et 4. - Bonac., disp. 1, de Sacro i. g., qu.6,punct.4, n.4. - • Lib. 5, tr.4, cap. 6, n. 10; cfr. tr. 6,cap. 14, n.9. - • De Sacram. io g., disp. 8, n. 189; cfr. dePoenit., disp. 23, num. 126 et 130. - Sà, v. Euchf::,'I"#'sUa,num. 2. - • Tom. 3, disp. 4, qu. 5, dnb. 4, nnm. 108. -

247. - a) Contenson, lib. 11, part.. 2, dzs­serto 4, cap. 1, speculo 3, § Corollaria, V. In­fertur 7: • Reos morti adjudicatos, inquitj.Eucharistiae esse capaces, si modo vere poe"niteant, et peccata confessione sacramentali·eluerint •. Hinc non dissentit a sententia quamipse S. Alponsus tenet.

b) Concina, de Euch., cap. 8, n. 5, dicit• rite dispositis.; quod jure S. Alphonsus in­terpretatur de dispositione per confessionem,cum reus capitis censeatur esse in mortali.

C) ]uenin, Commento de Sacram., dz's­serto 4, qu. 6, cap. 4, conel. 2 et 3, comme­morat dumtaxat usum italicum etgermanicum,et contrarium usum gallicum et hispanicum.

« et qui debilem habent rationis usum, sie saltem hunc eibum a profano distin­- guere norint; ut habent Henriquez f) et« Possevinus f). - Idem fere dieendum« est de surdis et mutis a nativitate. Vide«Laymann 5.

« ZOo Qui dat obsessis a daemone: dum­• modo sine irreverentia possint sumere.« Ita Suarez, Bonacina, Reginaldus s. ­

[Vide dicenda n. 303, in fine].248. - «Dixi 3) St' pastor St't. - Unde

resolves:" 1°.Talis peccat graviter contra justì­

« tiam et caritatem si subditis in periculo«mortis, licet peste infectis, non det ».

[Vide dieta n. 233]. - <: Alius vero sacer­« dos, qui in tali casu, absente vel nolente« parocho, nollet dare, peccaret tantum« contra caritatem: etsi, secundum Cha­<: peauville 6, mortaliter.

« 2°.Pastor, ut Eucharistiam opportune« petentibus possit ministrare, tenetur eam« asservare cum lumine in ecc1esia (nec« Iìcet alibi, ne in sacellis quidem nobì­« lium, vel choro monialium, aut inter« septa monasterii earum, ut habet Tri­« dentinum 7, nisi cum facultate in so­« lemni festa) in pyxide; quae non neces­« sario est consecrata: licet, si consecrata« non sit, debeat interìus vestiti vitta linea« ex tela consecrata; ut ex S. Thoma a)

«docent Vasquez, Azor ti) et Reginal­« dus a) ". - [Vide de hoc dicenda n. 4.24,V. Hzc ultùno loco].

Concil. N'ca.n..r, can. 13; ap. Labbe, tomo 2, col. 46. ­, Lib. 5, tr. 4, cap. 4, num. 5. - SUar., disp. 69, sect. 2,v. Quarto.- Bonac., disp. 4, qu. 6, punct.l, n. 6. - Regin.,lib. 29, n. SO. - • De Necessit. et Modo ministrandi sacram.tempore pestis, cap. 4, qu.ff7, n. 2. - 't Sesso25. de regular.,cap. 10. - Vasq., disp. 23.~, cap. 4, n. 35 et 36.

d) Concina, loc.dt., scribit: • In ipso mor­tis exitll"

e) Et sane S. C. de Prop. Fide, die 5 ]u­m 1841, declaravit, posse,et quidem per mo­dum viatici, capite damnatis deferri SS. Sa­mentum pridie vel ipso die eorumdem exse­cutionis.

f) Hendquez, lz'b. 8, cap. 42, num. 3,'Possevinus, cap. 8, num. 9, id conceduntcitra irreverentiam, quod Henriquez (de pue·ris loquens) hoc modo interpretatur: • Dumnesciunt, inquit, hunc cibum discernere a pro­fanis •.

248. - a) Auctores isti non satis accuratecitantur a Busenbaum; Azor enim, parto 1,

Pastorne­gans Eu·charistiamsu bdi t ì s,qualiterpeccet.

Euchari·stia, u b ì­

nam s e r­vanda.

216 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. 7' DUB. I. - ART. II. 217

Lumen co­ram Bucha­rìstìa arde­re debet,

Communioìntra Mis­sam defun­ctorum,

" 3°. Si ob graviter culpabilem negli­« gentiam parochi, vel ejus cui ista cura« commissa est, integro die, vel aliquot" integris noctibus, lumen non ardeat ante« venerabile Sacramentum, peccare eum« mortaliter (secus, si per horam tantum)e docet Quintanadvenas l, item Diana 2 :

« - licet Marchant 3 0 bligationem et con·« suetudinem tam universalem neget: uti« et de 1umine praeferendo, quando de­e fertur Sacramentum foras; atque ex« causa id posse omitti, ut cum defertur« ad aegrum longe distantem, nec com­« mode fieri potest cum.lumine li. - [Videdieta hic, n. 241, v. Mz"nistrare].

249. - Plura quaesita diversa et utiliaad praxim hie sunt reso1venda.

Quaeritur l°. An in Missa de Requz"empossit dari commemo ? - Hic trìa dubiaoccurrunt.

Dubitatur P. An lù:eat communzonemminz"strare intra Mz"ssam?

Negat Gavantus 4, et Croìx 5 ex de­creto S. C. Rituum, edito die 22 Januarii1701. - Sed affirmant merito Pignatelli 6,

Quarti 7; et Merati 8 cum Castaldo et aliispluribus, Probatur èx Tridentino 9, ubì di­citur:'Optaret...sacrosancta synodus, ut insz1zgult"s Misst"s fideles adstantes... Eucha·ristiae perceptùme communicarent. (Notain singuh"s Missz"s,. ergo etiam in Missisdefunctorum). Item, quia in canone etiammissalis defunctorum dicitur: Utquotquotex hac altaris partidpatione sacrosan­ctum Filù" tui Corpus et 5anguinem sum·pserimus, etc. Deinde ibidem inferius postcommunionem celebrantis, sic habetur: 5iquz" sunt communù:andz~ eos communicetantequam se purificet. Refertque Meratihaec verba inserta fuisse in missali defun·ctorum tempore Urbani VIII, qui haec

1 Tr. 4, singul. 1, nume 2 et 3. - SI Parto 9, tre 6,resol. 34. - 8 Resolat. pastor., tr. 4, cap. 5, qu. 3, D. 4.- « Parto 2, tit. 10, nume 6, lit. H. - li Lib. 6, parto 1,n. 492. - • Tom. 9, consulto 90, n. 38 et 39. - 7 Parto 2,­tit. lO, num. 6. in explic. Iiteral.. v. T...tio. - • Parto 2,tit. lO, rubr. 6, Nov. Observ., num. 28.• Castald., Prax.

lib. IO} cap. 27, qu.7, negat dumtaxat pyxi·dem esse consecrandam; Reginaldus, Ub. 29,n. 201, negat eamdem consecrandam essechrismatis unctione, et satis esse ait benedi­ctionem.Neuter vero loquitur de vitta linea. ­Ad S. Thomam quod attinet, ipse non directe

praescripsit inter caetera: Comunicandofra la Messa de Requiem, si faccia lostesso; nè si dia alcuna benedz'zùme.

Nec obstat decretum oppositum anni1701. Nam asserit idem Merati invenisseadnotatum in Directorio Ecc1esiae Ge­nuensis anni 1715, quod, licet anno 1701a S. Congregatione vetita fuisset com­munio fieri in Missis defunctorum, tamenab eadem S. Congregatione ex novis mo­tivis prohibitum fuit extra dari copiampraedicti decreti. - Deinde refert idemauctor quod die 21 Martii 1711, repropo­sito hoc dubio, eadem S. Congregatio cen­suit praefatum decretum anni 1701 suspen­dendum esse. Hinc hodie ubique vigetusus communionem dispensandi intra Mis­sam de Requl'em,. immo hodie certum estlicere ex decreto mox referendo.

Dubitatur 2°. An ùz Mt"ssa defuncto­rum liceat dare communtonem ex partz~

culz"s praeconsecratis l'n alia Mz"ssa?Affirmant Pater Merati lO et Benedì­

ctus XIV 11, dicentes opinionem oppositamaliorum nullo modo esse admìttendamprout noviter adinventam; cum omnesauctoritates et rubricae nunquam de haclimitatione verbum faciant. Nec refertquod particu1ae praeconsecratae non spe­ctent ad idem sacrificium; nam ad totumfructum sacramenti percipiendum, sufficitut fideles de eadem victima particìpent,- Suppositìtium autem pro certo reputatMerati quoddam decretum in contrarium,quod refertur in quodam Calendario anni1736. Dicit enim ìpse omnem ditigentiamadhibuisse in evolvendis regestis S. Ri­tuum Congregationis, in quibus nunquampotuit tale decretum invenire.

Sed his non obstantibus, die 2 Septem­bris 1741, novum prodiit decretum S. C.Ri·

sacro caeremoniar., lib. 2, sect~ 14, cap. 7, nume 9. ­9 Sesso 22,· de Sacrif. Miss., cap. 6. - Merat:~ Ioe. cit.,num.28, v. Aliti etiam. - Meratl) loc. cit., v. Nonnullicontra. - lO Part: 2, tit. 10, rubr. 6, Nov. Observ.,n. 30.-'­11 De Sacri!. Miss., Iib. 3, cap. 18, n. 12. - Merati, loc. cit ..v. Postquam "aec.

a Vasquez citatur; citatur autem Sotus, qui,in 4, disto 13) qt!-. 1, art. 3}V. Appendi! au·tem D. Thomas, negat esse necessariam py.xidis consecrationem; sed Sotus ipse, nonDoctor Angelicus, quem commentatur, haechabet.

Ex parti­culis prae­consecratis.

tuum in Aquensi, quo dictum fuit: InMisszs defunctorum, quae in paramenh"snigris celebrantur, non 1nt'nz"stretur Eu­charistla per modum sacramenti, sctuce:cum particulis praeconsecratis, extra­hendo pyxt'tlem a custodia. Potest tame«ministrari per modum sacrificit~ proutest quando fidelibus praebetur commu­nio cum particuh"s infra eamdem Mz"s­sam consecraiis. - Hic autem notandum,quod antea , die 21 Junii 1670, in Uri­tana, aliud fuit decretum emanatum, ni­mirum: Missae defunctorum non possuntceteorari, nt"sicum colore nigro vel saltemvtolaceo.

His positis, nempe quod tantum in pa­ramentis nigris prohibetur Eucharistiaminìstrari, et alias permìttìtur celebrareMissas de Requiem in vio1aceis: infertur,licite posse in Missis defunctorum quaece1ebrantur in violaceis, ministrari Eu­charistiam cum partieulis praeconsecra­tis; et insuper ministrari posse tam antequam post Missam.

Dubitatur 3°. An communzo pOSSt~ mt~

nistrari a celebrante ante vel post Missamdefunctorum?

Communio Merito id negat Merati. - Quia extraante ve1 M' . . . .post Mis-. issam nunquam m paramentìs mgns est:U~:Un. distribuenda communio: cum juxta Ri-

tuale Romanum praescribatur in admìni­stratione Eucharistiae utendum esse stolaco1oris officio illius diei convenientis; velsa1tem co1oris albi, ut censet idem Meraticum p1uribus doctoribus: quod etiam ap­probavit S. Caro1us 1.

Caeterum certum est ex Rituali Ro­mano, ìntra Missas vivorum communio-

Merati, parto 2, tit. lO, rubr. 6, Nov. Observ., n. 3l.- MeraN, loe.' cito - 1 Concila provinc. Mediolan. V,tit. lO, Quae ad S5. Euc". sacram. pertinent. - Pasqual.,de Sacrif. Miss.,' q Il. 311, n. 8. - • Li~. 6, parto 1. n. 494. ­• De Euch., num. 287 et 288. - Gobat, tr. 3, num. 798. ­Pellisls., de Monialib., cap. IO, num. 241. . Tambur.,Method. celebrando Miss., lib. 2, cap. 8, § 8, num. 3. -

249. - a) Rituale Romanum de Euch.,Ordo administrandi; et BenedictusXIV, loc.cit.} cap. 18, ,n. 9, concedunt posse Euchari·stiam ministrari «,post Missam. ex rationa·bili causa. - Quidquid vero sit de antiquispraescriptionibus circa hanc materiam, hodieex decretis S.,R. C., communio dari potesttum ante, tum iiltra, tum post Missam defun·ctorum; omissa tamen ante vel post Missam

nem populi statim post sacerdotis sum­ptionem fieri debere: nisijusta causa sua­deat fieri ante a) ve1 post Missam, uti sip1urimi interessent, et suspicio esset quodaliqui eorum Missae longioris taedio cape­rentur; ut docet noster Pontifex Bene­dictus XIV a).

250. - Quaeritur 20• Quzd fadendum

casu quo decidat hostia?Primo tegendus est locus panno 1ineo

mundo, et postea ab1uendus, ut praeci­piunt rubricae: quae tamennon obligantsub gravi, ut notat Pasqualigo apud Croix 2;Ho1zmann a, qui addit cum Gobat, Pelliz~

zario, Tamburinio et Lohner, apud Croix "ordinarie omitti posse ab1utionem vestisaut barbae, ad evitandam turbationempopu1i. - Locus vero ubi incidunt spe­cies vini, semper debet abluì, cum ipsaeimbibantur, etsi non sit opus eas.combu­rere. - Si hostia decidat super ubera mu­lieris, non debet sacerdos ipse auferre;sed ìpsa mulier manu abstrahat, et repo­nat in ciborio aJ. Croix 5 cum Gobat, Pa­squaligo et Lohner.

251. - Quaeritur 30• Quùl fadendum de

fragmentz"s hostt'arum ?In rubrica missalis 6 sie habetur: 5z'de­

prehendat (sacerdos) post sumpttonemCorporis et 5anguz'nz"s} aut etz'am posiablutzonem reliquz"as aliquas relictas con­secratas , eas sumat, sioe parvae Stntsroe magnae; quz"a ad idem sacrificiumspectant. - Et hoc, non solum imme­diate post Missam, ut commune est apudCroix a),' sed etiam si sacerdos sit in sa­cristia, adhuc tamen indutus vestibussacris, ut dicunt ibid, Gobat b), Granado,

Lo"ner, Instruct. I de Missa, parto 2, tit. 26, num. 7•.• Lib. 6, part. 1, n. 494. - • Loc. cit., nnm. 495. - Gobat,tract. 3, num. 799. - Pasqual., de sacrif. Miss., qu. 315,nitm. 3. - Lohner, Ioe. cito - G Tit. de Defectib., VII,

num. 2. - Ibid., ap. Croix, loc. cit., n. 496•• Jacob. deG,'anado, in 3 P., controv. 6, de Euch., tract. lO, disp. 8,num.ll.

benedictione. Vide decreta authent., n. 1711ad 2, et n. 3177.

250. - a) Nisi tamen modeste et decenterper sacerdotem ipsum accipi possit,ut dicuntGobat et Lohner.

251.- a ) QuodCroix, Hb. 6,part.1} n. 496,dicit commune, ad aliud assertum referen·dum est.

b) Gobat, tr. 3} n. 422, non satis accu·

Quid, sihostia deci­dato

Fragmen­ta relicta,quando su­menda,

218 LlS. VI. - TRACT. nr, DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUB)ECTO EUCtiAR. - DOS. I. - ART. II. 219

Quid, sisin t r e l i­quiae aliussacrificii.

DianaC)J etc.(ac consentitBenedìctusXfv-),contra Lugo 2.

Idque posse fieri dicunt Tamburinius d)

et Marchinus d)J etiamsi fragmenta illa sintreliquiae alterius sacrifìcìi ; quia (ut ajunt)omnes Missae censentur unum specie sa­crificium: et hoc probabile putat Tour­nely w,

Sed melius id negant communiter Ca­jetanus, Silvester, Navarrus, Vasquez etBonacìna f), apud Tournely; Item Lugo 3;ac Croix f) cum Suarez et Tanner: lisiadsìt perìculum ìrreverentìae, Alias nonlicebit: tum quia ex rubrica (ut supra),sacerdos non potest sumere reliquias postablutionem, nisi eas tantum quae ad idemsacrificium spectant ; tum quia sumptioreliquiarum alterius sacrìfìcìì non pertinetad illius perfectionem, sicut sumptio reli­quiarum ejusdem sacrifìcii.

Dictum est: adhuc z'ndutus. Nam sisacerdos jam se exuerit vestibus sacris,tunc censet praefatus Benedictus XIV 4.

cum clero Patavìno, relìquìas, ve! repo­nendas in tabernaculo, si adsìt, vel reserovandas alteri sacerdoti celebraturo eodemmane; alioquin ab eodem qui celebravitesse sumendas.

1 De Sacrif. Miss., Iib, 3, cap. 17, nume 5 (al." sez, 2,cap. 6, § l). - e De Euch., disp.15, num, 82. - Cafetan, ,Opusc. tomo 2, tr. 3, qu. 1. - S#vest., v. Eucharistia III"n. lO, qu. S•• Navar., Man., cap. 25, n. 89, v. Vigesz"molertio. - Vasq., disp. 211, cap. 5, num. &4 et 55•• Co,,/in.Tourn., de Euch., cap. 6, art. 2, sect. 1, dub. 1, in princip.- • De Euch., disp. 15, n. 81. - Suar., disp. 68, sect. 6,ad 1. - :ra....er, tomo 4, disp. 5, qu. 8, n. 101. - , De Sacrif.Miss., llb. S, cap. 17, num.5 (al., sezione 2, cap. 6, § 1)•.

rate citatur a Croix; id enim concedit,etiamsisacerdos jam sacris vestibus exutus sit, modotamen non possent asservari, nec sit aliussacerdos qui Sacrum faciat. .

c) Diana pariter non recte a Croix citatur'~egat enim per se fieri posse; et allo loc~lterum adhaeret huic negativae «tamquamcommuniori et probabiliori •. Et solum dicitde sententia affirmativa: «Non damnaremtamen de peccato supradictam sententiam--­Granadi sequentem -. Vide Diana parto 5,tr. 14, resol. 43,' parto 6, tr. 6

Jresol. 17;

et parto 3J tr. 4, resol. 45.~) Tamb~rinius et Marchinus perperam a

Crolx, loc. ett., n. 496J allegantur; Tamburi.nius enim, Method. S5. Commun., cap. 2,n. 40,. Marchinus, de Ordine, tr. 3

Jparto 3

J

cap. 3, n. ,20!.expr~sse negant posse reliquiasalius sacrificll SUffil a sacerdote, postquam hicab altari discessit.

Hic autem advertendum l°. Quod sisacerdos deferat communìonem ìnfìrmoin valetudinario, et remaneant reliquiaein patena vel calice, poterit sacerdos eassumere, si adhuc sit sacris indutus vesti­bus; ut ajunt Palaus g), Tamburinius g) et'Burghaber, apud Croix 5. - Bene vero po­terit etiam eas dare infirmo statim postparticulam ipsi traditam; quia tunc cenosetur moraliter una communio: prout rectedicunt iidem Tamburinius, Burghaber cumMarchino 6, et Lugo 1, qui testatur sic usumferre, ut post communionem aegrì ablua­tur pyxis, et ablutio ìpsì tradatur.

2°. Item advertendum id quod additurin praedicta rubrica 8: Sz' vero relicta sz'thosHa integra consecrata eam t'n taber­naculo... reponat; si hoc fiert' nequit

Jse-'

quenti sacerdoti t'bt' celebraturo... sumen­dam... relùzqurit,o vel si tleutrum horumfieri possit, t'n z'pso calice seu patena de­center conservet... Quod st'non habeat quo·modo honeste conseruetur, potest eam z'pse·met sumere. - Particulae autem ìnventaeextra corporale, in dubio an sint conse­cratae, sumendae sunt etìam post ablu­tionem h),' ut dicunt Bonacina, Henriquezet Gobat, apud Croix 9.

Clero Patau., scil, Decis. Patau., anni 1708, a P. AndreaZuccherlo S.]. select. et compii; Decembr. caSo 1, dub.' 2,n. 27 et 29. - Burghaber, Centur. 3, caSo irl. ~ G Lib. 6,parto 1, num. 496. - Tamburo, Method. SS. Commun.,cap. 2, num. 43. ~ Bur.gh.) loc. cito - 6 De Ordine, tre 3,parto 3, cap. 3, num. 18. - , De Euch., disp. 15, n. 80..:..- S Tit. de Defectib., VII, numò 3. - Bonac., disp. 4, deEuch., qu.6, punct. 2, num. 16•. Henriq., lib. 9, cap. 89,n. 8.• Gobat, tract. S, n. 420•• • Lib. 6, parto 1, n. 498.

e) Contino Tournely, de Euchar'J

cap. 6J

art. 2, sect.l, dub.l, v. Haec oPinz'o, loquiturdumtaxat de sumptione «post ablutionem " etdi~it n0ll; solum probabile, sed tutum; quinetlam tUtlUS, eo «quod plus sacramenti reve·rentiae consulat •.

f) Plerique ex auctoribus allegatis in­nuunt, et quidem perspicue, negativam senten­tiam, potius quam eamdem expresse tueantur'unde Contino Tournely dicit: «Adhaerent .:- Quin etiam Bonacina dicit «melius. esse'et Croix, «rectius -, ut asserventur ejusmodfreliquiae, si id possit fieri absque irreve­rentia.

g) Palaus et Tamburinius falso a Croixcitantur pro praesenti casu, quem revera prae·termittunt.

h) In Hom. apost., tr.15Jn.18J ~·.f, S. Do­ctor addit: «Et melius (dico) esset cum ipsaablutione ».

Quid dereliquiis inccmmunic­ne intirmi.

Quid dehostia inte­gra relicta,

Qualibethora potestd a r i com­munio,

Non ramenn o c t u velsub vespe­riso

Limitatio,

252. - Quaeritur 4°. Quanam hora pos­sz't dispensarz' communio?

Respondetur: Per se loquendo, quali­bet diei hora dispensari potest; quia circahoc nulla adest prohibitio. Ita communiterdocent Palaus l, Roncaglia 2; Salmant. 3

cum Angelo, Coninck et Fagundez; acBonacina 4. cum Silvestro, Sà, Tabiena,Azor, Possevìno; Henriquez; et Suarez 5,

ubi affert S. Ambrosium dicentem, suotempore fuisse consuetudinem celebrandiet dandì communionem a) circa finem diei.

Dixi.mus: per se loquendo. Narn, utdicunt omnes b) auctores citati, non licetEucharistiam ministrare noctu vel subvesperas (id est in extrema diei parte);tum propter scandalum, tum propter ho­diernam Ecc1esiae consuetudinem : - con­tra Aversa (apud Croix 6), qui dicit essequidem congruum ut communio fiat mane,sed licere etiam vesperis. Sed hoc tantumadmittunt Palaus 1 cum Coninck C)/ Tam­burinius d) cum Sà d) et Suarez d)/ ac jor­danus apud Croix 8, si accedat aliqua spe­cialis causa: et hoc probabile videtur sifìat sub vesperis. Nam intempesta nocte

1 Tr. 21, punct, 16, num. 3. - 2 De Euch., cap. 4,qu.6, resp. 1. - 3 Tr.4, cap. 8, n. 38. - Angel., v. Eucha­rtstta III, n. 3&. - Co"'nck, qu. SO, num. 3&•• Fagund.,de 3 Praec. Eccl., Iib. 3, cap. 7, num, 13. - 4 Disp.4, deEuchar., qu. 7, punct. 1, llum. 14. - Sllvest'7 v. Euchari­stia III, n. 17, v. Qut:ntu.11z. - Sà, v. Eucharistia, n. 19. ­Tabie,n., v. Missa, n. 6... Asor, parto 1, lib. lO, cap. 25,qu. 7... Possev., cap. 8, n. 8. - Henriq., lib. 8, cap. 53,n. 5, i. f. - , Disp. 80, sect. 4, v. f.; et disp. 69, seet. 4,v. Tandem. - S. Ambros., serm. 8, n. 48, in Psalm. 118;

252. - a) In diebus scilicet jejunii.b) Seu rectius: aliquot ex citatis aueto-

ribus. .c) Coninck, qu. 80, n. 85, id non concedit

«extra necessitatem».d) Tamburinius, Method. expedit. Com·

mun.; cap. 6, § 1, n. 5, concedit «extra mortisnecessitatem '. Et ibi citat Sà, v. Eucharistia,n.19; et Suarez,disp. 69, sect.4, v. Tandem,ubi revera auctores isti asserunt communio­nem posse dari qualibet diei hora. Sed TalIl:burinius addit non esse facile concedendumpropter populi admirationem. - Quaesitumest a S. R. C.: «An die magni concursus adindulgentiam plenariam vel jubilaeum pososit ministrari sacra Eucharistia fidelibus ali·qua hora ante auroram et post meridiem ».Et S.C., die 7 Septemb. 1816, respondit: «Incasu de quo agitur, affirmaHve J a tempore adtempus quo in illa ecc1esia Missaecelebrantur;vel ad formam rubricae, vel ad formam in-

puto cum Salmant. et Bonacina, non li­cere nisi in solo casu necessitatìs,

Sic etiam non licet dare communionemin Missa NaHvz'tatz"s Domz'nz' quae diciturmedia nocte e): ex decretis S. C. Rituum,apud Benedictum XIV 9.

Nec in die Parasceves: ex decreto ejus­dem S. Congregationis, die 19 Febr. 1622,apud Gavantum l0. Et licet hoc decretumin registris non reperiri testetur Merati,tamen S. C. Concilii, die 12Febr.1679, apudBenedictum XIV ll, mandat Ordinariis, utcirca communz'onem z'n ferta sexta Para­sceue, mt'ssalis ruoricae et Ecclesiae Ro­manae US1lS serventur. - Ex quo recteinfert noster Pontifex vetitam esse talidie communionem: tum quia in rubricamissalis Feriae V dicitur, debere asservariquasdam particulas pro infirmis, et sicsani exc1uduntur; tum quia juxta Roma­nam consuetudinem, Feria sexta non di­stribuitur Eucharistia.

In die autem Sabbatt" Sanciz' nullumadest decretum prohibens communionem.- At Macrus 12 ait: In M,t'ssa Sabbatt'San·cH haec antz'phona (Communio) ideo non

ap, Migne, Patrol. lat., tomo 15, col. 1314.- Aversa, qu, 8,sect.B, post princip.. • Lib•.6, parto 1, n. 493. - , Tr. 21,punct. 16, n. 3. - Jordan.} Hb, 3, tit, 3, n. 36•• 8 Loc, cìt,- Salmant., tr, 4, cap. 8, num. 38. - Bonac., disp. 4, deEuch., qu. 7, punct. 1, n. 14. - • De Sacrif. Miss., lib. 3,cap. 18, n. 13 (al., sezione 2, cap. 6, § 3). Cfr. etiam Decretaauth. S. R. C., n. 752 et 781. - •• Parto 4, tit. 9, n. 25. ­Merati, part.4, tit. 9, Nov. Observ., n.78. - 11 Loc. cit.,num. 14 (al., 1oc. cit.). Est decretum Innoc. XI circa fre­quentem communionem. - 11 Hierolexic., v. Communto.

dulti eidem ecc1esiae concessi. Decret. Au­thent., 1~. 2572, ad 23.

e) Seu c1arius, uti liquet ex allegatis de­cretis, id prohibetur non quidem in Missa so·lemni quae media nocte Nativitatis Dominidecantatur; sed in Missis privatis, quae ce­teroquin et ipsae secluso speciali indulto, illanocte celebrari vetantur.

Novissime tamen, per S. C S. O., die 1 Au·gusti 1907, SSmus D. N.Pius divina providen­ti:! PP. X, «motu proprio, benigne indulgeredignatus est, ut in omnibus et singulis sacra­rum virginum monasteriis clausurae legisubjectis aliisque religiosis institutis, pii~ do·mibus et clericorum seminariis, publicum autprivatum oratorium habentibus curo facultateSacras Species habitualiter ibidem asservandi,sacra nocte Nativitatis D.N. J.C. tres ritualesMissae, vel etiam pro rerum opportunitate,una tantum, servatis servandis, posthac in per·petuumquotanniscelebrari,sanctaquecommu-

'Quid inMi ssa me­diae ncceìsin Na t i v i­tate Domi­ni.

111 die Pa­rasceve nonIicet,

SabbatoSanetolicitedatur com­munio.

220 LIB. VI. - TRACT. m. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJEC'rO EUCHAR. - DUB. I. - ART. II. 221

nio omnibus pie petentibus ministrari queat. municare,... verum etiam quando ex sua de­Devotam vero hujus vel harum Missarum votione vellet illud suscipere>.auditionem omnibus adstantibus ad praecepti c) Vasquez, dz'sp. 209, n. 52: • Parochus,satisfactionem valere, eadem Sanctitas Sua inquit, non solum debet audire confessionemexpresse declarari mandavit.. et Eucharistiam ministrare tempore prae-

f) Morettus, de Ritu variandi chorale z'n- cepti..., sed extra illud: siquidem profectuidumentum, n.14, loquitur sane de neonatis, ovium invigilare debet •. Et dz'sp. 213, n.13,sed ex contextu liquet verbum istud intelli- de confession~ tractans, dicitparochum deberegendum esse de renatis per Baptismum, seu subditorum confessiones audire, non solumneophytis. tempore praecepti; «sed etiam alias, prout

g) Quin etiam, Sabbato Sancto inter Mis~ - ipsi voluerint ob majorem sui spiritus pro­sarum solemnia, sacra Eucharistia fidelibus fectum ».distribui potest: et per hanc communionem d) Azor, parto 1, lib. 2, cap. 17, qu. lO,adimpleri potest praeceptum paschalis com- sic docet de confessione a parocho audienda.munionis,ex decreto S. R. C. Vide Decret. e) Suarez, Filliuccius, lociscit.;et Palaus,authent., n. 2561. loc. cit., n. 4, hanc suam opinionem limitant:

253. - a) De confessione 1oquentes. Nisi parochus renuat • propter rationabilemb) Sot~tJn 4, dist.12, qu~ 1, art. 6, con- occurrentem causam,vel certe quiahabet alios

clus.2, §.$ententia auctorz's, dicit praelatum coadjutores, ad quos possunt oves sine u1l0teneri ministrare sacramentum subdito, • non dispendio ve1 difficultate accedere ». Verbasalum tempore quo subditus obligatur com- sunt Suarez.

dicitur, quia communio populo non fit,Itaque abusus etiam censendus est illorumqui communzonem concedunt hz hac dze.Haec tamen ratio non suadet: nam per­doctus Pater Merati l cum Grancolas, Mo­retto f) et aliis, satìs probat quod olim inMissa Sabbati Sancti omnes communica­bant, non solum parvulì, sed etiam reliquifideles; ut patere dicit ex quodam antiquoOrdine Romano, ubi legitur inter caetera:Omnes communicent. Additque cum Ga­vanto, Grancolas et Durando, non ob aliudhodie omitti communtonem et postcommu­ntonem, nisi quia loco earum suffectae suntVesperae; quae gratiarum actio potius di­cendae sunt quam officium Vesperarum.- Non habemus igitur, ubi vetita sit com­munio in tali die. Unde ait Viva 2, quo­libet die permitti susceptionem Euchari­stìae, excepta feria sexta Parasceves. Im­mo notum est quod in pluribus ecelesiisregni et urbis Neapolis, ac praesertim inejus cathedralì , communio post Missamsolemnem populo ministratur g).

253. - Quaeritur 5°. Quottes parochusteneatur ministrare Eucharistt"am suisovibus?

Aliqui dixerunt parochum teneri tan­tum tempore praecepti et in articulo moro

1 Parto 4, tit, 10, rubr.40, Nov. Obser-v., n.57, v. Ve­rum. - Grancolas, in Breviar, Rom., lib.2, cap. 71, v. Aàhanc. - Gauant., parto 4, tit.lO, rube. 38, Iit, o. - Grancolas,Ice, cit., v. Ex eo quod amitti, i. f. - Dwrand., Rational.divinor, offlcior., Iib, 6, cap. 85, D. 7 et 8. - il De Euch.,QU, 4, art.'9, nume 1. - Si/vest.) v. Confessar .l" nume 14,

tis, Ita a) Silvester et Rìchàrdus. ~ Sedcommuniter bi rejiciuntur ab aliìs, quidocent teneri ministrare quoties oves ra­tionabiliter et opportune petunt. Ita com­muniter, cum Busenbaum (n. 245), So­tus b), Suarez, Filliuccius, Palaus, Dica­stillus, Vasquez c), Azor à ) et alti, cumSalmant. 8. Ratio, quia pastori incumbitprovidere, non solum ut oves adimpleantpraecepta, sed etiam ut habeant ea quaevalde prosunt suo profectui e).

254. - Quaeritur 6°. Quid senttendumde usu quotidianae communzonis?

Male quidem locuti sunt ali.qui, qui di­xerunt communionem quotidianam sua­dendam, immo praecipìendam esse omni­bus illis qui sunt in gratia. Licet enimS.Am brosius dixerit :Accipe quotùize, quodquotùize tzoi prosit; subjungit tamen: SÙ;vive, ut quotidie merearis accipere. Hìncdicit S. Thomas 4: Requiritur ut cum ma­gna deuotione et reuerentia... accedat.: sedquia multotzes in pluribus hominum multaimpedimenta hujus devotzonisoccurrunt...,non est utile omnzous hominzous quotidzead hoc sacramentum accedere. - Undemerito damnata fuit ab Innocentio XI,propositio 56, quae dicebat: Frequensconfessio et communio, etiam in his qui

qu, 18. - Richard. de Mediavi/., in 4, disto 18, art. 2.qu. 3. - Suar., disp. 72, sect, 3.• Fili., tr. 4, cap. 9,n.268. - Paiaus, tr. 21, punct.20, n. 3. - Dicast., tr.4, de.Euch., disp. 11, dub, 7, n. 119 et 120. - • Tr, 4, cap. 9, n. 29.- S. Ambros., de Sacram., Iìb, O,cap. 4, D. 25j ap, Migne,Patrol. lat., tom•.16, col. 452. - • 3 P., qu. SO, art. 10.

Quotiesp a r oc h u ste n e a t u rdar evcom­munionem$1.1;8 paro­chianis.

OpinioS. All'hons!de quotidia­na commu­nione,

gentiliter vivunt, est nota praedestinatio­nis. Melius dicere debebant: Est nota re­probatzonis.

Nimis rigorose e converso alii sentiuntde quotidiana vel frequenti communione,qui ab illa animas arcent, si hae valdeextraordinaria puritate et fervore nonpolleant. Damnata enìm fuit propositio 23ab Alexandro VIII, quae dicebat: Similiterarcendi sunt a sacra communione, quzousnondum inest amor Dei purissimus etomnis mixtzonis expers. - Nec mirumsi aliquis magister antiquus cum rigorede hoc sit locutus; tunc enim temporis,usu vigebat talis rigor qui hodie non viget.

Ideo super hoc puncto sedulo attenden­dum est ad decretum S. Congregationiseditum anno 1679, et approbatum a Pon­tifice Innocentio XI (prout in extensumrefertur a Croix l): ubi inter alia primolocodicitur usus frequens vel quotidianusEucharistiae semper fuisse in Ecelesiaapprobatus a 55. Patribus; sed, rationediversitatis conscientiarum, nihil de ipsoconstitui posse. Deinde pronuntiatur sic:Frequens ... accessus (ad Eucharistiam)confessariorum...judicto est relinquendus,qui ex conscientiarum puritate et frequen­tiae fructu et ad pietatem processa, laicisnegotiatoribus et conjugatis, quod pro­spicient eorum saluti profuturum, id illispraescrtbere debebunt. - Postea additur:-In hoc igitur pastorum diligentia potis­si'mum invigz1abit, non ut a frequenti autquotùiiana... sumptzone, unica praeceptiformula aliqui deterreantur, aut sU11lendidzesgeneraliter constituantt-tr. Sed magis,quid singulis permittendum, per se, aztt

S. Congregationis Concill."·, decretum Cum ad aures_

254. - a) Haec S. Alphonsi doctrina, si­cut ea quam exponit in Praxi Confessarii,loc. dt., hodie immutanda vel explicanda est,juxta normas a S. C. Concilii die 20 Decem·bris 1905 traditas et praescriptas, nimirum:_• 1. Communiofrequens et quotidiana, utpotea Christo Dominoet a catholica Ecc1esia opta­tissima,omnibus christifidelibus cujusvisordi­nis aut conditionis pateat; ita ut nemo qui instatu gratiae sit et cum recta piaque mentead sacram mensam accedat, prohiberi ab eapossit. - 2. Recta autem mens in eo est utqui' ad sacram mensam accedit, non usui autvanitati, aut humanis rationibus indulgeat,sed Dei p1acito satisfacere velit, ei arctius ca-

parochos seu confessarios, sibi decernen­dum putet (loquitur de episcopo); t1lud·que omnino provideat, ut nemo a sacrocommno, seu frequenter seu quotidze ac­cesserit , repellatur, - Denique conelu­ditur quod episcopi, in quorum dioecesibusviget hujus11lodi deuotio (id est usus fre­quentis communionis)..., pro t1la gratiasDeo agant, eamque ipsi, adhillio pruden­tiae et judicii temperamento, alere debe­bunt.

Quoad hoc pontificium decretum no­tandum est l°. Praecipi ibi quod episcopi,et tanto minus parochi, quamvis possintalicui ex suis ovibus in particulari taxarecommunìones, minime tamen generaliterpro omnibus dies communionis praescri­bere possunt. Immo providere debentomnino ut nemo repellatur a frequentivel quotidiana communione: cujus usumipsi, juxta prudentiae regulas, potius aleretenentur.

Notandum 2". Ibi praecipi ut talis ususfrequentis sive quotidianae communionis(etiam pro negotiatoribus et conjugatis)relinquatur arbitrio confessariorum: quijuxta conscientiarum puritatem et pro­fectum communiones praescribant. -- Hincdicendum quod confessarius, praesertimex fructu frequentiae et ex desiderio poe­nitentìs, regulam sumere debet augendivel minuendi usum communionis a). (Videquae de hoc puncto fusius dicemus inPraxi Confessar., Cap. IX, § IV).

An autem dispensans Eucharistiamin mortali peccet mortaliter? - Viden. 35, ubi sententiam affirmativam amoplexi sumus.diei 12 Februarii 1697. - l Lib. 6, l'art. l, num. 665.

ritate conjungi, ac divino illo pharmaco suisinfirmitatibus ac qefectibusoccurrere.- 3. Etsiquam maxime expediat ut frequenti et quo­tidiana communione utentes, venialibus pec­catis saltem pIenedeliberatis eorumqueaffectusint expertes, sufficit nihilominus ut culpismortalibus vacent,. cum propositose nunquam 'in posterum peccaturos; quo sincero animiproposito fieri non potest quin quotidiecom­municll.ntes a peccatis etiam venialibus abeorumque affectu sensim se expediant. ­4. Cum vero sacramenta Novae Legis, etsieffectum suum ex opere operato sortiantur,majorem tamen producant effectum quo ma­jores dispositiones in iis suscipiendis adhi·