1

kumulusmagazineovermuziekbeeldendekunstdanstheaterschrijvenenkunstverkennen

jaargang 2 / nummer 1 / aPril 2013

kumuB e d e v a a r t n a a r d e B l u e s

k u n j e s c h r i j v e n l e r e n ?

een culturele carrière voor iedereen

Het fabuleuze fablab

lus

2

Victor Hugo, Les Misérables “Life is a theatre set in which there are but few practicable entrances.”

3

Jetze!

eind Juni 1991, vertrouwde locatie, om de hoek, café tribunal. Net afgestudeerd aan

de toneelacademie Maastricht. en daar zit je dan… wat nu? Goeie vraag! In het

zuiden blijven of toch terug naar “het noorden”. Het werd ’t zuiden, het bourgondische

leven tegemoet. Werk? Geen werk! Alles aanpakken dan maar, zo gaat dat en zo gaat

dat nu nog steeds. Spelen, regisseren, doceren, je vak uitoefenen, ontdekken hoe

mooi, hoe spannend, hoe vermoeiend soms ook op al die verschillende werkplekken.

erachter komen dat toneel het mooiste vak op aarde blijkt te zijn. Niet zonder slag of

stoot zijn we nu een onderdeel van Kumulus en mogen we met trots zeggen dat hier

‘de mooiste’ school van Nederland haar activiteiten aanbiedt. De theaterschool van

Kumulus, een school toegankelijk voor iedereen die wil toneelspelen, theatermaken,

musicalles wil volgen en zijn of haar theatertalent wil ontwikkelen. Voor elk wat wils.

Ik geef leiding aan een bevlogen en gepassioneerd team. We zorgen er samen voor

dat er professionele lessen en voorstellingen gemaakt worden waarin het talent tot

zijn recht komt. Waar draait het om? Daar draait het om! Het kind, de jongere, de

volwassene een plek geven op dat toneel. Met heel veel plezier, met heel veel kennis

en vaardigheden. Dat is onze missie, onze kunst met een grote K.

In dit derde Kumulus Magazine kun je lezen dat Kumulus meer is dan een

‘lessenfabriek’. Wederom diverse artikelen over gepassioneerde mensen die zich

begeven op het gebied van de amateurkunst. Beeldend, dansend, muziek- of

theatermakend, allemaal bij Kumulus. Graag laten we ons zien in de stad, op diverse

plekken en podia, samen met diverse culturele partners en op weg naar MCH2018. er

valt natuurlijk nog wel een slag te slaan als je hoort dat Maastricht culturele hoofdstad

voor iedereen moet worden. een ambitie waar nog hard aan getrokken moet worden,

voor ‘tout Maastricht’. toch ben ik ervan overtuigd dat als de juiste gezamenlijke

registers open worden getrokken, de titel wordt binnengehaald.

Nu over het Kumulus Magazine; een genot voor het oog, een surplus voor ons aanbod.

Neem het interview met Sytha Bolt, kleinkunstenares uit vervlogen tijden, nu bezig

met de post HBO studie Docent theater aan de toneelacademie. Lees haar bevlogen

woorden of het artikel over Steffen tijssens, die op zijn eigen enthousiaste manier in

de ondersteuning van Kumulus bezig is. Verder het paspoortje van onze twee jongste

Muziekschoolleerlingen, een artikel over Moderne dans, Kunstwerk in de euregio, een

nieuwe strip, column, overig nieuws, cursustips…

Afijn, teveel om op te noemen. Ik ga afsluiten. Veel plezier met ons derde Magazine.

Coördinator Theaterschool

4

206eenculturelecarrièrevooriedereen!

achter de schermen

eric Wetzels steffen tijssens

16moderne dans

ballet zonder keurslijf

5

inhoudjaargang 2 / nummer 1 / aPril 2013

26met demultomaP tussen de i-Pads

32 36t h e a t e r m a k e n v r a a g t l e f

verder: 3 voorWoord / 10 feest / 12 vriendenboekje / 15 nieuWs & tiPs / 25 striP bart /

31 column / 40 kunstWerk in de euregio: bijzonder brandscherm / 42 kunstPlatvorm /

46 10 vragen aan: ingo dassen / 50 over de grens / 52 fab lab / 55 schrijven kun je

leren / 59 need to knoW

sytha bolt frans van libergen cabaretduo schudden

6

eenculturelecarrièrevooriedereen!

Dat kun je nooit alleen, is zijn stellige overtuiging. Vandaar

dat Wetzels er voorstander van is om samenwerking te

zoeken en te creëren. Met het FabLab bijvoorbeeld. Of

poppodium De Muziekgieterij. Waar dat ook mag landen,

de Lighthouse of Music, de afdeling pop, rock en jazz van

Kumulus, mag volgens Wetzels nooit ver weg zijn. Waarom

een Schrijversschool binnen de muren van Kumulus

houden als Centre Céramique met de bibliotheek een veel

natuurlijker biotoop is? Het komt er op aan verbanden te

leggen, versterking te zoeken, het is immers dezelfde basis

die Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 schraagt.

Je mag van een directeur van drie culturele instellingen ook

niets anders verwachten, maar Wetzels hamert er op dat de

cultuur een belangrijke bijdrage levert aan de identiteit van

de stad. “Zonder waren we nog een dorp”, zegt hij resoluut.

Eric Wetzels (Maastricht, Caberg, 1968) studeerde

kunstgeschiedenis en archeologie aan de Universiteit van

Amsterdam. Vanaf 1994 leidde hij archeologische projecten

in het Duitse Rheinland en Brandenburg (voormalige DDR),

voordat hij in 2000 als archeoloog in dienst trad van de

gemeente Maastricht. Hij stapte deels uit het veldwerk door

ook coördinator cultureel erfgoed te worden en drie jaar

later, in 2006, directeur te worden van het Natuurhistorisch

Museum en Centre Céramique. Sinds 2011 is hij ook

directeur van Kumulus. Geen carrièreplanning maar

toeval, lacht hij en nee, drie instellingen leiden vindt hij wel

voldoende.

Hij zal de laatste zijn om te beweren dat hij inhoudelijk tot de

tijdens de Nieuwjaarsborrel van de Provincie Limburg,

waarbij veel Maastrichtse culturele instellingen aanwezig

waren, tikte Eric Wetzels, directeur van Kumulus, Centre

Céramique en het Natuurhistorisch Museum collega Lex

ter Braak van de Jan van Eyck Academie op de schouder. “Ik

wilde hem toch zelf even vertellen dat het FabLab intrekt bij

Kumulus aan de Herbenusstraat en niet verhuist naar zijn

academie. Wat niet wegneemt dat ik verder ook heel graag

met de Jan van Eyck wil samenwerken.” Het FabLab, een

laboratorium waar men op de toekomst preludeert door te

experimenteren met driedimensionale printers, had het voor

het kiezen.

Het FabLab brengt mensen over de drempel die anders nooit

binnen waren gekomen. En biedt dus een uitgelezen kans

voor instellingen als Kumulus en Jan van Eyck om meer

aandacht te trekken maar ook om het aanbod te verbreden.

Cursisten kunnen gebruik maken van de nieuwste print-

technieken, anderzijds kunnen FabLab-voorman Frits Hoff

en de zijnen cursussen ontwikkelen en via Kumulus

aanbieden.

“We moeten anders gaan denken”, geeft Wetzels aan.

“Niets is meer vanzelfsprekend. We moeten steeds opnieuw

vertellen waarom we er zijn en laten zien wat we doen.

Tijdens de open dagen viel het me op dat we een mooi feestje

organiseerden binnen de muren van de instelling, alleen

kwamen er niet genoeg mensen op af. Nou ja, als ze niet

binnen komen, zou ik zeggen: zet de schilderijen en beelden

op straat als je zo de aandacht wel kunt trekken. We moeten

meer dan tot nu toe het geval is onze successen laten zien.”

door Emile Hollman foto’s Perry Schrijvers

kumulus/algemeen

7

eenculturelecarrièrevooriedereen!

kumulus/algemeen

8

‘We Willen jonge mensen iets bieden dat later tot rijkdom kan komen.’

9

kumulus/algemeen

Maar om ervan te kunnen genieten is het wel van belang dat

je met ooit zijn muziek in aanraking bent gekomen. Als je er

helemaal geen weet van hebt, valt er ook niks te genieten.

Je hebt een culturele context nodig. Kunst en cultuur dragen

bij aan een rijker en beter leven; je word er een mooier mens

van.” Kortom, hij gunt iedereen een culturele carrière.

Hij ziet het als een missie om zoveel mogelijk mensen daarbij

ten dienste te zijn. Het aantal mensen dat jaarlijks bij Centre

Céramique over de vloer komt (400.000 mensen), en het

aantal cursisten bij Kumulus (4500) is groot, maar volgens

Wetzels kan dat nog veel beter.

“Er zijn veel cursisten die hier al tientallen jaren rondlopen.

We bereiken te weinig nieuwe mensen. Ik geloof niet

dat we te duur zijn, concurrenten vragen vaak nog veel

meer cursusgeld – en ik wil niet geloven dat mensen niet

geïnteresseerd zijn.” Vandaar dat hij zelf model ging zitten

bij beeldhouwen (en ook bij tekenen) en zijn verhaal liet

optekenen door het Zondagsnieuws. “Ik vond het goed

om eens te ervaren hoe het er aan toe gaat, je praat met

cursisten en je kunt aan de buitenwereld vertellen hoe

plezierig dat is.”

Om meer mensen te bereiken, wil Wetzels ook de gebouwen

aantrekkelijker maken, uitstraling verlenen. Zodat het pand

aan de Herbenusstraat er meer uit gaat zien als een

kunstencentrum dan als een school. Dat hoeft volgens

de directeur niet eens zo veel te kosten. “We hebben alle

creativiteit en vakmanschap die daarvoor nodig zijn in

eigen huis.” Wetzels wil de locaties St. Maartenspoort en

Herbenusstraat (er zijn geen plannen om een van beiden

af te stoten) scherper profileren. Kumulus aan de oostkant

moet bruisen van muziek en als de ruimte dat toelaat is elke

(passende) muzikale partner welkom om zich aan te sluiten.

Bij Centre Céramique gebeurt hetzelfde: diverse culturele

en maatschappelijke partners zullen een plek vinden in

dit culturele huis. Heel concreet is er al een plek voor RTV

Maastricht en Code 043 en zij zijn beiden erg enthousiast over

de kansen. Net als verbindingsofficier Wetzels.

finesses overal verstand van heeft. “En dat hoeft ook niet.

Maar het is wel goed als je een brede culturele bagage hebt.

Mijn ouders namen me op vakantie vaak mee naar kerken.

Even los van het geloof, niet alleen de serene rust en de

stilte vind ik heel mooi, ook de kerk als instituut vind ik erg

boeiend. Die heeft toch ruim 1500 jaar steun en houvast

gegeven. Als ik in Frankrijk kom, zoek ik nog steeds de

kerken op, en ik hoef niet bij elk kapittel een beschrijving te

hebben om ervan te kunnen genieten. Ik ben wellicht wat

recalcitrant op dat vlak. Had ik al in mijn studententijd. Ik

ben ook afgestudeerd op de waterhuishouding bij de Minoërs

(de bewoners van o.a. Kreta in de Griekse Late Bronstijd).

Ik dacht: natuurlijk moeten we alle beschilderde vazen tot

in detail beschrijven maar weten we eigenlijk wel hoe ze

naar de wc gingen in die tijd? En wat bleek? Al in 1500 voor

Christus was er een doortrektoilet op de eerste verdieping

met een afvoer naar de straat. De hele wc is in 3500 jaar

eigenlijk nooit geïnnoveerd, er komt nog steeds geen

elektriciteit aan te pas en de zwaartekracht doet nog steeds

zijn werk.”

De anekdote laat vooral zien hoe onconventioneel Wetzels

naar de dingen kan kijken. De waartoe-zijn-wij-op-aarde-

vraag kan wat hem betreft niet vaak genoeg gesteld worden.

De drie instellingen waarover hij de scepter zwaait, willen

vooral ook jonge mensen iets bieden dat later tot rijkdom

kan komen. Inderdaad, zoals zijn eigen ouders hem vroeger

bij de hand namen. Maar hoe wek je een stad tot leven? Hoe

geven we de culturele identiteit van een stad vorm, vraagt hij

retorisch. “Een archeoloog bijvoorbeeld haalt verhalen van de

stad op uit het verleden, het is aan ons om die verhalen om

te zetten in muziek, dans, theater, film, literatuur.” Een van

de functies van Kumulus is jezelf op een van deze vlakken te

ontwikkelen. “Bij Kaleidoscoop bieden we in de wijken heel

laagdrempelig zulke participatie aan. Het is zo belangrijk

dat we niet meer zeggen ‘wil je iets doen?’ maar ‘wat wil je

doen?’.” Kunsteducatie is volgens Wetzels te belangrijk om

vrijblijvend te zijn. “Je hoeft echt niet te weten wie Beethoven

precies was om van zijn muziek te kunnen genieten.

10

F e e s t, F e s t, F ê t e !

f e e s t, f e s t, f ê t e !

10

in de wandelgangen gonsde het al maanden; er zou een groot

feest op stapel staan. inmiddels is Bekend dat er op zondag 2 juni in

het mvv-stadion een enorm feest wordt georganiseerd voor alle

amateurkunstenaars uit de euregio. samen kunnen ze alvast een

voorproefje nemen op maastricht culturele hoofdstad 2018. feest,

fest, fête!, heet het euregionaal treffen. door Hélène Martinussen

amateurkunstenaars en verenigingen uit de hele Euregio

zijn opgeroepen om zich aan te melden voor dit feest.

Het deelnemersveld varieert van individuele schilders

en schrijvers tot koren, hip-hoppers, harmonieën en

toneelverenigingen. Voorafgaand aan dit evenement is

een werkweek gepland. Van 15 t/m 21 april worden profs

verbonden met amateurkunstenaars. Samen werken ze

aan het centrale thema “Speaking in tongues” (een van

de vier hoofd thema’s van Culturele Hoofdstad 2018).

Het doel hiervan is om met de professionele bijdrage de

amateurkunstenaars tot een verrassende kunstzinnige

presentatie te laten komen tijdens het grote feest.

AAnpAk

De Euregio is ingedeeld in vijf gebieden: Nederlands-

Limburg, Belgisch-Limburg, Regio Luik, Regio Aken, en

de Deutschsprachige Gemeinschaft in België. Voor elk

gebied is een coördinator aangesteld. Voor Nederlands

Limburg is dat muziekpublicist en schrijver Jos Frusch.

De coördinatoren hebben de opdracht gekregen om een

tiental professionals binnen hun eigen regio te zoeken. Deze

professionals spreken op hun beurt verschillende culturele

talen: ze zijn afkomstig uit diverse artistieke vakgebieden. Zo

doen onze ‘eigen’ Marc Huynen (Kumulus trompetdocent en

bigband leider), uit de danswereld Ronald Wintjens en uit de

theaterwereld Inge Liefsoens mee. Maar ook chef-kok Mario

Holtzhem uit Belgisch-Limburg is een van de professionals,

hij vertegenwoordigt de culinaire wereld. Deze professionals

gaan vervolgens met de amateurkunstenaars aan de slag

om tot een mooie presentatie te komen in het MVV stadion op

zondag 2 juni.

SpeAking in tongueS – Spreken in vele tAlenHet thema van het Euregionaal Feest van de Amateurkunsten

is ‘Speaking in tongues’ ofwel ‘Spreken in vele talen’. Het

project laat met dit thema de variëteit aan talen in de Euregio

zien. Maud Douwes, operationeel manager, legt uit hoe er

voor gezorgd wordt dat men elkaar begrijpt.

“Bij het thema Speaking in tongues, moet het begrip ‘taal’

in de breedste zin van het woord worden opgevat. Niet alleen

11

F e e s t, F e s t, F ê t e !

f e e s t, f e s t, f ê t e !

kunstactief/feest!

de letterlijke talen die hier in de Euregio worden gesproken

staan centraal, maar ook de artistieke talen zoals ‘olieverf op

canvas’, ‘klassieke dans’, of ‘dwarsfluit’. Ook via deze ‘talen’

– die over de gehele Euregio identiek zijn - kan men zich

verbinden en met elkaar communiceren. Voor de organisatie

van het feest heeft het team veel vergaderd met allerlei

mensen uit de Euregio. Tijdens deze vergaderingen is het

Engels steeds vermeden…iedereen sprak in zijn eigen taal,

en samen kwamen we er dan altijd uit. We hopen dat deze

manier van communiceren ook gebruikt wordt tijdens de

Werkweek in april en op de dag van het feest in juni, indien

nodig aangevuld met handen- en voetentaal!“

orgAniSAtieHet Euregionaal Feest van de Amateurkunsten wordt

georganiseerd door Bureau VIA2018.

Dit doen ze samen met allerlei partners zoals KunstActief

Maastricht en Tout Maastricht (beiden Kumulus). Het is een

megaproject dat veel voorbereiding vraagt en waarvoor een

hele organisatie is opgetuigd. Sybrand van der Werf is als

regisseur verantwoordelijk voor de artistieke inhoud van

het project. Hij wordt daarin bijgestaan door de Euregionale

coördinatoren en een heel team van professionals zoals

communicatiemensen, productieleiders etc. De organisatie

stelt alles in het werk om het doel van tienduizend

deelnemers te behalen.

Na het Euregionaal Feest van de Amateurkunsten

hebben duizenden amateurkunstenaars en een vijftigtal

professionals uit de Euregio Maas-Rijn contact met elkaar

gelegd. Samen maken zij de Euregio aantrekkelijker voor

haar bewoners zodat we met zijn allen trots zijn op de plek

waar we wonen en er de culturele rijkdom van inzien.

reMeMBer SepteMBer

op 6 september 2013 zal bekend worden gemaakt welke

stad zich Culturele Hoofdstad van europa mag noemen

in 2018. naast Maastricht dingen ook eindhoven en

leeuwarden mee naar de kandidatuur.

FeeSt, FeSt, Fête!

zondAg 2 juniMvv Stadion Maastricht www.euregio2018.eu/amateur

1212

emilia

hophop baike

wij makengraagmuziek!

13

het vriendenBoekje

Hoe heet je en hoe oud ben je?

Ik heet Emilia en ben 5 jaar. En mijn zusje heet

Josephine en is 3 jaar.

Waar woon je?

Op St. Pieter.

Met wie woon je allemaal in huis?

Met pappa, broertje Titus, mamma en Josephine.

Wat is je favoriete instrument?

Ik heb er twee. Piano en viool.

Wat is je favoriete liedje?

“Hop, hop, baike” is mijn favoriete liedje en Josephine

zingt heel vaak “Hondje Boef”.

Wie is je favoriete muziekjuf?

Juf Marli van de Muziekschool natuurlijk.

Met wie zou je graag eens samen muziek willen

maken?

Met mamma.

Spelen er nog meer mensen in je familie een

muziekinstrument?

Ja, mamma heeft vroeger viool en piano gespeeld.

vind je het leuk om naar de Muziekschool te komen?

Ja, heel leuk om hier naar toe te komen om piano te

leren spelen.

Welk vriendje of vriendinnetje wil je wel eens mee

naar pianoles nemen?

Ik wil graag mijn beste vriendinnetje Maxime

meenemen en Josephine wil Louis graag in de les

erbij hebben.

Heb je al eens voor publiek opgetreden?

Nog niet met piano want ik heb pas twee maandjes les

maar wel met ballet en dat vond ik heel leuk.

oefen je vaak thuis op de piano?

Ja elke dag. (Mamma voegt toe dat de vleugel in de

woonkamer staat en de meisjes vaak al om half acht

’s ochtends erachter kruipen.)

Wat wil je later worden?

Dokter!

en jij josephine? Wat wil jij later worden?

Spiderman en Ridder (kijk, en die vraag wilde ze wel

beantwoorden ;-))

op deze pagina stellen we onze twee jongste

muziekschoolleerlingen voor. voilà, dat zijn

de zusjes emilia en josephine leistra. mamma

ewa vertelt het een en ander over de meisjes

maar het leukste is om henzelf aan het woord

te laten. dat laatste lukte met josephine niet

helemaal maar grote zus emilia wilde wel het

een en ander kwijt. door Zelinda Meli

muziekschool/vriendenboekje

josephine

14

Bonnefanten Kunstuitleen Maastricht! Word abonnee van de Bonnefanten Kunstuitleen.

U kunt kiezen uit werken van beginnende tot

gerenommeerde kunstenaars als:

Antoine Berghs, Herman Brood, Jan Cremer,

Romy Finke, Fons Haagmans, Kees Salentijn

en vele anderen.

Vanaf € 5,- per maand bent u al abonnee en

geniet u van de vele voordelen.

www.bonnefanten.nlwww.bonnefanten.nwww.bonnefanten.nll

Kunst in huis!

Ad Bonnefantenmuseum.indd 1 25-03-2013 13:32:33

www.centreceramique.nl

BIBLIOTHEEK | TENTOONSTELLINGEN | CULTUREEL ERFGOED

ZO 7 APR /DR. JOHN’S SWINGTET

ZO 14 APR‘SCHULD & BOETE’ DE GEBROEDERS MEESTER

ONLINE BESTELLEN BIJ COFFEELOVERS AVENUE

16 APR T/M 9 JUN /MAASTRICHT: EEN WAARDLOZE VESTING?

een tentoonstelling rondomde kopie van de stadsmaquette

VR 19 APR & ZA 20 APR / NATIONALE TUINONTWERPDAGEN

CENTRE CÉRAMIQUE HEEFT NIEUWE OPENINGS-

TIJDEN!

WO 17 APR /DANSEN MET‘IK WIL EEN KNUFFEL’

BIBLIOTHEEK

15

cursustiPsnWscominguP!

cursussennieuW: groePslessen voor startersKomend seizoen kiest Muziek-school Kumulus voor een nieuwe inhoudelijke visie op muziek-onderwijs, waarbij het plezier in het leren bespelen van een instrument en het werken aan je muzikale ontwikkeling nog steeds voorop staat. Startende leerlingen krijgen nu wekelijks samen les, op basis van vier leer-lingen per uur. Deze groepsles-sen zijn opgezet volgens de laat-ste pedagogische inzichten, er wordt gewerkt met succesvolle methodes en er is veel aandacht voor moderne ontwikkelingen. Je werkt naar een muzikaal doel toe of je volgt een gericht traject met een examen aan het eind. Hoewel individuele lessen natuurlijk ook mogelijk blijven, biedt de Muziek-school deze groepslessen stan-daard aan voor alle beginnende leerlingen (alle leeftijden), voor alle vakken. Kijk op kumulus.nl voor meer informatie.

cursus actieve ademhalingIedereen kent het belang van een goede ademhaling en de traditio-nele manieren om deze te trainen en te activeren. Muziekdocent Ton Janssen laat zien hoe je met

lijk proberen we in te spelen op jouw wensen. Bianca Janssen, onze medewerker Particulieren en bedrijven, bekijkt graag sa-men met jou de mogelijkheden; bianca.janssen@maastricht.nl.

nWs gloednieuWe dansstudio’s: een feest voor elke danserFutureproof: bij Kumulus aan de Herbenusstraat worden nog dit jaar twee nieuwe dansstudio’s gerealiseerd die de komende jaren garant staan voor nog meer professionaliteit en puur dansplezier! Hiermee komt er een einde aan de jarenlange huisvesting van Impulse aan de Brusselsestraat. Een frisse nieuwe start in mooie moderne ruimtes.

kortingsregelingenVoor wie het nog niet weet: bij Kumulus zijn er een aantal kor-tingsregelingen mogelijk. Voor mensen met een smalle beurs (via Sociale Zaken), voor studen-ten, voor gezinsleden en combi-kortingen voor b.v. instrumentale lessen in combinatie met deel-name aan een ensemble. Vraag ernaar bij de balie of kijk op kumulus.nl.

nieuWsbrief en social mediaWe willen graag servicegericht werken en onze cursisten nog meer bieden dan we al doen. Daarom zoeken we naar mo-gelijkheden om geregeld met nieuws, tips en aanbiedingen te komen. We willen dit graag via een nieuwsbrief en onze social media kanalen doen. Wil je op de hoogte blijven van al onze

nieuwe hulpmiddelen in een rela-tief korte periode de ademhaling gericht kan trainen. Zo kom je tot een optimale actieve ademha-ling die zorgt voor verbetering in toon, hoogte, omvang en uithou-dingsvermogen. De cursus gaat voor een belangrijk gedeelte over ‘ademspiertraining’ (Inspiratory Muscle Training) en is interessant voor iedereen die zijn ademhaling gebruikt tijdens het musiceren, of je nu blaast of zingt.

tiPskumulus kadobonWe breiden onze winkel uit, naast cursussen kun je nu ook een Kumulus Kadobon kopen. Deze is te koop bij onze balies. De hoogte van het bedrag bepaal je helemaal zelf (met een minimum van € 10). De Kumulus Kadobon is inwisselbaar voor al onze ac-tiviteiten, of het nou een cursus, lezing of excursies, maakt niet uit. Wissel de bon in en je betaald zo (een gedeelte van) de activiteit van je keuze.

WorkshoPs voor Particulieren en bedrijven: voor een dag met een glimlach!Wil je een fascinerende dag met je medewerkers beleven, creatief met elkaar bezig zijn en bouwen aan de teamspirit van je bedrijf? Misschien heb je iets te vieren met vrienden of familie? Dan ben je bij Kumulus aan het juiste adres! Op www.kumulus.nl bieden we een breed scala aan workshops voor bedrijven en particulieren. Daar waar moge-

activiteiten meld je dan aan voor de nieuwsbrief (via de website) of wordt lid van Muus Kumulus op Facebook of Twitter.

coming uP belangrijke evenementenDe laatste paar maanden van het cursusjaar staan altijd in het teken van eindpresentaties, uit-voeringen, open dagen en mooie dans – en theatervoorstellingen. Hou onze website in de gaten voor al deze schitterende evene-menten. Je ziet hier in de volle breedte wat onze cursisten en docenten allemaal in hun mars hebben. Op zondag 9 juni is de Open dag van de Muziekschool en Impulse, ballet & dans in ons gebouw aan de St. Maarten-spoort. Op zondag 8 september is de Open dag van de Theater-school, Beeldende kunsten en Impulse, ballet & dans. Kijk voor meer informatie en het dagpro-gramma op kumulus.nl.

kunstmarktAbsoluut de moeite waard en nieuw is de Kunstmarkt die geor-ganiseerd word tijdens de Open dag op 8 september in de Her-benusstraat. Cursisten die een beeldende kunstcursus gevolgd hebben of nog volgen kunnen hier hun werk aan de man bren-gen. De organisatie hiervoor is in volle gang en we verwachten veel kraampjes met mooi cursisten-werk. Kom zeker kijken wat onze cusisten maken en wie weet zit er iets bij wat je persé zelf wilt hebben..

16

vloeiende, vrije bewegingen aangestuurd vanuit het

innerlijk, kenmerken de moderne dans. Dit in tegenstelling

tot het klassieke ballet: strak, in het gelid aan de barre,

volgens strenge regels de oefeningen onder controle krijgen.

Maar wie nu denkt dat Moderne dans een zwak afgeleide

van klassiek ballet is, komt bedrogen uit. Het is juist hard

werken om je, tijdens het dansen, bewust te blijven van de

ontspanning in je lijf en die te blijven aanwenden bij alle

bewegingen.

oorSprong Begin twintigste eeuw was de danswereld toe aan iets

nieuws. Nieuwe vormen, vernieuwing van de reeds

bestaande klassieke vormen, behoefte aan vrijheid en

meer persoonlijke expressie. De hele kunstwereld was in

die tijd in beroering, de ene na de andere nieuwe stroming

deed zijn intrede. Componisten waren in beweging

met controversiële composities zoals Stravinsky’s Le

Sacre du Printemps. Deze beleefde op 29 mei 1913 haar

première. Musici en dansers werden weg gehoond, er werd

geschreeuwd en gevochten. Niet alleen door de muziek

maar mede door de eigenzinnige choreografie en dans

MODERNE DANS BAllEtDANSEN zONDER kEuRSlijf

door Zelinda Meli foto’s foto’s Humphrey van ’t Hul

imPulse, balet en dans/moderne dans

ACHt Meiden op rij, in leeFtijd vAriërend vAn

12 tot 15 jAAr. gediSCiplineerd, AAndACHtig

en WelWillend oM ietS op te Steken in de

leS Moderne dAnS Bij iMpulSe/kuMuluS.

doCente CHriStinA renCkenS StArt Met

enkele opWArMoeFeningen. Met zACHte

SteM doCeert ze zoWel in Het nederlAndS

AlS in Het engelS de BeWegingen die

uitgevoerd Moeten Worden. de leS vordert

en lAngzAAM Wordt de CHoreogrAFie

ziCHtBAAr. FASCinerend oM te zien Hoe de

ontWikkeling BijnA ongeMerkt in de leS

doorzet. renCkenS Spoort HAAr leerlingen

AAn oM voorAl vAnuit de ontSpAnning vAn

Het liCHAAM de dAnSBeWegingen te Blijven

MAken. vAn een loSSe nek tot een totAAl

ontSpAnnen BovenlijF. SoMS AFgeWiSSeld

Met Snelle SpAnningSBeWegingen WAArBij

de ArMen in een FrACtie vAn een SeConde

uitSlAAn in een Soort ‘pijl en Boog poSe’ oM

dAn rAzendSnel over te gAAn in een Mooie,

vloeiende BeWeging.

17

imPulse, ballet & dans/kids rock ’s cool

door Zelinda Meli foto’s foto’s Humphrey van ’t Hul

scan deze foto met

Layar (download de APP via de

APP-store) en laat je verrassen!

18

van Nijinsky van het Ballet Russe. Ook in de beeldende

kunsten waren er nogal wat tegenbewegingen gaande,

ingezet door het Impressionisme werden in die hoek

vele gedurfde theorieën en nieuwe zienswijzen op doek

en in drie dimensionale kunstwerken ontwikkeld. Denk

aan het kubisme, expressionisme, fauvisme en later het

surrealisme met aanverwante beroemde kunstenaars.

In de danswereld vochten twee danseressen, Isadora

Duncan (1877-1927) en Loïe Fuller (1862-1928) zich vrij uit

het heersende keurslijf. Letterlijk zelfs, want zij dansten

op blote voeten en ontdeden zich van het keurslijf dat door

vrouwen, zelfs tijdens het balletdansen, gedragen werd

in die tijd. Duncan en Fuller werden op die manier een

inspiratiebron voor vele kunstenaars. Enkele namen van

latere grote choreografen en voorvechters van Moderne

dans zijn o.a. Pina Bausch, Merce Cunningham, Maurice

Béjart en Jirí Kylián.

grAHAM teCHniekHet was de Amerikaanse danseres Martha Graham (1884

– 1991) die door middel van experiment een geheel nieuwe

dansmethode ontwikkelde, ook wel de Graham techniek

genoemd. Deze techniek gaat uit van de ademhaling als

basis. De buik is het centrum van het lichaam én van het

gevoel. Bij Graham een zeer belangrijk aspect om de

bewegingen op spanning en ontspanning te kunnen maken,

ook wel contraction en release genoemd. Het contact met

de vloer is belangrijk omdat Graham de vloer als landschap

zag van waaruit ook liggende of zittende bewegingen in

de dans ingevoerd konden worden. De Graham techniek

vloekte met de klassieke ballet regels. De veelal strikte

voorschriften over het vormgeven van een dans plus

het gebruik van spitzen in het klassiek ballet werd door

Graham vervangen door dansen vanuit het gevoel en de

ontspanning, zonder spitzen of ballet schoenen opdat de

blote voet het contact met de vloer kon houden. Dit laatste

naar voorbeeld van Duncan en Fuller.

HuMpHrey-liMón prinCipeSDe Mexicaan José Arcadio Limón (1908 – 1972) was een

laatbloeier. Na eerst in de beeldende kunsten verzeild

te zijn geraakt en daar volledig gedesillusioneerd uit te

zijn gekomen door, naar eigen zeggen, door een gebrek

aan scheppingskracht op papier en linnen, raakte hij

gefascineerd door de danser Harald Kreutzenberg. Dit

was zijn lotsbestemming, hierin kon hij wel zijn artistieke

kwaliteiten kwijt. Hij verdiepte zich in alle mogelijke

dansvormen om uiteindelijk danslessen in de school van

Doris Humphrey en Charles Weidman te nemen. Van Doris

Humphrey (Amerika 1895 – 1958) leerde hij zijn technische

basis en van Weidman leerde hij expressie en pantomime.

Humphrey’s technieken waren veelal gebaseerd op het ritme

van de ademhaling en de regels van de zwaartekracht; vallen

en opstaan, fall and recovery. Het menselijke gewicht wordt

ingezet om vanuit de geest van de danser het evenwicht

te sturen. Zo regeert de mens over uiterlijke krachten

zoals bijv. de zwaartekracht. Voor Limón zijn Humphrey’s

bewegingsprincipes een belangrijke hoeksteen.

Hij gebruikte geïsoleerde delen van het lichaam om ze te

laten spreken als “voices of the body”. Hij vergeleek het

lichaam graag met een orkest. Verschillende delen van het

lichaam voeren een combinatie van bewegingen uit met

christina: “weet wat je sterke punten zijn en wees er ongelooflijk trots op. weet wat je minder sterke punten zijn en werk er hard aan. je zal dan de Beste danser worden die je ooit kan zijn!”

19

contrasterende bewegingen tussen het onderlichaam en het

bovenlichaam. Limón liet zich daarbij graag inspireren door

de beeldhouwer Auguste Rodin die zei : “Het lichaam is altijd

een uitdrukking van de geest.”

De Humphrey-Limón-techniek vergt van de danser een

intelligent lichaam. Gedachten en gevoelens moeten worden

gecommuniceerd via beweging.

Moderne dAnS Bij iMpulSe/kuMuluSEen kleine rondgang langs de moderne dansdocenten

van Impulse/Kumulus, leert dat ze allemaal een ding

gemeen hebben: ze hebben bewust voor deze dansvorm

gekozen vanwege het vrije gebruik van ruimte, ademhaling,

energie en het eigen lichaam als instrument. Anne Bakker

(coördinator Pre Dance Academy) stelt dat het zelfs heel

belangrijk is voor een danser in opleiding om zich niet te

beperken tot één moderne dansstijl maar dat je leert om de

beginselen van alle moderne dansvormen te doorgronden.

“Door het doorgronden van het gehele scala aan moderne

dansvakken ga je filosofischer naar dans kijken. Je leert

stil te staan bij wat je doet en je af te vragen waarom je

beweegt zoals je beweegt”, aldus Anne. Docente Yvette van

der Slik heeft zelf deze ervaring opgedaan in haar opleiding.

Ze was op zoek naar ‘natuurlijkheid’ en authenticiteit. Ze

vond dit in een heel scala van technieken zoals martial arts,

Alexandertechniek, release techniek, flying low en diverse

andere vormen van improvisatie.

Van daaruit heeft ze zich niet alleen ontwikkeld tot

uitvoerend danser maar zich ook gespecialiseerd in het

pedagogische aspect ervan. Yvette: “In mijn zoektocht naar

tools om mijn lessen en choreografieën vorm te geven

werd ik steeds meer beïnvloed door mindfulness, aikido,

de Theory ‘U’ van Otto Scharmer, ‘The Artist Way’ van

Julia Cameron en de vele honderden YouTube filmpjes van

bekende en onbekende dansers. Het lesgeven, coachen en

maken voelen goed. Ik ben heel dankbaar dat ik deel mag

uitmaken van een mooi en persoonlijk proces van mijn

dansleerlingen.” Heidi Vos is fan van beide disciplines, zowel

moderne dans als klassiek ballet hebben haar hart gestolen.

Ze beschouwt de klassieke dans als een prima basis voor

moderne dans en ziet erop toe dat haar danspupillen zich

in de moderne danslessen heerlijk kunnen uitleven met het

accent op eigen inbreng.

Voor Christina Renckens was haar werk als danser in

New York een nieuwe inspiratiebron. Ze specialiseerde

zich daar verder in de Limón danstechniek en kwam

tevens in aanraking met danstherapie. Hierin studeert ze

binnenkort af. Volgens Renckens blijft moderne dans altijd

in ontwikkeling en is de dansvorm de laatste jaren zelfs

steeds meer gebruik gaan maken van aspecten uit andere

dansstijlen zoals flamenco, hiphop etc.

En zo komen we weer terug bij de meiden van Christina

Renckens. In de pauze vertrouwen ze me toe dat naast een

enkeling, de meesten direct voor moderne dans gekozen

hebben omdat ze zichzelf hierin kwijt kunnen. En dat zie je,

dat voel je als je naar ze kijkt.

lessen Moderne dans zijn er voor alle niveaus en

leeftijden. kijk op www.kumulus.nl voor het hele aanbod.

christina: “weet wat je sterke punten zijn en wees er ongelooflijk trots op. weet wat je minder sterke punten zijn en werk er hard aan. je zal dan de Beste danser worden die je ooit kan zijn!”

20

ACHter de SCHerMen SteFFen

tijSSenS

ACHter de SCHerMen SteFFen

tijSSenS

Het teCHniSCH inziCHt HeeFt ie vAn zijn vAder,

de CreAtiviteit vAn zijn Moeder, legt SteFFen

tijSSenS (36) vAn de FACilitAire dienSt uit

in zijn WerkplAAtS die Heerlijk geurt nAAr

verzAAgd Hout. een ontMoeting Met ‘de MAn

Met de gouden HAndjeS’. zelF Houdt Hij Het WAt

Meer BeSCHeiden op ‘tWee reCHterHAnden’. door Emile Hollman foto’s Perry Schrijvers

achter de schermen/steffen tijssens

20

de MAn Met de

tWee reCHter HAnden

21

ACHter de SCHerMen SteFFen

tijSSenS

ACHter de SCHerMen SteFFen

tijSSenS 21

22

achter de schermen/steffen tijssens

23

ACHter de SCHerMen SteFFen

tijSSenS

“gelukkig is dit gebouw aan de Herbenusstraat oud”,

lacht Tijssens. Dankzij de hoge plafonds en deuren hoeft hij

zich met zijn lange gestalte (twee meter plus anderhalve

centimeter) nergens te bukken. Toch hoor je hem over de

staat van het pand niet klagen. “Vooral de functionele dingen

gaan kapot, door slijtage.” Tijssens is een man die alles kan.

Aan de centrale verwarming wil hij zijn handen niet branden

maar verder draait hij ze nergens voor om. “Ik heb nog

geen nee hoeven verkopen”, zegt hij. Trekt het FabLab in bij

Kumulus dan timmert Steffen wel even een leuninkje, een

trapje, een videtje; zoals alle klussers spreekt hij graag in

verkleinwoorden. “Het werk is heerlijk afwisselend”, blikt hij

op de afgelopen anderhalf jaar terug.

Steffen Tijssen werd geboren in Oud-Caberg, zijn vader

had een technisch beroep, zijn moeder werkte als lerares

handenarbeid. “We hadden thuis een draaischijf om potten

te bakken en een oven om te emailleren. De creativiteit is er

met de paplepel ingegoten.” Steffen is een Scandinavische

naam, een eerbetoon van zijn ouders aan de noordelijke

landen. Via de mavo en de mts bouwkunde bekwaamde

Steffen zich in het edele vak van meubelrestauratie. Hij

specialiseerde zich in de interieurbouw van schepen maar

ontdekte spoedig dat de banen in die branche en dit deel van

de wereld niet voor het oprapen lagen. Na zeven maanden

ging hij aan de slag bij Repon Dakwerken waar hij bijna zeven

jaar werkte. Totdat zijn hart faalde in 2004. Hij revalideerde

en gaat sindsdien door het leven met een kunststof hartklep.

Tijdens de laatste fase van de revalidatie werd hij gewezen

op de vacature van baliemedewerker bij Kumulus. “Na het

sollicitatiegesprek vroeg Maurice Dear (hoofd facilitaire

zaken) me of ik deze functie wel zag zitten. Nou nee, zei

ik, eigenlijk niet.” Bleek dat er net een plek vrij was bij het

keldervolk zoals de technische dienst gekscherend wordt

genoemd. En dat ligt hem veel beter.

Het werk van Tijssens is zeer divers. Eigenlijk worden

hij en zijn collega’s Rene en Fer te pas en te onpas

opgetrommeld voor alle mogelijke klussen. Vloertje

leggen, stucwerk in orde brengen, lijsten repareren, ezels,

sokkels en tafeltjes timmeren, reparaties uitvoeren, sloten

vervangen, de foyer pimpen en voorbereidingen treffen

voor exposities. Hij bouwde een nieuwe buitenwerkplaats

voor beeldend kunstdocent Gerard Schuwirth en timmerde

het nieuwe zitje op de bovenste etage van het pand

aan de Herbenusstraat zodat cursisten niet meer alle

trappen af hoeven om een kop koffie te scoren in de foyer.

Binnenkort gaat hij aan de slag in de foyer in de locatie Sint

Maartenspoort (Muziekschool). Aan de slag met multiplex en

formica voor het hoekbuffet en met eikenhout voor de tafels.

Tijssens kan genieten van zulk werk, het zitje boven is

een degelijk ensemble geworden van sloophout, zegt hij

goedkeurend. Zelf heeft hij liever strak en design, maar

hier past het heel goed. Naarmate bekend werd welke

mogelijkheden tot zijn repertoire behoren, is ook de inhoud

van zijn werkruimte in de kelder gegroeid. Afkortzaag,

lintzaag, cirkelzaag, tekker, handfreesmachine, hij is er dik

tevreden mee. Tel de fijne collega’s en de goede werksfeer

erbij op en dan moet je hem nog eens vragen of hij het naar

zijn zin heeft.

Zou hij het zelf aandurven om cursussen te geven? Laten

we zeggen houtbewerking? Steffen twijfelt. Hij heeft het

niet zo op groepen, werkt liever ‘een op een’. Zelf heeft hij

wel een cursus beeldhouwen gedaan en ooit restaureerde

hij cello’s en contrabassen bij een restauratieatelier in de

Rechtstraat. Soms schept hij voor zichzelf. Jaren geleden

maakte hij een houtsculptuur voor de Kunsttour waarin

mensen vooral een worm herkenden. Bij zijn zoontje van

twee heeft hij al een technische kant ontdekt. Joni, heet het

manneke, inderdaad ook een Scandinavische naam. En zo is

de cirkel rond.

24

Openingstijden: ma: GESLOTEN • di: 09.30 - 18.00 uur • wo: 9.30 - 12.00 uur • do: 09.30 - 13.00 uurvr: 09.30 - 18.00 uur • za: 09.30 - 17.00 uur

In Lumière Cinema kunt u zeven dagen per week terecht voor de beste filmsuit binnen- en buitenland. En we doen meer. Onder de naam Made in Europe worden met grote regelmaat premières, specials en masterclasses georganiseerd. Activiteiten waarmee we het publiek in contact brengen met beloftevolle filmmakers uit heel Europa, maar ook waarmee we de zichtbaarheid willen vergroten van filmtalent uit onze eigen regio. Kijk voor meer informatie over onze activiteiten op: >> www.madeineurope.nu >> www.lumiere.nl

Lumière Cinema MaastrichtBogaardenstraat 40b6211 SP Maastricht043 - 321 40 80

VOLG ONS OOK OP:

Ad KM Lumiere.indd 1 19-03-2013 12:00:05

25

kumulus/striP

door leerlingen van de Bernhard lievegoed school maastricht: tim pijpers, joost prickaerts, woody van der waa en gijs rijpert.

26

toen ze in België, waar ze woont,

les wilde geven, Bleek ze niet te

Beschikken over de juiste papieren.

daarom meldde ze zich aan voor de

nieuwe postacademische opleiding

theaterdocent in maastricht.

27

was het wat artistieker, nu moet ik veel onderzoek en

voorbereiding doen en me oriënteren op nieuwe terreinen als

kunst- en cultuureducatie. Maar ik geniet er volop van, ook

van de samenwerking met jonge mensen. Soms zie ik ze wel

kijken: zit ik daar met mijn roze multomap tussen iedereen

met zijn iPad.”

Het gesprek vindt plaats bij Kumulus, waar Sytha net

de eerste les teksttoneel van de LOT-leerlingen heeft

bijgewoond. “Het voelt als thuiskomen, in een woord

geweldig. Ik maak kennis met zulke inspirerende mensen,

ik zou willen dat zij dertig jaar geleden mijn docenten

waren geweest. Bij de les bewegingstheater van Lotte

Lohrengel had ik tranen in mijn ogen, zo mooi. Bijzonder

fascinerend vind ik het vak dramaturgie van Ludo Costongs,

buitengewoon mooi de lessen van Lieke Benders en heel

inspirerend het onderdeel zang en performance van Roderik

Povel. Ik heb hier echt fantastisch mooie dingen gezien. En

dan al die leerlingen, die uit heel Nederland naar de LOT

komen om hun droom waar te maken; hun verwachtingen

ontroeren me.”

Na haar afstuderen hoopt Sytha aan de slag te kunnen in het

theater. “Het allerleukste lijkt me om zelf een voorstelling te

maken of om iets met muziektheater te doen. Op mijn elfde

zong ik al in een operakoor. Ik zou nu wel zangers willen

coachen voor de muzikale intermezzo’s tijdens een opera.

Voor zover ik weet, bestaat dat nog niet. Maar eerst maar

eens zien of ik mijn diploma haal.”

www.kumulus.nl/theaterschool

als Sytha begint te vertellen over haar loopbaan, struikelen

de namen en jaartallen over elkaar. Na haar eindexamen aan

de Amsterdamse Academie voor Kleinkunst in 1975 volgde

een snelle carrière als cabaretière. Ook was Sytha veelvuldig

op radio en tv te horen en te zien. Tot begin jaren tachtig, toen

er abrupt een einde kwam aan haar leven in de spotlights. “Ik

heb het altijd heerlijk gevonden om te spelen en te zingen,

maar ik had alleen de zorg voor mijn twee kinderen en dat

was niet te combineren met mijn werk in het theater. Dan

moet je immers altijd beschikbaar zijn en dat ging gewoon

niet.”

Dertig jaar later, nu haar zoons volwassen zijn, heeft het

theatervirus Sytha nog steeds stevig in de greep. Toen ze

in België, waar ze woont, les wilde geven, bleek ze niet

te beschikken over de juiste papieren. Daarom meldde

ze zich aan voor de nieuwe postacademische opleiding

Theaterdocent in Maastricht. In één jaar worden mensen

met een toneel- of kleinkunstopleiding hier opgeleid tot

theaterdocent met een eerstegraads lesbevoegdheid. Elke

vrijdag en zaterdag reist Sytha vanuit haar woonplaats

Zoersel naar de Toneelacademie. Ze volgt er lessen, onder

meer samen met studenten van de Academie voor Beeldende

Kunsten en het Conservatorium, doet een regiestage in

Eindhoven en een lesstage elementair spel bij de aan

Kumulus verbonden LOT (Landelijke Oriëntatiecursus

Theaterscholen). “Het is bijzonder om te zien hoe het

onderwijs in dertig jaar tijd is veranderd”, vertelt Sytha.

“Een vooropleiding als de LOT bestond destijds niet. Voor de

Kleinkunstacademie deed je gewoon auditie en dat was het.

En ook een educatieve opleiding zoals ik die nu volg, was er

niet. De nadruk ligt hier ook veel meer op de theorie. Vroeger

met de multomaP tussen de iPads

theater/sytha bolt

door Meyke Houben foto’s Danielle Amendt

28

29

kumulusWWW.kumulus.nl

a P h ot o i s co n f i n e d t o b o r d e r s by a l l s i d e s . b u t t h e m e m o ry e x t e n d s h a P P i n e ss e v e n t o t h e d a r k e st co r n e r o f y o u r l i f e . a g o o d s n a P s h ot b r i n g s o u t t h e co lo u r i n y o u r l i f e .

Foto van Han Borger, cursist bij Kumulus (zie pagina 52)

30

Kindcentrum Aloysius ... een basis voor de toekomstBrusselsestraat 46

6211 PG Maastricht043 321 04 97

www.aloysius-bs.nl

Vertrouwd onderwijsinsti tuut in de binnenstad van Maastricht. Kinderopvang * Peuterspeelzaal * Basisschool * BSO

Kindcentrum Aloysius is 52 weken per jaar open van 7.30 tot 18.30 uur.Kindcentrum Aloysius is 52 weken per jaar open van 7.30 tot 18.30 uur.

Ad Aloyisius.indd 1 10-09-2012 15:40:31

31

Kindcentrum Aloysius ... een basis voor de toekomstBrusselsestraat 46

6211 PG Maastricht043 321 04 97

www.aloysius-bs.nl

Vertrouwd onderwijsinsti tuut in de binnenstad van Maastricht. Kinderopvang * Peuterspeelzaal * Basisschool * BSO

Kindcentrum Aloysius is 52 weken per jaar open van 7.30 tot 18.30 uur.Kindcentrum Aloysius is 52 weken per jaar open van 7.30 tot 18.30 uur.

Ad Aloyisius.indd 1 10-09-2012 15:40:31

kumuluscolumn

het nieuwe

Delen is het nieuwe hebben. Dat geldt ook

voor kennis. Voor het geval u het nieuwe

niet meteen kunt vatten heb ik goed

nieuws. Ik doe u mijn weetjes cadeau. Geen

paniek, het past allemaal op een half A4-

tje. Misschien kunt u er meer mee dan ik.

In de politiek zien we dat rechts het nieuwe

links is en links het nieuwe rechts. Daar er

zit een bepaalde logica in. Meer dan in het

geloof, want dat is gewoon uit. We nemen

onze toevlucht tot het nieuwe bidden: met

geloken ogen heel mindfull kauwen op een

rozijn.

Wat de gezondheid aangaat, hoeft u maar

een paar dingen te onthouden. We schuiven

met zijn allen tien jaar naar voren. Dertig

is het nieuwe twintig, veertig het nieuwe

dertig en als we zo doortellen is negentig

het nieuwe tachtig. Verder verschuift er nog

iets, maar dan naar boven. De plek waar

het vast gaat zitten als gevolg van onze

onbedwingbare werklust. Pijn in de nek is

het nieuwe pijn in de rug.

Vrouwen werpen hun crèmepjes weg

want botox is het nieuwe smeren. Mannen

gaan kaal. Dat is absoluut, maar dan ook

helemaal en overal, het nieuwe ‘ik heb het

nog.’

Omdat we zo jong blijven, doen we alles

sneller. Rennen is het nieuwe lopen,

vliegen het nieuwe rijden, wappen het

nieuwe bellen en zappen het nieuwe

staren. Kinderen opvoeden kan best tussen

de bedrijven door. Makkie, we hoeven er

niet eens meer bíj te zitten. Gamen is het

nieuwe spelen. Wat later is snacken het

nieuwe eten en zuipen het nieuwe drinken.

We kijken niet op een comaatje meer of

minder.

Mocht u onverhoopt toch nog oud worden?

Met een pilletje is het nieuwe sterven gauw

geregeld. Dan is met uw honderd toch maar

mooi het nieuwe negentig neergezet.

Ank Aerts

http://ankaerts.wordpress.com/

Ank volgde de cursus Columns schrijven bij de

Schrijversschool Kumulus.

32

“the Mississippi delta is shining like a national guitar.”

Zo opende Paul Simon zijn fameuze plaat Graceland uit

1986. Wat hij maar zingen wilde: genoemde delta zal voor

eeuwig verbonden zijn met de blues die hier ontstond op de

plantages. Voor pianist Frans van Libergen, docent piano bij

Kumulus, is dat niet anders. Hij las in een tijdschrift over

een fietstocht door de delta en opeens wist hij wat hem te

doen stond. Vaker was hij als muzikant in Amerika, altijd

op tournee, nu zou hij in vijftien dagen van Memphis naar

New Orleans fietsen, samen met gitarist Hans Emmen - op

bedevaart naar de bakermat van de pop, de blues en de jazz.

Van Libergen: “Als docent piano laat ik mijn cursisten

allemaal, of ze nu 8 of 68 zijn van de blues proeven. Ik

moedig hen aan binnen het schema te improviseren en hun

eigen verhaal te vertellen.” Dezelfde receptuur gebruikte

hij toen hij met Marijk Greweldinger met het programma

Jazz by Kids langs muziekscholen toerde met aansluitend

een workshop. “We vroegen leerlingen met alle mogelijke

instrumenten hun eigen verhaal te vertellen op het podium:

hoe voel je je, speel het antwoord in noten.” Het is de crux

van the blues.

En in de trein met het tijdschrift op schoot wist Van Libergen

opeens waar hij dat najaar zou zijn. De blues was naar hem

gekomen, tijd voor een tegenbezoek.

Het beeld dat Frans van Libergen had bij de Mississippi

muziekschool/fietstocht usa

P i a n o d o c e n t F r a n s v a n L i b e r g e n m a a k t e a F g e L o P e n n a j a a r e e n

F i e t s t o c h t v a n m e m P h i s n a a r n e w o r L e a n s , o P z o e k n a a r d e

b L u e s . e e n s t u d i e r e i s , e e n b e d e v a a r t, w at a L n i e t ; h i j i s e r n o g

h e L e m a a L v o L v a n . “ i k b e n d e r i j k s t e m a n v a n n e d e r L a n d . ”

door Emile Hollman foto’s Frans van Libergen

33

delta werd vooral bepaald door de televisieserie Roots, in

de jaren zeventig. Het familieverhaal van Kunta Kinte, de

Gambiaan die in Amerika als slaaf wordt verkocht. Beelden

van enorme katoenplantages en slaven die alle ellende

verwoordden via muziek. “Als kind dringt die ellende zich

niet zo aan je op, maar toen we na een bezoek aan het

Civil Rights Museum in Memphis weer buiten stonden,

schaamden we ons bijna dat we blank zijn.”

Al ver voor aanvang van de reis boekte Van Libergen de

legendarische Sun Studio aan Union Avenue in Memphis,

ook wel de geboorteplaats van de rock ‘n roll genoemd.

Elvis nam er meer dan twintig platen op maar ook andere

grootheden als Jerry Lee Lewis, Carl Perkins en Johnny

Cash. Van Libergen: “Tot zes uur ’s avonds is het een

museum, daarna kun je de studio inclusief technicus

afhuren. Er bleek werkelijk niets veranderd.” Niet dat de

mannen gingen voor een vette kuifklassieker. Ze speelden

een liedje in het Maastrichts dialect, geschreven door Hans

Emmen, ’t Fietske. “Voor het eerst heeft in de Sun Studio

Maastrichts dialect geklonken”, lacht Van Libergen.

Daags erna begon het zwaardere werk, op de fiets via

de Blues Highway door de delta richting zuiden; langs

geboortehuizen, begraafplaatsen, studio’s en bars,

allemaal verbonden aan grote namen uit de blues. Op zoek

gingen ze naar Memphis Minnie, Sonny Boy Williamson en

Robert Johnson, de man die door een jaloerse echtgenote

muziekschool/fietstocht usa

34

op het podium werd vergiftigd en van wie er liefst drie

verschillende graven zijn. Ze zochten en vonden het

legendarische Crossroads waar diezelfde Johnson zijn

ziel aan de duivel zou hebben verkocht teneinde beter

gitaar te spelen. “We wilden vooral zien, horen, proeven,

voelen en ruiken.” Vaak verlieten ze verharde wegen op

zoek naar voetsporen. Soms werden ze voor mafketels

versleten, vaker voor vetcoole gasten. Ze sliepen liever in

een voormalig Afro-Amerikaans ziekenhuis waar ooit Ike

Turner een repetitieruimte had en Howlin’ Wolf logeerde,

dan in een motel. Ze bezochten de plantage waar de eerste

plukmachine werd geïntroduceerd waardoor arbeiders naar

het noorden trokken en de blues brachten naar steden als

Detroit en Chicago. Van Libergen: “Er gaat heel wat door je

heen als je daar rondreist. We hadden voortdurend muziek

bij ons die paste bij de omgeving. ‘We zijn zeventig jaar te

laat’, zei Hans een keer. Misschien wel maar zeventig jaar

geleden hadden wij er als blanke niets te zoeken.”

Waren er ook speciale helden voor wie hij op de pedalen

ging staan? “Nee”, zegt Van Libergen resoluut. “Er zijn zeer

veel bluesartiesten die ik geweldig vind, maar er steekt

niemand boven uit.” Ook Elvis niet. Uiteraard konden ze

niet om een bezoek aan Graceland heen, al stonden de

verkeersregelaars wel even met de mond vol tanden op de

vraag waar ze hun fietsen konden parkeren. “De Efteling

in het kwadraat, totaal over de top, al krijg je een redelijk

beeld van hoe hij er leefde met zijn familie.”

muziekschool/fietstocht usa

35

Op weg naar de geboortehut van BB King in the middle of

nowhere ging de tocht langs de Bayou, de stille wateren die

zo vaak bezongen zijn in Tennessee. Gieren, gordeldieren,

wasberen, kolibries, slangen, alligators, het zijn passanten

die je als fietser kunt tegenkomen. Van Libergen kan de

zweem van rottend vlees die hij onderweg soms opving

nog ruiken. In een bluesclub naast het verderop gelegen

BB King-museum schreven ze hun namen op een houten

balk en speelden ze op instrumenten die er altijd klaar

staan voor blueszoekers. De tocht eindigde in het jazz-

Mekka New Orleans, daar waar altijd en overal livemuziek

wordt gespeeld. Soms valt het tegen maar even verderop

kan je mond weer openvallen. Is Frans van Libergen rijker

geworden van de reis? “Man, ik ben de rijkste man van

Nederland, en ik wil snel weer terug, een andere route

fietsen.”

Frans van libergen zal op donderdag 23 mei om 19.00 uur

zijn reisverslag, inclusief geluid en beeld, presenteren in

de Henri Hermans zaal van de Muziekschool.

Check www.kumulus.nl.

muziekschool/fietstocht usa

3636

scene’s uit We Vieren Het Maar.

foto’s Bob Bronshoff

37

jazeker! emiel de jong en noël van santen, ‘de jongens

van’ heBBen vlak voor de voorstelling Best nog zin in

een interview voor het kumulus magazine. aan de grote

houten tafel in de kantoortuin van parktheater eindhoven

vragen we de mannen het hemd van het lijf. hoe is het om

theatermaker te zijn? wat moet je ervoor doen om het te

worden? hoe ontstaat een voorstelling? dat zijn de dingen

die we graag van hen willen weten. door Ank Aerts en Celine Daemen

theaterschool/cabaretiers

37

Kiezen voor theater vraagt LeF

38

hoe het begon

Emiel en Noël voelen elkaar aan als een ruiter en zijn

paard. Niet zo vreemd, als je bedenkt dat ze elkaar al

kennen vanaf de brugklas. Beiden zijn ongeveer vijftien

als het cabaretvuur in hen ontvlamt. Hun ogen glimmen

als ze vertellen over die keer dat ze voor het eerst geraakt

worden door het theater van Paul van Vliet of André van

Duin. Dat waren de momenten waarop ze voelden: ‘Ja, dit

wil ik ook! Grappen maken, toneelspelen, leuk gevonden

worden!’ Ze spelen samen in de toneelclub van hun

middelbare school in Leerdam. De leraar Nederlands ziet

dat ze talent hebben en stimuleert hen dat te ontwikkelen,

door hen op de juiste momenten een zetje te geven. Daar

kijken ze nu, als ‘volwassen jongens van rond de veertig’,

dankbaar op terug.

“Eén of twee docenten, die laten merken dat ze iets in je

zien, is al genoeg.”

leren en sPelen

Na de middelbare school kiezen beiden voor een

theateropleiding. Emiel volgt in Kampen een opleiding

tot dramadocent. Noël kiest voor de acteursopleiding

in Utrecht. Al snel komt Emiel erachter dat hij

liever zelf speelt en ‘solliciteert hij erop los’ bij

allerlei theatergezelschappen. Hij komt terecht bij

Jeugdtheatergezelschap Stella in Den Haag. Noël maakt

eerst zijn opleiding af.

Ze verliezen elkaar niet lang uit het oog. Al gauw maken ze

samen kleine dingen voor op feestjes en in jeugdhonken.

In het begin doen ze alles zelf: van regie tot organisatie.

Dat is nu wel anders. In 1995 maakten ze als het duo

Schudden hun eerste ‘echte’ programma: Geschud. In de

daaropvolgende jaren volgen voorstellingen met klinkende

namen als Amok, Dummy, Puin, Klam, Zout, Ruis en

Noorderzon. Op 6 december 2012 ging ‘We vieren het

maar’ in première.

zo ontstaat een voorstelling

“We beginnen gewoon met zijn tweetjes rond de tafel. We

laten dan van alles de revue passeren. Een film die we

goed vinden, een leuke zin die is blijven hangen, een beeld

van een oude man op zoek naar vis, noem maar op. We

laten ons inspireren door dingen die we zelf meemaken

of grappig vinden. Later komt daar dan een titel bij en

ideeën over het decor. Vervolgens gaan we spelen met veel

aandacht voor fysieke en visuele elementen. Tegenwoordig

beginnen we met een verhaal, het lachen komt later wel.

Dat is iets wat we geleerd hebben van onze regisseur Titus

Tiel Groenestege. Natuurlijk laten we geen kansen liggen

om taalgrappen in de sketches te stoppen. Al met al duurt

het zo’n negen maanden voordat de voorstelling goed

genoeg is om aan de buitenwereld te laten zien.’

Waar ons dat aan doet denken? Geen idee!”

‘Mijn vrouw en ik zijn conteMplenair: als ik e zeg, zegt zij F’

AlS je op 6 juni je kAArtje voor de voorStelling vAn SCHudden koopt (vAnAF 12.00 uur) dAn krijg je dit kAArtje voor SleCHtS € 10,00. deze ACtie iS voor iedereen t/M 26 jAAr en in Het kAder vAn de lASt Minute regeling vAn Het tHeAter AAn Het vrijtHoF. WWW.tHeAterAAnHetvrijtHoF.nl

39

‘We vieren het maar’ speelt zich af in een vol café.

Verschillende verhalen lopen naast en door elkaar.

Kroegbaas Kees en zijn louche maatje Harry, een

gescheiden echtpaar, de homozoon en zijn oude vader,

kok Juan met zijn geheime recept, de drinkmaatjes Eelco

en Richard: ze komen allen tot leven door het snelle en

scherpe spel van de acteurs. Met minimaal gebruik van

attributen -een sjaaltje, een jas- wisselen ze razendsnel

en soepel van rol en situatie. Sketches met grappige

teksten: ‘Mijn vrouw en ik zijn contemplenair: als ik E zeg,

zegt zij F’ worden gevolgd door stille scènes, zoals het

stukje met de schuifelende jeneverdrinkers. Het publiek

zit van begin tot eind, afgezien van de scène Tennisbal, die

misschien wel ongemakkelijker is dan hij bedoeld is, met

een brede glimlach achterover in de theaterstoel.

tiPs voor jonge ambitieuze theatermakers

“Heb lef. Kijk hoe ver je komt. Zeg niet alleen dat je ‘later

in het theater wil’ maar ga het nu al doen! Speel en

bedenk, daar leer je van. Op je 18e moet je nog niet teveel

bezig zijn met je financiële toekomst, dat hebben wij ook

nooit gedaan. Doe wat je het allerliefst wil en geloof in

jezelf. Het is fantastisch om te ontdekken hoe ver je kunt

komen.”

schudden in maastricht

Wil je zien waar talent, lef en een sterke wil het duo heeft

gebracht? Of heb je gewoon zin in een avondje lachen om

energiek cabaret? Laat dan de kans niet voorbij gaan om

de voorstelling te bezoeken. ‘We vieren het maar’ is te zien

op 6 juni 2013 in het Theater aan het Vrijthof.

theaterschool/cabaretiers

40

In deze rubriek ‘Kunstwerk

in de Euregio’ neemt

kunsthistoricus en docent

Jac van den Boogard je mee

op reis door de Euregio.

Jac bespreekt mooie en

interessante kunstwerken

met een eigen verhaal, die

binnen een straal van 100

kilometer om ons heen te

vinden zijn.

de Bonbonnière…. een intiem theater ingericht in een voormalige barokkerk,

horizontaal verdeeld in een theaterzaal en daaronder de Redoute. Eigenlijk was het

gebouw volkomen ongeschikt als theater. In de loop van de twintigste eeuw werd

het diverse malen ingrijpend gerestaureerd. Rond 1980 vond de laatste verbouwing

plaats.

Kunstschilder Gèr Boosten kreeg de opdracht een beschildering te ontwerpen voor

het stalen brandscherm dat kort te voren was geplaatst. De felle kleuren die Boosten

gebruikte in zijn voorstelling van Prometheus zijn een echte eyecatcher. In 1983

voltooide hij zijn schilderij. Hij beplakte het brandscherm met talrijke vellen stevig

papier. Daarop bracht hij de voorstelling aan in olieverf. Zijn thema was een klassieke

mythe gesitueerd in Maastricht.

In visuele volgorde zien we de elementen: lucht, vuur, water en aarde, maar het

accent ligt op het element vuur. Vuur is te beschouwen als pars pro toto voor de

beschaving. Prominent is te zien: de held en halfgod Prometheus die het vuur roofde

van de goden en het naar de mensen bracht. Prometheus wordt beschouwd als de

redder van de mensheid. Door hem werden de sterfelijke mensen vertrouwd gemaakt

met ‘alle vaardigheden’, maar hij bracht de mensheid ook de hoop en de verwachting.

Vuur is immers niet alleen verwoestend, maar ook louterend en inspirerend.

Ger Boosten verplaatste het verhaal van Prometheus’ vuurroof naar Maastricht.

We zien de Griekse halfgod tijdens zijn afdaling naar de aarde als weldoener van

de mensen en als grondlegger van hun beschaving. Hij is geconcentreerd op zijn

kleinood: het vuur dat creatieve kracht moet brengen, maar ook een zuiverende

werking heeft. Op het water zien we een bootje. Dat is het levensbootje waarin de

‘stedenmaagd’ van Maastricht is gezeten; onder het achterbankje is het symbool

voor de tijd te zien. Links op de voorgrond een figuur met een hoed op de rug. Dat is

de scepticus. Samen met het bootje en de machteloos toekijkende figuur in de gele

trui rechtsboven ontstaat hier een krachtige diagonaal in het werk. Dan is er een

tweede diagonaal gevormd door de vlagdrager rechts van het midden. Hij draagt de

stadsvlag van Maastricht in de kleuren rood en wit. Rechts zien we op de aarde het

verwelkomende Maastrichtse publiek met op de voorgrond onbekommerd spelende

jeugd. Boven bij de horizon zien we een man in regenjas zich uit het beeld haasten.

Een dame in het rumoer heft een masker tegen het verblindende licht van het vuur.

Op de linker Maasoever rent ons een gezelschap tegemoet onder het uitslaan van

luide kreten. Aan de horizon doemt het silhouet op van de stad Maastricht.

Jac van den Boogard

EEn bijzondEr brandschErm

kunstverkenning/euregio kunstWerk

door Jac van den Boogard foto Perry Schrijvers

K U N S T W E R K I N D E E U R E G I O

41

kunstverkenning/euregio kunstWerk

42

k u n s tje schildert, tekent, Beeldhouwt of fotografeert. en je ziet je hoBBy als een praktische

en leuke onderBreking van je dagelijkse routine. prima natuurlijk, maar te weinig

voor de leden van het kumulus kunstplatform. zij willen meer. de diepte in. weten wat

anderen van je werk vinden, BijvoorBeeld. geïnspireerd raken door, samen met mede-

geïnteresseerden, exposities te Bezoeken. of je onderdompelen in die ene speciale techniek.

door Meyke Houben foto’s Humphrey van ’t Hul

Helmut Jöcken.

Kunstplatform: mag het een onsje meer zijn?

43

k u n s tin. Dit jaar hebben we onder meer een lezing over de

beeldhouwer Rodin, bezoeken we het atelier van keramist

Piet Stockmans in Genk en hebben we een programma

over afgiettechnieken. Van de cursisten hoor ik dat ze deze

opzet waarderen: niet alleen spijkeren ze hun inhoudelijke

kennis bij, ook komen ze technisch verder. En wat zeker niet

onbelangrijk is: onderling hebben de deelnemers een hele

leuke band.”

imageclub

“Echte fotobeesten”. Zo noemt Humphrey van ’t Hul de

leden van ‘zijn’ Imageclub. “De lichting van dit jaar is een

mooie mêlee qua leeftijd, geslacht en milieu. Wat alle

cursisten gemeen hebben, is dat ze op zoek zijn naar

dialoog en dat ze allemaal heel erg gedreven zijn. De

missie van de Imageclub is om de fotografie naar een

hoger niveau te tillen door je zelf te verbeteren. Daarbij

leggen we de focus niet alleen op het eindresultaat,

maar vooral op het proces. Tijdens onze bijeenkomsten

wisselen we gedachtegoed uit en bespreken we eigen

en andermans werk. Ook maken we excursies naar

bijvoorbeeld Düsseldorf of Antwerpen, waar we dan een

Ontstaan vanuit de vraag naar extra verbreding en

verdieping, heeft Beeldende kunsten en Kunstverkenning

verschillende activiteiten en disciplines gebundeld onder de

noemer Kumulus Kunstplatform. Momenteel maken het 3D

Forum onder leiding van Gerard Schuwirth en de Imageclub

onder leiding van Humphrey van ’t Hul deel uit van het

Kunstplatform. Vanaf seizoen 2013-2014 sluit daar ook het

Platform 2D van docent Helmut Jöcken bij aan.

3d forum

Het Kunstplatform is breed van opzet. Vaststaat dat de

deelnemers één keer per maand bij elkaar komen, maar

de invulling van de bijeenkomsten gebeurt in overleg. “In

een gewone les van drie uur per week is de tijd om iets

extra´s te doen, beperkt”, zegt Gerard Schuwirth. “Daarom

hebben we het 3D Forum opgezet voor iedereen die bezig

is met ruimtelijk werk, variërend van beeldhouwer tot

edelsmid. We zijn nu met negen leden. Allemaal mensen

met de nodige ervaring, maar met heel verschillende

achtergronden. Dat maakt het extra interessant, want

iedereen heeft elkaar onderling veel te bieden. Van de

tien bijeenkomsten vullen de deelnemers er vijf zelf

beeldende kunst/de diePte in

Wij dagen je uit om voor de spiegel te staan en je af te vragen: Wie ben iK?

De Imageclub aan het werk.

44

k u n s t

>> Scan code (i-nigma app) en ga direct naar onze online agenda.

45

k u n s tkleine opdracht uitvoeren in de stad. De cursisten hebben

intussen een hechte band. Ze fotograferen regelmatig

samen en discussiëren met elkaar op internetfora. Dan

gaat het natuurlijk vaak over fotografie, maar ook over hele

persoonlijke zaken.”

the challenge

Alle cursisten van de fotografiecursussen worden geacht

mee te doen aan The Challenge, een fotografiewedstrijd

die dit jaar als thema ’18’ heeft. Een professionele jury

beoordeelt de ingezonden werken, die de cursisten

alleen of in groepsverband mogen maken. Eind juni is de

prijsuitreiking in Theater Kumulus, aangevuld met zang,

dans en theater. “De meerwaarde van The Challenge is

dat je het hele proces van pre-productie, productie en

postproductie meemaakt”, vertelt Humphrey. “Wil je

bijvoorbeeld een portretfoto maken, dan moet je duidelijk

kunnen vertellen wat je wilt en vooraf uitgebreid research

doen. Zo leer je dat fotografie meer is dan alleen techniek.

Wij dagen je uit om voor de spiegel te staan en je af te

vragen: wie ben ik? Want je fotografie, dat ben jij.”

Platform 2d

Zelfonderzoek is ook een van de doelen van het Platform

2D van Helmut Jöcken. Iedereen die tekent of schildert

en behoefte heeft aan een kritische kijk of een vakkundig

gesprek, is welkom. “We zullen tijdens de maandelijkse

bijeenkomst in elk geval een werk uit de kunstgeschiedenis

vanuit verschillende invalshoeken bespreken en musea

bezoeken. Maar waarschijnlijk geef ik ook één praktische

les, zodat ik kan zien hoe iedereen werkt. Hoe iemand zijn

palet mengt of hoe je beweegt tijdens het schilderen, zegt

namelijk veel over de kunstenaar. Belangrijk vind ik ook dat

cursisten zichzelf een doel stellen. Het gaat er niet om dat

je iets ‘moois’ maakt, het gaat erom dat je vormgeeft aan

wat je wil uitdragen.”

cross-over

De drie docenten hopen dat het Kunstplatform in de

toekomst een begrip wordt binnen Kumulus en daarbuiten.

En dat er interactie ontstaat tussen de verschillende

groepen. “Een cross-over met de Imageclub en het 3D

Forum zou mooi zijn”, zegt Helmut. “Het gaat uiteindelijk

om de beeldtaal, die deels voor elke discipline gelijk

is.” Humphrey valt hem bij: “De wil tot samenwerking

is er. Misschien kunnen we binnenkort bijvoorbeeld een

schilderij als voorbeeld gebruiken voor een foto-opdracht,

of tekenaars aan de slag laten gaan met foto’s, zodat er een

mixed-mediaproductie ontstaat.”

beeldende kunst/de diePte in

hoe iemand zijn palet mengt of beWeegt tijdens het schilderen, zegt veel over de Kunstenaar.

Gerard Schuwirth.

4646

47

1. Wie is ingo dassen?

“Ik ben een rasechte Mestreechteneer

en daar ben ik erg ‘gruuts’ op. Ik ben

26 jaar en werkzaam bij Kaleidoscoop

als medewerker ‘Boost your talent’.

Aan Fontys Hogeschool in Tilburg

studeerde ik International Event Music

Entertainment Studies. Ik heb inmiddels

naast mijn werk bij Kaleidoscoop

ook een baan bij Tout Maastricht als

projectcoördinator Jongerencultuur,

daarnaast programmeer ik voor

Festival Bruis. Mijn grootste passie

is echter mijn hobby: spelen in de

band Lesoir. Vanaf mijn vierde heb ik

muziekles gehad op de Muziekschool.

Begonnen in het Mollenhol bij Marijk

Greweldinger, daarna fanatiek door op

de gitaar. Met de band Lesoir heb ik al

mooie dingen kunnen doen. Zo hebben

we net onze tweede cd opgenomen

met de producer van Muse en hebben

we in de herfstvakantie door China

getoerd; 14.000 kilometer gereisd,

14 shows gedaan in 20 dagen tijd o.a.

in Wuhan, Shanghai en Beijing. Het

beviel onze Chinese fans zo goed dat

we in mei teruggaan. Inmiddels hebben

we een platencontract getekend bij

platenmaatschappij V2, iets waar we

zeer trots op zijn.

2. hoe ben je bij kaleidoscoop terecht

gekomen?

“Omdat de vorige medewerker van

Boost your talent plotseling vertrok

ontstond er een vacature. Via de

Muziekgieterij zat ik al in de scene.

Ik hoefde niet lang na te denken en

solliciteerde. Ik doe dit werk nu sinds

januari 2012”

3. Wat is boost your talent?

“Boost your talent is een programma

waarin laagdrempelige workshops

gevolgd kunnen worden om zo je talent

een ‘boost’ te geven. Het programma

is bedoeld voor jongeren tot 25 jaar

en dan met name voor die jongeren

die niet bij Kumulus komen of zelfs

de Muziekgieterij nog een brug te

ver vinden. Het programma bestaat

uit korte workshops (gemiddeld 4

lessen) die heel vraaggericht gegeven

worden. Jongeren doen en docenten

zijn coachend bezig. Daarnaast is er

iedere maand een hiphopavond en een

jamsessie, beiden worden zeer goed

bezocht.”

4. Wie bedenkt het aanbod/

activiteiten?

“Ik bedenk de meeste workshops zelf

waarbij ik ook vaak nuttige tips krijg

van collega’s van o.a. The Lighthouse

of Music. Jongeren komen ook met

ideeën en dat is natuurlijk fantastisch.

Daar krijg ik een kick van, zeker als die

workshops goed aanslaan.”

5. hoe communiceer je met jongeren?

“Omdat ik zelf actief in de popscene

zit ben ik goed op de hoogte van wat

hip is. Ik ga regelmatig in gesprek met

jongeren. Ik spreek hun taal als het

ware. Onze Facebook pagina is hét

communicatiemiddel bij uitstek. Ik sta

via de chatfunctie direct in verbinding

met mijn doelgroep, bijna iedereen zit

immers op Facebook. Daarnaast is het

heel belangrijk om jongeren serieus te

nemen, ze belangrijk te maken en op die

manier betrokkenheid van ze te krijgen.

Ik werk ook inhoudelijk met mensen

die een reputatie hebben opgebouwd in

een bepaalde discipline. Door hen de

activiteiten te laten organiseren kan ik

rekenen op een brede belangstelling. Ik

hoef dan alleen nog maar te faciliteren.

Succes verzekerd.”

TIEN vRaGEN vOOR…

INGO DASSEN

kaleidoscooP/boost your talent

door Zelinda Meli foto Perry Schrijvers

48 www.adams-music.com

Music Centre

Ruim aanbod voor elk niveau!Van beginner tot

professional

Groot in omvang en aanbod, en toch persoonlijk en vertrouwd.10.000 m² muziekspeciaalzaak

met een groot assortiment blaas-

en slaginstrumenten, van alle

gerenommeerde merken.

Ook voor vakkundig onderhoud

en reparaties kunt u terecht bij

Adams Music Centre.

Adams Music Centre Aziëstraat 17-19 6014 DA Ittervoort

49

6. Wat staat er nog op stapel?

“Momenteel ben ik bezig met het

opzetten van een heel mooi project, het

jongerenmanifest ‘Werken aan je eigen

creatie’ met als thema een van de vier

speerpunten van Culturele Hoofdstad

2018 ‘Speaking in tongues’. Ik lanceer

dit project in de Euregionale Week

van de Amateurkunsten van 13 t/m 20

april. Deze wordt georganiseerd door

verschillende partijen zoals MCH 2018,

Tout Maastricht, Kunstbende, Code043,

De Muziekgieterij en Boost Your Talent.

Mijn idee is om jongeren een creatieve

plek te geven in de Timmerfabriek.

Overdag zijn er workshops voor de

middelbare scholen. ’s Avonds is er

gelegenheid om vrij te komen werken

aan de creatie en masterclasses

te volgen binnen de verschillende

kunstdisciplines. Zo ontstaat een mooie

jongerencultuurwerkplaats. Als het

project slaagt wil ik graag doorgaan met

dit concept.”

7. bereik je veel jongeren en daarmee

de doelstelling van boost your talent?

“Aangezien de activiteiten over de hele

linie vol zitten kan ik stellen dat we de

doelstelling halen. Jongeren doen mee

en pikken Boost your talent perfect op.

Ook geven ze ons veel inzichten omdat

het programma interactief is. Ze geven

zelf aan wat wel en wat niet werkt én

waar behoefte aan is.”

8. Wat ontbreekt er in maastricht voor

jongeren?

“Een fysieke plek waar jongeren 24/7

terecht kunnen om hun creativiteit te

uiten op een laagdrempelige manier.

Het mag best een beetje ruig zijn en

vooral niet clean maar het moet wel in

een veilige omgeving gebeuren.”

9. het ene na het andere

poppodium en daarmee ook een

echte jongerencultuur stierf een

vroegtijdige dood in de stad. hoe ziet

de toekomst er uit op dat gebied?

“Maastricht is niet rock ’n roll genoeg

maar heeft wel veel potentie. De stad

zal moeten investeren. Jongeren

vertrekken na hun studie naar de

Randstad of het buitenland. Jammer

van al dat talent en van het verdwijnen

van een leeftijdscategorie die juist zorgt

dat een stad leeft en bruist. Maak de

leefomgeving aantrekkelijk en bied

jongvolwassenen een plek die bloeit, en

daar is popmuziek een sleutelfactor in.”

10. Waar zie jij jezelf in 2018?

“Ik zou graag mijn passie omgezet

zien in een doorbraak voor Lesoir, wie

zou dat nou niet willen in de muziek?

En verder hoop ik in 2018 toch zeker

mijn steentje bijgedragen te hebben

aan meer acceptatie van een echte

jongerencultuur in onze stad. We zijn

goed op weg maar het kan allemaal

nog veel beter hier, vind ik… als

Mestreechteneer.”

“MAAStrIcht IS NIEt rOck ’N rOll GENOEG”

kaleidoscooP/boost your talent

boost your talent

missie: Maastrichtse jongerencultuur een boost gevensinds: 2009Partners in crime: Muziekgiet-erij en de pop/rock/jazz afdeling The Lighthouse of Music van Kumulus.jongerenparticipatie: is nog steeds groeiende, ieder jaar komen er meer geïnteress-eerdenopvallend: de creativiteit die bij veel jongeren verborgen zit en die via Boost your talent naar buiten komtWaar: Kaleidoscoop is te vinden in het gebouw van Kumulus aan de Herbenusstraat.

info: www.boostyourtalent.nl

50

m u z i e ki n b e e l d

Bjorn Frijns

Muziek in BeeldWerk van fotografie cursisten van danielle amendt

Harry Bartels

Het project Muziek in Beeld werd

geboren vanuit het idee om twee

disciplines te bundelen en uit te

werken in één project. Hierin zijn

muziek en beeld een aanvulling op

elkaar.

Pianodocente Odette Kusters zocht

muziekstukken uit, variërend van

modern tot klassiek en filmmuziek,

en studeerde deze met zes leerlingen

in. Het ensemble werd aangevuld

met twee violisten van docente Mia

Beckers.

Danielle Amendt, docent fotografie,

is samen met haar cursisten uit de

cursus ‘persoonlijke expressie’ aan

de slag gegaan om de verschillende

sferen, ritmes en klanken uit de

muziek te vertalen naar beeld.

Tijdens de lessen werd er volop

gediscussieerd, geassocieerd,

geïnterpreteerd, gebrainstormd en

bedacht om tot een mooi eindresultaat

te komen.

De presentatie en uitvoering van

Muziek in Beeld heeft eind januari

2013 plaats gevonden in Theater

Kumulus en was een groot succes.

51

m u z i e ki n b e e l d

beeldende kunst/fotografie

Floortje Goosens

Han Borger

Marly Frijns

Deelnemende fotografen, pianisten en violisten waren:

Han Borger - Martijn Paulussen, Björn Frijns - Pannie Ye,

Harry Bartels - Merijn Hemels, Marly Frijns - Anne Frijns,

Pauke Dekker - Roos Breedveld, Floortje Goosens - Bart van

den Boorn - Johan de Munnik - Maxim van Mil

52

kumulus is in transitie en dat heeft alles te maken

met het samengaan met Centre Céramique en

Natuurhistorisch Museum. Bestaande modellen en

processen worden kritisch tegen het licht gehouden en

daar waar nodig wordt aangepast. Hierbij worden vaak

verrassende keuzes gemaakt. Gedurfde keuzes ook.

Naast de filosofie dat we onze cursisten en bezoekers

meer moeten bieden dan alleen lessen en presentaties,

is het ook tijd om de gebouwen op te tuigen en nieuwe

allianties aan te gaan.

Een van onze nieuwe bewoners in de Herbenusstraat is

FabLab Zuid Limburg. FabLab (afkorting van het Engelse

fabrication laboratory) is een sterk opkomende nieuwe

vorm van (creatieve) industrie. Er zijn er wereldwijd

al meer dan honderd ingericht. In een FabLab is het

mogelijk om je eigen ontwerpen vorm te geven. Heb je zin

in een nieuw hoesje voor je mobiele telefoon? Ontwerp

het zelf of kijk op de speciale FabLab design site, pas

het ontwerp van je keuze aan en print het simpelweg

uit. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is mogelijk.

Sieraden, keramische voorwerpen, vaasjes en andere

gebruiksvoorwerpen. Noem maar op.

In een FabLab kun je op basis van computergestuurde

machines zoals 3D-printers en lasersnijders vele

noviteiten uitdokteren en produceren. Fablab werkt op

3.0-basis: dit uit zich in open source constructies, die

gezamenlijke productontwikkeling mogelijk maken. Het

printen van driedimensionale objecten in verschillende

MAAk kenniS Met Het FABuleuze

FABLAB

door Zelinda Meli

53

kumulus/neWcomers

materialen, zoals ABS, bioplastic, biorubber, porselein

etc is mogelijk. FabLab Zuid Limburg werkt samen

met TNO, AZM Maastricht, mode ontwerpers,

architecten, kunstenaars en nog veel meer andere

branchevertegenwoordigers. De mogelijkheden zijn legio.

De samenwerking met Kumulus gaat echter nog iets

verder: de dynamiek en innovatie die FabLab oplevert, zal

gecombineerd worden met de creatieve mogelijkheden

van Kumulus, bijvoorbeeld bij beeldende kunsten. De

benadering van het onderwijs kan gezamenlijk worden

opgepakt, net als trainingen en voorlichting geven voor

kunstenaars, bedrijfsleven en iedereen met interesse in

creativiteit en techniek.

Je kunt FabLab op dinsdag vrijblijvend bezoeken. Tussen

10.00 en 17.00 uur staan de medewerkers voor je klaar

om uitleg te geven. Je kunt ook een afspraak maken. Echt

een keer doen want je weet niet wat je ziet. Welkom in de

hedendaagse Jules Vernes wereld!

www.fablabzuidlimburg.nl

door Zelinda Meli

Het FabLab in het gebouw van Kumulus.

54

s c h r i -j v e n

Ben je:✓ Ongeveer 13 of 17 jaar?✓ Rechtshandig? ✓ Vwo-leerling?✓ Geïnteresseerd in bijverdienen?

Universiteit Maastricht heeft 1.5 uur van jouw tijd nodig om een geheugentaak te doen in de MRI hersenscanner na een oefensessie van 1.5 uur in ons gedragslab. Bovendien help je jezelf en je medeleerlingen, omdat we uit willen zoeken hoe studeren makkelijker kan worden gemaakt.

Als je interesse hebt, neem dan contact met me op:luciana.falbo@maastrichtuniversity.nl

Bel: 043-3881777

25 !* voor 3 uur*en tot 35 ! afhankelijk van je prestatie

55

s c h r i -j v e n

connie palmen, arthur japin, jacques vriens, aBdelkader Benali… schrijvers zijn tegenwoordig

sterren geworden. Bn’ers die je regelmatig tegenkomt in radio- of televisieprogramma’s. maar

valt schrijven eigenlijk wel te leren en hoe denken schrijvers hier zelf over? is schrijven een

amBacht of Blijft het toch hoofdzakelijk een kwestie van aangeBoren talent? en als het dan

een amBacht, een echt vak is, welke opleiding moet je hier dan voor volgen?

door Hélène Martinussen foto Jonathan Vos

en uitgeverijen. Eerder waren er al opleidingen zoals de

schrijversvakschool in Amsterdam, maar deze mochten

zelden op erkenning door de eigen beroepsgroep of op een

officiële rijkserkende status rekenen. Nederland staat op dit

gebied dus nog in de kinderschoenen. Een schril contrast

met Amerika, dat al jaren honderden writing schools kent

die enorme talenten afleveren zoals Brett Easton Ellis,

Jonathan Saffran Foer en Wally Lamb.

Maar, móét je literair schrijven eigenlijk wel leren? Gaat het

oorspronkelijke karakter van een auteur er dan niet gauw

af? Ik vroeg het enkele schrijvers die al eerder te gast waren

bij Schrijversschool Kumulus: Abdelkader Benali en Jacques

Vriens.

Volgens Abdelkader Benali heeft een beginnend schrijver

veel baat bij de begeleiding van een professionele

schrijfdocent. “Je kan alles leren, dus ook schrijven.

Schrijven is een drietrapsraket. Werken van uit een

geïnspireerd ‘zelf’ aan een verhaal dat door verbeelding

en compositie tot een eindresultaat leidt dat de lezer

volgens schrijfster en docente van Schrijversschool

Kumulus Elle Eggels (o.a. Het huis van de zeven zusters,

1998) dringt het begrip dat schrijven een ambachtelijk

kunstenaarschap is, langzamerhand door tot de beginnende

schrijver. Er is meer nodig dan wat praktische boeken met

aanwijzingen en schrijfoefeningen die je thuis moet doen.

Want al krijg je al je gedachten op papier, hoe maak je van

die notities een leesbaar verhaal? Elle ziet een schrijver

als een creatieveling die muziek en schilderijen maakt met

woorden. Daar is gevoel en tegelijkertijd vakmanschap

van een deskundig docent voor nodig, ook al borrelt er nog

zoveel natuurlijk talent.

In Nederland zijn er kunstvakopleidingen voor bijvoorbeeld

muziek, mode, dans, beeldende kunst en toneel. Maar

een echte studie die er puur op gericht is om literaire

schrijvers af te leveren is er pas sinds kort. In 2011 startte

ArtEZ Hogeschool voor de kunsten in Arnhem met de

bachelor-opleiding Creative Writing. De opleiding traint

op alle aspecten van de schrijftechniek en maakt auteurs

in de dop wegwijs in de wereld van gevestigde schrijvers

kun je schrijven leren?

schrijversschool/een echt vak

56

Grafi sch ontwerp | PR | Copywriting & Slogans

Concepten | Webdesign | Customized

qr-codes | Smartphone & Tablet concepten

... and feel free to ask for MORE!

t +31(0)43 362 75 00

m +31(0)6 25 09 49 96

Mgr. Schrijnenstraat 3

6221 VW Maastricht

www.houseofcommunications.nl

info@houseofcommunications.nl

lidiajanevski | houseofcommunications

s c h r i -j v e n M. C. RijsemusVioolbouwer

Werkplaats - verkoop - verhuur - taxaties www.rijsemus.nl

Witmakersstraat 16211 JA Maastricht043 321 91 59www.rijsemus.nlmcrijsemus@live.nl

Martin Rijsemus groeide op in een omgeving waar ambacht en muziek zich verstrengelden: zijn vader was kunstsmid en zijn moeder speelde viool. Sinds zijn vijfde levensjaar han-teert hij zelf de strijkstok. Aanvankelijk onder toeziend oog van de heer Blokbergen, aan de muziekschool van Wagening-en, in 1974 onder begeleiding van professor Berkovitch aan het Conservatorium te Maastricht.

Zijn opleiding tot vioolbouwer heeft hij geleerd bij een leer-meester in Duitsland en aangevuld met een studie aan de vioolbouwschool Mittenwald. Daarnaast heeft hij drie jaar samengewerkt met een Italiaans opgeleide vioolbouwer.

Werkplaats - verkoop - verhuur - taxaties www.rijsemus.nl

obidesigngraphic design | annebeth nies | maastricht | annebeth.nies@gmail.com | www.obidesign.nl | 06 512 94 096

57

s c h r i -j v e n de schoolkrant en het cabaret op de middelbare school. Als

meester las ik mijn klas regelmatig voor en ervoer zo wat

kinderen raakt en vooral waarom het de ene schrijver wel

lukt om te boeien en de andere niet.”

Vriens heeft dus geen gerichte schrijfopleiding gevolgd.

“Mijn eerste boeken schreef ik nogal intuïtief. Dankzij goede

redacteuren met wie ik mijn eerste manuscripten doornam,

leerde ik nog heel veel. Inmiddels ben ik meer dan zeventig

boeken verder en ik denk dat ik (door alle ervaring) aardig in

staat ben om mijn werk kritisch te beoordelen. Maar ik ben

nog altijd blij met een goede redacteur.”

Eigenlijk is het antwoord op de titelvraag eenvoudig:

schrijftalenten met ambitie hebben gerichte, professionele

begeleiding nodig om hun vaardigheden verder uit te bouwen

tot een vorm van kunstenaarschap. Zo kunnen ze uitgroeien

tot schrijvers van formaat. Een gedegen opleiding waar je

schrijven leren kunt, zoals ArtEZ die aanbiedt, heeft dus

zeker bestaansrecht. En wat voor professionals geldt, geldt

niet in mindere mate voor amateurs. Ook Schrijversschool

Kumulus wist al enkele talentvolle schrijvers te begeleiden

op hun pad naar bekendheid en succes: de columns van

zelfstandig tekstschrijver Ank Aerts en officier van Justitie

Pascale Bruinen zijn regelmatig te bewonderen in o.a.

lifestyle magazine Navenant, het Algemeen Dagblad,

Dagblad de Limburger en op hun persoonlijke blogs.

Schrijven heelt, stimuleert je ontwikkeling en zet je leven

in perspectief. Door te schrijven raak je anderen en leer

je je eigen leven te relativeren. Dat er genoeg potentiële

schrijvers in en rond Maastricht - nu nog anoniem -

achter toetsenborden zitten, lijdt geen twijfel. Maar wie

de schrijver in zichzelf ontdekken wil is welkom om bij de

Schrijversschool van Kumulus de eerste stappen te zetten

op een ontdekkingstocht die je leven voorgoed zal

veranderen.

toehoorder boeit, inspireert, ontroert, aan het denken zet.

Liefst al deze voorgenoemde zaken bij elkaar. Een goede

docent werkt in samenwerking met z’n gemotiveerde

leerling aan dit proces. Wat wordt geleerd is hoe je een

verhaallijn uitwerkt, hoe je een verhaal structureert,

wat is een zwak/sterk karakter en waar werk je naartoe.

Wereldliteratuur waaruit wordt geput zorgt voor de input. De

leerling leert aan de hand van geliefde verhalen dat alle

verhalen een onderliggende structuur hebben. De leerling

komt erachter dat ook zijn verhalen een verborgen structuur

hebben die pas door te herschrijven aan het licht zullen

komen. Dan breekt de tweede fase aan. Ook hier kan de

docent sturen. In de laatste fase is er ruimte voor bespreking

van thema’s als: waar leidt het einde naartoe (eindes zijn

altijd moeilijk), wat wil je de lezer meegeven,

etc. In Socratische gesprekken komt de leerling erachter

wat hij wil en zoekt en hoe hij dit voor elkaar kan krijgen.”

Benali komt tot de volgende slotsom: “Talent kan niet

aangeleerd worden, dat heb je of heb je niet. Maar ook zij die

talent hebben moeten hard werken om het beste verhaal dat

ze kunnen schrijven boven tafel te krijgen.”

Volgens Jacques Vriens ligt de sleutel om van je talent een

succes te maken vooral bij twee zaken: veel schrijven en veel

lezen. “Om te beginnen moet je schrijven leuk vinden en het

net zo enthousiast beoefenen als bijvoorbeeld voetbal, ballet

of bridge, om maar eens iets te noemen. Verder moet je van

lezen houden. Niet om schrijvers na te doen, maar wel om

in de gaten te krijgen hoe iemand begint met een verhaal;

hoe de spanning wordt opgebouwd en hoe aan het eind alles

samenvalt (of niet). Aanleg lijkt me absolute voorwaarde

(maar dat geldt ook voor voetbal of ballet). Je kunt de kunst

van het schrijven wel ontwikkelen. Toen ik begon met mijn

eerste échte boek (Die rotschool met die fijne klas, 1976),

had ik al veel ervaring in het schrijven van teksten dankzij

de toneelstukjes die ik als kind schreef voor ons clubje in

het hotel van mijn ouders en de teksten die ik maakte voor

Door te schrijven raak je anDeren en leer je je eigen leven te relativeren

obidesign

schrijversschool/een echt vak

58

Welkom bij Grand Café Edd’s, bekend om de live optredens. Voor een heerlijke lunch of borrel kom je naar Edd’s. We schenken meer dan derti g verschillende soorten bier en serveren daarbij een passend kaasplankje.

U kunt genieten van gerech-ten uit de regio, specialiteiten bereid met bier en natuurlijk onze alom bekende tapas-kaart. Kies daarbij een heer-lijk wijntje uit ons uitgebreide wijnassorti ment.

Uitgaan moet je beleven, dus kom de sfeer eens proeven in het gezelligste restaurant-café van Maastricht.

Heggenstraat 36211 GW Maastricht043 352 17 17www.edds-cafe.nl

De Sti chti ng Katholiek Onderwijs Mergelland“kwaliteitscholen in een vertrouwde omgeving, waar elk kind telt!”

Onder het bestuur van de sti chti ng vallen een elft al scholen die gelegen zijn in de schitt erende gemeenten Eijsden-Margraten en Gulpen-Witt em.

Al onze scholen zijn de uitdaging aangegaan om samen toekomsti g onderwijs te creëren dat zich kenmerkt door:

- Transparanti e: zeggen wat we doen en doen wat we zeggen.

- Het bieden van een uitdagende, inspirerende en veilige leeromgeving voor kinderen en medewerkers.

- Het verruimen van de mogelijkheden voor ieder kind passend onderwijs te bieden.

- Resultaat- en opbrengstgerichtheid door elk kind opti male ontwikkelingskansen te bieden.

- Verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afl eggen ti jdens de uitvoering van onze plannen en het realiseren van onze ambiti es.

- Een goede relati e met de ouders en de sociale omgeving van de school onderhouden.

Op de Tien Bunder, Maurice Rose, St. Brigida, St. Joseph, St. Gertrudis, H. Hart, De Keerkring, De Cramignon, St. Jozef, St. Marti nus, OBS Mesch.

59

PostadresKumulus

Postbus 1992

6201 BZ Maastricht

Telefoon en e-mailInformatiebalie (043) 350 56 69 of

(043) 350 56 56 info@kumulus.nl

Cursistenadministratie (043) 350 56 44

of (043) 350 56 66

cursistenadministratie@kumulus.nl

Kaleidoscoop: (043) 350 56 64

info@kaleidoscoop.net

KunstActief: (043) 350 56 81

info@kunstactiefmaastricht.nl

Internetwww.kumulus.nl

www.kunstactiefmaastricht.nl

www.kaleidoscoop.net

ColofonUitgave: Kumulus

Vormgeving: Obidesign/Annebeth Nies

Fotografie: Danielle Amendt, Humphrey van ‘t Hul,

Frans van Libergen, Perry Schrijvers, Jonathan Vos

Layarfilmpje: Leonard Gommans

Teksten: Ank Aerts, (i.s.m. Celine Daemen), Jac

van den Boogard, Emile Hollman, Meyke Houben,

Hélène Martinussen, Zelinda Meli

Commercie: House of Communications/

Lidia Janevski

Eindredactie: Zelinda Meli

© Copyright 2013, Kumulus

Aan de uitgave van dit magazine is uiterste zorg besteed, zij

is echter informatief. Aan drukfouten en/of onvolledigheden

kunnen geen rechten worden ontleend.

kumulusmuziekbeeldendekunstdans theaterschrijvenkunstactiefkunstverkennenkaleidoscooP

needtoknoW

60

kumulusmuziekbeeldendekunstdans theaterschrijvenkunstactiefkunstverkennenkaleidoscooP