c cmywww.วารสารความปลอดภัย... · 2017-05-01 ·...

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

AD CST ..58.pdf 1 10/12/2015 10:59:54 AM

บรรณาธการบรหาร รองศาสตราจารยสราวธ สธรรมาสา

ผชวยบรรณาธการ คณโยธน ตนธรรศกล

กองบรรณาธการ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ศาสตราจารย ดร.นพ.พรชย สทธศรณยกล รองศาสตราจารย ดร.ธเรศ ศรสถตยรองศาสตราจารย ดร.ชวลต รตนธรรมสกล

มหาวทยาลยมหดล ศาสตราจารย ดร.พญ.ศรกล อศรานรกษ รองศาสตราจารย ดร.วทยา อยสขรองศาสตราจารย ดร.ประยร ฟองสถตยกล รองศาสตราจารย ดร.วนทน พนธประสทธรองศาสตราจารย ดร.สคนธา คงศล รองศาสตราจารย นพ.พทยา จารพนผล รองศาสตราจารย ดร.สรชาต ณ หนองคาย

มหาวทยาลยบรพา รองศาสตราจารย ดร.กหลาบ รตนสจธรรม

มหาวทยาลยธรรมศาสตร รองศาสตราจารย ดร.นนทวรรณ วจตรวาทการ รองศาสตราจารย ดร.สสธร เทพตระการพรอาจารย ดร.ชยยทธ ชวลตนธกล รองศาสตราจารย ดร.เฉลมชย ชยกตตภรณอาจารย ดร.ทวสข พนธเพง

สถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร รองศาสตราจารย ดร.สบศกด นนทวานช

วทยาลยเซนหลยส รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ผชวยศาสตราจารย ดร.พญ.พชญา พรรคทองสข รองศาสตราจารย ดร.เพชรนอย สงหชางชย

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.จกรกฤษณ ศวะเดชาเทพ รองศาสตราจารย ดร.พาณ สตกะลน รองศาสตราจารย ดร.นตยา เพญศรนภา รองศาสตราจารย ดร.ศรศกด สนทรไชย รองศาสตราจารย ดร.สมใจ พทธาพทกษผล รองศาสตราจารยสดาว เลศวสทธไพบลยรองศาสตราจารย ดร.วรางคณา จนทรคง รองศาสตราจารยปต พนไชยศร

กระทรวงสาธารณสข ดร.เมธ จนทจารภรณ ดร.นพ.สมเกยรต ศรรตนพฤกษ ดร.พญ.ฉนทนา ผดงทศ นพ.โกมาตร จงเสถยรทรพย นพ.วชาญ เกดวชย นพ.ลอชา วนรตน พญ.นฤมล สวรรคปญญาเลศ

ผทรงคณวฒ ศาสตราจารย ดร.สมจตต สพรรณทสน รองศาสตราจารย ดร.วจตรา จงวศาลรองศาสตราจารย ดร.สทน อยสข รองศาสตราจารย ดร.ชมภศกด พลเกษรองศาสตราจารย ดร.ยทธชย บนเทงจตร ดร.ประเสรฐ ตปนยางกร ดร.วฑรย สมะโชคด ดร.ไชยยศ บญญากจ คณสดธดา กรงไกรวงศ คณกาญจนา กานตวโรจน

เจาของ : สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ถ.แจงวฒนะ ต.บางพดอ.ปากเกรด จ.นนทบร 11120

โทร. 0 2503 3610, โทรสาร 0 2503 3570

Vol. 8 No. 30 October-December 2015

กอง บรรณาธการ ยนด ท จะ เปน สอ กลาง ใน การ แลก เปลยน ขาวสาร ขอมล ท ม ประโยชน หรอ นา สนใจ ตอ สาธารณชน และ ขอ สงวน สทธ ใน การ สรป ยอ ตด ทอน หรอ เพม เตม ตาม ความ เหมาะ สม

ความ เหน และ ทศนะ ใน แตละ เรอง เปน ของ ผ เขยน ซง ทาง กอง บรรณาธการ และ สาขา วชา วทยาศาสตร สขภาพ ไม จำาเปน จะ ตอง เหน ดวย เสมอ ไป

พมพท:โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ถ.แจงวฒนะ ต.บางพด อ.ปากเกรด จ.นนทบร 11120

โทรศพท 0 2504 7680 - 6 โทรสาร 0 2503 4913 ปก:นายกตต บญโพธทอง

รปเลม:นายไพบลย ทบเทศ นางสาวดวงกมล ววนช

ปท 8 ฉบบท 30 ประจำาเดอนตลาคม-ธนวาคม 2558

Journal of Safety and Health : Vol. 8 No. 30 October-December 2015 3

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ศาสตราจารย ดร.นพ.พรชย สทธศรณยกล รองศาสตราจารย ดร.ธเรศ ศรสถตย รองศาสตราจารย ดร.ชวลต รตนธรรมสกล

มหาวทยาลยมหดล ศาสตราจารย ดร.พญ.ศรกล อศรานรกษ รองศาสตราจารย ดร.วทยา อยสข รองศาสตราจารย ดร.ประยร ฟองสถตยกล รองศาสตราจารย ดร.วนทน พนธประสทธ รองศาสตราจารย ดร.สคนธา คงศล รองศาสตราจารย นพ.พทยา จารพนผล รองศาสตราจารย ดร.สรชาต ณ หนองคาย รองศาสตราจารย ดร.วนเพญ แกวปาน ผชวยศาสตราจารย ดร.พชราพร เกดมงคล อาจารย พญ.สพตรา ศรวนชากร

มหาวทยาลยบรพา รองศาสตราจารย ดร.กหลาบ รตนสจธรรม รองศาสตราจารย ดร.อนามย เทศกระถก

มหาวทยาลยธรรมศาสตร รองศาสตราจารย ดร.นนทวรรณ วจตรวาทการ รองศาสตราจารย ดร.สสธร เทพตระการพร ศาสตราจารย ดร.นพ.สรศกด บรณตรเวทย อาจารย ดร.ชยยทธ ชวลตนธกล รองศาสตราจารย ดร.เพญศร วจฉละญาณ รองศาสตราจารย ดร.เฉลมชย ชยกตตภรณ อาจารย ดร.ทวสข พนธเพง

สถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร รองศาสตราจารย ดร.สบศกด นนทวานช

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ผชวยศาสตราจารย ดร.พญ.พชญา พรรคทองสข รองศาสตราจารย ดร.เพชรนอย สงหชางชย

มหาวทยาลยเฉลมพระเกยรตกาญจนาภเษก รองศาสตราจารย ดร.เฉลมพล ตนสกล

วทยาลยเซนหลยส รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.จกรกฤษณ ศวะเดชาเทพ รองศาสตราจารย ดร.พาณ สตกะลน รองศาสตราจารย ดร.นตยา เพญศรนภา รองศาสตราจารย ดร.ศรศกด สนทรไชย รองศาสตราจารย ดร.สมใจ พทธาพทกษผล รองศาสตราจารย ดร.วรางคณา จนทรคง รองศาสตราจารยสราวธ สธรรมาสา รองศาสตราจารยปต พนไชยศร รองศาสตราจารย ดร.บษบา สธธร รองศาสตราจารยสดาว เลศวสทธไพบลย

กระทรวงสาธารณสข ดร.เมธ จนทจารภรณ ดร.นพ.สมเกยรต ศรรตนพฤกษ ดร.พญ.ฉนทนา ผดงทศ นพ.โกมาตร จงเสถยรทรพย นพ.วชาญ เกดวชย นพ.ลอชา วนรตน พญ.นฤมล สวรรคปญญาเลศ รองศาสตราจารย พญ.เยาวรตน ปรปกษขาม นพ.อดลย บณฑกล

ผทรงคณวฒ ศาสตราจารย ดร.สมจตต สพรรณทสน รองศาสตราจารย ดร.วจตรา จงวศาล รองศาสตราจารย ดร.สทน อยสข รองศาสตราจารย ดร.ชมภศกด พลเกษ รองศาสตราจารย ดร.ยทธชย บนเทงจตร ผชวยศาสตราจารย ดร.นพกร จงวศาล ดร.ประเสรฐ ตปนยางกร ดร.วฑรย สมะโชคด ดร.ไชยยศ บญญากจ คณสดธดา กรงไกรวงศ คณกาญจนา กานตวโรจน นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน นพ.จารพงษ พรหมวทกษ

ผทรงคณวฒอานผลงาน

ทานทสนใจเปนผทรงคณวฒอานผลงาน กรณาสงประวตของทาน (ไดแกวฒการศกษาสงสด ผลงานวชาการ และ Area of Interest)

มายงกองบรรณาธการ

ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ

4 Journal of Safety and Health : Vol. 8 No. 30 October-December 2015

ปท 8 ฉบบท 30 ประจำ�เดอนตล�คม-ธนว�คม 2558

รองศาสตราจารยสราวธสธรรมาสา

บรรณาธการบรหาร

บทบรรณาธการ

การวางผงเมองกคลายกบการกำาหนดผงโรงงาน หากโรงงานใดไมมการวางผงใหดกจะเกดปญหาในเรองผลตภาพ

การทำางาน (productivity) ทไมไดตามทควรจะเปน ใชเวลาในการผลตในแตละกรรมวธมากกวาทควรจะเปน ทำาใหใชพลงงาน

ทมากกวาทควร เกดเปนคาใชจายทมากของโรงงาน สงผลใหกำาไรนอย ทนากงวลคออาจทำาใหความสามารถในการทำาธรกจส

โรงงานประเภทเดยวกนทมการจดวางผงโรงงานดและถกตองเหมาะสมไมได จนในทสดอาจไมสามารถทำาธรกจตอไปไดกเปน

ได นอกจากนการวางผงโรงงานทไมดจะทำาใหเกดปญหาการสมผสสงแวดลอมการทำางานของพนกงานทโดยกรรมวธการผลต

ณ แผนกนนๆ แลว ไมควรทจะเกดเหตการณทวา อยางเชนพนกงานแผนกตรวจสอบคณภาพสนคา ไมควรทจะตองมาเสยง

ตอการสญเสยการไดยน แตเพราะตำาแหนงผงโรงงานกำาหนดใหมาอยใกลแผนกปมโลหะ ทำาใหตองสมผสเสยงดง เปนตน

จากทยกตวอยางมา ท�าใหเหนไดชดเจนวาการท�าผงเมอง (ทด) จะท�าใหเกดสงดๆ เหลานตามมา เชน

1) จะทำาใหทราบวาบรเวณใดเปนบรเวณทพกอาศย บรเวณใดจะเปน Buffer Zone บรเวณทเปนยานธรกจ

ยานอตสาหกรรม ทำาใหผประกอบการสามารถวางแผนการทำาธรกจไดเหมาะสม ขณะเดยวกนยานทจะรองรบ

การกำาจดและบำาบดกากของเสยกจะถกกำาหนดขนในทำาเลทตงทเหมาะสมทงในเชงการลดการสมผสมลพษของ

ประชาชน การขนสง การใชทรพยากรธรรมชาต ฯลฯ

2) การใชพนทมความเหมาะสมทงในเชงพาณชยกรรม วศวกรรม สถาปตยกรรม และสงแวดลอม

3) เกดความสวยงามและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง ประชาชนจะมความสขทงรางกายและจตใจ

4) ลดความเสอมโทรมของบานเรอน ศลปวฒนธรรมตางๆ เปนตน

ดงนน การจะจดการกบปญหาสงแวดลอมและปญหามลพษ ควรจดการใหเหมาะสม ประเทศไทยมผร มเทคโนโลย

และมพนทเพยงพอทจะใหจดการเรองขางตนได อยาเอาปญหาทประชาชนคดคานมาเปนมลเหตใหตองยกเวนเรองการผงเมอง

สงทนาคดคอทางการไดดำาเนนการอยางโปรงใส ดขอมล (ผลการศกษา) รอบดาน สอบถามความเหนประชาชน แลว

“กลา สรปมตออกมาไหม ใครทมหนาทกตองกลาเสนอพรอมขอมลประกอบ คนทงประเทศจะเหนเองแหละวาใครคอคนท

คดคานโดยไมสจรตใจ

วารสารความปลอดภยและสขภาพเปนวารสารทอยในฐานขอมลTCI


สารบญ

● เทคโนโลยความปลอดภย

การทำางานกบเครองเจยระไนอยางถกตองและปลอดภย ..................................................................... 7 - 15

● เทคโนโลยการปองกนอคคภย

การดบเพลงภายในทำานบกน (dike area) ดวยโฟมดบเพลงแบบการขยายตวตำา ................................. 16 - 23

● การประเมนและการจดการความเสยง

วธการประเมนการไดรบสมผสสงคกคาม .......................................................................................... 24 - 28

● เทคโนโลยสงแวดลอม

โทรศพทมอถอ (smartphone) กบสงแวดลอม ................................................................................. 29 - 32

● สขศาสตรอตสาหกรรม

แนวการตรวจวดความรอนในสถานประกอบกจการ ........................................................................... 33 - 38

● การสอสารความเปนอนตรายดวยระบบสากลGHS

ความเปนพษเฉยบพลนของสารเคมตามระบบสากล GHS ................................................................ 39 - 44

● การยศาสตร

โปรแกรมการหมนเวยนงาน สำาหรบนกการยศาสตรมออาชพ.............................................................. 45 - 51

● เรยนรเรองตรวจประเมน

รจกโครงสรางระดบสง (High Level Structure : HLS) ของ ISO .................................................... 52 - 54

● อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล

มาตรฐานอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล (3) ................................................................... 55 - 64




● ถอดบทเรยนการเดนทาง...จป.วชาชพ

การบรหารงานความปลอดภยและคณะกรรมการความปลอดภยฯ แบบการคดบวก ............................ 65 - 68

● ทนโลกกฎหมายความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอม

กฎหมายทเกยวของกบการตรวจวดเสยงจากโรงงานอตสาหกรรม ...................................................... 69 - 73

● คำาแนะนำาการเขยนบทความสงเผยแพรในวารสารความปลอดภยและสขภาพ

คำาแนะนำาการเขยนบทความสงเผยแพรในวารสารความปลอดภยและสขภาพ ...................................... 74 - 78

สารบญ


Safety Technology

เ ท ค โ น โ ล ย ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย

การทำางานกบเครองเจยระไนอยางถกตองและปลอดภย

Grinding and Cutting Safety

นายวฒนนทน ปทมวสทธ วศ.บ. (เครองกล) จฬาลงกรณมหาวทยาลย, วท.บ. (อาชวอนามยและความปลอดภย) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ประธานคณะอนกรรมการวศวกรรมยกหวและปนจนไทย วศวกรรมสถานแหงประเทศไทยฯและวทยากร สมาคมสงเสรมความปลอดภยและอนามยในการทำางาน (ประเทศไทย)

ในปจจบนในการท�างานของชางนน นอกจากจะมการใชเครองมอชางทวไปแลว ยงม

การใชงานเครองมอกลในการชวยท�างานใหสะดวกรวดเรวยงขน หนงในเครองมอกลพนฐาน

ทส�าคญ คอ เครองมอกลประเภทเครองเจยระไน โดยจะถกใชในงานตดและขดแตงผววสด

เปนหลก ซงมกจะใชกบวสดชนดเหลกหรอโลหะเปนหลก ซงสามารถแบงเปนประเภทหลกท

นยมใชงาน ดงน

uเครองเจยระไนแบบมอถอ (hand held grinder, angle grinder) - ชางทวไป

นยมเรยกวา “ลกหม”

uเครองเจยระไนแบบตงโตะ (bench grinder)




ในการท�างานกบเครองเจยรและตดดงกลาว มกจะ

มขาวอบตเหตเกดขนอยเสมอ ดงนนจงมความจ�าเปนท

จะตองมความเขาใจในหลกความปลอดภยในการใชงานท

ถกตอง ซงจะแยกตามลกษณะและประเภทการใชงานได

ดงน

ความปลอดภยทวไปในการทำางานกบเครองเจยระไนในงานตดและขดแตงผวโลหะ

q กอนปฏบตงานตองตรวจสอบบรเวณโดยรอบ

และดานลางวามสารไวไฟ เศษวสดหรอเชอเพลง ทอาจเกด

อคคภยหรอไม หากพบตองน�าออกใหหมด และหาก

ไมสามารถน�าออกได ตองมการปกคลมดวยวสดทนไฟ

ใหมดชด กอนเรมปฏบตงาน

q ตรวจสอบสภาพเครองเจยรวาการดทตดตง

มาพรอมเครองอยในสภาพสมบรณหรอไม

q และสภาพของหนเจยรให เรยบร อย ไมม

รอยแตกราวหรอช�ารด กอนการใชงาน

q กอนเรมงานใหตรวจสอบวาสวตชปด-เปดท�างาน

อยางเหมาะสมหรอไม และตรวจสอบการหมนตามปกต

ของเครองเบองตนกอนเรมท�างาน

q ในการเปลยนใบหนเจยรทกครง ใหท�าการ

ปดเครองและดงปลกออกเพอเปนการตดพลงงานไฟฟาออก

กอนเรมงานเปลยนทกครง

q หากมการเปลยนใบหนเจยรใหม หลงตดตงแลว

เสรจ ใหเปดเครองทดสอบการหมนกอนวามการท�างานหรอ

มการสนสะเทอนทผดปกตหรอไม

q เครองเจยรทใชไฟฟาใหตรวจสอบวามการตอ

สายดนไวหรอไม ในกรณทไมมสายดน ตองเปนเครองใช

ไฟฟาทมโครงหอห มเปนพลาสตก และเปนชนดฉนวน

2 ชน (double insulation) ซงจะมสญลกษณสเหลยม

2 ชนระบไว

q ขณะปฏบตงานตองมแผงกนเศษโลหะกระเดน

ออกไปโดนผอน

q บรเวณทปฏบตงานตองหางจากผอนในระยะ

ทปลอดภย หากไมสามารถท�าได ใหหาแผงปดกนเพอความ

ปลอดภย

q ในการท� างานทก อให เกดความร อนและ

ประกายไฟ ควรตองมการใชระบบอนญาตใหท�างาน (permit

to work) โดยการขออนญาตจากผมอ�านาจหนาท กอน

เรมงาน

q ควรจดใหมผเฝาระวงไฟ (fire watch man)

เปนผตรวจสอบและเฝาระวงทงกอน ขณะท�างาน และหลง

เสรจสนการท�างานในแตละพนท เพอใหแนใจวาจะไมมเหต

เพลงไหมจากการปฏบตงาน ทงนผเฝาระวงไฟจะตองผาน

การอบรมกอนเขาปฏบตงาน

q ตองมการเตรยมอปกรณดบเพลงทเหมาะสม

เชน ถงดบเพลง ไวตลอดเวลาทปฏบตงาน

q หากปฏบตงานในพนททอบอากาศ ใหตดแยก

แหลงพลงงาน พรอมท�าการลอกและตดปาย (lockout

tagout) กอนเขาพนทปฏบตงาน โดยผปฏบตงานในพนท

“ทอบอากาศ” จะตองผานการอบรมตามเกณฑทกฎหมาย

ก�าหนดกอนเขาพนท


Safety Technology


q ในการท�างานกบถงปดหรอถงอดความดน

(pressure vessel) จ�าเปนอยางยงทจะตองเปดใหมชอง

ระบายแรงดนทอาจจะเกดจากการขยายตวของแกซภายใน

ถง เมอไดรบความรอนจากการเจยรหรอตด หากมสารเคม

ภายในทตดไฟ ควรท�าการลางออกหรออาจอดแกซเฉอย เชน

ไนโตรเจน เขาภายในถงเพอลดปรมาณออกซเจนทจะท�าให

เกดเพลงไหม อยางไรกด ควรจะมการปฏบตงานโดยผ

เชยวชาญเทานน เนองจากเปนงานทมความเสยงคอนขางสง

q การเกบรกษาหนเจยร ใหเกบรกษาในทไมโดน

ความชน น�า น�ามน ฝนละออง และหลกเลยงการเกบในท

มความรอน

q ใหใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล

(PPE) ทเหมาะสมขณะปฏบตงาน

ความปลอดภยในการทำางานกบเครองเจยระไนแบบมอถอ

q ก�าจดปรมาณฝนและควนทเกดขน โดยจดระบบ

การระบายอากาศหรอมเครองดดอากาศเฉพาะททสามารถ

ท�างานไดอยางมประสทธภาพ

q กอนปฏบตงานตองตรวจสอบชนงานวาไดยด

และจบไวอยางแนนหนา ควรใชตวจบยดชนงาน เชน ปากกา

จบชนงาน หามใชมอหรอเทายดชนงานขณะใชเครอง

เจยระไนแบบมอถอท�างาน เนองจากไมมความมนคงเพยง

พอ จะกอใหเกดอนตรายไดงาย

q จบเครองมอใหมนคงและถอเขาหาชนงาน

ปกตใหรกษาหนเจยรมอใหท�ามมท 15°o กบผวชนงานใน

แนวระนาบ เมอมการใชใบหนเจยรใหม อยาดนหนเจยรไป

ดานหนา (ทศทาง B) หรออยาตดเขาไปในชนงาน จนกวา

ขอบของใบหนเจยรจะมความโคงมนจากการใชงาน จงจะ

สามารถใชหนเจยรดนเขา-ออกได (ทงทศทาง A และ B)




q การประกอบชดจบยดแผนหนเจยร ตองประกอบ

ใหถกตองตามทระบในคมอของผผลตเครองเจยร และหาม

ใชงานโดยไมมการดโดยเดดขาด การดจะตองปรบใหปกปอง

ล�าตวผปฏบตงานเสมอ

ความปลอดภยในการทำางานกบเครองเจยระไนแบบตงโตะ

q ตรวจสอบเบองตนโดยการเคาะหนเจยรดวยไม

หรอดามไขควงเบาๆ โดยรอบเพอฟงเสยง (ring test)

ถามเสยงกองแสดงวาไมมรอยแตกราว ถามเสยงแปกๆ

แสดงวาอาจมรอยราว ไมควรใชงานหนเจยรดงกลาวโดย

เดดขาด เพราะมโอกาสทหนเจยรจะแตกในขณะหมนท�างาน

ไดงาย

q หนาจานประกบทใชประกอบหนเจยรกบเครอง

จะตองมขนาดเทากนทง 2 ดาน

q ถาใชหนเจยรทมขนาดใหญ ใหท�าการถวง

หนเจยร (balancing) กอนทกครง

q ตองมการดปองกนสะเกดวสดกระเดนเขา

ใบหนาและดวงตา

q หามใชดานขางของหนเจยร ขดแตง

ชนงาน ใชไดเฉพาะดานหนาของหนเจยรเทานน

q หนเจยรทใชงานจนเกดความโคง

ขนบรเวณหนาหนเจยร ใหตดสวนทโคงนนออก

ไปดวยเครองมอปรบแตงหนาหนเจยร


Safety Technology


q การเจยรหน ควรใชหนเจยรชนดหยาบกอน

แลวจงใชชนดละเอยดอกครง

q ควรหลกเลยงการอยดานหนาของหนเจยร ใน

ขณะทดสอบการเดนเครอง หลงจากเปลยนหนเจยรใหม

q ตามขอก�าหนดของ OSHA ก�าหนดวาแทน

รองชนงานตองหางจากหนเจยรไมเกน 1/8 นว และทเลอน

ปดครอบการดควรมระยะหางไมเกน 1/4 นว ซงจะตอง

ท�าการตรวจสอบกอนเรมงานทกครง โดยอาจใชเกจวดระยะ

แบบส�าเรจรปจะสะดวกในการตรวจสอบยงขน

นอกจากเครองเจยระไน ตามทกลาวขางตน ยงม

เครองตดโลหะชนดแทน (cut-off machine) ทชางทวไป

นยมเรยกวา “แทนไฟเบอรหรอเครองตดไฟเบอร” ซงม

การน�ามาใชในงานตดชนงานโดยเฉพาะเหลกหรอโลหะชนด

ตางๆ เครองมอกลชนดน กกอใหเกดอนตรายไดในลกษณะ

เดยวกนกบเครองเจยระไน โดยนอกงานตดทวไปยงมการ

ใชงานอกหลายแบบทอาจกอใหเกดอนตรายไดโดยงาย เพอ

ใหใชงานไดอยางปลอดภยควรปฏบตดงน

q หามน�าเครองมอมาเจยรหรอลบคมทดานขาง

ของใบตดโดยเดดขาด เนองจากอาจท�าใหใบตดสกหรอและ

แตกไดงาย ในการลบคมเครองมอตางๆ ควรใหใชเครอง

เจยระไนแบบตงโตะ จะปลอดภยมากกวา

q ชนงานจะตองถกจบยดอยางมนคงกอนท�าการ

ตดชนงานเสมอ




q ตองใหมการใชแผนครอบปองกนสะเกดไฟท

เกดขนเสมอ เนองจากการใชเครองตดชนดนจะมประกายไฟ

เกดขนเปนระยะไกล ซงตองระมดระวงวสดทอาจเปน

เชอเพลงไดงาย

q หากตองการตดในพนททเสยงตอการเกดเพลง

ไหมหรอไมตองการใหเกดประกายไฟ ใหเลอกใชอปกรณอน

ทเกดสะเกดไฟนอย เชน แทนเลอยชกแบบใชไฟฟา เปนตน

การเลอกใชใบหนเจยรทปลอดภยการเลอกใชใบหนเจยรจดวาเปนปจจยทส�าคญมากอก

ประการหนงทเดยว ซงนอกจากจะตองเลอกชนดใหเหมาะสม

กบประเภทของวสด ลกษณะของชนงาน คณลกษณะของ

เครองเจยระไน แลวยงมอกหลายปจจยทสงผลตอความ

ปลอดภย จงจ�าเปนทจะตองมหลกการเลอกใชใบหนเจยร

ดงน

q เลอกใชใบหนเจยรใหถกประเภท ใบหนเจยร

(grinding) ใชส�าหรบงานเจยระไนหรอขดแตงผวเทานน

ใบตด (cut-off) ใชส�าหรบงานตดเทานน ในสวนใบเจยระไน

ชนดบาง กไมสามารถน�ามาใชในงานตดได

q เลอกใชใหถกกบวสดทใชงาน เชน เหลก

สแตนเลส หน กระจก เปนตน

q ขนาดเสนผานศนยกลางของใบหนเจยร จะตอง

ไมเกนกวาทก�าหนดไวของเครองเจยระไนโดยเดดขาด โดย

ปกตจะไมเกนขนาดของการดทตดตงมาพรอมเครอง

q ความเรวของใบหนเจยรในการใชงานจะตองไม

เกนจากทผผลตก�าหนดไวและไมเพมก�าลงความเรวใหกบ

เครองเจยระไน (รอบของใบหนเจยรตองมากกวารอบของ

เครองเจยระไนทใชคกนเสมอ

โดยปกตจะสงเกตไดงายๆ วา ใบหนเจยรยงมขนาด

ใหญขน ความเรวรอบของใบหนเจยรททนไดจะลดลงเรอยๆ

สรปไดวา ใบขนาดใหญจะมความเรวรอบชากวาใบขนาดเลก

ซงทจรงแลวโดยปกตใบขนาดใหญจะไมสามารถใสกบเครอง

เจยระไนทรองรบใบขนาดเลกได เนองจากรใสใบมขนาด

ไมเทากน แตมชางบางทานใชแหวนหรอตวแปลง (adaptor)

เพอใสใบขนาดใหญใชงาน ซงเปนการกระท�าทอนตรายมาก

และมอบตเหตเกดขนบอยครงจากการกระท�าลกษณะน


Safety Technology


อนตรายทอาจเกดไดจากการทำางานกบเครองเจยระไน

u การสดดม - มลพษทเกดจากการเสยดส เชน

ฟมจากความรอนทเกดจากการเสยดสกบโลหะ ไอพษจาก

สหรอคราบน�ามนทเคลอบชนงาน ฝนหรอควนทเกดจากชน

งานชนดตางๆ เชน เหลกเคลอบสงกะส ชนงานทเปนไม

พลาสตก คอนกรต เปนตน

u การถกบาด - เนองจากหนเจยรจะถกหมนดวย

ความเรวสงมาก และในขณะท�างานจ�าเปนทจะตองน�ามอจบ

ชนงานหรอจบยดเครองเจยรเพอท�างาน จงมโอกาสจะถก

บาดจากหนเจยรและตวชนงานเองทอาจมความคมจากการ

เจยรไดงาย

u สะเกดกระเดนใส - ทงตวชนงานมโอกาสสงท

จะเกดการหลดและกระเดนเขาใสรางกายของผปฏบตงานได

โดยงาย ดงนนขอก�าหนดเบองตน จงจ�าเปนทจะตองใช PPE

ทเหมาะสม เชน หนากากกระบงหนา เอยมหนงปกคลม

ล�าตว เปนตน นอกจากน ตวแผนหนเจยรเองกมโอกาส

แตกราวหรอมชนสวนหลดกระเดนออกไดจากหลายสาเหต

จงควรใสการดรอบใบหนเจยรไวเสมอ

อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล (PPE)ตามกฎกระทรวงฯ ความปลอดภยฯ เกยวกบ

เครองจกร พ.ศ. 2552 หมวด 4 ขอ 97 ไดก�าหนดใหลกจาง

ใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล (PPE) ตลอด

เวลาทท�างานกบชนดงานลบ ฝน หรอแตงผวโลหะดวยหน

เจยระไน โดยก�าหนดใหสวม “แวนตาชนดใสหรอหนากาก

ชนดใส ถงมอผา และรองเทายางหมสน” อยางไรกด หาก

ตองการปกปองใหเกดความปลอดภยสงสด จ�าเปนตอง

พจารณาใช PPE ตามลกษณะอนตราย ดงน

u อปกรณปกปองดวงตาและใบหนา - ควรเลอก

ใชชนดหนากากกระบงหนาเพอปกปองครอบคลมทง

ใบหนา โดยทวไปหนากากกระบงหนา จะท�าจากวสดชนด

Polycarbonate ซงมคณสมบตใสและเหนยว สามารถ

รบแรงกระแทกไดด ในกรณทอาจมสะเกดจากชนงานหรอ

ใบหนเจยรแตก สวนแวนตานรภยจะปกปองไดเฉพาะดวงตา

ซงไมครอบคลมเพยงพอ หามใช “หนากากเชอม” ในการ

ท�างานกบหนเจยรโดยเดดขาด เพราะมความแขงแรงไม

เพยงพอตอการรบแรงกระแทก

u อปกรณปกปองระบบทางเดนหายใจ - ควร

เลอกใชหนากากกรองชนดมไสกรอง หากเปนแบบไสกรอง

คจะหายใจไดสะดวกขนมาก และเลอกใชไสกรองแบบชนด

กรองฟมโลหะได หากตองท�างานทตอเนองเปนระยะเวลา

นาน ควรใชแบบชนดมทอสงอากาศจากชดพดลมขนาดเลก




ซงสามารถพกตดตวได จะหายใจไดสะดวกกวาแบบชนดใช

ไสกรอง หามใชแบบผาธรรมดา ซงไมสามารถจะกรองฝน

ขนาดเลกทมผลกระทบตอทางเดนหายใจได

u อปกรณปกปองรางกาย - ควรเลอกใชชด

ปกปองล�าตวแบบเตมตว (coverall) จะปกปองได

ประสทธภาพสง อยางไรกดบางครงอาจไมมชดชนดนใน

หนวยงาน อยางนอยควรจะใชเอยมหนงซงมกมคณสมบต

ทนความรอนและสะเกดไฟไดด โดยควรแตงกายดวยชด

รดกมท�าดวยผาชนดหนาและมแขนยาวปกคลมทอนแขน

u อปกรณปองกนมอและแขน - ใหใชถงมอหนง

หากใชถงมอผา ควรใชถงมอชนดกนบาด (cut resistant

gloves) ซงในปจจบนมจ�าหนายในราคาทไมสงมากนก

u อปกรณปกปองระบบการไดยน - ใหใชทครอบ

หหรอทอดหเพอปองกนเสยงดงจากการเจยระไน

u อปกรณปกปองเทา - ควรใชรองเทานรภย เพอ

ปกปองในกรณทอาจมวสดหรอชนงานหลนทบ


Safety Technology


นอกจากนหากมการปฏบตงานในบางพนทเฉพาะ

เชน

q พนทงานกอสราง ควรมการใสเสอสะทอนแสง

และอปกรณปกปองศรษะ เชน หมวกนรภย

q หากมการปฏบตงานในพนททมความสงหรอบน

นงรานหรอบนรถกระเชา ควรใชอปกรณปองกนการตกจาก

ทสง เชน เขมขดนรภยชนดเตมตว (full body harness)

พรอมเชอกนรภย และอปกรณดซบแรงกระแทก (shock

absorber)

q หากมการปฏบตงานในพนททอบอากาศ อาจ

ตองใชหนากากชนดเตมหนาพรอมถงอดอากาศ (SCBA)

สรปในการใชงานเครองเจยรชนดตางๆ ซงจดวาเปน

เครองมอกลพนฐานทใชงานกนโดยทวไปทงในงานกอสราง

ในโรงงานและในบานเรอนทวไป แตจะเหนไดวาผใชงานโดย

ทวไปยงขาดความรความเขาใจในการในการใชงานเครองมอ

กลชนดนอกมาก จงจ�าเปนทผทเกยวของทงหวหนางาน

เจาหนาทความปลอดภยในการท�างาน (จป.) ในระดบตางๆ

รวมถงผใชงานเอง จะตองศกษาหาขอมลรายละเอยดการใช

งานตามคมอจากผผลต และขอมลในการใชงานทถกตอง

จากมาตรฐานหรอหนวยงานดานความปลอดภยตางๆ เชน

ส�านกความปลอดภยแรงงาน กระทรวงแรงงาน หรอจาก

ตางประเทศทมขอก�าหนด เชน OSHA, KOSHA, JISHA

เพอเปนแนวทางในการท�างานใหเกดความปลอดภยเพอ

ปองกนอบตเหตตอไป

เอกสารอางองกฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการ

ดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอม

ในการท�างานเกยวกบเครองจกร ปนจน และหมอน�า พ.ศ.

2552. กระทรวงแรงงาน. ประกาศใน ราชกจจานเบกษา

วนท 11 มถนายน 2552.

ขอมล ความปลอดภยและสขอนามยของชางเจยร โดย

Korean Occupational Safety and Health Agency

(KOSHA).

ขอมล Angle Grinder Safety [ระบบออนไลน]. สบคน

จาก https://www.sfmic.com/res_cat_doc/five_

min_angle_grinder_safety.pdf?t=1449497982151

เมอ 29 พฤศจกายน 2558.

ขอมล Grinder Safety [ระบบออนไลน]. สบคนจาก http://

www.worksafenb.ca/docs/HA_Grinder-Safety.

pdf เมอ 28 พฤศจกายน 2558.

ขอมล NESHAP: regulation of air pollution

produced by welding, metalworking and spray

paints Refer to National Emission Standards

for Hazardous Air Pollutants [NESHAP], 40

CFR Part 63.

OSHA Standard 29 CFR 1910.125 - Machinery and

Machine Guarding.




การดบเพลงภายในท�านบกน (dike area) ดวยโฟมดบเพลงแบบการขยายตวต�า

นายชาญวทย เลศฤทธ วท.บ. (เคม) ส.บ. (อาชวอนามยและความปลอดภย)วศวกรประจำาสวนความปลอดภยและระบบคณภาพ บรษท นวโลหะไทย จำากด

โฟมดบเพลงมคณสมบตในการสรางฟองโฟม ทมนคงแขงแรง โดยมความหนาแนน

ต�ากวาน�ามน หรอน�า และใชเพอครอบคลมพนผวในแนวราบ ท�าใหสามารถปกคลมเหนอผว

หนาของเหลวทก�าลงลกไหม พรอมกบปกคลมไอระเหยไวไมใหสมผสกบอากาศทอยรอบๆ

(ภาพท 1) โดยฟองโฟมทใชในการดบเพลงม 3 สวนประกอบทส�าคญดวยกนคอ อากาศ ซง

จะถกกกเกบอยภายในฟองโฟม โดยมน�าเปนสวนผสม ซงในการใชงานเกดจากการน�าน�ายา

โฟมเขมขน (foam concentrate) มาผสมน�าตามอตราสวนทก�าหนด จะไดเปนสารละลาย

โฟม (foam solution) แลวเมอน�าสารละลายโฟมไปใชงานโดยการฉดผานหวฉดเพอผสม

กบอากาศ ตามสดสวนการผสมทไดออกแบบไวจะไดเปนโฟมผสมเสรจ (finished foam)

โดยทโฟมดบเพลงสามารถจ�าแนกไดตามการขยายตวของฟองโฟมไดเปน 3 กลมลกษณะ คอ

1. โฟมแบบการขยายตวต�า (low expansion foam) มการขยายตวได 20 เทา

2. โฟมแบบการขยายตวปานกลาง (medium expansion foam) มการขยายตวจาก

20 เทาถง 200 เทา

3. โฟมแบบการขยายตวสง (high expansion foam) มการขยายตวจาก 200 เทา

ถง 1,000 เทา

โฟมดบเพลงทใชงานการดบเพลงภายในท�านบกน (dike area) เปนโฟมแบบการ

ขยายตวต�า มขอจ�ากดการใชงานทไมเหมาะส�าหรบไปใชกบปองกนสงตางๆ ดงตอไปน

- สารเคม เชน เซลลโลสไนเตรตทสามารถปลดปลอยออกซเจนหรอสารออกซไดซ

อนๆ

- ของเหลวหรอกาซอดแรงดน

- อปกรณไฟฟา

- โลหะตดไฟ เชน อลมเนยมและแมกนเซยม

- โลหะท�าปฏกรยากบน�า เชน ลเธยม โซเดยม โพแทสเซยม และโลหะผสมโซเดยม

โพแทสเซยม

- สารอนตรายทท�าปฏกรยากบน�า เชน ไตรเอธลอลมเนยม และฟอสฟอรสเพท

โทออกไซด


Fire Protection Technology

เ ท ค โ น โ ล ย ก า ร ป อ ง ก น อ ค ค ภ ย

1. ประเภทของโฟมเขมขน (foam concetrate)โฟมเขมขน (foam concentrate) คอน�ายาโฟม

เขมขนทถกบรรจในถงซงสงมาจากโรงงานผผลต โดยทโฟม

ยงไมไดมการผสมกบน�าและอากาศเพอใชงาน โฟมเขมขน

สามารถแบงไดเปนประเภทตางๆ ดงตอไปน

1.1 โฟมเขมขนชนดทนแอลกอฮอล (alcohol-

resistant foam concentrate) ใชในการดบเพลง

กบ เชอ เพล งทสามารถผสมกบน� า ได และ เชอ เพล ง

ประเภทไฮโดรคารบอน โดยทวไปมทงทเปนแบบฟลมน�า

(AR-AFFF) และแบบฟลมฟลโอโรโปรตน (AR-FFFP) โดย

ไฟทเกดจากแอลกอฮอลหรอสารโพลารโซลเวนท สามารถ

ท�าลายโฟม AFFF หรอ FFFP ธรรมดาโดยการแยกน�าออก

จากสวนผสมท�าใหชนฟลมคลมเชอเพลงเกดความเสยหาย

ดงนน การดบไฟประเภทนตองใชโฟมทมคณสมบตตอตาน

แอลกอฮอลหรอสารโพลารโซลเวนท เนองจากโฟมชนด

ดงกลาวมสารโพลเมอรทสามารถปองกนฟลมโฟมไมให

ถกท�าลายโดยเชอเพลงโพลารโซลเวนท ซงมน�าผสมอย โดย

ทวไป โฟม AR-AFFF หรอ AR-FFFP ประกอบดวย

เนอโฟม สารสงเคราะห ฟลออโรคารบอน และโพลเมอร

โดยตวโพลเมอรเหลานจะยงคงอยในสวนผสมโฟมจนกวา

ภาพท 1 การปกคลมผวหนาของเหลวไวไฟดวยฟองโฟมดบเพลง

จะถกฉดออกไปคลมผวหนาสารโพลารโซลเวนท ขณะทสาร

โพลารโซลเวนทจะแยกน�าออกจากสวนผสมโฟม ตวโพลเมอร

จะชวยยบยงไมใหเกดกระบวนการท�าลายโฟมดงกลาว โฟม

AR-AFFF กคอโฟม AFFF ทเพมตวโพลเมอรซงม

คณสมบตตานทานสารโพลารโซเวนทเขามา เพอปองกนไม

ใหฟลมน�า (aqueous film) ทฟลออโรคารบอนสรางขนถก

ท�าลายลงไปโดยน�าทเปนสวนผสมของสารโพลารโซลเวนท

สงผลดในเรองความคงทนของฟลมน�าระหวางท�าการ

ครอบคลมเชอเพลง อยางไรกตามประสทธภาพของโฟมชนด

นจะขนอยกบอปกรณทใช อตราสวนผสมกบน�า และวธการ

ฉดสวนใหญจะฉดคลมผวหนาเชอเพลงโพลารโซลเวนท

เทานน จะไมใชเปนตวรองพนแลวใชโฟมหรอสารดบเพลง

ชนดอนคลมทบ เนองจากเปนโฟมทคอนขางออนไหวตอ

น�าและสงแปลกปลอมเปนพเศษ

1.2 โฟมเขมขนแบบฟลมน�า (aqueous film-

forming foam concentrate หรอ AFFF) เปนโฟมทม

การผสมสารสงเคราะหฟลโอรนและสารสงเคราะหอนๆ

เพอใหฟองโฟมมความคงทน โดยสามารถเลอกความเขมขน

ท 1 เปอรเซนต 3 เปอรเซนต และ 6 เปอรเซนตของความ

เขมขน โฟมประเภทนสามารถใชในการดบเพลงรวมกบ




ผงเคมแหงดบเพลงได เปนโฟมทระบายน�าไดเรว ท�าใหสราง

ชนเคลอบผวหนาไฟ (filming) ไดในชวงเวลาสนๆ สามารถ

ดบไฟไดเรวขน เนองจากเปนสวนผสมของสารลดความ

ตงผวและสารสงเคราะหสรางฟองโฟมเพอเพมประสทธภาพ

ในการสรางชนเคลอบผวหนาไฟทมลกษณะบาง แตเคลอบ

ผวหนาไฟไดเปนบรเวณกวางและอยางรวดเรว เมอฉดโฟม

ชนดนลงไป ฟลมจะคลมไฟท�าใหดบเกอบจะทนทในลกษณะ

เหมอนการลมเปลวไฟซงจะมประโยชนในการดบเพลงมาก

โดยเฉพาะการดบเพลงจากอบตเหตรถยนต หรออากาศยาน

ซงจะจ�าเปนจะตองลมเปลวไฟ (knockdown) ใหไดกอน

หนวยกภย/ชวยชวต จะเขาไปชวยเหลอผบาดเจบ

1.3 โฟมเขมขนชนดโปรตน (protein foam

concentrate) เปนโฟมเขมขนทผลตมาจากการหมกซากพช

และซากสตว โดยปกตจะมความสามารถในการดบเพลงท

เกดจากเชอเพลงทเปนไอระเหยของสารไฮโดรคารบอน และ

ไมมสารกดกรอนจงไมมปญหาในการเลอกวสดบรรจโฟม ม

ลกษณะเปนเนอเดยวกน ฟองโฟมมนคง ใหประสทธภาพด

เยยมในการตานทานความรอนการปองกนไฟลกตดขนมา

ใหม และการระบายน�าตามปกตแลว โฟมโปรตนจะลมเปลว

ไฟอยางชาๆ แตสามารถคลมไฟอยางเหนยวแนน ใหความ

ปลอดภยหลงไฟดบในระดบวางใจได อกทงยงมราคาถก

ประการส�าคญ โฟมโปรตนจะตองฉดดวยหวฉดชนดม

รอากาศ (aspirating nozzles) หามใชกบหวฉดไมมรอากาศ

(non - aspirating nozzles) โฟมโปรตนเปนโฟมใชงานชนด

แรกทมจ�าหนายอยางกวางขวางตงแตสงครามโลกครงทสอง

ผลตขนมาโดยการหมกโปรตนจากสวนแขงของสตว เชน กบ

และเขาสตว ขนไก ฯลฯ ซงเมอยอยสลายจะใหเนอโฟม

คณภาพสง โดยมการเตมสารบางชนดเพอเพมคณสมบต

พเศษตางๆ รวมทง ความตานทานการกดกรอน ความ

ตานทานการสลายตวของแบคทเรย รวมไปถงการควบคม

ความหนด ดงทกลาวไปแลววา โฟมโปรตนผลตมาเพอใช

กบไฟทเกดจากสารไฮโดรคารบอน ดงนน จงไมควรใช

ดบไฟทเกดจากสารโพลารโซลเวนท ไมวาจะใชรองพนหรอ

ปกคลมเปลวไฟ และหามใชแทนผงเคมแหง ในการเกบและ

การจายโฟม สามารถเกบไวในถงบรรจทท�าจากวสดตาม

มาตรฐานทวไป ยกเวน ถงเชอมทเปนสแตนเลส หรอ

อะลมเนยม รวมทงไมควรใชทอและขอตอชนดเคลอบ

สงกะส (galvanize pipe & fitting) ในระบบจายโฟม

2. ประเภทของระบบผสมโฟม (foam concentrate proportioning)

ในการผสมโฟมเขมขนใหเขากบน�าเพอผลตเปน

สารละลายโฟมนน มหลากหลายแบบดงตอไปนคอ

2.1 Bladder tank proportioning (ภาพท 2)

ภาพท 2 Diagram ของระบบผสมโฟมแบบ Bladder tank proportioning




2.2 Balanced pressure proportioning (ภาพท 3)

ภาพท 3 Diagram ของระบบผสมโฟมแบบ Balanced pressure proportioning

2.3 In-line balanced proportioning (ILBP) (ภาพท 4)

ภาพท 4 Diagram ของระบบผสมโฟมแบบ In-line balanced proportioning (ILBP)




2.4 Venturi proportioner (ภาพท 5)

ภาพท 5 Diagram ของระบบผสมโฟมแบบ Venturi proportioner

3. อปกรณในการจายฟองโฟม (foam outlet devices)

ในการดบเพลงภายในท�านบกน (dike area) ดวย

โฟมดบเพลงแบบการขยายตวต�านน ตามมาตรฐาน NFPA

ไดก�าหนดนยามของท�านบกน (dike area) ไววา หมายถง

การกนขอบเขตเพอกกเกบของเหลวตดไฟไวภายในนนโดยท

มความลกมากกวา 25.4 มลลเมตร หรอ 1 นว (ภาพท 6)

ภาพท 6 รปแบบการปองกนแบบ Tank Dike Protection




โดยอปกรณทใชในการจายฟองโฟมตามมาตรฐาน

NFPA ไดแก หวจายแบบตดตงอยกบท (fixed discharge

outlets) ปนฉดแบบอย กบทหรอแบบเคลอนยายได

ภาพท 7 อปกรณจายฟองโฟมทใชส�าหรบการดบเพลงภายในท�านบกน

4. การจดเกบ ดแลรกษา และการเลอกใชโฟมดบเพลงในการจดเกบโฟมทซอมาจากผผลตจะตองจดเกบ

ตามขอแนะน�า โดยเกบรกษาภายในอณหภมทเหมาะสมไม

สงเกนกวาทผ ผลตก�าหนด ไมเชนนนแลวโฟมจะเสอม

คณภาพเรวกวาปกต โดยปกตแลวจะจดเกบโฟมดบเพลงไว

ภายในอาคารทมหลงคาปกคลม หลกเลยงการสมผส

แสงแดด หากเกบโฟมไวหลายชนดในอาคารเดยวกน ตอง

แบงแยกพนทและมปายตดใหชดเจน สามารถเคลอนยายได

สะดวก และมแสงสวางเพยงพอในเวลากลางคนพรอมระบบ

ไฟส�ารอง

ในการเลอกใชโฟมดบเพลง (ภาพท 8) จ�าเปนจะตอง

ทราบถงชนดและประเภทของเชอเพลงหรอของเหลวตดไฟ

กอน จงจะสามารถเลอกใชโฟมไดเหมาะสมกบชนดของ

เชอเพลงนนๆ โดยสวนใหญแลว เราแบงของเหลวตดไฟออก

เปน 2 กลมใหญๆ ดวยกนคอ กลมไฮโดรคารบอน ซงเปน

ผลตภณฑทไมมน�าเปนสวนประกอบ เชน น�ามนดบ น�ามน

เชอเพลง ฯลฯ และกลมโพลารโซลเวนท ซงโดยสวนใหญจะ

มน�าเปนสวนผสมหรอสามารถละลายน�าได เชน แอลกอฮอล

ภาพท 8 ถงบรรจโฟมดบเพลงเขมขนประเภทตางๆ

(fixedor portable monitors) และสายยางส�าหรบฉด

(foam hoselines) (ภาพท 7)




โฟมดบเพลงจ�าเปนจะตองผสมน�ากอนน�าไปใชงาน

ซงอตราสวนการผสมจะแตกตางกนไปตามชนดของโฟม

และการออกแบบของผผลต โดยปกตโฟมดบเพลงส�าหรบ

เชอเพลงกลมไฮโดรคารบอน ไมวาจะเปนโฟมดบเพลงชนด

AFFF หรอ ฟลออโรโปรตนโฟม จะมอตราสวนผสมเพยง

คาเดยวเทานน เชน 1%, 3% หรอ 6% นนหมายความวา

ถาขางถงระบวาเปนโฟม 3% ตองใชโฟมเขมขน 3 สวน

ตอน�า 97 สวนในการผสมเพอใหไดสารละลายโฟม แตถา

เปนโฟมดบเพลงส�าหรบเชอเพลงกล มโพลารโซลเวนท

หรออาจเรยกวาเปนกลมททนทานตอแอลกอฮอล จะม

2 อตราสวนผสม เชน โฟมดบเพลงชนด AR-AFFF ม

อตราสวนผสม 1%/3% นนหมายความวาโฟมดบเพลง

ดงกลาวหากน�าไปใชดบเพลงกล มไฮโดรคารบอนใหใช

อตราสวนผสมท 1% แตหากน�าไปดบเพลงกลมโพลารโซล

เวนทใหใชอตราสวนผสมท 3%

5. การคำานวณปรมาณโฟมเขมขน สำาหรบการดบเพลงภายในทำานบกน

หลายๆ ครงจะพบค�าถามวาเมอผออกแบบตดตง

ระบบดบเพลงส�าหรบท�านบกนโดยใชโฟมดบเพลงแบบการ

ขยายตวต�า ของภาชนะบรรจเชอเพลงตางๆ เสรจเรยบรอย

แลว ผ ใชงานหรอเจาของพนทจ�าเปนจะตองจดเตรยม

ปรมาณน�ายาโฟมเขมขนอยางนอยเทาไรจงจะเพยงพอตอ

ความตองการ หรอจ�านวนอปกรณในการจายฟองโฟมนน

เพยงพอตอการใชงานหรอไม ซงสามารถค�านวณไดจาก

อตราการใชงานและระยะเวลาในการปลอยฟองโฟมทถก

ก�าหนดตามมาตรฐาน NFPA 11 : Standard for Low-,

Medium-, and High-Expansion Foam ซงมรายละเอยด

ตามภาพท 9

ภาพท 9 อตราการใชงานและระยะเวลาในการปลอยของอปกรณจายแบบอยกบทส�าหรบการดบเพลงภายในท�านบกน

ทงนในระบบดบเพลงทใชในประเทศไทยสวนใหญ

เมอพดถงอตราการไหลจะใช หน วยวดแบบองกฤษ

(imperial) ฉะนนส�าหรบตวอยางในการค�านวณส�าหรบระบบ

โฟมน ผเขยนจงขอใชหนวยวดองกฤษเพอใหงายตอการ

ใชงานและน�าไปปฏบตจรง ในการออกแบบหรอทวนสอบ

ระบบดบเพลงส�าหรบการดบเพลงภายในท�านบกน มดวยกน

อย 4 ขนตอนคอ

5.1 การค�านวณหาพนท (dike area)

พนท (A) = ความยาวของท�านบกน (dike

length) x ความกวางของท�านบกน (dike width)

5.2 การหาอตราการใชงานและระยะเวลาในการ

ปลอยฟองโฟมทถกก�าหนดตามมาตรฐาน NFPA 11

อตราการใชงาน (R) = 0.10 gpm/ft2 ส�าหรบ

หวจายแบบอยกบท (fixed discharge outlet)

อตราการใชงาน (R) = 0.16 gpm/ft2 ส�าหรบ

ปนฉด (foam monitors)

ระยะเวลาในการปลอยฟองโฟม (T) = 30 นาท

ส�าหรบของเหลวไวไฟ Class I (flash point นอยกวา

100๐F)




ระยะเวลาในการปลอยฟองโฟม (T) = 20 นาท

ส�าหรบของเหลวไวไฟ Class (flash point มากกวา

100๐F)

5.3 การค�านวณหาอตราฟองโฟมทถกปลอย และ

ปรมาณมาณโฟมเขมขน

D = A x R

Q = A x R x T x (%)

โดยท Q = ปรมาณโฟมเขมขน (แกลลอน)

D = อตราฟองโฟมทถกปลอย (gpm)

A = พนทของท�านบกน (ค�านวณจาก

ขนตอนท 1)

R = อตราการใชงาน (หาจากขนตอน

ท 2)

T = ระยะเวลาในการปลอยฟองโฟม

(หาจากขนตอนท 2)

% = อตราสวนผสมของโฟมเขมขนทน�า

มาใช เชน 0.01 ส�าหรบ 1% หรอ

0.03 ส�าหรบ 3%

ตวอยาง ถงเกบน�ามนเบนซน ขนาด 20,000 ลตร

มการจดเตรยมท�านบกนส�าหรบการปองกนการรวไหล ซงม

ความกวางของท�านบกน 100 ฟต และมความยาวของท�านบ

กน 150 ฟต โดยมการตดตงหวจายแบบอยกบท ทงหมด

17 ตว อยรอบพนท โดยใชโฟมทมอตราการขยายตวต�า

ชนด AFFF 3% จงค�านวณหาอตราฟองโฟมทถกปลอย

(discharge rate) และปรมาณโฟมเขมขน

ขนตอนท 1 ค�านวณหาพนท (dike area)

A = L x W

A = 150 ฟต x 100 ฟต

A = 15,000 ตารางฟต

ขนตอนท 2 อตราการใชงาน (R) = 0.10 gpm/ft2

เพราะใชหวจายแบบอยกบทและระยะเวลาในการปลอยฟอง

โฟม (T) = 30 นาท เพราะน�ามนเบนซนม Flash point

นอยกวา 100๐F

ขนตอนท 3 ค�านวณหาอตราฟองโฟมทถกปลอย

D = A x R

D = 15,000 ft2 x 0.10 gpm/ft2

D = 1,500 gpm

ขนตอนท 4 ค�านวณหาปรมาณมาณโฟมเขมขน

Q = A x R x T x (%)

Q = (15,000 ft2) x (0.10 gpm/ft2 )

x (30 min) x (0.03)

Q = 1,350 แกลลอน

สรปแลวจากตวอยางตองใชปรมาณโฟมเขมขน

AFFF ชนด 3% จ�านวนอยางนอย 1,350 แกลลอน

สดทายแลวสงส�าคญส�าหรบอปกรณปองกนและ

ระงบอคคภยนอกจากจะตองออกแบบและเลอกใชให

เหมาะสมกบเชอเพลง สภาพแวดลอมและปจจยตางๆ แลว

การตรวจสอบและทดสอบการใชงานอยางสม�าเสมอ รวมถง

การฝกซอมและพฒนาความรความเขาใจและทกษะของ

ผปฏบตงานทรบผดชอบ สามารถเพมประสทธภาพในการ

ระงบเหตฉกเฉนหรอเพลงไหมทเกดขนได

เอกสารอางองประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การปองกนและระงบ

อคคภยในโรงงาน พ.ศ. ๒๕๕๒.

มาตรฐานการปองกนอคคภย, วศวกรรมสถานแหง

ประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ พ.ศ. ๒๕๕๑.

Design of Special Hazard and Fire Alarm Systems,

Robert M. Gagnon., 1998.

Dike and Spill Protection, Fire Buckeye Equipment.

NFPA 11: Standard for Low-, Medium-, and High-

Expansion Foam 2010.

Storage Tank Fire Protection, Williams Fire &

Hazard Control.




วธการประเมนการไดรบสมผสสงคกคาม Exposure Assessment Approach

ผชวยศาสตราจารย ดร.นนทกา สนทรไชยกลPh.D. (Microbial Risk Assessment), PG cert in Risk Management

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผเขยนไดตดตามชมภาพยนตรอนเดยชด “พระพทธเจา มหาศาสดาโลก” พระพทธองค

ทรงตรสวา “จงอยกบทกขณะจตของชวตอยางมสต อยายดตดกบอดต อยาเพอฝนกบอนาคต

ทยงมาไมถง” ค�าสอนนดจะขดกบการประเมนความเสยงหรอไม ถาทานยอนกลบไปอาน

บทความของผเขยนในฉบบกอนๆ จะพบวาหวใจของการประเมนความเสยงคอการใชขอมล

ทมอย สถตของเหตการณทผานมา และสงทเกดขนในปจจบน มาคาดการณความเสยงทจะ

เกดขนในอนาคต เพอน�าไปสการตดสนใจการจดการความเสยงอยางมระบบ จะเหนไดวาการ

คาดการณนอยบนพนฐานของการใชขอมล ไมใชคดอยางเลอนลอย ไมเพอฝนและไมเพอเจอ

ดงนนการประเมนความเสยงไดไปตอ

ความเปนพษและความเปนอนตรายบทความทแลวไดอธบายเกยวกบความหมาย ความเปนมาของการประเมนความเสยง

จนถงขนตอนการประเมนการไดรบสมผส พดถงการไดรบสมผสสงทเปนอนตรายหรอ

สงคกคามสขภาพ (health hazard exposure) และผลตอสขภาพ (health effect) ผเขยน

เคยคดวาเปนเรองไมยาก ใครๆ กเขาใจ จนเมอท�างานไประยะหนงพบวาคนสวนใหญสบสน

กบความเปนพษและความเปนอนตรายของ Hazards ตวอยางเชน Formaldehyde โดย

คณสมบตความเปนพษ สารเคมตวนเปนสารกอมะเรงประเภท 1(1) สวนความเปนอนตรายตอ

สขภาพของมนษยในการกอใหเกดมะเรงมความซบซอนและขนกบปจจยอนๆ เชน ระดบความ

เขมขนของสารเคม (level) ระยะเวลาของการไดรบ (duration) ชองทางทไดรบ (route) หรอ

ความถของการไดรบของแตละบคคล (frequency of exposure of individuals)(2) ดงนน

เมอพดถงการประเมนการไดรบสมผสตองพจารณาทงความเปนพษและความเปนอนตรายของ

สารนนๆ


Risk Assessment & Management

ก า ร ป ร ะ เ ม น แ ล ะ ก า ร จ ด ก า ร ค ว า ม เ ส ย ง

ขอคดเหนเพมเตมเกยวกบความสมพนธระหวางขนาดสมผสและการตอบสนอง (dose response relationship)

การอธบายความสมพนธระหวางขนาดสมผสและ

การตอบสนอง (Dose Response Relationship : DRR)

ในฉบบทแลวมงเนนทสารเคมเปนหลก ค�าถามทเกดขนคอ

DRR ของสงคกคามทางดานกายภาพ และจลนทรยนนเปน

อยางไร

การอธบายความสมพนธระหวางการไดรบจลนทรย

และการเจบปวยนนคอนขางซบซอนและมความแปรปรวน

สงมาก เนองจากจลนทรยสามารถเพมหรอลดจ�านวนได

ภาพท 1 ตวอยาง Dose response relationship ของจลนทรยกอโรคระบบทางเดนอาหาร

ทใชแบบจ�าลองทางคณตศาสตรในการคาดการณ (Hass, 2002)

ตลอดเวลาตามสภาพแวดลอมทจลนทรยอย (ขนกบอณหภม

ออกซเจน ความชน อาหาร) นอกจากนยงขนกบปจจยอนๆ

เชน ความรนแรงของตวเชอโรค จ�านวนเชอทไดรบ สอกลาง

ทเชออาศยอย (อาหาร น�า อากาศ เปนตน) หรอแมกระทง

ความแขงแรงและระบบภมคมกนของคนทไดรบเชอ(3) ดงนน

การค�านวณหา DRR ของจลนทรยกอโรคจ�าเปนตองใชแบบ

จ�าลองทางคณตศาสตรและความนาจะเปนเขาชวย ตวอยาง

DRR ของจลนทรยกอโรคระบบทางเดนอาหารทพฒนาโดย

Hass (2002)(4) ในภาพท 1 แสดงใหเหนวา DRR ทไดขน

กบการก�าหนดคาสมประสทธจากการกระจายตวแบบ Beta

(beta distribution)

นอกจากนยงมวธการหา DRR ของจลนทรยกอโรค

กลมทท�าใหเกด Outbreak(5) เชน Salmonella (ดงตวอยาง

ในภาพท 2) จากทกลาวมา พบวา DRR ของจลนทรยกอ

โรคไมสามารถน�ามาก�าหนดคาอางองมาตรฐาน (reference

dose) อยางเชนสารเคม ดงนนการประเมนการไดรบสมผส

Actual integrated dose

จะแตกตางจากสารเคม ในท�านองเดยวกนดวยลกษณะของ

สงคกคามทางกายภาพกมผลตอการหา DRR เชนเดยวกน

ขอจ�ากดนจะสงผลตอวธการค�านวณคาความเสยง ซงจะ

อธบายในหวขอตอๆ ไป




วธการประเมนการไดรบสมผส (exposure assessment approach)

การประเมนการไดรบสมผส เปนสวนส�าคญของ

ขอมลทจะน�าสการคาดการณระดบความเสยง กลาวอกนย

หนงความเสยงจะเกดขนตอเมอมสงคกคาม และไดรบ

สมผสสงคกคามในระดบทสามารถกอใหเกดอนตรายได

(ภาพท 3)

โดยผานสอตวกลางทางสงแวดลอม (environmental

media) และผานชองทางตางๆ ของรางกาย เชน ทางปาก

ทางการหายใจ หรอทางผวหนง(6) ระดบความเขมขนของ

สงคกคามทสมผสเรยกวา Exposure concentration

การประเมนการไดรบสมผสเปนขนตอนการประเมน

หรอคาดการณการไดรบสงคกคามเขาสรางกาย แลวกอให

เกดผลอนตราย เชน เกดการเปลยนแปลงของสถานะสขภาพ

เกดอาการเจบปวย(6) ทงนปจจยส�าคญทจ�าเปนตองใชในการ

วเคราะห ประกอบดวย

uชองทางการเขาสรางกาย (route)

uสอตวกลางทางสงแวดลอม (environmental

media)

uความเข มข นของสงคกคามทเข าส ร างกาย

(concentration/intensity)

uความถของการไดรบ (frequency)

uระยะเวลาทไดรบ (duration)

uตารางเวลาของการไดรบ (schedule)

uลกษณะกลมประชากรทไดรบสมผส (exposed

population and its size)

ภาพท 2 การหา Dose response relationship ของ Salmonella โดยทดลองในอาสาสมคร

(feeding trial) และการใชขอมลเจบปวยจรงเมอเกด Outbreak (FAO/WHO, 2002)

ภาพท 3 ปจจยส�าคญของการเกดความเสยง

การไดรบสมผสสงคกคาม (exposure) หมายถงการ

ทบคคลไดรบสมผสสงคกคาม (hazard) ในระยะเวลาหนง


Risk Assessment & Management

ก า ร ป ร ะ เ ม น แ ล ะ ก า ร จ ด ก า ร ค ว า ม เ ส ย ง

นอกจากนยงมความซบซอนทอาจเกดขนไดใน

ขนตอนการประมนการไดรบสมผส อนไดแก การไดรบ

สมผสสงคกคามชนดหนงจากหลายทาง (multiple routes

of exposure) หรอการไดรบสงคกคามหลายชนดในเวลา

เดยวกน (multiple exposure) ซงสงคกคามแตละชนดอาจ

มปฏกรยาตอกน (interaction) บางครงอาจเสรมฤทธกน

(synergistic reaction) ในขณะทบางครงอาจเกดตานฤทธ

ซงกนและกน (antagonistic reaction) และการศกษาใน

กลมประชากรทมลกษณะพเศษ(7,8,9,10,11,12,13) เชน หญงม

ครรภ เดก ผสงอาย และผปวยเฉพาะโรค เปนตน ภาพท 4

แสดงตวอยางของการไดรบสมผสสารเคมจากสงแวดลอม

ภาพท 4 การไดรบสมผสสารเคมจากสงแวดลอม

ภาพท 5 องคประกอบของการประเมนการไดรบสมผส

ดงนนวธทใชในการประเมนการไดรบสมผสไดถก

พฒนาและใชในปจจบนมอยดวยกนหลายวธ ขนกบประเภท

และวตถประสงคของงาน ความแตกตางของแตละวธ

มตงแตวธทงายๆ จนถงซบซอนและยงยาก การประเมนม

ไดตงแตเปนเชงบรรยายกวางๆ จนถงขนสามารถบอกระดบ

ของความเขมขนหรอปรมาณ(14) (ภาพท 5)




โดยสรปการประเมนการไดรบสมผส โดยเฉพาะ

สารเคมสามารถท�าได 3 วธหลกๆ ดงน

1. ประเมนโดยตรงจากการตรวจวดความเขมขนของ

สงคกคาม ณ จดทไดรบ และเวลาของการไดรบสมผส

(point-of-contact measurement)

2. การไดรบสมผสสามารถประเมนจากการประมาณ

การคาตรวจวด เวลาทไดรบสมผสรวมกบขอมลอนๆ ท

เกยวของ (scenario evaluation)

3. การไดรบสมผสสามารถประเมนจากคาตรวจวด

ทถกปรบคาดวยสารบงชทางชวภาพ การสะสมในรางกาย

หรออตราการขบออกจากรางกาย (reconstruction)

โปรดตดตามตอนตอไป …….

เอกสารอางอง1. IARC. (2012). IARC Monographs on the

evaluation of carcinogenic risk to humans.

Available at http://monographs.iarc.fr/ENG/

Classification/, 20 November 2015.

2. Environmental Protection Agency. (2005).

Guidelines for Carcinogen Risk Assessment.

Available at http://www3.epa.gov/airtoxics

/cancer_guidelines_final_3-25-05.pdf., 20

November 2015.

3. Food and Agricultural Organization/World

Health Organization. Guidelines on hazard

characterization for pathogens in food and

water. Bilthoven: 2000.

4. Hass, CN. (2002). Conditional Dose-Response

Relationships for Microorganisms: Development

and Application. Risk Analysis, 22 (3): 455-463.

5. Food and Agricultural Organization of the

United Nations/World Health Organization.

Risk assessments of Salmonella in eggs and

broiler chickens. Rome: FAO/WHO, 2002.

Available at www.fsis.usda.gov/OPPDE/rdad/

FRPubs/.../Hazard_Characterization.pdf., 20

November 2015.

6. Environmental Protection Agency. (1992).

Guidelines for Exposure Assessment. Available

at http://rais.ornl.gov/documents/GUIDE

LINES_EXPOSURE_ASSESSMENT.pdf., 20

November 2015

7. Anonymous. (2006). The use of microbiological

risk assessment outputs to develop practical

risk management strategies: Metrics to

improve food safety. Report of a joint FAO/

WHO expert meeting, Kiel, Germany.

8. OIE Principle of risk assessment (Article 1.3.2.3)

In: Guideline for risk analysis. Retrieved 17

April 2009, from http://www.aphis.usda.gov/

oieamericas/oiechp1.4.2.htm#risk

9. World Health Organization (WHO). (2004).

Principles for modelling dose-response for the

risk assessment of chemicals. Retrieved 9 May

2009, from http://www.who.int/ipcs/methods/

harmonization/draft_document_for_comment.

pdf

10. U.S. Environmental Protection Agency (US EPA).

(1996). Proposed guidelines for carcinogen

risk assessment. Fed. Regul. 61 79, pp.

17960–18011.

11. Anonymous. (2002). Environmental health risk

assessment: Guideline for assessing human

health risk from environmental hazards.

Retrieved 17 April 2009, from http://enhealth.

nphp.gov.au/council/pubs/pdf/envhazards.pdf

12. Anonymous. (2007). Risk assessment

methodologies. Retrieved 17 April 2009, from

http://contamsites.landcareresearch.co.nz/

review_methodologies.htm

13. National research Council (NRC). (1991).

Human exposure for airborne pollutants:

Advance and opportunities. National Academy

Press, Washington DC.

14. Rodricks JV. (1994). Calculated risk : In The

toxicity and human health risks of chemicals

in our environment. Cambridge University

Press, Cambridge.


เ ท ค โ น โ ล ย ส ง แ ว ด ล อ ม

Environmental Technology

โทรศพทมอถอ (smartphone) กบสงแวดลอม

ผชวยศาสตราจารย ดร.สรรตน สวณชยเจรญ วศ.ด. (วศวกรรมสงแวดลอม)สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ในสงคมยคดจทลทโลกทงใบถกยอลงมาอยในโทรศพทมอถอ (smartphone) เครองเลกๆ ท�าใหโทรศพทมอถอไดพฒนาไปมากกวาแคการพดคยเทานน แตท�าใหมนษยสามารถสอสาร แบงปนขอมลขาวสารและรปถายกบผคนมากมายบนสงคมออนไลนไดรวดเรวและไรพรมแดน นอกจากนน ยงน�ามาใชประโยชนในการท�างานและการท�าธรกจในรปแบบตางๆ มากมาย ซงมสวนชวยลดการใชพลงงานในการเดนทาง ลดการใชกระดาษและทรพยากรอนๆ ไดมาก โทรศพทมอถอจงมอทธพลในการด�ารงชวตของผคนในปจจบนมาก มองไปทางไหนกมแตคนพกโทรศพทมอถอตดตวอยตลอดเวลา (บางคนพกมากกวา 1 เครอง) จนมคนยกใหเปน “ปจจยท 5” ของปจจยพนฐานในการด�ารงชวตของมนษยไปแลว

อยางไรกตาม เนองจากบรษทผผลตมการแขงขนกนผลตโทรศพทมอถอรนใหมๆ ออกมาทดแทนโทรศพทมอถอรนเกาทลาสมยลงอยางรวดเรว ผบรโภคจงเสมอนถกบงคบใหตองเปลยนโทรศพทมอถอกนบอยขนเพอใหทนกบเทคโนโลยใหมๆ โดยเฉลยแลวจะใชงานมอถอเครองหนงเพยง 2 ป กอนจะโยนทงแลวซอเครองใหม ทงทอายการใชงานจรงนานกวานนมาก ซากมอถอเกาหลายรอยลานชนจงถกฝงอยใตบอขยะ หรอไม กกระจดกระจายอยทวทกมมโลก (บางคนกเกบไวในลนชกโตะจนลม)

ปญหาจากการเปลยนโทรศพทมอถอบอยๆ และทงโทรศพทมอถอเครองเกาจนกอใหเกดขยะอเลกทรอนกส (e-Waste) จ�านวนมากนเปนเพยงสวนหนงของผลกระทบทเกดขนตลอดทงวฏจกรชวตของโทรศพทมอถอ ดงนน ในฐานะผใช หากทราบถงขอมลวาตลอดทงวฏจกรชวตของผลตภณฑ ตงแตการสกดวตถดบ การผลต การบรรจและขนสง การใช และการทงโทรศพทมอถอ วามการใชทรพยากรธรรมชาต การใชพลงงาน และการทงของเสยทกอใหเกดมลพษสงแวดลอมอะไรบาง กอาจจะเปนขอมลประกอบการตดสนใจในการพจารณาเลอกซอโทรศพทมอถอทเปนมตรกบสงแวดลอม การใชโทรศพทมอถอใหเกดประโยชนสงสด และการทงโทรศพทมอถอเครองเกาอยางถกวธ เพอใหเกดการน�าวสดทมคากลบมาใชประโยชนไดอก กจะมสวนชวยลดมลพษสงแวดลอมทจะมผลกระทบตอผคนจ�านวนมากทอาศยอยบนโลกน รวมถงเราทกคนดวย




ในทน จงขอกลาวถงผลกระทบทอาจเกดขนในภาพรวมทเกดขนตลอดวฏจกรชวตของโทรศพทมอถอ โดยสรป ดงน

1. การสกดวตถดบ (extracting materials)ถงแมโทรศพทจะมขนาดเลก แตตองใชโลหะ

พลาสตก และแรธาตทตองสกดจากธรรมชาตจ�านวนมาก จ�าแนกตามสวนประกอบทส�าคญๆ ไดดงน

แผงวงจร (circuit board)แผงวงจรเปนสวนประกอบหลกทควบคมการท�างาน

ของโทรศพทมอถอ ประกอบดวยวงจรอเลกทรอนกส จ�านวนมากซงผลตจากโลหะยดตดอยบนแผนพลาสตกหรอไฟเบอรกลาส วตถดบส�าคญทตองใชในการผลตแผงวงจรประกอบดวย

- น�ามนดบ (crude oil) ซงเปนวตถดบทตองน�ามาผานกระบวนการตางๆ และการเตมสารเคมเพอผลตเปนพลาสตก ไฟเบอรกลาส และวสดอนๆ ทใชท�าแผงวงจร

- โลหะตางๆ เชน ทองแดง ทอง ตะกว นกเกล สงกะส เบรลเลยม แทนทาลม และโลหะอนๆ ทตองขด จากเหมอง น�ามาท�าใหบรสทธ และผานกระบวนการตางๆ เพอผลตสวนประกอบทใชท�าแผงวงจร

วตถดบและสารประกอบตางๆ ทน�ามาใชท�าแผงวงจรเปนอนตรายตอสงแวดลอมไดหากน�ามาเผาหรอน�าไปก�าจดไมถกวธ

จอ LCD (Liquid Crystal Display)จอ LCD เปนองคประกอบสวนหนาทใชในการแสดง

ขอมลหรอรปภาพนน ตองใชวตถดบในการผลตทส�าคญ ดงน

- ตะกว (mercury) ซงเปนโลหะหนกทเปนอนตรายตอสงแวดลอม

- ส วนประกอบทสกดจากธรรมชาต (mon renewable resource) เชน น�ามนดบ ทราย และ Liquid crystalline material เพอน�ามาผลตพลาสตก แกว และวสดอน ๆ

แบตเตอร (batteries)แบตเตอรเปนแหลงพลงงานของโทรศพทมอถอ

แบตเตอรชนดทใชในปจจบน ไดแก ลเทยม-ไอออน (lithium-ion) ประกอบดวยองคประกอบทส�าคญ ดงน

- Lithium metallic oxide- นกเกล โคบอลต สงกะส แคดเมยม คอปเปอร

และวสดทมองคประกอบเปนคารบอน (carbon-based materials)

2. การผลตวตถดบ (processing materials)เมอสกดวตถดบมาจากทรพยากรธรรมชาตแลว

จ�าเปนตองน�ามาท�าใหบรสทธและผานกระบวนการผลตเปนชนสวนทน�ามาใชผลตโทรศพทมอถอ ดงนเชน

- การน�าน�ามนดบและสารเคมต างๆ มาผานกระบวนการผลตเปนพลาสตกทใชท�าเปนตวเครอง (plastic cases) และสวนประกอบทเปนพลาสตกสวนอนๆ

- แรธาตตางๆ ทขดมาจากเหมองใตดน จะตองน�ามาท�าใหบรสทธ และผานกระบวนการผลตเปนชนสวนทจะน�ามาใชผลตโทรศพทมอถอ เชน การน�าทองแดง (copper) มาผานกระบวนการผลตเปนสายเคเบลและชนสวนของ แผงวงจร เปนตน

กระบวนการผลตวตถดบดงกลาวนอกจากจะตองใชทรพยากรธรรมชาตทมคณคามหาศาลแลว ยงตองใชพลงงาน และสารเคมจ�านวนมาก ซงหากไมมการปองกนและควบคมทด กอาจจะมการปลอยของเสยออกสสงแวดลอมทกอใหเกดมลพษอากาศ มลพษทางน�า และกากของเสยอนตรายได

3. การผลตโทรศพทมอถอ (manufacturing)ขนตอนนเปนกระบวนการน�าชนสวนตางๆ ทผลต

จากแหลงวตถดบตางๆ มาประกอบกนเขาเปนโทรศพท มอถอ ประกอบดวยขนตอนทส�าคญ ดงน

- การน�าชนสวนอเลกทรอนกสตางๆ มาเชอมประกอบเปนแผงวงจร

- การน�า Liquid crystal พลาสตก และแกวมาเรยงซอนชน (layer) เปนจอ LCD

- การน�าอเลกโทรด และอเลกโทรไลตมาประกอบเปนแบตเตอร

จากนนจงน�าชนสวนทงหมดมาประกอบกนเปน ตวเครองโทรศพทมอถอ กระบวนการดงกลาวจ�าเปนตองใชพลงงานและสารเคม ซงอาจกอใหเกดมลพษอากาศ มลพษทางน�า และกากของเสยอนตรายไดเชนกน

4. การบรรจและขนสงโทรศพทมอถอทประกอบเสรจแลวจะตองน�ามาผาน

กระบวนการบรรจและขนสง ซงจ�าเปนตองใชทรพยากรและพลงงาน ดงน

- โทรศพทมอถอจะตองบรรจในบรรจภณฑทปองกนความเสยหาย ประกอบดวย Label สญลกษณ ขอมลส�าคญ และคมอการใชงาน นอกจากนนยงตองมการ


เ ท ค โ น โ ล ย ส ง แ ว ด ล อ ม

Environmental Technology

ออกแบบตกแตงบรรจภณฑใหมรปลกษณสวยงามนาใช ซงจ�าเปนตองใชทรพยากรธรรมชาตในการผลตกระดาษ (ตนไม) พลาสตก (น�ามนดบ) และวสดอนๆ รวมทงพลงงาน และอาจจะมการปลอยของเสยออกสสงแวดลอมไดเชนกน

- สนคาทผลตและบรรจเสรจแลวจะถกขนสงผานทางเรอ เครองบน รถไฟ หรอรถบรรทก ซงตองใชพลงงานและปลอยมลพษได

5. การใช (useful life)ผลกระทบตอสงแวดลอมทเกดจากการใชโทรศพท

มอถอมปจจยทเกยวของหลายประการ ทงชนดของเครอง วธการใชงาน อปกรณตอพวง และการเชอมตอเครอขาย ซงมการศกษาทอธบายผลกระทบตอสงแวดลอมออกมาหลายชน ในทนขอน�าขอมลบางสวนทเปรยบเทยบออกมา ใหเหนภาพทคอนขางชดเจนบางสวน ดงน

- การใชโทรศพทมอถอ โดยเฉลย ตลอดอาย การใชงาน 3 ป จะใชพลงงานเทยบเปนการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดไดประมาณ 40 kg CO

2e per year

ซงจะเทากบ (equivalent) พลงงานทใชในการขบรถใน ระยะทางประมาณ 300 กโลเมตร

- ผลกระทบส�าคญจากการใชโทรศพท คอ พลงงานทใชระหวางการชารจแบตเตอร ซงคดเปนรอยละ 7 ของพลงงานทใชตลอดอายการใชงานของโทรศพท เราสามารถชวยกนลดพลงงานในสวนนไดโดยการไมเสยบสายชารจ ทงไวเมอชารจแบตเตอรเตมแลว โดยมขอมลจากการศกษาในยโรปวาถาผใชโทรศพท เพยงรอยละ 10 ดงสายชารจออกเมอแบตเตอรเตมแลว จะสามารถประหยดพลงงานไดเทากบพลงงานทใชในบานพกอาศยประมาณ 60,000 หลงคาเรอนตลอดป

6. การทงหรอสนสดการใชงาน (end of life)หลงจากสนสดการใชงาน ถาทงมอถอเครองเกาโดย

ไมมการจดการทถกตองกจะกอใหเกดผลกระทบตอ สงแวดลอมไดเนองจากมสวนประกอบทเปนพษได และหากแพรกระจายสสงแวดลอมเขาสหวงโซอาหาร กจะยอนกลบมาท�าอนตรายตอสงมชวต รวมทงมนษยทเปนผบรโภคล�าดบสดทายได อยางไรกตามหากสามารถน�ามารไซเคลกจะไดวสดทมคาและสามารถชวยประหยดพลงงานได โดยมผลการศกษาถงประโยชนของการรไซเคลมอถอบางชน ดงน

- ในมอถอเครองหนงๆ 40% ประกอบไปดวยโลหะมคาหลายชนด ในป ค.ศ. 2006 บรษทโดะโคะโมะในญปนสามารถสกดทองแดงได 29,025 กโลกรม และทองค�า 124 กโลกรม จากซากโทรศพทมอถอและแบตเตอร 8 ลาน กวาชน

- ผลการศกษาของ US. EPA กลาวไววา การรไซเคลมอถอ 1 ลานเครอง สามารถลดผลกระทบตอ สงแวดลอมไดโดยคดเทยบกบการประหยดพลงงานไฟฟา ทใชในบานพกอาศยมากกวา 370,000 ครวเรอนใน 1 ป หรอสามารถลดการปลอยกาซ CO

2 ไดเทากบการน�ารถ

1,368 คน ออกจากถนนเปนเวลา 1 ปทายนผเขยนหวงเปนอยางยงวาทกทานจะพยายาม

ใชมอถอใหคมคา เพราะนอกจากจะประหยดเงนในกระเปาแลว ยงชวยรกษาสงแวดลอมดวย และอยากจะฝากถง หลายๆ ทานทใชชวตในโลกโซเชยลมากกวาชวตจรงดวยความเปนหวงวา เทคโนโลยทชวยใหเรา “ใกลกบคนไกล” กสามารถท�าใหเรา “ไกลกบคนใกล” โดยไมรตวไดเชนกน

เอกสารอางองมลนธโลกสเขยว. (2557). มอถอเปนมตรตอสงแวดลอม.

สบคนจาก http://www.greenworld.or.th/green-issues/ มอถอเปนมตรตอสงแวดลอม.

AT&T. (2014). Cell Phone Recycling Fact Sheet. Retrieved from https://www.att.com/Common/ merger/fi les/pdf/CPFS_EarthDay/CPFS_ Enviro_FS.pdf

Ercan, E. M. (2013). Global Warming Potential of a Smartphone: Using Life Cycle Assessment Methodology. (Master’s Thesis), Retrieved from http://kth.diva-portal.org/smash/get/diva2:677729/FULLTEXT01.pdf

Ericcson. (2014). Ericsson-energy-and-carbon-report. Retrieved from www.ericsson.com/res/docs/2014/ericsson-energy-and-carbon-report.pdf

GSMA. Environmental Impact of Mobile Communications Devices. Retrieved from www.gsma.com/publicpolicy/wp-content/.../environmobiledevices.pdf




GÜüvendik, M. (2014). From Smartphone to Futurephone: Assessing the Environmental Impacts of Different Circular Economy Scenarios of a Smartphone Using LCA. (Master’s Thesis), Retrieved from http://repository.tudelft.nl/ assets/uuid.../Merve_Guvendik_Master_Thesis.pdf

National Service Center for Environmental Publications. (NSCEP). The Life of a Cell Phone. Retrieved from http://www.mass.gov/eea/docs/dep/recycle/reduce/06-thru-l/life-cell.pdf

UL White Paper. The Life Cycle of Materials in Mobile Phones. Retrieved from http://services.ul.com/wp-content/.../ULE_CellPhone_White_Paper_V2.pdf


ส ข ศ า ส ต ร อ ต ส า ห ก ร ร ม

Industrial Hygiene

แนวการตรวจวดความรอนในสถานประกอบกจการ

ผชวยศาสตราจารยอภรด ศรโอภาส วท.ม. (สขศาสตรอตสาหกรรมและความปลอดภย)สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

การประเมนความรอนในการท�างานใหกบผปฏบตงานในสถานประกอบกจการ เปนหนาททส�าคญอยางหนงของเจาหนาทความปลอดภยในการท�างานระดบวชาชพ (จป.วชาชพ) โดยทวไปการประเมนความรอนในสถานประกอบกจการทผปฏบตงานมการสมผสกบความรอนในการท�างานจะด�าเนนการอยางนอยปละ 1 ครง ตามประกาศกรมสวสดการและคมครองแรงงาน เรอง หลกเกณฑ วธด�าเนนการตรวจวดและวเคราะหสภาวะการท�างานเกยวกบระดบความรอน แสงสวาง หรอเสยงภายในสถานประกอบกจการ ระยะเวลา และประเภทกจการทตองด�าเนนการ ไดก�าหนดใหนายจางจดใหมการตรวจวดและวเคราะหสภาวะการท�างานเกยวกบความรอน ภายในสถานประกอบกจการในสภาวะทเปนจรงของสภาพการท�างาน อยางนอยปละ 1 ครง กรณทสถานประกอบกจการมการปรบปรงหรอเปลยนแปลงเครองจกร อปกรณ กระบวนการผลต วธการท�างาน หรอการด�าเนนการใดๆ ทอาจมผลตอการเปลยนแปลงระดบความรอน ใหนายจางด�าเนนการจดใหมการตรวจวดและวเคราะหสภาวะการท�างานเพมเตมภายใน 90 วนนบจากวนทมการปรบปรงหรอเปลยนแปลง ส�าหรบประเภทของกจการทตองด�าเนนการตรวจวดและประเมนสภาพความรอนในการท�างานตามทกฎหมายก�าหนด ไดแก การผลตน�าตาลและท�าใหบรสทธ การปนทอ ทมการฟอกหรอยอมส การผลตเยอกระดาษหรอกระดาษ การผลตยางรถยนตหรอหลอดอกยาง การผลตกระจก เครองแกวหรอหลอดไฟ การผลตซเมนตหรอปนขาว การถลง หลอหลอมหรอรดโลหะ (ภาพท 1) กจการทมแหลงก�าเนดความรอนหรอมการท�างานทอาจท�าใหผปฏบตงานไดรบอนตรายเนองจากความรอน

ภาพท 1 สภาพการท�างานในโรงหลอมโลหะทมา : http://kkcwork.com/ttn_cast_iron.html




การตรวจวเคราะหและประเมนสภาพความรอนในการท�างานตามทกฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2549 ก�าหนดใหใช “อณหภมเวตบลบโกลบ” (Wet Bulb Globe Temperature : WBGT) ซงเปนดชนวดสภาพความรอนในสงแวดลอมการท�างาน (มหนวยวดเปนองศาเซลเซยส หรอองศาฟาเรนไฮต) โดยไดน�าปจจยทมผลกระทบ ตอความรอนทสะสมในรางกายมาพจารณา ไดแก ความรอน ทเกดขนภายในรางกายขณะท�างาน และความรอนจาก สงแวดลอมการท�างาน ซงความรอนจากสงแวดลอมการ ท�างานถกถายเทมายงรางกายได 3 วธ คอ การน�า การพา และการแผรงสความรอน การประเมนระดบความรอนในสภาพแวดลอมการท�างาน เพอใหทราบวาสภาพแวดลอมในการท�างานนนมความเหมาะสมกบลกษณะงานทเปนงานหนก งานหนกปานกลาง หรองานเบาของผปฏบตงานหรอไม

เนองจากการตรวจประเมนสภาพความรอนจะตองใชเครองมอตรวจวดระดบความรอนตามทกฎหมายก�าหนด ซงเครองมอดงกลาวมราคาแพง ดงนน สถานประกอบกจการตางๆ จงไดวาจางบรษททรบด�าเนนการตรวจวดสภาพแวดลอมในการท�างานโดยเฉพาะ มาด�าเนนการตรวจวดระดบความรอนในสถานทท�างาน ดงนน จป.ระดบวชาชพจงมบทบาทหนาทในการควบคมดแลการด�าเนนการตรวจวดระดบความรอน รวมทงวเคราะหผลการตรวจวดดงกลาวรวมกบบรษททเขามาตรวจวดดวย ดงรายละเอยดตอไปน

1. ก�าหนดระยะเวลาทจะท�าการตรวจวดระดบ ความรอนในสถานประกอบกจการ

การก�าหนดระยะเวลาการตรวจวดระดบความรอนตามทกฎหมายก�าหนดคอ ใหท�าการตรวจวดในชวงเดอนทมอากาศรอนทสดของการท�างานในปนน ซงปกตแลวกจะอยในชวงเดอนเมษายนของแตละป อยางไรกตาม เนองดวยสภาพอากาศของประเทศไทยมการเปลยนแปลงไปจากเดมอยางเหนไดชดเจน เชน บางปจะพบวาชวงฤดรอนยาวนานขน ดงนน การก�าหนดระยะเวลาการตรวจวดระดบความรอนจงอยในดลยพนจของ จป.วชาชพทจะพจารณาชวงระยะเวลาทเหมาะสม ซงรวมไปถงการพจารณาความพรอมของสถานประกอบกจการในการตรวจวดสภาพแวดลอมในการท�างานตางๆ ไมวาจะเปนระดบความรอน เสยงดง แสงสวาง ซงจะด�าเนนการตรวจวดพรอมๆ กน โดยไมสงผลกระทบตอกระบวนการผลตของสถานประกอบกจการ

2. ตรวจสอบรายละเอยดเครองมอตรวจวดสภาพ ความรอนในบรรยากาศการท�างานใหเปนไป ตามกฎหมายก�าหนด

เครองมอตรวจวดระดบความรอนตามทกฎหมายก�าหนดซงปจจบนนยมใชเครองมอวดระดบความรอน WBGT เปนชนดทสามารถอานคาและค�านวณคา WBGT ไดโดยตรง (ภาพท 2) คณลกษณะของเครองมอวดระดบความรอน WBGT ตองสอดคลองกบมาตรฐานขององคการมาตรฐานระหวางประเทศ (International Organization for Standardization : ISO) คอ ISO 7243 หรอเทยบเทา เชน DIN EN 27243 (เยอรมน) หรอดกวา กอนการใชงานทกครงตองท�าการปรบเทยบความถกตองของเครองมอวดระดบความรอน WBGT ดวยอปกรณปรบเทยบของเครองซงผ ผลตจดไวใหพรอมอปกรณ เช น Calibration Verifif ication Module และท�าการปรบเทยบทงเครองมอวดระดบความรอน WBGT และ Calibration Verification Module หรออปกรณส�าหรบการปรบเทยบทผผลตก�าหนดไวจากหนวยงานทไดรบการรบรองอยางนอยปละ 1 ครง หรอตามคมอทผผลตก�าหนดไว

ภาพท 2 ตวอยางเครองมอวดระดบความรอน WBGT ชนดอานคาและค�านวณคา WBGT ไดโดยตรง

ทมา : http://www.heatstress.nl/en/product/2/3m-questemp

-32-34-36.html

คณลกษณะเครองมอการตรวจวดสภาพความรอนตามมาตรฐาน ISO 7243 มรายละเอยดดงน

1) หววดอณหภมชนดกระเปาะเปยก (natural wet bulb temperature sensor) จะตองเปนไปตามคณลกษณะดงน

หววดอณหภม

ชนดกระเปาะเปยก


ชนดโกลบ


อากาศ



Industrial Hygiene

- ชดหววดอณหภมตองเปนทรงกระบอก - เสนผานศนยกลางภายนอกของชดหววด

อณหภม 6 มลลเมตร ±± 1 มลลเมตร - ความยาวของชดหววดอณหภม 30 มลลเมตร

±± 5 มลลเมตร - ช วงการตรวจวดอณหภม 5-40 องศา

เซลเซยส - ความแมนย�าในการตรวจวด ±± 0.5 องศา

เซลเซยส - ชดหววดอณหภมทงหมดจะตองถกหอหม

โดยปลอกหมสขาว ท�าจากผาวสดทซมซบน�าไดด เชน ผาฝาย เปนตน

- สวนฐานของชดหววดอณหภม จะตองมเสนผานศนยกลางเทากบ 6 มลลเมตร และ 20 มลลเมตร และทงสองสวนจะตองถกหอหมดวยปลอกผา เพอปองกนการน�าความรอนจากสวนฐานไปสชดหววดอณหภม

- ปลอกผาจะตองเปนปลอกหมทมขนาดพอดกบชดหววดอณหภม ปลอกผาทแนนไป หรอหลวมไปจะมผลตอความแมนย�าในการตรวจวด

- ปลอกผาจะตองสะอาด และสวนปลายสดของปลอกผาจะตองจมอยภายในกระเปาะน�ากลน โดยจะตองมสวนปลอกผาทสมผสอากาศระหวาง 20-30 มลลเมตร

- กระเปาะเกบน�าตองออกแบบมาเพอปองกนการแผรงสจากสงแวดลอมซงจะมผลใหอณหภมของน�าทอยภายในสงขน

2) หววดอณหภมชนดโกลบ (globe temperature sensor) อยกงกลางของกระเปาะทรงกลม หววดนจะตอง เปนไปตามคณลกษณะ ดงน

- เสนผานศนยกลาง 150 มลลเมตร - Mean emission coefficient : 0.95

(กระเปาะทรงกลมสด�าดาน) - ความหนา : บางทสดเทาทจะท�าได - ชวงการตรวจวด 20-120 องศาเซลเซยส - ความแมนย�าในการตรวจวดในชวง 20-50

องศาเซลเซลเซยส คอ ±± 0.5 องศาเซลเซยส และในชวง 50-120 องศาเซลเซยส คอ ± 1 องศาเซลเซยส ส�าหรบอปกรณ ชนดอนทตรวจวดอณหภมชนดกระเปาะเปยก และอณหภมชนดโกลบ หลงจากท�าการปรบเทยบในชวงทก�าหนดแลว ใหผลความแมนย�าเทากน กสามารถน�ามาใชได

3) การตรวจวดอณหภมอากาศ (measurement of air temperature) การตรวจวดอณหภมอากาศ โดยปกตชดหววดอณหภม จะตองมอปกรณปองกนการแผรงส แตไม ขดขวางการไหลเวยนของอากาศรอบชดหววด มชวงการตรวจวด 10-60 องศาเซลเซยส และความแมนย�า ±± 1 องศาเซลเซยส

3. ก�าหนดจดตรวจวดและตดตงเครองมอตรวจวด ระดบความรอน WBGT

3.1 การก�าหนดจดตรวจวดระดบความรอน จป.วชาชพจะตองก�าหนดจดตรวจวดระดบ

ความรอนทมผปฏบตงานท�างานอยในสภาพการท�างานปกต แตถาหากผปฏบตงานมการพกอยในบรเวณทท�างานในชวงระหวางท�างาน กใหตดตงเครองวดระดบความรอน WBGT เพอตรวจวดในบรเวณทผปฏบตงานพกดวย

หลกการทวไปในการก�าหนดจดตรวจวด คอ การตรวจวดความรอนในจดทผปฏบตงานเสยงตอการไดรบสมผสความรอนมาก ซงผปฏบตงานทเสยงตอการไดรบสมผสความรอนมากกคอผทอยใกลแหลงความรอนมากนนเอง และหากผปฏบตงานท�างานในบรเวณทมสภาพ ความรอนแตกตางกนตงแต 2 พนทขนไป ใหตรวจวดสภาพความรอนในทกพนท แลวเลอกชวงระยะเวลา 2 ชวโมงท รอนทสด (คา WBGT ทมากทสดในชวง 2 ชวโมง) โดยน�า คา WBGT ดงกลาวมาค�านวณคา WBGT เฉลย แลวน�าไปเปรยบเทยบกบคามาตรฐานตามกฎหมายตอไป

3.2 การตดตงเครองมอตรวจวดระดบความรอน หลงจากไดก�าหนดจดตรวจวดระดบความรอน

WBGT แลว ใหตดตงเครองมอโดยใชขาตงยดหรอแขวนเครองมอตรวจวดระดบความรอน WBGT ในบรเวณทอากาศสามารถพดผานได ไมใหมสงใดมาบงเทอรโมมเตอร กระเปาะเปยกและโกลบจากสงแวดลอม และตงชดตรวจวดนไวใกลกบจดทผปฏบตงานท�างานอยใหมากทสด (การตรวจวดกรณทอยใกลแหลงความรอนมากตองระมดระวงเครองมอตรวจวดระดบความรอนจะเสยหาย โดยใหน�าเฉพาะชดหวตรวจวดเทานนเขาไปตรวจวดใกลๆ เทานน ซงบางเครองอาจใชแบบมสายเชอมตอชดหวตรวจวด บางเครองอาจเปนแบบไรสายแลวควบคมดวยรโมท สวนตวเครองมอตงใหหางจากแหลงความรอนนน) ทงนตองระวงไมใหกดขวางการท�างานของผปฏบตงาน (ภาพท 3 และ 4) การตดตงเครองวดระดบความรอน WBGT ใหหวตรวจวดอยสงในระดบ




หนาอกของผปฏบตงาน และตงเครองมอไวตามระยะเวลาทคมอเครองวดระดบความรอน WBGT นนๆ ก�าหนด เชน บางเครองอาจก�าหนดใหตงไวอยางนอย 10 นาทแลวจงบนทกคา เปนตน การบนทกคากสามารถบนทกคา WBGTi (กรณตรวจวดระดบความรอนในอาคารหรอนอกอาคารทไมมแดด) หรอคา WBGTo (กรณตรวจวดระดบความรอนภายนอกอาคารและมแดด) ไดโดยตรง หรอหากตองการ

ค�านวณคา WBGTi หรอ WBGTo เอง กสามารถท�าไดโดยจดบนทกคาอณหภมจากชดหววดอณหภมกระเปาะเปยก (Natural Wet Bulb Thermometer : NWB) หววดอณหภมโกลบ (Globe Thermometer : GT) และหววดอณหภม ของอากาศ (Dry Bulb Thermometer : DB) แลวน�าไปเขาสตรค�านวณสตรใดสตรหนง ดงน

WBGTo = 0.7 NWB + 0.3 GT (กรณวดในอาคารหรอนอกอาคารทไมมแดด)

WBGTi = 0.7 NWB + 0.2 GT + 0.1 DB (กรณวดนอกอาคารและมแดด)

สตรค�านวณคา WBGT เฉลย

WBGT เฉลย = (WBGT1 x t

1) + (WBGT

2 x t

2) + (WBGT

3 x t

3) + … + (WBGT

n x t

n)

t1 + t

2 + t

3 + ... + t

n

WBGT1 = คาดชน WBGT ณ จดท�างานท 1, t

1 = ระยะเวลาทสมผสความรอน ณ จดท�างานท 1

WBGT2 = คาดชน WBGT ณ จดท�างานท 2, t

2 = ระยะเวลาทสมผสความรอน ณ จดท�างานท 2

WBGTn = คาดชน WBGT ณ จดท�างานท n, t

n = ระยะเวลาทสมผสความรอน ณ จดท�างานท n

t1 + t

2 + t

3 + ... + t

n = 2 ชวโมงทมอณหภมเวตบลบโกลบ (WBGT) สงสด

ภาพท 3 การตรวจวดความรอนในโรงหลอมโลหะทมา : http://intranet.sau.ac.th/safety/page%2008.html

ภาพท 4 การตรวจวดความรอนในโรงงานผลตถงมอ ทางการแพทยทมา : http://www.vachiraphuket.go.th/oeh/



Industrial Hygiene

4. ศกษาระยะเวลาการท�างานและลกษณะ การท�างานของผปฏบตงาน

จป.วชาชพจะตองบนทกกจกรรมการท�างานและระยะเวลาการท�างานของพนกงานในจดท�างานทมการ ตรวจวดระดบความรอน โดยสงเกตกจกรรมการท�างาน เพอเปนการประเมนภาระงานวา ลกษณะงานทท�าในชวง 2 ชวโมง ทรอนทสดของผปฏบตงานเปนลกษณะงานหนก งานหนกปานกลาง หรองานเบา โดยสามารถศกษารายละเอยดการค�านวณภาระงานไดในแนวปฏบตตามกฎกระทรวงก�าหนด มาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2549

5. เปรยบเทยบระดบความรอน WBGT ทวดไดกบภาระงาน

การประเมนระดบความรอนกบลกษณะงาน ใหน�า คาระดบความรอน WBGT เฉลยทค�านวณได (ตามขอ 3) และลกษณะงานทค�านวณได (ตามขอ 4) มาเปรยบเทยบกบมาตรฐานระดบความรอนตามทก�าหนดไวในกฎกระทรวง ก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2549 ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 เปรยบเทยบลกษณะงานกบระดบความรอน WBGT ในสภาพแวดลอมการท�างานตามทกฎหมายก�าหนด

ลกษณะงาน อณหภม WBGT (องศาเซลเซยส) ในสภาพแวดลอมการท�างาน

งานหนก ≤ ≤ 30

งานหนกปานกลาง ≤ ≤ 32

งานเบา ≤ ≤ 34

หากผลการตรวจวดระดบความรอนเกนคามาตรฐานทกฎหมายก�าหนด จป.วชาชพจะตองด�าเนนการควบคมแกไขไมใหผปฏบตงานไดรบอนตรายจากการสมผสความรอน จากการท�างานทสงเกนไป โดยแนวทางการควบคมสภาพความรอนจากสงแวดลอมในการท�างานโดยทวไป สามารถ ด�าเนนการไดหลายวธ ไดแก

- การใชฉนวนหม (insulator) แหลงก�าเนดความรอน เชน ใชฉนวนบทอน�ารอน เพอเปนการลดการแผรงสและการพาความรอนลง

- การใชฉากกนปองกนรงสความรอน (radiation shielding) เชน การใชฉากอลมเนยมกนระหวางแหลงก�าเนดความรอนและผปฏบตงาน

- การจดระบบการระบายอากาศแบบทวไป หรอ การตดตงระบบการระบายอากาศเฉพาะทในการระบาย ความรอนจากแหลงก�าเนดความรอนออกไป

- การแยกแหลงก�าเนดทกอใหเกดความรอนออกจากบรเวณการท�างานอน

- การตดประกาศเตอน เชน “ระวงอนตรายจากความรอน”

- การจดอปกรณค มครองความปลอดภยสวนบคคล

- การลดเวลาการท�างานสมผสกบความรอนและ/หรอเพมเวลาการพกใหถขน

- การจดน�าดม-น�าเกลอแร

เอกสารอางองกฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการ

ดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2549.

แนวปฏบตตามกฎกระทรวงก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างานเกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2549.

ประกาศกรมสวสดการและคมครองแรงงาน เรอง หลกเกณฑ วธด�าเนนการตรวจวดและวเคราะหสภาวะการ ท�างานเกยวกบระดบความรอน แสงสวาง หรอเสยงภายในสถานประกอบกจการ ระยะเวลา และประเภทกจการทตองด�าเนนการ พ.ศ. 2550.




http://intranet.sau.ac.th/safety/page%2008.html [1ธนวาคม 2558].

http://kkcwork.com/ttn_cast_iron.html [1ธนวาคม 2558].

http://www.heatstress.nl/en/product/2/3m-ques temp-32-34-36.html [1ธนวาคม 2558].

Pittinanb. (2554). ออกส�ารวจสงแวดลอมในโรงงานผลตถงมอทางการแพทย บรษทเกรท โกรฟ ประเทศไทยจ�ากด. สบคนจาก http://www.vachiraphuket.go.th/oeh/ [1ธนวาคม 2558].

U.S. Department of Labor. Occupational Safety and Health Administration, OSHA Technical Manual –Section III. Retrieved from www.osha.gov/dts/osta/otm_iii/otm_iii_4.html [1ธนวาคม 2558].


ก า ร ส อ ส า ร ค ว า ม เ ป น อ น ต ร า ย ด ว ย ร ะ บ บ ส า ก ล G H S

Hazard Communication with GHS

ความเปนพษเฉยบพลนของสารเคมตามระบบสากล GHS

รองศาสตราจารย ดร.ศรศกด สนทรไชย D.Sc.สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ในการท�างานของคนงานในสถานประกอบการทเกยวของกบการใชสารเคมจ�าเปนตองมความรความเขาใจตอสญลกษณตามระบบสากล GHS (Globally Harmonized System of Classifif ication and Labelling of Chemicals : GHS) สญลกษณทตองใหความสนใจเปนอยางยงคอ สญลกษณรปกะโหลกไขว ซงแสดงถงความเปนพษเฉยบพลนในดานความเปนอนตรายตอสขภาพ (health hazard)

ความเปนพษเฉยบพลนของสารเคม หมายถง ผลเสยทเกดขนภายหลงจากการ

ไดรบสารเดยวทางปากหรอทางผวหนงในปรมาณหนง เพยงครงเดยวหรอหลายครงภายใน

เวลา 24 ชวโมง หรอไดรบทางการหายใจเปนเวลา 4 ชวโมง ความเปนพษเฉยบพลนนน

ไดจากการทดสอบความเปนพษเฉยบพลน (Acute Toxicity Test) ซงเปนการทดสอบ

ความปลอดภยของสารเคมทใหสตวทดลองในระยะสน โดยทดลองในสตวทดลอง 2-3

ชนดทประกอบดวยสตวกดแทะ (rodent animal) และสตวทไมกดแทะ (non-rodent

animal) ทงเพศผและเพศเมยเพอหาคา LD50 (Lethal Dose 50%) ซงหมายถง ปรมาณ

ของสารเคมทใหกบสตวทดลองทงหมดเพยงครงเดยว แลวท�าใหกลมของสตวทดลอง

รอยละ 50 (ครงหนง) ตาย และ คา LC50 (Lethal Concentration 50%) หมายถง

คาความเขมขนของสารเคมในอากาศหรอในน�าทเปนสาเหตท�าใหกลมของสตวทดลอง

รอยละ 50 (ครงหนง) ตาย (ภาพท 1)




ภาพท 1 แนวคดของความเปนอนตรายเฉยบพลนทพจารณาจาก LD50 และ LC

50

ความแตกตางของคา LD50 และ LC

50 กคอ คา LD

50

จะใชพจารณาสมบตความเปนพษของตวสารเคมเอง สวนคา

LC50 จะใชพจารณาความเขมของสารเคมทอยในสงแวดลอม

ทงในอากาศ และน�า ซงถาเปนสงแวดลอมทางอากาศมก

หมายถง ความเปนพษทเกดทางการหายใจนนเอง จากคา

LD50 และ LC

50 นจะใชในการจดประเภทยอยสารเคมวา

สารเคมนนมความเปนพษในระดบใด ซงปจจบนใชคา LD50

และ LC50 ตามทระบบสากล GHS ไดก�าหนดไว ดงแสดง

ในตารางท 1

ตารางท 1 การจดระดบความเปนพษเฉยบพลนของสารเคมตามระบบสากล GHS โดยใชคา LD50 และ LC

50

ทางการรบสมผสประเภท

ยอย 1

ประเภท

ยอย 2

ประเภท

ยอย 3

ประเภท

ยอย 4

ประเภท

ยอย 5

ทางปาก (มลลกรม/กโลกรมของน�าหนกตวของสตวทดลอง) 5 50 300 2,000 5,000

ทางผวหนง (มลลกรม/กโลกรมของน�าหนกตวของสตวทดลอง) 50 200 1,000 2,000

กาซ (สวนในลานสวนโดยปรมาตร) 100 500 2,500 20,000

ไอ (มลลกรม/ลตร) 0.5 2.0 10 20

ฝนและละออง (มลลกรม/ลตร) 0.05 0.5 1.0 5

หมายเหต ประเภทยอย 1 มความเปนพษเฉยบพลนสงทสด และประเภทยอย 5 มความเปนพษเฉยบพลนต�าทสด

ทมา : ศรศกด สนทรไชย “การจ�าแนกประเภทและการตดฉลากสารเคมทเปนระบบเดยวกนทวโลก” ในประมวลสาระชดวชาระบบเครองมอและการจดการ

ความเสยงส�าหรบสงแวดลอมอตสาหกรรม หนวยท 5 สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2553.

คา LD50 และ LC

50 ในสตวทดลองตางชนดและ

สายพนธอาจมคาแตกตางกนได เนองจากความแตกตางของ

การเปลยนแปลงโครงสรางของสารเคมในรางกาย และคา

LD50

และ LC50 ทใหสารเขาสรางกายโดยทางเขาสรางกาย

ตางกน จะมความเปนพษตางกน ดงแสดงในตารางท 2

จากตารางท 1 คา LD50 และ LC

50 ทมคาตวเลข

นอยๆ จะมคาความเปนพษมาก อาจกลาวไดวา การใหสาร

เคมโดยการกนอาจมความเปนพษมากกวาการใหโดยการ

สมผส สวนคา LD50 และ LC

50 โดยการหายใจมหนวยท

แตกตางกนจงเปรยบเทยบไมได อยางไรกตาม การทจะ

เปรยบเทยบความเปนพษตองเปรยบเทยบคา LD50 และ

LC50 ทใหเขาสรางกายโดยชองทางเดยวกน สตวทดลองชนด

เดยวกน หากมสายพนธเดยวกนดวย จะยงถกตองมาก

ยงขน และมหนวยเดยวกน




จากตารางท 2 จะเหนวา สารเคมชนดเดยวกนคอ

ไทโลซนทอยในรปแบบตางกน เมอใหในสตวทดลองตาง

ชนดกน เพศตางกน โดยชองทางตางกนจะมคา LD50 และ

LC50 ทอาจตางกนได ในหนถบจกร (mouse) เมอใหทาง

หลอดเลอดด�าและหนาทองจะเปนพษมากกวาใหทางปากและ

ชนใตผวหนง ในหนพก (rat) เมอใหทางหลอดเลอดด�าและ

หนาทองจะเปนพษมากกวาใหทางปากและชนใตผวหนง เมอ

เทยบชนดของสตวทดลองพบวา สนขเกดพษไดมากกวา

หนถบจกรและหนพกเมอใหทางปากเหมอนกน

ตารางท 2 ความเปนพษเฉยบพลนของสารเคมไทโลซน

สตวทดลอง เพศทางทเขาส

รางกาย

LD50

(มลลกรมตอกโลกรมน�าหนกตว)แหลงอางอง

หนถบจกร เมย ปาก > 6,200 ในรปไทโลซนฟอสเฟต

> 5,000 ในรปไทโลซนเบส

> 6,200 ในรปไทโลซนตารเตรต

Anderson & Worth, undated

หนถบจกร เมย หนาทอง 492.5 ในรปไทโลซนฟอสเฟต

594.1 ในรปไทโลซนเบส


หนถบจกร เมย ชนใตผวหนง 1,354 ในรปไทโลซนฟอสเฟต

784.1 ในรปไทโลซนฟอสเฟต


Gries et al., 1983

หนถบจกร เมย หลอดเลอดด�า 385.7 ในรปไทโลซนฟอสเฟต

581.7 ในรปไทโลซนไฮโดรคลอไรด

588.8 ในรปไทโลซนแลกเตต

588.9 ในรปไทโลซนฟอสเฟต

ประมาณ 321 ให ไทโลซนทท�าให

เปนกรดดวยน�าทฆาเชอส�าหรบฉด

USP 20 มลลกรมตอมลลลตร

Gries et al., 1983

หนพก ผ ปาก > 6,200 ในรปไทโลซนฟอสเฟต




หนพก ผ หนาทอง 1,001 ในรปไทโลซนฟอสเฟต



หนพก ผ หลอดเลอดด�า 695 ในรปไทโลซนตารเตรต Gries et al., 1985 c

หนพก ผ ชนใตผวหนง 4,083 ในรปไทโลซนฟอสเฟต

3,000 ในรปไทโลซนตารเตรต

Gries et al., 1985 c

หนพก ผและเมย ปาก > 500 ในรปไทโลซนตารเตรต Gries et al., 1985 c

สนข ผและเมย ปาก > 800 ในรปไทโลซนเบส Anderson & Worth, undated




จากคา LD50 และ LC

50 ตามระบบสากล GHS ได

ก�าหนดใหมการใชสญลกษณ ค�าสญญาณ และขอความ

แสดงความเปนอนตรายในฉลากและเอกสารขอมลความ

ปลอดภยของสารเคม (Safety Data Sheet : SDS)

ดงแสดงในตารางท 3-5

ตารางท 3 การสอสารความเปนอนตรายของความเปนพษเฉยบพลนทางปาก

ความเปนพษเฉยบพลน : ทางปาก (ACUTE TOXICITY : ORAL)

ประเภทยอย 1 ประเภทยอย 2 ประเภทยอย 3 ประเภทยอย 4 ประเภทยอย 5

อนตราย

เปนอนตรายถงตาย

ได เมอกลนกน

อนตราย


ได เมอกลนกน

อนตราย

เปนพษเมอกลนกน

ระวง

เปนอนตราย เมอ

กลนกน

ไมใชสญลกษณ

ระวง

อาจเปนอนตราย

เมอกลนกน

ตารางท 4 การสอสารความเปนอนตรายของความเปนพษเฉยบพลนทางผวหนง

ความเปนพษเฉยบพลน : ทางผวหนง (ACUTE TOXICITY : SKIN)


อนตราย

เปนอนตรายถง

ตายได เมอสมผส

ผวหนง

อนตราย

เปนอนตรายถง

ตายได เมอสมผส

ผวหนง

อนตราย

เปนพษเมอสมผส

ผวหนง

ระวง


สมผสผวหนง


ระวง


เมอสมผสผวหนง




ตารางท 5 การสอสารความเปนอนตรายของความเปนพษเฉยบพลนทางการหายใจ

ความเปนพษเฉยบพลน : ทางการหายใจ (ACUTE TOXICITY : INHALATION)


อนตราย


ได เมอหายใจเขาไป

อนตราย


ได เมอหายใจเขาไป

อนตราย

เปนพษเมอหายใจ

เขาไป

ระวง


หายใจเขาไป


ระวง


เมอหายใจเขาไป

ทกลาวมา เปนความเปนพษเฉยบพลนของสารเคม

ทเปนสารเดยว (single substance) สวนสารเคมทเปน

สารผสม (mixture) จ�าเปนตองใชคา LD50 และ LC

50 เชน

เดยวกน โดยทวไปแลว คา LD50 และ LC

50 ของสารเคม

เดยวสามารถหาไดจากฐานขอมลสารเคมทมอยในปจจบน

ทงในและตางประเทศโดยสบคนจาก CAS No. หรอ

หมายเลขประจ�าตวของสารเคม สวนสารผสมทไมม CAS

No. ตองท�าการค�านวณหาคา LD50 และ LC

50 ทเรยกวา

คาประมาณความเปนพษเฉยบพลน (Acute Toxicity

Estimate of Mixture : ATEmix

) ทไดจากสตรการบวก

(additivity formula) โดยค�านวณจากคา LD50 และ LC

50

ของสารเคมเดยวทเปนองคประกอบในสารผสมทมาจากสตว

ทดลองประเภทเดยวกน ดงน

โดยท Ci = คาความเขมขนของสวนประกอบ

ของสาร i (รอยละโดยน�าหนก)

n = จ�านวนสวนประกอบของสาร i

(ล�าดบ 1 ถง n)

ATEi = ค า ป ร ะม าณความ เป นพ ษ

เฉยบพลนของสารเคมเดยวท

เปนองคประกอบในสารผสม โดย

ใชคา LD50 และ LC

50 ทนอย

ทสดทมความเปนพษมากทสด

ของสารนน ทงนเพอประกนความ

เสยงไวกอน

ATEmix

= คาประมาณความเปนพษ

เฉยบพลนของสารผสม

หมายเหต กรณทสวนประกอบของสารผสมใดทไมรขอมลคา

LD50 และ LC

50 หรอเปนสารทไมท�าปฏกรยาทางเคม ใหใสคา

ATE เปน α หรอคาสงสดของประเภทยอย 5 ในกรณทอาจ

เปนอนตรายเมอกลนกน (ทางปาก) หรอประเภทยอย 4 ในกรณ

ทอาจเปนอนตรายเมอสมผสทางผวหนง หรอในกรณทอาจเปน

อนตรายเมอสมผสทางการหายใจ (กาซ ไอ ฝน ละออง) แลว

พจารณาวา เมอค�านวณทง 2 วธแลวใหเลอกคาความเปนพษ

เฉยบพลนทนอยทสดหรอเสยงทสด

สารใดทไมทราบคา ATE (unknown hazard) หรอไมมคาของ ATE จากสตวทดลองประเภทเดยวกนทจะไปแทนคาในสตร หากมคาความเขมขนรวมกนเกน รอยละ 10 ใหน�าคาความเขมขนมาลบจากคา 100

สารใดทไมมความเปนพษหรอความเปนอนตราย (Non-Toxic or Non-Hazardous) เชน น�า เปนตน ไมตอง น�าคาความเขมขนมาลบออกจากคา 100

โดยทวไป เอกสารขอมลความปลอดภยของสารเคม ตองแสดงสญลกษณรปกะโหลกไขวหากสารเคมนนมความเปนพษเฉยบพลนเมอไดรบสมผสทางปาก ทางผวหนงและทางหายใจ ประเภทยอย 1-3 ซงจะทราบวา เปนประเภทยอยใดไดจากขอความแสดงความเปนอนตรายทแสดงภายใต

100ATE

mix

CiATE

in

=




สญลกษณนน ประเภทยอย 1 และ 2 จะใชขอความแสดงความเปนอนตรายเหมอนกน แตจะแตกตางจากประเภทยอย 3 ผรบผดชอบหรอเจาหนาทความปลอดภยในสถานประกอบการทมการใชสารเคมนนตองใหความสนใจและเตรยมการปองกนคนงานทปฏบตงานในบรเวณทมการใชสารเคมนนๆ เชน ถาสญลกษณรปกะโหลกไขวเมอมความเปนพษเฉยบพลนจากการไดรบสมผสทางปาก ตองมการเตอนใหคนงานลางสารเคมนนออกจากรางกายหลงจากการใชสาร หามกน ดมหรอสบบหรเมอใชผลตภณฑน ถาสญลกษณรปกะโหลกไขวเมอมความเปนพษเฉยบพลนจากการไดรบสมผสผวหนงตองจดใหมและเตอนใหคนงานสวมถงมอปองกน/ชดปองกน/อปกรณปองกนดวงตา/อปกรณปองกนหนา ถาสญลกษณรปกะโหลกไขวเมอมความเปนพษเฉยบพลนจากการไดรบสมผสทางการหายใจตองจดใหมและเตอนใหคนงานสวมหนากากปองกนการหายใจ ใหใชสารเคมภายนอกเทานนหรอในสถานททมการระบายอากาศด เปนตน นอกจากการปองกนตนเองของคนงานแลว ตองพจารณาการตอบโตเมอเกดอนตรายจากการหกรวไหลของสารเคม การจดเกบ และการก�าจดสารเคมนน รายละเอยดอาจศกษาเพมเตมจากเอกสาร GHS “Purple Book” ฉบบภาษาองกฤษทสามารถดาวนโหลดไดโดยไมเสยคาใชจาย หรอเอกสาร GHS “Purple Book” ฉบบภาษาไทยของ กรมโรงงานอตสาหกรรม สบคนจาก http://diw.go.th

โดยสรป คา LD50 และ LC

50 มประโยชนส�าหรบ

เจาหนาทความปลอดภยและพยาบาลในสถานประกอบการ

อตสาหกรรมทใชในการประมนความเปนพษเบองตนวา

สารเคมนนเปนพษมากหรอนอย ชองทางใดจงเกดความเปน

พษเมอไดรบสารเคมนน คา LD50 และ LC

50 มกมปรากฏ

ในเอกสารขอมลความปลอดภยของสารเคม ซงตองประกอบ

กบสารเคมทกตวทใชในโรงงานอตสาหกรรม อยางไรกตาม

พงตระหนกวา คา LD50 และ LC

50 นเนนหนกการตายอยาง

เฉยบพลนซงเปนพษทรนแรงทสด ไมไดครอบคลมความ

เปนพษอนๆ ทยงไมถงตาย ดงนน สารเคมทมคา LD50 และ

LC50 สง ไมจ�าเปนวาจะปลอดภย เพราะอาจไมถงตาย แต

อาจมพษอนๆ ดวย

เอกสารอางองศรศกด สนทรไชย. (2553). “การจ�าแนกประเภทและการตด

ฉลากสารเคมทเปนระบบเดยวกนทวโลก”. ในประมวลสาระชดวชาระบบเครองมอและการจดการความเสยงส�าหรบสงแวดลอมอตสาหกรรม (หนวยท 5). สาขาวชา วทยาศาสตรสขภาพ นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ศนยพฒนานโยบายแหงชาตดานสารเคม, ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข. สบคนจาก http://ipcs.fda.moph.go.th, http://ipcs.fda.moph.go.th

เอกสาร GHS “Purple Book” กรมโรงงานอตสาหกรรม. สบคนจาก http://diw.go.th


Ergonomics

ก า ร ย ศ า ส ต ร

โปรแกรมการหมนเวยนงาน สำาหรบนกการยศาสตรมออาชพ

รองศาสตราจารยสดาว เลศวสทธไพบลย วท.ม. (สขศาสตรอตสาหกรรมและความปลอดภย) สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

การหมนเวยนงาน หรอทเรยกวา Job rotation เปนเครองมอทรจกกนดในหลาย

แวดวง อาท ในการบรหารทรพยากรบคคล (Human Resource: HR) การหมนเวยนงาน

ถกน�ามาใชเปนเครองมอในการพฒนาบคลากรโดยใหมการสบเปลยนงานกนไปในหลายหนาท

เพอใหพนกงานมความรและทกษะมากขน หรออาจเปนการหมนเวยนงานขามฝายขามแผนก

เพอใหพนกงานเขาใจกระบวนการท�างานแบบทวทงองคกร สามารถพฒนาจดทมปญหาหรอ

สงเสรมจดทควรปรบปรงใหมประสทธภาพยงขน และเปนการเปดโอกาสใหพนกงานไดส�ารวจ

ความสนใจและความถนดทเหมาะสมกบตนเอง ผเกยวของไดคนพบศกยภาพทซอนอยใน

ตวพนกงานนนๆ

ในแวดวงดานอาชวอนามยและความปลอดภย การหมนเวยนงานถอเปนหนงใน

มาตรการควบคมอนตรายโดยการบรหารจดการเพอลดระยะเวลาการสมผสกบสงคกคาม

สขภาพอนามยในการท�างาน เชน การสมผสความรอน เสยงดง ความสนสะเทอน สารเคม

และสารกมมนตรงส เปนตน

1. การหมนเวยนงานตามแนวคดทางดานการยศาสตรส�าหรบการจดการดานการยศาสตร การหมนเวยนงานเปนการหมนเปลยนหนาทการ

ท�างานเพอเพมความหลากหลายของงานท�านองเดยวกบแนวคดขางตน แตมจดมงหมายหลก

เพอลดความเสยงจากการบาดเจบสะสม (Cumulative Trauma Disorders: CTDs) ของ

ระบบกลามเนอและกระดกโครงรางจากการปฏบตงานหนาทเดยว ซงผปฏบตงานตองอยใน

อรยาบถเดยว หรอท�างานทมลกษณะซ�าซากจ�าเจ มการใชสวนของรางกายและกลามเนอมด

เดมซ�าๆ อยางตอเนองเปนเวลานานหรอตลอดระยะเวลาการท�างาน ตวอยางการหมนเวยนงาน

ตามแนวคดดานการยศาสตร (ดงแสดงในภาพท 1) ซงเปนการหมนเวยนการท�าหนาท

ตางๆ ในงานกอสรางเพอลดความเสยงในการใชกลามเนอมดเดมท�างานซ�าๆ




ภาพท 1 การหมนเวยนงานส�าหรบงานกอสราง

การหมนเวยนงานนนดเหมอนเปนมาตรการทงาย

ไมตองลงทนสง จงเปนทางเลอกทถกกลาวถงบอยๆ ในการ

ควบคมปญหา อยางไรกด ในความเปนจรงนนการใช

มาตรการนควรด�าเนนการอยางระมดระวงโดยผทมความร

ความเขาใจทางดานการยศาสตร ซงพบวาหลายๆ กรณม

การน�ามาตรการนมาใชดวยความเขาใจผดๆ อาท

8 “การหมนเวยนงานถอเปนการแกไขปญหาดาน

การยศาสตร”

3 “การหมนเวยนงานไมควรน�ามาใชทดแทน

มาตรการแกไขปญหาทางดานการยศาสตร” โดยเฉพาะการ

ทดแทนการปรบปรงสถานงาน/วธการท�างาน และ/หรอสภาพ

แวดลอมในการท�างาน เพราะการหมนเวยนงานเพยงอยาง

เดยวนนไมไดเปลยนแปลงปจจยเสยงทมอย ในสถานท

ท�างาน แตเปนเพยงการกระจายปจจยเสยงไปยงพนกงาน

คนอนๆ ในกลมใหญขนเทานน ในขณะทความเสยงส�าหรบ

พนกงานบางคนจะลดลง แตความเสยงส�าหรบพนกงาน

คนอนๆ อาจจะเพมสงขน

8 “การจดโปรแกรมการหมนเวยนงานจะสงผล

กระทบตอคณภาพและผลผลต”

3“การจดโปรแกรมหมนเวยนงานอยางเหมาะสม

จะไมกอใหเกดผลกระทบตอการผลต ทงยงชวยเพม

คณภาพและผลผลตไดดวย” รายงานการศกษาหลายชนได

ระบถงประโยชนหลายประการจากการหมนเวยนงาน ดงน

o ลดความเครยดทางสรรวทยา และความ

เหนอยลาของกลามเนอกลมทใชส�าหรบการท�างานอยางใด

อยางหนง

oลดการรบสมผสของพนกงานในต�าแหนง

งานทมความเสยงอนตรายสง

o ลดความถและความรนแรงของความ

ผดปกตเกยวกบระบบกลามเนอและกระดกโครงราง

(Musculoskeletal Disorders : MSDs)

o ชวยปรบปรงทกษะของพนกงานและเพม

ความยดหยนในการมอบหมายงาน

oพนกงานไดเขาใจปญหาของหนวยงานใหม

ทเขาไปท�างาน รวมทงอาจจะสามารถเขาไปเสนอแนะ แกไข

ปญหาทเกดขนจากการท�างานในกระบวนการนนได

oลดความเบอหนายจากความซ�าซากจ�าเจ

และชวยเพมความพงพอใจในการท�างาน

oลดปญหาการขาดงาน และการเขาออกงาน

บอยๆ

8 “การหมนเวยนงาน เปนเรองยากทจะจดการ”

3 “หากไดมการวางระบบหมนเวยนงานอยาง

ลงตวแลว การจดการหมนเวยนงานจะไมใชเรองยากเกน

กวางานปกต” ซงในความเปนจรงแลว ผบรหารยงสามารถ

มอบหมายงานดวยความยดหยนมากยงขนโดยเฉพาะ

เมอพนกงานไดรบการฝกอบรมใหสามารถปฏบตงานได

หลากหลายหนาท

8 “การหมนเวยนงานเปนเรองงายในการออกแบบ”

3 “แทจรงแลว การออกแบบหมนเวยนงานใหม

ประสทธภาพเปนหนงในสวนทส�าคญและยากทสดของ

โปรแกรมการหมนเวยนงาน” โดยการจดล�าดบการหมน

และความถควรอยบนพนฐานจากการประเมนของผทม

คณสมบต ซงตองพจารณาปจจยตางๆ ทเกยวของ ไดแก

กลมกลามเนอหลกทใชในการท�างาน การออกแรง ความถ

ในการท�างาน การใชเครองมอ ตลอดจนทกษะ/การฝกอบรม

ทจ�าเปน ฯลฯ


Ergonomics


2. แนวทางการคดเลอกงานทเหมาะสำาหรบ การหมนเวยนงาน มดงน

2.1 จดประชม/ปรกษาหารอฝ ายบรหารและ

ผเกยวของ เชน หวหนางาน เจาหนาทความปลอดภยใน

การท�างาน ทมงานการยศาสตร และพนกงานฝายปฏบตการ

เพอตรวจสอบวาแผนกงานใดมความเหมาะสมส�าหรบ

โปรแกรมการหมนเวยนงาน

2.2 พจารณาการจดโปรแกรมการหมนเวยนงาน

ซงสามารถด�าเนนการไดทงเชงรบและเชงรก

o การหมนเวยนงานเชงรบ (reactive job

rotation) มวตถประสงคเพอลดการรบสมผสในการปฏบต

งานทไดรบการบงชวาเปนงานทม "ความเสยงสง" จากการ

ประเมนตามหลกการยศาสตร ซงฝายจดการอาจน�ามาตรการ

หมนเวยนงานมาใชไปกอนจนกวาการควบคมทางวศวกรรม

จะด�าเนนการแลวเสรจ

oการหมนเวยนงานเชงรก (proactive job

rotation) มวตถประสงคเพอปองกนอาการเมอยลาของ

กลามเนออนเนองจากการท�างานทตองใชกลามเนอกลมเดยว

กนนานๆ และเพอประโยชนอนๆ ดงกลาวขางตน

2.3 การตรวจสอบวเคราะหโดยผทมคณสมบต

(gualified person) ตามแนวทางดานการยศาสตรของ

OSHA ระบวาถาจะน�ามาตรการหมนเวยนงานมาใช จะตอง

มการตรวจสอบและวเคราะหงานโดยผทมคณสมบตในการ

ก�าหนดวาลกษณะงานนนๆ ใชกลามเนอ-เสนเอนกลมใดใน

การท�างาน

“ผทมคณสมบต” ตามความหมายของ OSHA

คอ บคคลทผานการฝกอบรมและมประสบการณเพยงพอท

จะระบถงอนตรายทางการยศาสตรในสถานทท�างานและ

สามารถแนะน�าวธการในการควบคมแกไขทมประสทธภาพ

ได ตวอยางเชน วศวกรโรงงานทไดรบการฝกอบรมให

มความรอบรทางดานการยศาสตร - ไมจ�าเปนตองเปน

นกการยศาสตร (ergonomist) โดยตรง

3. การใชเครองมอจดโปรแกรมการหมนเวยนงานการจดโปรแกรมหรอตารางการหมนเวยนงานนน

ไมมรปแบบทตายตว แตมแนวทางหลกๆ คอ ในการ

พจารณาควรค�านงถงความตองการทางกายภาพของงานและ

ปจจยทเกยวของ ในทนไดน�าเสนอวธจดโปรแกรมการ

หมนเวยนงานโดยใชเครองมอทเรยกวา “Job Rotation

Evaluator” ซงเปนเครองมอการค�านวณทใชตวแปรบางสวน

ตามหลกการของดชนความเครยดงาน (job strain index)

เครองมอนสามารถน�ามาใชจดโปรแกรมการหมนเวยนงาน

ไดงายและสะดวกรวดเรว และจากการทดลองใชในทาง

ปฏบตเปนเวลาหลายป พบวาไดผลดเยยมในการปองกน

ความผดปกตของระบบกระดก กลามเนอโครงรางของ

พนกงาน

การจดโปรแกรมการหมนเวยนงานดวยเครองมอ

ดงกลาวจะมการค�านวณโดยถอวาแตละต�าแหนงงานม

การท�างาน 8 ชวโมงตอวน ท�าการประเมนโดยพจารณา

กลามเนอหลก 6 กลม ไดแก

oคอ/หลงสวนบน (neck/upper back)

oตนแขน/ไหล (upper arms/shoulders)

oปลายแขน/ขอศอก (forearm/elbow)

oขอมอ/นว (wrist/fingers)

oล�าตว/หลงสวนลาง (trunk/lower back)

oขา (legs)

4. วธการจดลำาดบการหมนเวยนงาน มแนวทางตามขนตอนดงน

ขนท 1 การประเมนและใหคะแนนตวแปร

กอนอน ผรบผดชอบจะตองคดเลอกงานทงหมดท

จะน�ามาจดโปรแกรมการหมนเวยนงานโดยมแนวทางการ

คดเลอกตามทกลาวมาแลวในหวขอท 2 จากนนใหน�าแตละ

งานมาประเมนการใชกลามเนอทง 6 กลมตามตวแปรหลก

ทใชในการค�านวณดชนการออกแรง (EI) วธการประเมน

อาจท�าไดโดยการสมภาษณและการสงเกตการท�างานของ

พนกงานเพอใหไดขอมลทครบถวนสมบรณ แลวท�าการ

บนทกและใหคะแนนในตวแปรหลกทง 3 ประการ ไดแก

1) การออกแรง (exertion effort) การใหคะแนน

ในตวแปรนจะขนอย กบระดบการใชแรงในแตละกล ม

กลามเนอ ซงมทงหมด 5 ระดบ ผประเมนอาจสอบถามความ

รสกของพนกงานเกยวกบระดบของการออกแรงประกอบกบ




การสงเกตของผ ประเมน จากนนผ ประเมนใหคะแนน

ตามความเหมาะสม

2) ทาออกแรง (exertion posture) การใหคะแนน

ในตวแปรนจะขนอยกบการสงเกตการท�างานของพนกงาน

โดยพจารณาจากอรยาบถทาทางและการเคลอนไหวขณะ

ปฏบตงาน

3) การออกแรงตอนาท (exertion/minute) การ

ใหคะแนนในตวแปรนจะขนอยกบความถของการออกแรงใน

แตละกลมกลามเนอ ประเมนโดยการนบจ�านวนเฉลยของ

การออกแรงในรอบระยะเวลาสนๆ จากนนหารจ�านวนรวม

ของการออกแรงดวยจ�านวนนาททสงเกต ตวอยางเชน

ผประเมนนบจ�านวนครงของการออกแรงในชวง 5 นาท

แลวน�าจ�านวนครงทงหมดมาหารดวย 5 จะไดผลลพธเปน

การออกแรงตอนาทตามตองการ

จากแนวทางดงกลาว ผประเมนสามารถใหคะแนน

ตวแปรทงสามตามเกณฑการใหคะแนนทระบไวในตารางท 1

ตารางท 1 เกณฑการใหคะแนนตวแปรหลกของแตละกลมกลามเนอ

ขนท 2 คำานวณดชนการออกแรงของกลามเนอ

แตละกลม

หลงจากใหคะแนนครบทง 3 ตวแปรของกลามเนอ

ทกกลมแลว ใหน�าคาทไดมาคณกน ซงจะไดผลลพธเปน

ดชนการออกแรง (exertion index) เรยกยอๆ วา ดชน EI

ตวอยาง (ตารางท 2) แสดงการใหคะแนนและ

ค�านวณดชน EI ของกลามเนอแตละกลมในงานใดงานหนง

ดงน

การออกแรง (exertion effort)-ปานกลาง = 6

ทาออกแรง exertion posture)-แย = 1.5

การออกแรงตอนาท (exertion/minute)-ต�า

(4-8 ครงตอนาท) = 1.0

น�าคะแนนทไดมาคณกน = 6 x 1.5 x 1.0

จะไดผลลพธเปนดชน EI = 9.0

จากนน ใหน�าดชน EI มาจดระดบความเสยงของงาน ดงน

lต�ากวา 6.0 = มความเสยงต�า (สเขยว)

l6.0-13.0 = มความเสยงปานกลาง (สเหลอง)

lสงกวา 13.0 = มความเสยงสง (สแดง)

ดงนนดชน EI กรณน = 9.0 จงจดวามระดบ

ความเสยงปานกลาง คอ สเหลอง


Ergonomics


อยางไรกด มขอแนะน�าวากรณงานทมความเสยงสง

และมตวแปรอนทเกยวของนอกเหนอจาก 3 ตวแปรหลกน

ผประเมนควรน�าตวแปรเหลานนมาพจารณารวมดวย

ตวอยางเชนหากค�านวณดชน EI ได 12.0 ซงถอวา

มความเสยงในระดบปานกลาง (สเหลอง) ส�าหรบกลมกลาม

เนอหนง แตถาผประเมนสงเกตวางานนนตองมการออกแรง

เปนเวลานานกวาปกต ผประเมนกอาจเพม ระดบความเสยง

ใหสงขน (เปนระดบสแดง) ส�าหรบกลมกลามเนอนนๆ

ดงนน ในการประเมนจะใชเกณฑดชน EI ประกอบกบ

การใชวจารณญาณของผประเมนทมคณสมบตดงกลาว

ขนท 3 คำานวณดชน EI ของกลามเนอทกกลมใน

แตละงาน

ในขนตอนนจะเปนการประเมนคาดชน EI ส�าหรบ

กลามเนอทกกล มแยกแตละงาน โดยบนทกลงในแผน

ประเมน (worksheet) ดงตวอยางการประเมนสถานงาน

ท 1 (ดงแสดงในตารางท 3) ซงอาจประเมนโดยใชโปรแกรม

Excel กได ผประเมนท�าการประเมนและค�านวณคาดชน EI

ส�าหรบกลามเนอทกกลมส�าหรบงานทจะน�ามาจดโปรแกรม

การหมนเวยนงาน

ตารางท 2 ตวอยางการใหคะแนนและการค�านวณดชน EI

ตารางท 3 ตวอยางการค�านวณคาดชน EI ส�าหรบกลามเนอทกกลมในการท�างานของสถานงานท 1




ขนท 4 การเปรยบเทยบดชน EI ของแตละงาน

หลงจากไดดชน EI ทกกลมกลามเนอของแตละงาน

แลว ขนตอนตอไปจะเปนการน�าขอมลทไดของทกงาน/สถาน

งานมาใสรวมไวในตารางเดยวกนโดยระบเปนสในแตละชอง

ขนท 5 การจดลำาดบการหมนเวยนงาน

การจดล�าดบการหมนเวยนงานควรจะอยบนพนฐาน

ของการประเมนจากดชน EI เพอใหแนใจวาโปรแกรมการ

หมนเวยนงานทจดขนน ไมไดท�าใหเกดความเครยดทาง

ตารางท 4 การเปรยบเทยบดชน EI ของสถานงานทงหมด

ใหชดเจน (ดงแสดงในตารางท 4) ซงจะชวยใหงายตอการ

เปรยบเทยบดชน EI ของสถานงานทงหมดทจะน�ามา

พจารณาจดล�าดบการหมนเวยนงาน

การยศาสตรในกลมกลามเนอเสนเอนกลมเดยวกน โดยม

แนวทางการจดล�าดบการหมนเวยนงานซงพจารณาจากส

ตามระดบความเสยง ดงตารางท 5

ตารางท 5 แนวทางการจดล�าดบการหมนเวยนงาน

ตวอยางเชน จากตารางท 4 เมอเปรยบเทยบดชน

EI ตามส จะพบวามความเปนไปไดในการเรยงล�าดบงาน

หลายแบบ อยางไรกด ในทนจะยกตวอยางการจดล�าดบการ

หมนเวยนงาน/สถานงาน (station) ทเหมาะสมบนพนฐาน

ของการประเมนตามหลกการยศาสตร ดงน


Ergonomics


ขนท 5 การกำาหนดความถในการหมนเวยนงาน

มหลายปจจยทควรน�ามาพจารณาเพอก�าหนด

ความถในการหมนเวยนงานใหเหมาะสมทสด ซงผรบผดชอบ

ควรปรกษาหารอรวมกบฝายบรหาร เชน ตองค�านงถงปจจย

ดานการผลต การฝกอบรมทจ�าเปน และการจดชวงเวลาให

ตรงกบชวงพก เปนตน อยางไรกตาม มขอแนะน�าส�าหรบ

การหมนเวยนงานโดยทวไป ซงมกใชระบบการหมนทก

2 ชวโมง เพราะรอบการเปลยนงานจะสอดคลองกบชวง

เวลาพก

ขนท 6 การทบทวนโดยฝายบรหารและพนกงาน

เมอไดโปรแกรมการหมนเวยนงานแลว ควรมการ

ตรวจสอบทบทวนโปรแกรมโดยผบรหารและพนกงานของ

องคกร โดยพจารณาทงในแงล�าดบและความถในการหมน

ตลอดจนผลกระทบทเกดขน ขอเสนอแนะ และขอกงวลตางๆ

จากฝายทเกยวของ ขอมลทงหมดนควรน�ามาทบทวนและ

มการปรบปรงเปลยนแปลงโปรแกรมตามความจ�าเปน

ขนท 7 การฝกอบรมและการนำาโปรแกรมการ

หมนเวยนงานมาใชจรง

กอนการน�าโปรแกรมการหมนเวยนงานมาใชจรง

พนกงานทอยในโปรแกรมอาจจ�าเปนตองผานกระบวนการ

ฝกอบรมส�าหรบงานใหมทยงไมคนเคย เพอใหแนใจวา

พนกงานเหลานมคณสมบตครบถวนในการปฏบตงานใน

สถานงานทอยในโปรแกรมการหมนเวยนงานทงหมด เมอ

เสรจสนการฝกอบรมและพนกงานทกคนเขาใจงานทงหมด

ในโปรแกรมแลว จงพรอมทจะน�าโปรแกรมการหมนเวยน

งานมาใชจรง

ขนท 8 การตดตาม/ประเมนผล

หลงจากทไดน�าโปรแกรมการหมนเวยนงานมาใช

แลว ผรบผดชอบควรมการตดตามและประเมนผล ซงถอ

เปนสงทจ�าเปนเพอใหแนใจวาโปรแกรมการหมนเวยนงาน

นนบรรลวตถประสงคและพนกงานไมไดมอปสรรคหรอ

ความยากล�าบากในการปฏบตงานในหนาทใหมๆ ทงน อาจ

ตดตามโดยการสมภาษณและส�ารวจตรวจสอบรวมกบ

ผบรหารและพนกงาน นอกจากนควรศกษาประสทธผลของ

การหมนเวยนงาน โดยการเปรยบเทยบตวชวดตางๆ เชน

ประสทธภาพในการท�างาน คณภาพ อตราการบาดเจบ อตรา

การหยดงานและการเขาออกงาน รวมทงความพงพอใจของ

พนกงาน ฯลฯ

ดวย 8 ขนตอนทกลาวมาน จะชวยใหไดโปรแกรม

การหมนเวยนงานทสอดคลองตามหลกการยศาสตรเกดผล

ดตอสขภาพอนามยของพนกงานและมประสทธภาพในแง

การผลตอกดวย

ผ สนใจสามารถดาวนโหลด Job Rotation

Evaluator-Data Collection Worksheet และ Job

Rotation Evaluator [Excel] ไดโดยไมเสยคาใชจาย

จากเวบไซต http://ergo-plus.com/job-rotation

เอกสารอางองMiddlesworth M. A Step-by-Step Guide to Job

Rotation. Retrieved November 22, 2015 from

http://ergo-plus.com/job-rotation/

. Is Job Rotation the Answer to Reducing

Injury Risk?. Retrieved November 24, 2015

from http://www.shrm.org/hrdisciplines/safety

security/articles/pages/job-rotation-reducing-

injury-risk.aspx

Oregon OSHA. Ergonomic Tips to Minimize

Repetition. Retrieved November 22, 2015 from

http://www.slideshare.net/complianceand

safety/construction-ergonomics-by




รจกโครงสรางระดบสง(High Level Structure : HLS) ของ ISO

อาดษ เยนประสทธ สม. (การจดการสงแวดลอมอตสาหกรรม)นกตรวจประเมน

วนน ขอคนรายการ จากทเคยน�าเสนอเรองการตรวจประเมน มาเปนเรองความเปลยนแปลงมาตรฐาน ISO หนอยนะครบ

องคการระหวางประเทศวาดวยการมาตรฐาน (International Organization for Standardization) หรอทนยมเรยกกนวาหนวยงาน ISO ไดปรบปรงมาตรฐานการบรหารคณภาพ (ISO9001) และมาตรฐานการจดการสงแวดลอม (ISO14001) ใหม เปน ISO9001 : 2015 และ ISO14001 : 2015 เพอใชแทนมาตรฐานฉบบเดม (ISO9001 : 2008 และ ISO14001 : 2004) โดยฉบบใหมน ประกาศใชเปนทางการพรอมกนทงสองฉบบ เมอ วนท 15 กนยายน 2558 ทงน ฉบบเดม ยงสามารถใชตอไปไดอก 3 ป นบจากวนทฉบบใหมประกาศใช (ไดจนถงวนท 14 กนยายน 2561)

ความเปลยนแปลงส�าคญคอ คณะจดการดานเทคนคของ ISO (ISO Technical Management Board) ไดพฒนา Annex XL ซงเปนสวนส�าคญของ ISO/IEC Directives, Part 1 Consolidated ISO Supplement-Procedures Specifif ic to ISO ขน ใหใชเปนแนวทางส�าหรบการเขยนมาตรฐานสากลทงหลาย โดยไดก�าหนดวา มาตรฐานทกเรอง ทงทจะประกาศใชใหม หรอมาตรฐานเรองเดมๆ ทจะแกไข จะตองปรบปรงโครงสราง (structure) ของการเขยน ใหเหมอนๆ กน โดยตองเปนไปตามแนวทางทก�าหนดไวใน Annex XL น โครงสรางมาตรฐานน เรยกวา โครงสรางระดบสง (High Level Structure : HLS)

เหตจงใจในการเปลยนแปลง ใหมาใช HLS ดงกลาว เนองจากทผานมา ISO ไดประกาศใชมาตรฐานสากลตางๆ หลายฉบบ เชน มาตรฐานการบรหารคณภาพ มาตรฐานการจดการสงแวดลอมและอนๆ แลวพบวา องคกรทท�าระบบหลายมาตรฐาน ไดพยายามทจะรวมระบบตางๆ เหลาน เขาดวยกน แตพบอปสรรคในเรองความแตกตางของ ขอก�าหนด นยาม และอนๆ จงตดสนใจก�าหนด Annex XL นขน

เปาหมายส�าคญของเรองน กคอการใหมาตรฐานการจดการตามขอก�าหนดของ ISO ทงหลาย (ISO Management System Standards : MSS) มรปแบบสอดคลองตองกน ดวยโครงสรางเดยวกน

Annex XL จะประกอบดวย ดวยส�าคญ 3 สวน คอ โครงสรางระดบสง (high level structure) การมเนอหาหลกๆ เดยวกน (identical core text) และค�าศพทและนยามเดยวกนรวมกน (common terms and core defif initions) โดย


เ ร ย น ร เ ร อ ง ต ร ว จ ป ร ะ เ ม น

Audit Matters

โครงสรางระดบสง (High Level Structure : HLS) ประกอบดวย 10 หวขอหลกดงตอไปน

1. ขอบเขต (scope) 2. อางอง (normative references) 3. ค�าศพทและนยาม (terms and defif initions) 4. บรบทขององคกร (context of the organiza-

tion) 5. ภาวะผน�า (leadership) 6. การวางแผน (planning) 7. กาสนบสนน (support) 8. การด�าเนนงาน (operation) 9. การประเมนผล (performance evaluation) 10. การพฒนา (improvement) เนอหาหลก (core text) คอ สาระส�าคญ ทอย

ภายในแตละหวขอหลกใน HLS กจะมแกน (core) เปนแนวทางเดยวกน (identical context) ก�าหนดอย ตองน�าไปบรรจในทกๆ มาตรฐาน ในทน จะขอยกตวอยางบางแนวทาง เชน

1. ขอบเขต (scope) ใหเขยนขนใหมใหสอดคลองกบเจตนารมณของมาตรฐานสากล ทก�าลงรางนนๆ

2. อางอง (normative references) ใหเขยนขนใหมใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล ทก�าลงรางนนๆ

3. ค�าศพทและนยาม (terms and defif initions) มการก�าหนดค�าศพทและนยาม ทตองใชรวมกนกบทกๆ มาตรฐานไว เชน

3.1 Organization Person or group of people that has

its own functions with responsibilities, authorities and relationships to achieve its objectives (3.8).

Note 1 to entry : The concept of organization includes, but is not limited to soletrader, company, corporation, fif irm, enter prise, authority, partnership, charity or institution, or part or combination there of, whether incorporated or not, public or private.

3.2 Interested party (preferred term) Stakeholder (admitted term) Person or organization (3.1) that can

affect, be affected by, or perceive itself to be affected by a decision or activity.

3.3 Requirement Need or expectation that is stated,

generally implied or obligatory. Note 1 to entry : “Generally implied”

means that it is custom or common practice for the organization and interested parties that the need or expectation under consideration is implied.

Note 2 to entry : A specif i fied requirement is one that is stated, for example in documented information.

เปนตน4. บรบทขององคกร (context of the organization) 4.1 Understanding the organization and

its context The organization shall determine

external and internal issues that are relevant to its purpose and that affect its ability to achieve the intended outcome(s) of its XXX management system.

4.2 Understanding the needs and expectations of interested parties

The organization shall determine : - The interested parties that are

relevant to the XXX management system; - The relevant requirements of these

interested parties. 4.3 Determining the scope of the XXX

management system The organization shall determine the

boundaries and applicability of the XXX management system to establish its scope.

When determining this scope, the organization shall consider :

- The external and internal issues referred to in 4.1;

- The requirements referred to in 4.2. The scope shall be available as

documented information.




4.4 XXX management system The organization shall establish,

implement, maintain and continually improve an XXX management system, including the processes needed and their interactions, in accordance with the requirements of this International Standard/this part of ISO XXX/this Technical Specification.

และเรอยไปจนถงขอ 10

หมายเหต XXX หมายถง มาตรฐานนนๆ เชน Quality หรอ

Environment

อยางไรกตาม หากผรางมาตรฐาน เหนวามาตรฐานทก�าลงรางเรองนนๆ มความจ�าเปนตองมการก�าหนด รายละเอยดของสาระบางประเดนใหเปนการเจาะจง เปน การเฉพาะ กสามารถด�าเนนการได โดยการเพมหวขอยอยขนมา แตตองอยภายใตหวขอใหญของ Annex XL เชน

Clause ISO9001 : 2015 ISO14001 : 2015

6 Planning

6.1 Actions to address risks and opportunities

6.1.1 NA General

6.1.2 NA Environmental aspects

6.1.3 NA Compliance obligations

6.1.4 NA Planning action

6.2 Quality (Environmental) objective and planning to achieve them

6.2.1 NA Environmental objectives

6.2.2 NA Planning actions to achieve environmental objectives

6.3 Planning of changes N/A

สรปแลว ตอไปน ขอก�าหนดของการจดการตามมาตรฐานสากล (ISO) ทงหลาย จะมโครงสรางเดยวกน 10 ขอ ตาม HLS ในแตละขอจะมเนอหารวม เปนแนวทางเดยวกนตาม Core text ทก�าหนด รวมทงค�าศพทและนยามรวมกน แลวครบ

เอกสารอางองเอกสารประกอบการบรรยาย SGS ISO9001 : 2015

Auditor Training Course Learner Guide, SGS ISO9001 : 2015 ATC Learner Guide 08-2015.

ISO/IEC Directives, Part 1 Consolidated ISO Supplement-Procedures Specif ic to ISO (Sixth edition, 2015).


อ ป ก ร ณ ค ม ค ร อ ง ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย ส ว น บ ค ค ล

Personal Protective Equipment

มาตรฐานอปกรณคมครอง ความปลอดภยสวนบคคล (3)

ผชวยศาสตราจารยปราโมช เชยวชาญ ส.บ. (อาชวอนามยและความปลอดภย), วศ.ม. (วศวกรรมสงแวดลอม)

สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ตอเนองจากสองฉบบทแลว ซงไดกลาวถงมาตรฐานของ PPE ตามกฎหมายประเทศไทยทก�าหนดไว 9 มาตรฐาน รวมทงไดแนะน�ามาตรฐานของหนวยงานตางๆ คอ มอก. ISO, CEN และ AS/NZS ไวดวยแลว วารสารฉบบนจงขอแนะน�ามาตรฐาน PPE เพมเตมอก 5 หนวยงานทเหลอ ไดแก มาตรฐานอตสาหกรรมประเทศญปน (Japanese Industrial Standards : JIS) มาตรฐานสถาบนมาตรฐานแหงชาตประเทศสหรฐอเมรกา (American National Standards Institute : ANSI) มาตรฐานส�านกงานบรหารความปลอดภยและอาชวอนามยแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา (Occupational Safety and Health Administration : OSHA) มาตรฐานสถาบนความปลอดภยและอนามยในการท�างานแหงชาตประเทศสหรฐอเมรกา (The National Institute for Occupational Safety and Health : NIOSH) และมาตรฐานสมาคมปองกนอคคภยแหงชาตสหรฐอเมรกา (National Fire Protection Association : NFPA) มรายละเอยด พอสงเขปดงน

มาตรฐานอตสาหกรรมประเทศญปน มาตรฐานอตสาหกรรมประเทศญปน (Japanese Industrial Standards : JIS)

เปนมาตรฐานทก�าหนดขนโดยหนวยงานภาครฐคอ (Japanese Industrial Standards Committee : JISC) ภายใตกระทรวงเศรษฐกจ การคาและอตสาหกรรมของประเทศญปน พนธกจทส�าคญคอก�าหนดและพฒนามาตรฐาน JIS รวมทงเปนตวแทนของประเทศในการเขารวมกบองคกรมาตรฐานระดบสากล ISO และ IEC

มาตรฐานอตสาหกรรมประเทศญปนทเกยวของกบ PPE มจ�านวนมาก ในทนจงยกตวอยางเพยงบางมาตรฐาน (ดงแสดงในตารางท 1) โดยรายละเอยดเพมเตมเกยวกบมาตรฐานอตสาหกรรมประเทศญปน สามารถสบคนไดทเวบไซต https://www.jisc.go.jp/eng/index.html และ http://www.webstore.jsa.or.jp/webstore/Top/ indexEn.jsp?lang=en






มาตรฐานสถาบนมาตรฐานแหงชาตประเทศสหรฐอเมรกา

มาตรฐานสถาบนมาตรฐานแห งชาตประเทศสหรฐอเมรกา (American National Standards Institute : ANSI) เปนมาตรฐานทก�าหนดขนโดยสถาบนมาตรฐานแหงชาตประเทศสหรฐอเมรกา ซงเปนองคกรเอกชนในประเทศสหรฐอเมรกา พนธกจหลกขององคกรนคอก�าหนดและพฒนามาตรฐานตางๆ

เนองจากมาตรฐานสถาบนมาตรฐานแหงชาตประเทศสหรฐอเมรกา ทเกยวของกบ PPE มจ�านวนมาก ในทนจงยกตวอยางเพยงบางมาตรฐานในตารางท 1 โดยรายละเอยดเพมเตมเกยวกบมาตรฐานสถาบนมาตรฐานแหงชาตประเทศสหรฐอเมรกา สามารถสบคนไดทเวบไซต http://www.ansi.org/

ตารางท 1 มาตรฐานอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลของ JIS และ ANSI

มาตรฐาน JIS ANSI

- อปกรณปองกน ศรษะ

ดวงตา และการไดยน

(head eye and

hearing protective

equipment)

- JIS T 8131 : 2000 Industrial safety helmets

- JIS T 8141 : 2003 Personal eye protectors

for optical radiations

- JIS T 8142 : 2003 Personal face protectors

for welding

- JIS T 8147 : 2003 Personal eye protectors

- JIS T 8161 : 1983 Ear protectors

- ANSI/ISEA Z87.1-2015

Occupational and

Educational Eye and

Face Protection Devices

- ANSI/ISEA Z89.1-2014

Industrial Head Protection

- อปกรณปองกนลำาตว

(protective clothing)

- JIS T 8005 : 2005 Protective clothing --

General requirements

- JIS T 8006 : 2005 Clothing for protection

against heat and flf lame -- General

recommendations for selection, care and

use of protective clothing


Protection against heat and flf lame -- Method

of test: Evaluation of material and material

assemblies when exposed to a source of

radiant heat

- JIS T 8021 : 2005 Protective clothing

against heat and flf lame -- Determination of

heat transmission on exposure to flf lame


Protection against heat and flf lame -- Method

of test for limited flame spread

- JIS T 8023 : 2006 Clothing and equipment

for protection against heat -- Test method

for convective heat resistance using a hot

air circulating oven

- ANSI/ISEA 201-2012

Classification of Insulating

Apparel Used in Cold Work

Environments







(ตอ)


against heat and flf lame -- Determination of

heat transmission on exposure to both

flf lame and radiant heat


Protection against chemicals --

Determination of resistance of protective

clothing materials to permeation by liquids

and gases


against liquid chemicals -- Determination of

the resistance of protective clothing

materials to penetration by liquids under

pressure


Protection against gaseous and liquid

chemicals -- Determination of resistance

of protective clothing to penetration by

liquids and gases


Protection against liquid chemicals --

Test method for resistance of materials to

penetration by liquids


Protection against liquid chemicals --

Measurement of repellency, retention, and

penetration of liquid pesticide formulations

through protective clothing materials


Mechanical properties -- Test method for

the determination of the resistance to

puncture and dynamic tearing of materials


Mechanical properties -- Determination of

resistance to puncture


Mechanical properties -- Determination of

resistance to cutting by sharp objects









(ตอ)


against contact with blood and body flf luids

-- Determination of the resistance of

protective clothing materials to penetration

by blood and body flf luids -- Test method

using synthetic blood


against contact with blood and body flf luids

-- Determination of resistance of protective

clothing materials to penetration by blood-

borne pathogens -- Test method using

Phi-X174 bacteriophage


against infectious agents -- Face masks --

Test method for resistance against

penetration by synthetic blood (fifif ixed

volume, horizontally projected)

- JIS T 8115 : 2010 Protective clothing for

protection against chemicals

- JIS T 8118 : 2001 Working wears for

preventing electrostatic hazards


Aprons, trousers and vests protecting

against cuts and stabs by hand knives


protection against hazardous biological

agents -- Classification and test methods


abrasive blasting operations using granular

abrasives

- JIS T 8124-1 : 2010 Protective clothing

for use against solid particulates -- Part 1 :

Performance requirements for chemical

protective clothing providing protection to

the full body against airborne solid

particulates (type 5 clothing)







(ตอ)

- JIS T 8124-2 : 2008 Protective clothing for

use against solid particulates -- Part 2 :

Test method of determination of inward

leakage of aerosols of fif ine particles into suits


users of hand-held chain-saws -- Part 1 :

Test rig driven by a flf lywheel for testing

resistance to cutting by a chain-saw



Test methods and performance

requirements for leg protectors




requirements for protective gloves




requirements for protective gaiters




requirements for upper body protectors


Performance requirements for protective

clothing worn by operators applying liquid

pesticides

- JIS Z 4809 : 2012 Protective clothing for

use against radioactive contamination

- อปกรณปองกน

ระบบหายใจ

(respiratory

protective devices)

- JIS M 7601 : 2001 Compressed oxygen

closed circuit self-contained breathing

apparatus

- JIS M 7611 : 1996 Self rescuer for carbon

monoxide

- JIS M 7651 : 1996 Closed-circuit oxygen

self-rescuers

- ANSI/ISEA 110-2009

Air-Purifying Respiratory

Protective Smoke Escape

Devices







- อปกรณปองกน

ระบบหายใจ

(respiratory

protective devices)

(ตอ)

- JIS T 8150 : 2006 Guidance for selection,

use and maintenance of respiratory

protective devices

- JIS T 8151 : 2005 Particulate respirators

- JIS T 8152 : 2012 Gas respirators

- JIS T 8153 : 2002 Supplied-air respirators

- JIS T 8153 : 2002/EXPL JIS T 8153 : 2002

explanatory version

- JIS T 8155 : 2014 Compressed air open-

circuit self-contained breathing apparatus

- JIS T 8156 : 1988 Oxygen-generating

closed-circuit breathing apparatus

- JIS T 8157 : 2009 Powered air purifying

respirator (PAPR)

- JIS T 8159 : 2006 Leakage rate testing

method for respiratory protective devices

- ANSI/AIHA/ASSE Z88.6-

2006 Respiratory

Protection-Respirator Use-

Physical Qualifications for

Personnel


2010-Color Coding of Air

Purifying Respirator

Canisters, Cartridges and

Filters


2010-Respirator Fit Testing

Methods

- อปกรณปองกนมอและ

แขน (hand and arm

protection)

- JIS L 4131 : 2000 Working gloves

- JIS T 8112 : 2014 Gloves of insulating

material used for electrical working

- JIS T 8113 : 1976 Protective leather gloves

for welders

- JIS T 8114 : 2007 Vibration isolation gloves

- JIS T 8116 : 2005 Protective gloves for use

against chemicals

- JIS T 8121-1 : 2006 Protective clothing --

Gloves and arm guards protecting against

cuts and stabs by hand knives -- Part 1 :

Chain-mail gloves and arm guards




Gloves and arm guards made of material

other than chain mail




Impact cut test for fabric, leather and other

materials

- ANSI/ISEA 105-2011 Hand

Protection Selection Criteria





- อปกรณปองกนขา

และเทา (leg and foot

protection)

- JIS T 8101 : 2006 Protective footwear

- JIS T 8103 : 2010 Anti-electrostatic footwear

- JIS T 8117 : 2005 Protective boots for use

against chemicals



Test methods for footwear

-

- อปกรณปองกนการตก

จากทสง (protection

against falling)

- - ANSI/ASSE Z359.1-2007

Safety Requirements for

Personal Fall Arrest

Systems, Subsystems and

Components

- ANSI/ASSE Z359.7-2011

Qualification and Verifif ication

Testing of Fall Protection

Products

- ANSI/ASSE Z359.12-2009

Connecting Components

for Personal Fall Arrest

Systems

- ANSI/ASSE Z359.13-2013

Personal Energy Absorbers

and Energy Absorbing

Lanyards

- ANSI/ASSE Z359.14-2014

Safety Requirements for

Self-Retracting Devices

for Personal Fall Arrest

and Rescue Systems

- เครองหมาย (mark)






มาตรฐานสำานกงานบรหารความปลอดภย และอาชวอนามยแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา

มาตรฐานส�านกงานบรหารความปลอดภย และอาชวอนามยแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา (Occupational Safety and Health Administration : OSHA) OSHA เปนหนวยงานภาครฐทจดตงขนมาภายใตพระราชบญญตความปลอดภยและอาชวอนามย (Occupational Safety and Health Act : OSHAct) สงกดอยในกระทรวงแรงงาน (Department of Labor) มพนธะกจหลกคอ การรบผดชอบ ดแลใหสภาพการท�างานมความปลอดภยและดตอสขภาพของคนท�างาน โดยการก�าหนดและบงคบใชมาตรฐาน/กฎหมาย การใหความร และการใหความชวยเหลอเพอปฏบตตามกฎหมาย

ในภาพรวม OSHA ไดก�าหนดกฎหมาย/มาตรฐานตามประเภทกจการทส�าคญ 4 ประเภทคอ กฎหมายส�าหรบอตสาหกรรมทวไป (general industry) โดยก�าหนดใน Regulations (Standards-29 CFR 1910) กฎหมาย ส�าหรบกจการกอสราง (construction) โดยก�าหนดใน Regulations (Standards-29 CFR 1926) กฎหมาย ส�าหรบการเกษตรกรรม (agriculture) โดยก�าหนดใน Regulations (Standards-29 CFR 1928) และกฎหมายทางทะเล (maritime) โดยก�าหนดใน Regulations (Standards-29 CFR 1915, 1917, 1918) เนอหาของกฎหมาย/มาตรฐานดงกลาวมขอก�าหนดเกยวกบ PPE แทบทกฉบบ ยกตวอยางเชน กฎหมายส�าหรบอตสาหกรรม ทวไป Regulations (Standards-29 CFR 1910) ใน Subpart I เปนเนอหาสาระเกยวกบเรอง PPE โดยตรง (ดงรายละเอยดในภาพท 1) อยางไรกตามหากศกษาใน รายละเอยดสวนทเกยวของกบมาตรฐานของ PPE นน พบวา สวนใหญ OSHA ก�าหนดใหใชตามมาตรฐานของ ANSI หรอเทยบเทา (รายละเอยดเพมเตมสามารถสบคนไดทเวบไซต https://www.osha.gov/)

มาตรฐานสถาบนความปลอดภยและอนามยในการทำางานแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา

มาตรฐานสถาบนความปลอดภยและอนามยในการท�างานแหงชาตประเทศสหรฐอเมรกา (The National Institute for Occupational Safety and Health : NIOSH) NIOSH เปนหนวยงานวชาการภาครฐทจดตง ขนมาภายใตพระราชบญญตความปลอดภยและอาชวอนามย (Occupational Safety and Health Act : OSHAct)

เชนเดยวกบ OSHA แต NIOSH สงกดอยในศนยควบคมและปองกนโรค กระทรวงสาธารณสข (Centers for Diseases Control Department of Health and Human Services) มพนธกจหลก คอ การพฒนาและ จดท�าขอเสนอแนะเกยวกบคามาตรฐานอาชวอนามยและความปลอดภย การศกษาวจยทางดานอาชวอนามยและความปลอดภย การตรวจสอบอนตรายทางดานตางๆ และใหค�าแนะน�าในการออกขอก�าหนดกฎหมาย

เนองจาก NIOSH มหนวยงานในสงกดคอ The National Personal Protective Technology Laboratory (NPPTL) ซงมหนาทในการวจย ปรบปรง และพฒนา Personal Protective Technologies (PPT) และจาก Regulations 42 CFR Part 84 Approval of Respiratory Protection Devices ท�าให NPPTL มหนาทในการทดสอบและออกใบรบรองอปกรณปองกนระบบหายใจ (Respiratory Protective Devices) จงมการก�าหนดมาตรฐานทเกยวของกบเรองดงกลาว (Respirator Standards) ทส�าคญซงไดรบการรบรองแลว เชน Air-Purifying Escape Respirator (APER) with CBRN (Chemical, Biological, Radiological, and Nuclear agents) Protection, Air-Purifying Respirator (APR) with CBRN Protection, Powered-Air-Purifying Respirators (PAPR) with CBRN Protection, Self-Contained Breathing Apparatus (SCBA) with CBRN Protection NFPA 1981 : Standard on Open-Circuit Self-Contained Breathing Apparatus (SCBA) for Emergency Services, Open-Circuit Self-Contained Breathing Apparatus (OCSBA), Closed-Circuit Escape Respirators (CCER) เปนตน รายละเอยดเพมเตมสามารถสบคนไดทเวบไซต http://www.cdc.gov/niosh/ และ http://www.cdc.gov/niosh/npptl/default.html




1910 Subpart I - Personal Protective Equipment

1910.132 - General requirements.

1910.133 - Eye and face protection.

1910.134 - Respiratory Protection.

1910.134 App A - Fit Testing Procedures (Mandatory).

1910.134 App B-1 - User Seal Check Procedures (Mandatory).

1910.134 App B-2 - Respirator Cleaning Procedures (Mandatory).

1910.134 App C - OSHA Respirator Medical Evaluation Questionnaire (Mandatory).

1910.134 App D - (Mandatory) Information for Employees Using Respirators

When not Required Under Standard.

1910.135 - Head protection.

1910.136 - Foot protection.

1910.137 - Electrical Protective Equipment.

1910.138 - Hand Protection.

1910 Subpart I App A - References for further information (Non-mandatory)

1910 Subpart I App B - Non-mandatory Compliance Guidelines for Hazard Assessment

and Personal Protective Equipment Selection.

ภาพท 1 Regulations (Standards-29 CFR 1910) Subpart I

มาตรฐานสมาคมปองกนอคคภยแหงชาตสหรฐอเมรกา

มาตรฐานสมาคมป องกนอคคภ ยแห งช าตสหรฐอเมรกา (National Fire Protection Association : NFPA) NFPA เปนองคกรเอกชน มเจตนารมณคอ เพอขจดการสญเสยชวต การไดรบบาดเจบ และความเสยหายทรพยสน และเศรษฐกจ อนเนองมาจากอคคภย ไฟฟาและภยทเกยวของ พนธกจหลกคอ การพฒนา ก�าหนดมาตรฐาน (codes and standards) การวจย การฝกอบรมใหความร การเผยแพรสอการศกษาทเกยวของ

จากเจตนารมณของ NFPA ทกลาวถงขางตนท�าใหมาตรฐานทเกยวของกบ PPE ของ NFPA เปนมาตรฐาน PPE ทเกยวของกบอคคภยและเหตฉกเฉนเปนสวนใหญ ตวอยางมาตรฐาน PPE ของ NFPA มดงตอไปน

- NFPA 1951 : Standard on Protective Ensembles for Technical Rescue Incidents (2013)

- NFPA 1952 : Standard on Surface Water Operations Protective Clothing and Equipment (2015)

- NFPA 1953 : Standard on Protective Ensembles for Contaminated Water Diving (2016)

- NFPA 1971 : Standard on Protective Ensembles for Structural Fire Fighting and Proximity Fire Fighting (2013)

- NFPA 1977 : Standard on Protective Clothing and Equipment for Wildland Fire Fighting (2011)

- NFPA 1981 : Standard on Open-Circuit Self-Contained Breathing Apparatus (SCBA) for Emergency Services (2013)

- NFPA 1983 : Standard on Life Safety Rope and Equipment for Emergency Services (2012)

- NFPA 1984 : Standard on Respirators for Wildland Fire Fighting Operations (2016)

- NFPA 1986 : Standard on Respiratory Protection Equipment for Technical and Tactical Operations




- NFPA 1989 : Standard on Breathing Air Quality for Emergency Services Respiratory Protection (2013)

- NFPA 1991 : Standard on Vapor-Protective Ensembles for Hazardous Materials Emergencies (2005)

- NFPA 1992 : Standard on Liquid Splash-Protective Ensembles and Clothing for Hazardous Materials Emergencies (2012)

- NFPA 1994 : Standard on Protective Ensembles for First Responders to CBRN Terrorism Incidents (2012)

- NFPA 1999 : Standard on Protective Clothing and Ensembles for Emergency Medical Operations (2013)

- NFPA 2112 : Standard on Flame-Resistant Garments for Protection of Industrial Personnel Against Flash Fire (2012)

- NFPA 2113 : Standard on Selection, Care, Use, and Maintenance of Flame-Resistant Garments for Protection of Industrial Personnel Against Flash Fire (2015)

รายละเอยดเพมเตมสามารถสบคนไดทเวบไซต http://www.nfpa.org/

บทสงทายเกยวกบมาตรฐาน PPE ตามกฎหมายประเทศไทย

PPE ทใชในงานอาชวอนามยและความปลอดภยมจ�านวนมาก หลากหลายชนด (คมครองกนตงแตศรษะจนถงปลายเทา ) ตามกฎหมายของกระทรวงแรงงาน คอ ประกาศกรมสวสดการและคมครองแรงงาน เรอง ก�าหนดมาตรฐานอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล พ.ศ. 2554 ไดก�าหนดมาตรฐาน PPE ทสามารถเลอกใชงานได 9 มาตรฐานคอ มอก. (TIS), ISO, EN, AS/NZS, ANSI, JIS, OSHA, NIOSH และ NFPA โดยมาตรฐานของแตละหนวยงานมจ�านวนและรายละเอยดมาตรฐานทแตกตางกนออกไป มาตรฐานของประเทศไทยเกยวกบ PPE ยงมอยคอนขางจ�ากด ดงนนกฎหมายจงจ�าเปนตองระบ มาตรฐานของ ตางประเทศรวมดวย เพอใหครอบคลมกบ PPE ทกประเภท โดยมาตรฐานของ ISO, EN, AS/NZS มมาตรฐาน PPE คอนขางครอบคลมกบ PPE ทกประเภท สวนมาตรฐานของ

JIS และ ANSI ยงไมครอบคลมกบ PPE ทกประเภท ส�าหรบ OSHA ซงก�าหนดเปนกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกา รายละเอยดมาตรฐาน PPE สวนใหญก�าหนดใหใชตามมาตรฐานของ ANSI หรอเทยบเทา สวน NIOSH เปนมาตรฐาน PPE เกยวกบอปกรณปองกนระบบหายใจ และ NFPA สวนใหญเปนมาตรฐาน PPE ทเกยวของกบอคคภยและเหตฉกเฉน

เอกสารอางองhttp://www.ansi.org/ คนคนเมอ ธนวาคม 2558. http://www.cdc.gov/niosh/ คนคนเมอ ธนวาคม 2558. http://www.cdc.gov/niosh/npptl/default.html คนคน

เมอ ธนวาคม 2558. https://www.jisc.go.jp/eng/index.html คนคนเมอ

ธนวาคม 2558. http://www.nfpa.org/ คนคนเมอ ธนวาคม 2558. https://www.osha.gov/ คนคนเมอ ธนวาคม 2558. http://www.webstore.jsa.or.jp/webstore/Top/

indexEn.jsp?lang=en คนคนเมอ ธนวาคม 2558. N.C. Department of Labor Occupational Safety and

Health Program. (2013). A Guide to Personal Protective Equipment.

OSHA. (2003). Personal Protective Equipment, OSHA 3151-12R.

University of St. Andrews. (2008). The Selection, Use and Maintenance of Personal Protective Equipment (PPE).


Lessons Learned from Professional Safety Offf icer

ถ อ ด บ ท เ ร ย น ก า ร เ ด น ท า ง... จ ป. ว ช า ช พ

การบรหารงานความปลอดภยและคณะกรรมการความปลอดภยฯ แบบการคดบวก

Positive Safety Thinking Concept for Safety and OHS Committee Management

จรานช คงสข M.Sc. (Toxicology)ผจดการอาวโสแผนกความปลอดภย สขอนามย สงแวดลอม บรษทฟาบรเนท จำากด

กลบมาพบกนอกครงกบการแบงปนประสบการณการท�างานดานความปลอดภยในการท�างานในโรงงานอตสาหกรรมสเพอนพองนองพชาว จป.วชาชพ อยางทไดเกรนไปในฉบบกอนวางานของ จป.วชาชพนนตองท�างานสอดประสานกบคนหลายกลมหรอมหลาย Stake holder แมความตองการของหลายๆ กลมจะแตกตางกนไป แตมเปาหมายหลกอยางเดยวกน นนคอ ตองการใหมความปลอดภยในการท�างานหรออบตเหตเปนศนย ดงนน จป. ทกคนตองตนตวในการท�างานอยเสมอ หยดเรยนรไมได ความรใหมๆ แนวทาง ประสบการณตางๆ ของผท�างานในวชาชพเดยวกนหลายคนจะเปนเสมอนหนงความรใหมทน�ามาเพมเตมเพอใชในโรงงานตางๆ ไดไมมากกนอย ล�าพงวชาการอยางเดยวกมอาจไดใจพนกงานหรอคณะกรรมการความปลอดภยฯ ทจะชวยใหงานความปลอดภยบรรลผลได จ�าตองหาเทคนคอนๆ มาปรบใช เมอกลางปผเขยนไดมโอกาสไปบรรยายใหกบเพอนพองนองพ จป. ในกลมชมรม จป. ทแหงหนง จงขอน�าความรนนมาแชรตอ ในวารสารนดวยคะ




เมอทกทานมคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานตามกฎหมายกนแลว ซงจะตองรวมกนท�างานในสถานประกอบการดวยกนกอยางนอย 2 ปเลยนะ แลวจะท�าอะไรกนบางละ อยางทไดกลาวไปในฉบบกอนวาเราตองเรมจากการใหความรกกอน ใหความร ผเขยนกยงยนยนเจตนารมณนอยคะ เพยงแต ในครงน เราจะเพมการบรหารงานความปลอดภยและ คณะกรรมการฯ เขาไปในฐานะทเราเองนนมต�าแหนงเปนเลขานการในคณะกรรมการฯ ชดใหญน บรหารอยางไรใหไดใจ บรหารอยางไรใหไดผลสมฤทธ เอางายๆ เลย ก บรหารแบบคดบวกไงละคะ

ผเขยนขออนญาตน�าเสนอเทคนคหรอเกรดเลกนอยอยางนคะ การจะท�ากจการใดใหส�าเรจตองเรมจากการมพลงชวตในการท�างานหรอการคดดานบวก มความรก งานสรางความปลอดภย อาชวอนามยยงตองมแนวคดอยางนคะ

“สรางพลงชวต ใหความรก ใหความร จรงใจ มงมน” ผเขยนเหนวาเปนสงส�าคญทจะท�าใหเรามแนวรวมในการเสรมสรางความปลอดภยในสถานทท�างานไดด ไมเฉพาะกบคณะกรรมการความปลอดภยฯ ท จป. เปนเลขานการอยดวยเทานน การใหความรกกบพนกงานทงหลายในสถานประกอบการอยางจรงใจ งานความปลอดภยจะยงยนไดตองใชความรกน�าทาง ท�าใหเกด Safety mind ท�าใหเกดความคดเชงบวกกบเรองของความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในสถานทท�างาน ท�าใหพฤตกรรมเสยงและความเสยงในทท�างานลดลงดวยตวของเขาเอง

การคดบวกกคอ กระบวนการคด การมองสงด สรางคณภาพทางมมมอง เพอคนหาสงด ในตนเอง มทศนคตทดตอผอน ชมชน สงคม ด�ารงชวตดานบวก หากท�าได จป. จะตองสรางแรงบนดาลใจใหกบทมงาน และพนกงานเพอใหเกดความคดเชงบวก

เรมจากใจของเรา เราตองเปดใจ และในการท�างานรวมกน เชนในการประชม อบรมเรองความปลอดภยหรอการท�างานดวยกนกท�าใหเขาเปดใจทจะเรยนรแนวทางความปลอดภย ปรบเปลยนพฤตกรรมทคนเคยใหปลอดภยมากขน สรางความเขาใจใหทกคน ท�าใหทกคนมนใจในเปาหมาย มนใจในการท�างานตามขนตอนทปลอดภย เชอใจใน เจาหนาทความปลอดภยทกระดบตามทกฎหมายก�าหนดใหมในสถานประกอบการ จป. ศกษากฎหมายความปลอดภยใหถองแท แลวน�ามาปรบใชในโรงงานใหดเสมอนวาสงทท�า

เปนการใหความรกกบพนกงานในดานครงของชวตการท�างาน ถาท�าไดอยางนแลวเชอวา พนกงานสวนใหญหรอ ทงโรงงานจะไดแรงบนดาลใจ ไดพลงชวตการท�างานทด มความสขในการท�างาน มความปลอดภยในการท�างาน จป. เอง กจะมแรงบนดาลใจเพมขน แตไมใชวาขนตอนทกลาวมาในการสรางความคดเชงบวกและแรงบนดาลใจจะสามารถท�าไดในเวลาไมกวน รายละเอยดวธการสรางนน จป. แตละสถานประกอบการคงตองปรบใชกนเองตามแนวทางการท�างานของแตละองคกร


Lessons Learned from Professional Safety Offf icer

ถ อ ด บ ท เ ร ย น ก า ร เ ด น ท า ง... จ ป. ว ช า ช พ

หากยงไมทราบวาจะเรมตนสรางความเขาใจใหใครกอนดระหวางคณะกรรมการความปลอดภยฯ หรอพนกงาน งนเรามาลองเรมตนทคณะกรรมการฯ กอนกได เพราะอยางไรเสย จป. กตองท�าหนาทตามกฎหมายทเกยวของกบเรองนอยแลว ในการประชมครงแรกนนส�าคญมากเพราะเขาจะรสกวาเขาอยากจะเขาประชมเรองนในทกๆ ครง เมอทานประธานเปดการประชม เลขานการทดอยางทานกตองขออนญาตทประชมชแจงท�าความเขาใจในบทบาทของทกคน สรางความเขาใจในกฎหมายทก�าหนดใหพวกเขามาเปน คณะกรรมการฯ ทานควรสรปประเดนในกฎหมายใหคณะกรรมการฯ ไดทราบเพอใหเขาใจตรงกน สรางความเขาใจในเปาหมายความปลอดภย ทานตองแสดงออกใหเหนวาความปลอดภยเปนความรก เอออาทร เกอกล ทผบรหารพรอมจะมอบใหพนกงานทกคน ในการประชมทดเหมอนจะเครงเครยดนน จป. อาจสรางบรรยากาศใหดกนเอง แมวาจะมพนกงานทงระดบบรหารระดบปฏบตการมานงดวยกน บรรยากาศตองไมเกรง เปดใจคยกนในประเดนความปลอดภย ใชเทคนคการพดคย ตดตอ สอสาร แลกเปลยนความคดเหนระหวางกน ระหวางประชมอาจมอาหารวาง เลกๆ นอยๆ เสรฟผเขาประชมไดเพอใหดสบายๆ ผอนคลาย เปนกนเอง มรอยยมระหวางประชม การเลอกวนประชมอยางไรใหเปนเวลาทสะดวกตอทกคนทจะมาประชมโดยไมเปนอปสรรคในงานประจ�า การควบคมเวลาประชมไมใหนานเกนไป เชน อาจจะใชเวลา 1 ชวโมง หรอนานกวานนเลกนอยได นอกจากนสถานทประชมกเปนสงส�าคญ การเลอกสถานทนนตองใหความส�าคญกบการสรางความคดเชงบวกและสรางพลงชวตในการท�างาน ควรเลอกหองประชมททกคนนงเหนหนากน ควรมจอภาพเพอการสอสารทเหนภาพไดกจะยงด ซงปจจบนนาจะหาไดไมยากนก ทส�าคญเมอประชมเสรจแลวไมใชวาจะหยดสอสารกนจนกวาจะมประชมนด

ถดไป การสอสาร และสรางแรงบนดาลใจยงตองท�าตอไปใหกบทงคณะกรรมการฯ และพนกงานปฏบตการหนางานดวย เพราะ จป. ตองลงพนทส�ารวจ ตองพบเจอพนกงานอยแลวกควรใชโอกาสนสรางความเขาใจ สรางความมนใจ เชอใจ และแรงบนดาลใจกบพนกงานไดเลย ไมตองรอไวท�าตอนเรยกมาอบรมหลกสตรนนหลกสตรน ถงตอนนนกยงตอง ท�าอก ของอยางนตองท�าบอยๆ ท�าทกครงทมโอกาส หากท�าสม�าเสมอไดกยงด ในการตรวจความปลอดภยของพนทท�างานหากพบเรองทไมปลอดภยตองมการแกไข เราก คดบวกเสยวา นเปนโอกาสในการปรบปรงใหดขน เพราะถาคดลบจะดเปนการจบผดไปเสยเปลาๆ ผเขยนคดวา หากพนกงานในโรงงานมความคดเชงบวกแลว ไมวาเรอง ความปลอดภยหรอเรองไหนๆ ในโรงงานกสามารถเกดประสทธผลทดไดทงนน เพราะใจคนนนะส�าคญมาก

จากสงทไดกลาวถง หากท�าไดจนกอเกดเปนสงทยงยน จะเปนการสรางวฒนธรรมความปลอดภยในองคกรขนมา เพราะวฒนธรรมจะเปนสงทพนกงานทกคนทกรนจะปฏบตสบตอๆ กนโดยเตมใจ (ในครงถดไปจะกลาวถงวฒนธรรมความปลอดภยอกครง)




จป.วชาชพ มออาชพทกทานคะ นอกจากผเขยนอยากใหทานใชพลงชวตคดบวกในการท�างาน Safety แลว ทานมคณสมบตดงตอไปนใชหรอไมคะ

มความรในงาน

มความรบผดชอบ

พฒนาตนเองตอเนอง (ใฝร)

มระเบยบวนย

มคณธรรม

สอนคนอนไดในงานทตนร (คร)

ถาค�าตอบของทานคอใชเกนกวาครงหนง ทานใกลจะประสบความส�าเรจในวชาชพทสดแลว สตอไป ขอย�า สงส�าคญทลมไมไดคอ การมอบความรก ความเมตตา ความปรารถนาดตอผอน การรกในงานทท�า และตระหนกถงคณคาในภารกจหนาทของตวเอง แคนเรากจะมความสขในทกๆ วนไดแลวคะ กอนจบคอลมนในฉบบน หากใครเคยไดยนเสยงเพลงยงรจกยงรกเธอ มารองไปดวยกน (เบาๆ นะ) “มา เตมเตมสงดๆ ใหทกวนทม กลายเปนวนทมความหมาย ไมใชแควนพรงน แตจากนแมนานเทานานสกเพยงไหน จะมเธอจะม Safety มกนตลอดไป ยงพบเจอยงรจกยงรก Safety จนหมดใจ”

… Everyday may not be good

but there is something good

in everyday …


Update SHE Law

ท น โ ล ก ก ฎ ห ม า ย ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย อ า ช ว อ น า ม ย แ ล ะ ส ง แ ว ด ล อ ม

กฎหมายทเกยวของกบการตรวจวดเสยงจากโรงงานอตสาหกรรม

ผชวยศาสตราจารยสมชาย พรชยววฒนวท.ม. (สขศาสตรอตสาหกรรมและความปลอดภย), วศ.ม. (วศวกรรมโยธา)คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

เสยงดง (noise) มกกอใหเกดอนตรายตอสขภาพท�าใหสญเสยการไดยน (hearing

loss) ร�าคาญ หงดหงด สงผลตอประสทธภาพการท�างาน โดยเฉพาะพนกงานทตองสมผสกบ

ระดบเสยงดงนานๆ ในอตสาหกรรมสงทอ โรงงานปมขนรปโลหะ โรงรดเหลก โรงไฟฟา

โรงน�าตาล เปนตน เพอความปลอดภยในการท�างานของลกจาง ภาครฐจงไดออกกฎหมายเพอ

บงคบใชใหสถานประกอบการตรวจประเมนคาระดบเสยงและด�าเนนการปองกน ปรบปรงแกไข

โดยทวไปการตรวจวดเสยงในโรงงานอตสาหกรรมมหลายประเภทตามวตถประสงคในการ

ตรวจวดและประเมนทแตกตางกนไป ดงน

การตรวจวดเสยงจากสภาพแวดลอมการท�างานในโรงงานอตสาหกรรม เปนการ

ตรวจวดและประเมนเสยงรบกวนทเกดจากการท�างานในโรงงานทอาจเปนปญหาสขภาพอนามย

กบลกจางทท�างานในโรงงาน

การตรวจวดเสยงรบกวน เปนการตรวจวดและประเมนเสยงรบกวนทเกดจาก

การประกอบกจการโรงงานทอาจเปนปญหาไดรบผลกระทบกบชมชน และประชาชนทอยอาศย

ใกลเคยง จนเปนเหตเดอดรอนร�าคาญ (nuisance)

การตรวจวดเสยงจากสงแวดลอมโดยทวไป เปนการตรวจวดและประเมนเสยงทวไป

ทเกดขนจากสงแวดลอมบรเวณชมชนหรอพนทตางๆ เพอประเมนสภาพปญหาและสถานการณ

ของมลพษทางเสยงในเขตชมชนหรอพนทตางๆ รวมทงก�าหนดมาตรการปองกนแกไขปญหา

เพอสขภาพของประชาชนทอาศยอยในชมชน

รายละเอยดของการตรวจวดเสยง 1. การตรวจวดเสยงจากสภาพแวดลอมการท�างานในโรงงานอตสาหกรรม ม

หนวยงานราชการทเกยวของและกฎหมายก�าหนดมาตรฐานเสยงในสภาพแวดลอมการท�างาน

ทส�าคญอย 2 หนวยงาน คอ กระทรวงแรงงาน และกระทรวงอตสาหกรรม




1.1 กระทรวงแรงงาน โดยกรมสวสดการและ

คมครองแรงงาน ซงมหนาทโดยตรงเกยวกบการคมครอง

ดแลความปลอดภยและสขภาพของพนกงานผประกอบ

อาชพตางๆ ไดออกกฎหมายเกยวกบเสยงในสภาพแวดลอม

การท�างาน คอ กฎกระทรวงก�ำหนดมำตรฐำนในกำรบรหำร

และจดกำรดำนควำมปลอดภย อำชวอนำมยและสภำพ

แวดลอมในกำรท�ำงำนเกยวกบควำมรอน แสงสวำง และ

เสยง พ.ศ. 2549 ออกตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน

พ.ศ. 2541 และจากกฎกระทรวงฉบบนยงมกฎหมายยอย

เพอขยายรายละเอยดและความชดเจนในการปฏบตตาม

กฎหมายอกหลายฉบบคอ

1) ประกาศกรมสวสดการและค มครอง

แรงงาน เรอง หลกเกณฑวธการด�าเนนการตรวจวดและ

วเคราะหสภาวะการท�างานเกยวกบระดบความรอน แสงสวาง

และเสยงภายในสถานประกอบกจการ ระยะเวลาและ

ประเภทกจการทตองด�าเนนการ พ.ศ. 2550


แรงงาน เรองแบบค�าขอขนทะเบยนเปนผรบรองรายงานการ

ตรวจวดและวเคราะหสภาวะการท�างาน พ.ศ. 2550


แรงงาน เรองก�าหนดสถานทยนค�าขอขนทะเบยนเปน

ผรบรองรายงานการตรวจวด และวเคราะหสภาวะการท�างาน

ในเขตกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552


แรงงาน เรองหลกเกณฑและวธการจดท�าโครงการอนรกษ

การไดยนในสถานประกอบกจการ พ.ศ. 2553

5) ค�าชแจง แนวปฏบตตามกฎกระทรวง

ก�าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความ

ปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างาน

เกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2549

สรปสาระส�าคญของกฎหมายฉบบนไดก�าหนดคา

มาตรฐานระดบเสยงจากสภาพแวดลอมการท�างานในโรงงาน

อตสาหกรรมหรอสถานประกอบกจการไว ดงน 1) ก�าหนด

เปนคามาตรฐานระดบเสยงทลกจางไดรบเฉลยตลอดเวลา

การท�างานในแตละวน (Time Weighted Average :

TWA) หรอตามเวลาการท�างานทไดรบหรอสมผสเสยง

(ก�าหนดไวในตารางท 6 ทายกฎกระทรวงฯ) เชน ถาท�างาน

8 ชวโมงท�างาน หรอเวลาการไดสมผสเสยง 8 ชวโมง ระดบ

เสยงเฉลยตลอดเวลาการท�างานตองไมเกน 90 เดซเบล (เอ)

(ดงแสดงในตารางท 1) และยงก�าหนดระดบเสยงสงสด

(peak) ของการท�างานแตละวนจากคาระดบเสยงเฉลยตลอด

ระยะเวลาการท�างาน (TWA) รวมทงเสยงกระทบหรอเสยง

กระแทก (impact or impulse noise) จะตองไมเกนกวา

140 เดซเบล (เอ) 2) หากภายในสถานประกอบการมระดบ

เสยงทลกจางไดรบเกนกวาทก�าหนด นายจางจะตองด�าเนน

การปรบปรงแกไขทตนก�าเนดของเสยงหรอทางผาน หากไม

สามารถท�าได นายจางจะตองจดใหลกจางสวมใสอปกรณ

คมครองความปลอดภยสวนบคคล (PPD/PPE) เพอลดเสยง

ใหอยในระดบทไมเกนกวามาตรฐานก�าหนด และตองตด

เครองหมายเตอนใหใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวน

บคคลใหลกจางไดเหนโดยชดเจน 3) ก�าหนดคาระดบเสยง

เฉลยตลอดเวลาการท�างาน 8 ชวโมงเทากบ 85 เดซเบล (เอ)

ขนไปตองมการจดท�าโครงการอนรกษการไดยน ตาม

ประกาศกรมสวสดการและคมครองแรงงาน เรองหลกเกณฑ

และวธการจดท�าโครงการอนรกษการไดยนในสถานประกอบ

กจการ พ.ศ. 2553 (รายละเอยดทงหมดของกฎหมายแตละ

ฉบบสามารถเขาไปศกษาเพมเตมไดทเวบไซตของส�านกความ

ปลอดภยแรงงาน www.oshthai.org)

ส�าหรบหลกเกณฑ วธด�าเนนการตรวจวดและ

วเคราะหสภาวะการท�างานเกยวกบคาระดบเสยงภายใน

สถานประกอบกจการ ตามประกาศกรมสวสดการและ

คมครองแรงงาน พ.ศ. 2550 ก�าหนดใหนายจางตองจดให

มการตรวจวดและวเคราะหสภาวะการท�างานเกยวกบคา

ระดบเสยง ปละ 1 ครง ในประเภทกจการ เชน การระเบด

ยอย โม หรอบดหน การผลตน�าตาลหรอท�าใหบรสทธ การ

ผลตน�าแขง การปน ทอ โดยใชเครองจกร การผลตเครอง

เรอน เครองใชจากไม การผลตเยอกระดาษหรอกระดาษ

กจการทมการปมหรอเจยรโลหะ กจการทมแหลงก�าเนด

เสยงหรอสภาพการท�างานทอาจท�าใหลกจางไดรบอนตราย

เนองจากเสยง

การตรวจวดระดบเสยง ต องใช อปกรณ

ทไดมาตรฐานของคณะกรรมาธการระหวางประเทศ วา

ดวยเทคนคไฟฟา (International Electrotechnical

Commission) หรอเทยบเทา ดงน


Update SHE Law


(1) เครองวดเสยง ตองไดมาตรฐาน IEC

651 Type 2 ส�าหรบวดเสยงในภาคสนาม

(2) เครองวดปรมาณเสยงสะสม ตองได

มาตรฐาน IEC 61252

(3) เครองวดเสยงกระทบหรอเสยงกระแทก

ตองไดมาตรฐาน IEC 61672 หรอ IEC 60804 อปกรณท

ใชตรวจวดระดบเสยงดงกลาว ตองท�าการปรบเทยบความ

ถกตอง (calibration) ดวยอปกรณตรวจสอบความถกตอง

(noise calibrator) ทไดมาตรฐาน IEC 60942 หรอ

เทยบเทาตามวธการทระบในคมอการใชงานของผผลตกอน

การใชงานทกครง

วธการตรวจวดคาระดบเสยง ใหตรวจวดบรเวณ

ทมลกจางปฏบตงานอยในสภาพการท�างานปกต โดยตงคา

เครองวดเสยงทสเกลเอ (scale A) การตอบสนองแบบชา

(slow) และตรวจวดทระดบหของลกจางทก�าลงปฏบตงาน

ณ จดนน รศมไมเกน 30 เซนตเมตร แลวน�าคาทวดไดไป

เทยบกบคาระดบเสยงในตารางท 1 กรณบรเวณทลกจาง

ปฏบตงานมคาระดบเสยงดงไมสม�าเสมอ หรอลกจางตอง

ยายการท�างานไปยงจดตางๆ ทมระดบเสยงดงแตกตางกน

ใหใชเครองวดปรมาณเสยงสะสม (noise dosimeter) ซง

ตองตงคาใหเครองค�านวณปรมาณเสยงสะสมทระดบ 80

เดซเบล Criteria Level ทระดบ 90 เดซเบล Energy

Exchange rate ท 5 สวนการใชเครองวดเสยงกระทบหรอ

เสยงกระแทกใหตงคาตามทระบในคมอการใชงานของผผลต

หรออาจจะใชสตรในการค�านวณหาระดบเสยงเฉลยตลอด

เวลาการท�างานในแตละวน ดงน

D = {(C1/T1) + (C2/T2) + ............+ (Cn/Tn) } x 100

และ TWA (8) = [16.61x log (D/100)] + 90

เมอ D = ปรมาณเสยงสะสมทผปฏบตงานไดรบ

หนวยเปนรอยละ

C = ระยะเวลาทสมผสเสยง

T = ระยะเวลาทอนญาตใหสมผสระดบเสยง

นนๆ (ตามตารางท 1)

TWA (8) = ระดบเสยงเฉลยตลอดเวลาการท�างาน

8 ชวโมง/วน

คา TWA (8) ทค�านวณไดตองไมเกน 90 เดซเบล (เอ)

ส�าหรบผทจะรบรองรายงานการตรวจวดและ

วเคราะหสภาวะการท�างาน จะตองขอขนทะเบยน ตาม

ประกาศกรมสวสดการและคมครองแรงงาน เรองแบบค�าขอ

ขนทะเบยนเปนผรบรองรายงานการตรวจวดและวเคราะห

สภาวะการท�างาน พ.ศ. 2550 ตามแบบค�าขอขนทะเบยนเปน

ผรบรองรายงานการตรวจวดและวเคราะหสภาวะการท�างาน

ใหเปนไปตามแบบ รสส.1

1.2 กระทรวงอตสาหกรรม โดยกรมโรงงาน

อตสาหกรรม และส�านกงานอตสาหกรรมจงหวดตางๆ ซง

มหนาทโดยตรงในการก�ากบดแลการประกอบกจการโรงงาน

อตสาหกรรมตางๆ ชงรวมถงความปลอดภยในการประกอบ

กจการโรงงานดวย ไดออกกฎหมายเกยวกบเสยงในสภาพ

แวดลอมการท�างาน คอ ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม

เรอง มาตรการคมครองความปลอดภยในการประกอบ

กจการโรงงานเกยวกบสภาวะแวดลอมในการท�างาน พ.ศ.

2546 ออกโดยอ�านาจตามความในขอ 18 แหงกฎกระทรวง

ฉบบท 2 (พ.ศ. 2535) ตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ.

2535 โดยสาระส�าคญของกฎหมาย ดงน 1) ผประกอบ

กจการโรงงานตองควบคมมใหบรเวณปฏบตงานในโรงงาน

มระดบเสยงเกนกวามาตรฐานทก�าหนดและหามมใหบคคล

เขาไปในบรเวณทมเสยงดงเกนกวา 140 เดซเบล (เอ) ซง

คอนขางจะสอดคลองกบกฎหมายของกระทรวงแรงงาน อาจ

จะมความแตกตางบางในภาษากฎหมาย เชน กระทรวง

อตสาหกรรมมงเนนระดบบรเวณทปฏบตงาน (working

area) ในขณะทกระทรวงแรงงานมงเนนระดบเสยงทลกจาง

ไดรบหรอสมผสดงแสดงเปรยบเทยบในตารางท 1




การตรวจวดและวเคราะหคาระดบเสยง ตาม

กฎหมายฉบบนก�าหนดใหด�าเนนการเฉพาะ 21 ประเภทหรอ

ชนดของโรงงานในบญชทายประกาศน ท 2 ประเภทหรอ

ชนดของโรงงานทตองท�าการตรวจวดเสยง เชน โรงงานท

ประกอบกจการเกยวกบการโม บด หรอยอยหน โรงน�าตาล

โรงงานประกอบกจการเกยวกบการทอ โรงเลอย ไส ซอยไม

โรงพลาสตก โรงงานประกอบกจการเกยวกบผลตภณฑโลหะ

เปนตนเทานน

(รายละเอยดทงหมดของกฎหมายสามารถเขาไป

ศกษาเพมเตมไดทเวบไซตของกรมโรงงานอตสาหกรรม

http//www.diw.go.th)

2. การตรวจวดเสยงรบกวน เปนการตรวจวดและ

ประเมนเสยงรบกวนทเกดจากการประกอบกจการโรงงานท

อาจเปนปญหาไดรบผลกระทบกบชมชน และประชาชนทอย

อาศยใกลเคยง จนเปนเหตเดอดรอนร�าคาญ (nuisance)

มหนวยงานราชการทเกยวของและออกกฎหมายก�าหนด

มาตรฐานเสยงรบกวนทส�าคญอย 2 หนวยงาน คอ กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มประกำศคณะ

กรรมกำรสงแวดลอมแหงชำต ฉบบท 29 (พ.ศ. 2550) เรอง

ตารางท 1 เปรยบเทยบคาระดบเสยงเฉลยตลอดเวลาการท�างาน

เวลาท�างานทไดรบเสยง

ในแตละวน (ชม.)

ระดบเสยงเฉลยตลอดเวลาการท�างาน (TWA) ไมเกน (เดซเบล (เอ))

กฎกระทรวงแรงงานฯ ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฯ

12 87 87

8 90 90

7 91 -

6 92 92

5 93 -

4 95 95

3 97 97

2 100 100

1 1/2 102 102

1 105 105

1/2 110 110

1/4 หรอนอยกวา 115 115

คำระดบเสยงรบกวน (ประกาศฉบบนไดออกมาบงคบใช

แทนประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 17

(พ.ศ. 2543) รวมทงไดออกกฎหมายยอยเพอขยายราย

ละเอยดและความชดเจนในการปฏบตตามกฎหมาย คอ

ประกาศคณะกรรมการควบคมมลพษ เรอง วธการตรวจวด

ระดบเสยงพนฐาน ระดบเสยงขณะไมมการรบกวน การตรวจ

วดและค�านวณระดบเสยงขณะมการรบกวน การค�านวณคา

ระดบการรบกวน และแบบบนทกการตรวจวดเสยงรบกวน

(พ.ศ. 2550)) และกระทรวงอตสาหกรรม ม ประกำศ

กระทรวงอตสำหกรรมเรองก�ำหนดคำระดบเสยงรบกวนและ

ระดบเสยงทเกดจำกกำรประกอบกจกำรโรงงำน พ.ศ. 2548

ออกโดยอ�านาจตามความในขอ 17 แหงกฎกระทรวง ฉบบ

ท 2 (พ.ศ. 2535) และไดออกกฎหมายยอยเพอขยายราย

ละเอยดและความชดเจนในการปฏบตตามกฎหมาย คอ

ประกาศกรมโรงงานอตสาหกรรมเรองวธการตรวจวดระดบ

เสยงการรบกวน ระดบเสยงเฉลย 24 ชวโมง และระดบเสยง

สงสดทเกดจากการประกอบกจการโรงงาน พ.ศ. 2553

โดยสาระส�าคญของกฎหมายทง 2 ฉบบ ในสวนของ

คามาตรฐานและวธตรวจวดคาระดบเสยงพบวา คอนขาง


Update SHE Law


สอดคลองกน แตวธการตรวจวดและวเคราะหนนคอนขาง

ซบซอน ไวจะน�ามาสรปในวารสารเลมตอไป โดยก�าหนดคา

มาตรฐานระดบเสยงไว 3 ลกษณะ คอ

1) คาระดบการรบกวน ทเกดจากการประกอบ

กจการโรงงาน ไมเกน 10 เดซเบล (เอ)

2) คาระดบเสยงเฉลย 24 ชวโมง ทเกดจากการ

ประกอบกจการโรงงาน ไมเกน 70 เดซเบล (เอ)

3) คาระดบเสยงสงสด ทเกดจากการประกอบ

กจการโรงงาน ไมเกน 115 เดซเบล (เอ)

3. การตรวจวดเสยงจากสงแวดลอมโดยทวไป

เปนการตรวจวดและประเมนเสยงทเกดขนจากสงแวดลอม

บรเวณชมชนหรอพนทตางๆ เพอประเมนสภาพปญหาและ

สถานการณของมลพษทางเสยงในเขตชมชนหรอพนทตางๆ

รวมทงก�าหนดมาตรการปองกนแกไขปญหาเพอสขภาพของ

ประชาชนทอาศยอยในชมชน หนวยงานราชการทเกยวของ

และมการออกกฎหมายก�าหนดมาตรฐานเสยงจากสง

แวดลอมโดยทวไปทส�าคญ คอ กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม มประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหง

ชาตฉบบท 15 (พ.ศ. 2540) เรอง การก�าหนดมาตรฐาน

ระดบเสยงโดยทวไป และไดออกกฎหมายยอยเพอขยาย

รายละเอยดและความชดเจนในการปฏบตตามกฎหมาย คอ

ประกาศกรมควบคมมลพษ เรอง การค�านวณคาระดบเสยง

(พ.ศ. 2540) กฎหมายก�าหนดคามาตรฐานระดบเสยงโดย

ทวไปหรอระดบเสยงทเกดขนในสงแวดลอมไว 2 ลกษณะ

คอ

1) ก�าหนดคามาตรฐานระดบเสยงเฉลย 24

ชวโมง (Leq 24 hr) ไมเกน 70 เดซเบล (เอ) เปนระดบ

เสยงทมการเปลยนแปลงตามเวลาในชวง 24 ชวโมง (24

hours A-weighted Equivalent Continuous Sound

Level) ซงเรยกโดยยอวา Leq 24 hr ใหใชเครองวดระดบ

เสยงอยางตอเนองตลอดเวลา 24 ชวโมง โดยมหนวยเปน

เดซเบล (เอ) หรอ dB (A)

2) ก�าหนดคาระดบเสยงสงสด ไมเกน 115

เดซเบล (เอ) เปนคาระดบเสยงสงสดทเกดขนในขณะใด

ขณะหนงระหวางการตรวจวดระดบเสยงในบรเวณทมคนอย

หรออาศยอย โดยมหนวยเปนเดซเบล (เอ) หรอ dB (A)

ส�าหรบเครองวดระดบเสยงใหเปนไปตามมาตรฐาน

IEC 651 หรอ IEC 804 ของคณะกรรมาธการ

ระหวางประเทศวาดวยเทคนคไฟฟา (International

Electrotechnical Commission : IEC) โดยการตรวจวด

ระดบเสยงโดยทวไป ใหด�าเนนการดงตอไปน

1) การตงไมโครโฟนของมาตรระดบเสยงท

บรเวณภายนอกอาคารใหตงสงจากพนไมนอยกวา 1.20

เมตร โดยในรศม 3.50 เมตร ตามแนวราบรอบไมโครโฟน

ตองไมมก�าแพงหรอสงอนใดทมคณสมบตในการสะทอน

เสยงกดขวางอย

2) การตงไมโครโฟนของมาตรระดบเสยงท

บรเวณภายในอาคารใหตงสงจากพนไมนอยกวา 1.20 เมตร

โดยในรศม 1.00 เมตร ตามแนวราบรอบไมโครโฟน ตอง

ไมมก�าแพงสงอนใดทมคณสมบตในการสะทอนเสยง

กดขวางอย และตองหางจากชองหนาตางหรอชองทางทเปด

ออกนอกอาคารอยางนอย 1.50 เมตร

(รายละเอยดทงหมดของกฎหมายแตละฉบบ

สามารถเขาไปศกษาเพมเตมไดทเวบไซตของกรมควบคม

มลพษ http//www.pcd.go.th)

โดยสรปเกยวกบการตรวจวดเสยงจากโรงงาน

อตสาหกรรมจ�าเปนตองตรวจวดคาระดบเสยงในสถานท

ท�างานหรอกระบวนการผลตตางๆ ของโรงงาน เพอปองกน

การสญเสยการไดยนของผปฏบตงาน และการควบคม

ปรบปรงเครองจกร นอกจากน ในกรณทโรงงานอยใกล

แหลงชมชนตางๆ จ�าเปนตองมการตรวจวดระดบเสยง

รบกวนและระดบเสยงทเกดจากการประกอบกจการโรงงาน

เพอปองกนปญหาเหตเดอดรอนร�าคาญและสขภาพอนามย

ของประชาชนทอาจไดรบผลกระทบจากการประกอบกจการ

โรงงาน ซงจะกลาวถงรายละเอยดในวารสารฉบบหนา

74



Journal of Safety and Health : Vol. 8 No. 30 October-December 2015

คำ�แนะนำ�ก�รเขยนบทคว�มสงเผยแพรในว�รส�รคว�มปลอดภยและสขภ�พ

2.3 บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและภาษาองกฤษ มความยาวไมเกน 250 คำา ประกอบดวยวตถประสงคการวจย วธดำาเนนการวจย ผลการวจย และขอเสนอแนะการวจย ทงนชอตำาบล อำาเภอ จงหวด หนวยงานและสถานทตางๆ ในบทคดยอภาษาองกฤษใหใชตวสะกดทเปนภาษาทางการ

2.4 คำ�สำ�คญ (Keyword) ภาษาไทยและภาษาองกฤษ อยางละไมเกน 6 คำา ทเหมาะสมสำาหรบนำาไปใชสบคนในระบบฐานขอมลทคดวาผทสบคนบทความนควรใช และคนดวยเครองหมาย ” / „ ระหวางคำา

2.5 เนอเรอง ประกอบดวย 2.5.1 บทนำ� (Introduction) บอกถงความ

เปนมาและความสำาคญของปญหาการวจย วรรณคดเฉพาะ ทเกยวของกบจดมงหมายของการศกษา วตถประสงคของการวจย และสมมตฐานการวจย (ถาม) ซงควรเขยนในรปของความเรยงใหเปนเนอเดยวกน

2.5.2 วธดำ�เนนก�รวจย (Research Methodology) ประกอบดวย รปแบบการวจย ประชากรและตวอยางการวจย เครองมอการวจย การเกบขอมลหรอการทดลอง และการวเคราะหขอมล กรณทเปนการวจยในคน ใหใสเรองการใหคำายนยอมสำาหรบงานวจยของผถกวจย และผานความเหนชอบจากคณะกรรมการจรยธรรมในงานวจย หรอคณะกรรมการวจยในคนของสถาบนตางๆ ดวย

รายละเอยดการเขยนบทความ1. บทความวชาการ เปนบทความทรวบรวมหรอ

เรยบเรยงจากหนงสอ เอกสาร ประสบการณ หรอเรองแปล หรอแสดงขอคดเหน หรอใหขอเสนอแนะทเปนประโยชน มคณคาทางวชาการ เพอเผยแพรความรในดานความปลอดภย และดานสขภาพ มความยาวไมเกน 5 หนากระดาษ A4 ทรวมภาพและตารางแลว บทความวชาการควรประกอบไปดวย ชอเรอง ชอผเขยนทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ พรอมทงวฒการศกษาสงสด ตำาแหนงทางวชาการ (ถาม) และสถานททำางานของผเขยน คำานำา เนอเรอง บทสรป กตตกรรมประกาศ (ถาม) เอกสารอางองตามแบบททางวารสารกำาหนด และ ภาคผนวก (ถาม)

2. บทความวจย มความยาวประมาณ 7-12 หนา กระดาษ A4 ทรวมภาพ ตาราง เอกสารอางอง และภาคผนวกแลว เปนบทความทประกอบไปดวย

2.1 ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและภาษาองกฤษ ไมควรใชคำายอ

2.2 ชอผวจย (Authors) ภาษาไทยและภาษาองกฤษ พรอมทงวฒการศกษาสงสด ตำาแหนงทางวชาการ (ถาม) และสถานททำางาน กรณวทยานพนธ ใหใสชออาจารยทปรกษาวทยานพนธหลกทงภาษาไทยและภาษาองกฤษดวย พรอมตำาแหนงทางวชาการทใชคำาเตม และสถานททำางาน

ค า แ น ะ น า ก า ร เ ข ย น บ ท ค ว า ม ส ง เ ผ ย แ พ ร ใ น ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ

75Journal of Safety and Health : Vol. 8 No. 30 October-December 2015

2.5.3 ผลก�รวจย (Results) ใหครอบคลม

วตถประสงคการวจย

2.5.4 อภปร�ยผล (Discussions)

2.5.5 สรปและขอเสนอแนะ (Conclusion

andRecommendations)

2.6 กตตกรรมประก�ศ (Acknowledgement)

(ถาม) ระบแหลงทนหรอผมสวนสนบสนนในการทำาวจยให

ประสบผลสำาเรจ

2.7 เอกส�รอ�งอง (References) ตามแบบท

ทางวารสารกำาหนด

2.8 ภ�คผนวก (ถาม)

การพมพบทความบทความทเสนอตองพมพลงบนกระดาษขนาด A4

พมพหนาเดยว โดยมรายละเอยดการพมพ ดงน

1. ตวอกษรทใช พมพดวย Microsoft Word for

Windows โดยในภาษาไทยใชตวอกษรแบบ ”Angsana

New„ และภาษาองกฤษใชตวอกษรแบบ ”Time New

Roman„ โดย

1.1 ชอเรอง อยกงกลางหนาและตวอกษรใช

ตวเขม โดยภาษาไทยใชตวอกษรขนาด 18 และภาษาองกฤษ

ใชตวอกษรขนาด 12

1.2 ชอผเขยน อยกงกลางหนาและตวอกษรใช

ตวปกต โดยภาษาไทยใชตวอกษรขนาด 16 และภาษาองกฤษ


1.3 บทคดยอ ตวอกษรใชตวเอนไมเขม โดย

ภาษาไทยใชตวอกษรขนาด 16 และภาษาองกฤษใช

ตวอกษรขนาด 12

1.4 เนอเรอง กตตกรรมประก�ศและภ�คผนวก

ตวอกษรใชตวปกต สวนของชอหวขอและหวขอยอย ใช

ตวเขม โดยภาษาไทยใชตวอกษรขนาด 16 และภาษาองกฤษ


1.5 เอกส�รอ�งอง ตวอกษรใชตวปกตและ

ตวเอน ตามแบบททางวารสารกำาหนด โดยภาษาไทยใช

ตวอกษรขนาด 16 และภาษาองกฤษใชตวอกษรขนาด 10

2. การตงคาหนากระดาษ กำาหนดขอบบน 3 เซนตเมตร

ขอบลาง 2.5 เซนตเมตร ดานซาย 3 เซนตเมตร และดานขวา

2.5 เซนตเมตร สวนการพมพยอหนา ใหหางจากเสนกนขอบ

กระดาษดานซาย 1.5 เซนตเมตร

3. การกำาหนดเลขหวขอ หวขอใหญใหชดซายตด

เสนกนขอบกระดาษ หวขอยอยใชหวขอหมายเลข เลขขอ

ระบบทศนยม เลขตามดวยวงเลบ ตวอกษร และเครองหมาย

” - „ กำากบหวขอ ตามระดบหวขอ ดงน

1. …

1.1 …

1.1.1 …

1) …

ก. ... (กรณภาษาไทย) หรอ

a. … (กรณภาษาองกฤษ)

- …

4. ตารางและภาพประกอบ (TablesandIllustrations)

ระบชอตารางไวเหนอตารางแตละตาราง และระบชอภาพ

แตละภาพไวใตภาพนนๆ เวนบรรทดเหนอชอตารางและ

เหนอรปภาพ 1 บรรทด และเวนใตตารางและใตชอภาพ

1 บรรทด และจดเรยงตามลำาดบหรอหมายเลขทอางถงใน

บทความ คำาบรรยายประกอบตารางหรอภาพประกอบ

ควรสนและชดเจน ภาพถายใหใชภาพขาวดำาทมความคมชด

ขนาดโปสตการด สวนภาพเขยนลายเสนตองชดเจน มขนาด

ทเหมาะสม และเขยนดวยหมกดำา กรณคดลอกตารางหรอภาพ

มาจากทอน ใหระบแหลงทมาใตตารางและภาพประกอบ

นนๆ ดวย

76




การอางองและเอกสารอางองการอางองเอกสารใชระบบ APA (American Psychological Association) ป 2001 โดยมรายละเอยดดงน1. การอางองในเนอเรอง ใชการอางองแบบนาม-ป (Author-date in-text citation) กรณอ�งองเมอสนสดขอคว�มทตองก�รอ�งอง ใหใสชอผแตงและปทพมพไวในวงเลบตอทายขอความนน ดงน กรณผเขยนคนเดยว ภ�ษ�ไทย (ชอและนามสกลผ เขยน, ป) เชน (บญธรรม

กจปรดาบรสทธ, 2540) ภ�ษ�องกฤษ (นามสกลผเขยน, ป) เชน (Clark, 1999) กรณผเขยนนอยกว� 6 คน ภ�ษ�องกฤษ ใหใสนามสกลผเขยน และคนระหวางผเขยนคนกอน

สดทายกบคนสดทายดวยเครองหมาย ”&„ แลวตามดวยปทพมพ เชน (Fisher, King, & Tague, 2001)

ภ�ษ�ไทย ใหใสชอและนามสกลทกคนและคนระหวางผเขยน คนกอนสดทายกบคนสดทายดวยคำาวา ”และ„ แลวตามดวยปท พมพ เชน (พรทพย เกยรานนท, พาณ สตกะลน และวรางคณา ผลประเสรฐ, 2549)

กรณผเขยนม�กกว� 6 คน ภ�ษ�องกฤษ ใหใสนามสกลผเขยนคนท 1 แลวตามดวย ”et al„ และปทพมพ เชน (Sasat et al., 2002)

ภ�ษ�ไทย ใหใสชอและนามสกลคนท 1 แลวตามดวย ”และคณะ„ และปทพมพ เชน (วรางคณา ผลประเสรฐ และคณะ, 2550)

กรณแหลงอ�งองม�กกว� 1 แหง ใหคนระหวางแหลงทอางองแตละแหงดวยเครองหมาย ” ; „ เชน (Clark, 1999; Fisher, King, & Tague, 2001)

กรณขอมลท�งอเลกทรอนกส ภ�ษ�องกฤษ (นามสกลผเขยน, ป) เชน (Bateman, 1990) ภ�ษ�ไทย (ชอและนามสกลผเขยน, ป) เชน (พาณ สตกะลน, 2550) กรณอ�งองหลงชอผแตงหน�ขอคว�ม ใหใสปทพมพไวในวงเลบตอทายชอผแตง แลวจงตามดวยขอความ

ทตองการอาง เชน Brown (2006) ขอความ… หรอ พรทพย เกยรานนท (2549) ขอความ…2. การอางองทายบทความ ใหเขยนเอกสารอางองทายบทความ ดงน 2.1 เรยงลำาดบเอกสารภาษาไทยกอนภาษาองกฤษ 2.2 เรยงลำาดบตามอกษรชอผเขยน ภาษาไทยใชชอตน สวนภาษาองกฤษใชชอสกลในการเรยงลำาดบ 2.3 รปแบบการเขยนและการใสเครองหมายวรรคตอนใหถอตามตวอยาง ดงตอไปน 2.3.1 หนงสอ: ชอผเขยน. (ปทพมพ). ชอหนงสอ. ชอเมอง: ชอโรงพมพ. เชน ภ�ษ�ไทย:

สราวธ สธรรมาสา. (2547). ก�รจดก�รมลพษท�งเสยงจ�กอตส�หกรรม. กรงเทพมหานคร: ซ แอน เอส พรนเตง จำากด. ภ�ษ�องกฤษ:

Smith, C.M., & Maurer, F.A. (2000). Communityhealthnursing:Theoryandpractice (2nd ed.). Philadelphia: W.B. Saunder company.Dougherty, T.M. (1999). Occupational Safety and Health Management. In L.J. DiBerardinis (Ed.), Handbook ofOccupationalSafetyandHealth. New York: John Wiley & Sons, Inc.Atkinson, R. (Ed.). (1984). Alcoholanddrugabuseinoldage. Washington, DC: American Psychiatric Press.

ค า แ น ะ น า ก า ร เ ข ย น บ ท ค ว า ม ส ง เ ผ ย แ พ ร ใ น ว า ร ส า ร ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย แ ล ะ ส ข ภ า พ

77Journal of Safety and Health : Vol. 8 No. 30 October-December 2015

2.3.2 ว�รส�ร: ชอผเขยน. (ปทพมพ). ชอเรอง. ชอว�รส�ร, ปท(ฉบบท), เลขหนา. เชน ภ�ษ�ไทย:

รงทพา บรณะกจเจรญ. (2548). ททำางานนาอย นาทำางาน. ว�รส�รสภ�ก�รพย�บ�ล, 20(3), 19-24. ภ�ษ�องกฤษ:

Brown, E.J. (1998). Female injecting drug users: Human immuno deficiency virus riskbehavior and intervention needs. JournalofProfessionalNursing, 14(6), 361-369.Shimizu, T., & Nagata, S. (2006). Relationship between job stress and self-related health among Japanese full-time occupational physicians. EnvironmentalHealthandPreventiveMedicine, 10(5), 227-232.McDonald, D.D., Thomas, G.J., Livingston, K.E., & Severson, J.S. (2005). Assisting older adults to communicate their postoperative pain. ClinicalNursingResearch, 14(2), 109-125.Sasat, S. et al. (2002). Self-esteem and student nurses: A cross-cultural study of nursing students in Thailand and UK. NursingandHealthSciences, 4, 9-14.

2.3.3 สงพมพหรอว�รส�รทเรมนบหนงใหมในแตละฉบบ: ใหใสรายละเอยด วน เดอน ป ตามความจำาเปน และในภาษาไทยใหใสคำาวา ”หนา„ กอนเลขหนา สวนภาษาองกฤษใชอกษร ”p„ สำาหรบหนาเดยว และ ”pp„ สำาหรบหลายหนา เชนMorganthau, T. (1997). American demographics 2000: The face of the future. Newsweek, January 27, pp. 58-60.

2.3.4 วทย�นพนธ: ชอผทำาวทยานพนธ. (ปทพมพ). ชอเรอง. ระดบวทยานพนธ, ชอมหาวทยาลย, เมอง. เชน ภ�ษ�ไทย:

วไล อำามาตยมณ. (2539). ก�รพฒน�ก�รพย�บ�ลเปนทมในหอผปวยโรงพย�บ�ลเชยงร�ยประช�นเคร�ะห. วทยานพนธ ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

ภ�ษ�องกฤษ:Wilfley, D.E. (1989). Interpersonal analysis of bulimia: Normal weight and obese. Unpublished doctoral dissertation, University of Missouri, Columbia.

2.3.5 โปสเตอร (Postersession): เชน Rudy, J., & Fulton, C. (1993, June). Beyondredlining:Editingsoftwarethatworks. Poster session presented at the annual meeting of the Society for Scholarly Publishing, Washington, DC.

2.3.6 เอกส�รประกอบก�รประชมวช�ก�ร (ProceedingofMeetingandSymposium): เชน Cynx, J., Williams, H., & Nottebohm, F. (1992). Hemispheric differences in avian song discrimination. ProceedingsofNational AcademyofSciences, USA, 89, 1372-1375.

2.3.7 ขอมลท�งอเลกทรอนกส: Onlineperiodical: Author, A.A., Author, B.B., & Author, C.C. (year). Title of article.

TitleofPeriodical, xx, xxxxxx. Retrieved month day, year, from source. เชน VandenBos, G., Knapp, S., & Doe, J. (2001). Role of reference element in the selection of resources by psychology undergraduates. JournalofBibliographicResearch, 5, 117-123. Retrieved October 13, 2001, from http://jbr.org/articles.html

Onlinedocument: Author, A.A. (year). Titleofwork. Retrieved month day, year, from source. เชน Bateman, A. (1990, June). Teambuilding:Developmentaproductiveteam. Retrieved August 3, 2002, from http://www.ianr.unl.edu/pubs/Misc/cc352.html

78




การสงตนฉบบจำานวนตนฉบบทสง 3 ชด พรอมแผนบนทกขอมล

ทเปน CD หรอดสก (Diskette) ทชอไฟลจะตองเปนภาษาองกฤษเทานน โดยสงมาทกองบรรณาธการวารสารความปลอดภยและสขภาพ สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ตำาบลบางพด อำาเภอปากเกรดจงหวดนนทบร 11120

เกณฑการพจารณาคณภาพบทความ

บทความทไดรบการพมพเผยแพรจะตองไดรบการประเมนคณภาพจากผทรงคณวฒในสาขาวชานนๆ โดยกองบรรณาธการจะเปนผพจารณาผทรงคณวฒในการประเมน

และภายหลงการประเมน กองบรรณาธการจะเปนผพจารณาผลการประเมน และอาจใหผเขยนปรบปรงใหเหมาะสมยงขน และทรงไวซงสทธในการตดสนการพมพเผยแพรบทความในวารสารหรอไมกได โดยทงนกองบรรณาธการจะไมสงตนฉบบคน

การอภนนทนาการสำาหรบผเขยน

กองบรรณาธการจะอภนนทนาการวารสารฉบบท ผลงานของผเขยนไดรบการตพมพใหผเขยน จำานวน 3 เลม กรณมผรวมเขยนหลายคน จะมอบใหแกผเขยนชอแรกเทานน


โครงการจดทำามาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพสาขาความปลอดภยในการทำางาน

(Occupational Health & Safety)

จากการทสถาบนคณวฒวชาชพ (องคการมหาชน) ไดมอบหมายใหภาควชาอาชวอนามยและความปลอดภย คณะ

สาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ด�าเนนการโครงการจดท�ามาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพสาขาความปลอดภย

ในการท�างาน รวมกบสมาคม หนวยงานภาครฐและภาคเอกชนทเกยวของ เพอเปนการรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ตลอดจนสงเสรมใหบคลากรในกลมอาชพนสามารถน�าไปพฒนาศกยภาพและสมรรถนะของตนเอง อกทงสถานศกษาสามารถ

น�าไปใชในการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอนใหตรงกบความตองการของผประกอบการ ซงจะน�าไปสการก�าหนด “คณวฒ

วชาชพ (professional qualification)” ไดแก การรบรองความรความสามารถ และทกษะของบคคล ในการท�างานตาม

มาตรฐานอาชพ ซงผานการรบรองจากคณะรบรองมาตรฐานอาชพ (endorsement board)

ขอบเขต : มาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพของกลมอาชพสาขาความปลอดภยในการท�างาน

แบงเปน 2 สาขายอย ไดแก

1. สาขาความปลอดภยในการท�างาน 2. สาขาสขศาสตรอตสาหกรรม วตถประสงค

1. เพอจดท�ามาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพสาขาความปลอดภยในการท�างาน ทสอดคลองกบความตองการของ

ผประกอบการ มความเปนสากลและเหมาะสมกบประเทศไทย เปนทยอมรบทงภายในประเทศและระดบสากล โดยเฉพาะ

กลมประเทศอาเซยน เพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558

2. เพอสรางเครอขายการจดท�า พฒนา และเผยแพร มาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพสาขาความปลอดภยในการ

ท�างาน

3. เพอประชาสมพนธใหระบบคณวฒวชาชพและมาตรฐานอาชพสาขาความปลอดภยในการท�างาน เปนทรบรและ

ยอมรบในทกภาคสวน

เปาหมายการด�าเนนการ1. ไดสมรรถนะวชาชพตามกรอบคณวฒวชาชพในสาขาความปลอดภยในการท�างาน

2. ไดเกณฑการประเมนสมรรถนะวชาชพตามกรอบคณวฒวชาชพในสาขาความปลอดภยในการท�างาน ของ

ประเทศไทย

3. ไดระบบการรบรองคณวฒวชาชพตามกรอบคณวฒวชาชพในสาขาความปลอดภยในการท�างาน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. ไดสมรรถนะวชาชพตามกรอบคณวฒวชาชพในสาขาอาชวอนามยและความปลอดภยในการท�างาน ของประเทศไทย

2. ไดเกณฑการประเมนสมรรถนะ และการพฒนาระบบการรบรองคณวฒวชาชพตามกรอบคณวฒวชาชพในสาขา

อาชวอนามยและความปลอดภยในการท�างานของประเทศไทย

3. สถาบนคณวฒวชาชพแหงชาต สามารถใชพฒนาระบบคณวฒวชาชพ ประเมนและรบรองสมรรถนะวชาชพอยาง

มมาตรฐาน เปนระบบ และสามารถใชเปนเครองมอในการพฒนาก�าลงคนของประเทศใหมประสทธภาพตอไป

หมายเหต กลมอาชพสาขาความปลอดภยในการท�างาน :

ครอบคลมถงดาน อาชวอนามยและความปลอดภย

(Occupational Health and Safety)

สอบถามขอมลเพมเตม ไดทภาควชาอาชวอนามยและความปลอดภย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล โทร. 0 2644 4069 ตอ 102

www.phoh.ph.mahidol.ac.th หรอ www.npc-se.co.th หรอ www.ohswa.or.th

วารสารความปลอดภยและสขภาพเปนวารสารวชาการทบทความจะตองผานPeerReviewปหนงจะพมพเผยแพร4 ฉบบ (3 เดอนตอฉบบ) กองบรรณาธการและReviewerประกอบดวยผทรงคณวฒทมชอเสยงระดบประเทศจากมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จฬาลงกรณมหาวทยาลยมหาวทยาลยมหดลมหาวทยาลยธรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคามมหาวทยาลยบรพามหาวทยาลยสงขลานครนทรมหาวทยาลยเทคโนโลย พระจอมเกลา พระนครเหนอสถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร กระทรวงสาธารณสขกระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงแรงงาน สำานกงานประกนคณภาพแหงชาตและสถาบนสงแวดลอมไทย

วารสารความปลอดภยและสขภาพ นอกจากจะมจดเดนทมกองบรรณาธการและReviewerทมชอเสยงระดบประเทศแลวจดเดนอกประการ คอการจดทำาคอลมนโดยผมประสบการณและมนใจวาจะตองเปนทพอใจของผอานอยางแนนอน

ผใดสนใจเขยนบทความ โปรดศกษารปแบบการเขยน

ไดท:http://healthsci.stou.ac.th

ใบสมครวารสารขาพเจา/หนวยงาน(กรณสมครในนามองคกร)

....................................................................

...มความประสงคจะสมครเปนสมาชกวารสารความปลอดภยและสขภาพและขอใหสงวารสารตามทอยตอไปน

(โปรดระบชอผรบและรายละเอยดใหครบถวนและชดเจนสำาหรบการสงไปรษณย)

.......................................................................

.......................................................................

.......................................................................

.......................................................................

.......................................................................วธสมครสมาชก1. กรอกขอมลในใบสมคร2. ชำ�ระ เงน 500 บ�ท (ค� สม�ชก ตอ ป) ท�งธนาคารกรงไทย

สาขาเมองทองธานชอบญช ว.ความปลอดภยและสขภาพ เลขทบญช147-0-06808-7(ออมทรพย) หรอธนาณตสงจายในนาม

รองศาสตราจารยสราวธสธรรมาสา ปณ.หลกส3. สงหลกฐานการชำาระเงนและใบสมคร (เขยนชอทอยใหชดเจน)มาท กองบรรณาธการวารสารความปลอดภย และสขภาพ สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ต.บางพดอ.ปากเกรดจ.นนทบร11120 เพอจะไดจดสงวารสารใหตอไป

ใบสมครวารสารความปลอดภยและสขภาพ

บรษททสนใจประชาสมพนธสนคากรณาโทรศพทแจงความสนใจทสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพโทร.025033610,025048031-3โทรสาร.025033570

c cmywww.วารสารความปลอดภัย... · 2017-05-01 ·...

Documents