• ■ . : : - ' i ,D I S S E R T A T I O

a r i s t o t e l i c a m s u m m i b o n i n o t i o n e m

E X P O N E N S .

QUAM

; VENIA AMPL. FACULT. PHILOS. UPSAL.

. ~ ' s . L ' 0P. P.

m a g . F R E D R I C U S G E O R G I U S A F Z E L I U SSTIP. REG. C A R O L I J O H A N N I S

J O H A N N E S E R I C Ü S F A N TS T IP . L E IJE L .

' ROSLA G O -U P L A N D I.

T' T ATTDTT. G U STA V . D IE V I DECEM BRIS MDCCCXXXVII.

H. A. M. S.

P. I.

U P S A T . I A E ,

v /1 t *n n II A N T R E G I A E A C A D E M I A E T Y P O G l l A P H l ., \ /

\

B R U K S P A T Rio NTS N

h ô & I d t æ

n i n t « A * l tot» Z E 1 ? « L

8AMT

b r u k s p a t r o n k s s a n

IIÔG&DIjA

F R U F R E D R IK A VILTIEIMINA t o nf ö d d H Æ F ' F N E R

tacksamt och vürdnadsfullt ,

J O II A E R I K f a x t .

\

H E R R

F R U

B R U K S P A T R O N E N

h ô g -Ad l e* N

J E A N H E N R I K B E D O I R E

SAMT

b r u k s p a t r o n e s s a n

» HÖGÅDLA

C A R I N H E N R I E T T E B E D O I R E

F ö d d L I T T O I U N

ta rL ta a i t oeh vördnadstu!11

a f' ' ' /I. I . F.

D I S S E R T A T I O

A R IS T O T E L I C A M SUMMI BONI N O T I O N E M

E X P O N E N S »

P R O O E M I U M .

I V o n d u b i t o , B. L . , quum t u a e censurae modest iå , qua p>ar es t , subj iciam has primi t ias studi i, quod ego Aristotel i ' , Inomunc io her o i , qui fastigium in te r phi losophos, ne dicam G r a e c i a e , ver um et iam to t ius orbis facile t e n e t , admira t io - me ejus juveni li adfectus navavi , fo r e , u t hic nos ter lab or im var ias incurra t reprehensiones . N a m , n eque t i ronis est e'fficere qu iddam in teg ru m et omnibus suis nuineris exp le - t ium, qu od nullam capiat re preh ension em: e t , u t alia omi t t a m , aetas nos t ra A ris to te lem, u tpote scilicet auctorem E m - ptirismi c lass icum, neg l igere consvevit . — A t ve ro docet, ' ainimam esse t a b u l a m r a s a m , et nihil esse in intel lectu, qiuod non fuer i t in sensu. Qu id p lu ra? nonne haec E m p i - riistam p r o d u n t ? Q u i d ? si i s tud sit commentum in ane , qiuod non modo non phi losophiae Aristotel icae principium siit sp i ri tusque vi tal is , sed cum eâ ne quidem conspiret: i n n m o , ei pror sus cont ra r iu m sit. Quod quidem rec ta via p>robare qu u m opellae ins ti tu tio v e ta t , e u m , qui hac in re d iubi tanter h a e r e a t , ad Hegel ium i ) , cui veterano meri to

t ) Hegelius n im iru m , v ir , ctim intim a ingenii consanguinitate Aristoteli con- fm nctns, lunj diligenlissim à sc rip to rum evolutione doctus et intelligens philosophia*

conf ideres, e t imprimis ad Aris totelem ipsum conf identer

de lega mus , e t in eo subsistimus, ut eam phi losophandi r a

t i o n em , qua u t i tu r Aristoteles , summat im p e r s e q u a m u r ;

p ra es er t im quum speramus fo re , ut tali inodo et opin ionem

is tam t radi t ione inanissima jam diu pervulgatam q u ad a m te

nus labefactemus, et exposit ioni nos trae planant m u n i l a m -

q ue yiam commode faciamus.

Aristoteles mira quadam ingenii sagacitate m en t i sque

acie ductus universam perves tigavi t re rum n a tu ra m , et s in

gula q u a e q u e , vel min ima , undique comprehendi t , c o m p r e

hensa in genera digessit , digesta not ioni subjeci t , a tque via

Aristotelicae existim ator, A ristotelem , ubicunque in ejus m entionem in c id erit, sum

mis laudibus illustrat. E tiam si hoc ab eo vel eA mente factum in terp re tarer'* , ut

se erga doctorcm , u t ita d icam , gratum praeberet; attam en constat, Ilegelium ,

quamvis necessitate coactum , u t ipse dixisse fertu r, subtilissimas Aristotelis senten

tias ex editione scrip torum Baseliensi lectu difficillim a, nullà adjutum versioue L a

tin a , odorari et e ru e re , prim um fuisse, qui philosophiae Aristotelicae -justam resti

tuerit d ign ita tem , et idoneis, u t nobis v idetur, ration ibus'patefecerit fallaciam h a l-

lucinationum , quae de eå in ore et sermone fere om nium sunt. E tenim si p e r

legeris expositionem philosophiae Aristotelicae subtilissim am verissim amque, quam

perscripsit Hegelius in opere su o , quod ” Vorlesungeu über die G eschichte der

Philosophie” in scrib itu r, ex eå philosophum , non m inorem auctorem, quam iu -

terp retem , agnosces. — Q uod vero adtiuet indolem philosophiae Aristotelicae em pi

ricam et illam t a b u l a m r a s a m , Hegelius de ea re ita praem onet: (ïê ifî e ine

g a n j a l l g e m e in v e r b r e i t e t e (Die g c iv ö f jn l id jc ) S D îe in u n g , bap ariftotcl ifcfye n e b

platonifctye Q5fjilofopf)ie fiefj g e r a b e j u e n t g e g e n g e f e f c t fey en : S i e f e fey

b e a l i ô m u é , je n e D î e a l i ô m u S u n b j i v a r 9 v e a l i ê m u ô im t r i v i a l fîct i © i n n e .

ÇMato f;aOe Die 3 t > e e , ba$ 3 ^ c a l j u n t Q )r in c ip g e m a d j t , fo b a § b ic

i n n e r e 3 b c e a u ö fid) felGer fd /o p f e ; n n d ) 2 fr i j îo fe lc 6 fey Die © e e l e c in e

t a b u l a r a s a , e m p f a n g e ä ß e if>re f B c f î i m m u n g e n g a n j p n p iv v o n ber

2 C u p en ive I t , f e in e fp i ) i lo fo p f) ie fey ( J m p i r i S m i t ê , ber fdjlerfjtefte S o c f e a n ié n t u ô

u . f . f . A b e r m i r » v e r b e n f c f ) c n , » v i e t v e n i g b i e p b e r J a l l i f t.

3 » t b e r ' S f) a t ü b e r t r i f f t a n f p c f u l a t i v é r ' S i e f e A r i f t o t e I e ô

b e n l a t o > i » » b e n » e r b i e g r ü n b l i d j f t e © p e f u l à t i o n , 3 D e a *

l i i m u è g e f a n n t l» a t / a n b i n b i e f e r f t e l ; t b e i t>er w c i t e f t e i i

e m p i r i f e f j e n A u s b r e i t u n g . I. I. w T b . p* 3 9 9 .

h a c usque progredienä lucem et ordinem rebus intulit. Quae au te m tali modo aliud ab alio secrevi t , et in hao secret ione def in iv i t , ea uno quasi obtui tu complecti , et in artis f o r m a m re d ig e re , id ipsum praetermisisse re p re hendere s , q u a n do q u id em par tes singulae inter se distant, et nexu ca re r e , n e q u e t o tu m quid efficere videntur. Negar i quidem non p o t e s t , quin a philosophia Aris totel i s , si universam re spe xe r i s , systemat is dignitas abesse v ideatur , qu um id sys le - mat is est: p r o p r iu m , u t i ta in se concludatur , ut finem ac m ed iu m in principio habeat . At vero , etsi conceda tu r d ia-

dect icam notionis expl ica t ionem, qua singulae systematis p a r t e s al tera alteri a p t e n t u r , et cont inuat ione per pet ua c o h a e r e a n t . in phi losophiâ Aristotelica pro rsus des iderar i , plus t a m en habe t in recessu , quam fronte promitt i t . N am p a r tes h a e , qua rum alia jux ta aliam promiscue positae pr imo in tu i t u v iden tu r , si peni tus perspexer is , non omni ca ren t necessitat is v inculo , e t , quantumvis licet sys temat i copsum^ m ato desit , in corpus in teg ru m verae speculationis apte sese conc ludun t . — Q u o d de toto hactenus d iximus, idem de p a r t i u m descriptione dici potest . Nam in singulis disciplinis i ta versa tu r Aris toteles , u t non tam viâ ac ra t ione p ro c e dens aliud ex alio d ed u ce re , quam omnia, quaecunque occasione offeruntur , a r r ip iens res varias arbi t r a r io quod am or dine en u m era re v ideatur . Etiamsi disciplinam tali modo composi tam dilabi diceres in silvam not ionum , q u a r u m quae»; que in suâ discre tione est definita: (unde f i t , u t necessaria ea ru m cont inuat io omnino des idere tu r : ) quaeque t am en no tio suo loco es t , et n o n minus veram esse , quam peni tus desumtam vix infitiaris, — Jam vero in ipsam ar cem philosophiae Aristotelicae p en e t r em u s , e t v ideamus qua ra t ione i n cingulis verse tu r . H ujus au tem ra tionis, quo res magis e lucescat , t r i a distingui momenta opor te t : A b s t r a c t u m (tiu fpawousvov), S c e p t i c u m ùnoQia), et C o n c r e t u m (Xwig xijs ùnoQiaç = tvçeoiç). R a t io ig itur incipit a m omen to p h a e

n o m e n i , sive n o t i o n i s a b s t r a c t a e , et a rgumen tum sine ullo antecedent is nexu veluti extrinsecus a d s u m t u m , quale sensui com muni o ccu rr i t , tale cogitationi sisti t , a t q u e id ul tro c i t roque versans ex qualibet p a r t e , vel max ime re n io - t â , d i l igenter in tuetu r . F u n d a m en tu m au tem ita substru*- c tum d u b i t a t i o excipi t , quae quidem singula recip it et ex a m in a t , eo ru m q u e exhibet ci rcumscript ionem et angust iam, qua not io abs t rac ta sibi ipsa repugnat . Q u a denique repu- gnant iâ notionis abs t ractae soluta , ipsam argument i essent iam , qualis éx processu hoc dialectico em er ser i t , subt i l i ter compre hend i t , et notioni subjicit , a tque tum demum n o t i o evadit c o n c r e t a a). — Sive igi tur rem singularem., sive

2) Hanc Teram esse ac p ro p riam , quam Aristoteles seoutns est, philosophan

di m e th o d u m , raihi quidem est exploratissim um : id , quod , si A ristotelem ipsum

adieris, com probatam invenies, et hac expositioue nosti à reverâ dem onstratum videbis. Sed tam en , quo res m elius firm etur, eam testimonio auctoris confirmare li

ceat. Aristoteles nim irum ipse de m ethodo suà haec habet verba: A t 7 S \ wat t ig itri Twv » W u t , r u (p u i i 0 /u t v u , xsn' ngwTtv S t u n o ç t i a a t T u s , ovreuSitttvvtet i’ /uuKtaru /uiv Qv v stotvru r ù i>So%* n t g i tuvtm r ù n u ^ t / ■ t t Si /uti,

, r i »Xt iurat nui t tvgiutruTX’ i ùt y u g Xvt / tut r » S va x ' Ç V , *ut t t*Tukt lnr/Tut r « î tSof t», SiSuy/ui tov ut it't/ i xutui f . - - - - - - r/ y u ç X v a i ç r ti f u n o g t u s t v o t a l s i a r i . [E thica Nicomachea L ib. V i t , cap. 1 , §. 5 ; Ib . c. 2 , §• i a . Editio Stereotypa. Lipsiae 1 8 3 I -] Equidem crederem , me non valde aberrasse, Cilm in hac m ethodo conspicari m ihi viderer prim ordia verae S t u X t f i w s , qualem Hegelius eam consum matam perfecit. Nam illa formulae constitutae s im ilitudo , qua

tria sunt ejus m om enta , nem ini non est aperta At ex'erna species, u t est in proverbio , saepe fa llit, et rem intim am inspicere oportet. Priuclpinin ig itu r, cui inn ititur m ethodus A risto te lica , in eo consistit, ut veritas, quamvis non pura ct d i

stincta , in phaenom eno in sit: et idcirco a phaenom eno, seu notione nbstractâ, est o rd iendum , et in id enitendum , u t ver-itas pura et distincta evadat, id es t, u t notio abstraclione liberetur, et ex hac angustià educta ad definitionem concretam p ro m oveatur; sive , u t Aristoteles ipse d ic it: A « St/ / r i 7v wanip iv ro7s u W o t sf y o v r f i r i Çtjrovat n u v T i s ’ war t Sa Siu twv u \ t i S w s /uiv \ t y o ,u i vu v , ev a u -

notionefrn universalem ar gu ment i loco sibi p ro posue r i t , hac u n i ca via p ro g red i tu r . N a m , quum not ionem ex re s ingul a r i e r u e re te nd i t , rem,, quem adm odum plerisque v idetur , v u l g a r e m fi rmi ter t e n e t , e t undique singulas ejus species s u m m a anx i t l a fe complecti tur . Iu hac autem tanta r e r u m m o l e evolvenda cogitatio operar i incipit , et quidem eâ r a - l i o n e ve r sa tu r , ut p r im u m difficultates exhibea t , quas d e i n d e p e r r u m p a t : ex quo notio ipsa emergi t. Q uod si a n o t i o n e universali prof ic isci tur , et eam definire vul t , signif i ca t iones , ne quidem max ime vulgarem omit tens , enumerat o m n e s , quae notioni subesse v iden tu r , et var ia ratiocinatio»- ire disceptans al iam re ie l l i t , al iam corr igi t , tandemque p e r

eo ncrelionis plenitatem prom ovendam Aristoteles praeclare eloquitur, dicens: A vxy~x y npof T>/V itr.

venit ad defini tionem notionis vere concretam. Jam vero

res singularis non minor i lab ora t abs t r ac t ione , quam not io

universal is : et in co verae speculationi satisfecisse nobis

v i de tu r Aris toteles , quod a summà abstract ione proficiscens

yià dialectica ad definit ionem concretam p ro g red ia tu r : n e

cessitatem vero huic progressioni deesse, vel saltem e x t r i n

secus adhibi tam videri , id reprehendimus , quum ea v e rae

àtttÂeijswÿ es t indoles, , u t necessitate interna procedat . —

Q u e m a d m o d u m igitur in universo phi losophiae Aris totel i rae

co m p lex u , sic in singulis sectionibus e t in ipiu phi losophan

di m e thodo des ideramus dialecticam illam not ionis exp l ica

t i o n e m , cujus principium immanens est notio ipsa , id e s t ,

qua not io ad majorem usque concretionis p leni tatem n e c e s

s i t a t e i n t e r n a eyolvi tur 3).

Q u a m q u a m hoc ita es t , tamen non possumus non c o n -

f i ter i , hanc ipsam Aristotelis phi losophandi methodum E m -

pirismi speciem eatenus p rae se fe r re , quatenus a r g u m e n

t u m , quale sensui communi occurr i t , tale cogitationi sist i t ,

et singulas ejus pe rcu rr i t species. Nam in eo casus d o m i

a n t u r , et necessitas prorsus abesse v idetur . Q u o d si quis

hac ra t i one , quae speciosior quam ver io r es t , pot issimum

«tdductus diceret , Aristotelem ad Em pi r ismum incl inari , eo

ipso suam methodi Aristotel icae inscit iam, imino vero in -

fijcientiam, im pru den te r prodidisset. At enim haec , q u a e

ra t ione empirica comprehendi t , cogitationi subs t ru i t , u t ea

ip jis suam exserat v im , et i ta demum ipsa phaenomen i

essentia eliciatur. Cogi ta tio igitur ineunte ra t ione in se

quidem non est , sed in al ieno, in phae no meno, ver sa t u r :

fleinde vero ex hoc al ieno egredi tur , e t ia se ref l ec t i tur ,

tApdemque in #e ipsa to ta est.

3 ) ConferaS e*J (Jtiae cf$ m eiliodo AristotelicA tiberiuS ct fusiriS iljssefhit

ifçgylius Vorles. üb . d , Gescb* d. Philos. 2 .r T li. pp. 3 1 2—-3 i 5.

H a e c igi tur vera est ac p ro pr ia Aristotelis phi losophandi r a t i o : quam qui dem , ne lines opel lae t ransg rede rem ur , no t i t am multis i l lust rare, quam paucis adum bra re licuit. E x hac autein adum bra t io ne , quamvis manca sit , forsi tan a p p a r e r e t , eos de phi losophia Aristotelis per peram judicass e , qui eam m erae empirices nota diffamaverint 4).

4 ) Mirum m chercule v iilc tu ri errorem hunc vanissimum vel exoriri potuisse^ nm ltto m agis exortum adeo invaluisse, u t jam diu dom iuetnr: praesertim quum et ingen ium philosophiae Aristolelicae empirico principio prorsus refragelur, el A ris to te les ipse isti rationi disette ob loquatur, quae judicia rerum in sensibus ponat. V ideam us au tem , u t vanitatem hujus erroris plane detegam us, qua ratione i i , qui h a n c foveut sen ten tiam , fidem suo judicio adstruere conentur. Qua quidem in r e , m o re ab iis recep to , ita versantur, u t locum quendam a contextu oraliouis divulsum arrip ian t, et cx eo rem certant efficere velint. S ic, u t Aristoteli hanc in sip ien tiam ob trudan t, crebtis serm onibus plerum que usurpant sim ilitudines d u as , quibus u titu r ille , uon quia rem ip sam , si ejusdem cum re manifesta similitudinem ed id isse t, optiine explicatam censeret, sed ut definitionem rei concretam exemplo i l lu s tra re t, e t , quoad licitum esset, ad sensus deduceret. Ili vero , definitione hac p rae te rm issa , nudam referunt sim ilitudinem , e t, im m em ores p roverbii, quod bene a d m o n e t, om nem sim ilitudinem claudicare, nisi ad notionis norm am exigatur, eam suo ex arbitrio latissime interpretantur. Quarum quidem sim ilitudinum altera est ea , qua indolem A tabtiGiu-s explanare vo lu it, quum diceret: KocifoAou S i it tg i ttxtxijs u î'jS ya tu .s S t7 \u fit~ v , o ri y /uiv eiiabtiGis l o n to S ix tih o v t uv uicbi}- T o i v liSutv uvtv rr\s vX tjs ’ ciov a xvgos Tov SaxrvX iov Xviv oiSygov xmi reo x g v - ffoo S i x t r u i t o av,uiu-v [D e Anima I I , 1 2 , §. I . E d . S t.]; altera vero ea, qua H ov essentiam collustraturus d icit: A ti S ooroir» 007111 g iv y gu/u/uxru'ifi w /utjSi» i x x ç x 11 i t r tX tX t t i f y tygctu /u tvov * ontg cv y .ß u iv u i n i to v v o o . [De Anima III,

S- J 4 .] Ex utrùquc igitur sim ilitudine sine ullo labore effici dictitant, animam e«se t a b u l a m r a s a m , sive chartam puram , in qua nihil scriptum est, et eam h aud aliter im prim i ab iis, quae extra sun t, ac cera a sigillo. Ecce sum m am stupid ita tem ! — Q uum vero accuratior barum sim ilitudinum interpretatio , qualem gravitas rei poscere t, longior s i t , quain quae proposito nostro et loci angustia« c o n g ru a t, et universam Aristotelis Psychologiam , si fata sinant, quam prim um tractatui i sim us, in praesenti nobis concedas uti auctoritate Hegelii, cujus videsis \ orles. üb . d , Gescb. d. Philos. 2 :r T h . pp. 3 7 8 — 381 , 3 8 6 . Tennemannus au tem , u t de principe dicam hujus aliarum que inep tiarum , quibus Aristotelem aetas nostra inquinavit, iugeuni quadam simplicitate rem suam ipse subvertit, quum in -

Q u u m t am en om nes , q u o d sc i am , si Hegel ium u n u m exceper is , in phi losophia Aristotelis exponenda v e rbos iu s quam subtilius versat i s u n t , e t opinione hac p ra e s u m tà i m buti opus adgressi s u n t , verisimi le esse v idetur , u t e x p o s i tio ipsa hoc inalo plus minusve v e x a re tu r , e t a Veri tate de - f lecteretur. Cui quidem vitio alrud accedi t , illo non m i n u s perniciosum. P l e r i q u e e n i m , phi losophiam Aristotelis p r o - f i tentes , non nisi m em b ra ejus disjecta venditant: e t im p r i mis ea r e f e r u n t , quae ad p r iora ambo rationis m o m e n t a per tinent. Q u a e vero deinde s e q u u n t u r , in quibus s u m m a es t , ea vel omnino derel icta, vel , si f ragm en ta q u a e d a m occ u r re ren t , pe r v e r se in terp re ta ta p lerumque reperies . H e - gelius a u t e m , quantumvis praeclara Aristotelem ad i tur i e i debeamus consi l ia , in iis, quae Ethicen spec tan t , justo b r e vior est , e t ea ne primis quidem lineis designavit. Mihi

cauie d icere t: b t e C E r f n & r i i n g b i e e i n j i g c C t u e l l e a l l e r 5 r »

f e n n t n i f j fet>, if t ein « Ç a u p tp u n c t in ber 2 fri |to te li |d } e n Q M jilofophic.

b er vergeblich (s ic !) ftebet m o n fid) nnd) e inem Söeroeife eineô fo tv id p ig e n

© a ^ e ö in ben © ta r i f f e n bcé © r n g i r i tc n u m . 3 n bc^en lii(;f cS fid) v e n

e in em fe ie ren G e n f e r n id p n-'O^l b e n f e n , bafi er e inen J u n b a m ' e n t o l f o t j

fe in e r ^ o t lo f o p lp e fo a u t d g m u lp tu o b l ol)ne aü e © r iin b e f oür e n n g en o in *

m e n fm ben , [G eschich'e ÎL Pliilos. 3 :r TI», p. ‘i'J. Leipzig l 8 o i . ] Q uid it* ? Quiane enuntiatum istud Stagiritae p rop rium non est, 6ed ei tarditate iugeuii • su b

ditum ? N am , u t e a , quae Psychologia Aristotelis praebet, et innum erabilia alia

silentio praeteream argum enta, in ipso t j j j n^cortif (piXo-oipi*! exord io , ubi de vera

•cientia, quae sit, et quom odo ditferat ab experientià, ag itu r, docet ille , experieutiam

versari in ohservatioue t w v x u S / x u a r o c , sapientiam conti a i a cognitione t w x * $ o X s v ,

quae sunt r « reçuirae xot< t u « î r i a j et de sensibus suam profitetur seutenliain liia

vednrf: ^Er» i i touv o c u i i u t m y tjyov ue$u eivui Go(pî*Vi ku i tu i KVg i d t x t u /

f i t i f f i v a v r e t t toov x » 5 t * u ( T T X y > u f t t t , eeX X * o v \ i y o v a i t o i t u t i n t g i evit*

» c î , o T o v t i i ù r i S t f / u o v t o n v g ,

i g i t u r miri fice p lacu i t , si N u m e n annue r i t , u t p ro p a r t e v i r i l i ad id co n f e r r e m , u t huic des ider io satisfiat. E t opus h o c gra t i ss imum ab hac notionis Summi Boni exposi tione au s p i c a l i juvat 5).

5 ) Ne forte credas, Ilrge linm E(lii.cis ideo supersedisse d ixerim , quia eam in o ris aestim averit, et u t cx judicio tam praeclari viri tirocinio nostro gratia quaed a m accedat, %udias ipsuin hac de re loquenlem : î&flé SBcffe blir û l l f t i e lu tte* f t c i i S e i t e n , w a ö w i r i ib er (P i i ;c f )o lo g ie f ; n b e n , i | î t o § / n m é w i r v o n 2 f r û f ï o t c l c » f ; f lb cn ; ■— e b e n f o t u é , m aâ er i ib er t e n SSiDfett, t i e e i f ) c ir , iï< b e r w e i t e r e 3 3 e j î i m m u n g e n t e r i n t e n t i o n it. f. f , g e b a d j tfcnt SDîan imtjj fief; m i r t i e 93 ïüf;e g e b e n , eê f e n n e n j u fe rn en 7 « n t eêin u n f e t e S B c i f e t e r 0 p r o d ; c , t c ê 2 3 o r f t e f l e n é , t e ê T D en fcn é j u überfe inen ; — W A à f r e i ! i cfj f cl; tu e r i f t . 1. 1. p . 3 y 3 . — De cetero inter recentiores, qui ethicae A risto telis operam aliquam ded eru n t, nominasse sufficiat G a r v i u m , S c h l e i e r m a c h e r u m ct C. L. M i e h e l e t u m ; quorum quidem Garvius translatione 6Ua eth icae Nicom acheae in linguam G erm anam pon m ultum profecit, im m o potius in e rro re m induxit nem inem n o n , qui eam nim is fidenter consuluerit. Schleierm ache- rus au tem in c ritic i suâ rationum ethicarum recensione [K ritik der bisherigen Sit— tcn le .h re j, in qua to la , u tpote fere io n ihilum occidente, viam ac rationem plane d es id e ram u s , ethicam A ristotelicam calumniis vexavit gravissim is, et crim ina A ris to te li in tu lit, quae non nisi calum niatoris com m enta sun t: atque suo exeinplo o m nes adm onere v idetur criticos, u t caveant, n e , re ah iis nondum exam inati et e x p lo ra t i , partes censoris sibi sum ant et sua judicia pronuntient. Carolus aatem M icheletus in opello su o , quod inscribitur ” D ie E th ik des Aristoteles in ihrem Verh ä ltn isse zum System e der M oral” (Berlin 1 8 2 7 ) , insimulationes quidem « Schleier- m achero profectas aliasque graviores, u t d eceb a t, probe castigavit: sed expositio illa e th icae A ristolelicae (p. 1— 3 7 ) , cui superstruxit v e r a m , u t ipse d ic it, a e s t i m a t i o n e m ejus e t c e n s u r a m (W arhafte W ürdigung und K ritik , p . G8 , sqq ) , nim is m anca est et abrup ta , neque om nino vera et cert3. S ic , ut judicium nostrum nuo dum taxat, eodem que manifestissim o argum ento tueam ur, dicit ille p a g . n o n i : i£>ie b r i t t e î e b e n ê w e i f c if f b ie befcfjAucnbe Qßios äiwgvrnccs'). 9 3 o n if>r w i r b n o d ; i n . b e v J o l g e g f r e b e t tu e r b e n . In toto autem ope llo , nisi h o c unico loco et his paucissimis verbis, d* " v ill ilia coutem pU livl nusquamagitu r. Quod si rationem hujus inconstantiae cognoscere valis, evolvas ethicambiicom acheam , iu cujus 1. I, c. V, $ . 7 , legun tu r haec v srb a : T g i r o t i i iariv0 $1 logifTizosf i n i g

Sed ista uunc sufficiant, u t e t sua philosnphiae Aris to -

telicae v ind ice tu r digni tas, n e q u e lue labor nos ter p ro r su s

deperdi tus v ideatur .

disputat: quae quidem disputatio huic expositioni prorsus deest, et id quidem sim

plicissima eà ra tione , quod expositio haec ne m inim um quidem eo ru m , quae hic

liber con tine t, am plectitur. E u habes m ethodum aliorum senteulias exponendi vi

delicet, accuratam ! — S ed in hauc expositionem plura infra suis locis anim adver

tenda habem us. Id tantum dicam , m e , horum aliorumque in philosophia A iisto -

telicâ exponenda et censenda periculis adm on itum , officium ejus, qui opus hoc de -

nuo adgrcd iatu r, paene sanctissim um iu eo, po u ere , u t ipsam Aristotelis sentenLiam,

quoad fieri possit, accurate et verbo tenus exprim at: quippe quia tum dem um opi

niones istae inanes, quae nunc fere apud omnes sunt pervulgatae, diffundi yià

sponte desierint. Q ua quidem mente hauc expositionem m eam et inchoav i, e t ,

quoad p o tu i , confeci.