DISSERTATIO ACADEMICA,TRACTATUM R. MAIMONIDIS

BE

SEPULTURA ANIMALIUMy

VETERIBUS HEBRiEIS USITATA,RREVITER ENUCLEANS.

gU AM

Cons. Ampl. Facult. Philos. Abqcns*

PUBLICO EXA-MINI MODESTE OFFERUNT

HENRICUS ARENIUS,PHaOSOPHIiE MAGISTERj

&

GABRIEL FORTELIUS,STIP. REG.

BOREA FENNONE3..

In Aud, Physic. die xxvi Martii mdcccvjxB. A. M. CV

ABOJE, Typis Frenckellianis.

VIROADMODUM REVERENDO ATQUE PRiECLARISSIMO

DOMINO MAGISTRO

JOHANNI ARENTO,Ecclesi;e, OU7E Deo in Mjetois COLLIGITUR,

Sacellano Dexterrimo,

PATRI BENIGN.ISSLMO,

wjvnbrfb 2NN3N n n1»N3VN *|> U/">lpD:n3^ n^vsu; p

Nn!?N \D N2N

T«m Yiun nv*?d mm:,-jb *ip!> Nunijn N!?>bD

PATRIS BENIGNISSIMI

Filius ObedientisjimusHENRICUS ARENIUS,

PROOEMIUJII

1 n deliberando de idoneo Studiorum Speeimine, ira"**- hoc, de Anhndiium Sepultura, veteribus Hebrceisttfitaia, argumentum incidi. Priusquam vero ad pro-fpiorem Tbematis propofiti confiderationem progre-diar, in antecesfum ingenue fatear,, necesfe efttetiam ipfi mihi difplicere, quod Disfertario hsecce,ftila materiei gravitate , quse quidemtanta dl, vt velfummis ingeniis negotium facesfere posfit, commen-dabilis, ineemta nimis in lucern prodeat, & impolita.Ne tarnen provmciam deferens, a ceepto refilirem,fecit cedro dignv.m hecee Pbilofophi perfpicacisfimiMonitum-: Hoc ab ■homine exigtiur, at prafit homini-bus,fi fieri potefi, ■mYtis; fi minus, paucis-, fi minusyproxinris: fi niinus, fibi(&). Quod & mihi di&um es-fe ratus, tcntabo aliqua, & faciam paucula. AliiofFerant ampliora., ego farre & fifcella religiofus ero.

A §.L

Ch\ Sene.c.a de otio Sdpientis.

2§ I

TDp T>mitf' ETWTpf t-^-Dp.T {ff ilrNn-

3>nD: "nm "v^dt" yTvxc msav nsnyid eft: stifpa Twi-tftswp p^in^

Hcec funt,< quw fepeliwitur,, inquit Rabbi Maimoni-des (&;.), Sanffia,. quce abortumfecerint,, fi abortiverint

feeundinas, fepelientur., Bos lapidandus,. vifula decol-landa,. aves. ieprofi,- primogenitus afinus,.caro cmn lacJe,&profana iw Atrio macYata. Hsecee animalia intercsetera terrae eommrttere folebant veteres Hebraer,,five religiorre dueerentur, vt illnd facerent, five aver-ferentur res ejusmodi quse terrae mandabantur,. &earuradem* metuerene inquinamentum^

§. 11.Antequam vero a<J propiorem fufceptae materiae

tra^iationem aeeesferimus, necesftim forte erit, ali-qrod praelibare de primogenitis quibusdam animali>bus, quse terra condere folebant veteres Hebraei.De his ita apud nvodo< faudatum R., Maimonidem vi-dere eft: ST quis primogenitum animal< ma&aret, fi-ne jusfut vitia- cenfentis, & poftea ipfi innotefceretejus vitium, licet vitium per maelrationem non esfetmutatum,, erat proMbitum & tumulabatur,. ficutani-

mal

a) In irattatu De Sacrifciorum' Cbmmutatidne cap^Vll §..4Edit* AmlleLasdam^ anno 1702.

3-aiai primogenitum mortuum (#). Et ulterius: Siquis primogenitum ma&aret,, idque venderet, atnon oftendisfet promoto, debuisfe pretium reddi, &earnes, quas nondum comederant emtores, terraecommitti (/3). His fic quidem praemisfis, fequitur,,vt de animalium, paulo fupra allatorum, fepulturafigillatim exponatur. Sepeliebantur itaque, docentemodo laudato Maimonide, abortus animalis primo-geniti, eolluvies fan-guinis, per abortum ejecia(y^,mcc non e.xfcisfus ex matre primogenitus Q). Hucetiara referimus feeundinam ex pecare faero partarn,jquas itidem ter.rae mandanda erat (&).

§. 111.Pari modo iepeliebatur >pD2n TT VJ Bos /api-

■dib.us obmtus* Injungitur enim Exod. 31: sS* vtfeovem cornupetam ad mortem usque lapidare opor-teat; ad quem locum egregie obfervat R. Maimo-3vides(£) vocem hebr. ;—_n^32 fignificare tantum-modo a&ionem, qua pceus cornu ferit, & lic differ-re a 1—i.3i33, quae quocunque corporis membro

A 2 pe*

.») De primngenttis cap. 4. §. 3, 4./3) ih. rap. <. % 6.■y) Ibid. rap. 3. §. 1.

|) De profanis cap. 4. "§. 2.

t) ibid. rap. 4- §" 7-Z ) Bab.ha Kama cap. t. §. 4.

4peragitur, Praeceptum vero: illud Mofaicum nor, fo~].um ad bovem ac taurum, vertim etiam ad alias be~ftias & feras extendit,- quin & ad aves afcendk,. quo--ties in eaedis humanse causfa fuerint {&). Hujusmo-di bovem neque eomedere, nee vendere, imo nequidem carnes ejus■ canibus objicere iicebat, q.uam-vis poft lapidationem naa&atus esfet, & alias mafta»tio res, efui illicitas, redderet licitasj fed defodien-dus erat,ne vel minimum ex eo perciperetur com-HiodumC/3). Lapidandus autern erat ejusmodi bos raon ideor quod homicidium non inukum maneret,vt fomniant Interpretes Vinarienfes in verf- 32; fedpropter horrorern fa£H. Bruta enim propter hominemfatlafimt, & propter Iwminem deftiui posfuut T vel acfhominis poenam, vel ad emendationem, vel ad prcecau~tioncm in futurum: uti re&e obfervant Rivetus &Lyra (y) Pari ratione judieat hae de re Corn-eliusa Lapide, dnra dicit: Si bos> cornu percusferit virum,aut mulicrem, & mortui fuerint, /apidibns obruetur <non ob bovis culpam , ( hsec cnim esfe no.n poteft in brwto) fed ad terrorern & exemplum hominum,- vt eo fcili-cet homines magis ab homicidio abfterreantur. JJndeetiam hodk porci aliceque beftice, fi pueros homincsve-occidant,.fufpmduntur & necantur (§)..

$ IV_

«■) De damnis pecuniariis cap.. to. §, 4./3) Mdimoti: de cihis vetitis cap. 4, §. 22...

y) Synof. crit. 'Poli facr. pag. 38-7.--<s■) In h. I. edit. Antw. T. L.pag. 435..

5$. IV.

Praeter hsec jam allata animalia fepeliebattirquoque ,—iD^TJ*' ;—l'?_3JJ P&a/df in ufum expiatorimn,cujus injicitur mentio Deut 21: 4. feqq. decollcda,jLege namque non minus, quam more fanckum eraetjt, fi inveniretur cadaver hominis occifi, & de au~ftore non conftaret, quinque e Senatu magno Hie-rofolymitano egrederentur, diftantiamque inde aboccifo ad latus urbium circumjaeentium metiren-tur(ot). Seniores vero urbis, quse caefo esfet pro-xima, cadavere ejus more Majorum hurnato, vitu-km jugo nondum fubditam (#), ex armento civium

eape-

ett) Et exibuni Senlores iui & titi , & menfurahunt,Deut. 21: 2» His Senioribus & Judicibus Senatum Ma-gnum Hierofolymitanurn innui, conftat ex Gemara 9übi R. Sirneon fic ratiocinatür: Si exire tantum jusfis-fet Deus Opt. Max. rss CZD^pl faciie induci pofuis-fem, vt credersm fufficere ,■ fi Senes qmcunque etiam c tri-uio prodeant. Natanter igitur dicium V>SW. Qttod ftvero intra hcec fuh/Jitisfet Deus,. liceret opinari, etiamminoris Synedrii Senatores fungi hoc offtcio posfe. Ergo-etdjicitur vox "pDDIUH, vt confiet, juciicum exceilentis-

fmias innui. Errant itaq.ue Interpretes Vinarienfes 9 con-tendendo, feniores vieinarum urbium exivisfe, fpatiuc*-que ad urbes circumjacentes menfurasfe, vt illis innote»feeret, qux-nam urbs juvencam adducere deberet.

$) Vitulam jugo nondum fuhd'itam v iihi offerri jusfit Sum*-mum Numen, quod mos ille, ad honorem libi debitumasferendum plurimum inierviret , & quod Gentiles 9

6caperejit, & in torrentern rapidum deducerent fa)

feces-

(iEgyptii nimirum, Grseci, Romani,) morem ilium faa*.&e retinerent, Aninialia itaque w t\h x#,-

r.ois yrcvots, aris inepta credidisfe /Egyptios,teftis eft CHjEREMOn iEGYPTiUs ap. Porphyr. de abfi. I.IV. §. 7, Pari modo laudantur Gracis indomitae juyen-cas: talern nempe promittit Palladi DiOmedes Iliad. io.v. _2j?2. 293. his verbis: %ot 3 xv eyu qetm Sovv iviv evgv*uerasTiw, x^ptr\<ri\v, ,r\y cv7rt>) V7to £vycv yyxysv xvqg-' EfNestor Odysfi 3, v. 38?. JB3. Eandera religioneni &Romanos in.cesfisfe, .conftat ex hifce Arnobii yerbis:Minerva Virgini Vijgo cceditur vitula, nuUis unquamfii-muiis, nuUius oper.is exercitata conatu, L. 7. adverf. gent.Quod etiam docet Vcrgilhjs Maro /. IV. Georg. v,.SS°i SSt. canens: Quatuor eximios preefianti corpore tcsu*ros Ducit & intafta tofidem ceruice Juvencas,

x) Vox Vfl 3 & torrentern & vaUem notat, De valle pras-ter recentiores etiam LXX, ffofepli. 1, IV, anticj. cap. 8.Sc vetus pulgatus vocem explieant, Fayet iftis jio.n ,ob-fcure Textus hebr, -jpy^ n> I^N jmN >n2LXX (pxqxyyx 7fx%eixv, n 7'? &'*" :Vf\\* t N^H "13hejyxtsrcci, Wf <T7Teiqerx). Jofeph. (pxqpcyys* v.xt ccve7ttr*i-Hetcv xgoTgoo y.xi (pvrcts %to(?toy, Vulgat." VaUem afperant& faxofam, quce nunquam arata efi neque femenlem reeep.it.At Talmudift.a:, qui.bus etiaiii iios adfiipu.lamur, voccmJ?j-|2 per torrerUem e.xp.onunt, lnquit itaqiie Maimqnides;npma r^iw >na >n r.)>Mn pii-rtpj.e, deducentes vitujam n^np *I^CNil ].SY>N,"~Vll>ad torrenlem, cum impetu fefe effwideiitem, hunc enirttfcnfum vox jr_*JS in L^ge ge#er&t; ita Abarbenel: idem

7/ecespitaque caput amputarentr Quibus fic qmden*pera&is, Synedrium urbis iftius, cum omnibus quot-quot esfent, Senioribus, aqua torrentis manus fuasin loco, übi Vitula detruncata erat, lavarent, folen-niterque in fluvio eonfiftentes bebraice affirmarent^):

docet Chaskuni fequentibus: fn^t-J' bn2mNM jn^N n"nn3 nuoirr idd- pVN n-3vn n>w i3J»f ti 1? wn g.th^ isnm—rth i> ipoon srp-tp niptfn> Dfaj inid eft: wk :«|> -^IOOn Vjnp' ptfYH pN JHPimN >n3' notant jluviwn rapidum,- atqutr fic fanePalm. 74-' ifquoque pVK nYfHS tegimus: \i'd ar.gumento eflf quod de manibus' tavandis fequitur. Ergonsy** W'i> nVJN /«V interpretare, quod naUi ibi cana-les, ad urigttndam terram proximam'",. verha veroJJMi N>l quod o^^^^ f̂olum incidtum efi.

His etiam non repugnat verfio B, Lutheri.-. in einenJkiefichten grund. Nam licet eo' tempore, quo vitala ju«gulabatur, aquis exundaret fluvius, folebat tarnen perjntervalia ita exarefcere, vt pro fundo arido haberetur,,unde &c feminatio & aratio ejus prohibentur. c!r. Yar-ihi in h. I. pag. 14.23. Hinc etiam- facile patet, Ccl,Seb. Schmidium in nov.. Eibl. verfione, Argentor. edit.reftc ita reddidisfe: Deducentque [iidem) Seniores urbisttujus vitulam ad fluvium rapicium f. qui non coiitur, neeferitury & decoUabunt ibi vituiam in fiiwioj.

«.) Verba fequentia lingua Sandta efferre necesfc erat. Ra-tionern hujus: asferti habemus; in Gemara, übi verbai

8ifcn n> mn mn nN row n^ \av^Mlanus nofim non profuderimt fiangvincm hunc, & ocu-ii nofiri non viderunt; Deuteron. m,: jj?, aeque atquedicerent: noti venit in manus no.ftras ca jfus ifte, ne-que illum fine commeatu & comitatu dimifimus; Sa-cerdotibus ardenter precantibus hebraice : ID3oi |nn >ni HhT jvhS mds*. i>sv-m icy>Propitius efio populo tuo Ifrael, bNn^"» ~[DV3 "'pi_#»#» yidemifii Domme, & m reputes fanguinem in Po-pulo tuo ffirael Deuteron: 31: 8-(,&) Si autern occifusifte propius Hierofolymam, vel aliam urbern, in quanon erat Synedrium, deprehenderetur, commemora-tis Magni Synedrii Asfesforibus injunftum erat, fpa-dum ad aiiam urber n, qme Magiftratu inftru&a erat5

meti-

audiunt: nDIN Nlft jVn^ YlttN^ W\ nDNS^nvDN-n ni^y no *i3i yioni cmiJn "sav»:«npn pv>a iN.O tjn unpn p^a f>n^i. c. Qn/a i/#«/?z cfi,- YIDNI 13VI /«?■-" mi?»z ipftgverba ufurpavit Deuter. '27; 14. quare uti loco poftcrioride ling.ua fancfa accipjenda funt.s ila iclem fcnfus militatqitoque in loco priari.

cc) Et auferclur ah eis reatus <r~L*<] n EZOn^ "IDO 31fanguinis: hsecce verba a Sacerdotibus nou recitabantur,fed a S. S. .tantum adjiciuutur, ne dubitent Judcei, fa.crahac cjcriinonia perada, eaedis iatentis faftam esfe expia»tionem.

9tnetiri {&). Übi vero in medio duarum nrbium re-periretur occifus, ita vt par ad utramque esfet a ca-davere intervalhim, turn quidem utrique urbi fimuljuvenca erat afferenda Q3). Metiebantur autern a na-ribus, & ad illum k>cum, übi jacebat caput, cor-pus dirigebant, vt iftic fepeliretur. Attamen hasjam allatae .cserimoniae non adhibebantur., fi homofub acervo occ.ukatus, aut de arbore fufpenfus, autaquis innatans reperiretur; fed tantummodo, übiquis gladio intereratus fuisfet; neque extra Palsefti-nam erant iv ufu(y).

B §. V.

&,) Urbs Hierofolymitana vitulam haud decollabat; ratio-nern hujus rei nobis fuppeditat GEMARA fequentibus:"n^ "wn noTND bb.n tnub* *npo ydninp^nns n> d^yv lio n"pi -p jn\a -)7^n£fubet Scriptura decollare juvencam, cum quis .'D^DTVybccefus reperitur in terra , quam Deus hcereditario Jureposfchndam concediL Hierofoiymcc inter tribus non fue*runt divifcc.

0) mvy mw p 3p^D jinan n&d:j dn- !—bw lNim .VU'3 II M MP3ni5/ cadaver jaccat in medio duarum : nIBnIUJD nnNurbium, nee aitera alteram multitudine incolarum fuperet9vitula unica Sociaiis adducitur Gemara.

y). X^Ni N^ 3H12 naiiv n'ba? pn pNCcerimonia de vitula decolianda, t***\i**\ 113J?!3l bNlt£Jfiantum altinet acl regiones iYudccorum eis & trans Ojfor*

10§. v.

Ita etiam terra eondebatur VBX ainsmaEfctta hominis leprofi, cujus injickur mentio Levit..14:4. Erant nimirum vel duo turtures adulti, velduo pulli columbarum parvnti, vel aliae aves quse-cunque, modo esfent aeqoales, vivse, mundae, quaead leprofum purrficandum adhibebantur(&), ex qui-bus tarnen ea avis, quae maftabatur, hie confide-randa eft. Sive enim a Sacerdote, five ab alio qno-dam jugularetur hominef^ fanguis ejus cum mafta-

retur,

danem. Codex Ez Hechajim. cfr. Maimonides de uxo~re adulterii fufpecta eap.. 9. §. 1. f. 6. 4. 3. 2.

a ) CzmSX (aves) per duos pasferes expofuerunt haudpauci: ita Hebrcei, kimchius nimir: Pomarius, & alii,quibus fnffragantur Hieronymus, Arias M. Pagninus,Genevenfes. Sed non piacet quia dicitur: & accipiet,qui mundandus eft, duas r*i^ny vivas, mundas, quodin pasferem non quadrat, cum avis munda fit pasfer.Huic loco cognatus eft ille Deuter. 14: 11. omnem VQ5£mundam comecletis. Unde faciie patet, voce CSTlBSq.uas-vis aves, modo mundas, Sc efui licitas, hie innui.

/3) Ficulneo prorfus ftat talo fententia Alphonst Tostati,.in Levit. 14: pag. 237. qua contendit, avem illam, qunsmactabatur, inter facrifieia non esfe numerandam ; quiaquodcunque facrificium a Sacerdote debuerit itntnoiari, ne*que aliquem alium fe potuisfe, (ait) intromittere de/ iUominifierio, quin moriretur; cun» tarnen , omnes muctarepotuisfe, conftet ex MaimONIDIs tnuiiatu de profanisCap. ?..

11retur, phiala teftacea nova, vel vafe fi&ili, cvi a-quae vivae quartarius logi infufus erat, excipiebatur,& deinde tumulabatur. Intingebatur autern in hujusavis fanguinem extremitas caudae avis fecundae feuvivse. Ceterum haecce lex, de duabus fimul avibusofferendis, quarum una macbta, altera in agrosemisfa, leprofus mundabatur, eo tendebat, vt Le-profus, aves utrasque Deo fimul offerens, Eum coe-lorum & terrae Dominum agnofceret, & fe Dci il-lius gratiae purgationem fuam tribuere teftaretur.

§. VI.Inter animalia haecce etiam collocatur 11DH 1159

Primogenitus Afinus, non redemtus, fed decolla-tus, qui defcribkur Exod. 13: 13. Hujusmodi afi-nus terrae committendus erat, pofteaquam percusfusfuerat(&). Neque commodum ex eo capere poteratquisquam, quandoquidem nondum redemtus fue-ratC/i)- Praeceptum enim redemtionis antiquius eft

Bs de-

et) Valent. Schindlerus in Lex. pentagi. edit. Harm. pag.1382 contendit, afinum non fuisfe fepultum. Verba ej'usita audiunt: Jer. 22: 19. Sepeiietur fepultura afini f Jo-jakim ). Afinus non fepelitur. Targum: Sicut ejiciuntcadaver afini, ita ejicient cadaver ipfiius. Sed quamvish;ec non negentur, tarnen abfolute & fimpliciter dici ne-quit, afinum fepultum non fuisfe.

/3) Omne primogenitum, tarn ex hominibus, quam e pe-coribus, mundis atque imiiiundis, tara integrum, quara

12decollationis praecepto^et). Licet autern terra eon-deretur afinus primogenitus,- nihiio tarnen minus fe-pultura afini in genere de ejus fub dio proje&ione,vt a eanibus devoraretur, accipi poteftC/3).

§. VII.Huic fubnectitur 2>n3 W caro cum lafife. In-

terdi&um enim Hebraeis erat, ne carnem cum laclecoquerent, Exod. 23: 19. nee ederent Exod. 34: 26.nee ullum demum ex iftiusmodi carne commoduraperciperent, Deut. i-}: n. fed contumularent. Quiautern fecus fecerant, pfagis caedebanturCy). Exci-piatur tarnen caro pifcium & locuftarum, quae co-medi poterat, velut etiam ova in avibus ma&atis in-venta. Carnem vero pecoris mundi cum lafte pe-eoris mundi coquere non licebat, quia dickur in le-ge: nett coques hoedum cum latle matris fuce. Sed

vox

vitiofum, fibi adfcribit S; Numen Exod. 13: 2. Ratio-ner- prascepti Ipfe addit, quando in fine dieit WIH "*b"etenim is in asrumnis JEgyptiacis pepercerat Ifraeiitis,,diim iEgyptiorum primogenitos percutiebat. Primogenitrilli hominum redimebantur V. Siclis argenteis Sanctuarii:Nura. 18: 16, Primogeniti autern beffiarum immundarum.redimebantur pecude. Num. 18: 17. Exod. 13: 13,

x) Cfr. Maimonides de primogenitis' cap: K §. 7,

/3) Cfr. Ainfworth in Levit, Edit. Londin,. pag, 40

y) Cfr. Maimon. de ciß. vet, cap. 9,

13vox quoque refertur ad vkulum & a-gnum, quia nihil aliud fignificat, quam fcetum tene-rum, unde etiam hoedus vocatur CZWy ">I3C&). Sivero caro pecoris mundi cofta esfet cum ladle peco-ris immundi & contra, nemine reprehendente, uti-iitas exinde capi potuit. Ita quoque carnem fersebeftiae vel avis cum lacle ferae beftiae, vel cum la&ebeftise cicuris coquere licebat* Non tarnen cadavereum lafte coquendum erat(s). Ad causfas vero hu-jusce legis quod attinet, ordo quidem fuaderet tra-ftationis, vt varia variorum prsemkteremus fenten-tiarum divortia; fed opus illud majoris enm esfefelaboris & molis, quam artis & utilkatis, igitur defenfu loci allegati, quid nobis tantum videatur, pau-cis aperiendura efb Causfa itaque genuina, cur co-«ftionem hoedi in lafte materno prohibuerit lex Mo-faica, haec es(e videtur, quod aclio illa immanitatisfpeciem prae fe ferat. Vult itaque haecce lex nos adelementiam, etiam erga bruta animantia erudire, m«o magis ad clementiam in homines informemur.Nam qui faevi funt in animalia, plerumque in homi-nes crudeies funt; ideoque qui puer Athenis corni-cum oculos configebat, judicum fententia damnatusfuit. Obj, hoedus jam occifus nulio tangkur fenfu,quocunque modo carnes illius elixentur. Sed re-

fpon-

itJ) Cfr. in h, l, pag. 616.■

$) Cfr. Maimonides de profanis cap: g-r §. 1. 4,,

14fpondemus: quamvis ma&atus hoedus hoc non fen*tiat, tarnen in decoquentis animo imrnanitatis fpe-ciem habet. Ne tarnen nos tantum judicio noftrotribuere videamur, vt pro noftro arbitrio rem deci-dere aufimus, placet adducere, quod in haec verbapraeter Judaeos Cel. Sirneon de Muis(V) commen-tatus eft: Studuit fiemper Deus omni ratione lfraelitas

fuos ad clementiam & manfmtudinem , etiam erga brutaanimantia, erudire; vt eo magis ad manfvttudinem er*-ga homines injormarentur. Nam quorfium, qucefo, Jpe-fftat lex illa Levit. 23: 28- Bovem autern vel pecus^ipfum & filium ejus non maftabis die una. Praete-rea huic noftrae asfertioni ftabiliendae robur additR. Sal, Jarchi, docendo: hoedi vocabulum nonftrifte pro hcedo, fed late pro quolibet foetu anima-lis tenero capiendum esfe, vt jam paulo fupra o-ftendimus.

§. VIII.Excipiunt jam projana in atrio matiata, quas

itidem fepeliebantur. Accidebat enim aliquando, vtanimalia domeftica, nullarn habentia fanftkatem, inaedem facram decurrerent, & viclimarum inftar ha-berentür, quorum itaque carnes, ne quisquam exiis ullam caperet utilitatem, terrae infodi debebantf/3).

His

et) Var, Sacr. pag, 2631. ap. critic.

j3) Ainfworth in Levit, pag. 40.

15His fubjungimus animatia pecuniis decimarum fecunda-rum emta. Rerum enim decimandarum alise, quse,primis decimis folutis, ex iis, quae colono reliftseerant, rebus, pendebantur, & Hierofolymis tantumcomedi poterant, decimae feeundae vocabantur. Siitaque Patres familiarum ad urbern Hierofolymita-nam peryenire non posfent, mittebant iilas decimas,& redimebant argento, übi aurern emisfent peeora,debebant illa, pariter ac decimae fecundae, Hierofo-lymis cdi; (cd fi non esfet San&uarium, cum pelli-bus defodiebantur. Hinc etjam capreolus, argentodecimarum fecundarum emtus, mortuus, cum peiie,terrae mandabaturCot). Ceterum ufus Cineris qnoqueomnium horum jam allatorum animalium fepnkorumaeque prohibitus erat, ac ipfa animalia, vt nulla exejusmodi cinere utilitas caperetur Q3).

§. IX.Jam aliquantuTum divagata contracluri vefa,

tandem de Gentilibus pauca dicemus, quorum, irrfepeliendis brutis animantibus, curas fingulares fnis-fe, ex monumentis vetuftisfimis in propatulo eft. ll-los vero alia prorfus mente hoc fecisfe, conftat exprimo & tertio Legis Aquiliae capitibus, in quibusquadrupedes & fervos conjunclos videmus, & bruta

Do-

tx) Cfr. Maimonides de Decimis See: cap: i: § 6. cap, 3. § u„

/3) De Sacrificiorum coinmut. cap. 7. § 6.

16Dominis cariora fuisfe, quam mancipia. Sie itaquejjlexandrum Hhgnum Bucephafo fuo, & divum Au-gufium equo fuo, fepulcrum exftrui, grato ex ani-mo, curasfe, unus inter plures teftari poteft Pli--nius(cc). His fubjungi posfunt Imperatores LuciusVerus & Adrianus,Qfuotum. Illum quidem equo fepul-crum in Vaticano fecisfe; Hunc autern non equisfolum, verum etiam canibus fepulcra conftituisfe, te-ftatur Jacobus Gutherius in libr. fi. de jure ma-nium l. 2. cap. 37. pag. 376. Quod Asfiyriis & Scythisquoque, equos cum regibus fepeliendi, mos obtinue-rit, tanto minus ambigere Hcet, quanto plenius hacde re edocemur a Ltlio Gregorio Gyraldo iniibr. de vario fepeliendi ritu Edit. Lugdun, Bat. infol.pag. 761.

Haec habui, quae de Sepultura animalium, ve-teribus Hebraeis ufitata, dicerem. Posfent quidemplura in argumenti hujus ulteriorem explicationem& illuftrationem adduci, verum cum fumtus pariterac inftituti ratio fit habenda, his ieviter addudfis, fi-lum contentionis abrumpcrc convenit.

d) Hifior. Nat. L.ibr. VIII. cap. 42,