saptahik nepali national weekly l6gph...

30
SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, Aug 14 , 2009 k[i7 @$ + * = #@ d"No ?= !)÷– jif{ !% c+s !$ sf7df8f} +, z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ df ;fKtflxssf] of] c+sdf :68L Pa|f]8 ljz]if ;fdu|L ;dfj]z 5 . l6gPh pR5[v+ntf dflg; dfbf{ s] xf]nf / < eGg] pGdfb r9]s}n] x'g;S5 ut ;fpg @! ut] /fhwfgLsf] d'6' /Tgkfs{df ljKnjdfgl;+x 8+uf]n gfdsf o'jfn] Ps}k6s ^ hgfsf] Hofg lnP . @) cf} + hGdf]T;j dgfpg] qmddf /S;Ln] dft]sf l;+xn] clgolGqt ¿kdf rnfPsf] uf8Ln] s]xL ;]s]G8leq} ^ hgfnfO{ lsr]/ Hofg lnof] . nfv ?k}of“ n'6]sf vgfn ;lDdlnt ;+ul7t ;d"xn] s]xL ;docl3 Jofkf/L dx]z ;f/8fsf] ckx/0f u/]/ lkm/f}tL lnPsf] lyof] . xfn pgL km]l/ k|x/L lx/f;tdf 5g\ . ck/fwsf] efjgf a9\b} hf“bf !& jif] { /fh]Gb|s'df/ kl08tn] !$ jifL{o /Lt]z /f}lgof/ / !# jifL{o cflzif dfgGw/nfO{ dxfb]j:yfg– $ l:yt h+undf nuL jLeT; xTof u/] . Pp6} sIffdf cWoog/t ;fyLaLr n]gb]gsf] sf/f]af/sf qmddf /Lt]znfO{ ltg' {kg] { k};f glt/L pN6f] /fh]Gb|n] b'O{ ;fyLsf] xTof u/]sf lyP . /fh]Gb|dfly lagf nfO;]G;sf] k]:tf]n af]s]sf] ck/fwsf] d'2f klg 5 . P;Pn;Ldf ljlzi6 >]0fLdf pQL0f{ ePsf] v';Ldf cleefjsn] lslglbPsf] kN;/ df]6/;fOsnnfO{ hlt l:k8;Dd s'b\g ;S5, s'bfp“5' eg]/ hf]l:;Psf Ps o'js ToxL pGdfbsf] l;sf/ ag]/ df]6/;fOsn vl/b u/]s} lbg b'3{6gfdf d[To'sf] l;sf/ eP . tLj| ultdf df]6/;fOsn x'O"Sofpg] qmddf /ftf] k'n cufl8sf] l8efO8/df 7f]lsPsf pgsf] b'3{6gf:ynd} d[To' eof] . -pgsf] kl/ro uf]Ko /flvPsf] 5 _ P;Pn;L pQL0f{ u/]kl5 pRr lzIffsf qmddf sf7df8f} + lelqPsf sfe| ]sf lszf]/ 6f;L nfdf l5§} wgL x'g] qmddf v' +vf/ ck/fwL ag] . dfcf]jfbL hgo'4 rln/x]s} a]nf PSn} rGbf cft+s dRrfPsf nfdf cGttM k|x/Lsf] kmGbfdf k/] . xfn s]Gb|Lo sf/fuf/ ;'Gwf/fdf h]n hLjg latfO/x]sf nfdf z}lIfs ¿kdf pTs[i6 ljBfyL{ dflgGy] . !& jif] { pd]/df a} +s n'6]/ txNsf dRrfPsf lg/~hg vgfn b'O jif] { h]n ;hfo sf6]/ klg km]l/ ck/fws} b'lgof“df kmls{P . % jif{cl3 sflGtkyl:yt glan a} +saf6 ^) ljb'/ vltj8f÷lzj d'lvof dWok[i7df ;~hgf z]if k[i7 df hf/L @^

Upload: others

Post on 11-Jun-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

SAPTAHIK Nepali National Weekly Friday, Aug 14 , 2009 k[i7 @$ + * = #@ d"No ?= !)÷– jif{ !% c+s !$ sf7df8f}+, z'qmaf/, ;fpg #), @)^^

df

;fKtflxssf] of] c+sdf :68L Pa|f]8 ljz]if ;fdu|L ;dfj]z 5 .

l6gPhpR5[v+ntf• dflg; dfbf{ s] xf]nf / < eGg] pGdfb r9]s}n]

x'g;S5 ut ;fpg @! ut] /fhwfgLsf] d'6'/Tgkfs{df ljKnjdfgl;+x 8+uf]n gfdsf o'jfn]Ps}k6s ̂ hgfsf] Hofg lnP . @) cf}+ hGdf]T;jdgfpg] qmddf /S;Ln] dft]sf l;+xn] clgolGqt¿kdf rnfPsf] uf8Ln] s]xL ;]s]G8leq} ^hgfnfO{ lsr]/ Hofg lnof] .

nfv ?k}of“ n'6]sf vgfn ;lDdlnt ;+ul7t;d"xn] s]xL ;docl3 Jofkf/L dx]z;f/8fsf] ckx/0f u/]/ lkm/f}tL lnPsf] lyof] .xfn pgL km]l/ k|x/L lx/f;tdf 5g\ .

• ck/fwsf] efjgf a9\b} hf“bf !& jif]{/fh]Gb|s'df/ kl08tn] !$ jifL{o /Lt]z/f}lgof/ / !# jifL{o cflzif dfgGw/nfO{dxfb]j:yfg– $ l:yt h+undf nuL jLeT;xTof u/] . Pp6} sIffdf cWoog/t ;fyLaLrn]gb]gsf] sf/f]af/sf qmddf /Lt]znfO{ ltg'{kg]{k};f glt/L pN6f] /fh]Gb|n] b'O{ ;fyLsf] xTofu/]sf lyP . /fh]Gb|dfly lagf nfO;]G;sf]k]:tf]n af]s]sf] ck/fwsf] d'2f klg 5 .

• P;Pn;Ldf ljlzi6 >]0fLdf pQL0f{ ePsf]v';Ldf cleefjsn] lslglbPsf] kN;/df]6/;fOsnnfO{ hlt l:k8;Dd s'b\g ;S5,s'bfp“5' eg]/ hf]l:;Psf Ps o'js ToxLpGdfbsf] l;sf/ ag]/ df]6/;fOsn vl/bu/]s} lbg b'3{6gfdf d[To'sf] l;sf/ eP . tLj|ultdf df]6/;fOsn x'O"Sofpg] qmddf /ftf]k'n cufl8sf] l8efO8/df 7f]lsPsf pgsf]b'3{6gf:ynd} d[To' eof] . -pgsf] kl/rouf]Ko /flvPsf] 5 _

• P;Pn;L pQL0f{ u/]kl5 pRr lzIffsf qmddfsf7df8f}+ lelqPsf sfe|]sf lszf]/ 6f;L nfdfl5§} wgL x'g] qmddf v'+vf/ ck/fwL ag] .dfcf]jfbL hgo'4 rln/x]s} a]nf PSn} rGbfcft+s dRrfPsf nfdf cGttM k|x/Lsf]

kmGbfdf k/] . xfn s]Gb|Lo sf/fuf/ ;'Gwf/fdfh]n hLjg latfO/x]sf nfdf z}lIfs ¿kdfpTs[i6 ljBfyL{ dflgGy] .

• !& jif]{ pd]/df a}+s n'6]/ txNsf dRrfPsflg/~hg vgfn b'O jif]{ h]n ;hfo sf6]/klg km]l/ ck/fws} b'lgof“df kmls{P . %jif{cl3 sflGtkyl:yt glan a}+saf6 ^)

� ljb'/ vltj8f÷lzj d'lvof dWok[i7df;~hgf

z]if k[i7 df hf/L@^

Page 2: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 @

j[if

ldy'g

ss{6

l;+x

sGof

t'nf

j[lZrs

wg'

ds/

s'De

dLg

tkfO{+sf] of] ;ftftkfO{+sf] of] ;ftfd]if

of] ;ftfsf] k~rf·

;fpg #) ut] M >Ls[i0f hfqf, tfg;]g eujtL hfqf, gf/fo0fL ofqf, 8f]6L d:6f] hfqf,#! ut] M nlntk'/ eLdhfqf, #@ ut] M PsfbzL, ebf} ! ut] M efb| ;+qmflGt, @ ut] M

sf7df8f}+ k~rbfg, $ ut] M uf]s0f{ -s'z]_ cf}+zL, df]tLhoGtL .

/+ud~r Uofn/L

k':ts /+ud~r

Hof]= k+= cf]h/fh pkfWofo nf]xgL

d]/f] syfz+s/ v/]nsf] …d]/f] syfÚ

k|hftflGqs g]kfn /]l8of]sL k|yduflosf /fg'b]jL clwsf/Lsf]hLjgLdf cfwfl/t 5 . g]kfndf/]l8of]sf] :yfkgf, )& ;fnsf]qmflGt / ev{/} lelqPsf /]l8of]sf/f ]rs hfgsf/L k ':tsdf;d]l6Psf ] 5 . k ':tsdflul/hfk|;fb sf]O/fnf, ;'zLnsf]O/fnf, gf]gf sf]O/fnf, 8f=z]v/ sf]O/fnf, 8f= ldg]Gb| l/hfn,uug yfkf, cd[t cof {n,km"ns'df/ nfnjfgL, ;gts'df/a:g]t, /d]z tfd|fsf/, piffsf ]O/fnf, dg' dl~hn,s]zjk|;fb a/fn, pdf zdf{cflbsf k|ltlqmof ;dfj]z 5g\ .! ;o #) k[i7sf] k':ts ljleGgr/0fdf ljeflht 5 . /]l8of]sf]syf x'“b} n]vsn] nfdf] ;do lzIf0fk];fdf ;+nUg clwsf/Lsf] hLjgLnfO{;d]6]sf 5g\ .

s'/f sf6\g]x¿ ;lqmo /xg]5g\ .ljjfbsf] ;fdgf ug'{knf{ . wgdfnx/fpg ;S5 . 3/]n' ;d:ofn];tfpg]5 . k|ltåGåLx¿ a9\g]5g\ .zlgaf/ rf]6k6s nfUg;S5 . k/fqmda9\g], cw'/f sfd aGg] tyf gof“ sfdkfOg] of]u 5 . Joj;fo Pj+ cWoogdf;kmntf xft nfUg]5 .

;do /fd|f] 5 . k/fqmd a9\g'sf;fy} cw'/f sfd aGg] tyf gof“ sfdkfOg] of]u 5 . dfg–;Ddfg klgkfpg'xf]nf . ef]h–et]/df ;fd]n x'g]cj;/ h'6\g]5 . ;ef–;Dd]ngx¿dftkfO{+sf] k|z+;f x'g]5 . cfkmGtx¿af6/fd|} ;xof]u k|fKt ug{ ;lsG5 .ljjfblt/ cl3 ga9\g'xf]nf .

vr{ Pj+ ljjfb a9\g]5 . sfddf;kmntf kfpg d'l:sn knf{ . dgdfb'ljwfn] 8]/f hdfpg]5 . em"6f cf/f]kklg nfUg;S5 . wgdfn x/fpg] tyfz/L/df rf]6k6s nfUg] ;Defjgf 5 .cfOtaf/, ;f]daf/ / laxLaf/ dfg–;Ddfg ldNg], k/fqmd a9\g], cw'/ftyf gof“ sfd kfOg] of]u 5 .

;ftfsf] cf/De cg's"n /xg]5 .wg cfh{g x'g;S5 . sfddf ;kmntfldNg]5 . af]nLsf] k|efj a9\g]5 .ef]het]/ tyf ;ef–;Dd]ngdf;xefuL x'g] cj;/ h'6\g]5 . cWoogdf;kmntf kfOg]5 . cfOtaf/ / ;f]daf/vr{, ljjfb Pj+ lrGtfn] ;tfpg ;S5 .:jf:Yodf u8a8L b]lvg] 5f“6 5 .

dfg–;Ddfg ldNg]5 . ;lhn}c¿sf] dg lhTg ;lsg]5 . cWoogdf;kmntf k|fKt x'g]5 . wg cfh{g ug]{cj;/ h'6\g]5 . k/fqmd a9\g'sf ;fy}cw'/f sfd aGg] tyf gof“ sfd kfOg]of]u 5 . d+unaf/ / a'waf/ vr{,ljjfb Pj+ lrGtf a9\g] of]u 5 .;kmntfsf nflu w}o{tf cfjZos 5 .

efUon] ;fy lbg]5 eg] dfg–;Ddfg ldNg]5 . k/fqmd Pj +k|;Ggtf a9\g'sf ;fy} cw'/f sfdaGg] tyf gof“ sfd kfOg] of]u 5 .wg cfh{g klg x'g;S5 . :jf:Yosf]Vofn ug'{xf]nf . k|ltåGåLx¿af6 ;hu/xg'kg]{ a]nf 5 . laxLaf/ vr{, ljjfbPj+ lrGtf a9\g] b]lvG5 .

:jf:Yo u8a8 x'g;S5 .sfddf ;kmntf kfpg ufx|f] knf{ .s'/f sf6\g]x¿ ;lqmo /xg]5g\ . em"6fcf/f]k klg nfUg ;S5 . d+unaf/b]lvdfg–;Ddfg Pj+ sfddf ;kmntfldNg] tyf wg cfh{g x'g] of]u 5 .efUon] ;fy lbg]5 eg] cWoogdf;kmntf xft nfUg]5 .

ofqf /dfOnf] xf]nf . k|;GgtfPj+ k/fqmd a9\g'sf ;fy} cw'/f sfdk"/f x'g] tyf gof“ sfd kfOg] of]u 5 .cfOtaf/b]lv a'waf/;Dd :jf:You8a8 /xg], sfddf cj/f]w cfpg]tyf lrGtf a9\g] b]lvG5 . laxLaf/dfg–;Ddfg k|fKt x'g'sf ;fy} wgklg xft kg]{5 .

sfddf ;kmntf ldNg'sf;fy} wg cfh{g ug] { cj;/h'6\g]5 . ofqf x'g;S5 . cw'/fsfd k"/f x'g]5g\ . gof“ sfd kfOg]k|an ;Defjgf 5 . cfkmGtx¿sf];xof]u ldNg]5 . d+unaf/b]lv :jf:You8a8 /xg], sfddf cj/f]w cfpg]tyf lrGtf a9\g] of]u 5 .

unt ljrf/ a9\g ;S5 .;dodf lg0f{o gx'“bf xft k/]sf] sfdklg km'Tsg ;S5 . ljZjf; u/]sfx¿n]wf]sf lbg]5g\ . :jf:Yo u8a8 x'g'sf;fy} z/L/df rf]6k6s nfUg ;S5 .cfOtaf/kl5 wg cfh{g x'g] tyfsfddf ;kmntf ldNg] b]lvG5 . ofqfklg x'g;S5 .

3/]n' ;d:ofn] ;tfpg]5 .sfddf ;kmntf kfpg ufx|f] knf{ . untljrf/ a9\g]5 eg] ;fgf] sfddf klg;kmntf kfpg ufx|f] knf{ . ljZjf;u/]sfx¿n] wf]sf lbg]5g\ . z/L/dfrf]6k6s nfUg ;S5 . d+unaf/b]lvsfddf ;kmntf ldNg yfNg]5 . wgcfh{g x'g] tyf k|;Ggtf a9\g] of]u 5 .

k/fqmd a9\g]5 . cw'/f sfdk"/f x'g] tyf gof“ sfd kfOg] of]u 5 .wg cfh{g ug]{ cj;/ h'6\g]5 .cfOtaf/b]lv 3/]n' ;d:ofn];tfpg]5 eg] zq' Pj+ unt ljrf/klg a9\g]5g\ . sfddf cj/f]w cfpg;S5 . vr{ Pj+ ljjfbn] ;tfpg]5 ./f]u Pj+ zq' a9\g] b]lvG5 .

dxfsljsf efjeª\ludfdxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fsf

ljleGg d'xf/ lrqsf] k|bz{gL ut cfOtaf//fhwfgLdf ;DkGg eof] . aa/dxnl:ytg]kfn snf kl/ifb\df ut z'qmaf/b]lvcfOtaf/;Dd rn]sf] k|bz{gL dxfsljb ]jsf ]6fsf ] ztjflif {sLsf cj;/dfcfof]hgf ul/Psf] lyof] . …dxfslj b]jsf]6flrqsnf dxf]T;jÚ gfds pQm k|bz{gLdf%$ hgf snfsf/n] dxfslj b]jsf]6fnfO{cf–cfkm\g} z}nLdf k|:t't u/]/ %% j6flrq tof/ kf/]sf lyP . k|ltof]lutfTds

hGdfi6dLdf gf6s>Ls[i0f hGdfi6dLsf] pknIodf lxhf]

laxLaf/ /fhwfgLdf Pp6f Psf+sL gf6sd~rg ul/Psf ] 5 . afns 'df/L ,nlntk'/l:yt lxGb" ljBfkL7 g]kfnsf]k|f+u0fdf cfof]lht Ps wfld{s ;df/f]xdfeujfg\ >Ls[i0fsf] nLnf emNsg] gf6sd~rg ul/Psf] xf] . ;df/f]xdf ;f+:s[ltsemf“sL, ehg–sLt{g tyf g[To klg k|:t'tul/Psf] lyof] . gf6sdf ljBfkL7s} 5fq–5fqfn] clego u/]sf lyP .kfnf] u|Lg lrNnLsf]

/fhwfgLsf] k'/fgf ] afg]Zj/l:ytu'?s'ndf ut d+unaf/b]lv gof“ gf6s …u|LglrNnLÚ d~rg x'g yfn]sf] 5 . Nofaf]/]6/L:s'n, sLlt{k'/sf ljBfyL{x¿n] clego u/]sf]of] gf6s cfufdL z'qmaf/;Dd hf/L /xg]5 .of] gf6s ojlgsf lyP6/sf] k|:t'lt xf] .;'dg /fodfemLsf] lgb]{Zfgdf d~rg e}/x]sf]of] gf6sn] PstfnfO{ cfkm\gf] d'Vo ljifoagfPsf] 5 . uf]k]z cfrfo{sf] n]vgdf tof/kfl/Psf] of] gf6sdf lbg]z 1jfnL, ;'k|efcof{n, ;'/h e§/fO{, ej]Gb| l;+x tyf dgf]h

k|bz{gLsf ¿kdf ;~rfng ul/Psf] pQmk|bz{gLdf cd/ lrqsf/, s]s] sdf{rfo{,u]x]Gb| cdfTo, no d}gfnL, /d]z vgfn,ljho yfkf cflb lrqsf/ ck|ltof]uLsf¿kdf ;xefuL lyP .ltAatsf] e"t / jt{dfg

clxn]sf] ljsl;t ltAat sl/a %)jif{cl3 s:tf] lyof] < /fhwfgLsf] /fli6«o;efu[xdf cfof]lht k|bz{gLdf o;sf]hjfkm kfpg ;lsG5 . cl3Nnf] a'waf/k|f/De ePsf] …rfOgf ltAatsf] e"t /jt{dfgÚ zLif {ssf] tl:a/ k|bz{gLdfltAatsf ljut tyf jt{dfg b[Zocjnf]sg ug{ ;lsG5 . sf7df8f}+l:ytlrlgof“ b"tfjf; tyf jN8{ sNr/n g]6åf/f;+o'Qm ¿kdf cfof]lht pQm tl:a/k|bz{gLdf ltAatsf dgf]/d k|fs[lts;f}Gbo{b]lv ljsl;t ;x/, ;8s, ejg,oftfoft, snsf/vfgf, lzIFfnufotltAatL hLjgz}nL emlNsPsf] 5 . ;g\!(%( eGbf cl3sf] ltAatsf] wfld{s;fdGtjfbsf ] :j¿k klg tl:a/df;d]l6Psf] 5 . k|bz{gLdf tTsfnLgdflnsn] bf;sf] xft–v'§f sf6]sf], cf“vfkm'6fPsf] tyf 5fnf sf9]sf] h:tf dd{:kzL

uf}tdn] clego u/]sf 5g\ . gf6sdfclego ug]{ oL ;a} snfsf/ cf“vf b]Vg;Sb}gg\, t/ klg clegosf] ef ]sn]pgLx¿nfO{ /+ud~rdf ptf/]sf] 5 .gf6ssf lgb]{zs /fodfemLn] pgLx¿nfO{/ +ud~rdf ptfg ' {cl3 s ]xL dlxgfclegosf] k|lzIf0f lbPsf lyP . gf6sdf;lnn ;'j]bLn] ;+uLt lbPsf 5g\ . bfoxfª/fO{sf] d~r kl/sNkgf /x]sf] of] gf6sdfk|jL0f vltj8fn] k|sfz Joj:yfkgsf]lhDd]jf/L ;Dxfn]sf 5g\ .

tl:a/dfkm{t Toxf“sf] Oltxf; lgofNg ;lsG5 .gf} snfsf/sf] 8fOe;{

ef]ln zlgaf/b]lv /fhwfgLdf k|f/Dex'g] …8fOe;{Ú zLif{ssf] lrqsnf k|bz{gLdfgf} hgf snfsf/sf lrq ;dfj]z x'“b}5 .7d]nl:yt ldlynf o]g cf6{ Uofn/Ln]cfof]hgf ug{ nfu]sf] k|bz{gLdf gof“ tyfk'/fgf lrqsf/x¿sf] ;xeflutf /xg]5 .k|bz{gLsf] pb\3f6g ;f“em $M#) ah] ul/g]5 .tLglbg] tl:a/ k|bz{gL

ut a'waf/b]lv jL/uGhdf tLglbg]tl:a/ k|bz{gL k|f/De ePsf] 5 . s'g} klgd'n'sdf x'g] cfGtl/s tyf afx\o o'4n]lgDTofpg] ljWj+; tyf kL8fsf] ;lrq emNsf]lbg] tl:a/x¿ k|bz{gLdf /flvPsf 5g\ .k|bz{gL ljZjsf *) eGbf a9L d'n'sdf ;~rfnge}/x]sf] …xfd|f] ;+;f/ M tkfO{+sf] k|of;Ú gfdsljZjJofkL cleofgsf] c¨sf ¿kdf ;~rfngul/Psf] xf] . k|bz{gLdf …o'4df dfgjtfÚ, …xfd|f]ljZj M tkfO{+sf] k|of;Ú / …g]kfn /]8qm; ;f];fO6LsfdfgjLo ultljlwÚ u/L tLg ljifodf cfwfl/ttl:a/ k|bz{g ul/Psf] 5 . k|bz{gL jL/uGhsf]cltly ;bgsf] xndf ;~rfng e}/x]sf] 5 .jL/uGhkl5 oxL k|bz{gL wgs'6fdf ul/g]cfof]hs ;+:yfn] hgfPsf] 5 .

Page 3: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

k|f/De eof] O–Sofg z}lIfs d]nf

z}lIfs d]nfsf] ljz]iftfz}lIfs d]nfsf] cfof]hgfn] pRr lzIffsf qmddf lab]l;g

rfxg] ljBfyL{nfO{ ljifo 5gf}6 ug{ ePsf] låljwf x6fpg;xof]u u/]sf] 5 . To;}u/L gof“ k|fljlws kf7\oqmdx¿sfaf/]df hfgsf/L xfl;n ug{ klg d]nf pkof]uL 5 . JolQmTjljsf;sf nflu pTs[i6 kf7\oqmd dfq xf]Og, pTs[i6 z}lIfs;+:yfsf] klg cfjZostf x'g] ePsfn] d]nfdf hlt;Sbf] w]/}hfgsf/L lng ;lsG5 . z}lIfs k/fdz{sf] If]qdf nfdf] cg'ejxfl;n u/]sf lj1x¿sf] pkl:yltn] ljBfyL{ ju{nfO{ :jb]ztyf ljb]zdf cWoog ubf{sf km/ssf af/]df yfxf kfpg d2tldN5 . d]nfdf ;a} lsl;dsf z}lIfs ;+:yfsf] pkl:ylt x'g]ePsfn] ljBfyL{n] ;xL / unt ;+:yf 5'6\ofpg ;Sg]5g\ .To;}u/L x/]s jif{ ylk"b} uPsf gof“ k|fljlws ljifosf af/]dfklg d]nfn] hfgsf/L u/fpg]5 . d]nfdf d]l8sn, OlGhlgol/ª,gl;{ª, afof]–6]Sgf]nf]hL, ;“rgf tyf ;~rf/ k|ljlw -cfO{;L6L_,Po/xf]:6]h, rf6{8 PsfpG6]G6, 6«fen PG8 6'l/Hd, xf]6nDofg]hd]G6, km];g l8hfOlgªh:tf kf7\oqmdsf af/]df hfgsf/Lu/fOg]5 . d]nfdf cfpg] ljBfyL{n] 6]:6 lk|k/];gcGtu{t 6f]kmn,cfO{O{Pn6LP;, hLcf/O, lhDof6, :of6, P;L6L cflb kf7\oqmdsfaf/]df klg hfgsf/L xfl;n ug{ ;Sg]5g\ .

;fKtflxs ;dfrf/j}b]lzs lzIffdf a9\b} uPsf]

qm]hnfO{ nlIft u/L /fhwfgLdfz}lIfs k/fdz{ d]nf k|f/De ePsf]5 . lxhf] laxLaf/ k|f/De ePsf]pQm d]nfdf pRr lzIffsf nfluljb]z hfg rfxg] ljBfyL{x¿n]e/kbf]{ k/fdz{ kfpg] ljZjf;ul/Psf] 5 .

g ]k fn z } lI fs k/fdz {Joj;foL ;+3 -O–Sofg_ sf ]cfof]hgfdf e}/x]sf] pQm d]nf rf/lbg;Dd ;~rfng x'g]5 . …bsf7df8f}+ kf]:6 k|]h]G; y8{ OSofgPh's];g km]o/Ú zLif{ssf] pQmd]nfdf z}lIfs k/fdz{ Joj;foLx¿sfcltl/Qm s"6g}lts lgof]u Pj+ ljb]zLsn]h tyf ljZjljBfnox¿sf];xeflutf /xg]5 .

…t];|f] ;+:s/0fsf] of] d]nfdfPa|f ]8 :68Lsf ] rfxgf /fVg]ljBfyL{n] k|ToIf ¿kdf cfkm\gf]lh1f;f d]6\g kfpg]5g\,Ú OSofgsfcWoIf pQd kGtn] eg]– …of]If]q;“u ;DalGwt Joj;foLx¿,ljBfyL { tyf cleefjsx¿n]Ps}ynf]df cGtlq{mof ug{ kfpgeGg] p2]Zon] O–Sofgn] a;]{lgd]nf cfof]hgf ub}{ cfPsf] xf] .Ú

!% Koflelnog;lxt s'n !;o $) :6n /xg] d]nfnfO{ !nfveGbf a9L bz{sn] cjnf]sgug]{ ck]Iff /flvPsf] cfof]hsx¿n]atfPsf 5g\ . OSofgsf pkfWoIftyf d]nf ;+of]hs k|]d kf08]sfcg';f/ ljutsf b'O{j6f d]nfcToGt} ;kmn ePsfn] o; k6ssf]d]nf cem a[xt\ :j¿kdf cfof]hgful/Psf] 5 .

pRr lzIffsf] cWoogsfnflu ljb]z hfg] tof/L ul//x]sfljBfyL{n] d]nfdf cd]l/sf, a]nfot,c:6«]lnof, ef/t, Sofgf8f, Go'lhNofG8,;fOk|;, 8]gdfs{, gj]{, l;+ufk'/,:jL6\h/NofG8, hd{gL, hfkfg, rLg,a+unfb]z cflb /fi6«sf sn]h tyfljZjljBfnosf ] z } lI fssfo{qmdsf ;DaGwdf ;DalGwtJoj;foLx¿;“u lj:t[t hfgsf/Lxfl;n ug]{5g\ .

…Pp6} 5ftfd'lg /fli6«o–cGt/f{li6«o z}lIfs ;+:yf, s"6g}ltslgof]u, z}lIfs k/fdz{ Joj;foL

Pj+ ljBfyL {–cleefjsx¿sf ]hd36 u/fpg] p2]Zon] d]nfcfof]hgf ul/Psf] xf],Ú d]nfsf;+of]hs k|]d kf08] eG5g\– …z}lIfsd]nf x/]s lbg !) ah]b]lv ^ah];Dd v'nf /xg]5 eg] k|j]zl6s6 z'Ns !% ?k}of“ tf]lsPsf]5 .Ú d]nf cjnf]sg ug{ bz{snfO{nlIft u/]/ o'gfO6]8 6]lnsdn]k|To]s l6s6df lgMz'Ns …o'–l;dÚljt/0f u/]sf] 5 .

;+of]hs kf08]sf cg';f/ o;k6ssf] d]nfdf 5j6f ljb]zLljZjljBfnon] k|ToIf ¿kdf cfkm}+:6n /fv]sf 5g\ . %) j6fljZjljBfno tyf sn]hsfk|ltlglw ljleGg g]kfnL k/fdz{Joj;foL :6ndf b]lvg]5g\ .o;afx ]s la | l6; sfplG;n,PnfOG; k|mfG;, dn]l;og / hd{gb"tfjf;sf] :6n klg d]nfdf x'g]5g\ .

j}b]lzs cWoogsf nflu;xL ljb]zL z}lIfs ;+:yf / k/fdz{pknAw u/fpg] ;xL ;+:yf lrGgof] d]nf k|efjsf/L x'g] cfzful/Psf] 5 . kl5Nnf jif{x¿dfj}b]lzs lzIff k/fdz{ pknAwu/fpg] gfddf s]xL ;+:yfn] untsfd klg ul//x]sf] x'gfn] ljBfyL{n]of] d]nfdfkm{t ;xL sfd ug]{ k/fdz{Joj;foL lrGg ;Sg]5g\ . z}lIfsd ]nfdf ljleGg b ]zsfk|ltlglwx¿n] cf–cfkm\g} :6ndf5f]6f ;]ldgf/ klg /fv]sf 5g\ .

O–Sofgsf cWoIf kGtsf

cg';f/ ljb]zL ljZjljBfno tyfsn]hx¿n] ;dfj]z u/]sf gof“ljifosf kf7\oqmdsf af/]df klgljBfyL{n] d]nfdf lj:t[t hfgsf/Lkfpg]5g\ . …d]nfsf ] p2]ZoljBfyL{nfO{ ljb]z k7fpg k|]l/tug'{ xf]Og,Ú d]nf ;+of]hs kf08]n]eg]– …j}b]lzs cWoogsf af/]df;Dk"0f{ hfgsf/L kfO;s]kl5 hfg]–ghfg] lg0f{o pgLx¿ :j+on] u?g\eGg] xf] .Ú

d]nfsf] csf]{ p2]Zo /fd|fljifodf pRr lzIff cWofkgu/fpg] :jb]z tyf ljb]zsfpTs[i6 sn]hsf af/]df hfgsf/Lu/fpg' /x]sf] cWoIf kGtn ]atfP . kGt eG5g\– …ljz]ifu/]/ Go'gtd Kn; 6' pQL0f{ePsfb]lv :gftsf]Q/ pQL0f{;Ddn]of] d]nfnfO{ cj;/sf ¿kdf k|of]uug{ ;S5g\ .Ú

To;}u/L ljb]z hfg] clGtdnIo agfPsfx¿sf nf lupgLx¿n] pRr lzIff qmddfcWoog ug ' {kg ] { kf7 \oqmd,ljZjljBfno–sn]hsf] z}lIfsjftfj/0f, z'Nssf af/]df oyfy{ljj/0f d]nfdfkm{t xfl;n ug{;Sg]5g\ . s"6g}lts lgof]unfO{;xefuL u/fpg'sf] sf/0f k|:6\ofp“b}d ]nf ;+of ]hs kf08 ]n ] eg]–…;DalGwt d'n'ssf] ;/sf/sf]lzIffgLlt, ljb]zL ljBfyL{x¿nfO{pknAw u/fOg] ;'ljwf cflbsfaf/ ]df s "6gLlts lgof ]usfclwsf/Lx¿n] :ki6 kfg]{5g\ .Ú

g]kfn ko{6g af]8{n] klgd]nfnfO{ ko{6g k|j4{gsf] dfWodsf¿kdf k|of]u u/]sf] 5 . ljb]z k9\ghfg] ljBfyL{nfO{ g]kfnL ko{6gb"tsf ¿kdf ljsf; ug{ af]8{n];xsfo{ ul//x]sf] 5 .

#

Page 4: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

6'l/Hd lSjgsf nflu Crfld; 6'l/Hd lSjg OG6/g];gn k|ltof]lutfsf] clGtd

k|lt:kwf{ cufdL cu:6 #) tfl/v cyf{t\ ebf} !$ut] rLgsf] em]gemfp ;x/df ;~rfng x'g] ePsf]5 . *) eGbf a9L /fi6«sf ko{6g ;'Gb/Lsf];xeflutf /xg] of] k|lt:kwf{sf nflu g]kfnaf6

Crf yfkfn] ;xeflutf hgfpg] l5g\ . cu:6 &tfl/b]lv k|f/De x'g] k|ltof]lutfdf ;xefuL x'g Crf

ut z'qmaf/ g} rLg k|:yfg u/]sL l5g\ . ld; 6'l/HdlSjg OG6/g];gnsf nflu CrfnfO{ u|'k ckm Oe]G6 OG6/

6]g;{ -hLO{O{_ n] 5gf}6 u/]sf] xf] . ld; l6g g]kfn @))# sLk|lt:kwL{ tyf ;f]xL k|ltof]lutfsL ld; k;{gfln6L tyf ld;sNr/ pkflw ljh]tf Crf ;g\ @))* sf ] ld; g]kfnk|ltof]lutfsL ;xefuL klg x'g\ . % lkm6 ;f9] $ OGr cUnL Crfn] sf7df8f} + sn]hckm Dofg]hd]G6af6 aLaLP k"/f u/]sL l5g\ . @# jifL {of Crf 6k6]g sn]h j'd]gslDkl6;g @))& sL ljh]tf klg x'g\ . xfn pgL o'lglne/df sfo{/t l5g\ .

$

c“Wof/f]af6 pHofnf]lt/ a9\g, g5'6fp“m ;fKtflxs k9\g.;f}hGo M ;fKtflxs–kflIfs klqsf /fli6«o ;~hfn

…tLtf] ;ToÚ :tDesf nflucfkm"n] b]v]sf, ef]u]sf s6' ;Tok7fpg xflb{s cg'/f]w 5 .

—;Dkfbs

;DkfbsLo

lr7Lkq

� Pp6f sf]7fdf ;LldteP/ a:g'eGbf ;8sdfTolQs} lx+8 s]xL gof“ s'/fb]V5f} / hfGb5f} .

� c¿n] lbPsf] x/]sef}lts s'/f cfÎgf] kl;gfeGbfw]/} u'0ff sd d"Nosf] x'G5 .

� nIoljxLg dflg;hlxn] klg km';{bdf /xG5 .

–ljsf; /fO{� 5n5fd / OdfGbl/tfaLr

slxNo} ldnfk x'g ;Sb}g .� pksf/ Toxf“ x'G5,

hxf“ ;Eotf / dfgjtf /xG5 .� /fd|f] b]lvg ;'Gb/ x'g

xf]Og, c;n aGg' cfjZos 5 .cIff]e s];L, sfe|]

� 1fgsf] zlQmnfO{ an/ wg b'j}n] 9fNg ;Sb}g .

� l/;n] c¿nfO{ xf]Ogcfkm}nfO{ aaf{b kf5{ .

� k/f]ksf/ g} dfgjtfsf]klxrfg xf] .

;ljg l/hfn, w/fg� o l b l td L zq '

rfxG5f} eg] ;fyLx¿nfO{l h Tg v f ] h , o l b l dqrfxG5f } eg] pgLx¿nfO {lhTg b]pm .

emjLGb| vgfn, bfª

tLtf] ;To d'vfn]

ljsf;sf nfluxfd|f] h:tf] lk5l8Psf]

b]znfO{ ;fgf] ;xof]u klgcfjZos 5, t/ ;fdflhs sfo{tyf ljsf;–lgdf{0fsf gfddfljutdf e|i6frf/ ePsf 5g\,lem+ufsf] af];f] sf9\g] sfd ePsf]5 / To;sf cjz]ifx¿ cem} af“sL5g\ . nf]stflGqs u0ftGqnfO{;+:yfut ug{ ;a}n] lbnf]Hofgnufpg' cfjZos 5 . l;4fGtdfdfq gcndlnP/ Jojxf/dfk|:t't x'g' cfjZos 5 .

cfh xfdL g]kfnsf ljs6ufp“b]lv ;x/;Dd / ljZjsfs'gf–s'gf;Dd k'u]/hLljsf]kfh{gsf ;fy} ljleGgp2]Zosf lgldQ ;+3if{ ul//x]sf5f}+, b]zleq klg :jtGqtfsf]gfddf ljleGg hftLo, wfld{s,ef}uf]lns, ln+uLo, juL{o cflbu'6–pku'6 agfP/ ;+3if{ul//x]sf 5f}+ . clwsf/ /klxrfgsf lglDt n8fO“ul//x]sf 5f}+ eG5f}+ t/ o;k|sf/sf] n8fO“af6 ef]ln;fDk|bflos le8Gt gxf];\ eGg]s'/fdf ;r]t /xg'k5{ .

ljutsf ;+;bLolgjf{rgx¿df h:t} ut jif{ePsf] ;+ljwfg;efsf]lgjf{rgdf ufp“txdf ljleGg;+3–;+u7g / Snax¿ u7gul/g] tyf rGbf lng]–lbg] sfdgePsf xf]Ogg\ . xfdLleq /x]sf]cxdkg, å}w rl/q tyfJolStjfbL k|j[lQsf sf/0f tL;+:yf c+s'/0f x'g gkfp“b}dfl;P, h;n] ubf{ cGo;dfheGbf xfdL w]/} k5fl8 5f}+,

h;df xfdLn] cfÎgf]sdhf]/LnfO{ klg :jLsfg{'k5{/ c¿af6 xfdLn] cfly{s;xof]u dfq ge} cfjZoslzIff;d]t lng'k5{ .

olb xfdL hGde"ldg]kfnsf] ;fdflhs, cfly{s,z}lIfs, jftfj/0fLosf ;fy}ljljw ljsf; ug]{ ;+sNk ug{rfxG5f}+ eg] pQm ;+sNk;lxtrflnPsf] h'g} k|sf/sf] ;+3–;+u7g jf ;+:yfx¿n] ;'?u/]sf] eP klg ;sf/fTdssbdnfO{ ;a}n] :jfut clg

Xbo+ud ub}{ xftdf xft lbO{xf]:6]df x}+;] ug]{ ;do 5 .

xfdLn] b]zsf] ljs[lt,c;Eotf. ?l9jflbtf clg oxf“sf]sl7gfO tyf ofjt\ ;d:ofnfO{:d/0f ug{' cfjZos 5 . xfd|f]b[li6sf]0fdf klg kl/jt{gcfpg'k5{ . ha;Dd xfd|f]b[li6sf]0fdf ¿kfGt/0f cfp“b}gta;Dd ;dfh kl/jt{gsf];kgf b]Vg'sf] s'g} cy{ /x“b}g .ha Pp6f kf]v/L b'u{lGwtx'G5 To;sf] aLrdfkmlqmPsf] sdnsf] km"nn] Pp6f

d?e"ldsf] l;p“8Lsf] sf“8fsf]x}l;ot klg /fVb}g .

g]kfnsf ;a} ufp“ ;a}s'/fdf k5fl8 5g\ . xfdLn] lbuf]ljsf;sf nflu c¿sf] dfq d''vtfSg] sfo{ gu/L /fHosf];DalGwt lgsfonfO{ bafa lbgtyf :yfgLo ;|f]t /;fwgx¿nfO{ ;xL 9+un]kl/rfng ug{ tyf :yfgLotfsf]sb/ ug{ / xfd|f] b[li6sf]0fnfO{kl/jt{g ug{' cfjZos 5 .

d Ps ;fdfGo g]kfnLgful/ssf] x}l;otn] s] cg'/f]wu5{' eg] xfdL ;a}n] d / d]/f]gegL xfdL / xfd|f] eGg]s'/fnfO{ :d/0f u/f} + . g]kfnxfd|f ] b]z eGg]df uf}/j ug{kfpm“ g ls qf; / nfh .xfdL g]kfnLx¿ s'g} /fhg}ltsPj+ j}rfl/s k|ltzf]w g/fvLcl3 a9f}+ .

ljsf; s;}n] cfsfzaf6a;f{pg] rLh xf]Og . of] xfd|f]cfkm\g} ;xof]u, xft]dfnf] /l;h{gzLntf, nugzLntf tyf;a}sf] k|ltlglwTj / ;xeflutfclg bafaaf6 dfq ug{;lsG5 . clxn] g]kfndfrln/x]sf] hgtfsf gfddfePsf kmf]xf]/L /fhgLltaf6 6f9f/xf}+ . rfs/L–rfKn';L k|yfsf]cGTo u/L ljsf;sf] gfddfcljsf; tyf lglZrt :jfy {k " lt {sf nf lu ge };fdf lhs enfO, ;fdf lhshghfu/0f / ;fdflhs:jfy{sf nflu xfdL hgtfPstfa4 x'g' cfjZos 5 .

–jf;'b]j b]jsf]6f, uf]/vf

df]8n jfr ;ljgfsf] Sof6jfs

;x/ rrf{

n}grf}/, sf7df8f}+sL ;ljgf dxh{gn] df]8lnª ofqf k|f/De u/]sf] b'O{ jif{ eof] .pgL ;g\ @))& df g]lKnh km];g xf]dn] cfof]hgf u/]sf] …ld; g]jfÚ df k|lt:kwf{u/]/ df]8lnªdf 5flgPsL x'g\ . sIff !@ pQL0f{ ;ljgfn] cfufdL lbgdf df]8lnªd}sl/o/ agfpg] of]hgf agfPsL l5g\ . ld; g]jfdf ;xefuL ePb]lv xfn;Ddpgn] cfwf bh{g km];g ;f]df Sof6jfs ul/;s]sL l5g\ . ev{/} ;DkGg ldS;d]lgof km];g ;f]sf rf/j6f l;Sj]G;df cfsif{s Sof6jfs u/]/ rrf{df cfPsL;ljgf kf“r lkm6 tLg OGr cUnL l5g\ . Od]h Rofgnaf6 k|;f/0f e}/x]sf] g]jf/Lxf:o >[+vnf …vf]§f ahLÚ df ;d]t clego ul/;s]sL ;ljgfn] ufos dx]z u'?ªsf]…Xbo d]/f]===Ú uLtsf] Do'lhs lel8of]df klg clego u/]sL l5g\ . g[To ug{, ;+uLt ;'Ggtyf ofqf ug{ dg k/fpg] ;ljgfnfO{ df]8lnªn] cfslif{t ug]{ b'O{ sf/0f 5g\ . pgLelG5g\– …o;af6 gfd / k|l;l4 xfl;n x'G5 .Ú ¥ofDkdf cfkm\gf] Sof6jfs cfsif{s x'g]wf/0ff JoQm ug]{ ;ljgf cfufdL lbgdf lj1fkgdf sfd ug{ OR5's l5g\ .

;+;b\n] Psk6s 6' +uf ]nufO;s]sf] ljifodf km ]l/5nkmn x'g ;Sb}g .

dfwjs'df/ g]kfndfcf]jfbLn] nf]stflGqs

dfGotf ljk/Lt ultljlw;~rfng ul//x]sf] 5, ;/sf/ca ;x]/ a:b}g .

ljho uR5]bf/rf/ jif{b]lv xltof/ vl/b

ePsf] 5}g, ;]gfnfO{ ;an /r':t agfpg xltof/nufotcGo pks/0f rflxG5 .

ljBf e08f/L;+ljwfgcg';f/ dxfcleof]u

NofP/ 5nkmn u/] ljlw;Ddt x'g]5 .ch'{gg/l;+x s];L

s'ts {sf nf lu dfqdxfcleof]usf] s'/f ul/Psf] xf] .

8f=afa'/fd e§/fO{ef/tn] oxL df }sfdf

ljleGg ;lGw–;Demf }tfdfx:tfIf/ u/fpg vf]lh/x]sf] 5 .

k'iksdn bfxfnk |r08hL hg; ]gfsf ]

;'lk|d sdfG8/ ag] nf]stflGqsd"No–dfGotf 5f8]sf] 7xl/g]5 .

/fdrGb| kf}8]nck/fwLnfO{ cft+lst kfg]{

u/L ;/sf/n] cleofg yfN5 .l/hjfg cG;f/L

dfcf]jfbLsf] ljb|f ]xsf]gf/f ljrngsf] pmhf{ xf] .

dl0f yfkf

lzIffdf ;'wf/sf] ck]Ifflqe'jg ljZjljBfnon] ‘km]h cfp6’ ug]{ lg0f{o ul/;s]sf]

k|jL0ftf k|df0fkq tx km]l/ Ao"“Tofpg clxn] g]kfnsf nueu;a} ljBfyL{ ;+u7g cfGbf]ng/t 5g\ . kl5Nnf] ;dodf lzIffIf]qdf ljZjJofkL ¿kdf b]vf k/]sf] ;'wf/ tyf kl/jt{gnfO{cfTd;ft\ ub}{ g]kfnn] klg Kn; 6'nufot cGo /f]huf/d'vLlzIffnfO{ k|fyldstf lb“b} cfPsf] 5 . kl5Nnf] ;dodf ;/sf/n]nfdf] u[xsfo{kl5 Kn; 6' lzIffgLlt nfu" u/]sf] lyof] .kf7\oqmd, lzIf0f ljlw cflb ;a} kIfnfO{ nlrnf] ¿kdfk|:t't ul/Psf] Kn; 6' lzIffn] kl5Nnf] ;dodf nf]slk|otfcfh{g u/]sf] dfq ge} lzIffsf] u'0f:t/df ;d]t ;'wf/ b]vfPsf]5 . Kn; 6' lzIffsf] nf]slk|otf / kx'“rsf cfwf/df g}lqe'jg ljZjljBfnon] k|jL0ftf k|df0fkq txnfO{ ‘km]h cfp6’ug]{ lg0f{o u/]sf] lyof] . clxn] lqe'jg ljZjljBfnosf] Tof]lg0f{osf lj?4 ul/a ljBfyL{nfO{ pRr lzIffaf6 jl~rtug] { if8\oGq ul/Psf] gf/f lnP/ ljBfyL { ;+u7gx¿cfGbf ]ngdf plqPsf 5g \ . ljBfyL { ; +u7gx¿sf ]cfGbf]ng slt hfoh 5 < o;sf] ljZn]if0f–JoFVof x'g}k5{ .

;:tf] / ;'ne lzIffsf nflu clxn] cfGbf]ngdf plqPsfljBfyL{ ;+u7gx¿n] hlxn] klg j}1flgs lzIffk4ltsf] jsfntub}{ cfPsf 5g\ . lzIffdf ;a}sf] kx'“r, kf7\oqmddf ;do;fk]If;'wf/h:tf s'/f ljBfyL{ ;+u7gsf nf]enfUbf gf/f aGb} cfPsf5g\ . o:tf] nf]enfUbf] gf/fn] ljBfyL{x¿nfO{ cfslif{t ug]{;+u7gx¿n] g} clxn] k'/fgf] / cj}1flgs 7x/ ul/Psf] k|jL0ftfk|df0fkq txnfO{ k'g:yf{kgf ug{ vf]Hg'n] pgLx¿sf] dg;fo s]xf] < eGg] k|Zg hGdfPsf] 5 . clxn] ljBfyL{x¿sf] cfGbf]ngKn; 6' lzIffdf /fHon] a]xf]g]{ vr{sf] dfqf a9fpg'kg]{,kf7\ok':tsnufotsf z}lIfs ;fdu|Lx¿ ;'ne / ;:tf] x'g'kg]{,Kn; 6' lzIff ufp“–ufp“df lj:tf/ ul/g'kg]{, ;DalGwt ljifosftflndk|fKt lzIfsx¿ kof{Kt dfqfdf pknAw x'g'kg] {,lzIffz'Nssf] lglZrt bfo/f tf]lsg'kg]{, lzIffz'Ns cg'¿ksf] ;]jf/ ;'ljwfx¿ pknAw x'g'kg]{ h:tf ljifodf s]lGb|t x'g'kYof]{ . lj8Dagf,oL s'/fsf ljkl/t ljBfyL{ ;+u7gx¿n] s'g} a]nf ljBfyL{x¿af6}cj}1flgs / cJofjxfl/s 3f]if0ff ul/Psf] k|jL0ftf k|df0fkqtx Ao"“tfpg vf]Hg' ;donfO{ k5fl8 kmsf{pg vf]Hg'h:tf] dfq xf] .

Page 5: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 %o; k6ssf] d]nfsf] ljz]if

cfsif{0f s] xf] <o;cl3sf b'O{j6f ;+:s/0f

;kmn ePsfn] o;k6s w]/} k/fdz{Joj;foLx¿n] d]nfdf :6n /fv]sf5g\, Toltdfq xf]Og, ljb]zLljZjljBfno tyf sn]hsf] pkl:yltklg pNn]Vo 5 . o;n] ubf{ ljBfyL{n]j}b]lzs cWoog;DaGwL ;Dk"0f{hfgsf/L d]nfdf kfpg]5g\ . csf]{ s'/f,d]nfdf cfpg] ljBfyL{n] o'6LPnsf]l;d klg lgMz'Ns kfpg]5g\, t/d]nfdf cGo s'g} k|sf/sf] 5'6eg] kfOg]5}g\ .

d]nf cfof]hgf ug'{sf] p2]Zo <Pa|f]8 :68Lsf af/]df ljBfyL{

Pj + cleefjsx¿nfO { ;xLhfgsf/L pknAw u/fpg ;lsof];\eGg] d"n p2]Zo xf] . of] If]qsfaf/]df ljBfyL{ tyf cleefjsdf;r]tgf km}nfpg' csf]{ p2]Zo xf] .j}b]lzs z}lIfs k/fdz{sf] If]qdfsltko ;+:yfn] …ld; ufO8Úul//x]sf] oyfy{nfO{ dWogh/ u/]/ljBfyL{nfO{ ;r]t u/fpg klg d]nfcfof]hgf ul/Psf] xf] . ljBfyL{n]cfkm\gf] sl/o/ of]hgfcGtu{tsf]kf7\oqmd, 5fqj[lQ sfo{qmd /6]:6 lk|k/];gsf af/]df d]nfdfljleGg :6ndfkm{t hfgsf/L lng;Sg]5g\ . o;afx]s s"6gLltslgof]ux¿sf] gLlt–lgodsf af/]dfklg ljBfyL{n] 1fg xfl;n u?g\eGg] xf] . of] If]q;“u ;DalGwtJoj;fonfO{ cem k|f ]km ];gnagfpg' klg xfd|f] p2]Zo xf] .

d]nfdf O–SofgcGtu{tsf;b:ox¿n] dfq ;xeflutf hgfPsf5g\, xf]Og <

xf], xfd|f] p2]Zo klg O–

k|]d kf08], d]nf ;+of]hs tyf k|aGw lgb]{zs 8lNkmg Ph's];g sG;N6]G;L

SofgcGtu{tsf ;b:o k/fdz{Joj;foLaf6 dfq ljBfyL{n] Pa|f]8:68Lsf nflu k/fdz{ lnpmg\ eGg]xf] . O–Sofgsf ;b:ox¿ O–Sofg4f/f lgb]{lzt x'g] ePsfn]z}lIfs k/fdz{sf nflu pgLx¿e/kbf ] { ePsf ] xfdL atfpgrfxG5f } + . O–Sofgsf ;b:oJoj;foL ;+:yfn] ljBfyL{nfO{ s'g}k|nf]eg gb]vfO{ ;xL k/fdz{ lbpgeg]/ ToxLcg'¿ksf] …sf]8 ckmsG8S6Ú klg hf/L u/]sf 5f}+ .

of ] If ]q;“u ;DalGwt %;oeGbf a9L Joj;foL 5g\, t/O–Sofgn] t sl/a @ ;onfO{ dfq;b:otf lbPsf] 5, To;f] eP c¿;+:yf unt x'g\ <

O–Sofgsf] ;b:otf lngs]xL ;t{ k"/f u/]sf] x'g'k5{ . o:t}O–Sofgsf] ;b:o ;+:yfn] sf]8 ckmsG8S6cg';f/ rNg'k5{ . ToxLeP/ ;a} Joj;foL O–Sofgsf]5ftfd'lg cfa4 x'g gcfPsf x'g\ .o; k|sf/sf] d]nfsf] cfof]hgf kl5pxf“x¿n] O–Sofgdf cfp“bfsf]km fObf a 'em \g kfpg ' x ' g ] 5 ,To;kl5 O–Sofgleq pxf“x¿klg cfa4 x'g] af6f] v'N5 .hgtfn] O–Sofgsf ;b:o dfqe/kbf{ Joj;foL x'g\ eGg] s'/fa'em]kl5 ;xL lgotsf ;a} ;+:yfcjZo ;b:o aGg]5g\ . cfa4gx'g] ;a} ;+:yf unt x'g\ eg]sf]xf]Og\ t/ e/kbf{ gx'g ;S5g\ eGg]xf] .

k/fdz{bftf ;+:yf ;a}nfO{ O–Sofgn] ;d]6\g g;s]sf] t xf] lg <

O–Sofg ggk | f ] lk m6 ]ancu{gfOh];g xf] . o;n] s;}nfO{bafa lbP/ ;b:o ag eGg

;Sb}g . To:t} ;b:o agfpg] eg]/h'g kfof] Tof] ;+:yfnfO{ ;b:otflbg klg ldNb}g . qmfO6]l/ofk'¥ofP/ cfPsf ;+:yfnfO{ xfdLn];b:otf lbPsf 5f}+ .

d]nfafx]s O–Sofgn] s] ub}{cfPsf] 5 <

xfdLn] ljleGg b"tfjf;dfkm{tk/fdz{ Joj;foLx¿nfO{ tflndpknAw u/fp“b} cfPsf 5f}+ . o:t} O–Sofg ;b:ox¿nfO{ x/]s ck8]6]8hfgsf/L t'?Gt} pknAw u/fp“5f}+ .;b:o Joj;foLnfO{ ;d:of kbf{;xof]u u5f}{ . o;sf cltl/Qm of]If]qnfO{ dof{lbt Pj+ Joj;flos agfpgdGqfnodfkm{t ;/sf/L lgb]{lzsf hf/Lug{ bafa lbO/x]sf 5f}+ .

j }b ] lzs lzIffsf nfluuGtJo /fi6« r]Gh x'“b} hfg] nx/nfO{s;/L lng'x'G5 <

of] rlncfPsf] k|lqmof xf] .;fdfGotM j}b]lzs lzIffsf nflucd]l/sf, c:6« ] lnof, a]nfot,Sofgf8f, ;fOk|;, Go'lhNofG8,hfkfg cflb /fi6«df ljBfyL{sf]cfsif{0f kfOG5 . ljsl;t d'n's/ ;xh} /f]huf/ kfOg] ePsfn] oL/fi6«df hfg] ljBfyL{sf] ;+VofpNn]Vo x'G5, t/ tkfO{+n] h'gnx/sf] s'/f ug'{eof], To;sf] ;xL

hjfkm eg] h'g /fi6«sf] le;fk|lqmof ;/n x'G5, g]kfnL k/fdz{Joj;foL / ljBfyL{ To;s} k5f8Lbf}l8/x]sf x'G5g\ .

j}b]lzs lzIffsf] k/fdz{ lbg];+:yfx¿aLrdf c:j:y k|lt:kwf{x'g] u/]sf] b]lvG5, o;nfO{ O–Sofgn] s;/L x]/]sf] 5 <

k/fdz{bftf ;+:yfx¿sf];+Vof a9\b} hf“bf k|lt:kwf{ klgc:j:y x' “b } uPsf ] kfOG5 .;/sf/L :t/af6 of] If ]qnfO{lgoGq0fdf /fVg ] lgb ] { lzsfhf/L gx'g' Pj+ cg'udg ug] {lgsfo gx 'g 'n ] of ] Joj;folgoGq0feGbf aflx/ k'u]sf] oyfy{xf ] . O–Sofgsf ! ;o ();+:yfnfO { eg] xfdL cfkm } +n ]cg'udg ul//x]sf 5f}+ . vf;u/Le|fds / tNnf] :t/sf lj1fkgn]k|lt:kwf{nfO{ c:j:y agfPsfn] O–Sofgn] …sf]8 ckm sG8S6Ú agfP/To;cg'¿k ;b:o ;+:yfx¿nfO{ ;r]tu/fp“b} cfPsf] 5 .

;Dk"0f{ Joj;fonfO{ g} g/fd|f] kg]{u/L e}/x]sf ultljlwnfO{ lgoGq0f ug{lsg kxn gug'{ePsf] t <

clxn] ;ftfdf rf/j6f;Ddgof“ k/fdz{bftf ;+:yf hlGd/x]sf5g\ . s;}–s;}n] JolQmut kxndf

klg k/fdz{sf] sfd ul//x]sf 5g\ .klxnf] s'/f xfdL;“u sf/afxL ug]{clwsf/ 5}g, bf];|f] ;/sf/n] s/c;'Ng]afx]s cGo s'/fdf of]If]qnfO{ rf;f] g} lbPsf] 5}g,lgb]{lzsf;Dd klg hf/L ul/Psf]5}g, t];|f] xfdL;“u cfa4 g/x]sf;+:yfnfO{ xfdLn] To;f] gug{ cfu|xdfq ug{ ;S5f}+, xfd|f] sf]8 ckmsG8S6n] pgLx¿nfO{ 5'"b}g .

tkfO { + x¿sf ] sf ]8 ckmsG8S6df s] 5 <

xfdLn] Joj;foL ;+:yfsf]xsdf ;+:yfn] kfng ug' {kg] {s'/f;DaGwL klxnf] sf]8 ckmsG8S6 / lj1fkgdf ckgfpg'\kg]{;hutfsf ljifodf bf];|f] sf]8 ckmsG8S6 hf/L u/ ]sf 5f } + .h;cg ';f/ xfdL; “u cfa4;+:yfnfO{ 6«Øfsdf lx“8fP/ of]Joj;fonfO{ dof{lbt agfpg] sfdO–Sofgn] u/]sf] 5 . olb ;b:o

;+:yf s;}n] sf]8 ckm sG8S6eGbfaflx/ uP/ sfd u/]sf] 5 eg] O–Sofgsf] ljwfgcg';f/ sf/afxL u5f}{+ .

unt kl/kf6Lsf] lgoGq0fsfnflu ;dfwfg s] t <

;dfwfgsf nflu hlt;Sbf]l56f] lgb]{lzsf hf/L x'g'k5{ .lgb]{lzsf cfO;s]kl5 Jojl:yt9+un] ;xL sfd ug]{ ;+:yf /xG5g\eg] unt sfd ug]{x¿ cfkm} +aflxl/G5g\, t/ lgb]{lzsf dfq d'Vos'/f xf]Og, ljBfyL{ / cleefjsklg TolQs} ;r]t x'g'k5{ . ljBfyL{/ cleefjs ;r]t x'g'k5{ eg]/O–Sofgn ] ;do–;dod fsfo{qmd klg ub} { cfPsf] 5 .O–Sofgsf ;b:o ; +:yfaf6dfq k/fdz{ lng], nf ]e jfk|nf]egdf gkm:g] Pj+ j}b]lzslzIffsf af/]df hlt;Sbf] w]/};+:yfdf uP/ a'em\g] sfd ug'{k5{ .

– ljb'/ vltj8f

ljb]z k9\g hfg]x¿

ld;ufO8 gx'g\

Page 6: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 ^

zflns/fd e08f/Lk|aGw lgb]{zs

b g]:S6 Ph's];g sG;N6]G;L

c:6«]lnof hfg] 6«]G8 36\b}hfg'sf] d'Vo sf/0f s] xf]nf <

klxnf] …PÚ u|]8sf a}+sx¿af6agfpg kfOg] cfly{s sf/f]af/sf]sfuhft clxn] cfP/ glan /P;aLcfO{ a}+sdf dfq ;Lldt x'g' .oL b'O{ a}+ssf zfvf w]/} gePsfn]ljBfyL{x¿n] sfuhft tof/ ug{emGeml6nf] aGg', bf];|f] sf/0fc:6«]lnog ;/sf/n] g]kfnL ljBfyL{lng] gLltdf crfgs kl/jt{gNofpg'n] c:6«]lnof hfg] 6«]G8 36]sf]xf] t/ clxn] klg ljBfyL{ hfg] qmdeg] /f]lsPsf] 5}g .

g ]k fnl:yt z } lI fsk/fdz{bftf ;+:yfn] unt sfdu/]sfn] klg c:6«]lnog ;/sf/n]c+s'z nufPsf] xf]Og <

s]xL k/fdz{bftf ;+:yfn]unt 9+un] sfd u/]sf xf]nfg\,t/ To;sf] cfjZos OGSjfO/Lu/L h;sf] 8s'd]G6df z+sf 5,To:tfnfO{ /f]Sg'kYof]{, t/ s]xLJolQm / ;+:yfn] u/]sf] untsf]sfdsf] efuLbf/ /fd|f ;+:yfn]ca k9\gnfO{ g}

c:6«]lnof

klg ef]Ug'kl//x]sf] 5 . clxn]klg of] If]qnfO{ wldNofpg]To:tf ;+:yf lqmofzLn 5g\ .

c:6«]lnof hfg] 6«]G8 km]l/a9\g] ;Defjgf 5 <

s]xL ;doleq} c:6«]lnogxfO{ sld;gn] cGo gof“ a}+snfO{klg cfly{s sf/f]af/sf lglDtnfO;]G; lbg] s'/f d}n] ;'g]sf]5' . of] s'/fn] c:6«]lnof hfg]6« ]G8 km]l/ klg a9\g ;S5 .k|lqmof emGeml6nf] ePsfn] dfqljBfyL{x¿ k|f ];]l;ªdf nfUgcN5L ul//x]sf 5g\ . d'Vo s'/fg]kfnL ljBfyL{sf nflu c:6«]lnofhltsf] pko'Qm uGtJo csf]{ /fi6«x'g ;Sb}g .

unt k|j[lQnfO{ lg?T;flxtug{ s8f cg'udg cfjZos 5ls 5}g <

cjZo 5, g]kfn ;/sf/n]z } lI fs k/fdz { Joj;foL;+:yfx¿nfO{ lgoGq0fdf /fVg]lgb]{lzsf hf/L ug{ ;s]sf] 5}g\ .t '?Gt lgb] { lzsf hf/L u/LpRr:t/Lo ;+oGq agfP/ Joj;foL;+:yfx¿ cg'udg ug'{k5{ . o;f] gu/]eljiodf cGo /fi6« hfg] af6f] klgaGb x'g;S5 .

v]ns'b k|ltof]lutfdf klxrfgagfPsf v ]nf8Lx¿n ] eg ]c:6 « ] lnofsf ljZjljBfnodf5fqj[lQ kfpg] cj;/ kfp“5g\ .

c:6«]lnof hfg] ljBfyL{x¿cS;/ xl:k6fln6L Dofg]hd]G6cGtu{tsf ef]s];gn sf];{dfhfG5g\ . h;df xf]6n Dofg]hd]G6cGtu{t s's/L, a ]s/L tyfj]6;{÷j]6«]; h:tf /f]huf/d'vL;6{6d{ sf];{ k5{g\ . km'8 PG8j ]e/ ]h Dofg ]hd ] G6 , s 's-slG6g]G6n, rfOlgh, OlG8og,O6flnog, d]lS;sg_, k|mG6 clkm;,af/6 ]G8/, xfp;lslkª -a ]8ldnfpg], ?d Joj:yfkg ug]{_h:tf sf];{ ug]{n] t'?Gt} sfd klgkfpg] ePsfn] w]/} ljBfyL{ o:tfsf];{df l8Knf]df Pj+ P8efG;l8Knf]df u/]kl5 ltg} ljifo;“uldNbf] ;+sfodf :gfts txsf]cWoog ug{ k'U5g\ . o;/L l8Knf]dfn]en cGtu{tsf] ef]s];gn sf];{u/]sfx¿n] ;Lw} :gfts txsf] bf];|f]jif{df egf{ kfp“5g\ .

c:6«]lnof hfg] ljBfyL{x¿ ;Lw}ljZjljBfnosf ] :gfts jf:gftsf]Q/ txsf] cWoogdf hfg;S5g\ t/ pgLx¿sf] pTs[i6 z}lIfsk|df0fkq / cfO{O{Pn6LP;df Go"gtd^ :sf]/ x'g'k5{ . cGo ef]s];gnsf];{sf nflu eg] % bzdnj % c+s:sf]/ eP k'U5 .

pRr lzIff xfl;n ug{c:6«]lnof hfg] ljBfyL{ Joj:yfkg;+sfo cGtu{tsf] PdlaP, lalaP,Pl;l;Pdf cfsli f {t ePsf ]kfOG5 . gl;{ª c:6«]lnofsf] csf]{cfsif{s ljifo xf] . :6fkm g;{u/]sfx¿n] Toxf“ uPkl5 ;xh}/fd|f ] /f ]huf/ kfpg] ePsfn]pgLx¿sf] Toxf“sf] a;fO klg ;xhx'G5 . lj1fg k9]sf ljBfyL{x¿eg] cfO6L Ph's];g, OlGhlgol/ªtyf Po/:k ]; -P/f ]gf ] l6snOlGhlgol/ª_ kf7\oqmd cWoogug{ c:6«]lnof hfG5g\ .

c:6 « ] lnof hfg ] qmddfcfkm\gf] z}lIfs of]Uotf cg';f/cWoog ug{ rfx]sf] kf7\oqmdsfcfwf/df sn]h tyf ljZjljBfno/f]Hg'k5{ . Kn; 6' pQL0f{ u/]sf

w]/} ljBfyL{ pRr lzIffsf nfluljb]z hfg] ePsfn] pgLx¿n]k | fOe ]6 sn ]h jfljZjljBfnodWo ] Ps /f ]Hg;S5g\ . k|fOe]6 sn]hsf] t'ngfdfljZjljBfnosf] z'Ns bf ]Aa/dx“uf] x'G5 . ljZjljBfnodf hfg]ljBfyL{n] klg kmfpG8];g sf];{u/]/ dfq :gfts cWoog ug{kfp“5g\ . ;fwf/0ftof g]kfnaf6hfg] ljBfyL{x¿ ef]s];gn 6«]lgªsf];{df hfg ?rfP klg kl5Nnf]cjlwdf c:6 « ] lnof ;/sf/ljZjljBfnodf ljBfyL{ tfGg]of ]hgfdf 5 . of ] Uotfsf ]b [ li6sf ]0fn] klg ljBfyL {nfO {ljZjljBfnosf ] kf7 \oqmddfcWoog ug'{ kmfObfhgs x'G5 t/z'Ns dxª\uf] x'g' tyf ljBfyL{sf]z}lIfs cfwf/ klg alnof] x'g'kg]{ePsfn] w]/} ljBfyL{ ljZjljBfnolzIffdf hfg ;Sb}gg\ .

l8Knf ]df cGtu {tsf ]ef ]s];gn 6« ]lgª sf];{ u/]sfljBfyL{n] kdf{g]G6 /]l;8]G;Lsf

nflu ^) KjfOG6 kfpg] ePsfn]klg ut jif{x¿df :gftsf]Q/u/]sfx¿ klg o:tf sf];{ ug{c:6«]lnof uPsf lyP . k/dfg]G6/]l;8]G;L kfpg ! ;o @) c+sxfl;n ug'{kg]{ c:6«]lnog gLlt 5 .k/fdz{bftf ;/nf sfsL{sf cg';f/k/dfg]G6 /]l;8]G;L lnl8ª sf];{dfhfg' kmfObfhgs x'G5 .

hfg] k|lqmofljZjljBfno tyf sn]h

5gf}6 ul/;s]kl5 cWoog ug{rfx]sf] ljifo;“u ;DalGwt /x]/ljBfyL{n] ;a} 8s'd]G6 tof/L u/L

;DalGwt sn]h jf ljZjljBfnodfckm/ n]6/ dfu ug{ ;S5g\ .cfO{O{Pn6LP;sf] :sf]/ / z}lIfsk|df0fkq x]/]/ sn]h jf ljZjljBfnon]ljBfyL{nfO{ ckm/ n]6/ k7fp“5 .l8Knf]df / P8efG; l8Knf]dfdfckm/ n]6/ dufpg ;lhnf] x'G5 .ckm/n]6/ cfO;s]kl5 ljBfyL{n]cfkm\gf] kmfOgflG;on 8s'd]G6-cleefjssf] cfo;|f]t / z}lIfsC0f jf a}+lsª Aofn]G;_, ;'/Iff

lgsfoaf6 kmf}hbf/L cleof]udf;+nUg gePsf] sfuhft tof/ug'{k5{ . a}+lsª sfuhft tof/ ug{c:6«]lnog xfOsld;gn] :jLs[tu/]sf] glan a}+s / P;aLcfO{a}+sdfkm{t\ cfo;|f]t jf a}+s Aofn]G;tof/ ug'{k5{ . :6fG88{ lehg PG8l/;r{ ;le{; ;]G6/sf k|aGwlgb]{zs ;~hLj vqLsf cg';f/o;/L tof/ ul/Psf ;Dk"0f{ ljj/0f

k[i7 !) df hf/L

;g\ @))&÷@))* sf ]cjwLe/ c:6«]lnof hfg] ljBfyL{sf];+Vof w]/} lyof] t/ jif{ @))( sf]k|f/Dedf c:6«]lnof ;/sf/n] u/]sf]s8fOsf sf/0f c:6« ]lnofnfO{uGtJo agfpg] ljBfyL{sf] ;+Vof:jfQ} 36]sf] 5 .

…clxn] …h]Go'g :6'8]G6Ú dfqc:6«]lnofsf] k|f];]l;ªdf e]l§G5g\ÚSoflDa|h Ph's];g sG;N6]G;LsLk/fdz{bftf ;/nf sfsL{n] elgg\–…klxn] h:tf] k};f sdfpg hfg]eGg] 6«]G8 clxn] 5}g .Ú c:6«]lnofdfcWoogsf ;fy} kof{Kt cj;/ klglyof] . To;}n] jif{ @))& / @))*df b;f}+ xhf/ ljBfyL{ c:6«]lnofk'u] . ;6{ 6d{sf ef]s];gn sf];{tyf pTs[i6 ljifodf z}lIfsk|df0fkq xfl;n ug{] OR5f ePsfw]/ } ljBfyL{sf ] klxnf] /f ]hfOc:6«]lnof ag]sf] lyof] .

…clxn] klg c:6«]lnof hfg]ljBfyL{sf] rfxgf 36]sf] 5}gÚ bg]S:6 Ph's];g sG;N6]G;Lsfk|aGw lgb]{zs ;flns/fd e08f/LeG5g\– …t/ hfg] k|lqmof nfdf]tyf emGeml6nf] ePsfn] pgLx¿

lg?T;flxt x'“b} uPsf 5g\ .;g\ @))& b]lv @))*

;Ddsf] tYof+snfO{ cfwf/ dfGg]xf] eg] (( k|ltzt ljBfyL{ Toxf“l8Knf ]df n ]en cGtu {tsfef]s];gn 6« ]lgª sf];{ uPsfkfOG5g\ . clxn] w]/} ljBfyL{sf]uGtJo a]nfot ag] klg jif{@)^%÷)^^ sf] ;/sf/L tYofª\sn]c:6«]lnofsf nflu lzIff dGqfnocGtu{tsf] 5fqj[lQ zfvfaf6 !)xhf/ ! ;o @! ljBfyL{n] gf]cAh]S;g n]6/ lnPsf lyP .

c:6«]lnof hfg] ljBfyL{sf];+Vof 36\g'sf ] klxnf] sf/0fc:6« ]lnofnfO{ klg ljZjJofkLcfly{s dGbLn] 5'g' xf] . bf];|f] sf/0fg]kfnaf6 hfg] ljBfyL{x¿ bogLocj:yf, t];|f] cj}w sfuhft tof/u/]/ hfg] k|lqmof lj:tf/ x'“b} hfg'xf] . …cWoogsf nflu c:6«]lnofk'u]sf ljBfyL{ cWoogeGbf klgsfd vf]h]/ l67nfUbf] hLjgz}nLdf

af“lr/x]sf] cj:yfn] klgc:6 « ] lnof ;/sf/n ]

g]kfnL ljBfyL{ nfg] qmddf s8fOug{ yfn]sf] xf] .Ú Ps k/fdz{bftfn]gfd pNn]v gug]{ zt{df eg]–…c:6« ]lnof hfgs} nflu eg]/gSsnL ljjfx ug]{, unt a}+lsªsf/f]af/ b]vfpg] v]n a9\b} uPsfn]klg le;f k|s[of s8f ul/Psf] xf]Út/ csf{ k/fdz{bftf eg] of] s'/fdfGg tof/ 5}gg\, pgsf cg';f/c:6«]lnof ;/sf/n] z}lIfs If]qdflgwf{l/t nIo cg';f/ ljBfyL{af6z'Ns xfl;n ul/;s]kl5 g]kfnLljBfyL{ leœofpg] k|lqmofnfO{s8fO ub}{ nu]sf] xf] .

c:6«]lnof hfg] k|lqmof ufx|f]eP klg c;Dej eg] 5}g, clxn]klg cf };t¿kdf dfl;s #;oeGbf a9L ljBfyL{ c:6«]lnofu}/x]sf kfOG5g\ . ljBfyL{n] z}lIfsk|df0fkq / a}+lsª sf/f]af/ ;xL /:ki6 b]vfPdf c:6«]lnof hfg]cj;/ ;lhn } kfp “5g \ .c:6 « ] lnofsf sn ]h tyfljZjljBfnodf 5fqj [ lQsf ]Joj:yf 5}g, To;sf/0f ljBfyL{n]z}lIfs ;+:yfn] lgwf{/0f u/]sf]z'Nsd} hfg'kg]{ x'G5 . /fli6«o:t/sf]

Page 7: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 &

uGtJo l5d]sL d'n's…ljBf gkfP sfzL hfg' .Ú k9\gsf nflu ljutb]lv g} sfzL -xfnsf]

jf/f0f;L_ hfg] rng /x]sfn] g]kfnL ;dfhdf o:tf] plQm rn]sf] lyof] .kl5 x'g]–vfg]sf dfq xf]Og tTsfnLg zfxL kl/jf/sf ;b:ox¿;d]tk"jf]{Q/ ef/tsf] bfhL{lnª k9\g hfGy] . cWoogsf] l;nl;ndf g]kfnLljBfyL{x¿ ef/t hfg] qm]h cem} 36]sf] 5}g, a? hfg] :yfg km]l/Psf] 5 .olta]nf pRr lzIffsf nflu g]kfnL ljBfyL{x¿ ef/tsf] a}+unf]/, lbNnL,k'gf, d'DaO{, k~hfa cflb :yfgdf hfg] u/]sf 5g\ .

ljsf;sf] ultdf cl3 al9/x]sf] ef/tnfO{ g} z}lIfs uGtJo agfP/a;]{lg g]kfnL ljBfyL{x¿ Totf hfg] u/]sf 5g\ . ca|f]8 :68Lsf nfluef/tsf ljleGg sn]h tyf ljZjljBfno rxfg]{ g]kfnL ljBfyL{sf] ;+VofpNn]Vo ¿kn] a9\b} uPsf] 5 . w]/} ljifo 5gf}6sf] cj;/, u'0f:t/LolzIff cflbsf sf/0f g]kfnL ljBfyL{x¿ cWoogsf nflu ef/t hfg]u/]sf] kfOPsf] 5 . To;f] t l5d]sL d'n's ef/t;“usf] eflifs, ;f+:s[lts;dfgtfsf sf/0f klg sltko ljBfyL{n] ca|f]8 :68Lsf nflu ef/tnfO{cfkm\gf] uGtJo agfpg] u/]sf x'g\ .

…g le;fsf] k|lqmof, g t 6f]km]n, cfO{O{Pn6LP; g} ug'{kg]{Ú ef/tsf]8]nL klAns :s'n /f]tsaf6 Kn; 6' l;WofP/ k'g ef/t cWoogs}tof/Ldf h'6]sf :ofª\hfsf ljgf]b e§/fO{ eG5g\– …ljgf emGem6plQs} u'0f:t/Lo lzIff kfOG5 eg] lsg ;d'Gb|kf/ u}/xg] <Ú

cfphfpdf ;lhnf] x'g] tyf a;fO vr{ sd nfUg] ePsfn] klg w]/} ljBfyL{ u'0f:t/LolzIff lng ef/t k:g] u/]sf 5g\ .

ef/tdf $ ;o o'lgel;{6L 5g\ . To:t} !& xhf/ sn]hn] u'0f:t/Lo lzIff k|bfg ub}{ cfPsf5g\ . lbNnL ljZjljBfno, sf]nsftf ljZjljBfno, d'DaO{ ljZjljBfnoh:tf y'k|} ljZjljBfno5g\, h;sf] ;DaGwg lnP/ ;~rflnt sn]hx¿ ef/td} pTs[i6 / k|l;4 5 . sn]h tyf ljZjljBfnosf];+Vof h:t} ef/tdf y'k|} ljifo 5gf}6sf] cj;/ klg kfOG5 . cfO{6L, OlGhlgol/ª, aLaLP, PdaLP,d]l8l;g, gl;{ª, sDKo'6/ PlKns];G;, n, kf/fd]l8sn, lkmlhof]y]/fkL, dfOqmf]afof]nf]hL, afof]6]Sgf]nf]hL,kmfd]{;L, PleP;g, xf]6n PG8 xl:k6fln6L Dofg]hd]G6, h]g]l6S;, 8]G6nnufotsf cfsif{s ljifodf u'0f:t/Lo lzIffkfOg] ePsfn] ef/t g]kfnL ljBfyL{sf] /f]hfOdf k/]sf] xf] .

ef/t hfg] k|lqmof ;/n 5 . v'nf ;Ldf tyf l5d]sL d'n's ePsfn] ef/t cfphfp ug{ufx|f ] 5}g . To;}n] ef/tsf] s'g} klg ljZjljBfno Pj+ sn]hdf egf{ kfpgsf nflusG;N6]G;Lx¿sf] ;xf/f lnO/xg' kb}{g . oBlk Toxf“sf] sn]h, sn]h /x]sf] :yfg, k9fO x'g] ljifo,z}lIfs u'0f:t/, k9fO Pj+ a;fO vr{ cflbsf af/]df eg] lj1af6 k/fdz{ lng ;lsG5 .

lzj d'lvofsf7df8f} +— lj/f6gu/sf

cflbTo b]jn] o;} jif { lg:6sn]haf6 Kn; 6' l;WofPsf x'g\ .d]l8sn ;fOG;df ?lr /fVg]cflbTon] yk cWoogsf nflucfkm\gf] uGtJo tfs]sf 5g\ ef/t .…d]l8sn ;fOG; k9fO x'g] sn]hvf ] lh/x ]sf ] 5 ' Ú , /fhwfgLdfcfof]lht a[xt\ OlG8og Ph's];gk]mo/df ljleGg :6n rxfl//x]sfcflbTon] eg]– …d]/f] of]hgf cfp“bf]jif{sf nflu xf] .Ú pgL cfp“bf] jif{d]l8sn ;fOG; cWoogsf nfluef/t hfg] ;f]rdf 5g\ . of] ljifocWoogsf nflu sl/a #@ nfvvr{ x'g] pgn] atfP . cWoogsfnflu ef/t hfg rfxg] ljBfyL{nfO{nlIft ul/Psf] Ph's];g k]mo/ gof“afg]Zj/l:yt Pe/]:6 xf]6ndf;~rfng ePsf] lyof] . ut @# /@$ ut] ;DkGg Ph's];g km]o/dfef/tsf ljleGg ljZjljBfno,sn]h / OlG:6Ro'6x¿n] cf–cfkm\gf]z}lIfs sfo{qmdsf ;DaGwdfljBfyL{nfO{ k/fdz{ lbPsf lyP .

Ph's];g km]o/d} e]l6PsflyP :ofª\hfsf tLg tGg]/L xL/fe§/fO{, k|bLk e§/fO{ / ljgf]be§/fO{ . 5fqj[lQdf ef/tsf] lbNnLklAns :s'n, /f]xtsaf6 Kn; 6'l;WofP/ /fhwfgL cfPsf ljgf]b,PlDa;g Ps]8]dLaf6 Kn; 6' u/]sfxL/f / o'lge;{n sn]haf6 Kn;6' l;WofPsf k|bLkn] klg ykcWoogsf nflu ef/t hfg] ;f]ragfPsf /x]5g\ . cWoogsf nfluef/tnfO{ uGtJo agfpg'sf] sf/0fglhs x'g' g} ePsf] atfp“b} lx/fn]; 'gfP– …efi f f–; +:s [ ltsf ];dfgtfsf sf/0f klg xfdLnfO{ef/t ;lhnf] nfU5 .Ú

xL/fn ] eg ]h:t } efif f–;+:s[ltsf] ;dfgtf, glhssf]uGtJo / ljleGg k|lqmofsf ]emd]nfdf km:g' gkg]{ ePsfn]kl5Nnf] ;do ca|f]8 :68Lsf]tof/L ul//x]sf ljBfyL{sf nfluef/t pko'Qm uGtJo aGb} uPsf]5 . To;f] t sd vr{d} u'0f:t/LolzIff lng]x¿sf ] OR5f klgef/tsf sn]h–ljZjljBfnox¿n]k " / f ul/ lb “b } cfPsf 5g \ .…cd ] l/sfsf ;fy } o '/ f ] lkogb]zx¿df h:tf] vfg–a:g rsf]{d"No r'sfpg'kb}{g,Ú aLPdPn6L-Aofrn/ Og d]l8sn Nofa6]Sgf]nf]hL_ cWoogdf ?lr /fVg]k|bLkn] eg]– …t/ k9fO c¿ b]zdf

h:t} u'0f:t/Lo x'G5 .Úotf xjfO {hxfh dd{t

cyf{t\ P/f]gf]l6sn cWoogsf nfluef/t hfg] tof/Ldf h'6 ]sfkf]v/fsf cflzif zdf{ z–lzjkm\nfOª Ps]8]dLsf] :6n cl3lNt/e]l6P . …of] ljifo cWoog ug]{d]/f] klxn]b]lvs} ;f]v xf],Ú pgn];'gfP–…rf/jif ] { of ] sf];{ ug{ef/tdf ̂ nfv ?k}of“ vr{ nfU5 .Úcf lzifh:t } km/s ljifodfcWoog ug] { y 'k | } ljBfyL {n ]ef/tnfO{ uGtJo agfpb} cfPsf5g\ . vf;u/L OlGhlgol/ªcWoogsf nflu ef/t d'VouGtJo aGg] u/]sf] Ph's];g km]o/cjnf ]sg ug { cfPsfljBfyL{x¿sf] egfO lyof] .

cWoogsf nflu 6\o';g kmLdx“uf] eP klg vfg]–a:g] vr{sd nfUg] ePsfn] ;d'Gb|kf/cWoog ug{ hfg] ljBfyL{x¿dWo]w]/}n] ef/tnfO{ cfkm\gf] /f]hfOdfkfb}{ cfPsf 5g\ . cWoogsf nfluef/t hfg] g]kfnL ljBfyL{sf] ;+Vofylk“b} uPkl5 ef/tLo sn]h–ljZjljBfnox¿n] yk cfsif{ssfo {qmd;lxt ljBfyL {nfO {cfdGq0f ul//x]sf 5g\ .

ef/t hfg] ljBfyL{x¿sf]a9\bf] qm]hnfO{ Wofgdf /fv]/ckmfo;{n ] cfof ]hgf u/ ]sf ]Ph's];g km]o/df ef/tsf ljleGg%) :yfgsf sn ]h tyfljZjljBfnox¿sf] ;xeflutf/x\of] . %) eGbf a9L sn]h–

ljZjljBfnon] cf–cfkm\gf] z}lIfssfo {qmdsf ;DaGwdfljBfyL{x¿nfO{ k|ToIf k/fdz{lbPsf lyP, ;fy} sltko sn]h–OlG:6Ro'6n] :k6 P8\ld;gsf]cj;/, egf{df 5'6sf] ckm/ klglbPsf lyP . Ph's];g km]o/dfef/tsf ljZjljBfno tyfsn]hx¿df k9fO x'g] ;oeGbfj9L cfsif{s ljifo 5gf}6 ug]{cj;/ lyof] .

Ph's];g km]o/df a}+unf]/,lbNnL, k'gf, d'DaO{ cflb :yfgsfsn]h tyf ljZjljBfnox¿sf];xeflutf lyof] . tL sn]h–ljZjljBfnox¿n] cfO6L ,OlGhlgol/ª, aLaLP, PdaLP,d]l8l;g, gl;{ª, sDKo'6/ PlKns]zG;,n, kf/fd]l8sn, lkmlhof]y]/fkL,dfOqmf]afof]nf]hL, afof]6]Sgf]nf]hL,kmfd]{;L, PleP;g, xf]6n PG8xl:k6f ln6L Do f g ] hd ] G 6 ,h]g]l6S;, 8]G6nh:tf cfsif{sljifo b]vfP/ ljBfyL{x¿nfO{cfdGq0f u/]sf lyP .

OlG8og Ph's];g km]o/

Page 8: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 *ljb'/ vltj8f

s]xL ;docl3;Dd c:6«]lnofhfg nfUg] eL8 clxn] a]nfottkm{df]l8Psf] 5 . o;f] x'g'sf] d'Vosf/0f a]nfot ;/sf/n] crfgsNofPsf] ;/n gLlt xf] . pTs[i6z}lIfs k|df0fkqsf cfwf/df/fd|f ljBfyL{ dfq lng] o's]n]kl5Nnf] cjlwdf Ogsd ;f];{,5 dlxgfsf] a}+lsª :6]6d]G6,k|f]k6L{ Eofn'P;g, Kof/]G6\;8s'd]G6h:tf s'/f cfjZosgkg]{ gLlt NofPkl5 eL8o's]tkm{ eL8 lvlrPsf] xf] .clxn] sn]hn] ljBfyL{nfO{:kf]G;/ u/]sf] cj:yfdf @*lbgsf] a}+lsª sf/f]af/sfcfwf/df le;f lbg] gLlt;fj{hlgs x'g'n] a]nfot g]kfnLljBfyL{nfO{ cfslif{t ug{ s]lGb|tePsf] :ki6 x'G5 .

…c:6«]lnof ;/sf/n]le;fsf nflu s8fO ug'{ / 7LsToxL a]nf a]nfot ;/sf/n]le;f ;xh agfpg'n]ljBfyL{x¿ a]nfottkm{ cfslif{tePsf x'g\,Ú SoflDa|hOlG:6Ro'6sf k|d'v uf]kfne08f/Ln] eg]– …ljBfyL{x¿sf]cfsif{0fdf /x]sf] a]nfot hfg]k|lqmof ;lhnf] ePkl5 oltv]/k/fdz{bftf ;+:yfx¿ljBfyL{nfO{ a]nfot hfg] ;Nnfxlbg yfn]sf 5g\ .Ú

z}lIfs -Ps]8]lds_kf7\oqmddf cWoog ug{a]nfot /fd|f] uGtJo xf] . 5f]6f];dosf k|f]km];gn sf];{ ug{c:6«]lnof ;xL 5gf}6 eP klga]nfotdf k|f]km];gn sf];{ x'“b}g .Kn; 6' cWoog u/]sf ljBfyL{:gfts cWoogsf nflu /:gfts u/]sfx¿ :gftsf]Q/-kf]:6 u|fh'P6_ sf nflu a]nfothfG5g\ . vf;u/L aLaLP /PdaLPsf nflu w]/} ljBfyL{sf]cfsif{0f a]nfot ag]sf] 5 .PdaLP cWoogsf nflu k|foMsn]hn] sfdsf] cg'ej vf]Hg]u/]sf 5g\ . cfO{O{Pn6LP; u/]sfljBfyL{sf] xsdf s]xL sn]hn]sfdsf] cg'ej klg vf]Hb}gg\ .

a]nfot hfg ;a} sn]hn]cfO{O{Pn6LP; -cfoN;_ nfO{clgjfo{ dfg]sf 5}gg\ . cfoN;gu/]sf] xsdf ljBfyL{n] c+u|]hLdfWoddf k9]sf] xf] eg]/ljBfyL{n] k9]sf] sn]hn]l;kmfl/z ug'{k5{ . cfoN;gu/]sf ljBfyL{nfO{ ;DalGwtsn]hn] c+u|]hLsf] ljz]if sIfflnG5 . o;sf nflu ! xhf/b]lv! xhf/ % ;o kfp08 cltl/Qmvr{ nfU5 . g]kfndf cfoN;ug{ !@ xhf/ ?k}of“n] k'Ug]ePsfn] 8]9 nfveGbf a9L lt/]/anfot k'u]/ c+u|]hLsf] ljz]ifsIff lng' d'v{tf ePsf]OSofgsf pkfWoIf k|]d kf08]atfp“5g\ . 8lNkmg Ph's];gsG;N6]G;Lsf k|aGw lgb]{zskf08]sf cg';f/ k/fdz{bftf;+:yfn] o; ljifodf ljBfyL{nfO{;xL hfgsf/L lbg' cfjZos 5 .

;xL sn]h 5gf}6ljBfyL{n] o's] hfg] lg0f{o

ug'{cl3 Toxf“sf sn]hx¿sfaf/]df oyfy{ ljj/0f a'em\g'

hfg] u/]sf 5g\ . cfoN;ug]{x¿n] Go"gtd % KjfOG6 %NofP a]nfotsf sn]hdfcWoog ug{ kfp“5g\, t/gl;{ªsf] xsdf eg] ^ KjfOG6 %Go"gtd Nofpg}k5{ . xf]6nDofg]hd]G6 tyf 6«fen PG86'l/Hddf hfg ;xh x'g'n] oLljifo cWoog ug{ hfg]x¿sf];+Vof klg pNn]Vo 5 . xf]6nDofg]hd]G6 tyf 6«fen PG86'l/Hddf k]8 OG6g{l;k ePsfn]b'O{ jif{sf] sf];{df klxnf] jif{ (dlxgf sn]hn] kf7\oqmdcWoog u/fpg] cjlwe/sf]tna ljBfyL{n] kfp“5g\ .To:t} csf] { ( dlxgfk|flS6sn ubf{ ;ftfsf] @)306f sfg'gL ¿kdf sfd ug{kfOG5 eg] ^ dlxgfsf] labfcjlwdf km"n 6fOd sfd ug{kfOG5 . df; sDo'lgs];g PG8hgf{lnHddf klg ljBfyL{sf]cfsif{0f 5 . lj1fg ljifolnP/ k9]sf ljBfyL{x¿ eg]cfO{6L Ph's];g, OlGhlgol/ªtyf Po/:k]; -P/f]gf]l6snOlGhlgol/ª_ cWoog ug{a]nfot hfG5g\ .

vr{ljBfyL{n] ljifocg';f/

6\o';g kmL ltg'{kg]{ x'G5 .;fdfGotM ljifo x]/L k|ltjif{ %nfvb]lv ( nfv;Dd 6\o';g kmLltg'k5{ . cWoog cjlwe/ljBfyL{n] ;ftfsf] @) 306fsfd ug{ kfp“5g\ eg]Eofs];gdf km"n6fOd ug{kfOG5 . To;}n] klxnf] jif{sf]z'Ns g]kfnaf6} lt/] klgTo;kl5 ljBfyL{n] sdfP/6\o';g kmL ltg{ ;S5g\ . oxf“af6p8\g] a]nfdf ! xhf/ kfpG86«fen r]s af]Sg'k5{ eg] Po/l6s6sf nflu ! nfv ?k}of“ vr{x'G5 . nG8gdf /x]sf sn]hsf]xsdf z'Ns s]xL dx“uf] x'G5eg] nG8gaflx/sf sn]hdf sdz'Ns x'G5 . nG8gleqsf

;a}sf] cfsif{0fdfUK

cfjZos 5 . o's]dfljZjljBfno tyf sn]h ;+VofcTolws ePsfn] klg Toxf“sf;a} sn]h pTs[i6 dflg“b}gg\ .o's]df cWoog u/]/ kmls{PsfljBfyL{ ;dL/ pkfWofosfcg';f/ Toxf“ Pp6f ;fgf]km\Nof6df klg sn]h ;~rfngePsf] kfOG5 . sn]hsf af/]df;xL hfgsf/L kfpgj]a;fO6dfkm{t ;r{ ug{;lsG5 . a]nfotdf /x]sfsn]hx¿sf] cg'udg ug]]{ lgsfoaf]8{/ Ph]G;Ln] Toxf“sf sn]hnfO{

P / aL b'O{ u/L b'O{ >]0fLdfljeflht u/]sf] 5 . To;}n]ljBfyL{n] af]8{/ Ph]G;Laf6 dfGotfkfPsf sn]h dfq /f]Hg'k5{, gqkm:g] 8/ TolQs} x'G5 . g]kfndfk/fdz{ pknAw u/fpg] ;a}z}lIfs ;+:yf e/kbf]{ gePsfn]ljBfyL{n] cfkm\g} kxndf sn]hsf]z}lIfs :t/sf] hfgsf/L lng'k5{ .

z}lIfs kf7\oqmdpRr lzIff xfl;n ug{

j]nfot hfg] clwsf+z ljBfyL{Joj:yfkg ;+sfocGtu{tsf]PdaLP, aLaLP, P;L;LP ug{

cfjZos k|lqmofljBfyL{n] pRr lzIffdf cWoog ug]{ ljifo 5gf}6 u/]kl5

To; cfwf/df cfkm\gf] z}lIfs k|df0fkq / cGo ljj/0f;lxt;DalGwt sn]hdf cfj]bg lbg'k5{ . sn]hcg';f/ ljBfyL{n] cfj]bgz'Ns a'emfpg'k5{ . k|foM sn]hn] cfj]bg z'Ns lnG5g\ . ljBfyL{n]k/fdz{ pknAw u/fpg] z}lIfs ;+:yfsf] ;xof]udf sn]h / ljifo5gf}6 ug{ ;S5g\ . To;kl5 sn]hn] ljBfyL{sf] z}lIfs k|df0fkqnfO{cfwf/ dfg]/ …slG8;gn ckm/ n]6/Ú k7fp“5 . ckm/ n]6/cfpg]lalQs} ljBfyL{n] lzIff dGqfnoaf6 …gf] cAh]S;g n]6/Úagfpg'k5{ . gf] cAh]S;g n]6/ lnPkl5 ljBfyL{n] sn]hsf] z}lIfssfo{qmdnfO{ cfwf/ agfP/ 6\o';g lkm ltg'{k5{ .

o;df ^ dlxgfb]lv ! jif{;Ddsf] 6\o';g kmL ltg'{kg]{ x'G5 .o's]sf ljZjljBfno tyf sn]hx¿sf] z}lIfs :t/nfO{ /]l6ª u/]/af]8{/ Ph]G;Ln] dfGotf lbPsf sn]h /f]Hg'k5{ . 6\o';g kmL kfPkl5sn]hn] ljBfyL{sf] z}lIfs k|df0fkqnfO{ cfwf/ dfg]/ le;f n]6/k7fp“5 / ljBfyL{n] To;afkt :jtM #) KjfOG6 k|fKt u5{ .sn]hn] cfj]bg kmd{ / ckm/ -le;f_ n]6/sf] xf8{skL k7fPkl5ljBfyL{n] cf}krfl/s ¿kdf le;f k|lqmof ;'? ug'{k5{ . of]cgslG8;gn ckm/ xf] . o;sf] klxnf] r/0f:j¿k ljBfyL{n]a]nfotdf Ps jif{ a:bf nfUg] vr{ a/faf/ @* lbgsf] a}+lsªsf/f]af/ ePsf] a}+s Aofn]G; b]vfpg'k5{ . a}+s Aofn]G; @) nfv ?k}of“b]lv#) nfv ?k}of“;Dd b]vfP k'U5 . d]G6]g]G; zLif{scGtu{tsf] of] vr{ ltg{;Sg] cj:yf b]vfPkl5 af]8{/ Ph]G;Ln] !) KjfOG6 lbG5 .

o;/L sn]haf6 kfPsf] #) KjfOG6 / af]8{/ Ph]G;Lsf] !)KjfOG6 u/]/ $) KjfOG6 k'u]kl5 Tof] ljBfyL{ o's] hfg j}wdflgG5 . To;kl5 ljBfyL{n] cf]l/lhgn 8s'd]G6 -z}lIfs k|df0fkq,kf;kf]6{, le;f n]6/, k'ln; ;l6{lkms]6, cltl/Qm lqmofsnfk;“u;DalGwt 8s'd]G6_ /fv]/ eLPkmP;dfkm{t lbNnLl:yt a]nfotb"tfjf;df cfj]bg k7fpg'k5{ . eLPkmP;sf] gfukf]v/Ll:ytsfof{nodf uP/ ljBfyL{n] le;f cfj]bgsf nflu ! ;o %)kfpG8 ltg'{k5{ . ljBfyL{sf] afof]d]l6«S; 8f6f klg oxL+ lnOG5 .a]nfotsf] ;'/Iff k|0ffnL s8f ePsfn] afof]d]l6«S; clgjfo{ dflgG5 .o;/L eLPkmP;dfkm{t ;a} 8s'd]G6 k7fPsf] @) lbgleqdf ljBfyL{n]6fo/ kmf]/cGtu{t a]nfot hfg] le;f k|fKt u5{g\ .

6fo/ kmf]/6fo/ kmf]/ a]nfot ;/sf/sf] Pp6f gLlt xf] . a]nfot ;/sf/sf]

lgodfjnLnfO{ 6fo/ elgG5, h'g lgodfjnLsf ljleGgbkmfcGtu{t 6fo/ kmf]/ Ps xf] . o's]n] ut clk|nb]lv 6fo/kmf]/sf] gof“ gLlt NofPsf] xf], h'g gof“ :s'lnª l;:6d xf] . 6fo/kmf]/cGtu{t cNkljsl;t d'n'ssf ljBfyL{nfO{ a]nfot cfP/pRr lzIff xfl;n ug{ kfpg] ;'ljwf pNn]v 5 . 6fo/ kmf]/cGtu{tljBfyL{n] rfx]sf] ljifo cWoog ug{ ;DalGwt sn]hnfO{ :kf]G;//fv]/ Toxf“ a:bf nfUg] vr{ a/fa/sf] /sd ;f] -Uof/]G6L_ ubf{le;f pknAw u/fOg] Joj:yf 5 . 6fo/ jfg / 6fo/ 6'dfcfk|jf;L / sfdbf/ le;fsf af/]df pNn]v 5 . 6fo/ kmf]/cGtu{tljBfyL{n] cWoog k"/f ul/;s]kl5 …kf]:6 :68L js{Ú zLif{sdf sfdug{ b'O{ jif{ yk a:g] ;'ljwf kfp“5g\ . To;sf nflu sn]hn] le;fPS;6]G8 ul/lbg'k5{ .

sn]hdf cWoog ug{ hfg]ljBfyL{n] a9L /sd zf] ug'{k5{eg] aflx/sf sn]hdf sd /sdzf] u/] k'U5 . nG8g uP/a:g'kbf{ nG8gaflx/eGbfk|ltdlxgf @ ;o kfpG8eGbfa9L /sd vr{ x'G5 .

l8k]G8]G6 le;fl8k]G8]G6 le;f klt jf

kTgLn] cfkm\gf] hLjg;fyL /afnaRrfnfO{ nfg kfpg] cj;/xf] . l8k]G8]G6df klt jf kTgLPs hgfsf] z}lIfs k|df0fkqsfcfwf/df p;n] cfkm\gf]kl/jf/sf cGo ;b:onfO{ nfgkfpg] ;'ljwf x'G5 . :6'8]G6le;fdf hfg] klt jf kTgLn]p;sf] ;fyLsf ¿kdf kl/jf/sfcGo ;b:onfO{ l8k]G8]G6b]vfpg kfp“5g\ . l8k]G8]G6le;fdf hfg rfxg] JolQmsf]z}lIfs k|df0fkq cfjZosgePsfn] bf];|f] JolQmn] le;fz'Ns / a}+s :6]6d]G6 dfq b]vfPk'U5 . l8k]G8]G6 le;fsf nflucfj]bg eg]{ JolQmsf] afof]d]l6«S;8f6f dfq lnOG5 . l8k]G8]G6le;fdf hfg j}w j}jflxs ;DaGwcfjZos dflgG5 .

8/nfUbf] v]tLa]nfot hfg] ;/n gLltsf]

kmfObf oxf“sf s]xL z}lIfsk/fdz{ Joj;foLx¿n] n'l6/x]sf5g\ h;nfO{ klg ltdL a]nfothfg ;S5f} eg]/ ! xhf/?k}of“sf] /lh:6«];g u/fP/pgLx¿n] nfvf}+ ?k}of“c;'ln/x]sf 5g\ . o;afx]s klgxhf/f}+ vr{ u/]/ le;fgkfPsfx¿sf] /f]bg klg TolQs}a9\b} uPsf] 5 . ck]Iff u/]h:tf];lhn} le;f gnfUg] x'“bf w]/}sf]/sd cgfxsdf 8'Ag] u/]sf] Psk/fdz{bftfn] atfP . pgsfcg';f/ k/fdz{ Joj;foLx¿clxn] vf8L d'n's hfg'sf] ;§fa]nfot uP x'G5 eg]/ ;NnfxlbG5g\, o;sf/0f cWoogsfnflu eGbf klg h;/L eP klg

a]nfot l5/]/ k};f sdfpg]clenfiffsf ;fy vr{ug] {x¿ le;f gkfPkl5 ?g'sf]ljsNk x'“b}g .

/fhwfgLs} Ps rNtLsf]Ph's];g sG;N6]G;Ldf b}lgs !;o le;f cfj]bg c:jLs[t eP/cfpg] u/]sf] 5 . ToxL ;+:yfn]k|f/Dedf btf{ z'Ns eg]/ !xhf/ ?k}of“ lnG5, o;afx]sklg cGo z'Ns klg lnOG5 .c:jLs[t x'g] le;f cfj]bgnfO{x]g]{ xf] eg] klg of] ;+:yfn] btf{z'Ns eg]/ g} b}lgs ! nfvc;'Ng] u/]sf] b]lvG5 .

…cfO{P jf Kn; 6' pQL0f{u/]/ a]/f]huf/ a;]sfefOefGhfnfO{ d}n] oltv]/a]nfot hfg] ;Nnfx lbgyfn]sf] 5',Ú gfd pNn]v gug]{;t{df Ps Joj;foLn] eg]– …of]d}n] dfq xf]Og, ;a} ug]{ sfdxf], cem ufp“sf;f]emf;femfnfO{ a]nfot k'Ug]k|nf]eg b]vfP/ pgLx¿nfO{e|ddf kfg] { v]n a9\b} uPsf]5 .Ú sfuhft k'u]sf w]/}nfO{le;f lbP klg a]nfotn]casf] s]xL ;doleq} gLltkl/jt{g u/]/ s8fO ug] { ;+s]tlbO;s]sf] 5 . cfufdL; ] K6 ] Da/sf ] cGTo;DddfTof ] s8f gL lt cfO;Sg]Ps ljZn]ifs atfp“5g\ .vf;u/L cf;Ggcf ]nlDksnfO{ nlIft u/]/sfdbf/ rflxg] ePsfn] klgg]kfnnfO{ nlIft /fi6« agfOPsf] xf] .

w]/} k};f nfUb}g, c+u|]hLrflx“b}g, 6]:6 lk|k/];g ug'{kb}{gtyf Nofk6k / df]afOn k|mLh:tfe|d ;[hgf ug]{ lj1fkgsf]k5fl8 gbf}l8g ;Nnfx lbg'cfjZos e};s]sf] OSofgsfpkfWoIf kf08] atfp“5g\ .kf08] eG5g\– …z}lIfs k|df0fkqklg xfl;n ug]{ / s]xL k};fsdfpg] ;f]r ePsfx¿sf nflua]nfot ;xL uGtJo eg] xf] .Ú

Page 9: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 (ljb'/ vltj8f

jftfj/0f lj1fgdf :gftsug]{ p2]Zo /fv]/ ;+o'Qm clw/fHocd]l/sf hfg] tof/L u/]sf ;';g/]UdLsf] klxnf] k|of; c;kmntfdfkl/0ft eP klg :gftsf]Q/ ug{cd]l/sf hfg] pgsf] of]hgf cem}oyfjt\ 5 . ;Dk"0f{ z'Ns cfkm}+a]xf]g]{ ;t{df cd]l/sf l5g{ nfu]sf/]UdLsf nflu g]kfnl:yt cd]l/sLlgof]u tuf/f] ag]/ t]l;{lbof] .lgof]un] elglbof], …cd]l/sf uP/;Dk"0f{ z'Ns cfkm} + vr{ u/]/cWoog ug]{ ltd|f] x}l;ot 5}g .ÚTo;f] t pgn] Toxf“ a;'Gh]nsf]cjlw;Dd ;a} zLif{sdf nfUg] vr{a/fa/sf] /sdsf] tLg u'0ff a9L cyf{t\ #)nfveGbf a9L cfo;|f]t b]vfPsf lyP .

…;a} sfuhft tof/ u/]/klg cd]l/sf hfg ;lhnf] /x]g5Ú;';gn] cfkm\gf] cg'ej ;'gfp“b}eg], …cGtjf{tf {df b"tfjf;sfclwsf/Lsf] lrQ a'em\of] eg]cd]l/sf hfg kfOG5 gq d]/} h:tf]cj:yf x'G5 .Ú

s]xL jif{ cl3;Dd km'n k]-k"0f{ z'NsLo_ l;:6daf6 cd]l/sfhfg rfxg] ljBfyL{sf] ;+Vof w]/}lyof] t/ km'n k] l;:6ddf hf“bfw]/} vr{ nfUg] ePsfn] g]kfnLljBfyL{sf] x}l;ot gk'Ug] eg]/cd]l/sL b"tfjf;n] le;f lbg5f]8]kl5 cd]l/sf hfg] of]hgfagfPsf w]/ } ljBfyL{ oltv]/5fqj[lQsf] dfWod ckgfp“5g\ .;a} ljBfyL{n] km'n :sn/l;k gkfPklg kfl;{on kfpg] ePsfn]pgLx¿sf] cfly{s ef/ sd x'G5 .

cd]l/sf hfg] OR5f w]/}sf]eP klg hfg kfpg] cj;/ eg]sd}n] dfq kfp“5g\, cyf{t\ pTs[i6z}lIfs k|df0fkq af]s]sf ljBfyL{n]dfq /fd|f] 5fqj[lQ kfpg] ePsfn]sdhf ] / ljBfyL {n ] z } lI fscWoogsf lglDt cd]l/sf hfg];kgf gkfn] klg x'G5 . Go"gtd^) k|ltzt c+s xfl;n u/]/ljleGg tx pQL0f { u/ ]sfljBfyL{nfO{ cd]l/sfl:yt sn]htyf ljZjljBfnon] 5fqj[lQpknAw u/fp “5g \ . …dWodlsl;dsf ljBfyL{ klg z}lIfscWoogsf lglDt cd]l/sf hfg;S5g \ , Ú Sof lDa |h Ph's];gsG;N6]G;Lsf k|d'v sfo{sf/L uf]kfne08f/L eG5g\– …t/ p;sf] cfly{sx}l;ot Psbd} pRr x'g'k5{ .Ú

cd]l/sf hfg nfnf lotljBfyL{x¿ Kn; 6' pQL0f{ u/]nuQ}cfjZos k|lqmofdf h'l6;s]sfx'G5g\ . :gftsf]Q/ cWoogsflglDt hfg ufx|f] x'g] ePsfn] Kn;

OlGhlgol/ª ljifodf :gftsf]Q/tyf ljBfjfl/lw ug]{ of]hgfsf ;fycfj ]bg el//x ]sf x ' G5g \ .k/fdz{bftf sfsL{ elG5g\– …cG8/u|fh'P6df aLaLP, aLP;8An', aLP, PrPd, OgefO/f]d]G6n ;fOG;, afof]s]d]:6«L,h]g]l6S; tyf s]ldsn OlGhlgol/ª,afof]d]l8sn ljifodf hfG5g\ .Ú

vr{ slt <cd] l/sf hlt eJo 5,

TolQs} dx“uf] klg 5 . vf;u/LcWoogsf nflu Toxf “ hfg ]tof/Ldf h'6]sf ljBfyL{n] cfkm\gf]uf]hL klg alno} /fVg'k5{ . hltdx“uf] eP klg cd]l/sfk|ltsf] df]xeg] sd ePsf] 5}g . k/fdz{bftf8LPg s“8]nsf cg';f/ cGoljsl;t /fi6« hfg rfxg] ljBfyL{sf];+Vof 36a9 eP klg cd]l/sfhfg ] ult eg] oyfjt\ 5 .cd]l/sfsf] cWoog z'Ns dx“uf]ePs}n ] Toxf “sf sn]h tyfljZjljBfnon] k"0f{ tyf cflz+s5fqj[lQ pknAw gu/fPsf] v08dfg]kfnL ljBfyL{ Toxf“ hfg ;Sg]x}l;otdf /x“b}gg\ . cWoogsf lglDt5fqj[lQ gkfO{ hfg] ljBfyL{n] Go"gtd\!) nfvb]lv $) nfv;Dd vr{a]xf]g'{kg]{ x'G5, t/ 5fqj[lQdfhfg]x¿n] eg] # nfvb]lv !%nfv;Dd vr{ ug{ ;Sbf cd]l/sLcWoog k"/f ug{ ;S5g\ .

cd]l/sL ;/sf/n] xfn};fj{hlgs u/]sf] Ps ljj/0fcg';f/a]/f]huf/Lsf] ;d:of ( k|ltztdf36]sfn] /f]huf/Lsf lglDt cacQflng'kg]{ jftfj/0f gx'g] ;Defjgf5 . 5fqj[lQ k|lqmofsf nflu eg]ljBfyL{n] k/fdz{bftf ;+:yfnfO{ @)xhf/b]lv ! nfv %) xhf/;Dda'emfpg'kg]{ x'G5, o;qmddf ljBfyL{sf;a} sfuhft tof/ ug] {b]lvcGtjf{tf{;Ddsf] ofqf to u/fpg] sfdk/fdz{bftf ;+:yfn] u5{g\ .

hfg] wf]sf]US6' pQL0f { ug] {x¿ cd]l/sfsf]k|lqmofdf ;+nUg x'g] u/]sf 5g\,e08f/L eG5g\ .

cfjZos k|lqmofKn; 6' cWoog u/]sfx¿

cG8/ u|fh'P6 l;:6ddf hfgkfp“5g\, h;sf nflu klxnf]r/0fdf pgLx¿n ] 6 ] :6lk |k/ ];gcGtu {t 6f ]km ]n jfcfO{O{Pn6LP; -cfoN;_ ug'{k5{ .6f ]k m ]ndf c;LeGbf a9L /cfoN;df ^ bzdnj % eGbfa9L c +s xf l;n ug ' {k5 { .cG8/u|fh'P6 cWoogsf nflu:of6 jf P;L6L 6]:6 lk|k/];gug'{k5{ . :of6df ! xhf/ @ ;oc+seGbf a9L / P;L6Ldf @$eGbf a9L :sf]/ ug] { ljBfyL{5fqj[lQsf] xsbf/ aGg ;S5g\ .o;/L 6]:6 k/LIff lbO;s]kl5 ;a}8s'd]G6 tof/ u/]/ ;DalGwtljifodf ;DalGwt ljZjljBfnojf sn]hdf 5fqj[lQsf nfluljBfyL{n] cfj]bg lbG5g\, h;nfO{cfO{ 6\j]G6L k|f];]l;ª elgG5 .z}lIfs k|df0fkq, 6]:6 :sf]/ /kf;kf ]6 {sf ;fydf ljBfyL {n ];DalGwt sn]hdf cfj]bg lbPkl5sn]hn] ! dlxgfleqdf ckm/ n]6/k7fp“5, h;df cfjZostfcg';f/sn]hn] slt 5fqj[lQ lbPsf] xf]v'nfOPsf] x'G5 . k"0f{ jf cflz+sdWo]Ps 5fqj[lQ k|bfg ul/Psf] x'G5 .

ljBfyL{n] klg slDtdf rf/–kf“rj6f ljZjljBfnodf cfj]bg lbg]ePsfn] h'g sn]h jf ljZjljBfnon]a9L 5fqj[lQ lbG5 ToxL sn]hdfhfg] k|lqmof ldnfp“5g\ . …ljBfyL{n]# b]lv % j6f;Dd sn]h jfljZjljBfnoaf6 cfO{6\j]G6L n]6/dufp“5g\,Ú SoflDa|hsL z}lIfsk/fdz{bftf ;';d sfsL{sf cg';f/;DalGwt sn]hn] l9nf] u/] klgckm/ n]6/ k7fp“5 . ljBfyL{cfkm\gf] sn]hsf lglDt of]Uo 55}g eGg] s'/f g]kfnl:yt cd]l/sLlgof]un] k/LIf0f ug]{ ePsfn]Toxf“sf sn]hn] cfj]bg lbPsfljBfyL{nfO{ lbg ;Sg] 5fqj[lQpNn]v u/]/ cfO{6\j]G6L k7fp“5g\ .

…6]:6 :sf]/ / z}lIfs k|df0fkqalnof] 5 eg] ljBfyL{n] ;xh} le;f

kfp“5g\,Ú k/fdz{bftf sfsL{ elG5g\–…ljBfyL{n] cd]l/sg b"tfjf;n] lng]cGtjf{tf{df alnof] cfTdljZjf;sf;fy k|:t't x'g ;Sg'k5{ .Ú

ckm/ n]6/ cfO;s]kl5ljBfyL{n] glan a} +sdf uP/;]leh lkm @ ;o cd]l/sL 8n/ /cGtjf{tf{ z'Ns ! ;o #! 8n/u/]/ s'n # ;o #! 8n/ hDdfug'{k5{ . le;f gnfu] klg of] /sdlkmtf{ x'“b}g . /sd hDdf ul/;s]kl5glann] cGtjf{tf{sf] 8]6 lkmS; u5{ .cS;/ /sd hDdf u/]sf] ;ft lbgleqcGtjf{tf{ x'g] u/]sf] 5 . cGtjf{tf{df;fdfGo k |Zg g } ul/G5 .…clwsf+znfO{ klxnf] k|Zg g} lsghfg nfu]sf] < eg]/ ;f]lwG5,Úk/fdz{bftf sfsL{ elG5g\– …o:t};fdfGo k|Zgaf6} ljBfyL{ hfgof ] Uo 5–5}g pgLx¿ ;xh}lgwf{/0f ug{ ;kmn x'G5g\ .Ú

hgj/L / cu:6 u/]/ b'O{l;hgdf ljBfyL{n] cd]l/sfsflglDt k|lqmof k|f/De u5{g\, t/clwstd 5fqj [ lQ cu:6dfpknAw x'G5 . cd]l/sf hfgc+u|]hL efiffsf] 1fg klg dxŒjk"0f{x'g] ePsfn] w]/} ljBfyL{ sf7df8f}+pkTosfsf x'G5g\ .

u|fh'P6 l;:6d:gftsf]Q/ tyf ljBfjfl/lw

ug{ cd]l/sf hfg] ljBfyL{x¿sf];+Vof klg pNn]Vo 5 . hfg]k|lqmof cG8/ u|fh'P6sf] h:t} ePklg :gftsf]Q/df hfg rfxg]ljBfyL{n] hLcf/O{ / hLDof6 6]:6/fd|f] gDa/df pQL0f{ ug'{k5{ .u|fh'P6 l;:6ddf hfg]n] :of6 jf

P;L6L ug{' cfjZos 5}g . tLgjif]{:gfts tx cWoog u/ ]sfljBfyL{n] Ps jf 8]9 jif{sf] :k];nsf];{ ug'{k5{ . o:t} :gftsf]Q/ tyfljBfjfl/lw ug{ hfg] ljBfyL{x¿l6lrª Pl;:6]lG;e :sn/l;kdfhfg kfpg] ePsfn] pgLx¿;“ulzIf0f k];f;“u ;DalGwt b'O{–tLgjif{sf] cg'ej clgjfo{ dflgG5 .vf;u/L ljZjljBfnocGtu{tsfcG8/u|fh'P6 kf7\oqmddf lzIfssf];xfos eP/ sfd ug{ ;Sg]ljBfyL{ dfq l6lrª Pl;:6]lG;e:sn/l;ksf nf lu of ] UodflgG5g\ . l6lrª Pl;:6]lG;edfle;f nfUg] k|an ;Defjgf x'G5,k/fdz{bftf l8Pg s“8]n eG5g\–…o'lgel;{6LnfO{ cl;:6 ug{ ;Sg]Dofgkfj/sf] cfjZostf x'g]ePsfn] ljBfyL{nfO{ k"0f{ 5fqj[lQlbP/ cWoog ug{ ] jftfj/0fldnfOPsf] x'G5 .Ú

lahg ]; :s 'n hfg ]ljBfyL{x¿n] lhDof6 u5{g eg]lj1fg jf k|fljlws ljifodfcWoog ug{ hfg]n] hLcf/O{u5{g \ . hLcf/O {df ej {n /

SjflG66]l6e u/]/ ! xhf/ ^ ;ok"0ff{ª\ssf] k/LIff lnOG5, h;dfljBfyL{n] Go"gtd\ ! xhf/ c+ss6fpg'k5{ . SjflG66] l6edful0ftLo k|Zg ;f]lwg] ePsfn] *;o k"0ff{ª\sdf * ;o g} Nofpg];Defjgf /xG5, t/ ea{ndfw]/}sf] yf]/} gDa/ cfp“5 . o:t}lhDof6df ^ ;o %) eGbf pRr:sf]/ ug]{ ljBfyL{n] :sn/l;kkfpg] tyf le;f nfUg] k|an;Defjgf x'G5 .

s] k9\g] <cd]l/sf cWoogsf nflu

hfg nfu]sf Onfdsf /lj lg/f}nfafof]6]Sgf]nf]hLdf :gfts ug]{atfp“5g\ . kl5Nnf jif{x¿df gof“ljifodf k|z:t 5fqj[lQ kfOg]ePsfn] ljBfyL{x¿ To:t} ljifosf]vf]hLdf x'G5g\ . u|fh'P6cGtu{thfg] ljBfyL{x¿ eg] lkmlhS;,s]d]:6«L, afof]nf]hL, Dofy, klAnsx]Ny, lahg]; P8ldg]:6« ];g,

Page 10: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 !)

8]l:6g];g Sofgf8f

k9fO Go'lhNofG8sf]f]

cWoogsf nflu lab]l;g]ljBfyL{x¿sf] /f]hfOdf kg]{ b]z xf]Sofgf8f . cWoogsf] l;nl;nfdfy'k|} g]kfnL ljBfyL{ Sofgf8f k'u]sf5g\ . …pRr z}lIfs Ifdtf ePsfljBfyL{x¿n] cWoogsf nfluSofgf8f /f ]Hg ] u/ ]sf 5g\ , Úk/fdz{bftf ldyn]; emf eG5g\ .Oldu|];g cyf{t\ cfk|jf;L le;fg]kfnL ljBfyL{ tfGg] csf]{ sf/0fxf] . tf]lsPsf] dfkb08 k"/f ug]{n]ToxL+ a:g] cg'dlt kfpg] ePsfn]cWoogsf nflu g]kfnL ljBfyL{x¿Sofgf8f hfg] ;kgf ;f]R5g\ .

cWoogsf nflu Sofgf8fhfg]n] cfkm\gf] z}lIfs of]Uotfsf]k |df0fkq;lxt cfO{O {Pn6LP;ug'{kg]{ x'G5 . cfO{O{Pn6LP;dfGo"gtd % bzdnj % :sf]/ xfl;nu/ ]sf ] , z } lI fs of ] Uotfsf ]k|df0fkqnufot cGo cfjZossfuhft cfkm" cWoog ug{ rfx]sf]sn]hdf k]; ug'{k5{ . sn]hn]rfx]sf] sfuhft k|fKt u/]kl5 cfO{6 'jfOG6L -ckm/ n]6/ h:t}_k7fp“5 . sn]hn] dfUg] sfuhft;Dk "0 f { k | lq mof k "/ f u/ ] /

k7fO;s]kl5 Ps dlxgfleqdfcfO{ 6\jfOG6L k|fKt ug{ ;lsG5 .cfO{ 6\jfOG6L k|fKt ePkl5 le;fsfnflu yk k|lqmof cl3 a9fpg'kg]{x'G5 . z}lIfs of]Uotfsf] k|df0fkq,cf ly {s b:tfj ]h Pj + a } +sAofn]G;h:tf cfjZos sfuhftef/tl:yt xfO { sld;gdfk7fpg'k5{ . ;Dk"0f{ sfuhft ;xL7xl/P jf z}lIfs of]Uotf k'u] le;fkfpg] ;Defjgf x'G5 . Sofgf8faLaLP, PsfplG6ª, afof]nf]hL,lkmlhS;, s]d]:6«Lh:tf ljifocWoogsf nflu pko'Qm uGtJo dflgG5 .

Sofgf8fdf cGt/f { l i6 «oljBfyL{n] k|m]8n l:sn js{/sf¿kdf a:g kfpg] Joj:yf 5,h;cGtu{t klt–kTgL / @@jif{eGbf sd pd]/sf 5f]/f5f]/LnfO{;d]t ;fy} nu]/ Sofgf8fdfa;f]af; ug{ ;lsG5 . tf]lsPsf]s ]x L dfkb08 k "/ f u/ ]k l5Oldu|];gsf nflu k|lqmof a9fpg

;lsG5 . z } lIfs of ] Uotfsf ]k |df0fkq, pd]/, sfd u/]sf ]cg 'ej, efi f f , ;dfof ]hgIfdtfh:tf sfuhft k]; u/]/Oldu|];gsf nflu cKnfO ug{;lsG5 . olb cfkm\gf gftfuf]tfkg]{ Sofgf8fd} a;f]af; ul//x]sf5g\ eg] of] k|lqmof cem ;xhaGg ;S5 . To:t}, cfkm"nfO{ s;}n];f]xL b]zdf sfdsf nflu ckm/u/]sf] eP Oldu|];g k|lqmof a9fpglgs} ;lhnf] x'G5 . Oldu|];gsfnflu ljleGg dfkb08 k"/f ug'{k5{,h;nfO{ k"0f{ !)) c+s lbOPsf]x'G5 . !)) c+sdWo] ^& eGbfa9L c+s k|fKt u/] le;f kfOg]5 .

of ] k |lqmof k"/f u/]kl5cfj ]bsn] % ;o %) 8n/,cfj]bs;lxt klt of kTgL;d]t5 eg] pgsf nflu ;f]xL a/fa/sf]yk /sd / @@ jif{eGbf sdpd]/sf 5f ]/f5f ]/L nfg ] ePk|ltJolQm ! ;o %) 8n/ ltg'{kg]{x'G5 . olb cfkm";“u} cfkm\gf @@jif{eGbf a9L pd]/sf 5f]/f5f]/Lnfg 'k/ ] k 'g M ToxL k | lqmofbf]xf]¥ofg'kg]{ x'G5 .

k|yd r/0fsf] of] k|lqmof k"/fu/]kl5 sGkm/d];g ckm l/l;K6k]k/ cfp“5 . To;kl5 cfj]bsn]$ ;o () 8n/ a'emfpg'k5{,pgsf ;fydf klt of kTgL eP;f ]x L a/fa/sf ] yk /sda'emfpg'k5{ . @@ jif{eGbf sdpd]/sf 5f]/f5f]/Lsf nflu eg] s'g}/sd a'emfpg'kb}{g . of] k|lqmofsfnflu sDtLdf Ps jif{b]lv 8]9ji f {;Dd nfUg ;S5 . olbOldu|];gsf nflu of]Uo gePcfkm"n] a'emfPsf] /sd lkmtf{k fOG5 . Oldu | ];gcGtu {tcfj]bsn] nfg rfx]sf] klt jfkTgLn] Aofrn/ u/]sf] eP k|lqmofcem ;xh x'G5 .

Plu |sNr/, PsfplG6ª,OGkm/d];g 6]Sgf]nf]hL, xf]6nDofg]hd]G6h:tf cfsif{s ljifocWoog ug { rfxg ] g ]k fnLljBfyL{sf nflu csif{s uGtJoxf]— Go'lhNofG8 . le;f k|lqmofs8f eP klg y 'k | } ljBfyL {Go'lhNofG8 hfg nfnflot ePsf]k/fdz{bftfx¿ atfp“5g\ . …w]/}ljBfyL {n ] cWoogsf nf luGo'lhNofG8nfO{ /f]Hg] u/]sf 5g\,ÚSoflDa|h OlG:6Ro'6 k|f=ln=sL ;';dsfsL{ elG5g\– …t/ k|lqmof sl7gePsfn] yf]/} ljBfyL{n] dfq Totfhfg] cj;/ kfp“5g\ .Ú To;f] tcfk/flws lqmofsnfk gx'g] x'“bf;'/Iffsf b[li6n] klg w]/} ljBfyL{n]Go ' lhNofG8nfO { /f ]Hg ] u/ ]sf ]kfOG5 . ; 'ne 6 \o ';g lkm,t'ngfTds ¿kdf ;:tf] a;fOvr{h:tf sf/0fn] klg Go'lhNofG8ljBfyL{x¿sf] /f]hfOdf k/]sf] xf] .

le;f k|lqmof cd]l/sf;“uldNbf] eP klg le;fdf s8fOul/g] x'“bf yf]/}n] dfq Go'lhNofG8hfg ] cj;/ kfp “5g \ .…Go'lhNofG8n] xQkQ le;f lb“b}g,Úk/fdz{bftf 8L Pg s"8]n eG5g\–…z}lIfs Ifdtf / cfly{s b:tfj]h/fd|f] ePsf ljBfyL{n] dfq le;fkfpg] ;Defjgf x'G5 .Ú z}lIfsof ] Uotfsf ] k |df0 fkq,

cfO{O{Pn6LP;df Go"gtd ^ :sf]/xfl;n u/]sf] h:tf cfjZossfuhft k]; u/]/ cfkm"n] cWoogug { rfx ]sf ] sn ]h Pj +ljZjljBfnoaf6 ckm/ n]6/dufpg 'k5 { . ckm/ n ]6/cfO;s]kl5 k9\g Pj+ a:gsf nflucfjZos /sd a/fa/sf] a} +sJofn]G;, cfo;|f]t, l;P l/kf]6{, k|x/Ll/kf]6{ k]; u/]/ le;fsf nfluk|lqmof cufl8 a9fpg ;lsG5 .q'l6/lxt Pj+ cfjZos ;Dk"0f{sfuhft k ]; ul/;s ]kl5cWoogsf nflu le;f ldNg;S5 . cGo d 'n 'sdf em } +Go'lhNofG8df klg Kn; 6' u/]sfljBfyL{x¿ g} hfg] u/]sf 5g\ .l8Knf]df ug{ hfg]x¿sf] ;+Voft 'ngfTds ¿kdf w ]/ } 5 .…ljZjljBfno txdf cWoog ug{a9L vlr{nf] x'g] ePsfn] sn]htxd} cWoogsf nflu w]/} ljBfyL{hfg] u/]sf x'g\,Ú k/fdz{bftf ;/nfsfsL{ elG5g\ .

l8Knf]df txsf] sf];{ ug{ hfg]ljBfyL {n ] efiff Pj + af } l4sIfdtfsf] k/LIff cfO{O{Pn6LP;dfGo"gtd % bzdnj % c+s xfl;nug'{kg]{ x'G5 . Aofrn/ ug{ hfg]n]cfO{O{Pn6LP;df ̂ :sf]/ / df:6;{l8u|L ug{ hfg]n] ^ b]lv &:sf]/;Dd xfl;n u/]s} x'g'k5{ .

To:t}, gl;{ª cWoogsf nfluhfg]n] Go"gtd & :sf]/ xfl;nug'{kg]{ k|fjwfg 5 .

Go'lhNofG8df cWoog ug{hfgsf nflu ;'?sf] jif{ ;/b/ &b]lv * nfv;Dd ?k}of“ 6\o';gkmL dfq vr{ x'G5 . g]kfnLljBfyL {x¿ cWoogsf nfluPgh]8PdP, PcfOP; ;]G6 x]n]G;,jfOl/sL OlG:6Ro'6 ckm 6]Sgf]nf]hLcflbdf hfg] u/]sf 5g\ .

Go ' lhNofG8df l8k ] G8 ]6le;fdf ;d]t cfkm\gf klt jfkTgLnfO{ ;fy} nfg kfpg] Joj:yf5 . l8k]G8]6 le;fdf hfg kfpg]ePsfn] klg y'k|} ljBfyL{ …:6'8]G6le;fÚ dfkm{t Go'lhNofG8 hfgrfxG5g\ . ljjfx btf{sf] k|df0f, k|x/Ll/kf]6{h:tf sfuhft k]; u/]/ l8k]G8]6le;fdf hfg rfxg]x¿n] cfjZosk|lqmof cufl8 a9fpg ;S5g\ .

Go'lhNofG8df cWoog ug{]ljBfyL{n] j}wflgs ¿kdf ;ftfsf]@) 306f sfd ug ] { cj;/kfp“5g\ . …hg;+Vof sd ePsfn]/f]huf/Lsf] cj;/ klg kfOg];Defjgf x'G5Ú 8fOgflds o'lge;{Ph's];g PG8 Oldu|];g ;le{;sf/fhs'df/ atf}{nf eG5g\– …t/ k9\ghfg]n] ;'?d} sfd ug]{ dfgl;stfaf]Sg' /fd|f] x'b}g .Ú

–lzj d'lvof

lePkmP; dfkm {t \ c:6« ] lnogxfOsld;g gof“ lbNnLsf] 7]ufgfdfk7fpg'k5{ . lePkmP; ug{ @ xhf/& ;o *$ ?k}of“ ltg'{k5{ . o;sf;fy} gub @) xhf/ % ;oef/tLo ?k}of“sf] a}+s 8«fkm\6 klgcfjZos x'G5 . h'g /sd le;fgnfu]sf] v08df klg lkmtf{ x'“b}g .

ljBfyL {n ] lePkmP;ul/;s ]kl5 ^) b ] lv *)lbg;Dddf le;f :jLs[t jfc:jLs[t ePsf] va/ cfp“5 .slxn]sfxL+ *) lbgeGbf a9L;do nfUg] ;Defjgf x'G5 . s'g}8s'd]G6df lrQ ga'em] k"/f :68Lu/]/ k7fpg a9L ;do nfUg] u/]sf]Ps k/fdz{bftf atfp“5g\ .lePkmP; u/]nuQ} ljBfyL{n] lk|–le;f cfpg' cufj} klg ;DalGwtsn]hdf k};f / kf;kf]6{ k7fpg;S5g\ . o;f] u/]sf] v08df ;f]em}le;f cfpg ;S5 .

sn]h aGb x'“b}5g\s]xL ;docl3 d]nag{df

cWoog ug]{ ef/tLo ljBfyL{ /:yfgLo ljBfyL {aLr ePsf ]em8ksf sf/0f d]nag{df ef/tLox¿n] ;~rfng u/]sf y'k|}

k|fOe]6 sn]h aGb eP . of] ljjfbolt a9\of] ls h;sf sf/0fd]nag{sf y'k|} sn]hdf cWoog/tljBfyL{x¿ xfn;Dd ljrNnLdf5g\ . d]nag{ g]kfnL ljBfyL{x¿sf]klg uGtJo lyof] . c:6«]lnof ;/sf/n]l8Knf]df n]en cGtu{tsf ;6{ 6d{ef]s];gn 6«]lgª sf];{ ;~rfngcg'dltdf klg lgoGq0f ub}{ hfg'n]o;k|sf/sf] z}lIfs k|0ffnL s]xL;doleq} aGb x'g] ;Defjgf 5 .

unt af6f] clVtof/c:6«]lnof hfg] af6f] c;xh

x'g'df l8k]G8]G6 le;f klg d'Vosf/0f aGof] . sd cWoog u/]sfa]/f]huf/ JolQmnfO{ c:6«]lnof hfgrfxG5;\ eg] k};f lgsfn eg]/:6'8]G6 le;fdf hfg nfu]sf JolQmsf];fydf l8k]G8]G6 agfP/ k7fpg] 6«]G8df}nfpg yfn]sfn] c:6«]lnofn] le;fk | lqmofdf s8fO u/ ]sf ] Ps

k/fdz{bftf atfp“5g\ . :6'8]G6le;fdf hfg rfxg] ljBfyL{sf] z'Nsklg l8k]G8]G6df hfg]n] ltl/lbg] tyfk/fdz{bftf ;+:yfn] klg s':tsldzg vfg kfpg] ePsfn]l8k]G8]G6sf] v]tL ufp“–ufp“;Ddlj:tf/ ePsf] lyof] . l8k]G8]G6cGtu{t ;xh} c:6«]lnof hfg kfOg]ePsfn] xf8gftfsf bfh'–alxgL;d]t ljjfx u/]/ hfg] qmd klgTolQs} lyof] . …dlGb/ uof] ljjfxu/]sf] tl:a/ lvRof] / To;nfO{k|df0fsf ¿kdf k]; u¥of]Ú Psk/fdz{bftf gfd pNn]v gug]{ zt{dfeG5g\– …b"tfjf;n] of] v]n yfxfkfO;s]sf] lyof], To;}n] le;fljt/0fdf s8fO ul/of] .Ú

c:6«]lnof hfg] af6f] c;xhx'g'sf] bf];|f] sf/0f k|f]k6L{ Eofn'P;gaGof] . …ufp“3/sf 8f“8fkfvf, vf]nf–au/ dfq xf]Og, x'“b} gePsf k|f]k6L{

ca k9\gnfO{ g}

c:6«]lnof

k[i7 ^ af6 hf/L

Eofn'P;g ul/of]Ú tL k/fdz{bftfeG5g\– …tfs k/] c:6« ] lnogb"tfjf;s} Eofn'P;g ug{ nflu;s]sf]cj:yfdf a}+lsª sf/f]af/sf nflucGo s >]0fLsf a}+sx¿nfO{ dfGotfglbO{ glan / P;lacfOnfO{ dfqlnOof] . clxn] glan / P;lacfOsf]a}+lsª sf/f]af/ dfq c:6«]lnofb"tfjf;n] cflwsfl/s dfG5 .Ú To:t}cToGt} tNnf] :t/sf] lj1fkg klgs8fO ug' {kg] { cfwf/ aGof] .ljBfyL{nfO{ cfslif{t ug]{ gfddf

e|fds lj1fkg ul/Psf] ljifodfb"tfjf; ;r]t lyof] . To;afx]sc:6«]lnof k'u]sf ljBfyL{x¿sf]l67nfUbf ] a;fO / Toxf “sf ]Go"g:t/sf] k|bz{gn] klg g]kfnLljBfyL{k|lt c:6«]lnofn] sd rf;f]lbPsf] dflgG5 .

l8k]G8]G6 le;fl8k]G8]G6 le;f klt jf

kTgLn] cfkm\gf] hLjg;fyL /afnaRrf nfg kfpg] cj;/ xf] .l8k]G8]G6df klt jf kTgL Pshgfsf]

z}lIfs k|df0fkqsf] cfwf/df p;n]cfkm\gf] kl/jf/sf cGo ;b:onfO{n}hfg kfpg] ;'ljwf x'G5 . :6'8]G6le;fdf hfg] klt jf kTgLn] p;sf];fyLsf] ¿kdf kl/jf/sf cGonfO{l8k ]G8 ]G6 b ]vfpg kfp“5g\ .l8k]G8]G6 le;fdf hfg rfxg]JolQmsf] z}lIfs k|df0fkq cfjZosgePsfn] bf];|f] JolQmn] le;f z'Ns/ a}+lsª :6]6d]G6 dfq b]vfP k'U5 .l8k ]G8 ]G6 le;fdf hfg j }wj}jflxs ;DaGw cfjZos 5 .

Page 11: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 !! lkmNdL va/ ;kmn eP >Ls[i0f

b'O{ jif{b]lv x/fPsf gfos>Ls[i0fsf] …l/OG6«LÚ rnlrq …sxf“e]l6PnfÚaf6 eof] . ut b'O{;ftfb]lv k|bz{gdf cfPsf] pQmrnlrq Jofj;flos ¿kdf;kmn rnlrq dflgPsf] 5 .>]i7n] cfkm\g} nufgLdf lgdf{0fu/]sf] pQm rnlrqaf6 kbfk{0fePsL gflosf Zj]tf v8\sf;“upgsf] hf]8L ;'xfPsfn] rnlrq;kmn ePsf] dflgPsf] 5 . lzj/]UdLsf] lgb]{zgdf rnlrq …sxf“e]l6PnfÚdf ljutdf >]i7sLhf]8Lsf ¿kdf ;'xfPsL gflosflg?tf l;+x klg ljz]if e"ldsfdf

l5g\ . of] rnlrq ;kmn ePkl5;+uLtsf/ zDe'lht af“;sf]6fsf] klg…l/OG6«LÚ ePsf] 5 .b'O{ rnlrqsf j]a;fO6

k|bz{gf]Gd'v b'O{ rnlrq…s';'d] ?dfnÚ tyf …d]/f] Pp6f;fyL 5Úsf j]a;fO6df lelh6/a9]sf 5g\ . b;}+ jf ltxf/sfcj;/df ;fj{hlgs x'g] t/v/df/x ]sf oL b 'j } rnlrqsfj]a;fO6nfO{ xfn} gf}nf] ¿kdfl;+ufl/Psf ] 5 . ;+uLtk|wfgk | ]dsyfdf cfwf l/t oL

d]/f] 3/ tgx'“df k5{ . d ;+uLtsf] ljBfyL{ klg x'“ . pRrlzIffsf qmddf /fhwfgLdf a;]sf] kf“r jif{ eof] . of] cjlwdfd]/f] Ps o'jtL;“u k|]d a:of] . d pgnfO{ clt dfof u5'{, Toltcfkm"nfO{ klg ulb{g“ . d pgnfO{ hlt dfof uy]{+, pgL Tof]eGbfa];L dfof uly{g\ . xfn cfP/ pgL dnfO{ ;fy lbg g;Sg] s'/fu/]/ daf6 6f9f x'g] k|oTg ul//x]sL l5g\ . d}n] lsg eg]/ k|Zgubf{ pgn] wd{, hft / ;+uLtnfO{ d'Vo tuf/f] atfOg\ . pgLlqml:rog x'g\ eg] d a'4 wd{ dfG5' . pgL lnDa" x'g\ / ddu/ . ;+uLtdf nfUg] dflg;sf] w]/} hgf;“u ;DaGw x'G5 /;+uLtdf nfUg]x¿n] w]/} ljjfx u5{g\ eGg] s'/f klg pgn] ul/g\ .d}n] hlt ;Demfp“bf klg pgn] dflggg\ . s] PSsfO;f} ztfAbLdfklg o:tf s'/f p7fP/ ;f“rf] k|]daf6 klG5g ldN5 <

–aL=k6Ss} ldNb}g . tkfO{+n] eg]h:tf] PSsfO;f}+ ztfAbL cyf{t\

clxn]sf] cfw'lgs ;dfhdf o:tf s'/fdf kl/jt{g Nofpg'cfjZos 5 . elgG5, k|]d cGwf] x'G5 . k|]d ug]{x¿n] hftkft,wg, k];f s]xL x]b}{gg\ . pgLx¿aLr Pp6} d'2f x'G5— k|]d .tkfO{+sL k|]ldsfn] k|]d ;'? ubf{ o:tf s'/fdf lsg Wofgk'¥ofOgg\ < s] of] lh1f;f tkfO{+n] pgsf ;fd' /fVg'eof] <k|]ddf cl3 a9]kl5 k5fl8 ;g{ ldNb}g . k|]d ug]{n] To:tf]ub}{g klg . dnfO{ t tkfO{+sf] k|]d–;d:of k9]kl5 o:tf] nfUof]ls pgL s;}sf] bafadf k/]/ tkfO{+af6 6fl9g] k|oTg ub}{l5g\/ Tof] bafa pgsf cfkmGt jf kl/jf/af6 klg x'g;S5 .klxn] of] s'/f kQf nufpg'xf];\ clg csf]{ s'/f ;+uLtdfnfUg]x¿sf] rl/qsf af/]df pgnfO{ To:tf] grflxg] s'/f s;n];'gfP5 < ;+uLtdf nfUg]x¿dfly o;/L cfIf]k nufpg' pgsf]a]kms'kmL xf] . pgn] o:tf] s'/f dgdf kfn]/ ;+uLt If]qsf]abgfd ub}{l5g\ . :j/;d|f6\ :j= gf/fo0f uf]kfn, zDe'lhtaf“;sf]6f, plbtgf/fo0f emfb]lv clxn]sf /fds[i0f 9sfn,/fh]zkfon, lgdf ?Daf OToflb gfd rn]sf ;+uLtsdL{ 5g\ .s] pgLx¿ pgn] eg]h:tf 5g\ < pgL s'g} grflxg] axfgfu/]/ tkfO{+af6 6f9f x'g] ;f]rdf l5g\ . d}n] af/Daf/ pNn]vu/]sL 5' ls k|]d ha/h:tL x'“b}g . olb pgL ;f“Rr} tkfO{+af66f9f x'g vf]lh/x]sL l5g\ eg] pgnfO{ hfg lbg'xf];\ / cfkm\gf]dgaf6 pgsf x/]s ;Demgf h/f;lxt pv]n]/ km\of“Sg'xf];\ .

neu'? kf7sx¿sf] k|]d lh1f;f Pj+ ;d:of ;dfwfg ug]{ p2]Zon] xfdLn] of]:tDe ;'? u/]sf xf}+. cfkm\gf k|]d;DaGwL ljleGg ;d:of xfdLnfO{n]lvk7fpg' xf];\. tL ;d:ofsf] ;dfwfg ljleGg ljz]if1sf] /fo–;Nnfxcg'¿k gflosf /]vf yfkfn] vf]Hg] k|of; ug'{x'g]5. of] :tDesf nflus'g} z'Ns nfUg]5}g. cfkm\gf] ;d:of ;fKtflxssf] 7]ufgfdf k7fpg'xf]nf.

rnlrqaLr k|bz{gLdf tLj| k|lt:kwf{x'g ;Sg] cg'dfg ul/Psf] 5 . rnlrqs';'d] ?dfnsf] j]a;fO6www.kusumerumal.com dfrnlrqsf ljljw hfgsf/Lsf ;fy}tl:a/, k|f]df] tyf uLt 8fpgnf]8u/L x]g{ tyf ;'Gg kfOg] Joj:yf5 . To; }u/L rnlrq …d ]/ f ]Pp6f ;fyL 5Úsf ] j ]a;fO6www.mescthefilm.com df klgtl:a/, k|f]df], uLt, 6«]n/ cflb8fpgnf]8 u/]/ x]g{ jf ;'Gg kfOG5 .slnp8df clwsf+z rnlrqn]clkml;on j]a;fO6 agfPsf] kfO“b}g .hals ljb]zsf k|foM rnlrqsfclkml;on j]a;fO6 x'G5g\ .

Page 12: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 !@

cleg]qLåo /]lhgf pk|]tL/ ;l~htf u'?ªaLr dgd'6fja9]sf] va/ k'/fgf] e};Sof] .logLx¿aLr ldqtfsf] ;fOgf]uf“l;Psf] w]/}nfO{ yfxf 5}g .rnlrq …w'dÚ x]g]{ qmddf oLgflosf h;/L ;fyLsf ¿kdfk|:t't eP, To;sf] bz{sn] ;d]tk|z+;f u/] .

w'ds} ;'l6ªsf qmddfkfgL af/faf/sf] l:yltdf k'u]sflyP oL gflosf . lgp“ klg 7"nf]lyPg . ;l~htf cfkm"eGbf cUnLePsLn] /]lhgf pk|]tLn] pgL;“u:6]hdf gfRg cfgfsfgL u/]sLlyOg\ . lgb] {zsnufot cGo

k | f l j l w s n ]; D e m f p “ b f;d]t /]lhgf;l~htf;“ug f R g

gd fg ] /

piffnfO{ afnaflnsfsf]dfof nfU5

lj/f6gu/– rnlrqdfclego ug]{ /x/ s;df x'“b}g / <xfdLsxf“ nufgL g} u/]/ eP klgrnlrqdf b]vf kg]{ rng 5 .bfdeGbf klg gfdsf nflurnlrq If]qdf k|j]z u/]sfx¿ y'k|}5g\ . oBlk rnlrq If]qk|ltsf]ljZjf; al9/x ]sf a ]nflj/f6gu/df lgdf{0f ug{ nfluPsf]rnlrqsf nflu eg] snfsf/sf]cefj ePsf] 5 . lgdf{0f ;+:yfn]k6s–k6s ;"rgf lgsfn] klgsnfsf/ gkfPkl5 aflx/af6snfsf/ Nofpg'kg]{ cj:yf cfPsf] 5 .

lxGbL rnlrq …nfndw];Úsf] lgdf{0f ;+:yf cldgf d'lehn]nuftf/ tLgj6frnlrq agfpg]ePsf] 5 . To;sfnflu snfsf/rflxof] eg]/ :yfgLokqklqsfdf ;"rgflgsfn] klg ;Dks{df s'g} snfsf/cfPgg\ . oxf“;Dd ls snfsfl/tfl;S5' eGg] klg cfPsf 5}gg\ .cldgf d'lehn] lxGbL rnlrq…d]x]/Ú, …skm\o{' b l/hg ckm njÚ/ …nj Og ldlynfÚ agfpg] ePsf]5 . nfndw];n] ;kmntf kfPkl5lxGbL rnlrq agfpg nfluPsf]lgdf{tf÷ lgb]{zs ;lnd cG;f/Latfp“5g\ . …h]7sf] klxnf] ;ftfb]lv ;"rgflgsfn]sf] t/ Go"g dfqfdf ;Dks{dfcfPsf 5g\Ú cG;f/Ln] eg] .

Pp6f rnlrqsfnflu sDtLdf #%hgf snfsf/

cleg]tf >Ls[i0f >]i7n] lgdf{0f u/]sf] rnlrq …sxf“ e]l6PnfÚsf]rrf{ hlt ePsf] 5, Tof]eGbf w]/} rrf{ kfPsL l5g\ rnlrqsL gflosfZj]tf v8\sfn] . bz{sn] pgsf] clego / g[Tosf] k|z+;f u/] klg gfos>Ls[i0f eg] pgsf] lg/Gt/ g]kfnL rnlrq x]g]{ afgLsf] k|z+;f u5{g\ .

>Ls[i0f eG5g\– …pgnfO{ lx/f]Og lng'sf] vf; sf/0f xf], pgLg]kfnL rnlrq lgoldt x]l5{g\ .Ú >Ls[i0fs} 5]pd} a;]sL Zj]tfn] klg;xdlt hgfOg\– …xf], d lgoldt g]kfnL rnlrq x]y]{+ .Ú lx/f] >Ls[i0fnfO{g} lrg]sf] rflx“ slt eof] xf]nf < Zj]tfn] d':s'/fp“b} elgg\– …ag]kfsf]do"/ xndf 6«s 8«fOe/ x]]/]kl5 pxf“nfO{ lrg]+ / pxf“sf] g[Toaf6 c;fWo}k|efljt klg eP .Ú ;fg} 5“bf …6«s 8«fOe/Ú x]/]sL Zj]tf Tolt a]n}>Ls[i0fsf] km\ofg ePsL lyOg\ . To;kl5 klg >Ls[i0fn] clego u/]sf]w]/} rnlrq x]/]sf] wf/0ff /fVg] Zj]tfn] lrgfhfgL eg] …sxf“ e]l6PnfÚ dfsfd u/]kl5 dfq ePsf] atfOg\ . cfkm"nfO{ dg k/]sf] lx/f]nfO{ To;cl3g} e]6\g dg nfu]g t < Zj]tf km]l/ d':s'/fOg\ . …e ]6 \g tdg nfUYof ] t/ ;do ldn]sf] lyPg .Ú ca /fd|f Aofg/sfs]xL rnlrqdf clego ug]{ atfp“b} Zj]tfn] df}lns ljifodf lgdf{0fx'g] rnlrqdf dfq sfd ug]{ ;f]r agfPsL l5g\ .

;'l6ªdf cj/f]w v8f ePsf] va/;'g]sfx¿n] ;f]r]sf lyP— pgLx¿clxn] klg af]Nb}gg\ .

t/ sf7df8f}+sf] ljZjHof]ltxnk|fª\u0fdf vf“§L ;fyL ag]/plePsf lyP ;l~htf / /]lhgf .olt;Dd ls rnlrq x]bf{;d]t ;“u}a;] / rnlrq x]l/;s]kl5 ljleGg6]lnlehg Rofgnsf ] ;jfn–hjfkmdf klg Pp6} kf]hdf pleP/s'/f u/] .

u'nfaL sn/sf] nª :s6{dfb]lvPsL /]lhgf / a}hgL /+usf]

nª :s6 {df b ] lvPsL; l ~ r t f ; “ u;~rf/sdL{x¿n] ;f]w]—

Pp6L d:t t?gLn ] dnfO {afnaflnsfsf] ;f¥x} dfof nfU5 elgg\eg] ;'Gg]x¿n] s] ;f]Rbf xf]nfg\ <:jfefljs ¿kdf eGg]5g\— lognfO{ klglax] u/]/ cfdf x'g dg nfu]5, t/jf:tljstf To:tf ] 5 }g . gflosfpiff kf}8]nnfO{ afnaflnsfsf] ;f¥x}d fof nfU5 . pi f f elG5g \— …dh lt; 's } tg f jd f eP k l gafnaflnsf;“u v]Ng kfP eg] k|m];dx;'; u5'{ .Ú

;fg}b]lv afnaflnsfsf] ;f¥x} dfofnfUg] piffn] cfkm\g} lzz'sf] ljifodf eg]cem} g;f]r]sf] atfOg\ . …ljjfxsf af/]dft ;f]r]sf] 5}g, lzz'sf af/]df s;/L;f]Rg] <Ú pgn] elgg\ . tTsfn of] ljifodf;f]Rg] of]hgf klg 5}g . pgnfO{ nfU5ljjfx eGg] s'/f b]v]/ x'“b}g, n]v]/ dfqx'G5 . pgL hxf“ al:5g\ pgsf sf]7fjl/kl/ k|z:t afnaflnsf 5g\ / piffsf]7fdf cfPsf] yfxf kfPkl5 …piff lbbLÚeGb} 3]g{ cfOxfN5g\ . cfkm" aflx/ st}uOg “ eg ] kms { +b f afnaflns fs fnf lu s ]xL NofOlbg ] u/ ]sL l5g\pgn] . piff elG5g\— …d}n] lbPsf]rLhaf6 pgLx¿ olt v';L x'G5g\ls d Tof] b]v]/} ;Gt'i6 x'G5' .Ú

t o:tf]

rflxG5 eGg] cG;f/L /fd|f] clegoug]{nfO{ csf]{ rnlrqdf klg sfdlbg] s'/f atfp“5g\ . lj/f6gu/dfsnfsf/ gePsfn] clego;d]tl;sfpg] Joj:yf ul/P klg OR5'sJolQmx¿ gcfPsf] pgn] atfP .ef/tLo ;Ldfglhs} ePsf ]lj/f6gu/df lxGbLefifLsf] ;+Vofa9L ePsfn] lxGbL rnlrq g} a9LrNg] u/]sf 5g\ . g]kfnd} lxGbL rnlrqagfP/ ef/tdf klg rnfpg]nIocg'¿k cldgf d'lehn] oLrnlrq agfpg nfu]sf] xf] .

rnlrqdf clego ug{snfsf/x¿ gcfP klg lgdf{0fk|f/De ul/Psf] d]x]/df cG;f/L

:jo+ d 'Voe"ldsfdf 5g\ .l qs f ] 0 f f T dsrnlrq ePsfn]of] rnlrqdf Psgfos / tLg

gflosf d'Vo e"ldsfdf 5g\ . b'O{gflosf eg] cg'alGwt e};s]sf5g\ . kf]v/fsL s[idf ;'j]bL tyflj/f6gu/sL cg'/fwf s];LnfO{d]x]/sf nflu cg'alGwt ul/Psf]eP klg cGo snfsf/sf] vf]hLe }/x ]sf] cG;f/L atfp“5g\ .clegosf] cg'ej gePsf s[idf

/ cg'/fwf xfnsnfsfl/tfsf] k|lzIf0flnO/x]sf 5g\ .

sdn l/dfn

6]lnlehgsf] kbf{df 5fpg] Pp6L o'jtLk"jL{ Onfdsf] /dfOnf 8f“8fsf“8fdf e]l6Og\ .lkmSsnsf] Pp6f ;f+:s[lts sfo{qmddf g[Tok|:t't u/]/ bz{ssf] dg lhTg]df klg pgLlyOg\ .…/]nLvf]nf au/,sfkmn kfSof]nx/,Ú …d]/f] Kof/f]dfOtL3/Ú h:tfuLtdf cfsif{sg[To k|:t't u/]/pgn] Onfd]bz{snfO{ 5fk5fl8g\ . g]kfnk|x/LsL hflu/] oL ;'Gb/Lsf] Onfd cfpg'sf]p2]Zo :6]h sfo{qmdafx]s c¿ klg /x]5 .kl5Nnf] ;dodf Do'lhs lel8of]sf nflutfgftfgdf k/]sL uLtf /fO{ /f]h df]Qmfg, ;';g;'Aaf / OGb| u'?ªsf uLtsf] Do'lhs lel8of]sf]5fof+sgsf nflu klg Jo:t lyOg\ . sGofdsf]

xl/of] lrofaf/L, s/kmf]ssf] ;Nnf3f/L / cGo/d0fLo b[Zodf uLtsf] ;'l6ªaf6 pgL cfkm}+ klgnf]lePsL lyOg\ . lkmSsnsf] a;fO“df pgnfO{ csf]{ckm/ klg cfof]– ;To/fh / :j¿k/fh cfrfo{sf]

uLtdf clego ug]{ .lkmSsnd} e]l6Psfcfrfo{ hf]8Ln] pgnfO{Do'lhs lel8of]dfc6fpg rfx]sf] s'/f;'gfP .

clxn] rrf{df/x]sf] …k5\of}/L b]pm a}gfÚuLtsf] Do'lhslel8of]df pgsf]

clego 5 . …of] uLtsf] g[Ton] rrf{ kfPkl5 c¿n]klg cfu|x ug{ yfn]sf 5g\,Ú uLtfn] elgg\– …;doldnfP/ ;a}df sfd ug]{ ;f]r agfPsL 5' .Ú uLtf@)%% ;fndf b]zJofkL g[To k|ltof]lutfdf k|ydeP/ g]kfn k'ln; Snadf k|j]z u/]sL x'g\ .

–ljKnj e§/fO{

Do'lhs lel8of]df

Jo:t uLtf

6«s 8«fOe/ x]/]kl5 km\ofg

clego ug{snfsf/ cfPgg\

;DaGw xf];\

tkfO{+x¿n] t sk8f klg Pp6}l8hfOgsf] nufpg'eP5 lg </]lhgfn] hjfkm lbOg\— …xfdLt ;fyL–;fyL xf}+ lg .Ú /]lhgfsf]k|ltlqmof ;'g]kl5 Ps hgf eGb}lyP— …rnlrq xndf x'“bf ;fyLeg]sf] t 7Ls} 5 t/ csf] {rnlrq ;'l6ª x'g] a]nf;Dddfzq'tf a9]sf] ;'Gg' gk/f];\ .Úbz{ssf] l6Kk0fL lx/f]Ogåon]g;'g] klg pgLx¿Ps}k6s xnaf6lg l:sPsf ]b[Zo eg]/d fOnf ]lyof] .

Page 13: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 !#

dfof cleJoQm ug]{ Pp6f lqmofsnfk xf]– r'Dag .s;}sf] w]/} dfof nfu]kl5 To;nfO{ k|s6 ug{ r'Dag ul/G5 .afa'–cfdfn] 5f]/f–5f]/LnfO{, ;fyLn] ;fyLnfO{, afnaflnsfnfO{,nf]Ug]–:jf:gLaLr, k|]dL–k|]ldsfaLr r'Dag ul/g' ;fdfGo xf] .c+u|]hLdf …ls;Ú elgg] r'Dag ;a}n] u/]sf x'G5g\ t/ r'Dagjf ls;eGbf ;a}sf] cf“vf 7"nf] x'g] u/]sf] kfPsL 5' . halsafnaflnsfnfO{ cfkm\gf] ufnf t]:of{P/ …gfgL dfof u/Ú ;a}n]eg]sf xf]nfg\ . ;fgf]df kl/lrt cfkmGt;“u dfof ;f6]/l;lsPsf] r'Dagsf] csf]{ :j¿k 5– …6ª\ls;Ú . g]kfnLdfo;nfO{ s] eG5g\ yfxf ePg, t/ d}n] klg To;sf] cg'ejlnPsL 5' . d]/f] …laGbf;Ú :jefjn] ubf{ dflg;x¿n]gkTofpg ;S5g\– d}n] klxnf] …6ª\ls;Ú sf] cg'ej Psjif{hlt cl3 dfq lnPsL x'“ . d]/f] k|]dL;“u PsfGtdf aftdf/]/ a:bf cgof;} p;sf] glhs k'luof] . la:tf/} xft ;dft]/p;n] dnfO{ cfkm"tkm{ tfGof] / cf]7df cf]7 hf]8]/ …6ª\ls;Úu¥of] . k|foM xlnp8sf rnlrqdf b]lvg] lsl;dsf] To:tf]r'Dagsf] cg'ej klxnf] k6s ug{ kfp“bfdnfO{ klg dHhf cfof] . To;kl5pm;“u PsfGtdf e]6\bf xfdLTo;}u/L dfof ;f6f;f6 uYof}+{ .dnfO{ p;sf] tNnf] cf]7cfkm\gf] cf]7n] v]nfpgdHhf nfU5 / p;n]klg To;}u/L r'Dagu/]sf] dnfO{dgk5{ . cfkm"n]rfx]sf] JolQm;“uc“ufnf]dfaf“lwP/r'Dag ubf{cfkm}+nfO{lal;{Pem}+x'G5 .r'DagnfO{of}gsf]klxnf]v'8\lsnf]elgP klgof] dfofb;f{pg];lhnf]pkfo xf] .

r'Dag

sf7df8f}+sf :yfoL afl;Gbf /lj 8+uf]n kl5Nnf] ;dodf‘a]Odfg’ pkgfdsf sf/0f rlr{t 5g\. @)$* ;fnd} ‘;x/ofqf’ zLif{ssf] 6]ln>[+vnfdf clego ub}{ snfsfl/tf If]qdfk|j]z u/]sf 8+uf]nn] To;kl5 ‘ef]s / leQfx¿’, ‘a]dtna’,‘gof“ laxfgL’, ‘yf]/} eP k'lu;/L’ nufot b'O{ bh{geGbf a9L6]ln>[+vnfdf xf:o e"ldsf lgjf{x u/]. pgn] s]xL 7"nf]kbf{sf rnlrqdf klg clego ul/;s]sf 5g\. bLks/fhlu/Lsf] ‘tLtf] ;To’ df clego ug'{cl3 bz{sdfem vf;}glrlgPsf 8+uf]n pQm >[+vnfdf ‘sf a]Odfg’ y]uf] af]n]/nf]slk|o eP. clegosd{sf] b'O{ bzs nfdf] ofqfdf ‘tLtf]–;To’ sf] e"ldsfhlQsf] nf]slk|otf xfl;n ug{ g;s]sf8+uf]n kl5Nnf s]xL dlxgfotf oxL >[+vnfdf ;d]t b]lvPsf5}gg\. ufO{hfq] xf:oJo+Uo dxf]T;jdf Jo:t 8+uf]n;“u;fKtflxsn] tLg k|Zg ;f]w]sf] lyof] M

tkfO{+nfO{ nf]slk|o agfpg] tLtf];Todf cr]n b]lvg'x'Gg lg <w]/} bz{sn] oxL k|Zg;f]Wg'x'G5 . tLtf] ;Tosf]syfn] dnfO{ gdfu]sfn]bz{sn] b]Vg gkfpg'ePsf] xf] .syfsf/n] d]/f] cfjZostfdx;'; ugf{;fy d k'gM…a]OdfgÚ eGb} b]lvg]5' .To;f] eP bz{sn] tkfO{+sf] k|ltIffu/] eof] <tLtf] ;Todfkm{t g} cfp“5'eGg] s'/fsf] Uof/]G6L 5}g .lsgeg] d ;fgf] snfsf/ dfq

x'“ . lgb]{zsn] rfxg'eof] eg]cfpg klg ;S5' cGoyf c¿s'g} >[+vnfdfkm{t bz{s;fd'cfpg]5' .cfkm}+n] gof“ >[+vnf lgb]{zg ug'{ePsf]rrf{ 5 lg <d / ;'Aaf bfh' cyf{t\ k"0f{yfkfn] ldn]/ …e'Orfnf]ÚzLif{ssf] gof“ xf:o>[+vnflgdf{0f u/]sf 5f}+ . ufO{hfq]sfo{qmdnuQ} of] >[+vnfsflGtk'/ 6]lnlehgdf k|;f/0fx'“b}5 . bz{sx¿nfO{ xf“:gsf nflutof/ eP/ a:g cg'/f]w ub{5' .

d]/f] cg'ej

a]aL yfkf -df]8n_

Page 14: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 !$ ;fgf] kbf{

;fgf] kbf{df cfkmGto 'jf lgb ] {zs Clif/fh

cfrfo{n] g]kfn 6]lnlehgsf nflu6]ln>[+vnf …cfkmGtÚ lgb]{zg ug]{ePsf 5g\ . …xf:o >[ +vnfn]nf ]slk|otf xfl;n ul//x]sf ]cj:yfdf kf l/jf l/s syf;d]l6Psf] >[+vnf lgdf{0f ug'{ 7"nf]r'gf}tL xf], lgb]{zs cfrfo{ eG5g\–…t/ ljifo tyf k|:t'tLs/0f:t/Lo eof ] eg] kfl/jfl/s>[+vnfn] klg /fd|f] ;xeflutfkfpg] s'/fdf 9'Ss 5' .Ú …cfkmGtÚdf cfrfo{n] lgb]{zgsf cltl/Qmsyf, k6syf tyf ;+jfb klgcfkm}n] tof/ kf/]sf 5g\ . ebf}sf]clGtd ;ftflt/ 5fof+sg k|f/Dex'g] of] >[+vnfdf gflosf ul/dfkGt tyf gfos zLtn s];Ln]d'Vo e"ldsf lgjf{x ug]{5g\ .h]7fg bfOsf] nf]slk|otf

g]kfn 6]lnlehgaf6 k|;f/0fe}/x]sf] xf:o >[+vnf …tLtf]–;ToÚdf clxn] bf}/f, ;'?jfn / 9fsf6f]kLnufpg] Pp6f kfq nf]slk|o ePsf5g\ . cf]7dfly yf]/} h'“uf kfNg]tL kfqn] >[+vnfdf h]7fg bfOsf]e"ldsf lgjf{x u/]sf 5g\ . pgL>[+vnfsf gfos bLks/fh lu/Lsfh]7fgsf ¿kdf k|:t't ePsf 5g\ .ufp“n] JolQmsf] e"ldsfdf k|:t'tePsf pgL x'g\ xf:o snfsf/sdn ufp“n] . emG8} Ps ;oj6fDo'lhs lel8of]df h]7fg bfOs}u]6ckdf k|:t't e};s]sf ufp“n]:6]hsf xf:o Jo+Uo sfo{qmddf klg;xefuL e}/xG5g\ . bfªsf :yfoLafl;Gbf ufp“n] clego If]qdf k|j]zug'{cl3 s'zn dfbn jfbssf¿kdf lrlgGy] . 6]ln>[+vnfx¿dfclego ug'{cl3 pgn] /]l8of]g]kfnn] cfof]hgf u/]sf] dfbnjfbg k|ltof]lutfdf k|yd :yfg;d]t xfl;n u/]sf lyP .l;h{gf ;+ufnf]

g]kfn 6]lnlehgaf6 ebf}sf]klxnf ] ;ftflt/ Pp6f gof “;f+uLlts sfo{qmd k|;f/0f x'g]ePsf] 5 . pQm sfo{qmdsf]zLif{s …l;h{gf ;+ufnf]Ú /flvPsf]

5 . k|To]s d+unaf/ ;f“em &M#)ah] k|;f/0f x'g] of] sfo{qmddf;f+uLlts ultljlw, cGtjftf{ tyfDo'lhs lel8of]x¿ k|;f/0f ul/g]sfo{qmdsf lgdf{tf lgdn e§/fO{n]atfPsf 5g\ .lhu|Lxh'/sf s'/f

g ]kfn 6 ] lnlehgaf6zlgaf/ /flt k|;f/0f x'g] xf:o>[+vnf …d]/L–af:;}Ú x]g]{ bz{ssfnflu lhu|L xh'/ kl/lrt cg'xf/x'g\ . >[+vnfdf pgL d'Vo kfqw'd'{; tyf ;'GtnLsf] ;xof]uLsf¿kdf k|:t't ePsf 5g\ . lhu|Lxh'/sf] e"ldsfn] sd ;dod}nf]slk|otf kfPsf]df pgL b+u t5g\ g} ;fy} lrlGtt klg 5g\ .…bz{sn] w]/} dfof lbg'eof], pgLeG5g\– ca To;nfO{ lg/Gt/tflbg' d]/f nflu r'gf}tL ePsf] 5 .> [ +vnfdf pgL wgL a 'afsflalu |Psf l6gPh/ 5f ] / fsf ]e"ldsfdf 5g\ . pgsf] u]6cksfsf/0f l6gPh/ bz{sn] klg d]/L–af:;} lgoldt x]g{ yfn]sf 5g\ .sltko bz{snfO{ pgL w'd'{; cyf{t\;Ltf/fd s§]nsf ;xf]b/ efO x'g\eGg] s'/f klg yfxf 5}g . …d]/L–af:;}Ú df clego ug'{cl3 pgL;Ltf/fd tyf s]bf/nfO{ >[+vnfsf]k6syf n]vgdf ;xof]u ub} {cfPsf lyP .

cxª\sf/;dfhdf 36\g] ljljw kIf ;d]l6Psf] rnlrq lgdf{0f x'g] qmddf

tTsfnLg t/fO{–kxf8LaLrsf] cGtå{Gå ;d]l6Psf] rnlrq cxª\sf/pkTosfdf k|bz{g x'g] ePsf] 5 . …dw];L, kxf8L, lxdfnL xfdL ;a}g]kfnLÚ d"n gf/f af]s]sf] rnlrq cxª\sf/n] kxf8, dw];, lxdfnhxf“sf eP klg g]kfnL–g]kfnL Ps x'g\ / cfk;L lje]bn] s'g} klgkIfnfO{ kmfObf k'Ub}g, Ps–cfk;df e|ft[Tjsf] ;DaGw /x];Dd j}/LkIfsf]k/flht lglZrt 5 eGg] ;Gb]z lbg vf]h]sf] 5 .

l8«d dr]{G6 OG6/6]gd]G6 k|f=ln=sf nflu ;~hLj k|wfg lgdf{tf/x]sf] cxª\sf/df ;'zLn If]qL, w|'j sf]O/fnf, Crf l3ld/], k|]/0ffzdf{ cflbsf] clego 5 eg] /fh]Gb| v8\uLsf] åGå, lbg]z clwsf/Lsf]g[To, lbg]z sfsL{sf] lgb]{zg 5 . cxª\sf/ xfn pkTosfdf k|blz{trnlrq …sxf“ e]l6PnfÚ kZrft\ k|bz{g x'g] atfOG5 .

AofG8:nfdxlnp8df cfh z'qmaf/b]lv k|bz{g x'g] rnlrq …AofG8:nfdÚ nfO{sd]8L rnlrqsf] >]0fLdf /flvPsf] 5, t/ of] ;+uLtdo rnlrqxf] . 6f]8 u|fkmåf/f lgb]{lzt ;f9] b'O{ 3G6f nfdf] of] rnlrqdfl6gPh/ o'jf–o'jtL tyf ;+uLtaLrsf] ;DaGwnfO{ lrq0f ul/Psf]5 . /f]g :sf]ld8, dl/;f P;{ tyf PnfOg uf]N8n] lgdf{0f u/]sf]of] rnlrqdf Pln;g ld;]Nsf, u]n]g sgn, ln;f s'8«, :s6{kf]6{/, lnd POlsg cflb snfsf/n] d'Vo e"ldsf lgjf{x u/]sf5g\ . ;ld6 OG6/6]Gd]G6n] ljZjJofkL ¿kdf ljt/0f ug{ nfu]sf]of] rnlrqdf Ps hgf ufos tyf uLtsf/sf] hLjg lrq0ful/Psf] 5 . rfnf]{6 Aofª\S; k|l;4 uflosf tyf uLtsf/ x'g\ .

pgsf] hLjgsf] Ps dfq p2]Zo cfkm"nfO{ wf]sf lbg] k|]dLnfO{ kZrfQfku/fpg' xf] . cfkm\gf] p2]Zo k"/f ug{ Aofª\S;n] Pp6f ;f+uLlts ;d"xtof/ kf/]/ ljleGg k|ltof]lutfdf efu lnGf yflN5g\ . Pp6f ;f+uLltsk|ltof]lutfdf Aofª\S;sf] e]6 pgsf k"j{k|]dL;“u x'G5 . pQm e]6kl5b'j}sf] lalu|Psf] ;DaGwdf ;'wf/ cfpg yfN5 . ;DaGw ;'wfg{ b'j}n]Pp6f uf]Ko ;Demf}tf u/]sf x'G5g\ . pQm ;Demf}tfsf af/]df yfxf kfpgrnlrqsf] SnfOd]S; g} s'g'{kg]{5 . 6]S;f;df 5fof+sg ul/Psf] of]rnlrqdf o'jtLx¿ klg s;/L ;f+uLlts ;d"xsf ¿kdf cufl8 cfO/x]sf5g\ eGg] ljifonfO{ klg ;d]l6Psf] 5 .

rnlrq

nfOkm kf6{g/alnp8df Pskl5 csf]{ xf:o rnlrq k|bz{g x'g] qmd hf/L 5 .

cfh z'qmaf/ ;fj{hlgs x'g] rnlrq …nfOkm kf6{g/Ú sf] ljifo klgxf:ok|wfg 5 . adf{jfnf a|b;{ tyf :6'l8of]–!* n] ;+o'Qm ¿kdf lgdf{0fu/]sf] of] rnlrqsf] lgb]{zg ?dL hfkm/Ln] u/]sf x'g\ . rnlrqdfkm/lbg vfg, h]g]lnof l8;'hf, t'iff/ sk"/, k|frL b];fO{, uf]ljGbf, cg'kdv]/ cflb snfsf/n] d'Vo e"ldsf lgjf{x u/]sf 5g\ . lk|tdåf/f ;+uLta4of] rnlrqsf nflu zfg, cGt/f ldqf, >]of 3f]iffn, ldsf l;+x, ;'lglwrf}xfg, s'gfn uf“hfjfnf cflb ufos–uflosfn] :j/ k|bfg u/]sf 5g\ .rnlrqsf] syf hLjg–;fyLsf af/]df s]lGb|t 5 . ljjfxsf af/]df x/]sJolQmsf] cf–cfkm\g} wf/0ff x'G5 . elgG5, ljjfx Pp6f To:tf] n8\8' xf] h'gvfP klg k5'tfOG5, gvfP klg k5'tfOG5 . sf]xL k/Dk/fut dfuLljjfxdfljZjf; u5{g\ eg] sf]xL k|]d ljjfxdf . ;dfhdf s]xL To:tf JolQm klge]l6G5g\ h;nfO{ ljjfxk|lt k6Ss} ljZjf; 5}g . rnlrq …nfOkm kf6{g/Úsf] syf klg s]xL o:t} JolQmsf] jl/kl/ 3'd]sf] 5 .

s/0f -km/lbg vfg_ tyf ;~hgf -h]g]lnof_Ps–csf{nfO{ dg k/fp“5g\ . cfkm\gf] ;DaGwlj:tf/ ug{ pgLx¿;“u /x]sf] Ps dfqljsNk ljjfx xf] . s] k|]dljjfx u/]/ ;xLhLjg;fyL 5gf}6 ug{ ;lsG5 < pgLx¿o; ljifodf klg ;r]t 5g\ . efj]z -t'iff/sk'/_ sf] hLjg;fyLsf ¿kdf pgsfkl/jf/n] k|frL -k|frL b];fO{_ nfO{ 5gf}6 u5{g\ .s] k|frL a'xf/Lsf] e"ldsf ;xL 9+un] lgjf{xug{ of]Uo l5g\ < s] k/Dk/fut ljjfx u/]//fd|f] hLjg ;fyL kfpg ;lsG5 < t'iff/sf] dgdf oxL s'/f 3'ld/xG5 .hLt -uf]ljGbf_ To:tf jlsn x'g\ hf] k|foM kf/kfr's]sf d'2fdf jsfntu5{g\ . pgnfO{ ljjfxk|lt k6Ss} ljZjf; 5}g . s] pgsf] …ljjfx ug}{x'“b}gÚ eGg] gLlt plrt 5 < s] lhtn] klg s'g} hLjg ;fyL km]nfkf5{g\ cyjf pgn] hLjgdf ljjfx unf{g\ ls gunf{g\ <

oL tLg} hgf ;fyLsf] ljjfxk|lt cnu–cnu wf/0ff 5 . cfkm\gf]wf/0ffk|lt sf] ;xL tyf sf] unt, To;sf] l5gf]kmfgf] ug{ rnlrq…nfOkm kf6{g/Ú g} x]g'{ /fd|f] x'G5 .

g]kfnL gf/Lsf] cleGg ;+uLk|To]s dlxgf x/]s 3/df

sflGtk'/

klAns];G;sf]

Pp6f pTs[i6

k|sfzg

Page 15: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009 !%clxn] s]df Jo:t x'g'xG5 <bng ;lsof] . cfO{PkmPs} sfdlt/ nfu]sf]

5' . clxn] cfO{PkmPn] kf“r} rnlrqsdL{ ;+3 u'?ª,du/, tfdfª, ofSy'ª / yf¿;“u ;xsfo{ u/]/cflbaf;L rnlrqsf] u|fdL0f ahf/ lj:tf/ ug]{sfd ul//x]sf] 5 .

u|fdL0f ahf/ lj:tf/ s;/L ug]{ <tL hfthfltsf] a;f]af; If]q h;nfO{ xfdL

kmf]sn KjfOG6 eG5f}+, Toxf“ dfl;s ¿kdf rnlrqk|bz{g ul/G5 . ;w}+ ;DalGwt hfltsf] afx'Notf/x]sf] @$ 7fp“df ahf/sf] ;Defjgf klxNofpg]5f}+ .pgLx¿sf] efjgf / rfxgfcg'¿ksf] rnlrq k|bz{gug]{ k|of; ug]{5f}+ .

s] o;af6 cflbaf;L rnlrqsf] ahf/ km/flsnf]agfpg d2t ldNnf <

cjZo ldN5, Tolt dfq xf]Og ;DalGwt

If]qdf a;f]af; ug]{ hfltsf] ;f+:s[lts kIf phfu/ug{ klg ;xof]u ldN5 . lsgeg] xfdLn] ahf/dfq vf]h]sf xf]Ogf}+, pgLx¿sf] snf, ;+:s[lt,k/fk"j{sfnb]lv hu]{gf ub{} cfPsf] hl8a'6L / To;;“u;DalGwt 1fgnfO{ ;d]t vf]Hg] k|of; ub}{5f}+ /cufdL rnlrqdf log} ljifoj:t' p7fg ul/g]5 .

cfO{PkmPsf] c¿ of]hgf s] 5 <xfdL lgs6 eljiodf l:qmK6 /fOl6ª sfo{zfnf

ub}{5f}+ . of] 8]9 dlxg] sfo{zfnf x'g]5 . To:t} u|f;?6lkmNd d]lsª 6«]lgª klg ub}{5f}+ .

u|f;?6 lkmNd d]lsª s] xf] <cfkm\gf hftLo ;+:sf/, ;+:s[ltsf af/]df

ufp“sf JolQmx¿nfO{ lnP/ lbOg] k | lzIf0fxf ] . ;d'bfo ljz]ifaf6 xfdL To:tf JolQm5gf}6 u5f} { + .

olta]nf p:tf] wk]8Ldf 5}gg\ gjLg ;'Aaf. ;'l6ª jf s'g}dxf]T;jsf] xtf/f]n] 5f]Psf] 5}g pgnfO{. To;}n] xf]nf,cgfdgu/l:yt cfkm\g} sfo{sIfdf ukmufkmdf Jo:t lyPpgL. ‘g'dfkm'ª’ h:tf] km/s :jfbsf] rnlrq lgb]{zg ug]{gjLgsf] kl5Nnf] 6]ln>[+vnf ‘bng’ klg nf]slk|o eof].slyt blntdfly ag]sf] bngn] bz{sx¿nfO{ olt k|efljtagfof] ls pgLx¿n] o;} >[+vnfsf nflu :jt:km"t{ ¿kdf‘bz{s Sna’ u7g u/]. ‘$ ;o Sna u7g eP5g\,’OlG8lhlgo; lkmNd csf{Oe -cfO{PkmP_ sf cWoIf ;'Aafn]eg]– >[+vnfaf6 k|efljt eP/ pgLx¿ 5'jf5"t / hftLo lje]bcGTosf nflu ;+ul7t ePsf 5g\. 6]ln>[+vnfaf6 k|efljt eP/bz{s Sna u7g ul/Psf] ;DejtM of] klxnf] 36gf xf].

s]jn Ps k|Zg

k|foM lhl:s“bf–lhl:s“b }vfO/x]sL x'G5' t/ Hofb} uDeL/eP/ rflx+ clxn];Dd vfPsL5}g . c“====s;d vf“bf k|foM;a}n ] eGg ] h:tf ] d klg…eujfg s;dÚ eG5' .

em/gf yfkf -gflosf_cf]xf], s:tf] uhasf] k|Zg

;f]Wg'eof] . d k|foM s;dvfO/xG5' . s;d vf“bf k|foMh;sf] cufl8 5' p;}nfO{ …ltd|f]

tkfO{+ s;d vfg'x'G5 ls x'Gg, vf“bf

s'g zAb k|of]u ug'{ x'G5 <

s;dÚ eG5' . d }n ] vfPsfsd;dWo] *) k|ltztrflx+ dlgjf {x u5 { ' g } , af “sL @)k|ltztrflx+ /fd|f] sfdsf nfluem"6f] s;d klg vfg] u/]sf] 5' .

wL/h /fO{ -ufos_s;d== =< c “ = = =vf G5 ' ,

vfG5' . k|foM dnfO{ s'g} cfkt\k¥of] eg], cfkm"nfO{ lgbf] {if;fljt ug'{kg]{ cj:yf l;h{gfeof] eg] s;d vfG5' . s;dvf“bf d cfkm\gf] 3f“6L 5f]P/…cfDdf s;dÚ eG5' .

— /]Zdf ;'g'jf/ -uflosf_s;d t k|foM vfO/x]s}

x'G5' . s;d gvf“bf s'g} klgs'/f k|dfl0ft ug{ ufx|f] kbf]{/x]5 . ;fdfGotM d b'O{ k|sf/n]s;d vfG5' . Pp6f, …d/L hfp“mltd|f] s;dÚ eG5' clg hlt g}s;d vfP klg s;}n] ljZJff;}u/]g eg] …;To w/f]wd{Ú eGb}s;d vfOlbG5' .

— lht' g]kfn -xf:osnfsf/_cf]xf], tkfO{+sf] s;d d}n] o:tf]k|Zg clxn];Dd ;'g]sf] lyOg“ .d k|foM s;d vfGg“ . t/slxn]sfxL+ clt g} cfjZoss'/fsf nflu s;d vfg}kg]{x'G5 . s;d vf“bf k|foM d…eujfg\ s;dÚ eG5' .

— ljho nfdf-ufos_

hDsf e]6

Page 16: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 !*

Do'lhs ck8]6

;fKtflxs nfOe

;ftfsf] :j/

;'/h l;+x

slj/fh lg/f}nfhGdldlt M c;f]h $ ut]lzIff M PdaLP; cWoog/t3/df af]nfpg] gfd M sljkl/ro M ufoshGd:yfg M ;f]n'v'Da', So'/]gL?lr M ufog, ofqfk|sflzt PNad M nx/;f+uLlts u'? M k|sfz u'?ª, ljgo jdf{glhssf ;fyL M w]/} 5g\dgkg]{ kl/sf/ M dMd, rfpldg, lkHhfdgkg]{ /+u M sfnf], ;]tf] / /ftf]dgkg]{ klx/g M Sofh'cndgkg]{ df};d M z/b Ct'dgkg]{ v]n M km'6an / 6]lg;km';{bdf M uLt n]V5', ;+uLt tof/ kf5'{dgkg]{ uLt M ltdL cfpg] af6f]dfl/; p7]sf] a]nf M df}g x'G5' / PsfGt vf]H5'dgkg]{ cfkm\g} afgL M ldng;f/ 5'klxnf] rlr{t uLt M s;/L d lhp“m;a}eGbf a9L dfof M cfdf–a'afnfO{klxnf] afhf M xfdf]{lgodg/fd|f] afgL M rf“8} c¿nfO{ ljZJff; u5'{uf]Ko s'/f M d slj klg x'“cGo k|ltef M km'6an / 6]lg; v]nf8L x'“

AofG8

w'd dRrfpg] lqmPl6E;b'O{ jif{cl3 wgs'6fsf ;~h', k|d]z, wgkfn, e'jg tyf

cleif]sn] :yfkgf u/]sf] lqmPl6E;n] y'k| } ;+uLtkf/vLnfO{grfO;s]sf] 5 . ;d"xsf] ef]sln:6 cleif]s, a];df k|d]z, ln8/ l/bddf ;~h' tyf lsaf]8{df e'jg 5g\ eg] wgkfn 8«d 7f]Sgkf]Vt 5g\ . @) b]lv #) jif{ pd]/ ;d"xsf o'jfx¿ ldn]/:yfkgf u/]sf ] of ] AofG8 u7g x'g'cl3 ;a} cf–cfkm \g };'/df lyP . AofG8sf ;+of ]hs tyf lsaf]8{jfbs e'jgeG5g\— …wgs'6fsf] ;f+uLlts If]qdf s]xL ug{ cfjZosb]v]/ xfdLn] of] AofG8 :yfkgf u/]sf xf}+ .Ú

ca lqmPl6E;s} tkm{af6 gof“ PNad lgsfNg] tof/L e}/x]sf]e'jgn] atfP . AofG8sf ;b:ox¿n] Ps jif{klxn] wgs'6fdfcfkm\g} /]sl8{ª :6'l8of] klg vf]n]sf 5g\ . o;sf ;fy} pgLx¿;+uLt l;Sg]x¿nfO{ uLtf/ klg l;sfO/x]sf 5g\ .

tLhdf ;f+uLlts sfo{qmddlxnfx¿sf] rf8 tLhsf] cj;/ kf/]/ ef]ln zlgaf/

/fhwfgLdf tLh dxf]T;jsf] cfof]hgf x'“b}5 . …¥ofl8sf] gf/L ljz]ifsfo{qmdÚ zLif{ssf] of] sfo{qmd sfnLdfl6 kf6L{ Kofn];df x'“b}5 .sfo{qmddf kk uflosf k|fZgf zfSo;lxt rlr{t nf]s–uflosfx¿sf];f+uLlts sfo{qmd, gfrufg, d]xGbL nufpg] sfo{qmdsf ;fy}l8h] ;'/sf] l8h]Oªdf …tLh ljz]if 8fG; kf6L{Ú klg ul/g] g]lKnhkm];g xf]dn] hgfPsf] 5 .

kk uLtaf6 rnlrqdfljho lzjfsf]6L kk tyf

cfw'lgs uLtsf :yflkt uLtsf/x 'g \ . lzjfsf ]6Ln] gjLg s]e§/fO{b]lv bLk >]i7;Ddsf Psbh{geGbf a9L ufos–uflosfsfnflu uLt n]lv;s]sf 5g\ .o;k6s eg] pgsf zAbx¿rnlrqdf ;'Gg kfOg] ePsf] 5 .gjLg s] e§/fO{åf/f ;+uLta4 klxnf]rnlrq …Rofn]GhÚ sf ;a} uLtlzjfsf]6Ln] g} /rgf u/]sf x'g\ .d]df]/L sf8{sf] ljdf]rg

kk ufos k|df]b lgdf{0fn]gf} jif{cl3 :yfkgf u/]sf] ;+uLtk|lzIf0f s]Gb| leh'cn PG8 Do'lhsln+sn] !# hgf gof“ ufosn]ufPsf kkuLtx¿sf] ;+u|x …d]df]/Lsf8{Ú tof/ kf/]sf] 5 . of] ;+u|xsf]ut z'qmaf/ /fhwfgLdf cfof]lhtPs cgf}krfl/s ;df/f]xdf t]¥x}hgf ufosn] ljdf]rg u/] . ;+uLtk|lzIf0f s]Gb|df k|lzIf0f lnO/x]sfpTs[i6 ljBfyL{nfO{ ;dfj]z u/]/pQm uLlt;+u|x tof/ kfl/Psf]ufos lgdf{0fn] atfPsf 5g\ .;fGtgf /]s8{\;n] ahf/ Joj:yfkgu/]sf] of] ;+u|xdf k|df]b lgjf{0fsfcltl/Qm lkm/f ]h l; +x, /fh5ltª\un, k|zfGt >]i7, k|Ltdlgjf{0f, ;GgL ;'gfd, /fh]z /fO{,P8L z]kf{, /fh]z /fO{, >L yfkf,>]i7 /fd, df]xg nf]xnf, >Lxl/b'nfn tyf lht]Gb| dxh{gn] :j/lbPsf 5g\ .;'/;'wf kmls{of]

;f+uLlts ;d"x ;'/;'wfk|mfG; tyf a]lNhoddf ;f+uLltssfo{qmd k|:t't u/]/ o;} ;ftf:jb]z kmls{Psf] 5 . zf:qLo;+uLtdf nf]sw'g ldl>t u/]/rrf{df cfPsf] of] ;d"xn] ;d'bfotyf ;+:s[ lt k |j4 {g ;+3sf ];xof]ufy{ ljb]zdf ;f+uLltssfo{qmd k|:t 't u/ ]sf ] xf ] .;f+uLlts sfo{qmddf ;'/;'wfsftanfjfbs ; '/ ] Gb | > ] i7 ,

glhsaf6

ckmla6

ufossf] aLrdf df]8n M ufosåo ljj]s kf]v/]n tyf df]lxtd'gfn cfk}mn] ufPsf] ‘vf]nfsf] ;ª\nf] kfgL uLtsf] Do'lhslel8of]df df]8n Plnhf lu/L;“u clego ub}{ .

af“;'/Ljfbs k|]d /fgf cf}tf/L tyfl;tf/jfbs ;t ]Gb |jL/ l; +xt'nfwf/ ;xefuL lyP .uf]kfn of]~hgsf] ;Demgf

;+uLt–;fws tyf ufos:j= uf]kfn of]~hgsf] hGdhoGtLcl3Nnf ] a 'waf/ dgfOof ] .;f+:s[lts ;+:yfg tyf dw'l/dfsnf g]kfnåf/f ;+o'Qm ¿kdf/fhwfgLdf cfof]lht sfo{qmddfof ]~hgk'q lgjf {0f of ]~hgsf;fydf gof“ tyf k'/fgf snfsf/n]:j= of]~hgnfO{ uLt, ;+uLt tyfzAbdfkm{t :d/0f u/] . ufos,;+uLtsf/ tyf ;f+:s[lts ;+:yfgsf

cWoIf k|bLk adhgåf/f :j=of]~hgs} uLt ufP/ k|f/De ul/Psf]sfo{qmddf lgjf{0f of]~hgn] …of]d]/f] 6f]kLÚ tyf …sxf“ k¥of] k"j{===Úu/L b'O{ uLt ufP/ cfkm\gf lktfsf]:d/0f u/] . sfo{qmddf uflosfs'GtL df]Qmfg, ljdnf /fO{, nf]rge§/fO { , tf/f yfkf , ufos:joDe"/fh zfSosf ;fy} dw'l/dfsnf g]kfnsf k|lzIffyL{x¿n];fd"lxs ufog k|:t't u/]sf lyP .ljj]s–df]lxtsf] hf]8L

ufos ljj]s kf]v/]n tyf;+uLtsf/ df]lxt d'gfn ;f+uLltshf ]8Lsf ¿kdf >f ]tfdfemcfp“b}5g\ . pgLx¿åf/f :j/a4uLlt;+u|x …l/rfh{Ú rf“8} >f]tfdfemcfp“b}5 . o;} ;ftf pgLx¿n]

;+u|xsf] …vf]nfsf] Tof] ;ª\nf] kfgLÚsf] Do'lhs lel8of] sflGtk'/6 ]lnlehgsf] …sn sflGtk'/Úsfo{qmdaf6 lk|ldo/ u/]sf 5g\ .o;aLr pgLx¿n] P;Pgo" k|f]8S;xfp; klg :yfkgf u/]sf 5g\ .of] sDkgLn] …l/rfh{Ú nufot cGouLlt;+u|xsf] ahf/ Joj:yfkg,;f+uLlts sfo{qmd tyf Oe]G6Dofg]hd]G6 ug]{5 .Xbof~hnL ;f“em

af }4u'? >Lw/ /f0 f fl/Dkf]5]sf] u'kmfjf;sf] !$ jif{ tyf^! cf } + jif {uf “7sf cj;/df/fhwfgLdf cfof]lht ;f+uLlts

sfo{qmd Xbof~hnL ;f“emdfuflosf cg'kdf bfxfnn] Psnufog k|:t't ul/g\ . sfo{qmddfcg'kdfn] a'4jrgnfO{ ;+uLtdf9fn]/ uLt k|:t't u/]sL lyOg\ .g]kfnLnufot ;+:s[t, g]jf/,k~hfaL, /fh:yfgL, ef]hk'/L,df/af8L, c+u|]hL cflb efiffsL1ftf uflosf cg'kdfnfO{ ;f+uLltssfo{qmdsf qmddf lzj d'lvof, /fh]Gb|s0f{, lji0f' 3tfgL cflb ;+uLtsdL{n];fy lbPsf lyP .c:6]«lnofdf l/df / v]d/fh

ufos v]d/fh u'?ª tyfuflosf /Ldf u'?ª xf]8f ;f+uLltssfo{qmdsf qmddf c:6] « lnofk'u]sf 5g\ . c:6]«lnofsf ljleGg;x/df cfof]hgf e}/x]sf] ;f+uLlts

sfo {qmd …nfOe sG;6 { Ogc:6]«lnofdfÚ u'?ªåon] uLt–;+uLtk |:t 't ul//x ]sf 5g \ . utcfOtaf/ k|f/De ePsf] ;f+uLltssfo{qmd cfufdL Ps dlxgf;DdljleGg ;x/df k|:t't ul/g]cfof]hs g]kfnL cflbjf;L /fli6«o;+u7g c:6]«lnofn] hgfPsf] 5 .Ozfg cldgsf] nf]sfk{0f

8f= Ozfg uf}td tyf cldgkf08]o ufossf ¿kdf >f]tfdfemcfPsf 5g\ . pgLx¿åf/f :j/a4cfw'lgs uLlt;+u|x …Ozfg cldgÚsf ] ut zlgaf/ /fhwfgLdfcfof]lht Ps ;df/f]xdf nf]sfk{0ful/Psf] 5 . ;fd'bflos ;]jfart tyf C0f ;xsf/L ;+:yfn]cfof ]hgf u/ ]sf ] sfo {qmddfljdf]lrt ;+u|xsf uLtx¿sf];dLIff ul/Psf] lyof] ./f]zfsf] kg ljdf]lrt

xªsªdf x'g] ;f+uLltssfo{qmddf cfºgf] k|ltef b]vfp“b}cfPsL uflosf /f]zf lnDa"n] jl/i7ufos bLk >]i7sf] xftaf6 cfkm\gf]klxnf] uLlt ;+u|x ljdf]rg u/fpg]wf]sf] k"/f u/]sL l5g\ . e|d0fsfqmddf xªsªdf /x]sf ufos> ] i7n ] ut zlgaf/ ; “ f´hf]8{gl:yt Ps /]i6'/f“df /f]zfsf]

uLlt ;+u|x …kgÚ sf] ljdf]rg u/] .gf}j6f uLt ;dflji6 pQm ;+u|xdflznfaxfb'/ df]Qmfg, ;'/]z s'df/,zflGt/fd /fO{, lbg]z ;'Aaf, czf]s/fO{, kf/; d'sf?ª cflbsf ;+uLt;'Gg ;lsG5 ./fh]zkfonsf] gof“ ;+u|x

ufos /fh]zkfon /fO{sf] gof“uLlt ;+u|x …bz{g gd:t]Ú cfufdLebf } % ut ] z 'qmaf/ ;f “em/fhwfgLdf x'g] Ps eJo ;f+uLltssfo{qmddfkm{t\ ljdf]rg ul/g]ePsf] 5 . pgsf] of] ;+u|xnfO{;fKtflxsn] k|:t't ug{ nfu]sf] xf] .;+u|xdf cfw'lgs z}nLsf uLtx¿;dfj]z ul/Psf] ufos /fO{n] atfPsf5g\ . uLlt ;+u|xnfO{ Do'lhs g]kfnn]ahf/df Nofpg nfu]sf] xf] .;';gsf] ;LdfGt ljdf]lrt

uflosf ;';g df:s]sfcfw'lgs uLtx¿sf] klxnf] ;+u|x…;LdfGtÚ sf ] ut d +unaf/;flxTosf/ tyf ;+uLtsf/ eLdlj/fun] ljdf]rg u/] . ljdf]lrt;+u|xsf ;a} uLtdf jl/i7 ;+uLtsf/cDa/ u'?ªsf] zAb tyf ;+uLt 5 .ljdf]rg ;df/f]xdf ljleGg ;|i6fn];+u|xsf uLtsf] ;dLIff u/]sf lyP eg];+u|xsf s]xL uLtsf Do'lhs lel8of]sf]k|yd k|bz{g;d]t ul/Psf] lyof] .

;fO{+nL kf]On uO=== uLts;/L nf]slk|o eof] <uLtdf k|of]u ul/Psf] zAbsfsf/0f ;|f]tfn] dg k/fPsfn] sd;dod} nf]slk|o eof] .;fO{+nLx?n] cfklQ hgfPgg\ <hglha|f ]df em'l08Psf] 7]6g]kfnL y]uf]nfO{ uLtdf ;dfj]zu/]sfn] cfklQ hgfpg' k5{h:tf] nfUb}g .s'g z}nLsf] uLt xf] <l/ldS; uLtsf] 6]«08 rln/x]sf]a]nfdf l/ldS; gul/ To:t} :jfbk|bfg ug]{ z}nLsf] uLt xf] .s'g pd]/sf ;|f]tfn] a9L?rfPsf 5g\ <kmf:6 la6sf uLt dg k/fpg]o'jfx?n] g} al9 dgk/fPsf5g\ t/ of] ;a} ju{sf nflutof/ kfl/Psf] uLt xf] .Do'lhs lel8of] s:tf] 5 <k|0fj hf]zLn] uLt h:t} g[Tok/slel8of] agfOlbg' ePsf] 5 .lel8of] k|;f/0f ePkl5 uLtsf]nf]slk|otf a9]sf] 5 .

Page 17: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 !(u}/–c +u | ]hLefif Lsf nflu

ljb]zsf sn]h, o'lgel;{6Ldf egf{k|lqmof Pj+ 5fqj[lQsf] k|of]hgn]efiff:t/ Pj+ af}l4s k/LIf0f x'G5 .efiff:t/ Pj+ af}l4s k/LIf0fdf k|fKtx'g] :sf]/sf cfwf/df egf{ Pj+5fqj[lQ kfpg]–gkfpg] 6'+uf] nfU5 .cfO{O{Pnl6P;, 6f]km ]n, lhDof6,h Lc f / O { h :t f k / L I f 0 f j f 6tf]lsPsf] :sf]/ xfl;n u/]kl5dfq egf{ jf 5fqj[lQsf nflucfj]bg lbg ;lsG5 .

hLkLPhLkLP cyf{t\ u|]8 KjfOG6

Pe/]hn] z}lIFs of]Uotfsf] dfkglgwf{/0f u5{ . o;sf] s'n :sf]/ $x'G5 . hLkLP :sf]/ s'g} klgsn]h÷o'lgel;{6Lsf] cGt/f{li6«okkm{d]G;df lge{/ /xG5 . /fd|f] sn]h/ o'lgel;{6Lsf] cfwf/e"t :sf]/ @bzdnj % x ' G5 t/ g ]kfnLljZjljBfnosf] cfwf/e"t :sf]/ @eGbf sd 5 . hLkLP :sf ]/ljBfyL{sf] ;du| z}lIFs of]Uotfdflge{/ /xG5 . ;a} txdf ljlzi6>]0fL xfl;n ug]{ ljBfyL{sf] hLkLP:sf]/ w]/} x'G5 / p;n] ljb]zsfljZjljBfnodf 5fqj[lQ kfpg];Defjgf a9L x'G5 .

cfO{O{Pn6LP;OG6/g];gn Oª\ln; Nofª\j]h

6]l:6ª l;:6dsf] 5f]6f] ¿k xf]cfO {O {Pnl6P; . of ] SoflDa|hljZjljBfnon] ljsf; u/]sf] c+u|]hLk/LIf0f k|lqmof xf] . g]kfnL ljBfyL{n]ljb ]zsf w ]/ }h;f ] sn ]h Pj +o ' lgel; {6Ldf cWoog ug {cfO{O{Pn6LP; k/LIffdf tf]lsPsf]:sf]/ xfl;n ug{ ;Sg'k5{ . c+u|]hLefiff af]lng] b]zsf ljZjljBfnon]ljBfyL{nfO{ egf{ lng c+u|]hLdfslQsf] bVvn 5 eg]/ hf“Rg of]k/LIff lng] u/]sf] xf ] . o;y{cfO{O{Pnl6P; ljBfyL{sf] c+u|]hLIfdtfsf] klxrfg ug{ lnOg] k/LIffxf] . c+u|]hL af]nrfnLsf] efiff ePsf]b]zdf ljBfyL{x¿n] c+u|]hLdf k9\g'tyf s'/fsfgL ug'{kg] { x' “bf of]ljBfyL{sf] c+u|]hL efiff Ifdtfsf] klxrfgug{ lnOG5 . cfO{O{Pn6LP;n] c+u|]hLefiffsf rf/} Ifdtf af]nfO, ;'gfO, k9fO/ n]vfOsf] dfkg u5{ .

c:6 « ] lnof , Sofgf8f ,Go'lhNofG8, a]nfot tyf ;+o'Qm/fHo cd]l/sfsf ljZjljBfnon]cfO{O{Pnl6P;nfO{ dfGotf lbPsf5g\ . o;n] k/LIffyL{sf] IfdtfPsb]lv gf };Dd dfkg x'G5 .c:6«]lnofnL ljZjljBfnon] ^ b]lv& sf] xf/fxf/Ldf cfO{O{Pnl6P;sf]:sf]/ vf]H5g\ .

cfO{O{Pn6LP;df k/LIffyL{sf];'gfO, k9fO, af]nfO / n]vfO dfkgul/G5 . ;a} k/LIffyL{n] Pp6}df]8ndf k/LIff lbg'k5{ .

6f]km]n6f]km]nsf] k"/f ¿k 6]:6 ckm

Oª\ln; Ph km/]g Nofª\j]h xf] .of] k/LIff c+u|]hL dft[efiff gePsfd'n'ssf ljBfyL{sf nflu lnOG5 .cd]l/sL ljZjljBfno jf sn]hn]c+u|]hL dft[efiff gePsf ljBFyL{nfO{egf{ lng'cl3 6f]km ]nsf] :sf]/dfU5g\ . sn]h :t/df c+u|]hL af]Ng],a'em\g] ljBfyL{sf] Ifdtf 6f]km]nn]dfkg u5{ . 6f]km]n k/LIff ljz]iftMsDKo'6/df lnOG5 . sDKo'6/dflng g;lsg] :yfgdf xft}n] skLdf

n]v]/ klg of] k/LIff lnOG5 .sDKo'6/df cfwfl/t 6f ]km ]n6]:6nfO{ l;la6L elgG5 .

:of6cd]l/sfsf ljZjljBfnodf

egf{ kfpg lnOg] zflAbs Pj+u'0ffTds tfls{stfsf] ;fdfGok/LIf0fnfO{ :of6 cyf{t\ :sf]nfl:6sPl6Ro'6 6 ]:6 elgG5 . of ]cd]l/sL ljZjljBfnodf cG8/u|]h'P6 z}lIfs sfo{qmddf egf{lngsf nflu cfjZos x'G5 . of]k/LIffdf k|Zg;“u 5gf}6 ug{;lsg] s}of}+ pQ/ lbOPsf] x'G5 .o;n] af ]nfO{ tyf ul0ftLotfls{s Ifdtfsf] dfkg u5{ . k|foMsn]hn] egf{sf nflu :of6–!vf]H5g\ . To:t} :of6–@ dfljifout 1fg / pQm 1fgnfO{k |of ]u ug] { Ifdtfsf ] dfkgul/G5 . s}of+ } ljZjljBfnon]:of6–! ;lxt :of6–@ klgdfU5g\ .

:of6 k/LIff cd]l/sfl:ytsn]h OG6«fG; PShfldg];gaf]8{n] lnG5g\ . af]8{n] g} k|Zgkqtof/ ug]{, k/LIff lng] / pQ/kqhf“r ug]{ sfd u5{ . af]8{n] :of6c+snfO { rf/j6f sn]h jfljZjljBfnodf k7fpg] Joj:yful/Psf] x'G5 . k/LIffyL{n] s'gljZjljBfnodf :of6sf] c+sk7fpg rfx]sf] xf] eGg] s'/f:of6sf] cfj]bg kmf/dd} pNn]vug'{k5{ . To;}n] :of6 k/LIffdf;fd]n x'geGbf cl3 g} s'gljZjljBfnodf k9\g rfx]sf]eGg] s'/f to ul/;Sg'k5{ .

:of6–@:of6–@ n ] ljBfyL {sf ]

ljifout 1fgsf] k/LIF0f u5{ . h:t}–Kn; 6'df lj1fg ljifo k9]sfljBfyL{n] lj1fg;DaGwL cfkm\gf]1fgsf ] k/L I f 0 f : of6–@cGtu{tsf] lj1fg 6]:6dfkm{t\u/fpg ;S5g\ . :of6–@ df/fd|F ] :sf]/ u/]sf ljBfyL{n];DalGwt lji fodf ljb ]zLljZjljBfnodf 5fqj[lQ kfpg];Defjgf w]/} x'\G5 .

hLcf/O{hLcf/O{ u|fh'P6 /]s8{

PShfldg];gsf] 5f]6f] ¿k xf] . of]k/LIffn] df}lvs, tfls{stf, u'0fTdstfls{stf, cfnf]rgfTds ljZn]if0ftyf ljZn]if0ffTds n]vfOsf] k/LIf0fu5{g\ . of] s'g} ljz]if cWoog;“u;DalGwt 5}g .

hLcf/On] cG8/ u|]h'P6sf]cf7 ljz]if If]qsf] 1fg dfkgu5{ . of] dfkgaf6 ;DalGwtljBfyL{n] :gfts txdf s:tf]k|:t'lt u5{ eg]/ cg'dfg nufpg;lsG5 . ljBfyL{n] d'Vo ljifolnP/ k9]sf ljifo jf ljz]ifbVvn ePsf ljifodf hLcf/O{sf]k|To]s ljifosf] 6]:6 nlIftul/Psf] x'G5 . n]lvPsf] j:t'nfO{ljZn]if0f Pj+ dfkg ug{ ;Sg] /o;sf hfgsf/LnfO{ ;+Zn]if0f ug{;Sg], jfSodf ePsf zAbx¿sf];DaGw ljZn]if0f ug]{, zAb /cjwf/0faLrsf ] ;DaGwa 'em \g ]h:tf s '/ f df } lvstfls{stfcGtu{t ljBfyL {sf ]I fdtf hf “ lrG5 . o; }u/Lu '0ffTds tfls {stfcGtu{tljBfyL{sf c+sul0ft, aLhul0ft,

Hofldlt Pj+ tYof+s ljZn]if0fsf;fdfGo wf/0ffx¿sf af/ ]dfhfgsf/L, kl/0ffdfTds cfwf/dfts{ ug{ ;Sg], kl/0ffdfTdscj:yfdf ;d:of ;dfwfg ug{;Sg] Ifdtf hf“r ul/G5 .

;fy } ljZn ] i f0 f f Tdsn]vfOcGtu{t hl6n ljrf/nfO{:ki6 / k|efjsf/L 9+udf /fVg

;Sg], bfaLnfO{ k/LIf0f / k|fKttYonfO{ k|:t't ug{ ;Sg], cfjZosts{ / pbfx/0fn] ljrf/nfO{;dy{g ug{ ;Sg] Ifdtf hf“lrG5 .:gftsdf egf{ x'g rfxg] ljBfyL{n]lhcf/Osf] k/LIf0f u/fp“5g\ .ljBfyL{nfO{ :gftsdf egf{ lngpgLx¿sf] cG8/ u|fh'P6df k|fKtc+s / hLcf/O{sf] :sf]/ x]l/G5 .

lhDof6u|]h'P6 Dofg]hd]G6 P8\ld;g

6]:6 cyf{t\ hLDof6 PdaLP jfJoj:yfkg / lahg];df :gftsug{ rfxg] ljBfyL{n] lbg'k5{ .hLDof6n] ljBfyL {sf ] ;fdfGozf lAbs, ul0 ftLo Pj +ljZn]if0ffTds n]vfOsf] k/LIf0fu5{ . lhDof6 6]:6df tLg efu

x ' G5 . ljZn]if0ffTds n]vfO,kl/0ffdfTds ;]S;g / zflAbs ;]S;g .lhDof6 6]:6 ljZn]if0ffTds n]vfOaf6;'? x'G5 . o;df b'O{j6f leGbf leGb}n]Vg] sfd lbOPsf] x'G5 . Pp6fs'g} ljifosf] ljZn]if0f ug'{k5{ eg]csf]{ ts{sf] ljZn]if0f .

:6]6d]G6 ckm k|kf]h -P;cf]kL_s'g} klg sn]hdf PKnfO{ ubf{

pQm sn]h cfkm"n] lsg /f]h]sf]eGg] s'/fsf ;fy} cfkm\gf] JolQmutljj/0f v'nfpg'k5{ cyf{t\ pQmsn]hdf k9\g'sf] p2]Zo, hLjgdfxfl;n u/]sf z}lIfs pknlAw cflbpNn]v ug'{k5{ .

–lzj d'lvof

efiff:t/ Pj+ af}l4s k/LIf0f

Page 18: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @)ljb'/ vltj8f÷lzj d'lvof

dxf/fhuGhl:yt cd]l/sgb"tfjf; kl/;/df dWofx\gsf] rsf]{3 fd 5Nb } nfdf ] k + lQmdfpleO/x]sf lyP ;'bLk l3ld/] .rsf]{ 3fd / nfdf] k+lQmdf ple"bfklg pgsf] d'xf/df s'g} g}/fZotfb]lv"b}gYof] . …le;fsf nflu k};fa'emfpg cfPsf],Ú cd]l/sfl:ytPs sn]hdf cWoogsf nfluclGtd tof/Ldf h'6]sf ;'bLkn]pT;flxt efjdf ;'gfP– …rf“8}o'P; hf“b}5' .Ú a"9fgLns07sfljBfyL { ; 'b Lk cd ] l/sfsf ]Go'h;L{l:yt Sof8j]n sn]hdfaLaLP rf/jif]{ sf];{sf nflu g]kfn5f8\g] dgl:yltdf k'u]sf x'g\ .pgL;“u} k+lQmdf plePsf /fh'9'+ufgf klg sd pT;flxt lyPgg\ .…afof]nf]hLdf aLP:;L ug{ cd]l/sfhfg]Ú ;fpycg{ cs]{G;;l:ytSofl/dg sn]hdf hfg nfu]sf/fh'n] eg] .

pRr lzIf fsf nf lucd]l/sfnfO{ uGtJo agfpg] /fh'/ ;'bLk :jb]z 5f8\g] xtf/f]df5g\ . ljb]z g} lsg < b'j}sf]hjfkm Pp6} lyof]– …u'0f:t/LolzIf f / ;f ]r ]cg '¿ksf ]nfOkm:6fOn .Ú ljb]zsf] z}lIfsk|0ffnLk|lt nf]lePsf xhf/f}+ o'jfoltv]/ Pa|f]8sf] dfnf hKg yfn]sf5g\ . cGt/f{li6«o ljZjljBfnosf]z}lIfs k|df0fkq pgLx¿sf] Psdfq lg;fgf ag ]sf ] 5 .cWoogkl5 g]kfn g} kmls{P klg;fydf cGt/f{li6«o sn]h jfljZjljBfnosf] k|df0fkq xftdfx'g] ePsfn] pgLx¿ ljb]znfO{nIo agfp“5g\ . g]kfnL lzIffcGof}nu|:t cj:yfdf /x]sf] x'“bfu'0f:t/Lo lzIff lng] ;f]rn]:jb]z 5f8\g] o'jfx¿sf] nsf]{dfKn; 6 ' u/ ]sf b ] lv:gftsf]Q/;Ddsf ljBfyL{ 5g\ .

pRr lzIffsf nflu g]kfnd};ftj6f ljZjljBfno eP klgPa|f]8 :68Lsf nflu a;]{lg @)xhf/eGbf a9L g]kfnL ljBfyL{n];d'Gb|kf/sf d'n'snfO{ cfkm\gf]z}lIfs uGtJo agfpg] u/]sf5g\ . z}lIfs k[i7e"ld /fd|f ]e Ps f l jB fy L { x¿ Pa | f ] 8:68Lsf nflu lab]l;g] x'g\ .To;f] t o'jf pd]/sf] /+uLg ;kgf;fsf/ ug]{ ;f]rn] klg sltkoo'jf Pa|f ]8 :68Lsf] axfgfdflab ] l ;Ps f 5g \ . o; } u / Ll j b ] zs f ] p Rr :t / L ohLjgz }n L / ;DkGgtf;“u;fIffTsf/ ug]{ df]xn] klg w]/}g]kfnL o'jfo'jtLsf] Wofg j}b]lzslzIf ftkm { tf lgPsf ] 5 .;doqmd;“u} cfw'lgs hLjgz}nL?rfpg] sltko g]kfnL o 'jfg]kfndf To;cg'?ksf] hLjgaf“Rg gkfOg] ePsfn] :6'8]G6le;fsf ] k |o f ]udf lab ] l;g ]hfgsf/x¿ atfp“5g\ . vf;u/Lg]kfnsf] k/Dk/fut lzIffk|0ffnL,/ fhg } lts cl:y/tf Pj +a]/f]huf/Lsf sf/0f lab]l;g' k/]sf]clwsf+z ljBfyL{sf] egfO 5 .

…oxf“ a;]/ eljio ;'/lIftug{ ;ls“b}g,Ú cWoogsf nflua]nfot hfg] tof/Ldf h'6]sfkf]v/fsf ;'wL/ k|wfg eG5g\– …goxf“sf] lzIffk4lt /fd|f] 5, g t

;fKtflxs ;dfrf/…;Lk ePsf JolQmn] sxL+ klg a]/f]huf/

a:g'kb}{g,Ú :6ØfG88{ 6'l/Hd PG8 xf]6n 6«]lgª;]G6/sf k|aGw lgb]{zs ;~hLj vqL eG5g\–…pgLx¿nfO{ ;w}+ cj;/n] klv{/x]sf] x'G5 .Úpgsf] egfO lzIff Pj+ /f]huf/Lsf] vf]hLdflab]l;g]x¿k|lt nlIft lyof] . vqL eG5g\–…xftdf ;Lk ePsf JolQm h'g;'s} If]qdfklg ;kmn x'g ;S5g\ .Ú

/f]huf/Lsf] vf]hLdf ljb]z efl;g] x'g\jf cWoogsf] l;nl;nfdf :jb]z 5f8\g]x¿g} lsg gx'g\, xftdf ;Lk lnP/ uP s;}n]klg ef]sf] a:g' kb}{g . ljleGg Jofj;flos;Lk xfl;n u/]/ lab]l;g]x¿n] /fd|} cj;/kfpg] hfgsf/x¿ atfp“5g\ . cWoogsfqmddf clg /f]huf/Lsf nflu y'k|} g]kfnLlab]l;g] u/]sf 5g\ . o;/L lab]l;g]x¿n]Jofj;flos ;Lk xfl;n u/]sf 5g\ eg]tTsfn sfd kfpg ;Sg] ;Defjgf /x]sf]vqL atfp“5g\ .

/f]huf/Lsf nflu lab]l;g]x¿n] t;DalGwt sfddf bIftf xfl;n u/]s} x'g'k5{ .cfkm"df ePsf] ;Lksf cfwf/df /f]huf/L kfOg]Pj+ sdfO x'g] x'“bf ;Lk lnP/ dfq lab]l;g'/fd|f] x'G5 . To;f] t cWoogsf] l;nl;nfdflab]l;g]x¿n] klg s'g} g s'g} lsl;dsf];Lk lnP/ hf“bf km';{lbnf] ;dodf a]/f]huf/a:g'kg]{ cj:yf cfp“b}g . …ljb]zdf cWoogug{ hfg]n] s'g} g s'g} ;Lk klg ;fy}df

ljb]zdf k9\g] ls sdfpg] <

lnP/ hfg' /fd|f] xf]Ú k|aGw lgb]{zs vqLeG5g\– …kf6{ 6fOd hasf ¿kdf cfkm"n]xfl;n u/]sf] ;Lk k|of]u ug{ ;lsG5 .Ú

x'g]vfg]sf dfq xf]Og ;fdGo kl/jf/sf5f]/f5f ]/Lx¿;d]t :6'8]G6 le;fdfkm {t;d'Gb|kf/sf d'n'sx¿df hfg] qmd a9\bf]5 . Kn; 6' jf l8Knf]df tx pQL0f{ ljBfyL{x¿cWoogsf nflu @ b]lv $ jif{;Dd ljb]zd}ljtfpg] tof/Lsf ;fy hfG5g\ . pgLx¿cfkm" k9\g] SofDk; jf ljZjljBfnosf nflunfUg] klxnf] jif{sf] vr{ h'6fP/ ljb]z k'U5g\ .clwsf+z ljBfyL{n] klxnf] jif{kl5 nfUg];Dk"0f{ vr{ pt} sdfP/ ltg]{ dgl:yltagfPsf] kfOG5 t/ cfjZos ;Lk Pj+sfdsf] bIftf gx'“bf pgLx¿ ;d:ofdf k/]sfy'k|} pbfx/0f e]l6G5g\ .

cWoogsf nflu a]nfot hfg] tof/Ldf/x]sf k|sfz clwsf/L olta]nf xf]6nDofg]hd]G6 tflnd lnO/x]sf 5g\ . pgLkm';{bsf] ;dodf cfjZos vr{ h'6fpgcfkm"n] s's;DaGwL ;Lk xfl;n ul//x]sf]atfp“5g\ . …;Lk l;s]/ hf“bf v]/ hf“b}gÚpgL eG5g\ .

xfn ljb]z hfg] a9\bf] nx/nfO{ nlIftu/]/ ljleGg tflnd ;~rfngdf 5g\ ./f ]huf/Lsf nflu lab]l;g rfxg]x¿n]cfjZos tflnd lnPsf] cj:yfdf 5gf}6dfkg]{ jf tyf cfj]bg lb+bf ;Lk ePsf] k'li6ug]{ alnof] cfwf/ aG5 . To;f] t d'n'sleq}

:j/f]huf/L ;[hgf ug{ klg ;Lkd"ns tflndlng' lgs} pkof]uL x'G5 . Kn; 6' jf Aofrn/;s]sfx¿n] cWoogsf nflu ljb]z hfg'cl3s'g} g s'g} lsl;dsf] Jofj;flos ;Lkxfl;n ug]{ u/]sf] Kofl;lkms xf]6n 6«]lgª;]G6/sf k|d'v k|df]b pkfWofon] atfP .

Jofj;flos ;Lk k|bfg ug]{x¿nfO{nlIft u/]/ /fhwfgLdf Ps bh{geGbf a9Ltflnd s]Gb| ;~rflnt 5g\ t/ u'0f:t/Lotflnd lbg] tflnd s]Gb|sf] ;+Vof ce}msd 5 . oL tflnd s]Gb|x¿af6 xf]6nDofg]hd]G6, a ]s/L, 6 '/ PG8 6«fen6'l/Hdh:tf ljifodf ljleGg tflnd;~rfng ul/G5 . Pp6f ljifodf tflndxfl;n ug{ # xhf/ b]lv @@ xhf/?k}of“;Dd nfUg] tflnd ;~rfnsx¿atfp“5g\ . xf]6n Dofg]hd]G6cGtu{t km'8PG8 a]e/]h Dofg]hd]G6, s's -slG6g]G6n,rfOlgh, OlG8og, O6flnog, d]lS;sg_j]6/÷j]6« ];, k|mG6 clkm;, af/6]G8/,x fp; ls l kª - a ] 8 l dn fpg ] , ?dJoj:yfkg ug] {_ tflnd lbOG5 . a]s/L-a]s/L cfO6d agfpg]_ cGtu {t skmLtyf cfO;lqmd d]lsª tflnd lbOG5 .6'/ PG8 6«fen Dofg]hd]G6cGtu{t 6'/ck/ ];g Dofg ]hd ] G6 , 6 ' l /:6 lnP/lj le Gg :y fgs f ] h fgs f / L l bg ] ,6 « feN;cGtu{t ljleGg Po/nfOG;sf]l6s]l6ªh:tf tflnd lbOG5 .

/f]huf/Lsf nflu ;Lk

cj;/x¿ g} 5g\ .Ú xl:k6fln6LDofg]hd]G6 cWoogsf nflu nG8ghfg nfu]sf k|wfgnfO{ g]kfnsf]/fhg}lts cj:yfn] klg ljt[i0ffhufPsf ] 5 . …h 'g; 's } If ]qcGof}nu|:t 5,Ú uLt–;+uLtdf ?lr/fVg] ;'wL/ eG5g\– …lrQ a'emfpg]7fp“ st} 5}g .Ú Pk]S; sn]haf6sDKo'6/ OlGhlgol/ªdf Jofrn/u/]sf cg'k d'lvof ljsf; /k|ljlwsf] If ]qdf ljZjnfO{ g}cu'jfO ul//x]sf] d'n'sdf uP/k9 \g 'n fO { cfkm \g f ] ;f }e f Uod f G5g \ . To; }n ] t pgn ]c Woogs f ] a x f g fd f;d'Gb|kf/sf d'n's k'Ug] rfxgf/fv]sf 5g\ . …PdaLP Og dfs]{l6ªsf];{ ug{ ljb]z hfg] ;f]rdf 5',Ú

cg'kn] xf}l;b} ;'gfP .d'n'ssf] cl:y/ /fhgLltsf

sf/0f cfkm\gf] eljio c;'/lIftb]v]/ ljb]z hfg] ;f]r agfPsfy'k| } o'jfo'jtLdWo]s} Ps x'g\lgd{nf s];L . yfkfynLl:ytgle{s OG6/g];gn xl:k6nsL:6fkm g;{ lgd{nf elG5g\– …oxf“kf]lnl6sn kf]No';g 5 .Ú gl;{ªcWoogsf nflu gj]{ hfg] tof/Ldf/x]sL s];L Toxf“af6 yk k|fljlws1fg xfl;n u/]/ kms{g] ;f]rdfl5g\ . sf7df8f}+s} Ps xl:k6nsL:6fkm g;{ x'g\ kfj{tL v8\sf . oxf“klg pgL a]/f]huf/ 5}gg\, t/oltn] dfq pgsf] lrQ a'em]g .…cWoogsf nflu c:6«]lnof hfg];f]rdf 5',Ú gl;{ª;DaGwL tLgjif]{

sf];{sf nflu c:6« ]lnof hfg]tof/Ldf /x]sL kfj{tLn] elgg\ .l8k]G8]6 le;fdf cfkm\gf >Ldfg\;lxthfg nfu]sL kfj{tL kl/l:ytL ldNb} uPljb]zd} a:g] ;f]rfOdf l5g\ . …x]b}{hfp“m, cj:yf /fd|f] eP ljb]z}a:g'knf{,Ú kfj{tL elG5g\ .

pRr lzIffsf nflu lab]l;g]ljBfyL{x¿n] vf;u/L cd]l/sf,a]nfot, c:6«]lnofh:tf d'n' /f]Hg]u/]sf 5g\ . …cfw'lgs lj1fgdfljZjnfO{ g} cu'jfO ul//x]sf oLd 'n 'sdf a; ]/ cWoog ug ] {cj;/nfO { xQkQ pDsfpgrfx“b}gg\ pgLx¿ .Ú 6]km cfoN;;]G6/ gof“ afg]Zj/sL lgb]{zsgLnd h+ud elG5g\– …To;}n] tnfvf}+ vr{ u/]/ jf h:tf];'s} emGem6

a]xf]/]/ eP klg …:6'8]G6 le;fÚdfkm{t pgLx¿ lab]l;g] rSs/dfx'G5g\ .Ú ljleGg ljsl;t d'n'sdfcWoog ug{ hfg]x¿ Tox“fsf]pTs[i6 hLjg:t/af6 a9L k|efljtePsf ] b g ]:S6 Ph 's ];gsG;N6]G;Lsf k |aGw lgb]{zszflns/fd e08f/L atfp“5g\ . …kof{Kt;'v–;'ljwf ePsf] 7fp“df hfg]/x/ ;a}nfO{ x'G5,Ú SoflDa |hOl G:6Ro '6sf k |d 'v uf ]k fne08f/L eG5g\– …ljb]zdf lzIffxfl;n ug{ kfpg] cj;/nfO{ klgw]/} ljBfyL{n] Toxf“sf] ;DkGgtf;“uuf“;]/ x]/]sf 5g\ .Ú

j }b ] lzs lzIffsf nfluk/fdz{ lb“b} cfPsf la|6]g OG6/g];gnPs]8]dL, k'tnL;8ssf gL/h /fO{

d "ntM tLg sf/0fn ] g ]kfnLo'jfo'jtLx¿ cWoogsf nflulab]l;g] atfp“5g\ . …g]kfnsf]lzIff :t/Lo gdfGg] / kof{Kt k};fePsf kl/jf/sf ;b:ox¿cWoogsf nflu ljb]z hfG5g\,Ú/fO{ eG5g\– …sltko cWoogsfnflu eg]/ sfd ug{ hfG5g\ .Úo;}u/L cfkm\gf] kl/jf/ ljb]zd}ePsfx¿ klg :6'8]G6 le;fdfljb]z l5g]{ u/]sf] pgn] atfP .

cf ly {s ¿kn ] ;DkGgkl/jf/sf ;b:on] dfq ljb]zdfcWoog ug{ kfp“5g\ eGg] dfGotfunt ePsf] pgsf] wf/0ff 5 .ljb]zdf cWoog ug{sf nflucfly{seGbf klg k|d 'v s'/fljBfyL{sf] z}lIft bIftf g} xf] .

z}lIfs k[i7e"ld /fd|f] agfPsfljBfyL{x¿, hf] k9fOdf cAan 5g\pgLx¿n ] zt–k | ltzt5fqj[lQ;d]t kfpg] u/]sf 5g\ .o;/L 5fqj [ lQdf hfg ]ljBfyL{x¿nfO{ sltko sn]]h–o'lgel;{6Ln] vfg]–a:g] Joj:yfu/]sf] SoflDa|hsf e08f/Ln]atfP . lkmgNofG8, 8]gdfs{,gj]{h:tf d'n'ssf sn]h tyfo'lgel;{6Lx¿df zt–k|ltzt;Dd5fqj[lQsf] Joj:yf 5 .

…cfly{s ¿kn] ;DkGg 3/sf5f]/f5f]/L ljb]z cWoogsf nfluk|of; ul//x]sf x'G5g\,Ú ;'lk|dPh's];g ;]G6/ k|f=ln=, nugv]nsfs[i0fxl/ s]=;L= eG5g\\– …ljb]zsfsn]h Pj+ o'lgel;{6Lx¿n] eg]

ljBfyL{sf] z}lIfs IfdtfnfO{ a9Lk|fyldstf lbg] u/]sf 5g\ .ÚcWoogsf nflu d"nt c:6«]lnof,cd]l/sf, Sofgf8f, ;fOk|;, o's]cflb d'n's g]kfnL ljBfyL{sf nfluuGtJo aGb} cfPsf 5g\ . ljleGgd'n'sdf leGg–leGg ljifodfbIftf xfl;n ug{ ljBfyL{x¿ hfg]u/]sf 5g\ . ljz]if u/L k|df0fkqtx Pj+ ;f] ;/xsf K;; 6', Pn]en, cf] n]en cWoog k"/ful/;s]kl5 af“sL cWoogsf nfluljb ]zsf sn ]h Pj +o ' lgel; {6Lx¿df g ]kfnLljBfyL{x¿n] cfj]bg lbG5g\ .…cWoogsf nflu cfkm\gf] ljifout?lr, Ifdtf / nIonfO{ k|d'vcfwf/ agfP/ cfj]bg lbg'k5{,Ú

;'lk|d Ph's];gsf s]=;L= eG5g\ .s]=;L= sf cg';f/ cWoog ug{rfxg] ljBfyL{n] ljb]zsf sn]hPj + o ' lgel; {6Lx¿sf ]dfkb08cg';f/ efiff:t/ cWoogug'{k5{ . egf{sf nflu cfj]bglbO;s]kl5 ;DalGwt ljBfnon]k9\g of]Uo 7x¥ofP ckm/ n]6/k7fp“5 . cfjZos ;Dk"0f{ k|lqmofk"/f ul/;s]kl5 k|j]zf1f lnP/ljb]z hfg ;lsG5 .

ljb]zdf pRr:t/sf] lzIffxfl;n ul/;s]sf ljBfyL{sf nfluh'g;'s} d'nsdf klg /f]huf/Lsf]9f]sf v'nf x'g] k|fOd Ph's];gOGkm {d ];g ; ] G6/ k | f = ln= ,sdnfbLsf bLks u'?ª atfp“5g\ .ljb]zdf cWoogsf nflu Go"gtd

* nfv ?k}of“ nfU5 . z}lIfssfo{qmdcg';f/ ;f]eGbf a9L /sdvr{ x'G5 . o;/L ljb]z cWoogug{ hfg] ljBfyL{sf nflu ljleGga}+saf6 …Ph's];g nf]gÚ ;d]t k|fKtx'“b} cfPsf] 5 . Ph's];g nf]g k|fKtug{ ljBfyL{n] cfkm\gf] ;DklQsf]ljj/0f a}+snfO{ b]vfpg'kg]{ x'G5 .;f]xL cfwf/df a} +sn] cfly{sb:tfj]h tof/ u5{ .

;jf{lws ;+Vofdf g]kfnLljBfyL{ hfg] c:6«]lnofsf nflueg] ca b'O{ a}+sn] dfq o:tfcf ly {s b:tfj ]h agfpg ]cflwsfl/stf kfPsf 5g\ . o;af6c:6«]lnof hfg] ljBfyL{sf] ;+Vof36\b} uPsf] kfOG5 . cWoogsfnflu eg]/ w]/} ljBfyL{ ljb]zL d'n'suP klg pgLx¿ Toxf“ cfocfh{gsf]af6f]lt/ nfUg] u/]sf 5g\ .

gf] cAh]S;g n]6/lzIff dGqfno 5fqj[lQ

zfvfsf cg';f/ ljb]z cWoogsflglDt gf] cAh]S;g n]6/ lng]ljBfyL{x¿sf] ;+Vof a;]{lg pNn]Vo¿kdf al9/x ]sf ] 5 . ut@)^%÷)^^ df cWoogsf lglDtljb]z hfg @$ xhf/ * ;o @$hgfn] gf] cAh]S;g n]6/ lnP .of] ut c;f/;Ddsf] tYof+s xf] .uPsf] @)^$÷)^% df ;f]xLcjlwdf !& xhf/ ljBfyL{n] gf]cAh]S;g n]6/ lnPsf lyP .tYof+snfO{ cfwf/ dfGbf j}b]lzscWoogsf nflu gf] cAh]S;g n]6/lng] ljBfyL{sf] ;+Vof a;]{lg j[l4x' “b } uPsf] b]lvG5 . zfvfsfdxf;lrj ef]h/fh sfkm \n ]n ]lbPsf] hfgsf/Lcg';f/ )^^c;f/ clGtd;Dd c:6« ]lnofsfnf lu !) xhf/ ! ;o @!hgfn ] g f ] cAh ] S;g n ]6/lnPsf 5g\ . o;}u/L a]nfotsfnflu ^ xhf/ ^ ;o @& hgfn]/ cd]l/sfsf nflu @ xhf/ (;o #$ hgfn] gf] cAh]S;glnPsf 5g\ .

;fOk|; hfg ! xhf/ ! ;o^@ hgf ljBfyL{n] gf] cAh]S;gn]6/ lnPsf 5g\ . ;fOk|;kl5hfkfgsf nflu * ;o % hgf,a+unfb]zsf nflu # ;o & hgf,rLgsf nflu @ ;o ^@ hgf,lkmgNofG8sf nflu @ ;o !# hgf,Sofgf8fsf nflu @ ;o * hgf /8]gdfs{sf nflu ! ;o &@ hgfn]gf] cAh]S;g n]6/ lnPsf 5g\ .dGqfnosf cg';f/ ;a}eGbf w]/}l jB fy L { n ] c; f /d f g f ]cAh]S;g n]6/ lnPsf lyP .gf ] cAh ]S;g n ]6/ lng ]dfdlxnf #@ k|ltzt 5g\ eg]af “sL k '?i f 5g \ . j }b ] lzscWoogdf hfg] ljBfyL{x¿dWo]xl:k6fln6L Dofg]hd]G6 cWoogug{ # xhf/, lahg]; Dofg]hd]G6df! xhf/ * ;o ^ tyf PsfplG6ªdf! xhf/ # ;o *) ljBfyL{ lyP .

5fqj[lQ zfvfsf ;x;lrjsfkm\n]sf cg';f/ o;/L j}b]lzscWoogsf nflu gf] cAh]S;g n]6/lng]df sf7df8f}+af6 % xhf/ $;o ##, lrtjgjf6 @ xhf/ !;o %%, nlntk'/af6 ! xhf/ &;o !$, sf:sLaf6 ! xhf/ $;o @&, ¿kGb]xLaf6 ! xhf/ !,em fkfaf6 ( ;o @# tyfeQmk'/af6 * ;o *^ hgf 5g\ .

Page 19: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @!

cd]l/sf uP/ afof]6]Sgf]nf]hLk9\g] nIo lnPsf g]kf]lnog s'df/bf; clxn] :of6 / 6f]kmnsf]tof/Ldf 5g\ . pgsf ;fydf;GbLk >]i7 klg 5g\ . lnl6nP~h]N;af6 P;Pn;L / h]leo/OG6/g];gn sn]haf6 P n]enubf{;Dd ;fy} /x]sf] of] hf]8Lcd]l/sfdf cWoog ubf{ klg ;fy}/xg rfxG5 . To;}n] pgLx¿sf]jt{dfg Pp6} 5, eljiosf] ;f]rfOPp6} 5 / ljrf/ klg Pp6} 5 .l6gPh;{x¿df ljifo / eljio5gf}6df ;fyLefOn] klg dxŒjk"0f{e"ldsf v]N5 eGg] s'/fsf] of] Pp6fultnf] k|df0f xf] .

oxL k|df0fnfO{ an k'¥ofpg]c¿ tLg hgf klg 5g\ . k"j{sf]O6x/Ldf x'“bf ;fy} /x]sf oL hf]8Lj}b]lzs cWoogsf] ;kgfsf ;fys]xL dlxgfcl3 dfq /fhwfgLl5/]sf] xf] . ljqmd a:g]t, ljholu/L / lzlz/ rfkfufO{+sf] ;d"xcWoogsf nflu a]nfot hfgrfxG5 . pgLx¿ clxn] SoflDa|hOlG:6Ro'6df cfO{O{Pn6LP;sf]tof/Ldf h'6]sf 5g\ . clxn]sf] gof“k | fjwfgcg';f/ a]nfot hfgcfO{Pn6LP; gu/] klg x'G5, t/of] sf];{ gu/]sfn] km]l/ Toxf“ k'u]/ug'{k5{ / kl5 kl/G5 eGg] s'/fpgLx¿nfO{ yfxf 5 . km]l/ of] sf];{u/]sfn] le;f kfpg klg ;xhx'G5 . To;}n] pgLx¿ of] p2]Zok"/f ug{ nfluk/]sf 5g\ . pgLx¿;a} Dofg]hd]G6 sf];{ ug{ rfxG5g\ .

l/of ;'j]bLn] /fhwfgLs} P;sn]h ckm Dofg]hd]G6 / k|Lltnfdfn] lxdfnog x\jfO6 xfp;dfcWoog u/]sL x'g\ . b'j}n] :of6sf]tof/L ul//x]sf 5g\ t/ :of6sf]tof/L ;lsPkl5 l/of cfO{Pnl6P;/ k|Llt 6f]kmn ug{ rfxlG5g\ . l/ofl/hN6 /fd|f] cfP cd]l/sf gq o's]hfg rfxlG5g\ . pgL rf6{8{PsfpG6]G6 sf];{ ug{ rfxlG5g\ .

cWoogsf nflu ljb]z hfgrfxg]x¿sf] ;+Vof a;]{lg al9/x]sf]5 . o;sf nflu ljleGg sf];{sf]tof/L ug'{k5{ . g]kf]lnog, ;lGbk,ljqmd, ljho, lzlz/, l/of / k|Llto;/L ljb]zdf cWoogsf nfluhfg rfxg]dWo]sf s]xL k|ltlglwkfq x'g\ .

g ]k fndf aGb,x8 \tfnnufotsf /fhg } ltscGof}ntfsf sf/0f z}lIfs ultljlwlgjf {w ¿kdf ;~rfng x 'g;Sb }gg \ . o 'jfx¿ j }b ] lzslzIfftkm{ cfslif{t x'g'sf] d"n sf/0foxL g} xf] eGg] pgLx¿sf] lgisif{/x\of] . ljqmd eG5g\— g]kfnsf]z}lIfs k|0ffnL b]v]/ lbSs nfU5 .:gftsf]Q/ txsf nflu k|lqmof ;'?ePsf] !( dlxgfkl5 k/LIff x'gnfUbf klg km]l/ cGof}n ylkPsf]5 . k|Zgkq aflxl/Psf] cf/f]k /ljBfyL{x¿sf] lj/f]wsf aLr s] x'g]xf] eGg] s'/fdf cGof}n g} 5 . of]

1fg, ljrf/ / ;Eotfsf nflu

cj:yfdf ljBfyL{nfO{ k9\g klghf“u/ rNb}g . km]l/ cfkm\gf] z}lIfsu'0f:t/cg';f/ hflu/ kfOg]s'/fdf klg lglZrttf 5}g .ljhosf cg';f/ ljleGg sf/0fn]ubf{ oxf“ k9\g kfO“b}g . km]l/ hflu/kfpg ljleGg k |sf/sf;f];{kmf];{sf] cfjZostf k5{ .ljb]zdf uP/ k9]kl5 pt} hflu/kfpg ;lhnf] x'G5 clg g]kfndfklg ljb]zdf k9]sfx¿nfO{ s]xLk|fyldstf klg x'G5 . To;afx]sbIftf eP cWoogkZrftg]kfndf cfP/ cfkm}+ s'g} gof“;Defjgfsf] vf]hL ug{ ;lsg]s'/fdf klg pgLx¿ ljZj:t 5g\ .To;}n] hlt;'s} vr{ u/]/ eP klgcWoogsf nflu ljb]z hfg'sf] ljsNkg/x]sf] pgLx¿sf] dfGotf 5 .

lzIff km:6{ Sjfln6Lsf]x'g'k5{ eGg] lzlz/sf] dfGotf 5 .oxL km:6{ Sjfln6Lsf] lzIff kfpgg} ljb]z xflGgg'k5{ . ljZjsf ;a}s'gfdf kfOg] lzIffdWo] pTs[i6lzIff k|fKt ug'{ b]zsf nflu klgkmfObfhgs x'G5 . ljb]zdf k9\glglZrt ;dosf nflu le;f k|bfgul/Psf] x'G5 . To;kl5 Toxf“ k|fKtu/]sf] pTs[i6 lzIffnfO{ g]kfndf;b'kof]u ug{ ;lsG5 . lzlz/eG5g\— xfdLn] lghL :t/af6ul/Psf] vr{n] klg /fi6«nfO{of]ubfg ul//x]sf x'G5f}+ . xfd|f]b ]zdf k | fKt u/ ]sf ] lzIffn ]pgLx¿nfO{ s]xL kmfObf ub}{g, t/ptf k|fKt u/]sf] lzIffn] xfd|f]b]znfO{ kmfObf lbG5 . o;afx]sljleGg 1fg, ljrf/ / ;Eotfsfs'/f klg l;ls/x]sf x'G5f}+ . oL;a} sf/0fn] j}b]lzs lzIff xfd|fnflu /x/ dfq ge} Ps k|sf/sf]afWotf klg xf] .

lzIf f k | f l Ktsf nf luhfg'eGbf cl3 oL ljBfyL{x¿/fhwfgLsf ljleGg z}lIfs k/fdz{s]Gb| wfO/x]sf x'G5g\, t/ pgLx¿k"0f{ ¿kdf k/fdz{ s]Gb|df dfqe/ kb} {gg\ . pgLx¿ cfkm\g}tl/sfn] klg ck8]6 e}/x]sfx'G5g\ . vf;u/L cfkm"n] k9\g hfgrfx]sf] sn]h / ljifosf af/]dfhfGg ljleGg ;|f ]tsf] k|of ]uu5{g\ . l/ofsf cg';f/ d'Vo ;|f]teg]sf ] sn]hsf j]a;fO6 /ljleGg OG6/g]6 ;r{ g} x'g\ .sltko sn]hsf j]a;fO6 klgunt x'G5g\ eGg] s'/fdf cfkm";r]t x'g'kg]{ pgsf] dfGotf 5 .sltko sn]h / o'lgel;{6Lx¿n]ljBfyL{n] hfGg rfx]sf k|Zgsf]hjfkm s ]xL lbgleq } n ]v ]/k7fOlbG5g \ . o;sf nf luu'undf ljleGg j]a;fO6sf] vf]hLklg ul/G5, t/ klg pgLx¿sfaLr sn]haf]8{ 86sd, o's]eLP86sd, lk6;{G; 86sd cflbj ]a;fO6 rlr {t 5g \ . oL;fO6af6 Toxf“sf] lzIff k|0ffnL /cWoogsf nflu cfjZos k|lqmof

cflbsf af/]df w]/} s'/f yfxf kfpg;lsG5 . g]kf]lnogsf cg';f/g]kfndf o';]km u|'k eGg] ;d"xklg 5 . of] ;d"xdf cd]l/sL lzIffk|0ffnLsf ;DaGwdf uP/ w]/} s'/fyfxf kfpg ;lsG5 .

ljb]zsf] lzIff / ;xL sn]h5gf}6k"j { ljBfyL {x¿ ljleGg;]ldgf/df klg ;xefuL x'G5g\ .a;]{lg k|mL ;]ldgf/sf nflu ljleGgsn]hsf k|ltlglwx¿ g]kfn cfpg]qmd al9/x]sf] 5 . pgLx¿n] pQmb]zsf] lzIffk|0ffnL / ljz]if u/Lcfkm\gf] sn]h jf o'lgel;{6Lsf]ljz]iftfaf/]df w]/} s'/f atfp“5g\,t/ klg olQs}df ljZj:t eg]e}xfNg' x'“b}g . k|Lltsf cg';f/ljb ]zdf /x ]sf cfkmGt /;fyLefOn] klg of] s'/fdf lgs};xof]u k'¥ofpg ;S5g\ . ljqmdsfcg';f/ s'g o'lgel;{6L cfkm\gf

nflu ckmf]6] {jn 5 / of] s'g>]0fLsf] xf] eGg] s'/fdf a9L ;r]tx'g'k5{ . Hofb} ;:tf] o'lgel;{6Ldfklg b'tfjf;n] le;f lb“b}g . dx“uf]eof] eg] k};f ltg{ ;ls“b}g . To;}n]cfkm\gf nflu cg's"n dWod vfn]o'lgel;{6L vf]Hg' pko'Qm x'g]ljqmd atfp“5g\ .

ljb]zdf cWoog ug{ hf“bf;a} k};f oxL+af6 k7fP/ klg;ls“b}g . w]/} cleefjsn] cfkm\gf5f]/f5f]/Ln] s]xL sdfpg\ klg eGg]rfx]sf x'G5g\ . To;}n] of] s'/fdfklg Wofg lbg'k¥of] . ;GbLkn] eg]—klxnf] jif{ otfaf6 k};f dfu] klg

kl5Nnf jif{x¿df otfaf6 k};fk7fpg'kg]{ cj:yf gcfcf];\ . a?To;kl5 ptfaf6 k7fpg'kg]{ cj:yfcfP cleefjs v';L x'G5g\ .

clxn] /fhwfgL dfq geP/df]km;nsf ;x/df ;d]t z}lIfsk/fdz{ s]Gb| v'Ng] qmd a9]sf] 5 .Rofp;l/ pld|Psf o:tf k/fdz{s]Gb|dWo] klg ;xL k/fdz{ s]Gb|5gf}6 ug'{kg]{ cfjZostf 5 .cWoogsf nflu ljb]z hfg'cl3;j{k|yd o;nfO{ k|fyldstfdf /fVg'g} ;a}eGbf dxŒjk"0f{ sfo{ ePsf]s'/fdf ;a}sf] ;xdlt /x\of] .

k|:t'lt M Ps/fh ;'j]bL

j}b]lzs cWoog

Page 20: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @@

lxGb" dlxnfx¿sf] rf8 tLhljjflxt tyf cljjflxt b'j}n]xiff]{Nnf;sf ;fy dgfp“5g\ . of]kj{df ;f}efUo;"rs /ftf] /+usf]ljz]if dxŒj x'G5 . tLh kj{dfvf;u/L /ftf] /+usf] ;f8L, Anfph,r'/f, kf ]t ], 58s] ltnx/L /u/uxgfdf ;lhPsf JolQmTjcufl8 cfp“5g\ . tLhsf] km];gnfO{k | :t 't ug ] { qmddf km ];gl8hfOg/x¿ of]u]Gb|d]x/ ah|frfo{,t?l0fsf dxtf] tyf lji0f' uf}tdsf]:6fOn :6]6d]G6 M

of]u]Gb|d]x/ ah|frfo{d]x/ sn]S;gljjflxtsf nflu M x]eL

ODa|f]O8/L, lu|g l;tf/f / h/Lo'Qmhh]{6 jf l;kmgsf] /ftf] ;f8L .;f8Lsf] cf“rn / af]8{/ b'j}df x]eLODa|f]O8/L . ;f8Ll;t ;'xfp“bf] /ftf]/+usf] Anfph . eL jf O“ g]snfOgdf ANofs 6fO–ck z}nLdfl:nen]; :6fOnsf] Anfph .

cljjflxtsf nflu M l;+unl:n6 ePsf] yfO{ n]Gysf] /ftf] ;6{jf s'tL{ cyjf cDa|]nf s'tf{sf;fydf r'8Lbf/ ;naf/ . s'tf{ jfs'tL{ l;kmg, hh]{6 h:tf km\ofla|s .;naf/sf nflu eg] a6/ qm]k /s6g . 6kdf /ftf];“u xl/of] /+unfO{klg k|fyldstf lbg ;lsG5 .

gf/Lsf] ebf} c+s

tLhsf] z}nL cfof] al/n}

l8hfOg/tkm{ s'tL{ jf s'tf{sf nflul:nen]; jf Sjf6/ l:nez}nL,l8k g]snfOg, jfO8 eL jf Aofscf]kgsf ;fy} l:6«k k|of]u u/LPS:6«f n's kfpg ;lsG5 .

t?l0fsf dxtf]t?l0fsfh lqmP;gljjflxtsf nflu M

cfhef]ln ljjflxt dlxnfx¿dfklg n]x] +ufsf] k|rng /x]sfn]tLhdf n]x]+uf jf lkmu/ cg';f/nª :s6{ 6«fO ug{ ;lsG5 . oBlkljjf lxtx¿sf nf lu ;f8L

;bfjxf/ klx/g xf] . /ftf] /+usf]hh]{6 ;f8L jf Kn]g l;kmg ;f8Lklg pko'Qm x'G5 . y|]8 js{ /l;Sj]G; js{ k|of]u u/L ;f8LnfO{xfOnfO6 ug{ ;lsG5 . ;f8Ll;td]nvfg] 6ksf nflu xN6/ jfsf];]{6 cfsif{s x'G5 .

cljjflxtsf nflu M Sjf6/KofG6l;t ;6{ n]Gy s'tL{ pko'Qmx'G5 . /+u /ftf] . s'tL{sf] g]snfOgeg] j]:6g{, xN6/ jf l:6«ª ;lxta9L cfsif{s x'G5 . pNn]lvtg]snfOg ;lxt r'8Lbf/sf] hf]8fklg /fd|f] x'G5 . s'tL{, s'tf{sf] a:6nfOg eg] xfOnfO6 ug'{ /fd|f]x'G5 . r'8Lbf/ ;naf/l;t s'tf{sf]hf]8fdf g]6sf] js{ ul/Psf] b'k§fn]yk cfsif{s n's k|bfg u5{ .

lji0f' uf}tdODoflhg a'l6sljjflxtsf nflu M ljjflxt

dlxnfx¿n] ;f8LnfO{ k|fyldstflbP klg lkmu/ / prfO cg';f/cDa|]nf s'tf{ / r'8Lbf/ ;naf/sf]slDag];g klg pko'Qm x'G5 .3'“8feGbf yf]/} d'lglt/sf] nDafOdfcDa|]nf z}nLsf] s'tf{ pko'Qm x'G5 .

rf]nL Pl/ofdf a|f]s]8 / km\n]o/dg k/fpg]x¿n] s'tf{sf] tNnf]efudf hh]{6 jf l;kmg k|of]u ug'{7Ls x'G5 . l:ne n'ssf nflu af:;s6 k|of]u ug{ ;lsG5 . js{x¿dfla8\;, l;Sj]G;, km\nfj/ js{nfO{k|fyldstf lbg' /fd|f] x'G5 . s'tf{sf]g]snfOgdf l:j6 xf6{, :SjfP/, jfO8eL jf /fpG8 eL x'g;S5 . ;njf/eg] qm]ksf] x'g' /fd|f] x'G5 .

cljjflxtsf nflu M /]8 /u|Lg slDag];gdf k|mG6 :ln6 s'tf{/ r'8Lbf/ ;naf/sf] slDag];g

pko'Qm x'G5 . a|f]s]8sf] 6k jfl;Sj]G;sf] cfp6 nfOg / Kofrjs{;lxtsf] s'tf{ k|of]u ug{ ;lsG5 .;naf/ eg] qm]ksf] plrt x'G5 .s'tf{sf] g]snfOg eL–;]k pko'Qm x'G5 .6knfO{ rf}aGbL rf]nL z}nLdf la8 /l;Sj]G;sf] cfp6 nfOg lbP/ ykcfsif{s n's k|fKt ug{ ;lsG5 .

–/f]lhg zfSo

tl:a

/ M sjLGb|dfg

zfSo

tl:a

/ M u0

f]z v

8\sf÷

nEn

Lkf]v

/f 8

6sd

Page 21: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @#

d]/f] s'/f]

sljtf n3'syf tfn'df cfn' uf“p ;x/ 8'Ng'k5{3/ dflysf] jg el/, nfnLu'/f“; km'Ng'k5{xfd|f] dL7f] ldngn], b'Mv–kL8f e'Ng'k5{em]nf}+nf lg b'Mv a?, ;fy dnfO{ b]pm ltdLb'j} ldnL xfd|f] 3/df ;'v–zflGt x'Ng'k5{k/]nLdf ltd|f] d]/f] dfof v]N5 y/L–y/LTof] d'6' / of] d'6' Ps–cfk;df v'Ng'k5{ltd|f] 3/df xft dfUg cfp“b} 5' d klg/dfO{ /dfO{ xft ;dfO{ uf“p–;x/ 8'Ng'k5{ .

—ab|L lzjfsf]6L

ltd|f] ljof]ukl5

h'g–h'g dxfg'efjnfO{s]z emg] { /f ]u nfu]sf ] 5pxf“x¿sf nflu Pp6f gof“lqmdsf] cfljisf/ ePsf] 5 .Tof ] lqmd nufpg'k5{ Ps;ftf . Ps ;ftfkl5 tkfO{+sf]s]z t pd|“b}g t/ vf]k8Lrfpl/g yfN5 clg tkfO{+sf]hlt s]z 5 Tolt g} 3gfb]lvg yfN5 .

Pp6f o'js lrt'jfsf] l;sf/ug{ rfxGYof] . o; ljifodf p;n]k'/fgf] l;sf/L;“u ;Nnfx lnof] .

…lrt'jfsf] l;sf/ ;w}+ /fltug'{k5{Ú cg'ejL l;sf/Ln] eGof]…/flt–/flt lrt'jfsf] cf“vf aN5,/flt an]sf] b'O{ cf“vfsf] aLrdf lg;fgfnufof] eg] lrt'jf dfg{ ;S5f} .Ú

o'jsn] cfOl8of lnof] / PsxKtfkl5 lg/fz eP/ kmSof] { .k'/fgf] l;sf/Ln] ;f]Wof] …s] ef] s'g}lrt'jf df¥of} <Ú

…dfl/g“ .Ú…lsg < ltdL lrt'jfsf]

l;sf/ ug{ /flt uPgf} < /fltlrt'jfsf] cf“vf rlDsPg <Ú

…rlDsg t rlDsof] lg bfO,t/ lx+hf]cfhsf lrt'jf af7fe};s]5g\, ca t lrt'jf h+undflx“8\bf hf]8Lhf]8L eP/ lx“8\5g\,Pp6fn] b]a|] cf“vf lrlDnG5 csf]{n]bflxg] cf“vf lrlDnG5 clg uf]nLaLrdf hfG5 .Ú

)))

w]/} eL8 ePsf] a;df Pp6fj[4 JolQmn] p7]/ Pp6L o'jtLnfO{l;6 lbg] k|of; u/] t/ o'jtLdflggg\ . km]l/ j[4n] eg]kl5o'jtL j[4sf] sfvdf al;g\ .

)))Ps g]tf efif0f ug{ Ps lbg

cl3 dfOsdf l/x;{n ub}{ lyP .…bfh'efO tyf lbbLalxgLx¿ †Ú

pm efif0f ug{ yfNof]– …olb d}n]r'gfj lht]+ eg] ;a}nfO{ /f]huf/Lsf]Joj:yf u5'{===, uwf=== ufp“el/lah'nL k'¥ofp“5', pNn'=== ufp“dfsn]h vf]N5', y'Ss s's'/==== ;a}lt/6]lnkmf]g k'¥ofp“5', 7u df]/f=== a; ef8flk|m ulb{G5', eft]=== uf]?===.

ha l/x;{n ;lsof] tadfOsjfnfn] pgnfO{ ;f]Wof]–

…xh'/ tkfO{ +sf] efif0f /k|lt1f t d}n] a'em]+ t/ aLr–aLrdfs;nfO{ ufnL ub}{ x'g'x'GYof] <Ú

…cfkm}nfO{Ú,…cfkm}nfO{ lsg <Ú…efO † h;n] em"7f] af]N5

p;n] ufnL t vfOxfN5 lg .Ú)))

cf“;' agL eml/lbof} k/]nLsf] tL/dfrf]6leq} b'Mv]s}5' slt af“r“" kL/dfeid;/L hLjgsf /x/ ;f/f hlnuP3fddf lg lx8\g} k¥of] zLtn d]/f] 9lnuof]g t em¿“ ls t d¿“ em'lG8/x]+ eL/dfdnfO{ 9f“6L 8f“8} sf6L ctLtnfO{ e'Nof}ktem8 agfO{ d]/f] dg cGt}lt/ km'Nof}df5f ;/L j]bgfsf] clNem/x+] emL/dfd n8+]5' lsgf/df ltdL ;fu/ e]6\g'Kof;L 5g\ tL kmf“6 ltdL Kof; d]6\g'lx+8bf ;w} 7]; k5{ 5}g efUo lz/dfrf]6leq b'Mv]sf] 5' slt af“r“" ;f/df .

–gj/fh ;f/yL

v';L 5fpnf eGbfeGb}ldld{/]sf cgluGtL tf/fx¿ uGbfuGb}lhGbuL of] ljTg nfUof] v';L 5fpnf eGbfeGb}ltd|f kfOnf pGgltsf] lzv/lt/ a9\b}5g\ /]d]/f eg] lbg ljT5g\ ltd|} gfd hKbfhKb}b]p/fnLsf rf}tf/L lg ;'g;fg e};s]/ft l;ª\u} /f]O{ a:5' ;'gf}nf] 3fd cfpnf eGb}ufp“3/ d;fg eof] o'jf hlt d'Unfg k;]a:5' drflx“ af6f] x]/L cfpg] lbg uGb}n]sa+];L uf]7fnf]df, dgel/ 89]nf] 5klv{/fÚ5' Ps lbg t ;'vb laxfg cfp“5 eGb} .

–hok|sfz

k/]nLsf] tL/df

cf:yfsf] ¿kdlGb/–kL7sf] bz{g–k|blIf0ffdf cl3–

kl5 sxL+ st} gk'Ug] pxf“ Tof] lbg nfvaQLafNg] k"hfdf cltly eP/ k'Ug'ePsf] lyof] .wd{nfO{ zf]if0fsf] dfWod egL s8fcfnf]rgf ug]{ pxf“nfO{ lrg]hfg]sf ;a}s§/ gfl:tssf ¿kdf lnGy] . pxf“sf]pkl:yltn] ;a} rlst x'g] g} eP .

nfvaQLsf] cfof]hg a[xt\ / eJolyof] . ehg–sLt{gsf] 6f]nL;lxt pkl:yltklg afSn} lyof] . ;xefuLx¿ ylk+b} lyP .;a} cf–cfkm\gf pkqmddf Jo:t lyP .pxf “ k lg kfx 'gfx¿nfO { a;fpgcf]5\ofOPsf] b/Ldf cln k/ 5]p nfUb}Pp6L gjof}jgfl;tsf] jftf{nfkdf Jo:tx'g'x'GYof] . pxf“ s§/ gfl:ts x'g'x'GYof] .b]jtfk|lt /QL ljZjf; ug' {x 'GgYof] .cfhrflx “ s;/L kfNg 'eof ] . w ]/ }sf ]v'Nb'nLnfO{ Ps hgfn] jf0fL lbP . b]jtfdfpxf“sf] ljZjf; geP klg b]jLdf t cgf:yf5}g xf]nf lg † ;s] pxf“sf] pkl:ylt b]jLs}sf/0fn] ePsf] xf];\ †

– /Tg sf]h"

r'krfk 5g\ /ftx¿, r'krfk k|x/ d]/fltdL uPb]lv /l;Psf] /l;o} gh/ d]/fj;Gt cfp“5 km"n km'Nb}g Ps y'“uf]c“Wof/f] g} c“Wof/f] 5 x//ft z/b\ d]/f/lte/ 5}g r}g dnfO{ h] ubf{ klgkm"n;“u v]Nbf klg v]n dfq kmut d]/fkfg;} hufP/ a;“], /fte/ glurcfkm}+sf] b"/L wldnf] x'g] c“Wof/f]df 3/ d]/fglrGg]x¿ af]Nb}gg\, lrGg]x¿ klg af]Nb}gg\cfkm\g} cfef;sf] x"ndf /dfPsf ;x/ d]/f .

—k|]ds[i0f >]i7

k|sfz cf]emf

ljleGg hfltsf] k/Dk/fut k];f k|bz{gL

sdn l/dfnlj/f6gu/– df]/ª n]6fª–*

sL ufhnd0fL /fO{ h+unaf6 cNnf]-Ps k|sf/sf] l;:g'_ vf]h]/ To;af6ljleGg klx/g agfp“l5g\ / dx“uf]d"Nodf a]lR5g\ . cNnf]sf sk8f& ;ob]lv @ xhf/ % ;o;DddflaqmL x'G5g\ . To;sf] d"NoeGbf

klg d ]xgt a9L 5 . /fO {k/Dk/fut k];f ePsfn] cNnf]af6ljleGg klx/g agfp“l5g\ . pgs}h:tf] ljleGg hfltsf k/Dk/futk];f ePsfx¿nfO{ e]nf u/fP/ ut;ftf lj/f6gu/df nf]kf ]Gd'vk];fsf] b'O{lbg] k|bz{gL ;DkGgePsf] 5 .

emL k'rsf] ;xof]u Pj+ l/8]kmg]kfnsf] cfof ]hgfdf hftLo;+:s[lt emNsg] ljleGg k|sf/sfk/Dk/fut k];f Joj;fosf] pQmk|bz{gL ;DkGg ePsf] xf] . af“;sfpTkfbg, cNnf]af6 a'lgPsf sk8f,h'6sf 3/]n' pTkfbg, ljZjsdf{sf];'gsf] / kmnfdsf sfd, yf¿x¿n]3/sf leQfdf agfpg] a'§f;DaGwLsnf k|bz{gLdf /flvPsf lyP .k/Dk/fut tyf nf]kf]Gd'v k];fnfO{dof { lbt / ;Ddflgt agfP/kl5Nnf] k':tfn] ;d]t Tof] k];fc“ufNg ;Sg] jftfj/0f agfpg of]k|bz{gLsf] cfof]hgf ul/Psf] xf] .

;gkf6af6 emNNff, la5\of}gfcflb a'Gg] sfdnfO{ hftLo k];fdfGg] /fhj+zL hfltsf dlxnfx¿$ ;ob ] lv @ xhf/ % ;o?k }of “;Ddsf 3/ ]n ' ;fdu | Lagfp“5g\ t/ pgLx¿sf] >d /;Lk x]g]{ xf] eg] nufgLeGbf sdsdfO b]lvG5 . h'6sf 3/]n';fdu|L agfpg'nfO{ k'Vof}{nL k];fdfGg] df]/ª bj]{zf–! sL ;lbnf/fhj+zLsf cg';f/ Pp6f emfng! xhf/ % ;o ?k}of“;Dddf laqmLx'G5 . cfk\mgf] vr{ ! xhf/ hltx'G5 / Pp6f emfng agfpgsDtLdf kf“r lbg nfU5 .

k|bz{gLdf cfPsf af“;sf9fsL, k+vf, s'lgof cflb agfpg]8f]d hfltsf df]/ª 5]bL dlNnslbge/ af“;sf ;fdu|L agfp“bfklg d'l:snn] ! ;o @% ?K}fof“

sdfp“5g\ . cfÎgf] k':tf}gL k];fePsfn] cfDbfgL sd eP klgo;nfO{ lg/Gt/tf lbOPsf] pgn]atfP . yf? hfltsf] 3/sf leQfdfdf6f ]a f6 ag ]sf ljleGgsnfs[ltnfO{ of] hfltsf] klxrfg/ k|frLg snf dflgG5 . k'?ifn]3/ agfP klg l;+ufg]{ sfd ug]{dlxnfx¿ k|bz{gLdf cfP/ cfÎgfsnf k | :t 't u/ ]sf lyP .dlxnfx¿n] 3/ l;+ufg]{ sfdnfO{k];fsf ¿kdf klg k|of]u ub}{ cfPsf5g\ . df]/ª s6x/L–# sL v'+vfb]jLrf}w/Ln] 3/ l;+ufg]{ sfd u/]afktlbgsf] @ ;o ?k}of“ lng] u/]sf] atfOg\ .

g]kfndf ljleGg hfltn] cf–cfk\mgf] k/DKf/fut k];fsf ¿kdfub}{ cfPsf o:tf sfd kl5Nnf];dodf lj:yflkt x'“b}5g\ eg] s]xLnf]k x'“b}5g\ . af“;sf] ;fdu|L agfP/hLljsf rnfpg] 8f]]d hfltsf]k];fnfO{ Knfl:6ssf pTkfbgsf]k|of]un] lj:yflkt ub}{ nfu]sf] 5 .

sltko hfltsf k/Dk/futk];f wd{–;+:s[lt;“u klg hf]l8Psf5g\ . cfÎgf] hfltdf cfdfn]agfPsf] cNnf]sf] sk8f / afa'n]agfPsf] af“;sf] sf]qmf] ePg eg]gjhft lzz'sf] Gjf/g gx'g]lj/f6gu/sf /]l8of]sdL{ eQm /fO{atfp “5g \ . wd {–; +:s [ lt; “u }hf]l8Psf o:tf k];fnfO{ lg/Gt/tflbg eg] g;lsPsf] pgsf] egfO5 . o:tf pTkfbgx¿sf] u'0f:t/,ahf/ tyf nufgLsf] ;'lglZrtx'g ;s]sf] 5}g . k/Dk/fut k];ful//x]sfx¿n] cfÎgf] k];fnfO{lg/Gt/tf lbg] l:ylt sdhf]/ x'“b}

uPsf] 5 . w]/} >d u/]/ yf]/}cfDbfgL x'g] ePsfn] k/Dk/futk];f ug]{x¿ csf]{ k];ftkm{ nfUb}uPsf 5g\ .

;/sf/n] k];fsf] ;+/If0f ug{;x'lnot / nufgLsf] Joj:yfug' {kg] { pgLx¿sf] dfu 5 .k/Dk/fut ¿kdf pTkfbg ul/g]j:t'x¿nfO{ cfw'lgsLs/0f ub}{k'Vof}{nL k];fd} pgLx¿nfO{ lbuf]agfpg 'kg ] { cfjZostf 5 .ljZjsdf{sf] sfdaf6 /fd|} cfDbfgLx'G5 t/ pgLx¿n] ckx]lnt x'g'kg]{ePsfn] of] sfd 5f8\b} uPsf 5g\ .k|bz{gL cfof]hs l/8]km g]kfnsfcWoIf pd]z ljZjsdf{ o:t}sf/0fn] cfk"mn] k/Dk/fut k];fnfO{lg/Gt/tf lbg g;s]sf] atfp“5g\ .k/Dk/fut pTkfbgn] plrt d"Nokfpg 5f8 ]kl5 k ];fsdL {x¿j}slNks k];ftkm{ nfUg] u/]sf 5g\,h;n] ul/aL / a]/f]huf/L cema9fPsf] pgsf] wf/0ff 5 .

u'?ªx¿n]/GsfP 6\xf]6]

kf]v/f– em\ofO"–em\ofO" /8\ofO"–8\ofO"n] ahf/ /lGsof] .¥ofnLsf] n:s/n] ;8s hfdeof] . Tof] x“ndf lyP u'Go"–rf]nL,k6'sL tyf r'/fkf]t]n] lrl6Ss k/]/;lhPsf u'?ª;]gL . pgLx¿s};fydf lyP– ef]6f], s5f8 klxl/P/afhf ahfp“b} lx“8]sf u'?ªx¿ .;–;fgf afa'–gfgLx¿ klg hftLoklx/gdf lrl/Rof “§ b]lvGy] .cg'xf/el/ /+u kf]t]/, emf/kftl;p/]/, v's'/L / t/af/ grfp“b}

lx“8]sf] o:tf] ;d"x b]v]/ /ldt]x¿x]/]sf x]¥o} eP . of] cgf}7f] g[To/ afhfufhfn] ljb]zLx¿sf] klgWofg lvRof] . pgLx¿ cfkm\gf]Sofd]/f ;f]‰ofp“b} tL b[Zo s}bug{ t"5f8d5f8 ub}{ lyP .

of] ;f+:s[lts emf“sL;lxtsf]rxnkxn u'?ª ;d'bfon] dgfp“b}cfPsf ] 6 \xf ]6 ] kj{sf ] lyof ] .lj/f }6rf ]saf6 ; '? ePsf ]afhfufhf;lxtsf] emf“sL /fi6«a}+srf]s, ;[hgf rf]s, gof“ahf/ x'“b}td'lwdf k'u]/ 6'+luPsf] lyof] .

x/]s jif{ ;fpg / r}tdlxgfsf] clGtd d+unaf/ oxf“sfu '?ªx¿n ] ;8sdf plqP/afhfufhf;lxt 6 \x f ]6 ] kj {dgfp“5g\ . u'?ªx¿sf] efiffdf 6\xf]eg]sf] /fHo / 6] eGgfn] wkfpg]eGg] a'lemG5, cyf{t\ /fHoaf6zq'nfO{ eufpg' g} 6\xf]6] xf] .u|fdL0f e]udf zq' / e"tk| ]twkfpg] kj{sf ¿kdf dgfO"b}cfPsf] of] kj{ cfhef]ln ;x/dfu'?ªx¿n] ljs[lt, lj;+ult /e|i6frf/lj?4sf] kj{sf ¿kdfdgfpg yfn]sf 5g\ .

6\xf]6]df u'?ªsf ;a} ;dfhclgjfo{ ¿kdf ;xefuL x'g'kg]{lgod 5 . ;xefuL gx'g]nfO{hl/jfgf ug]{ rng td'x¿sf];femf ;+:yf td' lwn] a;fn]sf]5 . 6 \xf ]6 ]df ;xefuL eP/j ]ze " i f f , afhfufhf ,;xef lutfnufotsf ljljwljwfdf pTs[i6 x'g]nfO{ k|f]T;fxgub}{ k'/:s[t ul/"b} cfPsf] 5 .

–lzj zdf{

Page 22: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @$ ;fyL

kfpg] M

k7fpg] M

;Gb]z M

s'kg ;Gb]z

gfd M ====================================================================================

pd]/ M ========================================= prfO M ===================================

k];f M =================================== lzIff M ================================

:jefj M===================================== j}jflxs l:ylt M ======================

cle?lr M ====================================j0f{ M ===================================

Od]n M ==========================================================================================

7]ufgf M=========================================================================================

tkfO{+ s:tf] ;fyLsf] vf]hLdf x'g'x'G5 <

===========================================================================================================

===========================================================================================================

cfkm"n] pNn]v ug{ rfx]sf] yk ljj/0f 5'§} kfgfdf k7fpg ;lsg]5 .

;Gb]zsf nflu s'g} z'Ns nfUb}g t/ s'kg clgjfo{ 5 .

;fKtflxs ;fyLsf nflu s'g} z'Ns nfUb}g t/ s'kg clgjfo{ 5 .

;fKtflxs ;fyLsf nflu kmd{

hLjgsf] uf]/]6f]df

;Gb]z

p8fof] ;kgf ;f/f x'/Ln]=======/]l8of]df uLt alh/x]sf]

lyof], uLtsf] efj;“u} d]/f] dgklg ctLtsf e'd/Lleq 8'a'NsLdfl//x]sf] lyof] . cfheGbf %jif{ cufl8 d SofDk; egf{ePsf] lyP“ . ;do cfk\mgf ]ultdf s;}nfO{ gkvL{ cfkm\g}ultdf aUb} hf“bf] /x]5 . d]/f]SofDk; hfg] qmd oyfjt\ g}lyof], la:tf/} d]/f cf“v Pp6Lo'jtLdfly 7f]lSsg k'u] . pgLklg dnfO { x ]b } { d ':s'/fpgyflng\ . pgsf] d':sfgdf dcfkm}+ x/fp“y]+ .

SofDk; k9]/ a]n'sf 3/cfp“y], s]xL k9"“ eg]/ k':tskN6fP/ a:y], t/ k':tssf kfgf–kfgfdf pgL cfP/ d':s'/fPh:tf]nfUYof], s]lx n]v]/ dg axnfpgvf]Hy]+, t/ sfkLsf] kfgf–kfgfaf6 pg}n]af]n]h:tf] nfUYof] . ;do laTb} uof] .d}n] SofDk; k9\g yfn]sf] klg kf“r–5 dlxgf e};s]sf] lyof], t/pgL;“u af]Ng] /x/ x'“bfx'“b} klgd af]Ng ;ls/x]sf] lyOg“ . pgsf]df]lxgL ¿knfO{ ;'6'Ss d'6'df lrlqtuy]{+, oltGh]n;Dd dnfO{ pgsf] gfdyfxf e};s]sf] lyof] .

k ';–df3sf lbgx¿s7\ofª\lu|+bf lyP . d'6' sdfpg]hf8f ]; “u d'sflanf ub} { dSofDk; hfGy]+ . Ps lbgsf] s'/fxf], d cln ;a]/} SofDk; k'u] .Tolt a]nf ;fyLx¿ sf]xL cfPsflyPgg\ . rf/}lt/ cf“vf bf}8fP“,Pp6f s'gfdf sf]xL a;]h:tf]nfUof] . cgfo;} Tot}lt/ d]/f

kfOnf a9] . Toxf“ pgL lyOg\h;nfO{ d x[bob]lv g} dfof uy]{+ .pgn] la:tf/} dnfO{ x]/]/ nhfn'd':sfg 5f]8\b} elgg\– …lsg cfhl56f] cfpg'eof] lg===<Ú

dnfO{ s] u/f}+, s;f] u/f}+e}/x]sf] lyof] . d}n] s]xL pQ/lbOg“ . ;f ] lr/x]sf ] lyP“, of ];'g;fg 7fp“, clg ld/ld/] laxfg;fydf d / pgL, o:tf] df}sfslxNo} cfpg]5}g, hxf“ cJoQmk|]d JoQm ug{ ;lsof];\ .

d eGg rfxGy]+ pgnfO{—

kl9g\ ls kl9gg\ yfxf ePg .pgsf] pQ/ kfpg] cfzfdf dcsf]{ lbg klg l5§} SofDk; uP“ .crDd † pgL t klxNo }cfO;s]sL lyOg\ . pgL la:tf/}d':s'/fOg . d xif{ljef]/ eP“,pgsf] :jLs[lt kfP/ . pgL wgLafa'sL 5f]/L lyOg\ . st} xfd|f]la5f ]8 t x'g] xf ]Og < t/;DemGy]+ pgsf] ToxL ;'s'df/ /lgbf]{if d'xf/nfO{, h;n] d]/f];Dk"0f{ b'Mv la;f{O{lbGYof] . xfd|f]dfof j;Gtsf] axfjh:t} jiff{sf]b"af]h:t} km}n“b} uof]====== km}n“b} uof]========.

;do laTg slt kf] nfUbf]/x]5 / < xfdLx¿sf] klxnf]jif{sf] k9fO l;WofP/ bf];|f] jif{sf]klg clGtd clGtddf k'u]sflyof}+ . Ps lbg crfgs pgn]dnfO{ cfkmgf] ljjfx x'g nfu]sf]s'/f atfOg\ . pgn] ?“b} elgg\–…tkfO{+sf] k|]ddf vf]6 5 eg]/ d/f]PsL xf]Og, a? oxL tkfO{+sf]kljq / lgZRfn k|]d d]/f nflud[ut[i0ff x'g] eof] eg]/ /f]PsLx'“ .Ú d 5f“ufaf6 v;]h:tf] eP“ .pgL;“usf] la5f]8 d s;/L ;xg;S5', d]/f cf“vf lt/ld/fP .cfkm" plePsf] hldgdf cfkm}+efl;Ph:tf] nfUof] .

pgn] ?“b} elgg\– …d}n]rfx]/ o:tf] u/]sf] xf]O{g, afWotfsf]e'd/Ldf k/]kl5 xfd|f] s] kf] nfUbf]/x]5===< olt eGb} pgn] dnfO{ c“ufnf]xflng\ / ?“b} daf6 labf eOg\ ;w}+–;w}+sf nflu========.

–cfsfz

…d ltdLnfO{ dfof u5'{ .Ú t/ dPs zAb klg af]Ng ;ls/x]sf]lyOg“ . la:tf/} d}n] vNtLaf6Pp6f kq lems]+ h'g df}sf k/]sf]a]nfdf pg}nfO{ lbgsf nflu lyof] .sf“lk/x]sf] xft pgLtkm{ a9fp“b}d}n] eg]+– …of] nu]/ k9 n .Ú

pgn] dnfO{ x]b}{ ;f]lwg\– …s]xf] of]====<Ú …ltdL cfkm}+ k9 g,Úd}n] dl;gf] :j/df eg]+ / nfdf–nfdf kfOnf a9fp“b} sIffsf]7flt/nfu]+ . oltGh]n;Dd c¿ ;fyLx¿klg cfO;s]sf lyP . pgn] kq

eLd;]g cfrfo{ @%jif{sf eP . aLP8;Ddsf]cWoog k"/f u/]sf eLd;]g^ lkm6 ! OGr cUnf 5g\ .gf]s/L ul//x]sf eLd;]gljjflxt x'g\ . gd| tyfldng;f/ :jefjsf eLd;]gkqldqtf ug]{ cle?lr/fV5g\ . ux“'uf]/f] j0f{sfeLd;]g gd|, ldng;f/,;'v–b'Mvdf ;fy lbg] tyfu0ftGqjfbL ;fyLsf] vf]hLdf5g\ . eLd;]gnfO{ ;fyLagfpg rfxg]x¿n]gfª\n]ef/]–!, sf7df8f}+dfkqfrf/ ug{ ;Sg'x'G5 .

d}n] tf/fhLnfO{ g/fd|f] nfUg]s'g} sfd ul/g“ h:tf] nfU5 . olbTo:tf] g/fd|f] nfUg] s'g} Jojxf/u/]sf] eP b; cf}+nf hf]8L dfkmLdfU5' . ;fy} kqldq cfK;/fhLn]kq gk7fg'ePsf] w]/} ;do eof] .d]/f] kq gkfP/ xf] jf d;“u l/;fP/xf] Ps k6s k'/fgf] gDa/df snug{ cg'/f]w 5 .

s[i0fk|;fbk/LIffsf] tof/Ldf h'6]sf

;Dk"0f{ ;fyLx¿, ljz]iftM s[i0f,bfh'x¿ /fd, z}n]z tyf ;'/]Gb|nfO{;kmntfsf] sfdgf .

cldtflx +;f /lxt jftfj/0fdf

af“Rg kfpg\ s6'Gh]–( cf]vn9'+ufsfafl;Gbfx¿ . ;a}sf] ;':jf:Yo,bL3fo'{ Pj+ ;'vL hLjgsf] sfdgfub}{ xflb{s z'esfdgf .

;'ljqfb]jL o'jf Snac~h', daf6 ltdLnfO{ 7"nf]

wf]sf eof], ;/L ca rf“8} e]6\g]5'/ xfd|f] 6'6]sf] dfof km]l/ uf:g]5' .

;Gtf]ifd knkn t8\lkP/, 56\kl6P/

af“r]sL 5', xh'/ cfpg] cfzfdfjiff}{+ laTg nflu;Sof] . d w]/} s'g{;lSbg“, lKnh l56\6} cfpg' . dxh '/ cfpg] af6f ]el/ cf“vfcf]R5\ofO/x]sL 5' . xh'/sf] afWotf,ljjztf a'em]/ klg ca'em ePsL 5' .

kf¿nIdL, ltdL :jfyL{ /x]5f},

c¿sf] hLjg;“u v]njf8 ug{ltdLnfO{ cfgGb nfUbf] /x]5 .ltdL cfkm"n] k|]d k|:tfj /fv]sLlyof} / d}n] To;nfO{ :jLsf/ u/]+ .lKnh kmf]g jf kqdfkm{t s'/f u/ .

/fh]Gb|Hof]T:gf, e[s'6L d08ksf] Tof]

/dfOnf] d]nfdf xfdL b'O{ PSsfl;kl/lrt agL l;dl;d] kfgLdf 5ftfcf]9L k/k'u]/ a:of} + . ;odsf]cefjn] ubf{ ef]ln e]6\g] afrfsf;fy Toxf“af6 5'6\of} + . d ltdLnfO{e]6\g] cfz} cfzdf ef]lnkN6s'/L a;+ ], g t ltdL g} cfof} gt kmf]g u¥of} . ltdLn] n]lvlbPsf]Od]n cfO8L klg kfgLn] d]l6gk'u]5 . rf“8} ;Dks{df cfpm, d ltd|f]k|tLIffdf 5' .

lgud;fyLx¿ l/t]z, >Llgjf;,

cd/, bLks, nId0f, lg/h,;lrg, lszf]/, Od/fg, uf]kL,Okmf{g, ;GWof, d'gf, ddtf, cg'zf,/f]df, ?ljgf, ;ld{nf, j;Gt,;fu/ cflbdf dL7f] ;Demgf tyfz}lIfs ;kmntfsf] z'esfdgf .

ljgf]b vltj8f

g]kfnLx¿sf] dxfg\ kj{ a8fb;}+sf cj;/df cfkm\gf Oi6ldqtyf cfkmGtx¿nfO{ z'esfdgf ;Gb]z k7fpg rfxg] kf7sx¿n] cfkm\gf];Gb]z ;fKtflxssf] sfof{nodf ebf} @% ut];Dd cfOk'Ug] u/L k7fpgx'g cg'/f]w ul/G5 .

–;Dkfbs

efjgfx¿6'lqmPsf

hLjg vftL …/fhÚ @) jif{sf] eP . s'sk];fdf sfo{/t hLjgn] ;fwf/0f lzIff xfl;nu/]sf 5g\ . cljjflxt hLjgsf] prfO % lkm6$ OGr 5 . uLt–;+uLtdf cle?lr /fVg]hLjgsf] :jefj x“l;nf] 5 . ;'vdf gdflQg]tyf b'Mvdf gcflQg], ;'vb'Mvdf ;fy lbg] ;fyLsf]vf]hLdf /x]sf hLjgnfO{ cGgk"0f{ u]:6 xfp;k|f=ln=, 7d]n, sf7df8f}+df kqfrf/ ug{ ;lsG5 .

;a};“u ldNg] :jefjsf udg k'g %lkm6 @ OGr cUnf 5g\ . Joj;fodf ;+nUgk'g @# jif{sf eP . cljjflxt udg kqldqtfug]{ cle?lr /fV5g\ . xfn sf7df8f}+df /x]sfk'g ux'“uf]/f] j0f{sf 5g\ . hfteft g5'6\ofpg],b'Mvdf ;fy lbg], ¿ksf] 3dG8 gug]{ ;fyLsf]vf]hLdf /x]sf udgnfO{ [email protected] Od]n ug{ ;lsG5 .

k];fn] l;len OlGhlgo/;'lgn tG8'sf/sf] prfO % lkm6$ OGr 5 . @& jifL{o tG8'sf/n]:gftsf]Q/;Ddsf] cWoog k"/fu/]sf 5g\ . ux'“uf]/f] j0f{sf pgLv'n]/ s'/f ug]{ tyf /dfOnf] ug{dg kg]{ :jefjsf 5g\ . e|d0ftyf km'6andf cle?lr /fVg]tG8'sf/ sLlt{k'/sf afl;Gbf x'g\ .em§ gl/;fpg], nfdf] ;do;Dd

ldqtf /fVg], cfkm\gf] efjgf a'em\g];fyLsf] vf]hLdf /x]sf ;'lgnnfO{[email protected] df Od]nug{ ;lsG5 .

#) jifL{o lji0f' kl/of/w]/} ;fyL agfpg] cle?lr/fV5g\ . % lkm6 ^ OGr cUnflji0f 'n] k|jL0ftf k|df0fkqtx;Ddsf] cWoog k"/f u/]sf5g\ . ldng;f/ :jefjsftfdfª cljjflxt 5g\ . ux'“uf]/f]j0f{sf lji0f' b'Mvdf ;fy lbg]tyf ;fyLsf] efjgfnfO{ sb/ug]{ ;fyLsf] vf]hLdf 5g\ .pgnfO { ;fyL agfpgrfxg ]x¿n ] lghu9 *,t];f ] {nfOg, af/f, g]kfndfkqfrf/ ug{ ;Sg'x'G5 .

Page 23: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @%

8f= /fh]Gb| eb|fof] :tDedf xfdLn] /fv]sf k|Zgsf] #) zAbdf ga9fO{ pQ/k7fpg'kg]{5 . k|To]s pQ/sf ;fydf cfk\mgf] k"/f gfd, 7]ufgf /pd]/ n]Vg glal;{g'xf]nf . k|Zg gDa/ Ps ;w}+ cfufdL k|Zgsf¿kdf /xg]5 . Pp6f kfgfdf Pp6f pQ/ dfq :jLsf/ ul/g]5 .!= k};f kfpg' 7"nf] s'/f xf] ls k|]d kfpg' < lsg <@= tkfO{+n] lhGbuLdf sf]af6 s:tf] wf]sf kfpg'ePsf] 5 <#= xfdL g]kfnL lsg / s] sf/0fn] lk5l8Psf 5f}+ <$= dflg;x¿nfO{ csf{sf >Ldfg\÷>LdtL lsg /fd|f nfU5g\ <%= k'?ifx¿ dlxnfsf] rl/q / rfnrngsf] s'/f lsg a9L u5{g\ <^= k9]/ hflgG5 ls k/]/ <&= g]kfnsf] ;a}eGbf 7"nf] ;d:of s] xf] <(= j]Zofj[lQnfO{ sfg'gL dfGotf lbg' x'G5 ls x'“b}g < lsg <(= g]kfndf hftLo cfwf/df /fHo agfpg' slQsf] pko'Qm

x'G5 < lsg <!)= s:tf dflg;n] /fhgLlt ug'{k5{ <

ca xfd|f] kfnf]

of}g lh1f;f / ;dfwfg

sfnL / uf]/L o'jtLdWo] sf] a9L /fd|f x'G5g\ <s:tf] k|Zg ug'{ePsf] < ¿kn]

dfq dflg; /fd|f] aGg ;Sb}g .t}klg of ] ;dfhdf JolQmsf ]cg'xf/ x]g]{ rng 5 .

;'lhtf kf}8]nsfnL o'jtL /fd|f x'G5g\, lsgeg]

clxn] ANofs Ao'6Lsf] hdfgf 5 .kbd/fh dxtf/f

v} ;DkfbsHo", d cfkm" t uf]/f]5' / klg sfnL;“u ljjfx u/]sf] 5',dnfO{ t sfnL g} dg k5{g\ .

gGb'cfkm\gL t g uf]/L 5 g sfnL

5, d]/f nflu Pp6f kf]:6 vfnL 5 .Pp6f lj1fkg ul/lbg] xf] ls <

?b|k|;fb bfxfndnfO{ t sfnL o'jtL g} /fd|f

nfU5g\ . sfnL o 'jtLx¿df;xgzLntf Pj+ cfTdLotf x'G5eg] uf ]/L o'jtLsf ] 3dG8Lkgk|:6} b]lvG5 .

l8o/ pQd -@)_;a}vfn] o'jtL /fd|f x'G5g\ .

hf] ;/n, gd|, cg'zfl;t, lzlIft/ ;+j]bgzLn 5g\, c¿sf] dgsf]s'/f a'emL ;f]xL cg';f/ sfo{ ug]{sfnL–uf]/L ;a} o'jtL /fd|f x'G5g\ .

j;Gt Gof}kfg], tfKn]h'ªuf]/L o'jtL, lsgeg] x]bf{

;'Gb/ / cfsif{s b]lvG5g\ .gGbnfn >]i7

sfnL o'jtL /fd|f x'G5g\lsgeg] d]/f] sfnL o'jtL;“u nek/]sf] 5 .

lj/fh -!&_, ;Kt/LsfnLeGbf uf]/L g} /fd|f, em§

x]bf dg} e't'Ss x'g] .5lj -@$_

sfnL x'g\ jf uf]/L, b'j}g/fd|f x'“b}gg\ .

clgn ljs, l;/xfaflx/L 5fnfdfq uf]/f] eP/

x'“b}g . To;}n] sfnL x'g\ jf uf]/LleqL dg :jR5 x'g'k5{ .

dLgaxfb'/ kl/of/, l;/xfof] dflg;sf] ;f]rfOdf e/kg]{

s'/f xf] . 5fnfsf] cfwf/df x]bf{ uf]/Lo'jtL /fd|f x'G5g\ . Jojxf/df x]g]{xf] eg] b'j} /fd|f x'G5g\ . s'dfu{,s'ljrf/ / s'sfo{tkm{ gnfu]sf ;a}o'jtL /fd|f x'G5g\ .

;~hLjof] t /+ue]bL k|Zg ePg eGof <

;'ldt -!&_, uf}zfnfx]g]{ cf“vf /fd|f] x'g'k5{, ;a}

/fd|f x'G5g\ . km"nsf] cf“vfdf km"n}

;+;f/, sf“8fsf] cf“vfdf====.ljgf]b vltj8f

cf]xf] † s:tf] k|Zg ug'{ePsf];DkfbsHo" < v} s] eg"“ < x'g tdgn] /f]h]sf] eP sfnL–uf]/L b'j}/fd|f nfU5g\ .

k|jL0f 1jfnL, s/fbLxfQL / xfQL5fk rKkn

h:t} xf] ;DkfbsHo" .aL=s]=, Og?jf

k|Zg M d @^ jifL{o ljjflxto'js x'“ . d]/f] ljjfx ePsf]df3df tLg jif{ k'U5 . d]/L>LdtL !* jif{ k'Ug nflu;Sbfklg xfd|f] s'g} aRrf ePsf] 5}g .xfdLn] s'g} klg c:yfoL ;fwgk|of]u u/]sf 5}gf}+ . yfkfynLk|;“ltu[xdf hf“r u/fp“bf d]/f]jLo{df x'g'kg]{ z'qmsL6 !–@ k|ltztdfq 5 eGg] l/kf]6{ cfof] . aRrfx'gsf nflu of] slt k|ltzt x'g'k5{ <s] ca d]/f] aRrf x'“b}g < z'qmsL6a9fpg s] ug{'knf{ < ca d}n] sxf“;Dks{ ug'{k5{ <

— hL=pQ/ M ljjfx ePsf] tLg

jif{ e};Sbf klg tkfO{+sL >LdtLev{/} !* jif{ dfq k'Ug'ePsf]s'/fn] tkfO{+sf] pd]/ k'u] klgtkfO{+sL >LdtLsf] pd]/gk'u]sfn] afnljjfx g}dfGg'k5{ . csf]{ s'/f,tkfO{+n] dlxnf @) jif{k'u]kl5 dfq ;Gtfg hGdfpg' cfdftyf lzz'sf] :jf:Yosf nflu /fd|f]x'G5 eGg] s'/f t ;'Gg'ePs} xf]nf .

;Gtfg hGdfpg g;Sg'sf]sf/0f s] xf]nf <

;Gtfg hGdfpg ue{wf/0fx'g'k5{ . ue{wf/0fsf nfluof}g;Dks{, jLo{:vng, l8Dalgisf;g, l8Da lg;]rg clgl8Da/f]k0fh:tf s'/f x'g'cfjZos 5 . ;Gtfg hGdfpg]oL ;a} s'/fsf] aLrdf tfnd]ncfjZos 5 .

;Gtfg hGdfpg g;Sg'sf]s]xL sf/0f k'?ifdf x'G5 eg] s]xLsf/0f dlxnfdf x'G5 . To;}u/Ls]xL sf/0f b'j} hgfdf ;+o'Qm¿kdf x'G5 . sl/a !) k|ltzto:tf 36gfdf ;GtfgxLgtfsf]sf/0f g} kQf nfUb}g .

z/L/df sltko xfdf]{gsf]u8a8L x'“bf klg ;Gtfg pTkfbgug{ g;Sg] x'G5 . s]xLkl/l:yltdf dfgl;s sf/0f klglhDd]af/ b]lvG5 . dlxnfsf]k|hgg c+u;“u ;DalGwtljsf/sf sf/0fn] ;Gtfg

hGdfpg g;Sg] x'g' ;a}eGbfk|d'v sf/0f xf] . kf7]3/leqdf;' a9\g], kf7]3/sf] leqLtxsf] v/faL jf ;+qmd0f -h:t}6L=aL=_ jf cGo v/faL eP klg;Gtfg hGdg g;Sg] x'G5 .ljleGg sf/0fn] l8DajflxgLgnLsf] ;+qmd0f eP of] gnLaGb x'g;S5 . of] gnL aGb ePl8Da tyf z'qmsL6sf] ldng x'g;Sb}gg\ . sltko of}g/f]ul8DajflxgL gnL aGb x'g'sf

k|d'v sf/s x'g\ . lgM;Gtfgdlxnfdf x'g] sf/0fx¿nfO{s]nfP/ x]g]{ xf] eg] kf7]3/sf]d'v;“u ;DalGwt v/faLx¿ue{wf/0f x'g g;Sg'sf k|d'vsf/0f x'G5g\ .

sltko hl6n bL3{/f]u jfs8f zf/Ll/s /f]usf sf/0fn];Gtfg hGdfpg ;Sg] Ifdtfdfgsf/fTds c;/ k5{ .

jLo{ k/LIf0f lsg <s'g} JolQmdf ;Gtfg

hGdfpg] Ifdtf 5–5}g eg]/kQf nufpg ljleGg lsl;dsf]k/LIf0f tyf hf“r–k8\tfn ug'{kg]{x'G5 . dlxnfdf hl6n k/LIf0f;'? ug'{eGbf klxn] k'?ifsf]jLo{df z'qmsL6sf] k/LIf0fug'{k5{ . lsgeg] jLo{ k/LIf0fdfkof{Kt dfqfdf z'qmsL6 gePsf]l:yltdf ue{ /xg] s'/} ePg .o:tf] cj:yfdf dlxnfdf hl6nk/LIf0fx¿ ul//xg] cfjZostfkb}{g . bDktLn] ;Gtfgsf] /x/k"/f ug{ cGo pkfoh:t}s[lqd ue{wf/0fsf af/]df klgljrf/ ug{ ;S5g\ .

z'qmsL6sf] ;+Vof sdePsf] xf] t <

k'?ifsf] r/d;'v-orgasm_ kfpg] xf/fxf/LdflnËaf6 Ps k|sf/sf] ;]tf] t/nkbfy{ lg:sG5, h;nfO{ xfdLjLo{ -semen_ eG5f}+ . oxLjLo{df g} z'qmsL6 -sperms_x'G5g\ . PskN6 jLo{:vng x'“bfo:t} # b]lv % ldln -% ldlneGgfn] ! lrofrDrfhlt_ jLo{lg:sG5 . jLo{df x'g] z'qmsL6sf];+Vof ;w}+ Ps}gf; gx'g ;S5 .z'qmsL6sf] ;+Vof $ b]lv !@

s/f]8 k|ltldln;Dd x'g'nfO{;fdfGo dflgG5 . xfdLn] b]Vg]jLo{sf] ;fgf] c+z dfqz'qmsL6sf] dfqfn] cf]u6]sf]x'G5 . z'qmsL6 lgs} ;fgfx'G5g\ \ . k|of]uzfnfdf;“Idbz{s oGqsf] d2tn]o;sf] k/LIf0f ul/G5 .

;fdfGoeGbf sd z'qmsL6x'g'nfO{ ;+Vof sd ePsf] eGg;lsP klg lrlsT;sLob[li6sf]0fn] oligo(zoo)spermiacyf{t z'qmsL6 sd ePsf] dfGgk|ltldln @ s/f]8eGbf sdz'qmsL6 x'g'k5{ . clxn] t @s/f]8;DdnfO{ ;fdfGo eGgyflnPsf] kfOG5 . !–@ k|ltztdfq ePsf] xf] eg] Tof] clt g}yf]/} xf] . tkfO{+n] jLo{ k/LIf0fsfcGo glthfsf af/]df n]Vg'ePsf]

5}g . glthf k"/}n]lvlbg'ePsf] eP hjfkmlbg ;lhnf] x'g] lyof] .s]–slt sf/0fn] <z'qmsL6sf] ;+Vofdf sd

x'g] jf o;sf] ultzLntf,:j¿k OToflbdf k|efj kg]{cg]s s'/f x'g ;S5g\ .c08sf]if nfdf] ;do;Dd tftf]jftfj/0fdf eP z'qmsL6sf]pTkfbg sd x'G5 .Varicocele x'g'sf] klg o:t}k|efj x'G5 . To;} u/L sf]lsgjf cGo s]xL nfu" kbfy{n] klgz'qmsL6sf] ;+Vof tyf u'0f:t/dfsdL Nofp“5 . w"d|kfg csf]{sf/0f xf] . le6fldg ;L,;]n]lgod, lhÍ jf kmf]n]6h:tfs'/fsf] sdL csf]{ sf/0f xf] eg]w]/} ;do;Dd lg/Gt/ ;fOsnxf“Sg' klg o;sf] sf/0fx'g;S5 . w]/} df]6f] x'g'sf] k|efjklg o:t} x'G5 eGg] s'/f s]xLcWoogn] b]vfPsf] 5 . s]xLj+zf0f'ut /f]un] klg o:tf]kf/]sf] x'g;S5 . To;}u/Ljftfj/0fLo k|b"if0f, lead,cadmium jf arsenic sf]bL3{sfnLg ;Dks{n] klgz'qmsL6 pTkfbgdf gsf/fTdsk|efj kfg{;S5 . ljls/0f -PS;/] jf cGo_ n] klg z'qmsL6sf]pTkfbgdf gsf/fTds c;/ kg]{g} eof] . csf{lt/ kof{Kt dfqfdf:vng geP klg z'qmsL6sf]k"0f{ ;+Vofdf sdL x'g;S5 .

z'qmsL6 pTkfbg ug]{Ifdtf ;lhn} a9fpg ;ls+b}g,t/ klg z'qmsL6sf] pTkfbgnfO{sd ug]{ s]xL s'/f 5 eg]To;nfO{ x6fpg] k|of; ug{;lsG5, h;sf af/]dflrlsT;s;“u k|ToIf ;Dks{ug'{ a]; x'G5 .

Page 24: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @^

lsg a9\b}5 pR5[+vntf <

cfk/flws lqmofsnfkdf o'jf tyflszf]/x¿sf] ;+nUgtf a9\b} hfg'sf]

d'Vo sf/0f lzIffsf] sdL xf] .cf}krfl/s jf cgf}krfl/s b'j}9 +un ] lszf ] /josf

s]6fs]6LnfO{ ck/fw / ck/fwLaf6s;/L aRg] eGg] ljifodf lzIff k|bfg

ug'{k5{ . cgf}krfl/s lzIff cGtu{t 3/–kl/jf/, ;dfh, ;d'bfodf/ cf}krfl/s lzIff cGtu{t z}lIfs kf7\oqmddf pR5[+vntftkm{;+nUg gx'g] lzIff k|bfg ug'{k5{ . clxn]sf] ;dodf cfkm"nfO{gof“ k':tfsf] k|ltlglwkfq dfGg], ;Eo / hflgkmsf/ eGg] ;f]r/fv]/ kl/jf/n] eg]sf] g;'Gg], klZrdL ;Eotfsf unt k|j[lQnfO{c+uLsf/ ug]{ 6«]G8 a9\b} hfg'n] klg pR5[+vntfsf 36gf a9\b}uPsf 5g\ . kl5Nnf jif{x¿df sfg'gsf] zf;g 36\b} hfg' /ansf] zf;g cem …aGb's]Ú ;+:s[lt xfjL x'g'n] klg lszf]/–lszf]/LnfO{ ck/fwtkm{ pGd'v u/fO/x]sf] 5 . d'Vo ¿kdf;fdflhs, ;f+:s[lts Pj+ g}lts lzIffsf] sdLsf sf/0f lszf]/–lszf]/Ldf cfk/flws dgf]j[lQ a9\b} uPsf] ljZn]if0f ug{;lsG5 . clxn]sf] ;dfhdf gful/ssf] clwsf/sf] s'/fdfq l;sfOG5, p;sf] sfd / st{Jo l;sfO"b}g . To;}n]d}n] lzIffdfkm {t\ s]6fs]6LnfO d'n's k|ltsf] bfloTjsfaf/]df ;r]t u/fpg'k5{ eg]sf] x' “ .

8f= uf]ljGbaxfb'/ yfkfk"j{ cltl/Qm dxflg/LIfs

lszf]/–lszf]/L lsg cfk/flws lqmofsnfkdf ;+nUg x'G5geGg] s'/f a'em\g ;fdflhs dgf]lj1fgsf] cWoog ug'{ kg]{ x'G5 .;fdflhs, cfly{s kl/j]zn] pgLx¿nfO{ ck/fwtkm{ pGd'vu/fO/x]sf] x'G5 . hf] ck/fwdfkm{t\ ;kmn e}/x]sf x'G5g\, pgLx¿sf]pbfx/0fn] klg lszf]/–lszf]/LnfO{ of] af6f] ;xL /x]5 eGg] e|dx'G5 . cem nfu"cf}ifwsf] s'nt jf /S;L ;]jgn] cfkm"nfO{ gof“kl/ro lbG5 eGg] e|ddf pgLx¿ To;sf] ntdf cfkm"nfO{ 9fNgk'U5g\ . pgLx¿ Tof] cj:yfdf k'lu;Sbf klg ;dod} Tof] af6f]af6kmsf{pg g;Sbf pgLx¿ ck/fwsf] af6f]df cu|;/ ePsf] kfOG5 .pR5[+vntfnfO{ /f]Sg ljb]zdf lzIff dGqfno, k|x/L / z}lIfs;+:yfx¿n] ;+o'Qm k|of; dfkm{t\ nfu"cf}ifw / eofgs lx+;fsf]af6f]af6 hf]ufpg] lzIff k|bfg u5{g\ .

csf]{ s'/f g]kfnL o'jfx¿sf] eljio clglZrt x'g'n] klgpgLx¿ ck/fwtkm{ pGd'v 5g\ . /fd|f ] k9]n]v] klg lagf;f];{ cj;/ gkfpg', cfkm"eGbf sd of]Uo dflg; s;}sf];xf/fn] ;kmn aGg' h:tf pbfx/0fn] pgLx¿ l5§} ;kmnx'g ck/fwsf] af6f]tkm{ cu|;/ x'G5g\ . g]kfnsf] ;Gbe{df7"nf–7"nf ;kmn cfk/flws lqmofsnfkdf ;+nUg x'g]x¿s8f sfg'gL sf/afxLdf gkg' {n] klg ck/fw u/] x'g] /x]5eGg] e|d o'jfx¿df k/]h:tf] b]lvG5 . 8/nfUbf] s'/f !^b]lv @% jif {sf lszf]/ tyf o'jfx¿ clwsf+z cfk/flwslqmofsnfkdf ;+nUg 5g\ . Toltdfq xf]Og, ck/fwaf6 kLl8tx'g] w]/} klg oxL pd]/ ;d"xsf x'G5g\ . ;jf/L b'3{6gfsf] s];dft cfkm} lelS6dfOh x'g] u|'k oxL g} xf] .

8f= r"8faxfb'/ >]i7ck/fwzf:qL

lszf]/ cj:yfdf k|To]s JolQmdf c¿sf] gh/df r9\g kfPx'GYof] eGg] x'G5 . d c¿eGbf s;/L leGg b]lvG5' eGg] ;f]rpgLx¿df x'G5 . oxL qmddf pgLx¿ cfkm"nfO{ ;kmn ;fljtug]{ WofpGgdf x'G5g\ . ToxL qmddf km/s b]lvg r'/f]6 tyf/S;L lkpg] af6f]df nfUg] pgLx¿ qmdzM ToxL s'ntdf km:gyfN5g\ . d hfGg]–a'em\g] e};s+] . dnfO{ s;}n] l;sfpg' kb}{gcyf{t b]z, b'lgof“nfO{ d}n] a'lem;s+] eGg] e|d kg]{ pd]/ klgoxL g} xf] . s;}n] ;xL k/fdz{ lb+bf klg To;sf] cfjZostfdx;'; gug]{ a]nf klg oxL xf] . pgLx¿ leGg / k[ys ;f]rdfcl3 al9/x“bf kl/jf/n] eg] of ] pd]/ ;d"x o:t} xf ] ,pgLx¿nfO{ ;xL 9+un] ufO8 ug' {k5{ eGg] ghfGbf pgLx¿cfk/flws lqmofsnfktkm{ cu|;/ x'G5g\ . lszf]/ pd]/df;fgf] uNtL ubf{ klg kl/jf/sf ;b:on] ToxL ljifonfO{af/Daf/ bf]xf ]¥ofO{, t]x¥ofO{ ufnL ul//x]sf] v08df P dt ck/fwL g} /x] +5' eGg] dfgl;stf ljsf; eP/ eofgslx +;ftkm { cu |;/ x 'g ] ;Defjgf /xG5 . of ] pd ]/df;fyLefOsf] ;+ut kl/jf/eGbf dxŒjk"0f { x'G5 . kl/jf/n]lbPsf] ;Nnfx gdfGg] t/ ;fyLsf] x/]s unt lqmofsnfk9fs5f]k ug{ d4t k'¥ofpg] pd]/ ;d"xsf oL lszf]/–lszf]/Lx¿;fyLefOsf] nxnx}df Uofª kmfO6df klg ;+nUg x'G5g\ .

r]tgf nf]S;dck/fw dgf]lj1fgzf:qL

k[i7 ! af6 hf/LoL 36gfdf lszf]/–o'jfx¿sf]

;+nUgtfn] d'n'ssf] o'jfzlQm cfk/flwslqmofsnfktkm{ pGd'v ePsf] b]vfp“5 .Ps} k6s ^ hgfsf] Hofg lng]ljKnjdfgl;+x 8+uf]nb]lv ;“u} k9\g];fyLsf] xTof ug]{{ /fh]Gb|s'df/kl08t;Ddsf] ljj/0fn] o'jfx¿dfpR5[+vntfsf] ult tLj| ¿kdf a9\b}uPsf] k|:6 x'G5 . cleefjssf]x]nr]So|fO{ g}lts lzIffsf] sdL, s8fsfg'gsf] cefjsf sf/0f lszf]/ pd]/dfcfk/flws dfgl;stf k|an x'“b} uPsf]dxfgu/Lo k|x/L kl/;/ k|d'v gj/fhl;njfn atfp“5g\ .

vf;u/L ;x/L hLjgz}nLdfx ' ls {Psf ;DkGg kl/jf/sf;b:ox¿ lszf ]/jodf ;xLk/fdz{ gkfp“bf ck/fwsf] af6f]tkm{cu|;/ e}/x]sf] kfOG5 . pkNnf];'v;'ljwf ef]u ug]{, lgd]ife/d}wgL aGg] clenfiff af ]s ]sflszf]/x¿ cfkm\gf] dxŒjfsf+Iff k"/fug{ cfk/flws lqmofsnfkdf;+nUg x'g] u/]sf 5g\ .

b]z lgdf{0fdf xf];\ jf ;dfh;'wf/df o'jfx¿sf] cxd\ e"ldsfx'G5 . pgLx¿ ;dfh Pj+ /fi6«sfnflu cfzf x'G5g\ t/ cfh ltg}o'jfx¿ ;dfh / b]zs} nflu vt/flgDTofpg] sf/0f alg/x]sf 5g\ .pgLx¿s} sf/0f ;dfhn ]sxfnLnfUbf] 36gf a]xf]g'{kl//x]sf]5 . o;sf k5fl8 tL o'jf dfqbf]ifL 5}gg\ . ltgnfO{ x'sf{pg]cfdfafa', jftfj/0f lbg] ;dfhklg plQs} lhDd]af/ 5 .

/fhwfgLdf x'g] n'6kf6 tyfrf]/Lsf 36gfdf klg ;DkGgkl/jf/sf lszf ]/–lszf ]/Lx¿;+nUg 5g\ . lgoldt 8«U; ;]jgug]{ qmddf Pslbgd} % ;o–xhf/?k}of“ rflxg] lszf]/x¿ k};fJoj:yfkg ug{ g;Sbf l;qmL,df]afOn tyf gub n'6\g] / ;f]qmddf lgbf] {if dflg;x¿dfly8/nfUbf] xltof/ k|of]u ug]{ u/]sf]k|x/L cg';Gwfgaf6 k|:6 x'G5 .8«U; ;]jg ug]{ qmddf o'jtLx¿l;qmLsf] d'lg 8]G8«fO6 /fv]/ km'Sb}; ' “£5g\ . l;njfnsf cg';f/8«U;sf] s'ntdf kg]{x¿ To;sf] ;xhcfk"tL{sf lglDt k};f h'6fpg v's'/Lk|xf/;d]t u5{g\ .

k lxnf ] pbfx/0fsfljKnjdfg l;+x ;DkGg kl/jf/sf;b:o x'g\ . xg'dfg9f]sf k|x/Ln]lbPsf] hfgsf/Lcg';f/ 8]9 jif{cl3v}/f] x]/f]Ogsf ;fy kqmfp k/]sfl;+x @) xhf/ w/f}6L lt/]/ 5'6]sflyP . To:t} ;fj{hlgs ck/fwzLif{s cGtu{t ut c;f/sf] !(ut] klg pgL kqmfp k/L @* xhf/?k}of“ w/f}6L a'emfO{ l/xf ePsflyP . k};fsf] andf ;xh} 5'6\g;lsg] ljZjf;sf sf/0f oL 8+uf]no'jfn] cGttM dflg; dfbf{ klg;lhn} l/xf x'G5' eGg] ;f]r]/ g}pQm cfk/flws lqmofsnfksfnflu k|]l/t ePsf] b]lvG5 .

bf ];|f ] pbfx/0fsf cgfdlszf]/ eg] cfkm\g} gof“ df]6/;fOsnrnfpg kfPsf] pGdfbsf sf/0fb'3{6gfsf] l;sf/ eP .

t];|f] pbfx/0fsf 6f;L nfdf/fhwfgLsf ] pTs [ i6 z } lI fs; +:yfaf6 Kn; 6 ' pQL0f {ul/;s]kl5 cd]l/sf hfg] k};f

l6gPhpR5[v+ntf

h'6fpg] qmddf ck/fwL ag]sf]pNn]v u5{g\ . klxnf] k6ssf] n'6sf]k|of; ;kmn e};s]kl5 n'6]/} k};fsdfOG5 eg] lsg cd]l/sf hfg] eGg]cfk/flws efjgf a9\b} hf“bf pgn]>[+vnfa4 n'6kf6 dRrfPsf] b]lvG5 .pgn] :ofsf/ sDkgL, Pe/]:6 a}+s,sflGtk'/ kmfOgfG; tyf u'8ljnkmfOgfG; cflbdf cfwf bh{geGbf a9L36gfdfkm{t\ s/f}8f}+ ?k}of“ n'6]sf lyP .

rf}yf] pbfx/0fsf lg/~hgvgfnn] kf“r jif{cl3 PSn}n] a}+s

x'g ;s]sf] 5}g .l6gPh cfkm}+df sf}t"xntfn]

el/Psf ] ;do xf ] . lszf ]/–lszf]/LnfO{ ;xL k/fdz{ glbOg'klg ck/fw a9\g] csf]{ sf/0f xf] .;xL k/fdz {sf ] cefjdfpgLx¿df g}lts lzIffsf] sdLx'“b} uPsf] 5 . …sfplG;lnªsf]cefjnfO{ kl/k"tL{ ug{ k|x/Ln]ljBfno ;Dks{ sfo{qmdcGtu{t:s'n k|lzIf0f sfo{qmd ;~rfngub}{ nu]sf] 5Ú l;njfnsf cg';f/

lji0f'k|;fb zdf{, @% jifL{o lji0f'k'g, @@ jifL{o k|]dk|sfz k'g klgckx/0fdf ;+nUg cfk/flws;d"xsf ;b:o x'g\ . pgLx¿ klgk|x/Laf6 hf]lug ;s]gg\ .

uf]+ua' a:g] 9f]08'k nfdfnfO{af/Daf/ Ps ckl/lrt o'jtLsf]kmf]g cfp“Yof] . kmf]gaf6} s'/fsfgL/ lrghfg ePkl5 o 'jtLn ]o 'jsnfO { :joDe "df e ]6 \gaf]nfP5g\ t/ o'jtLsf] lgotTolta]nf 5n{+u eof] ha 5f]/f];f]xL :yfgaf6 ckx/0fdf k/] .pQm ckx/0fdf @@ jifL{o ;'/hu'Ktf, @$ jifL{o gjLg u'Ktf, @%jifL{o k|df]b yfkf, !& jifL{odgaxfb'/ tfdfª, @$ jifL{o ;/f]hl;+v8f ;+nUg lyP . o;}u/LpBf ]uklt dx ]z ;f/8fsf ]ckx/0fdf @# jifL{o lg/~hgvgfn, @$ jifL{o s'df/ /fO{, @#jifL{o bLk]Gb| ltdlN;gf ;+nUg/x]sf] k|x/L >f]t atfp“5 .

;jf/L b'3{6gfdf o'jfcNnf/] pd]/sf o'jfx¿

6«flkms lgod ldr]/ eP klg;a}nfO{ pl5Gg] bfpdf x'G5g\ .oxL qmddf pgLx¿ 8/nfUbf]b'3{6gfsf] l;sf/ x'g] u/]sf] kfOPsf]5 . 6«flkms sfof{no, sf7df8f}+n]lbPsf] tYof+s cg';f/ jif]{gL y'k|}o'jf ;8s b'3{6gfdf kg]{ u/]sf]b]lvPsf] 5 . vf;u/L ;xl/ofo'jfx¿ df]6/;fOsn tLj| ultdfx'O "Sofpg] qmddf cfkm " dfqb'3{6gfdf kb}{gg\ c¿sf] ;d]tHofg lng k'U5g\ .

7"nf ;jf/L ;fwgb]lv sf/,df]6/;fOsn rnfpg] o'jfx¿dfpR5[+vntf a9\bf] qmdd ePsf]6«flkms k|x/L ;|f]t atfp“5 .

6«flkms k|x/Lsf] tYof+scg';f/ @)^% ;fpgb]lv )^^c;f/;Dd pkTosfdf dfq $xhf/ ^ ;o %) ;jf/L b'3{6gfeP . b'3{6gfaf6 ! ;o & hgfk'?if, @$ hgf dlxnf, ^ hgfafnaflnsfn] Hofg u'dfpg'k¥of] .

ljj/0f cg';f/ !^ b]lv @%jif{ pd]/ ;d"xsf lszf]/ tyfo'jfx¿ b'3{6gf lgDTofpg] sf/sag]sf 5g\ . 6«flkms k|x/L sfof{nosf7df8f}+sf] tYof+s cg';f/ cfly{sjif{ @)^$ b]lv )^% ;Dd ;f]pd]/ ;d"xsf o'jfx¿ df]6/;fOsntyf :s'6/sf] &# b'3{6gfdf k/]sf]b]lvG5 . o;}u/L ef8fsf sf/df $,6]Dkfdf !, dfOqmf]df !, 6f6fdf]afOndf!, l6k/df ! / Eofgdf @ b'3{6gfsf]sf/0f !^ b]lv @% jif { pd]/;d"xsf o'jfx¿ b]lvG5 . o;}u/L@)^%÷)^^ df df]6/;fOsn tyfdf]k]6sf] ! ;o %* b'3{6gfdf tL pd]/;d"xsf lszf]/x¿ k/]sf 5g\ .

;+u7gfTds cfk/flwslqmofsnfkdf o 'jtLx¿sf ];+nUgtf klg a9\b} uPsf] 5 .Voflt >]i7sf] ckx/0f sf08dfk|of]u ePsL lszf]/L d]l/gf zfSoP;Pn;L lbP/ a;]sL 5fqflyOg\ . Voflt xTofsf08sf d"ncf/f]kL lj/]g >]i7n] d]l/gfnfO{kmf ]g ug{ nufP/ Vofltsf]ckx/0f u/]sf lyP . cg';Gwfgs}qmddf /x]sL d]l/gf klg cfly{sk|nf]egsf sf/0f xTofsf08df;+nUg ePsf] k|x/Lsf] k|f/lDesk|ltj]bgn] b]vfPsf] 5 . o:t}n]08'k nfdfsf] ckx/0fdf !%lbgcl3b] lv ;'l:dtf du/gfdsL o'jtLn] pgnfO{ nuftf/

o'jtLx¿ klg ck/fwdf

n'l6;s]kl5 cfTd;dk{0f u/]sflyP . 5f]6f] h]n hLjg latfP klgh]naf6 lg:sg] qmddf pgL cemvt/gfs ck/fwL eP/ lgl:sP .k |x/Lsf cg ';f/ ; ' lw |P/cfTd;dk{0f ug{ cfPsf] s]6f] ca;'–dfu{df nfUnf eg]sf] emg\ck/fwL ag]5 .

kf“rf}+ pbfx/0fsf ck/fwLlszf]/ /fh]Gb| kl08t cfkm"nfO{;'k]l/o/ b]vfpg] qmddf k]:tf]nvl/b u/]/ ;fyLefOdfem ;f]–ckuy]{ . /Lt]zn] pgnfO{ laqmL u/]sf]df]afOnsf] k};f gltg]{ kl08tdf…Ouf]Ú a9\b} hf“bf ck/fwsf] efjgfljsf; ePsf] b]lvG5 .

…x/ ]s JolQmdf ck/fwdgf]j[lQ x'G5 t/ dflg;n] c;ndflg; / c;n s'/fsf] ;+ut u¥of]eg] ck/fw dgf]j[lQnfO{ ;xh}lg:t]h ug{ ;S5 .Ú kl/;/ k|d'vl;njfnn] eg]– …t/ clxn]sfo'jfx¿df eg] unt JolQm / unts'/fsf] ;+ut a9\b} hfg'n] klgpgLx¿leq /x]sf ] cfk/flwsdgf]j[lQ cem km:6fp“b} uPsf] xf] .Ú

/fHosf] sfg'gL Joj:yflkmtnf] x'g'n] klg ck/fwsf] >[+vnfdf }nfp“b } uPsf] ljZn]ifsx¿atfp“5g\ . sfg'g alnof] gePs}sf/0f k|x/L ;+oGq klg alnof]

…of] sfo{qmdn] 8«U; ;]jg Pj+cfk/flws lqmofsnfkaf6 lszf]/–lszf]/LnfO{ 6f9f /fVg d4t u5{ .Ú

;+u7gfTds ck/fwdf lszf]/PSn } ug ] { cfk/f lws

lqmofsnfkafx]s w]/}h;f] lszf]/tyf o'jfx¿ ;+ul7t ck/fwdfk|of]u x'g] u/]sf 5g\ . lszf]/ tyfo'jfx¿ a9L dxŒjsf+IfL x'g] /cNksfnLg ;f]rcg'¿k lg0f{o ug]{x ' “bf pgLx¿nfO{ ;+u7gfTdsck/fwsf lu/f]xx¿n] k|of]u ug]{u/]sf] kfOPsf] 5 .

@% jif L {o n 'b |axfb ' /3tL{du/, @% jif{s} lji0f'axfb'/yfkfdu/, @! jif]{ l/jGb|axfb'/yfkfdu/ / @! jif]{ ;Gtf]if u'?ªolta]nf h]nsf] lr;f] l5+8Ldf 5g\ .;+u7gfTds ck/fwdf ;+nUg oLo'jfx¿ 8s}tLsf qmddf k|x/Lsf]kmGbfdf k/]sf x'g\ .

l;+ufk'/sf e"tk"j{ k|x/L?daxfb'/ u'?ª ckx/0fdf klgo 'jfx¿s } afx ' No b ] lvG5 .ckx/0fkl5 ^ s/f]8 %) nfvlkm/f}tL dfUg] sfo{df @@ jifL{o;Gt yfkfdu/, @! jif L {oeQmaxfb'/ nfdf, !( jifL{o ljg]s>]i7sf ] ;+nUgtf lyof ] . of ]cfk/flws ;+u7gsf] gfOs] @^jifL{o k|jL0f tfdfª x'g\ . !( jifL{o

km f ]g u/ ]/ ckx/0fsf ];~hfnleq kfg{ ;kmn ePsLlyOg\ . ;+u7gfTds ckx/0fsf08df k|of]u ePsL !( jifL{of;'lidtf xfn;Dd km/f/ l5g\ .

oL uDeL/ k|s[ltsf b'O{pbfx/0f x'g\, o;afx]s rf]/L,8s}tL, n'6kf6 h:tf y'k| }ck/fwdf lszf ] / L tyfo 'jtLx¿sf ] k |of ]u ePsfkfOG5g\ . …vf;u/L cu{gfOH8qmfOddf o'jtLx¿sf] k|of]u w]/}kfOG5 .Ú Ps k|x/L eG5g\–…o'jtLx¿nfO{ rf“8} ljZjf;ul/g] ePsfn] pgLx¿nfO{dfWod agfP/ ck/fwsf] hfnf]a'lgg] u/]sf] 5 .Ú

Page 25: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @&

sf7df8f}+— ;fgf] kbf{dfkm{t bz{snfO{x“;fO/x]sf tLg bh{geGbf a9Lxf:osnfsf/ of] ;ftf c;fWo} Jo:t /x] .cl3Nnf] a'waf/ k|f/De ePsf b'O{ ufO{hfq]xf:oJo+Uo sfo{qmddfkm{t bz{sn] klgws km'sfP/ xf“:g] df}sf kfP . labfsf] lbgb'O{ zf] tyf cGo lbg Ps–Psj6f zf]dfJo:t x'g'kg]{ oL snfsf/n] km';{bsf];dodf 6]lnlehgsf cfkm\g} >[+vnfsf]5fof+sgnfO{ ;do lbg'kg]{ ePsfn] klgpgLx¿ tgfadf ;d]t b]lvGy] . dxf]T;jk|f/De ePsf] ef]lnkN6} bLks/fh lu/L,bdg ¿kfv]tL cflb snfsf/ unfefl;Psf] u'gf;f] ul//x]sf lyP eg] Os'cyf{t\ ;'n]dfg z+s/ k6s–k6s Os'sf]h+unL klx/gdf ;lhg'kg]{ afWotfnfO{xf“;L–xf“;L krfO/x]sf lyP .

/fli6«o ;efu[xdf cfof]lht…ufO{hfqf dxf]T;jÚ df /lj 8+uf]n a]Odfg,lzjz+s/ l/hfn, k"0f{ yfkf ;'Aafbfh', bdg¿kfv]tL, ;'n]dfg z+s/ Os' cflbsnfsf/n] bz{snfO{ ;f9] b'O{ 306f;Ddcf“vf lemDsfpg] df}sf lb+b}gg\ eg] /fli6«o;efu[xdf ;~rfng e}/x]sf] …tLt]hL/]–d]/Laf:;} ufO{hfqf dxf]T;jÚ df tLtf]

;fKtflxs ;dfrf/sf7df8f}+— k"j{ ld:6/ g]kfn

tyf rnlrq cleg]tf hLjgn'O{+6]nn] c:6]«lnofsf] l;8\gLdfcfof]lht Pp6f km];g zf]dfSof6jfs ug]{ cj;/ kfPsf 5g\ .g ]k fnL tyf c:6 ] « lnofnL;+:s[ltsdL{x¿sf] ;+:yf lgjf{0ffOe]G6n] cl3Nnf] z'qmaf/ l;8\gLsf]8fln{ª xfa{/df cfof]lht …jg jN8{jg neÚ zLif{ssf] km];g zf]dfc:6]«lnofd} a;f]af; ug]{ rf/g]kfnL;lxt cleg]tf n'O"6]nn]Sof6jfs u/]sf x'g\ .

km ];g zf ]df c:6] « lnof,k|mfG;, :s6NofG8 cflb b]zsfsl/a b'O { bh{g Jofj;flosdf]8nn] Sof6jfs u/]sf lyP .

;8sdf ;+uLtdo ;f“em

jf6/ lsª\8ddf /]g 8fG;

c:6]«lnofsf]¥ofDkdfg]kfnL

wflbª -3f6a];L_— ;fpg ;lsg} nfUbf klg dg;'g ev{/;'? ePsf] 5 . kfgL kg]{ qmd hf/L 5 . wflbªsf] 3f6a];Ll:ytPShf]l6s l/;f]6{l:yt jf6/ lsª8dn] dg;'gsf] kmfObf p7fPsf]5 . /fhwfgLaf6 uPsf s]xL nf]slk|o ufosnfO{ ;xefuL u/fP/ut zlgaf/ cfof]lht …dg;'g /]g 8fG; nfOe Do'lhsn Oe]G6Údf sf7df8f}+;lxt kf]v/f, lrtjg, x]6f}+8f tyf a'6jnsf o'jf–o'jtL ;xefuL eP . cfsif{s :jLldª k'ndf kf}8L v]Nb} uLt,;+uLt / g[Tosf] dHhf lng kfOg] ePsfn] xf]nf, laxfg b;b]lv;f“em 5 ah];Dd ;~rfng ePsf] sfo{qmddf eL8 36]sf] lyPg .sfo{qmddf ufos gjLg s] e§/fO{n] cfkm\gf nf]slk|o uLt ufP/;f+uLlts jftfj/0f l;h{gf u/]sf lyP . pgnfO{ ;'/h l;+x,sdndfg l;+x, k|df]b lgjf{0f cflb ufosn] ;fy lbP . sfo{qmdsf]pQ/f4{df ;~rfng ul/Psf] l8h] ;];gdf kfgLdf leHb} /]g 8fG;ug]{x¿ klg pNn]Vo /x] .

n'O“6]nsf cg';f/ b; tnfdflylgdf{0f ul/Psf] cfsif{s ¥ofDkdfpgn] tLg l;Sj]G;df Sof6jfs

u/ ]sf lyP . ljb ]zLdf]8nx¿;“usf] Sof6jfssf]cg'ej ;'vb /x]sf] atfp“b}n 'O “6 ]nn ] km ];g zf ]df9fsf6f ]k L tyf sldh,k/]jfsf ] Kjf “vaf6 tof/kfl/Psf] klx/g tyf Sofh'cnj]o/ k|bz{g u/]sf lyP .km];g zf]df gL/h >]i7,O{Zj/ km'of“n, cf/tL zfSotyf cfZdf cfrfo{n] klgSof6jfs u/]sf lyP .

c:6]«lnofsf] e|d0faf6 kmls{P/rnlrq …gfO“ geGg' nÚ sf]5fof +sgdf Jo:t cleg ]tf

lj/f6gu/– v'nf ;8sdfePsf ] ; +uLtdo ;f “emdfsnfsf/x¿n ] lj/f6gu/sf;+uLtk|]dLnfO{ ;8sd} gfRg afWokf/] . PrcfO{eL ;+qmldtx¿sfnflu pkrf/ / k/fdz{ s]Gb|:yfkgf ug{ ;xof]u ;+sng ug]{p2]Zon] uPsf] d+unaf/ ;f“em;8sdf ; +uLtdo ;f “emsf ]cfof]hgf ul/Psf] xf] . lj/f6gu/sf]hgcfGbf]ng rf]sl:yt lxdfno/f ]8df ul/Psf ] sfo {qmddfsnfsf/x¿n] bz{snfO{ kof{Ktdgf]/~hg k|bfg u/] .

:kz { g ]k fnn ] u/ ]sf ]sfo{qmddf rlr{t ufosx¿n]lx“l8/x]sf ofq'nfO{ ;8sd} plegafWo kf/] . ufos k|sfz kf}8]nn]nfu"cf }ifw b'Jo{;gdf km;]sfo'jfx¿nfO{ ;Gb]z lb"b} …cfdf dhf]ujgL hfGg", cab]lv uf]6LvfGg"===Ú ufPsf lyP . To;afx]spgsf] rlr{t uLtx¿ …cfdfdnfO{ ToxL s]6L rflxof]===, d]/f];fyLsf] ;'s]sf] hLp===, sfn] sfn]d x'“ /ftf] efn]===Ú k|:t't u/]sflyP . pgn ] PrcfO {eL;+qmldtnfO{ 3[0ff x}g, dfof ug'{k5{eGg] ;Gb]z lbP . snfsf/sfuLtdf nfu"cf}ifw tyf PrcfO{eLP8\; lgoGq0fsf ] cleofgdfnfu]sf cleofgstf{x¿ klg;8sdf gfr]sf lyP .

ufosåo ;'ldt v8\sf /;kg >]i7n] /fli6«o uLt …lxdfnh:tf] lz d]/f] kxf8 h:tf] 5ftL===Únufot y'k|} uLt ufP . ;'ldt /

;kgn] ;+o'Qm ¿kdf ufPsf] pQmuLt o; jif{sf] Od]h Pjf8{sfnflu 5gf}6df k/]sf] 5 . ;kgsf]…;fOgf] 6'lËof], ;fnLsf] af]nLdfe]gf e'lnof]===Ú uLtdf bz{sx¿cem xf}l;P . ufos k|anbLkljZjf;, b[li6xLg ufos k|sfzltlD;gf, gjuflosf ;'hftf /fO{cflbn] ljleGg uLtaf6 bz{snfO{dgf]/~hg k|bfg u/] .

–sdn l/dfn

hd] ufO{hfq] sfo{qmd;To, hL/] v';f{gL tyf d]/L af:;}sfsnfsf/x¿n] emG8} tLg 306f bz{snfO{bfof“–afof“ ug{ lb+b}gg\ . …k|:t'ltsflx;fan] /fli6«o ;efu[xsf] ufO{hfq]sfo{qmd pTs[i6 nfUof ] , ;a}k|x;gn] bz{snfO{ k|z:t x“;fp“5g\,ufO{hfq] xf:oJo+Uo sfo{qmdsflgoldt Ps bz{s eGb} lyP— …k|1f–k|lti7fgsf] k|:t't klg cfsif{s 5 .Ú

cfufdL ebf} ̂ut] zlgaf/;Ddhf/L /xg] k|1f–k|lti7fgsf] ufO{hfq]k|:t'ltdf tLtf] ;To ;d"xsf] k|x;gcfsif{s 5 . bLks/fh lu/L, bLkf>Llg/f}nf, uf]kfn g]kfn lkm:6], uf]kfnclwsf/L, lgd{n zdf{ cflb snfsf/sf]clego /x]sf] …;':;f ;':tfp“b}5Ú zLif{ssf]k |x;gn] ;Ldf cltqmd0fsf ]ljifonfO{ lrq0f u/]sf ] 5 .k//fi6«dGqL ;'hftf sf]O/fnfsf]k|ltlglwTj ug]{ bLKff>Ln] bz{sx“;fpg k|z:t d]xgt u/]sL l5g\ .…d]/L af:;}Ú sf w'd'{;, ;'GtnL, dfUg]a"9f tyf afGb|]n] …;DaGw–ljR5]bdGqfnoÚ dfkm{t gof“ ljifodfx“;fpg] k|of; u/]sf 5g\ . dgf]huh'/]nn] u/]sf] k|wfgdGqL dfwjs'df/g]kfnsf] gSsn ;'xfPsf] 5 . o;cl3pgn] k|r08, k"j{/fhf 1fg]Gb|, pk/fi6«kltcflbsf] gSsn ul/;s]sf 5g\ . hL/]v';f{gLsf snfsf/sf] k'?if d;fh s]Gb|zLif{ssf] k|x;gdfkm{t kz'kltgfydlGb/sf] k'hf/L ljjfbdf k|:t't ul/Psf]tLvf] Jo+Uo bz{sn] dg k/fPsf 5g\ .lht' g]kfn, lzjxl/ kf}8]n, sL/0f s];L,

;ljtf u'?ª, dgf]h cfrfo{ cflbsf] k|x;gklg bz{s x“;fpg ;Ifd 5 .

ef]ln zlgaf/;Dd hf/L /xg]/fli6«o ;efu[xsf] ufO{hfqfdf lbg]z l8;Ltyf ;"/jL/ kl08tsf] pb\3f]if0f;lxtsf]k|x;g dfq xf]Og, lzjz+s/ l/hfn,;“/jL/ kl08t Pj+ gL/h ;'j]bL -uf]ljGbafh]_ ;“u ldn]/ k|:t't u/]sf] k|x;g…5q5fof“Ú klg bz{sn] cTolws?rfO/x]sf 5g\ . bdg ¿kfv]tL b'O{ leGgrl/qdf k|:t't ePsf] …lzz' u0ftGqÚ;Gb]zd"ns k|x;gsf ¿kdf ?rfOof] ./lj 8+uf]n a]Odfgn] dGqfno tyfzf}rfnoaLr t'ngf u/]sf] k|x;g klgplQs} rf]l6nf] /x\of] . 6]lnlehgdfsd} b]lvg] v]d zdf{n] cfkm\gf]3\ofDkf]h:tf] k]6 xNnfP/ bz{snfO{dgf]/~hg t lbO/x]sf 5g\ g}, ;fy}pgn] d'nf;fu pkgfdn] nf]slk|o;'/]Gb| s];L;“u ldn]/ k|:t't u/]sf]k|x;gn] nfdf] tfnL kfO/x]sf] 5 .

Page 26: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @*lSjg 3f]lift eOg\ . ^% jifL{ofzlz e§/fO{ låtLo / k|ldnf yfkft[tLo eP .

uPsf jif{x¿em}+ o; jif{ klgdlxnfx¿n] ;fj{hlgs :yndfljleGg sfo{qmd u/]/ tLh dgfpg]ePsf 5g\ . clvn g]kfn dlxnf; +3n ] lj/f6gu/sf ] ; +;f/LdfO{:yfgdf x/]s jif{ ;df/f]xsf]cfof]hgf ub}{ cfPsf] 5 . ;+3n]ljleGg 6f]nsf dlxnfx¿aLr;+lugL g[To k|ltof]lutf u/fp“5 .To:t} g]kfn dlxnf ;+3n] klgo; jif { cGo ;d 'bfosfdlxnfx¿;“u tLh sfo{qmd ul/g]hgfPsf] 5 . lj/f6gu/sf] ;/:jtLdlGb/df k|To ]s jif { tLhsfcj;/df dlxnf / o'jtLx¿aLrg[To k|ltof]lutf ul/G5 .

o;aLr uPsf] cfOtaf/lj/f6gu/–$ kf ]vl/ofsfdlxnfx¿n] ;fd"lxs b/ vfg]sfo{qmd cfof]lht u/]/ gof“;+ljwfg lgdf{0fsf nflu ;/sf/nfO{3r3RofPsf 5g\ . ;f;"–a'xf/Lldn]/ u/]sf] ;fd"lxs b/ vfg]sfo{qmddf uLt / 5nkmnsfdfWodaf6 ;dod} ;+ljwfg agfpg;/sf/nfO{ bafa lbOPsf] xf] .

sdn l/dfntl:j/ M ;l~hj vgfn

lj/f6gu/– df/jf8L /g]kfnLefifLx¿sf] tLh km/s x'G5,t/ b'j} hfltsf] tLhnfO{ l/ldS;ul/of] eg] s:tf] xf]nf < b'O{;+:s[ltsf] ld>0f ePsfn] kSs}klg km/s / dgf]/~hgk"0f{ x'G5 .o:t } eof ] uPsf ] ;ftflj/f6gu/df . df/jf8Lsf] cuf8L/ g]kfnLefifLsf ] k5f8L x'g ]tLhnfO{ ld;fP/ ul/Psf] tLhsfo{qmdn] km/s :jfb lbPsf] 5 .;+:s[lts} ;lDd>0f ul/Psf] of]k|of]u klxnf] k6s ePsfn] w]/}n]rf;f] klg b]vfP .

tLh cfpg' b'O{ ;ftfcl3b]lv

wfg /f]Kb} /f]kfO“hfqf

tLhsf] /f}gs 5fO;s]sf] lj/f6gu/dfa:g] 7"nf] ;+Vofsf df/jf8L /g]kfnLefifL dlxnfx¿nfO{ Ps} 7fp“e]nf u/fP/ /f]6/L Sna ckmlj/f6gu/ 8fpg 6fpgn] o:tf] gof“k|of]u u/]sf] xf] . df/jf8L ;]jf;bgdf ePsf] sfo{qmddf b'j};+:s[ltsf tLh uLtdf gfRb}/dfOnf] ul/of] . df/jf8LefifLn]gb ]v ]sf ] g ]kfnL ; + lugL /g]kfnLefifLn] gb]v]sf] df/jf8L g[Tow'd/ Toxf“ k|:t't ul/of] .

7"nf] ;+Vofdf e]nf ePsfdlxnfx¿dWo] ;a}h;f] uxgfdf;lhPsf lyP . xftel/ d]xGbL /

km/svfn] uxgf nufpg] df/jf8L/ nfdf] kf]t]df 7"nf] ltnx/Lnufpg ] g ]k fnLefi f L eg ]/lrlgGYof] . Ps k6s df/jf8LuLtdf g[To u/]kl5 nuQ} g]kfnLuLt nufOGYof] . kfn}kfn] :6]hdfr9]/ pgLx¿ cf–cfÎgf] efiffsfuLtdf gfr ]sf lyP . pQmcj;/df tLhnfO{ nlIft u/]/dlxnfx¿sf nflu >[ª\uf/, uxgf/ klx/gsf :6nx¿ klg /flvPsf]lyof] . To;afx]s tLh sfo{qmddf;xefuLdWo]af6 >[ª\uf/ / ;f}Gbo{k | ltof ] lutf klg u/fOof ] .k|ltof]lutfaf6 lgt' b'u8 tLh

l/ldS; tLh kf]v/f– xf]6n kf]v/f u|fG8df/ftfDd ] klx/gdf dlxnfx¿cf]xf]/bf]xf]/ ul//x]sf lyP . tLhkj{ cfpg cem } s ]xL ;doaf“sL /x] klg sfo{qmdn] eg]tLh kj{sf] ememNsf] lbGYof] .x'g klg kf]v/f n]8L h]l;hn]tLh kj{s} ;Gbe{ kf/]/ tLhljz]if sfo{qmdsf] rf“hf]kf“hf]h'/fPsf] lyof] . u/uxgf / /ftf];f8Ldf lrl/Rof “§ ;lhPsfdlxnfx¿ xf]6n kl/;/df ;d"xldnfP/ a;]sf lyP .

pb\3f]lifsf ;+uLtf kf}8]nn]rlr{t nf]suflosf sf]dn jnLsf]gfd pRrf/0f u/]kl5 eg] dlxnfx¿lgs} pT;fxL eP . /ftf] ;f8Ldf;lhPsf dlxnfx¿dfem uflosf jnL

eg] s'tf{–;njf/df k|s6 eOg\ .pgn] cfkm"n] kf]t] / 6Lsf

nfpg] slxn] xf]nf eg]/ 7§f ubf{dlxnfx¿ k]6 ldrL–ldrL xf“;]sflyP . ca gfRg] xf]Og t < pgn]s] eg]sL lyOg\, dlxnfx¿ xf], xf]eGb} a;]sf] 7fp“af6 p7]/ sDd/dsf{pg tDtof/ eP .

uflosf jnLn] klg dgdfcf“6 uf]hLdf uf“7 ePsf] s]6fvf ]h ]sf ] uLt k|:t't u/]kl5jftfj/0f udf {ud { eof ] .dlxnfx¿ jnL;“u} gfRg tlD;P .pgn] e\mjfs tGg]/L uLtdf;a }nfO { pkm f/ ]sL lyOg \ .sfo{qmddf uflosf jnLn] tLhsfcfkm\gf rlr{t uLt;“u} cGo uLtklg k|:t't ul/g\ .

sf]dn jnLn] em'dfOg\ kf]v/f

kfNkf— ;dodf kfgLk/]g . ufp“–ufp“df v]t af“em}5g\ . /f]kfO“ ;lsPsf] 5}g t/rf8kj{ dgfpg eg] oxf“sfls;fg kl5 k/]gg\ . l;dl;dkfgL / lxnfDd] ;8sdf c;f/]uLt ufp“b} kGr}afhfsf] tfndftfn ldnfp“b} /f]kf/, afp;] /xnLn] sfd u/] . uLt ufp“b}/f]Onfx¿, kGr}afhfsf] tfn /c;f/] efsfdf gfrufg ub} {lx“8]sf] b]Vbf v]tdf o:tf] k|rngx/fP klg hfqfdf eg] hLljt}/x]sf] cg'dfg ug{ ;lsG5 .

hfq}hfqfsf] ;+ud ag]sf]kfNkfdf ufO{hfqfsf] ef]lnkN6dgfOg] /f]kfO“hfqfsf] b[Zon]tfg;]gjf;Lsf ] ef ]s–Kof;d]6fPsf] cg'ej x'GYof] . a/fª\bL

uflj;sf] sflnsf o'jf Sna tyftfg;]g gu/kflnsf–!@ sf o'jfn]of] /f]kfO“hfqfsf] cfof]hgf u/]sflyP .

k'/fgf] k/Dk/fnfO{ hf]ufO/fvf}+eGb} sfnLsf o'jf Snasf cWoIfczf]s sfsL{n] eg], …vr{ k'Ub}g,ahf/sf dflg;n] kf“r–b; ?k}of“lbG5g\ . /f ]kfO “hfqf lgsfNgsDtLdf @) xhf/ vr{ x'G5 .Ú

*) hgfhltsf] gf:tf vr{,sk8f vr{n] ubf{ ;d:of x'g] pgn]atfP . tfg;]g w/dkfgLsfo'jfx¿n] klg /f]kfO“hfqf ;+:s[ltePsf] / o;nfO{ hf]ufpg nfluk/]sf]atfP . nf]stGq ;a}sf nflu, ;w}+sfnflu eGg] d"n gf/f agfP/ tfg;]gw/dkfgLsf o 'jfx¿n] klg/f]kfO“hfqf ;DkGg u/] .

kfNkfdf ;8sdf

kfNkfsf ] tfg; ]gafx ]scfo{eGHofª, hAufbL, l;n'jf,jL/sf]6, tfx'df klg /f]kfO“hfqf;DkGg ePsf] 5 . ufp“–ufp“dfk|bz{g ul/g] /f]kfO“hfqf v]t/f]lkl;WofP/ /dfOnf] ug]{ k/Dk/fxf] . avf{df wfg /f]k]sf] ysfO dfg{/f]kfO“hfqf lgsflng] w/dkfgLsfo'jf s[i0f sfsL{n] atfP . hfqfsfa ]nf dflg; g} af ]/f cf ]9 ]//dfOnf]sf nflu h'jfdf gf/]/ xnf]tflgG5 . o'jfx¿ o'jtLsf] klx/g

nufP/ /f]kfO“ ub}{ lx“8]sf lyP .olt dfq ge} uLt ufpg'–ahfpg'sf ;fy} tfndf tfnldnfP/ gfRg]x¿nfO{ x]g]{ xhf/f}+/ldt]nfO{ x“;fpg] 6f]nL klgx'G5 .

kfNkfdf hg}k"l0f{dfdf r'Os]hfqfb]lv eujtL hfqf;Ddb}lgs ¿kdf dfq dgfOG5 .ufp“–ufp“df nfv] gfr, ufO{hfqf,/f]kfO“hfqf, tfxfdrf dgfOG5 .

–dfwj cof{n

Wofg s]lGb|t u¥of] . g]jf/ ;'dbfosf]sl/a @ ;o jif{ k'/fgf] tfodrfg[Ton] ;a}nfO{ cfslif{t u¥of] . g]jf/;d'bfodf dfq k|rlnt of] gfrcGo hfthflt tyf ljb]zLx¿dfem;d]t nf]slk|o x'“b} uPsf] 5 .

g[To k|lt:kwf{df n]vgfysf# u/L s'n @# 6f]nLsf] k|lt:kwf{ePsf] lyof] . tfodrf g[To x]g{bz{sx¿sf] klg pNn]Vo ;xeflutfb]lvGYof] . k|lt:kwf{df gof“ahf/tfodrf ;ldlt klxnf] eof] .To;} u/L df]xf]l/of 6f]n ;d"xbf];|f ] / dx]Gb|k'n ;d"x t];|f ]

aGof] . t];f{k§L ;d"xn] ;fGTjgf:yfg kfof] . dlxnf g[Totkm{ eg]/ fdahf/ tfodrf ;ldltk'/:s[t eof] . VofnLdf eLd;]g6f]n k'/:s[t eof] .

kf ]v/fdf of ] gfrsf ];'?jft !((% df ePsf] xf] .o;nfO{ )%^ ;fndf u0f]z6f]nsf]g]jf vnn] k|ltof]lutfsf ¿kdf;~rfng ug{ yfn]sf] xf] . g]kfnL;+:s[ltsf ] ;+/If0fsf nflutfodrf gfrnfO{ k|ltof]lutfTds¿kdf ;DkGg ul/Psf ]cfof]hsx¿n] atfP .

kf]v/fdf tfodrf

kf]v/f– afhfufhf;lxt y/L–y/Lsf j]ze"ifsf ljleGg emf“sLrf ]s–rf ]saf6 lgl:sP .

;x/jf;Lx¿ Tof] /ldtf x]g{ ;8sd}plqP . Psflaxfg}b]lv ;f“em;Ddb]lvPsf] g[Ton] zlgaf/ kf]v/fjf;Lsf]

tLhsf] /x/ nfUof]

sf7df8f}+– uflosf ;'lgtfb'nfnn] ufpg yflng– …ca t:jfdL/fhf em'Dsf nufp“5'==Ú . pgsf]ufog;“u} sfo{qmd ;'? eof] . /ftf]klx/gdf ;lhPsf dlxnfx¿ gfRg yfn] .pgL klg d~r tn em/]/ gfRb} ufpgyflng\ . jfBjfbsx¿ klg dHhfn] pgsf]nodf ;fy lbg yfn] . pgLkl5d~rdf lgDTofOof] nf]suflosf l;h{gflj/xL yfkfnfO{ . pgn] klg tLhsfuLt ;'gfP/ ;a} dlxnfnfO{ sDd/dsf{pg afWo kfl/g\ .

tLhsf] /dfOnf];“u} lbbL

alxgLx¿;“u b/ vfg] sfo{qmdsf¿kdf dLgejgl:yt ;L6LEo'/]:6'/f“n] pQm sfo{qmdsf] cfof]hgfu/]sf] lyof] . cfof]hs gLnd h+udn]tLh cfpg cem} s]xL lbg af“sL/x] klg Tolta]nf ;a} hgf tLhsfcGo sfo{qmdx¿df Jo:t x'g]ePsfn] ;'?jftd} b/ vfg] sfo{qmd/flvPsf] atfOg\ . …tLhsf] /x/ cfof]al/n}Ú zLif{ssf] pQm sfo{qmddfcfdlGqt dlxnfx¿nfO{ tLhsf] ;f}efUoaf“8\g] dfq ge} pgLx¿dWo]af6 pTs[i6g[To, pTs[i6 l;+uf/ tyf pTs[i6dlxnfsf] k'/:sf/ klg k|bfg ul/Psf]lyof] . pQm cj;/df nf]suflosf/flwsf xdfn, /Ltf s];Lsf ;fy}ufosx¿ xl/axfb'/ /fpt tyfv'dg clwsf/Ln] klg nf]sbf]xf]/LufP/ ;a}nfO{ grfP .

df};dn] klg hfqf ul//x]sf]lyof], l5gd} 3fd nfUg], l5gd}kfgL kg]{, To;df klg /f]k–/f]kefsf ufp“b} ahf/sf ljleGgefuaf6 /f]kfO“hfqf lgsflnPkl5wgs'6fdf z'qmaf/ hfqf x]g] {dflg;sf] lgs} rxnkxn lyof] .

g]jf/ ;d'bfon] k/Dk/fb]lvdgfp“b} cPsf] /f]kfO“hfqf x]g{ufp“–ufp“b]lv dflg;x¿ cfPsflyP . kfgLsf] ;d]t kjf{x gu/Lahf/sf 3/sf leQfdf c8]; nfu]/a:g]b]lv 5ftf cf]9]/ a:g]x¿sf]lgs} le8ef8 b]lvGYof] . ToxLx"ndf e]l6P d"lt{9'Ëfsf ;'/hsfkm\n] . klxnf] k6s hfqf x]g{cfPsf sfkm\n]n] eg]— …;f“Rr}ufp“3/df nufOg] a]7LhlQs}/dfOnf] x'g] /x]5 . ;'g]sf] dfqlyP x]bf{ /dfOnf] nUof] .Ú

afhfsf] tfndf cl3–cl3dfG5] g} xnL / uf]? ag]/ hf]t]sf]kf/fdf lx“8\g] / kl5–kl5 o'jtLsf]e]ifdf ;f/L–rf]nf] nufP/ d]scku/L o'jfx¿ ;8sdf wfg /f]Kb}lx8]sf] b[Zo sd /dfOnf] lyPg .ljutsf ji f { x¿df g ]j f/;d 'bfon ] dfq dgfpg ] of ]hfqfnfO{ o; jif{ cGo hfltsfo'jfx¿ klg ;xefuL eP/ cem/ f ]rs agfPsf lyP ./f]kfO“hfqfdf o'jtLsf] e]ifdfb]lvPsf /fO{ y/sf Ps o'jsn]eg]— …;+:s[lt s;}sf] k]jf x'“b}g,g]kfndf dgfOg] ;+:s[lt ;a}g]kfnLsf] xf] . To;}n] ;a} kj{ /;+:s[ltsf] ;+/If0fdf nfUg'k5{,Úpgn] eg]— …;+:s[lt eg]sf] xfd|f]uxgf klg xf] .Ú

–leiff sfk\mn]

/f]kfO“hfqfdf em'Dof] wgs'6f

Page 27: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 @(

w/fg— ufog k|ltefsf]vf]hL ug]{ p2]Zon] ;'? ePsf]k "j f { ~rn cfO {8n–@ sf ];]ldkmfOgn k|ltof]lutf w/fgdf;DkGg ePsf] 5 . k"jf{~rnsfljleGg lhNnf tyf c~rn:t/Lok|lt:kwf{df ljhoL aGb} cfPsf #)hgf k|ltof]uLdWo] ;]ldkmfOgnaf6 !)hgf 5gf}6 ePsf 5g\ .

w/fgsf] ;}lgs ejgdf;DkGg ;]ldkmfOgndf s[i0f/fhf>]i7 / s]zj >]i7sf] lg0f{osfcfwf/df ;fjnf dfb]g, /fh]Gb|

ljs, ;'idf ;'Aaf, ;'/h d]jfxfª,k|]d lIflth /fO{, u0f]z u'?ª, lji0f'cfªa'xfª, k'ik ls/f“tL, clgn lnDa"/ /f]zg afGtjf 5gf}6df k/]sf x'g\ .

w/fgsf] ;/ud ;+uLtljBfnon] cfof ]hgf u/]sf ]k"jf{{~rn cfO8nsf] kmfOgn eg]c;f]h @ ut] w/fgsf] ;efu[xdfx'g] sfo{qmd ;+of]hs ob' /fO{n]atfOg\ . cfO8nsf ljh]tfnfO{Psn PNad;lxt gub k'/:sf/ljt/0f ul/g]5 .

–uf]kfn bfxfn

;ljgf algg\ d+uf]lnog ls8

rf8kj{sf] cfudg;“u} km];g zf] tyfk|lt:kwf{Tds cfof]hgfsf] tof/L klg k|f/DeePsf] 5 . ;+of]u g} dfGg'k5{, uPsf] ;ftf ebf}dlxgfdf ;DkGg x'g] km];g df]8lnª ;DalGwtclwsf+z sfo{qmdsf] cl8;g ;DkGg eof] .sltko cl8;gdf df]8nx¿sf] Sof6jfs,k/kmd]{G; / cfTdljZjf;nfO{ cfwf/ dfgLdf]8nx¿ rog ul/P eg] sltkodf ;Defljtk|lt:kwL{x¿sf] 5gf}6 eof] . ;]K6]Da/ dlxgfsf]klxnf] ;ftf ;DkGg ug]{ nIo /fvL nflhDkf6l:ytcfO{PgcfO{Pkm8Ln] Pp6f km];g zf]sf] cfof]hgfub}{5 . ;f]xL sfo{qmdsf nflu ut d+unaf/ b¥ofDkaf6 k|lzlIft df]8nx¿sf] cl8;g eof] .pQm km ];g zf]df g]fknsf Jofj;flosdf]8nx¿sf cltl/Qm ld; OlG8of k"hfrf]k8f;d]tsf] k|:t'lt /xg]5 .

cl8;gs } qmddf ut a 'waf/km];g;DaGwL b'O{j6f cl8;g ;DkGg eP .sdnfbLl:yt rfOgf 6fpg /]:6'/f“sf] xf]6ndf& b]lv !$ jif{ pd]/ ;d"xsf &% hgfaflnsfn] ld; lnl6n sf7df8f}+df cfkm\gf];xeflutfsf nflu cl8;g lbP . d'eLxfp;sf] cfof]hgfdf ebf} !* ut] hdnl:yt/fli6«o gfr3/df ;DkGg x'g] of] k|ltof]lutfsf]clGtd k|lt:kwf{df cl8;gaf6 5flgPsf $

bh{g aflnsfnfO{ ptf/g]5 . ld; lnl6nsf7df8f}+sf nflu ;Defljt k|lt:kwL{ 5gf}6e}/x]sf] a]nf afuahf/l:yt afuahf/ kf6L{Kofn];df % bh{geGbf a9L df]8n cfk\mgf]Sof6jfsdfkm{t lg0ff{osx¿nfO{ k|efljt kfg{Jo:t b]lvGy] . cfO{O{;L km];g l8hfOlgªOlG:6Ro'6sf] cfof]hgfdf cfufdL ;]K6]Da/ &tflnvdf k|f/De x'g] g]kfn km];g ;Ktfxsfnflu df]8nx¿ pQm cl8;gaf6 5gf}6 ul/Psf]lyof] . km];g ;Ktfxdf ef/tLo df]8nx¿sf];d]t ;xeflutf /xg]5 .ld:6/ PG8 ld; Pk]S; 5flg“b}

cWoog;“u} cltl/Qm lqmofsnfksf]cfjZostfnfO { dx;'; ub } { { lxhf ]cfh

afnaflnsf, lszf ]/–lszf]/L,o'jfo'jtL;DaGwL ljleGg k|lt:kwf{cfof]hgf x'g] u/]sf 5g\ . ld:6/ PG8ld; zLif{sdf x'g] k|ltof]lutf o;}sf]Pp6f kf6f] xf] . o;} ;Gbe{df Pk]S; 8]dgfpg h'6]sf afg]Zj/l:yt Pk]S;sn]hsf ljleGg ;+sfo / txdfcWoog/t 5fq5fqfaLr ld:6/ PG8ld; Pk]S; k|lt:kwf{ x'g] ePsf] 5 .

clGtd k|lt:kwf{sf nflu 5gf}6df k/]sflgdf{0f sfkm\n], uf]ljGb dxh{g, o'j/fh sfsL{,b"/bz{g rGb, ;'dg kf}8]n / ;'ho yfkf ld:6/Pk]S; tyf ljlgzf lzjfsf]6L, kljq /fgf,k"hf cu|jfn, Pl~hnf zdf{, /ljgf >]i7 /Oletf ah|frfo{ ld; Pk]S; aGg] clGtdtof/Ldf h'6]sf 5g\ . kl;{ cfOtaf/ k|1f–ejgdf x'g] of] k|lt:kwf{sf cltl/Qm g[To,nfOe sG;6{;lxt Pk]S; 8] dgfOg]5 .

cfO{PgcfO{Pkm8Lsf ljBfyL{km];g l8hfgO/x¿n] tof/ kf/]sfk |s [ lt;Da4 ljleGg zLif {s;d]l6Psf /+uLla/+uL klx/gdf;lhPsf & b]lv !$ jif{ pd]/;d"xsf @@ hgf k|lt:kwL{x¿d~rdf pleP/ cf–cfkm \gf ]kl/ro lbP;“u} k|lt:kwf{ cf/DeePsf ] lyof ] . ;jf ] {Qd ld;d+uf]lnog ls8 zLif{sdf ;~rfngul/Psf] pQm k|lt:kwf{df ld;6 \ofn ] G6 pkf lwsf nf luk|lt:kwL{x¿dWo] clwsf+zn] g[Tok|:t't u/]sf lyP .

sltkon] jSt[Tj snf k|bz{gu/] eg] s]xLn] pb\3f]if0fsnf klgb]vfP . ufog, clego, jfBjfbgsnf k|:t't ug]{x¿ klg lyP .tLdWo] g[To k|ltef ug]{ bLIffnfdfn] ld; 6\ofn]G6sf] pkflwxft kf l/g \ . cf–cfkm \g f ]/f]hfOcg';f/sf] klx/gdf cfsif{sla/fnf] rfndf a]:6 8«]; /fpG8dfplqPsf k|lt:kwL{x¿dWo] eg] 6f;L5]t]g nfdfn] a]:6 8«]; Pjf8{kfl/g\ .

k|lt:kwL{x¿sf] k|:t'ltsfcltl/Qm zflGt n'sfcf}+ sxf“====uLtdf g[To–lgb] {zs /f ] lxof

dxh{gsf] sf]l/of]u|fkmLdf k|:t't;fd"lxs g[Ton] bz{sbL3f{sf] k|z+;fa6'Ng ;kmn ePsf] lyof] . csf{lt/;fKtflxssdL{ ;'j|t cfrfo{ / gf/Ldfl;ssL nIdL e08f/Lnufot/fli6«o b}lgs tyf dfl;s klqsfsfcf7 hf]8L kqsf/sf] Sof6jfsn]klg sfo{qmdnfO{ /f]rs agfPsf]lyof] . cflbjf;L hghfltsf] klx/g;d]l6Psf] pQm km];g l;Sj]G;sf]sf]l/of]u|fkmL hog ;'Jaf dfgGw/n]u/]sL lyOg\ .

cfdL { clkm;;{ Snasf ]d~rdf PS;g OG6/6 ]gd ]G6k|f=ln=sf] cfof]hgf tyf ;~rfsdL{Pj+ sf]l/of]u|fkm/ /f]lhg zfSosf]sf ] l/of ]u | fkmLdf ;DkGg pQmk|lt:kwf{sf] clGtd r/0fdf k'u]sf& hgf k|lt:kwL{dWo]af6 ;ljgfdu/, ;jf]{Qd ld; d+uf]lnogls8sf ¿kdf 5gf}6 eOg\ . kmf:6/g/cktkm { a ]:6 l:sg;lxtlglbzf /fO{ tyf ;]s]G8 /g/cktkm{a]:6 k;{gfln6L;lxt k|ltIff tfdfªljhoL eP . o;}u/L Pl~hnf a]:6x]o/, ;f]lgof df]Qmfg k|m]G8l;k,cfªl5l/ª z]kf{— kmf]6f]h]lgs,clgtf nfdf, l8l;;Kngtkm{pTs[i6 7xl/P .

k"jf{~rn cfO8nsf]

;]ldkmfOgn ;DkGg

lzj d'lvofsf7df8f}+— z/L/nfO{ r':t /

:km"t{ /fVg] rfxgf s;sf] x'“b}g <t/ Jo:t hLjgz}nL / kof{Kthfgsf/Lsf] cefjdf ;a}sf]rfxgf k"/f x'“b}g . ;xl/ofx¿sf]o:t} rfxgf k"/f ug{ o;kfln/fhwfgLdf zf/Ll/stGb'?:tL;DaGwL a[xt\ d]nf;DkGg eof] . d]nfdf zf/Ll/s:jf:Yo;DaGwL ;Dk"0f{ hfgsf/Lk|bfg ul/g'sf ;fy} Jofofdsf;fdu|Lx¿ klg k|bz{g ul/Psf]lyof] . ut @@ ut] k|f/De ePsf]d]nf @% ut] cfOtaf/ 6'+luPsf]lyof] .

…x]Ny PG8 lkm6g]; PS:kf]–@))(Ú zLif{ssf] of] d]nf bf];|f]k6s cfof]hgf ul/Psf] xf] .lqk'/]Zj/l:yt jN8{ 6«]8 ;]G6/sf]rf}yf] tnfdf ;DkGg d]nfafnsb]lv j[4j[4f;Ddn]cjnf]sg u/]sf lyP . oBlko'jf Pj+ lszf]/x¿sf] ;+VofpNn]Vo b]lvGYof] . …zf/Ll/s:j:Yo;DaGwL rf;f] /fVg]x¿d]nfaf6 nfeflGjt eP,Ú d]nfsfOe]G6 Dofg]h/ kz'klt vqLn]eg]– …Pp6} ynf]df :jf:Yo /tGb'?:tL;DaGwL ;Dk"0f{hfgsf/L kfpg] of] cj;/ y'k|}n]k|fKt u/] .Ú

zf/Ll/s tGb'?:tLsf nflucfjZos ;fdfg vl/b laqmLsf]cj;/ klg d]nfdf pknAw

lyof] . lgMz'Ns :jf:Yo k/fdz{Pj+ ;fdfGo pkrf/ ug{rfxg]x¿sf nflu ;d]t d]nfpko'Qm uGtJo aGof] . zf/Ll/stGb'?:tLsf cfjZos ;fdu|L,:j:Yo k/fdz{ ;]jf, lgMz'Ns:jf:Yo k/LIf0f, v]ns'b k|bz{g,b}lgs ;]ldgf/ tyf /Qmbfgsfo{qmdn] d]nfnfO{ cfsif{sagfPsf] lyof] . d]nf cjlwdfx/]s lbg ;~rfng ul/Psf]…zf/Ll/s :j:Yo Pj+ tGb'?:tLÚ;]ldgf/n] klg ;xL / hLjgf]kof]uL;Gb]z k|jfx u/]sf] lyof] .

d]nfdf :j:YosdL{,lkm6g]z Sna ;b:o tyfv]ns'bsdL{x¿sf] ;xeflutflyof] . d]nfdf cSo'kGr/ ;]jf,cfo'{j]lbs cf}ifwLx¿ Pj+xl:k6n, xa{n pTkfbgx¿ klgpknAw lyP . pQm cj;/dfafnaflnsfnfO{ cfjZos:jf:Yo ;fdu|L, Ao'6L PG8k;{gn s]o/ k|f]8S6nufotcUof{lgs vfBkbfy{, kfgLz'4Ls/0f k|0ffnL klg k|bz{gul/Psf] lyof] . cfo'{j]lbsxl:k6n, xa{n pTkfbs ;+:yf,x]Ny PG8 lkm6g]; Sna, :jLldªSna, P/f]ljs :s'n, l/lqmP;gSna cflbn] sl/a %) j6f:6naf6 cfkm\gf] ;]jf ;'ljwfaf/]k/fdz{ lbPsf lyP . d]nfsf]cfof]hgf 8fO/]S;g g]kfnk|f=ln=n] u/]sf] xf] .

Sof6jfscl8;gdo ;ftf

zf/Ll/stGb'?:tLsf] xf]8

Page 28: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 #)

d}bfg aflx/

;g\ !(($ b]lv k|f]km];gnkm ' 6an sl/o/ y fn ]s fch] { lG6gfsf ld8lkmN8/ x'jf “;]a]l:6og e]/f]gn] ;g\ !((&df rf ]6u |:t ePkl5 bflxg ]3'“8feGbf s]xL tn ;]tf] AofG8]haf“Wg yfn] . To;kl5 pgn] cfkm"cg'aGw ePsf kdf{, nflhof],Dofgr]:6/ o'gfO6]8, r]N;Lh:tfSnaaf6 km'6an v]Ng] qmddf;w}+ ;]tf] AofG8]h af“w]/ v]n] .e]/f]g eG5g\– rf]6sf sf/0f pQm

Dofr v]Nbf gnLv'§f hf]ufpg] Pp6}…l;g Kof8Ú nufp“5g\ . pQm l;gKof8 ;g\ @))% df ePsf] o'O{PkmPRoflDkoG; lnudf x/fPkl5 pgn]To;nfO{ abn] . klxnf] l;g Kof8x/fPkl5 csf{ km'6an/ km\of+snfDkf8{n] pgnfO{ l;g Kof8lbPsf lyP, h'g clxn];Dd pgn]nufp“b} cfPsf 5g\ . hf]g eG5g\—Tof] l;g Kof8 d]/f] efUo alnof]agfpg] Pp6f cfwf/ xf] .

O6fnLsf] /fli6«o l6dsfld8lkmN8/ u]gf/f] uft';f] klgcGwljZjf;L 5g\ . hd{gLn] ;g\@))^ sf] ljZjsk k|ltof]lutfcfof]hgf ubf{ pgL O6fnLsf]l6ddf lyP . pgL b } lgs;kmntfsf] k|fy{gf uy] {, lnur/0fdf r]s l/klAnslj?4sf]v]ndf pgn] cfkm\gf] km'6an 8«];Aofudf Kofs u/]/ 3/ hfg nfu]h:tf] u/] Tof] v]ndf O6fnLn] r]sl/klAnsnfO{ z"Gosf lj?4 @uf]nn] k/flht u/]kl5 pgn]ljZjskdf cfkm\gf] l6dn] v]n]sfk|To]s Dofrdf ;fdfg emf]nfdfxfNb} 3/ hfg nfu]sf] clegoug{ yfn] . o;afx]s uft';f]n] pQmljZjsksf] klxnf] Dofrdf :jL6/nufP/ uPsf lyP . klxnf] v]ndfO6fnLn] 3fgfnfO{ z"Gosf lj?4@ uf]nn] k/flht u/]kl5 pgn]

cGwljZjf;sf] hfnf]

AofG8]h af“w]kl5 rf]6 t sdeof] g}, z/L/ klg klxn]sf ]t'ngfdf km'lt{nf] eof] . To;kl5d /fd|f] k|bz{g ug]{ cfzfdf ;w}+;]tf ] AofG8]h af“w]/ d}bfgdfplqg yfn] .

e]/f]gsf] h:t} ;f]r lrnLsfOefg hfdf ] / fgf ]sf ] k lg5 .:jL6\h/NofG8sf] ;]G6 uflnogSnaaf6 v]Ng] qmddf 3fOt]ePkl5 hfdf]/fgf]sf] bfof“ gf8LdfAofG8]h af“Wg'k¥of] . csf]{ lbg

ePsf] v]ndf pgL kL8f sd ePklg gf8Ldf AofG8]h af“w]/ plqP .of] v]ndf x\ofl6«s ug{ ;kmnePkl5 pgsf] dgdf s] laZjf;hfUof] eg] bflxg] gf8Ldf AofG8]haf“w]/ v]Nbf kmfObf x'G5 . ;f]xLk|ltof]lutfdf pgn] o'/f]lkogkm '6ansf ] kfj/xfp; l/onDofl8«8 / OG6/ldnfglj?4 uf]nu/] . To;kl5 pgn] k|f]km];gnb]lvOG6/g];gn v]nx¿df ;w} bflxg]gf8Ldf AofG8]h af“Wg yfn] .

v ]ns 'bdf ;kmntfnfO {clwsf +z v ]nf8Ln ] cfkm \gf ]efUo; “u t 'ngf ug ] { x 'gfn ]pgLx¿df s'g} g s'g} ¿kdfcGwljZjf; b]lvG5 . cGwljZjf;/fVg] v]nf8Lx¿df Oª\NofG8sf

SofK6]g Pj+ r]N;L Snasf v]nf8Lhf ]g 6]/Lsf ] gfd ;dsflngkm '6an/x¿df cu |:yfgdfcfp “5 . 6 ]/ L eG5g \– …dcGwljZjf;L 5' . d a;df ;w}+Pp6} l;6df a:5' . d df]hfnfO{6]kn] tLgk6s 3'dfP/ a]5' { .km'6an v]Ng hf“bf ;w}+ Pp6} uLtdfq ;'G5' eg] a;nfO{ ;w} +:6\ofdkmf]8{ k'nsf] cl3 kfls{ª ug{nufp“5' . pgL s'g} klg km'6an

k|ltof]lutf cjlwe/ :jL6/ nufP/Kn]o/ aS;df a:b} 3/ hfg nfu]sf]clego u/] . pgsf] cGwljZjf;yfxf gkfPsf d}bfgsf v]nf8Lx¿n]eg] cGttM k|mfG;nfO{ k/flht ub}{ljZjskg} lht] .

km '6an v ]nf8Lx¿sf ]cGwljZjf;sf ] k |; +u p7 \bf/f ]dflgofsf Pl8 «og d 't ' /sf]nlDaofsf /]g] x\o'u'Otfsf] klgrrf{ ug}{k5{ . oL b'j} v]nf8Lcfkm\gf] l6dn] ;kmntf kfp“5 eg]/d }b fgdf pq “b f ;w } Pp6 }cG8/j]o/ nufp“y], Tof] klg gLnf]/+usf] . x\o'u'O{tf eG5g\– ;g\ *)sf] bzssf] pQ/f4{df sf]nlDaofsf]P6 \n ]6 Lsf ] gf l;gf ]nn ]ldn]gfl/of];nfO{ k/flht ug{xDd]–xDd] kYof]{ . ldn]gfl/of];nfO{s;/L k/flht ug]{ eg]/ a}7sal;/x]sf] cj:yfdf sfnf]{; k/]/fcfP / pgn] xfdLnfO{ Ps dlxnfeljioj ]Qf sxf “ nu ] . tLeljioj ]Qf dlxnfn ] ;a }v]nf8LnfO{ k'Ug] gLnf] cG8/j]o// k]6L lbOg\ . To;n] ef]lnkN6}d}bfgdf rdTsf/ u¥of] . xfdLn]Tof ] v]n dfq lht]gf } + , sf]kflna]/6f]/ pkflw ;d]t xft kf¥of}+ .To;kl5 d ;w} + tL dlxnfeljioj]Qfn] lbPsf] cG8/j]o/nufP/ d}bfgdf plqg yfn]+ .

cfdf aGg] ;f]rdf sf]lg{sf]ef

dlxnf 6]lg;df UNofd/;5ljsf sf/0f ljZjsf] Wofgcfs[i6 ug{ ;kmn PGgf sf]lg{sf]efcfdf ag]/ cfkm\gf] af“sL hLjglatfpg] ;f]rdf k'u]sL l5g\ .ufos O{lG/s OUn]l;P;;“u ;g\@))@ b]lv k|]d;DaGwdf /x]sLsf]lg{sf]efn] cfkm"n] gof“ hLjgz}nLlatfpg rfx]sf sf/0f cfdf aGg];f]rdf /x]sf] atfPsL l5g\ . To;f]t PGgf / O{lG/saLrsf] k|]d;DaGwslxn] tf]l8Psf] t slxn] PGgfcfdf aGg nfu]sf ] t slxn]pgLx¿n] uf]Ko ¿kdf ljjfx

ul/;s]sf] h:tf rrf{ rNg] u/]sf5g\ . PGgfn] xfn} sG6\ofS6Do'lhsnfO{ lbPsf] cGtjf{tf{df tLs'/f ;a} xNnf ePsf] t/ cacfkm" cfdf aGg] ;f]rdf /x]sf]atfOg\ . pgn] elgg\– …d ev{/@* jif{sL eP“, d}n] hLjgdf cem}s]xL gof “ sfd ug' { 5, t/cfhsfn ddf cfdf aGg] /x/hfu]/ cfPsf] 5 . OlG/s / daLr;'dw'/ ;DaGw 5 / xfdL Ps–csf{nfO{ ge]l6/xg ;Sb}gf} . s'g}sfdljz]ifn] 6f9f eP klg xfdLkmf]gdf s'/fsfgL u5f}{+ .Ú

;jf{lws dx“uf] v'6\6fl/on Dofl8«8sf :6«fOs/ lqml:6ofgf] /f]gfN8f]sf] v'§f ;jf{lws

d"Nodf ladf ul/Psf] 5 . …;]lnla|6L n]u OG:of]/]G; SnaÚ dfkm{txfn} l/on Dofl8«8 uPsf /f]gfN8f]sf] v'§f ( s/f]8 8n/df ladful/Psf] xf] . xfn} h'g dlxgfdf l/on k|j]z u/]sf /f]gfN8f]sf] v'§f* s/f]8 8n/df ladf ul/Psf] lyof] . kl5Nnf tLg l;hgsfv]ndf pgnfO{ #$ k6s kmn xflgPsf] yfxf kfPkl5 pgsf]v'§fsf] ladf /sd a9fOPsf] xf] . l/on Dofl8«8af6 8]le8 a]sx\ofdcd]l/sfsf] PnP Uofn]lS; Snadf uPkl5 /f]gfN8f]nfO{ clxn]Dofl8«8n] a]sx\ofdnfO{ em}+ ;'ljwf lb“b} pgsf] eGbf /fd|f] k|bz{gsf]cfzf /fv]sf] 5 . ebf}sf] t];|f] ;ftfb]lv ;~rfng x'g] :k]lg;

lnusf nflu Snan] /f]gfN8f]nfO{ klg a]sx\ofdn] nufPsf] &gDa/ h;L{ lbg] ePsf] 5 . :k]lg; lnu v]Ng] a]nfdf l/onn]a]sx\ofdsf] v'§fsf] ladf & s/f]8 8n/df u/]sf] lyof], t/ a]sx\ofdcd]l/sf uPkl5 pgsf] z/L/sf ljleGg efusf] ladf !) s/f]88n/df ul/Psf] lyof] . dx“uf]df ePsf z/L/sf c+usf] ladf–uflosf hf]gLkm/ nf]k]hsf] k'7\7f– @ s/f]8 &) nfv 8n/, gfosh]dL nLsf] v'§f– @) nfv 8n/, uflos tyf gflosf 8nL kf6f]{gsf]:tg– ^ nfv 8n/, ufos a|'; l:k|ª\u l:6gsf] cfjfh– #) nfv8n/ tyf k"j{ lqms]6/ d]/L xUhsf] h'“uf– # nfv !& xhf/ 8n/ .

NGO ;+:yfnfO{ ;fwf/0f SLC,

+Basic Internet hfg]sf !#

sd{rf/L tna Uof/]G6L 9500,

2072545, 9841493026,

9803075981 rfjlxn

d l xn f÷k ' ? i f ÷ l jB fy L {

sd{rf/Lx? &%)), !),))).

lkmS; @@()@@#,

(*)#$%(^)*

hd{gLsf] nflu slc +2 s]6Lx?

9741056886, 9803386712

Autocar Arc.gis, Land

development, Sap. 3D-

Max, Networking 01-

2121605, 9851039247

:tg 36fpg a9fpg u'KtfË

6fO6 ug{, of}g ;Gt'li6sf]

ljsf; tyf tflnd k|fKt

cg'ejL lrlsT;såf/f ;'/lIft

ue{ ktg ;fy}, cfsl:ds ue{

lg/f ]ws ;fwg,

9841981976, 9849051161

/f]huf/lg;Gtfg, dw'd]x, :j]tk|b/

u'KtfËsf] ;kmn pkrf/

cGt/f{li6«o cg'ejL 8fS6/

Direct appointment:

9721417717

jiff}{ k'/fgf] lkgf; uGw

/lxt gfs aGb, df;' x8\8L

a8]sf ], Pn{hL nufot

ljleGg lh0f{ /f]ux?sf]

VoftL k|fKt cfo' {j]lbs

lrlsT;sx?af6 ljz]if

pkrf/ $$^&%^(

t ]x «ji f { k '/ fgf ] /

fh6]SgLsndf #)% 5'6df

df]jfOn, Chinese Mobile

sf] software u/fOG5,

6 ] lnlehg, xf8 {j ]o/,

On]S6 « LsN;, Pl;k|mLh

tflndx? -8N;x?

lgz 'Ns_ gof “afg ]Zj/

$$(%%*! sflndf6L

pkrf/

Page 29: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 #!

tl:a

/ M

/fd

u'?

ª 7L

s7f

s 8

6sd

/fli6«o km'6an l6dsf :6«fOs/ clgn u'?ª / elnansL/fli6«o x:tL d~h' u'?ª kmf]6f];];g ug{ tof/ lyP . g]kfnsfrlr{t v]nf8L clgn Jofj;flos km'6jn v]Ng a]nfothfg nfu]sf a]nf pgL;“u d'l:snn] kmf]6f];];gsf] rf“hf]kf“hf]h'/]sf] xf] . df]8nsf ¿kdf kmf]6f ];];g ubf{sf] cg'ejnfO{b'j}n] gf}nf] eGg ?rfP . o;/L ;];g u/]sf] klxnf] k6sxf], b'j}n] d':s'/fp“b} eg] .

kf]v/faf6 /fli6«o :t/df rlDsPsf oL rlr{t v]nf8Lsf]kmf]6f];];g kf]v/f /+uzfnfdf ul/Psf] xf] . !( jifL{of d~h' / @!jifL{o clgnn] b"wsf] lj1fkgdf klg df]8lnª u/]sf 5g\ .km/fl;nL d~h' / sd af]Ng] clgnn] kmf]6f];];gsf qmddf eg]h:tfkf]h lbP . b'j}n] hLjg;fyL vf]hL g;s]sf] bfaL u/] klg clgnsLk|]ldsf l5g\ eGg] xNnf grn]sf] xf]Og .

/fli6«o tyf cGt/f{li6«o v]nsf] cg'ej ;“ufln;s]sf oLb'O{n] v]ns'bnfO{ ;/sf/n] vf;} dxŒj glbPsf] u'gf;f] u/] .;/sf/L a]jf:tfs} sf/0f /fd|f v]nf8L knfog e}/x]sf 5g\, :j/df:j/ ldnfp“b} b'j}n] eg], t/ pgLx¿n] eg] v]nIf]qaf6 knfogx'g] ;f]r slxNo} gagfpg] atfP . 8]l6ª hfg kfP sf];“u hfg]eg]/ ;f]Wbf d~h'n] xfsfxfsL elglbOg\— clgn u'?ª;“u . pgsf]s'/f ;'g]/ clgn d':s'/fP dfq, s]xL af]n]gg\ .

/clgn u'?ªd~h' u'?ª

Page 30: SAPTAHIK Nepali National Weekly l6gPh pR5[v+ntfhimalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/... · z'qmaf/, ;fpg #) @)^^ Aug 14, 2009

sflGtk'/ klAns];G; -k|f=_ ln= åf/f k|sflzt tyf d'lb|t, sfof{no M sflGtk'/ sDKn]S;, ;'ljwfgu/, kf]=a=g++= ̂ )!(, sf7df8f}+, g]kfn, kmf]g g+= $$*)!)), km\ofS; M (&&–!–$$&)!&*, email:[email protected]{ g++= ((÷)%!÷%@, ;jf{lwsf/ M sflGtk'/ klAns];G; -k|f=_ln= ;“u ;'/lIft . cWoIf tyf k|aGw lgb]{zs M s}nfz l;/f]lxof, lgb]{zs M :jl:tsf l;/f]lxof tyf /fd]Üj/ yfkf, ;Dkfbs M ;'jf; 9sfn .

z'qmaf/, ;fpg #), @)^^ Aug 14, 2009 #@

zld{nf algg\

kf]v/f ld;]; Ao'l6l;og

kf]v/f– cljjflxt o'jtL /;fgf afnaflnsfaLrsf] ;f}Gbo{k|ltof]lutf t x'“b} cfPsf] xf], t/uPsf] ;ftf kf]v/f ;efu[xdf a]Un}vfnsf] ;f}Gbo{ k|ltof]lutf ;DkGgeof] . leGg vfnsf] k|ltof]lutfx]g{ ;efxndf bz{ssf] eL8nfu]sf] lyof] . emnNn an]sf] /ftf]klx/gdf g[To ub} { dlxnfx¿:6]hdf k|:t't ePkl5 eg] w]/}nfO{cg'dfg nufpg uf¥xf] ePg—ld;]; Ao'l6l;og k|ltof]lutfsf;DaGwdf .

k lxnf ] k6s kf ]v/fdfljjflxt dlxnfx¿aLr o;lsl;dsf] k|ltof]lutfsf] cfof]lhtul/Psf] xf] . tLh kj{sf] ljz]ifcj;/df cfof]lht sfo{qmd x]g{ /ftf]

klx/g nufPsf Ao'l6l;ogx¿sf]pNn]Vo ;xeflutf b]lvGYof] ./fli6«o ;f}Gbo{sdL{ o'lgog g]kfnsf]kxndf ePsf] sfo{qmddf @@ hgfAo'l6l;ogn] k|lt:kwf{ u/]sf lyP .

;'?b]lv g} bz{ssf] gh/dfk/]sL x“l;nL / ;'Gb/ d'xf/sLzld{nf u'?ª g} ljh]tf x'g'k5{ eg]/w]/}n] nv sf6]sf lyP . To;f] tkl/ro /fpG8b]lv g} bz{sn] pgs}kIfdf x'l6ª u/]sf lyP . bz{ssf]cg'dfgnfO{ ;To ;fljt ub}{ @!hgf k|lt:kwL{nfO{ kl5 kf/L au/kf]v/fsL zld{nf u'?ªn] ld;];tLh Ao'l6l;og kf]v/fsf] d's'6klxl/g\ . ljh]tf 3f]lift ePkl5PS;fO6 ]8 b ] lvPsL u '?ªn ]k|ltof]lutfn] Ao'l6l;ogx¿df

cfTdljZjf; k|bfg ug'{sf ;fy}o;af6 k|ltef b]vfpg] cj;/k|fKt ePsf] atfOg . ;]g]l/6fAo'l6kfn{/sL ;~rfns u'?ªn] %xhf/ gubsf ;fy k|df0fkq klg kfOg\ .

k|ltof]lutfdf ;+uLtf kf08]km:6 /g/ck tyf OGb' 5]qL ;]s]G8/g/ck 3f]lift eP . bz{ssf]dtsf cfwf/df kljqf u'?ªn]Eo"c/ RjfO;sf] pkflw lhltg\ .

/jLGb| ah|frfo{sf] sf]l/of]u|fkmLdf;DkGg k|ltof]lutfdf wgdfofu'?ª kmf]6f]h]lgs, zld{nf u'?ªSof6jfs, dfnf u'?ª a]:6 lkmu/,/fhs'df/L u'?ª a]:6 rfld{ª, k|]dftfdfª a]:6 :dfOn, lk|of u'?ªAo'l6km'n, dLgf dNn a]:6 8]«;tyf dL/f e08f/Ln] k|m]G8\nLsf]pkflw k|fKt u/]sf lyP .

–lzj zdf{