report2018 - ministry of public health · 2019-06-07 · ความส...

รายงานประจำาป 2561สำานกงานเลขานการกรม กรมวทยาศาสตรการแพทย

01

รายงานประจำาป สำ�นกง�นเลข�นก�รกรม กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย

ANNUALREPORT2018

รายงานประจำาป 2561 สำานกงานเลขานการกรม กรมวทยาศาสตรการแพทย

02


03

สารบญ หนา

สารผบรหาร 4

คณธรรมอตลกษณส�านกงานเลขานการกรม 5

ขอมลทวไปส�านกงานเลขานการกรม 6

อ�านาจหนาทส�านกงานเลขานการกรม 6

โครงสราง/อตราก�าลง 11

ลกษณะโดยรวมของบคลากร 12

ยทธศาสตรส�านกงานเลขานการกรม 14

คานยม 14

เปาประสงค 14

วสยทศนพนธกจ 15

งบประมาณ 16

ผลการด�าเนนงานทส�าคญ 18

ผลการด�าเนนงานตามค�ารบรองปฏบตราชการ 40

ผลการจดการและวเคราะหขอรองเรยน 50

ผลการด�าเนนงานตามพระราชบญญตขอมลขาวสาร 52

ผลการส�ารวจความพงพอใจของผรบบรการ 55

ภาพกจกรรม 76

ภาคผนวก 83


04

สารผบรหาร ส�านกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทย มภารกจ

ในการสนบสนนการด�าเนนงานของกรมวทยาศาสตรการแพทยใหบรรล

เปาหมายในภารกจหลก โดยปฏบตหนาทในดานการบรหารทรพยากร

บคคล เพอใหไดก�าลงคนทมคณภาพและจ�านวนท เหมาะสมตอการ

ปฏบตภารกจ การจดระบบและควบคมกระบวนการจดซอจดจาง เพอ

ใหไดพสดทมคณภาพตรงความตองการและมความโปรงใส การจดหา

ใหบรการซอมบ�ารงและการบ�ารงรกษา โครงสรางพนฐานตางๆ ใหอยใน

สภาพพรอมใชงานทงในสถานการณการปกตและภาวะฉกเฉนการจดการดาน

การเงนการคลง เพอใหการบรหารงบประมาณเปนไปอยางมประสทธภาพ

ถกตองครบถวนรวดเรวการสอสารประชาสมพนธทงภายในและภายนอก

องคการ เพอใหเกดการรบรและเขาใจทศทางขององคการและการสรางภาพ

ลกษณทดของกรมวทยาศาสตรการแพทยการจดการทรพยสนทางปญญาเพอ

ใหเกดความคมครองตามกฎหมายและรกษาสทธประโยชนของกรมรวมทง

การประสานราชการกบหนวยงานทงภายในและภายนอกเพอใหการสงการ

และการปฏบตราชการเปนไปดวยความราบรนถกตองรวดเรว

รายงานประจ�าปฉบบน เปนการสรปภาพรวมผลการด�าเนนงาน

ตามแผนงาน/โครงการ/กจกรรมทส�าคญ ในปงบประมาณพ.ศ.2561ของ

ส�านกงานเลขานการกรมทแสดงใหผสนใจไดรบทราบและเขาใจบทบาทและ

ภารกจของส�านกงานเลขานการกรมในฐานะทเปนหนวยงานสนบสนนดาน

บรหารจดการของกรมวทยาศาสตรการแพทย

นางบญญาตเจรญสวรรค

เลขานการกรม


05

คณธรรมอตลกษณ

สำ�นกง�นเลข�นก�รกรม

1. คณธรรมรบผดชอบ เราจะรวมแรงรวมใจมงมนปฏบตงานทไดรบมอบหมายใหประสบ

ความส�าเรจตามมาตรฐานและระยะเวลาทก�าหนดพรอมทจะพฒนางานและ

แกไขขอผดพลาด

2. คณธรรมซอสตย เราจะปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต ไมใชต�าแหนงหนาท

แสวงหาผลประโยชนในทางมชอบไมมผลประโยชนทบซอนและเรยกรบ

สนบนจากผมาตดตอราชการ

3. คณธรรมจตบรการ เราจะใหบรการดวยความเตมใจเสมอภาคไมเลอกปฏบตดวยกรยา

มารยาทดงามยมแยมแจใสและเปนมตรตอผรบบรการ


06

ขอมลทวไปส�านกงานเลขานการกรม ส�านกงานเลขานการกรมเปนหนวยงานทจดตงขนพรอมกรมวทยาศาสตรการแพทยเมอวนท

10มนาคมพ.ศ.2485มทตงณกรมวทยาศาสตรการแพทยถนนบ�ารงเมองยศเสกรงเทพมหานคร

ตอมาในปพ.ศ.2529กรมวทยาศาสตรการแพทยไดยายทท�าการมาอยบรเวณกระทรวงสาธารณสข

ต.ตลาดขวญอ.เมองจ.นนทบรจนถงปจจบน

อำานาจหนาทตามกฎหมาย

ตามกฎกระทรวงการแบงสวนราชการกรมวทยาศาสตรการแพทยกระทรวงสาธารณสข

พ.ศ.2552ขอ6ก�าหนดใหส�านกงานเลขานการกรมมอ�านาจหนาทดงตอไปน

1.ปฏบตงานสารบรรณของกรม

2.ด�าเนนการเกยวกบงานชวยอ�านวยการและงานเลขานการของกรม

3.ด�าเนนการเกยวกบการเงนการบญชการงบประมาณการพสดอาคารสถานทและ

ยานพาหนะของกรม

4.จดระบบงานและบรหารงานบคคลของกรม

5.ประชาสมพนธการปฏบตงานของกรมเผยแพรกจกรรมความรความกาวหนาและผล

งานของกรม

6.ซอมบ�ารงเครองมอวทยาศาสตรการแพทยและระบบสาธารณปโภค

7.ด�าเนนการอนใดทมไดก�าหนดใหเปนอ�านาจหนาทของสวนราชการใดของกรม

8.ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบ

มอบหมาย


07

1. ฝายบรหารทวไป รบผดชอบงานสารบรรณงานชวยอ�านวยการงานระบบคณภาพงาน

พธการงานยานพาหนะงานรกษาความปลอดภยความสะอาดและภมทศน

โดยด�าเนนการเกยวกบ

-รบ-สงเอกสารและพจารณากลนกรองแยกเอกสารและตรวจสอบเพอ

น�าเสนอผบรหารรวมทงการจดเกบรกษาและท�าลายเอกสาร

-ประสานงานและตดตามขอมลตามแผนงานโครงการทผบรหารให

ความสนใจและสงการรวมทงอ�านวยความสะดวกและสนบสนนภารกจผบรหาร

-บรหารจดการ/ใหบรการหองประชม

-จดท�าแผนปฏบตราชการค�ารบรองการปฏบตราชการประจ�าปแผนการ

พฒนาระบบบรหารคณภาพตดตามประเมนผลและจดท�ารายงานประจ�าป

-ควบคมดแลดานการรกษาความปลอดภยการรกษาความสะอาดและ

ภมทศนของกรม

-ใหบรการยานพาหนะ(รถยนต)

-ประสาน/จดงานพธการและกจกรรมพเศษ

2. ฝายการเจาหนาท รบผดชอบงานบรหารทรพยากรบคคลของกรมโดยด�าเนนการเกยวกบ

-จดท�าระบบงานและพฒนาการบรหารทรพยากรบคคลของกรม

- จดท�าแผนกลยทธการบรหารทรพยากรบคคลของกรมตดตามและ

ประเมนผล

-ก�าหนดต�าแหนงการวางแผนอตราก�าลง

-สรรหาบรรจแตงตงประเมนบคคลและการลาออกจากราชการ

- พฒนาบคลากรและการจดท�าแผนยทธศาสตรการพฒนาบคลากร

ของกรม

- จดท�าทะเบยนประวตบ�าเหนจความชอบและการประเมนผลการ

ปฏบตงาน

-ด�าเนนการเรองกองทนบ�าเหนจบ�านาญขาราชการและกองทนส�ารอง

เลยงชพส�าหรบลกจางประจ�า

-เกยวกบสวสดการและการเจาหนาทสมพนธ


08

3. ฝายคลง

รบผดชอบเกยวกบงบประมาณการเงนบญชโดยด�าเนนการเกยวกบ

-บรหารงบประมาณรายจายประจ�าปโอนจดสรร/โอนเปลยนแปลงงบ

ประมาณและการเบกเงนงบประมาณแทนกน

-กนเงนและขยายการกนเงนไวเบกเหลอมป

-รบ-สงใบส�าคญลงทะเบยนคมการใชจายรวมถงการรายงานการใชจาย

งบประมาณ

-รบจายน�าสงและเกบรกษาเงน

-เบกจายเงนงบประมาณเงนนอกงบประมาณและอนๆ

-ตรวจสอบความถกตองของเอกสารหลกฐานใบส�าคญทขอเบก

-จดท�าบญชและรายงานทางการเงน

-บรหารสนทรพย

4. ฝายนตการ

รบผดชอบงานกฎหมายโดยด�าเนนการเกยวกบ

-งานกฎหมายและคด

-งานนตกรรมและสญญา

-การมอบอ�านาจ

-การรกษาวนยของเจาหนาทโดยพจารณาสบสวนขอเทจจรง

และใหความเหนชอบในขอกฎหมาย

-ด�าเนนการทางวนยทางแพงทางอาญาพจารณาวนจฉยให

ความเหนเรองอทธรณรองทกข

รองเรยนรองขอความเปนธรรมการรองเรยนของประชาชนการสงพก

ราชการและใหออกจากราชการไวกอน

- ด�าเนนการสอบสวนตามหลกเกณฑและวธการทก�าหนด

การสงลงโทษทางวนยและการสงใหออกจากราชการทกกรณ

-ด�าเนนการเกยวกบเรองทรพยสนทางปญญา

-เผยแพรใหความรและใหค�าปรกษาแนะน�าทางดานกฎหมาย

ระเบยบปฏบตและวนย


09

5. ฝายประชาสมพนธ

รบผดชอบงานประชาสมพนธของกรม โดยด�าเนนการ

เกยวกบ

-จดท�าแผนการประชาสมพนธงานของกรม

-สงเสรมการสรางภาพลกษณทด

- เผยแพรและประชาสมพนธผลงานของกรมทเปน

ประโยชนตอสาธารณชน

-วเคราะหขาวสารประจ�าวนเพอเสนอผบรหาร

-ใหบรการโสตทศนปกรณและผลตสอเพอการเผยแพร

- บรหารจดการระบบขอมลสารสนเทศดานการ

ประชาสมพนธ

6. ฝายซอมบำารง

รบผดชอบงานซอมบ�ารงโดยด�าเนนการเกยวกบ

-การซอมแซมบ�ารงรกษาและตดตงเครองมอวทยาศาสตร

การแพทยและระบบสาธารณปโภคของกรมซงรวมถงระบบบ�าบดน�า

เสย เครองปรบอากาศสวนกลางระบบดบเพลง ไฟฟาส�ารองฉกเฉน

และการจายไอน�ารอน


010

7. ฝายพสด

รบผดชอบงานพสดโดยด�าเนนการเกยวกบ

-วางแผนควบคมตดตามการจดซอจดจาง

-การซอการจางการจางทปรกษาการจางออกแบบและควบคม

งานการแลกเปลยนและการเชา

-การบรหารสญญาการลงโทษผทงงาน

-การควบคมและการจ�าหนายพสด

-การซอมแซมและบ�ารงรกษาพสด

-ตรวจสอบและรวบรวมขอมลการใชทราชพสดกบกรมธนารกษ

- ระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐดวยระบบ

อเลกทรอนกส(GFMIS)

8. กลมพฒนาระบบคณภาพ

รบผดชอบด�าเนนการเกยวกบ

- การจดท�าแผนปฏบตราชการประจ�าปของส�านกงาน

เลขานการกรมรวมทงการตดตามและประเมนผลการด�าเนนงาน

ตามแผน

- การจดท�าค�ารบรองการปฏบตราชการประจ�าปและ

รายงานผลการปฏบตราชการตามค�ารบรองฯตามระยะเวลาท

ก�าหนด

-การจดท�ารายงานประจ�าป

- การจดท�าระบบบรหารคณภาพ ISO 9001 ของ

ส�านกงานเลขานการกรม

- การน�ามาตรฐานการควบคมภายในไปใชในเชงปฏบต

เพอเพมประสทธผลและประสทธภาพของการด�าเนนงานทงใน

ภาพรวมของกรมและของส�านกงานเลขานการกรม

-ปฏบตงานอนๆตามทไดรบมอบหมาย


011

โครงสรางและอตราก�าลง

โครงสรางสำานกงานเลขานการกรม

สำานกงานเลขานการกรม

ฝายบรหารทวไป

ฝายคลง

ฝายการเจาหนาท

ฝายประชาสมพนธ

ฝายนตการ กลมพฒนาระบบคณภาพ

ฝายพสดฝายซอมบ�ารง

หนวยงานทตงขนเปนการภายใน


012

ลกษณะโดยรวมของบคลากร

ขอมลบคลากรของส�านกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยณวนท1ตลาคม2561

มจ�านวนทงสน132คนบคลากรสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ57.58และเพศชายรอยละ42.42การ

ศกษาอยในระดบปรญญาโทรอยละ10.61ระดบปรญญาตรรอยละ48.48ระดบต�ากวาปรญญาตรรอย

ละ40.91บคลากรมสายงานทหลากหลายตามภารกจของหนวยงานซงมทงในสวนทเปนBackOffice

และงานชางภาพรวมมอายตวเฉลย41.21ปอายราชการเฉลย15.14ปจ�าแนกออกเปนประเภทตาม

ลกษณะการจางไดดงน

ขาราชการมจ�านวน49คนคดเปนรอยละ37.12อายตวเฉลย

43.82ปอายราชการเฉลย17.53ปการศกษาอยในระดบปรญญาโท

รอยละ26.53ปรญญาตรรอยละ69.39และต�ากวาปรญญาตรรอยละ

4.08ระดบต�าแหนงสวนใหญอยในระดบปฏบตการรองลงมาคอระดบ

ช�านาญการและระดบช�านาญงาน

พนกงานราชการมจ�านวน16คนคดเปนรอยละ12.12อายตว

เฉลย34.39ปอายราชการเฉลย3.83ปการศกษาอยในระดบปรญญา

โทรอยละ6.25ปรญญาตรรอยละ87.50และต�ากวาปรญญาตรรอย

ละ6.25

ลกจางประจำามจ�านวน14คนคดเปนรอยละ10.61อายตว


ตรรอยละ7.14และต�ากวาปรญญาตรรอยละ92.86

พนกงานกระทรวงสาธารณสขมจ�านวน43คนคดเปนรอยละ

32.58อายตวเฉลย41.40ปอายราชการเฉลย3.81ปการศกษาอยใน

ระดบปรญญาตรรอยละ32.56และต�ากวาปรญญาตรรอยละ67.44

ลกจางชวคราว มจ�านวน10คนคดเปนรอยละ7.58อายตว


ตรรอยละ10.00และต�ากวาปรญญาตรรอยละ90.00


013

จำานวนบคลากรของสำานกงานเลขานการกรม

จำาแนกตามฝายและประเภทตำาแหนง

ฝาย / ประเภท

ตำาแหนง

ขาราชการ ลกจางประจำา พนกงาน

ราชการ

พนกงาน

กระทรวง

สาธารณสข

ลกจาง

ชวคราว

รวม

เลขานการกรม 1 1

ฝายบรหารทวไป 8 8 2 21 9 48

ฝายการเจาหนาท 12 2 2 16

ฝายคลง 10 5 8 23

ฝายนตการ 2 2 1 5

ฝายประชาสมพนธ 6 2 4 12

ฝายซอมบ�ารง 3 2 1 5 11

ฝายพสด 5 4 2 2 1 14

กลมพฒนาระบบ

คณภาพ

2 2

รวม 49 14 16 43 10 132


014

ยทธศาสตร

ส�านกงานเลขานการกรม

1.ยกระดบการท�างานและการใหบรการ

2.พฒนาสมรรถนะและปรบกระบวนทศนของบคลากร

3.พฒนาระบบขอมลสารสนเทศ

คานยม (กรมวทยาศาสตรการแพทย)

“เปดใจใฝรคคณธรรมน�าหลกวชาการมาตรฐานสากล”

เปาประสงค

1.บคลากรของกรมมความพงพอใจและความเชอมนในผลการด�าเนนงานของส�านกงานเลขานการกรม

2.บคลากรของส�านกงานเลขานการกรมมสมรรถนะทเหมาะสมในการปฏบตงานและพรอม

รบการเปลยนแปลง

3.มระบบฐานขอมลสนบสนนการท�างานทครอบคลมถกตองและทนสมย


015

วสยทศน

“บรหารจดการเดนเนนคณภาพบรการประสานงานฉบไว”

พนธกจ

1.พฒนากระบวนการบรหารทรพยากรบคคลของกรมวทยาศาสตรการแพทยเพอสรางขดความ

สามารถดานก�าลงคนใหสอดรบกบความตองการบคลากรในอนาคตและการด�าเนนการตามยทธศาสตร

ของกรมโดยรวม

2.จดระบบและควบคมกระบวนการจดซอจดจางของกรม เพอสรางความมนใจวาผลตภณฑท

หนวยงานจดซอจดจางไดพสดทมคณภาพตรงตามความตองการและกระบวนการจดซอจดจางเปนไป

อยางเปดเผยโปรงใสและตรวจสอบได

3. จดหา ใหบรการ ซอมบ�ารง และการบ�ารงรกษา โครงสรางพนฐานตางๆ เชน อาคาร

สถานทท�างานสาธารณปโภค เครองมอวทยาศาสตร และรถยนต ใหอยในสภาพพรอมใชงานทงใน

สถานการณการปกตและภาวะฉกเฉน

4. จดระบบ/กระบวนการการเงน การคลง เพอใหการบรหารงบประมาณเปนไปอยางม

ประสทธภาพถกตองครบถวนรวดเรวเพอการตดสนใจของผบรหาร

5.สอสารประชาสมพนธทงภายในและภายนอกองคกรเพอใหเกดการรบรและเขาใจทศทางของ

องคกรและเสรมสรางภาพลกษณทดขององคกรตอสาธารณชน

6.การจดการทรพยสนทางปญญาเพอใหเกดความคมครองตามกฎหมายและรกษาสทธประโยชน

ของกรม

7.การประสานราชการกบหนวยงานทงภายในและภายนอก เพอใหการสงการและการปฏบต

ราชการเปนไปดวยความราบรนถกตองรวดเรว


016

งบประมาณในปงบประมาณพ.ศ.2561ส�านกงานเลขานการกรมไดรบงบประมาณทงสน122,355,332.95บาท

ประกอบดวยเงบงบประมาณ117,745,019.09บาทเงนบ�ารง4,610,313.05บาทโดยมคาใชจายดงน

งบประมาณรายจาย เงนงบประมาณ เงนบำารง

1.งบด�าเนนงาน 116,176,459.43 3,841,320.05

1.1.คาตอบแทน/FixedCost

-คาตอบแทนเหมาจายแทน

การจดหารถประจ�าต�าแหนง

1,214,064.52 -

-คาเชาบาน 84,000.00 -

-คาประกนสงคม 124,373.00 416,279.00

-คาลวงเวลา 262,130.00 305,870.00

-คาตอบแทนกรรมการ 351,697.50 -

1.2.คาใชสอย

-คาใชจายเดนทางไปราชการ 780,977.30 216,175.00

-คาฝกอบรมสมมนา 3,269,167.82 4,400.00

-คาจางเหมาบรการ(รวมคา

จางเหมาบรการสวนกลาง)

42,291,587.00 1,655,324.00

-คาซอมแซม 2,600,052.56 217,055.00

-คาทางดวน 102,530.00 8,900.00

-คาใชสอยอน 538,014.72 869,932.00

1.3.คาวสด 4,083,062.37 113,919.05

1.4.คาสาธารณปโภคสวนกลาง

(อยในความดแลของสล.)

60,474,802.64 33,466.00

2.งบลงทน 693,188.25 768,993.00

2.1ครภณฑ 693,188.25 768,993.00

2.2สงกอสราง -

3.งบรายจายอน 875,372.22 -

3.1คาใชจายเดนทางไป

ราชการตางประเทศชวคราว

875,372.22 -

รวมทงสน 117,745,019.90 4,610,313.05


017

คาตอบแทนเหมาจายแทนการจดหารถประจ าต าแหนง,

1,214,064.52

คาเชาบาน , 84,000.00

คาประกนสงคม, 124,373.00 คาลวงเวลา, 262,130.00

คาตอบแทนกรรมการ, 351,697.50

คาใชจายเดนทางไปราชการ, 780,977.30

คาฝกอบรมสมมนา, 3,269,167.82

คาจางเหมาบรการ (รวมคาจางเหมาบรการ

สวนกลาง), 42,291,587.00

คาซอมแซม, 2,600,052.56 คาทางดวน, 102,530.00

คาใชสอยอน, 538,014.72 คาวสด, 4,083,062.37

คาสาธารณปโภคสวนกลาง (อยในความดแลของ สล.),

60,474,802.64

ครภณฑ, 693,188.25

คาใชจายเดนทางไปราชการตางประเทศชวคราว,

875,372.22

คาประกนสงคม, 416,279.00

คาลวงเวลา, 305,870.00

คาใชจายเดนทางไปราชการ 216,175.00

คาฝกอบรมสมมนา, 4,400.00

คาจางเหมาบรการ (รวมคาจางเหมาบรการ

สวนกลาง), 1,655,324.00

คาซอมแซม, 217,055.00

คาทางดวน, 8,900.00

คาใชสอยอน, 869,932.00

คาวสด, 113,919.05

คาสาธารณปโภคสวนกลาง (อยในความดแลของ สล.),

33,466.00

ครภณฑ, 768,993.00


018

ผลการด�าเนนงานส�าคญ


019


020

ในปงบประมาณพ.ศ.2561กรมวทยาศาสตรการแพทยไดจดสรรงบประมาณส�าหรบพฒนา

บคลากรในภาพรวมจ�านวนทงสน5,442,000บาท โดยมวตถประสงคเพอพฒนาบคลากรของกรม

วทยาศาสตร-การแพทยใหมความรความสามารถทกษะสมรรถนะในการปฏบตงานทงทางดานบรหาร

และวชาการรวมทงเปนผน�าการเปลยนแปลงมความผกพนตอองคกรตลอดจนสามารถปฏบตงานตาม

ยทธศาสตรของกรมวทยาศาสตรการแพทยไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลตามเปาประสงคการ

พฒนาดงน

1.พฒนาบคลากรเพอขบเคลอนยทธศาสตรกรมวทยาศาสตรการแพทยพ.ศ.2559-2563

2.เพอขบเคลอนนโยบายกระทรวงสาธารณสข

3.พฒนาบคลากรทางดานการบรหาร

โดยกลมเปาหมายประกอบดวยขาราชการพนกงานราชการลกจางประจ�าพนกงานกระทรวงสาธารณสข

และลกจางชวคราว มกจกรรม/โครงการตามแผนพฒนาบคลากรดงกลาวทงหมด20โครงการซงใน

ระหวางเดอนตลาคม2560–กนยายน2561มการด�าเนนกจกรรม/โครงการตามแผนจ�านวน20โครงการ

คดเปนรอยละ100บคลากรกลมเปาหมายตามทก�าหนดไดรบการพฒนาตามแผนพฒนาบคลากรกรม

วทยาศาสตรการแพทยประจ�าปงบประมาณ2561คดเปนรอยละ97.81ซงบรรลเปาหมายตามตวชวด

ทก�าหนด (บคลากรกลมเปาหมายไดรบการพฒนาตามแผนพฒนาบคลากรกรมวทยาศาสตรการแพทย

ประจ�าปงบประมาณ2561มากกวารอยละ80รวมทงมการตดตามประสทธผลภายหลงจากการฝกอบรม

จ�านวน2โครงการไดแกโครงการพฒนาทกษะการบรหารจดการส�าหรบผบรหารภายใตหลกสตร“นก

บรหารระดบสงดานสาธารณสข(นบส.ส)(MiniMasterofManagementinHealth:MiniM.M.)”

และโครงการพฒนาประสทธภาพดานการบรหารงานทวไปเรอง“การเสรมสรางความรเกยวกบระเบยบ

งานสารบรรณและการเขยนหนงสอราชการ”โดยจากสรปการตดตามผลฯทง2โครงการผผานการฝก

อบรมสามารถน�าความรทไดรบไปปรบใชในการปฏบตงานจรงไดในระดบมากคดเปนคาเฉลย4.18(รอย

ละ83.60)

ในการพฒนาบคลากรตามแผนพฒนาบคลากรกรมวทยาศาสตรการแพทยประจ�าปงบประมาณ

2561บคลากรของกรมวทยาศาสตรการแพทยไดรบการพฒนาในดานตางๆเชน

• Leadershipเชนหลกสตรนกบรหารการแพทยและสาธารณสขระดบสงหลกสตรผบรหารการ

สาธารณสขระดบกลางหลกสตรผบรหารการสาธารณสขระดบตนหลกสตรนกบรหารระดบสงดาน

สาธารณสข(นบส.ส)หลกสตรนกบรหารการเงนการคลงภาครฐระดบสง

• General Managementเชนโครงการพฒนาประสทธภาพดานการบรหารงานทวไปโครงการ

แผนพฒนาบคลากรกรมวทยาศาสตรการแพทย

ประจำาปงบประมาณ 2561


021

อบรมใหความรหลกกฎหมายปกครองโครงการอบรมหลกเกณฑและเงอนไขการก�าหนดต�าแหนงประเภท

วชาการระดบช�านาญการพเศษโครงการพฒนาทกษะดานภาษาองกฤษส�าหรบบคลากรภาครฐในรปแบบ

สออเลกทรอนกส(e-Learning)โครงการพฒนาขาราชการทอยระหวางทดลองปฏบตหนาทราชการ

• Functional Competencyเชนการพฒนาระบบการจดการสารเคมและความปลอดภยของ

หองปฏบตการการพฒนาระบบการจดการความเสยงของกรมวทยาศาสตรการแพทย การพฒนาระบบ

จดการความเสยงหองปฏบตการชวภาพ(Bioriskmanagement)การเสรมสรางความรเกยวกบระเบยบ

งานสารบรรณและการเขยนหนงสอราชการ

• ระบบคณภาพเชนการอบรมขอก�าหนดตามาตรฐานISO15189:2012ISO15190:2003และ

ISO19011:2011การอบรมทบทวนความรเรองระบบคณภาพตามมาตรฐานISO13485:2016และการ

บรหารจดการความเสยงส�าหรบเครองมอแพทย

• เทคโนโลยและสารสนเทศ เชนการจดท�าMultimediaส�าหรบน�าเสนอผานSocialNetwork

การอบรมกฎหมายคอมพวเตอรการอบรมเมลกลางภาครฐการพฒนาองคความรดานสารสนเทศเพอขบ

เคลอนยทธศาสตรกรมวทยาศาสตรการแพทย

• คณภาพชวต ความสข และความผกพนของบคลากร โครงการDMSCHappyMoneyDay

การจดงานวนคลายวนสถาปนากรมวทยาศาสตรการแพทยครบรอบ76ป

ขอเสนอแนะเพอการปรบปรง

ในการด�าเนนการพฒนาบคลากรของกรมจะตองสามารถรองรบการขบเคลอนยทธศาสตรของกรม

วทยาศาสตรการแพทยใหครอบคลมในทกประเดนตามเปาประสงคของยทธศาสตรและควรมการบรณา

การแผนงาน/โครงการรวมกนรวมทงจะตองมการตดตามประเมนผลในเชงคณภาพตามหลกเกณฑการ

ประกนคณภาพการฝกอบรมของกรมวทยาศาสตรการแพทย เพอใหการพฒนาบคลากรมประสทธภาพ

มากยงขน


022

โครงการพฒนาประสทธภาพดานการบรหารงานทวไป

เรอง “การเสรมสรางความรเกยวกบ

ระเบยบงานสารบรรณ และการเขยนหนงสอราชการ”

วนท 7 – 8 พฤษภาคม 2561 ณ โรงแรมกรงศรรเวอร จงหวดพระนครศรอยธยา


023

โครงการพฒนาขาราชการ

ทอยระหวางทดลองปฏบตหนาทราชการ

วนท 15 – 16 ธนวาคม 2560 ณ โรงแรมอมาร ดอนเมอง แอรพอรต กรงเทพฯ


024

โครงการพฒนาเพอสรางเสรมคณภาพชวต ความสข

และความผกพนของบคลากรกรมวทยาศาสตรการแพทย

หวขอ DMSC Happy Money Day

วนท 7 กมภาพนธ 2561 ณ หองประชม 110 ชน 1 อาคาร 14 กรมวทยาศาสตรการแพทย


025

โครงการอบรมดานการบรหารทรพยากรบคคล

เรอง หลกเกณฑและเงอนไขการกำาหนดตำาแหนงประเภท

วชาการ ระดบชำานาญการพเศษ

วนท 3 เมษายน 2561 ณ หองประชม 110 ชน 1 อาคาร 14 กรมวทยาศาสตรการแพทย


026

แผนงานประชาสมพนธกรมวทยาศาสตรการแพทย

และการสรางความรบรความเขาใจแกประชาชน

กรมวทยาศาสตรการแพทยเปนหนวยงานหลกในการท�าหนาทวจยและพฒนาดานวทยาศาสตร

การแพทย เพอน�าไปสการพฒนาผลตภณฑและการแกไขปญหาสาธารณสขเปนหองปฏบตการอางอง

และประกนคณภาพหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขและไดมการพฒนาชดทดสอบชนด

ตางๆสามารถตรวจคดกรองผลตภณฑสขภาพในเบองตนเพอใหชมชนน�าไปใชดแลตนเอง ตลอดจน

สนบสนนระบบเตอนภยทางสขภาพ

การเผยแพรประชาสมพนธความรดานวทยาศาสตรการแพทย บทบาทภารกจนวตกรรมผล

งานความส�าเรจและกจกรรมการด�าเนนงานของกรมวทยาศาสตรการแพทยจะท�าใหสาธารณชนไดรบ

รเขาใจและสามารถน�าความรไปปรบใชประโยชนในการดแลสขภาพของตนเองและคนรอบขางไดอยาง

ถกตองเหมาะสมสงผลใหมคณภาพชวตทดหางไกลจากโรคทสามารถปองกนได

ส�านกงานเลขานการกรมไดจดท�าโครงการสอสารประชาสมพนธและพฒนาการสอสารประจ�า

ปงบประมาณพ.ศ.2561โดยไดรบการจดสรรงบประมาณส�าหรบด�าเนนโครงการดานการสอสารและ

ประชาสมพนธของกรมวทยาศาสตรการแพทยจ�านวน5,000,000บาทโดยมวตถประสงคเพอเผยแพร

ประชาสมพนธผลงานของกรมวทยาศาสตรการแพทยสอสารแจงเตอนภยสขภาพสรางความรบรความ

เขาใจแกประชาชนผานสอมวลชนตลอดจนการผลตสอเผยแพรประชาสมพนธรปแบบตางๆ เพอใชใน

การจดกจกรรมและนทรรศการของหนวยงาน ในสงกดกรมวทยาศาสตรการแพทย โดยมวตถประสงค

เพอใหประชาชนไดรบความรและเฝาระวงตนเองดานภยสขภาพและเพอสรางภาพลกษณทดใหกบกรม

วทยาศาสตรการแพทยผลการด�าเนนงานทส�าคญไดแก

2.1 ดานขาวเผยแพร บทความ รายงาน สสาธารณะ

จดท�าขาวเผยแพรสอมวลขน จ�านวน83 เรองบทความ

รายงานสกปfactsheetฯลฯจ�านวน51เรอง(ดรายละเอยดภาค

ผนวก)


027

2.2 การจดกจกรรมพเศษ จดนทรรศการ และกจกรรมพเศษ

จำานวน 11 ครง ดงน

1.จดนทรรศการต�ารามาตรฐานยาสมนไพรในงานแถลงขาวณ

อาคาร14กรมวทยาศาสตรการแพทยวนท19ตค.60

2.จดนทรรศการเรองยานอนหลบชนดใหมระบาดในประเทศไทย

(Etizolam)ในงานแถลงขาวณอาคาร14กรมวทยาศาสตรการแพทยวน

ท13พ.ย.60

3.จดนทรรศการเกยวคณภาพสมนไพรไทยในงานsmeจบคธรกจ

ดานสมนไพรไทย-ไตหวนโรงแรมโซฟเทลสขมวทกทม.วนท21พ.ย.60

4. จดนทรรศการในงานกรมวทยาศาสตรการแพทยสงเสรมผ

ประกอบการพฒนาผลตภณฑสมนไพรไทยไดมาตรฐานสรางรายไดสชมชน

สนคาไทยไวใจไดพฒนาโดยกรมวทยฯณอาคาร14กรมวทยาศาสตร

การแพทยวนท21ธ.ค.60

5.นทรรศการเผยแพรผลการด�าเนนงานกรมวทยาศาสตรการ

แพทยในโอกาสทรมว.สธ.ตรวจเยยมกรมวทยาศาสตรการแพทยณหอง

ประชม110อาคาร14กรมวทยาศาสตรการแพทยวนท29ม.ค.61

6.นทรรศการวนคลายวนสถาปนากรมวทยาศาสตรการแพทยครบ

76ปวนท12ม.ค.61

7.จดสถานทจดงานสบสานประเพณสงกรานตวนท11เม.ย.61

8. นทรรศการแสดงผลงานกรมวทยาศาสตรการแพทย เนองใน

โอกาสส�านกงานกพร.ตรวจเยยมดงานหมวด3วนท20ม.ย.61

9.นทรรศการเรองเหดพษงานมตชนเฮลทแครณศนยการประชม

แหงชาตสรกตตวนท28ม.ย.–1ก.ค.61

10.จดนทรรศการการในงานพธลงนามความรวมมอระหวางมลนธ

โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชกบกรมวทยาศาสตรการแพทยวนท13ก.ค.

61

11.จดนทรรศการโครงการการพฒนากรมวทยฯสการเปนผน�า

ดานวทยาศาสตรการแพทยวนท21ก.ย.61


028

2.3 เผยแพรขอมลขาวสารทางสอโทรทศน ขอมลขาวสารทสอสาร

ทางโทรทศน มจำานวน 99 ครง ประกอบดวยเรอง

ญปนใหการยอมรบศกยภาพสถาบนชววตถของไทยเดนหนา..จบมอกรม

วทยฯพฒนาการควบคมคณภาพวคซนและชววตถ(ชอง5)

กรมวทยฯส�านกในพระมหากรณาธคณพระบาทสมเดจพระปรมนทรม

หาภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตรไดจดท�าต�ารามาตรฐานยาสมนไพรเพอสงเสรม

ยาสมนไพรไทยใหมมาตรฐาน(ชอง11NBT)

เกษตร-สาธารณสขผนกก�าลงเฝาระวงสารพษตกคาง(ชอง11NBT)

กรณขาวกนสบปะรดแลวลนชา(พพทว)

การเฝาระวงการตกคางยาฆาแมลงในผกผลไม(ชอง3)

กบดกไขยง(ชอง11NBT)(ชอง34อมรนทรทว)

กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจพบยานอนหลบชนดใหมระบาดใน

ประเทศไทย(Etizolam)(ชอง3579NBTไทยรฐทวTNN24NationTV

VoiceTVรามาทวMonoTV)

เครองส�าอางผสมสารปรอทและแอปพลเคชนท�าดดรกอเลท(ชอง7)

กรณพรตตสาวถกหลอกใหกนบราวนผสมกญชา(ชอง9)

ผลการตรวจสมนไพรกวาดชองคลอด(ชอง3)

กรมวทยาศาสตรการแพทยสงเสรมผ ประกอบการพฒนาผลตภณฑ

สมนไพรไทยไดมาตรฐานสรางรายไดสชมชน“สนคาไทยไวใจไดพฒนาโดยกรม

วทยฯ”(ชอง7(2ครง)ชอง3TNN)

ผลการตรวจยาสมนไพรหมอแสง(PPTV)

ชวคซนปองกนโรคทองรวงจากไวรสโรตาทผานการตรวจรบรองโดยกรม

วทยาศาสตรการแพทยมคณภาพและความปลอดภยตอผไดรบ(TNNnewTV

ชอง3ชองworkpoint)

ผลตภณฑแอลกอฮอลเพอการสาธารณสขของประเทศ(ชอง5)

รมว.สธ.เปดประชมวชาการวทยาศาสตรการแพทยพรอมมอบรางวลนก

วทยาศาสตรดเดน(NBT)

การตรวจสอบวคซนพษสนขบา(ชอง33ชองไทยรฐทว)

คณภาพนมโรงเรยน(รามาแชลแนล)


029

การวจยเพอรกษามะเรงเตานม(MCOTFamily14)

แบคทเรยอดเมดก�าจดลกน�ายง(MCOTFamily14)

แมลงมพษ(ชอง33)

การตรวจปลารา(NewTV)(ชอง18)

ผลตภณฑเสรมอาหาร(พพทว)(ชอง7)

หดพษ(ชอง3ชอง5ชอง7ชอง11(2ครง)ไทยพบเอสชอง18(2ครง))

การตรวจไซบทามน(ไทยพบเอส)

การตรวจผลตภณฑกระชบชองคลอด(ชอง3)

กระตกใสขาวเหนยวมอนตรายหรอไม(ชอง9)

น�าดมปลอดภย(ชอง7)

ทชชเปยก(ชอง7)

เหดพษ

ชดทดสอบ(รายการเดนหนาประเทศไทยทกชอง)(ชอง5)

มะขามปอม(ชอง5)

แนวทางการปองกนไวรสเดงกและไขเลอดออก(รามาชาแนล)

การตรวจเลอดทมหมปาอาคาเดม(ชอง9)

ถานชารโคล(ไทยพบเอส)(ชองไบทแชลแนล)

ผลตภณฑสมนไพรมะหาด(ชอง5)(ชอง3)

อาหารปลอดภยในโรงพยาบาล(ชอง5,NBT)

ชดตรวจธาลสซเมย(ชองรามาแชลแนล)

กรมวทยาศาสตรการแพทยกบภมปญญาทองถน(ชอง28)

ชดตรวจวณโรค(ไทยพบเอส)(ชอง13)(รามาแชลแนล)

ชดตรวจไวรสซกา(ชอง13)

ภาชนะพลาสตกสด�าหรอพลาสตกรไซเคล(ไทยพบเอส)

ผลตรวจหมหยองในขนมปงแซนวส(ชอง7)

อาหารปลอมปน(ชอง7)


030

2.4 ขอมลขาวสารทสอสารทางวทยมจำานวน 24 ครง ประกอบดวยเรอง

กรมวทยฯส�านกในพระมหากรณาธคณพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหา

ภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตรไดจดท�าต�ารามาตรฐานยาสมนไพรเพอสงเสรมยา

สมนไพรไทยใหมมาตรฐาน(วทยกรมประชาสมพนธ)

กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมมอมหาวทยาลยวลยลกษณพฒนา

วชาการและการวจยดานชวเวชศาสตร(วทยกรมประชาสมพนธ)

ยานอนหลบชนดใหม(วทยรฐสภา)

กรมวทยาศาสตรการแพทยสงเสรมผ ประกอบการพฒนาผลตภณฑ

สมนไพรไทยไดมาตรฐานสรางรายไดสชมชนสนคาไทยไวใจไดพฒนาโดยกรม

วทยฯ(วทยส�านกขาวไทย)

หองปฏบตการตรวจเชอHIV(วทยFM92.5)

แบคทเรยดอยา(วทยFM92.5)

วคซนปองกนโรคทองรวงจากไวรสโรตาทผานการตรวจรบรองโดยกรม

วทยาศาสตรการแพทยมคณภาพและความปลอดภยตอผไดรบ(วทยspringnews)

(วทยFM92.5)

การพฒนาผลตภณฑแอลกอฮอลเพอการสาธารณสขของประเทศ

องคการอนามยโลกคดเลอกสายพนธไวรสไขหวดใหญทระบาดในไทยผลต

วคซน(FM92.58)

โรตสายไหมอยธยา(จส.100)

กรมวทยาศาสตรการแพทยสนบสนนเกษตรกรตงหองแลปตรวจสารพษ

สรางความมนใจผบรโภค(วทยส�านกขาวไทย)

กรมวทยาศาสตรการแพทยเตอนภยแมลงมพษในประเทศไทยถงตายได

(วทยส�านกขาวไทย)

เหดพษ(FM92.5)

เรองชดทดสอบ(วทยแหงประเทศไทย)

เตอนผปฏบตงานรงสใหปฏบตตามหลกปองกน(เอฟเอม92.5)

สารหามใชในเครองส�าอาง(จส.100)

ชดตรวจวณโรค(ชเอฟเอม92.5)

วคซนทผลตโดยใชเซลลเพาะเลยงCellbasedvaccine(เอฟเอม92.5)

คณภาพวคซนcellbasevaccine(เอฟเอม92.5)


031

2.5 ผลตและเผยแพรจดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทย

ผลตและเผยแพรจดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทยจ�านวน5,000ฉบบตอเดอนแจกจาย

ใหกบหนวยงานทงภายในและภายนอกกรมวทยาศาสตรการแพทยพรอมทงน�าไฟลจดหมายขาวเผยแพร

บนเวบไซตกรมวทยาศาสตรการแพทย

2.6 การผลตสอสงพมพ infographic ทผลตและไดรบการเผยแพร

มการผลตสอสงพมพเพอสนบสนนภารกจหลกของกรมและการจดกจกรรมของหนวยงานตางๆ

ทงภายในและภายนอกเผยแพรประชาสมพนธประเดนตางๆทส�าคญไดแกการสงเสรมคณธรรมจรยธรรม

คมอการตดตอราชการยทธศาสตรและผลงานส�าคญของกรมวทยาศาสตรการแพทยนโยบายคณภาพ

กรมวทยาศาสตรการแพทย


032

2.7 การจดรายการวทยเสยงตามสาย เพอสอสารภายในองคกร จำานวน 363 ครง

2.8 การใหบรการดานโสตทศนปกรณ

ใหบรการถายภาพจ�านวน254ครงและสงภาพขาวใหสอมวลชนจ�านวน55ครง

2.9 เผยแพรขอมลผานสอสารสนเทศออนไลน

ส�านกงานเลขานการกรมไดเผยแพรขอมลขาวสารทางสารสนเทศออนไลนเชนเวบไซตกรม

วทยาศาสตรการแพทยเวบไซตกระทรวงสาธารณสขเวบไซตส�านกขาวและสงคมออนไลนจ�านวน

1,640ครงแบงตามการเผยแพรดงน

เวบไซตกรมวทยาศาสตรการแพทยจ�านวน222ครง

เวบไซตกระทรวงสาธารณสขจ�านวน73ครง

เวบไซตDMSCsmartlifeblog.comจ�านวน135ครง

เวบไซตสอมวลชนจ�านวน135ครง

เวบไซตคลงความรสขภาพ(กรมสนบสนนฯ)17ครง

เฟชบคเครอขายประชาสมพนธกรมวทยาศาสตรการแพทย305ครง

เฟชบคฝายประชาสมพนธกรมวทยาศาสตรการแพทย182ครง

ทวตเตอรฝายประชาสมพนธกรมวทยาศาสตรการแพทย112ครง

ยทปชองทางแหงการเรยนรกรมวทยาศาสตรการแพทย44ครง

เผยแพรความรในwww.dmscsmartlifeblog.comจ�านวน211เรองซงจดท�าเปนคลง

ความรเผยแพรสสาธารณชนซงสามารถเรยกใชงายไดสะดวกรวดเรวและเผยแพรตอไปยงสอสงคม

ออนไลนตางๆไดงาย


033

2.10 การเชญสอมวลชนทำาขาว

เชญสอมวลชนท�าขาวทงในและนอกกรมวทยาศาสตรการแพทย เชนการประชมวชาการ

วทยาศาสตรการแพทยครงท26ณอมแพคเมองทองธานพธลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอกบ

หนวยงานตางๆการแถลงขาวผลงานส�าคญของกรมเปนตน

2.11 แผนงานการสรางความรบรความเขาใจแกประชาชน

ฝายประชาสมพนธส�านกงานเลขานการกรม ไดจดท�าแผนการสรางความรความเขาใจแก

ประชาชนของกรมวทยาศาสตรการแพทยโดยมผบรหารสวนราชการลงนามอนมตแผนเมอวนท20

พฤศจกายน2560ซงมประเดนการสอสารดงน

1. การพฒนาสมนไพรไทย

2. การพฒนาหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสข

3. องคความรนวตกรรมดานวทยาศาสตรการแพทย

4. สอสารแจงเตอนภยสขภาพดานอาหารยาเครองส�าอางวตถอนตรายชววตถสมนไพร

เครองมอแพทยรงสสงแวดลอมโรค

5. การเฝาระวงโรคทางหองปฏบตการ

6. การสรางคานยมวฒนธรรมในเรองความซอสตยสจรตและไมทนตอการทจรตคอรรปชน

จากการด�าเนนงานตามแผนตงแตเดอนตลาคม2560–กนยายน2561สามารถด�าเนนการ

ไดสงกวาเปาหมายโดยเผยแพรขอมลขาวสารของกรมวทยาศาสตรการแพทยไดจ�านวน1,243ครง

(เปาหมาย385ครง)(รายละเอยดการเผยการเผยแพรตามประเดนการเผยแพรฯและหลกฐานประกอบ

ตวชวดรอยละการด�าเนนการตามแผนการสรางความรความเขาใจแกประชาชนของกรมวทยาศาสตร

การแพทย)


034

2.12 โครงการพฒนาองคความรดานสารสนเทศเพอขบเคลอนยทธศาสตรกรมวทยาศาสตร

การแพทย “หลกสตรการจดทำา Multimedia สำาหรบนำาเสนอผาน Social Network” (ภายใตงบ

พฒนาบคลากรกรม)

ฝายประชาสมพนธไดรบอนมตใหจดการประชมสมมนาเพอพฒนาศกยภาพเครอขายประชาสมพนธ

และศกยภาพการสอสารของกรมวทยาศาสตรการแพทยภายใตโครงการพฒนาองคความรดานสารสนเทศ

เพอขบเคลอนยทธศาสตรกรมวทยาศาสตรการแพทยประจ�าปงบประมาณ2561หลกสตร“การจดท�า

Multimediaส�าหรบน�าเสนอผานSocialNetwork”ระหวางวนท 5-6 กมภาพนธ2561ณกรม

วทยาศาสตรการแพทยจงหวดนนทบรมผเขารวมอบรมจ�านวนทงสน60คนโดยมนางสาวจรดาพลสวสด

และคณะเปนวทยากรใหความรในการฝกปฏบตการจดท�าMultimediaและใหขอคดเหนเกยวกบMul-

timediaทผอบรมจดท�าเปนรายกลมทงการใชเสยงการใชภาพการล�าดบเรองราวฯลฯทงนภายหลง

จากอบรมผ เขารวมอบรมไดน�าความร จากการอบรมไปใชในการผลตMultimedia เพอสอสาร

ประชาสมพนธกจกรรมผลงานของหนวยงานผานทางSocialNetworkอาทศนยวทยาศาสตรการแพทย

ท6ชลบรเผยแพรกจกรรมของหนวยงานโดยจดท�าคลปวดโอเผยแพรผานทางเฟชบกเปนตน

ทงนจากการจดท�าแบบประเมนโครงการมผตอบกลบ32ชดสรปสาระส�าคญดงนหลงการอบรม

ทกคนมความรความเขาใจเรองการจดท�าMultimediaส�าหรบน�าเสนอผานSocialNetworkมากขน

สวนใหญมความพงพอใจในวทยากรและเนอหาการฝกอบรมรวมทงมความคดวาไดความรเพมขนและ

สามารถน�าไปประยกตใชงานไดจรงพรอมทงมขอเสนอแนะใหจดการอบรมในหวขออนๆในครงตอไป


035

สอมวลชนเขาสมภาษณผบรหารนกวชาการกรมวทยาศาสตรการแพทย


036

โครงการ “กรมวทยฯ รกษปใหมไทย”

ในเดอนเมษายนของทกปตามประเพณไทยแตโบราณไดก�าหนดให“วนสงกรานต”เปนวน

ขนปใหมทปฏบตสบทอดกนมายาวนานเปนวนทครอบครวชมชนมารวมตวกนเพอรวมท�ากจกรรม

ตางๆดวยกนจะมการท�าความสะอาดบานเรอนท�าบญใหทานจดการละเลนรนเรงตางๆรวมทงแสดง

ความกตญญตอผอาวโสและผมพระคณเชนการสรงน�าพระการรดน�าขอพรผอาวโสอกทงสราง

ความสนกสนานสานสามคคจากกฬาพนบานการละเลนและการสาดน�าเกดความรสกผกพนกลม

เกลยวตอกนเปนการผอนคลายเสรมสรางสขภาพทงกายและจตชวงวนสงกรานตจงเปนวนแหงความ

เอออาทรความรกความผกพนทมตอกนทงครอบครวชมชนสงคมและศาสนาดงนนจงเปนโอกาส

ทดและเหมาะสมทบคลากรของกรมวทยาศาสตรการแพทยจะไดรวมกนจดกจกรรมในวนสงกรานตเพอ

สรางสมพนธภาพทดและความสามคคใหเกดขนระหวางกนทงตวบคลากรและหนวยงานเพออนรกษ

และสบทอดวฒนธรรมประเพณทดงามของไทยใหคงอยคสงคมไทยอยางมนคงตลอดไป

วตถประสงค

1. เพอเปนการกระตนใหเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกนจดกจกรรมทดจาก

วฒนธรรมประเพณไทย

2.เพอแสดงความกตญญกตเวทแสดงความเคารพตอผอาวโสและผมพระคณทท�าคณประโยชน

ใหกบกรมวทยาศาสตรการแพทย

3. เพอกระตนใหบคลากรกรมวทยาศาสตรการแพทยทกระดบเกดแนวคดในการสราง

สมพนธภาพทดและความสามคคภายในองคกร

4. เพอใหบคลากรกรมวทยาศาสตรการแพทยทกระดบมสวนรวมในการอนรกษและสบทอด

วฒนธรรมประเพณทดงามของไทยใหคงอยคสงคมไทยตลอดไป

วธด�าเนนงาน

1.เชญชวนใหเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทยรวมใจอนรกษวฒนธรรมประเพณไทยโดย

1.1แตงกายดวยผาไทยตลอดเดอนเมษายน

1.2การตกแตงสถานทสรางบรรยากาศความเปนไทย

2.จดกจกรรมสรงน�าพระและรดน�าขอพรชวงวนสงกรานต

ผเขารวมโครงการ:จ�านวน๓๕๐คนประกอบดวย

1.อดตขาราชการและสมาชกชมรมผสงอายกรมวทยาศาสตรการแพทย

2.ขาราชการและเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทยทงสวนกลางและสวนภมภาค


037

สบสานประเพณไทยเนองในวนสงกรานตประจ�าป2561

กรมวทยาศาสตรการแพทยโดยส�านกงานเลขานการกรมจดพธรดน�าขอพรเนองในวนสงกรานตประจ�าป2561สบสานประเพณไทย

โดยมอดตผบรหารผบรหารปจจบนขาราชการและเจาหนาทแตงชดไทยยอนยคและชดไทยสมยนยมเขารวมพธเปนจ�านวนมากณหองประชม

กรมวทยาศาสตรการแพทยกระทรวงสาธารณสขในวนองคารท10เมษายนพ.ศ.2561


038

โครงการฝกอบรมเชงปฏบตการ

“การปองกนและระงบอคคภย กรมวทยาศาสตรการแพทย”

ตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท๗พฤศจกายน๒๕๔๓เหนชอบใหหนวยงานของรฐก�าหนดแผน

หรอมาตรการปองกนอบตภยและอคคภยของหนวยงานจดใหมการฝกอบรมเจาหนาทพรอมจดแผนอบรม

ปองกนอคคภยและระงบอคคภยใหเปนไปตามแผนพรอมทงใหตรวจสอบระบบและอปกรณในการปองกน

อบตภยและอคคภยใหใชงานไดตลอดเวลา

ดงนนเพอใหสอดคลองกบมตคณะรฐมนตรและเปนการเตรยมความพรอมของเจาหนาททก

หนวยงานทมส�านกงานอยในอาคารกรมวทยาศาสตรการแพทยไดมความรในการปองกนอคคภยรปแบบ

ตางๆและสามารถปฏบตงานไดเมอเกดเหตชวยเหลอตนเองและผอนทอยใกลเคยงไดและจดเกบเอกสาร

ส�าคญของทางราชการใหปลอดภยบรรเทาการสญเสยใหอยในวงแคบและเสยหายนอยทสดหากเกดอคค

ภยโดยการอบรมครงนจะครอบคลมไปถงการปฏบตอพยพหนไฟในสถานการณจ�าลองรวมกนการเรยน

รทงทางดานทฤษฎและปฏบตเพอใหเกดทกษะในการปองกนและระงบอคคภยไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคเพอใหผเขารบการอบรม

1.ไดรบความรและความเขาใจเกยวกบการปองกนและระงบอคคภยในสถานทท�างาน

2.น�าความรทไดรบไปปฏบตในการปองกนไมใหเกดอบตภยจากอคคภยในบรเวณ

กรมวทยาศาสตรการแพทยและใหมความพรอมในการด�าเนนการเมอเกดเหต

3.เพอสรางจตส�านกใหเจาหนาททเขารบการอบรมเกดความระมดระวงการใชอปกรณไฟฟาการ

ดแลอาคารสถานทท�างานใหเกดความปลอดภยจากอคคภย

4.สามารถวางแผนก�าหนดมาตรการปองกนอคคภยในหนวยงานไดอยางมประสทธภาพและเกด

ประสทธผล

5.เขาใจขนตอนและวธการปฏบตเมอเกดเหตอคคภย

***

ฝายบรหาร .... รายงาน


039

อบรมการปองกนและระงบอคคภยกรมวทยาศาสตรการแพทยประจ�าป2561

ส�านกงานเลขานการกรมจดฝกอบรมการปองกนและระงบอคคภยกรมวทยาศาสตรการแพทยประจ�าป2561โดยมวทยากรจาก

ฝายปองกนและบรรเทาสาธารณภย เทศบาลนครนนทบร เจาหนาทปฐมพยาบาลรถฉกเฉนโรงพยาบาลพระนงเกลามาท�าการฝกสอนทกษะ

การใชถงดบเพลงเบองตนการประยกตใชระบบและอปกรณทมอยในการชวยเหลอผบาดเจบและการซอมหนอคคภยเสมอนจรงณอาคาร14

ระหวางวนท3-4พฤษภาคมพ.ศ.2561


040

ในปงบประมาณพ.ศ.2561ส�านกงานเลขานการกรมไดด�าเนนการตามค�ารบรองปฏบตราชการ

ประจ�าปงบประมาณ2561

ในระดบกรม2ตวชวดและระดบหนวยงาน12ตวชวดรวมจ�านวน14ตวชวด

ผลการด�าเนนการตามค�ารบรองปฏบตราชการ ประจ�าปงบประมาณ 2561


041

ผลการด�าเนนการตามค�ารบรองปฏบตราชการ ประจ�าปงบประมาณ 2561

ระดบกรมระดบความสำาเรจของการจดทำาและดำาเนนการ

ตามแผนการสรางความรบรความเขาใจแกประชาชน

กรมวทยาศาสตรการแพทยเปนหนวยงานหลกในการท�าหนาทวจยและพฒนาดานวทยาศาสตร

การแพทยเพอน�าไปสการพฒนาผลตภณฑและการแกไขปญหาสาธารณสขเปนหองปฏบตการอางองและ

ประกนคณภาพหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขและไดมการพฒนานวตกรรมองคความร

เพอใหประชาชนหรอหนวยงานทเกยวของน�าองคความรดานวทยาศาสตรการแพทยไปใชประโยชนตลอด

จนสนบสนนระบบเตอนภยทางสขภาพ

มตคณะรฐมนตรเมอวนท11ตลาคม2559คณะรฐมนตรมมตเหนชอบแนวทางการสรางความ

รบรความเขาใจแกประชาชนโดยใหหวหนาสวนราชการตางๆไดแกปลดกระทรวงอธบดและหวหนา

สวนราชการทมฐานะเทยบเทากระทรวงกรมตลอดจนผบรหารสงสดของรฐวสาหกจและองคการมหาชน

มหนาทและความรบผดชอบในการสรางความรบรความเขาใจทถกตองแกประชาชนเกยวกบการปฏบต

ราชการของหนวยงานทอยในความรบผดชอบ

ความส�าเรจในการสรางความรบรความเขาใจแกประชาชนตามแนวทางนเปนตวชวดส�าคญในการ

ประเมนผลการปฏบตราชการของหวหนาสวนราชการทกแหงโดยใหผบงคบบญชาส�านกคณะกรรมการ

พฒนาระบบราชการและส�านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอนประเมนจาก

1.ปรมาณและประสทธภาพของการชแจงของสวนราชการ

2.ความทนตอสถานการณในการชแจง

ดงนนเพอสรางการรบรความเขาใจแกประชาชน เกยวกบความรดานวทยาศาสตรการแพทย

บทบาทภารกจนวตกรรมผลงานความส�าเรจและกจกรรมการด�าเนนงานของกรมวทยาศาสตรการ

แพทยส�านกงานเลขานการกรมโดยฝายประชาสมพนธจงไดจดท�าแผนการสรางความรความเขาใจแก

ประชาชนประจ�าปงบประมาณ2561ของกรมวทยาศาสตรการแพทยขนเพอสรางการรบรความเขาใจแก

ประชาชนเกยวกบขอมลขาวสารดานวทยาศาสตรการแพทยเพอสอสารและแจงเตอนภยผลการวเคราะห


042

ประเมนความเสยงผลตภณฑสขภาพเชอโรคเพอใหประชาชนไดรบทราบเปนขอมลไปประกอบการตดสน

ใจในการเฝาระวงดแลตนเองชมชนได เพอเผยแพรประชาสมพนธภารกจส�าคญและผลงานวจยของกรม

วทยาศาสตรการแพทยรวมถงขอมลขาวสารความกาวหนาของการด�าเนนงานโครงการตางๆอยางตอ

เนอง เพอสรางภาพลกษณทศนคตทดและความนาเชอถอใหกบองคกรตลอดจนเปนทรบรและยอมรบ

ของบคลากรในกรมหนวยงานอนและประชาชนทวไป

โดยฝายประชาสมพนธส�านกงานเลขานการกรม ไดจดท�าแผนการสรางความรความเขาใจแก

ประชาชนของกรมวทยาศาสตรการแพทย โดยมผบรหารสวนราชการลงนามอนมตแผนเมอวนท 20

พฤศจกายน2560ซงมประเดนการสอสารดงน

1.การพฒนาสมนไพรไทย

2.การพฒนาหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสข

3.องคความรนวตกรรมดานวทยาศาสตรการแพทย

4.สอสารแจงเตอนภยสขภาพดานอาหารยาเครองส�าอางวตถอนตรายชววตถสมนไพรเครอง

มอแพทยรงสสงแวดลอมโรค

5.การเฝาระวงโรคทางหองปฏบตการ

6.การสรางคานยมวฒนธรรมในเรองความซอสตยสจรตและไมทนตอการทจรตคอรรปชน

ทงนจากการด�าเนนงานตามแผนตงแตเดอนตลาคม2560–กนยายน2561สามารถด�าเนน

การไดสงกวาเปาหมายโดยเผยแพรขอมลขาวสารของกรมวทยาศาสตรการแพทยไดจ�านวน1,243ครง

(เปาหมาย385ครง)(รายละเอยดการเผยการเผยแพรตามประเดนการเผยแพรฯและหลกฐานประกอบ

ตวชวดรอยละการด�าเนนการตามแผนการสรางความรความเขาใจแกประชาชนของกรมวทยาศาสตรการ

แพทย)

นอกจากนยงสามารถชแจงขอมลขาวสารไดทนสถานการณในประเดนเกยวกบคณภาพวคซนโร

ตาไวรสเมอวนพฤหสบดท11มกราคม2561โดยจดท�าขาวเผยแพรชแจงประเดนวคซนไวรสโรตาใน

หวขอขาวเรองชวคซนปองกนโรคทองรวงจากไวรสโรตาทผานการตรวจรบรองโดยกรมวทยาศาสตรการ

แพทยมคณภาพและความปลอดภยตอผไดรบสงสอมวลชนทางโทรสารอเมลและสอโซเชยลมเดยและ

ไดรบการเผยแพรผานสอตางๆดงน

1.สอสงพมพไดแกไทยรฐขาวสด

2.สอสารสนเทศออนไลนไดแก

-เวบไซตกรมวทยาศาสตรการแพทย:http://www3.dmsc.moph.go.th/post-view/255

-เวบไซตกระทรวงสาธารณสข

-แอพจนวส:https://gnews.apps.go.th/news?news=12333

-ชอง3รายการครอบครวขาว3:http://www.krobkruakao.com/local/60514

-ชองworkpointรายการขาวworkpoint:https://goo.gl/1JRBc4

-เดลนวส:https://www.dailynews.co.th/regional/620660

-New18:http://www.newtv.co.th/news/10273


043

-รายการวทยและเวบไซตspringnews:http://www.springradio.in.th/contents/4069

-ส�านกขาวกรมประชาสมพนธ:https://goo.gl/3R8wA7

-เพจDrama-addict:https://www.facebook.com/DramaAdd/posts/10156216257908291

-Websitemeearai:https://goo.gl/y3CiPM

-TNN:http://www.tnnthailand.com/news_detail.php?id=158727&t=news

-NEWSTV:http://www.newtv.co.th/news/10273

-HFOCUSเจาะลกสขภาพ:https://www.hfocus.org/content/2018/01/15214

-กรงเทพธรกจ:http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/788195

-Thaiquote:https://www.thaiquote.org/content/25463

-เวบไซตโดดเดน:dodeden.com/วคซนปองกนทองรวง/

ปจจยสนบสนนการดำาเนนงาน

ผบรหารและนกวชาการใหความส�าคญและใหความรวมมอในการสอสารขอมลของกรมสประชาชน

ผานชองทางตางๆและกรณทตองการสอสารเรงดวนหนวยงานวชาการสามารถจดเตรยมขอมลใหกบฝาย

ประชาสมพนธดวยความรวดเรว

ปญหาอปสรรค

ขาดอปกรณในการด�าเนนการท�าใหเจาหนาทตองใชอปกรณมอถอสญญาณโทรศพทของสวนตว

ในการเผยแพรขอมลผานFacebookLiveซงมความเรวของเนตต�าและอปกรณมคณภาพไมสงพอและ

ทส�าคญคอมกจะมสายเรยกเขาและไลนสวนตวรบกวนขณะถายทอดท�าใหระบบสญญาณไมเสถยรภาพ

ไมคมชดและไมมความตอเนองท�าใหเรองทก�าลงLiveสดไมนาสนใจ

ขอเสนอแนะสำาหรบการดำาเนนงานในปตอไป

ขอรบการสนบสนนในการจดหาอปกรณเครองมอประกอบการด�าเนนงานเชนโทรศพทเคลอนท

ของส�านกงานพรอมระบบอนเตอรเนตไมโครโฟนเชอมตอโทรศพทขาตงกลองโทรศพทเปนตน

ประโยชนทไดรบ

1.ประชาชนรบรและเขาใจขอมลขาวสารดานวทยาศาสตรการแพทย

2.ประชาชนมขอมลเตอนภยผลการวเคราะหประเมนความเสยงผลตภณฑสขภาพ เชอโรค

ประกอบการตดสนใจในการเฝาระวงดแลตนเองหรอชมชนได

3.ขอมลขาวสารของกรมไดรบการเผยแพรสสาธารณะท�าใหกรมวทยาศาสตรการแพทยมภาพ

ลกษณทด

***

ฝายประชาสมพนธ ...รายงาน


044

ระดบความสำาเรจของการบรหารจดการตวชวด

การปรบปรงประสทธภาพการปฏบตราชการของ

กรมวทยาศาสตรการแพทย

สรปผลการดำาเนนงานตามแผนปฏบตการลดพลงงาน

และลดกระดาษ ตามมาตรการปรบปรงประสทธภาพ

ในการปฏบตราชการของกรมวทยาศาสตรการแพทย

ประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2561

ความเปนมา

ตามขอสงการของนายกรฐมนตรตามหนงสอส�านกเลขาธการนายกรฐมนตรทนร0405/9159

ลงวนท25สงหาคม2560ไดมบญชาใหมการตดตามกรณตวชวดเพอการปฏรปหวหนาหนวยราชการ

และหนวยราชการเชงผลสมฤทธ ไดแกการลดกระดาษการใชระบบสารสนเทศการลดพลงงานการ

ประหยดงบประมาณการปราบปรามทจรต และการบรณาการผลงานฯ เปนตนโดยส�านกงานคณะ

กรรมการพฒนาระบบราชการ(ก.พ.ร.)ไดก�าหนดเปนตวชวดในองคประกอบท4(InnovationBase)ตว

ชวดท 4.2การพฒนาประสทธภาพในการปฏบตงานการประเมนสวนราชการตามมาตรการปรบปรง

ประสทธภาพในการปฏบตราชการประจ�าปงบประมาณพ.ศ.2561ในกจกรรมการลดพลงงาน(ประหยด

ไฟฟาและน�ามนเชอเพลง)มคาเปาหมายการใชลดลงรอยละ10เทยบกบคามาตรฐานการใชพลงงานของ

แตละหนวยงานและกจกรรมการลดกระดาษมคาเปาหมายการลดงบประมาณในการจดซอกระดาษได

รอยละ10

ดงนน เพอใหการด�าเนนงานตามนโยบายการลดพลงงานและกระดาษของกรมวทยาศาสตร-การ

แพทยเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลส�านกงานเลขานการกรม จงไดจดท�าประกาศกรม

วทยาศาสตรการแพทยเรองมาตรการลดพลงงานและลดกระดาษกรมวทยาศาสตรการแพทยและแผน

ปฏบตการการลดพลงงานและลดกระดาษตามมาตรการปรบปรงประสทธภาพในการปฏบตราชการของ

กรมวทยาศาสตรการแพทยประจ�าปงบประมาณพ.ศ.2561แจงทกหนวยงานเพอทราบและถอปฏบตใน

การปฏบตงานใหเกดผลส�าเรจตามเปาหมายทก�าหนดและไดก�ากบตดตามรวบรวมและจดท�ารายงาน

สรปผลการด�าเนนงานในภาพรวมของกรมวทยาศาสตรการแพทยตามแนวทางการด�าเนนงานดงน


045

1.การลดพลงงานก�าหนดคาเปาหมายการใชพลงงานลดลงรอยละ10(ทกเดอน)เทยบกบ

คามาตรฐานโดยรายงานผลการใชพลงงานไฟฟาและการใชน�ามนเชอเพลงเปนประจ�าทกเดอนตงแต

เดอนตลาคม2560ถงเดอนกนยายน2561ผานwww.e-report.energy.go.thของส�านกงาน

นโยบายและแผนพลงงานกระทรวงพลงงาน

2.การลดกระดาษก�าหนดคาเปาหมายจ�านวนเงนงบประมาณทใชจดซอกระดาษลดลงรอบ

12เดอนลดลงไดรอยละ10ซงเปนการนบสะสมเทยบกบจ�านวนเงนงบประมาณทตงไวส�าหรบการ

ซอกระดาษของปงบประมาณพ.ศ.2561โดยจดสงรายงานใหกลมพฒนาระบบบรหารภายในสปดาห

แรก

ของเดอนถดไป

3.การประหยดงบประมาณก�าหนดคาเปาหมายงบประมาณทสามารถประหยดได ในรอบ

12เดอนลดลงไดรอยละ5โดยในรอบ6เดอนมคาเปาหมายทรอยละ2ซงเปนการนบสะสมโดย

งบประมาณทสวนราชการสามารถน�ามาประหยดไดนนจะตองเปนงบประมาณประเภทงบด�าเนนงาน

งบลงทนงบเงนอดหนนและงบรายจายอนทเบกจายในลกษณะคาตอบแทนใชสอยและวสดคา

สาธารณปโภครวมทงสวนอนๆทสามารถน�ามาประหยดงบประมาณได

ผลการดำาเนนงาน

ส�านกงานเลขานการกรมไดรวบรวมขอมลจากหนวยงานภายในของกรมวทยาศาสตรการ

แพทยซงสรปผลการด�าเนนงานไดดงน

1.การลดพลงงานไดรวบรวมขอมลการใชพลงงานไฟฟาและการใชน�ามนเชอเพลงจากหนวย

งานสวนกลางศนยวทยาศาสตรการแพทยท1/1เชยงรายและศนยวทยาศาสตรการแพทยท11/1

ภเกตเปนประจ�าทกเดอนตงแตเดอนตลาคม2560ถงเดอนกนยายน2561โดยรายงานผานระบบ

www.e-report.energy.go.thของส�านกงานนโยบายและแผนพลงงานกระทรวงพลงงานซงปรมาณ

การใชพลงงานไฟฟาเกนคาไฟฟามาตรฐานส�าหรบการใชน�ามนเชอเพลงมปรมาณการใชต�ากวาคาน�า

มนมาตรฐานรายละเอยดตามเอกสารแนบ1

2.การลดกระดาษไดรวบรวมขอมลการใชกระดาษจากทกหนวยงานของกรมวทยาศาสตร

การแพทย โดยรายงานในสวนของงบประมาณทใชในการจดซอกระดาษประจ�าเดอนตงแตเดอน

ตลาคม2560ถงเดอนกนยายน2561 โดยใชสตรค�านวณคอ งบประมาณการจดซอกระดาษท

ประหยดได (สะสมตค.60-.....)X100งบประมาณการจดซอกระดาษทตงไว (ปงบประมาณพ.ศ.

2561)โดยผลการด�าเนนงานสามารถประหยดงบประมาณในการซอกระดาษในภาพรวมของกรมได

คดเปนรอยละ14.41ซงเกนคาเปาหมายทก�าหนดรายละเอยดตามเอกสารแนบ2


046

ปญหา/อปสรรค

จากการตรวจสอบขอมลและรวบรวมรายงานผลการด�าเนนงานตามแผนปฏบตการการลด

พลงงานและลดกระดาษตามมาตรการปรบปรงประสทธภาพในการปฏบตราชการของกรมวทยาศาสตร-

การแพทยประจ�าปงบประมาณพ.ศ.2561จากทกหนวยงานสรปไดดงน

1.การลดพลงงานไมสามารถด�าเนนการไดเนองจากภารกจหลกของกรมวทยาศาสตร-การแพทย

ในการตรวจวเคราะห/วจยทางหองปฏบตการทตองใชเครองมอขนสงทตองควบคมอณหภมใหเปนไปอยาง

ถกตองตามหลกวชาการตลอดเวลา24ชวโมงตลอดจนหองปฏบตการบางหองตองใชอณหภมทต�ากวา4

องศาและ20องศารวมทงการเกบตวอยางทสงตรวจตางๆของผรบบรการทตองเกบในตแชแขงภายใต

อณหภมทต�ากวาปกตและอยในหองทตองเปดเครองปรบอากาศตลอดเวลา24ชวโมงท�าใหตองใชพลงงาน

ไฟฟามากและไมสามารถลดลงไดเหมอนงานบรการอนทมเวลาหยดใหบรการ

2.กรมไมมการจดท�าแผนและงบประมาณในการจดซอกระดาษโดยเฉพาะทงในระดบ

หนวยงานและระดบกรม

3.การรายงานผลการใชกระดาษบางหนวยงานมการตดยอดลงไปทกลมงาน/ฝาย

ท�าใหไมทราบปรมาณการใชกระดาษทแทจรง

4.การจดสงรายงานผลการด�าเนนงานของหนวยงานลาชากวาก�าหนด

(ทกวนท2ของเดอน)

ขอเสนอแนะ

1.กรมควรมนโยบายทชดเจนในการจดซอวสดส�านกงาน/กระดาษในภาพรวม

2.กรมควรก�าหนดใหเปนตวชวดระดบหนวยงาน

***

กลมพฒนาระบบคณภาพ รายงาน


047

สรปการจดซอกระดาษ ประจำาปงบประมาณ 2561 กรมวทยาศาสตรการแพทย

เดอน งบประมาณ

ทตงไว

(บาท)


ทใชจรง

(บาท)


ทประหยดได

(บาท)


ทประหยดไดสะสม

(บาท)

ผลการประหยด


คดเปนรอยละ

ตลาคม2560 183,000.00 130,774.70 52,225.30 52,225.30 2.38

พฤศจกายน2560 183,000.00 172,804.00 10,196.00 62,421.30 2.84

ธนวาคม2560 183,000.00 105,430.00 77,570.00 139,991.30 6.37

มกราคม2561 183,000.00 75,874.75 107,125.25 247,116.55 11.25

กมภาพนธ2561 183,000.00 366,264.00 -183,264.00 63,852.55 2.91

มนาคม2561 183,000.00 9,000.00 174,000.00 237,852.55 10.83

เมษายน2561 183,000.00 124,699.75 58,300.25 296,152.80 13.49

พฤษภาคม2561 183,000.00 136,750.75 46,249.25 342,402.05 15.59

มถนายน2561 183,000.00 193,440.25 -10,440.25 331,961.80 15.12

กรกฎาคม2561 183,000.00 97,562.00 85,438.00 417,399.80 19.01

สงหาคม2561 183,000.00 283,612.75 -100,612.75 316,787.05 14.43

กนยายน2561 183,000.00 183,260.13 -260.13 316,526.92 14.41


048

ตวชวดผลการปฏบตราชการ

หนวย

วด

นำา

หนก

เกณฑการใหคะแนนทได ผลการดำาเนนงาน

1 2 3 4 5 ผลการ

ดำาเนน

งาน

คา

คะแนน

ทได

คะแนน

ถวงนำา

หนก

มตภายนอก:การประเมนประสทธผล/คณภาพการใหบรการ(น�าหนก:รอยละ75)

1.ดานประสทธผล(น�าหนก:รอยละ65)

1.1ระดบความส�าเรจของรอยละเฉลยถวงน�า

หนกการด�าเนนการตามแผนปฏบตราชการของ

หนวยงานประจ�าปงบประมาณพ.ศ.2561

รอยละ 15.0 60 70 80 90 100 99.5180 4.9518 0.7428

1.2รอยละเฉลยถวงน�าหนกของการด�าเนนการ

โครงการตามแผนปฏบตการการบรหาร

ทรพยากรบคคลประจ�าปงบประมาณพ.ศ.

2561

รอยละ 10.0 60 70 80 90 100 98.0000 4.8000 0.4800

1.3ระดบความส�าเรจของการจดท�าและด�าเนน

การตามแผนการสราง

ความรบรความเขาใจแกประชาชน

ระดบ 10.0 1 2 3 4 5 5.00 5.0000 0.5000

1.4ความส�าเรจในการจดท�าขอมลการด�าเนน

การเกยวกบการจดซอจดจางของกรม

วทยาศาสตรการแพทยตามเกณฑการประเมน

คณธรรมและความโปรงใสในการด�าเนนงาน

ของหนวยงานภาครฐประจ�าปงบประมาณ

พ.ศ.2561

ระดบ 10.0 100 150 200 250 400 400 5.0000 0.5000

1.5ระดบความส�าเรจของการบรหารจดการตว

ชวดการปรบปรงประสทธภาพการปฏบต

ราชการ

ของกรมวทยาศาสตรการแพทย

ระดบ 10.0 1 2 3 4 5 5 5.0000 0.5000

1.6ความส�าเรจของการถายทอดตวชวดระดบ

องคการลงสระดบหนวยงานและระดบบคคล

ระดบ 10.0 1 2 3 4 5 5 5.0000 0.5000

ระดบหนวยงาน มตภายนอก : การประเมนประสทธผล/คณภาพการใหบรการประกอบดวย

(1)ดานประสทธผลจ�านวน6ตวชวด (2)ดานคณภาพการใหบรการจ�านวน2ตวชวด

มตภายใน : การประเมนประสทธภาพ/การพฒนาองคการประกอบดวย

(1)ดานประสทธผลจ�านวน1ตวชวด (2)ดานพฒนาองคการจ�านวน5ตวชวด

ตารางสรปผลการปฏบตราชการตามคำารบรองการปฏบตราชการ



049

2.ดานคณภาพการใหบรการ(น�าหนก:รอยละ10)

2.1รอยละของระดบความพงพอใจของผรบ

บรการ

รอบท1 รอยละ 2.5 65 70 75 80 85 77.40 3.4800 0.0870

รอบท2 รอยละ 2.5 65 70 75 80 85 N/A 1.0000 0.0250

2.2ระดบความส�าเรจของการปรบปรงคณภาพ

การใหบรการ

ระดบ 5.0 1 2 3 4 5 5 5.0000 0.2500

มตภายใน:การประเมนประสทธภาพ/การพฒนาองคการ(น�าหนก:รอยละ25)

1.ดานประสทธภาพ(น�าหนก:รอยละ10)

ตวชวดท3:การเบกจายเงนงบประมาณ

3.1รอยละความส�าเรจของการเบกจายเงนงบ

ประมาณรายจายลงทน

รอยละ 4.0 <92 94 96 98 100 100 5.0000 0.2000

3.2รอยละความส�าเรจของการเบกจายเงนงบ

ประมาณรายจายภาพรวม

3.2.1รอยละความส�าเรจของการเบกจายเงนงบ

ประมาณรายจายภาพรวมไตรมาสท2

รอยละ 2.0 48 50 52 54 56 46.03 1.0000 0.0200



รอยละ 2.0 69 71 73 75 77 76.43 4.0000 0.0800



รอยละ 2.0 92 94 96 98 100 100 5.0000 0.1000

2.ดานการพฒนาองคการ(น�าหนก:รอยละ15)

ตวชวดท4:ระดบความส�าเรจของการจดท�า

รายงานลกษณะส�าคญขององคการ

ระดบ 2.0 1 2 3 4 5 5 5.0000 0.1000

ตวชวดท5:ระดบความส�าเรจของการด�าเนน

งานพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

ระดบ 4.0 1 2 3 4 5 5 5.0000 0.2000

ตวชวดท6:ความส�าเรจของการถายทอดตวช

วดระดบหนวยงานลงสระดบบคคล

ระดบ 3.0 1 2 3 4 5 5 5.0000 0.1500

ตวชวดท7:ระดบความส�าเรจของการจดการ

ความร

ระดบ 3.0 1 2 3 4 5 5 5.0000 0.1500

ตวชวดท8:ระดบคณธรรมและความโปรงใส

การด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐ

ระดบ 3.0 1 2 3 4 5 5 5.0000 0.1500

รวม 100.0 4.7348

ตวชวดผลการปฏบตราชการ

หนวย

วด

นำา

หนก

เกณฑการใหคะแนนทได ผลการดำาเนนงาน

1 2 3 4 5 ผลการ

ดำาเนน

งาน

คา

คะแนน

ทได

คะแนน

ถวงนำา

หนก


050

สรปผลการจดการ และวเคราะหขอรองเรยน

กรมวทยาศาสตรการแพทย ปงบประมาณ พ.ศ. 2561

1. มหนวยงานภายในของกรมวทยาศาสตรการแพทยรวม 12 หนวยงาน ทไดรบขอรองเรยน โดยม

จ�านวนรวมทงสน47เรองแบงเปนดานบรหาร6เรองและดานบรการ41เรองมการด�าเนนการปดขอ

รองเรยนไปแลว45เรองและอยระหวางด�าเนนการ2เรอง

2. ประเดนรองเรยน

ดานบรหาร6เรองไดแกพฤตกรรมเจาหนาทขยะสงกลนรบกวนการตดโอนต�าแหนงการเบก

คาตอบแทนนอกเวลา

ดานการบรการ41เรองแบงเปน(1)เรองเอกสาร(26เรอง)ไดแกการรบสงเอกสารผดพลาด

เอกสารพมพผด ไมไดลงนามกอนจดสง รายละเอยดไมครบ ไมไดรบเอกสาร (2)การใหบรการตรวจ

วเคราะห(14เรอง)ไดแกใหทวนสอบผลการทดลองใหมตวอยางทดสอบความช�านาญรวผลการตรวจ

วเคราะหลาชาไมไปตรวจเครองเอกซเรยใหตามก�าหนด(3)เรองอนๆ(1เรอง)ไดแกไมสามารถตดตอ

งานทางโทรศพทได

3. สรปคำาชมเชยของผรบบรการรวม 5 รายไดแกเจาหนาทมอธยาศยดใหค�าปรกษาแนะน�าและให

บรการดอ�านวยความสะดวกไดรบผลตรวจรวดเรวหองน�าสะอาด

4. ขอสงเกต

(1)ประเดนทเปนขอรองเรยนมากทสดคอความผดพลาดของเอกสารไดแกพมพขอมลราย

ละเอยดตางๆในเอกสารผด เชนชอตวอยางผลการตรวจตวเลขสงเอกสารผดทสงเอกสารใหไมครบ

รองลงมาคอปญหาการใหบรการตรวจวเคราะห เชนตวอยางทสงใหลกคาทดสอบความช�านาญรวผล

ตรวจวเคราะหลาชา

(2)มขอรองเรยน2เรองเกดจากความเขาใจผดของผรองซงระบวาไมไดรบผลการตรวจวเคราะห

แตเมอตรวจสอบแลวพบวาบรษทไดสงคนมารบผลการตรวจวเคราะหไปแลว

(3)ประเดนทไดรบค�าชมเชยจากผรบบรการคอความประทบใจในการใหบรการการใหค�าแนะน�า

ชวยเหลอตางๆ

(4)หนวยงานทมหองปฏบตการไดด�าเนนการแกไขขอรองเรยนตามขอก�าหนดใน ISOทหอง

ปฏบตการใชเปนแนวทางการด�าเนนงานอยแลว


051

5. ขอเสนอเพอเปนแนวทางการดำาเนนการแกไขขอรองเรยน

(1)มการทวนสอบขอมลในเอกสารเพมขนเพอปองกนความผดพลาด

(2) เจาหนาทดานหนาควรพดคยทกทายมปฏสมพนธกบผมารบบรการมการสอบถามความคด

เหนของผมารบบรการอยางสม�าเสมอเพอสรางความสมพนธทดและความใสใจในผมาตดตอรบบรการ

(3)การดแลผรบบรการทมขอรองเรยนและไมพงพอใจการบรการควรใชโทรศพทเพราะสามารถ

สอสารไดทนทและใหความรสกถงการพยายามแกไขปญหามากกวาการตอบกลบดวยชองทางอนแสดง

ใหเหนถงการใหความส�าคญความเรงดวนในการจดการปญหาแตหากตดตอทางโทรศพทไมไดควรเลอก

ชองทางการฝากขอความแลวตดตามผลทางอเมล

***

ฝายประชาสมพนธ ... รายงาน


052

สรปผลการดำาเนนงานตามพระราชบญญตขอมลขาวสาร

กรมวทยาศาสตรการแพทย ปงบประมาณ พ.ศ. 2561

พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการพ.ศ.2540เปนกฎหมายทจดท�าขนเพอใหประชาชน

ทกคนไดรบความคมครองสทธไดรขอมลขาวสารของราชการรวมทงสทธและหนาทในการแสดงความคด

เหนและมสวนรวมในการตรวจสอบกระบวนการท�างานของระบบราชการทงนเพอความโปรงใสและม

ประสทธภาพในระบบราชการมากยงขน

กรมวทยาศาสตรการแพทย มการจดตงศนยขอมลขาวสารขนท ฝายประชาสมพนธซงตงอยท

อาคาร14ชน2และมศนยขอมลขาวสารประจ�าหนวยงานภายในและตามศนยวทยาศาสตรการแพทย

ทง15แหงทวประเทศ

การใหบรการขอมลขาวสาร

จากการจดเกบสถตผมาใชบรการของศนยขอมลขาวสารฝายประชาสมพนธกรมวทยาศาสตร

การแพทยปงบประมาณ2258-2561สรปไดดงน

ลำาดบท ชองทางการใหบรการ จำานวนผใชบรการ

ป 2558

จำานวนผใชบรการ

ป 2559


ป 2560


ป 2561

1 ตดตอขอขอมลดวยตนเอง 14 8 5 11

2 ตดตอขอขอมลทางโทรศพท 37 41 18 39

3 ตดตอขอขอมลทางจดหมายอ

เลกทรอนค

ยงไมจดเกบ 72 78 233

4 ตดต อขอข อมลทางกล อง

ขอความเฟชบคและแฟน

เพจกรมวทยาศาสตรการแพทย

80 187 243 319

5 เวบไซตศนยขอมลขาวสารฯ ยงไมจดเกบ ยงไมจดเกบ 490 824

รวมจ�านวนผรบบรการทงสน 131 308 836 1426

ลกษณะขอมลทขอ

ขอมลทขอสวนใหญเปนขอมลทวไปทเปดเผยไดเชนการสงตวอยางตรวจวเคราะหราคาคาตรวจ

วเคราะหชดทดสอบและผลตภณฑเปนตน


053

ประเภทลกคาทขอขอมลขาวสารประกอบดวยประชาชนทวไปสอมวลชนพนกงานบรษทและหนวย

งานภาครฐ

ขอมลทประชาชนทวไปสอบถามสวนใหญเปนขอมลความรตามสถานการณทเกดขนในชวงนนๆ

เชนกรมออกขาวเรองแมลงมพษจะมประชาชนโทรมาปรกษาสอบถามเกยวกบแมลงมพษลกษณะของ

แมลงเปนตน

ขอมลทบรษทพนกงานบรษทและหนวยงานภาครฐสอบถามสวนใหญเปนขอมลการตรวจ

วเคราะหการสงตวอยางตรวจวเคราะหราคาคาตรวจวเคราะหขอมลวชาการเกยวกบการพฒนาผลตภณฑ

เครองส�าอางเปนตน

ขอมลทสอมวลชนสอบถามสวนใหญเปนขอมลทางวชาการขอมลขาวเผยแพรการตดตอขอ

สมภาษณผบรหารนกวชาการของกรมฯเพอขอขอมลเพมเตมจากขาวทสงเผยแพรและขอเทจจรงทาง

วชาการทประชาชนสนใจ


054

การจดตงคณะกรรมการขอมลขาวสารเผยแพรแกประชาชนของกรมวทยาศาสตรการแพทย

กรมวทยาศาสตสรการแพทยมค�าสงกรมวทยาศาสตรการแพทยท 2226/2560ลงวนท20

ตลาคม2560 เรองแตงตงคณะกรรมการขอมลขาวสารเผยแพรแกประชาชนของกรมวทยาศาสตรการ

แพทย เพอพจารณาขอมลขาวสารของกรมวทยาศาสตรการแพทยทจะเผยแพรหรอเปดเผยใหประชาชน

ทราบและใหค�าแนะน�าหรอใหความเหนในขอมลขาวสารทไมตองเปดเผยหรอขอมลขาวสารทเปนความ

ลบของทางราชการใหค�าปรกษาแนะน�าการปฏบตเกยวกบพระราชบญญตนแกผเกยวของใหค�าปรกษา

และแนะน�าแกสวนราชการในสงกดกรมวทยาศาสตรการแพทยในการวนจฉยการเปดเผยขอมลของราชการ

เชญบคคลใดๆมาสอบถามหรอใหค�าชแจงความคดเหนเกยวกบขอมลขาวสารพจารณาใหความเหนกรณ

มปญหาในการปฏบตตามระเบยบนแตงตงคณะท�างาน เพอปฏบตเกยวกบขอมลขาวสารไดตามความ

จ�าเปนด�าเนนการอนใดตามทอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยมอบหมาย

ทงนในรอบปทผานมาคณะกรรมการขอมลขาวสารเผยแพรแกประชาชนของกรมวทยาศาสตรการ

แพทยไดมการพจารณาค�ารองขอดขอมลขาวสารของราชการกรมวทยาศาสตรการแพทยจ�านวน3ครง

ปญหาอปสรรคในการดำาเนนงาน

ขอมลทไดรบจากหนวยงานมไมครบถวนเนอง เนองจากพระราชบญญตขอมลขาวสารฯมการ

เพมเตมเนอหาขอมลขาวสารตามมาตรา9 (8)คอนขางมากท�าใหผประสานงานดานขอมลขาวสารของ

หนวยงานภายในยงขาดความรความเขาใจเกยวกบพระราชบญญตขอมลขาวสารตามมาตรา9(8)ในสวน

ทเพมเตมใหม

ขอเสนอแนะเพอการปรบปรง

ควรจดอบรมความรเกยวกบพระราชบญญตขอมลขาวสารฯใหกบผปฏบตงานเพอเพมความ

เขาใจในการจดเตรยมขอมลขาวสารส�าหรบบรการประชาชนไดอยางครบถวน

***

ฝายประชาสมพนธ ... รายงาน


055

ผลการส�ารวจความพงพอใจของผรบบรการ ปงบประมาณ พ.ศ.2561


056

ผลการสำารวจความพงพอใจรอบท 1


ผลการส�ารวจความพงพอใจและความเชอมนในคณภาพการใหบรการ293ชด

(ภารกจสนบสนน:แบบท3)

ตารางท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (n=293)

ขอมลทวไป จ�านวน รอยละ

1.1เพศ

ชาย 43 14.7

หญง 230 78.5

1.2ประเภทผใชบรการ

ขาราชการ 191 65.2

ลกจางประจ�า 5 1.7

พนกงานราชการ 14 4.8

พนกงานกระทรวง 29 9.9

ลกจางชวคราว 4 1.4

อนๆ 28 9.6

ตารางท 1แสดงขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามดงน

เพศ ผใชบรการสวนใหญเปนผหญงรอยละ78.5เปนผชายเพยงรอยละ14.7

ประเภทผใชบรการ ผใชบรการสวนใหญเปนขาราชการรอยละ65.2นอกจากนนเปนกลมตางๆ

ในสดสวนไมมากนกไดแกพนกงานกระทรวงรอยละ9.9และอนๆรอยละ9.6


057

ตารางท 2 ความพงพอใจในคณภาพการใหบรการ(n=293)

คณภาพการใหบรการ จำานวน Mean S.D. ระดบ

ความพงพอใจ*

2.1 กระบวนการ/ขนตอนการใหบรการ 293 3.81 0.72 มาก

2.1.1)ขนตอนการใหบรการงายไมซบซอน 293 3.86 0.79 มาก

2.1.2)ความเหมาะสมของระยะเวลาในการใหบรการ 293 3.87 0.80 มาก

2.1.3)ความเหมาะสมของชองทางการใหบรการ 293 3.85 0.80 มาก

2.1.4)การใชเทคโนโลยและอปกรณตางๆททนสมยในการให

บรการ

293 3.68 0.86 มาก

2.2 เจาหนาททใหบรการ 293 4.08 0.76 มาก

2.2.1)ความพรอมและความเตมใจในการใหบรการ 293 4.09 0.83 มาก

2.2.2)กรยามารยาทในการใหบรการ 293 4.09 0.81 มาก

2.2.3)ความรความสามารถในงานทใหบรการและใหค�าแนะน�า 293 4.01 0.85 มาก

2.2.4)การใหบรการโดยไมเลอกปฏบต 293 4.11 0.81 มาก

2.3 การใหขอมลขาวสาร 293 3.68 0.79 มาก

2.3.1.) การแจงขนตอนและระยะเวลาของการใหบรการของ

หนวยงาน293 3.69 0.85 มาก

2.3.2)ความหลากหลายของชองทางในการใหขอมลขาวสาร

(เชนเวบไซตหนงสอเวยนSocialMedia)

293 3.63 0.84 มาก

2.3.3)ความสะดวกและงายตอการเขาถงขอมลขาวสาร 293 3.67 0.86 มาก

2.3.4)การรบฟงความคดเหนจากผใชบรการ 293 3.74 0.91 มาก

2.4 สงอำานวยความสะดวก 293 3.89 0.70 มาก

2.4.1)ปาย/สญลกษณบอกจดบรการ 293 3.90 0.77 มาก

2.4.2)สงอ�านวยความสะดวกในการตดตอประสานงาน

(เชนโทรศพทอเมล)

293 3.99 0.77 มาก

2.4.3)มทใหนงรอเมอมาตดตอประสานงาน 122 3.80 0.86 มาก

คณภาพการใหบรการโดยรวม 293 3.87

77.4

0.66 มาก


058

ตารางท 2 แสดงถงระดบความพงพอใจในคณภาพการใหบรการทมตอเลขานการกรม (สล.)โดยพบ

วาผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจในคณภาพของการใหบรการโดยรวมอยในระดบมาก(คาเฉลย3.87)

และเมอพจารณาเปนรายดานพบดงน

•ดานกระบวนการ/ขนตอนการใหบรการโดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก(คาเฉลย3.81)

โดยมความพงพอใจในเรองความเหมาะสมของระยะเวลาในการใหบรการมากทสด(คาเฉลย3.87)รอง

ลงมาคอขนตอนการใหบรการงายไมซบซอน(คาเฉลย3.86)

•ดานเจาหนาททใหบรการณจดรบตวอยางโดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก(คาเฉลย4.08)

โดยมความพงพอใจในเรองการใหบรการโดยไมเลอกปฏบตสงทสด(คาเฉลย4.11)

•ดานการใหขอมลขาวสารโดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก(คาเฉลย3.68)โดยมความพง

พอใจในเรองการรบฟงความคดเหนจากผใชบรการสงทสด(คาเฉลย3.74)

•ดานสงเอออ�านวยความสะดวกโดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก(คาเฉลย3.89)โดยมความ

พงพอใจในเรองสงอ�านวยความสะอาดในการตดตอประสานงาน(เชนโทรศพทอเมล)สงทสด(คาเฉลย

3.99)

ตารางท 3 ความเชอมนในคณภาพการใหบรการ(n=293)

ความเชอมนในคณภาพการใหบรการ จ�านวน Mean S.D. ระดบความพง

พอใจ*

1.การเกดประโยชนสขของผรบบรการ 293 3.97 0.82 มาก

1)ทานคดวาการใหบรการมมาตรฐานถกตองและนาเชอถอ 293 3.97 0.83 มาก

2)ทานรสกเตมใจทจะกลบมาใชบรการในครงตอไป 293 3.99 0.88 มาก

3)หากมโอกาสทานจะพดถงบรการทไดรบในทางบวก 293 3.96 0.85 มาก

*เกณฑในการแปลผลคาเฉลย

คาเฉลย4.21-5.00 หมายถงมความเชอมนระดบมากทสด

คาเฉลย3.41-4.20 หมายถงมความเชอมนระดบมาก

คาเฉลย2.61-3.40 หมายถงมความเชอมนระดบปานกลาง

คาเฉลย1.81-2.60 หมายถงมความเชอมนระดบนอย

คาเฉลย1.00-1.80 หมายถงมความเชอมนระดบนอยทสด

ตารางท 3แสดงถงระดบความเชอมนในคณภาพการใหบรการทมตอเลขานการกรม(สล.)โดยพบวาผ

ตอบแบบสอบถามมความเชอมนในคณภาพของการใหบรการโดยรวมอยในระดบมาก(คาเฉลย3.99)และ

เมอพจารณาเปนรายดานพบวาผใชบรการมความเชอมนในเรองการใหบรการมมาตรฐานถกตองและ

นาเชอถอมากทสด(คาเฉลย3.97)


059

ขอเสนอแนะเพอปรบปรงการใหบรการ

ผตอบแบบสอบถามไดใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงการใหบรการมดงน

•ขอเสนอแนะดานกระบวนการ/ขนตอนในการท�างานเชนควรมมาตรฐานในการปฏบตงาน/

ควรจดท�าคมอในการปฏบตงานหรอSOP,WPแลวแจงใหแตละหนวยงานทราบเพอจะไดมมาตรฐาน

ในการด�าเนนงานเดยวกน/ควรมขนตอนในการด�าเนนการทชดเจนเพอใหเจาหนาทมแนวทางเดยวกน

ในการใหบรการ/แบบฟอรมในการตอบกลบไมชดเจน/ควรปรบปรงพฒนาการใหบรการผานwebsite

/ควรน�าเทคโนโลยเขามาใชในการพฒนาระบบงานใหทนสมยและมประสทธภาพมากขนเชนระบบการ

เงนการท�าe-paymentการตรวจสอบเอกสารลดปรมาณเอกสารลงลดขนตอนการท�างานทซบซอน

เปนตน/ควรมการวางแผนในการจดซอเพอเพมประสทธภาพลดตนทนในการด�าเนนงานของกรมฯ

•ขอเสนอแนะดานเจาหนาททใหบรการเชนควรปรบปรงความเตมใจในการใหบรการความสภาพ

และกรยาทาทางของเจาหนาททใหบรการบางราย

•ขอเสนอแนะดานขอมลขาวสาร เชนควรมแนวทางในการสอสารถงระเบยบขนตอนในการใช

บรการ เพอใหเกดความชดเจน/การตดตอคอนขางมอปสรรค/ควรเพมบรการทาง ITมากขน เชน

หนงสอเวยนonlineสรางระบบการเรยนรดวยตนเองเปนตน

•ขอเสนอแนะดานสงอ�านวยความสะดวกเชนทนงรอนอยไป/ควรเพมปายบอกทางและจดให

บรการ

จดเดนของการใหบรการ

ผตอบแบบสอบถามไดแสดงความคดเหนเกยวกบจดเดนในการใหบรการมดงน

•จดเดนดานเจาหนาททใหบรการเชนเจาหนาทใจดยมแยมแจมใสใหบรการดมาก/มความ

พรอมและความเตมใจในการใหบรการ/เจาหนาทอธยาศยดไมเลอกปฏบต/มจตบรการสง/บคลากร

มความรความเขาใจในการจดซอและสามารถใหค�าแนะน�าไดเปนอยางด/เปนกนเองเสมอตนเสมอปลาย

/ใหความชวยเหลอในการสอบถามขอมลไดเปนอยางด

•จดเดนดานการใหบรการเชนมการเปดใหบรการชวงพกเทยงท�าใหสะดวกมาก/การใหบรการ

รวดเรว/สามารถตดตอไดงายทงwebsiteและEmailตอบสนองการท�างานไดด


060

ผลการส�ารวจความพงพอใจรอบท 2

ประจ�าปงบประมาณ พ.ศ. 2561

1. การบรหารจดการและการพฒนาบคลากร ผลการส�ารวจความพงพอใจ และความเชอมนในคณภาพการใหบรการ 122 ชด (ภารกจสนบสนน: แบบ

ท 3)

ตารางท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (n= 122)


1.1 เพศ

ชาย 24 19.7

หญง 94 77.0

1.2 ประเภทผใชบรการ


ลกจางประจ�า 0 0



ลกจางชวคราว 0 0

อนๆ 6 4.9

ตารางท 1 แสดงขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ดงน

เพศ ผใชบรการสวนใหญเปนผหญง รอยละ 77.0 เปนผชายเพยงรอยละ 14.7

ประเภทผใชบรการ ผใชบรการสวนใหญเปนขาราชการ รอยละ 83.6 นอกจากนน เปนกลมตางๆ ใน

สดสวนไมมากนก ไดแก พนกงานกระทรวง รอยละ 5.7 และอนๆ รอยละ 4.9


061

ตารางท 2 ความพงพอใจในคณภาพการใหบรการ (n= 122)

คณภาพการใหบรการ จ�านวน Mean S.D. ระดบ



2.1.1) ขนตอนการใหบรการงายไมซบซอน 122 3.88 0.69 มาก

2.1.2) ความเหมาะสมของระยะเวลาในการใหบรการ 122 3.84 0.78 มาก

2.1.3) ความเหมาะสมของชองทางการใหบรการ 122 3.81 0.75 มาก

2.1.4) การใชเทคโนโลยและอปกรณตางๆ ททนสมยในการ ให

บรการ

122 3.68 0.81 มาก


2.2.1) ความพรอมและความเตมใจในการใหบรการ 122 4.11 0.86 มาก

2.2.2) กรยา มารยาทในการใหบรการ 122 4.12 0.85 มาก

2.2.3) ความร ความสามารถในงานทใหบรการ และใหค�าแนะน�า 122 4.06 0.81 มาก

2.2.4) การใหบรการโดยไมเลอกปฏบต 122 4.09 0.67 มาก

3 การใหขอมลขาวสาร 122 3.70 0.81 มาก

3.1.1) การแจงขนตอนและระยะเวลาของการใหบรการของ


3.1.2) ความหลากหลายของชองทางในการใหขอมลขาวสาร

(เชน เวบไซต หนงสอเวยน Social Media)

122 3.74 0.80 มาก

3.1.3) ความสะดวก และงายตอการเขาถงขอมลขาวสาร 122 3.71 0.81 มาก

3.1.4) การรบฟงความคดเหนจากผใชบรการ 122 3.73 0.80 มาก

4. สงอ�านวยความสะดวก 122 3.73 0.82 มาก

4.1.1) ปาย / สญลกษณ บอกจดบรการ 122 3.71 0.78 มาก

4.1.2) สงอ�านวยความสะดวกในการตดตอประสานงาน

(เชน โทรศพท อเมล) 122 3.90 0.81 มาก

4.1.3) มทใหนงรอเมอมาตดตอประสานงาน 122 3.58 0.86 มาก

คณภาพการใหบรการโดยรวม 122 3.83

(76.60)

0.80 มาก


062

ตารางท 2 แสดงถงระดบความพงพอใจในคณภาพการใหบรการทมตอส�านกงานเลขานการกรม (สล.)

โดยพบวา ผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจในคณภาพของการใหบรการโดยรวมอยในระดบมาก (คา

เฉลย 3.83) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบดงน

• ดานกระบวนการ/ขนตอนการใหบรการ โดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.80)

โดยมความพงพอใจในเรองขนตอนการใหบรการงายไมซบซอนมากทสด (คาเฉลย 3.88) รองลงมา คอ

ความเหมาะสมของระยะเวลาในการใหบรการ (คาเฉลย 3.84)

• ดานเจาหนาททใหบรการ ณ จด รบตวอยาง โดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 4.10)

โดยมความพงพอใจในเรองกรยา มารยาทในการใหบรการสงทสด (คาเฉลย 4.12)

• ดานการใหขอมลขาวสารโดยรวม มความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.70) โดยมความหลาก

หลายของชองทางในการใหขอมลขาวสาร สงทสด (คาเฉลย 3.74)

• ดานสงเอออ�านวยความสะดวกโดยรวม มความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.73) โดยมความ

พงพอใจในเรอง สงอ�านวยความสะอาดในการตดตอประสานงาน (เชน โทรศพท อเมล)สงทสด (คาเฉลย

3.90)

ตารางท 3 ความเชอมนในคณภาพการใหบรการ (n= 122)


พอใจ*

1. การเกดประโยชนสขของผรบบรการ 122 3.92 0.79 มาก

1) ทานคดวาการใหบรการมมาตรฐาน ถกตอง และนาเชอถอ 122 3.93 0.78 มาก

2) ทานรสกเตมใจทจะกลบมาใชบรการในครงตอไป 122 3.93 0.80 มาก

3) หากมโอกาสทานจะพดถงบรการทไดรบในทางบวก 122 3.91 0.81 มาก

* เกณฑในการแปลผลคาเฉลย

คาเฉลย 4.21-5.00 หมายถง มความเชอมนระดบมากทสด

คาเฉลย 3.41-4.20 หมายถง มความเชอมนระดบมาก

คาเฉลย 2.61-3.40 หมายถง มความเชอมนระดบปานกลาง

คาเฉลย 1.81-2.60 หมายถง มความเชอมนระดบนอย

คาเฉลย 1.00-1.80 หมายถง มความเชอมนระดบนอยทสด

ตารางท 3 แสดงถงระดบความเชอมนในคณภาพการใหบรการทมตอส�านกงานเลขานการกรม (สล.) โดย

พบวา ผตอบแบบสอบถามมความเชอมนในคณภาพของการใหบรการโดยรวมอยในระดบมาก (คาเฉลย

3.92) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวาผใชบรการมความเชอมนในเรอง การใหบรการมมาตรฐาน

ถกตอง และนาเชอถอ และเตมใจทจะกลบมาใชบรการในครงตอไปมากทสด (คาเฉลย 3.93)


063


ผตอบแบบสอบถามไดใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงการใหบรการ มดงน

- เจาหนาทสวนใหญมความพรอม เตมใจใหบรการเปนอยางด อธยาศยไมตรทด ใหความชวยเหลอ

ใหค�าแนะน�าด แกไขปญหาไดอยางด ไมเลอกปฏบต สะดวก รวดเรว และใหบรการในทกเรองอยางนา

ประทบใจมาก (15)

- มการใชเทคโนโลยสารสนเทศในบางสวนของการท�างาน เจาหนาทมความทมเทในการท�างาน (1)

- มชองทางในการตดตอประสานงานทหลากหลาย (1)

2. การเงนการคลงผลการส�ารวจความพงพอใจ และความเชอมนในคณภาพการใหบรการ 106 ชด (ภารกจสนบสนน : แบบท 3)



1.1 เพศ

ชาย 20 18.9

หญง 78 73.6

No answer 8 7.5



ลกจางประจ�า 1 0.9




อนๆ (จางเหมา,จางเหมา

บรการ)

17 16.0

No answer 15 14.2



ประเภทผใชบรการ ผใชบรการสวนใหญเปนขาราชการ รอยละ 51.9 รองลงมาเปนกลมอนๆ ไดแก จาง

เหมา/จางเหมาบรการ รอยละ 16.0 และกลมพนกงานกระทรวง รอยละ 9.4


064


คณภาพการใหบรการ จ�านวน Mean S.D. ระดบ







บรการ

106 3.76 0.82 มาก


2.2.1) ความพรอมและความเตมใจในการใหบรการ 106 3.96 0.90 มาก

2.2.2) กรยา มารยาทในการใหบรการ 106 3.97 0.91 มาก

2.2.3) ความร ความสามารถในงานทใหบรการ และใหค�าแนะน�า 106 4.01 0.87 มาก

2.2.4) การใหบรการโดยไมเลอกปฏบต 106 4.03 0.86 มาก






106 3.61 0.83 มาก





4.1.2) สงอ�านวยความสะดวกในการตดตอประสานงาน 106 3.90 0.77 มาก



คณภาพการใหบรการโดยรวม (77.60) 0.80

(77.60)

มาก มาก

ตารางท 2 แสดงถงระดบความพงพอใจในคณภาพการใหบรการทมตอส�านกงานเลขานการกรม (สล.) โดย

พบวา ผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจในคณภาพของการใหบรการโดยรวมอยในระดบมาก (คาเฉลย

3.88) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบดงน


065

• ดานกระบวนการ/ขนตอนการใหบรการ โดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.88) โดยม

ความพงพอใจในเรองความเหมาะสมของชองทางการใหบรการมากทสด (คาเฉลย 3.94) รองลงมา คอ ขน

ตอนการใหบรการงายไมซบซอน (คาเฉลย 3.91)

• ดานเจาหนาททใหบรการ ณ จด รบตวอยาง โดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.99)

โดยมความพงพอใจในเรองการใหบรการโดยไมเลอกปฏบตสงทสด (คาเฉลย 4.03)

• ดานการใหขอมลขาวสารโดยรวม มความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.67) โดยมความพงพอใจ

ในเรองการแจงขนตอนและระยะเวลาของการใหบรการของหนวยงานสงทสด (คาเฉลย 3.76)

• ดานสงเอออ�านวยความสะดวกโดยรวม มความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.94) โดยมความพง

พอใจในเรองการมทใหนงรอเมอมาตดตอประสานงานสงทสด (คาเฉลย 3.97)



พอใจ*

1. การเกดประโยชนสขของผรบบรการ 106 4.02 0.77 มาก

1) ทานคดวาการใหบรการมมาตรฐาน ถกตอง และนาเชอถอ 106 4.06 0.77 มาก

2) ทานรสกเตมใจทจะกลบมาใชบรการในครงตอไป 106 4.02 0.78 มาก








ตารางท 3 แสดงถงระดบความเชอมนในคณภาพการใหบรการทมตอส�านกงานเลขานการกรม (สล.) โดยพบ

วา ผตอบแบบสอบถามมความเชอมนในคณภาพของการใหบรการโดยรวมอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.02) และ

เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาผใชบรการมความเชอมนในเรอง การใหบรการมมาตรฐาน ถกตอง และนาเชอ

ถอ มากทสด (คาเฉลย 4.06)


066


ผตอบแบบสอบถามไดใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงการใหบรการ มดงน

- เจาหนาทมความพรอม เตมใจใหบรการดวยอธยาศยไมตรทด มขนตอนทชดเจน ใหความชวย

เหลอและค�าแนะน�าด ใหบรการด (6)

- ชอบมากทเวลาเทยง กเปดใหบรการ (1)

- ควรปรบการบรการใหไปในทศทางเดยวกน และเจาหนาทควรมความรอบรในหลายๆ เรอง ไมเพยง

แตเรองทตนรบผดชอบเทานน แตควรมความรในสวนทตองเชอมโยงเกยวเนองกบการใหบรการดวย (4)

- ควรใหค�าแนะน�าทถกตองและชดเจน ใหขอมลกบผรบบรการโดยไมแยกความรบผดชอบตาม

หนวยยอยๆ (2)

- ควรบรณาการกระบวนการภาพรวม ไมแยกโปรแกรมการท�างาน ใชระบบสารสนเทศแทนการ

ใชกระดาษ ปรบระบบการท�างานเปนเชงรก (1)

- การใหบรการควรควบคมอารมณใหด (1)

- บคลากรมจ�านวนเยอะ ควรปรบปรงกระบวนการบรการใหเกดความคลองตวตอผรบบรการ (1)

- ควรพจารณาขนตอน กระบวนการในการเขยนแบบบนทกจากฝายคลง ควรปรบวธทงายขน (1)

- ถาเปนการโทรแจงในกรณน�าเงนเขาบญชจะดมาก เพราะจะไมทราบวาเงนจะโอนมาเมอใด (1)

- เจาหนาทการเงนของฝายคลงท�างานไมครอบคลมกระบวนการ ควรมการแจงเตอน และไมตอง

ใหตดตามทวงถาม (1)


067

3. การจดซอจดจางผลการส�ารวจความพงพอใจ และความเชอมนในคณภาพการใหบรการ 49 ชด (ภารกจสนบสนน: แบบท 3)



1.1 เพศ

ชาย 7 14.3

หญง 38 77.6



ลกจางประจ�า 0 0




อนๆ 0 0



ประเภทผใชบรการ ผใชบรการสวนใหญเปนขาราชการ รอยละ 77.6 นอกจากนน เปนกลมตางๆ ใน

สดสวนไมมากนก ไดแก พนกงานราชการ รอยละ 6.1 และพนกงานกระทรวง รอยละ 4.1


068


คณภาพการใหบรการ จ�านวน Mean S.D. ระดบความพง

พอใจ*






บรการ

49 3.76 0.82 มาก

2.2 เจาหนาททใหบรการ 49 4.35 0.62 มากทสด

2.2.1) ความพรอมและความเตมใจในการใหบรการ 49 4.33 0.63 มากทสด

2.2.2) กรยา มารยาทในการใหบรการ 49 4.33 0.56 มากทสด

2.2.3) ความร ความสามารถในงานทใหบรการ และใหค�าแนะน�า 49 4.41 0.62 มากทสด

2.2.4) การใหบรการโดยไมเลอกปฏบต 49 4.33 0.67 มากทสด






49 3.76 0.82 มาก





4.1.2) สงอ�านวยความสะดวกในการตดตอประสานงาน 49 4.24 0.67 มากทสด



คณภาพการใหบรการโดยรวม (80.80) 0.73

(80.80)

มาก มาก


069

ตารางท 2 แสดงถงระดบความพงพอใจในคณภาพการใหบรการทมตอส�านกงานเลขานการกรม (สล.) โดย

พบวา ผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจในคณภาพของการใหบรการโดยรวมอยในระดบมาก (คาเฉลย

4.04) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบดงน

• ดานกระบวนการ/ขนตอนการใหบรการ โดยรวมมความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.92) โดย

มความพงพอใจในเรองขนตอนการใหบรการงายไมซบซอนมากทสด (คาเฉลย 4.0) รองลงมา คอ ความเหมาะ

สมของชองทางการใหบรการ (คาเฉลย 3.98)

• ดานเจาหนาททใหบรการ ณ จด รบตวอยาง โดยรวมมความพงพอใจในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.35)

โดยมความพงพอใจในเรองความร ความสามารถในงานทใหบรการ และใหค�าแนะน�าสงทสด (คาเฉลย 4.41)

• ดานการใหขอมลขาวสารโดยรวม มความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 3.84) โดยมความพงพอใจ

ในเรองการรบฟงความคดเหนจากผใชบรการ สงทสด (คาเฉลย 3.96)

• ดานสงเอออ�านวยความสะดวกโดยรวม มความพงพอใจในระดบมาก (คาเฉลย 4.08) โดยมความ

พงพอใจในเรอง สงอ�านวยความสะอาดในการตดตอประสานงาน (เชน โทรศพท อเมล)สงทสด (คาเฉลย 4.24)



พอใจ*

1. การเกดประโยชนสขของผรบบรการ 49 4.25 0.65 มากทสด

1) ทานคดวาการใหบรการมมาตรฐาน ถกตอง และนาเชอถอ 49 4.26 0.54 มากทสด

2) ทานรสกเตมใจทจะกลบมาใชบรการในครงตอไป 49 4.28 0.62 มากทสด








ตารางท 3 แสดงถงระดบความเชอมนในคณภาพการใหบรการทมตอส�านกงานเลขานการกรม (สล.) โดยพบ

วา ผตอบแบบสอบถามมความเชอมนในคณภาพของการใหบรการโดยรวมอยในระดบมากทสด (คาเฉลย

4.25) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวาผใชบรการมความเชอมนทจะกลบมาใชบรการในครงตอไปมาก

ทสด (คาเฉลย 4.28)


070


ผตอบแบบสอบถามไดใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงการใหบรการมดงน

-เจาหนาทมความพรอมใหการบรการค�าแนะน�าทดมากมน�าใจในการใหขอมลมความกระตอรอรน

ในการใหบรการพรอมชวยแกปญหาของหนวยตางๆโดยเฉพาะเจาหนาทฝายจดซอ(4)

-ควรพฒนากระบวนการจดซอจดจางใหขนตอนซบซอนนอยลงเพราะโอกาสเกดความผดพลาดสง(2)

-ควรมการแสดงขนตอนการใหบรการและแจงระยะเวลาทชดเจน(2)

-ควรมปายบอกจดใหบรการทชดเจน(1)


071

สรปแบบสำารวจความพงพอใจ

1. ภาพรวม

กลมพฒนาระบบคณภาพไดด�าเนนการส�ารวจความพงพอใจและไมพงพอใจของผรบบรการเกยว

กบคณภาพการใหบรการของส�านกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยประจ�าปงบประมาณ

2561เพอส�ารวจความคดเหนจากกลมเปาหมายผรบบรการคอบคลากรของกรมวทยาศาสตรการแพทย

ทเปนผรบบรการกระบวนงานสารบรรณกระบวนงานการสอสารประชาสมพนธกระบวนงานซอมบ�ารง

โดยกลมเปาหมายไดแกขาราชการพนกงานราชการลกจางประจ�าพนกงานกระทรวงสาธารณสขลกจาง

ชวคราวและอนๆจ�านวน48คนผลส�ารวจพบวาผตอบแบบส�ารวจมความพงพอใจในคณภาพการให

บรการในภาพรวมสรปไดดงตารางท1

ตารางท 1 ผลสำารวจในภาพรวม

กระบวนการ

ผลส�ารวจ

ควมพงพอใจ ความเชอมน

คะแนนเฉลย รอยละ คะแนนเฉลย รอยละ

กระบวนงาน

สารบรรณ

4.03 80.60 3.91 78.20

กระบวนงานการ

สอสาร


3.92 78.40 4.08 81.60

กระบวนงานซอม

บ�ารง

3.33 66.30 3.41 68.20


072

2. ความพงพอใจในคณภาพการใหบรการของแตละกระบวนงาน

ผลส�ารวจพบวา ผตอบแบบส�ารวจมความพงพอใจในคณภาพการใหบรการแตละกระบวนการคอ

กระบวนงานสารบรรณคาเฉลย4.03คดเปนรอยละ80.60กระบวนงานการสอสารประชาสมพนธคาเฉลย3.92

คดเปนรอยละ78.40กระบวนงานซอมบ�ารงคาเฉลย3.33คดเปนรอยละ66.60เมอพจารณาแตละดานสรปได

ดงตารางท2

ตารางท 2 ความพงพอใจในคณภาพการใหบรการของแตละกระบวนการ

กระบวนการ

ผลการส�ารวจ

กระบวนการ/ขน

ตอน

เจาหนาททให

บรการ

การใหบรการ

ขอมลขาวสาร

สงอ�านวยความ

สะดวก

รวม

ขอมล

ขาวสาร

สง

อ�านวย

คะแนน

เฉลย

รอยละ คะแนน

เฉลย


เฉลย


เฉลย

รอยละ


สารบรรณ4.02 80.40 4.11 82.20 4.07 81.40 3.93 78.60 4.03 80.60


การสอสาร


3.94 78.80 4.09 81.80 3.85 77.00 3.80 76.00 3.92 78.40


ซอมบ�ารง

3.41 68.20 3.56 71.20 3.05 61.00 3.25 65.60 3.33 66.60

3. ความเชอมนในคณภาพการใหบรการของแตละงานบรการ

ผลส�ารวจพบวาผตอบแบบส�ารวจมความเชอมนในคณภาพการใหบรการแตละกระบวนการดงน

ตารางท 3 ความเชอมนในคณภาพการใหบรการของแตละงานบรการ

กระบวนการ ผลการส�ารวจการเกดประโยชนสงสดของประชาชน

คะแนนเฉลย รอยละ

กระบวนงานสารบรรณ 3.91 78.20

กระบวนงานการสอสาร


4.08 81.60

กระบวนงานซอมบ�ารง 3.41 68.20


073

4. ความไมพงพอใจของผรบบรการ/ขอเสนอแนะ/จดเดนการใหบรการ

4.1 กระบวนงานสารบรรณ

ขอเสนอแนะในการปรบปรง

ไมมขอคดเหน


ไมมขอคดเหน

4.2 กระบวนงานการสอสารประชาสมพนธ


-เมอผรบผดชอบไมอยไมสามารถรบเรองแทนกนได

-ควรมชองทางประชาสมพนธขาวสาร/ประสานงานทมความรวดเรด เชนLine เพอใชในการ

ประชาสมพนธกจกรรมตางๆของกรม

-ควรมการก�าหนดรปแบบของสอทใชประชาสมพนธหนวยงานภายในกรมทกหนวยงานใหมรป

แบบเดยวกนทงกรมฯเพอสรางอตลกษณใหผพบเหนทราบวานคอขอมลจากกรมวทยาศาสตรการแพทย

ทงแผนพบภาพขาวและไฟลการน�าเสนอผลงาน(Powerpoint)


- เจ าหนาทยมแยมแจมใส มจตบรการท ดมาก ใหความชวยเหลอในการท�าปาย

ประชาสมพนธ/บอรดดมาก

-เจาหนาทเตมใจใหบรการ

-ยดหยนและพยายามใหบรการทดขน

-เจาหนาทมประสบการณมความสามารถมมนษยสมพนธทดใหความชวยเหลอด

3. กระบวนงานซอมบำารง


-แบบฟอรมตางๆของฝายซอมรงไมสามารถDownloadไดจากเวบไซต

-บรการลาชามากบางรายการทแจงซอมใชเวลา2–3เดอน

-ตดตอประสานงานยากมาก

-ควรปรบปรงเรองการสอสารในการท�างาน


-เจาหนาทใหบรการดเตมใจใหบรการโดยเฉพาะชางแอร


074

สรปผลการสำารวจความพงพอใจผรบบรการงานยานพาหนะ สำานกงานเลขานการกรม

กลมพฒนาระบบคณภาพไดด�าเนนการส�ารวจความพงพอใจของผรบบรการเกยวกบคณภาพการ

ใหบรการงานยานพาหนะของส�านกงานเลขานการ กรมวทยาศาสตรการแพทย ประจ�าปงบประมาณ

พ.ศ.2561 เพอส�ารวจความคดเหนจากกลมเปาหมายผรบบรการคอบคลากรของกรมวทยาศาสตรการ

แพทยทใชบรการงานยานพาหนะของส�านกงานเลขานการกรมจ�านวน61คนด�าเนนการส�ารวจความ

คดเหนจากผรบบรการระหวางเดอนมกราคม2561ถงเดอนสงหาคม2561ผลส�ารวจพบวามความพง

พอใจในการใหบรการดวยคาคะแนน3.80คดเปนรอยละ95.00รายละเอยดดงตาราง

ตารางท 1 ภาพรวม

กระบวนการ/ขนตอน/บคลากร ผลส�ารวจ

(คาคะแนน)


(คดเปนรอยละ)

ดานการใหบรการของพนกงานขบรถยนต 3.85 96.25

สภาพของรถยนตทจดใหบรการ 3.74 93.50

รวม 3.80 95.00

ตารางท 2 ผลสำารวจดานการใหบรการของพนกงานขบรถยนต

ดานการใหบรการของเจาหนาทจดรถยนต ผลส�ารวจ




ตรงตอเวลาตามทนดหมาย 3.79 94.75

กรยามารยาทพดจาสภาพยมแยมแจมใส 3.80 95.00

บคลกภาพและการแตงกายเรยบรอยเหมาะสม 3.85 96.25

มน�าใจและดแลเอาใจใสผรบบรการตลอดระยะเวลาเดนทาง 3.90 97.50

ความพรอมของพนกงานขบรถในการใหบรการ 3.87 96.75

มมารยาทในการขบรถปฏบตตามกฎวนยจราจรและค�านงถง

ความปลอดภยของผรบบรการ

3.84 96.00

ความรความช�านาญในเสนทางทใหบรการ 3.87 96.75

รวม 3.85 96.25


075

ตารางท 3 สภาพของรถยนตทจดใหบรการ

สภาพของรถยนตทจดใหบรการ ผลส�ารวจ




ความพรอมในการใชงานของรถยนต 3.69 92.25

ความสะอาดสะดวกสบายของรถยนต 3.77 94.25

การท�างานของเครองปรบอากาศภายในรถยนต 3.75 93.75

รวม 3.80 95.00

สงทประทบใจ

-พนกงานขบรถยนตอธยาศยดสภาพ

-มการบรการทดมาก

-มารบตรงเวลาดมาก

ขอเสนอแนะอน ๆ

-รถยนตทะเบยน40-1455พนไมหลงรถผพงเปนรอาจท�าใหเกดอนตรายได


076

ภาพกจกรรม


077

อบรมระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560

ส�านกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยจดการอบรมระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการ

บรหารพสดภาครฐพ.ศ.2560และระบบการจดซอจดจางภาครฐดวยอเลกทรอนกสe-GPใหกบบคลากรกรมวทยาศาสตรการแพทยเพอให

เปนมาตรฐานกลางและสอดคลองกบการบรหารราชการแผนดนและหลกธรรมาภบาลสงเสรมการปองกนและปราบปรามการทจรตและ

ประพฤตมชอบในภาครฐ และเพอใหการจดซอจดจางของหนวยงาน มความโปรงใสและสามารถตรวจสอบไดตามเจตนารมณของ

พระราชบญญตระหวางวนท30-31ตลาคมพ.ศ.2560

วางพานพมดอกไมสกการะสมเดจพระเจาตากสนมหาราช

นายแพทยสขมกาญจนพมายอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยเปนประธานในการน�าขาราชการกระทรวงสาธารณสข

วางพานพมดอกไมสกการะสมเดจพระเจาตากสนมหาราช เพอเปนการร�าลกการกชาตกแผนดนมาครบ250ปณพระบรมราชานสาวรยฯ

วงเวยนใหญกรงเทพมหานครวนท28ธนวาคมพ.ศ.2560


078


ส�านกงานเลขานการกรมจดโครงการอบรมดานการบรหารทรพยากรบคคลเรองหลกเกณฑและเงอนไขการก�าหนดต�าแหนงประเภท

วชาการระดบช�านาญการพเศษโดยมนางสาวจารวรรณลมสจจะสกลรองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยเปนประธานเปดวทยากรจาก

ส�านกพฒนาระบบจ�าแนกต�าแหนงและคาตอบแทนส�านกงานก.พ.ณหองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทยวนท3เมษายนพ.ศ.2561


นางสาวจารวรรณลมสจจะสกลรองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยเปนประธานเปดโครงการอบรมดานการบรหารทรพยากรบคคลเรอง

หลกเกณฑและเงอนไขการก�าหนดต�าแหนงประเภทวชาการระดบช�านาญการพเศษโดยมวทยากรจากส�านกพฒนาระบบจ�าแนกต�าแหนงและ

คาตอบแทนส�านกงานก.พ.มาเปนวทยากรบรรยายณหองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทยวนท3เมษายนพ.ศ.2561


079

อบรมเชงปฏบตการพฒนาทกษะการชวยฟนคนชพขนพนฐาน

นายแพทยสขมกาญจนพมายอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยเปนประธานเปดการอบรมเชงปฏบตการเรองการพฒนาทกษะการชวย

ฟนคนชพขนพนฐาน(BasicLifeSupport :BLS)และการใชเครองกระตกไฟฟาหวใจอตโนมต (AED)เพอลดอตราการเสยชวตจากภาวะหวใจ

หยดเตนกะทนหนโดยมเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทยเขารวมอบรมณหองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทยวนท7สงหาคมพ.ศ.2561

โครงการ DMSc Happy Money Day

ส�านกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยจดโครงการพฒนาเพอสรางเสรมคณภาพชวตความสขและความผกพนของ

บคลากรกรมวทยาศาสตรการแพทยหวขอDMScHappyMoneyDayโดยมงหวงใหบคลากรมความรความเขาใจเกยวกบการวางแผนการ

เงนทงในดานการออมการลงทนรวมทงโครงการความมนคงดานทอยอาศยเพอใหเปนไปตามนโยบายและขอสงการของกระทรวงสาธารณสข

ณหองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทยวนท7กมภาพนธพ.ศ.2561


080

บรรยายเรอง 2016 ปฏบตงายๆ ลดใชพลงงาน

ส�านกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยจดการบรรยายเรอง“2016ปฏบตงายๆลดใชพลงงาน”เพอใหบคลากรกรม

วทยาศาสตรการแพทยทกคนทราบขนตอนวธการในการสรางจตส�านกอยางเปนระบบและงายในการน�าไปใชในการอนรกษพลงงานและใช

พลงงานไดเกดประโยชนสงสดและตอเนองยงยนณหองประชม110อาคาร14กรมวทยาศาสตรการแพทยกระทรวงสาธารณสขวนท3

ตลาคมพ.ศ.2560

สำานกงานเลขานการกรม ประกาศนโยบายหนวยงานคณธรรม

นางบญญาตเจรญสวรรคเลขานการกรมน�าคณะบคลากรส�านกงานเลขานการกรมประกาศนโยบายหนวยงานคณธรรม“รบผด

ชอบซอสตยจตบรการ”เพอรวมกนสรางอตลกษณของหนวยงานขบเคลอนกรมวทยาศาสตรการแพทยสการเปนองคกรคณธรรมณหอง

ประชม110อาคาร14กรมวทยาศาสตรการแพทยวนท19มนาคมพ.ศ.2561


081

โครงการพฒนาศกยภาพบคลากรสำานกงานเลขานการกรม

ส�านกงานเลขานการกรมจดโครงการพฒนาศกยภาพบคลากรส�านกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยซงจะตองมการพฒนาและ

ปรบใหมความเหมาะสมกบวสยทศนพนธกจการพฒนาคณสมบตและประสทธภาพในการท�างานถงแมวาจะเปนฝายสนบสนนรวมถงความ

รในดานตางๆของบคลากรเปนเรองทจะตองมการพฒนาอยางตอเนองเพอสามารถน�าไปปรบใชในการท�างานไดอยางดยงณโรงแรมไมดา

จ.กาญจนบรระหวางวนท3-5สงหาคมพ.ศ.2561


082

อบรมเชงปฏบตการความรดานการจดการขยะมลฝอย

ส�านกงานเลขานการกรมจดการอบรมเชงปฏบตการ“การใหความรดานการจดการขยะมลฝอย”เพอใหบคลากรกรมวทยาศาสตรการ

แพทยมความรความเขาใจเกยวกบขยะและวธคดแยกขยะแตละประเภทรวมทงเปนการปลกจตส�านกความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ณหองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทยวนท24พฤษภาคมพ.ศ.2561โดยมนางสาวจารวรรณลมสจจะสกลรองอธบดกรมวทยาศาสตร

การแพทยเปนประธานเปดการอบรม

รวมถวายผากฐนสามคคกรมวทยาศาสตรการแพทย ประจำาป 2560

ส�านกงานเลขานการกรมรวมกจกรรมถวายผากฐนสามคคกรมวทยาศาสตรการแพทยประจ�าป2560พทธศาสนกชนเขารวมในพธ

จ�านวนมากณส�านกสงฆวดหนองปลงอ�าเภอเมองจงหวดนครราชสมาวนท15ตลาคมพ.ศ.2560โดยมนายแพทยสขมกาญจนพมายอธบด

กรมวทยาศาสตรการแพทยพรอมดวยนายแพทยพเชฐบญญตรองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยนายแพทยสมฤกษจงสมานรองอธบด

กรมวทยาศาสตรการแพทยเปนประธานถวายผากฐนสามคคกรมวทยาศาสตรการแพทย


083

ภาคผนวก

ขาวเผยแพรสอมวลชน

ประจ าปงบประมาณ 2561

(1 ตลาคม 2560 – 30 กนยายน 2561)

จดท าโดย ฝายประชาสมพนธ ส านกงานเลขานการกรม

สรปขาวเผยแพรสอมวลชน


(1 ตลาคม 2560 – 30 กนยายน 2561)

1.สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข (สวส.) จ านวน 16 ขาว

2.ส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร (สคอ.) จ านวน 6 ขาว

3.สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย (สชพ.) จ านวน 7 ขาว

4.สถาบนวจยสมนไพร (สวพ.) จ านวน 6 ขาว

5.สถาบนชววตถ (สชว.) จ านวน 9 ขาว

6.ส านกยาและวตถเสพตด (สยวส.) จ านวน 6 ขาว

7.ส านกรงสและเครองมอแพทย (สรส.) จ านวน 5 ขาว

8.ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ (สมป.) จ านวน 4 ขาว

9.ส านกเครองส าอางและวตถอนตราย (สสว.) จ านวน 4 ขาว

10.กองแผนงานและวชาการ จ านวน 4 ขาว

11.ศนยวทยาศาสตรการแพทย (ศวก.) จ านวน 11 ขาว

12.ขาวประชาสมพนธอนๆ เพอสรางภาพลกษณ จ านวน 5 ขาว

รวมขาวเผยแพรทงหมด 83 ขาว

สรปขาวเผยแพร/Fact sheet สงสอมวลชน


(1 ตลาคม 2560 – 30 กนยายน 2561)

รวมทงหมด 83 เรอง

สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข (สวส.) จ านวน 16 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 1 กรมวทยาศาสตรการแพทยเผยผลตรวจผลตภณฑทราย

ก าจดลกน าพบมคณภาพมาตรฐาน 100% 16 พฤศจกายน 2560

NIH/Kai61 2

2 กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจหองปฏบตการตรวจเชอ HIV กวา 1,200 แหงทงภาครฐและเอกชนมความแมนย าเชอถอได

1 ธนวาคม 2560

NIH/Rich61 3

3 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาศกยภาพการตรวจยนยนเชอแอนแทรกซและโรคระบาดรายแรงตางๆ

4 ธนวาคม 2560 NIH/Kai61 4

4 กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจวเคราะหโรคมอเทาปากไดใน 2 วน

28 ธนวาคม 2560 NIH/Som61 5

5 กรมวทยาศาสตรการแพทย เฝาระวงโรคอจจาระรวงเฉยบพลนจากไวรส

10 มกราคม 2561 NIH/Npr61 6

6 กรมว ทยาศาสตร ก า รแพทย เ ร งพฒนาศ ก ยภาพหองปฏบตการเครอขายเ ชอดอยา รพ.ท วประเทศ ตงเปาภายใน 5 ปจะลดไดถงรอยละ 50

24 มกราคม 2561 NIH/Kai61 7

7 องคการอนามยโลกคดเลอกไวรสไขหวดใหญสายพนธทระบาดในไทยผลตวคซนปองกนไขหวดใหญ

2 มนาคม 2561 NIH/Su61 9

8 กรมวทยาศาสตรการแพทยผลตแบคทเรยอดเมดก าจดลกน ายง

22 มนาคม 2561 NIH/Su61 10

9 กรมวทยาศาสตรการแพทยเตอนภยแมลงมพษในประเทศไทยถงตายได

18 เมษายน 2561 NIH/Kai61 11

10 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาการตรวจดเอนเอเพอจ าแนกชนดเหดพษ

23 พฤษภาคม 2561 NIH/Rich61 13

11 กรมวทยาศาสตรการแพทยพรอมรบมอไวรสอโบลาและโรคอบตใหม

25 พฤษภาคม 2561 NIH/Kai61 14

12 กรมวทยาศาสตรการแพทยพรอมรบมอไวรสนปาห ทก าลงระบาดในตางประเทศ

18 มถนายน 2561 NIH/Su61 15

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 13 กรมวทยาศาสตรการแพทย สามารถตรวจวเคราะห

วนจฉยโรคไขเลอดออกไดใน 8 ชวโมง 22 มถนายน 2561

NIH/Som61 16

14 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาชดทดสอบตรวจไวรสซการผลภายใน 15 นาท

25 มถนายน 2561 NIH61/Rich61 17

15 กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาชดตรวจหาเชอวณโรค รผลใน 2 ชวโมง

1 สงหาคม 2561

NIH/Npr61 18

16 กรมวทยาศาสตรการแพทย แนะวธก าจดยงพาหะโรคตดตอ ดวยวสดหางายในครวเรอน

3 กนยายน 2561 NIH/Som61 19

ส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร (สคอ.) จ านวน 6 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 17 กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจวตถกนเสยโรตสายไหม

อยธยาพบปลอดภย 11 เมษายน 2561 FOOD/Rich61 21

18 กรมวทยาศาสตรการแพทย สนบสนนเกษตรกรตงหองแลปตรวจสารพษ สรางความมนใจผบรโภค

17 เมษายน 2561 Food/Ton61 22

19 กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาการตรวจวเคราะหการปนปลอมยาแผนปจจบนในอาหารเสรม ทราบผลภายใน 24 ชวโมง

8 พฤษภาคม 2561 Food/Kai61 23

20 กรมวทยาศาสตรการแพทยยนยนผลตภณฑสาหรายทะเลในประเทศไทยปลอดภยจากสารหนอนนทรย

18 พฤษภาคม 2561 Food/Su61 24

21 สธ. สานพลงประชารฐ พฒนาคณภาพอาหารไทยสมาตรฐานสากล

21 มถนายน 2561 FOOD/Rich61 25

22 กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจพลาสตกใสอาหารสด า พบทกตวอยางไดมาตรฐาน

7 กนยายน 2561

Food/Npr61 27

สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย (สชพ.) จ านวน 7 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 23 นกวทย ฯ ไทยจบม อญ ป น เปด ใหบรการถอดรหส

พนธกรรมเชอวณโรค เพอยตวณโรคในกลมประเทศอาเซยน

30 มกราคม 2561 MLSI/Kai61 29

24 สธ.รวมกบนกวจยชนน าไทยหารอแนวทางความรวมมอดานพนธกรรมมนษย

31 มกราคม 2561 MLSI/Kai61 30

25 ศนยส ร กต บรมราชนนาถ สภากาชาดไทย จบมอ กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาการวจย เพอรกษาผปวยมะเรงเตานม

26 กมภาพนธ 2561 MLSC/Kai61 31

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 26 กรมวทยาศาสตรการแพทยลงนามความรวมมอกบ

มหาวทยาลยและองคกรวจยชนน าเพอพฒนาการแพทยแมนย า

16 มนาคม 2561

MLSI/Rich61 32

27 ประเทศไทยพฒนาการแพทยแมนย า ลงลกระดบยน เพอบรการประชาชน

14 มถนายน 2561 MLSI/Npr61 33

28 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาชดทดสอบยนอลฟาธาลสซเมย 1 ขนบญชนวตกรรมไทย

26 มถนายน 2561 MLSI/Ton61 34

29 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาเทคนคถอดรหสพนธกรรมเชอวณโรค ดวยเทคนคใหมแหงแรกของไทย แกปญหาวณโรคดอยา

5 กนยายน 2561 MLSI/Ning61 35

สถาบนวจยสมนไพร (สวพ.) จ านวน 6 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 30 กรมวทยาศาสตรการแพทยจดท าหนงสอเอกลกษณทาง

เภสชเวทของเครองยาสมนไพรไทยชวยยกมาตรฐานสมนไพร

8 กมภาพนธ 2561 Herb/Rich61 37

31 กรมวทยาศาสตรการแพทยยกระดบมาตรฐานสมนไพรไทย เพมมลคาการสงออก

3 เมษายน 2561 Herb/Kai61 38

32 กรมวทยาศาสตรการแพทยวจยพฒนาสารสกดจากมะขามปอม พบมคณสมบตลดรวรอยและบ ารงผวพรรณ

28 พฤษภาคม2561 Herb/Rich61 39

33 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาเครองส าอางจากมะหาดมฤทธบ ารงผวหนาและขาวขน

18 กรกฎาคม 2561

Herb/Kai61 40

34 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาอาหารเสรมจากสารสกดใบหมอน มสรรพคณชวยเพมความจ า กลามเนอแขงแรง ขนมาสเชงพาณชย

6 กนยายน 2561 Herb/Npr61 41

35 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาและถายทอดสารสกดมะหาดธรรมชาตมาตรฐาน มฤทธลดรวรอย ผวกระชบ ถายทอดผประกอบการผลต


Herb/Npr61 42

สถาบนชววตถ (สชว.) จ านวน 9 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 36 กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมมอญปนพฒนาการ

ควบคมคณภาพวคซนและชววตถในประเทศไทย 12 ตลาคม 2560

Bio/Npr61 44

37 กรมวทยาศาสตร การแพทย พฒนาว ธ ตรวจสอบประสทธภาพวคซนปองกนวณโรครผลภายใน 2 วน แหงแรกในเอเชย

10 พฤศจกายน 2560

Bio/Npr61 45

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 38 ชวคซนปองกนโรคทองรวงจากไวรสโรตาทผานการตรวจ

รบรองโดยกรมวทยาศาสตรการแพทย มคณภาพและความปลอดภยตอผไดรบ

11 มกราคม 2561 BIO/Npr61 46

39 กรมวทยาศาสตรการแพทยขยายการตรวจวคซนพษสนขบาทใชกบสตว

2 กมภาพนธ 2561 BIO/Som/61 47

40 กรมวทยาศาสตรการแพทย เตอนกลมเสยงจากเชอพษสนขบา

13 กมภาพนธ 2561 BIO/Rich61 48

41 กรมว ทยาศาสตร ก า รแพทยพฒนาและส ง เ ส ร มอตสาหกรรมวคซนทใชเซลลเพาะเลยง

19 มถนายน 2561

BIO/Kai61 49

42 กรมวทยาศาสตรการแพทย ผานเกณฑมาตรฐานใหมดานหองปฏบตการควบคมคณภาพวคซนขององคการอนามยโลก

5 กรกฎาคม 2561 BIO/Npr61 50

43 กรมวทยาศาสตรการแพทยเปดตวแอพพลเคชนตรวจสอบขอมลวคซน สรางความเชอมนใหแกประชาชน


BIO/Su61 51

44 กรมวทยฯ รวมกบ มจธ. ลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอโครงการวจยผลตภณฑชววตถและวคซนปองกนเชอไวรสไขสมองอกเสบเจอ

14 สงหาคม 2561 BIO/Kai61 52

ส านกยาและวตถเสพตด (สยวส.) จ านวน 6 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 45 กรมวทยฯ ส านกในพระมหากรณาธคณพระบาทสมเดจ

พระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตร ไดจดท าต ารามาตรฐานยาสมนไพรเพอสงเสรมยาสมนไพรไทยใหมมาตรฐาน

19 ตลาคม 2560 Drug/Rich61 54

46 กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจพบยานอนหลบชนดใหมระบาดในประเทศไทย

13 พฤศจกายน 2560 Drug/Kai61 (ศวก.12)*

55

47 กรมวทยาศาสตรการแพทยวจยพฒนาสามารถผลตสารมาตรฐานคมคณภาพยาฟาทะลายโจร

16 กมภาพนธ 2561 Drug/Kai61 57

48 กรมวทยฯ เผยผลตภณฑกระชบชองคลอด อวดอางสรรพคณเกนจรง

9 เมษายน 2561 Drug/Som/61 59

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 49 กรมวทยาศาสตรการแพทยจดท าหนงสอคมอยามาตรฐาน

หรอ GREEN BOOK แกปญหาวณโรคและการดอยาจลชพ

4 พฤษภาคม 2561 Drug/Rich61 60

50 กรมวทยาศาสตรการแพทยเฝาระวงพบวตถออกฤทธตวใหม ปนในผลตภณฑเสรมอาหารควบคมน าหนก


Drug/Su61 61

ส านกรงสและเครองมอแพทย (สรส.) จ านวน 5 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 51 กรมวทยาศาสตรการแพทยรบรองคณภาพผลตภณฑ

เครองมอแพทยจากยางพาราสงผลใหมลคาการสงออกมากกวา 4 หมนลานบาท เปนอนดบ 1-2 ของโลก

17 ตลาคม 2560 BRMD/Kai61 63

52 กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจมาตรฐานเครองวดแอลกอฮอล ชวงเทศกาลปใหม ปองกนการเกดอบตเหต


BRMD/Ton61 64

53 กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาหองปฏบตการรงสวนจฉยผานมาตรฐานรอยละ 97

1 กมภาพนธ 2561 BRMD/RICH61 65

54 กรมวทยาศาสตรการแพทยเตอนผปฏบตงานดานรงส ระวงอนตรายจากรงสตองปฏบตตามหลกปองกน


BRMD/Ton61 66

55 กรมวทยาศาสตรการแพทย จดกจกรรมจตอาสา ตรวจเครองวดความดนโลหตเพอลดปญหาความดนโลหตสง

16 กรกฎาคม 2561 BRMD/Npr61 67

ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ (สมป.) จ านวน 4 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 56 กรมวทยาศาสตรการแพทย จบมอ กรมการปกครอง ใช

ขอมลทะเบยนราษฎรเชอมโยงการบรการ ตาม พ.ร.บ.เชอโรคและพษจากสตว

18 ตลาคม 2560 QA/Som 60 69

57 กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาหองแลป รพ.สมเดจพระยพราช ใหประชาชนไดรบบรการทมาตรฐาน


QA/Rich60 70

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 58 กรมวทยาศาสตรการแพทย ใหการรบรองศนยสตวทดลอง

แหงชาต มหาวทยาลยมหดล เปนหนวยงานทใหบรการทดสอบความปลอดภยตามมาตรฐาน OECD GLP ดานการพฒนายาและผลตภณฑสขภาพแหงแรกของไทย

9 มกราคม 2561 QA/Kai61 71

59 สธ.พฒนาหองปฏบตการการแพทยและสาธารณสขไทยทงภาครฐและเอกชนผานมาตรฐานสากล

3 สงหาคม 2561 QA/Rich61 72

ส านกเครองส าอางและวตถอนตราย (สสว.) จ านวน 4 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 60 กรมวทยาศาสตรการแพทยสรางความเชอมนผลตภณฑ

สมนไพรไทยโดยการพฒนาวธตรวจสอบเอกลกษณสาระส าคญในเครองส าอาง

20 ตลาคม 2560

Cosmetic/Som61 74

61 กรมวทยาศาสตรการแพทยท าการตรวจหาสารปรอทในผลตภณฑเครองส าอางทาหนาในทองตลาด

20 พฤศจกายน 2560 Cosmetic/Su61 75

62 กรมวทยาศาสตรการแพทย พบวาผลตภณฑท าความสะอาด และฆาเชอโรคทใชในครวเรอน มคณภาพปลอดภยจากฟอรมลดไฮด


Cosmetic/Som61 76

63 3 พนธมตร ประกาศความกาวหนาโครงการพฒนาผลตภณฑแอลกอฮอลเพอการสาธารณสข หลงจบมอครบ 1 ป เผยภารกจบรณาการและสรางมาตรฐานผลตภณฑทมแอลกอฮอลเปนสวนประกอบใหไดมาตรฐานสากล

20 มนาคม 2561 Cosmetic /Kai61 77

กองแผนงานและวชาการ จ านวน 4 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 64 กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมมอ มหาวทยาลยวลย

ลกษณ พฒนาวชาการและการวจยดานชวเวชศาสตร

8 พฤศจกายน 2560 Dptc/Npr61 80

65 รมว.สธ.เปดประชมวชาการวทยาศาสตรการแพทยพรอมมอบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน

28 มนาคม 2561

Dptc/Rich61 81

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 66 20 ผ ล ง าน เ ด น ไ ด ร บ ร า งว ล ง านประ ชมว ช าก า ร

วทยาศาสตรการแพทย ครงท 26 30 มนาคม 2561 Dptc/Kai61 83

67 กรมวทยาศาสตรการแพทยจบมอกบสภาเทคนคการแพทย ในการพฒนาองคความรเพอสขภาพทดของคนไทย

22 พฤษภาคม 2561 Dptc/Ton61

85

ศนยวทยาศาสตรการแพทย (ศวก.) จ านวน 11 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 68 กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาหองแลป รพ.สมเดจ

พระยพราชใหประชาชนไดรบบรการทมาตรฐาน 8 ธนวาคม 2560 ศวก.1/1/Rich61 87

69 สนคาไทย ไวใจได พฒนาโดยกรมวทยาศาสตรการแพทย 22 ธนวาคม 2560 ศวก.2/Rich 61 88 70 กรมวทยาศาสตรการแพทยพบแหนม ปลาสมและไสกรอก

อสานปนเปอนรอยละ 20 8 มกราคม 2561

ศวก.7/Rich61 89

71 กรมวทยาศาสตรการแพทย เฝาระวงการน ายาเคไปใชในทางทผด

26 มกราคม 2561 ศวก.6/Npr61 90

72 กรมวทยาศาสตรการแพทยพบสารออกฤทธตอจตประสาทชนดใหมในผลตภณฑลดน าหนก

27 มนาคม 2561 ศวก/Rich61 91

73 กรมวทยาศาสตรการแพทยรวมลดอบตเหตชวงสงกรานต 5 เมษายน 2561 ศวก.3/Kai61 92 74 กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจพบผลตภณฑเสรม

อาหารปนปลอมยาลดน าหนก 23 เมษายน 2561 ศวก.3/Kai61 93

75 กรมวทยาศาสตรการแพทยสรางนวตกรรมชดตรวจหาเชออจจาระรวงและอาหารเปนพษ

16 พฤษภาคม 2561 ศวก.ท 7/Som61 94

76 กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจเชอไขกาฬหลงแอนสายพนธใหมไดใน 1 วน

21 พฤษภาคม 2561 ศวก.12/Som61 95

77 ส ธ . พ ฒ น า ห อ ง แ ล ป ร พ . ส ม เ ด จ พ ร ะ ย พ ร า ช มมาตรฐานสากลพรอมดแลประชาชนในถนทรกนดาร

13 กรกฎาคม 2561 ศวก.8*/Rich61 (สมป./สรส.)

96

78 สธ.เปดใหบรการคดกรองกลมอาการดาวนในหญงตงครรภกลมเสยงครอบคลมทวประเทศ

21 กนยายน 2561 ศวก.3/Kai61 98

ขาวประชาสมพนธอนๆ เพอสรางภาพลกษณ จ านวน 5 เรอง

ล าดบ หวขอขาว วนทเผยแพร เลขท หนา 79 กรมวทยาศาสตรการแพทย - รามา - ศรราช รวมประกน

คณภาพการตรวจวนจฉย และตดตามการรกษาผปวยโรคเบาหวาน


Pr/Kai61 100

80 มลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย เผยผลการคดเลอก 2 นกวทยาศาสตรการแพทยดเดน ประจ าป 2560

28 พฤศจกายน 2560 Pr/Npr61 101

81 กรมวทยาศาสตรการแพทยรบฟงความคดเหนผรบบรการ มงพฒนาคณภาพการใหบรการดานเครองมอแพทย

12 กมภาพนธ 2561 Pr/Ton61 102

82 76 ป กรมวทยาศาสตรการแพทยสการเปลยนแปลง พฒนาองคความรด านวทยาศาสตรการแพทย น าประโยชนสประชาชน

12 มนาคม 2561 Pr/Som61 103

83 มลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย เชดช “เภสชกรหญงอมรา วงศพทธพทกษ” รบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ ประจ าป 2561

12 มนาคม 2561 Pr/Rich61 104

หมายเหต : * หมายถง หนวยงานรวมกนจดท า

1

สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข (สวส.)

2

กรมวทยาศาสตรการแพทยเผยผลตรวจผลตภณฑทรายก าจดลกน าพบมคณภาพมาตรฐาน 100%

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ส ารวจคณภาพผลตภณฑทรายก าจดลกน าทจ าหนาย ในทองตลาด พบวา ทกตวอยางมคณภาพเปนไปตามมาตรฐาน

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา โรคไขเลอดออกเปนโรคตดตอทเปนปญหาส าคญทางสาธารณสขของประเทศ โดยมสาเหตมาจากเชอไวรสเดงกสามารถตดตอกนโดยมยงลายเปนพาหะน าโรคแหลงเพาะพนธยงลายทส าคญคอ แหลงน าขงตางๆ โดยเฉพาะภาชนะทเกบน ากนน าใช การปองกนสามารถท าไดหลายวธและวธหนงคอการใสทรายก าจดลกน า หรอทรจกและเรยกกนตดปากวา“ทรายอะเบท”เปนทรายทมการเคลอบดวยสารก าจดแมลงทมฟอส (temephos) ลงในแหลงน าเพอก าจดลกน ายง ซงสารทมฟอสเปนสารเคมก าจดแมลงชนดออรกาโนฟอสเฟต มกลนเหมน สลายตวไดงายเมอถกแดดหรอความรอน มความเปนพษต าตอคนและสตวเลยงลกดวยนมแตมความเปนพษสงตอลกน ายง รน แมลงวนฝอยทราย แมลงหวขน แมลงวนรนด า เหา และสตวปก

ทรายก าจดลกน า จดเปนวตถอนตรายทใชทางสาธารณสขชนดท 3 ผประกอบการตองขอขนทะเบยนผลตภณฑและขออนญาตจากเจาหนาทกอนท าการผลต น าเขา หรอสงออกและตองมการแสดงเลขทะเบยนวตถอนตรายและฉลากตามทกฎหมายก าหนดไว ดงนนกรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกบ ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) จดท าโครงการเกบตวอยางผลตภณฑทรายก าจดลกน า เพอเฝาระวงและตรวจสอบคณภาพผลตภณฑวามคณลกษณะเปนไปตามทไดขนทะเบยนไวกบ อย. หรอไม โดยสมเกบตวอยางผลตภณฑทรายก าจดลกน าทจ าหนายในทองตลาด จ านวน 31 ตวอยาง น ามาตรวจสอบทางหองปฏบตการทงทางดานเคม หาปรมาณสารส าคญ และทางกายภาพ โดยการทดสอบขนาดของผลตภณฑทรายก าจดลกน า ความสามารถผานตะแกรงกรอง (Sieving test) และความหนาแนน ทปรากฏ (Apparent density) ผลการตรวจ พบวา ทกตวอยางมคณภาพเปนไปตามมาตรฐานก าหนด คดเปนรอยละ 100 แสดงวาผลตภณฑดงกลาวมคณภาพทงทางเคมและทางกายภาพ และกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดก าหนดแผนตดตามคณภาพผลตภณฑอยางตอเนอง

นายแพทยสขม กลาวตออกวา องคการอนามยโลก (WHO) แนะน าใหใชทรายก าจดลกน าใสในแหลงน า เพอก าจดลกน ายง เปนการปองกนไมใหยงทเปนพาหะน าโรคหลายชนดแพรพนธได แตจะตองใชในอตราสวนทถกตอง จงจะก าจดลกน ายงได ทงนจะตองใชงานตามวธใชทระบในฉลาก เชน ทรายก าจดลกน ายงสตรทมทมฟอส 1% โดยน าหนก เวลาใชจะตองน าไปใสในน าทอตราสวนทรายอะเบท 1 กรมตอน า 10 ลตร หรอถาใชสตรทมทมฟอส 2% โดยน าหนกใหใชในอตราสวน 0.5 กรมตอน า 10 ลตร โดยจะออกฤทธท าลายระบบประสาทและการหายใจของลกน ายงภายใน 1 ชวโมง ออกฤทธอยไดนาน 3 เดอน ซงอตราสวนตอปรมาณน า การเกบรกษา วนหมดอาย และวธการใชเหลานมความส าคญตอคณภาพของทรายก าจดลกน า และควรปฏบตตามค าแนะน าและค าเตอนเพอความปลอดภยในการใชงาน เชน ถกผวหนง ตองลางออกดวยน าสบ ถาเปอนเสอผาใหรบถอดออกแลวเปลยนใหมทนท หากเขาตาใหลางออกดวยน าสะอาดจนอาการระคายเคองทเลาลง หากกลนกน ท าใหอาเจยนโดยดมน า 2 แกว แลวรบน าสงแพทยทนท นอกจากนส าหรบหนวยงานภาครฐท จะน าทรายก าจ ดล กน าย ง ไปแจกจ ายให ก บประชาชนจะต องม การให ความร เ ร องการใช ท ถ กต อง เพอใหเกดประสทธภาพสงสดในการก าจดลกน ายง


3

กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจหองปฏบตการตรวจเชอ HIV กวา 1,200 แหง ทงภาครฐและเอกชนมความแมนย าเชอถอได

กรมวทยาศาสตรการแพทย ประเมนคณภาพหองปฏบตการทท าการตรวจเอชไอวซโรโลยของเครอขายทงภาครฐ และเอกชน เพอประกนคณภาพผลการตรวจวเคราะหวา มความถกตองแมนย าและมขอมลส าหรบการวางแผนพฒนาประสทธภาพหองปฏบตการสมาชก สงผลใหเกดความเชอมนในการใหบรการของสถานพยาบาล และหนวยงานสาธารณสขมระบบคณภาพตามมาตรฐาน นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา การตรวจเชอ HIV มความส าคญ จ าเปนตองมความถกตอง เชอถอได เ พอใหผมารบการตรวจมความมนใจวาไดรบการบรการทมคณภาพ ดงนนกรมวทยาศาสตรการแพทย จงจดใหมโครงการประเมนคณภาพหองปฏบตการตรวจเอชไอวซโรโลยแหงชาต (National External Quality Assessment Scheme for HIV Serology Testing)โดยเรมด าเนนงานมาตงแตป 2537 ปจจบนมโรงพยาบาล หนวยงานภาครฐ และเอกชนเขารวมโครงการดวยความสมครใจ กวา 1,200 แหงทวประเทศ โดยสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข เปนแมขายในการด าเนนงานและจดเตรยมตวอยางทใชในการประเมน เพอใหไดตวอยางทเปนมาตรฐานเดยวกน โดยมศนยวทยาศาสตรการแพทย 4 แหงในแตละภาคของประเทศ ไดแก ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 1 เชยงใหม ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 6 ชลบร ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 8 อดรธาน และศนยวทยาศาสตรการแพทยท 12 สงขลา เปนผรวมด าเนนงานในพนทบรการทรบผดชอบครอบคลมหองปฏบตการทวประเทศ เพอประเมนคณภาพหองปฏบตการตรวจเอชไอวซโรโลย เปรยบเทยบผลและคณภาพการตรวจวเคราะหระหวางหองปฏบตการ รวมทงเปนขอมลส าหรบการประกนคณภาพ และการวางแผนพฒนาประสทธภาพหองปฏบตการของสมาชก อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา การประเมนคณภาพหองปฏบตการ โดยองคกรภายนอก หรอแผนการทดสอบความช านาญของหองปฏบตการน เปนวธการส าคญของการประกนคณภาพการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ และเปนการเฝาระวงการด าเนนงานอยางตอเนองของหองปฏบตการ ถอเปนงานดานพฒนาระบบคณภาพทางหองปฏบตการเพอสงเสรมใหหองปฏบตการทางการแพทยมระบบคณภาพตามมาตรฐานสามารถสนบสนนการใหบรการของสถานพยาบาล และหนวยงานสาธารณสขทมประสทธภาพ “แผนการทดสอบความช านาญทางหองปฏบตการการตรวจเอชไอวซโรโลยแหงชาตของกรมวทยาศาสตรการแพทยไดมการพฒนาระบบคณภาพและกระบวนการท างาน โดยผานการรบรองความสามารถตามมาตรฐานสากล ISO/IEC 17043:2010 จากกรมวทยาศาสตรบรการ ตงแตป 2553 เปนตนมา และลาสดศนยวทยาศาสตรการแพทยท 8 อดรธาน ไดรบการร บรองเปนการสรางความเชอมนดานระบบคณภาพใหกบสมาชกทเขารวมโครงการตอไป” นายแพทยสขมกลาว

1 ธนวาคม 2560 /// NIH/RICH61

4

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาศกยภาพการตรวจยนยนเชอแอนแทรกซ

และโรคระบาดรายแรงตางๆ

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข มความพรอมตรวจวนจฉยและยนยนโรคแอนแทรกซทางหองปฏบตการ โดยใหบรการตรวจวเคราะหตวอยางผสงสยตดเชอ สามารถรายงานผลไดอยางรวดเรวและถกตอง ในหองปฏบตการชวนรภย ระดบ 3 (BIOSAFETY LEVEL (BSL3) LABORATORY) เผยกรณเกดโรคระบาดเหตฉกเฉนสามารถตรวจยนยนผลไดภายใน 3 วนท าการ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา กรมวทยาศาสตรการแพทยไดท าการตรวจวนจฉยเชอแอนแทรกซทางหองปฏบตการจากผปวย ตองสงสยตดเชอ เพอตอบสนองนโยบายดานความมนคงของประเทศ เพอใหไดผลยนยนอยางถกตอง รวดเรว จะชวยใหหนวยงานสาธารณสขทกระดบสามารถเตรยมปองกนและควบคมโรคนอยางเตมท การยนยนผลทางหองปฏบตการผปวยไดรวดเรว จงมสวนส าคญตอการควบคมการแพรระบาดของโรค ซงตองอาศยเครอขายหองปฏบตการทมประสทธภาพ

กรมวทยาศาสตรการแพทย รบผดชอบดานหองปฏบตการและประสานกบหองปฏบตการเครอขายในการสงตอสงสงตรวจมาเพอด าเนนการตามภารกจตอการตอบสนองการปองกนควบคมโรคแอนแทรกซ โดยหองปฏบตการสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข เปดใหบรการเพาะแยกเชอแบคทเรยบาซลลส แอนทราซส (Bacillus anthracis) จากสงสงตรวจ (เลอด เสมหะ อจจาระ ปายแผล) ดวยอาหารเลยงเชอทจ าเพาะตอการเจรญเตบโตและ ทดสอบคณสมบตทางชวเคม และวเคราะหสเปคตรมโปรตนของเชอดวยเทคนค MALDI-TOF Mass Spectrometry ในหองปฏบตการชวนรภยระดบ 3 (BIOSAFETY LEVEL (BSL3) LABORATORY) ซงบคลากรจะตองสวมชดอวกาศปองกนอนตรายจากเชอ Bacillus anthracis หองปฏบตการสามารถ รายงานผลไดอยางรวดเรวและถกตอง กรณเกดโรคระบาดเหตฉกเฉน สามารถตรวจยนยนผลไดภายใน 3 วนท าการ


5

กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจวเคราะหโรคมอเทาปากไดใน 2 วน กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พฒนาการตรวจและรายงานผลไดภายใน 2 วน และเผยผลการเฝาระวงโรคมอเทาปากทางหองปฏบตการ พบยงคงเปนไวรสสายพนธเดมและมผปวยอยางตอเนอง นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา โรคมอเทาปากเกดขนในฤดฝนและฤดหนาวทมอากาศเยนกท าใหเชอมชวตอยไดยาวนานขน โดยเกดจากเชอไวรสในกลมเอนเตอโร ตดเชอไดโดยการสมผสอวยวะ สงของทเปอนน ามก น าลาย น าจากแผลตมพองหรออจจาระของผปวย หรอตดตอจากการ ไอ จาม รดกน มกพบผปวยในกลมเดกเลกอายต ากวา 5 ป ผปวยจะมอาการเปนไข เปนแผลในปาก มตมน าใส ตามฝามอ ฝาเทา และล าตว ในรายทมอาการไมรนแรงมกจะหายไดเองภายใน 7- 10 วน แตในรายทมอาการรนแรง อาจมอาการแทรกซอนทางระบบประสาทและระบบหายใจ เชน ปอดบวมน า สมองอกเสบ หวใจวาย อาจท าใหเสยชวตได โดยเฉพาะในรายทตดเชอไวรส เอนเตอโร 71 (EV71) ซงโรคนไมมยารกษา ไมมวคซน จะรกษาตามอาการ ถามอาการ แทรกซอน เชน ไขสง ซม อาเจยน หอบ ตองรบน าผปวยไปรบการรกษาทโรงพยาบาลในทนท จากขอมลการเฝาระวงทางหองปฏบตการ ตงแต 1 มกราคมถง 31 ตลาคม พ.ศ.2560 กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบตวอยางสงตรวจจากผปวยและผสมผสโรคมอเทาปาก จ านวน 455 ราย พบเปนผตดเชอกวารอยละ 26 โดยเชอทพบจากผปวยและผสมผสโรคเปนไวรสเอนเตอโร 71 และเมอศกษาคณสมบตทางพนธกรรมพบวาเปนสายพนธ B5 และC4 ซงเปนสายพนธเดมทเคยตรวจพบในปทผานมา โดยในปนมการระบาดของโรคมอเทาปากทวทกภาค สอดคลองกบขอมลส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค ทมการบงชถงการพบผปวยโรคมอเทาปากอยางตอเนองเชนกน สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย มการเตรยมความพรอมรองรบการตรวจวนจฉยการตดเชอไวรสเอนเตอโร ดวยเทคนคการตรวจ 3 ชนดซงไดรบการรบรองมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 ประกอบดวยการตรวจหาระดบภมคมกนจากเชอไวรสกอโรคมอเทาปากดวยวธ Micro Neutralization ในซรมของผปวย การตรวจแยกเชอในเซลลเพาะเลยง และการตรวจหาสารพนธกรรมของเชอไวรสกอโรคมอเทาปาก ดวยวธ Reverse Transcriptase Polymerase chain reaction (RT-PCR) ซงเปนวธทมความแมนย าและรวดเรว ซงการตรวจดวยวธ RT-PCR นสามารถรายงานผลไดภายใน 2 วน ตวอยางผปวยทใชในการตรวจทางหองปฏบตการคอ อจจาระ สวอบคอ สวอบแผล สวอบโพรงจมก น าไขสนหลง และซรม นอกจากนยงสามารถตรวจวเคราะหสายพนธของไวรสกลมเอนเตอโร โดยเทคนค DNA sequencing ในกรณทมการรองขอหรอเพอหาสายพนธและแหลงทมาของเชอและเพอเปนขอมลดานระบาดวทยาระดบโมเลกลของไวรสกอโรคมอ เทา ปาก ในประเทศไทย “สงส าคญทสด คอการปองกนการตดเชอโดยการดแลรกษาสขอนามยทด กนรอน ชอนกลาง ลางมอ และเนนการลางมอดวยสบทกครง กอนรบประทานอาหารและหลงขบถายหรอเปลยนผาออมใหเดก ไมใชจาน ชาม แกวน ารวมกนท าความสะอาดของเลนและสงแวดลอม ดวยสบหรอน ายาท าความสะอาดอยเสมอ หากพบวามเดกปวยใหแยกเดกทปวย ออกจากเดกปกต และใหเดกทปวยหยดเรยน ในกรณทมผปวยเพมขน อาจตองปดโรงเรยนหรอสถานเลยงเดก เพอปองกนการระบาดของโรค และท าความสะอาดพนผวทสงสยเปอนเชอ โดยใชฆาเชอดวยน ายาคลอรอกซหรอน ายาฟอกขาว 0.5%-1% เนองจากเชอไวรสกลมเอนเตอโรไมสามารถฆาเชอไดดวยแอลกอฮอล”นายแพทยสขม กลาวทงทาย

28 ธนวาคม 2560 NIH/som61

6

กรมวทยาศาสตรการแพทย เฝาระวงโรคอจจาระรวงเฉยบพลนจากไวรส

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เฝาระวงโรคอจจาระรวงเฉยบพลนจากไวรสโรทา และไวรสโนโร ทางหองปฏบตการตงแตป พ.ศ.2557 พบไวรสโรทาในกลมอาการอจจาระรวงมแนวโนมลดลง สวนหนงมาจากการใชวคซนทมประสทธภาพ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา โรคอจจาระรวงเฉยบพลนและอาหารเปนพษ พบไดในคนทกกลมอายและทวโลก โรคอจจาระรวงเฉยบพลนในประเทศไทยเปนโรคทยงตองเฝาระวงอยางสม าเสมอ จ านวนผปวยมแนวโนมคอนขางคงท มการระบาดในชวงหนาหนาวไวรสโนโร (Norovirus,NoV) ประกอบดวย 5 จโนกร๏ป (Genogroup) คอ GI - GV จโนกร๏ปทมกกอโรคในมนษย คอ จโนกร๏ป 1 (GI) และจโนกร๏ป 2 (GII) โดยเฉพาะจโนกร๏ป 2 พบวามอตราการกอโรคในคนสงทสด ทงนในแตละจโนทยปยงสามารถจ าแนกออกไดอกหลายสายพนธยอย อาการทพบ ไดแก คลนไสรนแรง ปวดทองและทองรวง ซงมอาการอาเจยนเปนอาการเดน อาการรวมอยางอนทพบ เชน ปวดศรษะ มไขหนาวสน และปวดกลามเนอ เชอใชเวลาในการฟกตว 12-48 ชวโมง ไวรสโนโรนยงไมมวคซนทใชในการปองกน ไวรสโรทา (Rotavirus) ม 7 กลม คอ A,B,C,D,E,Fและ G ซงไวรสโรทา กร๏ป A เปนไวรสทเปนสาเหตของโรคอจจาระรวงเฉยบพลน อาการมกรนแรงในเดกเลกโดยเฉพาะเดกอายต ากวา 5 ป มระยะฟกตว 1-2 วน ผปวยจะมอาการไข ปวดทอง อาเจยน และถายเปนน า มกหายไดเองภายใน 3-8 วน และเนองจากมหลายสายพนธ จงสามารถเกดโรคไดหลายครง แมจะมการใชวคซนถง 2 ชนดแลว แตดวยคณสมบตของไวรสโรทาทมยนมากถง 11 จนโนม จงท าใหเกดการผสมขามยนกนในแตละ 11 จนโนม เกดเปนสายพนธใหมไดงาย ส าหรบไวรสโรทานปจจบนมวคซนปองกนไดแลว อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา หองปฏบตการสถาบนว จยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย เฝาระวงโรคอจจาระรวงจากไวรสอย 2 ชนดคอ ไวรสโรทา และไวรสโนโร ซงขอมลการเฝาระวงทางหองปฏบตการตงแตป พ.ศ.2557 – ตลาคม 2560 ไดรบตวอยางทงจากผปวยและน าดมน าใช ทคาดวาเปนสาเหตของการเกดโรคอจจาระรวง จ านวนทงสน 990 ตวอยาง พบตวอยางทใหผลบวก (พบไวรส) จ านวน 273 ตวอยาง คดเปนรอยละ 27.6 เมอน าตวอยางทใหผลบวกมาจ าแนกชนดของไวรส พบวา ไวรสโนโรเปนไวรสทพบมากคดเปนรอยละ 76.2 ของจ านวนตวอยางทใหผลบวก และ GII เปนจโนกร๏ปทพบมากทสด โดยพบสายพนธยอยเปน GII.2 และ GII.4 เปนสวนใหญ ทเหลอเปนไวรสโรทา คดเปนรอยละ 19.8 ของจ านวนตวอยางทใหผลบวก ทงนสาเหตหนงทท าใหอตราการพบไวรสโรทาในกลมอาการอจจาระรวงลดลงนมผลมาจากการใชวคซนทมประสทธภาพ

“อยางไรกด เพอปองกนไมใหเปนโรคอจจาระรวง ประชาชนควรดมน าทสะอาดหรอน าตมสก รบประทานอาหารทสะอาด และปรงสกใหมๆ ไมควรรบประทานอาหารสกๆ ดบๆ หรออาหารทมแมลงวนตอม หากจะเกบอาหารทคางมอควรเกบไวในตเยน และกอนรบประทานตองอนใหรอนทกครง และควรลางมอดวยสบใหสะอาดทกครงกอนปรงหรอรบประทานอาหาร และภายหลงจากการเขาหองน า” นายแพทยสขม กลาวทงทาย

10 มกราคม 2561///NIH/npr61

7

กรมวทยาศาสตรการแพทยเรงพฒนาศกยภาพหองปฏบตการเครอขายเชอดอยา รพ.ทวประเทศ ตงเปาภายใน 5 ปจะลดไดถงรอยละ 50

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เรงแกปญหาเชอดอยาในไทยโดยการพฒนาศกยภาพหองปฏบตการโรงพยาบาลเครอขายเฝาระวงเชอแบคทเรยดอยาตานจลชพทวประเทศใหทราบขอมลความรใหมๆ ทนตอสถานการณและรวมมอกนแกปญหาเชอดอยาแบบบรณาการตามแผนยทธศาสตรการจดการปญหาเชอดอยา ตานจลชพแหงชาต เพอลดการปวยตายจากการดอยาใหได โดยคาดวาภายใน 5 ปจะลดไดถงรอยละ 50

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา ปญหาเชอแบคทเรยดอยากอโรคในคน เปนปญหาส าคญของประเทศไทยและประเทศอนๆ ทวโลก เนองจากพบวาเชอโรคมแนวโนมดอยาตานจลชพเพมสงขน อยางตอเนอง ท าใหโรคตดเชอตางๆ ท เคยรกษาและควบค มได กลายเปนโรคตดเชอเรอรงและท าใหผปวยเสยชวต เพราะโรคตดเชอทเคยรกษาหายกลบรกษาไมหาย โดยเฉพาะกลมผปวยทตดเชอในโรงพยาบาลทมกจะไดยามาหลายขนานแลว เชอดอยาเปนภยเงยบทอยใกลตวเราอยางมาก เพราะมรายงานการวจยระบวาในแตละปคนไทยตดเชอแบคทเรยดอยาประมาณ 88,000 คน เสยชวตจากเชอดอยาอยางนอยปละ 20 ,000-38,000 คน คดเปนการสญเสยทางเศรษฐกจสงถง 46,000 ลานบาท และเมอเชอแบคทเรยดอยาจนครบทกขนานกจะไมมยาใดสามารถรกษาโรคตดเชอไดอกตอไป ทงนการใชยาตานแบคทเรย ทมากเกนความจ าเปนจะเปนตวเรงใหเกดการกลายพนธไดเรวขน ดงนนการชะลอปญหาเชอดอยาจงตองเรมตนทหองปฏบตการกอน โดยการตรวจวเคราะหจะตองไดผลถกตองแมนย า รวดเรว และตองคอยตดตามปรบปรงวธตรวจใหทนกบเชออยเสมอ นอกจากนการเฝาระวงทางหองปฏบตการเปนอกประเดนหนงทมความส าคญ เนองจากเปนกระบวนการแรกทจะท าให ทราบขนาดและแนวโนมของปญหาเชอดอยา รวมทงตรวจจบเชอดอยาอบตใหม

นายแพทยสขม กลาวตออกวา แมวากรมวทยาศาสตรการแพทย ในฐานะหนวยงานทรบผดชอบหลกดานหองปฏบตการ ของกระทรวงสาธารณสข ไดจดตงระบบเฝาระวงเชอดอยาตานจลชพแหงชาตตงแตปพ.ศ.2541 เพอรายงานอบตการณ ของเชอท เปนสาเหตของโรคและแนวโนมการดอยา แตยงขาดระบบเฝาระวงผปวย เพอระบทมาและกลมของปญหา ดงนนประเทศไทยในฐานะสมาชกองคการอนามยโลก จงรบหลกการตาม Global Action Plan for Antimicrobial Resistance Containment ทจะเขารวมด าเนนการระบบเฝาระวงเชอดอยาระดบโลก (Global Antimicrobial Resistance Surveillance System, GLASS) เพอใหทราบขนาดของปญหาการดอยาในแตละพนททวโลก ซงเปนแนวทางในการก าหนดมาตรการควบคม ปองกน และประเมนกระบวนการจดการโรคตดเชอในโรงพยาบาล ซงสอดคลองกบแผนยทธศาสตร การจดการปญหา เชอดอยาตานจลชพแหงชาต พ.ศ.2560-2564 กระทรวงสาธารณสขไดรวมมอกบหนวยงานทเกยวของด าเนนการตามแผน อยางบรณาการทนท เพอลดการปวยตายจากการดอยาใหได โดยคาดวาภายใน 5 ปจะลดไดถงรอยละ 50

“กรมวทยาศาสตรการแพทย ด าเนนโครงการบรณาการพฒนาศกยภาพเครอขายเฝาระวงเชอเชอยา โดยไดจดท าเปน ค ารบรองมาตงแตป พ.ศ.2560 ปจจบนมโรงพยาบาลตอบเขารวมเครอขายทงสน 93 แหงจาก 77 จงหวดในจ านวนนมโรงพยาบาลมหาวทยาลย 5 แหง และโรงพยาบาลเอกชน 3 แหง จนสามารถจดตงระบบเฝาระวงเชอดอยาทางหองปฏบตการ

8

ทเปนระบบฐานขอมลของประเทศได ส าหรบการการอบรมในครงนมเจาหนาทหองปฏบตการโรงพยาบาลเครอขายเฝาระวงเชอแบคทเรยดอยาตานจลชพ ซงประกอบดวย นกเทคนคการแพทย นกวทยาศาสตรการแพทยจากโรงพยาบาลและศนยวทยาศาสตรการแพทยทวประเทศ เพอใหไดรบทราบขอมลความร ใหมๆ ทนตอสถานการณ อกทงยงเปนการสรางความรวมมอ ระหวางหองปฏบตการเครอขายและกรมวทยาศาสตรการแพทย ในการขยายขอบขายการเฝาระวงและควบคมเชอแบคทเรยดอยาตานจลชพใหตอบสนองการใชงานทกระดบ ซงจะเปนประโยชนอยางยงตอการเฝาระวงเชอดอยาตานจลชพของประเทศไทย” นายแพทยสขม กลาวทงทาย

24 มกราคม 2561 ///NIH/Kai61

9

องคการอนามยโลกคดเลอกไวรสไขหวดใหญสายพนธทระบาดในไทยผลตวคซนปองกนไขหวดใหญ

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ในฐานะเปนหองปฏบตการเครอขายเฝาระวงไขหวดใหญ ไดรบแจงจากองคการอนามยโลกวาไวรสไขหวดใหญสายพนธ A/Singapore และสายพนธ B/Phuket ทระบาดอยในประเทศไทย ไดรบการคดเลอกไปผลตวคซนปองกนไขหวดใหญส าหรบประเทศซกโลกใต ประจ าป 2561 สงผลใหคนไทยจะไดรบวคซนไขหวดใหญตรงกบสายพนธทระบาดในประเทศไทย

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทย โดย สถาบนวทยาศาสตรสาธารณสข ซงมศนยไขหวดใหญแหงชาตหรอหองปฏบตการเครอขายเฝาระวงไขหวดใหญทไดรบการแตงตง จากองคการอนามยโลก (WHO) ท าการเฝาระวงสายพนธไวรสไขหวดใหญและสงขอมลใหองคการอนามยโลก เพอตดสนใจวาจะใช เชอสายพนธใดผลตวคซนในแตละป ซงการประชมองคการอนามยโลก ณ กรงเมลเบรน ประเทศออสเตรเลยในปน ไดคดเลอกสายพนธ A/Michigan , A/Singapore และ B/Phuket น าไปผลตวคซนปองกนไขหวดใหญส าหรบประเทศซกโลกใต ประจ าป 2561 ซงจะสงผลใหในป 2561 คนไทยจะไดใชวคซนไขหวดใหญทตรงกบสายพนธทระบาดอยในประเทศไทย เพราะในแตละปไวรสไขหวดใหญจะมการเปลยนแปลง จงตองมการเปลยนสายพนธในวคซนไขหวดใหญทกป โดยวคซนททางกระทรวงสาธารณสขฉดใหกบประชาชนจะสามารถปองกนไขหวดใหญได 3 สายพนธ แตถงแมวาสายพนธวคซนจะไมตรงกบสายพนธทระบาดอย แตวคซนกยงสามารถชวยลดความรนแรงของโรค ลดภาวะแทรกซอน และลดอตราการเสยชวตลงได โดยเฉพาะในผสงอายและผปวยดวยโรคเรอรง “อยางไรกตามประชาชนจ าเปนตองดแลและปองกนตนเองจากโรคไขหวดใหญ โดยการหมนออกก าลงกายใหแขงแรงอยเสมอ หากตองเดนทางไปยงสถานททเสยงตดเชอ เชน โรงพยาบาลหรอสถานททมคนแออด ควรสวมหนากากอนามยปองกน เพราะเชอไวรสไขหวดใหญสามารถแพรกระจายไดโดยการหายใจรดกน การไอและการจาม และทส าคญถาเปนไขแลวมอาการไอมาก หายใจตดขด หอบเหนอย เจบหนาอก ควรรบมาพบแพทยทนท”อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตม

2 มนาคม 2561///NIH/Su61

10

กรมวทยาศาสตรการแพทยผลตแบคทเรยอดเมดก าจดลกน ายง กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ศกษาพฒนาผลตภณฑแบคทเรยรปแบบผงและ แบบอดเมดก าจดลกน ายง ทดสอบแลวสามารถก าจดลกน ายงชนดตางๆ ไดแก ยงลายพาหะน าโรคไขเลอดออก และซกา ยงลายสวนพาหะน าโรคไขปวดขอและชคนกนยา ยงกนปลองพาหะน าโรคมาลาเรยไดอยางรวดเรว และไมเปนพษตอสงมชวตอน นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา โรคทมยงเปนพาหะ เชน โรคไขเลอดออก ไขซกา โรคชคนกนยา โรคมาลาเรย เปนโรคทเปนปญหาสาธารณสขทส าคญของประเทศไทย โดยเฉพาะโรคมาลาเรยนนมมาตงแตสมยอยธยา ซงแมการะเกดแหงบพเพสนนวาสไดแนะน าวธปองกนโดยการปดฝาภาชนะใสน าตางๆ เพอปองกนการเพาะพนธของยงพาหะ และนอนกางมงเพอปองกนการถกยงกด สวนในปจจบนพบวามสถานการณการตดเชอมาลาเรยสงบรเวณตามแนวชายแดน เนองจากลกษณะภมประเทศ เปนปาเขาเหมาะแกการเจรญเตบโตของยงกนปลอง ซงเปนพาหะน าโรคไขมาลาเรย อนเกดจากเชอพลาสโมเดยมชนดตางๆ ซงพบแพรกระจายอยในประชาชนบรเวณชายแดนทมการอพยพอยตลอดเวลา โดยมรายงานการดอยาของเชอนมาอยางตอเนอง และลาสดองคการอนามยโลกไดประกาศวาพบการดอยาของเชอพลาสโมเดยม ฟลซปารม ตอยาอารตมซนน (Artemisinin) ซงเปนยาหลกทใชในการรกษามาลาเรยในพนท 5 ประเทศ ไดแก ไทย, เมยนมาร, ลาว, เวยดนาม และกมพชา โดยเฉพาะทบรเวณชายแดนไทย–กมพชานน มรายงานวาพบเชอพลาสโมเดยม ฟลซปารม ทสามารถตานยารกษามาลาเรยไดเกอบทกชนด เรยกวา “ซปเปอรมาลาเรย” ซงถาหากการดอยานแพรกระจายไปสสวนอนๆ ของภมภาค กจะท าใหการควบคมและรกษาโรคมาลาเรยเปนไปไดยากมากขนและโรคไขเลอดออก โรคซกาจากยงลาย เปนตน กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข จงไดท าการศกษาขอมลยงพาหะน าโรคมาลาเรย ทงดานชนด, การแพรกระจาย, ความหนาแนนในพนทชายแดน จดท าเปนฐานขอมลในลกษณะของแผนท GIS เพอเปนขอมล ในการควบคมยง อกทงยงไดศกษาพฒนาวธการควบคมทางชววธ ในรปแบบของผลตภณฑก าจดลกน ายงรปแบบผงและแบบอดเมด ซงเปนการน าสงมชวตมาควบคมก าจดลกน ายง โดยใชแบคทเรยก าจดลกน ายงชนด Bacillus thuringiensis var. israelensis (Bti) และ Bacillus sphaericus (Bsph) หลกการคอเมอลกน ายงกนแบคทเรยเหลานเขาไป ผลกโปรตนทอยภายในเซลลแบคทเรยจะกอใหเกดพษกบลกน ายง พษจะเขาไปท าลายระบบทางเดนอาหารท าใหลกน ายงตายอยางรวดเรว ทส าคญผลกโปรตนนสามารถสลายตวไปเองตามธรรมชาตและไมเปนพษตอสงมชวตอน ซงแบคทเรยทง 2 ชนดน หองปฏบตการกรมวทยาศาสตรการแพทยสามารถผลตไดอยางครบวงจร หรอสามารถตดตอขอซอไดจาก บรษท ทเอฟไอ. กรนไบโอเทค จ ากด ชอผลตภณฑ “มอสแทบ (Mostab)” โทรศพท 032-371357-8 ซงไดรบการถายทอดองคความรและเทคโนโลยจากกรมวทยาศาสตรการแพทยไปผลตเชงอตสาหกรรม เพอใหประชาชนสามารถเขาถงผลตภณฑไดโดยงายขน “กรมวทยาศาสตรการแพทยไดตระหนกถงความส าคญของการมสวนรวมของชมชนในการควบคม ปองกนโรคทมยงเปนพาหะ ดงนนระหวางท าการส ารวจและเกบขอมลกไดใหความรกบประชาชนในพนทชายแดนเกยวกบยงพาหะชนดตางๆ วธการปองกนตวเองจากการถกยงกด การจดการกบสภาพแวดลอมไมใหเปนแหลงเพาะพนธยง รวมทงแจกจายผลตภณฑแบคทเรยก าจดลกน ายงอดเมดทไดมการทดสอบแลววามประสทธภาพในการก าจดลกน ายงชนดตางๆ ไดแก ยงลายพาหะน าโรคไขเลอดออกและซกา ยงลายสวนพาหะน าโรคไขปวดขอและชคนกนยา ยงกนปลองพาหะน าโรคมาลาเรย รวมทงยงร าคาญ ” นายแพทยสขม กลาวเพมเตม

22 มนาคม 2561 NIH/Su61

11

กรมวทยาศาสตรการแพทยเตอนภยแมลงมพษในประเทศไทยถงตายได กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เตอนอนตรายจากแมลงมพษ โดยเฉพาะดวงกนกระดกและดวงน ามน ชพษอนตรายโดยท าใหปวดแสบปวดรอน และอาจท าใหเสยชวตถาน าไปบรโภค แนะหลกเลยงไมบรโภคแมลงทไมรจกและปองกนตวเองจากการถกแมลงกดตอย นอกจากนไดจดท าหนงสอรวบรวมขอมลแมลงมพษทเขาใจงาย ส าหรบหนวยงาน และประชาชนทสนใจฟร

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา อนตรายท เกดจากแมลงมพษ เปนภยดานสขภาพอยางหนงท เกดขนบอยครง ซงแมลงหลายชนดมพษโดยธรรมชาตในตวของมนเอง คนจะไดรบพษ จากการถกกด ดดกนเลอด หรอจากการไปสมผส รวมทงการบรโภคแมลงมพษเหลานน โดยหลงจากไดรบพษจะมอาการ ตงแตเลกนอยจนถงขนรายแรงเสยชวต ทงนขนอยกบชนดของแมลงรวมทงสภาพรางกาย อาย บรเวณทไดรบพษ รวมทงปรมาณสารพษทไดรบ โดยอาการทางรางกายหรอผวหนงจะมลกษณะบวมแดง เจบปวดหรอปวดแสบปวดรอนผนคนระคายเคอง ตวอยางการไดรบพษทางผวหนงทเปนขาวอยบอยๆ คอ ไดรบพษจากดวงกนกระดกทมสารพเดอรน (Pederin) เมอล าตวแมลงแตกหก สารพษดงกลาวจะสมผสกบผวหนง สวนอาการทเกดจากการบรโภคแมลงจะมได 2 แบบ คอ 1.อาการแพทเกดจากการบรโภคแมลงทวไป โดยรางกายจะมการตอบสนองทคลายกบคนทแพอาหาร เชน แพอาหารทะเล จะมไดตงแตอาการเลกนอยๆ ไดแก ลนและหลอดอาหารบวม กลนอาหารล าบาก คลนไส อาเจยน กระวนกระวาย เปนลม ปวดทองเนองจากกระเพาะอาหารหดเกรง ทองเสยจนถงขนรนแรงคอความดนโลหตลดลงอยางรวดเรว หายใจไมสะดวก ชอค และอาจท าใหเสยชวตได 2.อาการทเกดจากการบรโภคแมลงทมพษรายแรง ไดแก ดวงน ามนทมรายงานผเสยชวตอยเสมอโดยประชาชนเขาใจผดคดวากนได จงจบมาเผาไฟกนจะไดรบสารพษแคนทารดน (Cantaridin) ถงแมดวงจะถกเผาไฟแลวแตสารพษยงคงอย

ในแตละปกรมวทยาศาสตรการแพทยไดรบตวอยางดวงน ามนสงมาตรวจว เคราะห เนองจากมคนไดรบพษ โดยพบวาการกนดวงน ามนเกน 3 ตวแลวรกษาไมทนจะท าใหเสยชวตได อาการของผทกนดวงน ามน คอ ปวดทองอยางรนแรง คลนไส อาเจยน มเลอดปน รวมทงถายอจจาระและปสสาวะมเลอดปน เนองจากสารพษดงกลาวเขาไปท าอนตรายอยางรนแรง ตอเยอเมอกในระบบตางๆ ของรางกาย นอกจากนนยงมแมลงอกหลายชนดทดดกนเลอดโดยตรง เชน มวนเพชฌฆาต แมลงชนดนในเวลากลางวนจะหลบซอนตวอยบรเวณทรกรงรงหรอรอยแตกของผนงหอง รวมทงพมไมรอบบานแลวออกมา ดดกนเลอดคนและสตวในเวลากลางคน รวมทงตวเรอด หมด เหบ และไร เปนตน และหากไมดแลรกษาบาดแผลทถกกดอาจท าใหเกดการตดเชอและเปนแผลอกเสบลกลามได หรอแมแตแมลงบางชนด เชน แมลงวนตา ชอบมาดดกนเลอดและน าเหลอง บนแผลทผวหนง ท าใหเกดการปนเปอนของเชอโรคเขาสบาดแผล เกดเปนแผลเรอรงทรกษาไมหายขาดได ดงนนประชาชน ควรหลกเลยงไมบรโภคแมลงทไมรจกหรอไมเคยมการน ามาบรโภคมากอน ปองกนตวเองจากการถกแมลงกดตอย ถาไดรบพษ ทางผวหนงใหลางแผลใหสะอาด ทาดวยยาปฏชวนะประเภทครม ถามอาการรนแรงทงจากการแพหรอบรโภคแมลง ควรรบไป พบแพทยทนท “กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดตระหนกถงความส าคญของสขภาพประชาชนจากการไดรบพษจากแมลง จงไดจดท าหนงสอแมลงมพษทเขาใจงาย โดยรวบรวมขอมลทไดจากการศกษาวจยเกยวกบชนดของแมลงพษวามลกษณะอยางไร

12

เพอใหประชาชนไดรจกกบแมลงพษชนดตางๆ รวมทง วธปองกนตวและการดแลตวเองเบองตนเ มอไดรบพษ และหนงสอ แมลง สตว และพชท มพษและเปนอนตราย ซง ไดรวบรวมขอมลของทงแมลง สตวและพชท มพษ แจกจายใหกบหนวยงานและประชาชนทสนใจสามารถตดตอรบไดทฝายประชาสมพนธ กรมวทยาศาสตรการแพทย โทรศพท 0-2591-1707” นายแพทยสขม กลาว

18 เมษายน 2561*NIH/Kai61

13

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาการตรวจดเอนเอเพอจ าแนกชนดเหดพษ กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พฒนาการตรวจดเอนเอจ าแนกชนดของเหดทงเหดมพษและเหดทกนได เพอ

เปนฐานขอมลอางองสายพนธเหดพษหากเกดการระบาด พรอมเตอนประชาชนการทดสอบเหดพษแบบพนบานดวยวธตางๆ ไมสามารถบอกไดวาเปนเหดมพษหรอไม

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา ในแตละปชวงตนฤดฝนถงตนฤดหนาว หรอตงแตเดอนพฤษภาคมถงพฤศจกายน ชาวบานนยมเกบเหดปามาประกอบอาหาร รวมทงการน าไปขาย เพอสรางรายไดใหแกครอบครว สงผลใหในชวงระยะเวลาดงกลาวผปวยและเสยชวตจากการรบประทานเหดมแนวโนมเพมจ านวนมากขนเรอยๆ ซงการเกบเหดทขนเองตามธรรมชาตมความเสยงสงมากทจะไดรบอนตรายจากสารพษ ดงนนการจะพสจนทราบวาเปนเหดชนดใดหรอมสารพษชนดใด ตองอาศยเทคนคการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ กรมวทยาศาสตรการแพทยไดมการตรวจวเคราะหชนดของสารพษในเหดประกอบดวยสารพษ 3 ชนดไดแก alpha amanitin,beta amanitin และ muscarine และมการตรวจยนยนชนดเหดโดยวธระบลกษณะทางสณฐานวทยา นอกจากนหองปฏบตการพษวทยายงไดพฒนาวธการตรวจจ าแนกชนด (species) ของเหด โดยใชดเอนเอ บารโคด ซงมลกษณะจ าเพาะของการเรยงตวของล าดบนวคลโอไทด ทงเหดพษและเหดกนได เนองจากใหผลวเคราะหทมความจ าเพาะ (specificity) และความไว (sensitivity) สง อกทงยงชวยคนพบสายพนธเหดพษทไมเคยมรายงานการพบในประเทศไทย ท าใหมฐานขอมลของดเอนเอ บารโคด ส าหรบเหดพษทมความส าคญทางการแพทยของประเทศไทย เพอใชเปนฐานขอมลอางองสายพนธเหดพษในกรณเกดการระบาดจากเหดพษ ปจจบนไดขอมลดเอนเอ บารโคด มากกวา 200 ฐานขอมล และเมอฐานขอมลสมบรณมากขน จะสามารถจดตงฐานขอมลอางองในระดบพนธกรรมโมเลกล (DNA barcode reference) ของเหดพษตอไป

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทยไดประเมนสถานการณการเกดพษจากการรบประทานเหดพษในประเทศไทย ในชวงระหวางป พ.ศ.2551-2560 อบตการณดงกลาวพบมากในพนทภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เหดพษมหลายชนด บางชนดมพษรายแรงถงตาย เชน เหดระโงกหน ซงปรมาณสารพษทสามารถท าใหคนตายไดเทากบ 0.1 มลลกรมตอน าหนกตว 1 กโลกรม เทยบเทากบการรบประทานเหดสดประมาณครงดอก จดวาเปนสารพษในเหดรายแรงทสด ยงไปกวานนการตม ทอด ยาง ไมสามารถท าลายพษได เนองจากความรอนไมสามารถท าลายสารพษได เหดบางชนดมพษท าใหเกดอาการเวยนศรษะ คลนไส อาเจยน เชน เหดหวกรวดครบเขยว เหดบางชนดรบประทานเพยงเลกนอยท าใหเกดจนตนาการเปนภาพหลอนคลายยาเสพตด เชน เหดขวว นอกจากนยงมเหดบางชนดทโดยปกตตวเหดเองไมมพษ แตอาการพษจะปรากฏเมอดมแอลกอฮอลภายใน 24-72 ชวโมง กอนหรอหลงรบประทานเหดชนดนน จะมอาการหนาแดง ปวดหวรนแรง คลนไส อาเจยน หายใจเรวและหายใจล าบาก หวใจเตนแรง เหดทพบสารพษชนดน ไดแก เหดน าหมก เปนตน

“ส าหรบความเชอโดยใชความรพนบานทบอกตอกนในการทดสอบเหดพษดวยวธตางๆ เชน การน าขาวสารมาตมกบเหดถาเปนพษขาวสารจะสกๆ ดบๆ หรอการสงเกตดอกเหดทมรอยแมลงหรอสตวกดกนจะเปนเหดไมมพษนน วธการเหลานไมสามารถใหผลถกตองทงหมด จงไมควรน ามาปฏบต เพราะอาจเปนอนตรายถงชวตได ทงนหากรบประทานเหดมพษเขาไปวธการชวยเหลอทส าคญ คอ ท าใหผปวยอาเจยนออกมาใหมากทสด โดยดมน าอนผสมผงถาน(activated charcoal) หรอน าเกลอ 2 แกว แลวลวงคอใหอาเจยนออกมา เพอลดการดดซมพษเขาสรางกาย แลวรบน าสงโรงพยาบาลทใกลบานทนท พรอมทงน าตวอยางเหดสด (ถาม) ทเหลอจากการปรงอาหารทรบประทานไปดวย เพอสงตรวจพสจนสารพษและสายพนธเหดพษ”นายแพทยสขมกลาว

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข 23 พฤษภาคม 2561

14

กรมวทยาศาสตรการแพทยพรอมรบมอไวรสอโบลาและโรคอบตใหม

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข มความพรอมในการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ เพอยนยนเชอไวรสอโบลา เพอคมครองประชาชน เพอเตรยมรบสถานการณหลงพบการระบาดรอบใหมในสาธารณรฐประชาธปไตยคองโก

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา เมอวนท 8 พฤษภาคม 2561 ทผานมาองคการอนามยโลก (WHO) ประกาศวาพบการระบาดรอบใหมของโรคตดเชอไวรสอโบลาในสาธารณรฐประชาธปไตยคองโก พบผปวยทงหมดทสงสยการตดเชอ 34 คน ในจ านวนนมผเสยชวต 18 คน และมผลยนยนการตดเชอแลว 2 คน โรคตดเชอไวรสอโบลาเปนโรคทมอาการรนแรงและถงแกชวต การระบาดครงนนบเปนการระบาดครงท 9 ตงแตพบการระบาดครงแรกของโรคนในสาธารณรฐประชาธปไตยคองโก เมอป 2519 อาการของโรคนในชวงแรกมกมอาการ ไข ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ ออนเพลย ทองเสย อาเจยน ตาแดง ผนทผวหนง เมอมอาการมากขน ผปวยจะมเลอดออกตามอวยวะตางๆ โดยเฉลยอตราการเสยชวตของผทปวยดวยโรคนอยทรอยละ 50 เชอไวรสนแพรจากสตวปามาสคน จากนนจงแพรระบาด ไปยงชมชน โดยการแพรจากคนสคน โดยการสมผสโดยตรงกบเลอดหรอสารคดหลงจากรางกายผปวยทมอาการ

กรมวทยาศาสตรการแพทย โดย สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข ไดเตรยมความพรอมรบสถานการณการระบาดของเชออโบลา โดยเฉพาะการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ ดวยเทคนคทางอณชววทยาทมความไวและความจ าเพาะสง สามารถทราบผลภายใน 6 ชวโมง ชวยใหการควบคมโรคและการรกษาผปวยไดทนเวลา มหองปฏบตการชวนรภย ระดบ 3 Biosafety level 3 (BSL-3) laboratory ส าหรบการปฏบตงานกบเชอทกอใหเกดโรคทมอนตรายถงแกชวต ทออกแบบพเศษ ท าใหความดนภายในหองปฏบตการนอยกวาความดนภายนอก กรองอากาศเขา-ออก เนนการปองกนการปนเปอนของเชอ ไมใหหลดออกมาสสงแวดลอมภายนอก บคลากรมความพรอมรบสถานการณการระบาดตลอด 24 ชวโมง ผปฏบตงาน ในหองปฏบตการชวนรภย ระดบ 3 ผานการฝกอบรมความปลอดภยทางหองปฏบตการ และมความช านาญ ในการตรวจวเคราะหเปนอยางด พนกงานยานพาหนะทท าหนาทขนสงตวอยางมาตรวจวเคราะหหาเชอไวรสอโบลา กผานการฝกอบรมเรองความปลอดภย มการสวมอปกรณปองกนการตดเชอ และสามารถท าลายเชอหากเกดการปนเปอน ระหวางการขนสง

“กรณพบผปวยสงสยตดเชออโบลาในสถานพยาบาลใหประสานส านกระบาดวทยา ส านกงานปองกนและ ควบคมโรคหรอส านกงานสาธารณสขจงหวด เพอสอบสวนโรคและวางแผนประสานกรมวทยาศาสตรการแพทย ในการรบตวอยางสงตรวจ ซงสามารถดรายละเอยดและค าแนะน าวธปฏบตในการตรวจวเคราะหและจดการสงสงตรวจ จากผปวยสงสยโรคตดเชอไวรสอโบลาไ ด จ า ก เ ว บ ไ ซ ต ส ถ า บ น ว จ ย ว ท ย า ศ า ส ต ร ส า ธ า ร ณ ส ข ก ร ม ว ท ย า ศ า ส ต ร ก า ร แ พ ท ย http://nih.dmsc.moph.go.th/ebola/ebola.html” นายแพทยสขม กลาว

25 พฤษภาคม 2561 /// NIH/Kai 61

15

กรมวทยาศาสตรการแพทยพรอมรบมอไวรสนปาห ทก าลงระบาดในตางประเทศ

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข มความพรอมในการตรวจวนจฉยโรคตดเชอไวรส นปาห สามารถตรวจรผลไดภายใน 8 ชวโมง เตรยมรบมอกบสถานการณ หลงพบการระบาดในประเทศอนเดย

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา โรคตดเชอไวรสนปาห มรายงานการระบาดครงแรกในประเทศมาเลเซย เมอป พ.ศ. 2541-2542 และปนมรายงานการระบาดทประเทศอนเดย แตยงไมมรายงานการระบาดในประเทศไทย โดยโรคตดเชอไวรสนปาหเปนโรคตดตอจากสตวสคน จดเปนโรคตดตออนตรายตามประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2559 โดยมคางคาวผลไมเปนแหลงรงโรคทส าคญ และยงมสตวพาหะน าโรคอนๆ ทมรายงานคอ สกร มา แมว แพะและแกะ การตดตอของโรคเกดจากการสมผสมลสตวหรอสารคดหลงของสตวพาหะน าโรคทตดเชอ สวนการตดตอจากคนสคนเกดจากการสมผสกบสารคดหลง เชน น าลายหรอเลอดของคนทตดเชอ มระยะฟกตวประมาณ 2-14 วน หรออาจจะถง 1 เดอน ในระยะเรมแรกผตดเชอจะมอาการคลายผเปนไขหวด คอ มไขสง ปวดศรษะ ปวดเมอยกลามเนอ คลนไสอาเจยน บางรายอาจมอาการของระบบทางเดนหายใจรวมดวย สมองอกเสบ หรออาจมไขรวมกบอาการทางระบบประสาท เชน วงเวยนศรษะ เดนโซเซ ซม สบสน ชก มการเคลอนไหวของลกตาผดปกต แขนขากระตก ซงอาจรนแรงถงขนเสยชวตได

นายแพทยสขม กลาวตออกวา แมโรคตดเชอไวรสนปาหยงไมมการระบาดในไทย สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย กไดเตรยมความพรอมการตรวจวนจฉยโรคตดเชอไวรสนปาห โดยการตรวจสารพนธกรรมไวรสนปาหดวยวธ Real-time RT-PCR ซงเปนวธอางองวธการตรวจของศนยควบคมและปองกนโรคแหงชาต สหรฐอเมรกา (US-CDC) ทมความไวและความจ าเพาะสง โดยใชตวอยาง ไดแก น าลาย ปสสาวะ สารคดหลงคอ/โพรงจมก น าไขสนหลง เลอด และตวอยางชนเนอ ไดแก เนอสมอง ปอด ไตและมาม การเกบตวอยางสงตรวจจะใชอยางนอย 2 ชนดตวอยางขนไป สามารถรผลการตรวจไดภายใน 8 ชวโมง สงตรวจไดทศนยประสานงานตรวจวเคราะหและเฝาระวงโรคทางหองปฏบตการ (ศปส.) สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข โทร. 02-9511485 หรอสอบถามขอมลเพมเตมไดทฝายไวรสระบบประสาทและระบบไหลเวยนโลหต โทร. 02-9510000-11 ตอ 99312, 98362

“ปจจบนโรคตดเชอไวรสนปาหยงไมมยารกษาและวคซนปองกน การรกษาเปนการรกษาตามอาการของโรค แตเราสามารถปองกนโรคไดโดยการหลกเลยงการสมผสสตวรงโรคและสตวพาหะน าโรค หลกเลยงการรบประทานผลไมทอาจปนเปอนน าลาย ปสสาวะ มลคางคาวและสารคดหลงของสตวพาหะน าโรค ควรลางผลไมใหสะอาด กอนรบประทานทกครง ลางมอดวยสบหลงสมผสกบสตว เนอสตว ซากสตวทกครง โดยเฉพาะกบคางคาว สกร มา แมว แพะและแกะ” อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตม

18 มถนายน 2561 NIH/su61

16

กรมวทยาศาสตรการแพทย สามารถตรวจวเคราะห วนจฉยโรคไขเลอดออกไดใน 8 ชวโมง

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พรอมใหบรการตรวจวนจฉยโรคไขเลอดออก จากการตดเชอไวรสเดงก โดยการตรวจวนจฉยทรวดเรวทางหองปฏบตการ เปนการตรวจสารพนธกรรม ดวยวธเรยลไทม อารท พซอาร (Real – time RT – PCR) ทราบผลรวดเรวภายใน 8 ชวโมง ชวยใหแพทยสามารถรกษาโรคไขเลอดออกได และแยกโรคอนๆ ไดอยางรวดเรว

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา เชอไวรสเดงก เปนไวรสทอยในกลมเดยวกบไวรสซกา และไวรสไขสมองอกเสบเจอ สามารถแบงเชอไวรสเดงกไดเปน 4 ชนด คอ ไวรสเดงกชนดท 1 ไวรสเดงกชนดท 2 ไวรสเดงก ชนดท 3 ไวรสเดงกชนดท 4 การตดเชอไวรสเดงกในคน มยงลายเปนพาหะน าโรคทส าคญ นอกจากนยงยงสามารถถายทอดเชอไวรสนจากรนสรนได ประเทศไทยมรายงานผตดเชอไวรสเดงกตลอดระยะเวลา 10 ปทผานมา คอตงแตป 2549 – 2560 คาดวาในป 2561 จะมผปวยโรคไขเลอดออกประมาณ 74,000- 75,000 ราย และคาดวาจะมอตราผปวยตายสงกวาปกต ทงนชนดของไวรสทระบาดในแตละปแตกตางกน ซงในป 2560 เปนไวรสเดงกชนดท 1 และ ไวรสเดงกชนดท 2 ส าหรบในป 2561 (ถงเดอน พฤษภาคม 2561) เปนไวรสเดงกชนดท 1 ไวรสเดงกชนดท 2 และไวรสเดงกชนดท 4

หลงไดรบเชอจากยงประมาณ 5–8 วน ผปวยจะเรมมอาการของโรค เชน มไข เบออาหาร อาเจยน บางรายอาจมอาการปวดทองรวมดวย อาการเลอดออกทพบในระยะน คอ จดเลอดออกเลกๆ กระจายอยตามแขน ขา ล าตว รกแร อาจมเลอดก าเดาออก หรอเลอดออกตามไรฟนได ซงสวนใหญจะหายเปนปกต ยกเวนแตบางรายทมอาการรนแรงอาจท าใหเกดอาการชอก และเสยชวตในเวลาตอมา ดงนน หากผปวยไดรบการวนจฉยอยางรวดเรวและการตรวจยนยน กจะสามารถดแลรกษาผปวยไดดยงขน

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย มระบบการตรวจวนจฉยโรคตดเชอ ดวยการตรวจวนจฉยทรวดเรวทางหองปฏบตการ โดยการตรวจสารพนธกรรม ดวยวธเรยลไทม อารท พซอา ร (Real – time RT- PCR) ทใหทงความไว และความจ าเพาะสง สามารถแยกชนดของเชอไวรสเดงก ไดดวยตวอยางตรวจทเหมาะสมคอ ซรมหรอพลาสมาชนด EDTA ทเจาะจากผปวยภายใน 0–7 วนหลงจากเรมปวย สามารถตรวจและรผลรวดเรวภายใน 8 ชวโมง หลงจากทไดรบตวอยาง นอกจากนยงมการตรวจแอนตบอดชนดไอจเอม (IgM) และ ไอจจ(IgG) ทจ าเพาะตอไวรสเดงกดวยวธอไลซา (ELISA) ซงจะสามารถยนยนการตดเชอไดเชนกน

“โรคตดเชอไวรสเดงก ยงไมมยารกษาและการพฒนาวคซนยงอยระหวางการด าเนนการ แตประชาชนสามารถปองกนการตดเชอโดยหลกเลยงการถกยงกด ใชสารเคมฉดพนไลยง ทายากนยง นอนในมง ใชฝาปดภาชนะเกบน าใช และก าจดแหลงเพาะพนธยงในบานและรอบบานพกอาศย” นายแพทยสขมกลาว


NIH/Som61

17

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาชดทดสอบตรวจไวรสซการผลภายใน 15 นาท กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พฒนาวธการตรวจไวรสซกา โดยตรวจวดปรมาณแอนตบอด ดวย

วธ Plaque Reduction Neutralization Test (PRNT) ซงตองใชทกษะความช านาญสงจงใชส าหรบการตรวจยนยนเปนกรณพเศษ พรอมพฒนาชดทดสอบเพอตรวจหาแอนตบอด IgM และ IgG หรอการตรวจภมคมกนทจ าเพาะตอเชอไวรสซกา

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา โรคตดเชอไวรสซกา มยงลายเปนพาหะน าโรคตดตอมาสคนไดโดยการถกยงทมเชอกด ซงผปวยสวนใหญไมแสดงอาการหรออาการไมรนแรง อาการทพบ เชน มผนไข ตาแดง ปวดขอ นอกจากนยงมชองทางตดเชอโดยการแพรเชอจากแมสลกและทางเพศสมพนธ มหลกฐานความเกยวของ ของไวรสซกากบภาวะทารกแรกเกดมศรษะเลกตงแตก าเนด และอาการระบบประสาทอกเสบ ประเทศไทยมรายงานผตดเชอไวรสซกาตงแตป 2559 และ 2560 จ านวน 1,114 รายและ 557 ราย ตามล าดบ ส าหรบในป 2561 (ขอมล ณ วนท 7 พ.ค.2561) พบผตดเชอจ านวน 73 ราย ซงปจจบนไวรสซกายงไมมยารกษาโรคและวคซนปองกนโรค กรมวทยาศาสตรการแพทยจงไดมการพฒนาวธการตรวจทางหองปฏบตการมาอยางตอเนอง โดยในป 2558 เปนการตรวจสารพนธกรรม ดวยวธ Real time RT-PCR ซงเปนการเพมปรมาณดเอนเอใหไดครงละมากๆ ในเวลาอนรวดเรว โดยอางองวธของศนยควบคมโรคตดตอสหรฐอเมรกา (US-CDC) พรอมทงพฒนาการตรวจแอนตบอดชนด IgM และ IgG เพอตรวจทารกแรกเกดและมารดา ซงสามารถตอบสนองตออบตการณโรคตดเชอไวรสซกาในประเทศ ในชวงเวลาดงกลาว ซงผลการตรวจทางหองปฏบตการมความส าคญตอการควบคมโรคไมใหแพรกระจายไปในวงกวางได

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา แตเดมกรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจแยกเชอไวรสซกา ดวยเซลลเพาะเลยง C6 และตรวจแอนตบอดวธ Plaque Reduction Neutralization Test (PRNT) ซงเปนวธการตรวจ ทย งยากและใชทกษะความช านาญสงจงใชส าหรบการตรวจยนยนเปนกรณพเศษ ดงนนจง ได พฒนาชดทดสอบวธ Immunochromatography เพอตรวจหาแอนตบอด IgM และ IgG ตอเชอไวรสซกา โดยรผลภายใน 15 นาท ซงชดทดสอบน ไดด าเนนการทดสอบประสทธภาพและไดรบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน ISO 13485:2016 แลว “ทผานมากรมวทยาศาสตรการแพทยใหบรการตรวจวนจฉยโรคตดเชอไวรสซกา 2 วธ คอ 1.การตรวจสารพนธกรรมไวรสซกา ในตวอยางเลอด ปสสาวะ และน าลาย ดวยวธ Real-time RT-PCR สามารถรผลไดภายใน 8 ชวโมง 2.การตรวจแอนตบอดชนด IgM และ IgG ตอไวรสซกา ในตวอยางซรม ดวยวธ ELISA หากพบผปวยสงสยตดเชอไวรสซกา สถานพยาบาลทกระดบสามารถสงตวอยางมาทสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ในพนทตางจงหวดสามารถสงตวอยางตรวจไดทศนยวทยาศาสตรการแพทยทง 14 แหง ทตงกระจายอยตามภมภาคตางๆ ท วประเทศ อยางไรกตามวธปองกนโรคตดเชอไขซกาทดทสดคอประชาชนตองปองกนตวเองไมใหยงกด และก าจดแหลงเพาะพนธยงลาย ทงในและนอกบานโดยสวมเสอผาใหมดชด ทายาปองกนยงกด นอนกางมง และหลกเลยงการเดนทางไปพนททมการระบาด ของโรค ทงนหากเดนทางกลบมาจากพนททมการระบาด แลวมอาการออกผน มไข ตาแดง ปวดขอปวดศรษะ โดยอาการจะปรากฏหลงผปวยไดรบเชอภายใน 3-12 วน ใหรบไปพบแพทยทนทและแจงประวตการเดนทางใหแพทยทราบดวย” นายแพทยสขมกลาว

25 มถนายน 2561 NIH61/kear61

18

กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาชดตรวจหาเชอวณโรค รผลใน 2 ชวโมง

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาและผลตชดตรวจหาเชอวณโรค ดวยวธ Loop-mediated isothermal amplification (TB-LAMP) ซงเปนเทคนคตรวจสารพนธกรรม DNA ตามแนวทางทองคการอนามยโลกแนะน า ตรวจงาย ไดผลเรว ราคาไมแพง ไมตองใชเครองมอซบซอน ผลถกตองเทยบไดกบการเพาะเชอ และการตรวจทางโมเลกล GeneXpert

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา จากการทองคการอนามยโลก จดใหประเทศไทยเปน 1 ใน 14 ประเทศทมปญหาวณโรครนแรงระดบโลก กระทรวงสาธารณสข จงไดจดท าแผนยทธศาสตรวณโรคระดบชาต พ.ศ. 2560-2564 โดยมเปาหมายเพอยตวณโรคโดยควบคม และลดอบตการณวณโรคใหไดตามเปาหมายตามทองคการอนามยโลกก าหนด ยทธศาสตรทส าคญประการหนง คอ เรงรดคนหาผตดเชอวณโรคและผปวยใหครอบคลม โดยเฉพาะการคดกรองในกลมเสยงส าคญ ซงการควบคมวณโรคทมประสทธภาพ จะตองวนจฉยโรคไดถกตองรวดเรว และรกษาดวยยาทไดผล อยางไรกตาม พบวายงมผปวยวณโรครายใหมทไมไดรบการวนจฉย และเขาสระบบการดแลรกษา ดงนน การพฒนาและใชวธการ ตรวจทมประสทธภาพ และไดผลตรวจรวดเรว อกทงราคาไมแพง จะชวยสนบสนนการวนจฉยวณโรคไดอยางถกตอง รวดเรว และคมคา

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา ปจจบนประเทศมปญหาในการวนจฉยวณโรค ซงตองอาศยผเชยวชาญทไดรบการฝกอบรมพเศษ หรอตองใชเครองตรวจวนจฉยวณโรคดวยวธการตรวจทางโมเลกล GeneXpert ผเชยวชาญและเครองมอเหลานยงไมมครอบคลมทกหนวยบรการ ดงนน กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข ไดท าการวจยพฒนาชดตรวจหาเชอวณโรค ดวยวธ TB-LAMP โดยไดประเมนประสทธภาพ จนสามารถผลตชดตรวจเชอวณโรคดวยวสด สารเคมทมในประเทศ ชวยลดตนทนการผลต มหนวยงานและโรงพยาบาลทน าไปใชแลวสามารถท าการตรวจได และพงพอใจกบชดตรวจดงกลาว ทงนชดตรวจหาเชอวณโรคทพฒนาขนมความไว ความจ าเพาะสง ราคาถก ใชเวลาตรวจไมเกน 2 ชวโมง สามารถอานผลไดดวยตาเปลา ประสทธภาพสงกวาการยอมเชอและตรวจดวยกลองจลทรรศน ผลตรวจเทยบไดกบการเพาะเชอ ซงใชเวลานานกวาจะทราบผล และมความไวใกลเคยงกบวธการตรวจทางโมเลกล GeneXpert ซงตองมเครองตรวจและตลบตรวจตวอยาง ดงนนเพอเพมประสทธภาพในการวนจฉยวณโรค ทคมคา และสามารถตรวจไดในหองปฏบตการทวไป การตรวจดวยชดตรวจหาเชอวณโรคดวยวธ TB-LAMP เปนนวตกรรมใหมในการสนบสนนการควบคมวณโรค ตามแนวทางการตรวจปจจบนขององคการอนามยโลก และเปนวธตรวจทพฒนาไดเองในประเทศไทย

1 สงหาคม 2561 NIH/npr61

19

กรมวทยาศาสตรการแพทย แนะวธก าจดยงพาหะโรคตดตอ ดวยวสดหางายในครวเรอน

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เผยองคความรการก าจดยงพาหะน าโรคตดตอ ดวยสารทใชซกลางในครวเรอนตนทนต า ไมเปนอนตรายตอมนษย และไมท าใหยงดอตอสารเคม

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ไขเลอดออกนบเปนปญหาส าคญทางสาธารณสขของประเทศ ทเกดขนอยางตอเนองทกป โดยมยงลายเปนพาหะน าโรค การปองกนโรคไขเลอดออกทดทสดคอการควบคมยงลายพาหะน าโรคไขเลอดออก โดยประชาชนตองรวมมอกน หมนตรวจตราบรเวณทพกอาศยก าจดแหลงเพาะพนธยง ลกน า และตวยง ซงวธทนยมใชกนอยางแพรหลายคอการใชสารเคมก าจดยงลาย แตกมขอเสยคอ สารเคมบางชนดมราคาแพง และอาจสงผลขางเคยงตอสขภาพของผอยอาศย หรอสตวเลยงได ตลอดจนท าใหยงดอตอสารเคม

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตอไปวา กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสขไดคนพบวธการทจะท าใหประชาชน สามารถก าจดยงลายในบานเรอนไดดวยตนเอง ซงเปนวธทงาย และสะดวก เพยงน าสารซกลางทมอยแลวภายในบานเรอน มาประยกตท าเปนสารก าจดลกน าและตวยงทมความปลอดภยสงโดยสารซกลางหรอท าความสะอาดดงกลาวมคณสมบตลดแรงตงผว สามารถเขาไปจบกบล าตวของลกน ายงหรอตวยงได จากนนจะเขาไปปดกนท าลายระบบการหายใจของตวแมลง และท าใหแมลงตายในทสด โดยมวธการดงน คอ การกาจดลกนายง ใชผงซกฟอกโรยลงไปในภาชนะขงน าทไมสามารถคว าได เชน จานรองขาตกนมด แจกน ศาลพระภม ในอตราสวน 1 ชอนโต๏ะ ตอน าขง 2 ลตร วธนผงซกฟอกจะแพรกระจายปกคลมทวผวน า ลกน า และตวโมงจะดดซบสารเหลานเขาสระบบหายใจ และตายไปในทสด การกาจดยงตวเตมวย ท าไดโดยการใชผงซกฟอกหรอผลตภณฑท าความสะอาด เชนแชมพ น ายาลางจาน สบเหลว ในอตราสวน 1 สวน ตอน า 4 สวน คอยๆ คนอยาใหเกดฟอง ใสในกระบอกฉดพรมผา ฉดไปยงตวยงโดยตรงหรอ ฉดไปตามทมดหรอมมอบทเหนกลมยงไปเกาะพกอย เชน ตามมมในหองน า ราวแขวนเสอผา เปนตน ซงยงจะตายภายใน 10-20 วนาท เปนวธการก าจดยงทงาย ตนทนต า ไมเปนอนตรายตอมนษยหรอสตวเลยง และไมท าใหยงดอตอสารเคม

นอกจากน กรมวทยาศาสตรการแพทยยงคนควาวจยสารก าจดลกน ายงลายชนดหนภเขาไฟสงเคราะห หรอ ซโอไลท ใชในการปองกนและก าจดลกน ายงตางๆ ในแหลงเพาะพนธตามภาชนะน าขง ซงไดรบการขนทะเบยนนวตกรรมไทย และไดถายทอดเทคโนโลยน ใหแกภาคเอกชน เพอผลตและจ าหนายในทองตลาด ประชาชนทสนใจสามารถตดตอไดทบรษท อคาร เทรดดง (ประเทศไทย) จ ากด 117 ซอยโชคชยจงจ าเรญ (พระราม 3 ซอย 53) ถนนพระราม 3 เขตยานนาวา แขวงบางโพงพาง กรงเทพมหานคร 10120 โทรศพท 02 – 295-2151-3

3 กนยายน 2561 NIH/som61

20

ส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร (สคอ.)

21

กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจวตถกนเสยโรตสายไหมอยธยาพบปลอดภย กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกบส านกงานสาธารณสขจงหวดพระนครศรอยธยา สมตรวจตวอยางโรตสายไหมเพอตรวจวเคราะหวตถกนเสย (กรดเบนโซอก และกรดซอรบก) พบวาไมเกนคามาตรฐาน ดงนนนกทองเทยวสามารถซอรบประทานและเปนของฝากไดอยางมนใจ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา โรตสายไหมเปนขนมประจ าจงหวดพระนครศรอยธยา ซงเปนทนยมของผบรโภคและนกทองเทยวทมโอกาสมาไหวพระและซอโรตสายไหมเพอเปนของฝาก อกทงปจจบนจากกระแสละครบพเพสนนวาสท าใหนกทองเทยวมาเทยวจงหวดพระนครศรอยธยาเพมมากขน สงผลใหโรตสายไหมขายด ดงนนเพอความปลอดภยของนกทองเทยวในการบรโภคโรตสายไหม กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยส านกคณภาพและความปลอดภยอาหารจงไดรวมกบส านกงานสาธารณสขจงหวดพระนครศรอยธยา สมเกบตวอยางเมอวนท 9 เมษายน 2561 แบงเปนแผนแปงโรต และผงแปงอเนกประสงค เพอตรวจวเคราะหวตถกนเสย ไดแก กรดเบนโซอก และกรดซอรบก ผลการตรวจวเคราะหไมพบกรดซอรบกทกตวอยาง แตพบวตถกนเสยชนดกรดเบนโซอกแตไมเกนมาตรฐานทกระทรวงสาธารณสขก าหนด ดงนนนกทองเทยวสามารถซอโรตสายไหมไปรบประทานและเปนของฝากไดอยางมนใจ

นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวา ประกาศกระทรวงสาธารณสขไดก าหนดใหปรมาณกรดเบนโซอกในแปงอเนกประสงคซงจดเปนสวนผสมส าเรจรปส าหรบผลตภณฑเบเกอร ไมเกน 500 มลลกรม/อาหาร 1 กโลกรม และไมอนญาตใหใชกรดซอรบก สวนแผนแปงโรตก าหนดปรมาณกรดเบนโซอก ส าหรบอาหารประเภทธญชาตและผลตภณฑธญชาต ไมเกน 1,000 มลลกรม/อาหาร 1 กโลกรม และปรมาณกรดซอรบกไมเกน 1,000 มลลกรม/อาหาร 1 กโลกรม

"กรดเบนโซอกเปนวตถกนเสยทใชในอตสาหกรรมอาหารหลายชนด รวมถงใชส าหรบรกษาคณภาพของเครองส าอางและยาสฟน โดยกรดเบนโซอกสามารถยบยงการเจรญเตบโตของจลนทรยได ส าหรบความเปนพษของกรดเบนโซอกหากไดรบปรมาณทสงอาจท าใหเกดอาการคลนไส อาเจยน ปวดทอง และทองเสยได หากไดรบปรมาณนอยรางกายจะสามารถขบออกใหหมดไปได แตถาไดรบในปรมาณมากหรอไดรบทกวนอาจเกดการสะสมจนถงระดบทท าใหเกดผลกระทบตอรางกายไดโดยเฉพาะผทมอาการแพ ดงนนผบรโภคไมควรบรโภคอาหารชนดเดยวซ าๆ ตดตอกนเปนเวลานาน และบรโภคในปรมาณทมาก" นายแพทยสขมกลาว

11 เมษายน 2561

FOOD/rich61

22

กรมวทยาศาสตรการแพทย สนบสนนเกษตรกรตงหองแลปตรวจสารพษ สรางความมนใจผบรโภค กรมวทยาศาสตรการแพทยสงเสรมเกษตรกรจงหวดสระบรตอยอดความรจากภาครฐจดตงหองปฏบตการตรวจวเคราะหผกผลไมสด กอนจ าหนายไปยงผบรโภค เพอสรางความเชอมนมาตรฐานผกปลอดภย เพมมลคาการตลาดและสรางรายไดใหเกษตรกรมากขน

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยส านกคณภาพและความปลอดภยอาหารไดด าเนนโครงการตลาดกลางคาสงผกและผลไมสด เพอผบรโภคปลอดภย ตงแต ป 2555-ปจจบน โดยมกลมเปาหมายเปนตลาดคาสง ตลาดทวไป หางคาปลกและโรงคดตดแตง เพอพฒนาใหมระบบตรวจคดกรองความปลอดภยของวตถดบ ผก/ผลไมสด เนอสตว และอาหารแปรรป โดยในป 2558 ส านกคณภาพและ ความปลอดภยอาหาร ไดรบการตดตอจากเกษตรกร เพอใหค าแนะน าระบบคณภาพและออกแบบหองปฏบตการตรวจสารตกคางในผก และฝกอบรมการใชชดทดสอบสารเคมในผก จนสามารถด าเนนการเองได ไดรบการตอบรบจากผบรโภค และคคาตางๆ มากมายใหความเชอมนในความปลอดภยของผลตภณฑ เชน ตวอยางจากฟารม “สมเกยรต ผกอรอย" เปนผกตามมาตรฐาน GMP และมระบบการตรวจคดกรองสารเคมก าจดศตรพชตกคาง ซงกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดใหความรเรองอนตรายของสารพษ การลดการปนเปอน การตรวจสอบสารพษตกคางในผกสดและผลไมสด และวธการใชชดตรวจเบองตนทสามารถตรวจสอบหาชนดสารเคมก าจดแมลง 4 กลม ในผก ผลไมและธญพช ชนด Organophosphate, Carbamate, Pyrethroid, Organochlorine ตลอดจนการเตรยมผกสดเพอท าการบรรจภณฑใหไดมาตรฐานจนถงกระบวนการจดสงตงแตตนทางถงปลายทาง ท าใหผประกอบการมความรความเขาใจ และใหความส าคญของการจดตงหองปฏบตการตรวจสอบหาชนดสารเคมตกคางในผกสดและผลไมสดเพอตรวจสอบกอนน าไปจ าหนายถงมอผบรโภค

นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวา หลงจากทเขารบการอบรมเชงปฏบตการ เรอง การใชชดทดสอบสารเคมก าจดศตรพช 4 กลม ในผก/ผลไมสด ป 2558 กบทางกรมวทยาศาสตรการแพทย และไดมการจดตงหองปฏบตการตรวจวเคราะห ท าใหฟารม “สมเกยรต ผกอรอย" สามารถใชชดทดสอบตรวจสารเคมในผกทเกษตรกรในพนทสงเขามาจ าหนายใหกบฟารม ได เชน แตงกวา แตงลาน ถวฝกยาว กะหล าปล คะนา และผกบงจน กอนน าไปจ าหนายในแหลงอนๆ เชน แมคโคร รานอาหาร ภตตาหาร เปนตน ผลปรากฏวาผกทน าไปจ าหนายออกจากฟารม "สมเกยรตผกอรอย" เปนผกทปลอดภยจากสารเคมและมาตรฐาน GMP จงไดรบความนยมจากผบรโภค เพราะมความเชอมนในความปลอดภย สามารถสรางรายไดใหกบเกษตรเพมมากขน

ดานนายสมเกยรต ล าพนแดง ผบรหารโรงงานคดแยกตดแตงแพกบรรจผกสด "สมเกยรตผกอรอย" จงหวดสระบร กลาววา ในฐานะทตนเปนผรวบรวมผลผลตทางการเกษตรมาหลายป ประสบปญหาหลายอยาง เชน คณภาพสนคา และความปลอดภยของลกคา และยงไมทราบเรองการบรหารจดการเรองสารตกคาง จนเมอป 2555 กรมวทยาศาสตรการแพทยไดมโครงการพฒนาตลาดกลางคาสง ผกสดผลไมสด เพอผบรโภคปลอดภย จงไดเขารวมโครงการกบกรมวทยาศาสตรการแพทย โดยเขาฝกอบรมการใชชดทดสอบสารเคมในผกจนสามารถจดตงหองปฏบตการตรวจวเคราะหสารเคมตกคางในผกได และยงไดน าความรทไดรบไปตอยอดกบเกษตรกรทน าผกมาจ าหนายดวยทงเรองของการใชปย สารเคม การเกบเกยวทเหมาะสม เปนตน นอกจากนในป 2559 ไดปรบตวจากผรวบรวมผกมาปลกผกเอง โดยใชพนทกวา 16 ไรเนนการปลกใหไดมาตรฐาน เปนการปลกผกแบบยกระดบคณภาพของผก ปลกแบบออรแกนก เนนขายทตลาดสขภาพ ท าใหไดราคาด มมลคาทางการตลาดมากขน โดยในป 2561 ไดรบงบประมาณสนบสนนจากโครงการพฒนา SMEs จ านวน 10 ลานบาท เพอขยายโรงคดตดแตงและเปนศนยเรยนรและทองเทยวเชงเกษตรแบบครบวงจร ผทสนใจสามารถแวะไปเทยวชม “สมเกยรต ผกอรอย” ไดทเลขท 45/1 หม 7 ต าบลโคกสวาง อ าเภอเมอง จงหวดสระบร โทร.06-1445-3544, 08-3893-5522 หรอ Facebook สมเกยรต ผกอรอย ฟารมไมตงใจ สระบร

17 เมษายน 2561 Food/ton61

23

กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาการตรวจวเคราะหการปนปลอมยาแผนปจจบนในอาหารเสรม ทราบผลภายใน 24 ชวโมง

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พฒนาศกยภาพการตรวจวเคราะหการปนปลอมของยาแผนปจจบนในอาหารใหครอบคลมชนดของสารทมการน ามาใช ปจจบนไดท าการตรวจวเคราะหยาในกลมทจบตามองพเศษ (priority watch list) 5 กลม ไดแก กลมยารกษาโรคหยอนสมรรถภาพทางเพศ กลมยาลดความอวน กลมยาระบาย กลมยาสเตยรอยด และกลมวตถออกฤทธตอจตและประสาท รวมทงปรบขนตอนการด าเนนงานและระยะเวลาการตรวจ ใหรวดเรวยงขน เพอความปลอดภยของผบรโภค

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา อาหารทมการน ายาแผนปจจบนมาผสม จดเปนอาหารไมบรสทธ และเปนสงผดกฎหมาย กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกบหนวยงานอนๆ ไดรวมกนเฝาระวงการปนปลอมยาแผนปจจบนในอาหารมาอยางตอเนอง โดยในปงบประมาณ 2560 ไดท าการตรวจวเคราะหอาหาร โดยแบงเปน กาแฟส าเรจรปชนดผง พบการปนปลอมของยาแผนปจจบนในอาหารเสรม ไดแก ไซบทรามนในกลมยาลดความอวน รอยละ 3 ซลเดนาฟลในกลมยารกษาโรคหยอนสมรรถภาพทางเพศ รอยละ 30 และตรวจพบเดกซาเมธาโซน ในกลมยาสเตยรอยด รอยละ 8 ผลตภณฑเสรมอาหาร พบวามการปนปลอมกลมยาลดความอวน รอยละ 24 ซงสวนใหญ ตรวจพบไซบทรามน ออลสแตท และยาผสมทงสองชนดรวมกน และพบกลมยารกษาโรคหยอนสมรรถภาพทางเพศ รอยละ 29 สวนใหญพบการปนปลอมซลเดนาฟล และเครองดม ตรวจพบไซบทรามนในกลมยาลดความอวน รอยละ 3 อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทยมการพฒนาขยายศกยภาพการตรวจใหครอบคลมชนดสารทน ามาใชและปจจบนไดตรวจวเคราะหยาในกลมทจบตามองพเศษ (priority watch list) ทงสน 5 กลม 16 ชนด ไดแก กลมยารกษาโรคหยอนสมรรถภาพทางเพศ (ซลเดนาฟล, ทาดาลาฟล และวารเดนาฟล) กลมยาลดความอวน (เอฟดรน, ซโดเอฟดน, ออลสแตท, เฟนฟลรามน, เฟนเทอรมน, ฟออกซทน และไซบทรามน) กลมยาระบาย (ฟนอลฟทาลน)กลมยาสเตยรอยด (เดกซาเมธาโซน และเพรดนโซโลน) และกลมวตถออกฤทธตอจตและประสาท (อลปราโซแลม, ไดอะซแพม และลอราซแพม) และปรบการด าเนนงานตรวจวเคราะหยาแผนปจจบนปนปลอมในอาหารกรณเรงดวน 1 ตวอยาง 1 รายการวเคราะห สามารถรายงานผลภายใน 24 ชวโมง หรอ 1 วนท าการหลงจากรบตวอยางเขาหองปฏบตการ ในกรณทตรวจไมพบสารปนปลอม แตหากตรวจพบจะตองตรวจวเคราะหยนยนดวยวธ และเครองมอขนสง สามารถรายงานผลไดใน 2 วนท าการ สวนกรณปกต ก าหนดระยะเวลาแลวเสรจภายใน 3 วนท าการ

“ในการเฝาระวง พบวา อาหารเสรมมการปนปลอมยาแผนปจจบน ดงนนหากผบรโภคประสงคจะใชผลตภณฑ อาหารเสรม ไมควรหลงเชอค าโฆษณา ควรใชวจารณญาณในการเลอกซอ เลอกผลตภณฑจากแหลงทเชอถอได เพอหลกเลยงความเสยงในการได รบอนตรายจากผลขางเคยงของยาทปนปลอม แตหากมอาการผดปกตหลงการรบประทานผลตภณฑเหลาน ใหหยดรบประทาน รบไปพบแพทยทนท และแจงหนวยงานทเกยวของเพอด าเนนการตอไป” นายแพทยสขมกลาว

8 พฤษภาคม 2561//Food/kai61

24

กรมวทยาศาสตรการแพทยยนยนผลตภณฑสาหรายทะเลในประเทศไทยปลอดภยจากสารหนอนนทรย

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข สมตรวจผลตภณฑจากสาหรายทะเลทผลตในประเทศไทยและตางประเทศ พบสารหนอนนทรยยงอยในปรมาณทปลอดภย

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ในปจจบนคนไทยนยมบรโภคสาหรายทะเลกนมาก ไมวาจะในรปแบบของขนมขบเคยว สาหรายหอขาวปน สาหรายผงโรยบนขาวหนาตางๆ โดยสาหรายทะเล (seaweed) นนเปนวตถดบทมสารอาหารและแรธาตสง เชน มสารไอโอดน ชวยในการปองกน โรคคอหอยพอกได มโปรตน แคลเซยม เหลก สงกะส แมกนเซยม โพแทสเซยม และมใยอาหารสง แตในทางกลบกนสาหรายทะเลกมโอกาสปนเปอนโลหะหนกสง เชน แคดเมยม (cadmium) และสารหน (arsenic) โดยเฉพาะสารหนนนจะตรวจพบในปรมาณมาก ถาหากตรวจวเคราะหในรปของสารหนทงหมด (total arsenic) เนองจากสารหนในอาหารมหลายสปชส แบงออกเปน 2 ประเภทใหญ คอ สารหนอนทรย (organic arsenic) และสารหนอนนทรย (inorganic arsenic) ทงนสารหนอนทรยนนจะมความเปนพษต ากวาสารหนอนนทรย ดงนนจงไดมการก าหนดปรมาณสารหนอนนทรยส าหรบสตวน าและอาหารทะเล จะตองไมเกน 2 มลลกรมตออาหาร 1 กโลกรม ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 273 (พ.ศ.2546) เรอง มาตรฐานอาหารทมสารปนเปอน (ฉบบท 2)

กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร ไดใหบรการตรวจวเคราะห สารหนอนนทรยในอาหาร ผลการตรวจวเคราะหในปงบประมาณ 2558-2560 ปรากฏวาสาหรายและผลตภณฑสาหรายทผลตในประเทศ 475 ตวอยาง พบวา สวนใหญไมพบสารหนอนนทรย และตรวจพบสารหนอนนทรยเพยงรอยละ 4 และปรมาณทตรวจพบทงหมดยงปลอดภย เพราะอยในชวง นอยกวา 0.25 มลลกรมตอกโลกรม นอกจากนยงตรวจสาหรายทผลตจากตางประเทศ ไดแก ญปน อนโดนเซย จน เกาหล สงคโปร สเปน สงตรวจจ านวน 78 ตวอยาง ตรวจพบสารหนอนนทรยรอยละ 17 ปรมาณทตรวจพบอยในชวง 0.25–0.39 มลลกรมตอกโลกรม “กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร ไดด าเนนการเฝาระวงทางดานคณภาพและ ความปลอดภยของสาหรายมาอยางตอเนอง โดยใชเทคนควเคราะหลควดโครมาโทกราฟ รวมกบ การวเคราะหธาต โดยหลกการของอะตอมมกสเปกโทรสโกป โดยใชเครองมอ HPLC-ICP-MS สามารถตรวจวดเชงปรมาณต าสดไดทระดบ 0.25 มลลกรมตอกโลกรม พบวาสาหรายในประเทศไทยนนมความปลอดภยจากสารหนอนนทรย และพบการปนเปอนในระดบต ากวาตางประเทศ จงขอใหผบรโภคมนใจ แตอยางไรกดควรบรโภคสาหรายอยางเหมาะสม เนองจากการน าสาหรายมาปรงรสท าใหมปรมาณโซเดยมคอนขางสง ผทเปนโรคความดนโลหตสงหรอโรคไต ไมควรบรโภคในปรมาณมากหรอบรโภคบอยจนเกนไป” นายแพทยสขม กลาวเพมเตม

18 พฤษภาคม 2561 //Food/Su

25

สธ. สานพลงประชารฐ พฒนาคณภาพอาหารไทยสมาตรฐานสากล กระทรวงสาธารณสข ผลกดนนโยบายรฐบาลในการทจะท าใหประเทศไทยเปน “ครวของโลก” โดยการ

พฒนาระบบการดแล ควบคมและตรวจสอบคณภาพความปลอดภยอาหารตลอดหวงโซอาหาร เพอสรางความมนใจในความปลอดภยอาหารของไทยทงในประเทศและสงออก ใหอาหารไทยมคณภาพทดเทยมมาตรฐานสากล พรอมเปดตวชดทดสอบตนแบบเพอตรวจหา ไซบทรามนในอาหารเสรมลดความอวนรผลภายใน 1 ชวโมง

ศาสตราจารยคลนก เกยรตคณ นายแพทยปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข กลาวภายหลงเปนประธานเปดงาน “มหกรรมอาหารปลอดภย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2561” ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ วา กระทรวงสาธารณสข มหนาทรบผดชอบหลกในเรองความปลอดภยของอาหารและสขภาพของประชาชน โดยรฐบาลไดก าหนดนโยบายในการทจะท าใหประเทศไทยเปน “ครวของโลก” ดงนนจงตองมการพฒนาระบบการดแล ควบคม และตรวจสอบคณภาพความปลอดภยอาหารทผลตทกขนตอนตลอดหวงโซอาหาร (Food Chain) ตงแตวตถดบ(การเพาะปลก เพาะเลยง) การแปรรป การผลต การจดจ าหนาย จนถงผบรโภค โดยแนวทางการด าเนนงานในดานอาหารปลอดภยตองบ รณาการหนวยงานทงภาครฐ เอกชน และประชาชน โดยพฒนามาตรฐานกฎหมายใหเปนสากล เสรมสรางความเขมแขงในการก ากบดแลอาหารปลอดภยอยางครบวงจร ตงแตการควบคมการน าเขา การผลต การจ าหนายและการขนสง สรางแรงจงใจใหผประกอบการผลตสนคาทมคณภาพไดมาตรฐาน พฒนาคณภาพผลตภณฑอาหารชมชน (OTOP) ใหเปน Smart Product พฒนาศกยภาพผบรโภคใหมความร มพฤตกรรมทถกตองในการเลอกซอ และบรโภคอาหารอยางปลอดภย พฒนาบคลากรดานการตรวจสอบและวเคราะหคณภาพอาหาร ประสานความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของใหเปนไปในทศทางเดยวกน พฒนาศกยภาพหองปฏบตการใหมขดสมรรถนะในการสงเสรมสนบสนนและแกไขปญหา เชอมโยงระบบขอมลสารสนเทศระหวางหนวยงานใหเกดประสทธภาพและใชเปนขอมลในการก าหนดนโยบายของประเทศได เปนการ “สรางความเขมแขงจากภายใน เชอมโยงเศรษฐกจไทยสเศรษฐกจโลก”

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทย ในฐานะหองปฏบตการอางองดานอาหารของประเทศ ไดสนบสนน สงเสรม สรางความเขมแขงดานอาหารปลอดภยอยางเปนระบบและตอเนอง ไดแก การพฒนาศกยภาพผประกอบการ แหลงกระจายสนคา เชน ตลาดกลางคาสง หางคาปลก โรงคดตดแตง ในการจดตงหองปฏบตการตรวจสอบสารปนเปอนและสารตกคางในอาหาร พฒนาผลตภณฑยกระดบการจดจ าหนายเพมมลคาสนคา ผลตภณฑอาหารชมชน (OTOP) และอตสาหกรรมอาหารขนาดเลก (SMEs) พฒนาศกยภาพหองปฏบตการทงสวนกลางและภมภาคใหสามารถตรวจวเคราะหไดอยางถกตองแมนย า มขอมลดานอาหารของประเทศ (Big data) ทน าไปวเคราะหเพอใชในการก าหนดนโยบายปองกนและแกปญหาความเสยงและความไมปลอดภยดานอาหาร ชวยสงเสรม และแกปญหาดานกา รสงออกสนคาใหกบผประกอบการในฐานะหองปฏบตการอางองดานโลหะหนกของอาเซยน เนองจากประเทศปลายทางไดก าหนดใหสนคาจากประเทศไทยตองตรวจสารหนอนนทรยจากหองปฏบตการอางองของอาเซยนเทานน โครงการโรงพยาบาลอาหารปลอดภย ทกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดบรณาการรวมกบหนวยงานภายในกระทรวงสาธารณสข ตงแตป 2558 เปนตนมา จนถงปจจบนม

26

โรงพยาบาลเขารวมโครงการกวา 800 แหง ทงนเพอแกปญหาสขภาพของประชาชนและยงเปนการชวยขบเคลอนเศรษฐกจชาตในระดบฐานรากอกดวย

“นอกจากนกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดพฒนาชดทดสอบตนแบบเพอตรวจหาการปนปลอมไซบทรามนในอาหารเสรมลดความอวนไดส าเรจ โดยใชเทคนค Thin Layer Chromatography (TLC) สามารถทราบผลไดในเวลาเพยง 1 ชวโมง มความแมนย า ความไวสง ตรวจหาสารไดในระดบต ากวา 10 มลลกรมตอหนงแคปซล และเตรยมพรอม เพอใหหนวยงานทเกยวของ เชน ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ส านกงานสาธารณสขจงหวด (สสจ.) และต ารวจ น าไปใชในการตรวจเบองตน โดยชดทดสอบดงกลาวไดน ามาเปดตวในงานมหกรรมอาหารปลอดภยครงนดวยและขนตอไปจะพฒนาใหชดทดสอบดงกลาวมความงาย สะดวก และแมนย าสงขน เพอใหประชาชนและหนวยงานทเกยวของสามารถน าไปใชประโยชน” นายแพทยสขมกลาว


27

กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจพลาสตกใสอาหารสด า พบทกตวอยางไดมาตรฐาน

กรมวทยาศาสตรการแพทย เผยผลตรวจภาชนะบรรจอาหารทท าดวยพลาสตกสด า ระหวางป พ.ศ. 2556-2560 จ านวน 84 ตวอยาง พบวามมาตรฐานทกตวอยาง แนะเลอกใชภาชนะบรรจอาหาร ใหเหมาะกบคณสมบตของวสด เลอกใชภาชนะทมคณภาพไดมาตรฐาน ใชงานใหถกกบวตถประสงค ของผลตภณฑแตละชนด และดแลรกษาความสะอาดใหดเพอความปลอดภยในชวต นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา จากกรณทมการแชรขอมลเกยวกบนกวจยแหงสหราชอาณาจกร ตรวจพบสารโบรมน ตะกว พลวง ปนเปอนภาชนะใสอาหารทท าจากพลาสตกสด า เกนเกณฑทกฎหมายก าหนด ท าใหผบรโภคไทยเกดความกงวลวา ภาชนะใสอาหารทท าจากพลาสตกสด าในประเทศไทยจะปลอดภยหรอไม ในสวนของประเทศไทยมการก ากบดแลความปลอดภยของภาชนะบรรจอาหารทท าดวยพลาสตก ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 295 (พ.ศ. 2548) เรอง ก าหนดคณภาพหรอมาตรฐานของภาชนะบรรจทท าจากพลาสตก ซงพลาสตกทใชบรรจอาหาร ตองมคณภาพหรอมาตรฐาน ไดแก สะอาด ไมมสารอนออกมาปนเปอนกบอาหารในปรมาณทอาจเปนอนตรายตอสขภาพ ไมมจลนทรยทท าใหเกดโรค ไมมสออกมาปนเปอนกบอาหาร และตองมคณภาพตามทก าหนด ซ งขนอยกบชนดของพลาสตก และหามใชพลาสตกทท าจากพลาสตกใชแลว (พลาสตกรไซเคล) มาบรรจอาหาร ทงน ในระหวางป พ.ศ. 2556-2560 ส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดท าการตรวจวเคราะหภาชนะพลาสตกสด าทใชบรรจอาหาร ซงผประกอบการน าสงเพอตรวจวเคราะหตามขอก าหนดของประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 295 (พ.ศ.2548) จ านวน 84 ตวอยาง ประกอบดวย ถาด ถง ถวย กลองทวไป และกลองส าหรบใชกบไมโครเวฟ กระบวย และตะหลว ตรวจวเคราะหโลหะอนตราย เชน ตะกว แคดเมยม และตรวจการเคลอนยายขอ งสารเคม ทอาจออกมาจากพลาสตก เชน โลหะหนก สารอนทรย และสารอนนทรย ผลการตรวจวเคราะห พบวาทกตวอยางไดมาตรฐาน “อยางไรกด เพอความปลอดภยในการใชภาชนะบรรจอาหาร ประชาชนควรใชใหถกประเภทเหมาะกบคณสมบตของวสด เชน หากใสอาหารรอน ควรใชพลาสตกชนดทนความรอนได และใชพลาสตกแบบททนความเยนไดส าหรบอาหารแชแขง หากตองการใชกบเตาไมโครเวฟ ควรเลอกชนดทรบรองวาใชกบเตาไมโครเวฟ และเลอกใชของทมคณภาพไดมาตรฐาน เชน มเครองหมาย มอก. มฉลากแจงขอมลผผลต มวธใช และจะตองใชงานใหถกวตถประสงคของผลตภณฑนนๆ ดวย เชน ถงใสขยะ กะละมงซกผา กระปองใสส ตะกราใสของ สงเหลานหามน ามาใชใสอาหาร นอกจากน ควรดแลรกษา ลาง ขดถอยางระมดระวง ไมขดท าลายผวภาชนะ ซงอาจท าใหเปนทสะสมของเศษอาหาร ควรลางใหด ผง ใหแหง และตองสงเกตภาชนะวามการเปลยนแปลงหรอไม สเปลยนไปหรอไม มรอยแตก ราว เปราะเสอมสภาพหรอไม ทงนหากไมแนใจควรเปลยนใหมดกวา ” นายแพทยสขม กลาวทงทาย


Food/npr61

28

สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย (สชพ.)

29

นกวทยฯไทยจบมอญปนเปดใหบรการถอดรหสพนธกรรมเชอวณโรค เพอยตวณโรคในกลมประเทศอาเซยน

กรมวทยาศาสตรการแพทย โชวผลงานวจยทน าไปใชประกอบการวนจฉยและรกษาวณโรคในการประชมวชาการนานาชาต เพอรวมมอกนยตวณโรคในกลมประเทศอาเซยน

วนน (30 ม.ค.61) ทโรงแรมเซนทารา แกรนด แอท เซนทรลเวลด กรงเทพมหานคร นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปนประธานเปดการประชมวชาการนานาชาต เรอง นวตกรรมการวจยและพฒนาเพอกลยทธยตวณโรค “Innovative Interventions and Researches for End TB Strategy 2018” จดโดยกรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกบ Japan International Cooperation Agency (JICA) ประเทศญปน และโครงการสรางศกยภาพวจยวณโรคและวณโรคดอยาในอาเซยน ซงไดรบทนจาก Fogarty International Center, National Institute of Health เนองจากวณโรคเปนโรคตดตอเรอรงของระบบทางเดนหายใจทเปนปญหาสาธารณสขทส าคญของประเทศไทย และประเทศในเขตอาเซยน โดย 8 ใน 10 ประเทศสมาชกถกจดเปนประเทศทมภาระโรคของวณโรคสง กระทรวงสาธารณสขมนโยบายสนบสนนใหน าผลงานวจยตอยอดพฒนามาใชในการตรวจรกษา เพอยตปญหาวณโรคทงในประเทศไทยและอาเซยน ตามทองคการอนามยโลกไดประกาศใชกลยทธยตวณโรคในป พ.ศ.2559 เนนการท าวจยและน าเทคโนโลยใหมมาใชในการวนจฉยและรกษาวณโรค สนบสนนใหแตละประเทศใชเทคโนโลยใหเหมาะสมอยางพอเพยงและยงยน เรงสรางสงใหม

นายแพทยสขม กลาววา ส าหรบประเทศไทยในแตละปมผปวยวณโรคเสยชวตประมาณ 10,000 ราย และมผปวยวณโรคดอยาอยางนอย 2,200 ราย สวนใหญไมไดรบการวนจฉย ทงทคนไทยสามารถเขาถงการวนจฉยและรกษาวณโรคตามระบบหลกประกนสขภาพ กระทรวงสาธารณสขใหความส าคญกบการยตวณโรค ทผานมากรมวทยาศาสตรการแพทยมความรวมมอกบมหาวทยาลยโตเกยวในการวจยดานวณโรคและไดรบการสนบสนนการวจยจากไจกา (JICA) และองคกรวจยและพฒนาดานการแพทยแหงประเทศญปน (Japan Agency for Medical Research and Development : AMED) ภายใตโปรแกรม Science and Technology Research Partnership for Sustainable Development (SATREPS) โครงการ Integrative Application of Host and Genomic Information for Tuberculosis Elimination ซงวจยและพฒนาจนไดนวตกรรมใหมทสามารถน ามาใชประกอบการวนจฉยและรกษาวณโรค ประกอบดวย การตรวจเลอด เพอประเมนการแสดงออกของยนทชวยในการวนจฉยการตดเชอวณโรค วธตรวจระดบยาตานวณโรค เพอประเมนขนาดยาตานวณโรคใหเหมาะสม และการตรวจพนธกรรมเพอปรบขนาดยาตานวณโรคใหเหมาะสมกบลกษณะพนธกรรม การถอดรหสพนธกรรมของเชอวณโรคเพอการประเมนภาวะดอตอยาตานวณโรค โดยภายในปงบประมาณ 2561 น ทางศนยพนธศาสตรการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย เปดใหบรการการถอดรหสพนธกรรมของเชอวณโรคทงจโนมดวยเทคนคการถอดรหสพนธกรรมสมรรถนะสง เพอประเมนภาวะดอยาและตดตามการระบาดของวณโรค เพอชวยสนบสนนการควบคมการระบาดของวณโรค

“นอกจากนไดเชญนกวจยดานวณโรคจากประเทศญปน องกฤษ อนโดนเชย พมาและประเทศไทย รวมถายทอดความรทงดานระบาดวทยา เศรษฐศาสตรสาธารณสข แบคทเรยวทยา พนธกรรม เภสชวทยา และแบงปนประสบการณดานการวจยวณโรค โดย ดร.โทร

โมร (Dr.Toru Mori) อดตผอ านวยการสถาบนวจยวณโรคแหงประเทศญปนใหเกยรตบรรยายเรองมาตรการส าคญทประเทศญปนใชเพอลดวณโรคไดมากกวารอยละ 10% ตอป การสรางความรวมมอการวจยในระดบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต จะท าใหเกดการบรณาการ

ความรวมมอในการควบคมวณโรคทจ าเปนและยงยนส าหรบผปวยวณโรคในภมภาค โดยเฉพาะการดแลผปวยวณโรคดอยา เพอเกดประโยชนตอการด าเนนกลยทธยตวณโรค ในกลมประเทศอาเซยนตามกลยทธทองคการอนามยโลกไดประกาศไว" นายแพทยสขม กลาว

30 มกราคม 2561//MLSI/Kai61

30

สธ.รวมกบนกวจยชนน าไทยหารอแนวทางความรวมมอดานพนธกรรมมนษย รวมกบผแทนโครงการจโนมมนษยสหรฐฯ โดยตงเปาวจยรหสพนธกรรมคนไทย 15,000 คน

กรมวทยาศาสตรการแพทย จดปาฐกถาพเศษเรอง “From Human Genome Project to Precision Medicine and Benefits to Global Health” โดยผแทนจากสถาบนสขภาพแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา ซงเปนผแทนโครงการจโนมมนษยทไดรบรางวลสมเดจเจาฟามหดลดานการแพทย ประจ าป 2560 และในโอกาสนคณะนกวจยไทยไดเขารวมหารอแผนงานขอมลพนธกรรมมนษยและพฒนาความรวมมอกบสหรฐฯ ดานการรกษาเฉพาะบคคล หรอ Precision Medicine โดยตงเปาถอดรหสพนธกรรมผปวยมะเรงเตานมอยางนอย 1 ,200 ราย และศกษาขอมลพนธกรรมผปวยชาวไทย จ านวน 15,000 ราย ภายในป พ.ศ.2562 เพอชวยยกระดบคณภาพการบรการทางการแพทยและสาธารณสขใหแกคนไทย สระดบมาตรฐานสากลดวยเทคโนโลยสมยใหมททนสมยทสด

วนน (31 ม.ค.61) ทหองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทย จ.นนทบร ศ.คลนก เกยรตคณ นพ.ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข เปนประธานเปดการปาฐกถาพเศษ เรอง “From Human Genome Project to Precision Medicine and Benefits to Global Health” โดย นายแพทยอรค กรน ผอ านวยการสถาบนวจยจโนมมนษย ในสงกดของสถาบนสขภาพแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา (National Human Genome Research Institute, National Institutes of Health, NHGRI) ในโอกาสทนายแพทยอรค กรน ผแทนจากสถาบนสขภาพแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา และโครงการจโนมมนษย เดนทางมารบพระราชทานรางวลสมเดจเจาฟามหดล ครงท 26 สาขาการแพทยประจ าปน โดยโครงการจโนมมนษย เปนโครงการระดบนานาชาตทศกษาจดท าแผนทจโนมของมนษยส าเรจในป พ.ศ.2546 กอใหเกดการพฒนาและเปลยนแปลงขนานใหญในทางชววทยาพนธศาสตรและการแพทยสมยใหม ซงผลลพธจากโครงการดงกลาว ไดแก ฐานขอมลพนธกรรมมนษยทนกวจยทวโลกสามารถเขาถงและน าไปศกษาคนควาตอยอด รวมถงหาสาเหตของโรคและพฒนาวธการวนจฉยโรคดวยเทคโนโลยสมยใหม ปรบปรงแนวทางการปองกนรกษา โครงการนนบเปนรากฐานส าคญทขบเคลอน ใหเกดการรกษาเฉพาะบคคล หรอ Precision medicine ดวยการแพทยในปจจบน เชน การตรวจปจจยเสยงพนธกรรมมะเรงเตานม การรกษามะเรงดวยยามงเปา (Targeted Therapy) และการตรวจยนเพอปองกนการแพยารนแรง

ศ.คลนก เกยรตคณ นพ.ปยะสกล กลาววา ในโอกาสน คณะนกวจยของไทยยงไดเขาหารอแนวทางความรวมมอกบผแทนของสหรฐฯ ในการด าเนนการแผนงานขอมลพนธกรรมมนษยเพอประโยชนทางการแพทยและสาธารณสขไทย ซงเปนแผนงานความรวมมอภายใตงบประมาณบรณาการอตสาหกรรมศกยภาพ ระหวาง กรมวทยาศาสตรการแพทย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร และส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต โดยตงเปาในการถอดรหสพนธกรรมผปวยมะเรงเตานมอยางนอย 1,200 ราย และศกษาขอมลพนธกรรมผปวยชาวไทยจ านวน 15,000 ราย ภายในป พ.ศ.2562 พรอมจดท าฐานขอมลพนธกรรมอางอง ศกษาพนธกรรมเสยงตอโรคตางๆ และพฒนาระบบการแปลผลขอมลพนธกรรม นบเปนการสนบสนนใหเกดการวนจฉยปองกนและรกษาผ ปวยไดอยางแมนย าตามแนวทาง Precision Medicine ยกระดบการบรการดานการแพทยและสาธารณสขของประเทศไทย

31 มกราคม 2561 MLSI/Kai61

31

ศนยสรกตบรมราชนนาถ สภากาชาดไทย จบมอ กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาการวจย เพอรกษาผปวยมะเรงเตานม

ศนยสรกตบรมราชนนาถ สภากาชาดไทย และ กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข รวมกนพฒนาการวจยการแพทยแมนย า (Precision Medicine) ส าหรบผปวยมะเรงเตานม ซงเปนการรกษา แบบแมนย าและจ าเพาะ โดยอาศยขอมลทางพนธกรรมหรอขอมลในระดบโมเลกลมาใชในการตรวจวนจฉย การเลอกรปแบบ การรกษา การเลอกใชยา รวมถงการปองกนโรคและสรางเสรมสขภาพ เพอประโยชนในการดแลรกษาคณภาพชวตของผปวยไดอยางมประสทธภาพและลดโอกาสในการกลบเปนซ าอก

วนน (26ก.พ.61) ทหองประชมศนยสรกตบรมราชนนาถ ชน 9 อาคารวองวานช โรงพยาบาลจฬาลงกรณ นายแผน วรรณเมธ เลขาธการสภากาชาดไทย เปนประธานในพธลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอดานการวจยการแพทยแมนย า (Precision Medicine) ส าหรบผปวยมะเรงเตานม โดยม นายแพทยกฤษณ จาฏามระ หวหนาศนยสรกตบรมราชนนาถ สภากาชาดไทย และ นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย รวมลงนาม มวตถประสงคเพอรวมกนพฒนาการวจยการแพทยแมนย า (Precision Medicine) ส าหรบผปวยมะเรงเตานม ซงเปนการรกษาแบบแมนย าและจ าเพาะ โดยอาศยขอมลทางพนธกรรมหรอขอมลในระดบโมเลกลมาใชในการตรวจวนจฉย การเลอกรปแบบการรกษา การเลอกใชยา การปองกนโรคและสรางเสรมสขภาพ ความรวมมอระหวาง 2 หนวยงานในครงน นบเปนการสงเสรมใหเกดนวตกรรมดานวทยาศาสตรการแพทยทสงผลใหเกดประโยชนสงสดในการวนจฉยโรคและรกษาผปวยมะเรงเตานมในประเทศไทยไดอยางมประสทธภาพ ชวย ใหผปวยมชวตยนยาวขนและลดโอกาส ในการกลบเปนซ าไดอก โดยเฉพาะในรายทเปนมะเรงระยะเรมแรก และพฒนาศกยภาพการรกษาพยาบาลของประเทศ น าไปสการยกระดบคณภาพชวตคนไทย สนองนโยบายไทยแลนด 4.0 ไดเปนอยางด

นายแพทยสขม กลาววา โรคมะเรงนบเปนปญหาส าคญทางสาธารณสขของมนษยชาต ในแตละปจะมผ ปวยใหมโรคมะเรง

มากกวา 11 ลานคนจากทวทกมมโลก และคาดการณวาในป พ.ศ.2563 จะมผปวยมะเรงมากถง 16 ลานคน ส าหรบประเทศไทยในแตละปมผปวยมะเรงรายใหมกวา 120,000 ราย และมผปวยทเสยชวตมากกวา 60,000 ราย พบวามะเรงเตานมเปนสาเหตการเสยชวตอนดบ 1 ของผหญงไทยและมแนวโนมอบตการณเพมสงขนทกป กรมวทยาศาสตรการแพทยเปนหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสขทมบทบาทส าคญในการวจยและพฒนาเทคโนโลย และนวตกรรม เพอแกไขปญหาสาธารณสขของประเทศ ดงนนเพอใหผลงานนวตกรรมทางหองปฏบตการ สามารถน าไปสการใชประโยชน จงไดรวมมอท าขอตกลงกบ ศนยสรกตบรมราชนนาถ สภากาชาดไทย ซงเปนศนยมะเรงเตานมครบวงจรตรวจรกษาดวยทมสหสาขาวชาชพ และเครองมอททนสมยทสด พรอมทงพฒนาศกยภาพอยางตอเน องดวยมาตรฐานระดบโลก เพอเปนทพงของผหญงไทยอยางแทจรง รวมผลกดนใหเกดการวจย และพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการตรวจในระดบยนสวนบคคล ซงมประโยชนในการวนจฉยโรคตดตามผลการรกษา ตดตามการกลบเปนซ า ของผปวยภายหลงเขารบการรกษาและใชเป นแนวทางในการเลอกยาท เหมาะสมส าหรบผ ป วยแตละราย ชวยลดการใชยาเคมบ าบด (Chemotherapy) โดยไมจ าเปน รวมถงการพฒนาวธรกษาผปวย โดยใชเซลลภมคมกนบ าบดตามขอก าหนดมาตรฐานสากล ซงเปนความหวงใหมในการรกษาและพฒนาคณภาพชวตผปวยมะเรงเตานมใหมประสทธภาพมากยงขน

26 กมภาพนธ 2561 MLSC/Kai61

32

กรมวทยาศาสตรการแพทยลงนามความรวมมอกบมหาวทยาลยและองคกรวจยชนน า เพอพฒนาการแพทยแมนย า

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ลงนามความรวมมอกบมหาวทยาลย และองคกรวจยชนน าเพอวจยและพฒนาการใชขอมลพนธกรรมมนษยเพอประโยชนทางการแพทย และยกระดบการใหบรการดานสาธารณสขของประเทศ

วนน (16 มนาคม 2561) ทหองประชมชยนาทนเรนทร อาคาร 1 ตกส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ศ.คลนก เกยรตคณ นพ.ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ศ.คลนก นพ.อดม คชนทร รฐมนตรชวยวาการกระทรวงศกษาธการ และ ดร.ณรงค ศรเลศวรกล ผอ านวยการส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ผแทนรฐมนตรกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมเปนสกขพยานและลงนามในบนทกขอตกลงความรวมมอ ในโครงการวจยและพฒนาการใชขอมลพนธกรรมมนษยเ พอประโยชนทางการแพทยและ สาธารณสขไทย ระหวาง กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ศนยความเปนเลศ ดานชววทยาศาสตร (องคการมหาชน) สถาบนวจยระบบสาธารณสข และแพทยสภา ภายใตบนทกขอตกลงดงกลาว หนวยงานทง 11 หนวยงานไดจบมอกนวจยและพฒนาเพอสนบสนนและผลกดนใหเกดการน าขอมลพนธกรรมมน ษยไปใชตามแนวทางการแพทยแมนย า (Precision Medicine) พฒนาใหเกดบรการทางการแพทยและสาธารณสขแนวใหมทใชเทคโนโลยทนสมยและชวยใหคนไทยสามารถเขาถงนวตกรรมนอยางเทาเทยมกน โดยเทคโนโลยนเปนการชวยเปลยนจากการรกษามาเปนการปองกนโรค เชน การตรวจพนธกรรมเพอลดปญหาการแพยาและการเลอกใชยารกษามะเรงทเจาะจงกบคนไข เปนตน เทคโนโลยนจะชวยท าใหคนไทยมคณภาพชวตทดขน

นพ.สขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา การแพทยแมนย านใชเทคโนโลยขนสงจ าเปนตองอาศยการวจยรวมกนระหวาง 11 หนวยงาน ในการสนบสนนดานบคลากร เครองมอขนสงและงบประมาณ ตลอดจนการจดท าขอมลสารสนเทศดานพนธกรรมมนษยรวมกนและการจดการการใชเทคโนโลยทเหมาะสมดวยการอาศยการมสวนรวมทกภาคสวนสนบสนนใหน าเทคโนโลยสการใหบรการผปวยอยางมประสทธภาพและมาตรฐาน และสนบสนนศกยภาพของประเทศไทยในการเปนผน าดานการใหบรการดานการแพทยแมนย าภายใน 3 ป

16 มนาคม 2561 MLSI/rich61

33

ประเทศไทยพฒนาการแพทยแมนย า ลงลกระดบยน เพอบรการประชาชน

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข รวมมอกบโรงเรยนแพทย องคกรวจยชนน า และตวแทนจากภาคเอกชน รวมกนระดมสมองเพอรางแนวทางนโยบายการแพทยแมนย า พฒนาบรการทางการแพทยทลงลกระดบยน ชวยใหการวนจฉย ปองกน และรกษามความแมนย ามากขน เพมโอกาสการรกษาหาย และยกระดบการใหบรการดานสาธารณสขของประเทศ

วนน (14 มถนายน 2561) ทหองประชมกมลทพย 1 โรงแรมเดอะส โกศล ศ. คลนกเกยรตคณ นพ.ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ให เกยรต เปนประธานเปดงานประชมเช งปฏบตการเพอจดท าแผน ปฏบตการระดบชาตดานการแพทยแมนย า ระยะท 1 ป พ.ศ. 2562-2566 โดยมกรมวทยาศาสตรการแพทยเปนเจาภาพ และมผเขารวมประชมเปนตวแทนจากโรงเรยนแพทยชนน า องคการภาครฐ และเอกชน เพอระดมสมองในการผลกดนนโยบายดานการแพทยแมนย า (Precision Medicine) เปนการใชนวตกรรมททนสมย น าเอาขอมลพนธกรรมมนษยทลงลกระดบยน มาชวยพฒนาใหเกดบรการทางการแพทยและสาธารณสขแนวใหม ทชวยเปลยนจากการรกษามาเปนการปองกนโรค ท าใหคนไทยมสขภาพและคณภาพชวตทดขน และเขาถงนวตกรรมทางการแพทยไดอยางเทาเทยมกน

ศ.คลนกเกยรตคณ นพ.ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข กลาววา ปจจบนเทคโนโลยการถอดรหสพนธกรรมมความกาวหนาอยางมาก โดยมการน าขอมลพนธกรรมมาใชในทางการแพทย ท าใหเกดการแพทยแมนย า ซงเปนการดแลผปวย โดยประยกตใชขอมลดานพนธกรรม สภาพแวดลอม และวถชวต ทจ าเพาะตอผปวยแตละคน มาประกอบในการวนจฉยและเลอกการรกษาทตรงจดและเหมาะสมทสดส าหรบผปวยแตละราย รวมทงยงน าองคความรนไปชวยในการปองกนโรคดวย การเตรยมความพรอมส าหรบประเทศไทยทจะศกษาและน าขอมลพนธกรรมมนษยมาประยกตใช จงมความจ าเปน ดงนน กระทรวงสาธารณสข จง รวมมอกบ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ มหาวทยาลย แพทยสภา และองคกรอนๆ ทเกยวของ จดท าแผนปฏบตการดานการแพทยแมนย า ระยะท 1 เพอขบเคลอนการพฒนาแนวทางการแพทยแมนย าในประเทศ นพ.สขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา โครงการศกษาขอมลพนธกรรมมนษยในประชากรขนาดใหญ ด าเนนการแลวในประเทศผน าดานการแพทยหลายประเทศ เชน ประเทศองกฤษ โครงการดงกลาว ไดชวยใหประชาชนสามารถเขาถงบรการทางการแพทยทแมนย า และสงเสรมการวจยทเกยวของ จากการทกรมวทยาศาสตรการแพทยไดจดพธลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอในโครงการวจยและพฒนาการใชขอมลพนธกรรมมนษยเพอประโยชนทางการแพทยและสาธารณสขไทย ไปเมอวนท 16 มนาคม ทผานมา ซงเปนการรวมมอกบหนวยงานตางๆในการผลกดนแผนปฏบตการระดบชาตดานการแพทยแมนย าภายใตยทธศาสตรไทยแลนด 4.0 การประชมในวนน นบเปนการตอยอดเพอก าหนดแนวนโยบายของประเทศไปสการแพทยแมนย า ซงจะชวยใหการรกษาโรคมความจ าเพาะกบผปวยแตละคนมากขน ผปวยสามารถเขาถงยาและนวตกรรมทเหมาะสมกบพนธกรรมของตน และชวยเพมโอกาสในการรกษาหาย นอกจากนน การศกษาขอมลพนธกรรมมนษยขนาดใหญ ยงชวยในการวจยเพอหาความเสยงของประชากรตอโรคเรอรงทเปนปญหาของประเทศ เชน โรคเบาหวาน ความดน หวใจ ซงจะเปนประโยชนตอการปรบนโยบายใหประชาชนเขาถงการวนจฉยและการปองกนไมใหเกดโรคดงกลาวไดอยางมประสทธภาพ การแพทยแมนย าจะเปนจดเปลยนความคดจากการรกษาสการปองกน ชวยใหประชาชนมสขภาพทดขน ลดภาระดานคาใชจายสขภาพของประเทศอยางยงยน และเสรมสรางความเขมแขงใหกบภาคเอกชนสการเปนศนยกลางทางการแพทยแมนย าระดบโลกภายใน 5 ป

14 มถนายน 2561 MLSI/npr61

34

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาชดทดสอบยนอลฟาธาลสซเมย 1 ขนบญชนวตกรรมไทย

ผลงานชดทดสอบตรวจความผดปกตของยนอลฟาธาลสซเมย 1 ของกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ไดรบการประกาศขนบญชนวตกรรมไทย ใชประเมนความเสยงการเปนโรคธาลสซเมยชนดรนแรงทสดของทารกในครรภ รผลไว ลดขนตอนการตรวจ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา รฐบาลมนโยบายสงเสรมใหมการจดท าบญชนวตกรรมไทย เพอสนบสนนนวตกรรมผลตภณฑและบรการของไทยโดยใชตลาดภาครฐ และสงเสรมผลงานวจยและพฒนานวตกรรมของไทยใหสามารถผลตสเชงพาณชยอยางมมาตรฐาน ทดแทนการน าเขาจากตางประเทศ ลาสด ส านกงบประมาณไดประกาศขนบญชนวตกรรมไทยเพมเตม โดยผลงานชดทดสอบตรวจความผดปกตของยนอลฟาธาลสซเมย 1 (Alpha-thalassemia 1) พฒนาโดยสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข และสถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ไดรบการประกาศใหขนบญชนวตกรรมไทย ประเภทวสดทางการแพทย มชอทางการคาวา ชดทดสอบ DMSc α-thal1 (DMSc α-thal1 test kit) โดยมบรษท ยน เอกซเซลเลนซ จ ากด รบการถายทอดนวตกรรมดงกลาว

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวอกวา ชดทดสอบความผดปกตของยนอลฟาธาลสซเมย 1 ใชส าหรบประเมนความเสยงหญงตงครรภและคสมรสวาบตรทจะเกดมามโอกาสเปนโรค Hb Bart’s Hydrops Fetalis หรอไม โรคนเกดจากการไดรบยนแอลฟาธาลสซเมยชนดรนแรงมาจากทงพอและแม ซงจะท าใหเดกไมสามารถสรางสายโกลบนชนดแอลฟาไดเลย สงผลใหเดกเกดอาการซดและบวม (hydrops) ตงแตอยในทองแมจนครรภใกลครบก าหนด เดกจะเสยชวตในทอง หรอหลงคลอดออกมาไดไมกนาท ถอเปนโรคธาลสซเมยชนดรนแรงทสด และเปน 1 ใน 3 โรคธาลสซเมยชนดรนแรงตามเปาหมายในค าประกาศนโยบายสงเสรม ปองกน และควบคมโรคธาลสซเมยและฮโมโกลบนผดปกตของประเทศไทย ชดน ายาทใชในชดทดสอบดงกลาวเปนชดน ายาทใชส าหรบตรวจวนจฉย อลฟาธาลสซเมย 1 ทมรายงานในประชากรไทยไดครบ 2 ชนดคอ ชนด Southeast Asean (SEA) และชนดไทย ดวยเทคนค Relative Quantitative PCR โดยอาศยหลกการการเพมปรมาณดเอนเอ นบเปนนวตกรรมทางวทยาศาสตรการแพทยครงแรกของโลกทสามารถตรวจหาความผดปกตของยนอลฟาธาลสซเมย 1 ทง 2 ชนดไดในคราวเดยวกน ชวยลดขนตอนและระยะเวลาการตรวจจาก 6 ชวโมง เหลอเพยง 3 ชวโมง ในหนงชดน ายาประกอบดวย Primer 3 ค Probe 3 ชนด และน ายา 2X Real-time PCR Master Mix ส าหรบรหสสนคา Thal 001 หรอชดน ายาประกอบดวย Primer 3 ค Probe 3 ชนด ส าหรบรหสสนคา Thal 002

“เมอปทผานมา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดลงนามสญญาการถายทอดเทคโนโลยการผลตชดทดสอบตรวจความผดปกตของยนอลฟาธาลสซเมย 1 กบบรษท ยน เอกซเซลเลนส จ ากด เพอใหบรษทเอกชนน าไปผลตและจ าหนายเชงพาณชยในราคาทเหมาะสม ภายใตการดแลองคความรและเทคโนโลยของกรมวทยาศาสตรการแพทย ซงการประกาศขนเปนบญชนวตกรรมนจะสงผลดในการใชจดซอจดจางของหนวยงานภาครฐ ทเปดโอกาสใหภาครฐเขาถงและใชประโยชนนวตกรรมจากผลงานวจยและพฒนาของคนไทย ทไดมาตรฐานและคมคาใชจาย ทงยงเปนการลดการซอและน าเขาจากตางประเทศดวย”นพ.สขม กลาว

26 มถนายน 2561 MLSI/Ton61

35

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาเทคนคถอดรหสพนธกรรมเชอวณโรค ดวยเทคนคใหมแหงแรกของไทย แกปญหาวณโรคดอยา

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข รวมกบคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยโตเกยว พฒนาหองปฏบตการวเคราะหรหสพนธกรรมของเชอวณโรค จนสามารถตรวจหาล าดบเบสทงจโนม ของเชอวณโรคดวยเทคนควเคราะหล าดบเบสรนใหมไดส าเรจ ชวยใหการตรวจการกลายพนธของเชอวณโรครวดเรวขน ลดปญหาวณโรคดอยาในประเทศ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา องคการอนามยโลก แนะน าใหการวจยและพฒนานวตกรรม เปน 1 ใน 3 เสาหลก เพอยตวณโรคตามเปาหมายการพฒนาอยางยงยน กรมวทยาศาสตรการแพทย โ ดยสถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย น าเทคโนโลยการถอดรหสพนธกรรมเชอวณโรคมาชวยยตปญหาวณโรคในประเทศไทย กอนหนานการถอดรหสจ โนมของ เช อวณ โรคจ ากดอย เ ฉพาะงานศกษาว จ ย และนกว จ ยต องส งต วอย า ง ไปว เคราะห ในต า งประ เทศ ด งน น กรมวทยาศาสตรการแพทย จงรวมมอกบคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยโตเกยว พฒนาบคลากรและระบบหองปฏบตการวเคราะหรหสพนธกรรมของเชอวณโรค จนสามารถเปดบรการตรวจหาล าดบเบสทงจโนมของเชอวณโรคดวยเทคนควเคราะหล าดบเบสรนใหม (Next Generation Sequencing) เปนแหงแรกของประเทศไทย ท าใหการตรวจหาการกลายพนธ (mutation) ของเชอวณโรคเปนไปอยางรวดเรว และทราบสายพนธของเชอวณโรค ชวยวางแผนการสอบสวนการแพรกระจายของเชอวณโรค และทราบภาวะดอตอยาตานวณโรคทครอบคลมทงยาตานวณโรคแนวท 1 (first-line) และแนวท 2 (second-line) เพอเปนแนวทางพจารณาสตรยาทเหมาะสมในการรกษาผปวยวณโรค อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา กรมวทยาศาสตรการแพทยยงรวมกบกรมควบคมโรค ในการถอดรหสจโนมของเชอวณโรคภายใตโครงการ National Surveillance of Drug resistance in Tuberculosis ครงท 5 จ านวน 1,200 ตวอยาง เพอชวยใหเขาใจสถานการณการแพรระบาดของเชอวณโรค และวางแผนงานควบคมวณโรคส าหรบลดปญหาวณโรคดอยาของประเทศไทย

“ทงนการตรวจวเคราะหทพฒนาขนมความไว ความจ าเพาะสง ชวยลดขนตอนทางหองปฏบตการทางจลชววทยาส าหรบทดสอบความไวตอยาตานวณโรค ซงตองใชเวลาในการทดสอบ 1 – 2 เดอน ในขณะทการถอดรหสจโนมใชเวลาในการตรวจวเคราะหเพยง 1 สปดาห โดยในปหนาจะใหบรการถอดรหสจโนมของเชอวณโรคแกนกวจยในประเทศไทย และกลมประเทศอาเซยนอกดวย ” นายแพทยสขม กลาวทงทาย

ขนตอนการถอดรหสจโนมของเชอวณโรค

5 กนยายน 2561 MLSI/ning61

36

สถาบนวจยสมนไพร (สวพ.)

37

กรมวทยาศาสตรการแพทยจดท าหนงสอเอกลกษณทางเภสชเวทของเครองยาสมนไพรไทย

ชวยยกมาตรฐานสมนไพร กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข จดท าหนงสอ "เอกลกษณทางเภสชเวทของเครองยาสมนไพรไทย" โดยศกษาเอกลกษณทางเภสชเวทเครองยาสมนไพรไทยอยางละเอยดดวยการดลกษณะภายนอกรวมทงลกษณะของเซลลและเนอเยอทเหนภายใตกลองจลทรรศนแลวน ามาใชตรวจสอบเพอควบคมคณภาพของเครองยาสมนไพร เชน การตรวจยนยนชนดเครองยา ตรวจการปลอมปนของเครองยาสมนไพร และใชเปนขอก าหนดมาตรฐานทางเภสชเวทในต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia) เพอลดปญหาการปลอมปนสมนไพรเพอชวยยกมาตรฐานและคณภาพในการรกษาผปวย

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา เครองยาสมนไพรเปนสวนของพชทใชเปนยาและมกถกตดเปนชนแลวท าใหแหงซงยากตอการระบชนดของพชทใชเปนเครองยา จงมกเกดปญหาในการใช เชน การปลอมปน การใชผดชน ด การน ามาใชทดแทนจนเขาใจผดวาเปนชนดเดยวกน เปนตน ซงปจจบนการใชสมนไพรไดรบความนยมมากขนและมกพบการปลอมปนของสมนไพรทจ าหนายในทองตลาด สถาบนวจยสมนไพร กรมวทยาศาสตรการแพทย จงใหความส าคญกบชนดของเครองยาสมนไพรเปนอนดบแรก โดยท าการศกษาเอกลกษณทางเภสชเวทของเครองยาสมนไพรแตละชนดอยางละเอยดดวยการตรวจดลกษณะภายนอก การศกษาเนอเยอทตดใหบางและในสภาพเปนผงยาดวยกลองจลทรรศนและน าไปใชในการตรวจสอบเพอควบคมคณภาพของเครองยาสมนไพร เชน ตรวจยนยนชนดเครองยา ตรวจการปลอมปนของเครองยาสมนไพร เปนตน โดยรวบรวมขอมลพรอมจดพมพเปนหนงสอ "เอกลกษณทางเภสชเวทของเครองยาสมนไพรไทย"มาตงแตป 2552 ซงทผานมาจดพมพไปแลว 2 เลม ๆแรกมขอมลดานเอกลกษณทางเภสชเวทของสมนไพร 14 ชนดและเลม 2 จ านวน 20 ชนด ปจจบนไดจดท าเปนเลมท 3 ประกอบดวยขอมลดานเอกลกษณทางเภสชเวทของสมนไพร 12 ชนด

นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวา การศกษาเอกลกษณทางเภสชเวทของเครองยาสมนไพรแตละชนด กรมวทยาศาสตรการแพทยไดศกษาจากตวอยางเครองยาสมนไพรอางองทไดจากพชทตรวจระบชนดถกตองแลวตามหลกอนกรมวธานพช ทงนยงศกษาตวอยางจากแหลงตางๆ เพมเตมเพอใหไดขอมลทสมบรณยงขน ซงการศกษาเอกลกษณทางเภสชเวทมความส าคญมากโดยใชในการจดท าขอก าหนดมาตรฐานทางเภสชเวทในต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia) เพอใชเปนต ารายาอางองทางกฎหมายทงผประกอบการและหนวยงานทเกยวของในการควบคมคณภาพยาสมนไพรไทยใหไดมาตรฐานสากลทงการผลตยาเพอใชในประเทศและเพมมลคาการสงออก และลดปญหาการปลอมปนหรอการใชสมนไพรผดชนดซงสงผลตอการรกษาได

"ตวอยางเครองยาสมนไพรอางองไดถกรวบรวมและแสดงไวทศนยเครองยาสมนไพรเพอใหเผยแพรกบผทสนใจชนดเครองยาสมนไพร ส าหรบหนงสอเอกลกษณทางเภสทเวทของเครองยาสมนไพรไทย กรมวทยาศาสตรการแพทยจะไดเผยแพรใหสถานศกษาและหนวยงานวจย ซงเปนประโยชนแกผวจยดานสมนไพร ผประกอบการดานสมนไพรและประชาชนผสนใจสมนไพรสามารถน าไปใชประโยชนตอไป โดยสามารถสอบถามขอมลเพมเตมไดทสถาบนวจยสมนไพร กรมวทยาศาสตรการแพทย โทร. 0 2951 0000 ตอ99386" นายแพทยสขม กล

8 กมภาพนธ 2561 Herb/rich61

38

กรมวทยาศาสตรการแพทยยกระดบมาตรฐานสมนไพรไทย เพมมลคาการสงออก กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ยกระดบคณภาพวตถดบและผลตภณฑสมนไพรใหไดมาตรฐานสากล เพอ

เปนการตอบสนองนโยบายรฐบาลในการสงเสรมอตสาหกรรมผลตภณฑสมนไพรไทยใหสามารถพงตนเองไดในดานยา ลดการน าเขายาแผนปจจบน และสนบสนนการสงออกผลตภณฑสมนไพรไทย สรางความมนใจใหกบประชาชนผใชผลตภณฑ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทยมหนาทรบผดชอบโดยตรงเกยวกบสมนไพรตงแตตนทาง กลางทาง และปลายทาง ครบวงจร เรมต งแตการปลก ศกษาวจย ผลตผลตภณฑ จดท ามาตรฐานสากลควบคมคณภาพ ส ง เสรม OTOP และSME โดยกรมวทยาศาสตรการแพทยมสวนสมนไพร 3 แห ง ทจงหวดระยอง จนทบร และเชยงใหมใชเปนทศกษาวจยการปลกและผลตวตถดบ เพอการศกษาวจยสาขาตางๆ เปนแหลงรวบรวมและอนรกษพนธพชสมนไพร เผยแพรความรดานการขยายพนธและการปลกพชสมนไพร ตลอดจนผลตกลาไมเพอสนบสนนการปลกพชสมนไพร รวมทงการถายทอดเทคโนโลยตอเกษตรกรผสนใจ นอกจากนยงมการศกษาวจยทางเภสชวทยาและความเปนพษของสมนไพรตางๆ เกบรวบรวมไวทพพธภณฑพชกรมวทยาศาสตรการแพทย ซงเปนหนงในพพธภณฑระดบนานาชาตเพยง 14 แหงในประเทศไทย ทมรหสพพธภณฑพช คอ DMSC ตรวจระบชอชนดตามหลกอนกรมวธานพช เพอใหทราบชอพฤกษศาสตรทถกตอง และมโรงงานตนแบบผลตผลตภณฑสมนไพร ศกษาวจยและพฒนาองคความรดานเทคโนโลยการผลตผลตภณฑสขภาพจากสมนไพรเพอใชเปนยา ผลตภณฑเสรมอาหาร และเครองส าอาง เชน สบสมนไพร รวมถงการทดลองขยายขนาดการผลตผลตภณฑสมนไพรทผานการวจยดานสรรพคณและความปลอดภยในหองปฏบตการ เพอเปนแนวทางในการถายทอดเทคโนโลยการผลตสระดบอตสาหกรรมเชงพาณชย และใชในการทดลองทางคลนก เชน โครงการความรวมมอกบองคการเภสชกรรมผลตยาแคปซลสารสกดเถาวลยเปรยงส าหรบแกปวดขอ

กรมวทยาศาสตรการแพทย เปนหองปฏบต การอ า งอ ง ในการประเมนคณภาพสมน ไพรท งภาคร ฐและเอกชน นอกจากนยงไดจดท าต าราเกยวกบขอก าหนดมาตรฐานสมนไพรในระดบสากล ไดแก ต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia) เพอการศกษาวจยและเพอ เปนต าราอางองดานมาตรฐานท ส าคญท งวตถดบ สาร สกด และผลตภณฑ ในการสนบสนนการสงออกสมนไพรทมมลคากวาสองแสนลานบาท อกทงใชส าหรบเปนคมอในการตรวจคณภาพสมนไพร ทมการปนเปอนโลหะหนกหรอเชอเกนมาตรฐานปนปลอมสมนไพรชนดอนดวย หรอคดสมนไพรทต ากวามาตรฐานตามขอก าหนดออก เนองจากไมเหมาะส าหรบใชผลตยา

“นอกจากสมนไพรทใชเปนยาแลว กรมฯยงมการควบคมคณภาพของเครองส าอางทมสมนไพรเปนสวนผสมอกดวยเชนผลตภณฑเครองส าอาง กลมสปาทมกมการปนเปอนเชอจลนทรยกอโรคซงอาจท าใหเกดอนตรายตอผใชได นอกจากนยงมการถายทอดเทคโนโลยเพอสนบสนน OTOP และ SME สนบสนนนโยบายประชารฐ อกดวย และเมอเรวๆนไดถายทอดองคความรดานวทยาศาสตรการแพทยใหกลมแปรรปสมนไพร บานตม อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร ตอยอดผลตภณฑขาวหอมมะล 105 พนธพนถนของจงหวดชลบรและฉะเชงเทรา เปนผลตภณฑเครองส าอางทไดมาตรฐานจนสามารถสงออกไปประเทศเพอนบานเพมรายไดแกชมชนมากกวาเดมถง 4 เทา” นายแพทยสขม กลาวทงทาย

3 เมษายน 2561 Herb/kai61

39

กรมวทยาศาสตรการแพทยวจยพฒนาสารสกดจากมะขามปอม พบมคณสมบตลดรวรอยและบ ารงผวพรรณ

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เผยผลศกษาวจยสารสกดจากมะขามปอม พบว า มประสทธภาพในการบ ารงผวพรรณ ลดรวรอย ท าใหผวกระจางใส เพมความยดหยนและกระชบผว ชวยยกระดบศกยภาพสมนไพรไทยใหมมลคาเพมทางเศรษฐกจ พรอมถายทอดองคความรสภาคเอกชนทสนใจ เพอน าไปผลตในเชงพาณชยตอไป

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ปจจบนผลตภณฑเครองส าอางผสมสมนไพร มแนวโนมการใชทมากขนและมมลคาทางเศรษฐกจในตลาดโลกสง การพฒนาสมนไพรไทยใหเปนผลตภณฑเครองส าอางทมคณภาพและความปลอดภยจะสามารถสรางมลคาเพมและสรางความมนคงใหกบประเทศ รวมทงน าพาเศรษฐกจไทยไปสความยงยน ปจจยส าคญทท าใหผลตภณฑมประสทธภาพและความปลอดภย คอ การคดเลอกวตถดบและการเตรยมสารสกดจากสมนไพร ตองมคณภาพ เมอน ามาพฒนาเปนผลตภณฑตองค านงถงประสทธภาพ ความคงตวและความปลอดภย ซงจะตองผานกระบวนการควบคมและทดสอบคณภาพ เพอใหผลตภณฑทไดมมาตรฐานและมความปลอดภยตอผบรโภค

มะขามปอม เปนสมนไพรไทยทมศกยภาพสง มชอวทยาศาสตรวา Phyllanthus emblica L. จดเปนพชในวงศ Euphorbiaceae ผลมะขามปอมมสรรพคณแกไอ ขบเสมหะ แกทองเสย นอกจากนมรายงานวจยเกยวกบคณสมบตการบ ารงดแลผวพรรณ ไดแก ฤทธตานอนมลอสระและคณสมบตท าใหผวขาวขน ดงนน กรมวทยาศาสตรการแพทย โดย สถาบนวจยสมนไพร จงพฒนาสมนไพรไทยชนดนเปนผลตภณฑเครองส าอาง โดยศ กษาวธการเตรยมสารสกดจากมะขามปอม ซงปลกในสวนสมนไพรกรมวทยาศาสตรการแพทย จงหวดจนทบร ทมการควบคมคณภาพและการทดสอบความปลอดภยในหองปฏบตการทไดมาตรฐาน น ามาวจยและพฒนาเปนผลตภณฑเครองส าอาง ซงมการทดสอบดานความปลอดภยและประสทธภาพในอาสาสมคร

ผลจากการศกษาวจยพบวา สารสกดมะขามปอม สามารถพฒนาเปนผลตภณฑเครองส าอางไดหลายรปแบบ ไดแก เซรมมะขามปอม (Emblica serum), มาสกหนามะขามปอม (Emblica sleeping mask), โลชนบ ารงผวมะขามปอม (Emblica body lotion) และ เจลบ ารงผวหนามะขามปอม (Emblica facial gel) ทงนผลตภณฑทพฒนาทง 4 รปแบบ ผานการประเมน ความปลอดภยของผลตภณฑในอาสาสมคร โดยไมกอใหเกดการระคายเคองตอผว ส าหรบการประเมนดานประสทธภาพของผลตภณฑดงกลาว พบวา ผลตภณฑเซรมมะขามปอมมคณสมบตท าใหผวขาวกระจางใสสงสด รองลงมา คอ มาสกหนามะขามปอม, โลชนบ ารงผวมะขามปอม และ เจลบ ารงผวหนามะขามปอม ตามล าดบ ส าหรบผลตภณฑทใหผลดานการลดเลอนรวรอยและปรบสภาพผวใหเรยบเนยนดทสด คอ มาสกหนามะขามปอม และผลตภณฑทเพมความยดหยนและกระชบผวไดดทสด คอ เจลบ ารงผวหนามะขามปอม

นายแพทยสขม กลาวตออกวา นวตกรรมผลตภณฑเครองส าอางจากสารสกดมะขามปอมทพฒนาขนมประสทธภาพในการบ ารงผวพรรณ ชวยลดรวรอย ท าใหผวกระจางใส เพมความยดหยนและกระชบผวได ซงชวยยกระดบศกยภาพของสมนไพรไทยจากแหลงธรรมชาตใหมมลค าเพมทางเศรษฐกจ โดยกรมวทยาศาสตรการแพทยพรอมจะถายทอดองคความรสเอกชนทสนใจ เพอน าไปผลตเชงพาณชย อนเปนการสงเสรมการพฒนาผลตภณฑเครองส าอางจากสมนไพรไทยในประเทศไทยใหมคณภาพมาตรฐาน และความปลอดภย อกทงผบรโภคสามารถเลอกใชผลตภณฑเครองส าอางจากสมนไพรไทยไดอยางมนใจ โดยไมจ าเปนตองใชเครองส าอางจากตางประเทศ นอกจากนยงเปนงานวจยตนแบบในการพฒนาผลตภณฑเครองส าอางสมนไพรโดยใชองคความรทางวทยาศาสตรอยางครบวงจร เพอถายทอดเทคโนโลยสผประกอบการ จงเปนการตอบสนอ งนโยบายรฐบาลใหประเทศไทยมความมนคง มงคง และยงยน

28 พฤษภาคม 2561

40

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาเครองส าอางจากมะหาดมฤทธบ ารงผวหนาและขาวขน

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เผยงานวจยตนแบบในการพฒนานวตกรรมผลตภณฑเครองส าอางสมนไพรผสมสารสกดออกซเรสเวอราทรอล (oxyresveratrol) จากแกนมะหาด ผานการประเมน ดานประสทธภาพ และความปลอดภยในอาสาสมคร ไมกอใหเกดการระคายเคองตอผว ชวยลดรวรอย ท าใหผว หนาขาวกระจางใส เพมความยดหยน และกระชบผว พรอมจะถายทอดองคความรสภาคเอกชนทสนใจ เปนนวตกรรมใหม สมนไพรไทยทรบรองสรรพคณดวยวทยาศาสตรการแพทย

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา กรมวทยาศาสตรการแพทย ผลกดนใหมการวจยและพฒนานวตกรรมดานผลตภณฑสมนไพรดวยวทยาศาสตรการแพทย เพอตอบสนองความตองการของประชาชน และเพมมลคาทางเศรษฐกจ โดยสงเสรมการพฒนาผลตภณฑเครองส าอางจากสมนไพรไทยใหมคณภาพ มาตรฐานและความปลอดภย สามารถตอยอดองคความร น านวตกรรมสมนไพรไทยจากผลงานวจยไปเพมศกยภาพแกผประกอบการ โดยน าภมปญญาเอกลกษณไทย สงผลใหผบรโภคสามารถเลอกใชผลตภณฑ เคร องส าอางสมนไพรไทย ท ผ านระบบการวจยสมย ใหมตามมาตรฐานสากลไดอย า งม น ใจ กรมวทยาศาสตรการแพทย มอบใหสถาบนวจยสมนไพร พฒนาผลตภณฑเครองส าอางจากธรรมชาต โดยศกษาวธการเตรยมสารสกดออกซเรสเวอราทรอล (oxyresveratrol) จากแกนมะหาด ซงมการควบคมสารส าคญใหมความบรสทธ ผานการควบคมคณภาพ และการทดสอบความปลอดภยในหองปฏบตการทไดมาตรฐาน น ามาพฒนาสตรต ารบเปนผลตภณฑเครองส าอางดแลผว และมการศกษาประสทธภาพ และความปลอดภยในอาสาสมคร

ผลการศกษาวจยผลตภณฑเครองส าอางจากมะหาดทไดพฒนาในหลายรปแบบ ไดแก เจลลางหนา , โลชนบ ารงผว เซรม, ครมตอนเชา, ครมกอนนอน และสารปรบสภาพผว, สเปรยน าแร และสารกนแดด พบวา ผลตภณฑทมประสทธภาพ ท าใหผวขาวขนดทสด คอ เจลลางหนา (11%) รองลงมาคอ เซรม (6%) ผลตภณฑท าใหผวเรยบเนยนและลดรวรอยหางตา คอ เซรม (16%) รองลงมาคอ ครมกลางคน (14%) สวนผลตภณฑท าใหผวกระชบไดด คอ เซรม (22%) รองลงมาคอ ครมกลางวน (18%) สเปรยน าแร (17%) และผลตภณฑท าใหผวเดง เพมความยดหยนดทสด คอ โทนเนอร (33%) รองลงมาคอ เซรม (36%) สเปรยน าแร (33%) ผลตภณฑทงหมดนผานการประเมนดานประสทธภาพและความปลอดภยของผลตภณฑในอาสาสมครโดยไมกอใหเกดการระคายเคองตอผว

นายแพทยสขม กลาวตออกวา จากรายงานการศกษาวจย ทพบวา สารออกซเรสเวอราทรอล เปนสารส าคญทพบ ในมะหาดน มฤทธทางชวภาพหลากหลาย เชน ยบยงการสรางเมดสเมลานนใตผวหนง ตานอนมลอสระ ชะลอความเสอมของเซลล เปนตน ไดผานการวจยในหลายขนตอน ไดแก ในหองทดลองและในอาสาสมคร พบวา สารนมศ กยภาพสงในการน ามาพฒนาเปนผลตภณฑเครองส าอาง สมนไพรมะหาดจดเปนพชในสกล Artocarpus วงศ Moraceae

“นวตกรรมผลตภณฑเครองส าอางผสมสารสกดออกซเรสเวอราทรอลจากแกนมะหาด ทกรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาขนน พรอมจะถายทอดองคความรสผสนใจ เพอน าไปผลตเชงพาณชย เปนการเพมขดความสามารถในการแขงขนใหแกประเทศ ผลงานวจยดงกลาวเปนงานวจยตนแบบในการพฒนานวตกรรมผลตภณฑเครองส าอางผสมสมนไพร โดยใชองคความรทางวทยาศาสตรอยางครบวงจร เพอถายทอดเทคโนโลยใหกบผประกอบการ จงเปนการตอบสนองนโยบายรฐบาลใหประเทศไทยกาวสประเทศไทย 4.0” อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาว

18 กรกฎาคม 2561 Kai61

41

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาอาหารเสรมจากสารสกดใบหมอน มสรรพคณชวยเพมความจ า กลามเนอแขงแรง ขนมาสเชงพาณชย

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ถายทอดเทคโนโลยการผลตผลตภณฑเสรมอาหารทมสารสกดจากใบหมอนเปนสวนประกอบ ซงผานการวจยพฒนาพบวามสรรพคณชวยใหกลามเนอแขงแรง ทรงตวด และเพมความจ า ใหกบผประกอบการตอยอดเชงพาณชย เพอประชาชนคนไทยจะไดเขาถงผลตภณฑสมนไพรทมคณภาพ ผานการวจยในมาตรฐานสากล

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวภายหลงลงนามความรวมมอการถายทอดเทคโนโลยการผลตผลตภณฑเสรมอาหารทมสารสกดจากใบหมอนเปนสวนประกอบ ใหกบบรษทด๏อกเตอร เฮลท จ ากด วา กรมวทยาศาสตรการแพทยไดตอบสนองนโยบายรฐบาลในการด าเนนงานพฒนาสมนไพรไทยอยางตอเนอง โดยพฒนาและยกระดบสมนไพรใหเปนทยอมรบและเชอมนของประชาชน ตงแตในระดบชมชน พฒนาผลตภณฑจากสมนไพรของผประกอบการระดบยอย ไปจนถงระดบประเทศ เชน การพฒนาผลตภณฑยา ผลตภณฑอาหาร ผลตภณฑเสรมอาหาร และผลตภณฑเครองส าอางทท ามาจากสมนไพร โดยศกษาวจยเพอใหไดองคความรในการก าหนดมาตรฐานและคณภาพของสมนไพร การจดท าต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย ตรวจวเคราะหคณภาพของสมนไพรและผลตภณฑจากสมนไพร ยกระดบศกยภาพผผลตผลตภณฑสมนไพร โดยการพฒนาผประกอบการในชมชน และการสรางนวตกรรม โดยการพฒนาสมนไพรอยางครบวงจร

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา ทงนทผานมา กรมวทยาศาสตรการแพทย สนใจในสรรพคณของใบหมอนทมประโยชนตอสขภาพ จงไดด าเนนการศกษาวจยและพฒนาผลตภณฑสมนไพรจากหมอน ดวยเทคนคสมยใหมตามหลกวชาการมาตรฐานสากล ต งแตการปลกจนถงการวจยทางคลนก โดยพฒนาแหลงเพาะปลกหมอนทสวนสมนไพรกรมวทยาศาสตรการแพทย จงหวดระยอง และท าการวจยและพฒนาผลตภณฑสารสกดหมอนแคปซล และไดรบสทธบตรจากกรมทรพยสนทางปญญา จากการวจยพบวาผลตภณฑเสรมสขภาพนมผลตอการเพมคณภาพชวตของอาสาสมครวยกลางคนและผสงอาย โดยเพมสมรรถภาพทางกาย ท าใหกลามเนอแขนและกลามเนอตนขามความแขงแรงมากขน ชวยใหการทรงตวดขน เพมสมรรถภาพทางจต ท าใหมความสงบมากขน ลดกลมอาการซมเศราและวตกกงวล และเพมการเรยนรและความจ า ท าใหเพมความจ าไดด

“จากการวจยจงไดน ามาสธรกจและเพอใหประชาชนไดบรโภคผลตภณฑสมนไพรทมคณภาพไดมาตรฐานและเขาถงงาย กรมว ท ย าศ าสตร ก า ร แพ ทย จ ง ไ ด ถ า ยทอด เทค โน โ ลย ก า ร ผล ต ผล ตภณฑ เ ส ร ม อ าห า ร จ าก ใบหม อน ให ก บ บรษทด๏อกเตอร เฮลท จ ากด เพอน าไปผลตเชงพาณชย อนเปนการน าองคความรของภมปญญาไทยสสากลและตอบสนองตอนโยบายรฐบาล” นพ.สขม กลาวทงทาย

6 กนยายน 2561//Npr61

42

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาและถายทอดสารสกดมะหาดธรรมชาตมาตรฐาน

มฤทธลดรวรอย ผวกระชบ ถายทอดผประกอบการผลต

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ถายทอดเทคโนโลยการผลตผลตภณฑเครองส าอาง serum all in 1 ผสมสารสกดจากแกนมะหาด ซงผานการประเมนดานประสทธภาพ และความปลอดภยในอาสาสมคร ไมกอใหเกดการระคายเคองตอผว ชวยลดรวรอย ตานอนมลอสระ และท าใหผวขาวใส ใหกบผประกอบการผลตในเชงพาณชย เพมขดความสามารถในการแขงขนใหแกประเทศ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวภายหลงลงนามความรวมมอการถายทอดเทคโนโลยการผลตผลตภณฑ serum all in 1 จากสารสกดมะหาด วา ปญหาเครองส าอางไทยจากสมนไพรธรรมชาต คอ ปญหาการคงตวของสารส าคญ ท า ใหตองส งน า เข าสารส าคญจากตางประเทศ และบางชนดก เกดจากการส ง เคราะห กรมวทยาศาสตรการแพทย โดย สถาบนวจยสมนไพร จงมการพฒนาผลตภณฑเครองส าอางสมนไพรจากธรรมชาต โดยศกษาวธการเตรยมสารสกดออกซเรสเวอราทรอล (oxyresveratrol) จากแกนมะหาด ซงมการควบคมสารส าคญใหมความบรสทธ ผานการควบคมคณภาพ และการทดสอบความปลอดภย ในหองปฏบตการทไดมาตรฐาน น ามาพฒนาสตรต ารบเปนผลตภณฑเครองส าอางดแลผว และมการศกษาประสทธภาพ และความปลอดภยในอาสาสมคร ผลการศกษาวจยพบวา ผลตภณฑเซรมมประสทธภาพท าใหผวขาวขน ผวเรยบเนยนลดรวรอยหางตา ผวกระชบ เพมความยดหยน และผลตภณฑนผ านการประเมนดานประสทธภาพและความปลอดภยของผลตภณฑในอาสาสมครโดยไมกอใหเกดการระคายเคองตอผว

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา สารออกซเรสเวอราทรอล เปนสารส าคญทพบในมะหาด มฤทธทางชวภาพหลากหลาย เชน ยบยงการสรางเมดสเมลานนใตผวหนง ตานอนมลอสระ ชะลอความเสอมของเซลล ไดผานการวจยในหลายขนตอน ไดแก ในหองทดลองและในอาสาสมคร พบวา สารนมศกยภาพสงในการน ามาพฒนาเปนผลตภณฑเครองส าอาง และเพอตอบสนองความตองการของประชาชนทสนใจในผลตภณฑสมนไพรมากยงขน รวมท งชวยใหประชาชนผบรโภคไดใชผลตภณฑเครองส าอางสมนไพรไทยทผานระบบการวจยสมยใหม ตามมาตรฐานสากล กรมวทยาศาสตรการแพทยจงไดถายทอดเทคโนโลยการผลตผลตภณฑ serum all in 1 จากสารสกดมะหาด ใหกบบรษท ด๏อกเตอร เฮลท จ ากด เพอผลตในเชงพาณชย ซงจะชวยใหประชาชนเขาถงผลตภณฑนไดมากยงขน และยงเปนการเพมมลคาทางเศรษฐกจใหกบประเทศ


Herb/ning61

43

สถาบนชววตถ (สชว.)

44

กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมมอญปน พฒนาการควบคมคณภาพวคซนและชววตถในประเทศไทย

กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกบสถาบน National Institute of Infectious Diseases ประเทศญปน พฒนางานดานการควบคมคณภาพวคซนและชววตถ เพอใหประชาชนคนไทยไดรบการดแลสขภาพจากผลตภณฑชววตถทมคณภาพและมความปลอดภย นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย เปนหองปฏบตการควบคมคณภาพภาครฐ ทท าหนาทในการตรวจสอบควบคมคณภาพวคซนและชววตถตางๆ ทางหองปฏบตการ ทงในขนตอนของการขนทะเบยน การควบคมรนการผลต ตลอดจนการเฝาระวงวคซนหลงจ าหนาย ซงเกยวของกบการประกนและควบคมคณภาพวคซนใหเปนไปตามขอก าหนดขององคการอนามยโลก (WHO) เนองจากวคซนและชววตถเปนทนยมและใชอยางแพรหลาย มการน าเทคโนโลยมาพฒนาอยางตอเนอง ดงนนกรมวทยาศาสตรการแพทยจงไ ดประสานความรวมมอกบสถาบน National Institute of Infectious Diseases (NIID) ซงเปนหนวยงานควบคมคณภาพวคซน และชววตถของประเทศญปน โดยมการรวมมอทางดานวชาการในการพฒนางานตรวจวเคราะหเพอควบคมคณภาพชววตถ เชน การถายทอดวธวเคราะหส าหรบการตรวจสอบคาความแรงวคซนคอตบ บาดทะยก ไอกรน ไขสมองอกเสบเจอ เปนตน รวมถงไดรบการสนบสนนชววตถมาตรฐานส าหรบการทดสอบดวย ซงมสวนชวยในพฒนางานควบคมคณภาพชววตถชนดตางๆ ของกรมวทยาศาสตรการแพทยเปนทยอมรบทงในประเทศและในระดบสากล อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา เพอเสรมสรางความรวมมอระหวางทงสองหนวยงานจงไดด าเนนการจดท าบนทกขอตกลงวาดวยความรวมมอในการพฒนางานดานการควบคมคณภาพวคซนและชววตถขน โดยจะรวมกนพฒนาในดานตางๆ ไดแก ทกษะความรและความเชยวชาญในการควบคมคณภาพวคซนและชววตถ ทงทางดานงานวจย การพฒนาบคลากร การฝกอบรม รวมทงการแลกเปลยนขอมลทางวชาการทเปนประโยชนตอทงประเทศไทย และประเทศญปน โดยมงหวงใหประชาชนไดรบการดแลสขภาพจากผลตภณฑชววตถทมคณภาพและมความปลอดภยตอไป

12 ตลาคม 2560 Bio/npr61

45

กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาวธตรวจสอบประสทธภาพวคซนปองกนวณโรค รผลภายใน 2 วน แหงแรกในเอเชย

กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนา วธการตรวจวเคราะหความแรง เพอดประสทธภาพวคซนปองกน วณโรคหรอวคซนบซจ รผลไดภายในเวลา 2 วน จากเดมทใชเวลาตรวจวเคราะหนานถง 1 เดอน ถอเปนหองปฏบตการแหงแรกในเอเชยทพฒนาวธตรวจใหม เตรยมน ามาใชในการควบคมคณภาพวคซนบซจทผลตในประเทศ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา ในการตรวจความแรงเพอดประสทธภาพของวคซนปองกนวณโรค หรอวคซนบซจ นน วธมาตรฐานทองคการอนามยโลกแนะน าและหองปฏบตการสวนใหญใชอยในปจจบน คอการนบจ านวนของเชอมชวตในวคซนโดยตรง ซงตองเพาะเลยงเชอบนอาหารทมความจ าเพาะแตกตางจากแบคทเรยทวไป และเนองจากเชอมยโครแบคทเรย เจรญเตบโตชามากในการบมเพาะเลยงเชอ ท าใหการนบจ านวนเชอบนอาหารเลยงเชอกนระยะเวลาอยางนอย 1 เดอน นอกจากนกรรมวธในการเตรยมอาหารเลยงเชอและการทดสอบมความยงยากซบซอน ตองใชหลอดทดลองจ านวนมาก สถาบน ชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย จงไดพยายามศกษาและพฒนาวธทางเลอกใหมของการตรวจความแรงของวคซนบซจ คอการตรวจวดระดบพลงงาน ATP โดยวธ Intracellular ATP Assay ซงวด ATP ทมอยในสงมชวตทวไปโดยอาศยหลกการทวาเชอแบคทเรยทมชวตจะมการผลตพลงงาน ATP ออกมาโดยมปรมาณทสมพนธกบปรมาณของเชอทมชวต ท าใหสามารถตรวจหาระดบความแรงหรอปรมาณของเชอในวคซนจากปรมาณ ATP ได

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา วธนมขอดหลายอยาง เชน รผลไดภายในเวลา 2 วน เปนวธทงาย ไมซบซอน ราคาคาตรวจวเคราะหไมแตกตางจากวธเดม เนองจากน ายาสกดสามารถเตรยมเองในหองปฏบตการโดยมผลการทดสอบไมแตกตางจากน ายาสกดจากบรษทท าใหสามารถลดคาใชจายลงได เปนตน ปจจบนวธดงกลาวไดผานกระบวนการทดสอบความถกตองของวธตามมาตรฐานสากลแลวสามารถน ามาใชเปนวธมาตรฐานได และเพอยนยนวาวธมาตรฐานนสามารถน ามาใชไดกบตวอยางจรง สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย จงไดทดสอบกบตวอยางวคซนทผลตในประเทศไมนอยกวา 20 รนการผลต โดยเทยบผลระหวางวธเกาและวธใหม ผลการทดสอบใหขอมลทสอดคลองกนโดยมวคซนมาตรฐานสากลเปนตวควบคมการทดสอบ ดงนน คาดวาในปหนา สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย จะน าวธใหมนมาใชในการควบคมรนการผลตวคซนบซจทผลตในประเทศ โดยจะก าหนดเกณฑการยอมรบส าหรบการตรวจความแรงดวยวธใหม และกรมวทยาศาสตรการแพทยมแผนทจะถายทอดเทคนคการตรวจใหกบผผลตในประเทศ ซงจะท าใหลดระยะเวลาการตรวจวเคราะหลงไดอยางมาก ชวยใหสามารถปลอยผานวคซนไปสทองตลาดไดเรวขน

“นอกจากจะไดประโยชนในการลดระยะเวลาการตรวจแลว ยงเปนการแสดงศกยภาพของหองปฏบตการควบคมคณภาพวคซนของประเทศไทย ทสามารถพฒนาวธการตรวจความแรงวคซนบซจ เปนแหงแรกในประเทศแถบเอเชยอกดวย” นายแพทยสขม กลาวทงทาย

10 พฤศจกายน 2560 Bio/npr61

46

ชวคซนปองกนโรคทองรวงจากไวรสโรตาทผานการตรวจรบรองโดยกรมวทยาศาสตรการแพทย มคณภาพและความปลอดภยตอผไดรบ

กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจสอบคณภาพวคซนปองกนโรคทองรวงทเกดจากไวรสโรตา ตงแตขนตอนการขนทะเบยนและกอนออกจ าหนายใหกบประชาชนทกรนการผลต ผลการตรวจสอบ เปนไปตามขอก าหนดมาตรฐานสากล ไมพบสงผดปกต จงมนใจไดวาวคซนมคณภาพและความปลอดภยตอผไดรบ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา ปจจบนวคซนโรตา ทขนทะเบยนจ าหนายในประเทศไทยเปนวคซนส าหรบเดกเลก ใหโดยการรบประทาน เปนวคซนชนดเชอเปนม 2 ชนด คอวคซน RotaTeq ผลตโดยบรษท Merck Sharp & Dohme Corp. ประเทศสหรฐอเมรกา เปนวคซนทผลตจากการรวมตวกนของเชอไวรสจากมนษยกบวว (bovine-human reassortant pentavalent live-attenuated oral vaccine) มไวรสทท าใหออนฤทธ 5 สายพนธ คอไวรสโรตาซโรทยป G1, G2, G3, G4 และ P1A ใชในเดกอายตงแต 6 สปดาหจนถง 32 สปดาห ใหจ านวน 3 โด๏ส เรมใหโด๏สแรกชวงอาย 6-12 สปดาห และโด๏สตอมาใหหางกน 4-10 สปดาห และวคซน Rotarix ผลตโดยบรษท GSK ประเทศเบลเยยม เปนวคซนทผลตจากไวรสโรตาสายพนธจากมนษยทถกท าใหออนฤทธแลว (human-derived monovalent live-attenuated oral vaccine) ใชในเดกเลกอายตงแต 6 สปดาหขนไป ใหจ านวน 2 โด๏ส แตละโด๏สหางกนไมนอยกวา 4 สปดาห โด๏สสดทายควรใหเมออายใมเกน 24 สปดาห

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย เปนหนวยงานควบคมคณภาพวคซนทใชในประเทศ ไดมการตรวจสอบคณภาพวคซนปองกนโรคทองรวงทเกดจากไวรสโรตา ทง 2 ชนด ทางหองปฏบตการตงแตขนตอนของการขนทะเบยนในดานของความแรงในการปองกนโรค ความปลอดภย และคณสมบตทางเคม-ฟสกส ตามขอก าหนดมาตรฐานของวคซนทสอดคลองกบเกณฑขอก าหนดขององคการอนามยโลก ส าหรบการรบรองรนการผลต ไดตรวจสอบขอมลการผลต การควบคมคณภาพของผผลต การควบคมอณหภมในการเกบและระหวางการขนสง รวมกบตรวจคณลกษณะทางกายภาพจากหองปฏบตการของสถาบนชววตถ พบวาคณภาพวคซนของผผลตทง 2 ยหอ ตงแตป พ.ศ. 2554 ถงปจจบน เปนไปตามขอก าหนด ไมพบสงผดปกต จ งมนใจไดวาวคซนทใชในประเทศมคณภาพและความปลอดภยตอผบรโภค อยางไรกด วคซนโรตาใชส าหรบเดก ยงไมมการใชในผใหญ การปองกนเบองตนสามารถท าไดโดยการจดการสขาภบาลสงแวดลอมในบาน สถานทท างาน รบประทานอาหารทสะอาดรอน เตรยมเสรจใหม และลางมอใหสะอาดอยเสมอ

“ส าหรบกรณทเปนขาววามการใชวคซนโรตาทท าใหเกดภาวะล าไสกลนกนนน ขอย าวาวคซนโรตาทท าใหเกดอาการดงกลาวไดมการจ าหนายและใชในอดตระหวางป พ.ศ.2541-2542 เปนวคซนปองกนโรคไวรสโรตาชนด Rhesus-human reassortant tetravalent vaccine (RotashieldTM) แตตอมาพบวาวคซนชนดนสมพนธกบการเกดภาวะล าไสกลนกน (intussusception) จงไดหยดจ าหนายไป จงไมมใชในประเทศ หากมการน าเขามาใชในประเทศจะตองมการรบรองรนการผลตโดยสถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย กอนจ าหนายทกครง จงมนใจไดวาไมมวคซนชนดนจ าหนายในประเทศไทยอยางแนนอน” นายแพทยสขม กลาวทงทาย

11 มกราคม 2561

Bio/npr61

47

กรมวทยาศาสตรการแพทยขยายการตรวจวคซนพษสนขบาทใชกบสตว กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดขยายบรการการตรวจวเคราะหคณภาพความแรงวคซนปองกนโรคพษสนขบาทใชส าหรบสตว เพอตรวจสอบประสทธภาพความแรงของวคซนในการปองกนโรคในสตวเลยง ซงสงผลถงการปองกนโรคตดตอจากสตวสคน สนบสนนโครงการสตวปลอดโรค คนปลอดภย จากโรคพษสนขบา ตามพระปณธาน ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ในอดตประเทศไทยยงไมมหนวยงานใด ทสามารถตรวจยนยนคณภาพของวคซนปองกนโรคพษสนขบาทใชกบสตว ทน าเขามาใชในประเทศวามความสามารถปองกนโรคไดจรงตามขอก าหนดหรอไม ตอมาในป พ.ศ.2552 สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดขยายบทบาทในการเปนหองปฏบตการควบคมคณภาพวคซนทใชกบสตว โดยเฉพาะ เนนการตรวจวคซนทใชปองกนโรคทสามารถตดตอจากสตวสคน จงไดพฒนาวธตรวจสอบความแรงวคซนปองกนโรคพษสนขบาส าหรบสตว โดยใชหลกการของวธเชนเดยวกบวคซนปองกนโรคพษสนขบาทใชในคน คอ การฉดวคซนกระตนภมคมกนในสตวทดลอง แลวฉดเชอพษสนขบาตามเขาไป เพอดวาภมคมกนทเกดขนในหนสามารถปองกนหนปวยเปนโรคไดหรอไม ซงหลงจากทไดปรบสภาวะและการตรวจสอบใหมความเหมาะสมของวธ แลว จงน ามาตรวจวเคราะหประสทธภาพความแรงในตวอยางวคซน

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตอไปอกวา ในป พ.ศ.2555-2558 กรมวทยาศาสตรการแพทยไดท าการวจยโดยตงโครงการส ารวจเกบตวอยางวคซนปองกนโรคพษสนขบาในสตวจากคลนก สถานพยาบาลสตวในกรงเทพฯ เขตปรมณฑลและในเขต 17 จงหวดภาคเหนอ หลงจากไดผลวจยแลว และเพอเปนการสรางความมนใจวาวคซนพษสนขบาทขนทะเบยนและใชในประเทศทกต ารบ มประสทธภาพความแรงผานเกณฑมาตรฐาน กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรวมมอกบส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาในการเกบตวอยางวคซนจากบรษทน าเขาทกบรษทมาตรวจวเคราะหความแรงของวคซนทางหองปฏบตการของกรมวทยาศาสตรการแพทย ซงถาสามารถตรวจสอบไดครบทกยหอแลวเสรจในป 2561 จะท าใหประชาชนมความมนใจวาสนขในประเทศไดรบวคซน ปองกนโรคพษสนขบาทมประสทธภาพ และชวยลดการตดโรคจากสตวสคน ตามโครงการสตวปลอดโรค คนปลอดภยจากโรคพษสนขบา ตามพระปณธาน ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร

“สถาบนชววตถ ยงไดมการอบรมถายทอดองคความรดานเทคนคการตรวจวเคราะหความแรงวคซนปองกนโรคพษสนขบา ใหกบเจาหนาทของหนวยงานภายนอกไดแก สถานเสาวภาสภากาชาดไทย ซงเปนผผลตวคซนปองกนโรคพษสนขบาส าหรบใชในคนและกรมปศสตวทดแลการผลตวคซนส าหรบสตว ใหมศกยภาพในการตรวจสอบประสทธภาพความแรงของวคซนปองกนโรคพษสนขบาส าหรบสตวตามมาตรฐานสากล” นายแพทยสขมกลาว

2 กมภาพนธ 2561 Bio//Som-o/61

48

กรมวทยาศาสตรการแพทย เตอนกลมเสยงจากเชอพษสนขบา

กรมวทยาศาสตรการแพทย เตอนภยกลมเสยง ไดแก สตวแพทย บคลากรทท างานในสถานบ าบดโรคสตว ผท างาน ในหองปฏบตการ บคคลทวไปทตองเดนทางเขาไปในถนทมโรคพษสนขบาชกชม รวมถงผใจบญทคอยดแลสตวจรจด เปนตน อาจไดรบเชอโรคพษสนขบาจากสนขหรอสตวใกลตว เพอการปองกนทดทสด กลมเสยงดงกลาวควรไดร บวคซนปองกนโรคพษสนขบารวมกบเซรมแกพษสนขบา (Rabies Immunoglobulin) เมอมการสมผสสตวใกลชดทอาจมเชอโรคพษสนขบา

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา โรคพษสนขบาเกดจากการสมผสน าลายหรอสงคดหลงจากสตวกดหรอขวนเปนรอยช า เปนแผลถลอก สตวเลยบาดแผลเปดทมอยเดม โดยเฉพาะกลมเสยงทอาจม การสมผสสนขหรอสตวท ไมทราบประวต ไดแก สตวแพทย บคลากรทท างานในสถานบ าบดโรคสตว ผ ท างาน ในหองปฏบตการ บคคลทวไปทตองเดนทางเขาไปในถนทมโรคพษสนขบาชกชม รวมถงผใจบญทคอยดแลสตวจรจด เปนตน ซงโรคพษสนขบาสามารถปองกนไดโดยการรบวคซนปองกนโรคพษสนขบาตามโปรแกรมหลงสมผสโรค (Post-exposure program) รวมกบ เซรมแกพษสนขบา (Rabies Immunoglobulin) ส าหรบบคคลทมความเสยง การไดรบวคซนปองกนโรคพษสนขบาตามโปรแกรมกอนการสมผสโรค (Pre-exposeure program) เปนเรองทมความจ าเปน และควรไดรบการฉดวคซนกระตนซ าเมอสมผสโรคหรอสงสยวาสมผสโรค ซง การรณรงคใหประชาชนตระหนกถงอนตรายจากโรคพษสนขบา และ เขามารบวคซนปองกนโรคยง เปนเรองจ าเปนเรงดวน

นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวาในชวง 2-3 ปทผานมาประเทศไทยมอตราการเกดโรคพษสนขบาในสตว มแนวโนมสงขน จากป 2558-2560 มรายงานโรคพษสนขบาในสตว 330, 614 และ 843 ตว ตามล าดบ เปนสนข 89.11% โคกระบอ 6.61% แมว 3.57% และสตวอนๆ 0.71% และอตราการเสยชวตของประชาชนในประเทศไทยจากโรคพษสนขบา ป 2558-2560 คอ 5,14 และ 8 ราย ตามล าดบ ซงลาสดเมอเดอน ม.ค.2561 ทผานมา มผเสยชวตรายแรกแลวเปนครโรงเรยนบานล าช ต.คอโค อ.เมอง จ.สรนทร ท เปนคนรกสตวมาก โดยเฉพาะสนข ซ งเลยงไวในบานถง 5 ตว และยงชอบน าอาหาร ไปเลยงสนขจรจด บรเวณรอบชมชนโพธราง เขตเทศบาลเมองสรนทรอยเปนประจ า ดงนนการไดรบวคซนปองกนโรคพษสนขบาจงมความจ าเปนทงกลมเสยงและสตวเลยงเพอปองกนตวคณเองและสตวเลยงทคณรก

"กรมวทยาศาสตรการแพทย โดย สถาบนชววตถ ท าหนาทเปนหองปฏบตการกลางของประเทศ ไดควบคมคณภาพของวคซนปองกนโรคพษสนขบาส าหรบมนษยและสตว รวมถงเซรมปองกนโรคพษสนขบา เพอสรางความมนใจวาผลตภณฑทงสองมความปลอดภย มคณภาพและประสทธภาพ สามารถปองกนโรคใหกบประชาชนและสตวได สงผลถงการปองกนโรคตดตอจากสตวสคน สนบสนนโครงการสตวปลอดโรค คนปลอดภย จากโรคพษสนขบา ตามพระปณธาน ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร" อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยกลาว

13 กมภาพนธ 2561 BIO/RICH61

49

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาและสงเสรมอตสาหกรรมวคซนทใชเซลลเพาะเลยง กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พฒนาองคความรบคลากรและเพมศกยภาพหองปฏบตการควบคมคณภาพ เพอตรวจวเคราะหคณลกษณะเซลลเพาะเลยง (Vero cell) ส าหรบการผลตวคซน เพอรองรบการผลตภายในประเทศและสงเสรมอตสาหกรรมทางการแพทยครบวงจร ใหประเทศไทยเปนเมดคลฮบ (Medical Hub) ตามนโยบายการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย 4.0

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทยไดเลงเหนวาประเทศไทยสามารถผลตวคซนโดยใชเทคโนโลยเซลลเพาะเลยงไดตงแตตนทางจนถงปลายทาง ซงปจจบนสงทเปนอปสรรค คอการตรวจสอบคณลกษณะของเซลลเพาะเลยงทใชในการผลต ดงนนจงไดมแผนการพฒนาศกยภาพหองปฏบตการ และความรวมมอกบหนวยงานควบคมก ากบภาครฐดานวคซนของสาธารณรฐประชาชนจนทมความเชยวชาญ เพอสงบคลากรเขาอบรมเทคนคการตรวจวเคราะหคณลกษณะของเซลลเพาะเลยง โดยเฉพาะเซลล (Vero cell) ซงเปนเซลลเพาะเลยงทใชในการผลตวคซนไดหลายชนดโดยเฉพาะวคซนโรคทเกดจากเชอไวรส รวมถงวคซนปองกนโรคพษสนขบาทประเทศไทยก าลงจะพฒนาเปนวคซนในอนาคต

ปจจบนวคซนทผลตดวยเซลลเพาะเลยงมหลายชนด เชน วคซนปองกนโรคพษสนขบา โรคไขสมองอกเสบเจอ โรคไขเลอดออกเดงก โรคตดเชอไวรสซกา และโรคไขหวดใหญ เปนตน แตบานเรายงไมมหองปฏบตการทตรวจคณลกษณะของเซลลไดตามมาตรฐานสากล ท าใหผผลตและนกวจยพฒนาวคซนในประเทศตองสงเซลลเพาะเลยงไปทดสอบ คณลกษณะในตางประเทศ เพอยนยนวาเซลลเพาะเลยงนนมคณสมบตทเหมาะสม มความปลอดภยและไมกอใหเกดโรคมะเรง ใชผลตวคซน ซงตองเสยคาใชจายหลายสบลานบาท ในการน กรมวทยาศาสตรการแพทย โดย สถาบนชววตถ ในฐานะหองปฏบตการควบคมคณภาพวคซนของประ เทศ ก าลงด าเนนการพฒนาการตรวจสอบคณลกษณะของเซลลเพาะเลยง ซงเปนเซลลเพาะเลยงทไดมาจากไตของลงในประเทศแอฟรกาและเปนเซลลทประเทศทวโลก รวมถงองคการอนามยโลกใหการยอมรบ เพอน ามาใชในการผลตวคซน แตผผลตตองมขอมลการตรวจสอบคณลกษณะของเซ ลลกอนน ามาใชในการผลต ซงกรมวทยาศาสตรการแพทยก าลงพฒนาวธการตรวจวเคราะหคณลกษณะของเซลลเพาะเลยง ภายหลงจากไดรบการอบรมจากประเทศสาธารณรฐประชาชนจนและคาดวาสามารถใหบรการไดในป 2562 ซงจะชวยใหประเทศไทยสามารถผลตวคซน โดยใชเซลลเพาะเลยงทมคณภาพและมความปลอดภย

นายแพทยสขม กลาวตออกวา การตรวจสอบคณลกษณะของเซลลเพาะเลยง โดยหนวยงานควบคมคณภาพภาครฐของกรมวทยาศาสตรการแพทยน จะเปนสวนหนงในการควบคมดแลคณภาพของเซลลทจะน ามาใชในการผลตวคซน เพอสรางความมนใจไดวาวคซนทผลตโดยใชเซลลเพาะเลยงในประเทศไทย มระบบควบคมคณภาพตงแตการผลตจนถงผลตภณฑส าเรจรป มคณภาพ มความปลอดภยและมประสทธภาพเทยบเทามาตรฐานสากล สงส าคญคอจะชวยลดคาใชจายในการสงเซลลไปตรวจในตางประเทศ เปนการพงพาตนเองในประเทศ และสงเสรมสนบสนนการวจยพฒนาวคซนรวมถงอตสาหกรรมการผลตวคซนในประเทศ ตามนโยบายประเทศไทย 4.0


kai/bio61

50

กรมวทยาศาสตรการแพทย ผานเกณฑมาตรฐานใหม ดานหองปฏบตการควบคมคณภาพวคซนขององคการอนามยโลก

สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ผานเกณฑมาตรฐานใหมขององคการอนามยโลก ในการรบรองรนการผลตวคซนกอนจ าหนาย และการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ สรางความมนใจใหกบประชาชนในคณภาพความปลอดภย และประสทธภาพของวคซนทใชในประเทศ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา องคการอนามยโลก (WHO) ไดใชตวชวดใหมทมมาตรฐานเขมงวดเพมขนในการตรวจประเมนหนวยงานควบคมก ากบภาครฐดานวคซนของประเทศไทย (WHO Benchmarking of the National Regulatory Authority of Thailand) และมแนวทางการประเมนแตกตางไปจากเดม

สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ในฐานะเปนหองปฏบตการของประเทศมหนาทรบผดชอบการควบคมคณภาพวคซนกอนจ าหนายและการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ เพอยนยนในคณภาพ ความปลอดภย และประสทธภาพของวคซน จงไดรบการตรวจประเมนในครงน ผลการตรวจประเมนพบวา สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ผานเกณฑการตรวจประเมนตามมาตรฐานทองคการอนามยโลกก าหนด ถอเปนความส าเรจอยางตอเนองตงแตป พ. ศ. 2549 โดยผานเกณฑมาตรฐานครบทกตวชวดตงแตเรองกฎหมายทใหอ านาจ ระบบคณภาพ วธด าเนนการ บคลากร และสถานทปฏบตงาน

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวอกวา จากการทสถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการรแพทย ผานเกณฑมาตรฐานทองคการอนามยโลกก าหนดมาอยางตอเนอง ถอเปนการสรางความเชอมนในระบบการควบคมคณภาพวคซนของประเทศ สงผลใหองคการอนามยโลกยอมรบในศกยภาพของประเทศไทยในการควบคมรนการผลตวคซนและการตรวจทางหองปฏบตการ ท าใหบคลากรของไทยมโอกาสกาวสเวทสากลในเรองดงกลาว รวมถงเปนศนยฝกอบรมใหกบประเทศอนๆ ทระบบควบคมคณภาพหองปฏบตการยงไมมมาตรฐานทดพอ และเปนหองปฏบตการอางองใหกบองคการอนามยโลก (WHO-Contracted Laboratory) ในการตรวจประเมนรบรองคณภาพวคซนทผลตจากประเทศอน เพอประกอบการพจารณาสงซอวคซนขององคการอนามยโลกใหกบองคการสหประชาชาต เพอใชในประเทศยากจน ทงนองคการอนามยโลก จะประเมนระบบควบคมก ากบภาครฐดานวคซนของประเทศสมาชกทวโลกโดยใชตวชวดใหมน เพอใหมนใจวาประชากรทวโลกจะไดรบการปองกนโรคจากวคซนทมมาตรฐานเดยวกน


Bio/npr61

51

กรมวทยาศาสตรการแพทยเปดตวแอพพลเคชนตรวจสอบขอมลวคซน สรางความเชอมนใหแกประชาชน

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เปดตวแอพพลเคชน IBP e-lot release เพมชองทางการเขาถงขอมลวคซนในแตละชนดและรนการผลต ทงทผลตภายในประเทศและน าเขาจากตางประเทศทผานการรบรองคณภาพและไดรบการขนทะเบยนแลว เพอใหประชาชนมนใจในวคซนทผานการตรวจจากสถาบนชววตถ และอ านวยความสะดวกใหแกผใชบรการ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย เปนหนวยงานภาครฐแหงเดยวในประเทศไทยในการควบคมคณภาพวคซน โดยการตรวจสอบคณภาพทางหองปฏบตการ และใหการรบรองคณภาพของวคซนทกรนกอนการผลตและจ าหนาย เพอใหผบรโภคไดรบวคซนทมคณภาพ ปลอดภย และมประสทธภาพ นอกจากนสถาบนชววตถยงเปนหนวยงานอางอง ในระดบโลก เปน 1 ใน 12 หองปฏบตการทองคการอนามยโลกรบรอง และเพอเปนการอ านวยความสะดวกแกประชาชนทเขาไปตรวจสอบวาวคซนทสงมาตรวจสอบคณภาพนน อยในขนตอนใดแลวกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดจดท าแอพพลเคชน IBP e-lot release โดยสามารถน าเลขรบรองรนของวคซน มาคนหาตรวจสอบในแอพพลเคชน IBP e-lot release ระบบจะแสดงขอมลประกอบดวย ชอผลตภณฑ หมายเลขรนการผลต ผผลต ผน าเขา วนผลต และวนหมดอาย เพอจะไดมนใจวาวคซนทไดรบมความปลอดภย และมประสทธภาพ ซงเปนการอ านวยความสะดวกใหผรบบรการ และประชาชนสามารถเขาถงขอมลวคซนในแตละรนการผลตทงทผลตภายในประเทศ และน าเขาจะตางประเทศ

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา นอกจากนกรมวทยาศาสตรการแพทยยงไดจดการประชมบรรยายทศทางอตสาหกรรมวคซนและยาชววตถในยคประเทศไทย 4.0 เมอเดอนพฤษภาคม 2561 จงไดน าขอคดเหนและขอเสนอแนะจากผเขารวมประชม ซงประกอบดวยผผลต ผประกอบการ และผมสวนไดสวนเสย มาปรบปรงและพฒนาขอมลในแอพพลเคชน IBP e-lot release เพอใหตอบสนองความตองการของผใชบรการไดมากทสด และมงหวงใหมการขยายขอบเขตการใชประโยชนแอพพลเคชนนไปยงผรบบรการ ผใชวคซน ผจดซอ รวมถงบคลากรทางการแพทยและประชาชนทวไป เพอการเขาถงขอมลวคซนทไดมาตรฐานส าหรบคนไทย “ผทสนใจในแอพพลเคชน IBP e-lot release และใช smart phone ระบบ android สามารถดาวนโหลดแอพพลเคชนไดจาก Google Play Store สวนระบบ IOS ก าลงอยระหวางขนตอนการขออนญาต ผสนใจสามารถศกษาขอมลเบองตน และอานค า แ น ะ น า ใ น ก า ร ต ด ต ง แ อ พ พ ล เ ค ช น ไ ด จ า ก เ ว บ ไ ซ ต ส ถ า บ น ช ว ว ต ถ ก ร ม ว ท ย า ศ า ส ต ร ก า ร แ พ ท ย http://biology.dmsc.moph.go.th/post-view/145 ” นายแพทยสขมกลาว


Bio/Su61

52

กรมวทยฯ รวมกบ มจธ. ลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอโครงการวจยผลตภณฑชววตถและวคซนปองกนเชอไวรสไขสมองอกเสบเจอ

วนน (14 สงหาคม 2561) ทมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร วทยาเขตบางขนเทยน กรงเทพฯ นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย พรอมดวย รองศาสตราจารย ดร.ศกรนทร ภมรตน อธการบด มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร รวมลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอโครงการวจยใน 2 โครงการ คอ โครงการพฒนาศกยภาพการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑชววตถเพอการรกษา และการทดสอบประสทธภาพ ในสตวทดลอง และโครงการศกษาสภาวะทเหมาะสมในการผลตดานการวจยและการพฒนากระบวนการผลตวคซน ปองกนเชอไวรสไขสมองอกเสบเจอ โดยม นายแพทยสมฤกษ จงสมาน รองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย ดร.สภาพร ภมอมร ผอ านวยการสถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย และ รศ. ดร.โสฬส สวรรณยน รองอธการบด มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร วทยาเขตบางขนเทยน ผศ. ดร.ศนสนลกษณ รชฎาวงศ ผอ านวยการ ส านกอทยานวทยาศาสตรและอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร รวมเปนสกขพยาน ส าหรบความรวมมอโครงการวจยครงนเปนการสรางเครอขายความรวมมอระหวางหนวยงานภาครฐและเปนการบรณาการ ความเช ยวชาญของมหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกล าธนบร กบ กรมวทยาศาสตรการแพทย เพอพฒนาเทคโนโลยการผลตและควบคมคณภาพวคซนทไดมาตรฐานระดบสากลขนใชเองในประเทศ ซงสอดคลองกบนโยบายของชาต ในการเรงพฒนาประเทศใหเพมขดความสามารถในการพงพาตนเองและสนบสนนการน าผลงานวจยทางผลตภณฑชววตถจากหองปฏบตการ ไปสการขยายขนาดการผลตในระดบตนแบบ ตามมาตรฐานทดในการผลต มความปลอดภยและประสทธผลตอผบรโภค มระยะเวลาด าเนนการ ปงบประมาณ พ.ศ.2561-2562 มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ไดจดตงโรงงานตนแบบผลตยาชววตถแหงชาต ซงถอไดวาเปนโครงสรางพนฐานทชวยตอบโจทย สนบสนนการพฒนาเทคโนโลยการผลตยาชววตถและวคซนทไดระดบสากลขนใชเองในประเทศ เนองจากงานวจยดานยา และวทยาศาสตรสขภาพของประเทศไทยยงขาดโครงสรางพนฐานส าหรบใชขยายขนาดการผลต ระดบโรงงานตนแบบทไดมาตรฐาน GMP ซงมความจ าเปนในการเชอมตอผลงานวจยจากหองปฏบตการไปสการผลตเชงพาณชย โดยเฉพาะอยางยงทางดานยาชววตถ และวคซน ท าใหยงไมสามารถพงพาตนเองในประเทศไดตองน าเขายา และวคซนจากตางประเทศเปนสวนใหญ กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข จะเปนหนวยงานหนงทสามารถสนบสนนการด าเนนการวจย และพฒนาการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑชววตถใหมๆทใชในการรกษาโรคและการพฒนากระบวนผลตวคซน เพอปองกนโรค ตลอดจนท าใหเกดการแลกเปลยนเรยนรประสบการณดานวชาการระหวางบคลากรของทงสองหนวยงาน ซงจะ น าไปสการตอยอดการพฒนาวคซน และชววตถอนๆตอไปในอนาคตตามนโยบายประเทศไทย 4.0 ทจะน าพาประเทศไปสความมนคง มงคง ยงยน การท าขอตกลงความรวมมอครงนจงเปนการสงเสรมสนบสนนอตสาหกรรมการวจย การผลตยาชววตถใหมๆ รวมทงวคซนในประเทศ รวมถงการพฒนาการควบคมคณภาพผลตภณฑยาชววตถใหมประสทธภาพและความปลอดภยมากยงขน ซงจะเปนประโยชนกบประชาชนและตอประเทศในดานสาธารณสข

14 สงหาคม 2561/ BIO61

53

ส านกยาและวตถเสพตด (สยวส.)

54

กรมวทยฯ ส านกในพระมหากรณาธคณพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตร ไดจดท าต ารามาตรฐานยาสมนไพรเพอสงเสรมยาสมนไพรไทยใหมมาตรฐาน

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ส านกในพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหา ภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตร ททรงงานหนกตลอด 70 ป แหงการครองราชย จงไดจดท าต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย ฉบบป พ.ศ. 2560 (Thai Herbal Pharmacopoeia 2017) ขน เพอสงเสรมใหยาสมนไพรไทยมคณภาพมาตรฐานสากล ลดการน าเขายาแผนปจจบนจากตางประเทศ และเพมการพงพาตนเอง ตามรอยเบองพระยคลบาทในเรองหลกเศรษฐกจพอเพยง

ศ.คลนก เกยรตคณ นายแพทยปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข กลาวภายหลงเปนประธานในการแถลงขาว เปดตวต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย ฉบบป พ.ศ. 2560 (Thai Herbal Pharmacopoeia 2017) วา ปจจบนกระแสความนยมผลตภณฑสมนไพรมมากขน โดยเฉพาะการใชยาสมนไพรพบวามการใชยาแผนไทยทบรรจในบญชยาหลกแหงชาตมลคาปละกวา 14,000 ลานบาท รฐบาลจงไดใหความส าคญของการพฒนาผลตภณฑสมนไพรไทยใหมคณภาพภายใตโมเดลประเทศไทย 4.0 โดยก าหนดแผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทยฉบบแรก พ.ศ. 2560-2564 เพอสงเสรมการพฒนาสมนไพรไทยทงระบบ อยางยงยนใหเปนทยอมรบของนานาชาต ซงทผานมากระทรวงสาธารณสข โดยกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรเรมพฒนา และจดท าต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia, THP) ตงแตป พ.ศ. 2532 เพอใชเปนต ารายาอางองทางกฎหมายทงผประกอบการและหนวยงานทเกยวของในการควบคมคณภาพยาสมนไพรไทยใหไดมาตรฐานสากลทงการผลตยาเพอใชในประเทศและเพมมลคาการสงออก

การจดท าต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทยมขนตอน รายละเอยด และความยาก ตองใชเวลาในการด าเนนการป ระมาณ 2 ปตอสมนไพร 1 ชนด ซงจนถงป พ.ศ.2559 สามารถด าเนนการไดแลวเสรจรวม 62 ชนด แต ในป พ.ศ. 2560 ดวยส านกในพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตร ททรงงานหนกตลอด 70 ปแหงการครองราชย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข จงไดเรงจดท าต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย ฉบบป พ.ศ. 2560 (Thai Herbal Pharmacopoeia 2017) ขน เปนฉบบรวมเลม โดยมมาตรฐานยาสมนไพรทงหมด 70 มอโนกราฟ ซงเปนยาสมนไพรทใชมากในประเทศไทย เชน ขมนชน ฟาทะลายโจร บวบก เปนตน เพอถวายความอาลยแดพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตร พระผเสดจสสวรรคาลย

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา ต ารามาตรฐานยาสมนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia, THP) ประกอบดวยขอก าหนดมาตรฐาน ทงทางดานเภสชเวทและพฤกษศาสตร และทางดานเคม-ฟสกส อกทงขอมลดานความปลอดภย ขนาดการใชยาเบองตน และการเกบรกษาของยาสมนไพรทพบในประเทศ ซงจะชวยใหผประกอบการใชในการขนทะเบยนต ารบยา การควบคมคณภาพยาสมนไพร และสนบสนนธรกจการสงออกยาสมนไพรใหเปนทยอมรบจากตางประเทศในดานมาตรฐาน และเปนเครองมอส าคญส าหรบหนวยงานรฐทเกยวของในการควบคมคณภาพยาสมนไพรในประเทศใหไดมาตรฐานสากล ปองกนการปนปลอมยาสมนไพรทพบมากในปจจบน สงผลใหบคลากรทางการแพทยและประชาชนมความเชอมนในการใชยาสมนไพรไทย รวมทงเปนการลดการน าเขายาแผนปจจบนจากตางประเทศ และเพมการพงพาตนเอง ซงเปนไปตามนโยบายของรฐบาลปจจบน และทส าคญเปนการด าเนนตามรอยเบองพระยคลบาทในเรองหลกเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตรสบไป

19 ตลาคม 2560 Drug/RICH61

55

กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจพบยานอนหลบชนดใหมระบาดในประเทศไทย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ตรวจพบยานอนหลบชนดใหมอทโซแลม (Etizolam) ไดเปนครงแรกในประเทศไทย ซงมฤทธท าใหงวงนอนมากกวายานอนหลบไดอาซแพม(Diazepam) ถง 10 เทา อาจท าใหเสยชวตได โดยพบในเขตจงหวดชายแดนภาคใต

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา เมอชวงเดอนกนยายนถงเดอนตลาคม 2560 ทผานมา กรมวทยาศาสตรการแพทย โดย ส านกยาและวตถเสพตด และศนยวทยาศาสตรการแพทยท 12 ส งขลา ไดรวมกนตรวจวเคราะหของกลางทสงตรวจจากสถานต ารวจภธร 7 แหงในเขตจงหวดนราธวาสและยะลารวม 10 ตวอยาง มลกษณะเปนยาเมดกลมแบนสสม ดานหนงมตวพมพ “5” สวนอกดานเปนสญลกษณ “ ” บรรจในแผงอลมเนยมสเงนพลาสตกใสสแดงแผงละ 10 เมด บนแผงพมพภาษาองกฤษระบผลตในประเทศญปน (MADE IN JAPAN) และชอยา “Erimin5” พบวา เปนยาปลอมเนองจากตรวจไมพบสวนประกอบทเปนยาไนเมตาซแพม (Nimetazepam) ทปกตจะพบอยในยา Erimin 5 และจดเปนวตถออกฤทธตอจตและประสาทประเภท 2 มกน าไปใชทดแทนยาเสพตด ซงมการแพรระบาดมากในสถานบนเทง เขตจงหวดชายแดนภาคใต ผลการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการเพอยนยนชนดของยา โดยใชเทคนคตางๆในหองปฏบตการประกอบกน ไดแก เทคนคโครมาโทกราฟแผนบาง (TLC) การวดการดดกลนแสงดวยเครองยว วส สเปคโทรโฟโตมเตอร การตรวจดวยเครอง Gas chromatograph-Mass spectrometer และเทคนค Infrared spectroscopy ท าใหสามารถยนยนการตรวจของกลางทง 10 ตวอยาง พบวาเปนยาอทโซแลม (Etizolam) ซงเปนยานอนหลบชนดใหมทเพงตรวจพบครงแรก ในประเทศไทย

นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวา ยาอทโซแลม มสตรโครงสรางทางเคมและการออกฤทธคลายกบยานอนหลบในกลมเบนโซไดอาซปนส ซงดดซมไดดผานระบบทางเดนอาหารใหระดบยาในเลอดสงสดภายในเวลา 0.5 -2 ชวโมง เปนยากลม กดประสาททออกฤทธตอระบบประสาทสวนกลางมฤทธท าใหงวงซม ในบางประเทศ เชน ญปน อตาล และ อนเดย อนญาตให ใชเปนยาในรปแบบยาเมดขนาดความแรงตางๆกนส าหรบรกษาโรควตกกงวลทมภาวะซมเศราและอาการนอนไมหลบ แตมอาการไมพงประสงคและอาการขางเคยง เชน ท าใหงวงซมระหวางวน กลามเนอออนแรง พดจาเลอะเลอน เดนเซ งวงนอน อาจมอาการกลามเนอรอบดวงตาหดเกรงตวในผปวยทใชยามากกวา 1 เดอนจะกดระบบหายใจท าใหเสยชวตได นอกจากนยงท าใหเสพตดและมการน าไปใชในทางทผดใชทดแทนยาอ (Ecstasy)รวมทงมการโฆษณาเปนสารเคมส าหรบในใชในการศกษาวจย ในบางประเทศสามารถหาซอไดงายทางอนเตอรเนตหรอรานคาทองถนในรปแบบ ยาเมด ผง หรอเคลอบซบอยบนกระดาษ แตในหลายๆประเทศไดตระหนกถงอนตรายและแนวโนมการน าไปใชในทางทผดของยาชนดน จงก าหนดใหเปนสารทตองควบคมตามกฎหมาย เชน ประเทศ เดนมารก เยอรมน สหรฐอเมรกาในบางรฐ เชนฟลอรดา อลาบามา เวอรจเนย เทกซส เปนตน และลาสดมรายงานขาวกรณมผเสยชวตจ านวน 6 รายในสกอตแลนดเมอป พ.ศ. 2559 เนองจากใชยาไดอาซแพมปลอมทบางตวอยางม สวนผสมของยาอทโซแลมประเทศสหราชอาณาจกรโดย The Misuse of Drug Act 1971 ไดประกาศใหเปนยาควบคมกลม C ซงเปนกลมเดยวกบการควบคมวตถออกฤทธชนดอลปราโซแลม (Alprazolam)และไดอาซแพม (Diazepam)นอกจากนยาดงกลาวเปน 1 ใน 16 ชนด ทองคการสหประชาชาตจะมการทบทวนและพจารณาการควบคมทางกฎหมายระดบสากลในการประชม ECDD (Expert Committee on Drug Dependence) ครงท 39 ระหวางวนท 16-20 พฤศจกายน 2560น ส าหรบในประเทศไทย

028

56

เนองจากยาดงกลาวไมมจ าหนายหรอไมไดมการขนทะเบยนในประเทศจงยงไมถกควบคมหรอประกาศใหเปนวตถทออกฤทธตอจตและประสาท

"ยาอทโซแลม ทเรมมการแพรระบาดและมแนวโนมน าไปใชในทางทผดในประเทศไทย เปนการตรวจพบครงแรก โดยหองปฏบตการของกรมวทยาศาสตรการแพทย แสดงใหเหนถงศกยภาพและความมงมนของกรมว ทยาศาสตรการแพทย ทจะพฒนาการตรวจวเคราะหยาเสพตดชนดใหมเพอใหทนการณในยคโลกไรพรมแดน ท าใหไดขอมลทพรอมส าหรบหนวยงานอนๆทเกยวของทจะน าไปใชไดทนทวงทเชนส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา น าไปใชปองกน เฝาระวง ปราบปราม และพจารณาทบทวนขอกฎหมายทเกยวของหรอใชแจงเตอนใหประชาชนทราบถงอนตรายตอไป" นายแพทยสขม กลาว


57

กรมวทยาศาสตรการแพทยวจยพฒนาสามารถผลตสารมาตรฐานคมคณภาพยาฟาทะลายโจร

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ไดวจยพฒนาและสามารถผลตสารมาตรฐานแอนโดรกราโฟไลด (Andrographolide) ซงเปนสารมาตรฐานสมนไพรชนดแรกสกดจากใบและตนฟาทะลายโจรแลวน ามาท าใหบรสทธ จนสามารถผลตเปน “สารมาตรฐานกรมวทยาศาสตรการแพทย (Andrographolide DMScRS)” ทมคณภาพเทยบเทาสารมาตรฐานทน าเขาจากตางประเทศ แตราคาต ากวาถง 5 เทา เพอใชในการควบคมคณภาพวตถดบและผลตภณฑจากฟาทะลายโจรในทองตลาดใหมมาตรฐานสากล สงผลใหมการผลตยารปแบบตางๆ จากฟาทะลายโจรเพมขน สนองนโยบายรฐบาลในการใชยาสมนไพร เพอทดแทนยาแผนปจจบน และสงเสรมอตสาหกรรมการผลตสมนไพรเพอการสงออกไปยงตางประเทศ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา ส านกยาและวตถเสพตด ไดผลต

สารมาตรฐานกรมวทยาศาสตรการแพทย (Department of Medical Sciences Reference Standards, DMScRS) ดานยาและวตถเสพตด เพอใชในงานควบคมคณภาพวตถดบและเภสชผลตภณฑทผลตในประเทศและน าเขาจากตางประเทศ ซงมจ าหนายในทองตลาด โดยใชเปนตวเปรยบเทยบ เพอใหทราบคณภาพและปรมาณสารส าคญของผลตภณฑตามขอก าหนดมาตรฐาน โครงการผลต DMScRS ไดเรมด าเนนการมาตงแตป พ.ศ.2536 โดยมวตถประสงคเพอผลตสารมาตรฐาน ไวใชในกรมวทยาศาสตรการแพทย ตงแตเรมโครงการจนถงปจจบนไดมการผล ต DMScRS จ านวนทงสน 213 ชนด ส าหรบใชในงานควบคมคณภาพยา งานวจย พฒนาผลตภณฑ และพฒนาวธวเคราะหมาตรฐาน รวมทงงานอรรถคดดานยาและวตถเสพตดของหนวยงานตางๆ ภายในกรมวทยาศาสตรการแพทย ปจจบนมการจ าหนายใหแกหนวยงานทงภาครฐ เอกชน และมหาวทยาลย สงผลใหประเทศไทยไดใชสารมาตรฐานทมคณภาพ และมราคาถก ซงเมอเทยบกบการสงซอสารมาตรฐาน จากตางประเทศ สามารถชวยประหยดงบประมาณของประเทศทงภาครฐและเอกชน และยงเปนการสนบสนนอตสาหกรรมยาภายในประเทศ ซงมมลคาการจ าหนายและสงออกตอปเปนจ านวนหลายพนลานบาท

นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทยมการพฒนาวธการผลตและคณภาพของ DMScRS อย างตอเน อง เ พอให เปนไปตามระบบคณภาพในระดบสากล เปนการสร างความเช อมน ใหแก หองปฏบตการ ทน าไปใชและมเปาหมายในการเพมการผลตสารมาตรฐานใหครอบคลมชนดของเภสชภณฑมากขน นอกจากนยงเพมการผลต สารมาตรฐานสมนไพร เพอใชในการควบคมคณภาพวตถดบและผลตภณฑสมนไพร โดยในป พ.ศ.2560 ไดผลต “สารมาตรฐานกรมวทยาศาสตรการแพทย Andrographolide (Andrographolide DMScRS)” ซงเปนสารมาตรฐานสมนไพรชนดแรก ซงไดจากการสกดสารแอนโดรกราโฟไลด (Andrographolide) จากใบและตนฟาทะลายโจร Andrographolis paniculata

58

(Burm.F.) แลวน ามาท าใหบรสทธจนสามารถผลตเปนสารมาตรฐาน Andrographolide DMScRS มคณภาพเทยบเทา สารมาตรฐานของประเทศสหรฐอเมรกา แต ราคาต ากว าถ ง 5 เท า เ พอใช ในการควบคมคณภาพวตถดบและ ผลตภณฑจากฟาทะลายโจรในทองตลาด ซงมแนวโนมทจะมการน าฟาทะลายโจรมาผลตเปนยารปแบบตางๆ เพมขน เนองจากรฐบาลสงเสรมการใชยาสมนไพรเพอทดแทนยาแผนปจจบนตามแผนยทธศาสตรชาต 20 ปดานสาธารณสข และสงเสรมอตสาหกรรมการผลตสมนไพรเพอการสงออกไปยงตางประเทศ “จากการส า รวจคณภาพยา ฟาทะลาย โจรท ใ ช ใน โร งพยาบาลและท องตลาดในป จจ บ นพบว าม บร ษ ท ผลตภณฑสมนไพรไทย จ ากด บรษท อวยอนโอสถ จ ากด บรษท แกวมงกรเภสช จ ากด หางธงทองโอสถ และโรงพยาบาลอดรธาน ทผลตฟาทะลายโจรแคปซลเขามาตรฐานตามขอก าหนดในต ารายาสมนไพรไทย ทงนอยระหวางด าเนนการสมตวอยาง จากบรษท อนๆ เ พอเฝ าระว งคณภาพยาฟาทะลายโจรและยาสมน ไพรต ว อนๆ ตอไป เ พอใหประชาชนม น ใจ ในคณภาพสมนไพรไทย” นายแพทยสขม กลาว

16 กมภาพนธ 2561

Drug/Kai61

59

กรมวทยาศาสตรการแพทย เผย ผลตภณฑกระชบชองคลอด อวดอางสรรพคณเกนจรง ใชแลวอาจกอใหเกดมะเรง กรมวทยาศาสตรการแพทย เตอนประชาชนอยาหลงเชอโฆษณาผลตภณฑทอวดอางเกนจรงวาใชทากระชบชอง

คลอด เพราะนอกจากจะไมมสรรพคณตามทกลาวอาง ยงอาจท าใหเกดอาการแพ มบาดแผลทปากมดลก ท าใหมโอกาสทเซลลจะกลายเปนเซลลมะเรงในอนาคต

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ผลตภณฑกระชบชองคลอดหรอยากวาด ชองคลอด ซงจ าหนายกนมากในสอออนไลน มกจะมการอวดอางสรรพคณเกนจรง เชน ท าใหฟต หรอกระชบ จ าหนายในรปแบบของผลตภณฑเสรมอาหาร หรอยาแผนโบราณ อาจแจงสวนประกอบเปนสมนไพรซงเปนเทจ เพอใหเขาใจวาสามารถใชไดอยางปลอดภย ไมมผลขางเคยง ซงรปแบบทพบไดแก ชนดผง เมด ใชเหนบหรอกวาดชองคลอด เจลและครม ใชทาบรเวณชองคลอด

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตอไปอกวา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบตวอยางผลตภณฑยากวาดชองคลอดมาตรวจ มลกษณะเปนผงสน าตาล แจงสวนประกอบส าคญคอ วานชกมดลก ขมนออย ตนธปด า รางจด เปลอกทบทม และตวยาอนๆ โดยมขายทางอนเตอรเนต ผลการตรวจวเคราะหพบสารส าคญในผลตภณฑดงกลาว 3 ชนด ไดแก โยฮมบ (Yohimbine) , วนคามน (Vincamine) และ อะรโคลน (Arecoline) แตไมพบสารส าคญตามทแจงแตอยางใด นอกจากน ยงพบวาตวอยางทไดรบมความเปนกรดสงมาก ซงอาจกอใหเกดการระคายเคองผวหนง

ส าหรบ โยฮมบ (Yohimbine) เปนสารสกดจากเปลอกไมโยฮมบ เปนพชพนเมองทมถนฐานในประเทศไนจเรย และแคมเมอรน กลาวอางวาใชเพอเพมอารมณทางเพศ จดอยในผลตภณฑอนตราย องคการอาหารและยาของประเทศสหรฐอเมรกาและในสหภาพยโรป (EU) ไดบรรจโยฮมบอยในบญชรายชอสวนประกอบทตองอยภายใตการควบคมของสหภาพยโรป ตงแตป 2558 เนองจากไมสามารถลงความเหน ไดวา โยฮมบ มความปลอดภยเมอน ามาใช เปนสวนประกอบอาหาร รวมถงมอาการ อนไมพงประสงค เชน เหงอออก คลนไส อาเจยน กระสบกระสาย ความดนโลหตสง หากไดรบในปรมาณมากและระยะเวลานาน อาจท าใหหวใจวาย ไตวาย และเสยชวตได วนคามน (Vincamine) เปนสารอลคาลอยดจากพช ชอ Vinca minor L มผลท าใหหลอดเลอดขยายตว อาจเพมความรสกทางเพศเมอใชทาภายนอกในเพศหญง มผลขางเคยงท าใหความดนโลหตต า และไมควรใชในผปวยโรคตบและโรคหวใจ อะรโคลน ( Arecoline) เปน สารอลคาลอยดจากตนหมาก สามารถกระตนระบบประสาท ท าใหรางกายตนตว มโครงสรางคลายกบสารนโครตนถาใชในปรมาณสงมากๆ จะขบประจ าเดอนและอาจท าใหแทงบตรได ผลขางเคยง คอ แนนหนาอก หายใจล าบาก ตาพรา เหงอออกมาก กระสบกระสาย กลามเนอออนแรง เมอใชตดตอกนเปนเวลานานอาจกอใหเกดโรคมะเรง

“อยางไรกตาม ธรรมชาตของชองคลอดนน มความยดหยนเปนปกตอยแลว ปญหาการไมฟต ไมกระชบในผหญง ทผานการมเพศสมพนธ แมหลงคลอด หรอผสงอายทมปญหากลนปสสาวะไมได เมอไอ จาม มดลกหยอนเมอเขาวยชรา สามารถบรหารกลามเน อบรเวณนนใหฟตกระชบได ไมควรใชผลตภณฑเหลานบรเวณชองคลอด เพราะไมไดสรรพคณ ตามทกลาวอางจรง อาจท าใหเกดการแพ ระคายเคอง เกดเปนแผลพพอง แสบคน และอาจเกดแผลทปากมดลก ซงมโอกาสทเซลลจะกลายเปนเซลลมะเรงไดในอนาคต” นายแพทยสขม กลาว

9 พฤษภาคม 2561///Drug/Som61

60

กรมวทยาศาสตรการแพทยจดท าหนงสอคมอยามาตรฐานหรอ GREEN BOOK แกปญหาวณโรคและการดอยาจลชพ

กรมวทยาศาสตรการแพทย จดท าหนงสอยามาตรฐานหรอ GREEN BOOK ฉบบพเศษ 2 เลม มงเนนยารกษาวณโรค(Antituberculous drugs) และยาตานจลชพ (Antimicrobial drugs) เพอรองรบแผนยทธศาสตรส าคญของกระทรวงสาธารณสข ในการลดอบตการณวณโรคและลดการปวยจากเชอดอยาตานจลชพของประเทศไทยใหไดตามเปาหมายภายในป 2564 นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา จากการทองคการอนามยโลกจดใหประเทศไทยเปน 1 ใน 14 ประเทศทมปญหาวณโรครนแรงระดบโลก นอกจากน ยงมปญหาเชอดอยาจากการใชยาตานจลชพทไมเหมาะสมทงทางการแพทยและการเกษตร ท าใหแบคทเรยดอยาเพมขนอยางตอเนอง สงผลใหยาปฏชวนะทเคยใชไดผลในอดตกลบกลายเปนใชไมไดผลในปจจบน นอกจากนมงานวจยหลายฉบบในตางประเทศรายงานวาคณภาพยาตานจลชพทไมไดมาตรฐานเปนสวนหนงทท าใหเกดเชอดอยา กระทรวงสาธารณสขจงจดท าแผนยทธศาสตรเพอรองรบปญหาดงกลาว ไดแก แผนยทธศาสตรวณโรคระดบชาต พ.ศ. 2560-2564 โดยมเปาหมายเพอควบคมและลดอบตการณวณโรคใหไดตามเปาหมาย และแผนยทธศาสตรการจดการการดอยาตานจลชพประเทศไทย พ.ศ. 2560-2564 โดยมเปาหมายเพอลดการปวยจากเชอดอยาลงรอยละ 50 ภายในป พ.ศ. 2564 อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรวบรวมรายชอยาทใชรกษาโรคตดเชอทกรมวทยาศาสตรการแพทยสมจากโรงพยาบาลภาครฐเพอตรวจวเคราะหคณภาพภายใต “โครงการประกนคณภาพยา”และมผลการวเคราะหผานเกณฑตงแตป พ.ศ. 2545-2560 จงไดน ามาจดท า GREEN BOOK โดยในป 2561 ไดจดท าเปนฉบบพเศษ 2 เลม ไดแก GREEN BOOK ฉบบยารกษาวณโรค (Antituberculous drugs) และฉบบยาตานจลชพ (Antimicrobial drugs) เพอรองรบแผนยทธศาสตรส าคญของกระทรวงสาธารณสขในการลดอบตการณวณโรคและลดการปวยจากเชอดอยาตานจลชพของประเทศไทยใหไดตามเปาหมายภายในป 2564 ซงกรมวทยาศาสตรการแพทยไดแจกจายหนงสอทงสองเลมใหโรงพยาบาลและหนวยงานดานสาธารณสขเพอใชเปนขอมลประกอบการคดเลอกและจดซอยาทใชในการรกษาโรคตดเชอทมคณภาพเพอสนบสนนการรกษาโรคตดเชออยางมประสทธภาพและสรางความมนใจแกบคลากรทางการแพทยและประชาชนผรบบรการในระบบสาธารณสขวาไดรบยาทมคณภาพ "กรมวทยาศาสตรการแพทยไดเรมโครงการประกนคณภาพยาเรมด าเนนงานตงแตป 2545 โดยรายชอผลตภณฑยาและผผลตทผานเกณฑการคดเลอกในแตละป จะน าไปจดท าเปนหนงสอ GREEN BOOK ซงปจจบนมทงสน 13 เลม มจ านวนรายการยาและผผลตประมาณ 3,000 รายการ ซงปนไดจดท าฉบบพเศษ 2 เลม ผทสนใจสามารถดาวนโหลดหนงสอ GREEN BOOK ฉบบพเศษ ไดทเวบไซตส านกยาและวตถเสพตด (https://bdn.go.th)" นายแพทยสขมกลาว

4 พฤษภาคม 2561

Drug/rich61

61

กรมวทยาศาสตรการแพทยเฝาระวงพบวตถออกฤทธตวใหม ปนในผลตภณฑเสรมอาหารควบคมน าหนก

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เฝาระวงการปนปลอมของ desoxy-D2PM วตถออกฤทธใหมในผลตภณฑเสรมอาหารควบคมน าหนก ซงเปนวตถออกฤทธทไมเคยพบ ในประเทศไทยมากอน และพบครงแรกเมอปลายปทผานมา จากการตรวจพบการใชสารดงกลาว ในผลตภณฑเสรมอาหาร 4 ยหอ การใชสารนเปนเวลานานอาจเปนอนตรายถงชวต แจงหนวยงานทเกยวของก าหนดมาตรการควบคม

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ผลตภณฑเสรมอาหาร เปนผลตภณฑทใชรบประทานนอกเหนอจากการรบประทานอาหารตามปกต ในรปแบบของแคปซล เมด ผง หรอของเหลว โดยจะตองมองคประกอบและปรมาณทปลอดภยในการบรโภคระยะยาว ผลตภณฑเสรมอาหาร ทใชเพอควบคมน าหนกสวนใหญเปนผลตภณฑทไดจากธรรมชาต มคณสมบตเพมการเผาผลาญในรางกาย หรอท าใหอมนาน ซงจะตองมการแจงรายละเอยดสวนประกอบไวในฉลาก

เมอเดอนกนยายน 2560 ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 10 อบลราชธาน ไดตรวจพบวตถออกฤทธทไมเคยพบในประเทศไทยมากอน คอ desoxy-D2PM ปนปลอมในผลตภณฑเสรมอาหาร กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยส านกยาและวตถเสพตดจงไดเฝาระวงการปนปลอมของสารตวนอยางตอเนอง และตรวจพบ desoxy-D2PM ปนปลอมในผลตภณฑเสรมอาหารเพมอก 4 ตวอยาง นอกจากนในสหรฐอเมรกาและฮองกงยงตรวจพบในผลตภณฑเสรมอาหารทน าเขาจากประเทศไทย

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา desoxy-D2PM เปนสารสงเคราะห เปนอนพนธของกลม Pipradrols มสตรโครงสรางคลายกบสารในกลมแอมเฟตามน ออกฤทธกระตนระบบประสาทสวนกลาง ท าใหเคลมสข ลดความอยากอาหารโดยยบยงการดดกลบของสารสอประสาทในสมอง ไมพบประโยชนทางการแพทย กอใหเกดอาการวตกกงวล หวาดระแวง นอนไมหลบ หากใชตดตอกนเปนเวลานานหรอใชในปรมาณทเกนขนาด อาจสงผลตอระบบประสาท หวใจและหลอดเลอด จนถงขนท าใหเสยชวตได

“สาร desoxy-D2PM นนถกก าหนดใหเปนยาเสพตดแลวในหลายประเทศ เชน สหราชอาณาจกร สวเดน แตยงไมมการควบคมสารนทางกฎหมายวาดวยยาเสพตดในประเทศไทย กรมวทยาศาสตรการแพทยจงไดน าเสนอขอมลนใหแกส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา เพอพจารณาก าหนดมาตรการทางกฎหมาย ก าหนดเปน วตถออกฤทธในประเภท 1 เนองจากไมมประโยชนทางการแพทย และมแนวโนมการน ามาใชในทางทผดสง ซงในขณะนอยในระหวางขนตอนการพจารณาควบคมทางกฎหมาย” นายแพทยสขมกลาว

10 สงหาคม 2561 Drug/su61

62

ส านกรงสและเครองมอแพทย (สรส.)

63

กรมวทยาศาสตรการแพทยรบรองคณภาพผลตภณฑเครองมอแพทยจากยางพารา สงผลใหมลคาการสงออกมากกวา 4 หมนลานบาท เปนอนดบ 1-2 ของโลก

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข สนองนโยบายประชารฐสงเสรมการใชยางพาราในประเทศเพมขน โดยเรงทดสอบคณภาพเครองมอแพทยท าจากยางพาราทผประกอบการสงตรวจ ชวยใหผประกอบการยนขอใบอนญาตหรอหนงสอรบรองการผลต เพอจ าหนายในประเทศหรอสงออกกบส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ไดอยางรวดเรว

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา ประเทศไทยมการสงออกถงยางอนามยเปนอนดบ 1 ของโลก เนองจากตางประเทศยอมรบคณภาพมาตรฐานของถงยางทผลตในประเทศไทย ซงสงส าคญ คอ การทดสอบคณภาพโดยกรมวทยาศาสตรการแพทย และตามทรฐบาลมนโยบายเรงดวนใหหนวยงานทกภาคสวนด าเนนการใชยางพารา ส า หรบแปรรปเปนผลตภณฑ เพอสงเสรมใหเกดการใชยางพาราในประเทศใหมากยงขน กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดพฒนาการใหบรการทดสอบคณภาพเครองมอแพทยทท าจากยางพารา เชน ถงยางอนามย ถงมอส าหรบการตรวจโรคและถงมอส าหรบการศลยกรรม ใหรวดเรวมประสทธภาพมากขน โดยระหวางป พ.ศ.2557-2559 ไดรบตวอยางถงยางอนามยและถงมอแพทย รวมทงสน 980 ตวอยาง มาท าการทดสอบคณภาพตามวธมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมหรอมาตรฐานระหวางประเทศ โดยทดสอบคณสมบตทางกล/กายภาพ ไดแก ดานมต (ความกวาง ความยาว ความหนา) การรวซมน า แรงดง ความยดเมอขาดและความปราศจากเชอ ทงนจากขอมลการใหบรการทดสอบคณภาพเครองมอแพทย พบวา ถงยางอนามยมคณภาพตามเกณฑมาตรฐาน รอยละ 100 สวนถงมอส าหรบการตรวจโรคและถงมอส าหรบการศลยกรรม ยงคงตรวจพบตวอยางไมเขามาตรฐานอยบาง ประมาณรอยละ 9 และรอยละ 7 ตามล าดบ ซงสาเหตสวนใหญมาจากปญหา ความทนตอแรงดงและความยดตวของเนอยาง รองลงมาคอ การรวซมน า ความยาว ความหนา และความกวาง

จากการตรวจทดสอบคณภาพโดยกรมวทยาศาสตรการแพทยจะชวยใหผประกอบการสามารถไปด าเนนการขอใบอนญาตหรอหนงสอรบรองการผลต เพอจ าหนายในประเทศหรอสงออกกบ อย. ไดอยางรวดเรว นอกจากนหากผประกอบการไดรบ การรบรองความสามารถของหองปฏบตการทดสอบตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 : 2005 จากกรมวทยาศาสตรการแพทยแลว สามารถด าเนนการขอขนบญชเปนหนวยตรวจสอบกบ อย. และจะสามารถใชผลการตรวจสอบคณภาพของหองปฏบตการผประกอบการเอง ในการยนขอใบอนญาตหรอหนงสอรบรองการผลต เพอจ าหนายหรอสงออกไดเชนกน นายแพทยสขม กลาวตออกวา ปจจบนมผประกอบการผลตถงยางอนามยในประเทศไทยทงสน 7 ราย และการทมคณภาพมาตรฐานถงรอยละ 100 ท าใหในป พ.ศ.2559 ประเทศไทยครองอนดบ 1ของโลกในการผลตและสงออกถงยางอนามยมสดสวนมลคาการสงออกประมาณรอยละ 22 หรอประมาณ 4 ,894 ลานบาท ตลาดสงออกถงยางอนามยรายใหญของไทยคอ จน รองลงมา คอ สหรฐอเมรกา รสเซย ฮองกง และมาเลเซย ส าหรบถงมอยาง พบวา มการผลตถงมอยาง 3 ประเภท คอ ถงมอยางทใชทางการแพทย ถงมอยางทใชในงานบาน และถงมอยางทใชในอตสาหกรรม โดยมการผลตถงมอดงกลาวทงหมดประมาณ 15,110 ลานค โดยรอยละ 98 ผลตเพอการสงออก และใชในประเทศเพยงรอยละ 2 โดยประเภทถงมอยางทประเทศไทยมการผลตและสงออกสวนใหญเปนถงมอทใชทางการแพทย (รอยละ 90 ของถงมอยางทงหมด) โดยสงออกเปนอนดบ 2 ของโลก มมลคาการสงออกประมาณ 36,465 ลานบาท โดยสงออกไปยงประเทศสหรฐอเมรกา เยอรมน และญปน

17 ตลาคม 2560

64

กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจมาตรฐานเครองวดแอลกอฮอล ชวงเทศกาลปใหม ปองกนการเกดอบตเหต

กรมวทยาศาสตรการแพทย ใหบรการตรวจวเคราะหปรมาณแอลกอฮอลในเลอด และสอบเทยบเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจ เพอสรางความมนใจในผลตรวจวดทถกตอง แมนย า และมสวนชวยปองกนการเกดอบตเหตจราจรทางบกในชวงเทศกาลปใหม

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ชวงเทศกาลปใหมเปนชวงทมวนหยดยาวตอเนอง ประชาชนสวนใหญจะเดนทางกลบภมล าเนาและทองเทยวจ านวนมาก ในทกปจะเกดความสญเสยจากการเมาแลวขบทเปนสาเหตหลกของการเกดอบตเหต เพราะนกดมสวนใหญมกประมาทคดวาตนเองมสตทจะขบขยานพาหนะไปตอได การทเจาหนาทต ารวจใชเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจตรวจวดแอลกอฮอลถอเปนเครองมอทจะชวยปองกนอบตเหตไดอกทางหนง ซงส านกรงสและเครองมอแพทย และศนยวทยาศาสตรการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย ใหบรการสอบเทยบเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจ หากพบวาเครองใดมคาความผดพลาดเกนเกณฑมาตรฐานก าหนดจะตองปรบตงคาใหม เพอใหเครองทเจาหนาทน าไปใชมผลการวดทถกตองสามารถน าไปใชในการด าเนนคดได แตในกรณทเกดอบตเหตแลวซงไมสามารถตรวจวดปรมาณแอลกอฮอลจากลมหายใจของผปวยได เจาหนาทในสถานพยาบาลจะท าการเจาะเลอดเพอสงตรวจวเคราะหปรมาณแอลกอฮอลในเลอดยงสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข และศนยวทยาศาสตรการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย ดวยเครอง Gas Chromatography (GC/GC-Headspace) ทสามารถวเคราะหตวอยางทมองคประกอบซบซอน และใหผลเทยงตรง แมนย า ทราบผลภายใน 7-10 วนท าการ หากพบวาผลการตรวจวดแอลกอฮอลจากลมหายใจ หรอปรมาณแอลกอฮอลในเลอด มคาเกน 50 มลลกรมเปอรเซนตถอวาเมาสรา

นายแพทยสขม กลาวอกวา หองปฏบตการทใหบรการทดสอบและสอบเทยบ ของกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบการรบรองความสามารถตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025:2005 และมความเปนกลาง ยงผลใหประชาชนเชอถอได นอกจากนศนยวทยาศาสตรการแพทยท 1 เชยงใหม ไดท าการผลตสารมาตรฐาน ซงเปนไปตามขอก าหนดมาตรฐานตามระบบมาตรวทยาเคมระหวางประเทศ และมาตรฐาน ISO/IEC 17034:2016 ส าหรบใชในหองปฏบตการสอบเทยบเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจ และหองปฏบตการพษวทยาส าหรบตรวจวเคราะหปรมาณแอลกอฮอลในเลอด

“การใหบรการตรวจวเคราะหปรมาณแอลกอฮอลในเลอด และสอบเทยบเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจ สรางความมนใจใหกบประชาชนวาผลตรวจวดมความถกตอง แมนย า เชอถอได”อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยกลาว


Brmd/Ton61

65

กรมวทยาศาสตรการแพทยพฒนาหองปฏบตการรงสวนจฉยผานมาตรฐานรอยละ 97

กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการรงสวนจฉยของโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขทวประเทศ ใหมคณภาพตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสข เพอสรางความมนใจแกผปวยใหไดรบบรการทดและมการควบคมไมใหไดรบรงสเกนความจ าเปน อกทงยงมสวนชวยใหแพทยตรวจวนจฉยรกษาโรคไดถกตอง ซงปจจบนมหองปฏบตการรงสวนจฉยสงกดกระทรวงสาธารณสขทผานการรบรองแลวจ านวน 746 แหง จากทงหมด 767 แหง นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา หองปฏบตการรงสวนจฉย เปนหนวยบรการทใชเครองมอและอปกรณในการสรางภาพทางรงสเพอบอกความผดปกตของรางกาย เชน การตรวจโดยใชเครองเอกซเรย หองปฏบตการรงสวนจฉยทมคณภาพ มองคประกอบทเกยวของทงในสวนของผปฏบตงานทตองมความร ความสามารถทางหลกวชาการ เครองมออปกรณตางๆ ตองมคณภาพความปลอดภยตอผบรการซงระบบบรหารคณภาพพฒนาหองปฏบตการทางการแพทยและรงสวนจฉยถอเปนหวใจส าคญในการตรวจวนจฉย น าขอมลหรอผลวเคราะหมาใชประโยชนในการรกษา แ ล ะ ค ว บ ค ม ป อ ง ก น โ ร ค เ พ อ ใ ห ป ร ะ ช า ช น ไ ด ร บ บ ร ก า ร ท ม ค ณ ภ า พ แ ล ะ ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ส ง ส ด กรมวทยาศาสตรการแพทยจงไดจดท าโครงการพฒนาระบบบรหารคณภาพหองปฏบต การรงสวนจฉยในโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขตามนโยบายแผนพฒนาระบบรการสขภาพ (Service Plan) มาโดยตลอดตงแตป พ.ศ. 2557 ภายใตยทธศาสตรการพฒนาศกยภาพหองปฏบตการอางองและเครอขายใหมคณภาพไดมาตรฐาน

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา จากการด าเนนการตงแต 2557-2560 มหองปฏบตการรงสวนจฉยสงกดกระทรวงสาธารณสขผานการรบรองระบบบรหารคณภาพ จ านวน 746 แหง จากจ านวนทงสน 767 แหง คดเปนรอยละ 97.26 และคาดวาจะครบทกแหงในเวลาอนใกลน ซงการพฒนาหองปฏบตการรงสวนจฉ ยใหมคณภาพมาตรฐานกระทรวงสาธารณสขตามโครงการน ไดกอใหเกดความมนใจแกประชาชนผรบบรการ วาไดรบบรการทด ถกตอง ปลอดภย และน าไปสการบรการสขภาพดานรงสวนจฉยทสามารถชวยใหแพทยตรวจวนจฉยและรกษาโรคไดถกตอง ซงเปนการสนบสนนนโยบายร ฐบาล ในการสรางหลกประกนสขภาพทดแกประชาชนอยางทวถงและเทาเทยม "การพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการรงสวนจฉยของโรงพยาบาลทวประเทศ จะใชเกณฑและแนวทางการพฒนางานรงสวนจฉยโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข ทไดจดขน เพอเปนแนวทางการพฒนางานทประกอบดวย 3 สวนหลก คอ ดานความปลอดภย ดานการบรการรงสนจฉย และดานคณภาพ โดยรวมมอกบส านกงานสาธารณสขจงหวดและเจาหนาทรงสทคดเลอกเปนผแทนในแตละจงหวดทวประเทศ จดตงเปนคณะกรรมการพฒนาคณภาพงานรงสของแตละ เขตตรวจสขภาพ และมการพฒนาผตรวจประเมน เพอการรบรองระบบบรหารคณภาพอยางตอเนอง" นายแพทยสขมกลาว

1 กมภาพนธ 2561

BRMD/RICH61

66

กรมวทยาศาสตรการแพทยเตอนผปฏบตงานดานรงส

ระวงอนตรายจากรงสตองปฏบตตามหลกปองกน

กรมวทยาศาสตรการแพทย ประเมนความเสยงบคลากรทมโอกาสไดรบอนตรายจากรงสขณะปฏบตงาน แมจะพบวามความเสยงเกดโรคมะเรงจากการปฏบตงานนอยมาก แตควรปฏบตตามหลกการปองกนอนตรายจากรงส เพอชวยลดความเสยงในการไดรบรงสในระดบสงโดยไมจ าเปน

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ปจจบนมการใชประโยชนจากรงสแพรหลายมากขน เชน ดานการแพทยทใชรงสเอกซในการตรวจวนจฉย การใชเครองเรงอนภาคตาง ๆ ในการรกษาโรคมะเรง ขณะทรงสไมไดมประโยชนแตเพยงอยางเดยวเทานน แตมอนตรายตอมนษยและสงแวดลอมดวย ซงขนอยกบปรมาณรงสทไดรบ บคลากรทปฏบตงานเกยวกบรงส จงมโอกาสทจะไดรบอนตรายจากรงสในขณะปฏบตงาน กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยส านกรงสและเครองมอแพทย จงไดท าโครงการประเมนความเสยงสขภาพของบคลากรดานรงสจากการปฏบตงาน โดยวเคราะหจากคาปรมาณรงสเฉลยในกลมบคลากร แลวน ามาประเมนหาอตราการเกดโรคมะเรง จากขอมลปรมาณรงสบคคลของป 2559 ถง 2560 พบวาผปฏบตงานดานรงส มความเสยงการเกดโรคมะเรงจากการไดรบรงสขณะปฏบตงานมคานอยมาก โดยในชวง 2 ปน ส านกรงสและเครองมอแพทย ไดประเมนคาปรมาณรงสบคคล จ านวน 35,428 ราย โดยจ าแนกบคลากรจากทใชบรการแผนรงสบคคลตามลกษณะการใชงานออกเปน 7 กลม โดยมตวแทนของแตละกลม ไดแก กลมรงสวนจฉย รงสรวมรกษา ทนตกรรม อตสาหกรรม เวชศาสตรนวเคลยร วจย และรงสรกษา การวเคราะหความเสยงสขภาพจากขอมลปรมาณรงสทบคลากรไดรบ ประเมนเปนคาอตราเสยงการเกดโรคมะเรง พบวาอตราเสยงการเกดโรคมะเรงสงสดในกลมอตสาหกรรม ซงไดรบปรมาณรงสเฉลย 0.596 มลลซเวรตตอป มโอกาสเกดมะเรงจากการปฏบตงานท 3 คนตอบคลากร 1 แสนคน รองลงมาคอกลมรงสรวมรกษาและเวชศาสตรนวเคลยรซงมอตราเสยงการเกดโรคมะเรงท 2 คนตอบคลากร 1 แสนคน และนอยทสดค อกลมรงสวนจฉย รงสรกษาและวจยทมอตราเสยงการเกดโรคมะเรงท 1 คนตอบคลากร 1 แสนคน สามารถสรปไดวาทกกลมมความเสยงการเกดโรคมะเรงจากการปฏบตงานตอจ านวนบคลากรในแตละกลมนอยมาก

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวอกวา บคลากรผปฏบตงานทางดานรงส ควรมความร ความเขาใจในการปองกนอนตรายจากรงส ตองปฏบตตามหลกการปองกนอนตรายจากรงส และตองมการเฝาระวงการไดรบรงสอยางสม าเสมอ การไดรบรงสสงในขณะปฏบตงาน อาจเกดอาการผวหนงอกเสบเฉยบพลน และเรอรง เกดการท าลายเซลลออนทแบงตวเรวภายในรางกาย เชน ไขกระดก หรอเกดอนตรายตออวยวะภายในรางกาย จนถงระดบมการเปลยนแปลงทางพนธกรรม หากเกดความเสยหายตอโครโมโซม ดงนน การตดอปกรณวดระดบรงสบคคล เพอใหทราบปรมาณรงสทไดรบ การใชเครองก าบงรงส เพอกนรงสทจะไดรบใหมระดบลดลง การตรวจวดปรมาณรงสบรเวณทปฏบตงานอยางสม าเสมอ เพอเฝาระวงปรมาณรงสในพนทการท างาน เหลานเปนมาตรการเบองตนทสามารถลดความเสยงในการไดรบรงสในระดบสงโดยไมจ าเปน


BRMD/Ton61

67

กรมวทยาศาสตรการแพทย จดกจกรรมจตอาสา

ตรวจเครองวดความดนโลหตเพอลดปญหาความดนโลหตสง

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข จดกจกรรมจตอาสาใหบรการทดสอบคณภาพเครองวดความดนโลหต แกประชาชนทวไปเพอลดปญหาโรคความดนโลหตสง และประชาชนสามารถดแลสขภาพตนเองไดอยางถกตอง นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทยรวมเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาอยหวเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา 66 พรรษา โดยจดโครงการ “จตอาสาตรวจเครองวดความดนโลหตใหกบประชาชนทวไป” โดยในงานจะใหบรการทดสอบเครองวดความดนโลหต พรอมแนะน าวธดแลรกษาเครองวดความดนโลหต เพอประสทธภาพในการใชงานใหกบประชาชนทวไป เพอใหการรกษา และดแลตนเองเรองความดนโลหตสงไดถกตอง โดยไมคดคาใชจาย

นายแพทยสขม กลาวตออกวา โรคความดนโลหตสงนบเปนหนงในปญหาสาธารณสขส าคญทคกคามสขภาพของคนไทย และเปนสาเหตทท าใหเสยชวตกอนวยอนควร โดยผทมปจจยเสยงและมอายเกน 40 ปขนไป ควรไดรบการตรวจวดความดนโลหตเปนระยะ เพอทราบวาตนเองเสยงตอการเปนโรคความดนโลหตสงหรอไม ซงในปจจบนประชาชนทวไปสามารถตรวจวดความดนโลหตดวยตวเองแบบงายๆ ไดทบานดวยเครองวดความดนโลหต แตผลการวดทไดอาจจะมความคลาดเคลอน หากเครองวดความดนโลหตไมไดรบการดแลรกษาอยางถกวธและสงตรวจสอบตามระยะเวลา

ส าหรบการจดงานดงกลาวจะมขนในวนท 16 กรกฎาคม 2561 ณ ชน 1 หองประชม 110 อาคาร 14 กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข จงหวดนนทบร โดยส านกรงสและเครองมอแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย จะใหบรการทดสอบคณภาพเครองวดความดนโลหต แกประชาชนทวไป ซงภายในงานจะมกจกรรมใหบรการทดสอบเครองวดความดนโลหตโดยไมคดคาใชจาย นอกจากนยงมบรษทผแทนจ าหนวยเครองวดความดนโลหต น าเครองมาจ าหนายภายในงานราคาถกกวาทองตลาดทวไปในวนดงกลาวดวย

อยางไรกตาม ภายหลงจากงานกรมวทยาศาสตรการแพทย ยงเปดใหบรการทดสอบเครองวดความดนโลหตโดยไมคดคาใชจายใดๆ ทงสน จนถงวนท 31 กรกฎาคม 2561 ทงนประชาชนสามารถน าเครองวดความดนโลหตมาสงตรวจไดท กลมเครองมอแพทย อาคาร 9 ชน 8 กรมวทยาศาสตรการแพทย เวลา 8.30 น. – 16.30 น. (ยกเวนวนหยดราชการและวนหยดนกขตฤกษ) สอบถามขอมลเพมเตมไดท กลมเครองมอแพทย สานกรงสและเครองมอแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข โทรศพท 0 2951 0000 ตอ 99956, 99770


68

ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ (สมป.)

69

กรมวทยาศาสตรการแพทย จบมอ กรมการปกครอง ใชขอมลทะเบยนราษฎร

เชอมโยงการบรการ ตาม พ.ร.บ.เชอโรคและพษจากสตว

กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกบกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอการขอใชประโยชนขอมลทะเบยนประวตราษฎร จากฐานขอมลทะเบยนกลางดวยระบบคอมพวเตอรโดยวธบรการขอมลทางอเลกทรอนกสและการขอใชโปรแกรมส าหรบอานขอมลจากบตรประชาชน ปรบลดขนตอนการท างาน น าเทคโนโลยสารสนเทศมาเพมประสทธภาพการใหบรการประชาชน เพอเพมความรวดเรวในการตรวจสอบ ชวยลดเอกสารในการยนค าขอ

นพ.สขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอกบกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย น าเทคโนโลยสารสนเทศมาเพมประสทธภาพการใหบรการแกประชาชน ประสานงานแบบบรณาการหนวยงาน เพอใหเกดการท างานทสอดคลองสงเสรมซงกนและกน อนจะท าใหประชาชนไดรบประโยชนสงสด เปนการอ านวยความสะดวกแกหนวยงาน ภาครฐ เอกชน และผทมาตดตอราชการโดยไมตองใชส า เนาบตรประชาชนในการด าเนนการตรวจสอบและแสดงตวตน การยนขอเอกสารในการผลต น าเขา สงออก ขาย น าผาน และมไวในครอบครอง ซงเชอโรคและพษจากสตวตามพระราชบญญตเชอโรคและพษจากสตว พ.ศ.2558

กรมวทยาศาสตรการแพทย มการพฒนาระบบการใหบรการอยางตอเนอง โดยการประสานงานกบกรมการปกครอง ในฐานะผดแลฐานขอมลทะเบยนประวตราษฎร เพอขอใชประโยชนขอมลทะเบยนประวตราษฎรดวยระบบคอมพวเตอรและอนเคราะหใหกรมวทยาศาสตรการแพทยสามารถใชประโยชนได 2 รายการ คอ การขอใชประโยชนขอมลทะเบยนประวตราษฎรจากฐานขอมลทะเบยนกลางดวยระบบคอมพวเตอร โดยวธการบรการขอมลทางอเลกทรอนกส (Counter Service) และการขอใชโปรแกรมส าหรบอานขอมลจากบตรประจ าตวประชาชน ซงเปนการใหบรการทางอเลกทรอนกสอกหนงรปแบบ

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตอไปวา ผลทไดรบจากการรวมมอกนในครงนจะชวยเพมความรวดเรวในการตรวจสอบขอมลของผทมาขอรบบรการ ชวยลดเอกสารทใชประกอบการยนค าขอตาง ๆ เพออ านวยความสะดวกแบบเบดเสรจในการใหบรการประชาชนทมาตดตอราชการกบกรมวทยาศาสตรการแพทยใหเกดประสทธภาพมากยงขน

18 ตลาคม 2560 QA / som 60

70

กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาหองแลป รพ.สมเดจพระยพราช ใหประชาชนไดรบบรการทมาตรฐาน

กรมวทยาศาสตรการแพทย สนบสนนการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการทางการแพทย และรงสวนจฉยโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหงใหมคณภาพตามมาตรฐานสากล เพอใหประชาชนไดรบการรกษาอยางถกตองและรวดเรว

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวภายหลงเปนประธานในพธเปดโครงการ "พฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการทางการแพทย และรงสวนจฉยโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช ประจ าป 2561" ณ โรงแรมนานตรงใจ จ.นาน วา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดเรมมบนทกปฏญญาความรวมมอในการสนบสนนการพฒนาระบบบรหารคณภาพตามมาตรฐานสากลของเครอขายหองปฏบตการโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชท ง 21 แหงทวประเทศ ตงแต พ.ศ.2557 เพอพฒนาขดความสามารถของหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช ใหมมาตรฐานสากล เปนทพงของประชาชนใหไดรบการบรการทางหองปฏบตการทมคณภาพมาตรฐาน ส าหรบในปงบประมาณ 2561 กรมวทยาศาสตรการแพทยไดจดท าโครง การเพอเสรมสรางคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทยและหองปฏบตการรงสวนจฉยใหแกโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหง โดยการสงเสรมและสนบสนนใหหองปฏบตการด ารงรกษาระบบคณภาพตามมาตรฐานสากล และมาตรฐานกระทรวงสาธารณสข สามารถสนบสนนการใหบรก ารสขภาพของสถานพยาบาลและหนวยงานสาธารณสขด าเนนไปอยางมประสทธภาพ

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา ทผานมากรมวทยาศาสตรการแพทย มเจตจ านงทจะขบเคลอนนโยบายการธ ารงรกษาระบบคณภาพหองปฏบตการตามมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 และ ISO 15190 : 2003 และสงเสรมการพฒนาศกยภาพหองปฏบตการทางการแพทยของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชอยางตอเนอง โดยไดจดท าบนทกขอตกลงรวมกบมลนธสมเดจพระยพราช เพอพฒนาศกยภาพหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหง ใหไดรบการรบรองมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 ครอบคลมทกรายการตรวจวเคราะหทเปดใหบรการ และไดพฒนาเพมเตมในรายการตรวจวเคราะหเพอการบรการโลหต ซงขณะนมหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทไดรบการรบรองครบทกรายการตรวจวเคราะหทเปดใหบรการแลวจ านวน 3 แหง ไดแก โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชปว จงหวดนาน โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชนครไทย จงหวดพษณโลก และโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดชอดม จงหวดอบลราชธาน ทงนโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช ทกแหงลวนมความมงมนทจะด าเนนการตามเปาหมายการพฒนาศกยภาพใหไดรบการรบรองในทกรายการตรวจวเคราะหตอไป

"หองปฏบตการทางการแพทยและหองปกบตการรงสวนจฉยมความส าคญตอระบบสาธารณสขของประเทศ เนองจากผลการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการจะน าไปประกอบการวนจฉยของแพทยในการใหการรกษา ดงนนผลทไดจะตองมความถกตอง แมนย า ยนยนผลได เพอใหแพทยวนจฉยโรคไดถกตองและรกษาผปวยไดอยางรวดเรว นอกจากนผลการตรวจวเคราะหจากหองปฏบตการยงเปนขอมลส าคญ ทใชในการวางแผน ควบคม ปองกน และเฝาระวงการเกดโรคตดตอทอนตรายในพนทและบรหารจดการสงตอไดอยางมประสทธภาพ ทนตอเวลา ดงนนการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการของโรงพยาบาลใหมคณภาพมาตรฐานจงมความจ าเปนอยางยง" นายแพทยสขมกลาว


71

กรมวทยาศาสตรการแพทย ใหการรบรองศนยสตวทดลองแหงชาต มหาวทยาลยมหดล เปนหนวยงานทใหบรกา รทดสอบความปลอดภยตามมาตรฐาน OECD GLP ดานการพฒนายาและผลตภณฑสขภาพแหงแรกของไทย

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข มอบใบประกาศรบรองหองปฏบตการทด Good Laboratory Practice (GLP) ตามหลกการมาตรฐานสากล Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) ใหแก ศนยสตวทดลองแหงชาต มหาวทยาลยมหดล ซงเปนหนวยงานทสามารถใหบรการทดสอบความปลอดภยในดานการพฒนายาและผลตภณฑสขภาพเปนแหงแรกของประเทศไทย สงผลดตอหนวยงานภาครฐหรอเอกชนไมจ าเปนตองสงไปทดสอบยงหองปฏบตการตางประเทศ ชวยลดคาใชจายและระยะเวลา เพมศกยภาพการแขงขนทางการตลาดของผลตภณฑทผลตในประเทศไทย สามารถแขงขนกบตางประเทศได

วนน (9 มกราคม 2561) ทหองประชมมหาวทยาลยมหดล วทยาเขตศาลายา จ.นครปฐม นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบด

กรมวทยาศาสตรการแพทย มอบใบประกาศรบรองหองปฏบตการทดตามหลกการมาตรฐาน OECD GLP ใหแก ศาสตราจารย นายแพทยบรรจง มไหสวรยะ รกษาการแทนอธการบดมหาวทยาลยมหดล โดยม รองศาสตราจารย ดร.ภญ.จฑามณ สทธสสงข รกษาการแทนรองอธการบด ฝายนโยบายและแผนและรกษาการแทนผอ านวยการศนยสตวทดลองแหงชาต รวมแสดงความยนดในโอกาสทศนยสตวทดลองแหงชาต ไดรบการรบรองใหเปนหนวยทสามารถบรการทดสอบความปลอดภยตามหลกการมาตรฐาน OECD GLP ในดานการพฒนายาและผลตภณฑสขภาพเปนแหงแรกของประเทศไทย นบวาเปนตนแบบทดใหศนยสตวทดลองแหงอนๆ ในประเทศ เพอใหพฒนาศกยภาพหนวยงานหองปฏบตการ ใหไดมาตรฐานสากล ซงกรมวทยาศาสตรการแพทยยนดใหการสนบสนนทกหนวยงานอยางเตมความสามารถ

นายแพทยสขม กลาวตอวา ส านกมาตรฐานหองปฏบตการ กรมวทยาศาสตรการแพทย ในฐานะหนวยตรวจสอบ (National OECD GLP Compliance Monitoring Authority : CMA) มภารกจส าคญในการขนทะเบยนหนวยงานทศกษาวจยและพฒนาผลตภณฑดานวทยาศาสตรการแพทยและสาธารณสข ซงไมไดทดลองในคน (non-clinical research and development) ใหมการด าเนนการตามมาตรฐานหองปฏบตการทด GLP เพอสนบสนนหนวยงานทศกษาพฒนาผลตภณฑ ไมวาจะเปนดานอาหาร ยา ยาปราบศตรพช สารเคม เครองส าอาง ตามหลกการของ OECD GLP ใหมการพฒนาคณภาพทางวชาการทเหมาะสมทนกบสถานการณของประเทศและของโลกในการปกปองคมครองสขอนามยและความปลอดภยของผบรโภค ซงในขอกฎหมายของแตละประเทศหรอองคกรความรวมมอระหวางประเทศ เชน EU ก าหนดสนคาทกชนดทใชสารเคมตองจดทะเบยน ประเมน อนญาตและจ ากดการใชสารเคมในผลตภณฑทน าเขา โดยจะยอมรบขอมลจากหองปฏบตการทมระบบคณภาพ OECD GLP เนองจากขอมลทไดจากการศกษาวจยมคณภาพสงและเชอถอไดและเปนทยอมรบทวกนของประเทศสมาชก

ศาสตราจารย นายแพทยบรรจง มไหสวรยะ รกษาการแทนอธการบด มหาวทยาลยมหดล กลาวเพมเตมวา จากนโยบายของรฐบาลในการพฒนาประเทศ ในดานการพฒนายาและผลตภณฑ ประเทศไทยยงขาดชวงในการพฒนายาในการศกษาดานสขภาพและความปลอดภยในระยะกอนคลนก (pre-clinic) เนองจากทผานมายงไมมหนวยงานทผานการรบรองจาก OECD GLP ซงถอเปนเรองส าคญเปนอยางยงในกระบวนการผลตยา และเวชภณฑตางๆ มหาวทยาลยมหดลไดใหความส าคญและพรอมสนบสนนศนยสตวทดลองแหงชาตมาโดยตลอด หลงจากทใชความมงมนในการปรบปรงระบบหองปฏบตการ เพอเขารบการตรวจสอบมาตงแตป พ.ศ.2557 ซงบคลากรทงหมดตองใชความมงมนอยางสงทตองปรบปรงแกไขไมวาจะเปนเรองระบบของหองปฏบตการการทดสอบในสตวทดลอง ผลการศกษาวจย การควบคมระบบคณภาพใหสอดคลองตามมาตรฐาน OECD GLP ซงนบจากนสามารถใหบรการทดสอบความปลอดภยของสารตางๆในสตวทดลอง ไมวาจะเปนจากหนวยงานภาครฐหรอเอกชน โดยไมจ าเปนตองสงออกไปทดสอบยงหองปฏบตการตางประเทศ ชวยใหสามารถประหยดคาใชจายและระยะเวลาทตองรอคอย ท าใหเพมศกยภาพการแขงขนทางการตลาดของผลตภณฑทผลตในประเทศไทยใหสามารถแขงขนในตลาดการคากบตางประเทศไดอยางภาคภม

9 มกราคม 2561// QA/kai61

72

สธ.พฒนาหองปฏบตการการแพทยและสาธารณสขไทยทงภาครฐและเอกชนผานมาตรฐานสากล

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข รวมพฒนายกระดบคณภาพหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขทงภาครฐและเอกชนของประเทศใหมศกยภาพในการตรวจวนจฉยโรคและสขภาพสงมากข น เพอใหประชาชนไดรบบรการทมคณภาพ และเพมโอกาสการแขงขนในการขบเคลอนเศรษฐกจไทย ตามยทธศาสตรความปลอดภยดานการแพทยและผลตภณฑสขภาพ

นายแพทยธวช สนทราจารย ผชวยรฐมนตรประจ ากระทรวงสาธารณสข กลาววา การยกระดบคณภาพและศกยภาพหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข มความส าคญตอระบบบรการสขภาพ เพราะผลการตรวจ ทางหองปฏบตการทมความถกตองและไดรบความนาเชอถอจะเปนประโยชนอยางยงตอการดแลรกษาผปวย รวมทงการควบคม ปองกนโรค การสงเสรมสขภาพและสขอนามยของประชาชน ซงจะเปนขอมลเชงยทธศาสตรเพอก าหนดนโยบายความปลอดภยทงดานการแพทยและผลตภณฑสขภาพของประเทศไทย อาท อาหาร ยา เครองส าอาง สมนไพร วตถอนตรายทางดานสาธารณสข และผลตภณฑทางการแพทย เพอผลกดนใหหองปฏบตการทงภาครฐและเอกชน ของประเทศไทยมความพรอมในการจดบรการสขภาพนานาชาต (Medical Hub and Wellness) ทมขดความสามารถในการแขงขนและสามารถสรางประโยชนสขใหแกคนในชาต ทงดานคณภาพชวต สงคมทด และเศรษฐกจทเตบโต อยางเขมแขง เพอความพรอมในการกาวส Thailand 4.0 สามารถสรางการยอมรบในระดบเดยวกนกบประเทศอนๆทวโลก เพอสงเสรมอตสาหกรรมและเพมโอกาสการแขงขนในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทย มบทบาทส าคญในการยกระดบคณภาพและศกยภาพของหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข ดานการทดสอบความช านาญและรบรองมาตรฐานหองปฏบตการ โดยการสงเสรมสนบสนนการพฒนาคณภาพหองปฏบตการ ประเมนคณภาพ การตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ และการใหการรบรองหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข เพอใหหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสขทงภาครฐและเอกชนของประเทศมคณภาพมาตรฐานสากล ดงนนเพอเชดชหนวยงานทมผลงานตามเกณฑคณภาพมาตรฐาน กรมวทยาศาสตรการแพทยจงไดจดงานมหกรรมคณภาพกรมวทยาศาสตรการแพทย “Smart Quality 4.0” ซงในปนมผไดรบรางวลความเปนเลศคณภาพหองปฏบตการ ทางการแพทยและสาธารณสขจ านวน 56 แหง โดยหนวยงานทไดรบการรบรองมาตรฐานสากล ( ISO 15189,ISO/IEC 17025, ISO 22870-POCT, ISO 17034 –RMP, OECD-GLP) จ านวน 26 หนวยงาน หนวยงานทไดรบการรบรองมาตรฐานระดบประเทศ (หองปฏบตการของสถานพยาบาลตรวจสขภาพคนหางานทจะไปตางประเทศ และหองปฏบตการระบบตรวจสอบสารพษตกคางในผกสด-ผลไมสด) จ านวน 4 หนวยงาน และหนวยงานทไดรบรางวลความเปนเลศคณภาพหองปฏบตการการทดสอบความช านาญดานๆตาง ไดแก อาหาร เครองส าอาง ยาเสพตด พษวทยา พยาธวทยาค ลนก และกลมศนยวทยาศาสตรการแพทย จ านวน 26 หนวยงาน

“การจดงานครงนเพอเชดชเกยรตหองปฏบตการทงภาครฐและเอกชน ทมการพฒนาและรกษาระบบบรหารคณภาพตามมาตรฐานระดบสากล จนไดรบการรบรองความสามารถและมการธ ารงรกษาระบบคณภาพอยางมประสทธภาพถอเปนแบบอยางทดในความตงใจ ความมงมน และความเสยสละของบคลากรในหนวยงานทางหองปฏบตการ เพอสรางแรงจงใจใหแกหองปฏบตการอนๆใหมการพฒนาศกยภาพเพอกาวทนต อการเปลยน ประเทศไทยสยค 4.0 รวมทงเปนเวทใหหนวยงานและเครอขายทเกยวของไดแลกเปลยนความรประสบการณและขอคดเหนเพอพฒนางานใหมประสทธภาพมากยงขน” อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาว


QA/Rich61

73

ส านกเครองส าอางและวตถอนตราย (สสว.)

74

กรมวทยาศาสตรการแพทยสรางความเชอมนผลตภณฑสมนไพรไทย โดยการพฒนาวธตรวจสอบเอกลกษณสาระส าคญในเครองส าอาง

กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาวธตรวจสอบเอกลกษณสาระส าคญชบงสมนไพรทระบวา เปนสวนผสมอยในเครองส าอางผสมสมนไพรไดแลว 26 ชนด เพอเฝาระวงคณภาพผลตภณฑเครองส าอางผสมสมนไพรทวางขายในทองตลาดไดอยางมประสทธภาพยงขน

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กระทรวงสาธารณสขด าเนนงานดาน Medical Hub ดวยการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต (พ.ศ.2557 – 2560) และรวมกบ 8 กระทรวง และภาคเอกชน ไดยกรางแผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทยฉบบท 1 พ.ศ.2560 - 2564 มเปาหมายเพอก าหนดนโยบาย และมาตรการสงเสรมใหเกดการพฒนาสมนไพรไทยทเปนระบบ มความยงยน มการวจยพฒนาใหเปนทยอมรบ รวมทงผลกดนใหพชสมนไพรของไทยเปน 1 ในพชเศรษฐกจตวใหมทขบเคลอนโมเดลไทยแลนด 4.0 และนโยบายประชารฐของรฐบาลสรางมลคาเพมแกผลตภณฑจากสมนไพรไทย และโอกาสขยายชองทางธรกจสมนไพรไปยงประเทศสมาชกประชาคมเศรษฐกจอาเซยน กรมวทยาศาสตรการแพทย จงไดมการพฒนาวธตรวจสอบเอกลกษณสารส าคญชบงสมนไพรในเครองส าอางผสมสมนไพร มาตงแตป 2557 ซงจนถงปจจบน สามารถพฒนาวธการตรวจเอกลกษณสารส าคญชบงสมนไพรไดแลวจ านวน 26 ชนด ไดแก กวาวเครอขาว ขมนชน ไพล บวบก ตะไครหอม ตะไครแกง ชาเขยว หมอน มะกรด วานหางจระเข เมลดองน กระชายด า เทยนกง ชะเอมเทศ มะละกอ แครอท ทานตะวน กระเทยม แตงกวา อญชน มะค าดควาย ฟกขาว มะหาด มงคด มะขาม และกาแฟ อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา นอกจากการตรวจวเคราะหเพอเฝาระวงการปนเปอนของสารหามใช โลหะหนก และเชอจลนทรยในเครองส าอางแลว กรมวทยาศาสตรการแพทยไดท าการตรวจวเคราะหคณภาพเครองส าอางผสมสมนไพร เพอหาสาระส าคญชบงสมนไพรทระบวา เปนสวนผสมของเครองส าอางสมนไพรไปแลวจ านวน 435 ตวอยาง พบวายงมเครองส าอางผสมสมนไพรทตรวจไมพบสารส าคญชบงสมนไพรตามทระบไว ดงนน กรมวทยาศาสตรการแพทยจะไดน าองคความร ไปชวยผประกอบการผลตภณฑสมนไพรไทยพฒนากระบวนการผลต รวมถงการดแลรกษาวตถดบ เพอชวยกนผลกดนผลตภณฑสมนไพรไทยใหมคณภาพตอไป “ในสวนของประชาชน ควรระมดระวงในการเลอกซอเลอกใชเครองส าอางผสมสมนไพร ควรทดสอบการแพระคายเคองกอนใชผลตภณฑเครองส าอางผสมสมนไพร และเกบผลตภณฑไวในทสะอาด แหงและเยน หลกเลยงทรอน ชน และแสงแดดสองถง” นายแพทยสขม กลาว

20 ตลาคม 2560 สสว./ som

75

กรมวทยาศาสตรการแพทยท าการตรวจหาสารปรอท ในผลตภณฑเครองส าอางทาหนาในทองตลาด

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข สมตรวจผลตภณฑเครองส าอางทาหนา และผลตภณฑเครองส าอางท าใหหนาขาว พบสารปรอทคดเปนรอยละ 24 ของตวอยางทงหมด จงขอแจงเตอนประชาชนตระหนกถงโอกาสเสยงไดรบพษจากสารปรอท

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยส านกเครองส าอางและวตถอนตราย ส ารวจผลตภณฑเครองส าอางทาหนาและผลตภณฑเครองส าอางท าใหหนาขาว โดยสมตรวจปรมาณสารปรอท จ านวน 50 ตวอยาง ผลปรากฏวาตรวจพบสารปรอท จ านวน 12 ตวอยาง หรอรอยละ 24 โดยปรมาณสารปรอททพบอยในชวงรอยละ 0.035-3.959 ของน าหนกผลตภณฑ หรอเกอบรอยละ 4 โดยน าหนก เกดจากการทกรมวทยาศาสตรการแพทยไดพฒนาการตรวจ จากเดมทเคยระบวาเครองส าอางมสารปรอทหรอไม จนสามารถระบปรมาณทปนอยในผลตภณฑ

สารปรอทและประกอบปรอทเปนสารหามใชในเครองส าอาง ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ชอวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองส าอาง พ.ศ.2559 ล าดบท 221 เพราะสารปรอทนนมฤทธท าลายไต ระบบประสาท เยอบและทางเดนหายใจ การใชผลตภณฑทมสวนผสมของสารปรอท เชน สารปรอทแอมโมเนยตดตอกนเปนเวลานานจะท าใหเกดพษสะสมของสารปรอททผวหนงและถกดดซมเขาสกระแสเลอดท าใหตบและไตอกเสบ เกดโรคโลหตจาง ทางเดนปสสาวะอกเสบ ท าลายสของผวหนงและเลบมอ ท าใหผวหนงบางขนเรอยๆ เกดการแพ เปนแผลเปน หรออาจมความเปนพษเฉยบพลนได แตในปจจบนมผผลตเครองส าอาง ทลกลอบผสมสารปรอทแอมโมเนยขายทางอนเตอรเนตเปนจ านวนมาก

นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดมการเฝาระวงและพฒนาการตรวจวเคราะหเครองส าอางมาอยางตอเนอง และปจจบนไดมการคดคนแอพพลเคชนหนาตางเตอนภยสขภาพ (tumdee drug alert) ทท าใหผบรโภคสามารถสบคนขอมลของผลตภณฑเครองส าอางกอนเลอกซอวาปลอดภยหรอไมไดดวยตนเอง อกทงยงไดพฒนาชดทดสอบอยางงาย ประกอบดวยชดทดสอบไฮโดรควโนน ชดทดสอบปรอทแอมโมเนยในครมทาหนา และชดทดสอบกรดเรทโนอก (กรดวตามนเอ) ในเครองส าอาง หนวยงานทรบผดชอบงานคมครองผบรโภคดานสาธารณสขสามารถน าชดทดสอบดงกลาว ใชตรวจสอบเบองตนในการคดกรองเครองส าอางทจ าหนายในพนทไดดวยตนเอง เพอเปนการเพมประสทธภาพในการคมครองผบรโภค โดยสามารถตดตอสอบถามเพมเตมไดทศนยชดทดสอบและผลตภณฑ กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข โทรศพท 0-2951-0000 ตอ 98463 หรอศนยวทยาศาสตรการแพทยสวนภมภาคทง 14 แหงทวประเทศ

“ประชาชนควรเลอกซอเครองส าอางจากผผลตจ าหนายทเชอถอได มการระบชอและทอยผผลตชดเจน อยาหลงเชอโฆษณา เพราะอาจไดรบเครองส าอางทไมไดมาตรฐาน หรอไมผานการจดแจงตามกฎหมาย” อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวทงทาย


Cosmetic/Su61

76

กรมวทยาศาสตรการแพทย พบวาผลตภณฑท าความสะอาด และฆาเชอโรคทใชในครวเรอน มคณภาพปลอดภยจากฟอรมลดไฮด

กรมวทยาศาสตรการแพทย สมเกบผลตภณฑท าความสะอาดและฆาเชอโรคทใชในครวเรอนและทางสาธารณสข มาท าการตรวจวเคราะห 50 ตวอยาง พบวาทกตวอยางปลอดภยจากสารฟอรมลดไฮด ซงเปนสารอนตรายหามใชในผลตภณฑท าความสะอาดและฆาเชอโรค

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ผลตภณฑท าความสะอาดและฆาเชอโรคทใชทวไปตามบานเรอนหรอทางสาธารณสขมการน าสารกลมอลดไฮด ไดแก ฟอรมลดไฮด กลตารลดไฮด และไกลออกซอล มาใชเปนสวนประกอบเพอประโยชนในการฆาเชอโรค และท าความสะอาด แตอยางไรกตาม เนองจากฟอรมลดไฮดมกลนรนแรง เปนอนตรายตอระบบทางเดนหายใจ ดวงตา เปนสารไวไฟ มพษสง และอาจเปนสารกอมะเรง กระทรวงอตสาหกรรมไดออกประกาศก าหนดใหสารฟอรมลดไฮดเปนสารหามใชในผลตภณฑท าความสะอาดและฆาเชอโรคทใชในบานเรอน

กรมวทยาศาสตรการแพทยมภารกจในการคมครองผบรโภค ค านงถงความปลอดภยของประชาชน จงไดมการเฝาระวงตดตามคณภาพของผลตภณฑเหลานหลงการจ าหนาย โดยการตรวจวเคราะหปรมาณสาร กลตารลดไฮดในผลตภณฑท าความสะอาดและฆาเชอโรคทมขายในทองตลาดวามการน าฟอรมลดไฮดมาปลอมปนหรอไม

นายแพทยสขม กลาวตอไปอกวา ส าหรบในปงบประมาณป 2560 กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดท าการส ารวจคณภาพของผลตภณฑท าความสะอาดและฆาเชอโรค ทใชในบานเรอน ท าความสะอาดพน ฝาผนง เครองสขภณฑและวสดตางๆ โดยเกบตวอยางผลตภณฑส าเรจรปดงกลาว จ านวน 50 ตวอยาง ในเขตกรงเทพมหานครและเขตปรมณฑล ผลการทดสอบทกตวอยาง ไมพบสารฟอรมลดไฮด แสดงใหเหนวาผลตภณฑท าความสะอาดและฆาเชอโรคทใชในครวเรอนมความปลอดภย และผประกอบการตระหนกถงความปลอดภยของผบรโภค มการคดเลอกและควบคมคณภาพของวตถดบในกลมอลดไฮดทผลต หรอน าเขา สงตรวจคณภาพวตถดบ กลตารลดไฮด กอนน าไปผลตเปนผลตภณฑส าเรจรป

“อยางไรกตาม ประชาชนควรใชผลตภณฑท าความสะอาดและฆาเชอโรคทมมาตรฐาน และจากรานคาทนาเชอถอ ตลอดจนใชผลตภณฑดวยความระมดระวง อยาใหเขาตา ปาก จมก ควรสวมถงมอยาง รองเทายาง หลกเลยงการสดดมไอสาร และเมอเสรจงานตองลางมอลางเทาใหสะอาด” นายแพทยสขม กลาวทงทาย

23 พฤศจกายน 2560 สสว./ som

77

3 พนธมตร ประกาศความกาวหนาโครงการพฒนาผลตภณฑแอลกอฮอลเพอการสาธารณสข หลงจบมอครบ 1 ป เผยภารกจบรณาการและสรางมาตรฐานผลตภณฑทมแอลกอฮอลเปนสวนประกอบ

ใหไดมาตรฐานสากล เมอวนท 20 มนาคม 2561 ทหองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทย จ.นนทบร กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวง

สาธารณสข รวมกบ องคการเภสชกรรม และองคการสรา กรมสรรพสามต แถลงขาวความคบหนาค รบ 1 ป การด าเนนงาน โครงการพฒนาผลตภณฑแอลกอฮอลเพอการสาธารณสขของประเทศ โดยรวมศกษา วจย พฒนาผลตภณฑแอลกอฮอลใหมคณภาพตรงตามวตถประสงคการใชงาน รวมถงการจดท ามาตรฐานผลตภณฑแอลกอฮอลส าหรบท าความสะอาดมอ ทงนเพอสรางสขอนามยทดยงขนใหแกประชาชน ตามแผนยทธศาสตรดานสาธารณสขของประเทศ ใชเทคโนโลย มาสรางสรรค สนวตกรรม เพอความส าเรจของ “สาธารณสข 4.0 แอลกอฮอลคณภาพมาตรฐานสากล”

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ปจจบนการแพรระบาดของเชอโรคทตดตอกน โดยการสมผสมมากขน ประชาชนตระหนกถงความส าคญการดแลสขภาพอนามยของตนเองมากยงขน จงท าใหเกดผล ตภณฑท า คว ามสะอาดท ม แ อลกอฮอล เ ป นส วนประกอบ ในร ปแบบต า งๆ อย า งแพร หล าย ในท อ งตลาด กรมวทยาศาสตรการแพทย มบทบาทในการศกษาวจยและพฒนาทางหองปฏบตการเพอการสนบสนนการแกไขปญหาดานการสาธารณสข รวมถงการตรวจวเคราะหผลตภณฑสขภาพเพอคมครองผบรโภคไดตระหนกถงความปลอดภยในการเลอกใชผลตภณฑแอลกอฮอล การก าหนดมาตรฐานของผลตภณฑแอลกอฮอลในการใชงานประเภทตางๆเปนประโยชนตอสขอนามยของประชาชน ดงนนจงไดพฒนาวธทดสอบประสทธภาพของผลตภณฑแอลกอฮอล โดยทดสอบผลตภณฑทองคการเภสชกรรมและองคการสราไดพฒนาในรปแบบตางๆ อาท ผลตภณฑแอลกอฮอลของเหลว 70% ผลตภณฑแอลกอฮอล 69.5% และ 80% พลส ทงทางเคมและจลชววทยา ผลจากการทดสอบประสทธภาพการฆาเชอทระยะหางในการฉดพนแผนทดสอบ 30 เซนตเมตร ระยะเวลาในการพน 5 วนาท และระยะเวลาทเชอโรคสมผสผลตภณฑ (exposure time) 10 นาท ผลปรากฏวาแอลกอฮอลสเปรยฆาแบคทเรยได 100% นอกจากนไดมการทดสอบประสทธภาพการฆาเชอไวรสไขหวดนก H5N1 ผลปรากฏวาแอลกอฮอลสเปรยมระยะเวลาในการสมผส ( contact time ) นอยทสดทท าลายเชอไวรส H5N1 เพยง 1 นาทเทานน

ดาน ดร.ภญ.มกดาวรรณ ประกอบไวทยกจ รองผอ านวยการองคการเภสชกรรม ชแจงความคบหนาวา ปจจบนองคการเภสชกรรมมความพรอมในการผลตผลตภณฑแอลกอฮอลในรปแบบตางๆเพอใชในทางสาธารณสข ลาสดไดรบมาตรฐาน GMP ในการผลตผลตภณฑแอลกอฮอลรปแบบยาน า เพอใชในการท าความสะอาดฆาเชอในสถานพยาบาล ผลการทดสอบ

/ประสทธภาพ...

78

ประสทธภาพการฆาเชอ พบวา สามารถฆาเชอแบคทเรยมาตรฐานทางหองปฏบตการได 99.999% เมอทดสอบซ า โดยลดระยะเวลาทเชอโรคสมผสผลตภณฑ (exposure time) เหลอ 1 นาท ปรากฏวา ฆาเชอแบคทเรยไดถง 99.999% เชนกน การด าเนนงานตามโครงการดงกลาว องคการเภสชกรรมไดชวยสนบสนนการก าหนดคามาตรฐานของผลตภณฑเพอน าไปใชในระบบสาธารณสข เพอความเหมาะสมของผบรโภค มประสทธภาพยงขน และเกดความปลอดภยตอการใชอกดวย

นายเชาวรตน เชาวนชวานล ผอ านวยการองคการสรา กลาววา ภายใตความรวมมอครงน ไดจดท า “ศนยขอมลแอลกอฮอลเพอการสาธารณสข (Alcohol Information Center) บนเวบไซต Alcohol for Public health ในรปแบบสออนโฟกราฟฟค ท าใหเขาใจงาย และทกคนสามารถเขาถงขอมลไดดวยเทคโนโลยสอออนไลน ทนสมย ฉบไว สอดคลองไลฟสไตลปจจบน นอกจากนองคการสราไดรวมคดคนใชนวตกรรมเพอพฒนาผลตภณฑใหมท สอดคลองกบพฤตกรรมของประชาชนในปจจบนทตองการความสะดวก อาทเชน ผลตเจลลางมอ และแอลกอฮอลสเปรยทสามารถฆาเชอแบคทเรยได 100% ท าใหลดการน าเขาวตถดบ ประเทศชาตไดประโยชนเชงเศรษฐกจ และสามารถผลตผลตภณฑแอลกอฮอลเพอสาธารณสขทมคณภาพด ราคาประหยด เขาถงผบรโภคไดในวงกวาง น าคณภาพชวตและสขอนามยทดมาใหกบประชาชน และในอนาคตอนใกลนจะมการพฒนาผลตภณฑสารสกดจากเศษยาสบเพอควบคมประชากรยง ลกน า และแมลงศตรพช ซงเปนสารออรแกนค โดยผลตในรปแบบ EM Ball มประสทธภาพบ าบดน าเสย พรอมกบควบคมประชากรลกน ายงไดอกดวย โครงการพฒนาผลตภณฑแอลกอฮอลเพอการสาธารณสขของประเทศ เกดขนจากการบรณาการของ 3 องคกรภาครฐทมงขบเคลอนยทธศาสตรชาตดานสาธารณสขในการพฒนาและอภบาลระบบสขภาพอยางมสวนรวมและยงยน

20 มนาคม 2561 PR61

79

กองแผนงานและวชาการ (ผน.)

80

กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมมอ มหาวทยาลยวลยลกษณ พฒนาวชาการและการวจยดานชวเวชศาสตร

กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมมอกบมหาวทยาลยวลยลกษณ พฒนางานวจย นวตกรรม และนกวจย ใหสามารถตอบสนองตอความตองการของชมชน ประชาชน ตลอดจนภาคเอกชน ขบเคลอนประเทศตามนโยบายไทยแลนด 4.0

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอ พฒนาวชาการและการวจยดานชวเวชศาสตร กบ ศาสตราจารย ดร. สมบต ธ ารงธญวงศ รกษาการแทนอธการบด มหาวทยาลยวลยลกษณ โดยม รองศาสตราจารย ดร.จตรบรรจง ตงปอง รกษาการแทนคณบดส านกวชาสหเวชศาสตร รวมเปนสกขพยาน มวตถประสงคเพอรวมกนพฒนานกศกษาระดบบณฑตศกษา หลกสตรปรญญาเอก ชวเวชศาสตร มเปาหมายในการผลตบณฑตปรญญาเอกรวมกน และพฒนางานวจย นวตกรรมและนกวจย มการพฒนาโครงการวจยทมความสนใจรวมกนใหสามารถตอบสนองตอความตองการของชมชน ประชาชน ภาคเอกชน และประเทศชาต โดยใชศกยภาพดานบคลากรและเครองมอของทง 2 หนวยงาน รวมทงรวมกนพฒนาดานวชาการการเปนแหลงเรยนร ศกษาดงานของนกศกษาและบคลากรของทงสองฝาย ตลอดจนพฒนาการบรการวชาการ เชน รวมกนเปนเจาภาพในการจดประชมวชาการการและประชมเชงปฏบตการทงในระดบประเทศและนานาชาต

มหาวทยาลยวลยลกษณ เปนมหาวทยาลยของรฐ ในก ากบของรฐบาล จดการศกษาและผลตบณฑตทสอดรบและกาวทนตอทศทางการพฒนาประเทศและการเปลยนแปลงของสงคมโลก ท าใหการจดการศกษาของมหาวทยาลยประสบความส าเรจ พรอมกาวสการเปนมหาวทยาลยชนน าของประเทศ ในฐานะมหาวทยาลยวจยสมบรณแบบอยางเตมภาคภม และสบเนองจากส านกวชาสหเวชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ มการเปดสอนหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต และปรชญาดษฎบณฑต สาขาชวเวชศาสตร โดยมพนธกจในดานการพฒนาทางวชาการการวจยและการบรการวชาการ ซงเปนพนฐานส าคญในการพฒนาคณภาพการศกษาและการพฒนางานวจยทางดานชวเวชศาสตร ครอบคลมการศกษาวจยทางดานวทยาศาสตรการแพทยและวทยาศาสตรสขภาพทเกยวของ เพอน าไปพฒนาประเทศและตอบสนองนโยบายไทยแลนด 4.0 นายแพทยสขม กลาววา บนทกขอตกลงความรวมมอในครงน มก าหนดระยะเวลาในการด าเนนงานรวมกน 3 ป ซงทงกรมวทยาศาสตรการแพทยและมหาวทยาลยวลยลกษณตางมพนธกจดานการศกษาวจย การพฒนาองคความร ทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทางวทยาศาสตรการแพทย และการพฒนานวตกรรมทางการแพทย จงไดรวมมอกนพฒนาวชาการและการวจยดานชวเวชศาสตร โดยพฒนาบคลากรในสงกดกรมใหมคณวฒสงขนและมความเชยวชาญในดานการวจยทางวทยาศาสตรการแพทย อกทงยงเปนการพฒนาบคลากรของมหาวทยาลยใหมการศกษาคนควาวจยอยางตอเนอง สามารถผลตงานวจยทมคณภาพน าไปใชประโยชนไดจรง เพอรบใชสงคมและประเทศชาตตอไป


81

รมว.สธ.เปดประชมวชาการวทยาศาสตรการแพทยพรอมมอบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน

รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข เปดงานประชมวชาการวทยาศาสตรการแพทย ครงท 26 นวตกรรมวทยาศาสตรการแพทยเพอเมองไทยแขงแรง ประเทศไทย 4.0 เรงพฒนานวตกรรม องคความรทไดจากการวจยสนบสนนกลไกการท างานสาธารณสขเพอสงเสรมความมนคงและความผาสกของสงคมไทย พรอมมอบรางวล นกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ ประจ าป 2561 และนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน (DMSc Award)

ศ.คลนกเกยรตคณ นพ.ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข กลาวภายหลงเปนประธานเปดการประชมวชาการวทยาศาสตรการแพทย ครงท 26 ประจ าปงบประมาณ 2561 พรอมมอบรางวล นกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ ประจ าป 2561 และนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน (DMSc Award) รวม 7 รางวล ณ อาคารอมแพคฟอรม เมองทองธาน วา ปจจบนองคความร นวตกรรมและเทคโนโลยมความเจรญกาวหนาและเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงมผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอสขภาพประชาชน งานวทยาศาสตรการแพทยจงจ าเปนตองมการพฒนา เพอใหทนตอการเปลยนแปลงทเกดขนและกาวใหทนการเปลยนแปลงในระดบสากล ทงในเรองความร เทคโนโลย และนวตกรรมทเปนประโยชนตอการปองกนและแกไขปญหาสาธารณสขของประเทศ โดยไดมการพฒนางานวชาการดานหองปฏบตการให มความกาวหนาทนกบเทคโนโลยอยางตอเนอง ซงกรมวทยาศาสตรการแพทย มบทบาทส าคญในการวจย และพฒนาเพอใหไดนวตกรรม องคความรทไดจากการวจย เพอน าไปแกปญหาสาธารณสข และเพมขดความสามารถในการแขงขน ดานการวจยใหเทยบเทาตางประเทศได และสามารถสนบสนนการท างานสาธารณสขเพอสงเสรมความมนคงและความผาสกของสงคมไทยอกดวย

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา งานประชมวชาการจดขนระหวางวนท 28-30 มนาคม 2561 ภายใตหวขอ “นวตกรรมวทยาศาสตรการแพทยเพอเมองไทยแขงแรง ประเทศไทย 4.0” เปนเวทใหนกวชาการดานการแพทยและสาธารณสข เครอขายทเกยวของไดมโอกาสน าเสนอผลงาน แลกเปลยนความรและประสบการณ รวมกนพฒนานวตกรรมวทยาศาสตรการแพทย ใหกาวหนาและเปนประโยชนตอประเทศชาตและประชาชน ในปนมนกวชาการและผทเกยวของเขารวมสงผลงานวชาการจ านวน 172 เรอง แบงเปนผลงานวชาการ สาขานวตกรรมดานโรค 48 เรอง สาขานวตกรรมดานคมครองผบรโภค 56 เรอง สาขาเครอขายหองปฏบตการและวทยาศาสตรการแพทยชมชน 60 เรอง และสาขา Medical Science Symposium 8 เรอง นอกจากน ยงไดรบเกยรตจากวทยากรทเชยวชาญทางดานตาง ๆ ทงในและตางประเทศ ทจะมาบรรยายพเศษ เพอเปนการใหมมมองดานวทยาศาสตรการแพทยและสาธารณสขในการพฒนางานวทยาศาสตรการแพทยของไทยอกดวย

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา ในงานประชมวชาการครงนยงไดมการมอบรางวล นกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ ประจ าป 2561 และนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน (DMSc Award) รวม 7 รางวล โดยรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ ประจ าป 2561 ไดแก เภสชกรหญงอมรา วงศพทธพทกษ ทานมผลงานเดนเปนผรเรมและพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขตามมาตรฐานสากล และรเรมบทบาทการ

/รบรอง...

82

รบรองความสามารถหองปฏบตการของกรมวทยาศาสตรการแพทย โดยไดออกแบบระบบ จดท าขอก าหนดและแนวทางการยนค าขอ เพออ านวยความสะดวกใหหองปฏบตการทขอรบการรบรองคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการ ปจจบนมหองปฏบตการอาหาร ยา เครองส าอาง เครองมอแพทย พยาธวทยาคลนก ทไดรบการรบรองไปแลวจ านวน 500 แหงทวประเทศ และรองขอการรบรองเพมมากขนตามล าดบ อกทงยงไดพฒนางานรบรองคณภาพหองปฏบตการมาโดยตลอด จนไดรบการรบรองจากองคการรบรองคณภาพหองปฏบตการนานาชาต ทงระดบภมภาค APLAC และ ระดบโลก ILAC

"ส าหรบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน (DMSc Award) แบงเปน 3 ประเภท ไดแก ประเภทงานวจยและพฒนาทางวทยาศาสตรการแพทย ม 2 รางวล ดงน รางวลชนะเลศ เรอง สตรมะนาวผงยโรไลมลดระดบอลบมนในปสสาวะทเปนตวบงชการเสอมของไตในผปวยโรคนวไต โดยศาสตราจารยปยะรตน โตสโขวงศ คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย รางวลรองชนะเลศ เรอง การพฒนาอนภาคซลกานาโนฟลออเรสเซนตตดฉลากแอนตบอดแบบควบคมทศทางส าหรบการตรวจจบมะเรงล าไสใหญ โดย ดร.สวสสา บ ารงทรพย ศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ประเภทหนงสอ/ต าราทางวทยาศาสตรการแพทย ม 2 รางวล ดงน รางวลชนะเลศ เรอง การตรวจเอม.อาร.ไอ.หวใจ (Cardiac MRI) โดย พญ.ธนญญา บณยศรนนท คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล รางวลรองชนะเลศ เรอง ไซโตโครม พ 450 : การแปลงรปทางชวภาพและวถการควบคม โดย รศ.ดร.กนกวรรณ จารก าจร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน และประเภทการพฒนาบรการหรอการพฒนาคณภาพบรการทางวทยาศาสตรการแพทย ม 2 รางวล ดงน รางวลชนะเลศ เรอง การพฒนาระบบการใหบรการธาลสซเมยแบบไรรอยตอ โดย ดร.ยพน โจแปง ศนยอนามยท 9 นครราชสมา รางวลรองชนะเลศ เรอง ระบบควบคมคณภาพเครองตรวจน าตาลปลายนวในโรงพยาบาลบานหมอ และ รพ.สต.ในเครอขายสขภาพอ าเภอ โดย นายตอศกด ตาวงศ กลมงานเทคนคการแพทย โรงพยาบาลบานหมอ จ.สระบร" นายแพทยสขมกลาว

28 มนาคม 2561

PR/rich61

83

20 ผลงานเดนไดรบรางวลงานประชมวชาการวทยาศาสตรการแพทย ครงท 26

วนน (30 มนาคม 2561) ทอาคารอมแพคฟอรม เมองทองธาน พธปดงานประชมวชาการวทยาศาสตรการแพทย ครงท 26 ประจ าป 2561 ในแนวคด “นวตกรรมวทยาศาสตรการแพทยเพอเมองไทยแขงแรง ประเทศไทย 4.0” ส าหรบการประชมวชาการวทยาศาสตรการแพทยเปนเวทใหนกวชาการดานวทยาศาสตรการแพทยและเครอขายทเกยวของไดมโอกาสน าเสนอผลงานวชาการ แลกเปลยนความรประสบการณ รวมทงน าเสนอผลตภณฑนวตกรรมจากการศกษาวจยเพอเผยแพรความรในวงกวางและมผเขารวมประชม จ านวนทงสน 1,100 คน โดยกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดจดใหมการประกวดการน าเสนอผลงานวชาการ แบบบรรยายและแบบโปสเตอรและรางวล Best Practice Award ในปนมนกวชาการและผทเกยวของเขารวมสงผลงานวชาการจ านวน 172 เรอง แบงเปนผลงานวชาการสาขานวตกรรมดานโรค 48 เรอง สาขานวตกรรมดานคมครองผบรโภค 56 เรอง สาขา Medical Science Symposium 8 เรอง สาขาเครอขายหองปฏบตการและวทยาศาสตรการแพทยชมชน 60 เรอง ซงผลการตดสนผลงานวชาการทไดรบรางวลในครงนมทงสน 20 เรองดงน

1.สาขานวตกรรมดานโรค 1.1 นางสาวอณชา เลองชยเชวง สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบบรรยาย เรอง การประเมนคณภาพชดตรวจแอนตบอดตอเชอไวรสซกาชนด Rapid Test 1.2 นายภาณพนธ ปญญาใจ สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลรองชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบบรรยาย เรอง ฤทธยบยงการเคลอนทของเซลลมะเรงเพาะเลยงของตนกระดมไพลน 1.3 นายภาณพงศ นตทะบต สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลชนะเลศ การน าเสนอผลงาน แบบโปสเตอร เรอง การพฒนาเทคนค Reverse dot blot hybridization ส าหรบตรวจหา ความผดปกตของยน β-thalassemia 1.4 นางสาววราวรรณ วงษบตร สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลรองชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบโปสเตอร เรอง การตรวจหาเชอกอโรคอจจาระรวงเฉยบพลน 19 ชนด ดวยวธ Quantitative real-time PCR 1.5 Miss Qian Chen ภาควชาเภสชวทยา มหาวทยาลยมหดล ไดรบรางวลรองชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบโปสเตอร เรอง ความสมพนธระหวางการแสดงออกของ soluble guanylate cyclase (sGC) β1 และการแพรกระจายไปตอมน าเหลองในมะเรงเตานม

2.สาขานวตกรรมดานคมครองผบรโภค 2.1 นางอธชา มหาโยธา ศนยวทยาศาสตรทางการแพทยท 7 ขอนแกน กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบบรรยาย เรอง การพฒนาวธ PCR-ELISA เปนชดตรวจการปนเปอนเชอแบคทเรยกอโรคอาหารเปนพษ Developing of PCR-ELISA as test kit to determine the contamination of food-borne pathogenic bacteria 2.2 ดร.จกรวาล ชมพศร สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลชนะเลศ การน าเสนอผลงาน แบบโปสเตอร เรอง ประสทธผลของสเปรยสมนไพรอดก๏าซในการก าจดแมลงในบานเรอน 2.3 นายภรต ทรงธนนตย สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลรองชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบโปสเตอร เรอง การประเมนคณภาพและความคงตวของวคซนหดเยอรมนชนดผงแหง เพอเปนวคซนมาตรฐานของประเทศ 2.4 นางสาวเฉลมพร ควรหา ส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลรองชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบโปสเตอร เรอง การทดสอบความใชไดของวธตรวจวเคราะหยาตานจลชพตกคางในผลไม โดยเทคนค liquid chromatography–tandem mass spectrometry

84

3.สาขา Medical Science Symposium 3.1 นายคเณศ เตมไตรรตน ส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลชนะเลศ การน าเสนอผลงาน แบบบรรยาย เรอง สถานการณการปนเปอนของอฟลาทอกซน เอม 1 ในนมและผลตภณฑนมในประเทศไทย พ.ศ. 2555-2560 3.2 นางสาวพรพรรณ ววธนาภรณ คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดรบรางวลรองชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบบรรยาย เรอง การแสดงออกทเพมขนของ 5-lipoxygenase และ leukotriene receptor และความเกยวของกบการเพมขนของ vascular endothelial growth factor A ในเนองอกของเยอหมสมอง (meningioma)

4.สาขาเครอขายหองปฏบตการและวทยาศาสตรการแพทยชมชน 4.1 สถานอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษานวมนทราชน ต าบลพะตง จงหวดสงขลา ไดรบรางวลชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบบรรยาย เรอง บรหารงานคณภาพ ยทธศาสตร 4 ต. ครอบคลมกลมเสยง สราง เครอขายโรงเรยนโรงงานศนยแจงเตอนภยเฝาระวงและรบเรองรองเรยนปญหาผลตภณฑสขภาพในชมชน 4.2 ดร.สภาพร สภารกษ สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลรองชนะเลศ การน าเสนอผลงาน แบบบรรยาย เรอง ประกนคณภาพการตรวจวนจฉยและตดตามการรกษาผปวยโรคเบาหวาน : แผนทดสอบความช านาญ HbA1c แหงชาต 4.3 นายวรพล เพรศแกว สถานอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษานวมนทราชน บานขาม จงหวดสกลนคร ไดรบรางวลชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบโปสเตอร เรอง การพฒนารปแบบการด าเนนงานคมครองผบรโภคดานสขภาพ อ าเภอสวางแดนดน จงหวดสกลนคร 4.4 นางสาวนฤมล มแกว โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานโมคลาน อ าเภอทาศาลา จงหวดนครศรธรรมราช ไดรบรางวล รองชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบโปสเตอร เรอง การจดการปญหายาสมนไพรผสมสเตยรอยด โดยการสรางกระบวนการ มสวนรวมของภาคเครอขายศนยแจงเตอนภยและจตอาสาชมชนบานโมคลาน 4.5 นางสาวรงตะวน โท๏ะศร ศนยวทยาศาสตรการแพทยท๑ เชยงใหม กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดรบรางวลรองชนะเลศ การน าเสนอผลงานแบบโปสเตอร เรอง ระบบสารสนเทศออนไลนส าหรบกจกรรมทดสอบความช านาญทางหองปฏบตการ และ 5.รางวล Best Practice Award ซงเปนรางวลส าหรบชมชนตนแบบทมการน าองคความรและเทคโนโลย ดานวทยาศาสตรการแพทยไปประยกตใชเพอการคมครองผบรโภค เพอประโยชนสขของประชาชน พรอมมอบรางวลใหแกผวจย ทมผลงานทเปนประโยชนมคณภาพและมผลกระทบตอวงการดานสาธารณสข ซงมการคดสรรจากระดบเขตมาสระดบภาค 4 แหง และไดน ามาคดสรรในเวทประชมวทยาศาสตรการแพทยในครงน ผลการประกวด ดงน 5.1นายสคนธ ชยชนะ สถานอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษานวมนทราชน ต าบลพะตง จงหวดสงขลา ไดรางวลชนะเลศ เรอง บรหารงานคณภาพ ยทธศาสตร 4 ต. ครอบคลมกลมเสยง สราง เครอขายโรงเรยนโรงงานศนยแจงเตอนภยเฝาระวงและรบเรองรองเรยนปญหาผลตภณฑสขภาพในชมชน 5.2 นายชยยทธ กล าสกล ชมรมคมครองผบรโภค ต าบลบางลาย จงหวดพจตร ไดรางวลรองชนะเลศอนดบท 1 เรอง ผลตภณฑสขภาพปลอดภย ใสใจผบรโภค โดย อสม. วทยาศาสตรการแพทยชมชน ชมรมคมครองผบรโภคต าบลบางลาย 5.3 นายชยพล สนวรณ สถานอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษานวมนทราชน ปลาคาว จงหวดอ านาจเจรญ ไดรางวลรองชนะเลศอนดบท 2 เรอง การด าเนนงานศนยเฝาระวงเตอนภยสขภาพ ต าบลปลาคาว อ าเภอเมอง จงหวดอ านาจเจรญ 5.4 นายจ าเนยร สวรรณชาต สถานอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษานวมนทราชน วงสมบรณ จงหวดสระแกว ไดรางวลรองชนะเลศอนดบท 3 เรอง วทยาศาสตรการแพทยของชมชน: เครองมอสรางคณภาพชวตของประชาชน

30 มนาคม 2561

PR/Kai61

85

กรมวทยาศาสตรการแพทยจบมอกบสภาเทคนคการแพทย ในการพฒนาองคความรเพอสขภาพทดของคนไทย

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข และสภาเทคนคการแพทย รวมตอบสนองตอนโยบายไทยแลนด 4.0 พฒนาองคความรเทคโนโลยนวตกรรมททนสมย และเครอขายหองปฏบตการดานการแพทยทมคณภาพและครบวงจร มงขบเคลอนใหประเทศไทยเปนศนยกลางดานวทยาศาสตรการแพทยและสาธารณสข และท าใหประชาชนคนไทยมสขภาพทด

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสต รการแพทย กล าวในการประชมหารอระหวางกรมวทยาศาสตรการแพทยรวมกบรองศาสตราจารยยพา เออวจตรอรณ นายกสภาเทคนคการแพทย และกรรมการบรหารสภาเทคนคการแพทยวา ในฐานะทเปนองคกรหลกดานวทยาศาสตรการแพทยและสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทยมภารกจส าคญคอ การพฒนานวตกรรมดานสขภาพ (Innovation) การสนบสนนระบบบรการสขภาพ (Technology Support) และการคมครองผบรโภค (Consumer Protection) โดยมนโยบายเนนหนก 3 เรอง คอ 1.ความมนคงดานสขภาพของประชาชน การดแลสขภาพใหมมาตรฐาน ลดคาใชจายการรกษา โดยการพฒนามาตรฐานหองปฏบตการทกระดบ มาตรฐานวธการตรวจ และมาตรฐานของน ายาและชดทดสอบทางหองปฏบตการ 2.ความมงคง สงเสรมสนบสนนนโยบายอตสาหกรรมการแพทยครบวงจรทส าคญคอเรอง Biopharmaceuticals เพอใหยาทผลตในประเทศไทยมการพฒนาเพอใหไดมาตรฐานสากล มการพฒนาหองปฏบตการตางๆ เชน ศนยสตวทดลอง เพอใหไดรบรองตามขอก าหนด OECD GLP สามารถรองรบการพฒนายาทผลตในประเทศใหสามารถสงออกไปตางประเทศไดมากขน และ 3.ความยงยน สงเสรมการพฒนาสนคาพนฐานจากสนคาเกษตรพนฐานธรรมดาใหเปนสนคาสมยใหม หรอ Smart Product โดยการสรางมลคาเพมของสนคา (Value Added) รวมทงเปนหนวยงานทจะตรวจสอบมาตรฐานส าหรบการสงออกของผลตภณฑเกษตรสมยใหมได เพอสนองนโยบายพฒนา Smart Farmer

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวอกวา จากการประชมในครงน กรมวทยาศาสตรการแพทยและสภาเทคนคการแพทยจะรวมมอพฒนาเครอขายและมาตรฐานดานหองปฏบตการเทคนคการแพทยทมคณภาพรวมกน ความรวมมอดานการวจยและพฒนาองคความร สงประดษฐและนวตกรรมทางหองปฏบตการดานการแพทย การจดหลกสตรอบรม/พฒนา เช น การพฒนาหลกสตรระยะสน ดาน Precision medicine หรอการแพทยแมนย า การสนบสนนนกเทคนคการแพทยเขารบการฝกอบรมหลกสตรเฉพาะทาง การประเมนชดทดสอบและน ายาส าเรจรปทางหองปฏบตการเทคนคการแพทย และรวมกนสงเสรมงานเทคนคการแพทยชมชน ก ากบ ดแล การตรวจทางหองปฏบตการเทคนคการแพทยในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลใหมคณภาพ เพอยกระดบงานทางเทคนคการแพทยสระดบมาตรฐานสากลสนองนโยบายดานการแพทยและสาธารณสขของประเทศไทย 4.0 โดยมเปาหมายส าคญเพอสขภาพของประชาชน

22 พฤษภาคม 2561 Pr/Ton61

86

ศนยวทยาศาสตรการแพทย (ศวก.)

87

กรมวทยาศาสตรการแพทย พฒนาหองแลป รพ.สมเดจพระยพราช ใหประชาชนไดรบบรการทมาตรฐาน

กรมวทยาศาสตรการแพทย สนบสนนการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการทางการแพทยและรงสวนจฉยโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหงใหมคณภาพตามมาตรฐานสากล เพอใหประชาชนไดรบการรกษาอยางถกตองและรวดเรว นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวภายหลงเปนประธานในพธเปดโครงการ "พฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการทางการแพทย และรงสวนจฉยโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช ประจ าป 2561" ณ โรงแรมนานตรงใจ จ.นาน วา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดเรมมบนทกปฏญญาความรวมมอในการสนบสนนการพฒนาระบบบรหารคณภาพตามมาตรฐานสากลของเครอขายหองปฏบตการโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหงทวประเทศ ตงแต พ.ศ.2557 เพอพฒนาขดความสามารถของหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช ใหมมาตรฐานสากล เปนทพงของประชาชนใหไดรบ การบรการทางหองปฏบตการทมคณภาพมาตรฐาน ส าหรบในปงบประมาณ 2561 กรมวทยาศาสตรการแพทยไดจดท าโครงการเพอเสรมสรางคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทยและหองปฏบตการรงสวนจฉยใหแกโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหง โดยการสงเสรมและสนบสนนใหหองปฏบตการด ารงรกษาระบบคณภาพตามมาตรฐานสากล และมาตรฐานกระทรวงสาธารณสข สามารถสนบสนนการใหบรการสขภาพของสถานพยาบาลและหนวยงานสาธารณสขด าเนนไปอยางมประสทธภาพ อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา ทผานมากรมวทยาศาสตรการแพทย มเจตจ านงทจะขบเคลอนนโยบายการธ ารงรกษาระบบคณภาพหองปฏบตการตามมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 และ ISO 15190 : 2003 และสงเสรมการพฒนาศกยภาพหองปฏบตการทางการแพทยของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชอยางตอเนอง โดยไดจดท าบนทกขอตกลงรวมกบมลนธสมเดจพระยพราช เพอพฒนาศกยภาพหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหง ใหไดรบการรบรองมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 ครอบคลมทกรายการตรวจวเคราะหทเปดใหบรการ และไดพฒนาเพมเตมในรายการตรวจวเคราะหเพอการบรการโลหต ซงขณะนมหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทไดรบการรบรองครบทกรายการตรวจวเคราะห ทเปดใหบรการแลวจ านวน 3 แหง ไดแก โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชปว จงหวดนาน โรงพยาบาลสมเดจ พระยพราชนครไทย จงหวดพษณโลก และโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดชอดม จงหวดอบลราชธาน ทงนโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช ทกแหงลวนมความมงมนทจะด าเนนการตามเปาหมายการพฒนาศกยภาพใหไดรบการรบรองในทกรายการตรวจวเคราะหตอไป

"หองปฏบตการทางการแพทยและหองปกบตการรงสวนจฉยมความส าคญตอระบบสาธารณสขของประเทศ เนองจากผลการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการจะน าไปประกอบการวนจฉยของแพทยในการใหการรกษา ดงนนผลทไดจะตองมความถกตอง แมนย า ยนยนผลได เพอใหแพทยวนจฉยโรคไดถกตองและรกษาผปวยไดอยางรวดเรว นอกจากนผลการตรวจวเคราะหจากหองปฏบตการยงเปนขอมลส าคญ ทใชในการวางแผน ควบคม ปองกน และเฝาระวงการเกดโรคตดตอทอนตรายในพนทและบรหารจดการสงตอไดอยางมประสทธภาพ ทนตอเวลา ดงนนการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการของโรงพยาบาลใหมคณภาพมาตรฐานจงมความจ าเปนอยางยง" นายแพทยสขมกลาว

8 ธนวาคม 2560 pr/rich61

88

สนคาไทย ไวใจได พฒนาโดยกรมวทยาศาสตรการแพทย

วนน (22 ธนวาคม 2560) ทหองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทย จ.นนทบร นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย แถลงขาว “สนคาไทย ไวใจได พฒนาโดยกรมวทยาศาสตรการแพทย” วา ปจจบนนอตสาหกรรมผลตภณฑสมนไพรมมลคาทางการตลาดมากกวา 1 แสนลานบาทตอป อตราการเตบโตอยางตอเนอง ดงนนการทสมนไพรไทยจะสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจและสรางความมนคงของระบบสขภาพไทยไดอยางยงยนนน ตองอาศยความรวมมอจากภาครฐและเอกชน กรมวทยาศาสตรการแพทย จงไดมอบหมายใหศนยวทยาศาสตรการแพทยทง 14 แหงทวประเทศ จดท าโครงการบรณาการ "การพฒนาคณภาพสมนไพรดวยวทยาศาสตรการแพทยเพอสรางเศรษฐกจชมชน" เพอพฒนาคณภาพวตถดบสมนไพร รวมถงผลตภณฑจากสมนไพรใหมคณภาพไดมาตรฐาน พฒนาองคความรของชมชนในการผลตวตถดบและผลตภณฑจากสมนไพร ซงเปนการเพมขดความสามารถในการผลตสนคาใหไดมาตรฐาน สงผลใหผบรโภคมความเชอมนในคณภาพและความปลอดภยของผลตภณฑ พรอมทงสงเสรมศกยภาพของชมชนในการจ าหนายสมนไพรและผลตภณฑใหสามารถแขงขนไดอยางยงยน

โครงการดงกลาวกรมวทยาศาสตรการแพทยไดมการพฒนาคณภาพตงแตตนทาง กลางทาง และปลายทาง โดยสงเสรมและถายทอดองคความรการควบคมคณภาพในดานตางๆ ตงแตวตถดบไปจนถงการพฒนาเปนผลตภณฑจากสมนไพร ไดแก สถานทเกบวตถดบและสารเคม สถานทผลต จดอบรมเชงปฏบตการ ตลอดจนการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑผสมสมนไพร ทงทางดานเคมและจลชววทยา เพอใหการผลตผลตภณฑจากสมนไพรมคณภาพมาตรฐาน ภายหลงการสงเสรมการพฒนาแลว กรมวทยาศาสตรการแพทยไดตรวจวเคราะหผลตภณฑจากสมนไพรทผลตไดจากผประกอบการ จนมคณภาพมาตรฐานจ านวน 198 ผลตภณฑ แบงเปนผลตเครองส าอางสมนไพร จ านวน 116 รายการ และผลตภณฑอาหารผสมสมนไพร จ านวน 82 รายการ

"อยางไรกตามการสงเสรมผลตภณฑจากสมนไพรจ าเปนตองท าอยางตอเนอง โดยกรมวทยาศาสตรการแพทยไดตดตามความกาวหนาในการปรบปรงการผลตเพอพฒนาคณภาพผลตภณฑ โดยท างานบรณาการกบหนวยงานในพนททเกยวของในการวเคราะหปญหาตางๆ ไดแก การปนเปอนเชอ ความไมคงตวของผลตภณฑ การปนเปอนโลหะหนก การเตรยมตวอยางสมนไพรในต ารบ เพอใหประชาชนเกดความมนใจในคณภาพผลตภณฑ นอกจากนกรมวทยาศาสตรการแพทยยงไดสงเสรมดานการตลาด โดยหาชองทางใหผประกอบการผลตภณฑสมนไพรทผานมาตรฐานไดไปจ าหนายทตลาดคลองผดงกรงเกษมและทอนๆ สงผลใหเกดการสรางรายได ท าใหมเครอขายของผใชสนคาและเปนทสนใจของตางชาตทจะน าไปจ าหนายในตางประเทศ"


HERB/rich61

89

กรมวทยาศาสตรการแพทยพบแหนม ปลาสมและไสกรอกอสานปนเปอนรอยละ 20 กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข รวมกบ ส านกงานสาธารณสขจงหวดในเขตสขภาพท 7 ตรวจพบผลตภณฑอาหารชมชนมปนเปอนรอยละ 20 ดงนนกรมวทยาศาสตรการแพทยไดพฒนาคณภาพผลตภณฑอาหารสมาตรฐาน ยกระดบมาตรฐานการผลตอาหารชมชนทเปนของฝาก อาหารพนเมองและผลตภณฑโอทอปใหมคณภาพและปลอดภยตอผบรโภค

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทยไดจดท าโครงการพฒนาคณภาพผลตภณฑชมชนดานผลตภณฑอาหารสมาตรฐานตงแตปงบประมาณ 2556 จนถงป 2560 โดยมอบหมายใหศนย วทยาศาสตรการแพทยท ง 14 แห งท วประเทศด า เนนการเ พอเปนการคมครองผบร โภค ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกน จงไดรวมมอกบส านกงานสาธารณสขจงหวดในเขตสขภาพท 7 ไดแกจงหวดขอนแกน กาฬสนธ มหาสารคามและรอยเอด ด าเนนการตรวจเฝาระวงคณภาพและความปลอดภยของผลตภณฑอาหารชมชนทผลตและจ าหนายในพนท รวมทงคดเลอกกลมวสาหกจชมชนและกลมแมบานเกษตรกรผ ผลตอาหารชมชนเขารวมโครงการจ านวน 15 กลม โดยใหความส าคญกบกลมทยงพบปญหาดานคณภาพและความปลอดภยของผลตภณฑ การลงพนทตรวจเยยมประเมนสถานทผลตอาหารและสมเกบตวอยางผลตภณฑอาหารชมชนทดสอบคณภาพของผลตภณฑทางหองปฏบตการทกป

นายแพทยสขม กล าว เ พม เตมว า จากการตรวจสอบผลตภณฑอาหารชมชนของ พนท เ ขตส ขภาพท 7 ตงแตป 2556 - 2560 จ านวน 442 ตวอยาง ไดแก ปลาสม ไสกรอกอสาน แหนม น าปลารา ปลาหมก หมทบ หมหวาน ขาวเกรยบ ชาสมนไพร เปนตน พบคณภาพไมผานเกณฑมาตรฐาน 89 ตวอยาง คดเปนรอยละ 20.1 ซงสวนใหญ เปนผลตภณฑแหนม ปลาสมและไสกรอกอกสาน สาเหตจากปญหาการปนเปอนเชออาหารเปนพษ ไดแก E. coli, S. aureus และSalmonella spp

"ผลตภณฑอาหารชมชนประเภทปลาสม ซงเปนอาหารหมกพนเมองทมการผลตในทกจงหวดในเขตสขภาพท 7 และเปนอาหารทผบรโภคนยมซอเปนของฝาก ยงพบปญหาการปนเปอนของเชอจลนทรยจากกระบวนการเตรยมวตถดบและสขลกษณะในกระบวนการผลต ดงนนเพอความปลอดภยผบรโภคควรหลกเลยงบรโภคอาหารทดบและควรน าอาหารเหลานไปปรงใหสกกอนบรโภค นอกจากนศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกน ไดประสานกบหนวยงานทเกยวของในการเผยแพรขอมลผลการส ารวจเพอน าไปใชก ากบดแล เฝาระวง พรอมแจงใหผผลตทราบ และแนะน าแนวทางการปรบปรงพฒนาคณภาพผลตภณฑใหมคณภาพตามมาตรฐาน รวมทงปรบปรงสถานทผลตใหถกตองตามมาตรฐาน GMP เพอสงเสรมใหเปนศนยเรยนรของเครอขายผผลตอาหารแปรรปจากปลาในพนทตอไป" นายแพทยสขม กลาว

8 มกราคม 2561 FOOD/rich61

90

กรมวทยาศาสตรการแพทย เฝาระวงการน ายาเคไปใชในทางทผด กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจเฝาระวงการใชคตามน หรอยาเค ทสงตรวจโดยสถานต ารวจในภาคตะวนออก พบมการลกลอบน าคตามนบรรจในขวดทมฉลากแปลกออกไป เชน ฉลากระบวาเปนคอนแทคเลนส น ายาละลายขห เตอนนกทองราตร หากใชตดตอกนเปนเวลานานจะท าใหเกดอาการทางจต และเปนโรคกลนปสสาวะไมอย จนถงขนตองใสกระเพาะปสสาวะปลอม

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เปดเผยวา สถานการณยาเสพตดในประเทศไทยในปจจบน พบวามการแพรระบาดของยาเสพตดอยางกวางขวาง และรนแรงมากขน โดยเฉพาะในหมวยรนและนกทองราตรทนยมใช Club Drugs ซงหมายถงยาและสารเสพตดทใชในสถานบนเทงทมการเตนร า มการแพรระบาดตามเมองใหญ เมองทองเทยว และแถบชายทะเลของประเทศ ส าหรบประเทศไทย Club Drugs ทใชไดแก ยาอ (ecstacy) และคตามน (ketamine) เปนสวนใหญ

คตามน จดเปนวตถออกฤทธประเภทท 2 ตามพระราชบญญตวตถทออกฤทธตอจตและประสาท พ.ศ.2518 มขอบงใชในทางการแพทยเพอเปนยาสลบ นอกจากนยงใชบรรเทาอาการหอบหดในผปวยโรคทางเดนหายใจตบเรอรง ใชบรรเทาอาการปวดหลงเขารบการผาตดและชวยลดการใชยามอรฟน ใชบ าบดอาการซมเศราในโรคอารมณสองขว เปนตน ปจจบนมการผลตคตามนรปแบบยาผงสขาวมาจ าหนาย โดยคตามนจะออกฤทธหลอนประสาทอยางรนแรง เมอเสพเขาไปจะรสกเคลบเคลม กระบวนการทางความคด การรบรและตอบสนองตอสงแวดลอมทงภาพ แสง ส เสยงเปลยนแปลงไป รางกายเคลอนไหวไมสมพนธกน หากใชคตามนในปรมาณมากจะท าใหเกดการกดการหายใจ และหากใชตดตอกนเปนเวลานานจะท าใหเกดอาการทางจต ประสาทหลอน หแวว กลายเปนคนวกลจรตได นอกจากนยงมการศกษาทพบวา การใชคตามนปรมาณมาก จะท าใหเปนโรคกลนปสสาวะไมอย ปวดแสบปวดรอนเมอรสกปวดปสสาวะ จนถงขนตองผาตดเปลยนกระเพาะปสสาวะเพอใสกระเพาะปสสาวะปลอม อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา ในปจจบนถงแมจะมมาตรการทางกฎหมายออกมาควบคมคตามนอยางเขมงวด แตยงพบวามการน าคตามนไปใชในทางทผดเพมมากขน ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 6 ชลบร มการเฝาระวงการแพรระบาดของการใชคตามนในทางทผด จงท าการศกษาโดยการรวบรวมขอมลตวอยางคตามนทสงตรวจวเคราะหจากสถานต ารวจในภาคตะวนออกของปงบประมาณ 2557-2560 จ านวน 87 ตวอยาง แบงเปน 2 รปแบบคอ ผงละเอยดสขาวจ านวน 64 ตวอยาง (73.6%) และของเหลวใสบรรจในขวดยาฉดแกวปรมาตร 8-10 ml จ านวน 23 ตวอยาง (26.4%) ด าเนนการตรวจพสจนเอกลกษณดวยวธ Thin Layer Chromatography (TLC) และตรวจวเคราะหปรมาณสารบรสทธดวยวธ Gas Chromatography (GC) ผลการตรวจวเคราะห ตรวจพบคตามน 85 ตวอยาง (97.7%) และมความบรสทธของคตามนอยในชวง 68.1-99.9%

นอกจากนยงพบวา ตวอยางสารละลายคตามนทพบในปจจบน มกจะบรรจอยในขวดทมฉลากทแปลกไปจากเดม เชน ฉลากระบวาเปนคอนแทคเลนส น ายาละลายขห เปนตน เพอใหงายแกการลกลอบขนสง ขาย และน าไปใชในทางทผด ขอมลนจงเปนประโยชนตอหนวยงานทเกยวของเพอน าไปใชในการสนบสนนการปองกนและเฝาระวงการแพรระบาดของวตถออกฤทธตอจตและประสาท

26 มกราคม 2561 ศวก.6/npr61

91

กรมวทยาศาสตรการแพทยพบสารออกฤทธตอจตประสาทชนดใหมในผลตภณฑลดน าหนก กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจพบสาร 2-Diphenyl methylpyrrolidine (Desoxy-D2PM) ในผลตภณฑเสรมอาหารประเภทลดน าหนก เปนสารทออกฤทธตอจตและประสาท ซงไมเคยมรายงานการตรวจพบในประเทศไทยมากอน นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา เมอเดอนกนยายน 2560 ทผานมาศนยวทยาศาสตรการแพทยท 10 อบลราชธาน ไดรบตวอยางผลตภณฑเสรมอาหาร น าสงทางไปรษณย จากผใชบรการภาคเอกชน จงหวดสมทรสาครจ านวน 1 ตวอยาง มลกษณะเปนผงละเอยดสขาวบรรจในแคปซล สเขยวอมฟาระบอกษรและตวเลข “Chô12”อยในแผงบรรจละ 10 แคปซล บนแผงพมพขอมลระบ “Chô12” รนทผลต 10061601 วนทผลต 10.06.16 วนหมดอาย 09.06.18 ผลการตรวจว เคราะหตวอยางทางหองปฏบตการโดยเทคนคโครมาโทกราฟแผนบาง ( TLC) การวดการดดกลนแสงดวยเครอง UV-Vis spectrophotometer และเครอง Gas chromatograph Mass spectrometer (GC-MS) เทยบกบสารมาตรฐาน พบสาร Desoxy-D2PM โดยมสตรโครงสรางทางเคมคลายกบสาร D2PM และ 2-DPMP ซงเปนสารทออกฤทธยบยงการดดกลบของสารสอประสาทในสมอง มฤทธกระตนประสาท กดความอยากอาหาร และท าใหเคลบเคลม ทงนสาร Desoxy-D2PM ยงไมมการศกษาดานการออกฤทธทางเภสชวทยาทแนชด แตมรายงานการไดรบสารนแลวมอาการประสาทหลอน หวาดระแวง หรอ มพฤตกรรมรนแรง มานตาขยาย และเกดภาวะหวใจเตนเรวผดปกต เชนเดยวกบการไดรบสาร D2PM และ 2-DPMP สารกลมนมกถกน ามาใชในรปแบบสารเสพตดสงเคราะห(designer drug) เพอทดแทนและหลกเลยงสารทถกควบคมโดยกฎหมาย มชอเรยกอน เชน Ivory Wave, A3A New Generation, A3A Methano และ Green Powder

นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวาในประเทศสหราชอาณาจกรไดจดใหสาร Desoxy-D2PM เปนยาควบคมภายใต The Misuse of Drug Act 1971 ในกลม B ซงเปนกลมยาควบคมเดยวกบแอมเฟตามนส (Amphetamine) แคนนาบนอลและอนพนธ (Cannabinol and derivatives) แคนนาบส (Cannabis) โคดอน (Codeine) และคตามน (Ketamine) เนองจากพบวามการออกฤทธผลขางเคยงและความเสยงเทยบเทากน แตประเทศไทยยงไมการก าหนดใหสาร Desoxy-D2PM เปนสารควบคมตามพระราชบญญตวตถทออกฤทธตอจตและประสาท หรอประกาศตามกฎหมายอน จงยงไมมมาตรการควบคมใด ๆ ซงการตรวจพบสาร Desoxy-D2PM ในผลตภณฑเสรมอาหารดงกลาว จงเปนขอมลทางหองปฏบตการทส าคญของกรมวทยาศาสตรการแพทย แสดงใหเหนถงแนวโนมและความเสยงทจะมการน าสารออกฤทธตอจตและประสาท ทยงไมถกควบคมตามกฎหมายในประเทศไทย มาใชปลอมปนในผลตภณฑเสรมอาหารประเภทลดน าหนก อาจเปนอนตรายตอสขภาพของประชาชนและสงคมโดยรวมได ดงนนกรมวทยาศาสตรการแพทยจะไดสงขอมลผลการตรวจวเคราะหดงกลาวใหหนวยงานทเกยวของเพอน าไปใชในการเฝาระวงผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนก และพจารณาทบทวนกฎหมายทเกยวของ รวมทงการแจงเตอนภยใหประชาชนทราบถงความเสยงและอนตรายตอไป

"ทผานมาในตางประเทศมการตรวจพบการปลอมปน Desoxy-D2PM ในผลตภณฑเสรมอาหาร เชนสหรฐอเมรกาพบการปลอมปนในผลตภณฑเสรมอาหารประเภทลดน าหนกยหอSlim Xtream ซงทางบรษทผผลตไดออกมายอมรบตอ Food and Drug Administration Office of Criminal Investigations วาไดจ าหนายผลตภณฑทมสาร Desoxy-D2PM จรง และประเทศแคนาดา โดย Health Canada ไดแจงขอมลรายการผลตภณฑทพบสารทไมไดแจงไวในผลตภณฑ และไมไดรบอนญาตใหขายในประเทศแคนาดา มรายชอผลตภณฑเสรมอาหารทตรวจสอบโดย Hong Kong Department of Health ยหอ B-finn ซงมการขนทะเบยนในประเทศไทย พบสาร Desoxy-D2PM เชนกน" อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยกลาว 27 มนาคม 2561 Drug/rich61

92

กรมวทยาศาสตรการแพทยรวมลดอบตเหตชวงสงกรานต กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกบหนวยงานในพนทเฝาระวงอบตเหตชวงเทศกาลสงกรานต โดย

ใหบรการตรวจวเคราะหปรมาณแอลกอฮอลในเลอด และสอบเทยบเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจผขบข เพอสรางความมนใจในผลตรวจวดทถกตอง แมนย า

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ชวงเทศกาลสงกรานตมวนหยดยาวตอเนอง ประชาชนสวนใหญจะเดนทางกลบภมล าเนาและทองเทยวจ านวนมาก ในแตละปจะเกดความสญเสยจากการเมาแลวขบทเปนสาเหตหลกของการเกดอบตเหต เพราะนกดมสวนใหญมกประมาทคดวาตนเองมสตทจะขบขยานพาหนะไปตอได การทเจาหนาทต ารวจใชเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจตรวจวดแอลกอฮอลถอเปนเครองมอทจะชวยปองกนอบตเหตไดอกทางหนง กรมวทยาศาสตรแพทย มบทบาททส าคญคอการบรการตรวจวเคราะหในฐานะหองปฏบตการอางอง ไดรวมมอกบหนวยงานในพนทเฝาระวงอบตเหตในชวงเทศกาลสงกรานต ใหบรการสอบเทยบเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจ หากพบวาเครองใดมคาความผดพลาดเกนเกณฑมาตรฐานก าหนดจะตองปรบตงคาใหม เพอใหเครองทเจาหนาทน าไปใชมผลการวดทถกตองสามารถน าไปใชในการด าเนนคดได แตในกรณทเกดอบตเหตแลว ซงไมสามารถตรวจวดปรมาณแอลกอฮอลจากลมหายใจได เจาหนาทสามารถสงเลอดมาตรวจวเคราะหปรมาณแอลกอฮอล โดยตองใชเครองมอวเคราะหตวอยางท ใหผลเทยงตรง แมนย า สามารถทราบผลภายใน 8 ชวโมง ในกรณเรงดวนซงถามคาเกน 50 มลลกรมเปอรเซนตจากเลอดหรอลมหายใจถอวาเมาสรา

นายแพทยสขม กลาวเตม เ พมวา จากขอมลการด า เนนการตรวจว เคราะหหาระดบแอลกอฮอล ในเลอด ใน พนท เขตสขภาพท 3 ท ได จากความร วมมอของหนวยงานตางๆ ใน พนท ไดแก ส งกดกระทรวงสาธารณสข และสงกดส านกงานต ารวจแหงชาต และอนๆ ในชวงเทศกาลปใหมทผานมา ไดท าการตรวจระดบแอลกอฮอลในเลอด จ านวน 160 ตวอยาง พบวา ผประสบอบตเหตทางจราจรสวนใหญเปนเพศชาย และมระดบแอลกอฮอลในเลอดมากกวา 50 มลลกรมเปอรเซนต และสวนใหญมอายตงแต 20 ปขนไป ชวงเวลาเกดอบตเหตมากทสด คอ ชวงเวลา 15.01-21.00 น. และพาหนะทใชขบขและเกดอบตเหตมากทสดคอรถจกรยานยนต

“นอกจากน กรมวทยาศาสตรการแพทย มศนยว ทยาศาสตรการแพทยกระจายอย ในสวนภมภาค 15 แหง ทวประเทศทด าเนนการเฝาระวงอบตเหตในชวงเทศกาลสงกรานต ใหบรการตรวจวเคราะหปรมาณแอลกอฮอลในเลอด และสอบเทยบเครองวดแอลกอฮอลจากลมหายใจ เพอสรางความมนใจใหกบประชาชนวาผลตรวจวดมความถกตอง แมนย า เชอถอได” นายแพทยสขม กลาวทงทาย


Pr/Kai61

93

กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจพบผลตภณฑเสรมอาหารปนปลอมยาลดน าหนก กรมวทยาศาสตรการแพทย ตรวจผลตภณฑเสรมอาหารควบคมน าหนกและบ ารงทจ าหนายในพนทเขตสขภาพท 3 และท 4 พบมการปนปลอมยาลดน าหนก ยารกษาโรคซมเศรา ยาระบาย และยาไวอากรา ซงผบรโภคอาจไดรบอนตรายถงแกชวตจากยาทมการปนปลอมคอนขางสง

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา ในปงบประมาณ พ.ศ.2560 กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยศนยวทยาศาสตรการแพทยท 3 นครสวรรค ไดตรวจเฝาระวงผลตภณฑเสรมอาหารควบคมน าหนกและบ ารงก าลงทจ าหนายในพนทเขตสขภาพท 3 (จงหวดนครสวรรค ก าแพงเพชร พจตร ชยนาท อทยธาน) และเขตสขภาพท 4 (จงหวดนนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา อางทอง สงหบร นครนายก ลพบร และ สระบร)จ านวนทงสน 72 ตวอยาง พบการปนปลอมของยาถง 36 ตวอยาง คดเปนรอยละ 50 โดยพบยาในกลมลดน าหนก ไดแก ไซบทรามน (Sibutramine) จ านวน 13 ตวอยาง ซงยานไมมขนทะเบยนในประเทศไทย ออกฤทธกบประสาทสวนกลางท าใหรสกไมอยากอาหารหากรบประทานมากๆ ตดตอกนนานๆ อาจจะสงผลใหประสาทหลอนและพบยาฟลออกซทน (Fluoxetine) พบจ านวน 4 ตวอยาง เปนยารกษาโรคซมเศราและอาการในกลมโรควตกกงวลซงมผลขางเคยงในการชวยท าใหไมอยากอาหารนอกจากนอาจท าใหเกดอาการผนคน มไข หนาวสน ปวดตามขอและกลามเนอ เหงอออก สบสน มอาการชกทองเสย วงเวยน หายใจล าบาก และพบยาระบายบสซาโคดล (Bisacodyl) อกจ านวน 9 ตวอยางเปนยาทมฤทธกระตนใหผนงล าไสใหญบบตว ท าใหอจจาระเคลอนตวจนเกดการขบถาย ใชบรรเทาอาการทองผกเทานนไมมผลตอการลดความอวน

นอกจากนยงพบยาในกลมเสรมสมรรถภาพทางเพศ คอ ซลเดนาฟล (Sildenafil) รจกกนดในชอยา ไวอากรา (Viagra) อาจท าใหคลนไสวงเวยน ความดนโลหตสง ผปวยโรคหวใจอาจหวใจวายเสยชวตไดจ านวน 10 ตวอยางโดยผลตภณฑทตรวจพบทงหมดอยในรปแบบแคปซลและผง ทงหมดไมพบการขนทะเบยนต ารบจากส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา จากขอมลขางตนจะพบวาผบรโภคทนยมซอผลตภณฑเสรมอาหารควบคมน าหนกมาใชในการลดน าหนกมโอกาสทจะไดรบอนตรายจากยาทมการปนปลอมคอนขางสง

"ผลตภณฑอาหารเสรมทมการปนปลอมยาแผนปจจบนจดเปนอาหารไมบรสทธและเปนสงทผดกฎหมายอาจกอใหเกดอนตรายตอรางกายและท าใหเสยชวตได ดงนนหากผบรโภคสนใจจะใชอาหารเสรมดงกลาว จ าเปนตองมความรและใชวจารณญาณในการเลอกซอ เลอกผลตภณฑจากแหลงทเชอถอได มค ารบรองจาก อย. และไมหลงเชอค าโฆษณาอวดอางสรรพคณเกนจรง ทงนหากมอาการผดปกตใหหยดรบประทานผลตภณฑเหลานรบไปพบแพทยทนทและแจงหนวยงานทเกยวของเพอด าเนนการตอไป" นายแพทยสขมกลาว


94

กรมวทยาศาสตรการแพทยสรางนวตกรรมชดตรวจหาเชออจจาระรวงและอาหารเปนพษ

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พฒนาชดตรวจหาเชออจจาระรวงและอาหารเปนพษ ตรวจคดกรองการปนเปอนเชอแบคทเรยดวยวธ การตรวจหาสารพนธกรรมของเชอแบคทเรยกอโรค (PCR-ELISA) สามารถตรวจเชอไดครอบคลม สะดวกแกการใชงาน ลดปรมาณการตรวจตวอยาง และรายงานผลไดรวดเรวภายใน 3 วน

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา โรคอจจาระรวง ยงคงเปนปญหาสขภาพทส าคญของประเทศ ดงนน การดแลและเฝาระวงผลตภณฑอาหารใหมความสะอาด ปลอดภย จงเปนเรองส าคญอยางยง นกวทยาศาสตรการแพทย ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกน ไดวจย พฒนาชดตรวจ โดยการหาสารพนธกรรมของเชอแบคทเรยกอโรค Polymerase chain reaction-enzyme-linked immunosorbent assay (PCR-ELISA) เพอตรวจหาเชอแบคทเรยกอโรคในกลมอจจาระรวงและอาหารเปนพษ ในตวอยางน า และอาหาร ไดแก ชดทดสอบ V6-probe screening เปนการตรวจคดกรองวามเชอแบคทเรย 10 ชนดหรอไม ไดแก เชอวบรโอ พาราเฮโมลตคส เชอคลอสตเดยม เพอรฟรงเจนส เชอสเตปโตคอคคส ออเรยส เชอบาซลลส ซเรยส เชอบาซลลส ซเรยส เชอชเจลลา เชออโคไล เชอซาโมเนลลา เชอลสทเรย โมโนไซโตยนส และเชอสเตปโตคอคคส ซอส และชด Specifc - probe typing ส าหรบตรวจใหทราบชนดของเชอในตวอยางทพบผลบวกเพอแยกชนดของเชอจ าเพาะแตละชนดวาเปนเชอชนดใด

วธการทพฒนาขนใหมน ชวยลดปรมาณการตรวจสอบตวอยางในเบองตนได กรณทตองการตรวจเชอหลายๆ ชนดในตวอยางเดยว ลดความซ าซอนของขนตอนการตรวจ ท าใหสามารถลดระยะเวลาการทดสอบ เพอทราบเชอจากเดมทใชการเพาะเชอ ซงใชเวลา 7-10 วน เหลอเพยงแค 3-4 วนทงนการประเมนผลการใชชดตรวจกบกลมตวอยางน า และอาหารทสงมาตรวจทศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกน พบวาผลทไดสอดคลองกบการตรวจแบบวธการเพาะเชอทงการตรวจคดกรองเชอ และการตรวจแยกชนดเชอแบคทเรย ทงนชดตรวจ PCR-ELISA ดงกลาวสามารถผลตไดเองในประเทศ ราคาเพยง 1,200 บาทตอหนงตวอยาง ซงมแผนการผลตเพอทดลองใชในป 2562 จงชวยลดคาใชจายจากการน าเขาชดตรวจจากตางประเทศ และการเพาะเชอ

“กรมวทยาศาสตรการแพทย จะน าเทคนคทพฒนาขนนขยายขอบเขตการทดสอบไปสผลตภณฑสขภาพชนดอน เชน ผลตภณฑสมนไพร เครองส าอาง สนคา OTOP เพอเปนการสรางความมนใจแกผประกอบการ และผบรโภควา ผลตภณฑตางๆ ปลอดภยจากเชอแบคทเรยกอโรคในกลมอจจาระรวงและอาหารเปนพษ” นายแพทยสขมกลาว

16 พฤษภาคม 2561 ศวก.ท 7/som61

95

กรมวทยาศาสตรการแพทยตรวจเชอไขกาฬหลงแอนสายพนธใหมไดใน 1 วน

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข น าวธการตรวจหาสารพนธกรรมของเชอแบคทเรยกอโรค (PCR) มาตรวจยนยนเชอไขกาฬหลงแอนไดภายใน 1 วน และผลการตรวจยงพบสายพนธในประเทศไทยทยงไมมวคซนปองกน ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต ถอเปนการพฒนาศกยภาพหองปฏบตการ เพอรองรบปญหาโรคตดตอรายแรง และสนบสนนดานสาธารณสขไดอยางมประสทธภาพ นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา โรคไขกาฬหลงแอนเปนโรคตดเชอรายแรง เกดจากเชอแบคทเรย Neisseria meningitidis ตดตอโดยการสมผสโดยตรงกบละอองน ามก น าลาย และเสมหะของผปวย อาการทพบบอยทสด คอ เยอหมสมองอกเสบ โดยเรมจากม ไขสงทนท ปวดศรษะอยางรนแรง อาเจยน คอแขง อาจเกดภาวะ ตดเชอในกระแสเลอด หรอภาวะโลหตเปนพษ ท าใหเกดผนเลอดออกใตผวหนง ความดนโลหตต า และการท างานของอวยวะตางๆ ลมเหลว ปจจบนเชอแบคทเรย Neisseria meningitidis มทงสน 13 ซโรกร๏ป โดยสายพนธทเปนสาเหตการเกดโรครอยละ 90 เปนซโรกร๏ป A, B, C, Y และ W135 ตอมาพบ ซโรกร๏ป X ในแถบอฟรกามากขน ส าหรบประเทศไทย จากขอมลการเฝาระวง ของส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ.2560 มรายงานผปวย 29 ราย เสยชวต 8 ราย คดเปน อตราปวย 0.04 ตอแสนประชากร ภาคทมอตราปวยสงสด คอ ภาคใต และจงหวดทมอตราปวยตอประชากรแสนคนสงสด คอ ยะลา พทลง และสงขลา อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยศนยวทยาศาสตรการแพทยท 12 สงขลา ไดน าวธ Polymerase chain reaction (PCR) มาท าการตรวจเชอไขกาฬหลงแอนจากตวอยางเชอบรสทธของผปวย ทสงสยเปนโรคไขกาฬหลงแอน ซงเปนวธทสามารถตรวจวเคราะหไดถงระดบซโรกร๏ป A, B, C, Y และ W135 สามารถรายงานผลไดภายใน 1 วน มความแมนย าสง ทงน ผลการตรวจตวอยางเชอบรสทธทแยกจากผปวยทสงสยเปน โรคไขกาฬหลงแอน ระหวางป พ.ศ.2559-2560 จ านวน 10 ราย พบเชอ Neisseria meningitidis ซโรกร๏ป B รอยละ 100 ซงเปนซโรกร๏ปทยงไมมวคซนปองกนในประเทศไทย เนองจากปจจบนวคซนทใชในประเทศไทยสามารถปองกนซโรกร๏ป A, C, Y และ W135 ไดเทานน ทงนทผานมาการตรวจยนยนเชอไขกาฬหลงแอน ใชวธทดสอบทางชวเคม และการตรวจแยกซโรกร๏ปดวยวธ Latex agglutination ซงมขนตอนยงยาก ใชเวลาตรวจ 3-5 วน และมขอจ ากดของน ายาทใชไมสามารถแยกซโรกร๏ปของเชอได มความไวต า และราคาแพง “การตรวจยนยนเชอไขกาฬหลงแอนดวยเทคนค PCR ซงสามารถแยกซโรกร๏ปทกอโรคได จงเปนขอมลทเปนประโยชนในทางระบาดวทยา ท าใหทราบสายพนธทกอโรคในประเทศ และชวยเฝาระวงโรคในพนทเสยง สงผลใหผปวย และผสมผสโรค ไมแพรกระจายเชอไปยงผอน ทส าคญเปนขอมลประกอบการพจารณาการจดหาวคซนปองกนครอบคลมซโรกร๏ป B ทมแนวโนมพบผปวยในประเทศมากขน” นายแพทยสขมกลาว

21 พฤษภาคม 2561 ศวก.12/som61

96

สธ.พฒนาหองแลป รพ.สมเดจพระยพราชมมาตรฐานสากลพรอมดแลประชาชนในถนทรกนดาร กระทรวงสาธารณสขสนองพระราชปณธานของสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวราง

กร เพอใหประชาชนในพนทหางไกลและทรกนดารไดรบการรกษาอยางทวถงและเทาเทยมกน โดยมอบใหกรมวทยาศาสตรการแพทยสงเสรมศกยภาพหองปฏบตการทางการแพทยโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชใหมมาตรฐานสากล ทง 21 แหงทวประเทศ

ศาสตราจารยคลนก เกยรตคณ นายแพทยเกษม วฒนชย องคมนตร ประธานกรรมการมลนธโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช กลาววา โรงพยาบาลสมเดจพระยพราช ก าเนดขนจากความรกและศรทธาของปวงประชาถวายแดสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร เมอครงด ารงพระราชอสรยยศเปนสมเดจพระบรมโอสาธราชฯสยามมกฎราชกมาร เพ อเปนโรงพยาบาลส าหรบใหบรการแกทหาร ต ารวจ พลเรอน อาสาสมครและประชาชนในทองถนหางไกลทรกนดารไดรบการรกษาพยาบาลอยางทวถงและเทาเทยมกน และในป 2554 มลนธโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชไดรวมกบกระทรวงสาธารณสขและธนาคารออมสน จดท าโครงการพฒนาโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหงทวประเทศ โดยเนนงานหองปฏบตการพยาธวทยาคลนก และงานเวชกรรมฟนฟเพอเฉลมพระเกยรตและถวายเปนพระราชกศลแดองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 ในโอกาสพระราชพธมหามงคลเฉลม พระชนมพรรษา 7 รอบ ธนวาคม 2554 โดยจดท า เปนโครงการ 4 ป ตงแตป 2554-2557 และไดรบการสนบสนนจากธนาคารออมสนจ านวน 84 ลานบาท เพอใหประชาชนในถนทรกนดารในพนทของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหงไดรบบรการตรวจวนจฉยครบถวน ทนเวลาเชนเดยวกบประชาชนในเขตเมอง

ศาสตราจารยคลนก เกยรตคณ นายแพทยปยะสกล สกลสตยาธร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข กลาววา กระทรวงสาธารณสขไดมการสงเสรมและพฒนาโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชมาอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ.2557 ไดมอบหมายใหกรมวทยาศาสตรการแพทย ท าบนทกปฏญญาความรวมมอในการสนบสนนการพ ฒนาระบบบรหารคณภาพตามมาตรฐานสากลของเครอขายหองปฏบตการโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทง 21 แหงทวประเทศ เพอพฒนาขดความสามารถของหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช ใหมมาตรฐานสากล เปนทพงของประชาชนในพนทหางไกลและทรกนดารใหไดรบการรกษาอยางทวถง โดยในปตอมาโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทวประเทศ ประสบความส าเรจในการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการและไดรบการรบรองมาตรฐานระดบสากล ISO 15189 : 2012 และISO 15190 : 2003 ครบทง 21 แหง ซงความส าเรจของการพฒนาระบบคณภาพหองปฎบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทกแหง เพอสนองพระราชปณธานของสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร เมอครงด ารงพระอสรยยศเปนสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร

นายแพทย ส ข ม ก าญจนพ มาย อธ บด ก รม วทยาศาสตร ก า รแพทย กล า ว เ พ ม เ ต ม ว า ใ นป 2 561 กรมวทยาศาสตรการแพทย มเจตจ านงทจะขบเคลอนนโยบายการธ ารงรกษาระบบคณภาพหองปฏบตการตามมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 และ ISO 15190 : 2003 และสงเสรมการพฒนาศกยภาพหองปฏบตการทางการแพทยของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชอยางตอเนอง โดยไดจดท าบนทกขอตกลงร วมกบมลนธโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช เพอพฒนาศกยภาพหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช (รพร.) ทง 21 แหง ใหไดรบการรบรองมาตรฐาน ISO 15189 : 2012

97

ครอบคลมทกรายการตรวจวเคราะหทเปดใหบรการ และไดพฒนาเพมเตมในรายการตรวจวเคราะหเพอการ บรการโลหต ซงขณะนมหองปฏบตการของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทไดรบการรบรองครบทกรายการตรวจวเคราะหแลว จ านวน 9 แหง ไดแก รพร.ปว จ.นาน รพร.นครไทย จ.พษณโลก รพร.บานดง จ.อดรธาน รพร.สวางแดนดน จ.สกลนคร รพร.สระแกว จ.สระแกว รพร.กระนวน จ.ขอนแกน รพร.เลงนกทา จ.ยโสธร รพร.ยะหา จ.ยะลา และรพร.สายบร จ.ปตตาน โดย รพร.สายบร ยงมคะแนนหองปฏบตการรงสวนจฉยมากทสดอกดวย ทงน โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจะไดรบรองครบทกรายการ ตรวจวเคราะหทง 21 แหง ภายในปงบประมาณ 2562 เพอเปนหลกประกนผลการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการใหแกผมารบบรการและตอบสนองนโยบายรฐบาลในการพฒนาระบบบรการสขภาพใหผรบบรการสามารถเขาถงบรการทมคณภาพอยางเสมอภาคเทาเทยมและทวถง

"การรบรองมาตรฐาน ISO 15189 : 2012 และ ISO 15190 : 2003 จะมอาย 2 ป และจะมการตรวจตดตามภายในทกป ซงปจจบนโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชมความกาวหนาดานการพฒนาและมการธ ารงรกษาระบบคณภาพหองปฏบตการตามมาตรฐานสากล ISO 15189 : 2012 ครบทกแหง เปนความรวมมอระหวางผบรหารและบคลากรดานการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการทางการแพทย โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทวประเทศ ดวยส านกในพระมหากรณาธคณและเพอเฉลมพระเกยรต สมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร ในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา 66 พรรษา 28 กรกฎาคม 2561" นายแพทยสขมกลาว

13 กรกฎาคม 2561 QA/rich61

98

สธ.เปดใหบรการคดกรองกลมอาการดาวนในหญงตงครรภกลมเสยงครอบคลมทวประเทศ กระทรวงสาธารณสข ยกระดบการตรวจหญงฝากครรภในประเทศไทย โดยเปดใหบรการตรวจคดกรองกลมอาการดาวนในหญงตงครรภมอาย 35 ปขนไป ครอบคลมทวประเทศ โดยสามารถเขารบบรการไดทโรงพยาบาลใกลบาน ทฝากครรภไวและไมมคาใชจาย

วนน (21 กนยายน 2561) ทกระทรวงสาธารณสข จ.นนทบร นายแพทยธวช สนทราจารย ผชวยร ฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข พรอมดวย นายแพทยเจษฎา โชคด ารงสข ปลดกระทรวงสาธารณสข, นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย, แพทยหญงอมพร เบญจพลพทกษ รองอธบดกรมอนามย และนายแพทยจกรกรช โงวศร ผชวยเลขาธการส านกงานหลกประกนสข ภาพแหงชาต (สปสช.) รวมกนแถลงขาวกระทรวงสาธารณสข เปดใหบรการตรวจคดกรองกลมอาการดาวนในหญงตงครรภอาย 35 ปขนไปครอบคลมทวประเทศ

นายแพทยธวช สนทราจารย ผชวยรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข กลาววา กลมอาการดาวนเปนโรคทางพนธกรรมทเกดจากความผดปกตของโครโมโซมทเปนปญหาส าคญทางดานสาธารณสขและการพฒนาทรพยากรมนษย ของประเทศไทยและประชาคมโลก ปญหาส าคญทสด คอ เดกทกรายจะมระดบสตปญญา (IQ) ต า หรอปญญาออน มพฒนาการชา มหวใจและตอมไทรอยดท างานผดปกตแตก าเนด อนเปนผลท าใหเดกมปญหาในการศกษาเลาเรยน ในแตละปประเทศไทยมหญงตงครรภประมาณ 700,000 ราย มทารกเกดใหมเปนกลมอาการดาวนปละ 1,000 ราย จากขอมลของโครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HiTAP) พบวา เดกทเปนดาวนซนโดรม 1 คน มคาใชจาย ทนอกเหนอจากการเลยงดเดกปกตตงแตเกดจนเสยชวตประมาณ 2,500,000 บาท วธทดทสดในการแกปญหานกคอ การตรวจคดกรองกลมอาการดาวน ในหญงตงครรภทางหองปฏบตการ ซงจะชวยใหพอแมไดมโอกาสวางแผนครอบครวตอไป

นายแพทยเจษฎา โชคด ารงสข ปลดกระทรวงสาธารณสข กลาววา รฐบาลมองเหนถงความส าคญของปญหาดงกลาว จงไดสนบสนนงบประมาณ 100 ลานบาท ผานส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต และกระทรวงสาธารณสข โดยเลอกใชเครองมอและวธตรวจ “Quadruple test”

ซงเปนวธมาตรฐาน คมคา ไดรบการยอมรบจากราชวทยาลยสตนรแพทยแหงประเทศไทยและนกวชาการ การใหบรการนเรมจากในหญงตงครรภทมอาย 35 ปขนไป และมชวงอายครรภ 14-18 สปดาห เปนการยกระดบการตรวจหญงฝากครรภในประเทศไทย ทงนความส าเรจในการใหบรการตรวจคดกรองกลมอาการดาวน ในหญงตงครรภครอบคลมทวประเทศเกดจากการบรณาการหลายหนวยงาน ไดแก กระทรวงสาธารณสข ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต และมหาวทยาลยตางๆ ซงจะสงผลใหเดกไทยมสขภาพด คนไทยมคณภาพ เปนพลงส าคญในการพฒนาประเทศให “มนคง มงคง ยงยน” ตอไป

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดมอบหมายใหศนยวทยาศาสตรการแพทยท 3 นครสวรรค ซงมความพรอมในการจดการตวอยางทวประเทศ ดวยระบบ Logistic เพอใหผรบบรการเขาถงบรการอยางสะดวกและครอบคลมทวประเทศ และเรมเปดใหบรการตรวจคดกรองกลมอาการดาวน ตงแตเดอนกนยายน พ.ศ.2561 โดยหญงตงครรภสามารถเขารบบรการตรวจคดกรองไดทโรงพยาบาลทกระดบใกลบาน ทฝากครรภไวและเจาะเลอดไดฟร ไมมคาใชจาย ตงแตโรงพยาบาลชมชนขนไป โดยมการจดระบบ logistic รบตวอยาง จากทกจงหวดทวประเทศ มาสงศนยวทยาศาสตรการแพทยนครสวรรคท 3 นครสวรรค ภายในเวลาไมเกน 3 วน และท าการตรวจวเคราะห และสงรายงานผลกลบใหโรงพยาบาลภายใน 3 วนท าการ ในรปแบบ Digital Online Report และมการเชอมตอระบบขอมลการตรวจคดกรองกบหนวยตรวจน ารอง เปน Big Data ของประเทศไทย

“ในอนาคตจะขยายศนยตรวจคดกรองฯ ไปตามภมภาคตางๆ เพออ านวยความสะดวกใหประชาชนสามารถเขาถงบรการ ไดสะดวกรวดเรวมากยงขน” นายแพทยสขมกลาวทงทาย


99

ขาวประชาสมพนธอนๆ เพอสรางภาพลกษณ

100

กรมวทยาศาสตรการแพทย - รามา - ศรราช รวมประกนคณภาพการตรวจวนจฉย และตดตามการรกษาผปวยโรคเบาหวาน

กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมมอกบ คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด และคณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาล รวมกนทดสอบความช านาญการตรวจวเคราะห เพอวนจฉยโรคเบาหวานในประเทศไทย โดยน ารองหองปฏบตการสมาชกทงภาครฐและเอกชน 154 แหง ผลการตรวจมความถกตองรอยละ 83 มความเทยงรอยละ 91 ซงไดปรบปรงจนสามารถใหผลการตรวจทถกตองแมนย า ชวยแพทยตดสนใจใหการรกษาและ ปรบยาไดเหมาะกบผปวย สงผลดตอการปองกนและควบคมโรคเบาหวาน

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาววา โรคไมตดตอ (Non Communicable Diseases, NCDs) มแนวโนมพบจ านวนผปวยและมอตราการตายเพมสงขนอยางตอเนองทกปในทกกลมอาย โดยเฉพาะโรคความดนโลหตสง รองลงมาคอ โรคเบาหวาน กระทรวงสาธารณสข จงก าหนดมาตรการระยะยาว (พ.ศ. 2554–2568) เพอลดโรคไมตดตอใหประสบความส าเรจ ส าหรบโรคเบาหวานมเปาหมายวาผปวยเบาหวานตองควบคมระดบน าตาลไดด รอยละ 40 โดยตองมการคดกรองโรคเบาหวานในกลมประชาชนทวไป เพอคนหากลมเสยง/ภาวะแทรกซอน ลดภาวะเบาหวานและอวน ไมเกน 6.9% ดงนนผลการตรวจน าตาลในเลอดทางหองปฏบตการจะตองมความถกตองแมนย า เพอหาความผดปกตของระดบน าตาลในเลอดสงหรอโรคเบาหวาน ซงเปนสงส าคญทใชตรวจตดตามสขภาพประชาชนทงกลมประชากรทวไปและกลมผปวยเบาหวาน เพอใหการด าเนนงานปองกนและควบคมโรคเบาหวานส าเรจภายในป พ.ศ. 2568

ส าหรบประเทศไทย การตรวจวเคราะหฮโมโกลบนเอวนซ Hemoglobin A1c (HbA1c) ไดน ามาใชเพอตรวจวนจฉยและตดตามการรกษา ชวยใหแพทยตดสนใจใหการรกษาทเหมาะสมแกผปวย แตเนองจากวธการตรวจวเคราะห HbA1c ในปจจบนมความหลากหลาย ดงนนเพอใหไดผลการตรวจทถกตองแมนย า กรมวทยาศาสตรการแพทย โดย สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข จงเลงเหนความจ าเปนในการประกนคณภาพหองปฏบตการตรวจวเคราะห HbA1c โดยด าเนนแผนทดสอบความช านาญการตรวจ HbA1c ตงแตป พ.ศ. 2559 เพอประเมนผลการตรวจ HbA1c ของหองปฏบตการสมาชก โดยเปรยบเทยบกบคาก าหนดทด าเนนการโดยหองปฏบตการอางองระดบนานาชาตภายใตเครอขาย International Federation of Clinical Chemistry (IFCC) เพอใหการตรวจวเคราะห HbA1c มความถกตองแมนย า น าไปใชประโยชนทางคลนกตอไป นายแพทยสขม กลาวตออกวา แผนทดสอบความช านาญดงกลาวเปนความรวมมอกนระหวางกรมวทยาศาสตรการแพทย คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด และคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ในการจดเตรยมตวอยางทดสอบและด าเนนงานสอดคลองตามระบบมาตรฐานคณภาพ ISO/IEC 17043 : 2010 ผลการน ารองทดสอบความช านาญหองปฏบตการสมาชกทงภาครฐและเอกชน 154 แหง พบวา ผลการตรวจมความถกตองรอยละ 83 และมความเทยงรอยละ 91 คณะผด าเนนการจงไดรวมปรบปรงจนสามารถใหผลการตรวจทถกตองขน

“การ เข า ร วมแผนทดสอบความช านาญจะท า ใหห องปฏบ ต การสามารถน าข อม ล ไป ใชปรบปร งและพฒนา คณภาพการตรวจวเคราะหใหมความถกตองแมนย า ท าใหผรบบรการมน ใจในผลการตรวจวเคราะห สามารถตรวจตดตามสขภาพและความเสยงประชาชนทวไปและกลมผปวยเบาหวาน ชวยใหแพทยตดสนใจใหการรกษาและปรบขนาดยาทเหมาะสมไดอยางถกตอง สงผลใหการด าเนนงานปองกนและควบคมโรคเบาหวานส าเรจตามเปาหมายของกระทรวงสาธารณสข” นายแพทยสขม กลาว


101

มลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย เผยผลการคดเลอก 2 นกวทยาศาสตรการแพทยดเดน ประจ าป 2560

มลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย เผยผลการคดเลอกนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน ประจ าป 2560 ประเภทงานคมครองผบรโภค ไดแก นางสาวพรรณทพย ตยพนธ และประเภทงานวจยทางวทยาศาสตรการแพทย ไดแก นางกนกพร อธสข ซงทงสองทานตางมผลงานดเดนทเปนประโยชนตองานสาธารณสขของประเทศไทย นายแพทยสถาพร วงษเจรญ ประธานกรรมการมลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา มลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดจดตงรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน ประจ าป พ.ศ. 2560 ซงเปนปท 2 เพอเชดชเกยรตใหกบนกวทยาศาสตรการแพทยทยงคงปฏบตงานในกรมวทยาศาสตรการแพทยในปจจบน ซงเปนผมผลงานทางดานวทยาศาสตรการแพทยดเดน เปนประโยชนตองานสาธารณสขของประเทศไทยอยางประจกษชด และเปนแบบอยางทดของผมคณธรรม จรยธรรม จากการคดเลอกคณะกรรมการคดเลอกบคคลเพอรบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดนประเภทงานคมครองผบรโภค และคณะกรรมการคดเลอกบคคลเพอรบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดนประเภทงานวจยทางวทยาศาสตรการแพทย ในความเหนชอบของคณะกรรมการมลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดผลดงน ผไดรบการคดเลอกใหไดรบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน ประเภทงานวจยทางวทยาศาสตรการแพทย ไดแก นางสาวพรรณทพย ตยพนธ ผทรงคณวฒดานวจยและพฒนาวทยาศาสตรการแพทย (พษวทยา) ส านกวชาการวทยาศาสตรการแพทย โดยผลงานเดนทท าใหไดรบรางวล คอเรอง Serum concentrations of organochlorine pesticides p,p′-DDE in adult Thai residents with background levels of exposure ทงนนางสาวพรรณทพย ถอเปนผรเรมศกษาสารพษตกคางยาวนานสมพนธกบระดบน าตาลในเลอดของประชากรไทย เปนรายงานแรกของประเทศ ตามแผนจดการระดบชาตวาดวยพนธกรณของอนสญญาสตอกโฮลม เพอคมครองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม

ส าหรบผทไดรบการคดเลอกใหไดรบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน ประเภทงานคมครองผบรโภค ซงรวมทงผลตภณฑดานสขภาพและดานมาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสข ไดแก นางกนกพร อธสข ผทรงคณวฒดานวจยและพฒนาวทยาศาสตรการแพทย (วทยาศาสตรกายภาพ) ส านกวชาการวทยาศาสตรการแพทย โดยผลงานเดนทเสนอเขารบรางวล คอ 1.งานวจยประเมนความเสยง “การศกษาสารเคมปองกนก าจดศตรพชทคนไทยไดรบจากการบรโภคอาหาร” 2.การพฒนาหองปฏบตการส านกคณภาพและความปลอดภยอาหารสการเปนหองปฏบตการอางอง ทมความสามารถในการวเคราะหสารเคมปองกนศตรพชในอาหาร โดยวธ Primary method 3.การพฒนาส านกคณภาพและความปลอดภยอาหาร ในบทบาทภารกจ Proficiency Testing Provider ทมระบบคณภาพตามมาตรฐาน ISO/IEC 17043: 2010 ซง นางกนกพร ถอเปนผรเรมในการในการพฒนาหองปฏบตการอางองดานการวเคราะหสารเคมปองกนก าจดศตรพชในอาหารและวจยประเมนความเสยงการไดรบสารพษจากการบรโภคอาหารเพอคมครองผบรโภค

“ทงนนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน ประจ าป 2560 ทงสองทาน จะไดรบเงนรางวลๆ ละ 50,000 บาท พร อมโลประกาศเกยรตคณ พรอมกบบรรยายผลงานทไดรบรางวลในพธมอบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยดเดน ซงจะจดขนเรวๆ น ” ประธานกรรมการมลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวทงทาย

28 พฤศจกายน 2560 pr/ning61

102

กรมวทยาศาสตรการแพทยรบฟงความคดเหนผรบบรการ

มงพฒนาคณภาพการใหบรการดานเครองมอแพทย

กรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเวทรบฟงผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยดานเครองมอแพทย เพอใหมสวนรวมในการก าหนดนโยบาย แผนงาน โครงการ กจการ การใหบรการ และเสรมสรางความเขาใจระหวางกรมวทยาศาสตรการแพทยกบเครอขายพนธมตร

นพ.สขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา ปจจบนกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดท าการตรวจสอบคณภาพเครองมอแพทย ตามนโยบายและประกาศควบคมของกระทรวงสาธารณสข และภารกจในการเปนหองปฏบตการของกระทรวงสาธารณสขเพอการคมครองบรโภค ทงนการขนทะเบยนเครองมอแพทยตามกฎระเบยบดานเครองมอแพทย (ASEAN Medical Device Directive) ก าหนดใหผผลตหรอผประกอบการแสดงเอกสารตาม Common Submission Dossier template (CSDT) ซงทส าคญคอขอมลทางดานประสทธภาพ และความปลอดภยของผลตภณฑท าใหผประกอบการจ าเปนตองหาหนวยตรวจ เพอน าผลการวเคราะหไปประกอบการขนทะเบยน ซงเครองมอแพทยทกรมวทยาศาสตรการแพทย ใหการตรวจสอบคณภาพนน แบงเปน 3 สวน ไดแก เครองมอแพทยทมก าลง เชน เครองเอกซเรย เครอง MRI เครองวดระดบแอลกอฮอลโดยวธเปาลมหายใจ เครองวดความดนโลหต , อปกรณทางการแพทย เชน ชดใหน า เกลอ ส าล ถ งยางอนามย กระบอกฉดยา และเครองมอแพทยส าหรบการว นจฉยภายนอกรางกาย (In Vitro Diagnostic (IVD) medical devices) เชน น ายาส าหรบวนจฉยการตดเชอ HIV, HBV, HCV ซงการตรวจสอบคณภาพนน กรมวทยาศาสตรการแพทย มหลายหนวยงานใหบรการ ไดแก ส านกยาและวตถเสพตด ส านกรงสและเครองมอแพทย ส านกเครองส าอางและวตถอนตราย สถาบนชววตถ สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสขและศนยวทยาศาสตรการแพทยสวนภมภาค จงไดมการจดตงคณะท างานเครองมอแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย เพอใหตอบสนองนโยบายประเทศไทย 4.0 ในการพฒนามาตรฐานเครองมอแพทยของไทย และน าพาไทยไปสการเปน“Medical Hub” ทงดานการวจยและพฒนา และการสงเสรมผประกอบการในการพฒนาขดความสามารถไปสเชงพาณชย จงจะน าไปสการก าหนดมาตรฐานเครองมอแพทยทมความสอดคลองกบสากลมากขน

อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวอกวา กรมวทยาศาสตรการแพทย จงจดสมมนาผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยดานเครองมอแพทยขนเปนครงแรก เพอเปดโอกาสใหหนวยงานทงภาครฐ เอกชน สมาคม และผมสวนไดสวนเสย ไดแสดงความคดเหน ประเดนทมความกงวลใจ และใหขอเสนอแนะตองานดานการใหบรการตรวจสอบคณภาพเครองมอแพทยของกรมวทยาศาสตรการแพทย ตลอดจนนโยบายการด าเนนงาน แผนงาน กจการของกรมวทยาศาสตรการแพทย เพอน าไปพฒนาระบบการบรหารงานใหเปนทยอมรบของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ทงนกรมวทยาศาสตรการแพทยมแผนพฒนาการใหบรการตรวจวเคราะหผลตภณฑเครองมอแพทย โดยการพฒนาใหทกหนวยงานในสงกดใหมการรายงานในรปแบบเดยวกน, การพฒนาระบบการช าระเงนอตราคาบ ารงการตรวจวเคราะห เปนตน

“การสมมนาในครงน เปนเวททเปดโอกาสใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชน ทเปนผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ไดแสดงความคดเหนประเดนทมขอกงวล และขอเสนอแนะตองานการใหบรการทางดานเครองมอแพทยของกรมวทยาศาสตรการแพทย เพอใหเกดการยอมรบและความเขาใจตอกน” อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาว

12 กมภาพนธ 2561 /// Pr/Ton61

103

76 ป กรมวทยาศาสตรการแพทยสการเปลยนแปลง พฒนาองคความรดานวทยาศาสตรการแพทย น าประโยชนสประชาชน

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข สานตอไทยแลนด 4.0 พฒนาองคความร วจยผลตภณฑ สงเสรมภมปญญาสภาคธรกจ สนบสนนการแพทยครบวงจรดวยวทยาศาสตรการแพทยมงขบเคลอนใหประเทศไทยเปนศนยกลางดานวทยาศาสตรการแพทย 1 ใน 3 ของเอเชย นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวในวาระกรมวทยาศาสตรการแพทยครบรอบ 76 ป วา กรมวทยาศาสตรการแพทยสการเปลยนแปลง เพอบรรลเปาหมายใน 20 ปขางหนา ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน ดวยนวตกรรม พรอมกบประกาศเจตจ านงการบรหารดวยความซอสตย สจรตประจ าป 2561 เพอแสดงความมงมนในการบรหารงานใหส าเรจตามพนธกจของหนวยงานอยางมธรรมาภบาล ในฐานะทเปนองคกรหลกดานวทยาศาสตร และเทคโนโลยทางการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย มภารกจส าคญ 3 ดานคอ พฒนานวตกรรมดานสขภาพ (Innovation) สนบสนนระบบบรการสขภาพ (Technology Support) คมครองผบรโภค (Consumer Protection) กรมวทยาศาสตรการแพทย มนโยบายเนนหนก 3 ขอหลก คอ 1.ดานความมนคง เนนความมนคงดานสขภาพของประชาชน การดแลสขภาพใหมมาตรฐานและเปนการลดคาใชจายดานสขภาพ โดยการพฒนามาตรฐาน 3 ดานคอ มาตรฐานหองปฏบตการทกระดบ มาตรฐานการตรวจ และมาตรฐานของน ายาและชดทดสอบทางหองปฏบตการ 2.ความมงคง สงเสรม สนบสนนนโยบายอตสาหกรรมการแพทยครบวงจร ทส าคญคอเรอง Biopharmaceuticals ยาทผลต ในประเทศไทยใหมการพฒนาเพอใหไดมาตรฐานสากล มการพฒนาหองปฏบตการการตางๆ เชน ศนยสตวทดลอง เพอใหได OECD GLP รองรบการพฒนายาใหสามารถสงออกไปตางประเทศได และ 3.ความยงยน สงเสรมการพฒนาสนคาพนฐานจากสนคาเกษตรพนฐานธรรมดาใหเปนสนคาสมยใหมหรอ Smart Product โดยการสรางมลคาเพมของสนคา (Value Added) รวมทงเปนหนวยงานทจะตรวจสอบมาตรฐานส าหรบการสงออกของผลตภณฑเกษตรสมยใหมได เพอสนองนโยบายพฒนา Smart Farmer อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา การขบเคลอนนโยบายแบงออกเปน 3 ระยะคอ ระยะใกล (1-5ป) ระยะกลาง (5-10ป) และระยะยาว (10-20ป) เพอมงหวงผลสมฤทธในอก 20 ปขางหนา คอ การผลตยาชววตถและการควบคมคณภาพยาชววตถคลายคลงของไทย ไดรบการยอมรบในระดบอาเซยน และเอเชย การใชขอมลพนธกรรม เพอผลทางคลนกมกฎหมายคมครอง และมหนวยงานก ากบดแล การเจบปวยจากเชอดอยาลดลงรอยละ 50 ประเทศไทยสรางรายไดเขาประเทศจากอตสาหกรรมการแพทยทเปนผลมาจากการวจยราว 500,000 ลานบาท หองปฏบตการอางองของประเทศไทยมความสามารถในระดบ 1 -3 ของเอเชยเทยบเทาสหรฐอเมรกา ยโรปและญปน สรางความมงคง และรกษาสมบตชาตจากมรดกภมปญญาไทยดานสมนไพร ประชาชนไดรบการคมครองผบรโภคทเหมาะสม มอายขยเฉลยและมคณภาพชวตทดขน และสามารถพฒนาผประกอบการดวยองคความรวทยาศาสตรการแพทย เพอสรางความสามารถในการแขงขน สงผลให GDP ของวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) สงกวารอยละ 50 ของ GDP รวมทงประเทศ “กรมวทยาศาสตรการแพทย 4.0 มเปาหมายส าคญ คอ การท าใหประเทศไทย เปนศนยกลางดานวทยาศาสตรการแพทย 1 ใน 3 ของเอเชย ประชาชนมสขภาพด สรางรายได/ลดคาใชจายใหประเทศไทย 2 ลานลานบาทตอป” นายแพทยสขมกลาว

12 มนาคม 2561//PR/som61

104

มลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย เชดช “เภสชกรหญงอมรา วงศพทธพทกษ” รบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ ประจ าป 2561

มลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย เชดชเภสชกรหญงอมรา วงศพทธพทกษ เปนนกวทยาศาสตรเกยรตยศประจ าป 2561 ซงเปนผรเรมระบบคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขตามมาตรฐานสากลมาอยางตอเนองยาวนาน อนเปนคณปการยงตองานวทยาศาสตรการแพทยของประเทศ

เมอวนท 12 มนาคม 2561 ในงานวนคลายวนสถาปนากรมวทยาศาสตรการแพทย ครบรอบ 76 ป นายแพทยสถาพร วงษเจรญ ประธานกรรมการมลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผย ผไดรบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ ประจ าป 2561 วา มลนธกรมวทยาศาสตรการแพทย ไดคดเลอกผสรางหรอรเรมงาน และอทศตนเพอประโยชนตอวงการวทยาศาสตรการแพทย โดยมผลงานทมประโยชนตอการแพทยและการสาธารณสขของประเทศไทยอนเปนทประจกษ และเปนผมคณธรรม จรยธรรม เปนแบบอยางใหแกบคคลในวงการวทยาศาสตรการแพทยและบคคลทวไป เพอรบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ และผทไดรบรางวลนกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศ ประจาป พ.ศ.2561 คอ เภสชกรหญงอมรา วงศพทธพทกษ ซงผลงานเดนของทานคอเปนผรเรมและพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขตามมาตรฐานสากล นอกจากนทานยงไดรเรมบทบาท การรบรองความสามารถหองปฏบตการของกรมวทยาศาสตรการแพทยอกดวย

มาตรฐานหองปฏบตการมความส าคญยงในยคทมการแขงขนสงในปจจบน เนองจากการทหองปฏบตการไดรบการรบรองวามคณภาพนน แสดงวาหองปฏบตการดงกลาวมความนาเชอถอในรายงาน ผลการวเคราะห สรางความมนใจใหประชาชนในการใชสนคาหรอผลผลตทไดรบการตรวจจากหองปฏบตการทไดรบการรบรองฯ อกทงเมอมการด าเนนงานอยางเปนระบบ สงผลใหองคกรมการบรหารจดการทด เนองจากเมอเขาระบบแลวจะตองมการทดสอบ/วด/สอบเทยบทนาเชอถอ มการตรวจตดตามเปนระยะๆ เพอพฒนาปรบปรงอยางตอเนอง เกดภาพลกษณทดแกองคกร และมาตรฐานดงกลาวเปนมาตรฐานสากลทเปนทยอมรบทงภายในและตางประเทศ ชวยสงเสรมการสงออก ลดการกดกนทางการคาอนเนองจากวธทดสอบได ส าหรบการเปนผรบรองหองปฏบตการ นบเปนการใหการยอมรบอยางเปนทางการแกหองปฏบตการทมความสามารถ เพอรกษาไวซงระบบการยอมรบ สรางความมนใจวาหองปฏบตการยงปฏบตตามขอก าหนดและวธปฏบตงานมาตรฐานอยางตอเนอง ปจจบนมหองปฏบตการอาหาร ยา เครองส าอาง เครองมอแพทย พยาธวทยาคลนก ทไดรบการรบรองไปแลวจ านวน 500 แหงทวประเทศ และรองขอการรบรองเพมมากขนตามล าดบ อกทงกรมวทยาศาสตรการแพทยยงไดพฒนางานรบรองคณภาพหองปฏบตการมาโดยตลอด จนไดรบการรบรองจากองคการรบรองคณภาพหองปฏบตการนานาชาต ทงระดบภมภาค APLAC และระดบโลก ILAC

105

ประธานกรรมการมลนธกรมวทยาศาสตรการแพทยกลาวตออกวา นอกจากนเภสชกรหญงอมรา วงศพทธพทกษ ยงไดรเรมใหกรมวทยาศาสตรการแพทย เปนผจดการการทดสอบความช านาญ (Proficiency Testing, PT) ในระบบคณภาพของหองปฏบตการโดยใชโครงการสอบเทยบผลวเคราะหอะฟลาทอกซนในอาหารระหวางหองปฏบตการของรฐและเอกชนทวประเทศ ในป พ.ศ. 2540-2542 และกรมวทยาศาสตรการแพทยไดด าเนนการทดสอบความช านาญของหองปฏบตการอยางตอเนองจวบจนปจจบน

ส าหรบประวตการท างานของเภสชกรหญงอมรา วงศพทธพทกษ ทานไดเรมตนรบราชการ ในต าแหนงนกวทยาศาสตรตร กองวเคราะหอาหาร กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เมอป พ.ศ.2508 นอกจากผลงานดานมาตรฐานหองปฏบตการแลว ทานยงมผลงานการตรวจวเคราะหสารตกคางของสารปองกนก าจดศตรพชในอาหารซงในระยะแรกตรวจไดเฉพาะสารตกคางในกลมสารประกอบคลอรน กลมสารประกอบฟอสเฟต และกลมไดไธโอคารบาเมต รวม 25 ชนด ตอมาสามารถตรวจสารตกคางของสารปองกนก าจดศตรพชไดเพม 2 ชนดคอ สารกลมคารบาเมต และพาราควอต สารเคมจากสงแวดลอม PCB กบ TOCP รวมทงยาปฏชวนะคลอแรมเฟนคอล รวมทงหมด 103 ชนด ในตวอยางอาหารทกประเภท ในป พ.ศ. 2529 ไดตรวจการปนเปอนของสารก าจดแมลงในถวเหลอง ถวเขยว และงา ทจ าหนายในประเทศไทย เพอสรางความมนใจในการน าพชไรเหลานไปใชผลตอาหารเสรมเดกออน ตามนโยบายกระทรวงสาธารณสขในขณะนน และน าผลการปนเปอนของสารเอนดรนในถวเขยวสงให US- FDA เพอเปนหลกฐานทางวทยาศาสตรใหถอนการกกกนการน าเขาถวเขยวของไทยอนเนองจากพบสารเอนดรนเกนมาตรฐานสหรฐอเมรกาไดเปนผลส าเรจ และเปนผเรมตนการศกษาปรมาณสารพษทคนไทยไดรบจากการบรโภคอาหาร ( pesticides intake) ไดทดลองหารปแบบการศกษาทเหมาะสมกบลกษณะอาหารไทย สงผลงานต พมพในวารสารนานาชาตคอ Dietary exposure of pesticide for Thai people during 1989-1996 ใน J. AOAC INTERNATIONAL ซงส านกคณภาพและความปลอดภยอาหารยงคงด าเนนการตรวจเฝาระวงการไดรบสารก าจดแมลงจากอาหารของคนไทยอยางตอเนองจวบจนปจจบน

“ผลงานของเภสชกรหญงอมรา วงศพทธพทกษ เปนทประจกษในการดานการพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการ ท าใหหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขของประเทศไทยเปนไปตามมาตรฐานสากล เกดความนาเชอถอของผลวเคราะห อนเปนหวใจส าคญของงานวเคราะห นอกจากนทานยงมผลงานตพมพทางดานความปลอดภยอาหาร ระบบคณภาพหองปฏบตการ และมาตรวทยาเคม โดยแบงเปนผลงานวจยมากกวา 30 เรอง และบทความวชาการมากกวา 20 เรอง นบไดวาการปฏบตงานของทานเปนคณปการยงตองานวทยาศาสตรการแพทยของประเทศไทย" นายแพทยสถาพร กลาวทงทาย

12 มนาคม 2561


084

คณะทำ�ง�นทปรกษา

นางบญญาตเจรญสวรรค เลขานการกรม

คณะผจดทำา

1.นางสาวอภรดเฉยรอด นกประชาสมพนธช�านาญการพเศษ

2.นางสาวหรรษาทองค�า นกจดการงานทวไปช�านาญการพเศษ

3.นางสาวล�ายงคผงสลบ นกจดการงานทวไปช�านาญการ

4.นางสาววระวญอนทรง นกประชาสมพนธช�านาญการ

5.นายพรยทธคนทะชมภ นกวชาการโสตทศนศกษา

6.นางสาวสนนทาสขสมตร นกวชาการเผยแพร

ผสนบสนนขอมล

1.ฝายบรหารทวไป

2.ฝายการเจาหนาท

3.ฝายคลง

4.ฝายนตการ

5.ฝายประชาสมพนธ

6.ฝายพสด

7.ฝายซอมบ�ารง

8.กลมงานพฒนาระบบคณภาพ

ออกแบบรปเลม งานสอสงพมพและสอเผยแพรฝายประชาสมพนธ


085

ส�านกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทย

88/7ต.ตลาดขวญอ.เมองจ.นนทบร

โทรศพท029510000,[email protected]

http://www.dmsc.moph.go.th/secretary/

report2018 - ministry of public health · 2019-06-07 · ความส...

Documents