กลับไปสู่วัยเด็ก และ ปิดตา...

กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย ในนวนยายแปลเรอง ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตา เปดหนาตาง

โดย นางสาวโตน บย ท เหอง

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทยเพอการพฒนาอาชพ แผน ข ระดบปรญญามหาบณฑต

ภาควชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2560 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

VIETNAMESE CULTURAL TERMS: STRATEGIES FOR TRANSLATION INTO THAI IN NOVELS TICKET TO CHILDHOOD AND OPEN THE WINDOW, EYES CLOSED.

By

MISS Ton BUI THU HUONG

A Master's Report Submitted in partial Fulfillment of Requirements for Master of Arts (Thai for Career Development)

Department of THAI Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2017 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

หวขอ กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย ในนวนยายแปลเรอง ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตา เปดหนาตาง

โดย โตน บย ท เหอง สาขาวชา ภาษาไทยเพอการพฒนาอาชพ แผน ข ระดบปรญญามหาบณฑต อาจารยทปรกษาหลก ผชวยศาสตราจารย ดร. สมชาย ส าเนยงงาม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรอกษรศาสตรมหาบณฑต

คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

พจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. ศภรตน แสงฉตรแกว )

อาจารยทปรกษาหลก

(ผชวยศาสตราจารย ดร. สมชาย ส าเนยงงาม )

ผทรงคณวฒภายนอก

(รองศาสตราจารย จไรรตน ลกษณะศร )

ง

บทค ดยอ ภาษาไทย

57208314 : ภาษาไทยเพอการพฒนาอาชพ แผน ข ระดบปรญญามหาบณฑต ค าส าคญ : การแปล, ค าทางวฒนธรรม

นางสาว โตน บย ท เหอง: กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย ในนวนยายแปลเรอง ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตา เปดหนาตาง อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผชวยศาสตราจารย ดร. สมชาย ส าเนยงงาม

การศ กษ าเร อ ง กลว ธ ก ารแปลค าท างวฒ นธรรมจากภ าษาเว ยดน าม เป น

ภาษาไทย ในนวนยาย ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตาเปดหนาตาง มวตถประสงคเพอศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย และศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยผานกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมโดยไดเกบขอมลค าทางวฒนธรรมจากนวนยายสองเรองคอขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตา เปดหนาตาง

ผลการศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจ านวน 278 ค า พบวามกลวธการแปล 6 กลวธเรยงตามความถจากมากทสดไปนอยทสดไดแก กลวธการแปลแบบตรงตว กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท กลวธการแปลแบบละไมแปล กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอน และ กลวธการแปลแบบผสม

ในการศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยผานกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมพบวา วฒนธรรมเวยดนามและไทยมทงเหมอนหรอคลายคลงกนและวฒนธรรมทแตกตางกน โดยวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายคลงกนไดแสดงผานกลวธการแปล 3 กลวธไดแก กลวธการแปลแบบตรงตว กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท สวนวฒนธรรมเวยดนามและไทยทแตกตางกนไดแสดงผานกลวธการแปลแบบผสม กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท และ กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย

จ

บทค ดยอ ภาษาองกฤษ

57208314 : Major (Thai for Career Development) Keyword : translation, cultural terms

MISS TON BUI THU HUONG : VIETNAMESE CULTURAL TERMS: STRATEGIES FOR TRANSLATION INTO THAI IN NOVELS TICKET TO CHILDHOOD AND OPEN THE WINDOW, EYES CLOSED. THESIS ADVISOR : ASSISTANT PROFESSOR SOMCHAI SUMNIENGNGAM, PH.D.

This research aims to study the strategies of Vietnamese cultural terms into Thai and study the culture of Vietnam and Thailand through the strategies of translation. The data of this research is collected from 2 Vietnamese novels Cho toi xin mot ve di tuoi tho (Give me a ticket to the childhood) and Vua nham mat vua mo cua so ( Open the window, eyes closed) and their Thai version translated by Montira Rato

The study found that there are 6 main strategies to translate Vietnamese cultural terms into Thai: literal translation, lexical translation, generic- specific words, ellipsis, translate into other things and mixed strategies.

As for the Vietnamese and Thai culture through strategies to translate Vietnamese cultural terms into Thai, Vietnamese and Thai have similar and different culture. The literal translation, lexical translation and generic-specific word show the similar culture. The mixed strategies, generic-specific word, lexical translation show the different culture.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.สมชาย ส าเนยงงาม ทเอาใจใส ดแล กรณาเสยสละเวลาใหค าปรกษา ค าแนะน า และตรวจแกไขสารนพนธเลมนจนส าเรจ

ผวจยขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.ศภรตน แสงฉตรแกว ประธานกรรมการสอบสารนพนธ และ รองศาสตราจารยจไรรตน ลกษณะศร ผทรงคณวฒ ทไดกรณาสละเวลาใหค าแนะน า ขอเสนอทเปนประโยชน ตลอดจนตรวจแกสารนพนธฉบบนใหสมบรณยงขน

ขอขอบพระคณคณาจารยภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากรทกทานทไดใหความรและใหค าแนะน าเสมอมา ท าใหผวจยรสกรกภาษาและวฒนธรรมยงขน

ผวจยขอขอบคณเพอนรวมงานในภาควชาภาษาปจจบนตะวนออก คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากรทคอยชวยเหลอ ใหก าลงใจผวจยมาโดยตลอด

ขอบคณเพอน ๆ หลกสตรภาษาไทยเพอการพฒนาอาชพ ทคอยใหความเมตตาใจดแกผวจย สดทายน ผวจยขอขอบคณครอบครวทอยขาง ๆ สงเสรม สนบสนนผวจยในทก ๆ เรอง

ขอบคณเพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ ทกคนทคอยเปนแรงผลกดนและใหก าลงใจแกผวจยในการท าสารนพนธฉบบนจนส าเรจลลวงไดด

โตน บย ท เหอง

สารบญ

หนา ........................................................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง

.......................................................................................................................................................... จ

บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................... จ

.......................................................................................................................................................... ฉ

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. ฉ

.......................................................................................................................................................... ช

สารบญ .............................................................................................................................................. ช

บทท 1 บทน า .................................................................................................................................. 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ....................................................................................... 1

วตถประสงค ................................................................................................................................. 4

สมมตฐาน ..................................................................................................................................... 4

ขอบเขตของการศกษา .................................................................................................................. 4

นยามศพท .................................................................................................................................... 5

ขอตกลงเบองตน ........................................................................................................................... 5

วธด าเนนงานวจย ......................................................................................................................... 5

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ............................................................................................................ 6

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ........................................................................................... 7

ซ

ทฤษฎการแปล ............................................................................................................................. 7

ประเภทค าทางวฒนธรรม ........................................................................................................... 12

งานวจยทเกยวของ ..................................................................................................................... 13

ขอมลเกยวกบนวนยาย ผแตง และ ผแปล .................................................................................. 18

บทท 3 กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย ................................... 22

1. กลวธการแปลแบบตรงตว .................................................................................................... 23

2. กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย ............................................................................ 28

3. กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท .............................................................................. 34

4. กลวธการแปลแบบละไมแปล ............................................................................................... 39

5. กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอน ................................................................................... 41

6. กลวธการแปลแบบผสม ....................................................................................................... 43

บทท 4 วฒนธรรมเวยดนามและไทยผานกลวธการแปล ................................................................. 54

1. วฒนธรรมเหมอนหรอคลายคลงกน ..................................................................................... 54

2. วฒนธรรมตางกน ................................................................................................................. 68

บทท 5 สรป อภปรายผล และ ขอเสนอแนะ ................................................................................... 75

สรปผลการศกษา ........................................................................................................................ 75

อภปรายผลการศกษา ................................................................................................................. 80

ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................... 82

........................................................................................................................................................ 84

รายการอางอง ................................................................................................................................. 84

ภาคผนวก........................................................................................................................................ 86

ภาคผนวก ก ............................................................................................................................... 87

ภาคผนวก ข ............................................................................................................................. 103

...................................................................................................................................................... 104

ฌ

ประวตผเขยน ................................................................................................................................ 104

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ภาษาเปนเครองมอสอสารทส าคญทสดของมนษยเพอแสดงอารมณความรสกนกคดและ

ถายทอดความรตลอดจนประสบการณตาง ๆ ในการสรางความเขาใจซงกนและกน ดงนนภาษาทก

ภาษาลวนมคณคาเทาเทยมกน เนองจากภาษาเปนวฒนธรรมบนทกและถายทอดวฒนธรรมเกยวกบ

วถการด าเนนชวตของคนในแตละสงคมเปนปจจยทมอทธพลตอการเสรมสรางทศนคตความคดความ

เชอและคานยมของมนษย การศกษาภาษาในแงมมตาง ๆ จงเปนเรองทนาสนใจอยางยง (ว ถ กม จ,

2555)

ภาษาทกภาษายอมมเอกลกษณเฉพาะตวทงสน ไมมภาษาสองภาษาใดในโลกทเหมอนกน

ตรงกนทกประการ แตละภาษายอมมค าศพท ไวยากรณ และโครงสรางประโยคเปนของตวเอง

ลกษณะประจ าชาตเชน วฒนธรรม เปนเรองทปรากฏใหเหนไดในภาษาของประเทศนน ๆ ค าศพท

ไวยากรณ ค าสแลง ส านวนโวหาร การเปรยบเทยบ การนบเลข การทกทาย สงตองหาม และ การ

นบญาต ลวนเปนสงสะทอนใหเหนวฒนธรรมของชาตนน ๆ วาแตกตางไปกบชาตอนอยางไร (Kamal

P. Malla,1987) เชน ในประเทศตาง ๆ ในเอเชยจะมค าเรยกขาวหลากหลาย เนองจากขาวเปนพชท

เปนอาหารส าคญของคนเอเชยเชนในภาษาเวยดนามมค าวา lúa (ตนขาว) gạo (ขาวสาร) cơm (ขาว

สก) rơm (ฟางขาว) thóc (ขาวเปลอก) cốm (ขาวเมา) trấu (เปลอกขาว) หรอ ประเทศทม

ทะเลทรายจะมค าเรยกทรายเปนจ านวนมาก

ในยคปจจบนซงเปนยคโลกาภวตน การสอสารไดเพมมากขน โดยเฉพาะอยางยงการสอสาร

ระหวางประเทศทมภาษาและวฒนธรรมแตกตางกน ดงนนการแปลจงมบทบาทส าคญในการ

แลกเปลยนขอมล วฒนธรรม และ การสอสาร

2

การแปล เปนกระบวนการทเอาถอยความทเขยนดวยภาษาหนงไปแทนทถอยความทเขยน

ดวยอกภาษาหนง (ปราณ บานชน, 2523) การสอสารความหมายโดยการแปลนน ผอานเปนผรบสาร

ซงแสดงโดยตวสอ (คอภาษา) ซงเปนคนละชดกบทผสงสารคนแรก หรอผเขยนตนฉบบใชภาษาทง

สองภาษา (ภาษาของตนฉบบและภาษาของฉบบแปล) นบเปนผลตผลของมนษยตางสงคมซงม

วฒนธรรม ความเปนอย ทศนคต ความเชอ และ การมองสงตาง ๆ ทแวดลอมตนตางกน ลกษณะ

และระบบของภาษาทงสองจงแตกตางกนจะมากนอยเพยงใดขนอยกบความใกลชดและความสมพนธ

ทางวฒนธรรมและความเปนอยของสงคมทง 2 นน ดงนนการน าเอาภาษาอกภาษาหนงมาสอ

ความหมายทงมวลของตนฉบบจงตองมการปรบบทแปลบาง ไมวาจะเปนการแปลทมลกษณะตรงตว

หรอการแปลเอาความ ทงนเพอใหบทแปลนนสามารถสอความหมายใหดทสดเทาทจะท าได และ

สามารถสรางการตอบสนองในตวผอานงานแปลไดใกลเคยงกบปฏกรยาของผอานตนฉบบ

ปจจยทางวฒนธรรม โดยเฉพาะค าทางวฒนธรรมเปนความทาทายส าหรบนกแปลทกคน

ผวจยจงสนใจทจะศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมในนวนยาย ซงเปนสอบนเทงคดรอยแกวท

สามารถสอสารใหผอานเหนถงวถชวต และสภาพสงคม ของกลมสงคมหนง ๆ ผานทางพฤตกรรมของ

ตวละครทผเขยนแตงขน นวนยายจงถอเปนเครองมอสอสารทางวฒนธรรมของคนกลมหนงไปยงคน

อกกลมหนง (สตรรตน ไกรออน, 2556)

ในกระแสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC ประเทศในอาเซยนมการเรยนร แลกเปลยน

ซงกนและกนมากขนทงดานเศรษฐกจ การคา การลงทน ภาษา และ รวมถงวฒนธรรมอกดวยซงเปน

สงทส าคญเพอการอยรวมกนอยางมความสขของเหลาประเทศทอยในประชาคมอาเซยน จงมการแปล

วรรณกรรมส าคญ ๆ ของไทยและเวยดนามมากขน

กอนหนาน คนไทยจะรจกเวยดนามผานวรรณกรรมแปลทเกยวของกบสงคราม การเมอง

เชน รวมเรองสนของนามกาว บนทกของดง ถย เจม ดวยปญญาและความรก ทางตน ฯลฯ ระยะหลง

เรมมการแปลวรรณกรรมเวยดนามเปนภาษาไทย ทหลากหลายมากขน โดยเฉพาะวรรณกรรม

เยาวชน

3

นวนยายเรอง “Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ” ของ Nguyễn Nhật Ánh และ “Vừa

nhắm mắt vừa mở cửa sổ” ของ Nguyễn Ngọc Thuần เปนวรรณกรรมเยาวชนสองเรองท

ไดรบความนยมเปนอยางดจากผอานและนกวจารณวรรณกรรมในเวยดนามและเปนหนงสอทมยอด

จ าหนายสง และไดรบรางวลจ านวนมากทงในประเทศและตางประเทศ นอกจากนนยงไดรบรางวล

งานเขยนวรรณกรรมส าหรบเยาวชนยอดเยยม ในป 2004 หนงสอดเดนในป 2009 และรางวลซไรต

ในป 2010 นวนยาย 2 เลมนมผน าไปแปลเปนภาษาตางประเทศหลายภาษา เชน ภาษาองกฤษ

ภาษาเกาหล ภาษาสวเดน และ ภาษาไทยซงมนธรา ราโทเปนผแปลฉบบภาษาไทย

นวนยายสองเลมนเปนการเลาเรองชวตวยเดกของตวละครเดก 2 คนชอ หมย อาย 8 ขวบ

(ในเรองขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก) และ หยง อาย 10 ขวบ (ในเรอง ปดตา เปดหนาตาง) ทอาศย

อยในชนบทของประเทศเวยดนามซงจะท าใหเหนวถชวตดงเดมของคนเวยดนาม จงถอเปนตวแทน

ของวฒนธรรมเวยดนามไดเปนอยางด

จากการทบทวนวรรณกรรม ผวจยพบวา มการศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจาก

ภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ และการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยเปนจ านวน

มาก อาท ณชา กลนชจร (2544) ไดศกษาเรอง “กลวธการแปลต าราอาหารไทยเปนภาษาองกฤษ

กรณศกษาต าราอาหาร SPICY THAI CUISINE” สตรรตน ไกรออน (2556) ศกษาเรอง “กลวธการ

แปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษในนวนยายเรองสแผนดน” ศศ เอาทารยกล

(2557) ไดศกษาเรอง “การศกษาการแปลขามวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษในบท

บรรยายใตภาพของภาพยนตรไทย” พรรณ ภาระโภชน (2555) ไดเขยนบทความเรอง “การแปล

ค าศพททางวฒนธรรมในนวนยายเรอง Memoirs of a Geisha” หนงฤทย ลาท (2556) ไดศกษา

เรอง “การวเคราะหการแปลภาษาองกฤษเปนภาษาไทยจากหนงสอเรองแอตแลนตก มหาสมทรขาม

กาลเวลา” เปนตน แตยงไมมผใดศกษาการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

มากอน จงคดวา ถาหากมการศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

จะเปนประโยชนตอผทเรยนภาษาไทยและภาษาเวยดนามในการศกษาภาษา วฒนธรรม และการแปล

เปนอยางยง

4

วตถประสงค

1. เพอศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทยในนวนยายแปล

ขอตวใบหนงกลบไปสวยเดก และ ปดตา เปดหนาตาง

2. เพอศกษาวฒนธรรมของประเทศเวยดนามและประเทศไทยผานกลวธการแปลค าทาง

วฒนธรรม

สมมตฐาน

1. ดานกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย มการใชกลวธการแปล

แบบตรงตวมากทสด

2. ความหมายและกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมท าใหเหนวฒนธรรมและสงคมของประเทศ

เวยดนามและประเทศไทยทมทงเหมอนและแตกตางกน

ขอบเขตของการศกษา

1. การศกษาครงน ศกษาเฉพาะขอมลค าทางวฒนธรรมในนวนยายสองเรอง คอ ขอตวหนงใบ

กลบไปสวยเดก (พ.ศ.2554) และ ปดตา เปดหนาตาง (พ.ศ.2556) แปลโดย มนธรา ราโท

ส านกพมพในเครอนานมบคส เทยบกบตนฉบบเรอง Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ

และ Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ ฉบบพมพป ค.ศ. 2015 ประพนธโดย Nguyễn

Nhật Ánh และ Nguyễn Ngọc Thuần ส านกพมพ Trẻ

2. ผวจยจะศกษาค าทางวฒนธรรมทเปนวตถ วฒนธรรมทางสงคม และ วฒนธรรมทางภาษา ซง

ในวฒนธรรมทางภาษานน ผวจยจะศกษาเฉพาะค าเรยกส ค าอทาน และ ส านวน และไม

ศกษาค าสรรพนามเนองจากวาค าสรรพนามมจ านวนมากและควรศกษาแยกตางหากเพอ

ประโยชนในการเรยนร

5

นยามศพท

จากการศกษาการแบงประเภทวฒนธรรมของไนดา ในงานวจยน ค าทางวฒนธรรม

หมายถง ค าหรอกลมค าทเกยวของกบวถชวตความเปนอย ของคนในสงคมเวยดนามไมวาจะเปน ชอ

เรยกวตถตาง ๆ ทมนษยสรางขนเพอการด ารงชวต เชนเครองใช เครองแตงกาย อาหาร หรอ ตก

อาคารตาง ๆ (วฒนธรรมทางวตถ) คานยม ความเชอ ศาสนา ประเพณ รปแบบการด าเนนชวต และ

กฎเกณฑตาง ๆ (วฒนธรรมทางสงคม) รวมไปถงค าเรยกส ค าอทานและส านวน (วฒนธรรมทาง

ภาษา)

ขอตกลงเบองตน

การน าเสนอผลการศกษาในวตถประสงคขอท 1 ผวจยจะน าค าทางวฒนธรรมภาษาเวยดนาม

พรอมค าอธบายความหมายของผวจยโดยใชตวเอน และค าแปลเปนภาษาไทยของผแปลใสในตาราง

หลงจากนนอธบายไวดานลางของตาราง

วธด าเนนงานวจย

การศกษา กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทยในนวนยายเรอง

ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตา เปดหนาตาง ผวจยจะด าเนนงานวจยตามล าดบดงตอไปน

1. ศกษา แนวคด ทฤษฎ และ งานวจยทเกยวของกบการแปล กลวธการแปล วฒนธรรม และ

นวนยายสองเรองทน ามาศกษา ขอมลเกยวกบผเขยน และ ผแปล เพอเปนแนวทางใน

การศกษา

2. รวบรวมค าทางวฒนธรรมทมอยในตนฉบบภาษาเวยดนาม และ ค าแปลของค าทางวฒนธรรม

นน ๆ ในฉบบแปลภาษาไทย

3. ศกษาและจดกลมกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมทไดเกบขอมลไว การหาความหมายของค า

ทางวฒนธรรมภาษาเวยดนามและภาษาไทย ผวจยอาศยความเปนเจาของภาษาเวยดนาม

ประกอบกบการคนหาความหมายค าในพจนานกรม และ แหลงขอมลตาง ๆ ทงทเปน

6

เอกสารและสอออนไลนเพอใหไดขอมลความหมายไดอยางชดเจนและนาเชอถอมากทสด

นอกจากนนผวจยยงไดสอบถามขอมลภาษาไทยกบชาวไทยทเปนเจาของภาษาไทยอกดวย

แหลงขอมลทผวจยใชในการศกษาครงนไดแก

https://www.informatik.uni-leipzig.de/~duc/Dict/

http://tratu.coviet.vn/

http://tratu.soha.vn/

https://vi.wikipedia.org/

http://www.royin.go.th/dictionary/

https://dict.longdo.com/

https://dictionary.sanook.com/

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554

สารานกรมวฒนธรรมไทย

4. วเคราะหวฒนธรรมเวยดนามและไทยผานการศกษากลวธการแปล

5. สรปเนอหาผลการวจย อภปราย และ เสนอผลงานวจย

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหทราบและเขาใจกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

2. ท าใหทราบความเหมอนและแตกตางระหวางวฒนธรรมของไทยและเวยดนาม

3. เปนแนวทางการประยกตใชผลการวจยในการเรยนการสอนการแปลภาษา โดยเฉพาะการ

แปลภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

7

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบงานวจยกลวธการแปลค า

ทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทยเพอเปนแนวทาง ในการศกษาครงน ผวจยไดศกษา

เอกสารและงานวจยทเกยวของโดยแบงเปน 4 ประเดน คอ ทฤษฎการแปล ประเภทของค าทาง

วฒนธรรม งานวจยทเกยวของ และ ขอมลเกยวกบนวนยาย ผแตง และผแปล ดงรายละเอยดตอไปน

ทฤษฎการแปล

ในการทบทวนวรรณกรรมทฤษฎการแปล ผวจยจะกลาวถง ค าจ ากดความของการแปล

ประเภทของการแปล และ การแปลวรรณกรรมดงรายละเอยดตอไปน

1. ค าจ ากดความการแปล

ยจน ไนดา (1964, อางถงใน สญฉว สายบว, 2525, น.1) เปนผเชยวชาญดานทฤษฎการแปล

กลาววา การแปลเปนเรองของการถายทอดความหมาย (meaning) และ รปแบบของการเสนอ

ความหมาย (form) ของขอความในภาษาหนงเปนอกภาษาหนง

แคทฟอรด (1978, อางถงใน สญฉว สายบวม, 2525) นยามการแปลวา เปนปฏบตการตอ

ภาษา กลาวคอเปนกระบวนการแทนทภาษาหนงดวยภาษาอกภาษาหนง การแทนทเชนนอาจกระท า

ไดเพยงบางสวน หรอกระท าไดทงหมด (สญฉว สายบว, 2525)

นวมารค (1981, อางถงใน สพรรณ ปนมณ, 2557) ใหนยามการแปลวา การแปลคอ a craft

consisting in the attempt to replace a written message and/or statement in one

language by the same message and/or statement in another language” ถอดความไดวา

การแปลเปนงานอนละเอยดประณตในการแทนทสาร หรอ ขอความในภาษาหนงดวยสารหรอ

ขอความในอกภาษาหนง

8

Danica Seleskovitch (อางถงใน สพรรณ ปนมณ, 2557, น.3) กลาววา “สงส าคญในการ

แปลม 3 อยางทตองค านงถง คอขอความ ความหมายแฝง และการถายทอดความหมายออกมาเปน

ภาษาแปลตามธรรมชาต”

จากค าจ ากดความขางตน สามารถสรปไดวา การแปลเปนการถายทอดความหมายของ

ขอความจากภาษาหนง (ภาษาตนทาง) ไปอกภาษาหนง (ภาษาปลายทาง) ผแปลตองมความรทง 2

ภาษาทด และตองเขาใจวฒนธรรมของสงคมทใชภาษานน ๆ อกดวยถงจะถายทอดไดด เหมาะสม

และ ถกตอง

2. ประเภทของการแปล

มผแบงประเภทของการแปลไวหลายลกษณะ โดยทวไป การแปลจะแบงเปน 2 ประเภท คอ

การแปลแบบค าตอค า (literal translation) และแปลโดยอรรถ (non- literal translation)

Eugene Newmark (1981, อางถงใน สพรรณ ปนมณ, 2557, น.8) ไดแบงการแปลเปน 2

ประเภทคอ

1.การแปลแบบเนนทการรกษาภาษาตนฉบบ (Source Language emphasis หรอ SL)

2. การแปลโดยเนนทความเขาใจของผอานในภาษาแปล (Target Language emphasis

หรอ TL)

นอกจากนน Newmark ยงไดเรยงล าดบการแปลตงแตการแปบแบบเนนทการรกษาตนฉบบ

มากทสดจนไปถงแบบเนนทความเขาใจของผอานในภาษาแปลมากทสด เปนรปตว V ดงน

SL emphasis TL emphasis

Word-for-word translation Adaptation

Literal translation Free translation

Faithful translation Idiomatic translation

Semantic translation Communicative translation

9

Mildred L. Larson (1984, อางถงใน สพรรณ ปนมณ, 2557) ไดแบงการแปลเปน 2

ประเภทใหญ คอ การแปลแบบรกษารปแบบ (form-based translation หรอ literal translation)

และการแปลแบบรกษาความหมาย (meaning-based translation หรอ word-for-word

translation)

การแปลแบบรกษารปแบบ (form-based translation หรอ literal translation) เปนการ

แปลทรกษาค าและรปแบบเดมของภาษาตนฉบบทกประการ ประเภทนเหมาะส าหรบผทตองการ

ศกษาภาษาตนฉบบ

สวนการแปลแบบรกษาความหมาย (meaning-based translation หรอ word-for-word

translation) คอการถายทอดความหมายจากภาษาตนฉบบไปสภาษาแปลใหเปนธรรมชาตมากทสด

ครบทงสามประการคอ ความเปนธรรมชาตของภาษาแปล โครงสรางทางไวยากรณของภาษาแปล

และการเลอกใชค าในภาษาแปล

เขายงไดเรยงล าดบการแปลจากแบบตรงตวตนฉบบเดมมากทสดไปสระดบทเปนธรรมชาตใน

ภาษาแปลมากทสดดงน

Very literal

Literal Modified literal

Inconsistent mixture

Near idiomatic

Idiomatic Unduly free

สวน Catford (1965, อางถงในสพรรณ ปนมณ, 2557) ไดแบงการแปลเปน 2 ประเภท คอ

การแปลบางสวน (partial translation) และการแปลทงหมด (full translation)

Hatim และ Marson (1990, อางถงใน สพรรณ ปนมณ, 2557) ไดแบงการแปลเปน 3

ประเภทตามจดมงหมายของผแปลไดแก

1. การแปลแบบยดผเขยนเปนหลก (author-centred translating)

2. การแปลแบบยดสงทจะแปลเปนหลก (text-centred translating)

10

3. การแปลแบบยดผอานเปนหลก (reader-centred translating)

การแปลสงทไมปรากฏหรอไมเปนทรจกในวฒนธรรมของภาษาแปล สพรรณ ปนมณ (2557)

กลาววา เมอตองแปลสงทไมเปนทรจกในวฒนธรรมของภาษาแปล งานของผเขยนกยอมล าบากขนไป

อก เนองจากผแปลไมเพยงแตจะตองหาวธการทเหมาะสม ทจะกลาวอางองถงสงทเปนทรจกของ

ผอานในภาษาแปลแลว ผแปลยงจะตองหาวธการบอกเลาถงสงทเปนของใหมส าหรบผอานในภาษา

นน ๆ อกดวย และไดเสนอทางเลอกในการแกปญหาดงกลาวตามแนวคดของ Beekman และ

Callow ส าหรบผแปล 3 ทางดงน

1. การใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ แลวตามดวยค าอธบายประกอบ ( a generic word

with descriptive phrase)

2. การใชค ายม (a loan word)

3. การใชการแทนทดวยสงทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล (a cultural substitute)

สตรรตน ไกรออน (2556) ไดท าวจยการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปน

ภาษาองกฤษในนวนยายเรอง สแผนดน ไดแบงกลวธการแปลเปน 3 ประเภท ไดแก

1. กลวธการแปลแบบตรงตว

2. กลวธการแปลเสร หรอ เอาความ

3. การทบศพท

ศศ เอาทรยกล (2557) ไดท าวทยานพนธเรอง การศกษาการแปลขามวฒนธรรมจาก

ภาษาไทยเปนภาษาองกฤษในบทบรรยายใตภาพของภาพยนตรไทย และ ไดแบงกลวธการแปลจาก

ภาษาไทยเปนภาษาองกฤษเปน 7 ประเภท ไดแก

11

1. การใชค าทมความหมายกวางกวาตนฉบบ

2. การใชค าทมความหมายเฉพาะเจาะจงกวาในตนฉบบ

3. การแทนทดวยสงทมในวฒนธรรมเปาหมาย

4. การอธบายความ

5. การทบศพท

6. การละไมแปล

7. การแปลตรง

3. การแปลวรรณกรรม

วลยา ววฒนศร (2545) ไดใหความหมายของการแปลวรรณกรรมวา การแปลวรรณกรรม

คอการถายทอดความหมายและวรรณศลปจากตวบทภาษาหนงไปเปนตวบทอกภาษาหนง ถงระดบ

การสรางสรรคของนกประพนธ โดยยงรกษาบรบททางวฒนธรรมในตนฉบบภาษาเดมและค านงถง

ผอานฉบบแปลเสมอกน

นอกจากน ยงไดสรปขนตอนการแปลวรรณกรรมทประกอบดวย 4 ขนตอนดงน

1. ท าความเขาใจตนฉบบ การท าความเขาใจตนฉบบนน จะตองอาศยความรทงในตวบทและ

นอกตวบท โดยเฉพาะอยางยง ตองรบรบททางวรรณกรรม สงคม และ วฒนธรรมทนกประพนธ

ใชเปนฉากและสมย

2. ถายทอดความหมายหรอแปล ในขนตอนนผแปลตองพจารณาภาษาทจะใชถายทอด

ความหมายใหสอดคลองกบตนฉบบไมวาจะเปนความเกา-ใหมของภาษา ภาษาเขยน-ภาษาปาก

เปนตน นอกจากนนยงตองค านงถงบรบททางสงคม วฒนธรรมอยเสมอ

3. ผแปลตรวจสอบและแกไข ผแปลตองตรวจสอบเพอใหแนใจวา ผอานจะเขาใจตามทผแปล

ประสงค

12

4. บรรณาธการตรวจแก กอนทจะเปนฉบบแปลสมบรณ จะมบรรณาธการตรวจสอบบทแปลอก

รอบหนง

ประเภทค าทางวฒนธรรม

ค าทางวฒนธรรม เปนค าหรอกลมค าทแสดงลกษณะเฉพาะของกลมชนใดกลมชนหนง ค า

ทางวฒนธรรมมกไดแบงตามประเภทของวฒนธรรม

ไนดา (Nida, 1964, อางถงใน(ศศ เอาทรยกล , 2557)) ไดกลาวถงความแตกตางทาง

วฒนธรรม 5 ประเภทดงตอไปน

1.วฒนธรรมทางนเวศวทยา

วฒนธรรมทางนเวศวทยาหมายถงความแตกตางสภาพภมศาสตร เชนภมประเทศ สภาพ

อากาศ ตนไม และ สตว เปนตน ซงท าใหมค าเรยกตาง ๆ ในธรรมชาตตางกน

2.วฒนธรรมทางวตถ

วฒนธรรมทางวตถหมายถงวตถตาง ๆ ทมนษยสรางขนเพอการด ารงชวต อยางเครองใช

เครองแตงกาย อาหาร หรอ ตกอาคารตาง ๆ

3. วฒนธรรมทางสงคม

วฒนธรรมทางสงคมหมายถงแบบแผนความพฤตของคนในสงคม รวมถงคานยม ความเชอ

ประเพณ รปแบบการด าเนนชวต และกฎเกณฑตาง ๆ

4. วฒนธรรมทางศาสนา

วฒนธรรมทางศาสนาหมายถงความเชอทางศาสนาอนเปนรากฐานความคดทกอใหเกด

ขนบธรรมเนยมและประเพณ

13

5. วฒนธรรมทางภาษา

วฒนธรรมทางภาษาหมายถงระบบภาษาและการใช ความแตกตางระหวางภาษาเกดขนจาก

ปจจย 4 ขอไดแก การออกเสยง (ซงจ าเปนส าหรบการถายเสยงชอเฉพาะ) โครงสรางของค า

เชนการก าหนดวา ค าใดตองใชกบค าใดหรอโครงสรางกรรมวาจก โครงสรางประโยค และ

ค าศพท โดยบางภาษามการใชค าเพอระบความหมายทเฉพาะเจาะจงยงขน

ในงานวจยน ผวจยจะประยกตใชการแบงประเภทของวฒนธรรมจากงานของไนดา โดย

แบงเปน 3 ประเภทไดแก วฒนธรรมทางวตถ วฒนธรรมทางสงคม และ วฒนธรรมทางภาษา ทงน

ผวจยไดรวมวฒนธรรมทางศาสนาไวกบวฒนธรรมทางสงคม

งานวจยทเกยวของ

ณชา กลนขจร (2544) ศกษาเรอง “กลวธการแปลต าราอาหารไทยเปนภาษาองกฤษ

กรณศกษาต าราอาหาร SPICY THAI CUISINE” โดย มวตถประสงคเพอศกษาวเคราะหกลวธในการ

แปลประเภทอาหาร ชออาหาร สวนผสมและกระบวนการท าอาหาร ผลการศกษาพบวาผแปลใช

กลวธในการแปลประเภทอาหาร 2 วธ คอ การแทนททางวฒนธรรมรวมกบการอธบายรสชาตอาหาร

และการแทนททางวฒนธรรมรวมกบการบอกสวนผสม ในการแปลชออาหาร ผแปลใชกลวธในการ

แปล 5 วธ คอการแปลตรงตว การเพม การละ การขยายความ และการตความ

การแปลสวนผสมแบงออกเปนการแปลค านาม การแปลสวนขยาย และการแปลลกษณนาม

ผแปลใชกลวธในการแปลค านาม 5 วธคอการใชค าเทยบเคยง การทบศพท การแทนททางวฒนธรรม

การใชค าทมความหมายกวาง และการเลอกใชค าใหเหมาะสมกบความหมาย การแปลสวนขยาย ผ

แปลใชกลวธในการแปล 5 วธเชนกนไดแกการใชกรยาชองทสาม การใชค าคณศพท การใชวลการ

เปลยนใหเปนค านามหลก และการเพมสวนขยาย สวนการแปลลกษณนามผแปลใชกลวธในการแปล

4 วธ ไดแกการ ทบศพท การใชค าเทยบเคยงการเปลยนรปค าเทยบเคยงใหเปนค านามหลก และการ

ละไมแปล

14

สวนการแปลกระบวนการในการท าอาหาร พบวาผแปลใชกลวธในการแปลทงสน 11 วธ

ไดแก การใชค าเทยบเคยง การใชค าอธบาย การสรางสรรคค า การใชค าทใหความหมายตรงกบ

ตนฉบบเพยงบางสวน การเพม การละการท าใหขอมลชดเจน การถอดความ การเรยงล าดบขอมลใหม

การเปลยนโครงสรางภาษา และการใชรปประโยคกรรมวาจก

ปารชาต ญาณวาร (2544) ศกษาเรอง “กลวธการแปลวรรณกรรมเยาวชนของแมกไม เรอง

ชลารายทสด และ นองเลกยงรายอย” มวตถประสงคเพอศกษากลวธการแปลวรรณกรรมเยาวชนของ

แมกไม การถายทอดความหมายในระดบค าและระดบประโยค และการใชส านวนภาษา โดยเปนการ

วจยเอกสารและวเคราะหเชงเนอหา

ผลการวจยพบวา ผแปลใชกลวธแปลเนนการรกษารปแบบโครงสรางทางภาษาจากตนฉบบ

และ กลวธแปลเนนใหผอานเขาใจความหมาย กลวธแปลทงสองประเภทท าใหเกดการถายทอด

ความหมายในระดบค าโดยวธการทบศพท ปรบจากค าเปนวลหรอขอความอธบาย ถายทอด

ความหมายของค าทปรบตามบรบท ถายทอดส านวนโวหาร โดยคงรปแบบโครงสรางของส านวน

โวหารของภาษาตนฉบบไว หรอ อธบายความ และถายทอดความหมายของค าในเชงขบขน

สวนวธการถายทอดความหมายในระดบประโยค พบวามการปรบล าดบวธเรยงความใน

ประโยค ปรบเปลยนรปแบบการน าเสนอความหมายจากประโยคแสดงความไมเหนดวย ถายทอด

ความหมายจากประโยคปฏเสธ เชงซอนโดยวธการเกบรปปฏเสธเพยงอยางเดยวหรอตความหมาย

แลวแปลตามใจความทแทจรง ถายทอดความหมายของประโยคตามความตงใจของผพด และ

ถายทอดความหมายโดยแปลไมตรงตามรปภาษาในตนฉบบ ลกษณะการใชส านวนภาษาของผแปลม

ความเหมาะสมกบวรรณกรรมส าหรบเดก โดยใชค า 5 ประเภท ไดแก ค าแสดงภาพ ค าแสดงอาการ

ค าแสดงความรสก และค าซอน ทงนส านวนภาษาของผแปลยงสะทอนใหเหนบคลกภาพ อารมณ และ

อปนสยของตวละคร พรอมกบแฝงอารมณขนไวดวย

15

อจฉรา เทพแปง (2555) ศกษาเรอง “กลวธการแปลค านามประสมจากภาษาองกฤษเปน

ภาษาไทย” มวตถประสงคเพอศกษากลวธการสอสารค านามประสมขามภาษาผานการแปลจาก

ภาษาองกฤษเปนภาษาไทย โดยรวบรวมขอมลทเปนค านามประสมและคแปลทปรากฏในนวนยาย

ภาษาองกฤษเรอง “Harry Potter and the Philosopher’s Stone” แตงโดย J.K. Rowling และ

ในฉบบแปลภาษาไทยของสมาล บ ารงสข จ านวน 1,427 ค า

ผลการศกษาพบวา ผแปลใชกลวธการแปลค านามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย

จ านวน 21 กลวธ โดยเรยงล าดบตามคาความถจากมากไปนอย ดงน 1) การแปลโดยการแทนทดวย

วลหรอประโยคทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล 2) การแปลโดยการสรางค าประสมใหมใน

ภาษาไทยโดยแปลค าในภาษาตนฉบบแบบตรงตว 3) การแปลโดยการใชค าซงเปนทรจกกนดใน

ภาษาไทย 4) การแปลโดยการใชค าทบศพทปนค าไทย 5) การแปลโดยการสรางค าประสมใหมใน

ภาษาไทยโดยแปลค าในภาษาตนฉบบแบบตรงตวและใชค าอนทมความหมายใกลเคยงกน 6) การแปล

โดยการแทนทดวยวลหรอประโยคทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ซงยงคงค าทบศพทไว 7) การ

แปลโดยการแทนทดวยวลหรอประโยคทปรากฏในวฒนธรรมของภาษาแปล ซงยงคงค าทบศพทไว

แลวเพมเตมค าอธบาย 8) การแปลโดยการสรางค าประสมใหมในภาษาไทยโดยแปลค าใน

ภาษาตนฉบบแบบตรงตว แลวเพมเตมค าอธบาย 9) การแปลโดยการใชค าทบศพทปนค าไทย แลว

เพมเตมค าอธบาย 10) การแปลเพยงค าเดยวโดยแปลค าในภาษาตนฉบบแบบตรงตว 11) การแปล

โดยการทบศพท หรอการยมศพท 12) การแปลโดยการทบศพท หรอการยมศพท แลวเพมเตม

ค าอธบาย 13) การแปลโดยการใชขอความอธบาย 14) การแปลแบบสอความตามบรบท 15) การ

แปลโดยการละค า (ไมแปล) 16) การแปลโดยการใชค าในภาษาแปลสรางค าประสมใหม พบวามคา

การใชเทากบ 17) การแปลเพยงค าเดยวโดยใชการทบศพท 18) การแปลโดยการสรางค าประสมใหม

ในภาษาไทยโดยแปลค าในภาษาตนฉบบแบบตรงตวและใชค าอนทมความหมายใกลเคยงกน แลว

เพมเตมค าอธบาย พบวามคาการใชเทากบ 19) การแปลโดยการแทนทดวยส านวนทปรากฏใน

วฒนธรรมของภาษาแปล 20) การแปลโดยการสรางค าประสมใหมในภาษาไทยโดยใชการทบศพท

เพยงค าเดยว แลวเพมเตมค าอธบาย 21) การแปลโดยใชการทบศพท ควบคกบการใชค าซงเปนทรจก

กนดในภาษาไทย

16

สตรรตน ไกรออน (2556) ศกษาเรอง “กลวธการแปลทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปน

ภาษาองกฤษในนวนยายเรองสแผนดน” ทไดแปลเปนภาษาองกฤษโดยตลจนทรโดยมวตถประสงค 3

ประการ ไดแก 1) เพอศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ 2) เพอ

ศกษาเทคนควธการแปลทผแปลน ามาใชแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ และ

3) เพอศกษาและวเคราะหความสมพนธระหวางกลวธการแปลและเทคนควธการแปล

ผลการศกษาในสวนของกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ

พบวา มการใชกลวธการแปลแบบตรงตวมากทสด รองลงมาคอการแปลแบบเอาความ และการทบ

ศพท ตามล าดบ นอกจากน ยงพบกลวธแบบอน ๆ แบงเปน 2 กลวธไดแก การไมแปลหรอการละค า

และการทบศพทประกอบการแปลแบบตรงตว

สวนการศกษาเทคนควธการแปล พบวามการใชเทคนคการแปลแบบขยายมากท สด

รองลงมาไดแก การแปลแบบพอเพยง การแปลแบบครบ การแปลแบบดดแปลง และ การแปลแบบ

อางองขอมลดงเดม ตามล าดบ นอกจากนยงพบเทคนควธการแปลแบบอน ๆ ไดแก การใชค าทบศพท

ในประโยคเสมอนค าภาษาองกฤษโดยไมมการขยายความเพมเตม

เมอศกษาและวเคราะหความสมพนธระหวางกลวธการแปลกบเทคนควธการแปลแลว พบวา

กลวธการแปลแบบตรงตวมความสมพนธกบเทคนควธการแปลแบบครบมากทสด กลวธการแปลแบบ

เอาความ การทบศพท และการทบศพทประกอบการแปลแบบตรงตวมความสมพนธกบเทคนควธการ

แปลเดยวกนคอ มความสมพนธกบเทคนควธการแปลแบบขยายมากทสด สวนกลวธการไมแปลหรอ

การละค ามความสมพนธกบเทคนคกลวธการแปลแบบพอเพยงมากทสด

นนทวฒน เนตรเจรญ (2557) ศกษาเรอง “การแปลถอยค าตองหามในวรรณกรรมเรอง The

Catcher in the Rye: กรณศกษาส านวนแปลของ ค าระว – ใบเตย” มวตถประสงคเพอจดกลมทมา

ของถอยค าตองหามทปรากฏในตนฉบบ และ ส านวนแปล เพอศกษากลวธการแปลถอยค าตองหาม

และ เพอศกษาปจจยทมผลตอการแปลถอยค าตองหาม

ผลการวจยในวตถประสงคแรกพบวากลมทมาของถอยค าตองหาม มทงหมด 11 กลม

แบงเปนกลมทมาซงปรากฏใชทงในตนฉบบและส านวนแปล 5 กลมไดแก กลมสตว กลมสงของ กลม

17

พฤตกรรม กลมคณสมบต และ กลมศาสนา สงเหนอธรรมชาต กลมทมาซงปรากฏใช เฉพาะตนฉบบ

สองกลมไดแก กลมของเสยจากรางกาย และกลมพช กลมทมาซงปรากฏใชเฉพาะส านวนแปล 4 กลม

ไดแก กลมอวยวะ กลมเครอญาต กลมค าสรรพนาม และค าน าหนานาม และกลมค าลงทาย

ดานกลวธการแปลพบวา มกลวธการแปลหลกซงใชแปลค าตองหามทปรากฏในตนฉบบ 5

กลวธไดแก 1) กลวธการแปลตรงตามรปภาษา 2) กลวธการแปลเทยบเคยงจากรปภาษา 3) กลวธการ

แปลเทยบเคยงอารมณ 4) กลวธการแปลตความ 5) กลวธการละ นอกจาก 5 กลวธการแปลหลกท

กลาวขางตนยงมกลวธเสรมซงใชปรบแตงถอยค าตองหามในส านวนแปล และกลวธการเพมถอยค า

ตองหามเพอปรบแตงส านวนแปล สวนปจจยทมผลตอการแปลถอยค าตองหาม มปจจย 2 ประการ

ไดแก วฒนธรรมการใชภาษาและความประสงคของผแปล

ศศ เอาทรยกล (2557) ศกษาเรอง “การศกษาการแปลขามวฒนธรรมจากภาษาไทยเปน

ภาษาองกฤษในบทบรรยายใตภาพของภาพยนตรไทย” มวตถประสงคเพอศกษากลวธการแปลค าทาง

วฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษในบทบรรยายใตภาพของภาพยนตรไทย 4 เรองทม

ประเภทภาพยนตรแตกตางกน ผลการศกษาพบถอยค าจ านวน 197 ค า ประเภทของค าทาง

วฒนธรรมทพบมากทสดคอวฒนธรรมทางภาษา ตามดวยวฒนธรรมทางสงคม วฒนธรรมทางวตถ

วฒนธรรมทางศาสนา และวฒนธรรมทางนเวศวทยา นอกจากน ยงพบวาภาพยนตรแตละประเภท

สะทอนวฒนธรรมแตกตางกน โดยในภาพยนตรประเภทชวตและประเภทตลกนน พบค าในประเภท

วฒนธรรมทางภาษามากกวาภาพยนตรประเภทอน สวนในภาพยนตรประเภทระทกขวญจะพบค าใน

วฒนธรรมทางศาสนามากทสด ส าหรบค าทสะทอนวฒนธรรมทางสงคมจะพบมากทสดในภาพยนตร

ประเภทสารคดองประวตศาสตร

ผลการวเคราะหกลวธการแปลทใชแนวคดของโมนา เบคอร (1992) เปนกรอบหลกพบวาม

การใชกลวธการแปลทงหมด 7 กลวธไดแก 1) การใชค าทมความหมายกวางกวาในตนฉบบ 2) การใช

ค าทมความหมายเฉพาะเจาะจงกวาในตนฉบบ 3) การแทนทดวยสงทมในวฒนธรรมเปาหมาย 4) การ

อธบายความ 5) การทบศพท 6) การละไมแปล 7) การแปลตรง

18

โดยทวไปผแปลสามารถเลอกใชค าทสอความหมายและอารมณของตวละครชดเจนและ

ใกลเคยงกบตนฉบบ อกทงใชค าทกระชบเพอไมใหบทแปลมความยาวเกนพนทอนจ ากดของจอ

ภาพยนตร แตในแงของการแปลขามวฒนธรรมนน พบวา บางครงนยยะทางวฒนธรรมของค าใน

ตนฉบบถกลดทอนไป

ขอมลเกยวกบนวนยาย ผแตง และ ผแปล

ผวจยจะแบงการน าเสนอเปน 3 หวขอ ไดแก นวนยาย ผแตง และ ผแปลดงรายละเอยด

ตอไปน

1. นวนยาย

1.1 นวนยายเรอง ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก

นวนยายเรอง ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก ( Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ )

เปนนวนยายของ เหงวยน เหญต อนห นวนยายเลมนถอเปนหนงในนวนยายทประสบความส าเรจ

มากทสดของ เหงวยน เหญต อนห และไดรบรางวลซไรตในปค.ศ.2010 เหงวยน เหญต อนห ไดเขยน

ไวขางหลงนวนยายเลมนวา “ผมไมไดเขยนหนงสอเลมนใหเดกแตผมเขยนใหคนทเคยเปนเดก” และ

ไดใหสมภาษณกบหนงสอพมพ Người lao động วา “กลมผอานเปาหมายของผมคอผใหญ ผมอยาก

ใหผใหญเหนใจเดก ๆ” ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก ไดรบรางวลหนงสอดเดนของสมาคม Hội Xuất

bản Việt Nam และสมาคมนกเขยนเวยดนามในป ค.ศ. 2009 นวนยายเลมน ไดแปลเปน

ภาษาตางประเทศหลายภาษา หนงในนนคอภาษาไทยโดยมนธรา ราโท และจดพมพครงท 1 โดย

ส านกพมพนานมบคสพบลเคชนสในเดอนสงหาคม 2554

นวนยายเลมนเปนเรองราวเกยวกบเดก 4 คนทอยในหมบานเดยวกนคอ ยยตน ยยต

ฟนหลอ เจาฮายแคระ และ เจาหมย ผเลาเรองคอ เจาหมยททงเลาเรองตอนเดกและสอดแทรกความ

คดเหนของหมยปจจบน เรองประกอบดวย 12 บท ไดแก

บทท 1 แลวกหมดไปอกหนงวน (Tóm lại là đã hết 1 ngày)

บทท 2 พอแมแสนวเศษ (Bố mẹ tuyệt vời)

19

บทท 3 ตงชอใหโลก (Đặt tên cho thế giới)

บทท 4 เศราอะไรอยางน (Buồn ơi là sầu)

บทท 5 เมอเราโตเปนผใหญ (Khi người ta lớn lên)

บทท 6 ผมคอเจาหมย (Tôi là thằng cu Mùi)

บทท 7 ผมจะเปนเดกดไดนานเทาไหร (Tôi ngoan trong bao lâu)

บทท 8 พวกเราเปนฆาตรกรไดอยางไร (Chúng tôi trở thành kẻ giết người như thế nào)

บทท 9 มใครรบางวาตอนนกโมงแลว (Ai có biết bây giờ là mấy giờ rồi không)

บทท 10 และแลวผมกจมน า (Và tôi đã chìm)

บทท 11 ฟารมเลยงหมาจรจด (Trang trại chó hoang)

บทท 12 สดทานคอขบวนรถไฟทไมคนตรวจตว (Cuối cùng là chuyến tàu không có người

soát vé)

1.2 นวนยายเรอง ปดตา เปดหนาตาง

นวนยายเรองปดตา เปดหนาตาง (Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ) เปนเรอง

ส าหรบเยาวชนของนกเขยนและจตรกรชอ เหงวยน หงอก ถวน (Nguyễn Ngọc Thuần) หนงสอเลม

นไดรบรางวลทองในการประกวดการเขยนใหเยาวชนปค.ศ. 2002 จดโดยส านกพมพ Trẻ และ

สมาคมนกเขยนเวยดนาม นอกจากนนยงไดรบรางวลจากตางประเทศคอรางวล Peter Pan ของ

สถาบน iBbyของประเทศสวเดน นวนยายเลมนไดแปลเปนภาษาตางประเทศหลายภาษา หนงในนน

คอภาษาไทยโดยมนธรา ราโท และจดพมพครงท 1 โดยส านกพมพนานมบคสพบลเคชนสในเดอน

ตลาคม 2556

นวนยายเลมนเปนเรองราวผานมมมองของเดกชายชอ หยง (Dũng) อาย 10 ขวบ

เลาเรองเกยวกบเขาและชวตรอบขางเขา ตงแตเรองเลก ๆ เชน เรองฟนเขยว หรอ นวมอ จนกระทง

เรองใหญเชนเรองของเพอนบานตงครรภแตลกเสยชวตเพราะคลอดกอนก าหนด ผานมมมองของเดก

10 ขวบ

เรองประกอบดวย 19 บท ไดแก

บทท 1 เสยงทไพเราะทสด (Những âm thanh đẹp nhất)

20

บทท 2 เกลยดฟนเขยว (Ghét cái răng khểnh)

บทท 3 คดถงนวมอ (Thương nhớ ngón tay)

บทท 4 ความรก (Tình yêu)

บทท 5 ปดตา เปดหนาตาง (Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ)

บทท 6 รองเทาสนสงของครหวา (Đôi guốc của cô giáo Hà)

บทท 7 กอนกลบบาน จงลมอะไรไวสกอยางหนง (Trước khi đi học về, hãy để quên một

cái gì đó)

บทท 8 วนทนาสะพรงกลว (Một ngày kinh hoàng)

บทท 9 คนแปลกหนา (Kẻ lạ)

บทท 10 ชวงเวลาแหงฤดฝน (Những ngày mưa)

บทท 11 แขกประหลาดมาเยยมสวน (Người khách lạ đến viếng khu vườn)

บทท 12 วนแหงความลบ (Ngày bí mật)

บทท 13 มาเซอรเปยโน (Bà Ma xơ đàn)

บทท 14 ความผดพลาด (Một lỗi lầm)

บทท 15 ชวงเวลาอนแสนปกต (Những ngày bình thường)

บทท 16 พวกคนแปลหนา (Những người lạ)

บทท 17 โศกนาฏกรรม (Bi kịch)

บทท 18 หมอยาพนบาน (Ông lang vườn)

บทท 19 แทนบทสงทาย (Thay đoạn kết)

2. ผแตง

2.1 เหงวยน เหญต อนห ผแตงเรอง “Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ”

เหงวยน เหญต อนห (Nguyễn Nhật Ánh) เกดวนท 7 พ.ค. ปค.ศ.1955 ทหมบาน

An Mỹ ต าบล Bình An อ าเภอ Thăng Bình จงหวด Quảng Nam เรยนประถมและมธยมทบาน

เกด ในปค.ศ. 1973 เหงวยน เหญต อนหไดยายไปเรยนมหาวทยาลยครศาสตร นครโฮจมนห

หลงจากเรยนจบเขาไดท างานและใชชวตอยทนครโฮจมนหซงอยทางภาคใตของประเทศจนถงปจจบน

21

เหงวยน เหญต อนห เปนนกเขยนทมผลงานวรรณกรรมเยาวชนจ านวนมาก และ

หลายเรองไดท าเปนหนง เชน กลองคาไลโดสโกป (Kính vạn hoa) ฉนเหนดอกไมสเหลองบนพน

หญาสเขยว (Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh) หญงสาวทมาจากอดต (Cô gái đến từ hôm

qua)

2.2 เหงวยน หงอก ถวน ผแตงเรอง “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”

เหงวยน หงอก ถวน (Nguyễn Ngọc Thuần) เปนทงนกเขยนและจตรกร เกดเมอป

ค.ศ. 1972 ท อ าเภอ Hàm Tân จงหวด Bình Thuận ซงอยทางภาคใตของเวยดนาม ส าเรจ

การศกษาจากมหาวทยาลยวจตรศลป นครโฮจมนห ปจจบนพ านกอยนครโฮจมนห ทางภาคใตของ

เวยดนาม

ผลงานนวนยายดเดนของ เหงวยน หงอก ถวน ไดแก Vừa nhắm mắt vừa mở

cửa sổ, Một thiên nằm mộng, Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ และ Cha và con và tầu

bay.

3. ผแปล

นวนยายทงสองเรองทผวจยน ามาศกษาม มนธรา ราโท เปนผแปล มนธรา ราโทส าเรจ

การศกษาอกษรศาสตรบณฑต (เกยรตนยม) จากคณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย จากนน

ไปศกษาตอ ณ ประเทศสหราชอาณาจกร และไดรบปรญญาเอกสาขาวรรณคดเวยดนามสมยใหม

(Modern Vietnamese Literature) จ าก School of Oriental and African Studies (SOAS)

มหาวทยาลยลอนดอน ปจจบนเปนอาจารยประจ าสาขาวชาภาษาเวยดนาม ภาควชาภาษาตะวนออก

คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ตวอยางผลงานแปลนวนยายทไดรบการตพมพเชน งาน

แปลเรอง “ดง ถย เจม” (2549) “ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก” (2554) “ปดตาเปดหนาตาง”

(2556) นอกจากนนยงมผลงานวชาการดานภาษา วรรณคด และวฒนธรรมเวยดนามอกดวย เชน

หนงสอเรอง “ภาษาเวยดนามเพอการสอสาร” และ “วรรณกรรมเวยดนามหลงปค.ศ. 1975: พลวต

และการเปลยนแปลง”

22

บทท 3

กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

จากการศกษาขอมลค าทางวฒนธรรมในนวนยายสองเรองคอ ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก

และ ปดตา เปดหนาตาง จ านวน 278 ค า ผวจยพบกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษา

เวยดนามเปนภาษาไทย 6 กลวธ ไดแก


2. กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย

3. กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท

4. กลวธการแปลแบบละไมแปล

5. กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอน

6. กลวธการแปลแบบผสม

กลวธทง 6 กลวธดงกลาว สามารถแสดงโดยเรยงล าดบความถของการใชจากมากไปนอยได

ดงตารางตอไปน

ตารางท 3.1 ตารางแสดงกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

กลวธการแปล จ านวนค า คดเปนรอยละ

1. กลวธการแปลแบบตรงตว 102 36.7

2. กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย 77 27.7

3. กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท 44 15.8

4. กลวธการแปลแบบละไมแปล 23 8.3

5. กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอน 16 5.75

6. กลวธการแปลแบบผสม 16 5.75

รวม 278 100

23

จากตารางขางตน แสดงใหเหนวา ผแปลใชวธการแปลแบบตรงตวมากทสด จ านวน 102 ค า

คดเปนรอยละ 36.7 รองลงมาคอการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย จ านวน 77 ค า คดเปนรอยละ

27.7 การใชค าจ าแนกประเภทจ านวน 44 ค า คดเปนรอยละ 15.8 การละไมแปลจ านวน 23 ค า คด

เปนรอยละ 8.3 การแปลเปนอยางอน จ านวน 16 ค า คดเปนรอยละ 5.75 และการแปลโดยใชกลวธ

แบบผสม จ านวน 16 ค า คดเปนรอยละ 5.75

กลวธการแปลทง 6 กลวธขางตนมรายละเอยดดงตอไปน


กลวธการแปลแบบตรงตว (literal translation) หมายถง การแปลค าตอค าจากภาษาตน

ทาง (ภาษาเวยดนาม) เปนภาษาปลายทาง (ภาษาไทย) คอการแปลความหมายตอความหมายโดย

โครงสรางภาษาตนทางจะเปลยนเปนโครงสรางภาษาปลายทาง กลาวคอในภาษาเวยดนามจะ

เรยงล าดบจ านวนนบ ลกษณนาม ค านาม แตในภาษาไทยจะเรยงค านาม จ านวนนบ ลกษณนาม

ในการศกษาครงน ผวจยพบกลวธการแปลแบบตรงตวทงหมด 102 ค า ดงตวอยางตอไปน

ตวอยางท 1

ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม kho cá

ความหมาย ตมเคม ปลา

ค าในฉบบแปลภาษาไทย ท าปลาตมเคม

ค าวา kho หมายถง กรรมวธการท าอาหารคาววธหนง ทคนเวยดนามนยมรบประทาน ใช

ปลาหรอเนอสตวใสเครองปรงเคยวใหเปอย มรสเคมกนกบขาว สวนค าวา cá หมายถงสตวทมกระดก

สนหลง เปนสตวทอาศยอยในแหลงน า ซงคนเวยดนามนยมเอามาท าอาหาร ค าวา kho cá หมายถง

การท าปลาตมเคม ในทนผแปลแปลวา ท าปลาตมเคม จงเปนการแปลแบบตรงตว

24


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chổi

ความหมาย ไมกวาด

ค าในภาษาฉบบแปล ไมกวาด

ค าวา chổi หมายถง ของใชเพอใชกวาด มกจะท าจากฟางขาว ขนสตว กงไม ฯลฯ ผแปล

แปลวา ไมกวาด ซงเปนการแปลตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chăn

ความหมาย ผาหม

ค าในภาษาฉบบแปล ผาหม

ค าวา chăn หมายถง ผาทใชหมตวเพอความอบอน มกจะท าจากผา นน ไหมพรม ฯลฯ ผ

แปลแปลวา ผาหม ซงเปนการแปลแบบตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม ngày giỗ

ความหมาย วน วนครบรอบวนตาย

ค าในภาษาฉบบแปล วนครบวนตาย

ค าวา ngày giỗ หรอ giỗ หมายถง พธวนครบรอบวนตาย ทคนในครอบครวจะระลกถง

ผตาย ผแปลแปลวา วนครบวนตาย ซงเปนการแปลแบบตรงตว

25


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม ngôi mộ

ความหมาย (ลกษณนาม) หลมฝงศพ

ค าในภาษาฉบบแปล หลมฝงศพ

ค าวา ngôi เปนลกษณนามใชกบบาน วด หลมฝงศพ ค าวา mộ หมายถงทฝงศพคนตาย ใน

ภาษาไทยไมมการน าค าลกษณนามวางไวหนาค านามจงเปลยนโครงสรางใหเปนภาษาไทย ผแปล

แปลวา หลมฝงศพ ซงเปนการแปลแบบตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม con ma

ความหมาย (ลกษณนาม) ผ

ค าในภาษาฉบบแปล ผ

ค าวา con เปนค าลกษณนามทใชกบสตว ผ มด ma เปนสภาพลกลบ มอยทกท มองไมเหน

ตว แตอาจจะปรากฏเหมอนมตวตนได อาจใหคณใหโทษได มทงดและราย คนทตายไปแลว con

ma หมายถง ผ ผแปลแปลวา ผ ซงเปนการแปลแบบตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม ông tiên

ความหมาย (ค าน าหนา) เทวดา หรอ นางฟา

ค าในภาษาฉบบแปล เทวดา

ค าวา ông เปนค าทใชน าหนาสงทเราใหเกยรต นบถอ และเปนเพศชาย ค าวา tiên เปนเทพ

ในเทพนยายทมความงาม อยบนสวรรค และมเวทมนตรวเศษ ค าวา ông tiên หมายถงเทพผชายท

26

อยบนสวรรค และมเวทมนตรวเศษ ในภาษาไทยไมมค าน าหนาเทวดา ผแปลแปลวา เทวดา จงเปน

การแปลตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม tập viết

ความหมาย ฝก เขยน

ค าในภาษาฉบบแปล ฝกเขยน

ค าวา tập หมายถงฝก หด ค าวา viết หมายถงเขยน ค าวา tập viết เปนวชาทนกเรยนชน

ประถมมกจะตองเรยน ตองฝกเขยนใหสวย ผแปลแปลวา ฝกเขยน จงเปนการแปลแบบตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม tím tím

ความหมาย มวง มวง

ค าในภาษาฉบบแปล สมวง ๆ

ค าวา tím หมายถงสทไดจากการผสมสแดงกบสน าเงน ค าวา tím tím เปนการซ าค าเพอท า

ใหมความหมายวาสนนจางลง ผแปลแปลวา สมวง ๆ ซงเปนค าซ า จงจ าแนกเปนกลวธการแปลแบบ

ตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม trắng hồng

ความหมาย ขาว ชมพ

ค าในภาษาฉบบแปล ขาวอมชมพ

27

ค าวา trắng หมายถงสขาว สวนค าวา hồng หมายถงสชมพ เมอผสมสองค าน เปนค าวา

trắng hồng หมายถงสขาวอมชมพ ภาษาไทยมกจะใชค าวา อม เมอบรรยายความปนกน กลมกลน

ของส หรอ รส ผแปลแปลวา ขาวอมชมพ จงเปนการแปลแบบตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chín tháng mười ngày

ความหมาย เกา เดอน สบ วน

ค าในภาษาฉบบแปล เกาเดอนสบวน

ค าวา chín หมายถง เกา ค าวา tháng หมายถงเดอน ค าวา mười หมายถง สบ ค าวา ngày

หมายถงวน ค าวา chín tháng mười ngày จงหมายถง เกาเดอนสบวน เปนระยะเวลาทมารดาคน

หนงตองอมทองบตรตวเอง เมอพดถงระยะเวลาน คนเวยดนามทกคนจะนกถงบญคณทมารดามตอ

บตร มกไดใชเวลาอยากจะกลาวถงบญคณทแมมตอลก ในทนผแปลแปลวา เกาเดอนสบวน เปนการ

แปลแบบตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม ôi

ความหมาย โอย

ค าในภาษาฉบบแปล โอย

ค าวา ôi เปนค าอทานทใชไดในหลากหลายอารมณ ทงตกใจ ประหลาดใจ ชนชม เสยใจ

เจบปวด ฯลฯ ผแปลแปลวา โอย ซงเปนค าทเปลงออกมาแสดงความรสกเจบปวด หรอรสกวามากยง

แปลก เปนตน เปนการแปลแบบตรงตว

28


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม ngủ trưa

ความหมาย นอน กลางวน

ค าในภาษาฉบบแปล นอนกลางวน

ค าวา ngủ หมายถง นอนหลบ ค าวา trưa หมายถงชวงเวลากลางวน ค าวา ngủ trưa

หมายถงการนอนกลางวน ผแปลใชค าวา นอนกลางวน หมายถงการนอนในชวงกลางวน เปนการแปล

แบบตรงตว


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม uống trà

ความหมาย ดม ชา

ค าในภาษาฉบบแปล ดมชา

ค าวา uống หมายถง กน กลนของเหลวเขาไป ค าวา trà หมายถงชอไมตนขนาดเลกในวงศ

Theaceae ขนตามหบเขาในเขตรอน ใบใชชงเปนเครองดมทนยมทเวยดนาม ค าวา uống trà

หมายถง ดมชาซงเปนวฒนธรรมเวยดนาม ผแปลใชค าวา ดมชา เปนการแปลแบบตรงตว


กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย (lexical translation) หมายถงการแปลทถอเอา

เนอความใจความของภาษาไทยเปนส าคญ โดยไมไดแปลแบบค าตอค า ใชค าซงเปนทรจกกนดใน

ภาษาปลายทาง (ภาษาไทย) ทหมายถงสงเดยวกนกบค าในภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม)

ในการศกษาครงน ผวจยพบกลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย ทงหมด 77 ค า ดง

ตวอยางตอไปน

29


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม xe bò

ความหมาย รถ วว

ค าในภาษาฉบบแปล เกวยน

ในตวอยางขางตนน ค าวา xe แปลวารถ หรอ น าหนาค าทเปนยานพาหนะ สวน bò

หมายถงวว เปนสตวใหญ มเขากลม ๆ และ สน ขนมกจะมสเหลองน าตาล เลยงเพอไถนา ลากรถ เอา

นม หรอ บรโภคเนอ ค าวา xe bò หมายถงยานทมลอสองลอ ใชก าลงจากวว ควาย ในทน ผแปล

แปลวา เกวยนซงหมายถง ยานชนดหนง มลอ 2 ลอ ใชควายหรอววเทยม เปนการแปลแบบ

เทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม trò chơi vợ chồng

ความหมาย การเลน เมย ผว

ค าในภาษาฉบบแปล การเลนเปนพอแม

ค าวา trò chơi ในภาษาเวยดนาม หมายถงเกม หรอ การละเลนตาง ๆ ค าวา vợ เปนค าใช

เรยกผหญงทแตงงานแลวและเปนคครองของชายทเปนสาม ค าวา chồng หมายถงชายทแตงงานแลว

และเปนคครองของหญงทเปนภรรยา ค าวา trò chơi vợ chồng หมายถงการเลนทคนเลนจะเลน

สมมตเปนสาม ภรรยา อาจจะมลกดวย แตละคนจะท าหนาทเหมอนสามภรรยาจรง ๆ เชนแมท า

หนาทท ากบขาว ท าความสะอาดบาน สามไปท างานหาเงน กลบมากนขาวดวยกน ท าสวน ซอมรถ

ลกกมหนาทตองไปเรยน ท าการบาน ชวยแมท างานบาน ฯลฯ ในทนผแปลแปลวา การเลนเปนพอแม

เปนการละเลนทมลกษณะคลายกบการละเลนดงกลาวของเวยดนาม จงเปนการแปลแบบเทยบเคยง

ความหมาย

30


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม ôi trời ơi

ความหมาย โอย ฟา เอย

ค าในภาษาฉบบแปล โอย พระเจา

ค าวา ôi เปนค าอทานใชไดกบหลายอารมณ ความรสก เชนตกใจ ปลาดใจ ความรก เจบปวด

ค าวา trời เปนสวนเบองบนทมองเหนครอบแผนดนอย หรอ อกความหมายหนง ตามความเชอ

พนบาน trời คอ สงศกสทธ เหนอธรรมชาต อยบนฟาสงทสรางโลก และก าหนดโชคชะตาของทกสง

อยางบนโลกใบน ค าวา ơi เปนค าใชเรยกคนอนอยางสนทสนม หรอ ใชเรยกเพอแสดงอารมณ ôi trời

ơi เปนวธการอทานในทกอารมณของคนเวยดนาม ผแปลแปลวา โอย พระเจา ซงคนไทยใชเปนค า

อทานมากกวา โอย ฟา เอย เปนการแปลแบบแบบเทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม màu nõn chuối

ความหมาย ส ใบออน กลวย

ค าในภาษาฉบบแปล ซด

ค าวา màu หมายถง ส ค าวา nõn หมายถงใบออน ค าวา chuối หมายถงกลวย ค าวา

màu nõn chuối เปนค าเรยกสไมพนฐาน หมายถงสทไดจากการผสมสเขยวและสเหลอง เหมอนส

ของใบกลวยออน หรอเปนสตองออนของคนไทย ใชเรยกสหนาของคนไมสบาย ผแปลแปลวา ซด ซง

เปนค าทคนไทยใชเรยกสหนาของคนไมสบาย เปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม ông lang vườn

ความหมาย ค าน าหนา หมอ สวน

ค าในภาษาฉบบแปล หมอยาสมนไพร

31

ในตวอยางขางตน ค าวา ông เปนค าทใชน าหนาสงทเราใหเกยรต นบถอ และเปนเพศชาย

ค าวา lang หมายถง หมอ ค าวา vườn หมายถง สวนปลกพชผกตาง ๆ ông lang vườn หมายถง

หมอทรกษาโรคใหผปวยโดยการใชสมนไพร ผแปลแปลวา หมอยาสมนไพร ซงหมายถงหมอทรกษา

ผปวยดวยสมนไพร จงเปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม mì gói

ความหมาย เสนแปงสาล หอ

ค าในภาษาฉบบแปล มามา

ค าวา mì หมายถง แปงสาลทเปนเสนยาว ๆ สวนค าวา gói หมายถงหอ เปนการพนหรอหม

สงของดวยแผนบาง ๆ เชน ใบไม ผา กระดาษ ฯลฯ หรอ อกความหมายหนงคอ ลกษณนามเรยก

ของทหมดวยแผนบาง ๆ เชน ใบไม พลาสตก หรอกระดาษ เปนตน ค าวา mì gói หมายถงเสนแปง

สาลหอ ผแปลใชค าวา มามา ซงหมายถงบะหมกงส าเรจรปอยในหอ มความหมายเชนเดยวกบเสน

แปงสาลหอเปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม nhà thờ

ความหมาย บาน บชา

ค าในภาษาฉบบแปล โบสถ

ค าวา nhà หมายถงบาน ค าวา thờ หมายถงบชา nhà thờ หมายถง ตกทบชาพระเยซ และ

เปนทท าพธทางศาสนาตาง ๆ ของครสตศาสนกชน ผแปลแปลวา โบสถ ถอเปนการแปลแบบ


32


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม bánh mì

ความหมาย ขนม หม

ค าในภาษาฉบบแปล ขนมปง

ค าวา mì หมายถง แปงสาลทเปนเสนยาว ๆ สวนค าวา gói หมายถงหอ เปนการพนหรอหม

สงของดวยแผนบาง ๆ เชน ใบไม ผา กระดาษ ฯลฯ หรอ อกความหมายหนงคอ ลกษณนามเรยก

ของทหมดวยแผนบาง ๆ เชน ใบไม พลาสตก หรอกระดาษ เปนตน ค าวา mì gói หมายถงเสนแปง

สาลหอ ผแปลใชค าวา มามา ซงหมายถงบะหมกงส าเรจรปอยในหอ มความหมายเชนเดยวกบเสน

แปงสาลหอเปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม nhanh như chớp

ความหมาย เรว เหมอน หรอ อยาง ฟาแลบ

ค าในภาษาฉบบแปล ชวพรบตาเดยว

ในตวอยางขางตนน ค าวา nhanh หมายถง เรว như หมายถง เหมอนหรออยาง ใชเวลา

เปรยบเทยบสองสงทคลายหรอเหมอนกน สวน chớp แปลวา ฟาแลบ nhanh như chớp เปน

ส านวนเปรยบเทยบความเรวเหมอนฟาแลบ ในกรณน ผแปลใชค าวา ชวพรบตาเดยว หมายถง

ระยะเวลาเทากบการกะพรบตาครงหนงซงสนมาก เปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม quạt máy

ความหมาย พด เครอง

ค าในภาษาฉบบแปล พดลม

33

ในภาษาเวยดนาม ค าวา quạt หมายถง ของใชทท าใหอากาศเคลอนไหวกลายเปนลม สวน

máy หมายถง เครอง สงของทประกอบจากหลายสวนประกอบ quạt máy หมายถงพดลมซงเปน

เครองพดใหเยนดวยแรงไฟฟา ผแปลแปลวา พดลม พดลมซงเปนเครองพดใหเยนดวยแรงไฟฟา

เหมอนกน ซงเปนจงเปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม là tiên là phật

ความหมาย เปน นางฟา/เทวดา เปน พระพทธเจา

ค าในภาษาฉบบแปล ไดรบเกยรต

ค าวา tiên ในภาษาเวยดนาม เปนตวละครสมมตในต านาน นทาน สวยมาก มพลงวเศษ

มหศจรรย และมชวตทมความสขมาก สวน phật หมายถง พระบรมศาสดาแหงพระพทธศาสนา là

เปนค ากรยาส าหรบแสดงความสมพนธระหวางค ากบค าเพอใหเหนวา ค าหนาและค าหลงมภาวะ คอ

ความม ความเปน เกยวของกนอยางไร là tiên là phật เปนส านวนหมายถงการทไดรบความนบถอ

เคารพ ไดรบเกยรต ไดมชวตทมความสข ในฉบบแปล ผแปลใชค าวา ไดรบเกยรต ซงเปนการแปล

แบบเทยบเคยงความหมาย


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม Tết Ma Rốc

ความหมาย เทศกาลปใหม โมรอกโก

ค าในภาษาฉบบแปล ไมแนใจวาเมอไร

ในตวอยางขางตนน ค าวา Tết หมายถงเทศกาล หรอ เทศกาลปใหม ค าวา Ma Rốc

หมายถงประเทศโมรอกโก Tết Ma Rốc หมายถง เทศกาลปใหมของประเทศโมรอกโก ในอดต ชาว

เวยดนามไมเหนชาวโมรอกโกจดงานฉลองปใหมเหมอนชาวตะวนตก จงคดวาไมมการฉลองปใหม

เหมอนของเวยดนาม แตในความเปนจรงคนโมรอกโกกมการฉลองปใหมแตวนปใหมของเขาไมตรงกบ

34

วนปใหมสากล แตเขาฉลองตามปฏทนของศาสนามสลม ซงมกจะเปนเดอนกมภาพนธ Tết Ma Rốc

เปนส านวนหมายถงความเปนไปไมได ไมมวนเปนไปได หรอเปนไปไดยาก ผแปลแปลวา ไมแนใจวา

เมอไร ซงมความหมายคลายกบเปนไปไมได เปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย


กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท (generic-specific words) หมายถงการใชค าภาษา

ปลายทาง (ภาษาไทย) ทมความหมายกวางกวา หรอ เฉพาะเจาะจงกวาค าในภาษาตนทาง (ภาษา

เวยดนาม)

ในการศกษาครงน ผวจยพบกลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภททงหมด 44 ค า ใน

จ านวนน พบกลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ จ านวน 28 ค า และ พบกลวธการ

แปลแบบใชค าเฉพาะเจาะจง จ านวน 16 ค า ดงตวอยางตอไปน

3.1 กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ เปนกลวธการแปลโดยใชค า

ภาษาปลายทาง (ภาษาไทย) ทมความหมายกวางกวาค าในภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม) ซงเปนค า

จากลมทมความหมายรวมถงค าลกกลมดวยดงตวอยาง


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chiếc yếm

ความหมาย (ลกษณนาม) เอยม

ค าในภาษาฉบบแปล เสอ

ในภาษาเวยดนาม ค าวา chiếc เปนลกษณนามใชกบสงของ สวนค าวา yếm หมายถงแผน

ผาชนในส าหรบคาดหนาอกของผหญงสมยกอน ในทนผแปลใชค าวา เสอ หมายถงเครองสวมกาย

35

ทอนบนท าดวยผา เปนตน ซงเสอเปนค าจากลมของเอยม จงเปนการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท

อยางกวาง ๆ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chai xá xị

ความหมาย ขวด น าซาส

ค าในภาษาฉบบแปล ขวดน าอดลม

ค าวา chai หมายถง ภาชนะกลวงใน โดยมากท าดวยแกว รปสง มกมคอหรอปากแคบ

ส าหรบบรรจของเหลวเปนตน xá xị หมายถงน าหวานชนดหนงทใชรสชาตและกลนหลกจากรากตน

Smilax regelii มกจะใสโซดาเพม แตมรสชาตเปนเอกลกษณ มสน าตาลเหมอนโคก นยมบรโภคท

เวยดนามกอนป 1975 คนไทยมกเรยกวา น าซาส น าซา น าจรวด ผแปลใชค าวา ขวดน าอดลม ซง

หมายถงเครองดมทผสมน าตาลหรอน าผลไม มแกสคารบอนไดออกไซดละลายอยโดยใชความดน

น าอดลมเปนค าจากลมของค าวา น าซาส เปนการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม cặp

ความหมาย กระเปานกเรยน กระเปาใสหนงสอ

ค าในภาษาฉบบแปล กระเปา

ค าวา cặp หมายถงของใชทมกจะท าจากหนง ผา พลาสตกเพอใสเอกสาร หรอ หนงสอสมด

สมยกอนท าจากไมสามแผนประกบกนเพอใสหนงสอไปเรยน ผแปลใชค าวา กระเปา ซงหมายถง

เครองใชรปคลายถงหรอกระเพาะ ท าดวยหนงบาง ผาบาง ส าหรบใสเงนหรอของตาง ๆ ใชคาดเอวกม

ตดอยในตวเสอหรอกางเกงกม ใชหวกม ค าวากระเปาเปนค าจากลมของค าวา กระเปานกเรยน และ

กระเปาใสหนงสอ จงเปนการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ

36


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม trắng tinh

ความหมาย ขาว บรสทธ

ค าในภาษาฉบบแปล สขาว

ค าวา trắng หมายถงสขาว สวน tinh หมายถงความบรสทธ ไมปนเปอน ค าวา trắng tinh

หมายถงสขาวบรสทธ ขาวมาก ขาวสะอาด ผแปลใชค าวา สขาว ซงเปนการแปลโดยใชกลวธใชค า

จ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chè đậu đỏ bánh lọt

ความหมาย ขนมหวาน ถวแดง ขนม (แปง)ลอด

ค าในภาษาฉบบแปล ขนม

ค าวา chè đậu đỏ bánh lọt หมายถง ขนมหวานชนดหนงของเวยดนาม ประกอบดวย

đậu đỏ ทแปลวา ถวแดงและ bánh lọt ทท าจากแปงขาวเจา และนยมใสน าสกดจากใบเตย ปนเปน

รปยาว ๆ เหมอนหนอน (เหมอนลอดชองของไทย) ผแปลใชค าวา ขนม ซงหมายถง ของกนทไมใช

กบขาว มกปรงดวยแปงหรอขาวกบกะทหรอน าตาล ค าวาขนมเปนค าจากลมของชอขนมหวานตาง ๆ

เปนการใชกลวธการแปลโดยใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม quán ăn bình dân

ความหมาย ราน กน คนธรรมดา หรอสามญชน

ค าในภาษาฉบบแปล รานธรรมดาทวไป

37

ในตวอยางขางตน ค าวา quán หมายถงสถานทขายของหรอราน ค าวา ăn หมายถง กน ค า

วา bình dân หมายถง คนธรรมดา มรายไดปานกลาง quán ăn bình dân หมายถงรานอาหารทม

กลมเปาหมายเปนคนธรรมดาทมรายไดปานกลาง ผแปลใชค าวา รานธรรมดาทวไปซงอาจจะหมายถง

รานอาหารหรอรานอะไรกได จงเปนการแปลแบบใชค าจ าแนกอยางกวาง ๆ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม bàn thờ

ความหมาย โตะ บชา

ค าในภาษาฉบบแปล หง

ในภาษาเวยดนาม ค าวา bàn หมายถง สงทมกจะท าจากไม มพนราบ มขา ใชส าหรบวาง

สงของ เครองบชา ใชเวลากนขาว หรอ ท างาน สวน thờ หมายถง การแสดงความเคารพ นบถอ

สงศกสทธ คนทลวงลบไปแลวโดยการท าตามพธ หรอไหวตามความเชอและประเพณ ในวฒนธรรม

เวยดนาม bàn thờ หมายถงโตะทใชไหว บชาบรรพบรษ หรอ สงศกสทธ ทคนในบานนบถอ มกจะได

แขวน หรอ ตดไวขางฝา หรอกบผนง หรอ วางบนทสงในบาน ผแปลใชค าวา หง หมายถง ทวางของ

ซงแขวนหรอตดไวขางฝาและสามารถวางอะไรกได เปนการแปลแบบจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ

3.2 กลวธการแปลแบบใชค าเฉพาะเจาะจง

กลวธการแปลแบบใชค าเฉพาะเจาะจงเปนกลวธการแปลโดยใชค าภาษาปลายทาง

(ภาษาไทย) ทมความหมายเฉพาะเจาะจงกวาค าในภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม) ทงนค าในภาษาตน

ทางอาจจะมหลายความหมาย ผแปลจงตองเลอกความหมายใดความหมายหนงมาใชในภาษา

ปลายทาง หรอ ภาษาตนทางใชค าทมความหมายกวางแตผแปลเลอกใชค าทมความหมาย

เฉพาะเจาะจงกวามาใชในภาษาปลายทาง

38


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม Màu xanh

ความหมาย ส ฟา หรอ เขยว หรอ น าเงน

ค าในภาษาฉบบแปล สฟา

ค าวา Màu xanh หมายถงสฟา สน าเงน หรอ สเขยว ผแปลแปลค าวา Màu xanh วา สฟา

ซงหมายถง สน าเงนออนอยางสทองฟาในเวลามแดด ถอเปนการแปลโดยใชค าเฉพาะเจาะจง


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม thước

ความหมาย ตลบเมตร หรอ ไมบรรทด

ค าในภาษาฉบบแปล ตลบเมตร

ค าวา thước หมายถงเครองมอใชวดความยาว หรอ ใชขดเสนตรง ๆ ผแปลใชค าวา ตลบ

เมตร เปนการแปลโดยใชค าเฉพาะเจาะจง


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม cháo

ความหมาย โจก หรอ ขาวตม

ค าในภาษาฉบบแปล ขาวตม

ค าวา cháo เปนอาหารเวยดนามชนดหนงทเหลว ๆ ท าจากขาว หรอแปง อาจจะใส

เนอสตวตาง ๆ ดวย ซงเหมอนโจก หรอ ขาวตม ผแปลใชค าวา ขาวตม ถอเปนการแปลโดยใชค า

เฉพาะเจาะจง

39


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม cá rán

ความหมาย ปลา ทอด

ค าในภาษาฉบบแปล ปลาททอด

ค าวา cá หมายถง ปลา เปนสตวทมกระดกสนหลง เปนสตวทอาศยอยในแหลงน า ซงคน

เวยดนามนยมเอามาท าอาหาร ค าวา rán หมายถงทอด เปนกรรมวธการท าอาหารคาววธหนงทท าให

สกดวยน ามนทเดอด cá rán หมายถงปลาทอด เปนอาหารจากปลาประเภทหนง ผแปลใชค าวา ปลา

ททอด ซงเปนการเจาะจงวาเปนปลาชนดใดทอด เปนการแปลโดยใชค าเฉพาะเจาะจง


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม lò

ความหมาย เตา

ค าในภาษาฉบบแปล เตาอบ

ค าวา lò หมายถง เตา ทส าหรบกอไฟหงตมหรอเผาสงตาง ๆ ตามปกตใชฟนหรอ ผแปลใช

ค าวา เตาอบ ซงหมายถงเตาทใชอบอาหาร โดยอาศยความรอนจากถานหรอไฟฟา เปนตน เปนการ

แปลโดยใชค าเฉพาะเจาะจง

4. กลวธการแปลแบบละไมแปล

กลวธการแปลแบบละไมแปล คอการทผแปลตงใจทจะไมแปลค าในภาษาตนทาง (ภาษา

เวยดนาม)

ในการศกษาครงน พบการละ ไมแปลจ านวน 23 ค าดงตวอยางตอไปน

40


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม nhúng đầu vào lu nước xem đứa nào nín thở lâu

hơn đứa nào

ความหมาย ชบ หว ใส โองน า ดวา คน ไหน กล น หายใจ

นาน กวา คน ไหน

ค าในภาษาฉบบแปล ด าน าแขงกน ดวาใครกลนหายใจในน าไดนานทสด

ในตวอยางขางตน ผแปลไมไดแปลค าวา lu nước แตยงคงสอความหมายไดเปนอยางดวา

เดก ๆ เลนกลนหายใจในน ากน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม nhưng với con Tí sún nghèo rớt mùng tơi thì đó là

con búp bê hay khóc nhè.

ความหมาย แต ส าหรบ ยย ต ฟนหลอ ยากจนจนเส อขาด นนคอตกตาท

มกรองไห

ค าในภาษาฉบบแปล แตส าหรบยยตฟนหลอ หมอนอนแสนเกา และ ด าเหมอน

ผาขรวนนคอตกตาทมกรองไหโยเย

ในตวอยางขางตนน ผแปลละไมแปลส านวน nghèo rớt mùng tơi ทหมายถง ยากจนจน

เสอขาด


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chờ bán cho các gánh ve chai

ความหมาย รอ ขาย ให บรรดาหาบเรซ อขยะ

ค าในภาษาฉบบแปล น า ไป ขาย

41

ในตวอยางขางตนน ผแปลละไมแปลค าวา các gánh ve chai ซงหมายถงหาบเรทซอขยะ

พวกขวด กระปอง โลหะ กระดาษ พลาสตก ในทนผแปลแปลรวม ๆ วาน าไปขายแตไมระบวาขายให

หาบเรทรบซอขยะ แตยงคงสอความหมายหลกของประโยคไดเปนอยางด

นอกจากตวอยางขางตน ยงมค าอนทผแปลละไมแปลเชน eo ôi (อทานเวลากลว หรอ

รงเกยจอะไร) hoàng thượng (พระมหากษตรย) ruột nở từng khúc (ไสบาน/พองทกทอน

หมายถงดใจมาก ) เปนตน

ทงนผวจยคดวา ค าทผแปลเลอกละไมแปลอาจจะเพราะวาค าเหลานไมส าคญ หรอ เปน

เพยงค าเพออธบายฉาก หรออาจจะเนองจากความแตกตางของโครงสรางประโยคของภาษาเวยดนาม

และภาษาไทย จงละไมแปลเพอใหประโยคแปลเปนภาษาไทยมความเปนธรรมชาตมากขน

5. กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอน

กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอนเปนการแปลทผแปลใชค าภาษาปลายทาง (ภาษาไทย)ท

มความหมายไมตรงกบความหมายของค าในภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม)

ในการศกษาครงน ผวจยพบกลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอน ทงหมด 16 ค า ดงตวอยาง

ตอไปน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม nhảy lò cò

ความหมาย กระโดด กระโดดขาขางเดยว

ค าในภาษาฉบบแปล กระโดดยาง

ค าวา nhảy หมายถง กระโดด ค าวา lò cò หมายถงการใชขาเดยวเคลอนไหว ค าวา nhảy

lò cò หมายถงการละเลนของเดก มลกษณะคลาย ๆ กบตงเตของไทยซงมลกษณะคอผเลนตอง

42

กระโดดขาขางเดยวเพอเกบเบย ผแปลใชค าวา กระโดดยาง ซงเปนการละเลนของเดกทมลกษณะของ

การกระโดดอกแบบหนง ซงเปนการแปลแบบแปลเปนอยางอน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม tủ lạnh

ความหมาย ต เยน

ค าในภาษาฉบบแปล โตะ

ค าวา tủ lạnh หมายถงของใชในบาน ทใชเกบรกษาอาหาร หรอ ตเยน ผแปลแปลวา โตะ

ซงเปนของใชในบานเหมอนกนแตคนละประเภทจงเปนการแปลเปนอยางอน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม đèn dầu

ความหมาย ตะเกยง น ามน

ค าในภาษาฉบบแปล เทยนเลมเลก

ค าวา đèn dầu แปลวา ตะเกยงน ามน ผแปลใชค าวา เทยนเลมเลก ซงเปนของใชในบาน ท

ใชใหความสวางเหมอนกน แตเปนคนละประเภท จงเปนการแปลแบบแปลเปนอยางอน

ในการแปลเปนอยางอน ผแปลมกจะใชค าทมคณสมบตรคลายคลงมาแทน และ ยงคงรกษา

เคาความหมายเดมอยบางเชนตะเกยงน ามน กบ เทยนเลมเลกมคณสมบตทใหความสวางเหมอนกน

จงสอความหมายของความสวางไดเชนเดม อยางไรกตาม บางครงผแปลใชค าทไมไดมคณสมบต

เหมอนกนเชน ตเยน กบ โตะ จงอาจจะท าใหผอานเขาใจผดจากความหมายในภาษาตนทางได ทงน

อาจจะเปนเพราะค านนไมไดมความส าคญทจะท าใหเขาใจความหมายของเนอเรองผดไป

43

6. กลวธการแปลแบบผสม

นอกจาก 5 กลวธหลกขางตนน ผวจยยงพบกลวธการแปลแบบผสมอก 5 กลวธ กลาวคอ ใช

กลวธตาง ๆ รวมกน ไดแก

1. กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ

2. กลวธการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ

3. กลวธการแปลแบบตรงตว + อธบายเชงอรรถ

4. กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท

5. กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย + อธบายเชงอรรถ

ตารางท 3.2 ตารางกลวธการแปลแบบผสม

กลวธการแปล จ านวนค า

1) กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ 6

2) กลวธการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ 5

3) กลวธการแปลแบบตรงตว + อธบายเชงอรรถ 3

4) กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท 1

5) กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย + อธบายเชงอรรถ 1

รวม 16

จากตารางขางตน แสดงใหเหนวา ผแปลใชกลวธการแปลแบบผสมทงหมด 16 ค า กลวธการ

แปลแบบผสมโดยผสมกลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทกบทบศพทและอธบายเชงอรรถมาก

ทสด จ านวน 6 ค า รองลงมาคอกลวธการแปลโดยผสมการทบศพทกบอธบายเชงอรรถ จ านวน 5 ค า

กลวธการแปลโดยผสมการแปลแบบตรงตวกบอธบายเชงอรรถจ านวน 3 ค า กลวธการแปลแบบผสม

โดยผสมการแปลแบบใชค าจ าแนกกบทบศพท และ ผสมการแปลแบบเทยบเคยงความหมายกบ

อธบายเชงอรรถ จ านวนประเภทละ 1 ค า ดงรายละเอยดตอไปน

44

6.1 กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถเปนการแปล

ทผแปลใชทงกลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท ทบศพท และอธบายเชงอรรถพรอมกนเพอ

แปลค าค าเดยวในภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม) โดยทบศพท หมายถง การถอดเสยงภาษาเวยดนาม

เปนภาษาไทย และอธบายเชงอรรถ หมายถง การใหขอมลเพมเตมขางลางของหนากระดาษใน

รปแบบของเชงอรรถ ซงพบวามทงหมด 6 ค าดงตอไปน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม áo dài

ความหมาย เส อ ยาว

ค าในภาษาฉบบแปล ชดอาวหญาย*

*ทางภาคเหนอของเวยดนามออกเสยงวาอาวสาย คอชด

ประจ าชาตของสตรเวยดนาม ประกอบดวยเสอตวยาว แขน

ยาว คอตง และกางเกงขายาว

ค าวา áo หมายถง เครองสวมกายทอนบนท าดวยผาเปนตน dài หมายถงยาว ค าวา

áo dài หมายถงชดดงเดมของชาวเวยดนาม ในทนผแปลใชค าวา ชดอาวหญาย ซง ชด หมายถง

เครองแตงกายทก าหนดใหใชในโอกาสตาง ๆ เปนกลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง

ๆ หรอ ค าเฉพาะเจาะจงกวา ตามดวยค าทบศพท อาว หญาย นอกจากนยงอธบายเชงอรรถไวทาย

หนากระดาษดวยวา “ทางภาคเหนอของเวยดนามออกเสยงวาอาวสาย คอชดประจ าชาตของสตร

เวยดนาม ประกอบดวยเสอตวยาว แขนยาว คอตง และกางเกงขายาว” จงเปนการแปลแบบใชค า

จ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ

45


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม bánh xèo

ความหมาย ขนม แซว (เลยนเสยงเมอประกอบอาหารจานน )

ค าในภาษาฉบบแปล ขนมแบนหแสว*

*ขนมชนดหนงของเวยดนาม ท าจากแปง เปน

กอนกลม ๆ สขาว

ค าวา bánh หมายถงอาหารท าจากแปง อาจจะมรสเคม หวาน หรอ เผด สวน xèo

เปนค าเลยนเสยงขณะท าอาหารจานน ค าวา bánh xèo หมายถงขนมทมลกษณะคลายขนมเบอง

ญวน เปนแผนวงกลมบางๆ แลวใสเครอง เชนเนอหม ถวเขยว กงและถวงอก ในทนผแปลใชค าวา

ขนม เปนการใชกลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ หรอ เฉพาะเจาะจงกวา

ประกอบกบการทบศพท แบนหแสว นอกจากนนยงอธบายเชงอรรถวา “ขนมชนดหนงของเวยดนาม

ท าจากแปง เปนกอนกลม ๆ สขาว”


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม cái nón

ความหมาย (ลกษณนาม) หมวกเวยดนาม

ค าในภาษาฉบบแปล หมวกหนอน*

*หนอน(nón) คอหมวกงอบยอดแหลมของ


ค าวา cái เปนลกษณนามใชกบสงของ สวนค าวา nón เปนชอเรยกสน ๆ หมวกซง

เปนเอกลกษณของชาวเวยดนาม ท าจากใบจาก มยอดแหลม ผแปลใชค าวา หมวกหนอน ซงการ

แปลวา หมวกเปนการใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ ประกอบกบการทบศพทค าวา nón เปน

หนอน นอกจากนนยงอธบายเชงอรรถวา “(nón) หนอน คอหมวกงอบยอดแหลมของเวยดนาม”

46


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม nón lá

ความหมาย หมวกเวยดนาม

ค าในภาษาฉบบแปล หมวกหนอน*

*(nón) หนอน คอหมวกงอบยอดแหลมของ


ค าวา nón lá เปนชอเรยกเตม ๆ ของหมวกชนดหนงซงเปนเอกลกษณของชาว

เวยดนาม ท าจากใบจาก มยอดแหลม ผแปลใชค าวา หมวกหนอน ซงการแปลวา หมวกเปนการใชค า

จ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ ประกอบกบการทบศพทค าวา nón เปน หนอน นอกจากนนยงอธบาย

เชงอรรถวา “(nón) หนอน คอหมวกยอดแหลมของเวยดนาม”จงเปนการแปลแบบใชค าจ าแนก

ประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม Tết

ความหมาย เทศกาลปใหม

ค าในภาษาฉบบแปล ตรษเตด*

*(Tết) คอการฉลองปใหมของเวยดนามตามปฏทน

จนทรคต ซงตรงกบชวงตรษจน

ค าวา Tết เปนค าเรยกเทศกาลปใหมของเวยดนามแบบสน ๆ โดยชอเตมของ

เทศกาลนคอ Tết Nguyên đán ผแปลใชค าวาตรษซงเปนการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยาง

กวาง ๆ ประกอบดวยการทบศพท เตด นอกจากนนยงมการอธบายเชงอรรถไวทายหนากระดาษวา

“(Tết) คอการฉลองปใหมของเวยดนามตามปฏทนจนทรคต ซงตรงกบชวงตรษจน” จงเปนการแปล

แบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ

47


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม Tết

ความหมาย เทศกาลปใหม

ค าในภาษาฉบบแปล วนตรษเตด*

*(Tết) คอการฉลองปใหมของเวยดนามตรงกบชวง

ตรษจน

ค าวา Tết เปนค าเรยกเทศกาลปใหมของเวยดนามแบบสน ๆ โดยชอเตมของ

เทศกาลนคอ Tết Nguyên đán ผแปลใชค าวาวนตรษซงเปนการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยาง

กวาง ๆ ประกอบดวยการทบศพท ค าวา Tết วา เตด นอกจากนนยงมการอธบายเชงอรรถไวทาย

หนากระดาษวา “(Tết) คอการฉลองปใหมของเวยดนามตรงกบชวงตรษจน” จงเปนการแปลแบบใช

ค าจ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ

6.2 กลวธการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ

กลวธการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถเปนการแปลทผแปลใชทงกลวธการ

แปลแบบทบศพท และอธบายเชงอรรถพรอมกนเพอแปลค าค าเดยวในภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม)

ในการศกษาครงนพบทงหมด 5 ค าทใชกลวธน ดงรายละเอยดตอไปน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chả cá

ความหมาย ยอ ปลา

ค าในภาษาฉบบแปล จากา *

*อาหารเวยดนามชนดหนง ประกอบดวยเสนขนมจนกนกบ

ปลากระทะรอน ปรงรสดวยเครองเทศตาง ๆ ผกสด และ

น าจมทท าจากกะป

48

ค าวา chả หมายถงอาหารทท าจากเนอ หม ไกทน ามาสบใหละเอยดแลวปนเปน

กอน ค าวา cá หมายถง ปลา chả cá หมายถงอาหารเวยดนามชนดหนงทท าจากปลา ผแปลใชค าวา

จากา ซงเปนการทบศพทค าวา chả cá นอกจากนนยงอธบายเชงอรรถไวทายกระดาษดวยวา

“อาหารเวยดนามชนดหนง ประกอบดวยเสนขนมจนกนกบปลากระทะรอน ปรงรสดวยเครองเทศตาง

ๆ ผกสด และน าจมทท าจากกะป” จงเปนการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม Trương Chi

ความหมาย (ชอบคคล และ วรรณกรรมเรองหนง)

ค าในภาษาฉบบแปล เจองจ*

*เจองจ เปนนทานพนบานของเวยดนาม บอกเลาความรกของชาย

หาปลาผมเสยงอนไพเราะกบเจาหญงแสนงาม แตเนองจากไม

สมหวงในความรกเขาจงฆาตวตาย

Trương Chi เปนตวละครในนทานเรองหนงของเวยดนาม ในทนผแปลใชการแปล

แบบทบศพทวา เจองจ นอกจากนนยงอธบาบเชงอรรถไวทายหนากระดาษดวยวา “เจองจ เปนนทาน

พนบานของเวยดนาม บอกเลาความรกของชายหาปลาผมเสยงอนไพเราะกบเจาหญงแสนงาม แต

เนองจากไมสมหวงในความรกเขาจงฆาตวตาย” จงเปนการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม phở

ความหมาย (กวยเตยวแบบเวยดนาม) ค าในภาษาฉบบแปล เฝอ*

*เฝอ (phở) อาหารประจ าชาตของเวยดนาม ประกอบดวยน าซป เสนกวยเตยว เนอไก หรอ เนอวว มกรบประทานในชวงเชา

49

ค าวา phở หมายถงอาหารชนดเสนขนชอของเวยดนาม ในทนผแปลแปลวา เฝอ ซงเปนการใชกลวธการแปลแบบทบศพท ประกอบดวยการอธบายเชงอรรถไวทายหนากระดาษวา “เฝอ (phở) อาหารประจ าชาตของเวยดนาม ประกอบดวยน าซป เสนกวยเตยว เนอไก หรอ เนอวว มกรบประทานในชวงเชา” จงเปนการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ ตวอยางท 54

ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม Lục Vân Tiên

ความหมาย (ชอบคคล และ วรรณกรรมเรองหนง)

ค าในภาษาฉบบแปล หลก เวน เตยน*

*Lục Vân Tiên คอวรรณกรรมของเวยดนามซงประพนธขนใน

ครสตทศวรรษท 19 ตงชอตามตวละครเอกฝายชายในเรองซง

เปนคนดและมความกตญญ แตตองประสบเคราะหราย ถก

อจฉาและกลนแกลงจนแทบเอาชวตไมรอด ตอมามการน าเอา

วรรณกรรมเรองนมาดดแปลงเปนบทละครส าหรบการแสดง

ประเภทตาง ๆ

Lục Vân Tiên เปนตวละครในวรรณกรรมเรองหนงทมชอเดยวกบตวละครเอกวา

Lục Vân Tiên ของเวยดนาม ในทนผแปลใชค าวา หลก เวน เตยน ซงเปนการใชกลวธแบบทบศพท

ประกอบดวยการอธบายเชงอรรถไวทายหนากระดาษวา “Lục Vân Tiên คอวรรณกรรมของ

เวยดนามซงประพนธขนในครสตทศวรรษท 19 ตงชอตามตวละครเอกฝายชายในเรองซงเปนคนด

และมความกตญญ แตตองประสบเคราะหราย ถกอจฉาและกลนแกลงจนแทบเอาชวตไมรอด ตอมาม

การน าเอาวรรณกรรมเรองนมาดดแปลงเปนบทละครส าหรบการแสดงประเภทตาง ๆ” จงเปนการ

แปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ

50


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม Tô Vũ ความหมาย (ชอนกแตงเพลงของเวยดนาม)

ค าในภาษาฉบบแปล โต หว*

*โตหว (Tô Vũ) นกแตงเพลงชอดงของเวยดนาม โดยเฉพาะอยางยงบทเพลงในชวงการตอสกบฝรงเศส กอนป ค.ศ. 1945 และเปนหนงในผกอตงสถาบนดนตรของเวยดนาม

Tô Vũ เปนนกแตงเพลงทมชอเสยงของเวยดนาม ในทนผแปลใชการแปลแบบทบ

ศพทวา โต หว นอกจากนนยงอธบาบเชงอรรถไวทายหนากระดาษดวยวา “โตหว (Tô Vũ) นกแตงเพลงชอดงของเวยดนาม โดยเฉพาะอยางยงบทเพลงในชวงการตอสกบฝรงเศส กอนป ค.ศ. 1945 และเปนหนงในผกอตงสถาบนดนตรของเวยดนาม” จงเปนการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ

6.3 กลวธการแปลแบบตรงตว + อธบายเชงอรรถ กลวธการแปลแบบตรงตว + อธบายเชงอรรถเปนการแปลทผแปลใชทงกลวธการ

แปลแบบตรงตว และอธบายเชงอรรถพรอมกนเพอแปลค าค าเดยวในภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม)

ในการศกษาครงนพบทงหมด 3 ค าทใชกลวธน ดงรายละเอยดตอไปน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม chén ความหมาย ถวย

ค าในภาษาฉบบแปล ถวย*

*คนเวยดนามกนขาวดวยถวยและตะเกยบเหมอนคนจน

ค าวา chén หมายถงถวย ภาชนะกนลก มรปตาง ๆ ส าหรบใสน าหรอของบรโภค

เปนตน ในทน ผแปลแปลวา ถวย เปนการแปลแบบตรงตว ประกอบดวยการอธบายเชงอรรถวา “คนเวยดนามกนขาวดวยถวยและตะเกยบเหมอนคนจน” จงเปนการแปลแบบตรงตวประกอบการอธบายเชงอรรถ

51


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม: năm mùi

ความหมาย ป แพะ ค าในภาษาฉบบแปล: ปแพะ*

*ในภาษาเวยดนามเรยกปมะแมวา ปหมย (Mùi) มแพะเปนสญลกษณเชนกน

ค าวา năm เปนเวลาชวโลกโคจรรอบดวงอาทตยครงหนงราว 365 วน ค าวา mùi

ในภาษาเวยดนามเปนชอปท 8 ของรอบ 12 ปนกษตร มสญลกษณเปนแพะ ค าวา năm mùi

หมายถงปแพะ หรอปมะแม ผแปลแปลวา ปแพะ ซงเปนการแปลแบบตรงตว นอกจากนนยงอธบาย

เชงอรรถไวทายหนากระดาษดวยวา “ในภาษาเวยดนามเรยกปมะแมวา ปหมย (Mùi) มแพะเปน

สญลกษณเชนกน” กลวธการแปลแบบตรงตว + อธบายเชงอรรถ


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม con chim ความหมาย ลกษณนาม นก

ค าในภาษาฉบบแปล นก*

*ค าวา con chim หรอนกใชแทนอวยวะเพศของผชาย

ค าวา con เปนลกษณนามใชกบสตว ผ มด เปนตน ค าวา chim หมายถงนก หรอ

ชอสตวมกระดกสนหลงเลอดอน ม 2 เทา 2 ปก และมขนปกคลมรางกาย ออกลกเปนไขกอนแลวจงฟกเปนตว ค าวา con chim ในทนหมายถง อวยวะเพศของผชาย ผแปลแปลวา นก เปนการแปลแบบตรงตว ประกอบดวยการอธบายเชงอรรถวา “ค าวา con chim หรอนกใชแทนอวยวะเพศของผชาย” จงเปนการแปลแบบตรงตว + การอธบายเชงอรรถ

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%B0

52

6.4 กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท เปนการแปลทผแปลใชทง

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทและทบศพทพรอมกนเพอแปลค าค าเดยวในภาษาตนทาง

(ภาษาเวยดนาม) ในการศกษาครงนพบ 1 ค าทใชกลวธน ดงรายละเอยดตอไปน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม áo dài ความหมาย เส อ ยาว

ค าในภาษาฉบบแปล ชดอาวหญาย

ค าวา áo หมายถง เสอ หรอ เครองสวมกายทอนบนท าดวยผาเปนตน ค าวา dài

หมายถงยาว ค าวา áo dài หมายถงชดดงเดมของชาวเวยดนาม ในทนผแปลใชค าวา ชดอาวหญาย ซง ชด หมายถง เครองแตงกายทก าหนดใหใชในโอกาสตาง ๆ เปนกลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท ประกอบดวยการทบศพทค าวา áo dài วา อาวหญาย จงเปนการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท

6.5 กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย + อธบายเชงอรรถ กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย + อธบายเชงอรรถเปนการแปลทผแปลใช

ทงกลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมายและอธบายเชงอรรถพรอมกนเพอแปลค าค าเดยวใน

ภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม)ในการศกษาครงนพบ 1 ค าทใชกลวธน ดงรายละเอยดตอไปน


ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม cậu ấm

ความหมาย (ค าเรยกลกชายของขนนางหรอคนทท างานในพระราชส านกสมยกอนX

ค าในภาษาฉบบแปล คณชายนอย*

*Cậu ấm หมายถงลกชายขนนาง เปนค าทมความหมายด หมายถงคนทเกดมาสขสบาย

53

ค าวา cậu ấm เปนค าเรยกลกชายของขนนางหรอคนทท างานในพระราชส านกสมยกอน ในทน ผแปลใชค าวา คณชายนอย ซงเปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย นอกจากนนผแปลยงอธบายเชงอรรถไวทายหนากระดาษวา “Cậu ấm หมายถงลกชายขนนาง เปนค าทมความหมายด หมายถงคนทเกดมาสขสบาย” จงเปนการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย + อธบายเชงอรรถ

ทงหมดทกลาวมาขางตนนเปนกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย โดยพบ กลวธ 6 กลวธ ไดแก กลวธการแปลแบบตรงตว กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท กลวธการแปลแบบละไมแปล กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอน และ กลวธการแปลโดยใชกลวธแบบผสม การศกษากลวธการแปลครงนท าใหทราบวา ผแปลไดใชกลวธแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทยทหลากหลาย กลวธการแปลตาง ๆ จะแสดงใหเหนวฒนธรรมเวยดนามและวฒนธรรมไทยทคลายและแตกตางกนดงจะกลาวในบทท 4

54

บทท 4

วฒนธรรมเวยดนามและไทยผานกลวธการแปล

จากการศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรม ผวจยไดศกษาวฒนธรรมเวยดนามและ

วฒนธรรมไทยและกลวธการแปลทแสดงวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายคลงกนและวฒนธรรมทตางกน

ดงตอไปน

1. วฒนธรรมเหมอนหรอคลายคลงกน

ในการศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยทเหมอนหรอคลายคลงกนผานกลวธการแปลค า

ทางวฒนธรรม ผวจยไดแบงเปน 3 หวขอใหญ คอ วฒนธรรมทางวตถ วฒนธรรมทางสงคม และ

วฒนธรรมทางภาษา

1.1 วฒนธรรมทางวตถ

วฒนธรรมทางวตถ หมายถง สงประดษฐและเทคโนโลยตาง ๆ ทมนษยคดคนผลต

ขนมาเชนสงกอสราง อาคาร บานเรอน อาหารเครองดม เครองอ านวยความสะดวกตาง ๆ เปนตน

จากการศกษาวฒนธรรมทางวตถของเวยดนามและไทยทเหมอนหรอคลายคลงกน

ผวจยพบวฒนธรรมยอย 3 ประเภทไดแก วฒนธรรมดานอาหารเครองดม วฒนธรรมดานสงกอสราง

อาคาร บานเรอน และวฒนธรรมดานของใช สงอ านวยความสะดวก ดงรายละเอยดตอไปน

1.1.1 อาหาร เครองดม

อาหารเปนปจจยส าคญในการใชชวตของสงมชวตทงหลาย และ เปนหนงในปจจยส

ของมนษย นอกจากนน อาหารยงเปนวฒนธรรมอยางหนงของชนชาตใดชนชาตหนง แตละชนชาตม

วฒนธรรมอาหารการกนทเปนเอกลกษณของตวเองทงอาหารทกน วธกน จ านวนมอทกน การให

ความส าคญกบมออาหาร เนองจากภมอากาศ ภมประเทศของแตละชาตไมเหมอนกน

ประเทศไทยและประเทศเวยดนามอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนสงคม

เกษตรกรรม มวฒนธรรมขาว ทงปลกขาว กนขาว ขาวนนเปนอาหารหลกของคนเวยดนามและคน

ไทย ทงขาวเหนยวและขาวเจา คนเวยดนามและคนไทยบรโภคขาว (cơm) วนละ 3 เวลา นอกจากน

ยงมอาหารงาย ๆ ท าจากขาวอยาง โจก หรอ ขาวตม (cháo)

55

ชวตคนไทยและคนเวยดนามใกลชดกบสายน าทอดมสมบรณ ปลาจงเปนอาหารหลก

ของคนทงสองประเทศ นอกจากนนยงมน าปลา ซงเปนเครองปรง อกทงยงเปนน าจมทส าคญในมอ

อาหารของทงคนเวยดนามและคนไทย คนเวยดนามและคนไทยตางกมกรรมวธท าอาหารอยางตมเคม

ปลา ปลาทอด เปนตน

ในโลกปจจบนซงเปนโลกรายพรมแดน วฒนธรรมไดแพรหลายอยางงายดาย คน

เวยดนามและคนไทยไมเพยงแตทานอาหารพนบาน ดงเดมของตวเองแตยงรบอาหารตางประเทศเขา

มาอยาง มามา หรอ บะหมกงส าเรจรป

นอกจากอาหารคาวแลว คนเวยดนามกมของหวานเชนเดยวกบไทยเชนขนมถวแดง

วนสเขยว ซงวนสเขยวนนมลกษณะคลายกบลอดชองของไทย

สวนในดานเครองดม คนเวยดนามนยมดมชา (uống trà) ชาปรากฎอยในทก

กจกรรมในชวตของคนเวยดนาม ไมวาจะเปนพธกรรมตาง ๆ เชนงานแตงงาน ปใหม งานศพ พธวน

ครบรอบวนตาย ชามอยทกทเชน ในบาน ตลาด ถนน คนเวยดนามในปจจบนดมทงชารอน และ ชา

เยน (ใสน าแขง) บนถนนกมรานน าชาใหคนเขามาดม สวนคนไทยกไดรบวฒนธรรมดมชาจากประเทศ

จนเชนเดยวกบเวยดนามดงท เดชา ศรภทร ไดกลาวไวใน นตยาสารหมอชาวบาน วา

“การดมน าชาคงจะกลายเปนวฒนธรรมของชาวไทยไปเรยบรอยแลวในสมยกรง

รตนโกสนทร โดยเฉพาะพระภกษในพระพทธศาสนาคงจะ “ฉนน าชา” และใชน าชาตอนรบแขกกน

ทวไป ดงปรากฏในค ากลอนของสนทรภบรรยายไวใน “ร าพนพลาป” ซงเชอวาแตงในสมยรชกาลท 3

ตอนหนงวา

“เหนตนชาหนากระไดใจเสยดาย เคยแกอายหลายครงประทงจน

ไดเกบฉนวนละนอยอรอยรส ดวยยามอดอตคดแสนขดสน

จะซอหาชาจนทรพยสนจน จะจากตนชาใหอาลยแฮ...””

นอกจากนน กอนป ค.ศ. 1975 ในภาคใตของเวยดนามนยมกนน าซาสดวย ซงน าซา

ส (nước xá xị) กไดนยมในไทยสมยกอน

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายคลงกนดานอาหาร เครองดม ผแปลใช

กลวธการแปล 3 กลวธดงรายละเอยดตอไปน

56

กลวธการแปลแบบตรงตว ตวอยางเชน kho cá (ตมเคม/ปลา) ผแปลแปลวา ท า

ปลาตมเคม, nước mắm (น า/ปลา) ผแปลแปลวา น าปลา, uống trà (ดม/ชา) ผแปลแปลวา ดมชา

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย ตวอยางเชน mì gói (เสนแปงสาล/หอ) ผ

แปลแปลวา มามา, บะหมกงส าเรจรป, món thập cẩm (อาหารมสวนประกอบสบอยาง) ผแปล

แปลวา รวมมตร, bánh mì (ขนม/หม) ผแปลแปลวา ขนมปง

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทเชน cháo (โจก, ขาวตม) ผแปลแปลวา

โจก, ขาวตม cá rán (ปลา/ทอด) ผแปลแปลวาปลาททอด , nước xá xị (น า/ซาส) ผแปลแปลวา

น าอดลม, chè đậu đỏ bánh lọt (ขนมหวานชนดหนง ถวแดงขนมลอด) ผแปลแปลวาขนม

1.1.2 สงกอสราง อาคาร บานเรอน

บาน เปนสถานททผกพนกบทกคนมาตงแตเกด บานไมเพยงแคเปนทอาศย

นอนในกลางคน แตลกษณะของบานยงสะทอนภาพชวต วถชวต สภาพแวดลอม สงคม ภมปญญา วธ

คดของคนดวย คนเวยดนามและคนไทยสรางบานทมหองน า (nhà tắm, phòng tắm) สมยกอน

หองน ามกจะอยนอกตวบาน แตในปจจบนเนองจากทดนแคบ และ เพอความสะดวกสบายของคนท

อาศยอยในบาน หองน าจงมกจะอยในตวบาน นอกจากบานทมนคงแลว คนเวยดนามและคนไทยยง

มการท าบานเรอนเลก ๆ ทพออยได ทเรยกวา กระทอม กระตอบ (lều) เปนบานพกชวคราวเวลาท า

นา ท าไร ท าสวน หรอเปนบานส าหรบคนทไมคอยมฐานะ

บานของคนเวยดนามและคนไทยสมยกอนมกจะม บอน า/ บอ (giếng) เปน

แหลงน า ใหทกคนในบานหรอหมบานไดใชในการใชชวต ไมวาจะเปนการอาบน า ท าอาหาร เปนตน

นอกจากความจ าเปนในชวตประจ าวนแลว บอน า เปนสวนประกอบส าคญในความเชอเรองหยนหยาง

ความสมดลของ 5 ธาตของคนเวยดนาม (ธาตทงหาหมายถงวตถหาอยางทม อยในธรรมชาต

ประกอบดวย ไม ไฟ ดน โลหะ น า อนเปนสงจ าเปนส าหรบชวตมนษย)

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานสงกอสราง อาคาร

บานเรอน ผแปลใชกลวธการแปล 3 กลวธดงรายละเอยดตอไปน

กลวธการแปลแบบตรงตว ตวอยางเชน phòng tắm (หอง/อาบน า) ผแปล

แปลวา หองน า

57

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย ตวอยางเชน nhà tắm (บาน/

อาบน า ) ผแปลแปลวา หองน า, nhà thờ (บาน/บชา) ผแปลแปลวาโบสถ

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทเชน cái giếng (ลกษณนาม/บอน า

บาดาล) ผแปลแปลวา บอ

1.1.3 ของใช สงอ านวยความสะดวก

มนษยมความสามารถในการคดคนเครองมอ เครองใช คนเวยดนามและคน

ไทยตางกมของใช สงอ านวยความสะดวก เครองใชทเหมอนกน ทงทประดษฐเอง และ ไดรบจาก

ตางประเทศ

คนเวยดนามและคนไทยเปนคนทมฝมอ มความคดสรางสรรค และ ม

ความสามารถในการคดคนเครองมอ เครองใชตาง ๆ เพออ านวยความสะดวกใหกบชวต และ ผอน

แรง มของจกสานเชน เปลเดก (cái nôi) ตะกรา (sọt) ไมกวาด (chổi) เปลญวน (võng) เครองมอ

เครองใช เชน คอน (búa) สมดหนงสอ (sách vở) โซฟา (đi văng) ทว (ti vi) โทรศพท (điện

thoại) โตะรดผา (bàn là) ไมขดไฟ (diêm) ราง (máng) ตะเกยงน ามน (đèn dầu) พด (quạt) พด

ลม (quạt máy) โทรทศน (chiếc tivi) โตะอาหาร (bàn ăn) โตะอานหนงสอ (bàn học) กะละมง

(thau nhôm) เตา (lò than) แคร (tấm phản) กระเปา (cặp) ตลบเมตร (thước) เครองครวเชน

ชาม (tô) ถวย (chén) แกวน า (ca nước) มด (dao) เตาอบ (lò) เครองนอนเชน หมอน (gối) ผาหม

(chăn mền) ผาหม (chăn gối) เครองแตงกาย เสอ (chiếc yếm) หมวกไหมพรม (nón len)

หมวกผา (nón vải) ผาพนคอ (khăn) เครองดนตร กลอง (trống) ยานพาหนะทคนเวยดนามและคน

ไทยนยมใชทชนบทสมยกอนมทงยานพาหนะทางบกและทางน า คอ จกรยาน (xe đạp) เกวยน (xe

bò) รถมา (xe ngựa) เรอ (xuồng) เรอยนต (xuồng máy)

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานของใช สงอ านวยความ

สะดวก ผแปลใชกลวธการแปล 3 กลวธดงรายละเอยดตอไปน

กลวธการแปลแบบตรงตว ตวอยางเชน cái nôi (ลกษณนาม/เปลเดก) ผแปล

แปลวา เปลเดก, cái sọt (ลกษณนาม/ตะกรา) ผแปลแปลวา ตะกรา, quạt (พด) ผแปลแปลวา พด,

58

búa (คอน) ผแปลแปลวา คอน, lồng chim (กรง/นก) ผแปลแปลวา กรงนก, xe ngựa (รถ/มา) ผ

แปลแปลวา รถมา

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย bàn ăn (โตะ/กน) ผแปลแปลวา

โตะอาหาร xe đạp (รถ/ถบ) ผแปลแปลวา จกรยาน xe bò (รถ/วว) ผแปลแปลวา เกวยน xe hơi

(รถ/ไอน า) ผแปลแปลวา รถเกง

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท ตวอยางเชน chiếc yếm (ลกษณ

นาม/เอยม) ผแปลแปลวา เสอ lò (เตา) ผแปลแปลวา เตาอบ, cái gối (ลกษณนาม/หมอน) ผแปล

แปลวาหมอนขาง

1.2 วฒนธรรมทางสงคม

วฒนธรรมทางสงคม หมายถง แบบแผนความพฤตของคนในสงคม รวมถงคานยม

ความเชอ ประเพณ รปแบบการด าเนนชวต และกฎเกณฑตาง ๆ รวมไปถงความเชอทางศาสนาอน

เปนรากฐานความคดทกอใหเกดขนบธรรมเนยมและประเพณ

ในการศกษาวฒนธรรมทางสงคมทเหมอนหรอคลายคลงกนม วฒนธรรมยอย 5

ประเภทไดแก วฒนธรรมดานศาสนา วฒนธรรมดานความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม

ดานการศกษา วฒนธรรมดานการแพทย วฒนธรรมดานการละเลน ดงรายละเอยดตอไปน

1.2.1 ศาสนา

ศาสนาพทธเปนศาสนาประจ าชาตของไทย สวนประเทศเวยดนามกไดรบ

อทธพลของศาสนาพทธตงแตปค.ศ. 1014 ถงแมวาไมใชศาสนาประจ าชาตของเวยดนาม แตคน

เวยดนามสวนใหญมความคด ความเชอในค าสอนของพระพทธเจา และ เปนศาสนาทมจ านวนคนนบ

ถอมากทสดในบรรดาศาสนาทมอยในประเทศเวยดนาม ประเทศไทยและประเทศเวยดนามตางกรจก

และไดรบอทธพลศาสนาพธ ถงแมวาคนละนกายกตาม (ไทยนบถอนกายหนยาน หรอ เถรวาท สวน

เวยดนามเปนมหายาน) รจก เจาชายสทธตถะ (Thái tử Tất Đạt Đa) ศากยมน (Thích Ca Mâu Ni)

มความเชอเรองโชคด บญ (may phước) มนษยทกคนยอมตองรบผลกรรมของการกระท าของ

ตวเอง ไมวาจะเปนกรรมด หรอ กรรมชว

นอกจากศาสนาพทธแลว ไทยและเวยดนามยงไดรบอทธพลของศาสนาครสตจากตะวนตก ศาสนาครสตเขามาในประเทศไทยและเวยดนามในชวงเดยวกน คอยคลาอาณา

59

นคมของลทธจกรวรรดนยมมค าเรยก พระเยซ (Jesus) กางเขน (cây hình chữ thập) มาเซอร (ma xơ) พวกลกแกะ (con chiên) หรอกจกรรมทางศาสนาของชาวครสต สวดมนต (đọc kinh) ครสตศาสนาไดเขามาในเวยดนามชวงอาณานคม และเจาอาณานคมไดสรางสถานทส าหรบการท ากจกรรมสวดมนต ของครสตศาสนกชนขนตามสถาปตยกรรมยโรป โบสถ (nhà thờ)

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานศาสนา ผแปลใชกลวธการแปล 2 กลวธดงรายละเอยดตอไปน

กลวธการแปลแบบตรงตว ตวอยางเชน Thái tử Tất Đạt Đa (เจาชายสทธตถะ) ผแปลแปลวา เจาชายสทธตถะ , may phước (โชคด) ผแปลแปลวา โชคด, ma xơ (มาเซอร) ผแปลแปลวา มาเซอร, con chiên (ลกแกะ) ผแปลแปลวา ลกแกะ

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย ตวอยางเชน đọc kinh (อานบทสวด) หมายถง สวดมนต

1.2.2 ความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ

ความเชอของมนษยสวนใหญ เกดจากความสมพนธระหวางมนษยกบ

ธรรมชาต เมอสงทเกดขนนนมผลตอวถชวของมนษย ทงใหคณประโยชนและใหโทษแลวมนษยยงไม

สามารถคนหาสาเหตมาอธบายได ท าใหเกดความกลว สงเหนอธรรมชาต ทงคนเวยดนามและคนไทย

มความเชอในเรองพลงลกลบ (thế lực huyền bí) เทวดา (ông tiên) ผ (con ma) ผเขา (Ma quỷ

khiến)

คนเวยดนามมความเชอเรองปนกษตร หรอ นกขตซงเปนปตามปฏทนสร

ยคต แบงเปนรอบป รอบละสบสองป แตละปก าหนดสตวเรยกเปนชอเรยงกนไปดงน

ชอปนกษตรและสญลกษณของไทย ชอปนกษตรและสญลกษณของเวยดนาม

ชวด

หน

Tí

Chuột หน

ฉล

วว

Sửu

Trâu ควาย

60

ขาล

เสอ

Dần

Hổ เสอ

เถาะ

กระตาย

Mão

Mèo แมว

มะโรง

งใหญ

Thìn

Rồng มงกร

มะเสง

งเลก

Tỵ

Rắn ง

มะเมย

มา

Ngọ

Ngựa มา

มะแม

แพะ

Mùi

Dê แพะ

วอก

ลง

Thân

Khỉ ลง

ระกา

ไก

Dậu

Gà ไก

จอ

หมา

Tuất

Chó หมา

กน

หม

Hợi

Lợn หม

คนในประเทศเวยดนามและไทยตางกไดรบวฒนธรรมปนกษตรจากจน จาก

ตารางขางตนนสามารถเหนไดวา ถงแมคนเวยดนามกบคนไทยมความเชอในปนกษตรเหมอนกนแตกม

ความแตกตางกนในรายละเอยด เชน ปเถาะของไทยจะเปนปแมวของเวยดนาม ปมะโรง (งใหญ) ของ

ไทยจะเปนปมงกรของเวยดนาม หรอปฉลของไทยมสตวสญลกษณคอวว แตของเวยดนามคอควาย

คนไทยและคนเวยดนามตางกเคารพและนบถอบรรพบรษ เพราะฉะนนการ

ท าใหบรรพบรษอบอาย (làm nhục tổ tiên) เปนความผดอยางรายแรง เมอคนในครอบครวเสยชวต

61

ทงคนไทยและคนเวยดนามมการจดงานศพ (đám tang) และไดวางศพของผเสยชวตในโลงศพ

(chiếc hòm) มกจะใชธปในการบชาสงศกดสทธและบรรพบรษ คนเวยดนามมกจะฝงศพ คนไทย

สมยกอนกมการฝงศพกอนเผา จงมค า หลมฝงศพ (ngôi mộ) นอกจากนนคนเวยดนามและคนไทยก

มการร าลกถงคนทลวงลบไปแลวดวยการจดงานวนครบวนตาย (ngày giỗ)

ขนบธรรมเนยม ประเพณ เปนสงทคนในสงคมยดถอปฏบตสบตอกนมา

นาน มคณคาทางชวตจตใจ มกแฝงไปดวยศลธรรมจรรยา ความคด ความเชอ

งานแตงงาน (đám cưới) เปนประเพณส าคญของคนไทยและคนเวยดนาม

ทจดขนมาตงแตสมยโบราณเปนพธทแสดงถงความรกของครกทตองการใชชวตอยรวมกน มความ

รบผดชอบมากขน และพรอมทจะเปนครอบครว รบผดชอบชวตอกหลายคนเพมขนนอกจากชวตของ

ตนเอง และยงไดท าหนาทแสดงความสามารถ ตามบทบาทของตนเองในฐานะหวหนาของครอบครว

โดยในงานจะมหลายพธ เชญญาตพนอง เพอนฝง คนทรจกไปงานแตงโดยใช การดเชญงานแตง

(thiệp cưới) เพอประกาศอยางเปนทางการตามธรรมเนยมประเพณ

การแปลค าทางวฒ นธรรมท เหม อนหรอคล ายกนด าน ความเช อ

ขนบธรรมเนยม ประเพณ ผแปลใชกลวธการแปล 3 กลวธดงรายละเอยดตอไปน

กลวธการแปลแบบตรงตว ตวอยางเชน thế lực huyền bí (พลง/ลกลบ)

ผแปลแปลวา พลงลกลบ, ông tiên (ค าน าหนา/เทวดาหรอนางฟา) ผแปลแปลวา เทวดา, con ma

(ลกษณนาม/ผ) ผแปลแปลวา ผ, làm nhục tổ tiên (ท าอบอาย/บรรพบรษ) ผแปลแปลวา ท าให

บรรพบรษอบอาย

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย ตวอยางเชน Ma quỷ khiến (ผ/

ภต/สง) ผแปลแปลวา ผเขา, trời ơi (ฟา/เอย) ผแปลแปลวา พระเจา,สวรรคชวยดวย

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท bàn thờ (โตะ/บชา) ผแปล

แปลวา หง

62

1.2.3 การศกษา

การศกษาเปนเรองส าคญส าหรบมนษยทกคนในสงคม และเปนสงททกคน

แสวงหาองคความรเพอมาใชในการด าเนนชวต การท างาน และการสรางความส าเรจใหกบชวตของ

ทกคน ปฏเสธไมไดวาการศกษามอทธพลตอสงคมโลกในปจจบน

คนไทย และ คนเวยดนามตางกใหความส าคญกบการศกษา อยางพระบรม

ราโชวาทของพระบาทสมเดจพระปรมนทรภมพลอดลยเดจเคยทรงพระราชด ารสไวในพธพระราชทาน

ปรญญาบตรแกบณฑตวทยาลยวชาการศกษา ประสานมตร 13 ธนวาคม 2505 วา “การศกษาเปน

เรองใหญและส าคญยงของมนษย คนเราเมอเกดมากไดรบการสงสอนจากบดามารดา อนเปนความร

เบองตน เมอเจรญเตบใหญขน กเปนหนาทของครและอาจารยสงสอนใหไดรบวชาความรสง และ

อบรมจตใจใหพรอมดวยคณธรรม เพอจะไดเปนพลเมองทดของชาตสบไป” หรอในรฐธรรมนญของ

ประเทศสงคมนยมเวยดนามฉบบป 1992 ไดเขยนไววา “Giáo dục và Đào tạo là quốc sách

hàng đầu.” แปลวา “การศกษาเปนสงทส าคญทสดในนโยบายของรฐ”

นอกจากนน คนทงสองประเทศกเหนคณคาและยกยองครทเปนแมพมพ

ของชาต จงมวนครแหงชาต (ngày nhà giáo) วนท 20 พฤศจกายนของทกปเปนวนครเวยดนาม

เปนวนส าคญส าหรบระลกถงความส าคญของคร ในวนครนกเรยนมกจะน าดอกไมไปมอบใหครทเคย

หรอก าลงสอนตวเอง คลายวนไหวครของไทย แตละโรงเรยนมกจะจดพธวนคร มกจะมการประกวด

หนงสอพมพตดผนงของทกหองเรยนในโรงเรยน ทรวบรวมบทกว บทเพลง ความเรยง ฯลฯ ทม

ความหมายเกยวกบพระคณของครบาจารย)ตกแตงดวยการวาดภาพตาง ๆ สวนวนครของไทยเปน

วนท 16 มกราคม ของทกป

ในระบบการศกษาของทงสองประเทศ นกเรยนกจะไดเรมตนดวยการอาน

และ การเขยนภาษาแมของตวเอง ฝกอาน (tập đọc) เขยน (tập viết) เขยนตามค าบอก (viết

chính tả) นอกจากนนยงมการสอนดานวทยาศาสตร สงคม เชนพวกวชาเลข (toán) ประวตศาสตร

(lịch sử) ฯลฯ และใหความส าคญกบการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และ ศลธรรม จงมวชา ศลธรรม

(đạo đức) ในการเรยนของนกเรยน

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานการศกษา ผแปลใช


63

กลวธการแปลแบบตรงตว ตวอยางเชน môn đạo đức (วชา/ศลธรรม) ผ

แปลแปลวา วชาศลธรรม , môn tập đọc (วชา/ ฝกอาน) ผแปลแปลวา วชาฝกอาน môn toán

(วชา/เลข) ผแปลแปลวา วชาเลข, môn chính tả (วชา/เขยนตามค าบอก) ผแปลแปลวา วชาเขยน

ตามค าบอก môn lịch sử (วชา/ประวตศาสตร) ผแปลแปลวา วชาประวตศาสตร

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย เชนngày nhà giáo (วน/นก/

คร) หมายถง วนครแหงชาต

1.2.4 การแพทย สมยกอน คนเวยดนามมกจะใชยาสมนไพรเชนเดยวกบคนไทย แตละ

หมบาน หรอพนทกจะม หมอยาสมนไพร/หมอยาพนบาน (Ông lang vườn) ทตรวจและรกษาโรคให

ผปวยดวยสมนไพรตาง ๆ หรอยายทมประสบการณในการท าคลอด ทมกจะท าคลอดใหหญงตงครรภ

ในหมบาน หมอต าแย (Bà mụ) โดยยงไมไดไปโรงพยาบาลเวลาคลอด

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานการแพทย ผแปลใช


กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย Ông lang vườn (ป,ตา/หมอ/

สวน) ผแปลแปลวา หมอยาสมนไพร,หมอยาพนบาน

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท เชน bà mụ (หมอต าแย, เทพ

ทารก) ผแปลแปลวา หมอต าแย

1.2.5 การละเลน

การละเลนเปนสวนหนงของชวตมนษยทกคน การละเลนไมเพยงแตท าให

มนษยไดผอนคลายแตยงเสรมสรางความแขงแรงของรางกาย การละเลนพนบานเปนการละเลนทมมา

ตงแตสมยโบราณแตปจจบนมกไมไดพบเหนมากนก ในนวนยาย 2 เรองทผวจยศกษามการพดถง

การละเลนหลายแบบเชน ปดตาตแพะ (bịt mắt bắt dê) ทมลกษณะการเลนคลายกบการเลน

โพงพาง ซงเปนการละเลนพนบานภาคเหนอของไทยหรอการเลนจ าลองเปนครอบครว เลนพอแมลก

64

เลนเปนพอแม (chơi trò vợ chồng) เดกไทยและเวยดนามตางกมการเลนลกหน (bắn bi) ไลจบ

(đuổi bắt) เตะบอล (bóng đá) ตกปลา (câu cá) การแสดงกายกรรม (xiếc)

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานการละเลน ผแปลใช


กลวธการแปลแบบตรงตว เชน xiếc (กายกรรม) ผแปลแปลวา กายกรรม,

câu cá (ตกปลา) ผแปลแปลวา ตกปลา

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย เชน bắn bi (ยง/ลกหน) ผแปล

แปลวา เลนลกหน, bịt mắt bắt dê (ปดตาจบแพะ) ผแปลแปลวา ปดตาตแพะ

1.3 วฒนธรรมทางภาษา

ภาษาเปนเครองมอการสอสาร และ เปนมรดกทางวฒนธรรมของชาต ภาษา

เวยดนามและภาษาไทย ถงแมเปนภาษาคนละตระกลแตมลกษณะทคลายคลงกนหลายประการ

วฒนธรรมทางภาษาทผวจยน ามาศกษาจากนวนยายสองเลมน ไดแก ค าเรยกส ค าอทาน และ ส านวน

ดงรายละเอยดตอไปน

1.3.1 ค าเรยกส

สในธรรมชาตมเหมอนกนแตแตละภาษามการจ าแนกประเภทของสไม

เหมอนกน ซงสามารถดจากค าเรยกส ค าเรยกสทงภาษาเวยดนามและภาษาไทยมค าเรยกสพนฐาน

เปนค ามลเชนค าวา สด า (màu đen) สมวง (màu tím) สแดง (màu đỏ) สเหลอง (màu vàng) ม

ค าขยายค าเรยกสพนฐานเพอบอกลกษณะของสเชนความเขม จางของส เชนค าวา สฟาใส (xanh lơ)

ขาวสะอาด (trắng tinh) เขยวชะอม (xanh mướt) คล า (đen đúa) ขาวอมชมพ (trắng hồng) ม

การซ าค าเรยกสพนฐาน เพอทจะไดสจางกวาสพนฐานนน ๆ สมวง ๆ (tím tím) มการใชค าเรยกส

เพอบรรยายสหนา เชน màu nõn chuối (ซด)

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานค าเรยกส ผแปลใช

กลวธการแปล 3 กลวธ ดงรายละเอยดตอไปน

65

กลวธการแปลแบบตรงตว เชน màu đen (ส/ด า) ผแปลแปลวา สด า ,

màu tím (ส/มวง) ผแปลแปลวา สมวง, màu đỏ (ส/แดง) ผแปลแปลวา สแดง, màu vàng (ส/

เหลอง) ผแปลแปลวา สเหลอง

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย เชน đen sì (ด า/ขเหร) ผแปล

แปลวา ด าคล า đen thui (ด า/ไหม) ผแปลแปลวา มดมด màu nõn chuối (ส/ใบออน/กลวย) ผ

แปลแปลวา ซด

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท เชน đỏ hoe (สแดง/จาง ๆ แต

สด) ผแปลแปลวา แดง trắng tinh (ขาว/สะอาด) ผแปลแปลวา สขาว

1.3.2 ค าอทาน

ค าอทานเปนค าแสดงอารมณของผพดขณะทมความรสกตาง ๆ เชน ดใจ

เสยใจ เจบปวด ตกใจ ฯลฯ ค าอทานทภาษาเวยดนามและภาษาไทยมเหมอนกนคอ โอย (ôi) โอย

(ối) ซงเปนการเลยนเสยงอทานธรรมชาตของมนษยในหลายอารมณทงดใจ ปลมใจ ประทบใจ

หวาดกลว ตกใจ เปนตน

นอกจากนน ทงภาษาไทยและภาษาเวยดนามมการใชค าเรยกสงศกดสทธ

มาอทานเชน โอยพระเจา โอย สวรรคชวยดวย คณพระชวย (Ối trời ơi) สวรรค (thượng đế) ใน

ความเชอของคนเวยดนาม trời ซงแปลวา ฟา สวรรค เปนสงศกดสทธทสงสด สรางโลก ก าหนดชวต

และโชคชะตาของทกคน ทกสงในโลก ซงในภาษาไทยอาจจะใชค าเรยกสงศกดสทธมาอทานเชน โอย

พระเจา โอย สวรรคชวยดวย คณพระชวย สวรรค เนองจากคนไทยสวนใหญนบถอศาสนาพทธ

มการใชค าตองหามเชน ตาย หรอ ค าทหมายถงสถานการณทไมดมาอทาน

อยาง แยแลว (chết rồi)

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานค าอทาน ผแปลใช


กลวธการแปลแบบตรงตว เชน Ôi (โอย) ผแปลแปลวา โอย

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย เชน Ối trời ơi (โอย ฟา เอย) ผ

แปลแปลวา โอยพระเจา,โอย สวรรคชวยดวย, chết rồi (ตายแลว) ผแปลแปลวา แยแลว oái oăm

66

thay (แปลก / มาก) ผแปลแปลวา ชางนาขนเหลอเกน thật là hú vía (จรง ๆ /เรยกวญญาณ) ผ

แปลแปลวา เกอบไปแลวสเรา

1.3.3 ส านวน

พจนานกรมภาษาไทยฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 ใหความหมาย

ส านวนวา เปนถอยค าหรอขอความทกลาวสบตอกนมาชานานแลว มความหมายไมตรงตามตวหรอม

ความหมายอนแฝงอย

ในการศกษาครงนผวจยพบวา มการน าสตวอยางนกแกวมาเปรยบเทยบ

หมายถงคนทพดมากแตไมเขาใจสงทพด เปนนกแกวนกขนทอง (là con vẹt) มการเปรยบเทยบ

ภาวะผดปกตกบสงทมากเกนไป วงไปมาเหมอนคนบา (chạy như điên)

การแปลค าทางวฒนธรรมทเหมอนหรอคลายกนดานส านวน ผแปลใชกลวธ

การแปล 2 กลวธ ดงรายละเอยดตอไปน

กลวธการแปลแบบตรงตว เชน chạy như điên (วง/เหมอน/บา) ผแปล

แปลวา วงไปมาเหมอนคนบา

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย เชน là con vẹt (เปน/ลกษณ

นาม/นกแกว) ผแปลแปลวา เปนนกแกวนกขนทอง

จากการศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยทเหมอนหรอคลายคลงกนในดานตาง ๆ และ

กลวธทแสดงวฒนธรรมเหมอนหรอคลายคลงกนขางตน จะเหนไดวาวฒนธรรมเหมอนหรอคลายคลง

กนไดแสดงโดยกลวธ 3 กลวธหลกดงตอไปน


กลวธการแปลแบบตรงตวเปนการแปลค าตอค าจากภาษาตนทาง (ภาษาเวยดนาม)

เปนภาษาปลายทาง (ภาษาไทย) คอการแปลความหมายตอความหมายโดยโครงสรางภาษาตนทางจะ

เปลยนเปนโครงสรางภาษาปลายทาง กลาวคอในภาษาเวยดนามจะเรยงล าดบจ านวนนบ ลกษณนาม

ค านาม แตในภาษาไทยจะเรยงค านาม จ านวนนบ ลกษณนาม เปนการแปลทค าในภาษาไทยและค า

67

ในภาษาเวยดนามมความหมายตรงกนเชน uống trà (ดม/ชา) ผแปลแปลวา ดมชา môn đạo đức

(วชา/ศลธรรม) màu đen (ส/ด า) ผแปลแปลวา สด า เปนตน

อยางไรกตาม ถาศกษาในรายละเอยดของวฒนธรรมและค าจะเหนไดวา ไมได

เหมอนกนทกประการ เชนค าวา ngủ trưa (นอน/กลางวน) ผแปลแปลวา นอนกลางวนนนเปน

วฒนธรรมของคนเวยดนามทคนเวยดนามสวนใหญจะนอนหลงจากทานขาวมอเทยง เปนการนอนใน

เวลาไมนาน ประมาณ 15-20 นาท เพอใหรางกายไดพกผอน ฟนฟกอนเขาเรยน หรอ ท างานในชวง

บาย แตส าหรบคนไทยไมใชวฒนธรรม


กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย เปนการแปลทพยายามท าใหภาษาทแปล

เขาใจกนไดตามวฒนธรรมปลายทาง ถงแมจะเปนวฒนธรรมทมเหมอนกนแต ค าภาษาเวยดนามและ

ภาษาไทยไมเหมอนกนเนองจากมมมองไมเหมอนกน เชน bàn ăn (โตะ/กน) ผแปลแปลวา โตะ

อาหาร, trời ơi (ฟา/เอย) ผแปลแปลวา คณพระชวย


โดยปกตกลวธนมกจะใชเมอวฒนธรรมของภาษาตนทางและภาษาปลายทางไม

เหมอนกน แตในการศกษาครงน ผวจยพบวา วฒนธรรมบางประการเปนวฒนธรรมเหมอนหรอ

คลายกน แตผแปลเลอกใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ หรอ ค าทมความหมายเฉพาะเจาะจงกวา

ค าในตนฉบบภาษาเวยดนาม ทงนอาจเพราะวา ผแปลอยากใหผอานเหนภาพชดขนตามวฒนธรรม

ของตนจงเลอกใชค าเฉพาะเจาะจง เชนค าวา cá chiên แปลตรงตววา ปลาทอด แตในทนผแปลใชค า

วา ปลาททอด อาจเนองจากวาปลาทเปนปลาทคนไทยคนเคยกนเปนอยางด คนไทยไดน าปลาทมา

ปรงอาหารมาชานานแลวทงนง ทอด ตมย า หรอ ท าน าพรกปลาท ผแปลจงเลอกใชค านเพออยากท า

ใหผอานนกภาพออกมากขนตามวฒนธรรมของตน หรอค าทางวฒนธรรมบางค าเปนเพยงค าบรรยาย

ฉากผแปลจงเลอกใชกลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ เชนค าวา chiếc yếm

หมายถง แผนผาชนในส าหรบคาดหนาอกของผหญงสมยกอน หรอ เปนเอยมในภาษาไทย ผแปลใช

ค าวา เสอ

68

2. วฒนธรรมตางกน

ในการศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยทตางกนผานกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจาก

ภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย ผวจยไดแบงเปน 3 หวขอใหญ คอ วฒนธรรมทางวตถ วฒนธรรมทาง

สงคม และ วฒนธรรมทางภาษา

2.1 วฒนธรรมทางวตถ

จากการศกษาวฒนธรรมทางวตถของเวยดนามและไทยทตางกน ผวจยพบ

วฒนธรรมยอย 2 ประเภทไดแก วฒนธรรมดานอาหารและวฒนธรรมดานเครองแตงกาย ดง

รายละเอยดตอไปน

2.1.1 อาหาร

ถงแมวาไทยและเวยดนามมภมประเทศ ภมอากาศทใกลเคยง มวฒนธรรม

ขาว มวถชวตผกพนกบสายน า แตกมอาหารทแตกตางกน เชน จากา (chả cá) เปนอาหารเวยดนาม

ชนดหนง มสองวธการท า คอทฮานอย (ภาคเหนอของเวยดนาม) จากา ประกอบดวยเสนขนมจนกน

กบปลากระทะรอน ปรงรสดวยเครองเทศตาง ๆ ผกสด และน าจมทท าจากกะป สวนภาคใตของ

เวยดนาม จากา เปน อาหารทมลกษณะคลายปลายอ กลาวคอ คนเวยดนามจะเอาเนอปลามาสบหรอ

บดใหละเอยดกบผกชลาว พรกไทย พรก เครองปรงตาง ๆ แลวน ามาปนเปนกอนกลม ๆ หรอ แบน ๆ

น าไปนงหรอทอด ทานกบขาว หรอ ขนมจนกได, ขนมแบนหแสว (bánh xèo) เปนขนมชนดหนงของ

เวยดนาม ท าจากแปง มลกษณะคลายกบขนมเบองญวน เฝอ (phở) ทเปนอาหารขนชอของเวยดนาม

ประกอบดวยน าซป เสนกวยเตยว เนอไก หรอ เนอวว

การแปลค าทางวฒนธรรมทตางกนดานอาหาร ผแปลใชกลวธการแปล

กลวธเดยวคอกลวธการแปลแบบกลวธผสม เชน chả cá (ยอ/ปลา) ผแปลแปลวา จากา ประกอบกบ

การอธบายเชงอรรถวา เปนอาหารเวยดนามชนดหนง ประกอบดวยเสนขนมจนกนกบปลากระทะรอน

ปรงรสดวยเครองเทศตาง ๆ ผกสด และน าจมทท าจากกะป , bánh xèo (ขนม/แสว) ผแปลแปลวา

ขนมแบนหแสว ประกอบกบการอธบายเชงอรรถวา ขนมชนดหนงของเวยดนาม ท าจากแปง เปนกอน

กลม ๆ สขาว

69

การใชกลวธดงกลาวนจะชวยใหผอานเขาใจวฒนธรรมเวยดนามทแตกตาง

จากไทยชดเจนขน อกทงยงเปนการไดรบความรอกดวย

2.1.2 เครองแตงกาย

ชดอาวหสาย (áo dài) เปนชดแตงกายพนบานทในอดตทงสภาพสตรและ

สภาพบรษเวยดนามนยมสวมใสทกวน แตปจจบนนสวนใหญจะใสในโอกาสพเศษ หรอ ส าหรบ

สถานศกษาบางแหง ชดอาวหสายเปนเครองแบบของนกเรยน นกศกษา ชดอาวหสายประกอบดวย

เสอตดดวยผาแพร สสนสดสวย ชายเสอพรวไสวยามนวยนาด ใสกบกางเกงยาว คมทงตวตงแตคอ

จรวดเทา แมจะยงไมมเอกสารเปนทางการทระบวา อาวสายเปนชดแตงกายประจ าชาตของเวยดนามก

ตามแตปจจบนเมอมงานส าคญของชาตหรอของครอบครวเครอญาตวงคตระกล สตรเวยดนามจะ

ชอบแตงกายดวยชดอาวหยายทงดงามและมเสนห ส าหรบชดประจ าชาตอยางเปนทางการของไทย

รจกกนในนามวา "ชดไทยพระราชนยม" โดยสวนมาก “ชดไทยพระราชนยม” นยมใชผาไหม และ

ผาซนเปนหลก "ชดไทยพระราชนยม" ส าหรบสภาพสตรนนประกอบดวย 8 ชดใชในโอกาสทตางกน

ไดแก 1. ไทยเรอนตน ใชแตงในงานทไมเปนพธ และตองการความสบาย เชน ไปเทยว 2. ไทย

จตรลดา เปนชดไทยพธกลางวน ใชรบประมขตางประเทศเปนทางการหรองาน สวนสนาม 3. ไทย

อมรนทร ส าหรบงานเลยงรบรองตอนหวค า อนโลมไมคาดเขมขดได 4. ไทยบรมพมาน ชดไทยพธ

ตอนค า คาดเขมขด 5. ไทยจกร คอชดไทยสไบ 6. ไทยดสต ส าหรบงานพธตอนค า จดใหสะดวก

ส าหรบสวมสายสะพาย 7. ไทยจกรพรรด เปนแบบไทยแท 8. ไทยศวาลย เหมาะส าหรบเมออากาศ

เยน สวนชดประจ าชาตของสภาพบรษเรยกวา "เสอพระราชทาน" เสอพระราชทานม 3 แบบ คอ

แบบแขนสน แบบแขนยาวคาดผา และแบบแขนยาวไม คาดผา ส าหรบแบบคาดผานน ถอเปนแบบ

เตมยศทสด ลกษณะเดนของเสอชนดนคอ เปนเสอ คอตง มสาบผาอก กระดม 5 เมด และนยมท า

ขลบขอบตาง ๆ

nón lá เปนหมวกซงเปนเอกลกษณของชาวเวยดนาม ท าจากใบจาก ม

ยอดแหลม เปนงานฝมอประณต นอกจากใสกนแดดแลว ยงมเสนหดงดดคนตางชาตดวย

การแปลค าทางวฒนธรรมทตางกนดานเครองแตงกาย ผแปลใชกลวธการ

แปลกลวธเดยว คอ กลวธการแปลแบบกลวธผสม เชน nón (หนอน) ผแปลแปลวา หมวกหนอน

70

ประกอบกบการอธบายเชงอรรถวา (nón) หนอน คอหมวกงอบยอดแหลมของเวยดนาม áo dài

(เสอ/ยาว) ผแปลแปลวา ชดอาวหญาย ประกอบกบการอธบายเชงอรรถวา ทางภาคเหนอของ

เวยดนามออกเสยงวาอาวสาย คอชดประจ าชาตของสตรเวยดนาม ประกอบดวยเสอตวยาว แขนยาว

คอตง และกางเกงขายาว

2.2 วฒนธรรมทางสงคม

ในการศกษาวฒนธรรมทางสงคมทตางกนมวฒนธรรมยอย 2 ประเภทไดแก

วฒนธรรมดานความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ และวฒนธรรมดานบคคล ดงรายละเอยด

ตอไปน

2.2.1 ความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ

การฉลองปใหมของคนเวยดนามชอวา Tết nguyên đán หรอเรยกสน ๆ

วา Tết เปนเทศกาลทยงใหญทสดในรอบหนงป จดขนในวนท1,2,3 ของเดอนหนงตามปฏทนสรย

จนทรคต สวนปใหมไทยไดจดขนในวนท 13 ถง 15 เมษายน หรอ เรยกวา สงกรานต ซงเทศกาลวน

ขนปใหมเปนโอกาสทสมาชกในครอบครวจะไดกลบบานพรอมหนาพรอมตากน

ในความเชอของคนเวยดนาม trời ซงแปลวา ฟา สวรรค เปนสงศกดสทธท

สงสด สรางโลก ก าหนดชวตและโชคชะตาของทกคน ทกสงในโลก ซงในความเชอของชาวไทยมสง

ศกดสทธเชนพระพทธเจา สวรรค คณพระ เนองจากคนไทยสวนใหญนบถอศาสนาพทธ

วธการรบประทานอาหาร นอกจากอาหารทกนแลววธการรบประทาน

อาหารกเปนวฒนธรรมเชนเดยวกน เวลาทานขาว คนเวยดนามมกจะใชตะเกยบและถวยในการทาน

ขาว สวนคนไทยทานขาวโดยใชชอน สอมและจาน

การแปลค าทางวฒนธรรมทตางกนดานความเชอ ขนมธรรมเนยม ประเพณ

ผแปลใชกลวธการแปล 2 กลวธดงรายละเอยดตอไปน

กลวธการแปลแบบกลวธผสม เชน Tết (เทศกาลปใหมเวยดนาม) ผแปล

แปลวา วนตรษเตด ประกอบกบการอธบายเชงอรรถวา (Tết) คอการฉลองปใหมของเวยดนามตาม

ปฏทนจนทรคต ซงตรงกบชวงตรษจน หรอค าวา chén (ถวย) ผแปลแปลวา ถวย ประกอบกบการ

อธบายเชงอรรถวา คนเวยดนามกนขาวดวยถวยและตะเกยบเหมอนคนจน

71

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย เชน trời (ฟา) ผแปลแปลวา

คณพระ

2.2.2 บคคล

บคคล หมายถงบคคลจรงหรอบคคลสมมตทเปนทรจกของคนในประเทศ

แตละประเทศ แตละสงคมยอมมบคคลส าคญททกคนจะรจกเมอเอยถง

ในนวนยายสองเรองทผวจยศกษามบคคลส าคญทถกกลาวถงเชน Trương Chi เปนชอนทานและเปน

ชอตวละครในนทานพนบานของเวยดนาม บอกเลาความรกของชายหาปลาผมเสยงอนไพเราะกบเจา

หญงแสนงาม แตเนองจากไมสมหวงในความรกเขาจงฆาตวตายและ Tô Vũ เปนสมญานามของนก

แตงเพลงชอ Hoàng Phú เปนศาสตราจารย นกแตงเพลงชอดงของเวยดนาม โดยเฉพาะอยางยงบท

เพลงในชวงการตอสกบฝรงเศส กอนป ค.ศ. 1945 และเปนหนงในผกอตงสถาบนดนตรของเวยดนาม

การแปลค าทางวฒนธรรมทตางกนดานบคคล ผแปลใชกลวธการแปลกลวธ

เดยว คอกลวธการแปลแบบกลวธผสม เชน Trương Chi ผแปลแปลวา เจองจ ประกอบกบการ

อธบายเชงอรรถวา เจองจ เปนนทานพนบานของเวยดนาม บอกเลาความรกของชายหาปลาผมเสยง

อนไพเราะกบเจาหญงแสนงาม แตเนองจากไมสมหวงในความรกเขาจงฆาตวตาย , Tô Vũ ผแปล

แปลวา โต หว ประกอบกบการอธบายเชงอรรถวา โตหว (Tô Vũ) นกแตงเพลงชอดงของเวยดนาม

โดยเฉพาะอยางยงบทเพลงในชวงการตอสกบฝรงเศส กอนป ค.ศ. 1945 และเปนหนงในผกอตง

สถาบนดนตรของเวยดนาม

2.3 วฒนธรรมทางภาษา

ในการศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยทตางกนทางภาษามวฒนธรรมยอย 3

ประเภทไดแก วฒนธรรมดานค าเรยกส วฒนธรรมดานค าอทานและวฒนธรรมดานส านวน ดง

รายละเอยดตอไปน

72

2.3.1 ค าเรยกส

นอกจากความคลายคลงกนหลายประการเชนมค าเรยกสพนฐานเปนค ามล

มการใชค าเรยกสเพอบรรยายสหนา ค าเรยกสของภาษาเวยดนามและภาษาไทยมความแตกตางกน

ตรงทวาค าวา màu xanh ค าเดยวในภาษาเวยดนามสามารถเขาใจไดเปน สเขยว สฟาและสน าเงน

ซงไมเหมอนในภาษาไทยทมค าแยกสามสอยางชดเจนคอสเขยว สฟา และ สน าเงน เพราะฉะนนเวลา

แปล ผแปลตองเลอกใชค าใดค าหนงเพอน ามาแปล

การแปลค าทางวฒนธรรมทตางกนดานค าเรยกส ผแปลใชกลวธการแปล

กลวธเดยวคอ กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท เชน màu xanh (สเขยว สน าเงน สฟา) ผ

แปลแปลวา สน าเงน/ สเขยว

2.3.2 ค าอทาน

ถงแมวาค าอทานในภาษาเวยดนามกบภาษาไทยมความคลายคลงกนหลาย

ประการดงทกลาวไวขางตน แตกมความแตกตางกน เชนค าอทาน ủa (เออ) เปนค าอทานเวลารสก

ประหลาดใจ úi chà (โอยโหย) เปนค าอทานเวลารสกประหลาดใจ หรอชมเชย

การแปลค าทางวฒนธรรมทตางกนดานค าอทาน ผแปลใชกลวธการแปล

กลวธเดยว คอกลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย ủa (อว) ผแปลแปลวา เออ úi chà (อย จา)

ผแปลแปลวา โอยโหย

2.3.3 ส านวน

ภาษาเวยดนามมส านวนเกยวกบความเรว แตสงทน ามาเปรยบเทยบไม

เหมอนกน เชนในส านวนเกยวกบความเรว คนเวยดนามน าธรรมชาตคอฟาแลบมาเปรยบเทยบ สวน

คนไทยน าอวยวะของมนษยคอตามาเปรยบเทยบ nhanh như chớp (ชวพรบตาเดยว) หรอ คน

เวยดนามเปรยบเทยบความเปนไปไมได กบเทศกาลปใหมของมอรอคโก Tết Ma rốc (ไมแนใจวา

เมอไร) ซงคนไทยไมมการเปรยบเทยบน

73

กลวธการแปลค าวฒนธรรมทตางกนดานส านวน ผแปลใชกลวธการแปล

กลวธเดยวคอ กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย nhanh như chớp (เรว/เหมอน/ฟาแลบ) ผ

แปลแปลวา ชวพรบตาเดยว Tết Ma rốc (เทศกาลปใหม/มอรอคโก) ผแปลแปลวา ไมแนใจวาเมอไร

จากการศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยทตางกนในดานตาง ๆ และกลวธทแสดงวฒนธรรม

ตางกนขางตน จะเหนไดวาวฒนธรรมเวยดนามและไทยทตางกนนนไดแสดงผาน 3 กลวธคอการแปล

ไดแก กลวธการแปลแบบผสม กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท และ กลวธการแปลแบบ


กลวธการแปลแบบผสมมกจะประกอบดวยการทบศพทและ/หรอการอธบายเชงอรรถ ทงน

เพราะวาวฒนธรรมทไมเหมอนกน ผแปลตองอธบายเชงอรรถเพอท าใหผอานเขาใจ

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย เปนการแปลค าทเปนวฒนธรรมดานภาษา ทงน

เพราะวาแมวามวฒนธรรมการใชส านวน ค าอทาน เหมอนกนแตกมรายละเอยดทตางกน

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท เนองจากค าเรยกส màu xanh ในภาษาเวยดนาม

แคค าเดยวหมายถงสามสในภาษาไทยคอสเขยว น าเงน ฟา ผแปลจงตองเลอกแปลเปนค าใดค าหนง

จากการศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยผานการแปลสามารถสรปผานแผนผงดงตอไปน

กลวธการแปลค าทางวฒนธรรม

ตรงตว เทยบเคยงความหมาย ใชค าจ าแนกประเภท ผสม เหมอนหรอคลายกน

เหมอนหรอคลายกน/ตางกน ตางกน

วฒนธรรม

74

จากแผนผงขางตนจะเหนไดวา กลวธการแปลแบบตรงตวมแนวโนมทจะแสดงถงวฒนธรรมท

เหมอนหรอคลายคลงกน กลวธการแปลแบบผสมมแนวโนมทจะแสดงวฒนธรรมทตางกน สวนกลวธ

การแปลแบบเทยบเคยงความหมายและ กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทแสดงทงวฒนธรรมท

เหมอนหรอคลายคลงกนและวฒนธรรมทตางกน

สวนกลวธการแปลอก 2 กลวธคอกลวธการแปลแบบละไมแปลและกลวธการแปลแบบแปล

เปนอยางอน เปนกลวธการแปลทขนอยกบความประสงคของผแปลเปนส าคญ ผวจยจงไมไดน ามา

ศกษาความสมพนธของวฒนธรรมและกลวธการแปล

จากการศกษาวฒนธรรมเวยดนามและวฒนธรรมไทยผานกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมนน

ผวจยพบวา วฒนธรรมเวยดนามกบวฒนธรรมไทยมความคลายคลงกนหลายประการ ทงนอาจจะ

เนองจากทง 2 ประเทศอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต มลกษณะภมประเทศ และ ภมอากาศท

คอนขางเหมอนกนจงท าใหวถชวต อาหาร สงคม ศาสนา ฯลฯ มลกษณะเหมอนกน แตอยางไรกตาม

ทงสองประเทศยงคงมวฒนธรรมทเปนเอกลกษณของตวเอง

75

บทท 5

สรป อภปรายผล และ ขอเสนอแนะ

การศกษาเรอง “กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทยในนว

นยายขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตาเปดหนาตาง” มวตถประสงคเพอศกษากลวธการแปล

ค าทางวฒนธรรม และเพอศกษาวฒนธรรมเวยดนามและไทยผานกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจาก

ภาษาเวยดนามเปนภาษาไทยในนวนยายเรอง ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตา เปดหนาตาง

แปลโดย มนธรา ราโท

ในการศกษาครงนผวจยไดเกบขอมลค าทางวฒนธรรมจากฉบบภาษาเวยดนาม จ านวน 278

ค า เฉพาะค าทเปนวฒนธรรมทางวตถ วฒนธรรมทางสงคม และ วฒนธรรมทางภาษา และ หาค าแปล

ในฉบบแปล แลวจดประเภทกลวธการแปลของแตละค า หลงจากนนศกษาวฒนธรรมเวยดนามและ

ไทยผานกลวธการแปล

สรปผลการศกษา

ผวจยจะสรปผลการศกษาตามล าดบของวตถประสงคของการศกษา กลวธการแปลค าทาง

วฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทยในนวนยาย ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ ปดตา เปด

หนาตาง ไดแบงเปน 2 สวน ไดแก กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

และ วฒนธรรมเวยดนามและไทยผานกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปน

ภาษาไทย

1. กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

จากการศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมในนวนยายขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก และ

ปดตาเปดหนาตางจ านวน 278 ค า พบวากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปน

ภาษาไทยสามารถแบงออกเปน 6 กลวธ เรยงตามล าดบจากมากทสดไปนอยทสดไดแก

76

1) กลวธการแปลแบบตรงตวเชน uống trà (ดม/ชา) ผแปลแปลวา ดมชา môn đạo

đức (วชา/ศลธรรม) màu đen (ส/ด า) ผแปลแปลวา สด า

2) กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมายเชน bàn ăn (โตะ/กน) ผแปลแปลวา โตะ

อาหาร xe đạp (รถ/ถบ) ผแปลแปลวา จกรยาน xe bò (รถ/วว) ผแปลแปลวา เกวยน

3) กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท เชน áo yếm (เสอ/เอยม) ผแปลแปลวา

เสอ màu xanh (ส/ฟา,เขยว,ฟา) ผแปลแปลวา สฟา cá rán (ปลา/ทอด) ผแปลแปลวา

ปลาททอด

4) กลวธการแปลแบบละไมแปลเชน lu nước (โองน า) nghèo rớt mùng tơi

(ยากจนจนเสอขาด)

5) กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอนเชน nhảy lò cò (ตงเต) ผแปลแปลวา

กระโดดยาง đèn dầu (ตะเกยง/น ามน) ผแปลแปลวาเทยนเลมเลก

6) กลวธการแปลแบบผสม ประกอบดวย 5 กลวธยอยไดแก

1. กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ

2. กลวธการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ

3. กลวธการแปลแบบตรงตว + อธบายเชงอรรถ

4. กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท

5. กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย + อธบายเชงอรรถ

ตวอยางเชน chả cá (ยอ/ปลา) ผแปลแปลวา จากา ประกอบกบการอธบาย

เชงอรรถวา เปนอาหารเวยดนามชนดหนง ประกอบดวยเสนขนมจนกนกบปลากระทะรอน ปรงรส

ดวยเครองเทศตาง ๆ ผกสด และน าจมทท าจากกะป nón (หนอน) ผแปลแปลวา หมวกหนอน

ประกอบกบการอธบายเชงอรรถวา (nón) หนอน คอหมวกงอบยอดแหลมของเวยดนาม

77

2. วฒนธรรมเวยดนามและไทยผานกลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปน

ภาษาไทย

ผวจยไดแบงเปน 2 หวขอใหญคอ วฒนธรรมเวยดนามและไทยทเมอนหรอคลายคลงกน และ

วฒนธรรมเวยดนามและไทยทตางกน

2.1 วฒนธรรมเวยดนามและไทยทเหมอนหรอคลายคลงกน

2.1.1 วฒนธรรมทางวตถ

อาหาร เครองดม : คนเวยดนามและคนไทยเปนสงคมเกษตรกรรม ม

วฒนธรรมขาว ตางกนขาวเปนอาหารหลก และชวตผกพนกบสายน าจงมกบขาวหลกเปนปลา และม

ชาเปนเครองดมทนยมของทงคนเวยดนามและคนไทย

สงกอสราง อาคาร บานเรอน: คนไทยและคนเวยดนามตางกสรางบานเปน

ทอยอาศยทมหองน าซงสมยกอนจะแยกออกจากตวบาน สวนปจจบนมกจะอยในตวบานและมกจะม

บอน าดวย นอกจากนน มกจะมการสรางบานพกชวคราวงาย ๆ อยาง กระทอม

ของใช สงอ านวยความสะดวกของคนไทยและคนเวยดนามกมความ

เหมอนกนหลายอยางไมวาจะเปนของจกรสาน เครองมอ ของใช ยานพาหนะตาง ๆ

2.1.2 วฒนธรรมทางสงคม

ศาสนา: ศาสนาพทธมความส าคญตอคนเวยดนามและคนไทยเปนอยาง

มาก นอกจากนนทงสองประเทศไดรบศาสนาครสตเขามาในยคเดยวกบการลาอาณานคมของลทธ

จกรวรรดนยมเหมอนกน

ความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ: ชาวเวยดนามและชาวไทยตางกเชอ

ในเรองสงเหนอธรรมชาต ผ ผบรรพบรษ ซงเปนความเชอพนฐานของชาวตะวนออก คนเวยดนาม

และคนไทยมมการนบตามปนกษตร นอกจากนนคนเวยดนามและคนไทยตางกมการจดงานแตง งาน

ศพเพอเปนสรมงคลแกชวต

การศกษา: ทงสองประเทศมวชาทเรยนคลายกน และตางกใหความส าคญ

กบการศกษาและยกยองครอาจารยจงมวนครซงจดขนเพอระลกถงบญคณของอาจารย

78

การแพทย: สมยกอนมกจะมหมอต าแยท าคลอด และ มหมอสมนไพรท

ชวยเหลอคนไขยามเจบปวยโดยใชยาสมนไพร

การละเลน: ทงชาวเวยดนามและชาวไทยมการละเลนทหลากหลายเพอ

ความสนกสนาน ผอนคลาย การละเลนของไทยและเวยดนามเหมอนและคลายคลงกนหลายประการ

เชน เลนลกหน ปดตาตหมอ ตงเต กระโดดเชอก เลนพอแมลก ตกปลา ฯลฯ

2.1.3 วฒนธรรมทางภาษา

ค าเรยกส ค าอทาน ส านวนในภาษาเวยดนามและภาษาไทยมความ

คลายคลงกนหลายประการเชนมค าเรยกสพนฐาน ค าขยายส การซ าค าเรยกสเพอใหไดค าเรยกสทม

ความหมายเปนสจางกวา และมค าอทานทเหมอนกนทเปนค าเลยนเสยงธรรมชาตของมนษย มการใช

ค าเรยกสงศกดสทธมาอทาน หรอ ใชค าตองหามหมายถงความตายหรอค าบอกสถานการณไมดมา

อทาน มการสงเกตธรรมชาตและน ามาเปรยบเทยบเปนส านวน

วฒนธรรมเวยดนามและไทยทเหมอนหรอคลายคลงกนไดแสดงผานกลวธการแปล 3

กลวธไดแก กลวธการแปลแบบตรงตว กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย และ กลวธการแปล

แบบใชค าจ าแนกประเภท

2.2 วฒนธรรมทตางกน

วฒนธรรมทตางกนไดแสดงผานกลวธการแปลแบบผสม การใชค าจ าแนกประเภท

อยางกวาง ๆ หรอ เฉพาะเจาะจงกวา กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย

2.2.1 วฒนธรรมทางวตถ

อาหาร: ถงแมวาไทยและเวยดนามมวฒนธรรมขาว แตกมอาหารทแตกตาง

กนเชนอาหารขนชอของเวยดนาม จากา เฝอ ขนมบนหแสว

เครองแตงกาย: ชดอาวหสายถอเปนชดประจ าชาตของเวยดนาม สวนชด

ประจ าชาตของไทยคอ "ชดไทยพระราชนยม" นอกจากนนคนเวยดนามยงม nón lá เปนหมวกซงเปน

เอกลกษณของชาวเวยดนาม ท าจากใบจาก มยอดแหลม เปนงานฝมอประณต

79

2.2.2 วฒนธรรมทางสงคม

ถงแมวาประเทศเวยดนามและไทยอยใกลกนและมความเชอคอนขาง

คลายคลงกนแตคนเวยดนามและคนไทยกมความแตกตางเชนในการฉลองปใหม วธการรบประทาน

อาหาร การใหความส าคญกบสงศกดสทธตาง ๆ (เชนในความเชอของคนเวยดนาม trời ซงแปลวา ฟา

เปนสงศกดสทธทสงสด สรางโลก ก าหนดชวตและโชคชะตาของทกคนและทกสงในโลก แตในความ

เชอของคนไทยมสงศกดสทธเชน สวรรค คณพระ) นอกจากนนแตละสงคมตางกมบคคลทมเปนทรจก

ของคนในสงคม ไมวาจะเปนนกแตงเพลง ตวละครในวรรณกรรม ฯลฯ ทแตกตางกน

2.2.3 วฒนธรรมทางภาษา

ค าเรยกสมความแตกตางกนเชนค าวา màu xanh ค าเดยวในภาษา

เวยดนามสามารถเขาใจไดเปนสามอยางคอ สเขยว สฟาและสน าเงน ซงไมเหมอนในภาษาไทยทมค า

แยกสามสอยางชดเจนคอสเขยว สฟา และ สน าเงน

ค าอทาน มค าอทานทตางกน เปนค าเลยนเสยงค าอทานธรรมชาตของ

มนษย

นอกจากส านวนทมความหมายเหมอนกนและสงทน ามาเปรยบเทยบ

เหมอนกน ภาษาเวยดนามและภาษาไทยยงมการใชส านวนทมความหมายเหมอนกนแตสงทน ามา

เปรยบเทยบแตกตางกนดวย

วฒนธรรมเวยดนามและไทยทตางกนไดแสดงผาน 3 กลวธ ไดแก กลวธการแปล

แบบผสม กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท และ กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย

80

อภปรายผลการศกษา

1. จากสมมตฐานขอท 1 ทผวจยตงไวในเบองตนวา มการใชกลวธการแปลแบบตรงตว

มากทสด ผลการศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทยพบวา ผแปล

ใชกลวธการแปลแบบตรงตวจ านวน 102 ค า คดเปนรอยละ 36.3 มากทสด ดงนนผลการศกษาจง

สอดคลองกบสมมตฐานขอท 1 นาจะเนองจากวฒนธรรมและภาษาของเวยดนามมความคลายคลงกน

มาก

2. จากสมมตฐานขอท 2 ทผวจยตงไวในเบองตนวา ความหมายและกลวธการแปลค า

ทางวฒนธรรมแสดงใหเหนถงวฒนธรรมและสงคมของทงสองประเทศไทยและเวยดนาม ผลการศกษา

ดาน วฒนธรรมเวยดนามและไทยผานกลวธการแปลพบวา วฒนธรรมเวยดนามและไทยมลกษณะ

เหมอนหรอคลายคลงกนหลายประการทงในเรองวตถ สงคม และภาษา และไดแสดงผาน 3 กลวธ

ไดแกกลวธการแปลแบบตรงตว แบบเทยบเคยงความหมาย และ แบบใชค าจ าแนกประเภทอยาง

กวาง ๆ หรอเฉพาะเจาะจงกวา นอกจากนนวฒนธรรมเวยดนามและไทยกมความแตกตางกนบาง

ประการและไดแสดงผานกลวธการแปลแบบผสม เทยบเคยงความหมาย และแบบใชค าจ าแนก

ประเภทอยางกวาง ๆ หรอ เฉพาะเจาะจง สอดคลองกบสมมตฐานขอท 2

จากการศกษาครงน ผวจยมขอสงเกตดงตอไปน

3. นอกจากความคลายคลงกนในการใชค าอทาน ค าเรยกส และ ส านวนแลว ผวจย

สงเกตเหนวา ภาษาเวยดนามและภาษาไทยมลกษณะการยมภาษาตางประเทศมาใชเหมอนกน เชน

ยมค ายอของค าวา television (T.V.) ในภาษาองกฤษมาใชวา ทว (ti vi)

นอกจากนนมวฒนธรรมการใชภาษาเหมอนกน อยางค าวา มามา ซงเปนยหอบะหม

กงส าเรจรปทเปนทนยมมาใชเรยกแทนบะหมกงส าเรจรป เชนเดยวกบภาษาเวยดนามทมการใชค าวา

mì tôm ซงเปนยหอบะหมกงส าเรจรปทคนเวยดนามนยมบรโภคในสมยกอนมาใชเรยกแทนค าวา mì

ăn liền (บะหมกงส าเรจรป)

81

4. ภาษาเวยดนามเปนภาษาทางการของประเทศเวยดนาม ภาษาเวยดนามแบง

ออกเปน 3 ถนหลกไดแก ถนเหนอ ถนกลาง และ ถนใต ภาษาของแตละถนมความแตกตางในเรอง

ของวรรณยกต ค าศพท ไวยกรณ และส าเนยง ค าค าเดยวกนแตคนแตละถนจะเขาใจคนละ

ความหมายได เชนค าวา mận ในภาษาถนเหนอหมายถงลกพลม (ทเปนพชหนาว) สวนภาษาถนใต

หมายถงชมพ (ผลไม) หรอค าวา chén ภาษาถนเหนอหมายถง ถวยชาเซรามค หรอท าจากแกวเลก

ๆ ใชดมน า ชา หรอ เหลา สวนภาษาถนใตหมายถงถวยเลกทใสขาวกน หรอกบขาว นอกจากนนยงม

ชออาหารทอาจจะท าใหผแปลสบสนได เพราะแตละถนมวธปรงและวธรบประทานคนละแบบ เชน ใน

วฒนธรรมถนใตของเวยดนาม จากา (chả cá) หมายถงอาหารทมลกษณะคลาย ๆ ปลายอโดยวธการ

ท าคอบดหรอสบเนอปลาใหละเอยด ใสพรกไทย ผกชลาว ปรงรส ปนเปนกอนแบน ๆ แลวน าไปนง

หรอทอดหรอนงแลวคอยทอดอกท เวลารบประทานสามารถรบประทานกบขาว หรอ ใสในขนมจน

และน าซป รบประทานเหมอนกวยเตยว แตในถนเหนอนอกจากปลายอแลวอาจจะเขาใจไดเปน

อาหารอกแบบหนงทมชอเสยงของฮานอยโดยวธรการท าคอหนปลาเปนชนพอค า หมกกบขา ขมน

กะป ฯลฯ แลวน าไปยางกอนใสในกระทะรอนทานกบเสนขนมจน ปรงรสดวยเครองเทศตาง ๆ เชนถว

ลสงคว ผกชฝรง ตนหอมหนยาว ๆ กบน าจมทท าจากกะป

จากลกษณะของภาษาเวยดนามดงกลาว ผวจยคดวาการแปลวรรณกรรมจากภาษาเวยดนาม

เปนภาษาไทยควรค านงถงปจจยตาง ๆ เชน ภมหลงของผแตง บรบท สถานทด าเนนเรอง ฯลฯ

เพอทจะเลอกใชค าแปลใหถกตอง มฉะนนอาจจะท าใหผอานเขาใจคลาดเคลอนไปเชน ในงานวจยนผ

แปลแปลค าวา chả cá วา จากา ประกอบดวยค าอธบายเชงอรรถวา อาหารเวยดนามชนดหนง

ประกอบดวยเสนขนมจนกนกบปลากระทะรอน ปรงรสดวยเครองเทศตาง ๆ ผกสด และน าจมทท า

จากกะป เปนการอธบายวธทาน จากาของภาคเหนอ แตผวจยคดวาเรองนผเขยนเปนคนถนใตและ

เหตการณในเรองกด าเนนในถนใต จงคดวาควรอธบายเชงอรรถเปนวธทานของคนใต หรอ ในนว

นยายมค าวา mận ในภาษาถนใตหมายถง ชมพ สวนในภาษาหมายถงลกไหน ผแปลแปลวาลกพลม

(ชอเรยกอกชอหนงของลกไหน) ซงผวจยคดวาควรแปลวา ชมพ มากกวา

82

5. ประเทศเวยดนามและประเทศไทย อยในภมภาคเดยวกนคอเอเชยตะวนออกเฉยงใต

มลกษณะภมประเทศ ภมอากาศ คลายคลงกน คนไทยและคนเวยดนามจงมวถชวตทคลายคลงกน

หลายประการ แตอยางไรกตามวฒนธรรมเวยดนามและไทยยงมความแตกตางพอสมควร ในดาน

ความคด ความเชอ ฯลฯ เนองจากแตละประเทศมประวตศาสตร สงคมมประวตศาสตร และ ไดรบ

อทธพลของวฒนธรรมอน ๆ ไมเหมอนกน กลาวคอไทยไดรบอทธพลจากวฒนธรรมอนเดยมากกวาจน

สวนเวยดนามไดรบอทธพลจากวฒนธรรมจนมากกวาอนเดย

6. จากการศกษาครงน ผวจยพบวาม 2 ปจจยทมผลตอการแปล วฒนธรรมและความ

ประสงคของผแปล เนองจากเวยดนามและไทยมวฒนธรรมและมมมองคอนขางคลายคลงก นจงม

ค าศพทเหมอนหรอคลายกนจงท าใหแปลตรงตวได โดยสอความหมายไดอยางครบถวน นอกจาก

ปจจยทางวฒนธรรมและความประสงคของผแปลกเปนปจจยทมผลตอการแปลเชนกน ในการศกษา

ครงนพบวา บางทวฒนธรรมเหมอนกนแตผแปลเลอกทจะแปลเปนอยางอนเชนแปลค าว า nhảy lò

cò เปนการละเลนทมลกษณะคลายกบตงเตของไทยวา กระโดดยาง ทงนผวจยคดวาทผแปลแปล

แบบนนเพราะวาการละเลนตงเตอาจจะไมเหนบอยนกแลวจงแปลวากระโดดยางซงเปนการละเลนท

ยงเหนไดในปจจบนเพอใหผอานทกรนทกวยสามารถเขาใจได หรอความตงใจของผแปลทจะละไม

แปลเนองจากเปนค าไมส าคญและการทผแปลตงใจอธบายเชงอรรถเพมเพอใหความรเพมเตมแก

ผอาน

ขอเสนอแนะ

จากการศกษา กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย

ผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน

1. ผวจยสงเกตเหนวาภาษาเวยดนามและภาษาไทยมค าสรรพนามทมลกษณะ

เหมอนกน แตถาศกษาอยางละเอยดจะเหนความแตกตางกน จงคดวาควรมการศกษากลวธการแปล

ค าสรรพนามจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย และ วฒนธรรมทสะทอนจากค าสรรพนามของไทย

และเวยดนาม

83

2. ผวจยสงเกตเหนวาในนวนยายสอดแทรกวฒนธรรมพอสมควร จงคดวาควรม

การศกษาวฒนธรรมไทยและเวยดนามในนวนยายแปลกจะเปนการศกษาวฒนธรรมจากอกแงมมหนง

ทจะท าใหเขาใจวฒนธรรมของทงสองประเทศมากขน

3. ในการศกษาครงน ผวจยสงเกตเหนวามการใชภาพพจนเปนจ านวนมาก จงคดวา

ควรมการศกษากลวธการแปลภาพพจนจากภาษาเวยดนามเปนภาษาไทย อนจะเปนประโยชนตอผท

ศกษาภาษาเวยดนามและไทยเปนอยางมาก

4. ในกระแสประชาคมอาเซยนวรรณกรรมเอกของไทยหลายเรองกไดแปลเปนภาษา

เวยดนาม จงควรมการศกษากลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาเวยดนาม เพอให

ทราบวาผแปลมกลวธแปลค าทางวฒนธรรมอะไรบางอนจะเปนประโยชนตอผทศกษาภาษาไทย และ

ภาษาเวยดนาม

รายการอางอง

รายการอางอง

Nguyễn, N. Á. (2015). Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ (Lần thứ 54 ed.). TP. Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Trẻ.

Nguyễn, N. T. (2015). Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ. TP. Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Trẻ.

กรมการศาสนา กระทรงวฒนธรรม. (2552). พระบรมราโชวาทและพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชเกยวกบศาสนาและศลธรรม. กรงเทพ ฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ ากด.

ณชา กลนขจร. (2544). กลวธการแปลต าราอาหารไทยเปนภาษาองกฤษ กรณศกษาต าราอาหาร SPICY THAI CUISINE. Retrieved from http://www.thaithesis.org/detail.php?id=45620

นนทวฒน เนตรเจรญ. (2557). การแปลถอยค าตองหามในวรรณคดเรอง The catcher in the Rye: กรณศกษาส านวนแปลของ ค าระว- ใบเตย. (ปรญญาโท), มหาวทยาลยศลปากร,

ปราณ บานชน. (2523). การแปลขนสง: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปารชาต ญาณวาร. (2544). กลวธการแปลวรรณกรรมเยาวชนของแมกไม เรอง ชลารายทสด และ นอง

เลกยงรายอย. (ปรญญาโท), มหาวทยาลยมหดล, วลยา ววฒนศร. (2545). การแปลวรรณกรรม: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ว ถ กม จ. (2555). การศกษาเปรยบเทยบส านวนเวยดนามกบส านวนไทย. (มหาบณฑต), มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ, ศศ เอาทรยกล. (2557). การศกษาการแปลขามวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษในบทบรรยาย

ใตภาพของภาพยนตรไทย. สาขาวชาภาษาและวฒนธรรมเพอการสอสารและการพฒนา. สตรรตน ไกรออน. (2556). กลวธการแปลค าทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษในนวนยาย

เรองสแผนดน. (ปรญญาโท), มหาวทยาลยศลปากร, สญฉว สายบว. (2525). หลกการแปล: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. สพรรณ ปนมณ. (2557). การแปลขนสง. จฬาลงกรณมหาวทยาลย, เหงวยน, ห. ถ., & มนธรา ราโท. (2556). ปดตา เปดหนาตาง. กรงเทพ ฯ: ส านกพมพในเครอนาน

มบคส. เหงวยน, เ. อ., & มนธรา ราโท. (2554). ขอตวหนงใบกลบไปสวยเดก. กรงเทพ ฯ: ส านกพมพในเครอ

นานมบคส. อจฉรา เทพแปง. (2555). กลวธการแปลค านามประสมจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในนวนยายเรอง

http://www.thaithesis.org/detail.php?id=45620

85

"แฮรร พอตเตอรกบศลาอาถรรพ". วารสารสถาบนวฒนธรรมและศลปะ, 14(1 ), 95-104. อจฉรา สโรบล. ประวตเครองแตงกาย. Retrieved from

http://www.human.cmu.ac.th/home/hc/ebook/006216/006216-03.pdf

http://www.human.cmu.ac.th/home/hc/ebook/006216/006216-03.pdf

ภาคผนวก

87

ภาคผนวก ก

รายการค าทางวฒนธรรมจ าแนกตามกลวธการแปล กลวธการแปลแบบตรงตว

ค าภาษาเวยดนามใน

ตนฉบบ ความหมาย ค าแปลภาษาไทยในฉบบแปล

1. kho cá ตมเคมปลา ท าปลาตมเคม

2. chơi rượt bắt เลนไลจบ เลนไลจบ

3. ti vi ทว ทว

4. tô ชาม ชาม

5. vật nhau xuống đất จบทมกนลงพน จบทมกนลงพน

6. 9 tháng 10 ngày เกาเดอนสบวน เกาเดอนสบวน

7. ba cây nhang 3 ดอกธป ธปสามดอก

8. bắn bi ยงลกหน ยงลกหน

9. búa คอน คอน

10. ca nước แกวน า แกวน า

11. cái bàn ủi โตะรดผา โตะรดผา

12. cái bồ đen ของสด า ของสด า

13. cái giỏ ตะกรา ตะกรา

14. cái gối หมอน หมอน

15. cái nơ đỏ โบวแดง โบวแดง

16. cái nôi เปลเดก เปลเดก

17. cái nón vải หมวกผา หมวกผา

18. cái quạt พด พด

19. cái sọt ตะกรา ตะกรา

20. trắng ขาว ขาว

88

21. cặp

กระเปาหนงสอ

กระเปานกเรยน

กระเปาเอกสาร

กระเปาหนงสอ

22. câu cá ตกปลา ตกปลา

23. cây bút đỏ ปากกาสแดง ปากกาสแดง

24. cây giáo หอก หอก

25. chăn ผาหม ผาหม

26. chạy như điên วงเหมอบา วงไปมาเหมอนคนบา

27. chén ถวย ถวย

28. chiếc đi văng โซฟา โซฟา

29. chiếc điện thoại โทรศพท โทรศพท

30. chổi ไมกวาด ไมกวาด

31. con chiên ลกแกะ ลกแกะ

32. con dao ลกษณนาม มด มด

33. con ma ลกษณนาม ผ ผ

34. củ tỏi หวกระเทยม หวกระเทยม

35. đá bóng เตะบอล ฟตบอล

36. đàn piano màu đen เปยโนสด า เปยโนสด า

37. đánh trống ตกลอง ตกลอง

38. đen ด า ด า

39. đèn dầu ตะเกยงน ามน ตะเกยงน ามน

40. đen đúa คล า คล า

41. đỏ mặt หนาแดง หนาแดง

42. đốt trầm เผาไมหอม เผาไมหอม

43. chính tả เขยนตามค าบอก เขยนตามค าบอก

44. hầm trú หลมหลบภย หลมหลบภย

89

45. hí hí ฮ ๆ (เสยงหวเราะ) ฮ ๆ

46. hòn bi ลกหน ลกหน

47. hộp diêm กลองไมขด กลองไมขด

48. kim băng เขมกลด เขมกลด

49. làm nhục tổ tiên ท าใหอบอายบรรพบรษ ท าใหบรรพบรษอบอาย

50. lịch sử ประวตศาสตร ประวตศาสตร

51. lồng chim กรงนก กรงนก

52. ma xơ มาเซอร มาเซอร

53. màu đỏ สแดง สแดง

54. màu trắng สขาว สขาว

55. màu vàng สเหลอง สเหลอง

56. may phước โชคด โชคด

57. mền ผาหม ผาหม

58. môn đạo đức วชาศลธรรม วชาศลธรรม

59. môn tập đọc วชาฝกอาน วชาฝกอาน

60. môn Toán วชาเลข/คณตศาสตร วชาเลข

61. ngày giỗ วนครบรอบวนตาย วนครบวนตาย

62. ngôi mộ หลมฝงศพ หลมฝงศพ

63. nơ đỏ โบวแดง โบวแดง

64. nón len หมวกไหมพรม หมวกไหมพรม

65. nước mắm น าปลา น าปลา

66. ôi โอย (อทาน) โอย

67. ối โอย (อทาน) โอย

68. ối! โอย (อทาน) โอย

69. ông tiên เทวดา เทวดา

70. phòng tắm หองน า หองน า

90

71. quỷ ผ ผ

72. tấm phản แคร แคร

73. sách vở หนงสอสมด สมดหนงสอ

74. tập viết ฝกเขยน ฝกเขยน

75. tập vở หนงสอสมด สมดหนงสอ

76. thái tử Tất Đạt Đa เจาชายสทธตถะ เจาชายสทธตถะ

77. thế lực huyền bí พลงลกลบ พลงลกลบ

78. thị trấn ตวเมอง ตวเมอง

79. Thích Ca Mâu Ni ศากยมน ศากยมน

80. tím สมวง สมวง

81. tím tím มวงๆ สมวงๆ

82. tín đồ Thiên Chúa ครสตศาสนกชน ครสตศาสนกชน

83. trạm y tế สถานอนามย สถานอนามย

84. trắng hồng ขาวชมพ ขาวอมชมพ

85. trắng tinh ขาวสะอาด สขาวสะอาด

86. trang trại ฟารม ฟารม

87. uống trà ดมชา ดมชา

88. võng เปลญวน เปลญวน

89. xanh mướt เขยวชอม เขยวชอม

90. xe ngựa รถมา รถมา

91. xiếc กายกรรม กายกรรม

92. chiếc xuồng เรอ เรอ

93. đại thần ขนนาง ขนนาง

94. giấc ngủ trưa นอนกลางวน นอนกลางวน

95. máng ราง ราง

96. cái gàu กระบวย กระบวย

91

97. ông tướng ทานหวหนา ทานหวหนา

98. đèn ตะเกยง ตะเกยง

99. lều กระทอม กระทอม

100. đỏ gay แดงก า แดงก า

101. xuồng máy เรอยนต เรอยนต

102. chiếc tivi ทว โทรทศน

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย


ตนฉบบ ความหมาย

ค าแปลภาษาไทยในฉบบ

แปล

1. Jesus เยซ พระเยซ

2. món thập cẩm อาหารประกอบหลายยาง รวมมตร

3. giẻ lau nhà ผาถบาน ผาขรว

4. bàn ăn โตะกน โตะอาหาร

5. bàn học โตะเรยน โตะอานหนงสอ

6. bánh mì ขนมหม ขนมปง

7. bình tưới ถงรดน า บวรดน า

8. bịt mắt bắt dê ปดตาจบแพะ ปดตาตแพะ

9. cây hình chữ thập ตนรป T กางเขน

10. chà chà จา จา (เปนค าอทานใชเวลา

แปลกใจหรอชมเชย) อะไรน

11. chết rồi ตายแลว แยแลว

12. chiếc hòm หบ โลงศพ

13. chiếc xe đạp รถถบ จกรยาน

14. chơi trò vợ chồng เลนภรรยาสาม เลนพอแมลก

15. chơi trò vợ chồng เลนเปนภรรยาสาม เลนเปนพอแม

92

16. chuyện cổ tích เรองเกาแก นทาน

17. con cu เดกนอย ไอหน

18. cục cưng กอนทรก (ทรก) เดกนอย

19. đám tang งานศพ ขบวนแหศพ

20. đám cưới งานแตงงาน พธแตงงาน

21. đen thui ด าขเหร มดมด

22. đen sì ด าขเหร ด าคล า

23. đi bơi ไปวายน า เลนน า

24. tháo cũi sổ lồng เปดกรง ออกจากกรง ไดหลดออกจากกรงขง

25. đoàn sơn đông

mãi võ

คณะทแสดงมวย มายากล

พรอมกบขายยา คณะมายากล

26. gấu bông หมนน ปยนน

27. gươm kề cổ ดาบขางคอ เอามดมาจคอหอย

28. hây hây ฮย ฮย ฮย ฮย

29. hí hí ฮฮ (เสยงหวเราะเบาเบา) คกคก

30. kèn เครองลมไม พธรตอง

31. khì khì คค (ค าเลยนเสยงหวเราะเบา

ๆ) คกคก

32. kho báu คลงของมคา ขมทรพย

33. tím ngắt มวงมาก เขยวคล า

34. ma quỷ khiến ผภตสง ผเขา

35. mặt tái xanh หนาซดเขยว หนาซด

36. mặt xanh xao หนาเขยวจด หนาซด

37. màu nõn chuối สใบออนกลวย (สหนากงวล

ตกใจ) ซด

93

38. là con vẹt เปนนกแกว เปนนกแกวนกขนทอง

39. mì gói เสนแปงหอ บะหมกงส าเรจรป

40. mì gói เสนแปงหอ มามา

41. nhà tắm บานอาบน า หองน า

42. nhà thờ บานบชา โบสถ

43. ồ โอ (อทาน) โอโฮ

44. oái oăm thay แปลกจรง ๆ (อทาน) ชางนาขนเหลอเกน

45. ối trời ơi โอย ฟาเอย (อทาน) โอยพระเจา

46. ối trời ơi โอย ฟา (สวรรค)เอย โอย สวรรคชวยดวย

47. ông lang vườn หมอสวน หมอยาสมนไพร

48. ông lang vườn หมอสวน หมอยาพนบาน

49. quạt máy พดเครอง พดลม

50. tắc tắc ตกตก จกจก

51. tấm thiệp cưới การดแตงงาน การดเชญงานแตง

52. thật là hú vía อทานเวลากลว หรอรอดจาก

อนตราย เกอบไปแลวสเรา

53. thuốc nam ยาใต พชสมนไพร

54. thượng đế (phù

hộ) เบองบน(ชวย) สวรรค (ปราน)

55. trò chơi vợ chồng การเลนภรรยาสาม การเลนเปนพอแม

56. trời ơi ฟาเอย คณพระชวย

57. trời ơi ฟาเอย สวรรเอย สวรรคประทาน

58. ủa อว (ค าอทานเวลารสกแปลก

ใจ ประหลาดใจ) เออ

59. ủa ủa อวอว (ค าอทานใชเวลาตกใจ

แปลกใจ ประหลาดใจ) ออ ออ อา

94

60. úi chà อย จา (ค าอทานแสดงความ

แปลกใจ ประหลาดใจ) โอยโหย

61. vật tay ปล ามอ งดขอ

62. cái vòi sen สายบว ฟกบว

63. tập đọc ฝกอาน การอาน

64. tập viết ฝกเขยน การเขยน

65. đọc kinh อานบทสวด สวดมนต

66. màu xanh lơ สฟาจาง สฟาใส

67. bắn bi ยงลกหน เลนลกหน

68. xe bò รถวว เกวยน

69. nhanh như chớp เรวเหมอนฟาแลบ ชวพรบตาเดยว

70. xe hơi รถไอน า รถเกง

71. eo ôi แอว เอย (อทานเวลากลว

ตกใจ) นน

72. ra chơi ออกไปเลน เวลาส าหรบวงเลน

73. Tết Ma Rốc เทศกาลปใหมมอรอคโก ไมแนใจวาเมอไร

74. là tiên là phật เปนนางฟา/เทวดาเปน

พระพทธเจา ไดรบเกยรต

75. có trời mới biết ฟาเทานนทจะร โดยไมรสาเหตทแนชด

76. mộ bia หลมฝงศพ หลมฝงศพ

77. ngày nhà giáo วนคร วนครแหงชาต

95

กลวธการแปลโดยใชค าจ าแนกประเภท

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภทอยางกวาง ๆ

ค าภาษาเวยดนามในตนฉบบ ความหมาย ค าแปลภาษาไทยใน

ฉบบแปล

1. chè đậu đỏ bánh lọt ขนมถวแดงขนมลอด ขนม

2. quán bà Hai Đọt รานยายฮายดอด รานคณยาย

3. cái giếng บอน าบาดาล บอน า

4. màu xanh sẫm สเขยว/ฟา/น าเงนเขม สเขยว

5. cặp กระเปานกเรยน,กระเปาเอกสาร กระเปา

6. chai xá xị ขวดน าซาส ขวดน าอดลม

7. chén ถวย ถวยชาม

8. bàn thờ โตะบชา หง

9. chiếc thau nhôm กะละมงอะลมเนยม กะละมง

10. chiếc yếm เสอเอยม เสอ

11. cơm ขาวสก ขาว

12. dao cạo râu มดโกนหนวด มดโกน

13. đỏ đỏ แดง ๆ แดง

14. đỏ hoe แดงจาง ๆ สด ๆ แดง

15. đỏ rực แดงมาก (ท าใหมความรสกรอน) สแดง

16. giếng บอน าบาดาล บอ

17. lò than เตาถาน เตา

18. quán chè của bà Hai

Đọt

รานขนมหวานของยา/ยายฮาย

ดอต รานขนมของคณยาย

19. quán rượu lão Ba

Đực รานเหลาลงบาดก รานตาบา

20. tập vẽ ฝกวาด วาดเขยน

96

21. trắng phếu ขาว ไมสวย ขาว

22. trắng tinh ขาวสะอาด สขาว

23. trắng toát ขาว ท าใหมความรสกนากลว สขาว

24. xám ngoét เทาซด เทาทวหนา เทาสนท สเทา

25. xanh xanh เขยว ๆ (ฟา ๆ/น าเงน ๆ) สเขยว

26. đánh nhau ปล าตอยกน ปล าตอยกน

27. đỏ chói สแดงแสบตา สสวย

28. quán ăn bình dân รานกนคนธรรมดา รานธรรมดาทวไป

กลวธการแปลแบบใชค าเฉพาะเจาะจงกวา

29. cá chiên ปลาทอด ปลาททอด

30. cái đèn ไฟ ไฟหนาของเรอ

31. cây bút xanh ปากกาสน าเงน/สฟา/สเขยว ปากกาสน าเงน

32. chăn gối ผาหม หมอน ผาหม

33. cháo โจก/ ขาวตม ขาวตม

34. cháo โจก ขาวตม โจก

35. khăn ผาพนคอ ผาเชคหนา ผาเชคมอ

ผาปโตะ ผาพนคอ

36. lò เตา เตาอบ

37. màu xanh สเขยว/สฟา/สน าเงน สเขยว

38. màu xanh สเขยว/สฟา/สน าเงน สฟา

39. cái gối หมอน หมอนขาง

40. bà mụ

ยายแกท าคลอด หรอ เทพทท า

หนาทปนรปรางของทารกใน

ทองแม

หมอต าแย

41. ôi โอย (ค าอทาน ใชไดในหลาย

กรณ ตกใจ เสยใจ ชมเชย ฯลฯ) โอยตายแลว

97

42. thước ตลบเมตร ไมบรรทด ตลบเมตร

43. xe rơm รถฟาง รถเกวยนบรรทกฟาง

44. đen ด า ด าคล า

กลวธการแปลแบบละไมแปล

ค าภาษาเวยดนามในตนฉบบ ความหมาย ค าแปลภาษาไทยใน

ฉบบแปล

1. gánh ve chai

หาบเรซอขยะ (พวกขวด

กระปอง โลหะ กระดาษ

พลาสตก...)

ไมแปล

2. ái chà! ค าอทานเวลาประหลาดใจ ไมแปล

3. bục giảng ฐานสอน ไมแปล

4. chè ขนมหวาน ไมแปล

5. chơi trò vợ chồng การเลนภรรยาสาม ไมแปล

6. củ riềng ขา ไมแปล

7. cuốc จอบ ไมแปล

8. cười khà khà หวเราะฮาๆ ไมแปล

9. đen đúa ด าคล า ไมแปล

10. eo ôi ปาก.อทานเวลากลว หรอ

รงเกยจอะไร ไมแปล

11. giường ngủ เตยงนอน ไมแปล

12. nghèo rớt mùng tơi จนเสอขาดรว (จนมาก) ไมแปล

13. hoàng thượng พระมหากษตรย ไมแปล

14. lá mơ ใบ (ทกนกบเนอหมา) ไมแปล

15. lu nước โองน า ไมแปล

16. màu vàng úa สเหลอง เหยว ไมแปล

98

17. muỗng ชอน ไมแปล

18. ố vàng เหลอง เกา ไมแปล

19. ôi โอย อทาน ไมแปล

20. ối giời โอย ฟา ไมแปล

21. ruột nở từng khúc ไสบาน พอง ทกทอน ไมแปล

22. tập vở หนงสอสมด ไมแปล

23. ủa ค าอทานเวลารสกแปลกใจ

ประหลาดใจ ไมแปล

กลวธการแปลแบบแปลเปนอยางอน


ตนฉบบ ความหมาย

ค าแปลภาษาไทยในฉบบ

แปล

1. bộ ván โซฟา พน

2. bàn thờ โตะบชา หลมฝงศพ

3. bắp rang ขาวโพดคว ขาวโพดปง

4. bừa cào คราด จอบ

5. chiếc cặp กระเปานกเรยน กระเปา

เอกสาร กระเปาสตางค

6. chơi bi-da เลนสนกเกอร เลนขางนอก

7. con Vện หมาทมขนสด าขาวสลบกน เศษแกว

8. đèn dầu ตะเกยงน ามน เทยนเลมเลก

9. chiếc phèng la เคาะของ เคาะกรบ

10. nhảy lò cò กระโดดขาเดยว (ตงแต) กระโดดยาง

11. tủ lạnh ตเยน โตะ

12. tóc tém ผมสนเรยบรอย ผมบอบ

13. rên hừ hừ รองฮอฮอ รองโวยวายเสยงดง

99

14. chén ถวย ชาม

15. ngày lao động

วนแรงงาน (วนท าความสะอาด

หองเรยน โรงเรยนหรอบรเวณ

รอบ ๆ โรงเรยน)

วนแรงงานสากล

16. chiếc khăn tay ผามอ ผาเชดหนา

กลวธการแปลแบบผสม

กลวธการแปลแบบใชค าจ าแนกประเภท + ทบศพท + อธบายเชงอรรถ

ค าภาษาเวยดนาม

ในตนฉบบ ความหมาย ค าแปลภาษาไทยในฉบบแปล

1. áo dài เสอยาว

ชดอาวหญาย

ทางภาคเหนอของเวยดนามออกเสยงวาอาว

สาย คอชดประจ าชาตของสตรเวยดนาม

ประกอบดวยเสอตวยาว แขนยาว คอตง และ

กางเกงขายาว

2. Tết เทศกาลปใหมเวยดนาม วนตรษเตด Tết วนปใหมของเวยดนามตรง

กบตรษจน

3. bánh xèo ขนมแสว

ขนมแบนหแสว

ขนมชนดหนงของเวยดนาม ท าจากแปง เปน

กอนกลม ๆ สขาว

4. nón lá หมวกยอดแหลมท า

จากตนปาลม

หมวกหนอน

หนอน (Nón ) หมวกยอดแหลมของเวยดนาม

100

5. Tết เทศกาลปใหมเวยดนาม

ตรษเตด

เตด (Tết) คอการฉลองปใหมของเวยดนาม

ตามปฏทนจนทรคต ซงตรงกบชวงตรษจน

6. cái nón หมวกยอดแหลมท า

จากตนปาลม

หมวกหนอน (nón)

(nón) หนอน คอหมวกงอบยอดแหลมของ


กลวธการแปลแบบทบศพท + อธบายเชงอรรถ



1. chả cá ปลายอ

จากา

อาหารเวยดนามชนดหนง ประกอบดวยเสน

ขนมจนกนกบปลากระทะรอน ปรงรสดวย

เครองเทศตาง ๆ ผกสด และน าจมทท าจากกะป

2. Lục Vân Tiên ฟเมฆมหศจรรย

หลก เวน เตยน

Lục Vân Tiên คอวรรณกรรมของเวยดนามซง

ประพนธขนในครสตศ๖วรรษท 19 ตงชอตาม

ตวลครเอกฝายชายในเรองซงเปนคนดและม

ความกตญญ แตตองประสบเคราะหราย ถก

อจฉาและกลนแกลงจนแทบเอาชวตไมรอด

ตอมามการน าเอาวรรณกรรมเรองนมาดดแปลง

เปนบทละครส าหรบการแสดงประเภทตาง ๆ

101

3. Tô Vũ โต หว

โต หว

โตหว (Tô Vũ) นกแตงเพลงชอดงของเวยดนาม

โดยเฉพาะอยางยงบทเพลงในชวงการตอสกบ

ฝรงเศส กอนป ค.ศ. 1945 และเปนหนงในผ

กอตงสถาบนดนตรของเวยดนาม

4. phở กวยเตยวแบบ


เฝอ

เฝอ (Phở) อาหารประจ าชาตของเวยดนาม

ประกอบดวยน าซป เสนกวยเตยว เนอไก หรอ

เนอวว มกรบประทานในชวงเชา

5. Trương Chi เจองจ

เจองจ

เจองจ เปนนทานพนบานของเวยดนาม บอก

เลาความรกของชายหาปลาผมเสยงอนไพเราะ

กบเจาหญงแสนงาม แตเนองจากไมสมหวงใน

ความรกเขาจงฆาตวตาย

กลวธการแปลแบบตรงตว + อธบายเชงอรรถ



1. “con chim” ตวนก

นก

ค าวา "con chim" หรอนกใชแทนอวยวะเพศของ

ผชาย

2. chén ถวย

ถวย

คนเวยดนามกนขาวดวยถวยและตะเกยบเหมอนคน

จน

102

3. năm Mùi ปแพะ

ปแพะ

ในภาษาเวยดนามเรยกปมะแมวา ปหมย (Mùi) ม

แพะเปนสญลกษณเชนกน

กลธการแปลแบบทบศพท + การใชค าจ าแนกประเภท



1. áo dài เสอยาว ชดอาวหญาย

กลวธการแปลแบบเทยบเคยงความหมาย + อธบายเชงอรรถ



1. cậu ấm ค าเรยกลกชายของขนนาง

หรอคนทท างานใน

พระราชส านกสมยกอน

คณชายนอย

Cậu ấm หมายถงลกชายขนนาง เปนค า

ทมความหมายด หมายถงคนทเกดมาสข

สบาย

103

ภาคผนวก ข

ขอมลเกยวกบประเทศเวยดนาม

ชอทางการ สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

ทตง ตงอยดานตะวนออกของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทศเหนอตดกบ

จน ทศตะวนตกตดกบลาว ทศตะวนตกเฉยงใตตดกบกมพชา ทศ

ตะวนออกตดกบทะเลจนใตและอาว Tonkin ทศใตตดกบอาวไทย

เมองหลวง ฮานอย (Hà Nội)

พนท 331.698 ตารางกโลเมตร ลกษณะพนททอดตวยาวจากเหนอจรดใต ม

ความยาวประมาณ 1635 กโลเมตร

ประชากร 92,7 ลานคน (พ.ศ. 2559)

ภาษาราชการ ภาษาเวยดนาม

ศาสนา คนเวยดนามสวนใหญไมนบถอศาสนา 81.69% นบถอศาสนาพทธ 7.93%

ศาสนาครสต 6.62% ศาสนาอน ๆ 3.76%

ลกษณะภมประเทศ ¾ พนทของเวยดนามเปนภเขาและทราบสงโดยทอดยาวจากชายแดน

ตะวนตกเฉยงเหนอถงตะวนออกเฉยงใตมความยาวทงหมด 1400 กม.

ยอดเขา ฟาน ซ ฟง เปนยอดเขาทสงทสดโดยสงประมาณ 3143 เมตร ม

พนทราบลมแมน าส าคญไดแก ทราบลมแมน าแดงทางตอนเหนอ (Đồng

bằng sông Hồng) มเนอท 15000 ตารางกโลเมตร และทราบลมแมน า

โขงทางตอนใตมเนอททงหมด 40000 ตารางกโลเมตร đồng bằng sông

Cửu Long

ลกษณะภมอากาศ ดวยประเทศเวยดนามมความยาวจากเหนอจรดใตถง 1635 กโลเมตร จง

ท าใหลกษณะภมอากาศระหวางภาคเหนอ กลาง ใตมความแตกตางกน

อยางชดเจน ภาคเหนอม 4 ฤด ไดแก ฤดใบไมผล ฤดรอน ฤดใบไมรวง

และ ฤดหนาว สวนภาคใตม 2 ฤดคอ ฤดฝน และ ฤดแลง

ประวตผเขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล Ton Bui Thu Huong

วน เดอน ป เกด 28 Aug 1991

สถานทเกด Moc Chau, Son La.

วฒการศกษา Hanoi University

ทอยปจจบน 85 Phan Dinh Giot Str., Zone 2, Moc Chau Dist., Son La Province.

กลับไปสู่วัยเด็ก และ ปิดตา...

Documents